Skip to main content

Full text of "Sermonarium de commendatione virtutum et reprobatione vitiorum"

See other formats 














i"?in[g] 


Ténb sor 
nnpuaor 





pne 
iran 


Y 









| smjiq 
aptd vnj 










h 












gpopip 


Uronz3() 3d »o € qi 
T; S amu; 


va[29 sut 


ope anbja sd»c 
3u0nsipouag uid ug. 
9[2 314. x *uojtopo on 7*uoJropo on 
18's23u98 sautiio nuruoq o1 
ipe yg*1913noI "vxo o uin pa 
r arocho amiadoĩ sum uj 
"Ie eHO[ n'ernpopre 
Tv y, raonr 29 *ouo[tp, 
molſe Neqqrg vuilad 
jean eub * B*qq'S.uioinv o12d]oue* 
TUpoUeq '^?6,-o151poVa;q , Lent Fompe 
E tanus m — —— 


^ 1 


Dep 5.u 


í 
imnpradoy axopra v 
VIAL EH? JA 21024 v 


bourana 


LET 1nod o3; ?ug 
opoqnr. Am oipou ine po 
frxousy gopworg enbift duon eiumod 








avg HOT oy 











|» fouonriq 





Jn: 








9 'A prada 


OQ) "*e191231 


DOT. yen 
ATenuorj*erauro aaunuos 
x[c* auie111 uraq10 3m 
We 4 pfi 

^rg'orpne 3 
»1u38 souiu 
itmndeo ap 
Snymqo sópuoa]y. . 
CEU UHo[«9 "impo 


atrt *snqrueur 
O sna vno] zy'T»re uoi 
urenndery * *mo]re * eame]. 
& mipipaag ur 
?qm 2904. ut.su 
nrur nodaupuoyy ^ 
IUO(y 2uoger 
"Fraruoqguo 2 
DbsompoxH «in Dtfp aui ug 

"eHO[ £y xpnolecro uz nur 
Xa evinjoqre 'snurao( apoj 
PO*H ue Wumurnmiip Uu» 
Povoq pr ^ neqqes smaauboy a; 
"p *aqojeqarp ur 





J 3g opoui moa 3no5jereq uj- 
SIgou jop sna (nuipps 323iu103J 
M3233U: q-.'imioip oa 
PE af oom, uoa: frg 
provo Ta enumjamb ao; 
"De y angoyee 3prp copaoorg spmacr 
OU J93 4 *mjisip. o3otjarttq vro[ 
Ter o(Twu aft-y 
d *oyoq zgadny a4 ga $n32tJ sn; 
up "tuong up 





* 


nl 













ponb »og 13* vin] 
oJdaxruruoqr sn; 





t 


ouphejd 





"iure jq en 






















Idnp 1a ve ago. 

















2310 y $j2 sip! j 
23) *unueq v 


j pz æunur umi | 
Jmjenunuoxd aod 
dyo uoih ou 1919 








uo olo o 








aumodoa 





fuo aↄpou 153 


ri Ua als 
T€ *sÜü]n;(T 2122] urmoNr 
"Pat erro 5 "eme 
*erny go Vin?vj oaro tunqyoA. "4 mar 
uurrin o 3od 29 *1ujtgeg avenue ur 
quueita vimur ntjtjg.aa Hoyo 
'saqm * sudnojyeayur sügorp. wrenb, 
» 'o1odit ruuto, znjenta] * senvad ipuady 
!itreyui Hpusorpeusq snpoursmipaiq 
"mmu 
Hoy c 








& 


29 4 idiot dpisoug 3 


[e aoiorp aug t; ; 
wl cy ertjojé 2u25 
nqeay $282 'empo[e| 3: 
29 *syreu T sodo| | 

















jojv'timuy oxeiüTeg*ern]o. 
4 xupipou 


3. 
m 2 
J 


atop ' oiu 
M ov 


uvopuuiot anziporuoo au 


d 


siqou uramigrqe 


i iebyáf 181521023 souuro usmuruo 
7B Cpeg angoppnüp?uloe opurqp |. 
UE * uourvy «a6 UBI 
-opod)moag UI arudoa 29 3inTA rn) 
*8TUJ $Ujyodo suqrauio ursniouvy. 
*,sraop ui snoq snprpoug 


cit 


"ura 


1 12132] 39994 
D spuojopo syn 

A 3*1 302I c neq. Ho z; 

"Ipaa unmuozy ur aimo: 
sumo 3unimbi Tob *ermuraroq a 
ome] Amuncamry 2g "sor dnvdauoqq 
i "eounbajond (av. 
2r prpauag j 

Pa? eg. ——— 
13q 0p4o3ge urvua 291uy 
7&'wroovd Wrtürsrqou jp] : 
14 i22 


u 
i: ia 











pidny 


433123 

















": 





qmep; 





























Jorboi 


Uriod zum ummopr . 








/pro» 3 UonrA 
unqvp. 


| 



























à 
Li 


|-ulo 39 


"on? 


| hp n "siqoar Qrsnoguuri? aerogotd jpg 














*soU 3A : UteJjJou urouor void 3 
-op adt3jyJ : 21231ed ag '12du3] a | 
ra15jrur 3j2 vanridoid mo». *sn3 
- *omninidj uno 33 
*Uin3JIqo^ snuruoq * 
*3t]U2A 22 pt snotu aoxurſo ag · 
vurou uuauonrao purxo ouruo(qT * 
! *SO9/010nj UOIS apa 5 
"oyyut op urn Surat sro ox] 
*ayut soxeTadj *;otu snoqq*son son13J tj son! 
-[9g "*snqnusjqesugousnqrnei otq. "d 
*uoury .*á *aovdurauvojarmbo -- 
*sI2 aroonj vnaodaad xnp 
2g eururo(g sro vuop' urvu1o12 uombow 
"sypunjop sntpopy o1d snara1 ꝙ 
ipe itwouty.taréu1oisotit| 
urn: u»uwou 321do1d snqnuorovj vuoq siq'' 
ousnquuiuo ↄucuoqoirudipoaonqlaꝛo g 
relajou snqꝛaoꝓrgouoq oad snuoa "4l 
*snro 'uiridooTutidpdieugrug ur vno jupe 
uou 2g *e]321 ur urna 3er vj vunaroq 29 *urrior 
[1299fh]A ogif uino jon19juoo snuruo(Tf 
071^ [pOjod s3gnuog o1d snuraxy ia 
t s qou svnquaoa seot sar 
ranbjiur urmpun3] onboN, as qou strovji 
ragou varoood urmpunosj uou *auruo(g «4 
*siqou ;231320u agaoddv uou spembrur stumyli 













Ais pipbass 'jo1uur omg v^ 
*sTurpnin1oj'smm aupuo(T srqou oyg 
ursoauxaodj snou snaq *z 

*soni sonj5J 2tj sonjeg * 

"312 3021 $ avd vlaop 

*s13910tu ou atrii 


FIUE ; "CjsargsouEoqi P2 
t: ^Umuotyeyu2) ursvonpur sou 230713: 
Qoaooaoꝑgoir 191€ J "uoJro 


i oná wpuojm [oon ↄ uojolo ot 


sou rpnexo2gpu csourpneojti 
*SIq0121215]T]AT 
Krpunur e3eo»od srox rab * roqqsnusi 
"2»unuo(Tsouirpnexqd 
*rpunur e3e22od sro rub 3t rysuus 
' ouiuod siqou 231 
«rpunur earoood sro 1nb (ro qq snu 
'snurv2o123 tpm 
'sntue20123 *srrouSrp oxrpuexosoua 
*sou rpne snuiego123 


j 
|f smouSrp oreuop tuuiox umb 


to smpungop snuqmopy suqruuio: 3. 
'sntuv20121 *srroutirp: 
o1gn19JuO2 29 oxep aj supn 1 
: *sou rpne sutueg0121 
*seidr1o ouontutuvp vui33a qv uini 
,omou.tun10] jaioq. og - vumiorib 


uidoid *umne3 sexjou seuug 1 


'Sos3x^ *stnqro1 vuoq euxoddyny 
smjou snqnuoptjeusq snqruuo 
'sutuv2o1 91 noo feed vH 
pyop enjojx3 pe se1jou:s2109U a 
— *sourpne snuivdor 23 
* syougrp 21?512]H02 39:910316)U02 
orra13] o3?uvj oni ursojdnaurou 3 
isntaedo1oy'srouSrp nigrep 2jgaru? 


lg wuro2ed ouenrgriu^) omdod opu» 


'snuredoi1 21 S 0 'suauSIp 3X 


i — UI*Tp3ODSUOOD ruvaoa 29 uoovrc 


juergmqo snqtdiouud 2? suqidare 


rsnuredogo) :' *si1augip 3: 





*o(qtniso snout 101t12qIT 2g *snotu 103nip 
E ETT "our entir 
-p?sraq : vunjaodnvd »g snuogo Q124 0253]. 
-unnoxeinjp]aundiqrp mb*snuruoqq 
10190908 ej. * 3odürgjaueorp 29 : orauna 
-zubinbsouuro 2) urimuoi[ 29 uq 4| 
; ^ : i itodpnatonq mqrr 
1unorp mbtso1u55Jaqnao tangi amuraaon yj 
yon : P otepenrmgmraunpoa 
mb :3ut5jaqn12 39 umaoaaoa 1niuvijon | 
! * Ue3UT Uretamue 

1unxenb inb:anauroaonoa 29 1120 vpunguo 


'eunój aut, tübpur nülpepesunuog jew 




















| 'Sou rpne. snuie203 


-vr]rumu aja 35 uv) soorumum 
Soiol : sqouSipareuasjttoo ouoiꝰ 
Noa e32ut] ur sourp1o so21j*13]22: 
gouuro xp xiaomoypd y. umutuop. 
sututSoJjo) 'suouSip o1enusjuo; 
op 219851 tuvo uj win; ure goppog 
'sumegdojo: (5 — 'spoudip 933: 


-npiad sou wrerjuoyruood curas⸗a p* 
'snure2o123 *seaSqupursiqo 
'snum20121 *sgatd sigo 












*) 





"tjoqu. "pe 







































L1 X sojopioes mur souui 
Jo '93JI2UUJ4 239 ue c 
(i) "ooruruo( 23»ue c 
oparuaog 23 ue. 
^ prpousgajuec 
""juojuy oue c 
qougseuum 








'e1lO- 
"PJO 
[TQ 


e 


70 winnimdy unaoꝛeoq roue s2uutg 


"poSueuory 3e npoguy Houvj souut (y 
rao 


















































J ouruiod sou raoqi ,|'ero E *oe]ooIN 2p ue c 
^uem Urouojuo»e uroarqezrugpe 12; |'exo ^on py opu 
*ouruo(q souvioqmq |j'e1o *our£uorom pues 
|*uren; Un uonjnnjor uregusj 1o | |:e1o *ouryuSny oijues 
H *9UIUO(TsOU PIoqi ||:e1O *yoqury 2uec| [ 
furem urtitpndop 29 urojióu iog||:e10 *HOS21r) ↄᷣur S 
feroqr'uren uiauorped x ura»uro Jad||*e10 : *oysnpsoapue S 
raoqij — *Unuj ||21e10 *soxa1eqy rue) sauur y 
gnrunmr tunpury 3» * umurrndeq 194 |:o1e10 4 | fijexoq ogreu125 rpue c! 
fe1oqi uen) Q3)eJITI]EU 27 | 93010 *ouvrure(g oo Jo) noue. 
'e1ogi uni umjuanpt aq | |-93e10 'o[néd 29 souutoL rpue S 
raoqij *en '9JUIO *oueryeqos ap Sutiqer Tue c| 
— wuvj umnnayÁur 124 |"e10 *nu23UIA 93yut a 
teqm *enjadiod o10ury' | |*exo *nuoinv'] ojpue & 
teqi *oyegodum1 x? o1nS[uyo | |-e10 ;. . "feueudajg.opue e 
eaoqn vstuonroiuio nataicj v | |'o3e10 *$21uo50uu] Tgugjsouuroj| |, 
eaoquj oxi siqou o1d 
Un[oA v[eur puto 9 *orpo 59* ext qur ꝛraouluod radryrq Houz)souu (y 
qi "IIoq*rp supgur qv | |'aze10 "ey . 
j "umuoqnsoutjoqm ||-2guvng op Toyody rputj s»uur Oo 
; : foyour gjrnoxdur 2g "ueque . ooar oꝓur 
Mq ^en) vil qy !|-e10 'eouTapure 
4ioqtT *oye»ood ruuio qv | e10 *tqeuieg opuec 
'umuoq sou *IQVT *opeurruuro qv | |*e10 "erpaepy oᷣurg 
UmoqsouTpuexq *oyosnnidor;||'v1o 'ozpeu j oyuec 
uruiod slqou oↄieg *oyo snnjdoij | *e1o "ous oue e 
'Ssiqou o1doipa3 - ||*e10 'ozuney our c 
3mu]*qr epus 39 Roues s3turo | |*e1o *oguojonreq pues 
: ; "9U0 [|'e10 *eddijgg oxjuvc: 
RIDEA 29 $2uiSr A 2 put. souu veo *"9qooe[oipuec 
JO *egeyvuy ?*Quec||'eJo *ewoug, spuee 
10 *vure qe? toutes to *souuvo] ↄꝓur S 
[*] *eI[T2z 7) eypuec | 'e1o *9qo»e] aue c 
10 'sous y: vipugc | l've10 "voipuy o3puec 
jo . ) "eon Tepue o | *vio *ojmeq ox uec 
3o *epegy vpuec| "vio 'oxnoq»puec 
Jo »  'euopepSeyy vrey Uiuvect oarao E31 
eo "2j T 9udoaq v aoremeq HoutJ souur y 
uorg o Bpruow nu souujl|'vio *eyudeg souuvo] oue S 
eao *2) ||'eyeo 's2ur 














'Siqou o1d 21e1() 


*Jeudey oiu? c 
« f[oHqec) 9puec 
^ [oer opus S 
uunuaia odIT A viue e 
IE IST — pli NN 













| 


ERN E e HA 
—————————— 


| ' $'uneg 
— snio 

| | pumpo; 
| 7 imo pn 
| iq pnd 
| Tu 
| Pur vip 

| UrvOU 
muet 

ynj ui 

npud 

pen 

rrarn 

it sra 

| | | | nsoir 
: | | à — "uro 
| 2 ) yoid 
"Hm 

ia t 

1010 

; i : I3 

"bYTCOQq Ww in 

todo 


-umn397ojN uuuvogr pndy m 


pu 


Pos cu VNIOIdIO Xo: 


92230 
3 j gu, 
^r idu A. J. N. V 


J 
p 


"on 











"131412 222 mda i6 ug tr 102 f 2v 
*jmun1 2227 mun £f wig z102  zPe vq. 


'"WOEOV d W d 
"RÜRUN 
| eunaogp[vad. umtpaouod 
[| utaot014 tutadotatuoqp. tmaopuadoud Wr, omrpuvia 2qr, 








—— 





— À— — 










snuuouooo o 

29 snomje[oypg RAOLIAAIXIHAG SAINXOAXV 
xjuoidaon 

auy aojillig 29 snoljuour o aw Y qd WS 193ATIS 
; *sguoidiomuy 

speIotg() 29 snuooeipnpiy Ory 130 S3NNYOT[ 
3 'sguordaonmuy 

sie12922 snivearA 29 snuvoo( SA1$ V JN SA TO Y YD) 


" "VII CO X 
urnaqog 'AX ojp: * nyerreor y ur æ dionnuy vumae(p — "snurmvepuvur neaow 
v [rremo1g prp 2uy ur *auonepuouro nomnoej o1d sonb ' sndooxo srongdvisi 
l — oiov ↄnbor ouAfopridoxo1ep1o2uoosnqrumo ur paj uumpppr 
opm lion Tiqu2g * oyauoo ne]dügoxo o19321d vun ↄuoinuutoo 
j jou ierood] z'oluyaeid avAg si1vIII0N Vg XOf'ümmnpu une 
E. urjjuaidiomuy urmoruouv?) W YO A" WAXCERITIAT) (p ^u Cte 
Ienb 30720 tuenb vtuioj ↄrij urnjnoxo oJdt qe opourov : unyodur vuvore A 
TqdexSod/ p, ur *v o 9 1 ouu aero aejduroxo vaxnr urniemodg rpuopnoor 
I|» rpuopno ( o3e1guo» sAg 1a12N 1 w q- orSpogr ur slayou, dos vonbtuop 
»*oaatoo *e'g vauorjazdmr urmzorqig umao:ses urerio onbaetumipeuiniq 
] rmregry umronernorg o1d 03210] ur»pro oiSspariq rie]n Sur ! 31mouSe 193 
Éxd-TIIA SN3:X Nd 'S 22 /$1:100u20 snuope [ERREUR 
op 29 uropy snqraminjoA urnzoyne android vunioioej 
owmdurrursnimo ) yuoidiomuy oqdeidod4 T, * 0 1:2 0 JA 
liv o T urenuooir ampop snuroer uropy smunay * suordion 
















urpne yn ^"uojroparit X^ 
fuam 9yHq^  'uojr[o er 


'd 5 
J 0o tuertionb:uresui 
T "tb! sauuro sopaod a 
Turrur sop1odjip ena vrpa02r12]u 
I] 29 : tavour guru 2uonv]nqm ap soonp Ei 
*em o1eimbar ur Gur squoij 
-IHTA 2ururoq urnam uourou 121dó1d iure: p? 
urv12) uy our 323npop snuoq snm: 


remi uroiejuti[oA 9135€! 


' j|Jexpstotpttioqq srour sroram : E 
1 3 — Teno[si pv tr 


rtusnquie vnb^uy * urerA rrur otjy ufejo wr 
T *mv1od] 23 ut vinb :uienà 
paó5piojror : oue ta" rft 12e urvaipn y 

T7: guam — muspuodyop o1o 
sium 29 ur doigt $t)Xatre dÓ «v4 
$ul m 

— xp3jep ienmuoer sur T5 d amojo A 


pic 
mm raum 
O(f :ouuro(g sionemis)qo saivar 
*aiou sic 
-3p u13304 UI ijopuonu; whisod 
"ureova «13904 Ipnexa su 
joupuoq 23 pt. jusurejo -Sipumyoxé 
"6v15 "me 
*imoirp umqnoay i 
y⸗eunqrꝛqrij unionz urilo 
cia 





due oU v312) 
Boy ot avuoyss plano snueui rpusdxz// 


arqrapo 
Totg ur : —1 — J5d 











Cl. doe. 8 ! : xi 


*, 


CN. gasiao 


Scermonariũ oe comédatiore vírtutii 7 repꝛobatiõe 
viciox:editũ p-R.. P.fratrem Michaclẽ de carcba 
io Molanenſeʒ.oꝛd.minoꝝ oe obſeruã.pᷣconẽ aplicũ 


| 





— ⸗ 





Ex 
ut 


2H 


L 
H3 
i 
ur 
iur 


ur 


9t 








fom 








^ 





Pꝛolemiũ. 


¶ Incipit Sermonarium de eomẽdatio 
tic virtutuz « repꝛobatione vicioꝝ :editũ 
perc P.fratrem Abichaelẽ de earciea 
no Aediolanenſem:oꝛdinis minos oc 
obſeruantia: pꝛreconem apoſtolicum. 


Am vir 
tutio na 
tura; éé 
nemíncg 

latet q 
boſſeſſo 
res ſuoſ 
tato cete 
ris moꝛ 
talibꝰ b 
ftare fa 
: eir quan 
to Pſam maíost fuerínt ftudio complexa 
ti: hío qui cay femp obferuauerüt bono 
rifit Ham fi tantae vires babet: vt ocul 
tata ne in luce; veniat oiu tencrí nó poffit 
longe piofecto illuftrio: eto rcddct qui 
ipfam nedug obferuant: fcd in oíes cumu 
lant.ac ſummis laudibuf oꝛnare otendüt, 
S5ola.n.intcr ree humanas tam pfperae 
quá aduerfa o:cíi infatigabilie reperiatur 
non pót culto:xce ſuos auri ritu nifimaxí 
mio irradiare ſplendoꝛibus.Aurum quip 
pe fiue luce fiue tenebꝛis contracte :radi 
os femp vndiq; diffundit:aſtantiũ in fc p 
ftríngit oculoo:eicit curaesppulfat to:po 
rem.animüqs ad ardua ac pelara concitat 
facinoxa. 'IHam cum facile pararí poffit fi 
vir ſtrenuũ:ſi bellatozem accerrimuy fe p 
btierit:vidct oẽs ad tanti decoꝛis pulcſoꝛi 
tudinem inflamare.£uao « ipfa vires cũ 
hẽatne tantue ab oculíe euaneat fruct?fi 
reiccta latuerit vel ob carnío illecebꝛas: 
Que fepe multos a recto aberrare faciunt 
ignota pmanferítiftatur ocilli?natura:cla 
ritate:oꝛdine gloꝛia:excellẽtia.vſuqʒ: boc 
in volumine ptractare:vt ⁊ alijs volupta 
tifit:aliie adimẽto mihi vero ad vtrũqʒ 


— 


ecapiendum mó ßarum cóferat: fícqs cũcti 


illã ardẽtiſſimis animis ꝓſeq̃mur. Quis 
enum illa; plurimũ cõducere dubitat:que 
a pecoꝛibus diſtare:maioꝛeſqʒ nr̃os laudi 
bre 4 gloꝛia facit antciretac ex moꝛtalibꝰ 
poftcrietmo:talee reddit: Nõ cft pfecto 
qui poffit illam lére odio mfi a ratiõe ſit 
alienus:qñ ab homine fugat odium: imo 
pditum qfíqs conciliat amoꝛem.Quod cü 
ita ſit:dignus nó eft [ono:e oium q bác 
rem que ĩm̃ decoꝛis hominibus adijcit:cẽ 
fet homines totis viribus pꝛoſequi nó oe 
bere. Ham cá moꝛtales omnee c duobus 
coꝛpoꝛe vʒrꝛ aia copoſitirinter cuncta ani 
mantía pftantiosern ſoꝛtiti loeum oía fibt 
acceperint obnoria:alteri tand$ coꝛrupti 
bili terrenazac fragiliabona cótributt :al 
terí vero cum imo:tale quoddam ac. diui 
mum fit virtutem illi oent in focictate; ac 
oitioné ncceffe eſt. Nihil entm ín rebua 
umanfofit reliqui oigmim illo : fi virtu 
tem e medio ſuſtulerimus. Quod lʒ tam 
egregiuz:tam inſigne:ram inclitum fit, tft 
1ó apud complco:nulliuo é ponderie: qa 
velipfinullamadlxibent cura:vel fi mter 
duw cófpicati fuerint:allecti vítijo ſtudiũ 
applicare nó poffunt. Uerũ illov nó fügi 
at: vitium (ucundamtmie videtur ére 
pꝛincipia:ſed rádem exituo. amariſſimos 
affert. &lirtue aür pꝛimo non fatie exerci 
tatíepaululum é amara:fj eam ofuctudo 
velectabilem facititantaqs pꝛotinus facilí 
tao ſubſequit:vt fi hoe ignauoꝝ hominuʒ 
genus perciperet rumperet moꝛaſiatqʒ il 
lam totis viribus amplexádam nó vltra 
differret. Cõieci igit in boc opuftulo:om 
nem eius oziginem:o(gnitateg:atqs pftan 
tíam:ne qui ác publiceotcédi pꝛouinciã 
nup ingreffi funt vagarí:tempufas cétere 
re opus béanriac ctíam tátum vtilitatis 
€x ipfo valeát cófequí:qp fi ei operayocce 
rínt pbíffimí nó multo tempoꝛe euadci e 
poterũt. Et ne a Fig d peepg diſcedã 
cuius fentétía eft oppofita (tupra fe pofita 
2d 


Da v. nna 





soe bie 
fv nz 
RANA 

- 2 yrí gn 


TER, 





opio: 


] seta E 


P 


UT — 7 XR E 
* 


Dññiea tnfeptuagefima. 


/ magie ellucere. De virtute fere quẽcũqʒ 


fermoné teyá ac fibi oppofito vitioꝛa vir 
tutü igit piincipe caritate v3. fy id 
tíug :nec aligd €og que in alijs ib 
a nobis nupr ime editio repetanec quo 
iudicio meo in il[a coincidere valeat: 
noua quedam: pclaraec oibuo iota. 
ſeram nó inuolute zac obfcure fed carptig: 
⁊ q; luculentiſſime potero. y 
qr Dlucai feptuagefima;oe qdítate «oif 
fitiitióe carítatía: 4 qũo oiff erant caritae. 
Moof^tnios amicitia:⁊ bentuolẽtia.ſmo pim? , 
VUlti funt vocatt: pauci vc 
roclecti.Scribunt bec ver. 
ba feat. yr.» £t ĩ euãgelio 





: ergo dilectiſſimi in xpo ie 
fu:boc ín piti 
fertum verba facere ohepꝛecium aregina. 
vᷣrutum:initium duxi famcndü:caritateny. 
at ccteray virtutũ matre; pfectiffimáqs 
effcineminem fugit.pfio.n. fecüdo pbifi . 
2 ſecũdo metbapbí.oic finie ↄfert eẽ reí, 
Et primo ee cclo « mundo a tertio phiſi. 
Clanü effc vnũquodq;:dicit quod fauy uà 
attíngítfiné Cum ergo vt ide3 inqt plis 
piimo etbicoy Duplex finie repiat : vlti 
mue.f.yel pꝛimarius:⁊ fecüdari?.i, fínio 
fub fine." Primus ẽ felicitas.Alter vero 
virtutü opatiosqbue folummodo ille po 
tío: acquirit fimo. virtutũ a(it in caffum. 
opatto abet abſq; caritate:qꝛ felieitaeip 
fà pꝛoꝛſus fine ta cófequi impoſſibile ẽ qð 
verba ppofita expꝛimere vident; seul. 
tí.f.(ünt vácati.f.babere vidé£ boria opa 
fj pauci funt electi:q; admogũ pauci funt. 
q verc caritaté béant qua fola ex electio 
efficitur bomo veg quyt idem refert. 
pDo.p:iooc aia iffinitóé pictpili oie 6 
móftratióto. Et ur topyẽ.axij. meth. diffi 
nitio ẽ ſermo indício:gd cffe reip eſſẽtia 
lia. gn pꝛimis ergo caritatis deſcriptõem 
aggrediendá arbitroꝛ Que ꝗdeʒ triplex 
reperit diff initio. C Prima quag pontt 





occurrẽtis dñicc.Cupẽtes 


volumnne de virtutibuo p - 


magifter fer.in.5.oi.27.otcemo.fCarítao ẽ 
vilectio quatlígit oc? pp fex pximꝰ pp 
«E: Sxcüdà póít.b.ti»o.i tertio. xxvij. 
fic di griras ẽ amicitia boig ad: 
quaß omo Ocüotligit:c oc? bolem. 
vta € Aug . in li de fpi? aia fic dicẽ 










so 
) 
Có .tio.IGaritdo € vut?ml'vita:copuláe amd 


tẽ cil amato. Zid quaꝑ declarationẽ:qa 
pun ,tbopi.vrj.metba,z pmo elẽco. diẽ. 
Aiffihinooj vri p pora « notio: oio 
Apoctvima c oig oierplia cx posib? fit.Elni? 
A eil ifi vna oíffinttío. 





'ü 

IUd€ ret t pet off 
A lü vt'époterto ellicit. b.bo.nfi in tij. 
fe. di.xxij.circa last caritae $5 fui mlti 
plicẽ ↄpatiõeʒ hʒ multipli oiffi.q- 13.n, 
€aritae ↄpari ad o5,  ficaffignat. Pria 
viffinitio pmagiftrü babet opari ad ſuũ 
getũ ppꝛiu 4 ſie dak fa tbo.iaoictaaq- 13 
infüp opari ad fuii effecti:« ficé ila ztog. 
Bate ipie aja. Ouas hoc oꝛdie impᷣſcu 
* gag pfequémur . Prima diffinitio in 
pꝛima pte bui? fmonie ponet᷑. ¶ Secũ 
da in aitera. Tertia in vltia eiuſdẽ pte. 
¶ Pars pᷣma but? fmótei qua veclara 
tur pmaoiffünitio caritatio in cóf; data p. 
Obationcm ad füumi.obm Rhe 
P "IRimo igit᷑ oedaráda.é pꝛĩa carita 
a tíooiffinitio icót alfignata a ma 

giftrop opatióem ad ſuũ ob; Caritas ẽ 
oilectio q oiligit oc? pp (c ⁊ prüm?pp oc 
vz. 2d cui? ocalarationé tria dubia oc 
currit ferma qu €. Nue ofía fit 
inter amo1éwilectionéu caritatẽ:q;ʒ dicit 
qp caritae ẽᷣ dilectio. Na im pm.ví.topi. 
fomite bóa oiffínitio oj oftare:er gener 
0f ijf. Ideo o; oiffinitioné pláifflma itcr 
Ptatióe vti:qacá cognofédi reddit diffini 
tio, Gli oiffinitio nó oj obfcura eé ibidé . 
Sy caritae collectio füntidé.ergo magi 


biffinit ídem pfi] Ad boc riidc 
fim D.bo. vb que 1c. di.ar.i.quia 
2. ex pic fuod cfi caritae « oücctto fil]: 


idé in re:ti aliq orta rónie ẽ. Dilectio n 
in plus ẽ d$ caritas. CM talio dria dari ſo 


— 


EM oYy 





wr 


—— — 


De qditatecari. fito.t. 


Tet a doetoꝛibꝰinter amoꝛẽ 4 dilectõʒ:ac ca 
ritatẽ:q; v amoxé atur dilectõʒ volütatj 
oelibatiue.fcaritaté 9o gfe dũt. Amoꝛ 
giialiter ↄpꝛehẽdit ocʒ incinatíoné in bo 
nũ:⁊ quelib; tal inclinatío amo: dict pát 
extédendo nomé amoꝛis. Si aüt talía 
amo: nó pᷣſuppom in eo in quoé: aliqui 
cognitionẽ.Sic amo: é oro cuilibʒcreatu 
rc. In qlihʒ n.creatura ẽ inclinatio ad có 
feruatíoné fui eẽ:que ẽ:ꝗqd bonũ.que incli 
natio nullã in eo in quo ẽ (fuppótt cogni 
tionẽ:⁊ ẽ indita ⁊ innata cutlib; creatuf ⁊ 
hũc amoꝛiẽ vocat Byoniſiꝰ oc dto. natu 
ralẽ:ex quo qdé amo:e ꝓcedit actio cuiuſ 
lib creature. Actiões.n.reꝝ coꝛruptibiliũ 
cognitiõe carétium oce ftmt ex naturali 
snio:e:quo appetüt naturalf füí cé ofua 
tionẽ in fe vl'in alio fibi ſili. Añ pho.ꝛ.de 
anima dieit: 9 oia effe appetũt:⁊ illi? c 
agũt:quecũq; agür 63 naturá .q p3 p exẽ 


. pla Nã qꝛ naturalf appetũt elem̃ta ofua 


tioné (ui eſſe iõ mouentfe ad locain qb? 
€ celeftio influẽtia in illa ppo:tíóe in q € 
faluatiua e£ coy. £y naturali ét appetitu 
quo appetfic ſaluari in fuo fili educüt cle 
Vita founifüi oc materiaalteri? cleifiti 
Ex naturali ẽt apperítu:quo oia exũtia ap 
petũt ſuã diffuſiõeʒ a cóicatiócg: ĩqʒtũ funt 
boͤa:multiplicãt ſimilitudines de medio. 
€ € aũt illa inclinatio pfüppóit cognitõ 
né aialiá : (ic ẽ amoꝛ:queʒ Dyoni. de dí. 
no.vocat.in.4.li.alaliũ.ꝗ nõ é mfi im crea 
turioin qb? ẽ fimilis appetitus cuiuſmõi 
fimt bomice « aialta b:ura .Ex à ét amoꝛe 
oẽs actióco bꝛutoꝝ ꝓcedũt. CSi incina 
tío ín boni pᷣſuppoͤit rõnis cognitionẽ fic 
dyo.eũ vocat amo:é intellccrualé.Elii fm 
eomuné ibidẽ. Rõnabiles hominũ alas:i 
tellectuales appellauit:q qd amo: fi dicat 
indinatió; ĩ bonũ q fi pfüppóit nifi natura 
lébói cognitioné abſolute:⁊ ẽ a volürate 
Vt natura : amoꝛnatural ẽ.Aliꝰ tñ:ab amo 
re naturalt pᷣmõ dieto.Et ió pite amo: 
ẽ reſpectu natural iclinat(óio.q Dilectio 


aũt ẽ volütatj ðliberatine ꝓpꝛie:q̊;nis Lar 
ge dicat amoꝛ.dicit.n. faic ila iclinatio 
mn bonũrq̃ pfuppóir cogmtócg bói fn flaró 
ne ád aliud:⁊ é a volürate:vt ðliberatiua 
reſpectu bõi relatt ad aliud.ſ finẽ:circöſtã 
ttao:vl'aligd aliud amo: electiuus ẽ q of 
electio. I caritae aüreft gre:qꝛ vr alit 
Sdé Ric Si pdicr? amo: fit p aliqué ba 
bitü p qué fir accept? deo ofgn? remũe 
rari m vitacternaramor carirat] é . £25 fi 
dicta ĩclinatio in boni pᷣſuppoͤit altíoxeg 
cognitócj:ds fit cogmzío aie creata ríi fic 
€ ille amo: qué Dyo.vbi ſupꝛawocat áge 
lici.ps ergo d ofa lit ier amoꝛẽ ilectóey 
⁊ caritatẽ. Claretq; bñ oici carítae ẽ dile 
ctio:qꝛ i plus fe b; dilectio d$ caritas:qa 
caritas diẽ᷑ babitü foli. £2ilecrío aũt actif, 
Et ita diffiniturcaritao p vilecrioné:tádó 
minꝰ cóc p magfocóc, Ét babít? p luũ ac 
tü. qr Secũdũ oubiü oꝛit᷑ in alio vbo oifft 
nitiólo qf of.qua oiligif oc? pp fe.f.an ca 
ritas fit amo:gratuit?sz nó mercenart?.t. 
ꝙ oc?oiligat qt bon? émé qꝛ nob bone, 
TAd b rñdet $3 Pe. o.(n.5.01.27.0.5. 
pre uera caritas é amo: gratuitꝰ: aduẽ ĩ 
bonũ diligeñ. ꝑp fe.TRá bonũ ró ẽ:q̊re qd 
diligi dẽat ßz pßm. i ethi. 4.1.5. metba. ß 
oc? ſummũ bonü:ergo o3 oiligt pp ſe. In 
oco.n. inuenit duplex ró bõi. Uno mó 
q infe ẽ ſummũ bonũ. ¶ Zilio mó qꝛ eriá 
oiligéti ipm é ét ſũmũ bonũ mo é matte 
bonũ diligẽti:q; fit ipe fibi. crgo bonü 
vt bonízt vt bonũ ꝓpnũ otlígif , cũ oc? 
fir ſumme bonꝰ 2 oiligéri bonti ꝓpꝛiũ:etiã 
pl? ds ipfc ſibi:⁊ Cirimio: creature:ds ipa 
fibi 4 vtiliot.oio plua diligẽdꝰ ẽdeꝰiqᷓ; ip 
fc diligẽs oiligar ſeipz. Nec obſt at (i oíce 
rc qp carítao nó deſtruit naturã ſz pficit 
f pnaturápl? diligimꝰ noo d$ ocü : ergo 
⁊c̃. Quia maio: vnto £ affect? rónal'ad oc 
V3 pcaritarem d$ ad (cil; fit maio: vnitas 
nature ad feifay ¶ Quod fi oicaf q ex 
bio adbucnó babef : qp caritas fit amo: 
gratuit? pofito. qe diligeret deũ pl? 
a iij 





Dũiea tn ſeptuageſima. 


quam ſetpſum:ſi diligeret pꝛincipaliter ei 
Gui: bonus fibi adluc non diligeret eum 
gratuue Sic em otligeretur vnus ruftí 
cus:ſi diligenti eſſet mclio:.£t ídeo rema 
ner oubnimiicum carítae oucat ad ocum 
eiligendum:quía bono: « quia bontie oí 
ligcut in quod oucit pꝛincipaliter. £t oí 
cendum eſt:ꝙ in oci oilectíoné.quia bonuf 
in fe Cuiue ratioin aperto eſt. Deus eni 
non ideo cft bonufiquia eft bonus ifti fed 
ecóucrfo quia in fe bonu in fummo ideo 
iſti eſt bonus. Sed carítao cum oicat fum 
mum gradum amoris:ducit in id v pun 
cip liter cft bonum:ergo pincipaliter ou 
cit in dilectionem dei quia bonue eft. £o 
quta bonue oiligért. vnde amo: quo quie 
diligit aliumzquia bonus t ſe uocatur . 
imo: amicicie. Amoꝛ autem quo quie 
amat alíum quía bonuo fibi eft amo: con 
cupiſcentie:Caritas vcro amoꝛ eft amici 
cie:vt otecf in. fequentíbuo, qp £y quib9 
concluditur:ꝙ caritas cft amo: gratuituſ. 
Que onmia videtur affirmare PRica.in 
tertio di.27.an.7.q.a diceno. uod fi con 
fiderenturrefpectu eiufdem amati amo: 
amicicie  concupifcentie, pitticipalio: ac 
tue caritatis cft 2 nobilior diligere amo 
re amicicie quam amoꝛe concupifcentic . 
Nam reſpectu nobibffim amati quod cft 
deus. Zimo: cócupifcentie o:dinatur ficut 
ad fincm ad amoꝛem amicicie Oui enim 
ex caritate vult frui oco: quod eſt pſum 
amare dilectione concupiſcentie:hoc ideo 
vult vr deus honoꝛetur:⁊ glouficetur in. 
fe quod eſt ipſum amare amote. amcicic 
Sic enim amano : oco vult principaliter 
gloum « honoꝛem.. Simpliciter ergo 
amoꝛ amícicie nobilto: eſt. Sic ergo bene 
oicitur caritae éoilecrio qua ouigitur 
deuo popter fesquia in fe bonus:⁊ ettam 
nobis eo fruentibus. Qui cnim diligit oe 
wn pꝛopter fc ſolum perfecte diligit. Aui 
pꝛopter fc pino: ſccundario pꝛopter fu 
am vtilitatem:etiam bene diligit ſed non 








fta perfecte. Qui vero pꝛincipaliter pꝛo 
pter ſuaz vtilitatem pꝛopꝛiam peruerſe oi 
ligit:quod clarius patebit in ſermone. 
parte pꝛima. Solo emm aeo fruendũ e 
«propter fe diligendum. vnde Auguſti. 
in. lib.95. queft .q.6.otcit Summa peruer 
fitao eft vri fruendio.i.amarc deum po 
pter aliquod bouus tranſitoꝛiuʒ frin utẽ 
dio.i.oiligere crea uras ficut oeuj: fuper 
qne verba dicit oocto: illuminatus Frau. 
de A.in conflatu di.pꝛima. Oð peio: é 
actus vti fruendis:qnam frui vtendis 
cui? rat o talis eſt:quia deoꝛdinatio cir 
cà vltimum finem € peio: ea que eft cür 
€a ca que funt ad vlrimumrfinem fedfrui 
vtendie eft oco:diaatio ctrca ea d für ad. 
finé. vtt aüt fraédis é oo:díató circa finẽ. 
ergo pꝛia eſt peioꝛ.Ceteruʒ Au.in pꝛin.li. 
de ci.oei dicit ꝙ ouo amoꝛes fecerunt ou 
as ciuitates.vna que incipit ab amoꝛe 
ſius vfqs ad contemptum dei:⁊ pꝛorendi 
tur vſq; ad peius:ergo contemptus dei 
eft peioꝛ amoꝛe ſui.ergo vri fruendis eſt 
petitio qr Sed notandũ cft ſecunda Am 
30. po declaratione.huius. Oð quatuor 
fünt genera virtutum in anima nofira .. 
Quedam fünt ad acrum remitrendus fcu 
temperandum ficut temperantia , Que 
dam fünt.ad actum regulandug ſieut pur 
dentia.Quedam ſunt ad intendendum fi. 
cut foꝛtitudo.Quedam ad vtrunq; ficut 
iuſticia cuius vna pare eft remimeratiua 
Afta eft ad intendendum. Alia pare punt. 
tiua 2 (fta eff ad remirtendum , Quando 
autem virtuo datur ad. actum intende. 
dum.tunc oefectus vel vitium eft maius 
ín deftciendosquam ín füperbabédo:ficut. 
timiditas plus vituperatur-d$ audatía.. 
Econuerſo autem eft in ea que oatur ad 
remittendum fic temperantia, igitur vir 
tue amicicie datur ad actum intédendá e 
⁊ ideo illoꝛum uitium qui modicum oilé 
gũt eft maius d$ qui minus amant.bec il 
lé doctoꝛ illũmatuo diligẽdus eft, crgo à 








— — 





De quiditate eari. ſermo pꝛimus. 


us pꝛincipaliter pꝛopter ſe:quia fcilicet € 
bonus in ſciuſtus:ſopiens piures cleméft 
deinde per. conſequens: quia cft bonus 
etiam oiigenti.Zid boc hoꝛtatur. Augu 
ſtinus in lib:o oc carbe.rudibus .o. Ama 
amoꝛem illius qui amoꝛe tut ocfcendit in 
vterum virguie:quí amoꝛem füunr amo 
ri tuo copulauit fe bumiliando :te autem 
füblimando coniungende lumen ſue eter 
nitatiolimo tue mo:talttag.bce ille.£t fic 
patet fecundi dubium.⁊ fccüda particula 
butue diffinitionis. ¶ Tertium oubium 
eft quod oꝛitur quia dicit.Et pꝛoximus p 
pter deuʒ An v codem actu carit atis dili 
gatur deus:⁊ pꝛoximus. q7Zld ꝙ reſpon 
detur fecundum Kic.in tertio oi.27.artí, 
7.4.1.4 Pe. Aureoli:Et pe.Jo.eadem oi, 
€ nullo actu caritatio:vere:a iuſte diligi 
tur pꝛoximusquo non oiligatur:ocue im 
plícite vel explicite. Hulſus enim actue 
elicitur ab habitumiſi iu virtute fit piti 
cipalis:⁊ foꝛmalis obíecti: qx ficut faría 
mouentia non mouent nifi virtute pꝛimi 
moneutieata fecüdaria obíceta nó mouét 
nifi in virtute obiectoꝛũpꝛimorũ:⁊ foꝛma 
lium. Pꝛimum aurem « foꝛmale obiectü 
caritatis eſt deus füb ratione:qua ſummũ 
bonum in quo ſolo plene poteſt beatifica 
ri voluntas. Ideo quicquid voluntao dili 
git ex caritate diligit in virtute ſũnu bo 
ni:ton tantum mouentie per modus cau 
fc cfFicfentto:fed ctiam per modü fimo ⁊ 
obiecti. £xplicite cum actu oc ipfo cogita 
mus. Implicite cum ex caritate diligimꝰ 
piorimum non nifi implicite de oco pen 
fando.fCogitido v3oe aliquo honeſto bo 
10 : propter qued. ad diligendum pꝛoxi 
mum cx caritate mouemur· Cum eni; vo 
lunraf mouet in id quod cft ad finem pꝛo 





ipter finemanmo acru mouetur m utrunq; 


ergo quocüqs acri carit tis oiligatur pꝛo 
ximuestlloeodem oiligitur ocuo:tuplici 
te vel explicite, fcotuo in tertio diftin28. 
&it ꝙ codcm laabittiquo odigitur. deus. 


bilígitt ⁊ pꝛoximus earítaté oꝛdinata. 
vnde glo.füper illud Ro.iz. Qui diligit 
pioxunum legem impleuit fic dicit pꝛoxi 
mus ſine deo diligi nó poteſt. Oui ſancte 
ac ſpiritualiter oiligit proximum:quid in 
eo diligit nifi deum Caritas igitur facit 
deum diligere pꝛopter (exc proximum ꝓ 
pter ocu; ít ꝙpꝛopter dicit laabitudincʒ 
caufe finalis: mouentio ⁊ indueentis: ita 
ꝙ motus dilectionis moeum: fim pꝛimaʒ 


caritatis inclinationem pꝛioꝛ eft non foli 


dignitate fed etiam oꝛigine quoniam cart 
taspꝛius inclinat ad ocum j$ ad. pꝛoxi 
mut Sccundum vero exercitatónie per 
fectionen cum exercitatio circa motum 
oilectionio in pꝛoximum vitam acriuam 
refpiciat.£xercítatio vero dilectionis mo 
tue inoeum refpiciarvitam contemplatí 
Vam:a cus bic ftatua fit illo inferio:: imt 
perfectioꝛpꝛioꝛ éoilectio pioxin d$ dei. 
Qui enim vult cé perfectuo amato: ect 
pꝛius ocb;fe exercere à amoꝛe pꝛoximi: 
ficur qui vult cffe bonue contemplatiuue 
pitue debet effe bonue actiuus ficut oo 
cet Bregoii-ain huius ret ſignum bis da 
tiro fuit fpiritu ſanetus. Et pꝛimo ín ter 
rà Jo.ao. deinde oe celo actj.z. quia pꝛius 
opoatet amoꝛem caritatie exerceri bi hio 
que videmus :vr per amoꝛem vifibiliumz 
in inuifibilium ame:eim raptamur, ocbe 
"ue ergo prorimum oiligere propter 
deum ideft velle ci bonumfalicet viranr 
eternaiu 2 ei optare ficut ⁊ nobis. Unde 
xifoatl» .22. Et lu.x.dicitur oiligce pꝛoxi 
mum ficut teipfim :ov quo dicet infra 
clarius cum oe caritate pꝛoximi in. parti 
cula oicetur, £t fic patet tertium oubf 
um:⁊ pꝛima caritatis oiffinitio pater qs 
paro pꝛima huius fermoníe, 





«Pare ſecũda huius fermonío in qua 


oeclaratur alía diffinitio cartratte aſſi 
gnata fecundum acrum pꝛopꝛium. 
Ecundo occlaranda e(t fccunda cà 
4 ritagoiffinitío -oata . à b. Thoma 
9 uj 












































Sespoftoi(camtnteptuagefima, 


⁊ alijs: theologis modernis per. com 

paranoncm ad. actum pꝛopꝛium ſcilice t 
Xoutod caritas eft. amicicia quedam. bo 
fmnto ad ocum. ¶ Ad occlaratóeg cuius 
fciendü eft 6m Pe. Jo. in .5.0127.9.5. Et 
1/0.22,0.25. ar.pzitmo . £t t1.5.01.27, ar. i. 
Quod carítae includit tria vltra amo 

rem piedíceum.qr Pꝛimo includit amict 
ciam quod ficocclaratur. fecundum pbi, 

8.cthi. Mon quilibet amo: abet rationé 
amicieie:ſed amo: quí eft. cum bentuolen 
tía vr.f.fic amemue aliquem:vt e( bonum; 

vellumuo.zfmicicia enim inquit ibídem.é 

mutata beniuolentia: cum comparatóne, 

Soiautem rebus amatis:non bonum vel 

lunus: fed. iplum bonum eoꝛum velli 

mus. Sicut oicimur amare vinum aut 

equum « huiuſmodi nóeft amo: amicicie: 
Vt cr oictio in parte pꝛecedenti pater. 

ncc beniuolentia fufficirad rationem amt 
cicie:fed requiritur quedam mutata ama 
tio.ſᷣm.n.phi.vbi füp:a . Zimicto eft.ami 
co amicue.Ér fecundo rhetoꝛ. Amicus eft 
qui amat:⁊ ccontra qui amatur.Et ſecũdo 
politicoum.Ztmicie auxiliari delectabiliſ 
fimum ctt. Talis igitur mutata bentuolé 
tía fandarur fuper aliqua cómunicartone, 
Cum igitur fit aliqua cómunicatio homi 
nie ad ocum:Pm ꝙ nobis füam bearitudi 
nem cómunicat:fuper bac cómunicatione 
opo:tet aliquam amiciciá fundarixoe qua 
quidem cõmunicarione. oicítur .1. cot 4i. 
fidelio deus:per qué vocati eſtis infocie 
tatc filij eius. Amoꝛ autem fuper bac có 
municatione fuudatuo:cft caritae : vnde 
manifeftü eft ꝙ caritas eſt qucdam amici 
cia hominis ad deum. ¶ Quod ctia; pꝛo 
batur fic fecundum philoſophum. y. ethi. 
ZAmicicia ſuperabũdantie amoꝛis aſſinu 
latur. Sed caritas babet fuperlabundá 
tiſſimum amoꝛem:vnde 2 caritao dicitur 
eo g fit inextimabilis pꝛetij:⁊ cariffimam 
rem ponat amatum igitur «c. ¶ Item 
amicicia cft perfecuffümue gradue amo 


ris:qua fit aſſotiatio ad amatum :fecum 
dum ploiloſophum ibidem . Scd bec eft 
caritas:ſed illud 3o.pe.p:imo.c. Societa 
tem babemue ad. inuicem , igitur patct 
p:opofitum.IHam « Jo.is.dixit chriſtus. 
Sam non oicam uoo ſeruos fed amicos 
meoo:vídcl; ratíone caritatio.igitur 4c. 
¶ uod fi fo:te oicatur : amicicia non 
eft abfqs rcamatione:vr oícitur.8.ctbr. vt 
tactum eft, Sed carítao eriam pꝛecipitur 
ad inimicos fcd illud &t»ar.s. oiligite ini 
micoo veftroo.crgo caritas non eft ami 
cicía . «7 ld boc refponderur fecundum 
tbo.vbi ſupꝛa in folutióe fecundi arg . £t 
oe. Jo.vbi füpza im refpontione pꝛimi ar 
uif. Quod amicue non tantum md 
amícum:ad quem amiciciam babet . fed 
etiam omnia que ad ipfum pertinent qui 
uis ab ipfie non ametur:ſicut filium: fra 
trco eiue Similiter ⁊ caritas diligere fa 
cit p:tncipaliter ocü qui amátee reamat : 
4 in amando p:cuenic.bominco auté facit 
oiligerc in quanrum faut oct. vnde quam 
do dicitur ꝙ amicicia eft reamantum in 
telligitur quantus ad coo inter queo pꝛin 
cipaliter eft amtcicía:ey [»oc qs fequitur 
ꝙ quamute caritao non fit nifi amictcía 
Honeſti non autem oelectabilíe 2 vtilis ð 
Quibuo habetur.s. ethic. Et confequenter 
non habeatur nífi ad. virtuoſos ficut ad 
pꝛincipales perfonao: Attamen eozum in 
tuitu oiliguntur eo:um attinentes 4 fi nó 
vtrtuofi.£r boc modo carítag tque maxi 
me eft amicicia bonefti (c exrédit ad. pec 
catoꝛes quoo ey carítate non inquantum 
peccatoꝛes:ſed inquantum homines. oilí 
gimue propter ocium 4r Secundo ex pie 
dictio patet oy caritae includit beniuolen 
tiam quía in vera amicicia vt oicrum cft 
habetur etiam beniuolenria: fic caritas 
eft amícicia vt probatum cft.ergo caritaſ 
includit bentuolentíam. att enim pbilofo 
phu s.9. ethicoꝛum ꝙ beniuolentia non é 
amicicia:ſed pꝛincipium amicicie.vnde ex 


s 


dili idu 





SWINE UT RH p m e e e e 


— 


k 





De quiditatc cari.fio.t. ^F 


diuturnttate.beninolentia fit amicicia 
quod etiam alitcr probatur .THam beni 
volentia cft qua alicui bonum optamus . 
vnde &lgo oc ſancto victoꝛe dicit. Quod 
beniuolentia cft bona crga aliquem vol 
tas.Et philoſophus.q.cihicoꝛum oiat . 
Beniuoientia cft qua alicui.ſ.amico bene 
uolumus z opraniuo fcd ralie eft carítae: 
quia caritatem babere optat oco gloꝛiã: 
fibi alijfqs viram ctcemam .ergo includit 
caritas bentuolentíam:quam quió comen 
dat Ambꝛo.in lib.de officio oi.beniuolen 
tía quedam cómunis parene cft: qui amí 
eiciam annecritꝛa copulat in confilijo fide 
lis:in pꝛoſperis leta:in triſtibus mefta. c 
infra . £olle ex vſu hominum beniuolen 
tiam:cauqua; ſolem e mondo  tullerte ita 
erit quia fine ca vſus eſſe nó poteſtwi pe 
regrinanti monftrare vianr errantem rc 
vocare defferre bofpicium bec ille. fuc 
confirmat Auguſtinus füper pꝛimam ca 
no. Jo di. Amſcicia eft cum quadam beni 
uolentia:vt aliquando pꝛeſtemus aliquid 
io quos diligimus qfi non ſit quod pʒe 
ſtemus ſola beniuolentiaſufficit amanti. 
becille.£x quibufpatet pꝛopoſitũ. CTer 
tio caritas includit concupiſcentiam ali 
quo modo:quia ficut concupiſcentia ocfi 
deratur p:cfentta ipſius rei concupite:ita 
etiã carizate oefideratur pꝛeſentia ipſius 
dei cum non habetur. ynde Augu.in ſoli 
loquijs ait.Caritas:eſt vire qua ocum 
videre.coqs perfrui ocfideramue. füper 
que verba oicit bea.bona.in tertio diſtin. 
477 füper litteram , Quod ficut fideo co 
"ofeit fibi ⁊ alijs virtutibue fic caritas 
ibi oefiderat 4 alijo. £r quoniam perfe 
ctio mercedie confiftir m vifione 4 fruító 
ne dei caritaa oiffinitur per deſiderium 


vtriuſq mon quia videre fit eiue pꝛopoſi 


tum fed quia ocfiderium habendi deum 
eft pꝛopꝛiũ caritatio.fic crgo patet ꝙ cart 
£20 includit fcám cócupifcériá, qr £t dsuif 
car Hieronymꝰ in pꝛologo bible : £23 


carítae non querit pꝛeſentiam amici : fic 
dicens vera illa neceffitudo cft : « chꝛiſti 

lutino copulara :quam non vtilitas rci 

annliarie:non pꝛeſentia rantum coꝛpoꝛũ: 
non fabdola ⁊ palpans adulatio.Se d oct 
timo: : ⁊ diuinarum ſcripturarum ftudia 
conciliant.hec illc verumtamen ſecunchʒ 
Pe. 3o. vbi ſupꝛa tn reſponſione quart 
argui. hoc non eft contrartü dietis Die 
rony quia ipfe intendebat folum remoue 
Tc amicitiamſſue concupiſcentiam ret oc 
lectabilio carnalie ⁊ mundane :non autc; 
reí beuefte vt chꝛiſti « vite eterne . Zlmt 
citia emm vera oefidcrat videre. amici 
a mutuis cógaudere facit colloquijo. 116 
tamen ita ꝙ oclectatto ex amicí vifione: 
po fine amicitie ponatur : quía tunc per 
uerfa eſſet concupifcentta.Sotc ergo parer 
ꝙ caritao cft amicitia vera : « confequen 
tér beniuolentia:⁊ concupifcentta. Satis 
de hac ſecunda caritatiooiffinitióea par 
te ſecunda huius ſermonio. 





A Paro tertia huius ſermonio in qua 
declaratur tertía diffinitio caritatis da 
ta per comparationem ad fuum effc 
ctum. 

£rtío loco ponenda eft a declar 

da tertia caritatio oiffimitio affi 
gnata ab Zluguftiper comparatione; ad 
ſuum effectum̃:qui eft vnire . Ideo dicut 
ꝙ caritas eſt vitacopulans.a cum.a. 
€ fid cuius declarationem tria notan 
da ſunt. C Pꝛimum notandum eft ſecun 
dum Nica .in tertio 0i.27.ar.(,0.5.£u0d 
vnitao cuiuflibet creature:pcedit ex amo 
re 4 probatur triplicite: p Pꝛimo ratio 
ne fic.fecundi plylofophá cundo oe ge 
neratione . Contrarioꝛum contrarie funt 
caufe.Sed odium amo: eft. contrarium: 
quía malum eft obiecrum odíj : « bonum 
obiectum amotte , Paſſſoneo autem fpe 
cificantur ex fuí habitudine ad. obiecta 





Dicãin feptuagefima, 


eum ergo malum fit eontrartü bono opot 
tet ꝙ odium contrarietur amost. £t eum 
odium fir caufa cuiuflibet diuiſionis. igí 
tur a contrario ſenſu. amoꝛ eft caufa cuiuſ 
liber vnitatis. Secundo idem. pꝛoba 
tur auctozitate , cómentartje fupcr Dio. 
in quarto oc oio, ſic di. Amoꝛ eft cóne 
xio 4 vinculum: ouo omnium rerum vni 
uerfitao ineffabuli amiciria. ínfolubiliqs 
vnitate copulatur. igitur pater.propofitü. 
qr Xertio idem pzobatur expericntia :4 
exemplificatione . Iam caufa pꝛima que 
deus cft :cr amoꝛe produxit creaturam: 
4 eius pꝛioꝛa pꝛincipalia fcilicet materi 
4 foꝛmam:ex amose aute; naturali inter 
materíam  fomam cft vnitao.compofi 
ti ex materia 4 foꝛna:quia materia appe 
rit formam fcóum pbylofoplt pio phy. 
boc ramen fit in virtute illiue amoxío : 
Quo oeue creaturam pꝛoduxit. Miſi 
cmm effer naturalie inclinatio nter ma 
teriom « founam non conftiruererur pcr 
eſſentiam vnum cx ipfis.ey amoꝛe eriam 
elbꝛum ad celeftem influentiam in illa 
poꝛtione inqua cft ſaluatiua nature eoꝛũ: 
quia talem influentiaʒ non poteft recipe 
re inferüuo eloifitug niſi ſuperioꝛi medii 
te. Iceirco eft comurictioignie cum oꝛbe 
lune com elem̃toꝛũ inter ſe:ex quoꝛiiʒ 
coniunctione cõſiſtit vnitae machine mii 
dialis o:dínara.ev amoꝛe que eft ynttao 
focictatío aialtus bꝛutoꝛum ⁊ bominum. 
vnde cómentato: fuper dio.quarto oe oí. 
no dicit. Ex bacamatozia virtute:etiã vo 
lucree gregatim ↄuolant:vt cigni:grues 
⁊ huimmodi. £r vr gencraliteroícay nun 
quam plura fimul conuenitit nifi per alí 
qucm amoꝛem. Et ideo ipe IDyo, 4.oc of. 
119. bene vocat omnem amoꝛem: vnitiuã 
⁊ continuatiuam virtutem , fi ergo amoꝛ 
omnia. vnit quanto magis carttae que 
in ſe pl? fiber d$ ano: ocbet vnire ama 


tum cm amaro : vr dicit pꝛeſens otffini 


tio. Secundo notanquʒ cft q amoꝛ nó 


folum omnía fira vnit: fed cítto paffto cft 
effentíaliter tranffo:matio appetitus fen. 
ſitiui in alíquam fimilirudinem quod fic 
occlaratur fecandü "fic.vbi ſupꝛa dr. 2.4. 
3.Amoꝛ ením eſt:inclinatio appetitus in 
Tey amatam fcd inclinatio vnius rct in ré 
aliam : eft tranſfoꝛmatio in fimilitudincy 
illiuo Quod patet in inclinatione :que é 
per motum localem: cum emm bomo ín 
clinatur verſus terram tranffoumatur in 
aliquá fimilitudiné terre: que cft inferio 
ritas. Similiter pj in inclinatione que ẽ 
per alteratíoneg aquajením indinari per 
altcratíoné ad ignem cft ipfam tranfíoz 
matt in calíditatem que eft aliqua fimili 
tudo ignia .ergo fimiliter. (uclinatío que 
«eft amo: eft tranffommatío appetítue fen 
fitiui in aliquam ſimilitudinez amati :paf? 
fio cnim amo:ío eft tranſtormatio porem 
tíc appetinue i qᷓ; imediate é amo:te paf 
fio in ſimilitudinem agentio iftay paffio 
nemimuá qð facit bonu; cognitus fimile 
appetitui eo modo quo obicctũ eft. caufa 
paffioníe.vifio enim fecundi Augu. i. de 
tríni.c.2.eft foxma que a vifibili im 
tur fenfai .ergo a ſimili. Amoꝛ fenfibilia 
eft ipfa infoꝛmatio appetit? fenfitiui a re 
que amatur.ergo paffio amoꝛis eft tranf? 
foꝛmatio appetituo ſenſitiui in ſimilitudi 
nem amati. ¶ Tertio ergo notanduz eft 
ſecundum Bo.in. z. di.27. circa litteram, 
Quod a ſi copulare conueniat omni quo 
da modo tamen hoc totuʒ quod eft vita 
. copulane eft pꝛopꝛium ipſius caritatis: 
quía null? e(t amo: qut pꝛopꝛie babeat 
anima; viuificare nifi gratuitue qui copu 
lat ipfam animam viutficatíuam cuʒ ocoz 
cum pzorimo propter oeum. Sfccircobe 
ne dicitur. Quod caritae eft vita.co,a.cü 
amato, Quod (atie claruit ín incarnatío 
nc filij dei:cum in illa amans.i.diuinitao: 
coniũcta eft cum amato.t. cum humanita 
te oc qua loqueno Ugo oc fanctó victoꝛe 
ſic inqunt. Neſcio fi in laude tua quid ma 









n 





BDae cbli.eari.in cérfimmoas, 


fito dicere poſſim: q; vt deuz o e celo tra 


hereoꝛ⁊ homineʒde terra ad. celos eleua 


reo:magna virtud tua :vr per te ad boc 
bumiliarctur ocus:vfqs ad boc exaltare 
tur bemo.bec ille pꝛoinde can. 5. Inuem 
quem oiligit anima mea.ſ. Jeſum qui eft 
vcra caritas.i.Jo.4. ic? caritas eſt:nec 
dimittam eam fcilicet caritatem quía cuʒ 
ipſa fcilicet claꝛiſtum poffidebo , £t meri 
'to quia oeum bomi: 2 bominem oeo ca 
ritas vnit:non folum illaincffabili vnita 
te qua noftra natura vnit᷑ illi eterno yer 
bo in vnitate perfone . Sed etiam illa de 
qua apoſtolus.i.coꝛ.o.Caritas eſt virtue 
quc cum noſtra rectiſſima affccrio eft có 
fungititoo. Quod confirmat Z(ugu. in Li 
b:o oc moꝛibus ecclefie «cadem verba re 
citans.G.dieit.Caritas cft vinculi : quo 
fole euo ligatur: cutue tanta cft dilectõ 
tp fifcincilla in emfernum penetraret tota 
erus amaritudo Pertererur in oulcediné: 
^ triftitià in gaudium:obſcuritas in clari 
tarenr.bec ille; Amplexanda ergo cft ca 
ritas:vt ad illà gaudia perpetua tque fo 
la caritatis virtutc acquiri poffünt perue 
níre valeamus p:eftante (pfo oco qui ca 
ritas viuit ⁊ regnat iu fccula ſeculoꝛũ tri 
nus ⁊ vnus.amẽ. 
¶ Feria lecũda poft domuncã inſ eptua 
geſima oe neceſſitate 4 obligatione car i 
Tatio in cómunt , "IRationc auctoꝛitate 4 
exemplo, Scrmo,2. 


Ulti funt vocati :paut 

€i vcro electi. Scribũ 

tir Dec verba, ig, 

n £t in cuangclio pꝛece 
dentio dominice. Ho 

minem ab (mostali 2 

omnipotenti oco ratõ 

nalẽ creaturas creati dilectiſſimi fratre 
in chꝛiſto longe p:ofecto ceterte animan 
tibuo pieftantío:cm cffe conftat , Ratio 
eniz fola cft que a beſtijs bomine differ 


re faeit:qua perdita voluptates poft eum 
qo:homo equidem beſtia cff: compzobat 
qued pfe pꝛimo ethi.appꝛobat oí viram. 
pecudum maiti elígenteo omnino beſtia 
leo cffe videntur sàui quidem ploylo.7. 
etloi.⁊ pꝛimo politicoy cría) oicir. fuod 
malue bomoé peto: omni beſtia. Quocl 
fi intellectualem viram quis oucere yclit 
quía lomo cft maxime intellect? ratio. 
9.etóoi. js maxime « abfqs comparatione 
bcftiali peftabit.zld ci? camen perfectio 
nem omnimodam uon füffiar 115 ploy. 
pleriqs vfi fuerunt maxime ſtientia naiu 
rali «ratione. eoꝛum nónulli adeo moꝛa 
libue inheſerunt virtutibus vt. eriam cc 
teroꝛum obliufcerentur : quozum ramcn 
quia caritate nudi fuere nulla babetur 
viemoxía. fera ex re.impꝛimis nobis pꝛe 
eligenda eft vita non naturalio folus ſed 
diuina foꝛmata caritate. Pam « iſdẽ ploy. 
dicit.io.ethi. QOuod melio: eft vita contẽ 
plana :qᷓ; vita que eft 6m bominem qa 
contemplatiua uon $m qplbomo eft fic ví 
wit: fed fm ep diuinũ aliquid in eo exiſtit 
quód eft caritas fine qua uec ctiam ipfa 
contemplatio pꝛodeſt quicquag. Ideo plu 
rimi oecepti putant fibi ſufficere fi vita 
degant politicá caritate vacui otra quoo 
optime concinunt verbaoonint recitata 
f.aP»ulti funt vocati pauct vero electi p 
pter ocfectum caritatio : de qua caritate 
poft eiuo diffinitionem ſuperioꝛe in $mo 
ne pertractaram etus neceffitaren 4 obli 
gationem impiéfentiay digne aggredia 
mur, Quomodo autc; cuilibet magnope 
neceſſaria fit carítaftriplia via demõſtra 
bimuo f.q Pꝛumo via ratónio qz Sco 
yia aucitagj.q7 Er tertio vía eyéplarirag. 
4E Paro prinia bürffmonietii quapbat 
fcpré rartombuo carítaté effe homini ad 
falutem neceffartam. : 

Do "fimo igitur dico. ncecffariam eẽ 
à caritatem multiplici vatione fedi 
cẽt. Ratione conſequtionio. Ratlone gra 








e 


Fe.bapoſt ofíci in ſchtuageſima. 


tificationis. Ratione intentionis. "Ratio 
ne perfectionis. Ratione oppoſitõis. Ra 
tione contrariationis. Ratione delectatio 
me. ¶ Pꝛimo caritatem dico neceſſariã 
eſſe:ad ſalutem p:ꝛomerendam. Ratione 
couſequtionis ſ.pꝛemij ſuperni:quod non 
nifi per caritatem acquiritur pꝛo cui? ra 
tionis fundamento ctt euangelij textus 
1i£3.7.4 Bifoar Ommis arbos Cvclütaf 
que non facit -frucrü bonum exadetur; 2 
wrignem mittetur 2 ardcar.llam.55.9.4. 
c dplicet dicitur, Ham quío nefcíat me 
minem danmari nifi cx meꝛito male volũ 
tatio:⁊ neminezʒ faluari nift cx merito bo 
ne voluntario ? unc fic bona voluntao 
non reperimur nifi in. oꝛdinatione ad bo 
num finem £w fcutentía; omnium oocto 
rum in £o oi,58. Finis enim ⁊ bonum có 
vertuntur £o phy. fo oc anima. Sed fe 
cũduʒ magiſtrũ in oifti. proxime allega 
ta. Sinis omnis bonc volunratio eft cart 
tao. fuod rarione pbatur per.bea.Go. 
1n.2.01,53.arti.t.q.2. ¶ Pꝛimo ficomníe 
boa voluntae ad Doco:dinatur vt bo 
mo fruatur 0607: ad boc vt babeat deũ. 
Sed noo non fruimur oco mec habemus 
ipfum niti percaritates: igitur habere ca 
ritatem non eft alíud:q$ babere deum : ſi 
ergo omnis bona voluntao eff oꝛdinata: 
ad bocwt lxabearoeum . videtur ꝙ finis 
oniio bone voltntarío fir ipfa earitas. 

qr Scamdoidem pbatur fic matura ope 
raudonaturalíterittendit foꝛmam perfi 
cientem íi effe nature . ergo voluntas in 
operardo:pztncibaliter intenditfosmam 
perficientesin effe mozio ſed talío eft ca 
ritas vt parcbitunfra ; ergo caritas eftfi 
nis pincipalie omnis boue voluntatto , 
¶ Terrio idem occlaratur ficlícet enim 
deus vcl beanrudo fiue chꝛiſtuopoſſit di 
€i finie bone volütatio :Docto:eo. tamen 
malunt otceré ꝙ caritae cft finío : pꝛo eo 
Q completa ratio fruendi competit. ipfi 
caritati Zriplíater cmm otciturfinío v3, 





fino ín quo quicfcitur. 4 finíe qtio quieſci 
tur.vel fimpliciter vel vt nuuc . £t quoli 
bet ifto:um modoꝛũ:Caritas eft fino bo 
ne volütatíe, Caritas enim mcreata que 
deus eſt:finis eft in quo quicfcitur. I rea 
ta« confirmata caritas fcilicct patrie ꝛeſt 
finie quo fimpliciter quieſcitur in oco .ca 
ritas auteʒ tncboara flue vic cft finío quo 
quieſcik yr nuncin oco : qui eft locue ci?: 
4 finío vltimꝰ:non babct quíctari nifi me 
diáte dilectione ¶ Cum crgo bona volũ 
tao fit caufa conſcquendi pꝛemium eter 
num:vt pꝛemiſſum eit: voluntao non fit 
bonanifi per refpectum ad bonum fing. 
Finis eius eft carítao t vt probatum cft. 
"gitur carita cft neceffaría ratione con 
fcqutónie:buiue pꝛemij.C £Confirmatur 
pꝛedicta ratio fic, Nullus actue cxifteno 
in poteftate voluntarie hominis pꝛiuatꝰ 
debito fine: a rectitudine $m oꝛdinem ra 
tionis:⁊ legio eterne eft meritonus. Za 
lio cft actus Dominio non habentis cari 
tatem. ergo talis actus non eft meritoꝛi 
ue . idco ti vio mereri:⁊ conſcqui vitam 
eternám opoꝛtet abere caritatẽ.Pꝛe 
terea ſcð phyloſophum fo pby de pe. a 
re. Cuʒ infirmitao remota caufaremoue 
tur effectuo Sd fi caufa pincipalio me 
reri vitam eternam eft carítae: fecundus 
fenteutiam omnium theo.vt melius vide 
bicur ín fermone fequentí. ergo fi neceſſa 
rium oicitur illud quod non contingit ali 
ter fc babere fcáum phylofopluy.s.&ifec. 


Si volumue confequi vitam eternam me 


ceffariaé caritas 4 fic patet. pꝛima ratio, 
¶ Secundo idem piobatur ratione gra 
tificationio Sententia omnium tl»co.eft: 
ꝙ fine gratia gratum facicnre : nemo po 
teft mereri oc condigno perium eter 
num: Nam diuina mandata fm intentío 
nem mádátíe fine tali gratia impleri nó 
poffünrvt pater ín tractatu oe. gratia (n 
fermonaríó oe pꝛima igitur «c , q7 Pꝛe 
terea fine bono puucipio fito bonus. 





Be obli carin ei pmo di 


acquirínon poteft.Sn auff. cnim.q 
€p.col.i.otatur J3énc aũt vniuenſa 
tur. cópetentersfi rei paticipiur 
cens:⁊ amabile oco, £Cum ergo fi 
Alex. Ri.bo. Gratia gratum̃ fa 
vita eterna:ſic fe habe ant ficunpzu 
imperfectuʒ ⁊ confumatio perfecra, tüytd. 
fllud Apo.ad Ro.s.Hratia oci vira eter. 
na:patz qp pꝛius neceſſe eft babere gratiã 
gr.fa.ds gloꝛiam ſempiternam. Tune lic.il 







lud fine que reo effe non pót cit. (impli 
ríum ad iam. rem habend 


ater neceſſ n fmi. 
per.po ttl.ac etiam exemplo vide: 
PANT. : IBorini. eim ne Li ett 
ejbuaszdnima amimato quia tfta ine illis 
effe non poſſunt. ſed nulla creatura potcft 
eifz i gratia fin caritateiquta. P3 Bon. in 
fo,oí adr. fam einst 
non pot⸗ cnim- funt eſſentialiter 
Passer ntrelatme.f. per reſpectum 
ad potentíae anime. Caritas emm. refer 
tur ad voluntatem,gratia aũt ad omnco 
potentias.qᷓ;uis oicat;b.bo. (n.5.01.27. qp 






caritas vltra gratiam gr.fa.oicat aliqueʒ 


babítum:quo mediante aſſueſcit ia poté 
tíaoiligendi ad actum p:oprium. Igitur 
fine carírare nemo pótfaluarisz per confe 
quée fequi£ ꝙ caritae cft neceffaria ad fa 
luté ⁊ fic fecunda ratio patet. Tertio 
idem pzobatur ratioue irentionte.f.ipfi? 
códitoríe ipfiue creature rónal'a omniũ 
alioꝛũ.ait.n phs.nameth.Quod celũ ater 
na cx cali pꝛinctpio depẽdent: p acu pu 
ro ⁊ fimplia ac imobili otiftít.f. 

Qui.ſ.creauit anim; rónalem.d. faciam? 
bominé ad.i.⁊.ſ. noſtraz geñ. i. Et ió infpi 
vauitin.f.e fpi.vie 2 fact? ẽ hõ in.a.viué 
tem.f.rónalem ⁊imoꝛtalẽ gefía,c, Tunc 
he oẽ agens agit pter bonti finca. pbi, 
fo oc anima, octo aüt hols creato: de 
dit ill treo potentias in aía.f. Intellectũ 
voluntatézz Abemoꝛiqʒ.ergo certe ad ali 
à finem oícit.n.pfo.6. meto, qp intellec 
T nos habemus ad veriraté inielligẽdã. 


It 
$ 


3b tpo 3o: 


"IBamtertto oc anima babct ꝙ finis intel 
Vecr?fpeculattté veritae:pzatici át. fito 
eff'opue.babemue quoqs voluntatem ad. 
amandũ cuius obiectũ efl bonü.qus.ctbt. 


"folu eft voluntariũ: Et Aug. in li, ench. 
deit fecit deus crearuram ec. vſq; fruere 
tur Si adr debemus vtr rebuo ad. finem 


quo create funt vtdicttur pꝛimo politico 
riiz. Quia vfuo nrelio: eſt rei dà pofcifio 
etii. ſequitur ꝙ necefft eft noo amare 
ſummũ bonum. deum Ethuic vicinim.f. 
proximum:quod quiaoit facit. male re fi 
bi conccffa vnde. id qp ſeribitur. In 
ſti de bie qui funr füivel aliem: iur. 4. pi 
tmo vbi dicitur.Qõ expedit «ne quie re 
füa male vratur:vbi eríaj babetur q in re 
fua quilibet eft moderatoꝛ « arbiter C. 
mandati in re mádaca, tgitur neceffarta 
eft caritas.patetqʒ ratio tertia. CMuar 
to idem pꝛobatur rariõe perfecrionio. ait 
enim actor fox priucipioum . Quod van 
to vi quod magio perficitur: quáto ma 
gio affimilatur-fuo puucipio quod exem 
plo claret Brani perfecrum tunc eft non 
cum uirefcit «pulular. fed.cum eft matu 
rum qꝛ ſimilioꝛ eft grauo quod feminatus 
fuit:quod fuit puncipium curo, unc fic. 
pꝛincipiũ noſtrum deus eft ; qui per eſſen 
tiam eft carítao.ergo:uáto quie pluo de 
Caritate babebit tanto magis oederit fi 
milioꝛ:a per confequeno perfactioi : Sed 
talis perfectio eſt nobis neceſſaria: quta 
fid boc creati ſumus vr finem illum confe. 
amur iuxta illud Augu.u. de ci dei of, 
Siue nofter eftperuemre adallud regnũ 
cuius nulluo eftfínio.Et iftaptifectio ẽ: 
quiafecundum phnj,s merapbieffz.. perfe 
tum contingit alicuver attingere Ain fí 
nem , Qui fine caritare non poteft confe 
quivt oíctum eſt. patet ergo propofitümz 
quarta ratio. qr fguiinto tdem probat 
ratione oppofitóiooicit ploilofopl»ue . 4. 
thopicoꝛum et .s.étbicoum , Quot mo 
dío babet ficrí vnum oppoſitoꝛum : rot 














Sfex.poft důica in ſeptuageſima. 


babet fieri greliquum ſcotus in.a di o.q. 


2. ſicut nullus actus foꝛmaliter melioꝛẽ 
qᷓ; deum oiligere.fic néc aliquis actue fo: 
malíter peto: eft d$ deum odíre. oc ide; 
«$.in conflatu oí. i.q. pima igitur ficut fe 
babet oppofitum inoppofito ita pxopofi 
tum ín pzopofito ficut enim aqua humec 
tat:ita ignis erficcat, Zuric ſic. Odium é 
oppofitus caritati dei:⁊ pꝛoximi quod ma 


ximum peſſimum peccatoꝛũ vt diximus 


in ſermõario oc quatuoꝛ peccatis. De quo 
fcribitur Fzechiel. zy. c. vitio. ego dicit oo 
minue:generi ſanguinis tradam te:⁊ fau 
guo te perfequetur.a cum fanguine ode 
rio ſanguis p:ofequetur te:⁊ faciam iuxta 
iram tuam: $m 3elum ttum : que fecifti 
habens eoeodio.bec ille.Sed oppoſitoꝛũ 
oppofite funt caufe pꝛimo mietoa.tgicur fi 
cur odium eft fme fügiendum:immo ne 
ceſſario eft octeftandum: íta carítae fim 
mopere eft neceffario amplevanda Iam 
contraria mutuo fe expellunt:ergo finon 
oy odium effe in anima.neceffe eft ibi cffe 
caritatem igitur patet pꝛopoſitum 4 quim 
ta ratio, qf Certo ídem pbatur ratione 


contrartationio fic.illud maxime nobíoé 


neceſſariuʒ:quod maríme inimico woftro 
oiabolo contrariatur:⁊ diſplicet. Sed cari 
tas multum diſplicet diabolo.ergo ſũme 
nobis eſt neceſſaria Secundum apoſtoluʒ 
ad ephe.o. Hon ẽ nobis colluctatio aduer 
ſus carnem ⁊ ſanguineʒ:ſed aduerſus pꝛin 
cipes:⁊ poteſtates tenebꝛarum barum.er 
go foꝛtis aꝛmatura nobis neceſſaria ẽ.que 


fola eſt.ſ.caritas:vnde Gre.ſuper Eʒechi. 


fic dieit antiquus Ioftie eaſtitatem in no 
bis non timet:quia ipfe carne non pꝛemi 
tur:vt luxuria diſſoluatur. Zíbftinentíam 
non timet quía rpfe cibo nó vtitur:qui ne 
ceffirate coꝛpoꝛis non vrgetur. Diſtribu 
tionem terrenarũ rcrum uon timet fi ei 
dem opi caritas deſit:quia ofutiarus ſub 
fidijo nec ipfe eget valde autem in nobio 
caritatem vcram ideft amoꝛem humileʒ: 


quet nobio yiciſſim impᷣendimus timet? 
⁊ niimisconcoꝛdie inuidet:quia banc nog 
tenemus in terris: quam ipſe tenere no 
leno ámitit ín celo. Non curat antiquuo 
boftío:t terrena nobis tollat:fed vt carí 
tatc feríar .bec ille, ígitur patet pꝛopoſi 
tum .et fexta ratio. ¶ Septimo 
idem p:obatur ratione oelectationio ſcili 
ect diuine fic. illtid eft nobis maxime ne, 
ceſſarium: quod inter omnia fumme pla 
€ct oco:quia fecundum fententíam omni 
um oocto:um tenemur diuine voluntati 
noftram confommare in omnibus nobis 
cognitio.patet in pꝛimo fenten. diſtineti. 
A8. fed ſumme complag carita oco quía 
ipfe eft carítao . vnde Auguſtinus oit 
in epiftola ad qulíanum quod caritae in 
omnibus oci donis íta cyccllir vt etí 
am deus dicta fir. £rinter etiam cete 
ra pꝛecepta:ſingule de caritate dedit pꝛe 
ceptum Johan.quartodecimo dicit chri 
ſtus.hoc eft pꝛeceptum.m.vt.d.inuicem 
di vos. Igitur caritas eft neceffaría, 
e huius rei mifteríum: cliíftuo veftem 
uam incenfütilem que figurabat carita: 
tcm noluit diuidi licet coꝛpus ſuum per 
miſſerit perfoꝛari .vnde Bregoꝛius (n 
moꝛalibus ſuper quartodecímo capitulo 
Job oicít Tunicam hominis iam iu 
dicati in crucependentie carnifices pila 
ti non fünt aufi confcindere : tu. niterío 
caritatem que oeuo eft (eparare, lec ille; 
fCaritatem igitur neceffaríam effe ad (a 
luté (epté róib? his füfficíat cópzobaffe, 
Et de hac pte pꝛia huius fermoniofatío.: 
«E Pars ſecunda huius ſermonis in qua 
pꝛobatur auctoꝛitate multiplici caritateʒ 
effc omnibus ad falutem neceſſariam. 
Ecundo piobatur caritatem faluti: 
A2. omniti effe neceffariam multiplici: 
guctoꝛitate:vʒ prophetica : euigelicatapo: 
ſtolica:canõicq:autẽtica:phiſica.⁊ política 
4 Pꝛimo auctozitate prepbeticafic, — | 
4L Glidebantur illi dies pauci pieamoxía : 





D "Be oblicari im eco, 


magnitudine:ſeribuntur. hec fcn .a9.c. 

¶ Saco mifcricexdió inquit ofíe his qui. 

diligit me. Exo o. 

¶ Et nunc iſrl.quid dominus deus petit 

a te niſi yt diligas eum:⁊ ambuleſ in uijs 
€tue, Deut ĩo. 

CMCircũcidet dominus deus cos tuum:⁊ 

coꝛ ſeminis tui vt diligas dominum ocu; 

tu in toto coꝛde tuo « in tota anima tua 
*vtpoffis viuerc. — 2cutj.so. 

¶ Ciniuerfa oclicta opít carírae. ;pob.io. 

¶ aPcliue eft vocarc ad olera cum carí 

tatc qᷓ; ad vitulum faginatum cuni odio. 
«pioucr.s, 

¶ Oꝛdinate in mecarítatem, — cant]. 

¶ Zique multemon potuerunt extinguef 

caritatem,  — cantj.8, ' 

¶ Foꝛtis eſt vt moꝛs dilectio. oura ficu 

infernus emulatio. Ibidem. 
¶O q; pulchꝛa eft caſta generatio cum 
clatitace £9ap. 4. 

4E Zrabam voe ad me in vinculío carita 

tie.. Oſee..l. à 

4I Peycuties cü labije cariratj.iuditb,o. 
¶ "IReco:datue fum tui miſerans adole 
fcentíam tuam « caritatem ocfponfatio 
Auetue. — Sere. 

¶ Secũdo piobatur auctozitate euange 
lica ficoifcurrendo. 

¶ In ie ouobue mandatío.f.oilectióío 
oei «primi pendet lex ⁊ piopbe.££o22. 
¶ IRefrigcfcet caritas multog. ZAp».2 4. 
4 Ignem veni mittere in terram 4 quid 
volo nifi vt ardeat . quid per ignem nii 
€arítatem intelligit.ergo patet qp neceſſa 
riateſt. Zucia. 

¶ Pꝛeteritis carítatem oct « iudicium 
Xue, — Xuclr 

¶ Diliges oomínum oeum tuum ey to 
to code tuo ex cota anima tua 7 ey tota 
mente tua. Ma. 2. 

¶ Si quio diligit me diligetur apatre 
mcozegooiligameum, — SoJ4. 

¶ Si quio diligit me ſermonem neun - 


fcruabit « pater meuo diliget eus. Jbidẽ 
4L Repꝛehenduntur bomincoqui dilexe 
Tunt mago tenebsao quam luccm ideft 


ocum, — Sora. 
¶ Il2oc mando vobis vtoiligatio inui 
€um. — Sois: : 


¶ Zertío boc 1de3 pꝛobautrauctoꝛitate 
apoftolíca ficoifcurrendo. 

4L Plenitudo legie eft oilectio. Ro.iʒ. 
¶ Taritas ocí oiffufa é ii coꝛ.noſtr iↄ p 
ffquio.effnobio, — "fho.s. 

¶ Si linguis hominum loquar angelo 


"rum caritatem: autem non babeam fac 


tuo fum velut eo fonano aut cimbalum ti 
míeno, — pumetCours. 
C¶ Omnia operaveftra in caritate fiant, 
piime Coꝛ.. : 
AT ICaritao cbriftivrget noo.fcóe Coi. 
«€ IConfirmate illum iu caritate.ꝛ.Coꝛ.⸗g. 
CCaritas chꝛiſti «cómumcatio.f.f.fit f. 
€ou, Ibidem.iʒ. 
¶ Fructus ſpiritus cft caritao.ad gal.s, 
«C Sn caritate radicati fũdati: vt. pori 
tio compzel»endere que fit longltudo ſub 
limitas profundum. |— £id £pbc.s. 
4 Suppostate inuicem im caritate bidé 
4E. £o vt caritae veftra magia ac ma 
gre babundet.- — zZid pbilip.t.c. 
4 IConfolentur. coꝛda ipfozum inſtructi 
in caritate:⁊ in omnes. Col.. 
¶ Super omnia caritatem continuam 
babentee qué eft vinculum perfectionis. 
Zid ICol.s. 
q-Superbabundet carítao vniuſcuiuſ 
Q5. — 2 Ebel. 
Bominus autem dirigat coxda 4 co: 
paveftra ín.c. oct « pacientía chꝛiſti. 
. Ad bes. 
¶ Finis pꝛecepti eſt caritas i.thimo.i. 
¶ Tonſideremus inuicem pꝛouocationẽ 
caritatis heb.a. 
MCaritatem continuã habentes qꝛ cari 
tie opit multuudinẽ peccaroꝝ pe.4. 
¶ Diligamus inuicem qꝛ caritav cy oco 


Sfe.fa poft dñica in fiptuagcfima, 


eft pꝛime Jo.4. 
¶ Deus carítae elt ⁊ qutm. in. cin oto 
m.toínco. —Sbidem. 
«E fui non oiligit manet in moꝛte ⁊ quí 
oiligitlegem impleuit — p:me go. 
4E arto Idẽ pꝛobatur auctoꝛitate ca. 
¶ Nam oc tcmpo;o:.c.ad aurco fcribif. 
Nõ in ſumitate graduũ fed virtute obie: 
4 amplitudine caritatis acquiritur regnũ 
vei ibt Er de pe.oí.s ibi, item omnes. 
¶ Et itey de pe di.a.c. ficta carítae ſcribi 
tur "Radix omnium ieri eft cupiditae 
radix omnium bouog cft caritas:⁊ fiml 
ambe effe nó poffünt: q: nifi vna radicitꝰ 
euulſa fucrítalia plantartmó poteſt.Sine 
cauſa aliqe conatur ramo» incidere fi ra 
dicem non cótendíteucllere .5 ibt. £t 
itex oc pe.oi.7.quàquá babet fic.Scriprü 
eft neminé fine caritate viuere.1Hó itaqs 
infolo pane viuit bó quej ergo fero pent 
tet opoꝛtet non folum deũ timere iudiceʒ 
fcd iuſtũ oiligere: vt non tri pená timeat 
fed ctíam anvietur pꝛo gloꝛia.h ibi. CEt 
ity de pe.ot.2,$.ex pꝛemiſſis ſcriptum ẽ. 
Caritas eft aqua de qua dominus ín euã 
gelio. Qui biberit ex hac aqua.q.e.d.ei ũ 
fitiet in eternum. Repꝛobus ergo c eter 
nío mancipatus incendijs in eternü fitet 
quomodo biber aquam aut quomodo po 
tabít aquam falicnté inuitam eternaʒ.qui 
quafi plíoe? dimerſus in (ma penae luít 
danationis eterne. h ibi. víde oe f24.0.1. 
c.quicũq; 1.17.q.7.c.f£tuéadmóg Et. 40. 
di.c. Heq;ʒ Er ð hereg.e. ſirmiſt me De re 
nunẽ. c. iſi eũ pꝛidem. Et oe reg.c.lícet 2 
q;pla que b:enítat] gFa õmitto C Quin 
10 Idem pꝛobatur auctoꝛitate:autentica 
quattuoꝛ docto. C Gre. emʒ vr babetur 
de pe.oi A.fic ait. an. c. Si fermo meue.fra 
treu nutrite in vobis caritate vt cũ cre 
verit:⁊ flamam digniſſimam fecerit om 
nium cupiditatũ ligna confumar faic 
rony aürii cracratu fidet inquit. Caritas 
eft confirmatio omnium mandato quam 








quis cum babuerit omuia hahet fine bac 
in alijs remanet imperfectuo4 vt cogno 
fcat pꝛudentia veftra quát( caritafvaleat 
legimus refponfumoomíni in euange di 
centis:cum interrogaretur fic aít oiligca 
dominum ocum tuli cx toto coxde tuo ex 
tota anima tua ? ex tota virtute tua ⁊ ꝓ 
ximum ficut teipfus ín bío ouobtie pꝛece 
ptio tota lcy pendet ⁊ pope. f ille, 

¶ Ziugu.infuper in libꝛo £ncbí.vt babe 
in ſcðo ſen di. b. c. i dicit. Omnia pcepta 
diuina refferuntur ad caritatẽ dicit Apo. 
finis pꝛecepti eſt caritas oe coꝛde puro:⁊ 
conſcientia bona « fide non ficta, £t ſuper 
Sjo.fermone.85.vt babetur in tertio fenté, 
diſt.27.c.i. Sie Dicit. vbi caritaeeft : quid 
tft quod poffit oecffevbi auté non cft qd 
€ft quod poffitp:odcffezdemó credit non 
oiligit.nemo oiligit qui nó credit fruftra 
quidem fed tamen poteft fperarc veniam 
qui non oiligit.nemo aüt peteftoefperaf* 
qui oiligit. Itaqʒ vbi dilectio íbi neceſſa 
rio fides eft peo.⁊ vbi oilectio pꝛoximi 
ibi z neceffario oilectio oeí. qui enim non 
oilígit deuzʒ quomodo oílígit pꝛoximũ tá 
quá fcipfür.qii quidénon diligit ⁊ feipy? 
Eſt quippe íniqu? « (mpi?. qui aũt diligit 


'iniquítaté non plane »ilígit .fed odit am 


miam ſuam. h ergo piecepti oottitm tenea 
mue vt noe inuicein oiligamue.2quicqd 
aliud p:ecipitfaciemus.quoniam quicqd 
eít alitid hie babem?, bec ille, £t in libto 
ve fententía acobiad ruffinum íderi ait 
Reus fit omnium quí contra caritate; fa 
eitín qua pendent omnia. Ét tanto qo in 
uenitur in peccatomíno: : quátojin diligẽ 
do beum « ꝓximũ inuenitur mato. Ét tá 
to in perpetratóne e»odtt intientf maioꝛ: 
Quanto (n oilectatione dei  prorími ín 
venitur inanto: Quia ranto quie plenioꝛ 
eft iniquitarío quanto inanioꝛ fuit carita 
tio.£t tüc perfcerifumuo in carttate :quá 
do nibil reftat ð infirmitate. hec ile. etm 
bꝛo.poſtremo ni li iiij de fcd virginitate 








SDeobli eari ín eói fito a9. 


fie inquit. Omnia mandata dei iuſticeia:qu amicitia.Et (terum amicoꝛum pꝛeſentia in 
fünt mandata iuſticie:ideo ſine iuſticia eẽ omnibus vtilis atq; delectabiliſ videtur. 
nó poffunt. adandatim dei eſt vt dili.d. Et in pꝛimo rhetoꝛce dicit pulehꝛuuus ef 
ãt vnge ait ——— viligitpioxt eſſe amatoꝛem ſocioꝛum d$. pecuniarum. 



















mum fuum legem i, it. Sriptü enis — nlii introdu 
eſt. Non adulterabis Non oceid | citarcbiram tarentinum ſic di. Naturani 
furaberis Hon concupifceg s olirgrium amat vnge fi quis tm celi. 
iltud eñ in hoc inftautatür dfi if J iffetnacuramasmundee pulchꝛitũ 
bo inſtauratur omne mandati, iod. dinem veo afpexiffet in fuauem illi 
verbum iuſticia eſt Quid enini ü 'fineamico' ſocio adminiſtrationem aliaſ 
vt diigas deum·⁊ din fr ruum vtiq; om dmirationẽ fox dicebat :ideo in rhetoꝛi 
nia de mandata iuſtiea ſieut qui occldit — cio inquit amicicia eft volunrao erga: alie 
fratrem eiꝰ vtiqsnópilígit.qi Suri quem bonarum rerum illius ipſius caufa 


fratrie vxorem j ratem am̃ diligit eum part voluntate.£t idco in 
füirm.£ui furatür quíconerpifetaliend: — lt. prefato oc amicicia o:cit; Zfmicicia om 
ytíqs non oiligiteum:quemfrgudareoe nibus rebuo humanis preponenda eft:ní 
fiderat . Ita qui ſuperbe deſpicit frarrem. bil eft tam tiature aptum táqs conucniéf: 
qui eum delormare conatur Qui paſciruꝛ ad reofecíidao vel aduerfao d$ amicieia. 
erii iniunijs a cõſoꝛtio caritatis alie nus hec ille COuidius quoqʒ lib.de puncto 
eſt hee ille Ex qulbus patet ſine carita inquit. Homen amicicie barbara coida 
too polfintinipleríotuinamandata;er wouet CCalcidius deniq; ſuper tbunco 
go:qd (alucé fame eſt neceſſoris vnde ide - platonie in phemio dieit. Quid enim ge 
ibzo.fuper'epiftelam ad g Bid heroſam magnantmitaterm : aut aggrecli 
fide opus eft in caritare ad tuftifica." pigeat vel eeptum fatíget: vr tans deui 
tionem :fideo.n.carítátc fratemaroebet — cravoiffiétültatibua fe tempaer a laboie .- 
muniri vt perfectó ficcredentifoeniqs ſal Eadem eft vt oppinoꝛ iue amícicie paras: 
ato: ꝙ pumũ mandatum eſſer. Interro impoſſibilium pene: rerum exercitatio 
gantiícriberefponditoiodigeo.d.d.t.ex cum alter ey amicis iubendi religione:al 
te.t.⁊ ex.t.a.tua.⁊pꝛoximum tuum tanq; ter parendi voto complaciti operío admi 
teipſum:in his inquit duobus mandatis niculatur effectu.hec ille. Zeopbsaftue 
perfectio cõtinetur.hecille. CSexto idẽ ẽt philoſophus dicit ſic. Expedit ram pꝛo 
probatur auctoꝛitate ploiſica. Naʒ vt in ſu batouamicos amare d$ amatos pꝛobare. 
perioꝛibus ſatis apparet caritas eft ami Amicicias immoꝛtaleo effc opoꝛtet.Qu 
cicia quedam.vnde dicit Augu.li.ʒ.cõtra ti enim eft ſine anima cospuitáti finc amt 
achademicos.Amicicia nihũ aliud eſt:q; cte homo.hec ille. C Septimo ⁊vltimo 
diuinarum humanarũqʒ rerum oninium idem pꝛobatur auctoꝛitate polytíealeg(a* 
cum beniuolentia:⁊ ſocietate cófenfio.Zid ciuilis que etiam comendat artilé(ctáttt fà ^ 
amiciciam autem diplureo phi ſunt hoꝛ d$ onmino neceffariamqzMay ff. oc var: 
tatíttanj$ ommbufneceffariam.Ztr(nam — bo.figní.l Late; amicoo feribitbr amieta ' 
q; illam értolleno inter cetera, etbícog | appellareoebermre t non leui notíeía con 
dieit. Sine amleis nulluo eligit viuere | iunctos:ſed a quibus fuerũt wra cun pa * 
etiam fi omnia alia bona babeat. Etiterũ tye familias.honeſtis familiaritate queſi 
Toidem amic(oexiftentibuo nil opus eſt | ta rationibus hec tlle qr: grem.ff.ocfide 
ulfticie., iuſti autem exiſtentes indigent luf. fia reo;$fificotcíry, Flagitlole ret 
bi 














Ses oft filet in ſeptuageſima. 


tnita ſocietas nullam vím babet ,q.d.fcd 


bona cft vim babet. que caritate iuncta 
eſt. Item.Cde nego.geſt. l.tutoꝛi. dicitur 
ſatis abundeq; (ufficir:li cut vel in pauciſ 
amici laboꝛe confularur vt emm babetur 
ff.oe pignoꝛibus.l.i.Omnia vincit amot. 
hec ibi Quãtũ ergo neceffaría fit caritas 
auctoꝛitate claruu:ſatiſq; oe bac £a'parte 
huius ferimonio , 

qL lare tertia buiuo ſermonis inqua;p 
batur caritatem omnibus effe neceffaríag 
ad falutem multiplici exemplaritate,. 


TT £rtio caritatem effc neceffaría ad. 
AA falutem confequendam pꝛobatur 
exéplarírare multiplici vj pꝛophetica.euã 
gelica.Apoſtolica canonica.autẽtica.phi. 
4 politica Pꝛimo exemplo pꝛopheti 
co ꝓbatur leui.n..c.pꝛeceptũ eft a domio 
Sfgnto in altari meo femper ardebit qué 
nutriet facerdoo «€. q.o. femper nobío in: 
fiftendá é ne ignio. f.carítatio aliqñ in no 
bie extüiguarür fed femper bonis oetide: 
rüjo in altari.ſ.coꝛde ſollieite nutriatur ot 
cit autcm (acerdoo.f. fpfa meno fidelío in 
fe nutriat vel ét (acerdoo, i, predicato: ar 
deno per admíniftrationé verbi. ne extin: 
guaturmam verbũdei eft quafi ignio . íu. 
xta illud 3fere.25, TRungd nó verba mea: 
quaſi ignis So«cüdo exéplo euangelico: 
piobatur Boat, 2.c.vbi babetur. parabo: 
laoc inuitatie ad nuptias ⁊ cum intraffet: 
rex vt videret oifcumbentee videno.bo: 
minem ibi non habentem vcffem: nupria! 
lem dixu rex 'amíce quomo buc intraſti 
non babéo veftem nup.quo obm;t.e(t ad: 
puniendum míniftrio.veftie bec nibil ali 
tid eſt niſi ipſa carítae:quam nifi habueri 
mue in conuiuto.f.ín moꝛtis articulo ou3: 
báío cternio perfrui ðberemus miniſtris 
ſuis.ſ.demonibus oícet; AMittite eum in: 
te cx.u.e;. fl, cft d. igirur «c ME Xertio? 
idem piobatur exemplo apoſtolico.i.coꝛ. 
15. Paulus de fcipfo exemplificat. oi, Si 





linguis hominum loquar «c.t oictumte; 
vbi Zlmb:o.füper eodem.c.dicit aprum ẽ 
quía fi omniefaentía impenditur nibil, p 
ftat caritate neglecra.quía caput religio 
me caritas:⁊ qui caputnon babet vitam 
noi babet 4 fi tradidero coꝛpus mets vt 
frdeam caritatem autem non habeam ni 
bil mibi p:odeft.fine caritate mbil pdett 
quia fundamentum religionie caritas €; 
hec ille.igitur ⁊c. CQuarto idem p: EH 
tur.exemplo canonico ſie. duplex repeti 
für coꝛpuo chꝛiſti.ſᷣm (acre .canonee :4. 
theo ſ. coꝛpus yerum quod fuit in vtero 
virginie:z nunc eft in celo. Et coꝛpus chꝛi 
fti nufticum:f.eccléfía.s3.q,s. coc ligurib⸗ 
⁊.q.7.c. Quemadmodum .i.q.i.c.in eccle 
fia:.3.3:4. Eugeltrudam.⁊ oc pe.di.i.c. 
Eccleſia co:puõ chꝛiſti eſt:ꝛc. Sicut ergo: 
coꝛpus ciftiverum effe non poteſt fie 


foxma ſcilicet anima quia &m philoſoplũ 


ſecũdo oe amma: fccundo pbificozü. Foꝛ 
mia cft que oat effe reu conferuat rem im 
effe:ergo fic ⁊ miſticum coꝛpus choꝛiſti qo» 
eit ecclefia mon parictum aut muro:um 6j; 
congregatio fidelium oe confe.oi.t.c.ecce 
fia zoe ſuma trini.c.2.$. verum nó poteſt 
effe fine foxma.f.tine amoꝛe ⁊ caritate. er- 
go cft neceffaria « fie patet. pꝛopoſitum. 
4L Quinto idem probatur: exemplotimt 
li autentico. IHam Zfugu.25.9.7.c. Quem 
admodum fic exempliticat oi. fàuemad 
modum membꝛum fi pzecidarur ab omi: 
nio viui coꝛpoꝛe non poteſt tenere ſpiritũ⸗ 
viterſic homo qui per defectum .f. carita: 
tio pꝛecidit᷑ à chꝛiſti iuſti coꝛpe nullo mõ 
poteft tenere fpiritum" iufticie ét fi. figu 
ram membꝛi teneat quam fumpfit in. coz 
poxe.bce ille. Qui fuper Sjob.ferm . o. fic 
etiam dicit Sicut coipue finc anima moa 
tuum eft fie anima ſine caritate mo:tua ð 
putabitur. ¶ Stem: Pieronymus ſuper 
Oſeam vc habetur.iq.i.ſi populus boc 
modo exemplificat oi Fruſtra trũcato cã 
pite fidei fcilicet caritate cetera membꝛa 


Uc mU». 





Tc excelten t cart ofguí.fermo tertius 


habere ſe (aetant.Dec ille. MPꝛeterea p 
ſpecitur vt babetur oc he. di. Sibi hec eft 


caritas inquit exemplificando.Sicut ent 


fine via null? peruenit quo tendit ita fine 
caritate que dicta eſt via: non ambulare 
prit homines fed errar. Igitur ⁊c. ¶ Sex 
to idem probatur exemplo ploi.£m.n.pbi 
loſophũ fecundo oc anima alimentopuua 
to non poteft anima viuere:quia jalimétü 
"eft oꝛdinatum ad animatum « cóferuatio 
nem eiue ita fpiritualiter otverum anima 
rõnalis abfas caritate non viuit quía cart 
tas eft alumentum eius. ¶ Pꝛeterea fo 
de anima philoſophuſ dicit alit anima ve 
getatina alit coꝛpus:quo alitur eft cibus: 
Zomne quod alitur neceſſe eft babere ani 
mam igitur fpüaliter lóquendo omnẽ ant 
3a; que gratijo oeí in pꝛeſenti vult nutri 
ris: gloꝛia in celo opoꝛtet habere carítaté 
igitur «cq Septimo dem pꝛobatur cxé 
po politico fiue ciuili. vbi babetur ꝙ vbi 
«eumqs concurrit amo: 2 artificii porto 
fumitur po amoꝛe d$ po artificio: ⁊ boc 
«quía ciuilibet-eft. neccffariuo  caritatío 
smodcad bücquilibet indínatur. 18a; fi 
cut pater oonaret fil(u nó. exprumendo 
t faciat conremplatíoné-meritozuy pori? 
pꝛeſumitur filiali donatione d$ ppte: tne 
rita.l.tutoꝛ.ð. Que tutoxibuo.ff.oe eycufa 
tionibus tutoꝛuʒ Ade amus ergo ad tb:o 


nuz dei 4 pꝛo dono caritatis fuppliciter ð 


pꝛecemur:vt fic eam acquinendo teneamꝰ 
iu pefentí.vt in futuro non aͤmittamus i 
ſecula ſeculoꝛum Amen. i 
¶ fenatertia poft oominicam in lxx. de 
excellentia z caritatis dignitate ſpᷣmo.ʒꝰ. 


Kllti ſunt vocati pact 
vero eleeri. Iteruz vbt 
ſupza Tam 2 ſi cariſſi 
mi fratreo mn xßo ca 
.,Yutate aliqua tfüperto 
» mibup-oclibaucrümue 


eiuo:ad eius excellẽtiã demonſtrandã ite 
rum ét ĩmoꝛandum eſt.Quia ex rcé (ciem 
dum oubitationem cffe witer doctoꝛes an 
caritao.f.firomniü virtutuy mayima, £35 
fic videtur rali róne, q73lla virtuo é ma 
xima:cuiue opcra ees rie Deipiütur 
fed caritao eft buiufinodi, Tam 3.22. 


c.dicitur oc pᷣcepto dilectionis cffe pumü 


⁊ maximum mondatü crgo cft mato: cari 
tae ommbus alije virtutibus. qr fuod 
étaffeucrat Ric. ..di.⁊7.ar.ↄ.q.i.a Tho. 
fa ße.qꝛʒ.ar. o. ſic dicẽtes theologice vir 
tutes omnibus alijs excellentio:co ſunt: 
"quía per eae virtuofuo magis vnitur cuʒ 
bco:ds per aliao cardinales vʒ:⁊ moꝛaleſ. 
'theolog.n.réfpictunt vt obiect(i 2 finé sre 
lique vero vt finem tm̃:quia obíecti earũ 
€ft quíd crcatum fed inter virtutco theo. 
fm apoftol p:ie coz.15. Zibato: ẽ caritas 
igitur 26.4 ][o:cterca ;Sinter oco anime 
auotue.motue amoꝛis magie é vnituuus 
fui ſubiecti fuo obiecto vt patet ex iam ot 
ctio in fermone pꝛĩo parte tertía.fcum er 
o per caritatem oetermíncmur ad oeuj 
amádum:magio peream oeterminamurz 
a inclinamur ad vntoné cum oco: per fé 
dem velfpemiad quod. ſequitur:caritateʒ 
effe eiomajo:em qr Item illud quod eft 
per fc magio € co qð eft p aliud. Fides &t 
"1fpeo attingunt qd£ ocu:fm er ipo p 
uenit nobis vel cognitio verí:vel adeptó 
boni caritas attingit pm ocüzvt in ipſo fi 
fftat pꝛincipaliter nõ atit ex eo aliquid ne 
bto puenat ideo caritas cft fide fpe ex 
cellentio: fauanto.n.virtue octij Hs 
fub róné nobilioꝛi: ráto eft maloꝛ.ſedeaꝛi 
tas reſpicit ocü tib róne oiuine bonitatif. 
Speefub róne arduitatio Fides aür ſub 
róeXotatif.ergo fi nobilior é ró diume bo 
nitatis:qᷓ; ró arduitatio.velvítatio qꝛ oe 
us ẽ niagío vltimꝰ finío:füb róe fumi bo 
nb fümi vert vel fumi arduiſequik cp cu 
witas énobílío: fide « ſpe:ꝛ per cófcquéo 


voc toadíbqualanecftcipuf - omnibuolüo virtutibus. ende 2tugufti 


bj 








"mos. 
— 





























Fe ʒ hoſt dñlcamin leptuageſima. 


atre dicit libꝛo.ig.de trínitate.c.i8. Donuʒ 
dei pꝛopꝛie non mfi caritas intelligenda 
eft que dueit ad deum: finc qua : quodli 
bct aliud dei donum non perducit ad de 
um.bec ille pꝛopter quod pauci ad ocum 
perueniunt :quia. carítatio gratiam non 
magnifaciunt: vt vere poſſimus dicere. 
MMulti ſunt vo.p.vero ellecti.vt igitur 
xedicra cõcluſio clarius elluceſcat.hoc in 
fermone caritatem omnium virtutum ex 
cellentiſſimam effc pꝛobabimus caufa bꝛe 
uitatis tripli.réfpectu , ¶ Pꝛimo reſpe 
etu oꝛdinationis. ¶ Secundo reſpectu in 
foꝛmatlonis. ¶ Tertio reſpectu reductío 
nto. , 
¶ baro pita huius ſermonis ín qua 
vobatur caritatem effe excellentiffimanr 
virtuté quía oona omnia 4 virtutc ad ca. 
ritatem funt ordinate. 


P Rimo igitur dico omnium virtu 
Mtum maximam cffe caritateʒ reſpe 
ctu oꝛdinationis quia omnes virtutes ad 
ipſam odinátur:quod cffe ficoffenditur, 
ESecundum philoſoploꝰũ enini fecimdo phí 
fico fccundo oe antma.tzrtío tbopico.p:t 
mo etbico: Mobilioꝛ ẽ finis bio que oꝛdi 


* mantur ad fincm - £t in lioe bono foꝛtũe. 


JIllud ad quod aliq o:dinátur femper me 
ĩus eſt Sedomnes virtuteo ⁊ piecepta 
adcaritatem oꝛdinantur tanqᷓ; in finem. 
ergo ⁊c Aaioꝛ de fe patet minoꝛem pro 
bo triply · Pꝛimo ratione ſie ſecunduʒ 
philoſophum pio ethic vt in pꝛincipio 
büiue operis diximuſ duplex € finis vn⸗ꝰ 
vltimus ſeilicet ſummum bonum; qmá;z, 
phi.⁊.a de anima.finis z bonum conueꝛtũ 
tur: ⁊ ita vltimus finis ⁊ ſummum bonũ 
idemſunt. Alius cft finis pꝛoximus :quo 
fad vltimum pernenitür. Sed ficut cart 
tas eff medium peruentendi ad vltimum 
ftnem vt dicet infra Et ideo finte (mme 
díatue carítatis eff fürtmmbonum f. ipfe 
deus quapꝛopter ad ipfam osdüratur ita 


alie virtuteo ad earitatem oxdínantur :tá 
du finem pꝛoximum.⁊ ĩmediatum.ergo 
caritas eft finie aliarum virtutum.qp Soi 
autem oíccretur ꝙ co folo eft fruenduj: 
2 illud eft (inío quo eft fruendumr . ergo 
⁊c. Jam patet rfifto.aít enim.b. houn.a. di. 
38.ãr. a. q.z. fol tertij arg. qp ſicut dupli 
citer dicit᷑ finis.ſ.quo quieſcitur:⁊ in quo 
quieſcitur (ic frat aliquo dicitiꝛ dupliciter 
aut ficut obiectio. aut ſicut diſpoſirio 4 fic 
fruimm: oco ficut obiectó. Ez carirate ficut 
diſpoſitio. ígitur vt pius. ¶ Secundo 
idem piobarur auctozitate Augu. im li.en 
xberion oi. mnia pꝛecepta diuina veffe 
runtur ad caritatem, Et in Hoe doc.chꝛi 
ſtiana dicit ꝙ ad caritatis comendationẽ 
oꝛdinarur tota ſcriptura: £x quo patet ꝙ 
caritae nori tantum eſt finte omnium vir 
tutumfed etiam totius ſcripture. ¶ Ter 
tio idem pꝛobatur auetoꝛitate apo.ro.iʒ. 
plenitudo legio eft dilectio. Ét iterum fi 
aliquod aliud mandatu; eft in boc inſtau 
ratur.i.ad boc ozdinatur . £t ídeo pꝛime 
thi pꝛimo dicit finie pecepti eft. carítao- 
de co:de puro 4 conſcientia bona fíde nó 
ficta.Quod exponere )b.bo.íin fo oi.58. 
*eirca lítrerayotcit íntellectuo huius dicti 
eſt talio.£arítao eft fi.pꝛe.i.caritas eft il 
lud inquo confiftit omne mandati adum 
pletioꝛt omnium virtutum perfectíos qz 
puritas coꝛdis aqua immediate pꝛocedit 
actus dilectionis pꝛeſupponit fiduciam fi 
dei ⁊certitudinem fpeí:tands oifpofittóco 
pꝛeambulas.Ideo vt manifeſtet apoftol? 
ꝙ actus cariiatis pꝛeſupponit actus illa 
Tum virtutum theo. tanq; diſponentes ad 
ipſuz:hinc eft qp iſta tria dicit oc puro coz 
dcin quo tangit carítatío ſanctitatem:cõ 
ſeientia bora in quo tangit fpci ſiduciam. 
Et fide mon ficra in quo tangit fidei con 
ſtantlam ⁊ in his duobus apoftol? perfec 
«enffime comendat caritatem. n oc qr 
oſtendit:ꝙ in actu caritatis confiflir conr 
plementum omnis virtutif fino omnis 





— 


De excellen.eari. dlgni. mo P ^ 


Doneopevatiótetque intelligitur: nomíne 
p:ecedéti co mó quo occlaratü eft.ait .n. 
Fran.de B£oa.i tractatu de carítate ꝙ pꝛe 
cepta oct fimt data in ouab? tabulis lapi 
deis.exo.ꝛ4.dabo tibi tabulae lapideas 
4 legẽ ac mandata que cripfi In pia qua 
rum (cripta erant tria cepta ad pꝛohibẽ 
dum irieuerentiá rcfpecti dei.⁊ in ſecũda 
feptej ad arcendá iniuriã refpectu primi. 
Bt quía qui perfecte ocuj oiligit cauet ab 
€iuo irrcuerétia.z qui amat proximum ca 
uet ab eius iniuria.idco in his ouob? ma 
datio pendet ley « pꝛophete.ideo plenítu 
dolegio eft dilectio vbi füpza . dco fi 
caritae eft finiealíarum virtutum 4 diui 
noꝛũ p:eceptowm igitur eft omniũ excel 
lengio:.q- Quod fioicatur.plS9.8. etbi.c. 
i0o.dicit. Peſſimũ eft contrariuʒ optimo. 
Sed odium quod opponitur caritati:non 
eft maximum vitiuni.infidelitae enim pe 
io: eſt odio:quia rotum edifieiũ fpirítua 
le ocftrutt.ergo carítae nou cft maxuma, 
«7 Ad bocrfderur $m Nic.vbi ſupꝛa ín 
fol.p:imi argu ꝙ odiuʒ oci eft mauro pec 
catum infidclitate.nfidelítao enim non 
babet róncm culpe nifi inquantũ eft volũ 
raria.quod infideli prouenit ex loc o» vo 
luntaríe odio abet veritaté que fibi p:o 
pouitur credenda.vnde patet ꝙ ratio cul 
pc ininfidelitare cauſatun ex odío verita 
tie olutue circa quaj eft fídce. vnde ficut 
caufa pꝛimamagis influit[ in füum cárus : 
caufa ßſa:vt babetur in lioe caufíe Sic 
odium dei magis eft caufa oeftructíonio 
edifici ſpũalis d$ infidelitas.igituꝛ cari 
tas eſt omniũ nobiliſſima. Satio oc l»ac 
parte pꝛima. 

¶ Pars ſecunda huius ſermonis ín qua. 


pꝛobatur caritatem cff digniſſimaz quía 


omnes virtuteo per ipfam informantur. 


Ecundo p:íncipal(tertidam proba 
x 2 nii refpecru infoꝛmatiois.a diuina 
enim pꝛouidentia omnco virtureo per ca 


ritatem infoꝛmari decretum eft ⁊ o:dína 
tum.ad cuius declarationem tria notau 
da funt. Pꝛimum notandü eft fecundü 
pbilofoplum pꝛimo phiſi. qp founa e(t 
quid oium optimug 2 apperibile in na 
türa.£t ió ín fccundo pbiti . addit qe fo: 
ma mago eft natura qᷓ; materia tq: vnu; 
quedqs magteoicítur Pm ꝙ cft in actu : 
d$ 6m ꝙ é in potétía, exempli gratia. ar 
gentum in maffa mbíl eft refpectu quod 
eft tn foꝛma fcilicet in pecunia vel in vafe 
vel ín ánulle.quía tunceft quid ſoꝛmatuz 
⁊ veftto lana:d enſis nobilioꝛ eft ferro : 4 
de fimilibuf. Z unc fic.alie vírtutes ſunt fi 
eut matería fine foꝛma abfqs caritate ier 
go carírae eft nobiliffima quia omnium 
virtutum foꝛma. CAQuod ficocdarat.b. 
Bonauentura in tertioof .56.ar 4 .q.6. Et 
"IRic.ín tertio di.ꝛʒ.⁊.a7.dicentes maxime 
idem Bo. ꝙ poſſumus loqui de virtuti 
bue ſecundũ triplicem reſpectuʒ. Tot 
mo in comparatione ad obiectuy: fic vir 
tuteo fant foꝛme tantum feipfio diſtincte: 
⁊ earum oiftincrio innoteſcit per actum a 
obicctum.ficut bumilítae per actum vilẽ: 
⁊ abſtinẽtia per actum ſobꝛietatis:⁊ huiuſ 
modi. Et fic non funt foꝛmabiles mec per 
fectibilee ab alíquo.imo cwm ipe fint foz 
mex perfectioneo oiftincte, qr Sccundo 
poffumuo loqui w comparatione ad fub 
iectũ.⁊ fic funtf'oune.f.accídenraleo ipius 
anime:in qua ſunt rand in fübrecto: eam 
infoꝛmantes ad bonítatem moꝛalem:tam̃ 
on ſufficit ad bonitatem gratuitam:per 
quam efficitur anima oco placita ⁊ accep. 
ta. Zertio poſſumus loqui in compara 
tione ad finem vltimug s fic vtrtutco fos 
mic ſunt:⁊ foꝛmabiles. Foꝛme quides fnt. 
quíaoifpolirioneo.üut tpio anime o:diná 
teo ad perueniendum in finem. Foꝛmabi 
leo tamen faut quia 2 fi omnes diſponant 
ad tendendum in finem vl rimum. perfec 
tio tfi teudentie peruenit cv ifa caritate, 
Nam fecundum tho. canda he.q.aʒ art. 











| 
| 
| 
[ 





Ses poft ofi(cam in ſeptuageſima. 


vitto Foꝛma aetus in tmozolibtieatten - 


ditur pincipaliter ex parte finio cui? ra 
tío & quía principii mozaliü actuũ eft vo 
luntaecuíue obicctü ⁊ quafi foꝛma eſt fi 
nie:femper auté foꝛma acnre-confequírur 


foxnáagentie:vnde 03 ꝙ i moitalibue il : 


lud qp vat oꝛdinẽ ad fütem oct ei foꝛmam 
moꝛaliũ eſt auté fecundi pꝛedicta ꝙ per 
earitatatẽ oꝛdinantur oco aliarum virtu 
tum ergo caritas ẽ foꝛma cay ⁊ confequé 
ter omnit nobiliffima 45 Sccũdo igitur 
notandũ eſt p omneo virtuteo ⁊ actue ca 
rü vane ſunt abfas caritate vr enim pꝛedi 
ctü é fm phm.vitü qðqʒ vanũ eft :op füum 
nonattinigit finem:fed nulla virtue vere 
dici poteft virtus:niſi perueniat ad felici 
tatcm que eft finis creature rationalio.ió 
Ziugu.fic virtutem oiffinit in. 4de cí.oci 
ol, virtus cff arerecte beneqs operandi . 
Et li follilogox oíat vírtuecft aro perue 
niendi ín fürem.£t phó .7.pbyfico . dicit 





virtue cft oifpofitio perfecti ad optimũ. 


Tunc fic. nulta virtue perucrit ad finem 
fuum nifi foꝛmata fit carítate vr dictũ eft 
i Habeat babitum caritatis:⁊ moueat Lt. 
ar excitatũ a caritate.ergo caritae eft om 
nium foꝛmavirtutum:⁊ earum viuificaté 
tja 2 cófequenter nobiliffima.ideo omnes 
vírtutee oicuntur infomeo  moxuefi 
ne caritate.quia.f.nóattingunt finem fui. 
quia £m tbo.fa feciide.q.25.ar. 7.47 (ue 
dam virtue eft falfa que vírtue diei non 
poteft« fcd falfa virtutis fünilitudo svt ẽ 


mundanoꝛum pꝛudentia ⁊ abſtinẽtia aua 


roꝛum «boc poteft fire caritate baberi, i 
mo cum caritate ftare.nó poteſt. CQue 
dari virtue cft vera fed nó perfecta quia 
nó reffertur ad ylrimũ fine;:nec pót refer 
ruq; pedim̃tũ ẽ cótrarij.f peccati moꝛtal. 
Et iſta ẽt fine caritate hẽturʒ ſieut actus 


virtutũ moꝛaliũ quae marie phí habue 


runt:a tñ qꝛ ſine caritate fuere:ad finẽ mi 
nime puenerunt. ¶ Quedaʒ alia virtus 
eſt perfleeta hũs oꝛdineʒ rccrü ad vltimũ 


finem:⁊ bec.abfqs caꝛitate haberi nõ pót; 
Et iõ Aug.in quadã glo.inquit.Attende 
quáta eft caritas:que ſi deſit fruſtrabunt 
cetere vᷣtutes:que fi adfit hẽntur oĩa quá 
cũquis babet.ff.b3:z fi nó habuerit fine 
fpi (arcto erít.z ficut coꝛpus moꝛtuũ eft fi 
ne anima fic anima moꝛtua é firi caritate; 
bec ille.Cũ quo copcoꝛdat M.ſen. 01.25. 
lib.s.oi jCaritao eft cã:⁊ mater omnit vir 
turam:que ſi deſit fruftra babérur cetera: 
ftadfit babentur oía. £t iterum Zlug Jib; 
50€ verbo ofií .fermone.15.fic inquit qua. 
le bonü eft caritas?quid pᷣcioſius quid lu 
miofiue quid firmiwe:quid vtilius quid 
ſecurius eaznibil enim pꝛoſunt cetera oo 
ma finc caritate adde caritate; 4 ꝓſunt oia 
octrabe caritatẽ:⁊ nibil punt cetera . Et 
fup po.r46.idem aít.ut non bs caritaté 
^ ũ ad tpo hʒ alia D oona auferentab. co: 
q:quoddam nõ babet. ipm quoddá boc 
mon b3 vfi cetera teneant 2 ipfe nó pareat 
quid eft illud quod mó ait oomin?.. Qui 
babet addet ci qui aũt won b3. ⁊ quod 53 
au(aretur ab eo?labet gratia poffidendt 
fcd non b3 caritatem vtendi. £t idé ſuper 
piia canonica 3o.omcl's oic. £àuicqd ba 
beae caritaté dt ſolũ nõ béae nibil tibí 
deft:alta fi noir Déafilane babe « implefté 
legẽ:puto iftá margaritam illã eẽ: quã hõ 
negociaro: queſiſſe ĩ euãgelio deſcribitur: 

^ védidit oia que hẽbat emít eam.Hec 
Dciofa margarita caritae éfine qua mbil. 
tibi pdeft quecunqs babuerie:quá fi folag. 
héas tibi ſufficit.hec ille. uibus oibuo: 
aſſentit Gre. in omel. aꝛ. di. Nec hʒ aligd 
viriditatis ramue boni operis ſi nõ mãet 


in radice caritatis.hec ille, ui cõcoꝛdat 


victus iti. S.euidéter oc pe.oi.fa.fOperaa, 
feu facramento:ü participatio nifi ex cari 
tate pcedant apud deum nce iufticiómec 
innocentiam pftant bec ibi Amb. quoqʒ 

noſter ſuper epi. pite ad coꝛ.iʒ. boc idem 

aſſerit di. Nibil.n. pdeſt fcientia ſi caritas 
noͤ ſit: deniq; ſeribio ⁊ phariſeis nibil pꝛo 


1 
Jl -— 


—— à à 


De excellen cari a digni.ſermo tertiuo. 


fuít dicente ſaluatoꝛeẽ. vos babetíe claues 
ſcientie ⁊ neq; vos intraſtis neq; alioo fi 
nitis intrare Mam 2 Terculianus: ⁊ Ho 
uacianus nõ parue ſciẽtie fuerunt fed per 
3elü caritatis federa ín fcifma ꝑdiderunt: 
"verfi.ad perditionẽ: ſiue hereſes ereueꝛũt 
^^ infra. Et ſi babeas omnem fidem tta vt 
montes tranfferá caritatem át nó babue 
ro.nibil fgm.virtuteefacere aut demonia 
eicere:dei virtue glo:ía eft nec boc ad 
meritüfüfficit nifi bone eõuerſationis fue 
rit emulue ficut ſupꝛa meniozaut Dec (lle. 
MPoſtremo diuus ſenioꝛ nofter IDierony. 


ve bocoptime cócinit.r.q.I.vide vbi ſic di 


cit vide quátübonü eft caritas fi (ta mar 
tyríum fecerimuo vt noftrao velimus ab. 
omníb? honoꝛari reliquias:⁊ fi opinioneſ 
vulgiſectantes ín trepidi fanguinem fu 
deruͤnus:⁊ fübftantiá noftram vías ad nu 
dítatém ocderimue huicoperi nion tam 
*pienitti di pena debetur:⁊ perfidie magio 
"toitiétaxds coꝛona victoꝛie.hec ille. Ex bif 
'ommb?ellicitur ꝙ caritas € nobiliſſima 
ac aliarũperfectiua virtutum, qc Tertio 
not andũ eft ßm Ric in tertõ di. ar 3.q. 
5.QOð a ſi fides ⁊ ſpes infoꝛmes finti ani 
ma pꝛius caritate oꝛdine generatiõis qð 
pʒ de fide. Ham imperfectũ femper piece 
dit perfectü Sed ci caritas fit tn affectu 
nõ fertur (n ſuum obícetü nifi pꝛimo per ĩ 
: tellectim fuerit fibi oftenfüm:que oftéfio 
€ft per fidem:quia cognitio eft füpernatu 
alie que non babetur nift per fídcm, 
boc (dem eft oe fpe : quía fpeo infounio 
pꝛioꝛ eft vía generationio js carítae:quía 
" Qsute (mperfectue amo: fpc; omnem pꝛe 
'€edat.quia pꝛius oꝛdine nature eſt motus 
appetitus in bonum abfelute:d$ in bonuʒ 
füb ratione qua arduum. Tamen ſpes in. 
"fomite imperfecta diſponit ad amoꝛem p. 
fectum qut eft cáritao . ex boc enim q pe 
ro me habiturum víram eternam per di 
tinm auxilium:ad fortius amádum mo 
ucoꝛ oeqm noie amicitie:⁊foꝛtio con 


cupiftendum vitam eternam. CAttamẽ 
loquendo oe fide foꝛmata ⁊ fpe pꝛius eft 
oꝛdine nature caritas d$ ſpes nec fides. 
¶ Pꝛimo manifeftum eſt de fide quía 
yt dictuʒ eft foꝛmatio fidet ficut eria alia 
rum virtutum eft per caritate: (ed pꝛioꝛ 
€ fidei fosmatio oxdine natuf d$ fides foz 
mata:quia fecundum pbim.s. metb. Zleci 
déo eft pꝛius totorvt muſicuʒ bomine mu 
fico Igit caritas pio: eft oꝛdine d$ fideo 
fonnata.ficut perfectio materie pio: eft 
oꝛdine natur d$ cé materie pfeere. qe 
"eundo boc ídem darum eftó ſpe:quia ca 
rítae ns eft fpe founata quia foꝛmatio 
fpei eft per caritatem:quia per caritatem 
babemus amíciciam cu; oco, Sed oc ami 
cío maxime fperatur:z ideo pfectiue fpe 
rat in ded quío per carítaté d$ fine carita 
te.(gitur pater pꝛopoſitum. claret ergo ca 
ritatẽ eſſe digniſimam: quia omniũ virtu 
tum eft foꝛma ⁊ vita. CQuod fi dicatur 
Quanto maío: € virtus:tanto plus poteft 
virtuoſus:ſed plus pót bomo per fidam 
d$ per caritatẽ iuxta illud &i»ar.o omnía 
poffibilia fünt credẽti:non aüt dieir aman 
timam « operatio míraculozi attribuituꝛ 
fidei.ergo fideo maío: &carítate . € 7d 
"bocrüdetur 6m Ric. vbi fupza in fol-ter 
tij argu. operatio miraculoꝛum nou ma 
gis attribuit fidei js caritati quafi fidee 
mato: fit carícate.fed quía in fide cft initi 
ym elleuatíonio hominis fuper. femetip 
füm «(uper fuam facultatem naturalem. 
Agitur nobiliffinrani effe caritatem patet, 
fufficitqs,p parre bac ſecunda huius fer 
monio, , E 
«E bore tertia huius fermonie (qua ꝓ 
batur caritetem effe ocaniffünam quía cu 
ipfa omneo virtutes funt, j 
JT Ertio caritaté effe excellentiffümá 
A.V pbatur róne foctanióto. Ad cuiue 
veclaratíoné.tr'íaofideranda funt. phi 
mũ dieitur oubitatio.qr Scðm oppoſito. 
¶ Tertiũoiitz oneniẽo ochſio ¶ Quanti 
b oun 

















Ses poft ofilcamti (eptuagefima, 


ad primi mouet᷑ dubiũ a boctoꝛibꝰ an ca 
ritas poffit eſſe ĩ anima fine alijs virtuti 
bus.qr Ad qð rcfpon^ffuc.i tertíoot. 27. 
arti.vlci.c.2. altay virtutum a caritate . 
Quedam füt tbeologice vt fide « fpee 
Étoc iſtis loquédo:q: oc róne fidci ⁊ fpei 
€ impfecrio que effc mon poͤt in cóp:cben 
ſoribus idco in cío cft caritas fine fide ct 
fpc non tñ fiie dotibus eis coꝛreſponden 
tibus que nobilioꝛes funt qᷓ; ipfc In via 
toꝛibus autẽ nunqᷓ; potuit effe caritao fi 
nt fide fpe quia fine fide non babct via 
toꝛ cognitõeʒ de oco eo mõ quo eft carita 
tío obiecti ncc finc (pe expectat ipm adi 
piſci eo modo quo caritatio obiecti igi 
tur z& nou entm poſſumus amare nifi co 


gnitaec pfecto amoze q eft carírae pót , 


fperare víato: amare : qo non fperar adi 
piſci.QOð 2tuguftin? cófirmat.o .oc tri . 
c. di.Cuius rei adipifcende fpem quifas 
nó gerit dut tepide amat aut omnino nó 
amar. quamuis pulchꝛa fie videat P ille , 
€ Quedam (unt virtureo mo:aleo. 4 be. 
gut funt acqfite aut infufe . q Si acgfite 
pót effe carttao fine ipfi vt patet in. par 
nuliebaptijatte qfi babent carítatey fine 
virtutibus mo:alib? acquiſitis. ¶ Si ve 
ro funtinfufc a fimt neccffarie ad faluteg 
caritas non pót cft ín aía : carente bitu 
alicuíto virtutie mosalie ad ſalutẽ neceſ 
faric quia nó fufficit p bó bene fe babeat 
fd finé tantá:fj ét círcaea que funt ad fin£ 
in cóparat(one ad ipm ſinemiſed boc non. 
Ppót cffe fine virtutib? mozalibuo igi 4€ ,. 
¶ Secũdo idé pbatur aucto:itate apli. 
Ro .tʒ di. Plenitudo legio eft oilectio :f 
lex diuina implerinon pót: nffi p omneo 
virtuteo moꝛales:qꝛ $m pbilofopbum s. 
€tícloy.ca ley pᷣcipit opera oiu virtuti. 
igitur ⁊c Tertio tdé pbatur exéplo qꝛ 
ficut videmuonp ageno pꝛincipale dsuie 
fit bene diſpoſitũ ad mouendus. non tíi fc 
quitur actio perfecta vbi. inftrumentii fit 
bene diſpoſitum oifpofittóe ppus ita quá 





uis voluntae effer bene diſpoſita per cart 

tatem ad mouédü fc « alíao potétiae cfr 

€a eaque fünt ad finé in cóparatione ad fi 

nem. non fequerét tamen actuo babenteo 

recritudiné debitã:niſi potẽtie cént perfe 

ctc p vírtutco mozxales st determingte ad 

debitos actue circa ea quc ſunt ad finem, 

COuedaʒ infüp fitit vᷣtutes intellectua 
leo que fint intellectus reſpectu pꝛicipio 
rum agibiliũ: vt pꝛudentia que 6m pm 
6.cticbogeft recta ratio agibiliũ.a é ptem 
moꝛalisꝛa intellectualis ptum.£t quia ifte. 
virtutes pio quolibet (tatusnccetfarie füt 
ad rectitidiné vite dstum ad boccaritaa 
fine aliqua illa in anima eſſe non poteft, 

Sed quia alíe virtutee intcllectualce , f. 
fcientia fpeculariua 4 fapientía aro non 
fant ſtatiʒ p quolibet ftatu neceffarie ad 
falutem fiue ad recritudiné vite que confi 
ftit in obferuatione mandatoy oci: q;uis 
vt quidam oicunt q ad D fit neceffaria fa 
pientie que é oonü ſpũs.ſan.ideo caritaa 
fire tribuo illio virtutibue effe poteft in 
anima. Patet ergo ꝙ carítae fcmp eft fo 
€iata a vírtutibuo falté ad falutem expe 
dientibue.q9 cófirmat Ambꝛo. nofter fup 
epíftolá.i.ad co:.c.8.oícéo Scientía flat 
Xibanifeftum é babenté fcientiam in eo 
ipo glo:avi vel foxio quía pudene eſt:yl 
apud ſe. Genus eni boc (cientie vt gloꝛiek 
in ſe:ideo inflat.earítae xᷣo cdificat. Itaqʒ 
tunc fcientia magie « vtilis fibi . fi caríra 
te humilietur:vt amplítie creſcat. Tempe 
rer enim a dilectione vt nófatio mera fit 
⁊ inebꝛiet fciente3:t fe extollat. Sicut eni 
vini non|remperati admíxtion aque mé 
tem alienat ita 4 fcientia fuperbum facit 
nifi fuerít temperata omnia cni fingula 
ría inſuauia ſunt ⁊ nociua. Quia necpa 
niefolue benedicitur nec reliqui cibi fine 
admixtiõe falio rec grati fünr nec nociui. 
Ideo licet caritae vno vocabülo appelle 
tur multío cófiftit inc paciétia cni non 
poteft neq; fine Dumilirate neqa fine coz 


— E 
I 
T 


BNET um RHET NER meu ON Ea —— 


De excellentla c oigni.cari.Fitio.s?, 


dio fimplicitate bille igitür caritae ẽ om 
nium diguiſſima. CSuoniã ad fcóm m 
hac parte conſider adũ: qð dieitur oppoſi 
tio. Sciendũꝙ fi contra pꝛedicta arguit 
ſic. Maxima virtus € in altiſſima poten 
tía ficut in ſubieeto:Sed carit ao nó cft in 
altiff ;a potentia ficur ín ſubiecto.eſt enĩ 
fn voltate. íntellectue: auté ditio: eft po 
«entia quía fm pbmi.r.ericboy.c.8 .Éft dã 
niffimüeoy que in nobio ſunt.ergo cari 
tas non e(t maxima fed pori? fides que ẽ 
fÍnintellectu.qr "ffüdefad bocouplici vía 
4E Pꝛimo eni fccundum eoo quí. tenent 
fntellectum volütate effc nobilioꝛcʒ víde 
liceetbo.réum ſequentes fic "fviderur p 
- eum vbí ſupꝛa ĩ folucióe pꝛimi argumé.q» 
videlicet nobilitae operatióío íntellecrua 
Vio attendítur fm menſuram ititellectuo 
operatio auté volũtatis « cuiuflibet virtu 
tío appetitiue perficitur in inelinatiõe ad 
rem deſideratam que eff obiectũ et? ſicut 
ad terminũ. Ea eni que ſunt infra animas 
nobiliozi modo ſunt in anima qᷓ; in ſeipis 
quia vnum quodqs eft in aliquo per mo 
dum eíus in quo cft : vt babetur in libꝛo 
de caufio.que vero fürit ſupꝛa animã nobí 
lioꝛi modo ſumt in femetipfie d3 fint i ani 
ma. Et ideo eo: quefimt in anima infra 
noe nobili: ẽ cognitio d$ ollectio ,ppter 
Q9 pfo in.s.etichoꝝ p:ctulit virtuteo in 
tellectualeo moꝛibuſ. Sed eog que fünr fü 
pꝛa nos :4 pꝛecipue ocí oilectio z prüni 
na beum cognitioni pꝛefertur :c ideo 
eft fide cxcellentio: carítae 47 Secundo 
odo alíae rfidctur per coe quí tenét vo 
luntaté eſſe nobilidꝛẽ intellectü.f.b.150 . 
Sco.a $ran.oe Aairo.⁊ "fic vbi füp:a ĩ 
folutiene fecüdi arg . negat intellectu; uo 
luntate effe nobilioꝛẽ ſeã oicít qp ad boc 
vt pbi verbum babeat veritatem nóminc 
intcllectuo debet intelligi tota paro intel 
lectiua:que eópsebendit intellectum ⁊ vo 
luntatem. Nam pfo.7.metba.2 Comẽta. 
ibidẽ dicunt qp buliſis.i.volũtas habet ít 


telleetum deter minare sfed potẽtia deter 


minans eſt nobilío: potentia determma 
taꝛergo voluntas que cft potẽtia determi 
nanvmobilioꝛ eft intellectu qui eft poten 
tía determinata.Qð cófirmat Ric de li. 
ar dicens ꝙ potẽᷣtia nobiliſſima ẽ volun 


tas. Et Anſel de cõceptu virginali. di. Oð 


voluntas éregina:i domia i toto regno 
amme.Sdco illud argu.ntbil valet fed po 
tiue e(t oppoſitũn ideo carítae eft virtꝰ 
4robiliffittiá qr Quomiã auté ad tertiũ oí 
ctoꝛum omniũ cóféquene concluſio. Nota 
di ꝙ ex omnihus ín boc fermone dictis 
feqüitut" cowelarie tfta pofitío vera. f.q» 
caritas excellit nó folum omnee virtuteo 
fcd etíá oninia dei dona:que quidé fenten 
tia eft auguftini vt babetur in tertío ſen 
tentíayz ol.15.fic oi "IRefpice ad munera ec 
defié vniuerſis excellemtiuo caritatía 
donum cogtiofce , Qui eríá in.as. de trini. 


'vtbabetur in psio di.ↄ.c. Tunc eni ſic di 


cit. Dilectio bel diffuſa eft in coꝛdibus nio 
ſtris vt ait apo per fpiritum fan. qui oa 
tuo eft nobío nullum ením ifto dei dono 
excellentuo q85 oíuidit ínter filíooregni. 
4perditionte.fi ibi vnde « glofatot füper 
illud Apoc:ʒ Suadeo ríbi a me emere au 
rum.ficoicit SSícut auri (uper omnía me 
talla 1 oleum ſupereminet omneo liquo 
res fic car(rao omnis oer dona.hec ibi. 
BiP»aítie eft ent bonü caritatis dono ope 
rationío míraculowm:oono pꝛophetie:do 
no ſcientie:dono fapient(e : t ommíb? alije 
vonío.q ex pꝛelibatis fati euidenter pót 
oenionttrati . ¶ Pꝛimo enim ex pita 
ratione in pꝛima parte.f.o:dinatíonte cla 
refcere poteft quía ficut virtutes omneo 
^ [necepta ad carttatem oidinantur.fic 4 
cetera deidona. ZAit eni Auguſtinus. £A 
ficutocuo omnía fecit cum caritate ita 
vult omnía ad carítatem reduci . Facere 
vcro miracula ppbetiyare : predicare :de 
monia cicere fcre , a cetera omnia dona 
ad caritatem oꝛdinata ſunt. gitur fi 








| 





ferta A. poft ofitcá ín feptuagefima, 


fllud (emper ẽ medius ad Q5 alia oꝛdinan 
tur vt tactuʒ é ergo carítae ſupereminẽs 
ef. ¶ Secũdo idẽ p:obat er fecüda ratio 
nc .finfounationte quia oia alia oci doua 
poffunt effe vacua:imo de facto vulla ſũt 


"fine carigate qr nunqᷓ; ad. aliqð meritum 


poffünt effe cfficacía.: imo cũ peccate moz 
tali pleráqs poffidentur nó auté ceritao . 
iccirco (n c.licetoe regula.dicit carítae ẽ 
foue ꝓpꝛus cui nó cólcat aliemie;i pecca 
tà: ergo non niſi juſtis cõicatur alia vero 
ora etiaj inimicis dantur. Pꝛeterea 
oia o:dinátur ad finem ſuũ.ſed que non ſe 





quẽtur finem fuu; nulla ſunt:quid pꝛodeſt 


equus ſi nõ poteft po:tare?fimiliter quid 


—— vei dona fine caritate qꝛ ad 


iem ſuũ non perueniunt vt dictũ eft oc 


virtutibus.ergo vacua ſunt. CPꝛeterea 


ſecundũ pbmfecüdo meta... ropicouum 
Cuius finie melioꝛ ipſum quoqs melius 
Eieclío: enij eſt animaꝝ medicue: d$ coz 


poꝛum quta anima melio: ẽ coꝛpoꝛe:ſed fi 
* nie aliogoonog oei fine caritate funt reo 


coꝛpoꝛales: ztranfitozic vt míracula pio 
phetie:a buiufinodi . finis auté caritatis 
ẽ deus «vita eterna igitur c. ¶ Terrio 
idẽ pbatur ex triplici ratione.ſ ſociatiõis 
quiaybi caritae dia oonaneceffaría,z vir 
tutes ad faluté neceffarie ſunt vt pꝛobatũ 
eſt. non auté vbi.alie abentur virtuteo:t 
relique babétur. igit patet ꝙ caritao eft 
excellentifima fuper omnia ogua z virtu 
tes. Que omnia confirmat Zfugu.lí.1s.0€ 


tri.c.io dicẽo IDantur 2 alia dona per fpi 


ritu fancti fed fine caritate nil piofünt . 
nifi ergo rantüimpartíatur fptio. f. cuiqs 
vt eum faciar oct « pꝛoximi amatoꝛem a 
fimftra non tranffertur ad dexteram:nec 
fpiritus pꝛopꝛie dicitur oonum nifiper oí 
lectionem s quam qui non babueri ſi lin 
guís bominum loquatur: 7 angelorum fo 
mans eramécum c(t z cimbalum tínteno : 
⁊ fi babuerit pxopbctias c ſciuerit onmia 
facr. menta omneniqs fcientiam; ⁊ habue 


ritomnem fidem itavt.montéo tranffe 
rat nibiLei p:odeft .b ille . £guapzopter 
hoꝛtoꝛ vnimquemqs veftrum: banc tuer 
carí margaritam pzeciofam :qua fola re 

gnum aquiritur eternũwbi ipſe deus qui 

caritae eft viuit ⁊ regnat in ſeculoꝛum ſe 

cula.zimen, ; 
47 $cría quarta poft dominicam ín fep 
tuageſima de dignitate etiã ⁊ excellentia 
caritatis triplici alia ratione. Sermo 
quartus. i 


Ulti ſunt vocati patct 

vero eleeti Iteriʒ vbi 

E füp:a «€. Zantam efte 

am caritate excellẽtiam: 

vt non verbis fed nec 

cogitatione poffit ad 

i plenus perfpici :atere 
"Debet neminem fratres in cbiifto kariſſi 
mícuiué tamẽ fecundum noftre infirmi 
tatis modicitateʒ:feruoꝛ in nobto femper 
füccrefcere. cum oebeat : uec aliqii liceat 
eriam ad momentum a fuo calose tepefce 
re:operepꝛeciuʒ ẽ de caritate quarti etiã 
ad noo babere ſermonem duxi ve f. conti 
nuo 1 nobis igniculus ifte vigeatiqui tá 
to equidem ín co:de noftro vigebit :q;to 
"ipfam cffe meliozes intellectuo nofter per 
cipiet:qua oe re reliquum eft. vt alia que 
dam oc excellentia.⁊ carítatieoignitate , 
jmpsefentiay oiferamuo vt, excellentiffi 
mi huius boni amo:e affecti : iugiter illi 
inherentes snon-oe multosnn fcd oc pau 
coꝛum munero ingeniàmur :oc quibua 
dominus dicit. Multi fuut vocati paucí 


- vero ellecri. Sciendum cft tgüur fccun 


duin pbilofoplum ín.y.metbafi .q» i quo 
libergenere rerum eft iniemre vnum qi 
ſit regula:a menfura omniumꝛque fünt ín 


. lllo genere. Celum cuim empireuni cft 


nobiliuo alie co ceteris ammalibue Ita 


— — I GE MM MEE EL 


LI 


ge cxeellen.earla dignl finóterttud; 


fn fpirítualibus virtutibus é care vnam 
€ererie nobiliozem quarum nobiliffima, 
€(t carítaevt iam tribue p:obatum eſt ra 
tionibus : «in pꝛeſenti fermone aliio tri 
bue liquido aperiemus. 

Q7 Pumo videlicet ratione ↄfoꝛmatiõis 
¶ Secundo ratione durationis. 

¶ Tertio ratione delectationis. 


qr pare pꝛima huius ſermonis in qua 
probatur cariratem effe digniſſimaʒ. quia 
conformes noo oco cfficit, 


"fimo ígitur dico caritatem effe 

— virtutem nobiliffimam ."fRatione 
conformatóuio.ait enin bea.Bonauentu 
ra in tertio oi.27. ar.2..i ꝙ ideo caritae 
eft alijs excellentioꝛ quia noe maxime 
deifoꝛmes facit . £t patet hoc ex tribue. 
€ Pꝛimo refpectu naturalis ſimulatio 
nis Deus enim caritas eft vr dicit Jo. 
ille quarto.c.vnde ⁊ Augu. in libꝛo.is. de 
trini. ⁊ in pꝛimo fen ot.17.c. Cum autem 
dicit. Si in donis dei mbil maius cft cart 
tate: t nullũ maius donum dei ds fpirit? 
ſanctus quid conſequentius eſt:qᷓ; vt ipfe 
fit caritas:que dicitur deꝰ:ꝛex oco, fuí 
etiam in libꝛo.dʒ.q.q.ʒꝰ.dicit.Caritas in 
omnibuodei donio itg excellit vt etiam 
deus dicta ſit. Ab bac autem caritate infi 
nita que deus eſt:pꝛoceditquidam purus 
⁊ infinitus actus amoꝛis.cum igttur oe? 
creauerit animam ad imaginem fuam .f. 
caritatis 2 ſimilitudinem ſuam.actus.ſ.in 
finiti amoꝛis ſurcuʒ autem rationalis ant 
ma peruenit ad ipfitro rationis libeꝝ vſũ 
babet quídé ey pꝛopꝛio effc ſuo:quandam 
aptirudinem ad amandũ fire qua. alíquo 
modo effe non poteftzneceffc eft enum.illí 
diligere aut bonum incómutabile qo cft 
deus aut bontim cómutabilc . quod eft 
mundue. Ipſa per libertatem arbitrij ín 
medio conftituta .IBec auteg in anima ad. 
tiligenda aptitudo:eft oci umago:ab bac 


auté aptítudínesquidas pꝛolixus veloxq; 
actuo procedit amoꝛis per quem ſimilitu 
do iufimti actus diuini amoꝛis clariue 
ocmonftratur- gitur paret pxopofitum . 
4E Pꝛeterea carítao animam oco confoꝛ 
mat quía vt dictum eft caritas cft: « ma 
glo per caritatem 4 meliuo ds per aliam 
virtutem tands per cófimiltationem ocoz 
anima tranffosmatur: « confoꝛmatur deo 
⁊ in oeum cuj omne fimile magio ſimili: 
di minus ſimili cófo:metur vnde fccüdo 
de gencratione ploificozum.in habẽtibuo 
fimbolurm facilio: é rranfittta Jum crgo 
ſic nos deꝰ dilexerit nihil aliud reftát nifi 
vt ⁊ nos eum diligamus:⁊ ſic anima deo 
fiet confoꝛmis iuxta íllud . &gootrí dij 
éftio.f. per confoxitatem «parricipatio 
nem . 3deo apoftolue oícít.t. co1.6. Qui 
adberet deo:vᷣnus ſpiritus ẽ. £c Zulliua 
ait. Amicus eft alter ego licct.n.impoffi 
bile fit fecundum pbilofopbum primo po 
fterio:i vnam rem fieri aliam per efícu 
tíam tamen participatione poteft effc per 
amoꝛem vidclicet, coilectíoneg vnde zím 
guftinuo inquít.Zalie eft vnufquifqs qua 
lie eft amo: ſuus.Sĩ terxamoiligío terza 
€o:fiocum diligis quid oícam oue eris: 
nec audeo oícere ey me. fad audiamue in 
fcriptie.ego dixi dij eftio.f illc.£t iccirco 
quia beari fola gaudent caritate ipfi etíag 
dij ſuper alioo vocantur.Zlit enim Boe. 
fn quarto oc conſola.pꝛoſa.ʒ. Cum igitur 
ipfum fgmmum bominem bcaritudo fit 


bonos omnes coipío ep boni (üt: fieri bea 


too liquet fed qui beati funt o£oo conuc 
nit eſſe. ¶ Amplius dico ꝙ carítao con 
foꝛmat nos deo:quoniam ftcut pater ⁊ fi 
liue ín diuints nectuntur nexu amoꝛis: ⁊ 
vntuntur.fic homo per cantatemoco ad 
berendo cffícitur vntio fpirítuo eum deo 
propter q8.5jo:t7 otcítur vt fint coſumati 
in vnum ficut « tióo vnum faro sue 
omnia Z(ugi.cófirmat ov Per carítarem 
fit:vt ↄoꝛmemur:n ex ca confoꝛmati atqs 




















Fer.4. foft orici 


configurati:⁊ círcuncifi ab boc mundo nó 
confundamur:cum bie que nobieoebent 
effcfübiecta .bec ille qr Secundo ideʒ oe 
claratur refpectu liberalíe oonatienie:q: 
ficut deus ex amoꝛe tribuitomnta bona s 
ficcaritae exequitur liberaliter owjnía ob 
ſequia:⁊ mandara oct ei? amoꝛe «non alfo 
refpectu.vnde oꝛitur dubium an fit poſſi 
bile motum carítatio cffe mercenarium . 
—1 ld quod ritderur $m jBonauenturam 
in terrio di.ꝛ7.arti.ꝛ.q.ꝛ. Quod mercena 
riue oícit ille qui pꝛincipaliter habet ocu 
lum ad mercedem. Nam fi eam apiceret 
non pꝛincipaliter:ũ propter boc effet mer 
cenaríue vt dietuʒ eft ín fermone pꝛimo 
⁊ parte prima qp Sed fcíenduy cft p mer 
cenaríue eftouplex.f. bonue 4 malue.bo 
nuo mercenariue eft ille qui refpicit pꝛin 
cipaliter ad mercedem eterna; de qua of 
geñ.is. Merces tua magna nimte: x bic 
mercenaritio abundat panibue fidei (pet 
^ caritatis.vnde dicit Ambꝛo.ſuper lu.s. 
ilti ſunt boni mercenari: qui fpe eter 


noꝛum deo ſeruiunt. Malus autem mcr ^ 


cenarius pꝛincipaliter reſpicit mercedem 
tempoꝛaleʒ quá dñs Jo.x.vituperat oí. 
EMercenarius autem figit quia mercena 
rus eſt. ⁊ de bac mercede intelligendo fi 
eft dubium qp motus caritatis non poteft 
effe mercenarius quía illa nom eft cum ca 
ritate nec à caritate cũ caritati repugnet. 
4738 ſecunda mercede oubíum eft p:o 
€o cp illapoteſt cffe cum carítate non ti 
omníno certum eft vtrum fit a caritate. 
¶ Nam quidam voluerunt non: effe a ca 
rítate fed potius ab affectu nature.carita 
te comittante.Amoꝛ eni caritatis vt dñt 
eum fit amo: gratuítue non intuetur pie 
mium:immo —2 deo ſeruire ſicut 
filiua facit patrt.£unbufdam autem alijo 
videtur ꝙ ialis affectuf mercenariue pof 
fit effc a canitate.ocfideriumrenim haben 
di vitam eternam « fruendi eterno bono 
eft ocfidcrium gratie nee eſt amoꝛis na 





in ſeptuageſima. 


turalis vel acquiſiti: fed potius amoꝛis 
gratuiti quo apo.dicebat cupio diſſolui 
Aeffe cum xpo. fuod quamule fit ratio 
nale oictum:fecundum.b JSonaucnturam 
attamen carítae pꝛima é perfection oco 
magio facit confoꝛmes quia liberalio: qa 
deus liberaliffimue cft in donis füío . vr 
de $ran.oe M. in trac.oc caritate | oicit 
ꝙ triplici amoꝛe nó eft otligendue deus: 
piopite 4 perfecte. ¶ Pꝛimo non cft 
amandue amoꝛe complacentie : vt cum 
quis videt rem pulchꝛam naturaliter il 
lam oiligit licet non curet baberet funt. 
pulchꝛitudines rerum que videndo pie 
ſupponũt amo:em ralem oe. quo eccle. ci, 
oicitur dulce lumen:coelectabile cft oca 
lie videre.fed ocioilectio oebct effe pu 
riffima:c non fimplicio complacentie : de 
qua oicit Gapteneecclefíafteo £o . Quid 
eft inqᷓ; bomo vr fequi poffit rege facto 
rem fuum: vidi quta tantũ p:ecederet fa 
pientia ſtulticiam quantum differt lux a 
tenebzio ¶ cundo non cft amandus 
amoꝛe concupifcentie vt cum vult babere 
eliquam remtempoꝛalem oclectabilem $ 
vt iocalia ⁊ buiutinodi que oilectio pie 
füpponit pᷣmã oc fcribit Ecel.a. Dixi in 
€o:de meo vadam a affluardiuitijs:⁊ fru 
ar bonio,íhfra. £9mnia que deſideraue 
rimt ocult met nou, negaui elo;: fed vt oi 
etum eſtideus nó oebet oiligi amo:e mer 
cenario rei tempozalio:quia tpfe oefidera 
tur vt perfectue anime inhabitatoꝛ vel 
gloxificato:. Et ideodicitur diliges domi 
fum deuz.t.ex to.c.t.⁊c̃. a22.c. ¶ Ter 
tio non debet diligi amoꝛe tendentie: vt 
cum quie diligit alium non pꝛopter fe : ſ 
p:opter aliquid aliud in co «ab co o€ 
fcendeiro x vt eſt oilecrio medici propter 
medícinam:znutricio propter. infantem 
ficut dilexit laban Jacob. vnde dixit ge 
ne 5o EBodicum̃ habuiſti antequam 
venirem ⁊ nũe diues effectuo «o cete 
ra. Et boc modo oeuo perfecte non 


De excellentiacart gimo.4. 


düigitur qꝛ qð diligitur ꝓpter aliud. mi 
muo oubgirur c duectio pura nõ eft anon 
7 bebcreffe dimediata.iõ dñs otcít deutro. 
B.C aue ne quádo obliuiféario omini oeí 
tin. Et ideo debet diligi deus amoꝛe ami 
citie:ſieut a. oiltgitur homo quía virtuo 
füo ⁊ bonuo:ita ocbet diligi deus:quia ut 
fe bonus etiã fi nobis nds eſſet pficiue 
vt dixi in pꝛimo fermone ét fi damnari oc 
bereimuo- 183 fee vltimo fcripti cft oí 
ligàm ce? fpontanec inquit ofíe Ergo ⁊ 
noa ei confo:imari debemus «ed hberalt 
ter oiligercalam pꝛime 30.4. feripti eft 


SDiligamus om quom ipfe pꝛioꝛ dilexit 


noð Et (ic pater q per caritaté beo cófoz 
mamur in liberal exhibitione E Zcrtio 
idẽ pbarur réfpeeru (mperiofc precepno 
nis qꝛ ficut ocue imperat oia ad falutem 
fta carítae p:ecipit acrus oium virtutum 
Scðm eni "Ric in 3 oi.27 ar. 64:5. Actuũ 
caritatis gdam fünf abea clliciti . ⁊ ſunt 
ipluree per oꝛdinẽ raméfe babétee . lle 
tf qui imediate ellicittir à cárítate $a ne 
.diarcsquo alij. acrüó a earitate clliciütür . 
;mó poteft «ie niſt ynus fni fpecié qui eft 
fictus diligẽdi drũ:⁊ proximi .a&ediate 
quo actuoiligédrellicítur actue oefidclá 
di bonum futu ⁊ actue gaudendr oe bo 
"no pꝛeſenti:⁊ actu& odiédi malus cótrartü 
bono cr caritate amato ⁊ fugiendi illud 
cum eft facuríiz triftádi oe illo cü eft pꝛe 
ſens:Quidã ctia fünt actue a carírate im 
peratt ficut actue oium virtuti 4uóuio 
ergo carita s non béat mfi vnũ actum p:o 
x pitfab ea ellicítus:tfi anc eminentíi fap 
dẽs virtüteo y ꝙ d$ure eo. pꝛopꝛios ac 
tus nõ ellicíat elliciütur eutm ab actibus 
"pipe. Ipſos tii impatiz ideo vtoicrus 
zeffüi fermone piécedétt coe mercede ot 









- rios facit: vnde « fi nõ elliciat pacientic 
Aetus benegntatis pꝛudentie aliarumqʒ 
virtutum tamé eoo. imperat ⁊ a pꝛopꝛijs 

, füie habitibus. ellicere facit Quod volée 
oſtẽdere apoſtoluo.i.coꝛ.iʒ dicit. Caritas 


patiens ẽ:benigna éomnta ſuffert: omnia 
credit:omnia ſᷣerat:oĩa ſuſtinet :liquido 
eni ibi demonſtrat ꝙ cũ caritate ſimul cé 
⁊ alic virtutes ⁊ doña onmia « per ipfam 
omnes actus virtuofi vel ellicumtur vct 
3b ipfa virtualiter impant᷑. Pac ratione 
figit confounatióío claret caritaté clfc ex 
cellentiſſimã. Sufficit qs pio parte ifta fe 
cunda buiue ſermonis. 


¶ Pars fecunda huiuo fermonío in qua 
p:óbatur virtutẽ caritatío cffe digniſſimã 
"quia fuper oée remanet in patria. 


j " £cundo piicipaliter ín fermone tio 
à ftro oíco carttaté cffe digniſſimaz 
virtutẽ. Ratione ourationíe q: videlicct 


cetere theologice ceffabüt ꝓᷣtutes fola eni 


carirao in perpetuü ourat.fcd fm philo , 
A com̃tatoꝛẽ rertó plyficoy.£auáro aliqd 
permanentíuo é:tanto nobilius ẽ in codd 


*generc.ergo carítao é nobiliſſima.C Ad 


cuiꝰ occlarationé circa maioꝛẽ pꝛopoſitio 
né buiyerónio.treo oclufióca ci tribꝰ du 


bijs psoponütur 4E" iiia códufio eft cj f 
'deot gloꝛia euacuabif que pbaf f beati 


Bonauẽturã ĩ tertio di.ʒi.ar.ꝛ.q.a⁊ Ric. 
e di ar 5. q.. Pꝛio roͤne fic.fideo ſcðõm 
apoſtolũ ad hebꝛeoo. xi. agumẽtũ rerü 
uó apparentiũ. ſuh gð dicit Gꝛe. «p que ap 
parent fidé nó babét fj agnitionẽ Sj t D 
ma que nüc credimꝰerũt manífefta igit fi 


: deo «€ Ii enigma effentiale € fidcitq: € 
^ oc róne ipſius. Sʒ enigmatica cognitio re 


fpectu bei eé nõ pót t illo itellectu vbi có 
tínue éclara vífio dei. act? ergo fidei ipa 
tría nó vemiebit. S mcóueniéoé remanc 
re bítu; vbi miáj poffit. exire Lactuy: cus 
bitue nibil aliud fit $ qued inclin o po 
tétía ⁊ oerermínáe ad actũ:ꝛ maxie pfia 
hoc eét (icóueniée:vbi nulli? potétíe (cli 
natio remácbít incópleta.igi£ ps ppofitii. 
¶ Secũdo loc idé probafaucto:ttate Au 


" guítini t4 5 trinitate di. EMeno qppe bt 

















— uec CRM Lg ciu EK KE Mc MENGE ÉD eo 
r 


4 


Sería. 4 poft ofícá ín feptuagefima, 


mana cü videt ſnam videt quia credit qà 
nó videt nó aligd ſempiternũ videt quan 
do eni ad fpecié noe per fidem perfectoo 
noectfe gaudebím? nó ía; fidee erit qua 
credátur que nó vídétur :fed fpéo qua vi 
deátur que credebitur. illc . £t'apoftol? 
ad co:.i.r5oicit , Cũ venerit qð perfectus 
eft cuacuabitur qð ex parte ẽ: ſed manife 
ftum eft fidé cv parte cffc ſiue cognitionẽ 
fidci cà fit peculii inenigmate ergo fuper 
ycuiente dei vifionc euactabitur.. 4c ier 
tioidé p:obatür exéplo.q: ficut coꝛrũpit 
sliqó cospue q8 bomo irfénfibiliter ituek 
«ipfo coyüpto memosatur ipſius coꝛpo 
río nó per ipfi? coꝛpoꝛis veritatẽ ſed per 
fimilítudiné in aio remanentẽ. ſic in ipa 
fide ex quo psp bitum fidet noftre que; 
interiue infuemun iter tépotália coputa 
re ocbemue ergo. nó erít perpetua ^ per 
coͤſcquens eiacuabitur in pría qp Soccun 
da cöcluſio ẽ qo fpee euacuabit in pria ⁊ 
ꝓbatur £m Ric. in tertio or. 26. ar. s. q.i. 
¶ Pꝛiorone ſic.hitus ſpei hilitat ad có 


"fidendii mitendũ oco cũ quadã pꝛoten 


Tione erzectíóe : 4 expectatiõe fj qim ſtatui 
gloꝛie repugnat expectatio fübftautialio 
pꝛemij:qꝛ vbt bétur ptehfio ibi. nec talia 


.trectio vel ínbiatio curi ibi affectua olo 
; Qüieretur.igif euacuabitul a£, ßm videly 
fpes notar litum virtürie tbeologicü 
- qui babilitat a(ari (p(43 dd expectandurm 
a fübftantialepieruttt 4L Scüdo id€ 9:0b. 
tur aucto:frate Au 





pꝛoha 


dedo 
tpisna,, Spei fuccedit beatitudo ip 
phe vetittint fürs. Sed i v |^ i 











tüdofuccedercof non maner cũ beat tůdi 
ne. Et apoftol? Vo. d. Qð vidct quif quid 
fpcratzquatiotcat nó eft (oco reſpectu rei 


piefentío igit a6, Ccitio pbatur, tali. 


eréplo ſicut ſe habet fidea relpecru no yi 


fibiliti fic fe hobet ſpeo refpeetiryó abiti. . 
. ditio tollitur colo: pꝛopter boc ꝙ mediũ 
, nontanrum ad extremum oifponcbar fed 

etiam repugnabat. ſecũdo modo eifponit 


fed fides neccffario euacuabitur füperbe 


niente claravifione:rgo ficzfpco babita 


a coͤpꝛehenſa certíffug. tentione 4p Zicr 


tia cõcluſio ẽ ꝙ ſcieutia 6t qð euacuabik 
⁊ deſtruetur in pꝛĩia iuxta illud apli.i.coꝛ. 
15.Siue pplctie euacuabũtur: ſiue lingue 
ceſſabunt: ſiue (cia deſtruetur. Sed q5 oc 
ſtruitur euacuat crgo 4€ . Que verba vo 
lunt fane intelligi bz Bea.bona.ybi ſupꝛa 
Q5. Ric. in.c. di. zl. ar. z.q.ꝛ. iría eni pof. 
funt conſiderarian ipfa ſcia.ſhitus: vſüs 
⁊ modus.Scia qᷓ;tũ ad Dabit manet «có 
pletur qꝛ non repugnat perfectioni. Nõ 
enini repugnãt iffa duo ocuj videre :a lei 
re ppohríonce » cõcluſiones a pꝛineipia 
geonictrie «7 alicui alter(uo ſcie. Sia 
vero üstü ad vfummó tollitur oio fed mms. 
tatur qa fi effet habitus abfas vfu actu 
effer incóplerue fiue mue — i 
nequad cópertt ftatu illi perfectiſſimo 2 
«cóplerilfimosmutatur tfi pprer annexam 
imperfcetiomé Scia dt qsrum ad modum 
qui attenditur. indccurfu a in ingfitione 
4 in quadá ſucceſſione rócinatione: 4 colla 
tione fimpliciter oeftruitursp co ꝙ in pa 
tría modwo cegnofcédi serit per fümplicé 
afpectü cum ibi babeatur ocifo:mte intel 
lectue per glic cõplementũ. a fic intelligi 
babent. verba apli pꝛefata. CEPꝛeter 
ſuperioꝛa etiam dubia tria alia mouẽtur. 
«C Pꝛimũ quog eft An caritas ín pus 
ber glozíácuacuetur qz. Ad socrefpódet 
Beg bo.in tertio di ʒi ar ʒ.q.. Qð abíqs 
dubio nó euacuatur (cd cõſumatur iuxta 





; illud apli.i co rs arítae nunds excidit. 
. vbifciendüeft ꝙ. quedã eft oifpofitio.que 

tad . refpectir pifpoliti babet. oppofitiouem t 
RE 


Queda vero eft quc fimpliciter diſponit. 
Zpinia quidem per aduentum eiuo ad 
gõ oifponiteuacuatur Secunda vere pcr 
ficit « confumatur «buius eft euidens 
exemplum Nam pꝛimo móorfponitnie 
díito colo: ad extremo» : ⁊ tepiclitas ad 
frigidiratem ⁊ füperucniéte extremo nte 


— 





De exeellen t cari. oigni.Firo quartus. 


tranfparentia ad lumen Tram füperuenié 
te lumine tranfpaventia non tollitur : fcd 


magis perficirur decoꝛatur . Per bunc- 


moãũ intelligendũ eſt in ipſarum virtutũ 
habitibus: que diſponunt ad gloꝛie com 
plementũ. Nam quedam fic diſponuntt 
habeant aliquo modo oppofirioneg tiicut 
fideo^ fpcoique oicüt iptus crediti:⁊ fpe 
"fati abfenríá; carentíà quoꝛum oppofita 
fant in gloꝛia.ſ xiſio aperta « tentio firma 
*4 weeefe bos habitus eft tolli per glo 
rie aduentũ .£ft.« alia oifpofitió que non 
"babct ationéoppofitionte fed tãtũ diſpo 
ſNtionis a talio otlpofitio ẽ caritatio que 
ad gloꝛiam diſponit ficut minno perlectũ 
ad perfectum: nó tamen repugnautid a 
"bet ad ipfum imo cõfoꝛmitatẽ expꝛeſſam 
-4ídco dstum ad habitũ non euacuatur: 
"fed oum tollitur impfectio ife babítue 
pficitur ⁊ cófümatur. qr £iuod qdé ratio 
nioue tribue probarur.« Pꝛimo ratióe 
poſſeſſſonis fic quícas babet boniratem 
inomiſſibilez ppsiá babet 4 amoꝛem ad 
- illam inamiffibiléfed in gloꝛia quilibet hz 
oci boriítaré mamiffibilé ranjs pptiá vt 
dicit glofafüp illa verba gen. is. £go ero 
mercco tua magnanſmis nolí tinere vbi 
ait glofa heipit deus ab:ae : vt nõ timeat 
vt certus fir ꝙ mercede; .ſ.domini quem 
habebit nuns autem mitret :igítur a£ . 
¶Secundo ratione cognitioni» ſic.dicit 
enim pbilofopbus tertio oe atiia.qp amo: 
fequitur cognitionem fed idẽ. x. eticloꝛuz 
»Oicit £5 intellectus operatio: continua 
tiſſima eft fpcculari eni cótínue poſſumo 
fi igitur femp «contínue bcati ocum oilí 
&unt fiue oíco e intellectuo oeum intel 
: ligit. continue « femper. a amo: ſequitur 
€ognitionenr igitur jN eis carirao erít p: 
Petua ⁊ ſic habitus perficitur 2 confuma: 
tur ; Tertio ratione coniunctionis ſic. 
Deus eſt eternus fü cft caritas increa 


t3 4 eterna a parte arte ⁊ a parte. poft: 


quopꝛeſuppoſito arguo ſie. Jilud ꝙ eſt al 


ligatus femp alicui cauſe indeficienti fem 
per accipit oc eius effcetu vt dicit pꝛimo 
de generatiõe 4 coꝛruptione.patet boc qꝛ 
fi diquid ſemper igni coniungeretur em 
per de eius caloꝛe haberet:ſed beati etiã 
naturaliter deo ſunt coniuncti qui eſt cari 
tao eterna.ergo a£, qz C Secũdum dubium 
eft quare.ſ.caritas magis cófo:matur có 
plemento gloꝛie:qͥʒ alio abit? virtutia 
tixcelogice qr Ad qo videtur (ccundum 
350 vbí füp:a qp ocfit tripliciratione .. 


¶ pio ratione qualírarío ipfo ba 


bitijmyoifferentio quiavidelicet dilectio 


eſt refpectu pꝛeſentis a abſentio. Expecta 


tío vero 4 credulitas eft tantũniodo rc 


ſpeetu non habiti « abfentio : «ideo. tam 


actus d$ babitue ipíuo carirat(o ſtatui 
patrie 4 víc cft cóio «t per boc magis cft 
confoꝛmiscaritas vie caritati patrie: ds 
babítuo credendi babitui videndi vel á 
expectatio tentioni. CSecundo boc cft 
ratione oignitatío ipfa potentiarũ quía 
ficut vult Ber oc amote dei vbi ocficit in 


tellectus ibi proficit affectus. Et dioniſiꝰ 


de di no dicit q multo altius aſcẽdit affe 
étue-voftcr vis affectlua d$ vio cogni 
tiua. £t quoníó altius ellejatur ipa vio 
vnitiua in homine idco abet quandam 
p:ecipuam excellentiam dignitatiaa ba 
bítuoípa; pficieno cft alijs babitibue ex 
cellério: ac p boc ftatui glĩe cófo:matio:, 
¶ Tertio boc idé é róue largitat diuion 
mnmey qꝛ viris fcte orto cõicat:⁊ pauftare 
facit oulcediné eterne vefrectóto nc inten. 
tatíonibuo 4 tribulatõnibus ſuccumbant. 
Cum ergo fapere celeftra non poffit nifi 
bñ diſpoſitus guft?:f; oifpóneg li. (tatur 
oueniẽtẽ oitiic larg(tatio:mn? boc regfi 
uit vt guſtui vio saretur bítuo 4 oifpofi 
poss; ſtatui gloꝛie cffct cófomio.bcc 
fit oifpofit(o bit? € caritat p quá oifpofiti 
ſumus ad fpüalía deguſt da vt oíceEi ptc 
ftquéti Tertiũ oubiü eft an carttao in 
patría abeat ollatari 4p zd qp reſpon. 











Séaioffofichinfipemgefina, 


"4 ximo refpcciu guftationto.q- eds 
do refpectu infatiattóio . C Tertio reſpe 
tüleutationie;E Pꝛimo p:obarur zd 


fm 380. vbi fup:a. q.s. gi cerítae in pfis 
dirum ad libcralitatio magnitudinẽ I oi 
latari.ampliozi, eni affectu oiligetur oc? 
infe ⁊ in creaturio füte adco:vr qui min? 


in boc módo oiligere vf tác in ría; mül. 
1o longi^olliger dsquíe vidspeltc lA 1 


oiligere.IHam fm Augu. Modusdi 
dideũ perfecte nó pótloalcrinmifi üt p 
quoniá cuj nihhil oiligat ifi cognitũ ſe 
cx parte cognofcim$.f.per fidé ita ex pa 
tcoiligim? ficut dicit Bliagiftert tertio 
di 27. Am̃ qd tu moꝛtali came. ue 

ratur 









guſtationis carítatem effe anime ocle 
eh enim alia virtus:tantam de 
tionem gua experíri fcf 
n fofi enim facit noe guftationes feu. 
de beo in prid fed eciam in vía. a 
fia. gdem delectapimur :'vt otcite:oe 


i 











r rmn peytera eiue vías in finem 
iW 
p pelitiéxafflueo.Sn vidqute exprime 


ſine line Et Sob». tunc fuper omnipoté 





-fomítte — AMARE fergti ifufficirtqtreroulcedineo ss foauítatcog 
deũ Eſt ergoitcanítao multo maíoripria futeguftibuefentiuntur ij.eorSecautrduy 
pei MS i DC qf Anpꝛio olo 

Vi aigio.eftpmateaudeatc eo yétuy i fiplena a pevfactarquefol 

fücritquo.vb apoftolte ait yt cognofca ' imdiquecofiftit iila fma ca 


mueficuta cognitue füm:taptá oilectión 


cóparandá.poirofi qsto malo: noticia:tã 
to aio: eritotectio pꝛofecto nüc dstum 
deeſt oilectioni tr proficiende iufticie de 
eſſe credendi ẽ Seirienĩ aliquid vel cre 
dí; tii non diligi poͤt diligi dt q9 neq; fci 
turmeq; eredif non pór.becille «£ft igit 
earítao nobiliffima q: perpetuo é duratu 
ravnde Jo caſſianꝰcollatiõe pzía.c.xt.ait 
Caritas nunq;; excidit.oianãqʒ dona pio 
vſu « neceffitáte tribuũtur ad rpo . conſu 
mata cédicrione mor pꝛocul tráfitura:ca 
ritao dt nullo intercipict tẽpoꝛe nõ ſolum 
eni ín Lm müdo vtilíter operatur.inaio 
bío fed ét infuturo farcina coꝛpoꝛea neceſ 
fitate abiectavefficatío: multo : « excellen 
tío: permanebít nullo vnd coꝛrũpenda 
defectu hec ille. £t fic (atio erit de parte 
fccunda huiua ſernonis. 
¶ Mars tertia huius ſermonis ĩ qua 
baturcaritaté effe virtütéotgniffimó :q1 
hie⁊ in futuro illa delectatur aia nra. 
£rtío i hoc ſermõe dico caritateʒ 
AUC C efft virrutéoigniffimá róne dele 
b is qð oedaratür triplicirefpectu . 


t delectatlone antmáfatíaiire t. 
cótemplatoib?eittefo1e.Qsranücfidelib9 —. 
"eft aut nüllomólvanc illi tanq;; oe pꝛoxio 








4Adi 40 amorn oilectio fit 
bent (e ficut cá g effectuo vna mo fit cau 
faóclectationio:$ uitio yero (emtplenaié 
ollectio «caritae vie que éimperfecra ex 
qua tam fcquitur aliqua velectatio fit 
ftatü huiuſmũdi ex diuina ocguftatione, 
Eſt igitur caritas ét (n oc mundo ſuauiſ 
fimũ mána:quod 6m diuerſas mentio oi 
ſpoſitiones diuerſimode guſtui anime fa - 
pitwude po.oclectaf in dño 2.d.t.p.c.tui 
:talibí. uam oulcia faucibue in el.tuo.f, 
, Jrizo m. i. ſuper ommem mundanam oce 
ctationem.ynde Ber.iubilando di.Quen 
quẽ tuus amo: inebꝛiat.nouit quid. ieſuo 
ſapiat felix avere felix guftuf qué ſatiat. 
st prio ét carítae € oelectatítya iuxta 
"illud pe.Ecce quá bonũ ⁊ d$ iocundiio.f; 
in vnüiroibuo alijs ereaturió tanto.p: 
pterdeũ babundiátiot pelecratic. edd 
mneno ardẽtioꝛi amoꝛe inflamat᷑. Guſtate 
ergo a videte qui fuauto € oíio.fioiligédo 
14100 carítae eft delcctatiua refpectu 
matiationis. inſatiabilis eft ením amor 
: oci, Hon ent pót ſatiari deſiderio: qnon 
hiſideſiderare cõcupiſcit vnde p». in per 
fona talto anime dicit. Concupiuit anima 


MMN————Prá—áns RR 


Bieexedlen,cari d otgni.fro 49. 


mea deſiderare iuftificatóeo tuao:in oi té 
po:c.S'ameo enim anime eft ocfiderium: 
ideo ocum amane nó fatiatur quía deus 
amo: eſt:quẽ qui amat amoꝛẽ amat «ama 
re auté amoꝛem circulum facit:vt nullue 
ocbeat finie cffc vcl menfura amo:ie. £t 
hec infatiabilitao omnia vozat « ex copia 
quafi inopíafit dũ cx preguftatío oclirijo 
fnardefat quontam 4 fi ocnrurad. plenug 
nunds tamé ad facietatem.vnde £cd 24. 
Qui edunt me adbuc eſuriunt.O ĩmenſu 
rábilío magnitudo oulcedinio nef cuj te 
amare edere ſit:quomodo te amantes fic 
reficiswt magto eſuriant cum te repleti 
fint mifi qꝛ cu caritas infinita fimul cibus 
es ⁊ eſuries. Nam quite non guftat uon 
te eſurit:ad boc n.cibae vt efürire faciaf. 
vnde p:opter boc virgo mater ocí Ma 
ria dicit lu.t.£fürienteemmple.b.gptime 
impleuít:nó ſatiauit.quia amoꝛis eiuſ dul 
cedo eo minuofatíat quo magis replet. 
€ Quod fi dicatur ꝓpha oícit Saríabot 
cum.a.g.t.ziterum. Ey adipe frumenti fa 
tíat te. CSAd boc rfüdetur qp in ie locis 
pꝛopha loquitur oc deſiderij fatietate nó 
autcm oe fine. Finio ent deſiderij ſatietas 
eſt. Qui vcro femper cſuriunt clarum eft 
quia (atiari non funt, Sed vere beata. efü 
ries quía folum cfürit quod habet:⁊ folu; 
babet quod cſurit. C Tertio caritas ẽ de 
lectatiua reſpectu leuiationis mibil eni le 
uius ds diligere.Qui enim diligit non la 
boꝛat. caritas enm in voluntate confiftit, 
voluntae autem vr patct cx ſupꝛadictis 
libera eft regina in toto regno anme , 
Ideo ipa fola oiligere poteft foꝛinſeco au 
ctoꝛe ab amo: nó indiget abſqʒ alteriuo 
operío exerceri poteſt Si enis in dilectio 
nc opus eſſent diuitieiuſte inopeo exci 
ſarentur ft ſeientia ignozanteo fi laboꝛ tm 
beciles ⁊ huiuſmodi.Ideo fola voluntate 
boc amoꝛio mandatum poteſt impleri in 
tra noe eſt.vnde amare poſſ.nnus. Hon 
ergo indiges maríafülcare ſepulchꝛum 


dñi: vt viſites non petri limina querere: 
non ad ſancti Jacobi extrema migrare : 
intus eſt voluntao querit bancamettoláz 
⁊ vicit aperi mihi ſoꝛoꝛ mea amica mca, 
cantj.s.c.qua ez rc, lu.17 . dñs ott "fe 
gnum oct intra vov'eft. Ecce crgo d$ faci 
lio eft hec ars amandiideo dñs loꝛtatur 
nos ad hoc facile omo ſuſcipiendum. ta 
men neceſſarium quidem Mathei.xi. 
bicene Tollite iugum meum ſuper voe. 
Jugum enim meũm .ſ.eſt.a.o.m.l.O leue 
ontie:quo omnia alia onera leuia fiunt. 
Tu fola certe carítae mandata omnía im 
pleo "Ivo rs.plenitudo legis eft oilectio , 
£u fola facio fcandere ad füperua.cant).f. 
Kectidiligunt te trahe me poft te in o. 
c.u.t. £u ergo fola eo que nos deo confoꝛ 
mee facie:que tn pzima celefti pficeríost 
conſumaris:que animam impinguas:⁊ fa 
eíliter conſumaris 2 haberis: ex quibus 
digmiſſima es.vnde ZAugu. in trac. oc qua 
tuoꝛ virtutibus caritatio ſic optime con 
cinit.O carítae d$ magnae vires labes 
que oe cclo ocum depoſuiſti. O cara faní 
tas.o ſancta ⁊ vera corítao que tanta co 
in terris quanta eris (n celio:que tantum 
potes in bac pugna moꝛtalitatis adbnc 
follícita quantum autem poterio in illa 
pace perfecta «fecura?e vigilia itaqʒ om 
nio anima cloꝛiſtiana:⁊ (iw cc eminet vír 
tue caritatío: que omnia füftinet domini 
tui imttare veftigia ICbriftuo eniʒ ait pe 
truo apoſto.pꝛo nobiopafat.vel.e. vt fu. 
elus.Et ſi ille pꝛo tc occeleftifede ad ter 
rcinaefcendit .tu pzopter re fuge rerre 
na:appete celeftía :fi oulcio eft tmumdua 
bülcio: fit cloziftue.fi amar? eſt mundus: 
omnia pꝛo te ſuſtinuit clsilTue.via rib: fa 
ctue eft ipfe ſaluatoꝛ ſurge.⁊ ambula, Dec 
ille.vt tandem ad ipfim peruenfao 2 con 
fequarto chꝛuiſtum cuum quí regnat. cum 
oco patre 4 fpiritu fancto in trinitate per 
fecta per eterna ſcculoꝛũ fecula amer, 


€t 











Za —————————— 






Fe. poft offlcam m feptuagefinsa, 


¶Feria quinta poft dominicam in.lxx. 
de augmentatione ⁊ diminutione: necnõ 
^ perditione caritatis fermo quintus. 
ilti funt vocati pau 
ci vcro electi. Iterum 
vr füpza.Zanta oc bu 
1? ĩextimabilis pꝛecij 
margarita fratres iu 
chꝛiſto cariſſimi: infu 
perioꝛibus arbítro 11 
equidẽ cffe oícta «vt nifi a veritatis ⁊ ra 
tionio fenfi alienus non poffit on ad il 
Tam affici ac quo poffit affectu illiue per 
€urrere vtao illiufas fcmirae follicíta mé 
te ne deuiet perquirere. JI2cc eni aut pio 
ficit: c augendo inardeſcit: aut fenfim te 
pendo pꝛoꝛſus extinguitur a areſcit.Qua 
ex re co nobis ad banc augendam eft in 
uigilandum:quo caritatie ſublimius eft 
p:emium illam poffidentibue p:epara 
tum:ac durioꝛa acerbioxaqs toꝛmenta illi 
tio pꝛecioſitatem negligentibus inferen 
da vnde diuus pater nofter Ambroſiꝰ fü 
per epiſtolam ad beb:e.x.c.puld»x dicit. 
In id cendimus vt oiligamte : ⁊ diliga 
mure oilectione quippe bona opera ft 
tnt. Magnum quippe bonum cft congre 
gatio ipfa flam quc carítate operatur 
feruentioꝛ eftzz ey ca cuncta bona opera 
generanturmihil namq bonum cft:quod 
mon per caritatem fit. Iſta igitur confir 
memus imcem:quia plenirudo legio ca 
vitae eft. Ion enim laboꝛibus opue ba 








bemus aut ſudoꝛibus fi dilexerunus inui 


cam. Spontanea nobis vía: pꝛoſternitur: 
ducens aduerticem celeſtia ſicut eſt con 
fuerudinio:quibufdam in Doc loco non fo 
lum admonuit. fed etiam: culpauít : «crí 
minauit vmtarem caritatte ſeindentes. 
becille.Ztd banc enim caritatem haben 
dam noo inuitant ſaluatoꝛis noftri der do 
mini Jeſu gefta feríprafed vt dñt vcr 
bapꝛõopoſita.Multi fint vocati pauci ve 
ro electi. Omnes pꝛofecto vr anc carita 


tie amplitudürem habeamus ab. eo ſu 
mue vocati:fed admodum pauci ſunt:qui 
amoꝛis 4 cariratie feruozem tenere ye: 
lint. uo circa operepꝛecium ouxt uecef 
ſariumq; effe : boc in. pꝛeſenti fermone: 
bzeuiter pertracrare oe caritatis augmen 
tatione fiue ctam oc etue ouninutione .« 
Et oc boctree parteo faciemuo. ] 
¶ Pꝛima quarum oicitur augmentatio. 
¶ Secunda terminatio. ¶ Tertia autez 
diwinutio. 
¶ Paro pꝛima huius ſermonis ín qua 
declaratur ꝙ caritas poteft augeri:⁊ qui 
buo modis. ae à 
"fRimo oico fecundum bea. Jona 
d uen in pmo oi17. arti.pꝛimo.q. 
puma.Et Franci.be. Ab ibidem. £t Ri. 
€.ot £t tbo.fecanda fecunde .q.24. ar.4. 
Et ín pꝛimo di.7.ar.i.q. Quod eqritas 
vie augeri poteft quantum ad acrum fü 
um.quod probatur tripliciter. CPꝛimo 
pꝛobatur ratione fic , Secundum omnes 
tbeologoo pꝛemium coꝛreſpodet meritoꝛ 
fed vnus maius pꝛemium conſcquitur. 
vno tempoꝛe quam ei debeatur alio tem 
poꝛe quo erat in caritate.ergo caritas in 
€o eft augmentata. Nam conſtat ꝙ diueꝛ 
fio maioꝛa ⁊ minoꝛa pꝛemia oabuntusz iux 
ta illud Apoſtoli.i.coꝛ.is. Alia claꝛitas fo 
lie alia claꝛitas Iune.a.cla.ftel. £t conftat 
ꝙ vit 2 eidem ſecundũ diueꝛſos ſtatus:de 
betu: diuczſum pꝛemium ſcilicet mato ⁊ 
minus:ſed magnitudo pꝛemij ſubſtantia 
lio refpondet quantitati caꝛtatis non fe 
cundum feo 3 em:fed ſubſtantiam. eꝛgo 
ficótingat maius premium alicui . ergo t 
caritatem fübftárialite: augez qp fuod. 
confi:matuꝛ fic. Bonae Dominio confi. 
flit ex app:opinquatóne ad ocum:qui cft 
vltimus finis noft:e beatitudinis.quia ſe 
eundum philoſophum.s. Eetaphiſice bo 
nitas cuiuſlibet rei cft ex appꝛopinquatõ 
ne ad ſuum finem. In bac autem vía quá: 
to plus oco appiopimquamue : tanto ma: 





3e augu c perdí cari fermo s, 


gis appropinquare poſſumus. Sed Ianc 
pᷣꝛopinquitatem adoeu facit caritas vie: 
ergo caritas vie poteft augeri. Si enim 
sugerínon poffet iam ceſſaret vie pꝛoceſ 
fue. Sjo.apofto.1.co:..carítatem viam no 
"minatoi Adhuc excellentioxem viam vo 
bío bemonftro.qr Seciido bocjdem Ztu 
guſti.auctoꝛitate probatur oí ad bonifa 
cium:caritas meretu: augeriwt aucta me 
reatur:⁊ perfici.cc ille. £ui etíam dicit. 
Quod iti rebuo. ſprritualibus. ídem eft 
Amaiuequod melius. ed. contingit carí 
tatem melioꝛari alioquin nõ contingeret 
hominem melioꝛari: cum bonitas homi 
nis ex caritate cauſetuꝛ.ergo contingit ca 
ritatem augeri.Cõfirmatur hocidem ex 
apo.auctoꝛſtate:ad phil.pꝛimo di.oꝛo vt 
caritas veſtra magis ac magis abundet. 
Et in eadem tertio.ca.dicit · Hon qp iam 
acceperm aut perfectus fim :fcquo: am 
tem fi quomodo compꝛehendamvbi glo. 
Augu dicit. Hemo fidelium «fi multum 
pꝛofecerit oicat fufficit mibi quí autem 
'bocoícit exit à via ante kinẽ. Et ad epb. 
4. Sin caritate creſcamus inillo per om 
mia.vbi glo.carírao nificrefcat in chꝛiſto 
nec perfecta eſt:nec etiam eft carítae. er 
Sgo caritas poteft augeri. p Zcertio idcm 
pꝛobatur ſimilitudine.Quia ficut augmé 
tum in coꝛpoꝛalibus refpicit tría aliquid 
"ficut fübiecrim:ficut ipum Dommem.Ztli 
quid ficut termini p fe vt bominio qui 
titatem.Aliquid ficut terminuʒ per acci 
!déo:t qualitaté in quantitate ficur au 
^ ementata füpficie augmétatur 2 albedo. 
Ita augnienrum carítatio refpicit tría 
aliquid ficut fübicctum vt animam non 
Q ipfa augeatur anima ficut bomo ſed eſt 
ficut illud. circa quod fit tale augmen 
! tum · Aliquid refpicit ficut terminü p fe 
vt ipfam virtutem caríratto , Iam au 
gmenata virtute caritatio augetur: cffen 
tía Aliquid refpicit ſicut ternnũ per ac 
cideno:quia enim. virtuti caritatio con 


tuncta eft effentía caritatis ideo agmen 


tata carirate ctiam augetur eius eſſcntia. 
Augmentum autcm cffentie caritatío eft 
perfectio caritatio.igitur patct pꝛopoſi 
tum , Zíd quoꝛum maioꝛem declaratio 
nem notatidum eft fecundum bea, Bona 
uenturam vbi fupra.q.». £t tho.a.a.q.24. 
ar ſexto. Et in pꝛimo oiftun, ar, potro 
Quod modus augendt caritatem é per 


-appofitionem: buio fimile babetur in 


lumne.vnde ficut maius lumen additum 
minoꝛi ipſum auget fic carttae additami 
noꝛi cam auget becpofirio ponit carita 
tem nón. augeri virtute pꝛopꝛia fed diui 
na. Idem ením eft pꝛineipium augendi ⁊ 
generandi , vndeficut à ſolo deo oꝛtum 
babet ítà augmentum , Ét (dco tribue 
modie augctur carítae , ¶ Pꝛimo quí 
dem augetur ínlefione non quidem q» 
pma cartrae cffe inctpiat . vel effc octi 
nat ín (übiecto ideft in volütate, Sed ita 
qp magis effe incipiat in voluutate quod 
pue minus inerat, vbí nota quod ifta 
ouo (itcr feoifferunt (cilícet infufio cart 
tatis. et augmentatio carítat(o.tufufio 
ením caritarío impo:tat quandam muta 
tíonem fecundi berere a non berere , £t 
ideo opoiter ꝙ in infüfione carítatío alí 
quid adueniatiquod p:iue non crat . Ztu 
gmenratio autem caritatis importat mu 
tationem fecundi magio ⁊ minus bérci. 
£t idco non oposret in augmentatione cà 
ritatis ꝙ aliquid infit quod. pꝛus non in 
fucrít fcd qð magis infit quod. pituo mi 
nus inerat zboc eft quod facitoeuo cari 
tatem augendo ſeilicet ꝙ magis fir qi 


. perfectiue ſimilitudo ſpũs.ſ operetur in 


aĩa. CScðo quidé auget Dparatione Id 
aliter eft oc lumine 4 aliter oc carttate qi 
lumé crefcit in acre per additionem lumi 
naris ad luminare, icut. f.erefet lumen 
in domo aliacandella füper accenfa, Sed 
carítaenon crefcit in anima per ad litio 
vem luminario ad luminare:quia non eft 
€ 








Se.s.poftoiicam in (eptuagefima, 


tiifi vnum luminare influens fedícet ſpiri 
tuo fanctue quí dsuie fempcr codcm mo 
do fe babeat:co pin ſe eft immobilio ta 
men pꝛo beneplacito fuc volüratio:  fapi 
entic potcft alicui caritatem maioꝛem in 
fundere fm qp aliquís fc magis p:eparat 
vcloifponit ad maiorem caritatem fufci 
piendam.lBam fecundu; pbm.4. metl»a, 
adintroductionem vnius foꝛme w vno 
ſubiecto ſemper requiritur expulſio con 
trarie foꝛme ſicut ad iutroducrionem ca 
loꝛis requiritur per. pꝛius expulſio frigi 
ditatis:⁊ loc pꝛeſuppoſito certum eſt qj 
deuo:⁊ fi in fc fit ĩmobilis: tamen pro be 
neplacíto voluntatis ſue atq; ſapiẽtia au 
get ⁊ uifündit maiorem caritate3 vni d$ 
alteri fccundüoifpofirtoney.p:opter quod. 
Plato in tbimco inquit foꝛme oantur fc 
eundum mercedem materie Auctoꝛ etiaʒ 
de cauſis dicit. Omnes rco reapiunt in 
fluxum pꝛime cauſe ſecundũ modum ſue 
potentie 2 diſpoſitionis ſapiens quoq; in 
pꝛouerb.ait. Secundũ liga ſilue:ſic ignis 
exardeſcit ey quibue coñcluditur:ꝙ ſubie 
ctum finc materia: que babet minus oe 
contrarío:t maiotem oifpofitionem perfe 
ctioꝛi modo rcapit in fe foꝛmam.ſic a fimi 
lt anima que cft fübicctum caritatio: quá 
to minus babct oe cótrario.f. oc peccato: 
⁊ quanto in fe maioꝛem babet diſpoſitio 
nem. maius augmentuʒ recipit caritatis. 
vnde ficit eadcm irradiatione folio effici 
tür aer magíe vel minio claruo quanto 
magievel minue depuratur a nebulis fe 
paraturíta zantma tãto magie vcl mi 
muecarítate infumd(tur quanto a peccato 
rü nebulie fcparatur vnde ficut albi? eft 
quod eft nigro impermixtiuo . Ita tanto 
magie caritao augetur.qᷓ;ʒto magis alige 
a pecó fepatur.vnde Auguſti.in lí.8j.q.0€ 
cit.'IButrimentum ⁊ augmentu caritati 
ef diminutio cupiditarie £x quibue con 
eluditur illud quod oícit philoſophus li. 
phoificoum : quod quanto magie reccdit 


aliquid ab imo oppofitoqs stanto magie 
appiopinquat ad reliquum:ſic quilibet tá 
to magie crefcít i caritate ,quanto m4 
gís a peccaro recedit.igitur à peccato r& 
«ede 4 caritatem babebio , ¶ Tertio au 
getur carítae vic perfectione . ficut enim 

nis agendo natgraliter in ligna calidi 
farcm aque auget ⁊ perficit : non aliquid 
calidítati addendo fed fua actione ſubie 
€ti potentiam ad acrum calidiratie redu 
cendo Sic agcio füpernacurale.f.fpiricuf 
fanctue auget caritatem non. aliquid ipfi 
caritati addendo : fed mediáte bitu. cari 
tatieoifponendo.vnde ficut mon caltdum 
€ft potentia calidumata minus caltdum 
cft porentía magi» calidum.£Er idco ficut 
per actionem calídi efficitur oe non calí 
do calidum:non qp ponatur ibi aliquio ca 
loꝛ:ſed quia calo: qui eft in potentia redu 
citur in actum. Ita íntenfio caritatio.cft 
€x boc natura recipiens. vcl voluntae 
magie ac niagie p:eparatur ad grarica 
caritatío fufceprieniem . Iſta collectio in 
vnum cft ſecundũ qp recipit id. quod ſum 
me vnum eft ſcilicet deum. Rcut quelibet 
potentia coilígitur fecundum q ftat. füb 
füa perfectione . CConfirmatur ifta ra 
tio fic.regula é auctoꝛis in li.de cauſis.Et 
pbilofopbi 4.meta. fuod quanto magis 
&liqd appropimquat alicui caufe :táto ma 
gie accipit oe caufato.ficut qui magie ap 
piopinquat ad ignem :ranro magie. acc 
pit de caloꝛe: fic a fimili quáto magie anf 
mia oeo appopinquat:qui cft caritas:tan 
to magis accipit oc caritate, Zalíe auteʒ 
app:opinquatio ad oeum maio: minor 
fit per maioꝛem « mínoem collectionem 
co:dío: verítatem mentio in oiutna fic f 
vnum boc modo.IBam ipfa voluntae quá 
tum ex ſui natura diſperſionem quandag 
babet fecundum qp eft in potentia ad plu. 
ra.Zunc autej magie oco app:opinquat 1 
4 pci'confequeno maioꝛem zecipir cazita 
tío augmentationem:a additionem quan 


N--—— t —ÓÀ 


De augen t perdi.cari. fino 5*, 


do multitudinẽ fiie potentíe circunquaqʒ 
diſperſe fimpliciter colligit in vnum oed: 
p:opter quod aucto: lib.oe caufie, oicit. 
Quod virtue vnita ⁊ foꝛtioꝛ eft ad ali 

Quid fc ipfa diſperſa. vnde concludo:g cũ 
duplex fit quantitas coꝛpoꝛalis vel ex 

tenſiua virtualie vcl intenfius : ⁊ quanti 
tao coꝛpoꝛis vcl otmenfiua ⁊ extenſiua. 
folum arrendítur fcamdum naturam boc 
modo augmentum non conuenit caritati 
vt fcilícer plura vel paueioꝛa diligantur: 
quia minima caritas oilígit omuia que 
ſunt ex caritate oíligenda:fed cum alía fit. 
Quantirae virtualío ⁊ intenfiua que non 
folum attendítur , fecundum numerurti 
obiectoꝛum vt plura vel paucioꝛa diligan 
tur.fed fccundum intenſionez actue « effe 
ctus vt magte vel minus oíligatur ali 
quid 2 p:ecipue oeue boc modo carítae 
vic miratur augetur , ¶ Pꝛeterea quan. 
toenim quio magis deo per. afimilatio 
nem fe confoxmat tanto magío fufaptt ca 
ritatio c perfecrionío augmentum. vnde 
Augu.hec confiritiano lt.oe piefcientia st 
p:efentía oet ad dardanum dicit. Aagis 
eſt ín carítate qui magto ad fimilitudincg 
bci accedit. Et aucto: li, oe cauſio oicit , 
Perkectius eft femper ꝙ maioꝛem con 
fo:mitarem babet cum (uo pꝛincipio.oc 
pꝛeſuppoſito certum eft ꝙ fecundum pbi 
lofoplum. r. «fo metha. deus ſimplici 
tcr eft actio puriffimus. ergo per actus 
quícunqs fir ei fimilio-. ergo per multitu 
dinem accum quiſq; fit et fimilio: , ergo 
per confeqnene códudítur qp ex pluríbue 
actibus frequentatío magto radicatur ⁊ 
creſcit carirae in anima ficut etiam oe vía 
tutibua moꝛalibus fiue oc earum babitu 
contingit:quia frequétatie actíbue gene 
ratur maío: babirue (i anima vt dicitur 
⸗ethicoꝛum ſicut verbi gratia clauus tan 
to magis ligno infigitur quanto magie 
a maleatoꝛre ictibus feritur:ſic carítatio i 
fuſelabitus eo plus in amma creſcit quo 


plureo ſuſcipit actue, Sed bíenota aure 
am diuerſorum actuum oíftinctioné. fua 
druplex enim inuenitur actus. Pꝛim⸗ 
actus dicitur tnfotmie ⁊ p:ecedéo. Se 
cundus of remiſſus ⁊ foꝛmatuo. qz Ter 
tius dicitur vnifoꝛmis. ¶ Quartuo dici 
tur ſuperabundans. ¶ Pꝛimus dieitur 
infoꝛmis ⁊ pꝛecedens quía non fit cuʒ foꝛ 
ma caritatis dicitur iufoꝛmis:pꝛecedens 
autem dicitur:quia talis actus forie s 
zin peccato moꝛtali factus. pꝛecedit cari 
tateʒ Iſte actuo fimpliciter o:dinatur ad 
acquirendam cariratem non oe condigno 
fed oc congruo.non per modi mcriti fed 
per modum diſpoſitionis. ¶ Secundue 
actus dicitur remiſſus « foꝛmatuſ quia fit 
in caritateyt cum caritate.dicitur auteʒre 
miſſus eo p cum quadam negligentia 4 
tepoxc fiat 4 fi ſine coꝛdis feruo:e:a ralie 
actue noi diſponit animam ad. máíue au 
gmentim caritariomccper cáfequene ad 
maiue mcrítum : (ed magie facit oppoſi 
tum:quia magis otfponitad caritatie di 
minutionem tnon pico quantum ad eſſen 
tíamfed:quaritum ad feruosem a radica 
tionem Et vltra D ralio acte diſponit: ad 
totalem ipſius eſſentie caritaríó ámiff'o 
tiem propter quod (poc fo dicituꝛ vtinã 
calíduo.f.pcr feruoꝛeʒ caritatio aur frigi 
dus per timozem ſeruilem eſſes.ex quibs 
duobus anima inſurgit ad feruentioree 
actus caritatis.ſed quia tepidue eo.f. in 
carítate pofitue tepidos actus facto: inci 
píam te euomere ex o:c meo: quod nó fa 
cícnífi ey caritatis ammiffione . Ter 
tíue actus oicítu: vnifomio: cídeo ficoí 
cituꝛ vnifoꝛmis quia facío actum eodem 
gꝛiadu feꝛuoꝛis nec addio feꝛuoꝛem:vel 
minuíé.ifte actus fimpliciter diſponitari 
mam ad maiuo caꝛiratis augmentum 
pe: conſequeno ad maius meꝛitum : fed 
tamen non augmentat eaiitatem fed ſol⸗ 
vltimus acrue in viꝛtute pꝛecedentiuʒ au 
get caꝛiratem: ⁊ meꝛitum ficut exerup Ti 
c uj 





. ics. poft offteam tn eptuagefima. 


gratia gutta cauat lapidẽ non femel fed fe 
pe cadendo:íta ꝙ illa vltima gutta cauat 
lapidem tm virtute pꝛecedentium fic a fi 
mili:bomo qui é in caritate faciendo fem 
per cofdé actuo a nullum ponendo cona 
tum vel feruoꝛem non mcretur caritatío 
augmentam nifi in vltimo actu qui i vir 
tute p:ecedentium actum füfcipit carita 
tío ⁊ meriti augmentũ Sed nota q nófo 
lum vltimus acruo : fcd eríam quiliber f 
€cdene meretur caríratie conſeruationeʒ 
pᷣterlea que füpia oiximufocfo actu ram 
quo ad oimínutionem:ne oiminuatur : d$ 
quo ad cffentiine perdat. $i alitecon 
tra fic opponerce . Quilibʒ actue carita 
tio ẽt ſine feruoꝛe:⁊ violentia meret ca 
ritatieaugmentum tali ratione.Qui põt 
Quod maiue é poteſt quod minuo :fed 
qu libet actuecariratío merct vitam eter. 
namque magie ẽ dj fit fimplex caritatis 
augmétü:quia vita eterna includit carita 
tio pfectóné.ergo ac. CAd ꝙ rfidet tho. 
in pzimo oí.17.ar.5.Ét fa fcóe .q.24.9r.6. 
fuod lícet quilibet act? caríratio merca 
tu: vitam eternam non tñ ſtatim ex abun 
danti fcd fimpliciter fuo tf:e:fic a fimili, 
Quilibet actus caritatie meret caritatia 
augmentum non tamef ftatim auget: fed 
folum.augeisquando aliquie conat ad ca 
ritatis augmemnũ itaq; ad augmentü carí 
tatío ergo é neceffarure conatuf feruoꝛ. 
¶ uartue actus diciĩ füperabundane: 
q fit cũ maioꝛi feruoꝛe d precedéteosto 
tp ocbite conatur-£m habitum caritati: 
meretur femp augmentü carítatío me 
riti.vynde fi quiefaceret mille actuo in ca 
ritatc quoi vnue femp effet feruétíoz al 
tero:reciperermille gradus in aia augmé 
ti caritatío ⁊ meritiſexemplo homino q 
vnico ictu fortius is qui ſemꝑ elaunz per 
cutiendo infigit vel ſimile aliud facit . £t 
fic patet ꝙ carítae actualiter augetuzi q 
b? modis .patetqs parfp:tma buius (er. 
«4 Paro ſecunda huius ſermonis in qua 


declarat fi caritas poffit augeri in ĩfinĩtũ. 


a&G Ecundo p:ineipaliter ad Gdíctowg 


maioꝛem declarationẽ norandü eft 

fim tl»o.in pꝛimoſcripto oi.17.ar.4.Et P3 
fe.q34.ar.7.r.b.)90.e.oi.q. 4.fguod lo 
quendo oc augmento caritati jstum ad 
termini.oupliciterloq poſſumus. CPꝛi 
mo dtum ad id quod ẽ:ßo caꝛitas puenit 
ad aliqué termini vItra quem caritas nó 
auget in quolibet hoĩe opoꝛtet.n. babere 
termina ftatum .Zlugifitü eni ficut pʒ in 
coxpozalib? 3 ſtatũ a tribuo .f. l virtute 
figétc ficut ẽ in homine cuiue. augmentũ 
ftat qii virtue caloꝛis ſpẽm nó poteft am 
plius conuertere. Habet wifüp ftatum 
8 potentía (üfcipiente:ficut potétia humi 
diradícalio nó pót ampli? extédi.& Po 
ſtremo babet ftatum a forma pfiaente: ſi 
cut qfi coꝛpus perfectum cft £m qi cógru 
(toperationi anime. ſimili mó dicenduʒ é 
oc atigmento caritatis. CCaritas enim 
ftata parte virtutis agentis oupliciter ; 
¶ Pꝛimo naturaliter qfi non pót ampli 
19.47 Secundo a pppfíto qfi nonoifpoit 
ampliue.£tI»oc mó ſtar augmentum carí 
tatie cum deuentum cft ad menſura:qua 
menfue eft deus bomini fm otflributio 
nem füc fapiétic.£r ideo jsuio virtuo au 
mentano fir infinita tii operatu: ſᷣm di 
[pefitioné fapientic limitãtis effectue va 
rioe $m q fibi placct won eni opcrat.£m 
omníinodá poſſibilitatem. Stat.n.a parte 
fufcipientie.quía ficut of Aat.as Dedit 
yuicuiqs 6m ppziam virtuté. q[ Secfido 
poſſumus loqui oe augffito caritatiofíue 
termino augmentí:dstum ad (d augmen 
tũ quod pót effe.« tunc eft ouplex opinio, 
(736.bo;vf diccre:ꝙ caritae ét vicvt py 
€x pcedentibue.bs terminum q: ocue de 


ít vnicuiqs limitem.£t quãuis fit infini. 


tc virtutis:qꝛ tít illa virtue augmentans 
16 agít naturaliter z $m impetüfiuc fm 
totum ſuũ poffe Scd ſolũ agit (apienter. 
Iccirco vnicuiq; ponit limitem ipfa in fe 





Voc atg i perdi.cari.ſermo gr. 


non limitata ¶ Tho. aũt otcít vbi ſupra 
ꝙ caritas vie poteſt augeri in infinitum 
Quod triplici rónepiobat , ¶ Pꝛimo ra 
tione virtutis agenrio fic. Caufa agẽs vcl 
efficiens carítárem cft ocuo. ſed deus eft 
thfürite virtutis ergo quãto maioꝛem ca 
ritatẽ infundu:tanto maioꝛẽ caritatẽ pót 
infundere Sicut m quacunq; creatura da 
ta pór pꝛoducere melioꝛem.Nam caritas 
in beatis augeri non pót propter cõditio 
nem ſtatus:qrſunt in termino ⁊ nõ in via 
vnde datur cte pꝛemiumſᷣm qp caritas in 
ftatu vie ete cꝛeuit ynde augmentum me 
riti intelligitur circa terminũ non autem 
fn cóitinctione cü fuo termino.q7 Secũclo 
idem ꝓbat ratione ipſius caritatis:quia 
ſcaritas cft quedam pticipatio caritatis 
fpis.f.Sxd caritae pie.f.é infinita.ergo 
in infinitũ participari:⁊ a viate:c babert 
n ideo quáto magie partícípatur ⁊ 

abef;táto magie pricíparía nobía « ha 
bert pót.aít pho pumo politico: Quod 
illud quod appcrit tands finis: non tantü 
sppetitur quin ér poffirapperí.Sd ſpũs 
fanctue eft (üma bonitas:z bonum fümus 
eft finie bumane creatuí- ergo «c.ergop3 
ꝓpoſitum. ¶ Zertio ide; p:obat róne ca 
pᷣacitatis ipfiuo aic fic .certum ẽ ꝙ aliter 
eft de natura copoꝛali a alíter de natura 
fpirituali:q: coꝛpoꝛalis ẽ limitata ⁊ finita 
quarc nó eft capax ampltozío pfectionis. 
fcd natnra ſpũalis ficut aia [5 oc fe fit fint 
ta tfi in recipiendo pótoilatarí « amplia 
vi in ínfínitiü.£t cali róne confírmaf cari 
tao fequi£ cogmtionẽ:cũ ergo cognitio de 
tco poffitin infiniti crefcere:q: nunq; pót 
cognofci oe oco vt nó magte: magifqs co 
gnofcipoffit:ergo nunq; cuj. trii diligimꝰ 
itus diligere poſſemus. vnde p receptio 
neni caritatíe tn mente capacitao mentío 
augek:a dilatatur. ppterea aplo.2.c02.6.0í 
cit coꝛ veſtrum dilatatũ ẽ.ſ.per caritatem. 
¶ Eſt tí aduertẽdũ.QOuod lʒ caritas vic 
poffit augeri in inſinitũ m Donc vltima 


opintonem: nimq̃; tii pót adequart earíta 
tí pꝛime:qꝛ munqs ti oi: git hõ in via. d$ 
tum ín patría.£Cuiue ró cft q: ficur linea 
q;tumcunqʒ creſcat nó attingi quátitaté 
fuperficicisq: nó funr ewfdem róme, Ita 
qᷓ;titas caritatíe vie:nunq; attingit quam 
títaté caritatío pfie co q nó cft eade; ró 
qᷓ;titatis caritatis vie que (cquit cognitó 


'nem fidcí « quántatie caritatis patrie: d 


fequif apertà vifioné oct . Qui vult ergo 
attendere pfectiont quc füme eft vtilis a 
quodamtmó neceffaría oebet augere cavi 
tatem inquantũ ei poffibile fuerit. ait.n. 
pBo.sametaphbifice.f&uod Tote écui 
non eft addirio.crgo fequit ꝙ umperfectá 
eft cui oj fieri additio: p confequeae mi 
perfceniffimü cft « erit:quod pfectum. nó 


eſt:⁊ poteft p additionem pfici:⁊ nulla fit 


additio ppter quod pBo.7.ploifico:ü diffi 


niens perfectam virtutem oícir. virtua ẽ 


oifpofitío pfectí ad optimum.Er comenta 
toi ibidé att; uod virtue cft vlrimi ali 
cums quad pot Cuʒ igitur noe opo:teat 
effe pfectos iuxtailud EMat .s.c.cftore 
pfecti ac. Perfectio ár alicutue rei impfe 
cte cófiftiti augmẽto:⁊ additóne. ergo o; 
erefeere in caritatezz cá augere vt fir per 
fec araliter nó erit pfecta. Ét [oc € cp ait 
ꝓpheta ibunt oc virturc in virtutẽ. Na fi 
eut fe b; naturaad moti (ic fe 155 a abe:e 
oj carirae ad augmentü Sed fm pBm.7. 
phiſicoꝛũ ⁊ pꝛimo oc celo « mũdo Omniſ 
motus naturalis in pꝛincipio eſt debilioꝛ 
in fine aũt foꝛtior. ergo afimilí ⁊ caritas 
que nobilioꝛ eft oi natura dʒ à foꝛtioꝛi cre 
fce ⁊ augeri:q; alite: natura nobilioꝛ eér. 
£t fic pater qd oicendü oe termino caríta 
tie patet. fufficirqs pzo parte Iac ſecunda 
huiuo fermonio, 

4 1bare tertia hutus fermonío (n qua ð 
claratur q&o caritas poffit diminui. 

J] Errtio in ifto ßmone ↄuenit p? ocá 
be augméto caríratif:ét alid ð fua 
diminutione auguiératói cótrarís otcere, 

[am 


- 


Fe.s poſt dnicam (n leptuageſima. 


Qua ex re quare ficarítao poffit ita dimi 
nut ſicut augeri. Circa qð dubiũ fuerunt 
bue opiniones qr Ouidam enim dixerũt 
tp ficut earítao auget per imixtionem: ⁊ 
cum imꝑmixtio maio: ſit:ſecundũ maioꝛẽ 
li.ar habilitationẽ: ⁊ ſecundũ concupiſcen 
tic diminutionẽ.Et econtrario permixtio 
per dehabilitationẽ lf, arbitrij augmen 
tationẽ concupiſcentie. Sccircootcunt p 
confequeis: caritatem otminui ſecſidũ qp 
augetur cupiditae vel concupifcétía. oc 
babilitaturli.arbitriü.£t boc éper venia 
le peccatũ. Sed quoníá veniale peccatum 
manene venialenumáj totiẽs iteraturtvt 
aliqd diligat ſupꝛa oed. idco caritae p ve 
nialía poteft minui fed non tolli : tollitur 
autẽ fol per moꝛtale qð auget cócupifcen 
tiam ſupꝛa oci Sed hec opinio nó ftat qx 
nó babet ftabile fundamentũ quoníá ſub 
ftátialeaugmétü caritatio nó venit a li. 
erbi.neca ↄcupiſcẽtia ideo nec diminutio 
Cöõſtans enim é maioꝛẽ vł minoꝛẽ caríta 
€t eſſe oi ſublata ↄcupiſcẽtia ficut in pꝛio 
hoie «inangelio.füblato crgo fundamen 
to bui? opinióiep; ípam effc erzoneam . 
«€ Jõ 'IRic.opío 2.b.150.in pꝛĩo di.7. ar. 
2..5.£t tbo.tbidé ars. Et fc6a (cóe.q.24 
sr.Io.pbabilio: eqdé cft uui dicũt pou 
plex pót effe diminutio carttatie f. effen 
tislio zaccidétalie.q7 Pꝛimo modo. (.lo 
quédooe caritate dtum ad effentiam oí 
cunt nõ poffe aliqua via diminui qð pbat 
triplici ratiõe. Pꝛĩorõne cauſe fic.fce: 
tum é eni magnáoifferéziá effe inter cau 
fam virtute acquífite: « virtutío infufe : 
. quía caufa virtutie acgfite funt actuolu 
mani.ficut dicit pfio.s.erbí. Dabit? ex fre 
quentatis actib? generatur. ideo ceſſan 
tibuo humanis actibue: virttre acquifita 
eeffatoinuit  tandé coꝛrumpit᷑: vt patct 
pe amicitia ⁊ de alijo.Clírtuo autem infu 
fa non caufatur ab actibuo lhumanis :fed 
folum adeo « talio cft caritas.ergo ceſſan 
tibus ctiam actibue noſtris humanis ca 


ritas nec minui poteft née eoꝛrumpi igit 
ac. CSecũdo idem pbatur ratione attin 
geuticiconfiderádo,f«yp virtute peccati ve 
nialis nequads minui poreftzz piobatur , 
Ham peccatü veniale diminuit aut boc 
facit effectiue aut merítoxte; TRÓ quidem 


effectiue quía ad ipfam caritatẽ nó artuj. 


git:quia caritas ẽ circa finéw veniale pee 
catum ẽ circa ca que fünt ad finem. Hon 
autc; diminuitur amoꝛinis ex boc ꝙ alí 
quio ino:dinate aliqua ommittat círca ea 
que fünt ad finem. Hon enim plue (e auer 
tit deus ab bomíne qᷓ; homo $ oco ^ ideo 
eum non cau(etur adeo aliqe defectus in 
nobíonifi per modum pere: ed qp fübtra 
Int gratíi in pená peccati s non competit 
oco caritatem oiminuere nifi p modum 
pene peccato oebite.patet ergo caritas 
fecundi effentiam nullatenue p veníale 
tollítur.fcd integra manet.q- Zertio pio 
batur ratione clemétie.f.oet. fui quideg 
pꝛouioꝛ.ẽ ad parcendum d$ ad perdéduj 
23d criogandum d$ ad. fübtrabendum, 
£t ideo caritatem tribuit cum fe li.ar.di 
fponitoc conguo: nó fubrrabit nifi quá 
do neceſſario fe oifponit ad. ſubtraetionẽ 
q folum éper auerfionem ; ⁊ runctotum 
tollít.ergo caritas poteft penítuetolli :4 
poteft auger(;non auré diminui. quía ſolũ 
de congrue poteft fe pꝛeparare fübíectum 
sd oiminuronem «I Confirmárur piedí 
cta exemplificatione. Nam caritas in fcri 
ptura vt oictum é, comparatur igni fecun 
dum illud can.8JLampades ciue f.caríta 
tío lampadee igníe atas flamatum . fed 
ignis quádui manetfempe: afcendit:ergo 
caitae quádíu manet, afcendeie poteft 
fedoc(céde:e.f.orminui non poteſt. CSe 
eundo modo. f. loquendo oe canitate acci 
dentali poteft fie caꝛitatis dinnnutio p 
accideno non diꝛecte. quod etiam declaꝛo 
tꝛipliciteꝛ. ¶ Pꝛĩo multiplicaróe.f.pecca 
tom venialium. leniale entm eſt ma 
lum ſed non eſt malum niſi quia adimit 


— 


Dc amiffio.t recupe.cari.fimo.o?, 


aliquid oe bonotergo veniale adimit ali 


Quid fed naturalis babilitaeé multo ma 
ioris inberentie d$ caritae.ergo eii venia 
le adimat oe bonitate naturali.ergo ⁊ de 
caritate qð folum íntelligendü eft per ac 
cidens.quia.ſ.adimit oe feruoꝛe carítatie 
Ham multiplicatio venialiũ generat oi 
fpofitioné contraríam feruo:i caritatto 
Ideo xieronim? ad celantiã vicit . Neq; 
Vero eoꝛum tefeducat ero: . qui ex arbi 
trio fio clligunt.que potiſſimũ mandata 
bei contemnát.qui vere quafi vilia ⁊ par 
ua deſpieiunt mec metuũt ne ſecundum oí 
uiniqʒ piefcientiá minima contemnendo 
paulatim decidant ad maioꝛa. Stoico: 
quidem é peccatoz to lere oifferentiá : 
delicta omnia parua iudicare nec vllum 
inter (celuo a criatum diſerimen facere . 
Nos vero fi multi inter peccata diſtar 
credimus:quia a legümuo:tamen fatio p 
deſſe ad cautioné caritatis dicimus etíay 
miníma timere pꝛo maximte:tanto enim 
facilius abftinem? 4 quocũq; oelícto quá 
to illud magis timemus. Nec cito ad ma 
ioꝛa piogreditur:qui etíá partia fozmidat 
⁊ (ane nefcio an poffim? parua dicere:etiã 
eliquod leue peccatũ:qð in oet caritatiſqʒ 
contemptü admittitur 47 Secundo.ides 
probatur plurificarióe.ait enim Zfugu.li . 
pfeſ.AMinuste amat quí tecüaliqd amat 
Quod non piopter te amat.fi ergo contin 
git cupiditatem : non tantum remitti fed 
etian augeri per contrarius contingit cà 
ritatem dĩminui.quod etiã ĩtelligit oe mi 
mox feruoꝛe:quia pluribus intentuo mi 
noꝛ eft ad fingula ſenſus.CTertio idem 
pobatur ceffatíone quía. f.per ceſſationẽ 
ab cxercitío operuj caritatis diminuitur 
feruoꝛ ipſius cantato inquantum ex diſ 
ſuetudie aliqualiter coꝛrumpituꝛ facultas 
obediẽtie viroy inferioꝛũ ad ſuperioꝛeo: 
«ideo ex otio tepeſcit feruoꝛ carítatie . 2 
eſt ratio oppofitoum quta fi fecundum 
phlefopbü.6.tloo , Tale additum talí fa 


cit magie tale: ergo tale non additumta 
li dimmuitur quod erat magio talisfa 
ciendũ. £x pmiffie crgo concludo ꝙ cari 
taslicet non poſſit mui per effentiam 
peraccideno tamen minuitur quo ad 
radicationem:⁊ quo. ad feruo:em , 2 ideo 
quilibet perfectam babeno caritatem te 
netur oiligenter eam euftodire ne minua 
tur fed integra conſeruare:⁊ quo ad effer 
tíam 4 quo ad radicationem:zquo ad fer 
uoꝛem.ſ eni oc ratione funt. perfecte carí 
tatío quod vtiqs faciemuo fi vítia etiam 
miníma follíciteocuitauerimue bonafqs 
operationee multiplicare ſtuduerimus. 
vel faltem in eio perfeuer are curauerim? 
Et fic tandem bac caritate ad perfectiffi 
mam caritatem que o euo cft peréniter 
cum eo regnaturi perueniemus. Hon igi 
tur nobie negligendü eft fratre charu 
mi banc caritatem pexquisere z iam ade 
ptam conferuare.piefertim cum etiaʒ bac 
in pꝛeſenti moꝛtali vita fit multo cam ba 
benti meliuo:d$ illam non babentj.qui q 
dem bic cruciari iam icipitiperpetuo cru 
ciandus:eam piofectofoluo negligit qui 
illius bonitate maguitudütem ignoꝛat: 
quetanta quippe eft vt fola ad regnum 
eterne beatitudinio pducatiad quod nos 
miſericoꝛs inducat oominue ieſus quí cii 
patre afpiríta viuit regnat in trinitate 
pfecta in fecula feculosum.zítci, 


¶ Feria feyta poft oominicam in feptua 
gefima oe ámiffione ⁊ recuperatione cari 
tatio ſermo ſextus. 


Viti funt vocati pauci 
vero ellecti . ferum 
vbi. ſupꝛa. guía fria 
treo in chꝛiſto chariſſi 
tni fecundum exunug 
illum doctorem Zíug . 
fuper pꝛima canonica 
Jo omelia ſccunda firmamentum falutio 











Ferla.s poft o(ed ín feptuageftria, 


tfi babere radicem earítatie : virtutem 
pietatío . Non faftidio effe arbitro: audi 
toribus fed potíue folatío frequenter eiꝰ 
p:econía audire fic ⁊ nobis nec laboꝛioſuʒ 
€ft pſepe ve caritate fermoncm facere.3ó 
quia in füperioxe &mone fatío abundcqs 
dictum cft quomodo caritae vie augeri 
potett ? qbue modis qualiterq; diminui 
"IReliquum é impꝛeſentiaꝝ oicere quomo 
do pór penitus anibilar 2 aufer:i ua 
oc re potiſſima rario fuit vr oominus ot 
ccret piefata verba. BP»ulti fant voca.⁊c̃. 
quia in caritate non pfeuerant ipſamq; p 
dunt ⁊ aͤmittunt: ⁊ folum perſeuerantes 
electi funt quia Aar.x.Qui pfeueraue 
vir víqs in fincm;bic.fierír, ría igitur üt 
iſto fermone oe ámitfione caritatis viden 
dà ſunt. Pꝛimũ oicitur caruatis per 
ditionis verificato «qr Secunduʒ pditio 
nie cauſatio.ertiũ vero pdínonio re 
cuperatio. 
CPars punta huius ſermonis in qua 
declaratur cp caritae in hoc mondo anibí 
latur à pditur, 
à Oros igit pꝛincipaliter querit fi 
caritae femel babita. poffit ámit 
ti Circa qð abieeto pnitiofo quoꝛundam 
erꝛoꝛe dicentium. ꝙ caritas ſemel abita 
nunq; poteſt aãmitti. Quem quidem erꝛo 
rem pe&if'erum.APagi i tertio fan;oi 
sr impiobat.icendum fcamdü eundem 
Et Tic n terrío di.ʒi.ar.iq.l.Et b.Bona. 
ibidẽ Et t»o.c.oi.ar.r. £t (coa ſcße ga⸗. 
ar xiuCaritatem femel habita poſſe gin 
mitti:quadiu bomo &4u vía: ſi gratia fpe. 
ciali non fuerit quis coufirmatuo:sfue q 
dem odufio vario modo a ooctozibue oc 
cleratur p Quidã eni oicunt ꝙ caritaté 
poſſinnus confiderare. tribuo modis . 
Pꝛimo ez parte infundentio.f.fpirít? 
fanctt ad caritaré mouentis.Cum cni; (pí 
vituo finlabiter n nobis p caritate; nó 





: poteft eſſe fpiritua .f. moucar aliquem 


ed amandi. tpfe caritatem ãmittat⁊ noͤ 


oiligat.Cuitte ratio ẽ quta ewm fpivit?.fz 
infallibiliter operetur quodcũq; voluerit 
impotfibiLe bcc ouo fimul cffe vera.f.qy 
fpüo fanctue aliqué ad actum carítatio.f, 
ad amandũ mouere vellit: a ꝙ tpfe caríta 
tem aͤmittat peccando p:ceipue, quia do 
mum pſeuerantie reputat᷑ inter beneficia 
oci fingularitfimi ¶ Secundo caritateʒ 
confyderarepoffürmuefiue cure ámiffiorid 
€x parte caritatio tufo:mantiespficiéría 
natit oc ratione caritatio eft mente a pec 
€ato purgare «i bono perficerezz loc mo. . 
do caritatem babeno moꝛtaliter peccare 
nó poteft.ficut nec calo: infrigidare pót 
Et ſicut etiam iniuſticia nó poteft bencfa 
€erc,vt oicít Augu ĩ libto de ſermone o0 
mini in monte. ¶ Zertío ámffioner carí 
tatio confgderare poffurmue ser paste vo 
luntatíe caritaté recipientio.£t tuncoícé 
dum éq ficut fe: habent foꝛme refpectu 
ſubiectoꝝ foy íta 4 caritae reſpectu voli 
tatum. ¶ Qued enim foxme fünt in ma 
terijo inámiffibilitcr.quia.(. replent totas 
capacitatem materie .  potétialitatem 4 
ifte coꝛrũpi non poffunt : ec materia ei? 
eft ín potentia ad aliá fosmam:ficut patct 
oe foꝛma celi que replet totà capacitateg 
ſue materie:⁊ tdeo co:rüpí non poteft .£t 
ideo caritas patrie quiareplet totã capa 
cítatem mentio rationalte ipſius nec eſt 
ipotenría ad compꝛehenſoꝛis aliã. Ideo 
non poteft ámítti sve dietum eft ſupꝛa. 
¶ Quedam vero funt foune in materia 
'émiffibiliter que ſnnon replent totaz capa 
cítaten materie füe; vnde quía foꝛme ele 
mentoꝛũ non replent totam capacitatem 
fue materic ideo poffunt coꝛrũpi:quia ca 
rum materia eftin potéria ad altam fot 


mamꝛ:quia ergo caritae vie non replet to 
"tam capacitatem volüratie:quia per allg 
*voluntao cx toto conatu non fertur conti 


nue in deum: carítag aut patrie vt iam 


dietum éreplet toram mentis capacítaté 


⁊ voluntatis . dco coꝛruptibilis eft cari 











| A5Beamiffio. recupe.carí.fmo.6. 


— 


tao vie ion autem patric, CAlij autem 
bícunt qp quáuto pꝛedietuo modus fir pul 
cher:a fübtilie.non videtur ramen multü 


cogere:quia in patría alique fimt anime , * 


Que nobiliosem babentnaturá :minoxem. 
tamen babér carítatema glo:s; alije ha 
bentíbue minus nobilemnaturam eo ꝙ 
alie non tantum meruerunt quãtum ifte 
mec fic ſe diſpoſuerũt. ergo in patria funt 
lique anime : quay uaturalio capacita 
volũtatis nó eft abfolute x fimpliciter re 
pleta:ſed ſecundũexigentiãſue oifpofitto 
viet taménulliue anime beate caritas 
coꝛrũpi poteft 3fdeo cft alitcr dicendũ.vʒ 
«p accidée quinq; modio poteft coꝛrũpi. 
Pꝛimo p ſubtractionem pcfentie in 
flucntie ficut ocftruitur lumẽ in aere £t 
iſto modo non coꝛrumpitur caritae quia 
veuoé indeficteno caufa qui femper dst 
eft ey parte fua ey fua liberalitate femp 
paratus eft caritatem infundere: «fu. 
fam confcruare ¶ Secundopoteſt coꝛrũ 
piper coꝛruptionẽ ſubiecti:ſicut dicit pho 
in libꝛo à moꝛte a vita.Coꝛruptis anima 
"bue corrumpit fanttae:que in ete eft . £t 
iſto etià modo non cewüpitur caritae qz 
ffübiectii. i . voluntae eft incoꝛruptibile. 
¶Tertio p actionẽ contrari) ficut coꝛrũ 
pitur frigidum a calido:ciffo modo etiã 
non co:üpitur carítae:quía peccatü r'óue 
ſue ocfoxmitatia ratiõe cuo. caritattop 
ponitu: pꝛiuatio épiiuatio auté non agit 
fn habitũ ¶ Quapto p fübtractíonc obíe 
cti quando.f.eft tale accídée qp oependet 
€x obiecto :« ficcowimpit paternitas pa 
trío p co:ruptionéfilij.z audituo i anre ꝑ 
fübtractioué foni:qui cft obiectü auditus 
fecundo oc anima. Et ifto etíá modo non 


poteft coꝛrũpi carítae quta bonũ eternuʒ 


Q5 eft eius obiectü coꝛrũpi non potcft z 
"verumeft ¶ Quinto corüpit accideno 
peowuptionéoifpofitióto ſubiecti neceſſe 
sd cxiftentió illius accidẽtis in illo ſubie 
cto.ſicut imago folie ĩ ſpeculo refülgétio 


qᷓ;din facies ipſius ſpeculi é ad eum con 
uerſa.tũc coꝛrumpit quádo facies ſpeculi 
ad partem oppoñtã conuertit £t per íftà 
fimulitudinegoicuut caritatem coꝛrumpi. 
Voluntao enim non é caritarte fubiectug 
nili (ab ratione qua voluutao otfpolita ẽ 
oifpofitione in ca facta per fui conuerfio 
tem ad crcatosej in habentibus vfum li. 
ar.vel per baptifmi aque vU fanguinio fu 
fceprionem irr non habentibus vfura U.ar 
bitrij. Et quia bancoifpofittoné volunrae 
in fe coꝛrumpit cum fe auertit a creatoꝛe 
idco cx confcquenti caritatem coxrüpit . 
Zlij autẽ groffo nodo fed potentíou mo 
dum ámiffionie cavitatio aſſignant di.q 
deus decreuit nó conferuare caritatem in 
voluntate fc aucrrente ab co per traͤſgreſ 
fionem alicuius fui p:eceptt , 2 quia cari 
tae manere nen poteft uifi jsdiu a deo có 
feruat. Ideo quando fc a oco auertit ĩ ea 
carítao coꝛrũpitur. Quocũq;ʒ modo vcra 
conctufio é ꝙ caritas coꝛrpi pór d qdé p 
bat triplicit f.rónexexéplificatóc:a Aucio 
iírate E zio poatróne triplici. CPꝛia 
ẽ tal-fic.n i naturalibꝰ oeftructa diſpõne 
materíc:ocftruit  fo:ma. nã deſtructa of. 
fpóne coꝛpis finiti coꝛpoꝛe eẽ foꝛma.Ita 
ifpialib? deſtructa diſpõne mérío ad deũ 
deſinit e£ gr̃a 2 carítae ĩ aia diſpõ dt bote 
sd giam caritatẽ:ẽ ↄuerſio zi?ad deũ ex: 
toto coꝛde que diſpõ ⁊ ↄuerſio p peccatuʒ 
moꝛtale tollit qꝛ ßm Zug .peccatüé auer 
fio ab icõmutabili bono ad ↄmutabile bo 
nü.q: igit bono in hae vita pór peccare 
mottalr.pót ét caitatẽ pderc.igitpyppo 
fitii.q 125 fi diceretur hñs caritaté non 
pót cam pdere vt pʒ ex dictis in róne nif 
poneret eá creatoꝛl. Sʒ bocfieri nõ ſpt qꝛ 
per caritatem deum propter fe: «fup om 
níaoiligit.ergo carítao ſeniel abita num 
js poteft ámitti.q; ld boc vi detur fec 
um "ffsic.vbi ſupꝛa in fol primi arguit. 
Quod filbemo l»abene caritarém ſempeꝛ 
eſſet ĩ actu caritatio bene pꝛocederet ar. 

















Fer.s poſt dñica tnfeptuagefima, 


MQuãdiu entm voluntao' sctu diligit oet 
p:opter fe ⁊ fup omnia ab ipfo auerti non 
potcft. Sed omo in vía babenecaritaté 
nó femper eft in actu caritatis:⁊ ideo po 
teft moueri ex libertate fua Sfecribili mo 
tu qui carítari repagnat , «p Secunda ra 
tío cft talis. Qudiu Domo é in hac vita 
poteft peccare moꝛtaliter vt dictũ eſt:ſed 
per peccatum moꝛtale efficitur bomo ini 
micus deiquãdiu aurem babet caritatem 
cft amicus oet :fed impoſſibile eft vnum 


fimul efemel amic? effe 2 inimicuo: quis 


contraria funt 4 fimul ſtare non piit.ergo 
homo qᷓ;diu eſt ivía poteft caritaté ámit 
tere. ¶ Quod fioicatu:peccatuy ron po 
teft eoꝛrumpere caritatem :quía cum cart 


: tate nec admomentü ftareporeft « fi eam 


uõ attingit eam non cowüpit q: 6m pm 
16.0€ animalibue . Quod non tangit non 
agit nec fequitur alteratio, ergo non pót 
amitti. CAd boc ctiam rũdetur $m Ri. 
vbi füpza in fol pꝛimi ar. ꝙ iftud arg.p:e 
cedit ac ſi peccati coꝛrũperet caritate; co 
modo quo calidũ coꝛrumpitur a frigido ⁊ 
ecóuerfo quod voy non eft vt dictum eft, 
Sed voluntao ipfa: p hoc ꝙ fe aucrtita 
oco peccando eam co:rüpit quia propter 
boc deus oclinit ed conferuarc.vel quia'p 
boc eft mea diſpoſitio otraria carítatí.ira 
t in eodem inſtanti ẽ caritatis conuptó: 
2complementüillius aüerfionio. q7 er 
tia ró ralio eſt. facilius é ocficere d$ pzofi 
cere:quia facilius ẽ deſtruere d$ conftrue 
re facilius cadeꝛe ds refürgere.S'acilius é 
eriam pderecaritatem d$ fidé quía pdita 
fide perdita ẽ ⁊ caritao fed nõ ecõuerſo. 
Bed poffibile ett hominẽ non. habentem 
caritaté eá acquirere vr infra dicet᷑ igituꝛ 
poff bile eft boic; babenté fidé recedere, 
ergo mülto fo:tiuo « habentẽ caritaté ab 


, tarecedere . ¶ Quod fioicaf omnee ba 


bertce caritatem babent ypm p:o funda 


' miento 2 fpirírum ſauetnm pꝛo adiurozio 2 


fcá nibil poteft firmitatem fundamenti 





fringeremec virtutem ofaftt adiutoꝛij fü 
perare igituꝛ videtu: qp nihil poffit ab ho 
mine caritatem expellere. qr Zid bocre 
fpondetu: fccundum. b.3on:vbi ſupꝛa in 
rüfione vItimi arg.queftionte.xfo. eft füj 
damentum quod non füftentat nífi volen 
rem fibi inniti «fpiritus.f. non. gubernat 
in effc gratuito ntfi volentem fibi coope 
rari.£tideo quamuis illud fundamentü 
fit immobile 4 adiutoꝛium fit muíncibile 
quía tamcn li.ar.ex fija ocffectirate recu 
fat init: illi fundamento : 2 coopcrari illi 
adiutoxio:peccando oeficit in feipfo ac p 
boc p:uatur a carítatie oono pꝛopter oc 
fectum a parte ſui noit a parte furidamcn 
ti vel adiuto:j . 47 Secundo idem pꝛoba 
tur tripltei exemplificatione . ¶ Pꝛima 
eft veteris reftamenti conſtat enim faul 
caritatem babuiffe cuj fcribatur in. pꝛimi 
regum . fuod non erat in iſrael vir co 
mtclio: Similiter ⁊ Dauid 9 quo oicit do 
min? inueni eum fecundü co: meum : am 
bo tamen moꝛtaliter peccando caritatem 
aͤmiſerunt. Saul oauid perfequendo.t.re, 
W. Dauid vcro bomicidium « adulteriug 
ꝑpetrando.a. PRe.i.⁊.ꝛ. ¶ Secunda é no 
yt teſtamenti. Nam apoftoli 4 oifcipuli a 
dño cllectí caritatem babuerunt fed cx oí 
fcipulis multi abierunt retro:ſuʒ vt babe 





tut Jo.s.AMulti ét apotoli ín fide dubi 


tauerunt.vt babct AMat.EMoaꝛ.⁊lu.vltĩo 
ergo caritatem babitá pdiderunt.q Ter 
tia exemplificatío eft oz baptizatis. Ram 
omnco vt bapttʒati funt caritatem babéti 
tfi quod illam poſtmodũ ómittant pater, 
Caritas crgo femel habita ꝑdit᷑ ¶ Zer 
tio idẽ pꝛobat᷑ aucro:itate triplici qr Pꝛi 
mia ẽ £3ecloicl8.fic oi. Si auté auerterít 
fe iuſtuſa (ufficía ſua.i.a carítate ⁊ fecerit 
iniquitatem:fm onmes abboninationes 
fuao quae operariſolet impiuo nunquid 
vitet ? Omnes iuſticie eiuo quao fece 
rat non recoxdabimur , Gi ergo carítae 
eſt vita ſpiritualis:⁊ per peccati moze in 





n" 








De amiſſio.ꝛ reciipe.cari.Pmió;c?, 


curꝛitur. ei cõtraria.igit patet ppofitum 
¶ Secũda ẽ Pauli.i cor.a.di. Itaq; qui 
fe exiſtimat ftare:videat.i.oiligérer atten 
dat ne cadat.ſa caritate. Quĩ eni nó pót 
cadere:cautella nó eft. neceffaría fed ftáti 
per catitaté neceffaria é cautella, ideo ot 
cit Zípto. gun fc exiſtimat ftare.fan ftatu 
grape per caritaté oiligéter oicit attédat 
netadat.ia caritate im culpá. qr Tertia é 
o ,apliceuágelifte apoc.a.di.habeo ad 
werfüm te aliqua qꝛ p:imá tuá caritarem 
reliquiftt. a dupliciter exponit᷑. ¶ Pꝛi 
o fic caritatẽ p.re. non quo ad effent; 
carítatie fcd quo ad feruoꝛẽ quia i carita 
te Cxifteno non ita feruet vt pi? .vt oícit 
Ber.Aulti.n.ſuut qui in imtio cóuerfio 
nio fue fint féruentefifj in fine pignitank. 
¶ Seciuldo exponitur fic caritaté pꝛimi 
rcli.f. quo ad effentiá quíaa caritate eect 
derat per peccat moꝛtale tranfgrediédo 
omittédo cómittendo: 4 boc eft peffimuy 
Guía q a caritate cadit a deo recedit: 4 fic 
clarct ꝙ carítao vie pót mitti.Satiſq; ẽ 
p:o pia parte principali uíue fermonto, 


4r Pars ſecũda huius ſermonis in qua 
declaratur ꝙ caritas ámittitur pꝛopter 
ſolum ynum moꝛtale peccatum. 


Ecundo m iſto ſermõe vidéda (unt 
A aliqua oc cauſatione ámiffionio ca 
ritatis "fam licet oíctum fit ꝙ ex pecca 


to mo:tali perditur .tamé vt loc magio 


elluccfeat talem condufioné btc ponam? 
videlicet. £9 carttao per vnü folum mo: 
tale peccatü perditur quant ad actum fü 
um:nõ ramen tollitur lbabitue : qᷓ;uis tol 
latur actuo :quta ficut babitue caritatis 
acquiritur per multoo actu virturü : fic 
perditur per. multos 4 otucrfoe act? pec 
catoꝝ ¶ 7425 auré perdatur per. vnũ pec 
carum moꝛtale quo ad actũ.pꝛobat᷑ ratio 
nc: auctozitate t exéplo . ¶ Pꝛĩo probat 
rat(óa triplici ¶ Pꝛio rónc oppotitióte 


ſie.Certũ eft eni ſecũdũ phᷣm.i.poſterioꝝ 
⁊.4.metaphiſice.QOð vñũ otrariü p aliud. 
cótrariü fupuciméo rollítur ficut friguo p 
caloꝛẽ:⁊ ccouerfo , £5 quelibet culpa moz 
talis caritati cótrariat co qp ꝓpꝛietas ca 
ritate in boc cófiftit sy oc? lup omnia di 
ligatur 4 ꝙ homo totaliter erſubiciatur. 
Culpa àt me:ralto rotü facit oppofiti qi 
facit magie diligere crcaturá ds creatoꝛẽ 
4 facit tollere fübiectioné oco. 4 creature 
fubiccre :ergo moxtale tollit caritatem , 
¶ Secũdo idé pbatur róne deteſtatiõis 
ſic.Quicũq; cótraoei peeprü facit vel có 
temnit facere qð oj.cariraté amittit:h qui 
cunqs moꝛtaliter peccat otra pceprü facit 
4 conténit facere qð dʒ. er go indubitanter 
p moꝛtalẽ culpam caritas tollitur. C Ec 
tio idé ꝓbat róne oiucrfificatióto . Regu 
la eni ẽ poy.in poft pdicamétio .Et ĩ pũo 
picr. £i affirmatióco 7 negarióeo de co 
dé femp vn é veg ⁊ alteꝝ falfus ſiue res 
fit fiue nó.boc pfuppolito certü ẽ qp pecca 
tum moꝛtale facit hoĩez dignũ mote erer 
na. Ro.o.Stipẽdia peccati moꝛs ẽ.ſ.eter 
via écótra caritatẽ habẽo:habet meritum 
vite cterne.ficut dicik 3o. Si qo diligit 
me oíiliget a pre meo:t.e.ol.e. a.m.illi me 
ipſum. qua manifeftatióe vita eterna có 
fiftit.vt of Jo.7. Hec eſt vira eterna : vt 
cognofcát t€ deũ vey. a qué miſiſti leſum 
xpm .f certü eft p nullue é dignus vita 
eteraji moxte ppetuai£x quo concludit 
qp ét pfolü peccatü moꝛtale caritas tolli£ 
q- Sxcüdo idẽ pba£ auctoꝛitate triplici . 
¶ Pꝛio auctoiitate veteris teſti.Eccle. 
ↄ ſcriptũẽ. OMui offendit ĩ vno perdit bo 
na multa. ¶ Secundo auctoꝛitate noui te 
ſtamenti Jac.ꝛ.Qui offendit in vno fcio 
eft omnium reus. Que verba eyponeno 
Gona .in tertío oí.36.q. 4. fimul cuʒ pꝛefa 
tío verbio.ficcle.oicit , Qð qui peccat in 
vno peccato perdit multa bona.i.caritatẽ 
ín qua eſt pleuntudo meritoꝛũ.⁊ impletiol 
m andaroꝛũ. Aut certe dicttur ꝙ pdit mu 

















Ferla.c. poft ofiícd ín feptuageftma. 


ta bona :afit reus dsrum ad omnía pto 
€o pitur omaibue virtutibuo. gra 


. titio. vel quía perdit omnia meríta que 


babebat pius. efficiuntur enim ex vo 


peccato moꝛtali omma inutiliaad glouas 


aſſequendã.CNel poftremo oicit multa bo 
ma perdere: ommü r2? eſſe:qꝛ demerito 
vni? peccati perdit eterna:que oibue vir 
tutibus ⁊ meritte:trant reddéda.6 180 . 
«C Zertio Idẽ pbatur.Zluctoꝛitate Aug. 
ſi Ei fo.98.0t, ui plenuo é caritate plen9 
eit oco:q: aperte fcriptü eft deus caritas 
eft in illa é magnuo ocus.i illa efto «2 nó 
eric pzeter oci: ille . Sed won pót ftare 
ocue cũ vio peccato moztalt . ergo nunc 
caritas. ¶ Tertio idé pbatur exéplo trt 
plici. Pꝛio claritatio folaríe SSicuteni 
elarírao ſolaris ceffat u aere : ex obftacu 











lo ſolis illummantioSic caritae ceffat ĩ 
anima.ex obftaculo crümnte impediétio 


Tafüfioné eu a oeo,vnde Zfugu.(up gc . 
ad lítrerá oicit £3 bomo oco fibi pite 
illuminat abfente ár obtenebsat a quo nó 
locog interuallo :5 volütatío auerfióc oi 
fccditur p Secido idé pbatur exéplo ca 
lo:o vit alis qꝛ ficut víta coꝛpoꝛalis dmt 
titur ealoꝛe vitali vel naturali ſubtracto: 
fic vita ſpũalis ámittitur caritatiofübtra 
€to calo:e:per peccatü moꝛtale. ¶ Tertio 
pbatur exépto radicis.qð exéplum ponit 
"élugu.fup eplam Jo.di. Radix omnium 
malo eil cupidttao: radix omniũ bono 
rum c caritas.Et fimul ambe effc nó pfit. 
quia nifi vna radicitus euulſa fuerit. alia 
plantari nópót.fine ci enis conatur quie 
ramos ineidere:ſ radicé nó cótendit euel 
lere. Ex qbue pater p moꝛtale caritae 
pꝛoꝛſus tollitur 47i auté querat an per. 
veniale peccati caritae tollat᷑. TVidet 
fim do. ſceũda coe q.214. arti;o , Qð all 
ẽ ð veniali aliter à moꝛtali. Hã vemsle fi 
contrariat ſinpliciter carirati (deo nó ex 
cludit ve! tollit caritatẽ effectiue vel me 
ricoꝛie. ¶ jio modo.ſ.effectiue fj tollit 








rõ quía caritas ẽ circa vltimũ fines, "bee 
catuʒ dt vemale eff quedã inoꝛdinatio cir 
ca ea que ſunt ad finé, £t ideo peccatũ ve 
níale ad ipfam carítaté effectiue nó attin 
git. Secũdo modo.ſ.meritoꝛie non:q; 
peccati veniale nó meretur ámitfione vt 
bimiffioné caritatie.cuius ró équia am 
aliquis delinquit in minosi : nó meremur 
patidetrimentũ:in maio, vnde q inoꝛdi 
nate fe abet circa ea que (unt ad finé: nó 
meretur oerrímentü pat im caritate per 
quã bomo in finé vltimũ oꝛdinatur.pecca 
tum ení moitale oírccte caritati cõtraria 
tur.meritoꝛie a effectiue:Meritoꝛie q: q 
peccat moꝛtaliter oignü eft vt oe? ei füb 
trabat caritaté effectiue ét quia totaliter 
coꝛrũpit eam. Patet ergo quomodo carí 
tas ⁊ fi non tollatur p veniale tamẽ pꝛoꝛ 
ſus aufertur per moꝛtale. Ideo oiligéte: 
ebferuandü nobis é ne i moꝛtali cadam? 
n ámitramus caritaté acquiſitã.ait.n. Se 
icca ad Lucillũ. Aagna perfecrio et 
conſeruas qð acquiſiſti. Itẽ aliuo Sopiẽſ. 
Nõ mino: ẽ virtue d$ querere:parta tue 
ri.iCarítae cni cuftodiri o5 :ne p peccati 
mittatur p:eoibue alije bonis mdi. Zü 
róne füperatióie Zum rõne oefpectíóio. 
um róne meliozationie 447 Pꝛio debet 
cuftodiri caritas magie eũ diligẽtia róne 
fuperationte , Illud emm ꝙ füpat zé pie 
ciofiue omnibus bonie módioebet coͤſer 
vari diligẽter fup omnía . $5 caritas non 
folum é nobilío: a p:eciofío: omnibue bo 
nio mundí:fed etiã excellentio: omnibus 
donis petiyt dictũ € füpza in fermone ter 
tío ergo cuftodiri ficoeber ne ámirtatur 
€p minime peccato:co facimt: qui maíoré 
olligenttam oc ebolo babent d$ oc fancta 
caritate. Secundo debet conferuari ca 
rítao ſuper omnia ratione deſpectionis 
fic, Ouanto eni quid cauſat maioꝛem oc 
fpecrum a offenfionem sa iniuriam contia 
deum: tanto magis ẽ ab ommbus pꝛeca 
yendó:fed per peccatum amittendo carí 








De amiſſio.ꝛreeupe.eari.ßmo.o. 


tatem. cauſatur maxima iniuria c deſpe 
ctio dei.ergo ſumme curandus ẽ ne ámit 
tatur caritas.quia pcr peccatum antbila 
tur vtpatct ex. antedictis. Et rurſus 
fecundum Bona.in fecundo oí.36.ar. i.q. 
4. Competit caritati qp coꝛrũpatur:⁊ ant 
biletur 4p Zum ratione fui initij s quia fi 
€ut accidentia in id redeunt vlde exxunt: 
cum pzoducantur . ta caritas que cft qo 
dam accideng cum non poducatur ez ali 
Quo materialiter fcd fimpliciter. fir donũ 
gratuitum. omnino ocfcendene a patre 
luminum.ficut exnihilo producitur fic cũ 
cowumpiti in mbilü redigitur qp zum 
ratione fui pꝛopꝛij effe fiue modi. extraen 
dí: quonam cum caritas fiue. graria non 
ex pꝛincipijs eius inquo eſt:ſed aliud l»a 
beat pꝛo ſubiecto aliud pꝛo caufa quemad. 
medum cum Iumen coꝛrumpit vel finnli 
tudo infpeculovel ipfa ſpecies iu anima 
von co:xrüpitur tllud in quo eft nec redit 
ad id a quoé ficut radij folio non redcüt 
fd ſolem ſed quantum é oc fe in nibilum 
redeunt:ſic caritae quita non babet effe ſin 
nima per modum nature cd p modum 
habitus:nec cy pꝛincibijs anime product 
tur.cum coꝛrũpitur zin nibilum realiter 
redigitur.Et pꝛopterea peccatũ in quo fit 
gratie vcl caritatis. coꝛruptio dicituꝛ ni 
bil . Et ideo ſũmo auctoꝛi ⁊ conſeruatoꝛi 
omnium bonoꝛum.inter omneo coꝛruptio 
nes ⁊ antbilationce maxime diſplicere 
cognoſcitur caritatis coꝛruptio qua ex re 
carita fme 2 diligenter é cuſtodienda. 
«7 Xertio boc idem facrendum é rarione 
melioꝛationis fic illud q9 fimpliciter me 
lius cft quilibet tenct velle «facerc. Sed 
melius eft conferuare. cariratem in effc 
qᷓ; per peccatum anilxilare.ergo tenetur 
caritatem conferuare quilibet . « non ani 
hilare.Eſt enis maio: buiue ratione phi 
loſophi pꝛimo politicoꝛum.a.s.etichoꝛũ. 
Quod owobuo appoſitis femper id quod 
meliuo eft eligendum. étoino: piobatur 


quía femper meluto eft aliquid effc ds nó 
effc . « per conſequens melius cft cfle ds 
per peccatuʒ coꝛrumpi.Nam ploilofopb? 
16.oc animalibus «. 6. politicozum dicit. 
Quod anima mtlio: eft coꝛpoꝛe.animatũ 
inanimato, viucro non viuente. ene uon 
ente .Et ſecũdo oc gencrarione oicit , In 
omnibuo fempcr m̃elius eft cffe ds nont 
eſſe:⁊ natura femper ocfidcrat qo melius 
eſt. Et fecüdo oe anima otcit. Eſſe ourinus 
4 perperuum onmia naturaliter ꝓppetũt: 
vt ipto cflc femper participent quantum 
poffunt : ⁊ caufa. illiue agunt : quecunqʒ 
agunt (cundi naturam . Si igitur quilt. 
bet renetur facere qo melius ett concludi 
tur qp quiliber ocbet velle ponue caríta 
tem conferuare d$ ullam perdere:que fola 
abftinétia a moꝛtali peccato conſeruatur. 
fünio ergo ftudio peccatum mozrale fugié 
dum é per qð foliimodo caritao. auffer:i 
nobis poteſt.Satio p:o parte fecundalou 
uro ſermonis. 

€ Paro tertia huius fermenio in qua 
ocdaratur quomodo carirae amiffarccu 
perarur , 

$ Ertio (i oc fermone: oíco ꝙ qué 
Ai V admodum moꝛtalis bomo potcft 
bic caritatem perdere fic 2 perditam pót 
recuperare Sicut eni fe abecoppofitum 
in oppofito . ita propofitum in piopofito. 
Sed ficut caritae per. moxtale peccatum 
perdirur.ergo per penitentiam recupera 
tur.&lerum ad clartozem noticiam oꝛitur 
oubium . An qui cecidit a caritate poffit 
refürgere in caritate equali. Ad quod 
bꝛeuiter refpotidetuz fccundum "ffüic, in. 
tertiooi.5t.artícu.I.q.2.£t Bona.ibidem 
per omnia:ꝙ Demo. poteft refürgere, in 
equali matost minoꝛi. pmo oico.q» 
peteft rcfürgere inequalí caritate quod 
piobatur , qr Pꝛimo ratione fic Giatla 
enim ci infundit peccatoꝛi.PPeccatũ oc]e 
Tur fcóm verítatéscoci rcpurationé crgo 
mullum pftat infufiont ipſiuo gratíc impe 
































S'cr.s. poft dñica inſeptuageſima. 


dimentuʒmee ẽ aliud q9 umpedíat quare 
non poffit oari tanta gratía bomini ficut 
pꝛius.ergo patet ꝙ inequali pót refürge 
re. ¶ Sccundo (dé piobatur auctoxtate 
110.7 ve. tefti p Pꝛimo auctoitate.ve.te 
ſtamenti vico. fà Mal.ʒ. Placebit oco 
ſacrificiũ iuda: iernfal ficut otef ſeculi:⁊ 
ficur áni antíg.vbi glofa.oicit. Qũo wm pii 
cipio placuerit ita poft peccatũ per peni 
tentiá placere ceperüt £t bocipm etiam 
expꝛeſſe babetur in glofarfup illud leui.6. 
Bec eſt boftía que pzo oelicto a€.ficoicit 
Eque placcbit oco virtue iuſtoꝝ:⁊ digna 
peuitétia peccatoꝝ:que reftituit in gradá 
p'iftini.ergo pót reſurgere ineq̃li carita 
te.¶ Hoc ét pbatur noui tefti auctoꝛita 
te."Ifto.s.c.fcribif. vbi abundauit delictum 
ſupabundat « gratia . £tlu.is, fCito ꝓfer 
te ſtollã pꝛim: ibi glofa otcit pꝛiſtine ot 
gnitati fili reftituit. fed nó reftitueretur 
in puſtinã dignitatẽ: niſi hẽret equalé ca 
ritatẽ.igit pj ppoſitũ. Tertio oc ideʒ 
pꝓbatur exẽplo. Nam Dauid poft peccatũ 
homicidis reſurꝛexit deuotioꝛ.ſcði Re.ia. 
Et Petrꝰ p? negationé fit foꝛtioꝛ ibat. 
26.ergo videf cp fimile poffit. effe i alijo. 
¶ Secũdo oico q pót refürgereit carita 
te mino: qð pbatur £m 1&0na.vbi ſupꝛa 
tríplici medio .q7 Pꝛio ſic. deꝰ bat bomi 
ni gram:fm q fe bifponit a pꝛeparat. $j 
poffibile é qp peccato: cfi BU minus 
fe pꝛeparat ad gram q; ante fe pᷣaraue 
rat.ergo poſſibũe eſt ac. CSecũdo pbat 
fic caritao pᷣcedens: nibil meret reſpectu 
earitatis ſubſequẽtis.⁊ culpa ditum ẽ de 
ſe expelli pót qtulãcunq; gram ergo nec 
caritas pcedeno nec culpa ſubſequẽs ext 
git ꝙ inequali carirate vel gfa refürgat 
Homo.ergo poffibile é rcfurgef i mino: . 
¶ Xertio probat fic , Si omo nó poffet 
réfürgere is minosistunc cadene a carita 
te pfecta nõ poffet refurgerc nifi (n carí 
tatc perfecta.qà cft manife(te falfum cu; 
nemo repente fiat fániuo: ante ftatum p 


fectionis curzat ffattte fnceptíonio ^ im 
perfecrióio.ergo p3 ppofiri ¶ Tertiodi 
€o fm p:edictos doc ꝙ omo pótrefürge 
rez wn maioꝛi caritate.qð ér probatur trí 
pliciter. Pꝛio ex precedentib?:q: fi bà 
mo pót refürgere imequali « minos érgo 
ét in mnoꝛi: Nã fiuc otcamue qᷓ;titatem̃ 
de méfürart $m oiuiná largitaté fiuc 63 

uftipiétis idoncitaté recte arguit intelli 
gere:ꝙ caritao in qua qe refurgit pót eẽ 
nó folum equalío:f etiá maio: illa caríta 
tea qua ceciderat TR ey parte oiume lar. 
gitatio planücft.ad eius enis comédatíó 
nem fpecrat vt maioꝛa tribuat d aute trí 
buerat 9m ꝙ dieit Augu. nifi ineptitudo 
füfcipictie impediat.£r parte vero boía 
ft diſponẽris fatis planü eft.poffibile eni 
ẽ vt homo peft peccat ampliue deteſte 
tur ⁊ abhoꝛeat peccarũ d$ pꝛius ſicut mul 
ti lapſi m vitiũ carnée : poft coꝛruptioneʒ 
amplius tale vitiũ deteſtantur ds pꝛius 
fecerant. ergo 4C. q7 Secundo pbatur fic 
alia fimili ratióe .fwráritae carítatio i ip 
fo boieattendif $m liberalitaté oct.  ocí 
liberalitas wóeft artataíófic pót refirge 
re in maioꝛi ficut ẽt in minoꝛi . ¶ Tertio 
pbatur p locum ab auctoꝛitate. gloſe füp 
tllud fao. 8. ocligétibue deũ oia cooperá 
tur in bonũ. ſie oicít.vt fi hoꝛuz deuiant t 
exoꝛbitant ẽt hoc ipſum eis faciat ꝓficere 
in bon: quía humilioꝛe s redeũt atq3 oo 
ctioꝛes.qð verũ non effet nifi poffent re 
fürgere in caritate maioꝛi: Hemo igitur 
fratreo cbariffimi.a fi ceciderit deſperet: 
fed pemtentiá agendo gaudeat quia pa 
ratuo cft dominus etiã maioꝛa elargiri 
bona ac etiam potioꝛa pꝛioꝛibus.Gxurge 
igitur quí oounie in peccatío 4 curꝛe ad 
pium patrem «oomíinum tuum quí bia 
chijs extenſis clamat, venite ad me quí 
laboxatío 4 oneratí cftto peccatozum.fa 
ſciculis 4 voo btc carítarem « gratiani 
pꝛeſtando in viram refficiet eternam. 
Qui per ecevna extat cula. Zümen, 








u——Ó—— MR 


Se eogni.ꝛ fignio eogno. envi. fntto 79. 


¶ Sabbatopoſt officám in ſeptuageſima. 
cognitione « ſignis cognofcendi ipſaz 
égritaté fermo ſeptnus. 


lta fint vocati patct 
vero electi'Sceruy vbi 
ſupꝛa. Ineff abilis eni; 
clemẽtia ⁊ bonitas dei 
creatoꝛis noſtri omni 
potentis fratres ĩ xpo 
A cariſſimi ficfemp erga 
woꝛtaleo bomíticeegiriquaten?cáo babe 
rent:vnde 6ona agendo ac vitía octeftan 
do:ad plenũ oprimum: poffent puenire 
bonũ finem videl; noftru; qui quídem eft 
vita illabeatazad quáfoli humiles «cari 
rate pleni ptíngere valentsquao pꝛofecto 
virtutee vt faciliue affcqueremur füpnuf 
pater:ignoꝛaꝛe noo volurtzvtrum prefate 
Virtuteo in nobis fint nec ne. Certa enim 
diffinitione nullus fe carítaté babere fcf 
rt poͤt.⁊ boctyt quo fe pꝛiuatũ bubitat co 
in tnquifitione won tepeſcat. ac ét nc oc re 
illa nó infollefcat quife poffidere ignoꝛat 
verum tíi carítatio virtutem tn moo effe 
ſignis apertio.vel deeſſe facile perfpicere 
valemus s vt ergo bec p:ceipua virtue a 
nobis folliciciufinquiraruriqua poſſimus 
effc oc ellectorũ numero:yt dñt verba p 
bboſita. Aulti funt vocatí c. In pꝛeſenti 
ſermone.quaiiter caritas (n nobis effe co 
gnoſci poffit ptractandum cft quam (iba 
bere viderimus ſollicite euftodiatur : fi 
oefit inquiratur.de fignio igitur caritatis 
treo cófiderationco occurrũt. ¶ Pꝛima 
quarum of: variatio. ¶ Secũda ſituatio. 
¶ Tertia autem ſignatio. 
¶ Pars pina uiuo fermóto in qua de 
claratur qp caritas pót cognofetper retiel 
"lationem certitudinẽ. ⁊ cótecturationeur, 
j "fimo igitur ⁊ piínicipaliter oꝛil 
: oubíu au caríraté ab babente pof 
fit cognoſci a in fe babere. Eccl n.9.c. of. 
Nemo fcit vtruʒ dignus fit odio vcl amo 


re ergo non pót cognofci carttae certa fcí 
entia quare habens carttatem ſcit fe amo 
re oignü.ergo ⁊c. Pꝛeterea apo.r.coz, 
4 dicit. Nihil mibi oſcius ſum fed in hoe 
iuſtificatus non ſum. ergo vf quon hũs 
conſciẽtie remoꝛſum poñit non effe iuſtifi 
catus.ergo non [abere carifaté, Sed nul 
lum fignum caritatis euidẽtius eft dj ca 
rétia omne remoꝛſus.ergo «c. q7 Pꝛiete 
rea ét li.ro.ofío oixit apoftolío fütie. Ie 
minem per viam falutaueritio.t.6m Nic. 
ve lyra. Heminem in boc mundo (aluum 
effc dixeritis. ppterea dicit glo . De lege 
cõi nullito ytato: pór fcire certitudiuem 
ſue falutio.ergo «c. ¶ Sed contrariuʒ vr̃ 
tribue alijs medijs. ⁊ idco nafcitur diffi 
cultas. Pꝛimo ſic ßm phim. bo de ceo 
^ mondo.Si in natura eft inuenire vium 
oppoſitoꝛum:eſt reperire a reliqui, Sed 
homo cognoſcit qii admittit « peccatum 
facít.ergo nebet ét cognofcere carítatemt 
quía vt oictu eft peccato moꝛtali carítae 
opponik:n oppoſitoꝛum eadem eft diſcipli 
na u.thopicoꝛũ 9. merlapbiti . ¶ Secũ 
do fic Z(ugu.8.oe trümt . blcir. gui fratrẽ 
oiligit magis notiitoilectionem qua dili 
gitquá fratrem quemoiligit, Scd fratrẽ 
mouit certítudialr.ergo zcaritaté q; Zer 
tío fic.1. Sfo:tferibitur fui diligit fratre3 
ſuum in [timine manct.ergo fi carítae eft 
lumen:eũ nihil certiuo videatu: 3 lumen 
igitur ps pꝛopoſituʒ CAd bácoubitatio 
nem rüdct Zllevander nofter oc aleoi .5. 
in tractatu oe gratia.Et tho.ĩ.a.ſcripto of, 
17.8r. 4. Et itt.3,0L35.r.2 , £t prima feq. 
I5. Er.b. bo. in.i. di. i7. ar. 0.5. Et Rica.ibi 
dem ar.i.q.x. Quod alíqua poffumuo co 
guofcere tripliciter f.certírudimaliter .re 
uellabiliter.z coniecturabilter. ¶ Pꝛio 
poſſumus cognoſcere aliqua certitudina 
liter ficut (lla quozis (peciee fuut. in ſenſu 
aut in intellectu.£m q oic ptio pꝛimo po 
flerío: fcire cft rem p cám cognofcere «2 
qm e(t illius cauſa:⁊ qi aliter nó pun fc 
1 






























"————————————— 





- Bhobbato poft film m feptudgefima,. 


babere.£t pꝛimo £t fo metla.Zunc vnũ 
quoda fcire arbitremur cii cáo eius vfqy 
ad eleméra cognoſcimus. Nam tüc cogno 
ſcimus fciag:cus ſcimus a quo venit.£t.7. 
metlbaplxticeotcit. Hon babet fciétia ap 
bominibus nfi per magie nota, nonam. ve 
ram fcientiam poffum babere oe muro q 
fit albus nifi iudeam illü quía pꝛimo me 
tha. Innata eft nobif via per ſenſus. Et ió 
ifto mónon pót cognofci caritaſ. Ouodꝓ 
batur triplici ratione. ¶ Pꝛimo rõne ob 
tenebꝛationis fic 6m pm.fo meth. Intel 
lect? nofter ad eaque funt manifcftiffima 
in matura eft ficut ocul?noctuc ad lumen 
folie . £t idco ficut lippue nefciret diſtin 
guere inter lumen oiei flame vel lunc íta 
€bce intellectus noftcr ad ſpũalia nefcit 
vifcernere inter lumé gratie gratieoate: 
4 gratum facientío.vt enim oictum eft in 
fer . p:io. £ft amo: naturalis: amo: acqui 
ſitus 4 amo: infuſus.quem infundit deus 
rime vt fit pfecta:⁊ boc eit caritas. Sed 
€reatura non pót fcire ex feipfa. vtrum ot 
lígat deũ amoꝛe perfecto maturali vel ac 
quifito.igitur pj q oe lege cói fciri nonpo 
teft verum in nobíe fit caritae vel non . 
¶ Secundo idem p:obat róne admixtio 
nio ſic. Peccarũ mo:tale fiue ocultus fiue 
manifeſtũ vt claruit non pót ftare cum ca 
ritate.Sed pót contingere aliqué inflama 
ri ad amoxem ocí p affücfactioneg qui co 
ruet per aliquod peccatü ſpirituale:⁊ tarii 
femp afficict ficut expꝛeſſe py per. b.ber. 
in Li.oe amoꝛe oeí vbt rep:cbendit 6 6uo 
tione ſupbientes quia igi. pót effc admi 
Xtio peccati cũ deuotione fiue oílectióc :⁊ 
bót fieri bonũ cii ſupbia « vanagloꝛia igi 
tur «c.py pꝛopoſitũ Ait enim Zfugu.in li. 
de vero cultu. Clalde timendũ e ne bóa 
que oc fe bona funt iniqua apud iuſtuz iu 
dicem iudicétur:aut ex admixtióe manis 
glorie aut ſuphieaut negligentíe: aut ma 
lietezaut flalft timoꝛis. Sed ét valde tim̃ 
dum eſt. ne in nobis fint aliqua oculta 4 





ſecreta peccata:quibuſeterno tudicio (udi 

cemur. Et grego.in tertio moꝛaliuʒ dicit. 

Non ſolũ mala que geffimue fcd ẽt fi qua 

in nobis bene gefta ſunt timeamus: quia 
fepe ineius iudicio culpa effe ocpicbendi 

tur:quod vortue ante iudicium putatur 
vnde expectat pia merces operi indefe 
quat iudicium eterue vltionto : q: noftra 
operatio culpa nen caret mfi banc ſeuerꝰ 
fudey in ſubtili menfüra examinis mifcri 
coꝛditer penfet.bec ille. q7 X ertio dp 
batur róue diuine aceeptationio fic, Cari 
tae.n iuncta eft gratie gratü facienti:que 
ideo oicif gꝛatum facieno:quia reddit bó 
miner oco acceptug: idco carítao fic vo 
catur uon tifi q: amatum carunt bab;:fed 
etiani quía facit hominẽ oco carum. Et qi 
neſcimus oci acceprationem certitudina 
líter ídeo nullus pót effe certus fc babere 
cariratem.£t pprer has rónce apo.oi. ity 
bocíuftificatua nibil ſum. Et oit e.nemiwé 
in via ſalutaueritis.Et ſapieno. Nemo ac, 
quod tꝛipliciteꝛ cxponit CPꝛimo ratio 
ne criminio ſic. fber caritatein quilibz eft 
imunis a peccato moꝛtali ſed homo neſcit 
certitudinaliter effe abſq; peccato. moꝛta 
li iuxta iuls Job.o. Si ſinplex fuero boc 
ipſuʒ ignoꝛabit anima mea. £t pꝛouer.io. 
Quis pót dicere mundũ eſt co: meumpu 
Tuo ſum a peccato ergo ⁊c. ¶ Secũdo rõ 
ne diuini amo:ío ſic. Auilibet efficit. per 
caritatem dignus amoꝛe ocí : ſed l0 non 
poteft ſcire certitudinaliter vtrum dignꝰ 
fir odio vzL amoꝛe.iuxta illud. ob.9. Si 


venerit ad me nó videbo eum:ft abierit f 
intelligam crgo «c; «7 Zertio ratiõe mar 


cedis fic "Ther caritatem qinlibet efficit 
vignuo vita cterna p eiue oppoſitum.ſ. 
per peccatum cffícit dignus eterna moꝛ 
te:fed nemo fcit vtrum dignus paradifo 
vel inferno.ergo ac . 47 ccundo oico qr 
poffümue ſcirc aliqua reucllabiliter f. per 
Yeuellationen oci. £t hoc modo ſciuit beg 
tue Paulus fc cffc in caritate oi. "IRo3, 


Tic cognt.t ſignls cogno.cart fermo 29. 


Certuo (um quía neq; moꝛo neqs vita ac. 
poterit noe fcpare a caritate dei Hoc idẽ 
fuitreuellatübeato Fran.⁊ pluribue alijo 
ſanctis. Ratio autem quare deus boc nó 
omnibus reucller.Scóm bons. vbi ſupꝛa 
eſtſuoꝛum diuinoꝛum iudicioꝛũ orfpéfatio 
deus enim claudit oculos ſeruoꝛũ ſioꝛum: 
quantum ad ea que ſpectant ad eoꝛum di 
gnitatenn:⁊ de quibio pfit extolli.vñ gra 
tia ſuperbie contraria eſt.Superbia enim 
aperit oculos ad videndas pꝛeꝛogatiuas: 
a daudit ad videndas indigentias ⁊ defe 
ctus:iuxta illud Apoc.ʒ.c.dĩcis quia diueſ 
fum ⁊ nullius egeo.a neſcis quía paup eo 
^ cecus ⁊c Sed econtra. dicit vir ſanctus 
fe nibil eſſe:quia claudit oculoo ad viden 
da bona ⁊ aperit ad videnda mala.£t bec 
eft róquare nó rcuellat omnibuo fanctio. 
Keuellat tñ aliquibue ey pꝛiuilegioſpẽa 
Ji-Zriplict reſpectu &m tl»o.pzima.2.q.115. 
ar.6 Tum vtfecuritatío gaudia inchoen 
tur Zum vt virtutíe magnifica opera p 
fequantur , Zum vr mala iminentía tol 
lerentur.vnde.ꝛ.coꝛ.iꝛ dictum eft Paulo 
ſufficit tibi gratia mea vt.ſ.aduerſa foꝛtiꝰ 
tolleraret.q Zertio dieo q» aliqua poſſũt 
cognoſci coniecturalitcr.f-per cótecturao 
aliquas.ait enim plie fo oc anima .y ata 
noſtra videf cognoſcibilis per fenfu; 2 mo 
tum:vt patet p eyemplum a experientiã. 
Sic ad p:opofitum uoſtrũ.lʒ non poffim* 
fcire certitudinaliter babere caritatem ni 
fi per reuellationem tarnen poſſumus ſci 
re p circonftantíao gna «contecturao: 
que in p:oceffü fcrmonto aperientur.puta 
vy.per affüefacttonem delectationem (n 
bonie operibus p octeftatíonem 4 fugas 
vitioxm:p affectiones amoꝛis dei ⁊ pio 
yimi.q7 Zíd pꝛimũ autem adaliam ptem 
dicenduz fm tloo.1.fe.q.itg ar.6.in ſol. ter 
tij arg. Ouod peccatum moꝛtale pyecedit 
a voluntates ideo cognita caufa cognoſci 
tur éteffectuo ⁊ babet ér pꝛo obiecto bo 
mini cómutabule a rpale. qpsopter poteft 


quis fcire multotiens certíttidinalr fe eẽ 
1n peccato mo:rali a tunc (cít ccrte fc non 
babere carítatem.fe aüt illam babere cer 
titudinaliter neſcit quía caufatur a oco a 
quo quando pꝛocedit:⁊ in nobis cauſct᷑ nõ 
poteft fari mfi per cõiecturas:⁊ effectus. 
Nam oeuo pꝛopter füi excellentiam é no 
bie ignotus quta babet lucem inacceſſibi 
lem.t.tbi.vltimo ⁊ deuo eft puncipium ca 
ritatis:vt dicetur infra ⁊ cum non poffu 
mue caufam cognoſcere:nec cffectum ccr 
titudinali" poffumuo fcire , q7ztd fiiit 
detur £m.b. Bo. vbi (üpza in rũſione pꝛi 
mi arg. Quod carítae non tanti; oícit ot 
lectionem fed vltra boc addit.f. qp fit gra 
tuita vt p5 cx tam dictis. £t quantun ad 
babitü oilectónio certitudinal e(t cogno 
ſcibilis. £t ita intelligit Augu.ibi. Quan 
tum vero ad graruitů habitũ won € cogno 
ſcibilis certitũdinaliter fed folum p conie 
cturaswt dictũ eft.qr zid tertiürefponde 
tur fm tho. in pitmoor.rz.artí,4.in fol.s. 
srg.otiobue modio. qr Pꝛimo 2 per hcc 
1 caritae creata vcl increata eit lu ofté 
ik q» in fe fit cognofcibilio.fed. nó cogo 
fcítur ab intellectu neftro rónibue iamot 
ctio nifi p effectis ſuum.¶ Secundo dico 
ꝙ dsuie caritas fit lumen in fe nó tũ (uff 
cfenter illuminat intelleetů noftruy ⁊ hoc 
ex defectu intellectus nr̃i. vnde caritas 
dicik [uy ab inflamaudo:q; accendit affec 
tum non autem ab illuminando fntellec 
tum. Er quibus ommbuo paterquot mo 
dío varijs caritae cognofcitur .fufficitqs 
pꝛo parte pꝛima puncipalí huius fcrmo 
nio, 
¶ Maro fale fermoniotn qua decla 
ratur a quo cauſet:⁊ vbi ſituetur caritas 
tanqᷓ; in ſubiecto vt ſciamus ca; cognoſce 
re ybi fit vel non, 


Ecũdo pꝛincipaliter vt ſaltẽ ſciamꝰ 

*. ^ caríraré cogaofcere per fnoo effe 

tuo fCengrua cft caufam locum «tvm 
f. et 





























Sabbato poft officam in feptuagefina, 


Alius inueftigarc. Pꝛo quo notanda (unt 


tría qr ]:umo notandü cft ſm.b. Bo.in 
pꝛimo di.i.ar.i.q.i.Et to.£a Pe.q24.4r. 
2. Quod carírae non naturali virtutc fed 
€x ſpũs.ſ.infuſione in nobis caufatur qo 
piobat triplicite: ¶ Pꝛimo ratione.ſꝓꝛi 
cipij pꝛoductiui fic caritas creata in nobis 
eſt quedam participatio caritatis ſpũs.ſ. 
qui eft amo: patris ⁊ filij. Sedſpũs.ſ, non 
neceſſario vel naturaliter:ſed ex fua mera 
yoluntate « gratia caritatem infundit. vn 
de Jo.z.c. Spᷣs vbi vlt fpirat . £t apofto. 
i.cõꝛ. iꝛ Hec omnia operat vnus atqs (dé 
ſpũs diuidens fingulte pꝛout vult. ergo 
caritas non pót naturaliter nec per vires 
naturaleo in nobío eſſe.Sed p infuſioneʒ 
ſpũs.ſ.qui eft amo: patrie:« filij. q7 Scci 
do ideʒ pꝛobatur exemplo ficeffectuo na 
turalis nontranfcenditfuam cám.ergo cx 
cedens facultatem nature uon poteft cffc 
nec naturaliter nec p potẽtias naturales 
scquífitum.Scd effectuo caritatío é vita 
eterna. Cum igitur ifte effectuo exccdat 
faculratem nature patet ꝙ carítae non é 
naturaliter acquifita fcd cy ſpũs.ſ. infufio 
ne gratío oata. qr Tertio boc ides pꝛoba 
tur auctoꝛitate Pauli 4Ro.;.ot, fCaritae 
vei diffuſa eft in coxdibue woftrio p fpi; 
f.quicatue cft nobis.Qui qdé fpüo (cie. 
Pꝛimo plura oat d$ abftulit.cremplum 
Sjob cut puro omnia ablata ſũt: ⁊ poftea 
vuplicata.fo oat plura d$ bomo petat. p3 
ve Salomone qui tertij "Ifc. fo petijt fa 
pientiũ:abiciendo cetera: ramen ofíe ad 
iecit cetera talía4g, Zertio oat plura jsp 
mittat. vude mierí.rz. pꝛomiſit folu; qp 
virga fronderetiquectiam poftmodü fru 
crum fecít.q- Secundo notandü fm tho. 
in tertiofcripto oi27.ar.5.£t fa fe,q34. 
ar. i. Et.b. bo. in tertio o1.27.circa lítterag. 
Et Pic. di.ꝙ caritae babet in volũtate 
tands ui fübiecto fundari.quod piobat trí 
plici róne.q Pꝛimo róne cllectionio fic 
actue caruatie qui éoiligere non é rónio 


a intelleetus vt dirigentis:ſed voluntatie 
vt eligentis:vt umpautío exequentis iglt 
4t. Secũdo róne finío ſic. caritas reipi 
eit vltimũ finem qui ẽ deus:ſed voluntas 
eſt finis aliarũ potentiarũ.ergo caritas ẽ 
in voluntate. CTertio idcj poat rónc oi 
ftinctionio fic, Sicut potentia rónalie pet 
ficitur aliquo l»abitu.f.fide: potentia ira 
ſcibilis alio.ſ.ſpe.ita potentia cócupifcibil 
perficit᷑ alio.ſcaritate. Ham appetituo ẽ 
duplex.ſ.ſenũtiuus cuius obiectü eft bonũ 
appsel»enfus p ſcuſũ. £t intellectius cui? 
obiectu eft bonü fub cói róue boni appꝛe 
henſum p inrellectum, Obiectũ ígitur ca 
ritatío nó cft aliquod boná fenfibile fj fo 
lum diuinũ:quod folá intellectu cognofcif 
avolütate amatur igttur ⁊c. Zertio no 
tandum cft $m fanctü bomáq caritaa 
in voluntate fpéaliter facit tría .q;. ſdiri 
git.erigit:t perficit voluntaté.q7 Pꝛimo 
dirigit volüraté.quod pꝛobat fic amotre 
ctus ⁊ oꝛdinatus voluntatem « eéeciua 
affectioneo rectao « oꝛdinatas facit. vide 
Beda fup lucã inquít.verue amo: verita 
tem amat cũ veritate opera cõſumat.Hã 
babeno amoꝛẽ rectũ.⁊ o:dinatü oẽs iſtas 
affectiones oꝛdinatas D5. £ifbctuit.n. pec 
care cupit pfeueraf oolet oc peccatío gau 
det ín bonis haberi. Sed carita é amor. 
oꝛdinatus ⁊ rectus igit c , ¶ 8o carí 
tae crigit voluntates qð pzobat tic, Illud 
quod facit pondus in coꝛpoꝛe facit amo: 
in mente. Nã Zlug.in li i. cófetY , inquit 
moi meue pondue meũ.eo fero: quocun 
Qifcroia ficut coꝛpus fertur ponderc.ita 


anima fert amof.bec ile Et 16 ficur amoz 


inoꝛdinatus fui flectit menzem ad infima 
fta córemptuo füi z amo: oct menté erigit 
ad celeſtia.Sed carítao é amo: oꝛdinatus 
maxime oci picipaliter igit py pꝛopoſitũ 
¶ Xertio caritae perficit voluntaté . dà 
talí ratione ofído. Sillc pfectue é q ocum 
Iy:fi p caritaté ocum b3bó: ⁊ fia poftea 
ín regno igit ac. yñ «51e quads omel. 


De oti a ſignis cogno; cari fito 79. 


dieit QAui mente integra deũ deſyderat p 
fecto iam bj quod amar. Heqʒ enim poffj 
quifque deũ diligere. ſi boc quéoiligit ñ 
haberet. hecille. Et idco ficut ey dilectiõe 
alicuius nó conuenientis.puta per amoꝛẽ 
peccati aliquis leditur ⁊ deterioꝛat.iuxta 
lud £2fce.9. Factiſunt abhominabiles fi 
cut ea que dilexerũt fi ibi. Ita ecõtrario 
€x dilectione conuenientis homo perficit 
melioꝛatur:ꝛ maxime p amoꝛem dei.vn 
de Dyo..de di.no.dieit. Ouod amo: dei 
eſt paſſio pfectiua ⁊ oferuatiua et fic p; ꝙ 
caritas perficit voluntatem: bec pio pte 
fecunda huius ſermonis ſufficiant. 
«C baro tertia huius ſermonis i qua po 
munt figna occlarantia.carítatc in anima 
alicuius adcffe. 
Ertio poft cogmitíonío caritatis 
A X oedarationé videndü eft qualiter 
p per coniecturae pcipi et qo in vo 
untate babeat rans ii fübiccro ſituari. 
vnde ſelenaũ ẽ ꝙ fepté! piincipalia reperi 
untur ſigna demonſtrãtia caritatez. ſ. Exe 
€utio Directõ. Purgatio.Diſpoſitõ. Ho 
noꝛatio.Dilectatio.⁊ Dilectio.CPꝛimũ 
fignumof executio.ſ.voluntatis diuine 4 
mandatoꝛũ dei.Secundum enum plim fo 
etbi. virtus eft babitue bonue qui habẽ 
tem pficit:ꝛ opus eius bonum reddit:ſed 
vr aidez dicit bo phi. Haturalia (emp agũt 
meceffario.1H3j ignis femp calefacit:⁊ fol 
illuminat. Si iti uite 2 eft babituo men 
tio tunc incffe cognoſcik:qñ impellit ad ac 
tum.Qui enim babet labitü pietatis in 
coꝛde videno aliozü calamítatem 2 paup 
tatem cio compatit , Cuius ratio eft 6m 
plm.7.etbico:i.27.phy.q: v3 virtue é oi 
fpolitio pfecta ad oprimum.£t fo cthic. 
dicit. Quod ad pfecrionem virtutio tría 
requirunt Sf v3 velle. operari.Signũ 
potiffimü caritatio cft cum operario facit 
coguofcere foꝛmã pio phiſi.⁊.xi.methafi. 
opus laudat magifty inftt.im pbemio.bó 
libenter: gaudioſe excquit voluntaté oci 





per eius mandato: impletionẽ: ꝙ fi non 
pót plurímü oe impediméto oolet:exequí 
qs deſiderat. Nã jo.14.of a dũo.Si quie 
diligit me ſermoñẽ meũ ſeruabit:⁊ qui nó 
diligit me ſermonẽ mci non ſeruat. ſuper 
Quo verbo dicit Grego.omel.ꝛʒ pꝛobatio 
dilectionis exhibitio é operis:qui ergo fi 
exequit᷑ oci mandata non eft in caritate: 
vnus quifqs crgo cófideret fi vere ocum 
amatinec fibi quifijs tí pfuadeat : quicqd 
fibi animu fire opcrie atteftatione rũde 
ritoc oilectione conditoꝛis lingua menos 
4 vira requirat.IBunds eft amo: ocí ocio 
fue.operatenim magto fi é.fi aür operari 
renuit amo: uó cft.bec ille . Qui ét ibi di 
citocum pfecto nó oiligit qui ci in ſua vo. 
luntatc cótradicit. juterrogerigi£ enufaf 
qs mentem füá ⁊ videat fi voluntatío fer 
yoxé vbi eft carirao nii babcarvt paratuſ 
fit quant é in ipfo ocí voluntaté exequi: 

⁊ turc dicat qꝛ caritatem [3.vr poffit cum 
ppha dicere viã mandatoꝛũ.t.c.cũ di.coꝛ. 
mneũ.ſ.ꝑ iufuſionẽ caritatis.Et — vriná 
oirrigant.n.m.ad.c.íuo tuae, 47 Scóm fi 
gnum carítatío of oírectio.f. intentiouio, 
Dia.n.iuſte denominant a fine ßm pm. 
fo de aía.S'inifqs frm Ambꝛ.li.de offcijſ 
imponit nomẽ operi. Omnis mor? ſumit 

fpén 4 determinationẽ a termino ad qué: 
nó a termĩo a quo.s.phicoy.£Xui ergo f 

ſolũ bona exercet opcrafed oia ad finé bo 

nũ dirigit:hie caritatem D3.Scóm n. oto 
teologoo « maxime tbo.fa fc.q.5. ar.i. 
Ad pfectioné virtutio requirit potentia. 
vt puta volũtas.hitꝰ putacaritas.actꝰ.ſð 
fe bonus ⁊ vtilis:qꝛ 6m plm fo etlot. vir 
tus ẽ circa bonũ ⁊ oifficilc f. eparó virtuo 
fa é bona c oifficil t vltio:fünfvt .f.fiaut 

ad implenda mandata oct ⁊ eius volunta 

tem,ac pꝛemiũ eternum conſequendũnon 
tímo:e feruili ipfiuo pene quia tunc nó p 

cederet ab habitu caritatisnon ppter có 

placentíam lum and «non timoꝛe terreno, 

von inani gloꝛia:ſed foli vt oco placearut 

4 uj 























Sabbato hoſt off(esm mfeptudgefimq, 


^ tune vere poterimus dicere caritatem 
nos babere. Talis eft enim vnumquodqʒ 
qualis cft finis cius . Sed fi fincim operũ 
noftro: conſtituerrmus ocum . quía ipfe 
€ caritas.l.⁊. .i.pꝛincipiũ ⁊ finis.Siẽ 
ipfe eft finis operum noſtroꝛũ:ita ⁊ pꝛinci 
piũ.ergo caritas:que futt operum iſtoꝛuʒ 
cii añima cffe cognoſcit. CTertium ft 
gnum caritatis of purgatio.ſ.conſcientie 
b omni peccati labe. Nihil.n.obſtat cari 
tati nifi peccatũ.Sed vt dicit phs.x.meta 
phiſice. Contraria mutuo ſe expellunt ⁊ 
vnũ ſuccedit alteri.vbi ergo nó eft. pecca 
tum ibrneceffasio eſt caritas. Et iõ ſiquis 
aliquando peccatũ moꝛtale comiſit ⁊ per 
penitentiá veram a conſcientia purgauit 
fignum caritatio potiſſimũ eſt.pꝛopterea 
qui nullũ confeientie ſtimulüʒ I» plurimi 
gaudere ocbet. ait Apo.a.coꝛ.i.Gloꝛia no 
ftra hec eft teſtimonũũ confcientíc noſtre 
dummõ tfi non fit erronea, Eeelius ẽ.n. 
inquít Zfugu.gaudere oe bona cófcientia 
inter moleſtias:qᷓ; oc mala iter delicias. 
fui enim b3 fereniratem cófcientieDs lu 
men apud vim rationalem.vii po. Signa 
tus cft fap nos.l.u.t. dñe. habet infuper le 
ticiam apud vim concupifcibilem.vnde fe 
quitur dediſtile.in.c.meo.habz oeniqipa 
cé apud vim iraſcibilem.vñ concludit ín 
pace in idipſum 024 re, due tría non hʒ 
ofciérii peccati moꝛtalis habens. ¶ 1t 
mo exifteno t moꝛtali peccato non hʒ lut 
men vert in rónali.quod pat; per exem 
plum oe luce ceco.quía ficut eft pꝛeſens 
lux videntiqs eam intuek. ceco autemlic 
fit pio non tí cecuo cft luci pꝛeſens quia 
lucem nóvider.qz «cundo habens cõcu 
piſcentiam peccati moꝛtalis non b3 vera 
in concupiſcibilileticiaʒ cuiuo rõ eft quía 
ficit quftue bene diſpoſitus non pótnon 
dulcedinem ſentire. fimiliter eft dicenduz 
de aia beñ vcl maleoifpófita.refpectu dul 
cedinis bonitatis diuine. ¶ Xertío habẽſ 
conſcientiã moꝛtalio peccati nó pót babe 


re paecj in iraſcibili. Iſan.go.dicit. Non ẽ 
par impijs.vnde ficut contingit de parali 

tíco ⁊ oc infirmo ⁊ (ano. Ita contingit de 

infidelin oc peccatoꝛe fideli ⁊ de iuſto.vi 

demus.n.ꝙ in paralirico eft infirmitas t 

materia doloꝛis ñ tfi i ipo é fenfus doloꝛia 
Ita i ifideli ẽ materia doloꝛis nó tíi fentit" 
bolo:é In ifirmo ait ñ palitico é materia 
doloris 4 ſenſus doloꝛis. Ita infideli pecó 
re é materia doloꝛis 4 ſeñſus doloꝛis fiue 
ſtimulus conſele. In fano aütnó eft mate 
ría nec ſenſus doloꝛis. Ita in fano fideli p 

gr̃am 4 caritatem:non eft infirmirao fic 
nec materia oolosio nec fenfüo oolo:io. er 
go fignü é carítatie hẽre confciam purga 
tiſſimaz finc aliquo cófcientie ſtimulo pec 
eati moꝛtalis ⁊ culpe. C Quartũ fignuj é 
diſpoſitio. ſ nõ cõmittendi aliquod moꝛta 
le peccatũ. Nam apud deũ pꝛo codeʒ qua 
fi reputatur velle peccare 4 velle peccaſſe 
⁊ io ficut córrariatur caritati actual culpa 
ita ⁊ habitualis. Qui ergol firmũ pio 
poſitũ cauendi ín futurum à. peccatis po 
tiffimum fignum eſt caritatis habende. 
Quia ficit ofío abhominatur peccatum 
fuxta tllud puer.is Abhominatio ofi co 
gitationes malc.£un ergo nou odít ab 
bominatur malum nonoilígit oeum quía 
eius voluntate non confosmatur contra 
aũt abl»ominando 2 fugiendo fignum cft 
q oiligit.ergo ⁊c. Pꝛeterea babet fir 
mum ,ppofitug canendi peccata moꝛtalia: 
necper amoxem naturalem nec per acqui 
fitam dilectionem poteft baberitfed folus 
gratia dei adinuante. ergo diu effe fine có 
feicntta peccati moꝛtalis:⁊ diſpoſitionem 
"babere vfqs in finem perfeucrare fignum 
eft caritatis poffcffe.ergo«c, q- untur 

quideni fignum eft bonozatío : quadol 
quía babet celuy bonosio oci maxime ad 
obuiandum a puniendum iniurias ocí : 2 
€o:m que ad eum pertinent: vel faltem 

ad oolendum . ſicut ſolemus amície no 
ſtris in eoꝛum iniurijs condolere , ynde 


0 canzeviailis SEE Eia Sii RR SERES COLERE 





De cogntat fignio coguo.carí fermo 29, 


Do.oí. vidt pꝛeuaricantes ⁊ ta.q.el.t.non 
c Dicit noſter Nicola.pꝛeuaricantes. id 
eſt impios legem tuam tranſgredientes: 
A tabeíc.i.lacrimio flebam. vnde in. tranſ 
latione ieronymi habetur lugebam fic 
enim letatuꝛ de obſeruatione legis diuine 
ficut ín ranfgreffione triſtatur non folus 
in fc fed ét in alijo. vnde Ztpofto.t.coz, rs. 
Caritas mon congauder iniquitati fcd ma 
gis congaudet vcritati.⁊ Zlmb:o. in exa 
mcron oicít . uid noe dignum refferri 
mus noftro creato: cuius cibo vefeimur: 
^ ciue diſſimulamus inuríao , £t Hiero 
nymue in quadam cpiftola.o .'IBationes 
uerfaríowum eriam mo:talt odio perfe 
químm.blaffemantibus oeum clementeg 
po:igimue manum? q.o. non eft fignum 
eilectionio diuine. ¶ Sextum fignum oi 
citur.oilectio,quando fcilicet quie oclecta 
tur. ¶ Pꝛitmo cogitare libenter oe oco 
ticit dominus AMat.o. vbi eft: theſaurus 
t. ibi eſt. e. c.tuuʒ. vnde: ⁊ ber. in meditatio 
nibus inquit Cogita ĩgitur quicquid me 
litio potes de deo:⁊ de te quicquid deteri 
wa valeo:de boc vero «illo amplius cre 
dere debes quam cogttare poree : omnc 
enm tempus m quo oc oco non cogitae 
locte computa perdidiffe . Omnis fiqui 
dé rco alíenacft a nobio tempus tantum 
noftrum eft torum.ergo vbicunqs fuerio 
ibi totue eſto.noli te rebue tradere : fed 
cómodare.in quocunq; loco fiftío cogita 
tíonce tuae tracta: aliquid falutare in 
animo tuo verfa. bec ille , ¶ Secundo fi 
delectetur oc oco loqui , SSolemuo liben 
tcr loqui de dilecto noftro . Éceft vulga 
rc piouerbíum lingua folet fepe oenrem 
contingere dolentem. vnde fuper illud 
Ro.ſ.Quis noo ſeparabit a carirate cxi 
fti dicit Criſtus. Aoo amantium eft vr 
amoꝛem ſuum tacere non queant. fed. nc 
ecffarijo 4 carie ſuis cfferunt « produnt: 
aflanzo fuao intra pectus fuum. cobíbe 
renou poffunt. enarrant frequentiusyt 


ipfa affiduttate narrandí folatium amo 
rto ſui captent:⁊ refrigería immenſi amo 
río affumant . Hec ille. fic etiam | facit 
amo: chꝛiſti amantem fe facerc. ¶ Teꝛ 
tio fi oclectetu: audire verbum dei nom 
ex curiofitate fed cx vtilitate 2amor coi 
ftt oc quo omnía piedicautur fam liben 
ter audunus verba dilecti noſtri. Ideo oi 
citur Jolo.8. Qui ey oco cft. vcrba oci at 
dit.p:opterea voo non.a.q.ex.d.non efüf. 
€ Septimum «vltimum fignum cft oile 
ctio fcilicet pꝛoximi. Solemus cuim oile 
ctoꝛum noſtroꝛum amicos bonore :4 
amoꝛe pꝛoſequi ⁊ tanto magie quanto wa 
ioꝛ eſt oileztue nofter : pꝛopter quem il 
lum amamus.Cuʒ crgo deus ocbcat fum 
me oiligi ⁊ bono:arí: ficut noo chꝛiſtus 
facere docuit di.aat.ꝝ. Quicunqʒ fece 
rit voluntatem patzis mci qui iti cclis eft 
ipfe meus frater « fozo: « mater eft , In 
€o ergo caritae non eft qui oco adhere 
tconon oiligit ſine [onozat : a multo pe 
iue qui contra ralee iraſcituꝛ:  infcquí 
tur. dui ergo deum diligit ocber etiam. 
oiligere pꝛoximum fcilicet ctuo bonum 
befyderando:t gaudere de illius pzcfec 
tust triftari oe eius malo «ocfectu : « eí 
in neceſſitate ſubuenire:⁊ Doc poniffimum 
carítatie fignum cft . Quod fi mon fcce 
rit niil caritatte babet. Zfit enum Augu 
ftinue ad yponenfco , Qui non volet oe 
malo p:oximtnon eft in co. caritao chꝛi 
fti . £t pꝛimo Johannes.4. Si quis dixe 
rít quoniam oiligo oeum : fratrem fu 
um edir mendax. ett. sur emm. uon 
diligit fracrem füum quem. videt ocum 
quen non vider: quomodo poteft oii 
gereiquafi dicat boc tmpoffibile cft . Cle 
lumue , ergo fratreo. cariſſim deum oi 
lígere quantum poffümuo eius manda |. 
ۈ exequendo intentionem noftram. in 
eum dirigendo. peccata abicerc diſponen 
do. conſcientiam | purgando . etta lꝛo 
noꝛem 3elando , oc eo. loqui pid 
d üj 


























lapnefe n v deny 
Te 13 fie [eom 
ji 





75 ^, ie 
qa ($56 feti 








Bũica tn fexsgefima; 


do.ac pximũ illius ereaturá amando .vt 
tandeʒ ad perfecti oilectioué noo perdu 
cat.in fecula feculoy.zümen, 


IN ib Js Sese IBominica in ſexageſima de multiplici 


^ varia vtilirate acotuerfi caritate fru 
€tibug.Srime.octau?, 


Liud cecidit in tertaj 

boná 2 ortum fecit fru 

etum centupluz. Sri 
a buntur hec verba Xu. 

b.c.a in cuãgelio occur 

rét(o dñice In terꝛaz: 

fratres dilectiſſimi in 
xpo ieſu.ſemen. Et imoꝛtalium hominum 
coꝛda a xfi pꝛeconibus verbũ oet ſemina 
tur. Ham̃ ficut cy ſemie coꝛpus nutritur 
fic ⁊ verbooci anima refocillat ⁊ recreak 
ideo xifoat 4.2 lu, 4. otcitur a ét 6 officio 
trt e dtr cetera ſic. Hõ in folo pa 
nc viuit bomo f; in oi verbo : qð egredit 
ex oꝛe ði. Et quéadmó; ſemẽ vite co:palif 
eft pꝛincipiũ:ſic ⁊ ſpiritualis vite verbuʒ. 
Et ficut ſemen é conſeruatio ſpeciei ita ſe 
mei verbi ⁊ pꝛedicatio oium virtutum.⁊ 
ficut ſemen aliud fup viam cadit.aliud fu 
per petrá aliud inter fpinac;atqs aliud in 
terꝛã bonam: vt otcitur i verbis ppotitió 
Ita « verbüoei aliud in co:da curiofa ca 
dit: fic ẽt vane perditur, Aliud in coꝛda 
bura ⁊ non fructificat quia. ad tépue cre 
dunt: in tempóse recedunt tentationis. 
iliud in coꝛda tẽpoꝛalibus implicita que 
füffocant illud. Aliud deniq; it cozda bo 
na cadit 4 benc oifpofita,z oꝛtuʒ facit cen 
tuplum fructũ. excellentiffne. videlicet 
Virtutio:caritatre omniũ virtuti equides 
matrio:que inter ecterae virtuteo potiffi 
ium fructuoſiſima cft quia ſine ea nulla 
slía virtus fructü poteft affcrze inio vt 
iam in füperiozibuo eft p:clibatum nullà 
alia virtuo pꝛoꝛſus fine ea perſiſtere va 
let.Qua cx ve yt coxda tepida s dura ad 


banc babendá excitenk a fic in tersam bo* 
nam conucrfa poffint pduccre firucrücen 
tuplum perutilimũ ac pene neceffariü ar 
bitio: In pꝛeſenti fcrmóe quáti fit fructꝰ 
Quáti valo:ie: quátiqs vigoꝛis fit carita. 
€x ſeripturis diuinis oſtẽdere.Quo circa 
füme attentos vos cffe volo. De caritate 
igirur ſolũmodo er quápluribuo treo fru 
ctuecarttatioproponemue:quoz. qr Pꝛi 
mue dicit fupcratio , ¶ Secũdus decoꝛa 
tio. CTertius át augmentatio. 


¶ Pars pꝛia huius ferimótot qua decla 
ratur ꝙ fola caritas oẽs mundi demonis 
⁊ carniotentationes anguſtias calamita 
tes:⁊ miſerias ſuperat. 


Rimo igit pꝛimus caritatis fru 
ctus ꝓponitur qui dicitur ſuꝑatio 
Quía.f.carícae füperat omnea teiitationea 
piofternitoemóco: a debellat omnes mũ 
ditribulationes. ¶ Pꝛio vincit omnea 
tentatíónee a ſuperat. Ad cuius declara 
tionis lucidioꝛẽ noticiam oꝛitur dubium. 
An homo ex quátulacqs caritate poffit 
reſiſtere quantecũq; tentationi.⁊ videtur 
qp nõ dupiici medio. ¶ Pꝛimo per locũ 
à fimili ſic. Omnis parua caritas iminf 
ma nó potcft operari:qᷓ;tũcunqʒ bonu c 
go a fimili nec refiftere omni tentationi, 
4 Secundo pbatur per locus ab auctoꝛi 
tate xpiquí Jo.is.dicit.AMaioꝛem carítà 
tem nemo babet vt.a. f.p. q.p.a. füío Si 
€rgo vt patct ex oicto xpt ex quantulacü 
q; carítate nó poteft bomo ſuſtinere mar 
tyriu m quia eft opuo cartratio perfecte, 
ergo cy parua caritate. rion poteft bomà 
Feliftere rentátiót moꝛtis violente. qr Zid 
bocoubium.refpon.fingulariter ſecundü 
"fsicoftium in teꝛtio oí ʒi.ar.i.q.i 
boc poteft ouplicite: intelligi . Aut oe 1€ 
fiftentia neceffazia: Ztur oe :cliftentía pfz 
cta p Pꝛimo modo loquendo oc xefiíté 
tía ueceffavia ad vitandum moꝛtale pecca 





— 





De miltiplivtilii fru.carifmo;8*. 


tunt ad qð inclinamur fic oíco qp bomo p 
li.ar.per quantulãcunq; caritatem poteit 
reſiſtere quantecũq; rentatiói : q pzobat 
fic per quantulicungs caritaté homo deũ 
omni bouo creato p:eponit. vide Z(ugu . 
in quad glofa (üp illud po .35onü mibi 
lex oio tui fic dicit. Amplius diligit carí 
tao legé deiqᷓ; cupiditao millia aurt ar 
ficuti Sed boc 8 qualícunqs caritate. fine 
viftuicrióe oictü eſt.Cũ ergo tentatio que 
líbet ad peccati quãtũ eft ex parte fua ad 
bocoxdinatur vt creato: ppter creatura; 
deſeratur ergo ps ppofitü ¶ Pꝛeterea 
Wow expellere quantũcũqʒ peccatum 
Qirefi(tere quantecũqʒ tentatiót ínclináti 
&d ipm:f per quantulácüqs carítaté expel 
litur quantũcũqʒ; peccatü ergo p quantulá 
cunq; ceritatẽ pót bomo quárecungs ten. 
tationi refifterepdeto modointelligédo, 
E Zimpli? porentio: é quantulacũq;; cart 
tae ad refiftendü (tentation d$ natura ét 
integra. Domo in ftatu nature integre 
per fola naturalia potuiffet refiftere renta 
tioni quantecũq; fuia fm Magiſtrum 
in fecüdo bia. p fola naturalia potuiffct 
ianere.fi voluitfet ergo mlto fortius po 
teft Bbome per quantulácias caritatem, 
Et bocfemp veg é intclligédo oc reñſten 
tia neceffaria . 7 t per tfta pyrefpontio 
ad pꝛimũ ar. má operari quãtucunqʒ boni 
Quanti eft ex parte opiooificiliue € d$ re 
fiftere quantecũqʒ tentatiót . Et ideo non. 
3 ꝙ ſi per aliquantulá caríraté bomo nó 
poffit vni ꝙ non poffitaliud 4£ Secüdo 
aurémodo loquédo oc refiftéria perfecca 
per quá videlicet bomo tentatus nó folus 
non indueitur in canfenfüm peccati h ctiá 
mon cmollitur (ed robuftio: tétattone red 
ditur fic dicendũ é qp nou potcft bomo ex 
quantulacũq; carítate refitere quãtecũq; 
tentatioi niti in ſuſtinendo tam tentatio 
nem:illa cariao creſcat. Ita ꝙ que erat 
dn pꝛincipio tentationio parua ante finem 
tentationis efficiarur magua . ¶ Et per 


bocpatet refponfio ad argum̃. fcóm .THá 


ſuſtinentia martiri aliquo cafu cadit ſub 


contilio in aliquo etiã ſub pzecepto. f.qui 
do imínet neceffitao saut ocum deſerendi 
aut moꝛtẽ ſubeundi. ¶ Pꝛimo modo ren 
poteft bomo vt oictü eft ey quantulacũq; 
carítate fübire martyriũ quia boc eft carí 
tatio perfecte : 4 fic inrelligitur verbü fal 
uatouo in argum̃. dictũ. ¶ cundo mo 
do poteft bono ex quantula cũq; caritate 
ſuſtinere martyri etiam finon augeretur 
femper in ſuſtinẽtia martyrij caritae quía 
per hoe ꝙ homo in ace orfficillimo ex 
caritate facit totum poſſe ſuum ꝓ dei ho 
noꝛe:⁊ amoꝛe meretui:vt fibi caritas au 
geatur. Caritas igit tentationes füperat 
vt habetur.i. Pe 4. Operit multitudinẽ 
peccatoꝝ imo caritatis cft non folum tcu 
tatione repꝛimere ne inſurgant fed cum 
infür:exerint fternerc ne pcedant . Quje 
oninia confirmat Zfugu.füper p:ma cano 
nica 3jo.omel. fecüda di.Laboꝛibus tépo 
ralibuo exercemur tentationibꝰ vite pic 
feutie crudimur: fcd fi non vultio in ifto 
beremo fiti most.t, fuccübere tentationi. 
bibite caritaté one eft qué voluit oomi 
nus ponere ne ocfíciamuo tn vía : « abun 
dantiue eũ bibemus cum ad patrem ve 
nerimus.ſ̊ ille ¶ Secũdo caritas deicit 
demones. Ham dyabolus vitioꝛũ omniũ 
pater eſt qui nec vinci poteſt nec debella 
rimiſi caritatis virtute fuerimꝰarmati:ip 
fa eui ſyperat omnes renrationco 4 illiua 
verfütiae cópsimit,o caritae virtue poté 
niffima que inferni oeftruio viucula.vude 
can.8.oicitur iura cft ficut mfern? emu 
latio tua.vrde zfugu.oicir. ihil deſide 
rabilitme oyabolo cxtinctióe caritatto.bic 
quoqs Gꝛego.ait. Non curat antiqu? bo 
ftio. vt terzenanobie rollat ſed vr caríta 
tem feriat, ama o ania caritaté a cam fo: 
viue aftrínge vnde 4 llaiero.tw teftaméto 
dieit. Fratres fi pon habetis earitaté per 
Tecramifüb oyabolica effiv ptáte :« q firic 

















Vifica ín feyagefima, *» 


deo eft ín inferno £ «nee vltra deus bitat 
vobifcum "fefiftite ergo oyabolo f. per 
caritatem:⁊ fugiet avobío.3ac. 4.47 cr 
ti? caritas fuftinet pacienrer ac füperat 
omnes calamirateo midi : necnõ 2 pfpe 
ritateo euadit.qð Z(ugu.pulcreoeclarari 
tractatu oe laudibus carttatio oi. Sola é 
ſ.caritas quá confciétía mala nor pungit: 
qua nó agit pperam , Inter obpꝛobꝛa fe 
cura eft. Inter odiabencficaiter irao pla 
cida.iurer inſidias inocene:inter iniquita 
teo gemens: in virtute reſpirans. Quid 
fila foꝛtius nó ad. rerribuédaefed. ad'cu 

randae iniuriae , fid illa fideltue non 
vanitati ſedeternitati. Nã ideo omuía tol 
levat in pꝛeſenti vita:quía credit omnia ð 
futura vita.Et ſufferꝛeret:que bic immici 
tur quin ſperat omnia que illic pmittürur 
merito nonás cadit , £rgo fectamint cari 
tatem 4 eaj fancte cogitantes afferte fru 
etum tuftítie « quicquid vberiue d$ ego 
dicere potüi voe inueneritío in eius lau 
dibus appareat i veftrto moꝛibus. Opoꝛ 
tet eni vt fenilie fermo nó foli fit grauis: 
fed etiábzeuío.D ille.Quid plura Can.s. 
enim habetur. Fortis eft vr moꝛs dilectio 
Vbi dicit Bꝛe in moꝛa.de pe.oí.a.c. Uali 
daeft vt moꝛo dilectio virtutrereni moz 
tig oilectio cóparatur:quia nimirü menté 
quam femel ceperit a oclectatióe mundi 
fundituo occídir.b tlle vnde Pau. Ro.8. 
vicit . Quis noo feparabit a caritate xpi 
tribulatio an anguſtia an fameo an nudi 
tas an perfecutio an periculi an gladiue 
ficut fcripti eft , Quia pꝛopter te moꝛtifi 
camur tota oie extimati ſumus vr oues 
oceiſionis:ſed in bre omnibus faperam? 
ꝓpter eum qui dile xit nos .ccrtue fug cui 
qi neqs moꝛoneq; vitaneqs angeli neqs 
pincipatuomeqs virtutee neq; inſtantia 
neqs facra neq; foztítudo neqs altitudo: 
neqʒ pꝛofundũ neqʒ creatura alia poterít 
noo fzparare a caritate dei que eft in chꝛi 
ftoicfa Domino uotlro.f illc. 2 Zfugu.füp 






Po. att mágnim verbum fratréo vat 
da eft ficut moꝛs dilectio. agnificẽtins 
non potuit. expꝛimi foxtítudo caritatis. 
Quis enijrcfiftit moi z'fcfifftitur iguí 
buo vndis ferzo. poteftatibuo. regibto , 
venit viia moze quio refiftit ei? Niloil eft 
illafostíuo pprereaviribuo eius caritas 
comparata eft quia occidit qð fuimus vt 
fime qð nõ eramuo.fille 4 caritao vir 
tue potentiffimá que martyribus leuía 
facio tozmenta imo inflamatt fime mo 
tem cupicbant . Quid Paule oícío.£go 
non ſolum alligari fed z moti paratuefuy 
p:o nomine iefü.o Petre fpiritu feruide 
di Etiam fi opoꝛtet me.m.tecuy non te ne 
gabo. O pater franafce ferapbice ignite 
tion ne totiene moꝛipꝛo rpo voluiſti: Nã 
eccleſia de te merito cantat. martyr oe 
fiderio $rancifce quito ftudio 4C.vft Au. 
de cantigandio rudibus oicit.Conftane ⁊ 
perfectus debz eſſe amo: vt fi neceffe fue 
rit amoꝛe illius moꝛamur qui amoꝛe uo 
ftri placide ac benigne mo:i dignatuo cft 
U ille. Hinc quoqs oe pe.ot. fecunda bétur 
€.piín.fic. Illi vero plufquá fc diligũt de 
um qui p: ciue amo:e: fuc ad tempuofa 
luti non parcunt: fcipfoe tribulatiombtua 
acpertculio:tradunt nudari facultatibuo 
ppꝛijs:patrie füe exterꝛes fiert.pentibue 
vᷣxoꝛibus atqsfilije renüciare parati ſunt: 
4 vt totuntoicamuo «c ipfam moꝛtem cot 
po:enon folum non fugiunt fed «liben 
ter excipiunt ambigentee auté coꝛpoꝛis 
fui vita magio d a oco vita vite füc oifce 
dere. Hec pzofper in libꝛo de vira contem 
platiua uc omnía Zlugu . confirmat fü 
per po.A4r.ot , Clirtuo caritatte eft quam 
nemo vincit:huius ignem nulli fluctus fe 
qui nulla flumina tentationte cytingunt . 
oc bacoictum eft fortis eft vt mozo oile 
ctío.quomodo enim mo:e quando venit 


reliffi ei mou poteft :fi quibuſſibet arti 


buo quíbufliber medicamento occurꝛas 
violentiam moꝛtis vitare non peteo: qui 





foe multiplie ivtilí fru eari. fino 8. 


moꝛtalis matue eo:ſic contra violentam 
caritaríe mundue nibil poteft .ecótrarío 
ením fimilitudo oata eft ð mo:re squomo 
do enini moꝛs ad aufferendus viram vio 
lentíffuma eft:fic carítae ad ſaluãdum vio 
lenta eft.per caritatem enim multi fünt 
moꝛtui feculo vt. viuerent oco.b ille, $a 
tis de boc fructu pꝛimo caritatíe qui dici 
tur fuperatio.oufficitqs pꝛo parte pꝛima 
pꝛincipali huius fermonio, 


¶ Paro ſecunda buíue ſermonis ín qua 
declaratur ꝙ caritas eft peccato expul 
fua « conſtitutiua fllioꝛum dei : ⁊ tranffoz 
matiua anime. 
e Ecundo piiscipaliter ponitur ſecũ 
^. 9 duecaritatío fructus.qui oicitur 
Exaltatio fiue anime decoꝛatio quein trí 
bus confiftere videtur vidclicet , n pec 
catoxum expulſione. In filíali conttitutio 
ne In anime tranſfoꝛmatione. Pꝛimo 
n.conſiſtit caritatis decoꝛatio in peccato 
vum expulſione.quia.ſ.Caritas peccatum 
de anima expellit. qð euidenter probatur 
tripliciter. Pꝛimo ratione fic fecundi 
philoſoploũ. io methafi. Contraria fimul 
3 femel non poſſunt ineſſe eildem ſubiecto 
vnde Auctoꝛ ſex pꝛincipioꝛum ait. Quod 
bue fone nó poſſunt fimul « femel ftare 
in codem fübiecto 2 Zfuerote oieit i libꝛo 
oe fübftitta o:bre. 1o materia nó recipit 
fimul contrariae foumae ; vt patet exem 
plum ð frigoxe 2 caloze « huiuſmodi quía 
fimul cffc non poſſimt. Sed peccati gra 
tía ſiue carítao funt contraría.quía feci dtü 
Augu .in li.de gratia. Peccatũ eft pꝛiua 
tío.« gratia eft poſitio boni hab tuo. £t 
ideo ſcreundũ tho.ſecunda fecumde .q.12 . 
articulo tertio. Peccatum contrariatur 
virtuti caritatis que cft vnm ⁊ idé cum 
gratia ergo non poffint fimul ftare «ergo 
neceffe eft ꝙ caritate adueniente t anima 
ipfa omnia expellat peccatq. Nam oc pe. 
di..c omui qui dicitur.bonus enm 2 


malus aliquis ſimul effc tton. poteft . £t 
ibidem c Sine caritate oteicur ine cari 
tate nullt adulto remittitur peccatim, er 
go babita caritate peccatum cxpellitur. 
ergo 46 4 Secundo ideʒ probatur aucto 
ritate. Nam pzoucr, y. oicitur Ciniuerfa 
delicta operit cariras oe h quoqʒ Raba 
nuo ait. Si vis perfecte a vitijs purgari 
accende in te ignem diuini amoꝛis. Ét ca 
ſiodoꝛus ctiam dicit. ICarírae cft mo:e 
omnium criminum. £t oc peni.oi..c Sot 
expꝛeſſis. Ambꝛo.inquit. Qui autem cart 
tatem habuerit criminaliter vlterius pec 
care non poterit. ¶ Tertio idem pꝛoͤba 
tur exemplo Lu.7. de Magdalena vbt 
dicitur. "IRemittuntur ei peccata multa 
quoniá oilerit multu; vbi glofa oicit fa 
ritas confümpfit in ea rubiginem pecca 
toꝛum. ¶ Secundo carítarto eyaltatio có 


' fiftit in filiali conſtitutiõe quia caritae ex 


fua excellentia 4 oignttate conftituit om 
neo eam poffidentce filios det.O d$ pꝛe 
tioſa. O d$ nobilío eft caritas que nos cf 
ficit filios oci Imc Jo.pꝛie. 4. Qui dili 
git fratrem fuum cx oco natus é« Rat. 
$.iligite inimícoe veftroo ⁊ ínfravr fi 
tíofilij patrio veftrt qui in celis cft vbi 
oicít Augu. Elige modo quod tibi pla 
cuerít fi inimicos otlexcrio non folum 
amicue fed ctíamoci filio cffe merebe 
rie. £t ad epbc .s. |batilue dicit. £ffote 
imitatoꝛes ði ficut filij cbaritfümt Ter 
tío caritati cxaltorto conſiſtit in anime 
tranſtormatione. ſecundum eni phm.y. me 
taphi. Duplex é potentiq.ſ.actiua ⁊ paſſi 
ua.potẽtia acriua é pꝛincipiuʒ troſmutãdi 
aliud inquantum aliud.potẽtia patfiua [2a 
bet puncipiũ tráfimucandi ab altero iquã 
t( alte. £r inli.ð longirate a bꝛeuitate vi 
te of acriuo 2 paffiuo Pm cundé modiü fe 
bfitibuo idé act?nat? é fieri £véplü igne 
ad boc faeit. Nã ſi eo ferzü mitrarur tet 
foxarur ignte eni calidus é ⁊ rube? Scr 
run autẽ frigidum ⁊ mgrum s fcd fi iui 

















Dſůiea inſexageſima. 


appꝛoximetur fiet caliduʒ:ꝛ rubeum. ta 
amoꝛ caritatis animã intrando ftatim eaʒ 
tranſtormat:⁊ fit quafi vnus tgnío.i.vnua 
deus p particípattonem non per eſſentiã 
vt dictũ é in Pimóc pꝛio pte rertía ꝛideo à 
hoc non plura dico. ¶ IC onfirmantur oía 
p:edicta per oictum pꝛoſperi oc vita cou 
templatiua vt abet oc pe.oí.2.c. caritae 
eft vbi oicítur JCaritao eft vt mibi videt 
tecta voluntao ab omnibue terrenis acp 
fentibuo pzo:füe aduerſa:iuncta vero oco 
infeparatur igne quodam ſpũs fancti :a 
quo eſt « ad quem refertu: accenſa. Inqui 
namenti omnio extraneatco:ruptionione 
ſciamulli vitio mutabiliratif obnoxia:ſuꝑ 
omnia que carnaliter diliguntur excelfa s 
affectionem omniũ potentiffima oine con 
templationte auida:in omnibue femp in 
uicta.ſũma actionum bonarũ:ſalus moꝛuʒ 
finis celeſtium p:eceptoꝛũ:moꝛs criminũ: 
vita virtutum:viroꝛum pugnantium pal 
mawirtus victox:arma ſanctoꝛum: merí 
tum bonoꝛũ pꝛemium perfectoy. fine qua 
nullue oco placuit : cuj qua néc potuit ali 
quie peccare nec poteꝛitfructuoſa in peni 
tenribuo:lecta in ꝓficientibus:gloꝛioſa in 
pfeuerantibue :victoziofa in martyribue 
operofa in omnibus fidclibuse.bec ille.£t 
fic pʒ ſecundus caritatis fructus qui of 9 
coꝛatio:claretqʒ paro fa huius ſermonis. 


¶ bare tertia uiuo ſermonis in qua ð 
claratur ꝙ caritas auget merita virtutes 
4 gaudía eterna. 
JT Ertio dico ꝙ caritas eft fructuofa 
alio fructu q dicitur augmentatõ 
quia nonfoli augetur ín (eipfa vt ſupꝛa t 
fer.s.oíctü ẽ: fed €t auget tría alia.ſ.meri 
tum:virtutes:⁊ gaudii cternum.q Pꝛio 
€rgo auget merituʒ TAd cuius occlara 
tionem notandu; cft $m Bo. in fooi.29. 
sr.s.q.2.f£àuod efficacia meríti pꝛincipali 
ter er tribuo peruenit . ¶ Pꝛimo vj ex 
diff icultate operio. Nam ipfa multi facit 


ad meritum adeo facit: vt bomo qui eft 
multo mio:te caritatío d$ angeluo poffit 
tanti mereri vt puentat ad (üblumitatcm 
angclicam fm q colligit ex illo quod of 
ibat. xi. oc Jo bap. Qui eft mno: in re 
no celo: maíos cft illo, "Ion cft dubiuʒ 
Jo bapt. exaltatum effe ad o:dinco excel 
lenti augeloꝛum a tñ fm ftatu; vie mino 
rto erat caritarte qᷓ; aliquis eoꝛum eſſet. 
«Secundo pꝛocedit efficacia meriti: eg 
piomptitudine voluntatioxque pluvímuy 
facit fi voluntao prompta eft $m illud qj 
b3 accepra eft ad meritum quantũcunq; 
enim fit in homine. gta niti volunta fit 
gr̃e confentanca nunds cllicict opera me 
ritoꝛia:⁊ quanto magio voluntae gr̃e fub 
iacet confomaf :tanto magie bomo in 
operibue meritoꝛijs exercetur. ¶ Tertio 


magnitudo caritatis principaliter iuter 


oia eſt illa que facit ad meritũ:qꝛ ſm illiꝰ 
quãtitatem attendit᷑ remuneratio pum 
fubflanttalio Põdus.n.amoꝛis cft quod 
oat valo:em operibue meritoꝛijs B dicit 
b.bo.£xuc oía confürmat "fic.quo ad boc 
vltimü in tertóoi.so.ar.vltimo,q.vltima 
di.Quod ppiie loquendo oe merito $5 ꝙ 
confiftit in actu rccto remuncrabili oe có 
digno in víta eterna fic effe mieríti aut € 
cauſatiua oet dilectio aut citum ditum ad 


. Ad in ipfo fo:male cft p caritatiuamoí 


lectionem.p hoc.n.ꝙ voluntae per caríta 
temoiligit deũ pter fciz fup enmia vult 
actus alios recto effe ppter illu; :cui pp 
fea ſup oia adberet a8 eftipfoo refferrii 
finem vlrimü modo ocbíto vt oíct eff. in 
bmone tertio 2 fic rectitudo ẽ ür actu ex 
ſui confoꝛmitate ad fua; regulã que in na 
turalibue cft natura:in arcificialibuf are: 
Ín mo:xalibuo recta ró vel lex diuina. Ita 
illud qp eft foꝛmale in merito.f.ipfa remu 
ncrabilirao eft in ipᷣo ex ſui ocbita relatio 
ne in ſuũ finẽ vltimũ:⁊ ey ofequéti ipfa ró 
remüerabilitatio que ĩ merito ẽ founalio 
ex caritatiua oet dilectõe caufata h Ric. 


p 
s 
i 








De multipli. vtili. fru.eart&mo.t*, 


£on.tbo.p:fafceunde;q.t5 4. ar. 4. * tertío 
fcripto oi .5o .ar.s.ICaritae itaqg (ola cft 
Quc fructificat omue bonũ. facit opa ma 
gio mcritozia: ranta qᷓ;ta cft caritas fic 
^ opcra fünt meritoꝛia :Et quodliber op? 
meritoꝛium ey caritate facrü eternũ mere 
tur regu 4 quotiẽs poffemuo lucrari 
regnũ etiaʒ fi caritaté baberemuo ynde 
bo:tatur apoſtolus.i.coꝛ.s.Omnia opcra 
veftra in caritate fit. ende a Zfugu.faper 
pura canonícá 3o omel .7.oícit JB:eue 
pieceptü tibi p:ecipitur dilige: ⁊ qð vie 
fac tuc taceao oilecrione taceas. fiue cla 
mes oilectione clainee : fiue emendeo di 
lectione emendes: fiuc parcae oilectione 
parcas. Radix fit (utue oilectionto : non 
poteft oc ifta radice nifi bonum exire . h̊ 
llle. Et ibidé idcm ait . walem foumam 
qualem ftaturam babet. caritae ncmo oí 
cre poteft babet ramen, Ham babet pe 
deo quí oucunt ad ceclefiá. babet manua 
Que poꝛrigunt pauperibus, abet oculos 
4 pequibuoitelligit beat? qut intelligit fü 
piregenita pauperé.babet auree oc qui 
bueoicir dominus. Qui babet aureo au 
diendí audiat.non funt membꝛa diſtincta 
par loca fed intellectu.totü babet qui ba 
bet caritatem. 4 babita ⁊ inbabitaberio 
mane 2 manebit in te .b ille , qc infuper 
qo mirabile eft caritas oat participatio 
nem omnii bonoꝛũ ecclefie, facit enim vt 
fideleo fint connexi ficut mẽbꝛa ĩ coꝛpoꝛe 
Ro.iꝛ.Multi vnũ coipuo ſumus in xo 
finguli autẽ alter alterius mẽbꝛa: ah con 
nexio fit per vinculum caritatis vt dicit 
Zlugu.oe pe.oi.3.c Si quio auté .per quaj 
conimictioné.fit becparticipatio in carita 
te pofitis. ende pᷣs. Particeps ego. f.o.t. 
te «C fcuftodiéteo mandata fün caritate 
pleni.ideo o.34.i quio oiligit me fer . 
meũ ſeruabit. 4 Secundo caritae auget 
virtutes.Qui enĩ caritatem habet.etiam 
alias omnes virtutes laabet. Cum enim 
caritas fit yltima omuiũ virtutum noia 


lium ⁊ theo moꝛalis eni pi? ſunt.ſ. Juſti 
tia.Pꝛudentia Foꝛtit udo 2, Tẽperantia 
quae theologice ſequũtur.ſ.Fideo fpes. 
caritao 2 ficut qui hʒ.c.habet. x. c. viginti 
⁊ non ecóuerío.fic qui caritatem babet.b3 
⁊ ceteras pꝛecedẽteo.que fola caritate me 
rito:ie redduntur icit cni apl'o"IRo 3. £t 
de pe.di.ꝛ. Talibus.diligentibus oed om 
nia cooperãtur in bonũ. Qui oia Augu. 
cöfir mat ài tractatu oe. Laudib? caritatis 
di. Quapꝛopter fccramint carítaté ; oulce 
ac ſalubꝛe vinculũ menti finc qua oiuco 
pauper ẽ:⁊ in qua pauper éoiueo :bec in 
aduer ſis tollerat.i piofperiratib?rempar. 
In paffionibus fortis eſt. in bonis opib⸗ 
byllarie eſt.in tépeftate tutiſſima.iñ ho 
Fai fun s falfos paciétif 
ima:in abel per ſacrinieiũlata.in Noe per 
diluuiũ fecura . 3n ab:ae peregrinatione 
fideliffinsa In moyſe inter ruinae leuiſſi 
ma. In osutd tribulanóibue mittiſſima. 
Sin tribue pucrío blandos igneo inocen 
ter expectat. n machabeis fceuoo ignes 
fo:iíter tollerar catta. 3n ſuſana circa viz 
3n Paria pꝛeter virü. In anna poft viz 
ũbera.in Paulo ad arguendá , umilis 
in petro adaudiendũ Humana ĩ chꝛiſtia 
nos ad confitendũ. Diuina. In chꝛiſto ad 
ignoſcendũ:quid diceʒ de caritate.Si lin 
guielomini loquar ⁊ angeloꝛũ caritatẽ 
autẽ non habeam nibil ſum. Ipſa enim é 
anima literax.pꝛophetie virtũo.ſacramẽ 
toꝛum faluoscientie frabilimenti. fidei fir 
mitas:diuitiepauperũ.vita mouenciun. 
Dille 4 ergo cea mmndanm.oindurati, o 
amatoꝛes mundi nolite mundüoiligere : 
quia tranfit z concupifcentia eure. jo 
Caritatem auté amate fi vere diuites vul 
tío ſieri.Moulte cni filie congregaucrunt 
diuitiastu fapergrelTa eo vniuerf2o.p:o 
uer vltinio, Ad banc habendi hoꝛtatur 
moo Zugu.li.omel.so.omel.s. Hoͤ habeo 
quid tribuam egentumõ poffuy remantre 
irequenter a vino 4 carnibus abſtinere: 




















— 





Dũtea in ſeptuageſfana. 


uunquíd potes dicere nõpoſſum earttatẽ 
babere Joſa eft cuius poffeffio táro[plua. 
augetur:quãto ampliue er:ogatur.b ille 
HBec ctenim ignio ille cftoe quo dominꝰ 
Lu.n dicit. Ignẽ veni mittere in terꝛam. 
⁊ qd volo mfi vr ardeat ?&bi perpulelꝛe 
notandũ cft ꝙ ignis. jio femp ⁊ om 
ni conatu furfum tendit fic caritao que ð 
ſurſum venit aoco q caritae eft femper 
aſcendit.⁊ coꝛda que poffidet fecii trahẽs 
vehem̃ter a terꝛenis fübleuat ad celeſtia. 
€i amo: eni terꝛenoꝝ celeftia amari non 
poffnr, vnde Gꝛe. omel.ꝛʒ . anro vnuſ 
gſq; a ſuperno amo:e oifiungitur : quáto 
tn inferioꝛibꝰ oelectatur.bab£e ergo cari 
taté ſtatim ad ccleftía fübleuatur cũ Pau 
looí.ad phili.tertio.c. Noſtra autácouer 
fatio € ín celis. CSecũdo (gnio fcmper é 
in motu. fic carirae non finitotio vacare 
fed operari oiligenter vírtuteo augere a 
merita vnde Gꝛego.omel 25 Zümo:9i nũ 
qui eft otiofüg.oparuretenis magua fi ẽ. 
fi auté oꝑari renuit.amoꝛ nó fuit . Ter 
tio ignio calefacit:⁊ incedit fic carirao fuc 
cenfa ẽ dei a pꝛoximi amo:c: ideoJoptime 
cóparatur auro iguito apoc. 5.c. Suadeo 
tibi emere a mc auziguitunt. qr Quarto 
ignio frigidü feri ignitum facit «exti 
ctos carbones reaccendi:fic caritao men 
tem peccato moꝛtuã afrigidaʒ:ad gratie 
viram ſuſeitãdo accendir.i, Jo.ʒ. Hoo fct 
mus quoniá trauſlati ſumus oe moꝛte ad 
viram quoniã diligimus fratres. CAui 
to ignis ſeintillas emittit:ſie caritao men 
tem deuotã ſcintillas deſiderioꝛũ celeſtiũ 
emiticre facit. Ban.9. angelus Daniel di 
xit.vir deſiderioꝛuũtu es Sexto ignto 
incinerat. fic, Caritas redigit bominem 
in cinerem humilitatis vt patet gen.8.in 
Abꝛaam qui coegit hoſpites apud ipfam 
biuertere.z poſtmodũ loquẽs di.Loquar 
ad dominũ meum cũ ſim puluis ⁊ cinis. 
q Septimo « vltimo ignis facit ollam 
fruerecolle feruenti muſce non appie 





pinquant:ſic bomo feruidus earítate teti 
tatíonum mufcae non tímet , Dyabolus 
enim oícitur belzebuth q5 iterp:ctatinu 
fcarum oeue .i. tentatíonü que repellunt 
per caritatio feruozé Lu.xi. 5n belʒebuth 
c.ocm Síriiliter eríam ignie lampadem 
feruat a mure:&&ue enim vt lampadciri 
extinctam perfpeyerit moy oleum bibit : 
sd quá ardentem accedere pꝛopꝛius non 
audet fic carae quãdiu in animo a:det , 
oleum gratíe amaligno fpiritu cuftodit, 
Et ficaugct virtuteo a merita, igib patet 
pꝛopoſitum.¶ Tertio caritao auget eter 
na gaudia.omnium enim tl»colo.fnia eft: 
ynutiquéqs tanto ín celefti patría magis 
perfrui bearitudine:dsto bic maio: fucrit 
a extiterit caritate is diuus flaieroni 4n 
teftaméto dicit.Qui manet im caritate iá 
fn celo cepit babitarc. 4 Ber. inquit.oila 
tamur affectu caritatis vt exaltemur ít 
gloꝛia celfitudinte, quia ad illam nemo p. 
uenitnifi qui bicoilectioné oet ⁊ pꝛoximi 
deuota mente tenuerit. bec ille .£t ratio 
huius potiſſima affignari poteft. fecundi 
enim fententiam oium ploilo, naturalium 
pefertum Zírifto.fecüde pliſi. Poſita cá 
fafficienti ponik effcetuo: ⁊ quáto magie 
eſt de cauſa ráto magi feqtur oc caufato 
4 effectu. exempli greatía.dsto pluo eft de 
ignez co pluo eritoc calo:e:4 ficoe fimi 
libtro.Sed carítae vt íam claruit ĩ fermo 
ne fecundo eft caufa omnit meritoꝛũ:⁊ fo: 
ma omníum virtutuʒ.que facit operano 
ftra oco grata ergo quáto magis de carí 
tate poffidet tanto maioꝛe gaudio in eter 
na pria perfruemur. Ric. enim nofter oí 
cit in tertio di.ʒo.q.vltima.Oð piemium 
coꝛreſpondet merito sfed ſecunduʒ menſu 
vam caritatiue dilectionis per cóparatio 
nem adbibitumoabttur pꝛemiũ fecundi 
pluo « minus.Qua oc rc optime Augu. 
carttaté comendat (n cpíftola ad 1Bonifa 
eiii comitté ot JCaritae ení per quá fideo 
operat. In bacomnco fancti patreo ufía 





— — 





07 £eediínescari.finoo, 


patríarcbe 2 pphete «apoftoli placuerüt 
tco . In Dac onmes verí martyres vſqʒ 
ed (anguiné contra dyabolũ cerraucrüc ⁊ 
Quia üt cie non defuit carítae idco vice 
runt. In bacomneo boni fidcleo quotidie 
pioficiit peruenire cupiétee nó ad regnü 
moꝛtalium fed ad regni celo:um. Nõ ad 
tépoxalem fed ad eternam beatirudiné: 2 
bereditaté, non ad auy ⁊ argentü fcd ad 
etemao ⁊ incoꝛruptibiles oiuitíae angclo 
rummõ ad aliqua bona huius feculi tqui 
« buocum timo: viutturznec ea quifquam 
poteft lecũ auferze duz mozitur fed ad ví 
dendi deũ cuius ſuauitas c oilectio exce 
ditomné pulcb:itudiné sexcedíronmé oe 
«oxem animag quilibet iuffay atqs(ancta 
rum ·excedit omnẽ (pec(é faperno:um an 
geloꝝ atas virtutütexcedit:quícquid oc il 
lo non folum oícítur.vey ctiam qð cogita 
tur:neqʒ banc tam magn pꝛomiſſionem: 
*quia valde magna é non ſperemus:ſed po 
tius quia valde maguue eam p:emifit ac 
cepturosnos cffe credamus. ille, Muq; 
nobiſpᷣſtet q viuit 2 regnat i ſecula Amẽ. 
¶ Feria ſecunda poft dominicam in ſexa 
gefima de oꝛdinatiõe carttatis quomodo 
-fn caritate ẽ oꝛdo in bac vita 4 ài patria 


Sermo nonus. 
Liud Cecidit ín terii 
boná zo:tum fecit fru 
ctum cenruplá .Sfreruy 
E] vbi ſupꝛa. Opo 2 eter 
nuo oc?, i xpo fratreo 
ebariffimi . qui omnía 
fecit in numero poude 
rea menſura:yt babet , Sapie xí, « nihil 
inoꝛdinatũ reliuqt fmi Ztugu.« aplim Ro. 
z.c.Omnia que a oto fimt o:dinara fnt. 
Érboc q: fm pbilo.vi. merapbi. qui dicit 
Bonũ vntuerfi confiffit in oꝛdine Si cnig 
omnia oꝛdiata fecit ét rpalía a coꝛpoꝛalia 
multo magto ét oebuit oxdínare « pcipue 
oium virtürü radicem.caríretem.vj iuo 
elrca pófa rogat.can.d.di.Oꝛdiate in me 


carítaté.f3 enl Au.xi.ð ci.dei.c.ꝛꝰ.aili. 
ofcf.zimo: é pond? aic, Sic crgo coꝛpoꝛa 
ꝑ fua pondera oꝛdinte mouétur ad loca 
fia: oꝛdiate ĩ cio qefcüt .ficala p caritaté 
oꝛdiate mouetur ad diligibilia. Ita ꝙ bie 
oꝛdo é p ipᷣa caritatẽ inclinatiuc Inclinat 
eni voluntatẽ ad diligendũ oiligibiltaém 
pl? mn:b5 qj plua « minio ẽde bouita 
te ceterio paribus:cũ eum nó ſit diligibi 
lc nifi bonum: ſecundũ qð plis babet oe 
bouitate:pluo babet oc oiligibilitate. In 
actibuo auté caritatis € ille o:do foꝛmali 
tcr.crgo ipft actus caritatis.reſpectudili 
gibiliů oꝛdinati (unit Hoc orait Ric. iter 
tio di.ʒo.q.i.Qð confirmar b.Bo.ibidem 
di.O caritatis ẽ rectificare affectnʒ fed 
affectus nó eft rectua nifi bꝛeponat mai? 
bonü minoꝛi:⁊ boc dicit ozdiné:ergo in ca 
ritate ponenduo € o:do .£t addit qp o:do 
attéditur ín caritate róne bituo relati ad 
actuʒ:⁊ obiectũ.Quãuis ár in caritare nó 
fitoiftincrío ex pre hitus.ẽ ti oífticrio re 
fpectu due viligibiliüi.cex pte actuti róne 
cui? oiuerhratio mádara caritarie habẽt 
multiplicari: ipfa carítae b5o:diarf . jc 
circo vtofit verba ppofita.f. Alið cecidit 
femen fverbü oct.cecidit i ter1à bonam 
f.in animag:caritaté oꝛdinat habentem. ⁊ 
fecit fru. cen. De oꝛdine igicur ſine o:dtria 
tiõe caritatie.treo ↄſideratiões faciemꝰ. 
¶ Pꝛia quay dicet᷑ numeri aſſignatio. 
¶ Secũda itenfióio ⁊ pꝛioꝛitatis affectio 
¶ Xertia tempoꝛis duratio. 
¶ Paro pia bui? ßmõis ĩ qua declarut 
qp foli quattuoꝛ für diligenda cx caritate 
oꝛdinata:⁊ que (unt illa. 
Rio igik fiédü é ßm diuinũ Aug. 
a li.pꝛĩo ð doctrinq xpiana.c.7.q d 
tto: ſunt ex caritate oiligéda «7 erri 
q € füp:g noo foc? . qr Scðm q ſumus 
noo. ¶ Tertiũ ꝙ é iuxta noo f. prümua. 
¶ Quartũ qð é ĩfra noo.ſ.ꝓpꝛinm coꝛpꝰ 
¶ Ad quoꝝ vᷣhoꝝ oeda.rria ofidesddatüt 
f.füfficiérie ðclutio. oppoſitoꝝ riüfio.oubio 




















Ver a. poft dñica in ſeptuage ſima. 


rim declaratio C Quantũ ad pꝛimũ:aſſi 
gatur ró 4 ſufficiẽtia numeri iſtoꝝ qua 
tüc: diligibiliuʒ varic toterfimode fim 
1o E tertio 0128.0. vl tía. Zo. fcóa (coe 
qas.ar Pm variã cóparationé ex tripli 
ci reſpectu ¶ Pꝛio p refpectü «cópatio 
nem ad ied oilectioité pót accipi nume 
rus 4 füfficiétia ifto moͤ Bo Dilectio 
eft appetitus boni. In appetitu aũt boni 
e& cófyderare ipm bonũ deſideratũ:⁊ ips 
Q9 ocfiderat ⁊ ip; cuí ocfiderat. C Bonũ 
át pefideratü 6 cft ſummũ bonü . ille qui 
deſyderat ẽ hñs earítaté Cuiat ófidcrat 
pót effe i quadruplici diff erẽtia:qꝛ aut op 
Tat ſummũ bon tpfi oco .Zfut fibiipfi.aut 
fibi fili f, prio.aut fibi adlerenti.i.coꝛpoꝛi 
pꝓpꝛio. ió ſunt pdicra quatuo: ex caritate 
oilígéda:q: numerue diligendoꝝ nó acci 
pitur.ex pte opttte veley pte boni opta 
ti cũ fit vnisf; ex parte ci? cut optatur. qp 
cü fit iquadrupliciosía quatuo: ét diligẽ 
dog füut mébza qp Scðo mó pót ſũmi ni 
merus.⁊ füffíciéria diligendoꝝ ey cópara 
tionc ad ipm piligenté:a fic fumitur ctíag 
fm b. Bo. Nam oiligéo: agt b3 rcfpectus 
ad fe aut ad id qð cft fup (c : aut ad id qð 
eft iuxta ſe:aut ad id qo infra fe . £t fim 
bec quatuo: fümt tantũmodo oilígéda ex 
caritate.£t ftm büc modii affümit Z(ugu . 
in dictio verbío:« q: oia poffunt reduci 
ad tfta quartuoꝛ.iõ pʒ diligendoꝝ numer? 
a ſufficiẽtia Tertio pórfümi numerus 
a ſufficientia diligẽdoꝝ p cóparationé ad 
beatitudiné affcquendá : 4 ficaffignotur . 
3b. Tho. Ham ad ifaj beatitudmẽ adipí 
fcendá é quadrupliciter auxili oꝛdinatũ. 
¶ Pꝛimũ eft beatitudinẽ cauſans.ſdeꝰ 
(dco pꝛio ẽ diligẽdus ey caritate qe 


, eundü ébeatitudiné participans.ſ.ho vo 


vel angelus. ⁊ ideo poft ocü noſmetipſos 
⁊ angclos cr caritate debemus oiligere . 
¶ Terrtiũ eſt in beatitudine noo afforide 
f.pxunue qn beatitudinis participaciõe 
ẽ nobis ſocigtus.⁊ lõ cü rertio ex caritate 


oebemus oilígef, Quartũauxdiũ 8 re 

dũdans:⁊ fic é coꝛpont̃m.ad qð beatitude 

per quãdam redumdantió deriuatur.Et iõ 

quarto ⁊ vltimo loco coꝛpus nr̃m ey. cart 

tate debemus diligere · ¶ Quantũ ad fe 

cundũ in bac parte ꝓpoſitũ.qð dicitoppo 

ſitoꝝ Rũſio cõtra pꝛedictam Ztugu ,affi 
gnationé oppont:⁊ Rũdet. CMPꝛio entʒ 
yf ibi cffe füperflnita s:qꝛ que funt eiuſdẽ 
ſpẽi ⁊ nõ diſtinguũtur ntfi ty. materiam 
mon debent facere mẽbꝛa diſtinctionis f 
nos ⁊ piimuo nf ſumus eiuſdẽ ſpẽt.ergo 
non dz bomo hñs caritatem cum ꝓximo 
ſuo.pꝛo oiucrfio diligibilihus numerari. 
¶ Ad bocrídet ꝙ qᷓ;uis ſpecie nó offe 
ramus.tamẽ cad noo 4 ad pximos nos 
carítae noftra oiuerfimode cóparatur:fe 
cundá rónem oilígédi 4 gradü . fCaritsa 
n.facit. Pꝛimo babentéfe tédere ad bea 
títudiné ⁊ deinde pomum qx tlt optat 
tendere ad idẽ quati alter . £t qᷓuis fcrí 


prura nó ezpiatnifi ouo oiligéda.tamen ^ 


in ſecũdo mádato iplicat tria oilígenda, 
Ham ín boc q dicit · diliges pꝛoximum 
tuum «teipfum maͤdat boi vt diligat ſeip 
finu: ci ipfe cóftitutue fit ex aia ⁊ coꝛpo 
re concluditur ibi dilectio vtriuſq; ¶ £e 
cundo opponit ér quta vide diminutus. 
Ham angelus éoilígédue cx carttate cũ 
fit particepo beatitudinio eterne i qua 
coicant angelis hoĩes.dicitur.n.Mat.ꝛa. 
qin refürzectióe eyunt holes ficut angeli 
in celo. vude mantfeftá cft , qp per carita 
tem diligendi ſunt amo: amicitie ergo 
quia in ifta affiguatione nulla fitoc auge 
lio mẽtio videtur diminuta.¶Pꝛeterea 
ficut debemus diligere qð eft iuxta noo, 
Ita etiãꝙ eft cótra nos.ſinimicum.ergo 
videtur oiminuta ¶ zld boc ridetur $ 
"fic in tertio oi28.ar. (q.i. ⁊ Tho. ſecũda 
ſecunde.q.as.ar.io. Qð angeluo per tatu 
ram cft füp:a nos.⁊ ideo quando oicíroi 
ligendü effe q fup:a noo cft intelligit ét 
oc angelo.¶ iuc "IRelponfio nou placet 





— — — 





CARTES AINSI GIN 


| 








De oidt.cart.fmo o9, 


b. Go. qui in ea di. eirea litteram oícít ꝙ 
quãuis angeli ſupꝛa nos ſint quantum ad 
bignitate; nature fiuc quantũ ad. ſublimi 
tatem gratie.quátum ramen ad actum ot 
lectione nó ſunt ſipꝛa noe oiligendi pio 
€oxp caritao noftra piincipaliter refpicit 
ſumũ bonum ad quod facit tendere 4 ad 
qoidinat.fo vero refpicit ſubiectuz q9 in 
foꝛniat tertio vero refpicit altuy fübiectü 
cõſimile cum quo ligat. vnde quaurücüqs 
€reatura fit in fc excelleno tamen fm le 
gez carítatío iufta eſt:⁊ ideo füb nominc 
pioxini(oebet contineri. £r ideo loqué 
do etíam oe xpo. An dilígendue,fit ſupꝛa 
106. Ibidem vñdit Go. fuod eumoicit 
chꝛiſtus inquantũ bomo oiligendue quà 
tur nosvel plufjsnoo.bec determinatio 
inquantá poreft impoꝛtare vnitatem per 
ſone. vel conditionem nature. fi (mpo:tat 
nitatem perfone fic oiligenduo cft ſupꝛa 
noo:quia fic ẽ uefter creato: faluato: ^re 
dempto: Si vero impoxtat cóclufioné 
nature aſſumpte ficoiligend? € iuxta nof: 
Et ſic eſt pꝛoeximus nofter. vnde fi confide 
remue chꝛiſtum (olum ratione bumanita 
tío. bocépure ratione nature create non 
oebetur eipꝛincipalitas oilectionio ficut 
nec adoxatiolatrie nec boc modo oícitur 
redempto: nofter : vcl caput :quía tam 
ratio redemptoꝛis d$ capitie refpicit per. 
foam fm vtranq naturam. Quando ét 
dicit iuxta noo intelligit oc inimicis pꝛo 
eo ꝙ et ſi ínimici funt oiligédi qui fant có 
tranoomon tñ funt diligendi q: fant con 
tranooróne culpe fed ineo qp (unt. iuxta 
nos:hoc é m cõfoꝛmitatẽ nature qz Acer 
tio opponit per oictum Zímb:.vr recitat 
Ab agi.in tertó di.ao.di.Ante ola oeumió 
indc roe ipſos poft parentes:deinde oo 
mefticoo.poftmodi mímicoo diligamus. 
bec ilie Sed Au.nũerat folümó quatuo:, 
Er bíc Zfmb: fex ergo aut Z(ugu.eftoimi 
nut?.aut Zimb: füperfluue.qr zid bocrít 
derur $m.vo,in rertíooi.29.q.circa lram. 


Quod oido ab Zíugu.affignatuo refpícit 
ipfam caritatem fm fe.ideo atrendit 6m 
pincipalee oifferentiae boni que fünt fü 
hꝛa nos bonũ.⁊ intra noo ⁊ iuxta nos:⁊ in 
fra noo. Oꝛdo át Ambꝛ.reſpicit ipfam ca 
rítatem put é tuuatura quamotrigitzz re 
git. Et ic non tm̃ atrendit penco oifferé 
tias boni.fed érpenéooífferenttaescrató 
nem ppij 2 alieni:pꝛopinqui ⁊ remoti £t 
bíc oꝛdo multiplicat in. oifferentíae ſex. 
Nam caritag.autrefpicit bonum ſimplici 
ter quod ẽ ſũmum bonu 4 fic eft pꝛimus 
gradus. Aut refpicit bonum ppuum fic 
€ fecundus gradue.aut refpicit bonũ alie 
mum vt fibi coniunctus. £r ficé dtruplex 
graduo fm ꝙ qdruplex é modi cóiungé 
di oifferentta.Zfut enim coniunctio eft ii 
natuf cõfirmitate:⁊ fic é vltumue gradue 
quí € in dilectione inimicoꝛum.Aũt in na 
ture confoꝛmitate ⁊ cõuerſationis familia 
ritate.⁊ fic é penultimus qui ẽ in dilectio 
ne amicoꝛũ:aut in his:⁊ pꝛeter bec ín ſan 
guinis ꝓpinquitate.Et hoc dupliciteꝛ.aut 
in afcendendo « fic eft filij ad patrẽ:aut iu 
befcendendo 4 fic é patrio ad filiu, £t pe 
neo becaccipiuntur owo gradue interme 
dij.⁊ ſie pynumeruo 2 füfficiétia illoꝛum 
fex gradud. fam dilectio coꝛpoꝛis noſtri 
reduat ad oilectionem ſui.pʒ etiaʒ rñſio 
ad obíecta contra. IHeceriam obftar ſi 
dicatur. ꝙ ficur é rur ín oilectione p 
ximoꝛum ita 0j effc in oilectione oct, quia 
multum oebemuo diligere ocu; ereatoꝛẽ 
empliuo redempto:em fed multo ampli? 
glouficatozem.qr Nam icit bona.vbifu 
pꝛa ꝙ boceft falſum:quia uon € nifi vnus 
deus oilectuo: illenon fant nifi rationes 
miouentee ad deũ diligendũ: ⁊ inducẽtes 
noe fm plus ⁊ minue : que tí non conſti 
tuunt cx parte oilecti otuerfitatem gradu 
uni. C Onantum ad tercium in. bac par 
te confiderandum.quod dicitur oubioug 
oeclaratio tría moucntur dubia. ¶ Pꝛi 
mun oubiá ai ey caritate diligende fit 
€ 1 


























irrationabileo creature. fuia Z(ug.oícit 
in li.i.de oocirina chꝛiſtiana vr babetur í 
tertio ſen.di.7. Quod ea fola ex caritate 
fant diligenda:que nobiſcũ ex ſocietate d 
dam referunt in deum:ſicut ẽ homo ⁊ an 
gelus ⁊ coꝛpus noſtrũ.Sed ralia nó funt 
irrõnabilia crgo ⁊c. Cuiustñ oppoſi 
timi videtu: Sapientie.xi.diligisoĩa dñe 
z mbil odiſti coz que feciſti.ſed caritas fa 
cit noe confoꝛmiter diligere oco ergo fi 
deus diligit creaturae irzatóabileo videt 
ty ⁊ nos debeamusdiligere. CAd bocre 
fpondct &m Bona.in tertio di.ab. ar. i.q.i. 
1235 aliquid diligi ex caritate pórouplici 
ter intelligi. C Clo mode ex carítare um 
perante:⁊ fic cócedí pót qp cx caritate irꝛa 
tóabilce creature ſunt oiligende. ficut eni 
caritas imperat mouet ad faciendu oí 
cendum ac cogitandi omnia que fpectát 
ad (alutem noſtrã « laudemoiuinay: ficét 
imperat ad amádü.vnde quia multe crea 
ture irratóabileooate (t in adiutoꝛiũ ad 
exercendüoperamerito:ía.o:dínate fünt 
etiam ad laudandũ oeum. binc eft ꝙ carí 
tae que éamatrix dei ⁊ pꝛoximi imperat 
talco creaturaſdiligi ⁊c. ¶ Alio modo of 
aliquid diligi ex caritate ellicitata ⁊ infoꝛ 
monte:⁊ ſic diligik e caritate illud in quo 
eſt foꝛmalis:⁊ pᷣpꝛius actus caritatis. Ta 
le aüt non eft nifi illud quod. € ſũmum bo 
numꝛyel ení (ümum bonum natum eft alí 
Quo ntodo vmrí per cognitione; ⁊ amoꝛẽ. 
idco cum creature irrationabiles non fint 
bocmodo capaceo q: nó fünt adoeí (ma 
inem per caritatem non pór eie exopta 
ri ſũmũ bonũ.⁊ idco caritas ion deſcẽᷣdit 
ad illaoiligenda fm actum ſuũ pꝛopꝛium 
⁊ foꝛmalem̃ ac per boc talta non oilígunt 
caritate ellicite qr iod fi queratur que. 


virtuo ellicit illum actam oilectóniequo 


quis oiligit creaturae inpos funt adeo: 
13d deum.qr Reſpondetꝙ; Doc eff cuiuſ 
dam picratie « affectionie naturalis. Si 
cut legii oc beato patre nr̃o Franciſcho q. 


ficunda poft oftcan in ſexageſima. 


quadam naturalí pietate afficiebak etian 
ad creaturao irrationabilea ⁊ p bocpaty 
folutio ad qóné.q Secundi oubiü ẽ. An 
€x caritate oiligendi fint ocmonee : quía 
Zlugu.exponene illud Mat.aꝛ. Sicut te 
ipm.picit.i.ad quod teipſum.Tune fic nof 
mctipfoe debemusdiligere ad fümi boní 
participationé fed oemonee ad banc non 
poffünt puenire.ergo vr q non fint diligẽ 
di ex caritatc.qr Cuius tamen oppotituy 
vidct poffc probari fic.Ztugeli anted$ pec 
carent ex caritate oiligendi erant: ppter 
ea que infe babebant , Sed ayoni vicit 
ꝙ demones babét fibi oata integra 4 (pl 
dida.ergo fi tüc ex caxitate oiligendi erát 
pꝓpter ea que tunc habebãt parí ratíóe vi 
detur qp «nunc oebeamue ceo oilígef cx 
caritate. Zíd boc Bo.rñdet i rertio oí, 
28.21 1.q.3. Ét Ric.e.di.ar.i.q.i.in ratione 
quarti arg.Et tloo.£a fe.q.25.ar.1r. f£tuod 
ficut (rrationabilia nó ſunt cy caritate dili 
genda ellicitiue q: non ſunt o:dinata ad 
illiue boni affecutioné quod ſuis dilectio 
caufae optat:fic demones quía. obftürati 
fünt irreuocabiles ad eternam beatitudi 
nem non fünt ey carítare diligendi elliciti 
ue.carítae enim nullos facit oiligere ellí 
citiue nifi coo quoeoprat ad fümam bea 
titudinem peruenire ad quam nulloo op 
tat peruenire:cii moueatur rationabilitei 
4 otfcrete:mifi eoe quoe babileo viðrit ad 
perueniendum:« fecundum ozdinem natu 
te ⁊ (uftície quoniam crgo ocmoneo : 4 fi 
fünt apti per naturam felicitari: a beatifi 
cari.ideo quía tamen diuina (ufticía repu 


gnat per quam damnati ſunt ad ſempiter 


am mifería; Hinc efto caritas eio ſum 
mur bonum non optat:ideo concedendũ 


eft ꝙ nonfunt e carítateoiligendisz (dq. 
oicendum eft oe oamnatie fm qotlígee. 


€x carítare accipitur pꝛopꝛie Si autej ex 
caritate diligere accipiatur large pʒout 
getus oiligendt eft excaritate imperante 


fic ocimonea quedam modo ſunt diligẽdi 








De oꝛdine cari fermo. b?, 


t quodam modo odiendi. odio habẽdi ra 
tione culpe in quo ſunt deo diſſimiles.dili 
gendi aũt ratione nature.imago enim ſũ 
mi regis:ßſm ſuam naturam conſiderata: 
quantum eft oc fe pulchꝛareſt ⁊ foꝛmoſa ⁊ 
naturali affectu amabilis a cõſimili natu 
ra.verumtamen qui habens caritatem 
multum deteſtatur eoꝛũ culpam que tota 
liter poſſidet co:um naturam ⁊ mſepara 
biliter. Hinc ẽ cp caritas magis mouetuꝛ 
naturalis ad oiligendum creaturae irra 
tionabiles qᷓ; demones. Dicẽdũ igitur 
eft ad argumentum: angeli anteq; pec 
€arent ey caritate erant oiligendi q: tunc 
babebant butmilicarem 4 idoneitatem ad 
aſſequendam gloziam:fed ác non babue 
runt poft lapfüm . 4 idco non funt nunc fi 
cut cunc fuerunt ex caritate oilígendi : 2 
quamuis babeant oata integra 4 ſplendi 
diffima refpectu naturalium opcrationu; 
on tamen babent iſta quantum ad. habi 
litateo refpecru gratuitarum. Inhabiles 
enim funr ad bencfaciendum., T Tertiuz 
dubium eft an ex caritare oiligenda fint 
bona gratuita quia vidctur q fic. Iam 
omne q o:dinatur ad beatitudinem:⁊ ad. 
eam perducit diligendum eft ex carítate: 
fcd oona gratuita fant huiuſmodi. ergo 
⁊c. Cuius oppofitum tamen videtur s 
quianulla crcatura cáreneratione oiligé 
daé ex caritate:ſed huiuſmodi dona gra 
tinta non babent rationem ergo 46, 
«E (d bocrefponder Bona. vbi ſipꝛa.q. 
5.Quod ouplex eft carítatío metue 4 af 
fectus. Eſt emm oilecnio amicicie, Et dile 
«tío concupi ſcentie.Dilecti one autem. 
amicicie illa dicuntur diligi quibue op. 
tatur bonum. Dilectione vero concupi 
ſcentie illa dicuntur diligi que de ſideran 
tur. quoniam ergo deſiderium bonorum 
fpirítualium éipfiuo caritarío. fim op fan 
cti ofit ꝙ bona fpiritualia tenent ratioué 
boneftii£oncedendum eftergo qp bona 
gratuita ex caritate oiligenda ſunt.⁊ boc 





expꝛeſſe Ztugu.oicit 9 Ti oe trímtate.fcus 
dicit ꝙ ipfa caritae ex caritate diligenda 
eſt expꝛeſſe ctiam becoocct ipfa experié 
tía circa viroo fpiritualee qui nihiltantũ 
oefiderant poſt deum:qᷓ; babere perfecrá 
eius oilectiones qp Zid argum̃tũ crgo in 
oppoſitum quádo oicitur ꝙ nulla creatu 
ra carcno ratione otligenda écx. caritare 
dicendũ é. fi itelligat oc dilectiõe amici 
cie verü ti veroocoilectione concupifcé 
tie non eft verum. q7 guod fi econtra ot 
ceres gp tunc bora tempoꝛalia erunt oili 
genda ex caritate:cum carítae faciat illa 
bona concupifci propter. obſequium oet 
¶Dicendů q» non eft fimile quía illa bo 
natemposalía babent tantümodo rónem. 
cómodi.fed bona fpirítualia babent ratio 
nem honeſti. Et (deo concupifcentia ſapiẽ 
tien fcriprura laudatur:⁊ vituperatur pe 
cunie concupiſcentia. Pꝛeterea bona 
tempozaliafünt minima bona ficut dicit 
Zug.ſed dõa gratuita füut maxima.ideo 
non eſt fimile.« fic patet ſuffieientia a ra 
tio eoꝛum que diligenda ſunt ex caritate. 
Satis ét pꝛo hacpꝛima parte bui? fermo 
nie pꝛincipali. 


4r Par oſecunda huiuo fermoníe in qua. 
declaratur que pꝛius cx caritate funt dili 
genda: que pofteríuo. 


Ecundo pꝛincipaliter .poftás vidi 

A. nue que ex carirarcoiligéda ſunt 
fupereft oícere qiio qualiter ifta oꝛdina 
tc ſint diligenda. ¶ Zld quorũ oce'aratio 
nem ⁊euidentiam tres concluſiones (ib 
oꝛdinate pꝛoponũtur.¶ Pꝛima cft talis 
fam Nic.in tertio di.g.ar.i.q..QInuod pit 
ma ratío diligendi eft fma bonitae que 
totio viribus oiligi ocbct cx caritate, q5 
piobarur fic.Sicur pꝛima ratío videndi é 
illnd róne culus mouctu: motuo videndi 
fiuc vifuo à quecumgs moucatur yc pura 

ei 

















Sería fcóa poft důicam (t ſexageſima. 


lumien vel colo: z pꝛima ró íntellgendi é 
illud ratione cute intelligit quicquid co 
gitur ficut eft ene vel vert . ítaconceden 
dum € illud cffe pꝛimam rationem oiligé 
dí ex caritate ratióe cuiuo oiligitur quic 
quid ex caritate oiligit:fed h füma eft bo 
nitas igitur c, qr Secundo idem pzobat 
fic.Scut fe hʒ pꝛima veꝛitas ad actuʒ cre 
dendi:itaſũma bonitas ad actum carita 
tío diligendi:ſed prima veritae eft pina 
rócredendi.ergolüma bonítae cft pꝛima 
ratio ey caritate diligendi. ¶ Zertto idé 
p:obarur ſic. Illud ꝓpter quod:offigendü 
€ ex caritate quicquid ex caritate diligit 
€ft pꝛima raticoiligendi ex. caritate .fed 
ꝓpter fümam bomtatem oilígendum eft 


Quicquid cx caritate diligitur.dicit enim. 


Anſel.in li Aonologion.c.cb. Quod ró 
nalis creatura nihil debet diligere niſi ſũ 
miam eſſentiam:aut ꝓpter illas. ergo ſum 
ma bonitas ẽ pꝛima ratio diligendi ex ca 
ritate. ¶ Quod fi dicat non diligitur bo 
num miſi cognitum.ßm pm ín tertio oe 
snima:fed Pim oꝛdinem intelligendi occur 
rit pꝛius intellectum bonug cóiffime oíc 
tum d (mmm bonum.igitur zc. ztd 6 
rũdet Ric.ꝙ dsuto cx caritate nonoiliga 
tur alíquid nift aliquo modo fit cognituyt 
non tamen ey bocfequit.o bonumpꝛimo 
cognitum,fit ey caritateollectum (deo 
non opoxtet : qp fi cóiffüma ró boni primo 
occurratintellectuí d$ bonitae fümma q 

pꝓpter boc pꝛimo oiligatur ex carítate d$ 
bonitae fimma . ¶ Secunda condufio 
eft talis. Quod oxdó caritatie attenden 
duo eftin quantitate bonitatio:vt.fodliga 
tur quod ẽ diligendum:a magie ⁊ mínuo 
bilígatur ꝙ magío 7 minus oiligendum 
€;q qdé modufz oꝛdo 2 ét quatuo: oiligé 
doꝛũ oc gbtro in pcedentiparte dictum é 
B;.b.tlo.fa fe.q .44.ar.8.irfifione ßi ar 
gu. Sin ſacra fcriptura expumitur.nam cũ 
mãdaturwt oe( ex toto coꝛde diligamus 
datur intelligi vt deum toto co:de diliga 


mus:⁊ debeamus diligere. Cum aũt man: 
datur vt oiligamue ꝓximum ficut ſeipᷣm 
picfért oilectio ſui dilectioni proximi, Si 
militer 4 cuj mandat p:ime 3fo. 4. Quod 
debeamus pꝛo fratribus anmao ponere 
i.vitam coꝛpoꝛalem.datur intelligi vt pl? 
diligamus primum noftrum.i.eiue aiam: 
qᷓ; coꝛpus pꝛopꝛium noftri Soimiliter cuj 
mandatu: ad gal.s. Quod maxime opere 
tur bonũ ad oomefticoe fidei . £t pꝛime 
ad tbi.s. Qui non hʒ curam ſuoꝛũ « maxi 
me domeſticoꝛum infidelis ẽdeterioꝛ ost 
intelligi q» inter pꝛoximos melioꝛes: ⁊ ꝑ 
pinquioꝛes diligamus. ¶ Ex quibus eriá 
pʒ ꝙ amoꝛ oet é pito: aniof pꝛoximi:quia 
pꝛimo ponunt᷑ mandata ad ↄmoꝛẽ oci fpe 
etantiast poftea que ad amoꝛem pꝛoximi. 
Sed (ciendüm é q aliqaid € cautaoiléctio. 
nieoupliciter fm tl»o.fa fc.q.36.ar.2. in 
fol.p:imi arg. C Uno modo ficut illó q8 
eft ratio diligendi:⁊ boc modo bonum é 
cáoiligendiq: vnumquodq; oiligitur in 
Quanti [55 rationem boni: fic anto: dei é 
pꝛioꝛ amoze pꝛoximi ficut p3: £ Alio mo 
do aliquid eft caufa oilectionto non ficut 
retio:fed ficut vía ad acquirendi oilectío 
nem ⁊hoc modo amo: pꝛoximi eſt pꝛioꝛ 
amoꝛe oct IHamvifio pꝛoximi eft ci dile 
ctónie eius:⁊ boc mó argumentat apofto 
lue pꝛime Jo.4.Qui non diligit fratrem 
ſuũ quem videt:deum quem nó videt qo 
poteft oiligere2q.d.vilio eft caufa dilectõ 
nío.crgo fi bonũ vifum.i.frater viſus non 
diligitur qiio bonus non viſum.i. deus nó 
vifüo2q.ot.non quia vt dietuʒ eft reo inco 
quita amari non poteft. X-crtía cond 
fio talío eft 65 tho. in tertio ſcripto oi. 25. 
ar.z. Et Bo.e di.q.vltima. Quod o:do c 
ritatis eft atrendenduo in affectione.vt 
ſmaioꝛi affectu oílígatur quod € magíó 
diligendum. Nam ozdo caritatío € atten 
dendus fm affectis coꝛdis:⁊ nó fecundü 
effectum operlo. Quod tripliciter pꝛobo. 
E Pꝛimo ratione ſic.obiectum caritatis 











eft bonum:ſeeundum quod eft ín rebus 2 
ideo cuj in diuerſis rebus diuina bouitag 
biuerfiniode inueniaturtopoxtet ꝙ diuer ſi 
mode etiam affectio noftra in illas tráfe 
: atilicet enim ratio cõmunis diligendi om 
nia fit oiuina bonitas:ab omuibufpartici 
pata.ratio tarii (pecialte oiligendi omnta 
maio: vel minoi affectu eft iquía diuina 
bonitas non equaliter:fed magie 2 minuf 
participarur in creaturis.⁊ ideo ncc equa 
lie affectio Sbetur cie. «7 Pꝛeterea ft o: 
do carítatio eſſet attendenduo tantum in 
effectu tunc o:do ille nullo modo pertine 
ret ad caritate; (ed magie ad alíao virtu 
tco ficur ad liberalitate; vel ad. miſericoꝛ 
diam.¶ Secundo ideʒ probatur. ſimilitu 
dine ſic:quia ficut naturalia non menſurã 
tur:ſecundum qᷓ;titatem obiecti fed fecun 
dum efficaciam agentio:t conatu; in agé 
do verbi gratia. Non melius creut quí 
maioꝛem rcj intuetur:ſed q clarius « lim 
pidius vident. Ita non opoiet qp equali 
afficiar ad illum cui equale bonüm deſide 
ro.vude licer tenear omnibue ocfiderare 
bonum vInmum f.vitam eternam tanen 
affcctuofiuf mibi d$ alijo:t vni. jsaltert. 
¶ Tertio idcm p:obatur operatione fic. 
Opoꝛtet enig ꝙ oꝛdo caritatio: in affectu 
feruetur.vt patet 4 ex affectu prodeat. in 
effecrum quia vt oicit &rego. probatio ot 
lectionis exbibitío cft operis. ꝙ verbum 
non ſemper debet íntelligiactu quía quá 
doq; qui diligitur a nobio auxilijs nõ in 
diget noſtris fed aptitudine.f.q» fitbomo 
paratus magie impédere fi neceffe foꝛet. 
qr Zittendenduo eft ctiam oꝛdo carítatío 
in relatione finis vt.ſ. deus diligatur pio 
pter fe tanqᷓ; vltimus finis:⁊ creatura p. 
pter oeum:tand vltimum finem: hũc ca 
ritatis oꝛdinem ſeruans eſt beatꝰ. Ita oic 
Auguſtinꝰ in li.cõfeß . Beatus qui amat 
te:⁊ amicum in te:⁊ inimicum pzopter te. 
Qui enim caritatem habetad aliqueʒ ró 
ne eiuoꝛdiligit omnco ad illum hominem 


Vic oꝛdt.cari.ßᷣmo.. 


bertinẽteſ fiue filíoo fiue ſeruos t amicos 

fed etiam omnes alios homines etiam fi 

€ü odíant vel offendant.£t multo magis 

qui oiligit ocum cy caritate.fed oc boc fa 

tie pictum eft in fermoue pꝛimo parte pꝛi 

ma.ideo bic tranſeũdũ eft. £t ſic ſatis erit 
10 parte fa huius ſermonis. 


«7 bare tertíabuiue ſermonis in qua ð 
claratur aj o:do caritatis remaneat in pa 


tría, 
JI Ertio ín iſto ſermone de oxdíne ca 
ritatis iterum ſupereſt difficultaſ 
en vʒ in partia idem oꝛdo caritatis rema 
neat qui é ín via. fCirca quaj difficultatẽ. 
tría notanda ſunt. ¶ Pꝛimum oicitur 
occlaratio.q Secundi oppofitío.q X:er 
tíum.refponfio.q Pꝛimo igituinorandü 
eft fecundum Bo.in tertio oi.5L.ar 5.q.5. 
Et 'Ifuc.ibidé per omnia.Quod circa boc 
fuerunt treo opiniones. Pꝛima fuit ꝙ 
in patiíaferuatur oꝛdo caritatis qui eft i 
via uon tantum per comparatione ad de 
ym fed etíam per comparationem noſtri 
ad pioximuj, vnde ín omní ftatu fiue. glo 
ríe fiue vie plire bomo oilígit feipfum d$ 
ope nelli alium: plue circa fe 
ipfum afficitur deinde circa alioo qui plꝰ 
ei coniuncti funt d$ qui mine . Nam bíc 
oido confonat oíctamini natuꝛe:quia natu 
ra oictat vt bomo plue fe d$ aliuʒ diligat. 
Conſonat etíam perfectiont gloꝛie: que ĩ 
timius:⁊ perfectiuo refpicit illum in quo 
eft d$ alíum, Conſonat poftremo diuine 
iuſticie:que oc exigit vt bomo plus gau 
deat oe p:opijemeritto d$ oc aliento, 
¶ Alia opino huic toralirer cótrariatur 
ſcilicet. Auod ibi quilibet femper melio 
rem otliget magio.quía tota pꝛeciſa ra 
tío oíligendi erit bonítao: fi alitocft me 
lío: eo :plue oíliget alium d$ feipfus, fui 
confonare videtur:quía etian in via fup 
eminentis caritatis bomine bunc odi 
e uj 














Seria fecunda poft ofícam in feyagefima, 


nem ſeruare videntur, T3 Moyles exo. 
zꝛ.orans deũ p:o filijo iſrael oi. Zlut dimit 
te eio bancnoyam aut ocle me oe lí.tuo. 
Et apoſtolus auatbema cffe cupiebat a 
chꝛiſto pꝛo ſalute fratrum vt dicitur "fo. 
*.reputane maius bonũ in ſalute comũita 
tío d$ fura, Sed hec opinio ſecundũ Ric. 
non videtur poffe ſtare ⁊ maxime quo ad 
bociquía bomo femper pluo diligit feip 
fum d$ alium.quía aliter fequeretsir boc í 
«óucnienre q petrueplue gauderet oe bo 
no lin js linus ð bono prop:to: ex hoc.n. 
ty Petrus bonum lint tantum diligeret 
quantum oiligerct equalem poꝛtioneʒ bo 
ni ſui:eum matozem virtutem babeat ad 
gaudendüm ds linus:⁊ neceffario fequere 
tur vt pluooclectaretur in bono lini quá 
ipſemet linus. Eſt tertia opinio iftarü 
mediã ſecundũ "IRic. f. qp cum diligere fit 
velle bonum : poffumuo loqui oc o:dine 


diligendi per cópofitíoné ad bonum volí 


tumvel ad intenfionem actue volendi , 
¶ 1:imo.n. módo remanebit o:do oili 
gendi ex carítate i pfía qui eft in viaper 
comparationem hominiſ ad deũ. In vtro 
q; enim ftatu maíue bonu; vult Domo ex 
cantate deo:qᷓ; ſibiipſi.vlł cuicũqʒ alij. Nõ 
remanebit tamen pcr comparatónem bo 
minis ad pꝛoximum:quia poft coꝛpoꝛum 
reſumptionẽmullus crít poffibilis ad ma 
ius bonü d$ erit illud bonũ qð tüc hẽbit:⁊ 
ió cuilibʒ babenti maíue bonü volet mai? 
boni. vnde minus bonus:maius bonum 
volet melioꝛi às ſibi. In ftatu autem vie 
mon eft ſie:quia enim in vía [ono minus 
bonus poffibilifeft ad maius bonum quá 
fllud bonum qued babct melio: co. dco 
cx caritate poteft fibí optare tantum bo 
num quantum optat melioꝛi fe. [7 Secum 
do autem modo loquendo quantum ad 
fntenfionem actue volendi.Sic dico q re 
manebit idem oꝛdo diligendi in patría 
qui cft in vía per comparationem bomi 
nis ad ocum , 3n vtroqs autcm ſtatu cx 





maioꝛi affectu vult bomo €x earítate odo 
illud bonum quod babet js fibüpti : vel 
cuicunq; alij illud bonum quod habet vel 
babere poteft.qz"fRemanebit etíam per 
comparationem bomínio ad pꝛoximum. 
in vtroqs ením ftatu oebet magie bo 
mio otligere oeu ⁊ amoꝛe amícicie « amo 
re concũpiſcentie quaj pꝛoximum. Sed fi 
homo ey maioꝛi affectu vellet bonum ali 
as deum alicui proximo ſuo quam fibipft 
magis diligeret illum pꝛoximum amoꝛe 
amicicie d$ deum amoꝛe concupiſcentie: 
quía velle deumpꝛoximo eft ipfim pott 
mum amareramoxe amicicie.velle autem 
deum fibimet eft ocum amare amose con 
cupiſcentie. ergo invtroqs ftatu homo ot 
ligens fecundum o:dinemrectum carita 
tio ey maioꝛi affectu vult bonum fibt d$. 
cuiq; pꝛoximo fiue melio: ſe ſiue minua 
borio.q- Xoquendo outem oe comparató 
ne pꝛoximoꝛum inter fe non remaucbit il 
leo:do refpectu. boni tempoꝛalis. quod 
£ft bonum fccundum quid .tunc enm ceſ 
ſabit pꝛouiſio que in pzefenti vita eft ne 
ceffaría:quia neceffe é vt bomo magie fi 
bí coniuneto pꝛouideri teneatur quà alie 
10.ratione cuius in bacvíta fccundum re 
ctum oꝛdinem caritatis.homo ex maioꝛi 
affectu vultillt tempoꝛalem effectum aſe 
exhiberi cui magío exhibere tenetur. 

¶ "Refpectu etiam boni ſpiritualis poſſi 
biliſhaberi non remanebit ille oꝛdo:quia 
in patría quilibet babebit illud bonum 
quod babiturue eft ftatim poft. corpo 
refümptionem.tgitur qp nullueerit po 
bilío ad ampltuo bonum.qr 3n vía aute 
non ftatum baber bomo totum bonum t 
quod babiturue eft vcl babere poteft. 
ratione cuius fccundum rectum odi 
nem carttatio magio oebemue effe follici 
tt in pꝛocurando 4opraido augmentüm 
bom ſpiritualis parentum noftroum d$ 
extraneoꝛum melíoxum "Tfemanebit tarii 
ille o:do.refpectu boniſpiritualis iam bà 





|| 


CRIT MEE IU MD a T er deinde TEN. DE ee ER p n E m EE E mr a QE RR RR 


Be oidine cari fermo s?. 


diti. in vtroq; enim tatu feeundü rectum 
oꝛdinem caritatío cx maioꝛi affectu vult 
€xtraico illud matue bonum fpirituale : 
Quod iam babct:d$ magio cóiuncto illud. 
bonum fpirituale mine qued. baber. Et 
duobus equaliter bonifey maio: affectu 
ult mago fibi cótunctoillud bonü quod. 
habet. Ex quibue concluditur ꝙ o:do ca 
ritatíe qui eft in via rcmaucbit in patría 
quantum ad aliqua:⁊ quantum ad alíqua 
non. qr Secundo in ifta parte funt aucto 
vítateo que contrariari videntur buic có 
cluſioni Pꝛimo Augu in li. de vera re 
ligione iquit ſic. Heceſt perfecta iuſticia 
Qua pluo potioꝛa:ꝛ minus minoꝛa diliga 
mus Sed in patria erit perfecta iufticia: 
qua plus potioꝛa.ꝛ minus minoꝛa diliga 
, mue, ergo melioꝛes plus diligentur. 
¶ Secundo Ber.in li de diligendo oco 
c.ꝛ7.dieit. Quod ín ſanctis ii patria om 
nem bumanam affectionem : quodam (n 
tffabili modo neceffe erit a feipfa lique 
fcere atq; in oci penítue tranffundi volũ 
-tatem.alioquim quomodo omnía in omni 
bus erit deus:ſi in homine quícd3oe bo 
mine füpérerit ? £y quibuo verbis patet 
ty ín patria tota ratio oiligendi erít deus 
bono plueoiiget alium qᷓ; fcipfus cuiua 
tamen oppofitum oictum cft ín ifta que 
ſtione. Tertio anfeUin li. Abonol.c. pe 
nultimo ait in.illa perfecta caritate in nu 
merabilium angelosum bonoꝛum:⁊ bomr 
numwbi nullus minuo diliget alium d$ 
feipfümmon aliter gaudebit quifquío pio 
fingulie alijo 3 (cipfo.crgo patet contra 
rium buiue oppoſtiõis. Tertio in (fto 
fermone refpondendi eft ad iſtas aucto:í 
tateo. qr Pꝛimo ad auctoꝛitatem Zugu 
ftini.oicit Ricar. vbi ſupꝛa ín vefponfione 
imt argumenti.£uod fic intelligenda 
eſt. Quod potius bonum magie eff ey ca 
rítatcoiligendum.fioiligentt eft. potiue 
bonum fimpliciter aliter mon opoꝛtet. vn 
:deygolio fecundo oc facra, parte asc. 


lo. ait. Quod maiuo bonum mi(bieft ame 
pluooiligendum eft :quia mibi pꝛmum 
eft infitum vr oiligam bonum meum. il 
lud maxime quod verum eft bonu; poft 
illud. fecundum illud diligam bonum 
p:orimi mei. ¶ Secundo ad. auctotita 
tem Gernar. queotcitap tota ratio oilí 
gendi ef ocue.oicir Ricar. in foluttone 
tertij argumenti ꝙ verum eftinquantum 
deus cftfummum bonum oiligenti : qué 
in patría füb bacratione pꝛopinquioꝛ eft 
oco : magis oiligitur a quolibctbeato . 
Sed fub ratione qua oeuo eft fummum 
bonum ipfi lino petruo uon eft ita propin 
qu?oco ficür lunio . Quanuis enim 15e 
true fit propinquio: oco füb ratione qua 
eft fummum bonum abfolute . £t ctiam 
fitpiopinquio: deo füb ratione qua eft 
fimmum bonum fibi d$ linus oco füb ra 
tiene qua eft ocuo fummum bonum ſibi. 
"Ion. eft tamen Petruo itaoco pꝛopin 
quuo füb ratíone qua eft fimum bonum 
lini ſicut linus. Ad aucro:itatern An 
ſelmi dicendum eſt.Quod pꝛocedit oc oz 
dine diligendi per comparationeʒ ad bo 
ntm volitus.vel poteft oicí qp ifta eft fua 
opínio:ueoifficile poteft ſuſtineri vrpa 
tet cx dictis. IContraríum eni tenet 
go libio fecundo oe (acramentio parte 
tz.c.x. dicens. Si pꝛoxinn falutem : magia 
quis eligit d$ fuam soeum minus diligit 
à$ proximum a quo fepararí vult pio 
pter pꝛoximum. £t idem vgo vbi ſupꝛa. 
Ad auctoꝛitates facre fcrípture . p:o alia 
opimone dicit Moyſeo de libꝛo fcripto 
beleripetüt « Ybauluo a chꝛiſto nate 
ma p:ofratribuofíerí concuptuit. Hon 
quia ocum pꝛopter bominem perdere 
vellet.fed quía oeum fi fieri poffet fine]p 
ximo:quem diligebat poffidere nollet , 
Ziffectuo enim loquebatur : « quafi de 
oilectione fecurue amato 4 amanti oul 
cedine oilectionie oe feparatione commi 
nabatur non quía illius ſeparationem 
e iiij 





vilígeret fed qvalteriuo cólunctioné opta 
bat ð ílle.£uia ergo fratree non fufficit. 
boni agere nififiat oebito modo 7 o:dine 
velímuofüma oiligétiao:diné büc marie 
caritatío feruare z amplecti quo omnía 
equidẽ bona acquirüt ac oꝛdinẽ fndeficté 
tem eterne beatitudinie tandé poffidetur 
eum patre:«filio 4 fpiritu fancto in fecula 
feculo:zum. Amen. 


«E Sería tertia poft oomínícá in ſexageſi 
ma. 3n qua ponttur ea que ducunt nog 
adamandüoeum fuper omnía fermo. to . 


Liud cecidit ín tera 

bonam : natam fecit 

fructũ centuplum. fte 

a rum ybi füpza . Cu in 
ſuperioꝛibus ſermoni 

bue fratres in xpo di 

lectiſſimi de caritate ĩ 

comuni plura pertractauerimꝰ. Reliquũ 
eſt vt de ea etã aliqua in particulari pcur 
ramus de dilectõe.videlicet dei.ſui 2 pꝛo 
ximi que ſunt illa bona ex caritate neceſſa 
río diligẽda oꝛdinate.de qbue ĩ pꝛoximo 
pꝛecedẽti &mone verba fecimuo «c Pꝛi 
mo igit neminé fugere debet: deum impst 
mio 2 füper ommiá effe oiligédüvt ratío 
ipfa ⁊ doctoꝛes omnes ſacriautumant. Ip 
ſe enim eſt a quo omnia in quo omnia pᷣer 
Qué omnia cuʒ quo omnia bona poſſidenl 
habẽtur aperfruürur Ipſe eft enim ſũma 
potẽtia ſũma veritao : ſũma bonitas que 
ſummã rationẽ baby diligibilitatis vt cla 
ruit. Ea ppter fi verbũ oet a nobis in fide 
lium co:xdibue cecidit vt oícimt pꝛopoſita 
verba in terꝛã bonam.í.in méreo deuotas 
faact quidé fructũcentuplum caritatis.ſ. 
⁊ dilectiõis oci cücentefimo gradu fuper 
omnía oiligédo vt vere impleam? verba 
⁊ ſentẽtiã domini.Deutro.o.Aat.ꝛꝛ.Lu. 
1o. f. Ziligco dominũ deũtuũ.ex toto co 
de tuo «Cu quibue ſacratiſſmio verbis 


Feria tertia poft offícam tm ſexageſima. 


tria ð caritate dei ofideráda ſunt. C Pꝛi 
mum quoꝝ oicif ſacramentalis inductio. 
¶ Secundũ modalis declaratio. ¶ Ter 
tiuʒ fructuoſa pfectio. De pꝛimo bꝛeui 
tatis cauſa tria occurꝛũt declarãda que ad 


amandi deũ noo ſũme «ante omnia indu 


cunt ⁊ conſtringunt. Pꝛimũ quoꝛũ dici 
tur.HNaturalis inclinatio. ¶ Secundũ bo 
nitatis conditio ¶ Tertium vero benifi 
cíalio . cótcatio, 


« Pars pꝛima huius fermoníe in qua 
pꝛobatur ꝙ deus ẽ ſuper omnia diligen 


iue: ad boc inducimur naturali incina 


tione:ac pꝛouocamur. 


P "Ritmo igitur dico deũ fup omnía 
A diligendũ effc ficut etiã nobis pꝛe 
cipitur in verbis ſacre ſcripture pꝛoxime 
recitatis vnde ⁊ Sapiens eccleſiaſtici.i.c. 
inquit.Dilectio oci honoꝛabilio ẽ.Et ofío 
Jo.is.Hoꝛtatur di.AManete in dilectione 
mea.⁊ Paulus Ro.s.Scimus qm̃ diligẽ 
tibus deũ omnia cooperátur in bonü. Et 
pꝛime coꝛas.Si quie nó amat oominüno 
ftrum Jeſum xpmi anatbema fit, vnde 4. 
Ziugu.li.s.oe ooctrina cxifttana.c..oicit 
Deus ppter feipfisa ampli? omni bomí 
nt diligẽdus ẽ.Quod ét omnes voctoxes 
moderni nó folum loc idem affirmát.fcd 


etiam rationib? appꝛobant:⁊ corobozant, ; 


⁊ Eaxle b.nofter Bo.in tertío 0i29.ar; 


1,2. fan. o fcóa fcóe.q.26.ar. 1 "fRíc 


ve mediavilla ín tertio di.a9.ar.i.a.q:2. 
Qui ſic arguũt.dicẽtes triplici ratiõe noa 
Tnchinarípotiffimuu ad amandum deum 
ſuperomnia ex naturali — inclinatione 
¶Pꝛimo ratione affinítatíe fccundum 
ením pbm.;.plifi , €lbi cft magna affini 
tas:bi ↄtrahitur magna amícitia quapto 
pter magis fe debẽt fratreooiligere car 
naleo d$ conſobꝛini:⁊ magie mariti ⁊ vro 
Teo:ds fratreo.quia crüt ouo in carne vna 
en. i fbat 29. Et qui uxoꝛem diligit ſe 





—— 


De inducen.ad amo.dei bmo.lo. 


ipſum diligit ad ephe.s.c.f fuper omnes 
1ftoe filij parciteo magis ocbétoiligere 
Quia popinquio: in tantá nati parentibꝰ 
obligantur. ſecundũ leges. in cafu necef 
fitarto pater pót vendere filium in ferui, 
Cde patribue qfilioo diſtraxerunt .l.a. Et 
bene dicitur í caſu neceſſitatis quía extra 
be re.tur.c. Qð nó eft dicitur qp nó eft lici 
tum ex lege fit licitũ ex neceffitate oc oft. 
bis ſicut a.ʒ. peruenit es ppter ín cafu ne 
ceſſitatis omma fünt coĩa.iꝛ.q.i.Dilectiſſi 
mio/ff.ad legem rodíá .be íactu.La.6.1C 
in eodẽ ar. di.c.quiſqo:⁊.c.delicie extra 
ve furtis ſi quío pprer neceffitaté.ss. q.i. 
6.bio ita Pꝛemimſis igitur bie arguo fic. 
peſuppoſito:ꝙ dsto maio: eft attínenda : 
táro maior debet effc oilectio : ⁊ ppterea 
magío debemus diligere patréquta ab ip 
fo babemuocoip? . iConcludito füp om 
nes debemus diligere deũ q eft principa 
lis pater Si en direris qp habes coꝛpus 
ve patris ſubſtãtia. dico tibí qp nõniſi me 
diaͤte inluentia ſolari qꝛ fol t omo gene 
rant bominé phiſi. fed hoe non facit fol 
nifi mediáre potentia « influentía diuina 
quia omne agéno agit in virtute pꝛimi 
actiui.b.phiſi « pio pbtfi.oícttur p moo? 
pꝛime caufe eft caufa motu caufe (ecüde. 
Exemplũ oe poteftate capitaneo quia 
omnc q5 facit facit in virtute regio. ficut 
luna facít que a fole influentiaz accipit fol 
influit in virtute intelligenttarum: ipſum 
^ alioo oꝛbes mouentium maxime pꝛimũ 
mobile ad cuius motum mouentur ceteri 
owes Sẽd ſideus nó daret eis iſtam po 
tentiá minime boc poſſent adoperarí. ſ. 
continue fe mouere. Et fic non fieret gene 
ratio vel coꝛruptio:nec aliquis poſſet ví 
Vere £x quibue arguit q ficut obligario 
patríco qp ab eo habeas coꝛpus multo 
plüorénerío oco. qua ipfe eft fecundum 
auctoꝛem oe cauſis:pꝛincipalis 4 totalis 
cauſan pꝛiaria que magio influit ĩ effecti 
qᷓ; omneo cauſe ſecundarie.hinc eft p ait 


pl5o.8.£roícoy.c.14 . Dijo ⁊parentibus: 
non poteft cquiualeno reddi: Pꝛimo emg 
oicit dijo ⁊ poft parentibuo ad figuifícan 
dum q multo magie oblígamur deo dj 
parentibuo. £8 confirmat Zugu.di.Dili 
gendus eft genito fed pꝛeponendus cft 
Creato: Iloiero.ad $'uriam oc viduitare 
ſeruanda dicit:Solaq; caufa pictatío eft t 
Ybí carnis nulla neticia.é honoꝛa patrem 
tuumfitea vero patrenon feparet.Zam 
diu fcíto fanguinie copulam : qᷓ; oiu ille 
ſuum nouerit aucto:em .2ilioqun tibi da 
uid piotinue canet . Audi filta vide a in 
cli.a.t.⁊ oblí.p.t.«d.p.tui.a concup.r. d.t. 
QuLeftofío deus tu? , Gꝛande pꝛemiũ pa 
rentío obliuifci concupifcet rey decoꝛem 
tuum 2 oícet tibi : totapulcia co amica 
meay macula non eft wi te. h̊ ille £a pꝛo 
pter concludit Ber.inli.de diligendo oco 
oi. Inexcuſabilis é etiam omnie infidelia 
finonoiligit oomínü ocum füum toro cot 
de fuo «tota mente fua, Clamat népe cí 
intue innata:⁊ non ignota ratio iuſticie: 
quía illum oebeatoiligere a quo ſe totum 
non ignoꝛat babere.b ille . Confirmat 
bec ratío fic Certum eft animam nobilio 
rem eſſe coꝛpoꝛe:quia eft fpiritualio 2 im 
moꝛtalis ⁊ incoꝛruptibilis ideo (imme oí 
ligendus eft ille qui animat taleʒ dedit. 
Nam poft creationem generalem mondi 
omnee creaturao veluit oe?ficrí per me 
dium angeloꝛum ac celoꝛum inftuentiam: 
fed animam per fe voluitimediate creare 
40€ boc abunde im fermonariooc p:cce 
btío ifra octauãpaſce diximꝰ. Potiſſima 
autem huius ratio fuit ſecundũ allegatos 
doc.ibi: quía cum anima fit imago dei.⁊ 
nata imedíate ferzt in oeum : ⁊ bearificarf 
in ipfo diligendo emm ex toto co:de. totü 
fuum effe mediate debuit babere ab (pfo 
vt ipis ex toto coꝛde diligeret. CAduer 
tendá ẽ infüper qp eadem ratione f.vr ipe 
deus ab ipfo homine fup omnta alia dili 
geretur p non folum creauit animaovt 














M 





Sería tertia poft důicam ín ſexageſima. 


dictum eft fed etíam coꝛpoꝛa pꝛimoꝛũ pa 
rentum folue foꝛmauit. Ham oc Zldáoi 
citur gen.2 Foꝛmauit igitur bominé oc lí 
imo terze. ac De eua autéoicit zlugu .fup. 
gen.ad literam li.9 uale miniſterium 
erbibuerunt angeli (illà multerio foꝛma 
tione.quierationem audeat affignare cer 
tiffimz.cum otverim füpplementum illud 
carnis in cofte loco ipfiufqs feme cop? 
animam configurationcmqs mẽbꝛoꝛum 
omnia vifcera feafüe omnee, «quicqd ea 
quo illa creatura z bomo femina erat nó 
niſi ullo opere oci facrum qð deus non 
per angelos fed per femetipfis operatue 
eft. ille. Ratio autempotiffima.fecundü 
350. i1.2.0f.18.9, circalitteram quta ocue 
ita ifo:mauit.eft:tir quía modus ille ifos 
mandi erat fup poteffaté naturcitum etíá 
vt bomo in vrroqs ſexu imediate in eum 
tenderet: cx fc toto eum oíligeret.a quo 
fc noſcet imedíate cffe factum . C Confir 
maronuia p:edicta Zfugu.li.s.oc ci.dei c. 
xi di. Deus ítaqs ſumus ⁊ verto cum ver 
bo ſuo:⁊ fpiritu ſancto que tria vni ſunt. 
Deus vitto omnipoteno creato: a facto: 
omnis anime atqs omnis coꝛpoꝛis.cuius 
ſunt participatione felices :quicunq; ſunt 
in veritate nou vanitate feliceo :qui fecit 
bominératóaleanimaler anima ⁊ coꝛpo 
re. Qui enim peccantem. uec impunitum 
permiffitznec finc miſericoꝛdia dereliquit 
fui bonie «malio effentiam effe.cum la 
pidibuo. vítam feminalé etíá cum arbos 
bus:vitam ſenſualẽ etiã cumpecoꝛibus:vi 
tam intellectualem cum ſolis angelis de 
dit:a quo ẽ omnis modꝰ:omnis fpecieo : 
omnis oꝛdo.a quo ẽ menſura mumerno ⁊ 
pondus.a quo eft quicquid naturalíter €, 
cuiuſcunq; generatione € cutuflibet eftí 
mationis eft. Zl quo funt femina foꝛmarũ 
inũ:motus ſeminũ atqs fozima: 
qui ocdít etiãcarni.oꝛiginem:puichꝛitudi 
nemwalitudinem: pꝛopagationis fecundi 
t atemmẽbꝛoꝛum diſpoſitionẽ: ſalutem:cõ 








coꝛdiam. qui anime irꝛationali dedit me 
moꝛiam:ſenſum appetitum:rationali autẽ 
inſuper mentem telligentiaʒ voluntaté, 
Qui non ſolũ celum ⁊terꝛã ſed nec exigui 
contẽptibiliſq; animãtis viſceranec auie 
penulam:nec herbefloſculum ncc árbo:ía 
folium:ſine ſuarũ partium conuenientign 
quadam veluti pace derelinquit.h̊ ille. 
¶ Secũdo idem probatur cy naturali in 
clinatione ratione recip:ocationo Som 
pkmm.s. ethi. Amicicia é mutua bentuolen 
tía in comparatione .z1deo.o.etbico.oícit 
Quod amo:ocbet eé recipꝛocus.⁊ Theo 
phꝛaſtus dicit. Amico exbibert ea decet 
Que tibi vellis exliberi . Qua ex re inter 
rogatuo Diogenes que amicis offerꝛe oc 
bemuo.refpondit eaque nobis optamus 
offerꝛi:pꝛopter.ſ.reeipꝛocationeʒ. fi igitur, 
vnus amat te:tu ocbee cum amare .oícit 
enim Seneca in libꝛo de Beneficijs.Qui 
non oiligitoiligentem fe : vitrum ingrati 
tudinis tncurztt.z b. Bo.in pꝛimo ſen.di. 
io.ar.i.q.ʒ.arguendo oicít . Quod perfe 
€tío: eftoilecrio quando eft mutua: quía 
fi non eft mutua ex vna parte daudicat : 
£t addit ꝙ qui non. amat viciſim fe amá 
tem recte: liberaliter aut é iniquus taut 
ingratus xd deuso diligit omnía que fe 
eit iuxta Sap.xi. Diligis omnia que ſunt 
⁊ nihil odiſti eoꝛum que feciſti.Omnſso 
enim artifex diligit opus ſuum.9. ethico. 
⁊ libꝛo de cauſis dicit ídem philo. Omnis 
cauſa naturaliter diligit futim effectum, 
£t ibidem addit q» pꝛuma caufa influit ba 
nitatem ſuam in caufam ſecundam pieüta 
diſpoſitione. Sed deus é ſummus artifex 
ſapiens ⁊ bonus:cuius effectus eft creatu 
ra ergo diligit omnem creaturam:a piedi 
pue rationalem. humanã:qꝛ quáto aliad 
eft magío bonum tanto magie eft oiligt 
bile , Sed bono eft fino quodámodo bí 
num que ſunt ſecundũ pm fecüdo phiſi. 
2 fccundo de anma. Si ígitur nobilio: eft 
finio:»ie que funt ad finem yt baberur in 





— —— 





tidemlocio apfio  patetqp deus diligit 
bomínem fuper omné creaturá preter an 
gelicam.hocclarius babetur ín fermona 
io pe penitẽtia i tractatu oe bonitate ði. 
Érgo fi amoꝛ ocbet cé recipꝛocus omneo 
ocbét deum oiligere : quia vt babetur.i . 
Jo.4. Ipſe pio: oilerit 09.4 diliget oilí 
genteefe. mo q plus cft deus non folu; 
diligit creaturae rationales fe oiligen 
tco fed incomparabiliter ampliuo oícit 
enim Bex.in libꝛo oe oiligendo oco £26 
omnie amo: fancto:i amoꝛi dei compara 
tuenibil eſt.Cuius ratio patet.dicit eni3 
pho tertíooe anima: qp proprium eft vni 
cuiq; fome agere fecundi pꝛopꝛiaz natu 
ram .£t primo Metaphi. dicit ꝙ vnum 
quodqs entium vtírur natura fibi pꝛopꝛia 
4 Cómentato:.9 mcrapbi.oicit . £25 vni 
Quodqg ficut fe habet ad. entítatem ficfe 
babct ad virtutem Sed omnes creature 
etiam intellectuales ſunt finite.ergo finite 
⁊ cum menſura operantur quia vt babe 
tur i libꝛode caufis nullus actus excedit 
virtutem (üc caufe , Deus vcro eft infin 
fue crgo aito: furo erir infinitus:quapꝛo 
pter ommno doctoꝛes in tertio ot.52. oicüt 
oilectio oci eft eterng. Cum igitur ſecũ 
um pm primo oc celo « mundo : 4 ter 
tio topicoꝛum.Finiti ad infinitum nulla 
fit pxopostio fequitur qp fine comparatióe 
maioꝛ fit amoꝛ dei ad animam d$ amo: 
fanctoxm ad deum diligamus crgo eum 
füper omnia quía uec fic vicem repende 
rc valemusdilectlonis. Nam Z(ugufti.fü 
per Jo.ſermone. ioo. inquit. Incompꝛehen 
ſibiũo eft dilectio qua nou diligit deus 
vy inmutabilis. Hon enim ex quo eí re 
conciliati fumue per fanguinem filij eiuo 
noo cepit diligere fed ante mundi confti 
tutionem dilexit nos vt cum eius vnige 
nito etiã noo filij eius eſſemus pꝛiuſq om 
nino aliquid eſſemus.hec ille. ¶ Tertio 
pꝛobatur idem ex naturali inclinatione 
ratioe ſimulationis ſic. Similitudo cau 


Se inducenti.adamo.dei.bᷣmo.lo. 


favilectionio.8.etbicoy c.4. Ideo fecüdo 
phiſi dicitur. In babentibuofymbolu fa 
cilioꝛ eft tranfitue Et tertio oe regimine 
pꝛincipum.Omnia ſimiliaconiunguntur. 
4 Sapientie.iʒ. Onme animal oiligit fib 
fimile. ideo zirifto. in.8. etbicog mouet 
oifficultates.poptcr quid fir: qp ouo repe 
rientur homines qui nunqᷓ; ſe viderimt:⁊ 
qᷓ;pꝛimum inſimul conuemunt cõtrahunt 
inter fe amiciciam fimul verſautur 4 vn? 
nefcit ab alio oifcedere . £t reſpondit ip 
fe:xpeft propter ſimilitudiem.Sed otcit 
buplicen effe fimilitudinem occultá.vide 
licet.⁊ expꝛeſſam. Er quãuis omneo omi 
nce fint ũmiles wn fimilitudine expꝛeſſa 
fior camen occulta:que conſiſtit in ſimili 
tudine ⁊ pꝛopoꝛrione humoꝛum:⁊ comple 
xionũ. Ideo vnus magis inclinatur ama 
re iftum q; illus Cum ergo inter deum ⁊ 
bomineo fit ſimilitudo occulta.f.fecundug 
animam quia vt dicitur gen. t. faciamus 
bominem ad wnagitiem « ſimilitudinem 
noſtrannpatet qp eum fuper omuia oilige 
re oebemuo.lblom pprerea anon alia de 
caufa dedit banc nobis ſimilitudinem fud 
nifi vt eum diligamus cognoſcamus a 
amaido Donoxcimus Qð ofivmar Augu. 
oi.inlib:o Enchiri. qð eriamrecttar Ea 
giſter in ſecũdo fententia fic Fecit deus 
creaturam rationalẽ que fimum bonum 
intelligerctintelligendo amareramando 
poffideretpoffideindo frueretur 4i ule Et 
fic patet qp naturali inclinatiõe incitamur 
ad amandum ocum. Satiffacitetíam pꝛo 
parre ifta pꝛima huius ſermonio. 

¶ Paro ſecunda huiuo ſermonis üt qa 
declaratur o» ineitamur ad diligendũ deũ 
fuper emma ꝓpter cõdictionẽ bontatis. 
ex Ecũdo principaliter oio cy incita 
M P mur amare deũ füp oia ppter con 
dictionẽ bonitatis.diximus enis in ſermo 
ne pcedenti qp toraró diligẽdiẽ bonitas 
füma:q9 ét 0 ampliat a declarattripliciter 
«€ Pꝛrimo q deuo ẽ ſũmũ bonü. p Sco 














Seria tertía poft dñick (n fexageftma, 


uia eft vltimü bonum. ¶ Zertio quía ẽ 
eónumicabile bonũ. ¶ Pꝛimo dico ꝙ de 
us eſt ſume diligendus quia ẽ ſume bonꝰ 
fic arguendo.ſccundũ pbilofopbu .r.etbí 
€o:m bonum eft quod omnta appetüt.i. 
bonum vt bonuz:ab omnibue appetibile 
€ft diligibileq; Tunc ſic Quanto reo pl 
habet de bonitate tanto plus habet de di 
ligibilitate. vnde phᷣs rertío topicoꝛuʒ ait. 
Odaxime bonũ maxime omnee appetijt. 
Sed dei bonitaſtranſcendit abſqʒ cópara 
tione bonitatem totius creature in infini 
tum.ergo ẽ plus qᷓ; tota creatura diligen 
dus.Nam deus eft bonitas eſſentialis P3 
omnes ooc.quia vt dicitur lu.i8, Sol? bo 
nus deus eft per cffentíayoicit.enim.Sxo 
tuo in fo di.⸗.q.a.Et ín primo di.s.ꝙ de 
uo é rale amabile ꝙ ex fola ratione füi vt 
obiecti eft oat completam rónem bonita 
tie actui perfecte intenfo,£r ideo ĩ pꝛimo 
firp:olo.circa finem oicít qp amare deum 
finc circũſtantijs eft bonũ fimpliciter. bo 
nitas autem creature ẽ accidentalie 2 par 
ticipata. Pꝛeterea bóitae oet € vniuer 
falie.bonitae aũt creature ẽ particnlaris. 
¶ Stem bonitas oci ẽ pura 4 ſimplex.bo 
nitas vcro creature ét rónabilie huma 
ne eft admixta faltern cum veniali. £c ét 
deuo hz onmes uirtutes creature autem 
mínime.ergo deus anobis € ſupeꝛ omnia 
^ ctia) fuper noo oilígendue, «quía boni 
tao noflra é ab eo ideo ét fi nibil abeo ex 
pectáremue ocbemue eum is omnía oi 
ligere. ¶ Secundo idéptobat quía ecuo 
eft vltimũ boni ſic. Sccundũ phim pꝛimo 
poſterioꝛum.ꝓpter vnum quodq; tale : ⁊ 
uilludmagis.Sed cari tas qcquid diligit. 
ppter oct oiligit.ergo pino ⁊ pꝛincipa 
liter amaxime diligit ipmoeuy.ergo Pm 
oꝛdinatã caritatem deus pꝛeponitur om 
mbuo: ẽt vber. Confirmat bec rõ fic, 
Fins magis ẽ elligendus d$ ea que funt 
ad finem:qꝛ finis nobilioꝛ eſt: vt dictus ẽ. 
Et optimũ eft in vnaquaqʒ reed ad o 


dínem caritatis ſpectat: vt magio diligat 
ea que fünt magie elligenda. Si crgo bo 
nũ increatü é finie. Et bonum crcatü é ad 
fincm pj qp in o:dine caritatie fcmper bo 
num üucreatü quod eft oeue pꝛeponit᷑ bo 
no creato ꝙ ſumus noo 4 oíà alia, CItẽ 
confirmatur bec rõ fm Bo. vxbi ſupꝛa fic, 
Caritas facit deũ diligi tanq; finem vlti 
mts fómum bonum: q: finis vltimus ẽ 
viue folue:fimilitcr nó hñs aliquid fupe 
rius ſe:yel fibi equale. hinc é qj 6m carita 
tis legẽ:impoſſibile éalíquid pluo oco: l' 
equaliter ipfi oco amare.fCarítao.n. quia 
viligit ocü.ficut ſumũ bonü oilígit cus ſu 
per omnía: qꝛ diligit cum ficut fincm vl 
tími.oiligit ipfam.ppter fc. Quod autg 
diligit ppter fc ⁊ fupcromníailigi£ ole 
ctione fruitionis:qð vero ꝓpter alitd oí 
ligitur:ipm oiligitur dilectione yſus. Lũ 
ergo caritatis fit oia ad deũ tanqᷓ; ad vlti 
má finem refferve ficut ponderis eft om 
ntà ad locii pꝛopꝛium inclinare : binc é ꝙ 
caritas facit nos deũ füper oía : « ét plug 
qᷓ; nos diligere. Tertio boc ídem poa 
tur:quia deus eſt cõicabile bonus ſpeciali 
ter.f5 tho. ⁊ Ric. vbi füpza vnaqueqʒ amí 
cicia reſpicit puncipaliter illud ín quo pit 
cípaliter inuenit illud bonũ fup cuiu cói 
cationc fundat ficut amicícía polytica px 





cipaliter refpicit pꝛincipẽ ciuitatis ta quo 


totübonum cíuitatio ocpendct . vfi maxi 
ma eiocbet fideo:⁊ obediẽtia a ciuibꝰ y 
amicícía caritatis fundarur fup cóicatíóe 
bonitatis:que confiftít effentíali in oco fi 
cut in pio pꝛincipio.a quoocrítat in oẽs 
qui ſunt beatitudinie capace: «1o pꝛinci 
paliter a maxime deus eft cx caritate dili 
gendue.Sfpfe n.oiligi£:ficut beatitudine 
€á. primo át ficut bcatitudineg fimul no 
biſcũ ab copticipane.ergop3 ꝓpoſitum. 
qr ££onfirmarar bec ratio ab Auguſti. in 
lib:o oe moribueecclefie ficioicé c4. 
Cum deus oiligitur:z amatur ardentius 
nilil aliud ab humqno genere: quam 


De (nducen.ad amo.dei Pio o, 


certor cóftanti gradu in optimávitam 2 
beatiffimá pergitur. 0 ille Ex quibue pj 
g deus é ſume oiligédue ppter bonitaté 
íuá àméfaj.patetqs pofecüda bui?fmólo. 
¶ Pars tertía butuo ßmõis i qua pio 
batur qp oeuo fup omnia oiligéduo clt p 
ter coicationé beneficioꝛũ. 
TIT Értio ín boc fermone adducitur 
aliud ppter qà oc? cftoiligéduo 
f.beneficioy cótcatio 'IHam fi loquamur 8 
beneficijs particularibue tanto vnufafqs 
agio tenct amareocíi : qᷓ;to potioꝛa be. 
nefciaab eo recepit. IR Jac. pꝛio oẽ oatü 
optimi. i.oc donũ pfectüoef.c.d.a.p.La.q. 
wonétráfimtatio n. ui. obũbꝛatio. ſuper q 
bus verbis fundaͤtur treo rõönes:gbus p 
batur cp oẽ bonũ a oco pcedít.q dꝛimo 
quiavicitoptimi. TR regula cft in phia. 
Oð ot tale per participationé ꝓcedit ab 
to tale p eſſentiã.exẽpli gra. ferum 
ignitü ẽ ignto p participationeg 1 iõ pce 
dita coq ẽ ignis p cffentiá :fed octis é 
bor eſſentialifer moſũma bomtao :nos 
vero ſumus boni per pticipationeʒ ergo 
bonitas nr̃a ab eo pꝛocedit. ¶ Secundo 
qꝛ dicitperfectũ. Hã regula ẽ ſcßõo metha. 
Qbð oẽ marie tate in aliquo genere eff cá 
oium que fünt Lillo genere v w genere 
lucidóy fol é cá oiu 35 null? ẽ pfectiffim? 
ficut oe? ergo deus eft cá oie pfectionio , 
« Xértio qx oícít apud qué 4€ .IHá regu 
looatp ab illo cücta ꝓcedũt qui fp poteft 
10/34 ulta abundat:s null? talo repio 
batur nifi oc?ergo zc. qr Sed oimtffio be 
neficijo particularib? veniamus &d gene 
raliaiqpuo oco indifferẽter incitamur ad 
mox dei. Que ſunt tria.ſ. beneſiciũ crea 
tionis.beneficiũ redẽptionis.beneficium 
gloꝛificatiõis. Pꝛimo igit inducit noo 
^ oblígat ad amoꝛẽ oct benefici creatto 
niomonifolum copoꝛis pꝛopꝛij fed etlam 
anime nr̃e: oc quibue otcrü eft in pꝛima 
parte ftd etii benefici creationis mũdi: 
Qui ppter noo factuo eft qx fm pU fcóo 





pbtfi.22:0€ aia S'into quodánodo omniũ 
€ homo.vñ lact.in lioc ira oci.c8. dicit. 
Omnia eni quibue (tat quicqd generat 
€x fe mũdus ad vtilitatél»ote accõmoda 
tà fant. ille, "fRefpice ergo aia mea terii 
cum oíbuo fructibuo eiꝰ:reſpice aialía cii 
ommbus volucríb? celi ac maris pifcib?, 
Reſpice ſolẽ:lunã:⁊ ftellao celi .oia enim 
clamant vt diligas deũ:oia cnt ifta ꝓpter 
te creauit.ppteꝛeacõeludit Aag.iñ.a.di. 
pꝛia di. Si queratur ad qd creata fit rõna 
liocreatura.rüdctur ad laudan. « ſeruien 
dũ ei ⁊ fruen.eo in qouo p:oficitipfa non 
deus.deꝰ plenus ẽ enm bonitate ⁊ perfe 
criſſimusmecaugeri põt nec minui . qp er 
Go creatura rónalío a oco creata é.reffer 
rendüeft ad creato:io boniratéz ad crca 
ture vtilitatẽ.ꝛ infra.⁊ ficut factuo eft bó 
— vt eiſeruiret. ita factus é mun 


uͤs ppter l»oiem.f. vt ei feruíret.pofitue 


€ergo bomo in medio vt ei (eruiret sc ét 
ipſe ſeruiret z acciperet vtriqs crefluerct 
totüad boni Dominio : 7 qð accipit obfe 
quiii  q5 impendit:ita ent volutocuofi 
bi ab bomine feruiri vcea ſeruitute non 
deus f bono ſeruiens iuuaretur:⁊ volu(t 
yr mundus ſeruiret bomini ⁊ exinde fimi 
liter iuuaretur homo. totíi igitur bonum 
bomínia ẽ:⁊ qð factá eft ꝓpter ipfas. ꝙ 
factuo e(t ipfz.omnia eni vt ait apoftoluo 
noftrafünt.f.füperioza equalia ⁊ inferioꝛa 
ſuperioꝛa quidénoftra ſunt ad. perfruem 
dum :vt oeuo « trinitas : Equalia ad con 
uiuenduʒ. Cangeli qui fi modo fintfüpe 
rioꝛes wm futuro erunt equaleotqui ⁊ nũc 
ſunt noftrí quia ad vfum nobis ſunt. St 
cut reo oominoy oicütur effe famulo; t 
non oomíno fed quía funt ad vſum cox : 
ipfi quoqs angeli in quibuſdã fcripturclo 
cis nobiofcrute oicütur oum ppter noo 
in miniſterium mittuntur ide homine 
quoqs in fcriprura reperitur interdum ꝙ 
factue fit pꝛopter reparationem angelice 
ruine.qð non eft ita intelligeudum quati 














Sería tertiapoft důicam in ſexageſima. 


non fuiſſet bomo faetuo fi noͤpeceaſſet an 
geluo.ſed quía inter aliae cauſas pꝛecipu 
8». bec etiã nõnulla caufa extitit. Hoſtra 
igitur ſunt ſuperioꝛa ⁊ equalia:noſtra etii 
funt inferioꝛa quia ad ſeruiendum nobio 
funt facta.h agi ibidem. q7 Secundo 
inducit zobligarad amozé oct, beneficius 
redemptionis. Hon cnim füfficiebat ad 
Verum 2 perfect amoxem nos creaſſe:ni 
fictiáredemiffet , fed vr otcunt theologi 
multis modis boc potutfler facere fi vo 
luiffct fed vr oſtẽderet exceſſinam carira 
tem voluit nos deus pꝛopꝛij fil per wicar 
nationẽ « moꝛteʒ redimere vnde Magi. 
in tertio di.ao.ſic inquit. Si modo quera 
tur.vtrũ alio modo potuiſſet bominem lí 
berare:qᷓ; per mo:té xpi dicimus ⁊ alium 
modiz a fuiffe poffibilé cuiꝰ rerit cun 
eta fübiacentfed noftre. miferie fanande 
conuenientioꝛem modum ali non fuiffe 
nccopoxtuitfe:quid enim menteo noftras 
erigit tantũ:⁊ abimoxtalitatte ocfperatio 
ne liberat:ds ꝙ noo tãti fecit deus vt cu 
iuo filius imurabiliter bonue ín fe mauéo 
tp erat a nobis accipiens. qð nó cratoí 
guatusnoſtrũ inire conſoꝛtiũ mala noſtra 
moꝛiendo perferꝛeret.hibi. Oue confide 
rano Ber elamabat di. Somine quid cft 
homo quia innotuiſti ei ; aut filius homi 
nis quía reputas cum :deniq; mittis ei 
vnguentum tuum imittis fpiritum tuuz: 
pꝛomnittiſqʒ vultum tuum:zne quid vacet 
1n celeſtibus habitans ad operae follicí 
tudinis noftre illos etiã beatos fpirirue: 
pꝛopter nos míttio in mimfterium bille 
Reſpice ergo anima. mea xpm w cruce 
pendeutem. aefpice ſanguinem de coipo 
re manantem. reſpice vumnera scaput incli 
matum bꝛachia.extenſa ⁊ cruci affixa.hec 
euim omnia clamant. Dilige me o anima 
ingrata:bec.n.omma pro te pario: Et nec 
fic alium modum inuenire potutt : fic ad 
tum amandum incitariuum . vnde Ber. 
füper can.ſermone.ao.ait. Columba mea 











foꝛmoſa mea vent infotaminibitopetiei 
clauis penetrans:clauis reſerano factug 
eft mili vt videam voluntatem oomtnt , 
Quid enim videam perfozamen. clamat. 
clauisꝛelamat vulnus quta patet archanũ 
coꝛdis per foꝛamina coꝛpoꝛis:patet illud 
magnum pietatis (acrameutum: parét vi 
fccra mferico:die eiuoi quibue vifitauit 
noe oꝛiens cx alto. In quo enim clari? jj 
in tuis vifceribuo illu(iff-t : ꝙ tu bomine 
ſuanis z mittis multe miífico:die onmi 
buo inuocantibus te:maloꝛem enim miſe 
rationem nemo babet d$ vt animã fuam 
ponat quie. p:o amicis ſuis abditio toi. 
matio.D ille CTertio inducit 7 obligat 
nos sd amozemoet beneficium glozifica 
tíonio qo expectamuo. Erperimento enij 
comp:obatur ꝙ multi pꝛopter beneficia 
fperata ab aliquo oiligenter ci feruiunt 4 
ſumme diligũt. Diligamꝰergo ⁊ nos crea 
toꝛem ⁊ redemptoꝛem noſtruʒ qui nobis 
vult dare etiam ca que nunqᷓ; poſſemus 
eftimare oe quibue 7fbaulue.I.co:.3. £25 
oculue non vidit uec auris audiuit nec iy 
ca: hominis afzendit que pꝛeparauit oc 
ueoiligentibue c.a Jac pio.£fccipier co 
ronam vite d$ repzomifit deus diligenti 
buo'(e Ideo dicit Augu. in libꝛo oc moꝛi 
bue ecclefie c.ꝛꝰ. Diligamus dominũ ex 
toto coꝛde:⁊ ex tota anima ey tota men 
te quicunqs ad vitam peruenire pꝛopoſui 
1o.víta enüm eterna ẽ cotum pꝛemium 
cuiꝰpꝛomiſſione gaudemto. ncc pꝛemiiʒ 
poteft piecedere merita pꝛius bominioa 
ri js dignum é:quid eni; iniuftiuo:z quid 
fuftiusoco.nó ergo debemuo pofcere pic 
miuz ante d3 mereamur acciperc.f. per oí 
lectionem oet. ille. gui propter pꝛedicta 
beneficia in Li. folliloquioy.c.18. loquítur. 
9d ocum fic . Iceirco domine deus vifift 
lege tiia vroiligam te omnibuo lo:io :t 
momentíe quibuo fruoꝛ bonis miſericoꝛ 
die tue:quoniaʒ femper perirem niſi quia 
ſemper me regis:⁊ ſemper moꝛerer niſi 


COCPENCTITNOR: 


: Se modifica amo.oci. fino .. 


quia femper me víuificae t omni momen 
to miſericoꝛdia tua magua bencficía pꝛe 
fiae ficut ergo nlla hoꝛa eft vel punctus 
1n omni vita mea: quo tuo beneficio non 
vtar fic nullum ocbeteffe mométum:quo 
Tc non habeam ante oculoo in memozia 
mean temon oiligam ex omní foꝛtitudi 
ne mea ſed nec boc valeo mfi tu oederío 
mübi.cue eft omncoonum bonum .IRó 
enm volentie neqs curzentie eft fed tu 
miſerantio vt oiligam te. tuum eft oomi 
ne hoc donum cuiue eft omnc donum. Ju 
bctebiligi oa quod iubes: 2 iube qð vie 
Oignis qui femper ardes : ⁊ nunquá ex 
1íngyerie.2 amo: qui femper feruíoz ni 
quã tepeſcis accende mea accendar inquã 
totus à tc vt totus diligaʒ te ſolum. efr 
nus enim te amat qui tecum aligd amat. 
oilígam te quia tu pꝛioꝛ oiexifti me.hiille 
Sedulo igitur fratres dominum oiliga 
mus vſq; ad finem perſeuerando sac eiũo 
beneficia memoꝛie tenendo uon defieia 
muo vt benefieium illud glouficationio 
digne confequi poſſimus. ipfo preftante 
qui cum patre fpiritu fancto cftat aute 
ſecula Amen. 


4 feria quarta poft dominicam in ſexa 
gefima oc amoꝛis dei modtficatione quo 
modo focbcaroiligi. fernio vudecimuo . 


Liud cecidit in teram 

bonam natum fecit 

fructum centuplum , 

a Iteruʒ vbiſupꝛa. Quo 

niam fratres in cit 

fto ſuauiſſimi vt fcítug 

eftabfas oꝛdie nec mt 

nímumquídem opuo rite perfici poffe. 
Quo ree oígnio: extiterit fublimío: : eo 
oiligentía maioꝛe curandum eft ne quícds 
Que oidinío (imr pꝛetermittantur: quia 
longe matue oetrümentum infürget a có 
füfioquo njaiosa fimt non recto oꝛdine 


peregiſſe:q; queperfieienda evantfi nint 
ma extitiſſent. Et cum nibil meliuo nibil 
oigniuonibilqs fit vtilius caritatezz amo 
rediutno:quo regm celeſtis poſſeſſoꝛes 
inſtituimur « reges de quo ur pꝛoximo 
pꝛecedenti fermone verba fecimus vbi 
abunde vrarbitró: quomodo inducamur 
amare deum ocfcrípfimuo ne igitur incaf. 
ſum laboꝛemus: 4 caritao noftra ⁊ crga 
deum amo: nofter vanuo non mueniatur 
e huius amoꝛio oꝛdine.i.qualiter 4 ficut 
amare deum debeamus. Jinpꝛeſentiaruz 
nobis pertracrandum eſt: modus enim 
impꝛimis attendendus eſt:quia ſicut eum 
ſuper omnia debemus diligere fic qualia 
fir amo: nofter perſpiciamus vr non per 
functoue niligamue . Pꝛeceptum euim 
fublime babemuo . vbi dicitur. Diliges 
dominum deum tuum cx roro code. tuo 
4C. Ion autein timeas fecundum I£rifo 
Tum quía timere eſt ſeruoꝛum oiligere 
autem filioꝛum. Zum quia timoꝛ füb ne 
ceffirate eſt: dilectio in libertate . Tum 
quía timo: penam habet.dile etio vero nó 
fentit penam (cd gaudium « leticia stum 
quía m timoꝛe ſeruientis penam quidem 
cuadit mercede vero iuftítte non habet: 
Mon vult ergo ocue quafi oomin? time 
vüftd vr parer diligi:quem qui ic oiligit 
perficictur in eo quod oicont propotita 
verbanoſtrapꝛefata.ſ. Aliud cecidit in ter 
ram penam (fcilicet earuate plenam wa 
tuma£ , deo aduertendum cft ꝙ non fo 
lum pieceprum habemus oiectioma fed 
etiam smodificationem huius dilectionis 
accepimuo vbi of cx toto c.t.ac.Circa q 
ba tria in fermone ifto ofidcrabimwo , 
4r Pꝛimũ quoy rócinatio.qz Secundum 
obligatio. Zerríü vero ofültatio oicct.. 
4r are piimabutuo fermonio in qua 
elaratur quare fingulariter fir oatü prece 
ptũ de dileetione dei co modo quo ẽ datũ. 
W Y Iino igik.g prucipaliter wore 
M7 reopuo é .impumio quare uobis 


























Sería quarta poft ofíicá (n feyagefuna, 


ſie ẽ dilectio diuina mádata.Zid curꝰeuidẽ 
tiam tree cõcluſiones ánorabim?4E Pꝛi 
ma quaꝑ dicet pzeceptio . q7 Secunda ot 
ſtinctio Tertia dt appꝛopᷣatio.C f2uá 
tuz ad pꝛimã cõcluſionẽ que of pꝛeceptio 
ſciendũ ꝙ pꝛeceptũ ẽ nobis vt deũ diliga 
mus nõ atit yt eum cognoſcamus quía i 
via melius ẽ diligere oc ds cognofcere . 
vnde £rife (up £»at oicit /&lde qt non 
birit cognofces ofim deũ tuũ (ed diligeo. 
Qiii cognofcere vnũ deũ pcne pꝛopꝛiũm é 
humane nature oiligere aute; € religiofi 
coꝛdis ⁊ recti.b ille. Rõ aũt quare poti? 
de amo: pꝛeceptũ dederit d$ de alijo eft 
triplex. Pꝛima or facilitatis qꝛ nibil 
ẽ tam facile tam libex: tamq; in práte bo 
minis ſicut oiligere . yt nemo fe excuſare 
poffit vfi Ber. Amãti nibiloifficile iuxta 
illud Eat. xi. Jugũ cni meũ füaue eft 2 
onue meti leue. bec ppter amoꝛẽ: amo: 
eni omnía fuautaefficit i eni tátiü amo: 
allicít mondi «dito magie allicereoj oile 
ctiooci.q- Secũda ró oícit gratiofiratie: 
Q: amo: oci omnia opa reddit gratuita : 
ipeo eni fertitia coacta nó placent:fed cum 
amoꝛe facra. yide Pau.i coꝛ.iʒ.Si diſtri 
bueroĩ cíboo.pat.o.f.m.c, át nó habuero 
mbil mbi pꝛodeſt. C Zertiaró.oicit vir 
tuofitatio:q: amo: dei é pondue « virtue 
ſurſum ertgéo aiam ad diuma econtrario 
amoꝛ mõdi. Ideo Z(ugu.oicit Amoꝛ me? 
bondus meũ.⁊ Criſo dicit. Diliges qt 
nó timeas:quia diligere maius € d$ time 
-rewtoictü €. Diliges ét dicit ⁊ nõ diliga 
rie ad oenotádum ꝙ vis amicitie vel ca 
ritatis cófiftitin amoꝛe:nõ autẽ ab aliquo 
smari.vel ét ad fignificandü qp deus dili 
gitoiligéteo ſe. iuxta Ulud pꝛouer.g. Ego 
diligẽtes me oiligo 4&7 f£.uantü ad fecun 
dam códufioncm que of oiftinctio ſcien 
dum eft ßm. Bo .in tertío ol. 27.ar.2 «q.5. 
Quod fi querat an actus dilectiõis i oe 
babeat modii, « ſic diſtinguendũ p ipli 
citer pót aligs act? bére modd. ¶ Pꝛio 











per limitationẽ quát ad feipfum , Et ſe 
5 modũ actus oío virtutio create . fio 
enim virtue creata finita « limtata eft jd 
omnie actus eiue finitationé bj « modi 
loquendo : oe limitatiõe 4 finitate nó feci 
dum poffibilitaté (cd fm actũ. ¶ Seam 
do modo pót oící aliq actu bére modii 
per aggregationé circonftantiay.£t ficby 
modum oie virtue moꝛalis «merítoia, 
quia nullue act? fit landabilis nifi. ad ei 
eeurzant debite circonſtaͤtie qr Zertio oi 
8ligeactue bére modi ex mediationein 
ter lipfluü ⁊ diminutũ.Et fic of lẽre mo 
dum actue virtutio cardinalío ſiue polytt 
ce. Omnes eni imediate cófiftunt interi 
perfluü  oíminutü ex boc ipfo qꝛ habent 
obiectũ creatũ.i finttũ.Quoniã ergo cart 
tae ẽ virtus creata:⁊ virtus gratuitꝗ 
virtue theologica hie ẽ ꝙ actůo eitioba 
bet modũ ex vutis limitatióc:etiá modü 
babet ex oebitay circonftátíay additione 
vt piq: modue q é circa actü caritatio: 
vt qeoilígat oíim füper omnia . « pptc* 
fe ex toto co:de : ex tota anima 4 e): tota 
mente ed modi qui eft ex mediation⸗ 
inter ſupfluũ ⁊ diminutiuũ non habet qꝛ 
obiectũ eiuo ẽ imenſum « infinitum boc 
modo intelligitur illud Ber.de diligẽdo 
veo .f.caufa oiligendi oeum € ipfe oc? ma 
duo é (ine modo oiligere € . «7 fauantü 
ad tertiã cóclufioné que of appzopsiatío , 
ſcienduz é 6m Nic.in quolibe. 52.3. Qði 
ifto pꝛecepto diuine oilectionte ponit ifte 
modus toto .c.t.4. « to.mente. triplici ra 
tione , ¶ Pꝛimo ídé indinatónie fic ít 
enim Alexander ín tertía parte in tracta 
tu de fide qp oeue oedit pꝛimis parentí 
bue tría lumia. ¶ Clu diuinale quo co 
noſcerent oet 4 — 
ſpirituale quo cognoſcerent animam piõ 
pꝛiam quante dignitatis eſſet. CPoſtre 
mo dedit vnum terꝛenũ quo terꝛena atq; 
inferioꝛa cognoſcerẽt : ſed ftatim poft per 
petratum pꝛmũ peccatũ.duo pꝛia lumina 









— — 


De modifi.amoꝛio oci. fio a1. 


perdiderunt.tertiũ at remáfit perpetuo 
quia vrbabetur geñ. 8. Senſus «cogitató 
bominie in mali pzoua ſunt ab adolefcen 
tia ſua vt etiã patet. tranſũptiue.n.q.i.c. 
Omnis etas.t.ꝛo.q.ʒ.c.pꝛocliuis ⁊ de p 
ſump. c. cũ in iuuentute. vt igitur deus bo 
minũ mentes inclinaret ad amoꝛẽ ſuum: 
A ad tranſitoꝛia fugiẽda efficaciter mone 
ret in pꝛecepto fue dilectoͤnis verba repli 
catoꝛia pofit.d.oiligeo.d.t.ac. q7 Secun 
do ponit iſte modus ratione obduratíóio 
quia vt dicit Jo. Criſo. Sicut clauuo vno 
ica yna percuffione nófigitur in mate 
ría pura fici co:de bumano obftinato 2 
edurato non figitur bonü:z volle pꝛecep 
Tü vnatantü iuſſione:quapꝛopter videne 
coꝛ hũanũ deus vt adanranté ourü pofuit 
fic verba replicata:vt co: noſtrũ molifíca 
ret. Eertio ponit pꝛedictus modueró 
nt attributionte ſiue appzopiíationto: qz 
vt dicit Bo in tertio di. 7. in.q. circa litte 
Tám : q;uis caritas imediate reſpiciat ac 
tü concupifcibilio círca quá pꝛimo ↄſiſtit: 
nibilomimto tamen actus illarũ virium 
reſpicit vt diſponẽtes vnde omnee vireo 
anime quodãmodo oꝛdinantur ad. ipfam 
dilectionem ſicut ad illud quod habet ra 
tionẽ cõpletionis refpectu omniũ virtutũ 
⁊ quia virtutes anime treo für idco appo 
muntur códitionee tree falicet per refpe 
ctum memoꝛie. Intelligentie 4 volütatio 
fcilicet toto coxde.per reſpectũ ad. intelle 
ctum.tota anima per refpectü ad volunta 
tem.tota mente.per refpectum ad memo 
ríam.vel ponuntur tlle condítionee pro 
pter vim rationabiley concupifcibilen : ⁊ 
iraſcibilẽ. vnde oicitur toto code p:opter 
ratíonabilé.tota anima pzopter concupi 
fcibilem:a tota mente vel fostítudine p:o 
pter iraſcibilem. £t ideo eypomtur pluri 
buo modis boc pꝛeceptum. ſecundũ 250. 
vbi fupza.£t Alexadrũ füper Luc. £t tho. 
in tertio fcripto otc. in.q.circa litteram. 
Éttbo/fccunda fe,q.44«r.s, «p fiio 


ením eyponitur fic ſecundũ Augu di. oil, 
dde, tuii cx toro.c ji. toto intellectu fiue 
erroꝛe totaaía.i.tota voluntate ſine cõtra 
dictione tota mente.i.tota memoꝛia ſine 
obliuione. ¶ Secundo exponitur fic etiã 
ſecundũ Augu.pꝛimo oe doctrina chꝛiſtia 
na diligeſdñm ex toto coꝛde diligere pꝛe 
ciperis vt omnes cogitatiões tuas ex to 
tà anima vt omnẽ vitam tuá cx tota men 
te tua vt omnem intellectá tuum ín illug 
€onferae:a quo babeo omnía que cófere, 
becille. qp Zertío modo expomtur fecun 
dũ Criſo ſuper Bat ſic. Diligere autem 
deũ ex toto.c.cft vt co: tuũ non fit inclina 
tun ad alícuiuo rei oilectionem magif j$ 
vci.oiligere ocf ex tota anima eft certiffí 
mũ animum vel íntellectuy babere ín ve 
ritate: firmü effe in fide | Qut enim cre 
dit apud ocum cffe omne boná nibil ba 
nieffe extra ipſum:hic oiligit ocü (n tot 
anima:diligere vero tota méte eft vr om 
nee fenfüo rantümodo oco vacent.iCuiue 
enim intellectus oco míniftrat cuiuo ſapi 
entía circaocü eft.cuiue cogitatío ca que 
dei funt tractat:cuiuf memoꝛia que oei (üt 
recoidatur tota mente diligit deum. cc 
ille. Mouarto niodo exponitur fic fecun 
dü oꝛigenem ſie di.Dil.d.d.t.ex toto coz 
de.i.ſecundũ totam recoꝛdationem:⁊ cogi 
tationem ⁊ operationem ex tora antma.f. 
vrparatuo fie cay ponere pz pietate dei. 
In tota méte f. vt nihil aliud pꝛoferas né 
fi que dei ſunt. ¶ Quinto eyponítur fic 
ſecundũ Gregoꝛiũ. Niſſenum fuper lu.fic 
oí. In tria autem quedá anime vie diſcer 
nitur. fin nutritiuam feu vegetabilem fcn 
fibilen «rationales que tn natura hũana 
inſpicitur dilige ergo ex toto ce:de quam 
tum ad animam vegetabilem:ey tora ani 
tua quantuni ad ſenſibilemex tota mente 
quantum ad rationalem quia boc quo nu 
trimur quod ſentimuo:ꝙ intelligimus de 
bemus ad deum refferre.bec ille. CSex 
to modo exponitur ſic Riridam er, 

















.. Sería quanta poft ofietit (nfegasgefuns, 


ZOil.d.d.t.ex t. coꝛde.i. pꝛudenter:tota aía 
i dulciter tota mente tua.i.foꝛtiter ⁊ ſubin 
fert. Diſce xp̃iane bomo amare xpᷣm fed 
quomodo?2ama ingt oulater ne illectus: 
Amapꝛudenter ncoeceptuo:ama foxtíter 
ne oppꝛeſſus ab amoꝛe dñi auertaris.hec 
ille. ESeptimo ⁊ vltimo modo exponit 
fic fecundum €lgo oc ſancto victoꝛe. Dili 
£co.d.d.t.extoro coꝛde.i.deuotione quo 
fid virginco:roraanima.toifererione:quo 
ad confcffo:eo cy tota mente.i perſeuerã 
tía ⁊ foꝛtitudie quo ad marty res.hec ille 
ex quibus habetur quare datum eſt pꝛe 
ceptũ de dilectione dei ſub hac modifica 
tione.Satiſqʒ facit pꝛo parte. pꝛima bui? 
ſermonis. 
¶ baro fecunda huius ſermonio im qua 
ponitur fi tenemur bac modificarione de 
um oiligere. 
cundo inquirendũ é an teneamur 
, oiligereoeü fccundum modu; p:e 
dict ad boc vt viram. confequamur eter 
nam.Zíd cuite euidentió tria. conſideran 
da (unt. Pꝛimũ quoꝛũ dicitur affirma 
tio. ¶ Sccundum oppofitio T" Zertium 
occlaratío MfMuantuʒ ad pꝛimũ triplici 
ter affirmatur qp obligamur oc modo ð 
wuoiligere. qr dꝛimo fic nullue acquirit 
vitam ccerná mfi perobferuationeg máda 
toꝛum dei iuxta iliud APat.io. Si vio ad 
vitá ingredi ſerua mandata vbidicit Hie 
ronymus vita eterna non niſi per diuino 
rum mandato: obferuationem acquirit᷑. 
Sed «interrogáttlegie períto Aat.aa. 
Quod eſſet maxunũ mandatum tn lege. 
rcfpódet dñs veritao infalibilis. Diliges 
did.tuum ex.t.c.t.ac.ergo qui ſalutem có 
fequi ðſiderat ante omuia boc implere im 
pꝛimis opus eſt. Secũdo pꝛobatur fic 
per locum a contrario ſenſu percunctanti 
alio étlcgie doctoꝛe.vt habet lu.x. Quo 
modo falutem poſſer inuenire.rñdet dñs. 
Quid audio in lege quid fcriptum eſt.Et 
dicente illodiliges.d.d.tuum c. "IRefpon 


det illico dñs.hoc fac ⁊ viues.ſ. in vitah 
petua.ergo fi ſic vita eterna acquiritur cá 
uͤenienter qui nó fic deum diligit nõ viuit 
fed pꝛiuatus vita eterna mout. igitur pa 
tet pʒꝛopoſirum. ¶ Zertio idem piobatur 
ráttone ſic.Cum dñs piecipit alicui ſubdi 
toꝛũſuoꝛum vt faciat aliquid. talí tempo 
non ſolum tentur ad illud fed ét ad teni 
pus. Et a fo:tíox fi Doc modo tempoꝛe ð 
terminato fi precipit ocue bommi aliad 


etíam tenetur.ergo part ratione cũ pied " 


pit aliquíd fieri octermináo modumuion 
folum tenef quío ad actuo cxecutioné ftd 
etíam ad modi impletioné.qr £ouantut 
aũt ad fecundum bacparte triplicitá 
opponit contra [anc obligationẽ. "Pi 
mo ratione rebellionis per locü ab aucto 
mitate Augu. ſicdi. vt babct iu tertío fen, 
di 27. Cum ineft aliquid carnali cócupi 
fcétie:mó omnimode ey tota ammaviligi 
tur oeuf.Sed bocneceffario ineft hommi 
in vía.ergo non tenemur ad iiic peceptt. 
modum.quta vt baberu:.ff.oe re.iur Lit 
peffibiliinulla eft oblígatio.q- Secundo 
idem p:obatur róic offenfionie fic. lle q 
peccat noi oiligiroeum ex toto codes] 
in bac vítanó poffumue effc abfas venía 
li iuxta illud pꝛime Joh.i.Si dixerimus 
quía peccatum nó hãbemus.ſ.vẽiale dele 
ge cõmuni:ipſi feducimur « veritaoín no 
bío non eft igitur patet piopofiri ¶ Zeꝛ 
tio ídem pꝛobatur ratione oppofitioni 
ficimpoffibile eft moueri aliquid fümul4 
fcmelotuerfio motibus ⁊ marime oppofi 
tis. ed anima dum eft in coꝛpoꝛe babet 
notum reflexum ad co:pue: quia coꝛpus 
Quod coꝛrumpitur aggrauat anima. $9 
pieutie.o.ergo non poteft totaliter ferri 
m ocum.ergo non poteft ocum tota men 
te diligere ergo «c. Non eni poteft bomo 
fimul multa baberc coxde .q: vt oícit pbi 
loſophus tertio oc anima. ótingit plura 
fciresvim autem intelligere. Sed out 
bac vita fumuo opuo babemue ad mulia 





Be modiſi.amo.dei ſermo.aiꝰ. 


cor babef ígitur patetpzopofitü.q- uo 
ad tertium in bac parre quod otcitur de 
daratio.Sciendum cft ſccundũ Bo. in tcr 
tto 0127.4r 2.6.6. f2uod. Clnomodo obli 
gamur ad p:edícrum impleridum modi, 
«C zilio modo excitamur ad illud deſide 
randum.Quiapꝛedictus modus.vno mo 
do.eft diſpoſitio meriti.alio modo ẽ diſpo 
ſitio pꝛenij:hoc aurem eft ſecundũ dupli 
cem totalitatem co:dta anime ⁊ mentio , 
Quia duplicuer poteft intelligi. Quod 
amoꝛ dei poffideat torn; coꝛ.aut ita p ex 
dudat omnem eptraneum affectum : aut 
oimnem exdudár contrarium. q^ Pꝛimo 
dicoꝛꝙ amo: oci torum poffidcre co: diei 
tur quando excludit omnem affectum cx 
traneuy ⁊ bomumatur pleue « perfecte coz 
di ꝙ.ſtunc eſt quando omnee motu co: 
dio per amoꝛem refferuntur in deum. Et 
bectotalitae parit dominiũ pleniſſimũ ⁊ 
bec ẽperfectamee poteit baberi ante ade. 
ptionẽ glo:ie nifi cũ ad ipfum afpiciemuf 
^ inipfum feremur continue , £t ió dicit 
tbo.fafe q27.ar.s.Et'IBico. nofter oe li 
ra füpe Aat.u. Et Bo.vbi füpia fuod 
babet peceptum perfecte non impletur. 
nifi i vira eteria vbi totaliter finc intcr 
ruptíone in deum tenditur quod non. po 
teft fieri in via.£t ſit lz aliquando in qui 
buſdã perfectis vt tenctur de fancto $rá 
ciſco per aliquod tempus tamen raro ẽ. 
Etideo ifto modofecundü iftam roralita 
tem boc pꝛeceptum nonobligat fed expꝛi 
mit finem:quo tendamus pcr amoscm:vt 
nemo fe arbitretu: effe perfectum quouf 
qs mon íllam fuerít affzcutuo. £t fecundi 
banc expofitione; pꝛocedũt omneo ratio 
nes oppoſite. ¶ Secundo modo dicitur 
amoꝛ dei totum co: poſſidere quando cx 
duditomnem affcetum contrariũ oceft 
tp nibil oiligitur ſupꝛa deuzwel equaliter 
dpfioco.a ficfe babent intelligt rationes 
affirmatiue vnde bene ofeit Bregoꝛi. in 
enel fuper illud iiligeo o.d.tuum «ct, 


fuper omnia « eft ineulcatio verboꝛũ: que 
figmficar excellentiam amoꝛis. Ad cutue 
reieuidentiam cfl perſerutanduʒ ſecundũ 
Jo de picciano qj ame: 4 affectuo ad tria 
afficibaber. qr ꝛimo.ſad ree exterio 
reso cuiuſmodi omnia fenfibiliaoici poffit 
Ét Dic amo: 4 affect? per co: figmificatur, 
Eſt cním coz oomicilíum vites principii 
motue 4 fenfüo. £ft inſuper oxganum con 
rupiſcibilis ⁊ iraſcibilis. £ft ét primus qð 
viuit:⁊ vltimum quod moꝛtur. Inteiligi 
tur.ergo in toto coꝛde:amoꝛ « affectio ab 
onmibus ſenſibus elleuata in deum vt hu 
mana mene nullo affectu.i.nulla compla 
centia vel oifplicentía ob rem fenfibileg a 
diuino amoꝛe quomodoliber diſtrahatur 
fed potius pcr huiuſmodi ſenſibilia in co 
1um opificem elleuerur exéplo pꝛophete 
Qui.o. Sn roto co:de.m.exq.te.n.2c. ¶ Vł 
fj tlo.fafc.q.44.ar. 4.Eyicere poffümuf 
ꝙ ille in toto c deũ diligit:qui omnta 
Que amat ⁊ agít exterioꝛa in oeum tanqᷓ; 
in finem reffert:vt dicit apo.i.coꝛ y. Siue 
manducatis fiue bibitis fiue aliquid fact 
tis:omnia ín glozíá oet facite:quod quidé 
ímpletur oum alíquio vítá ſuam ad feruí 
tium dei ordinat ⁊ per confequene que p 
pter fe ipſuz agit virtualiter o:dinat in de 
um nifi fint talía que a oco abdugant ficut 
peccata qp Secundo pór. affectue bomi 
nío diuidi ad reointerío:co:t pote ad ꝓ 
pꝛiam vítam:fiue ad ſeipᷣm «4 talis affcc 
tuo Lanimabenotatur.Zinima quippe ab. 
animádo dicitur:quia animat co:puo quo 
damnaturali affectu.ey tota crgo a(a deũ 
diligere eft pꝛopter duinũ amoꝛem deſpi 
cere etiam pꝛopꝛam vitd iuxta illd. Qui 
anat animam ſuam perdet eam Joh. xi. 
¶ Glel ſecundum tho.vbi ſupꝛa. Jlle tora 
anima diligit oeunt , quando quecunqʒ 
amat inocum dirigit etiam vitam pzopꝛi 
am. vnde oicít Zfpoftoltta a. coꝛ.x Siue 
enim mente excedimus l'eontemplando : 
yel noe comendandofiue fob:tj eds D 
y 











Ü 
ji 
4 


Feria quarta poft důicam th ſexageſima. 


verba humilia vel edificatoria pꝛoferen 
do.boctotum fit deo.i.ad honoꝛem ⁊ glo 
riam dei⁊ addit ratónem huius reddẽs. 
Caritas eniʒ chꝛiſti vrget nos: vt omnta 
pꝛopter oci gloꝛiam faciamus. Tertio 
poteft affectus hominis diuidi ad res fü 
perioꝛes vt puta ad rce witcllectualee 34 
talie affectue in mente ſignificatur: mẽs 
eni ab cminendo oicitur.Sn mentie ergo 
nomine fuperio: pare amme fpiritualio: 
que in bomine eminet oemonftratur. Zo 
ta ergo menteoeum oiligere nibil aliud 
eſt :qᷓ; omnia íntellectualia deſpicere: po 
prerocusa i hoc philoſophoꝛũ curiofirae 
rep:ebenditur «condemnatur :⁊ etiã non 
nulli funt alij qui diuino amoꝛi fcientiam 
quãcunq; pꝛeponunt quem p:eponere om 
nib? alijo quilibet tenc£.£t ideo dicit bea 
tue tho.vbi ſupꝛa.Et etiaʒ in tracraru.qué 
facit oc perfectione vite fpiritualie.c.ó.qp 
opoꝛtet oe neceffitate pꝛecepti vt intellec 
tum ſuũ oeo bomo ſubiciat ea.credée que 
diuinitꝰ traduntur ſecundũ illud apoftolí 
2.coꝛ.io.In captiuitatem redigenteo om 
nem bnnianü intellectus in obfequiücbzi 
ſti.Omnis enim intellectuofapientia pol 
lens quacunqs debet fübici doctrine chꝛi 
fti.a fic oiligit bomo deũ ex tota mente, 
Ex quibuo pater buiuefcrmontefeceundü 
pincipale, 
Pars tertia huius ſermonis inqua 
claratur gůo deus debet diligi de neceſſi 
tate confi, 


JI Ertio pucipaliter eg pꝛedictis oui 
Ltur dubium.vʒ.Si modus diligen 
di deum:qui in pᷣcepto pꝛedicto ponit pez 
fecte poffit in vía adimpleri.Ad quod oe 
clarandũ triafünt notanda. Pꝛimo no 
tandi fm tho. eſt Pa fe.q. 4 4.ar.6.q torii 
^ perfecti idé füt vt oicit pbo.s.metapbi. 
"fRatío aüt perfecti (n boc cõſiſtit vr nibil 
ei deſit. Et bocoupliciter vcl cosi que po 
teft babere vcl co: que debet babef.gra 


tía exemplí. Ille eft perfectus qui hahet 
totam illá quantitatem quas poffibile eft 
effe in natura büana.« fic gígae quantita 
tc vel magnitudine coꝛpoꝛis ẽ perfectue 
€o «p babeat totã illam quantitatem:que 
eft poffibile effe in bumana naturs.ve oi 
citur perfectue qui habet tantá quantíta 
tem quanraj requirit natura umana 4 fi 
uon babeat gigantie quantitaté. Sic àfi 
mili quantítae dilectionis dei poteft dici 
perfectaouobus modis . ¶ Unomõ quà 
do ei nibil oeeft vcl eoꝛũ que poffibileeft 
effe vd baberi puta. quando mbil deeſt 
bomínioe his que poteft expendere in 
amozem dei:quin non ponat pzo oei dilec 
tione. bec eft perfectio caritatío patrie 
que nó pꝛecipitur Doc p:ecepto.vt baben 
da:qꝛ impoffibile eft in via talé perfectio 
né oilectióie babere vt diximus. Alio 
modo quátitao oilectionio pei ẽ perfecta 


quande bomini nibil oceft oc bie que 0j 


babere 6m illud tépus.vnde quádo nibil 
fübtrabit oc bie que ſecundũ tempuo de 
bet ponere in amoꝛe oci ⁊ excludit ómne 
contrariũ oci oilectiói.ficut mostale tália 
carítae eft perfecta.Et hec perfectio car 
tatie ponitur in pꝛecepto:etiã vt nunc im 
plenda vt patet in parte pꝛecedẽti. ESe 
cundo notandü eft ꝙ pꝛeceptum aliquod. 
oupliciter impleri pót.f. perfecte a imper 
fecte.q ]oerfecte qdé implet pzecepng 
quando perueni£ ad. finem queʒ intendit 
pᷣcipiens. C imperfecte vero impletiaft 
et fi non pertingat ad finem qué interdit 
pꝛecipiens tamen nóreccditur ab oꝛdine 
finie:vtriufqs exempli haberi poteſt.Hã 
ſi dux militibus pꝛecipiat: vt pugnét ille 
perfecte implet ducis pᷣceptũ qui pugnat 
do boftem vincitiquod qdé dux intendit 
Peipiendo pugnare. Ille ét Smperatotig 
pꝛeceptũ oicit (mpleffe : fed impfecte qui 
pugnauit:licet eius pugua ad victoꝛiam 
vías nó puenerit;Ion.n.contra militareʒ 
git diſciplinam. Simili modo dicendum 


— 


m 


mmt Ec EE CE Ed a da —— 


De modifiamosto oci. fito art. 


eft ín p:opofito intendit autem deus per 
boc pieceptus vt bomo oco totaliter vnia 
tur. Quod fiet ín patría: quádo deus erít 
omnía in omnibus:⁊ ideo tũc plenarie im 
plebitur. Sn via enim boc preceptum im 
pletur fed imperfecte: quod patet quía lí 
cet talío intenrionem oci in boc precepto 
, mon attingat non tamen contra oci oile 
ctionem aliquíd agit:quia moztaliter non 
peccat.ficut milee qui legiptime pugnat 
licet wen vincat:non inculpatur mecpena 
sliqua eft dignus. q^ Zertío notandum ẽ 
ſecundum toa (ecüde,q. 4 4.ar.4.£r in 
tractatu oc pfectione vite fpirirualio.c.. 
tp quáute bomo in bac vira non poffit a 
culmen caritatio patrie pertingere a (deo 
non boc fibí pꝛecipitur. attamen confilíuy 
batur:vt ea etiaʒ abiciar: quibue licite po 
teft vti:ad bocvt liberius deo vacet:⁊ ca 
ritati ſanctoꝛũ magie appꝛopinquet.a 
nifeſtum eft enim qp co: humanum: quan 
to intenfiue ín aliquod vnum fertur: tan 
to magie a multío reuocatur. Sic (gitur 
tanto perfectiue animo hominis ad oe 
um oiligendum fertur tquanto magie ab 
affectu temposalium remouctur Ze boc 
largius ínfra oícemuo. Omnia enim com 
filia quibue ad perfectionem carítatio in 
uitamur ad boc pertinents vt animus Do 
minis ab affectu temporalium auertatur 
vt fic liberius mene tendat ín ocum con 
templando amando ⁊ cíue voluntate; fa 
eiendo. Nam perfectío carítatío dei: ad 
quam oꝛdinantur confilía:eft media ínter 
duas perfecrionee caritatío piedictae fci 
licet inter perfectionem caritatis patrie: 
^ inteꝛ perfectionem carítatío viezque cft 
de neceffitate pꝛecepti vt feilícet bomo 
quantum fibi poffibile fit fz abftrabat a 
rebus tempoꝛalibus eríam lic(río sque oc 
tupando animum impedíunt actualé mo 
tum coꝛdis uroeum. Ér tanto magio vn? 
alio perfectionem caritatis implet ; quam 
to magie ad perfectionen) carítatíe pa 


tríe per quandam ſimilitudinem aecedttt 
quod magie fit confilia implendo: d$ pꝛe 
cepta fimpliciter , Iccirco chꝛiſtus dedit 
confilia faluberrima que cómendat Augu 
ſtinus in libꝛo oc vera religióe.c.s.ot. In 
pꝛincipio erat verbum a verbii erat apud 
deum ⁊ deus erat vcrbum ad boc percipt 
endum:oilígendum:perfruendum:vr ani 
ma fanetur:t tante luci bauriende smétía 
acies conualeſcat. Dicitur auario : nolite 
vobis códcre tbefauroo in terra vbt eru 
o a tínea exterminat:⁊ vbi fureo effodi 
unt ⁊ farantur:fed theſaurijate vobif tbe 
ſauros in celowbi tinea ⁊ erugo nó exter 
minant neq; fuꝛes cffodiunt.vbi enim eſt 
theſaurus tuus ibi eft ⁊ coꝛ tuum dicitur 
luxurioſis.Qui ſeminat in carne de car 
ne metet coꝛruptionem. fuí ſeminat in 
fpiritu metet viram eternam . Dicitur ſu 
perbio . Qui fc eyaltat humiliabitur ⁊ 
qui fe bumiltat eyaltabitur , Dicitur ira 
cundie acccpifti alapamipara altera; ma 
xillaj.oicitur oifcoxdiofio. Diligite inim 
coe veftroo: benefacite lio qui[moo ode 
runt, Dicitur fuperfticiofio regnum dei 
intra voo eft JD icitur curiofio.nolt quere 
re que videntur : fed que non. videntur . 
Que entm vídentur tempo:alía funt que 
utem non videntur eterna , Poſtremo 
dicitur omnibus. THolite oiligere mundũ 
neq; caque in müdofunt quoniam quod 
fn mondo eft concupifcentia carnto eft , 2 
concupifcentia oculosum: « füperbía vite, 
b ille Quod fi facere ftuduerimuo abfqs 
bubío vitam confequemur eternam : pie 
ftante domino noftro Jeſu chꝛiſto qui in 
trín(tate perfeeta extat aute fecula Zim, 


¶ Feria quinta poft dominicam ín ſexa 
geſima oe perfectione carítat(o qualiter 
videlícet a nobío poteft perfecte diligi oe 
uo ſermo duodecimuo. 

f tij 


























Feria quinta poft oitam in feyageftus. 


Liud cecidit in terza; 
bonam :« natum fccít 
frucrum cencuplü. Ite 
$ rum vbi ſupꝛa. Tam 
4fi in chꝛiſto chariſſi 
mí. oe perfectióe amo 
rio oct nobis pꝛeceptũ 
nonoetur illius videlicet dixerum perfe 
cte caritatis que eft in patria a habetur a 
factio attamen confülitur nobio: vt eam 
quantum nobío poffibile fuerit aggredia 
mur:vt iã in ſuperioꝛe fcrmone diximus. 
Si enim vt Augu.li.ʒ.q.ʒ7.dicit. Amoꝛ 
Quo deus ⁊ anius amatur caritas pꝛopꝛie 
dicitur:purgatiſſima « conſumata eft fi ni 
bil aliud amatur.bec illc.dsuis non poffi 
muo:in hac vita nonnulla nó oiligere vt 
vitam p:opiam parenteo «C. buiufimodi 
nihilominuo:ita poſſumus amoꝛe oct illa 
cõtemnere:vel im ipſo diligere. vxtomnino 
caritas dei perfecta efTe non definat:quin 
potius augeatur ⁊ creſcat. Iccirco terti 
pꝛincipale oc dei amoꝛe:⁊ eiuſcaritate ag 
gredicudum eſt. guod vj dicebatur.fru 
ctuofa ipfi? perfectio, (7 Circa quod tria 
notanda occurrerunt, 47 ]b:imun quodi 
oicitur perfecte caritatis dei poſſibilitas. 
¶ Secundum autem integritas. X er 
tium autem vrilitas. CDe pꝛimo autem 
impꝛeſentiarum conpendij gratia: tres o 
ſiderationeo perutileofcitu ſubdiſtingue 
mus.¶ Pꝛima quarũ dicitur diſtinctio. 
¶ Secunda intenſio. C Tertia autem oí 
uertificatio, 


¶ Paro pꝛima huiuo ſermonis in qua ð 
cdlaratur qualiter poſſumus in via deum 
perfecte diligere. 


Rimo ígitur oe poſſibilitate per 
Mfectionis oet amodo tractare volé 
tíbueoccurricoubium quoddam tl»colo, 
Zín vi.ocuo in vía poffit anobio diligi p 
fecte. Nam apofto.1.cot45.loquene oc. ca 





rítateoicit, Cum venerit quod erfedyy 
eft euacuabitur quod ey parte eft. Si igi 
tur in nobis non eft euacuatum quod ee 
parte eſt:vt ibidem dieit. Hunc cognofto 
€x parte.fequitur qp nunc non poflümua 
babere perfectam oci oilectionem . Cum 
caritas fit vinculum perfectionio: vt bici 
tur ad cols. CCuius tamen oppofitum 
vidctur per confilium chꝛiſti rraditũ ado 
leícenti £i&at.19.fic oi, € vio perfectue 
effc vade «vende omnía que babce «oa 
pau.t.u.f.me:fiigitur chꝛiſtus non confg 
litimpoffibilis: «nulla acquiritur perfe. 
tio nifi per caritarem.fequítur ꝙ per var 
ditionem: diſtributionem tenmposalium: 
amo:c dei acquiritur perfectio carítatia 
eiuſdẽ.Ex quibuo oꝛitur dicta difficultas 
¶ ld quam reſpõdeo.ſecundum duos fa 
moſos doc.vʒ Ric.in tertio oi27.ar.8. q.. 
2. Et beatum tlbo. im tertio fcripto di.e.ar 
7 fib titulo queftióro vtrü ocu poffitta 
taliter oiligi tn co:poze qucftionie. Ztfa 
fe.q.22.ar.s füb ritulo.q. varum oeue poſ 
fit amari totalíter. Ét itcrum in tractatu. 
oc perfectione. vite fpiritualo arti quar. 
ro.cum hac diſtinctione. Quod poſſumuſ 
loqui ve perfectione dilectõis dei. ztut 
€ parte obiecti diligibilio. C Aut ey pat 
te fübíech diligentis. C Pꝛimo modolo 
quendo oc perfectione caritatis ex parte 
obiecti diligibilis fcilicet ipſius dei dict 
iſti doe.non folum in via:ſed uec etiam iu 
patríapoteft quis deuʒ perfecte diligere. 
Sed ſolum ipfc fui iptiue perfectam baby: 
caritatem.Quod p:obatu: ratione fuco 
ritate. £t exemplo. qf Pꝛimo piobat rá 
tione triplici. Pꝛino ratione obiectio- 
nis ſic. Perfectum cft cui nihil deeſt. ſup 
plc oc bie que babere debz vt ait pBoter 
tío eod pꝛimo de celo z mundo. £t.5, 
metapbi.oicir. fuod perfectum fimplici 
tcr eft omne quod finem attingit vc ocb 
wy confirmar.7.pbifi.o, vnumquodq pear 
fecrum cft cũ pꝛopꝛie actingit virtuti, £d; 





€ 


| 


es 


mmus 


«Be perfec, ato. oet ſermo.nꝛo. 


igitur fecundum phm. propꝛietao iſtiuo 
termini perlectum fit perfecte attingere 
aliquárem ficut debet atringi. Et fccundü 
eundem pꝛimo ethico.⁊.4.ao.metaphiſi. 
Obiectum cuiuſlibet voluntatio ſimplici 
ter eft bonum. Aliquod autem obiectum 
fite bonum tunc perfecte diligitur fiuc at 
tingitur quando rantum amatur quantuz 
eítoiligibile quantum amari ocbet.fed 
beue nonfolum cft quíd bonum:fed eft fü 
mur bonum: fima: infinita bonítao.er 
So infinite oiligibilio eſt. Quelibz t bói 
tao alíae virtue ereata finitacft.ergo nul 
lacrzaturapoteft eum perfecte oiligere. 
«r Sceundo pꝛobatur:⁊ confirmatur ide; 
ratione pꝛopoꝛtionis fic fecundum pm, 
tertio oc anma. Inter potentíá obiectũ 
debet effc pꝛopoꝛtio. Nam vao vacuuʒ ba 
ber potentiã aliquid ín (e recipiendi:ſed fi 
totam aquam maris ocberer ín fe recipe 
re.opue effct babere eualem capacitatẽ 
quãtitati aque marío fi autem minoꝛ fue 
rit nunquã totam aquam capere poterit 
Tund fic ficurfe baberparua potétia ⁊ ca 
pacitas vafie ad magnitudinem aque ma 
ris.ſic fe babet quelibet potétía creara ad 
magnitudinem bonitatio oct féd certum 


eft qj capacitae parti vaſis non capit to - 


tam aquam marío.ergo fünilírer tec que 
libciporentia creata ram angeloꝛuʒ d$bo 
mu compꝛehendere potcft magnttudi 
nem diuine bonitatis per caritareg a amo 
, rema hoc:quia vt dictum cft deus é obíe 
etum iafinitum a per maximum.ergo per 
confequene nulla cft pꝛopoꝛtio « conuenit 
entia titer obícctum tcreatum: a poten 
tiam creatam.ergo impoffibile eff haber 
caritatem perfecram. (7 Tertio idem pio 
batur ratione cognitionio, fic (cóm eninr 
phm.n.metaphi ⁊ primo oe regümic pꝛin 
cipum.amo:fequit cognitionem. Sed co 
gnitio cui?lib; creature rationabilie ⁊ in 
tellectaul'eft ermuata . ergo fequitur ꝙ 
etiam carítao er(t terminata: fi carítae 


eſt terminata cum fit dens finc vlTo tcrmi 
RO bonitatie vt oicrum eſt. ergo caritaoé 
Tmperfecta.ergo nullus potcft labere ca 
ritatem perfecram nifi deus Quod autcg 
cognitio cutuflibc creature fit teꝛminata: 
4 per conſequens etiam caritae.pater per 
Fran noſtrum de Mayr. in conflatu otf, 
Et Nic.⁊ Sco.in pꝛimo di.tertia zia. 
oi. 40. Et too ibidem . £t etiam ín prima 
perte.q.iꝛ.ar.7 di. Ouod cognitio cft ou 
plex f.appicbenfionte « compꝛehenſioniſ. 
YCognitione appꝛehenſionis cognofcitur 
deus ab omnibus beatis. Cogmtione ve 
ro compꝛehenſionis minime cognofcit ab 
aliqua crcatura.pat; exemplo lapidio ma 
gni lapis enim tunc ab. aliquo apꝛehendi 
tur:quando fic cognoftitur eélapie:quod 
nonaliud non autcm compzebenditur qz 
caque inter ins (ünt vel ea que intima ipi 
nequads quiſqᷓ; cognefcit perfecte , Sic a 
fimili oícooc oco .f.qp ab onnnbus fanctío 
apꝛehenditur «cognofcitur vt deus nó ta 
men ab eio compsebenditur: quia nullus 
angeloꝛum fiue (anctosum intima ⁊ fecre 
ta oci coguofcef poteft. fuod fi imperfe 
etc cognofeitur etiam imperfecte amaturz 
€um aro: cognitionem ſequatur.ergo «c, 
¶ Secundo 1dé piobaf auctoutatetripli 
ci. qc Pꝛio auctoxitate facre feriprure ve, 
⁊ no.re qr Iam in veteri. teftamento ba 
beo Job xi.cdi. Foꝛſita oci. veftigia com 
p:eloendeozz vfqs ad perfectum omnipo 
tentem reperieo excelſioꝛ celocft :« quid 
facies pfundio: iferno 2 vnde cognoſces. 
£t iterum .26.c.oicitur vihicitur faprentía 
ſcilicet increata.⁊ quio cft locuo inrelligé 
tíe.f.crcate vt vs fapicartam in creataj in 
telligat. Et infra abfcondita eft ab oculis 
ommum viuentium.Et ecele pmo. fcri 
ptus eft pꝛofundũ abifi eius quis dim̃ſus 
eſt.Et.7.c.dicit Alta pꝛofunditas:⁊ quio 
inueniet eam? ¶ In nouo auoq teſtõ.idẽ 
habetur. Thi.. Deuo hoabitat lucem in 
acceſſibilem. Ro. xi. O fa «fei 
Qj 




















Sería quinta poft důieam in ſexageſima. 


bei ji incompꝛehen.ſ. iu.e.⁊ inue.vie ei? . 
€ 3t probatur auctoꝛitate fancraoocto 
rum . Nam oyonifius in lib:o oe miftíca 
tl»colo.oicit.£2cue € inuiſibilis 2 inacceſ 
fibilíe:omné fenfum omne; intellect om 
nem rationejomnéqs caritatem excedéo 
item Bꝛe.ſubper Sob.16.li.moa.r7.oit , 
Totum oe oco quicquid intelligere poſſu 
mue:équafi quedam ftillaliquozie . Iteʒ 
Iioilari?li.oe trinitate oicit . pfe oeue fo 
lue fibi teſtis fe totum amar :quiafoluo 
feipfus intelligit  folue caritae €. q- Ter 
tío ídem probatur auctoiitate phyloſo. 
Nam arí.in li.de animalibue ait.Qmnio 
operatio nofkra 2 ſermo oc diuina ſubſtan 
tia ẽ vna 4 pauca. quam auctoꝛitatẽ expo 
nene Pi. in phemiopꝛimi.ſen.dicit. Opa 
tío noftra vña dicit᷑ pᷣpter paucitatẽ eoꝛũ: 
que de ipſo deo cognoſcimus pauca vero 
dicit pꝛopter paucitaté intellectus. Itẽ 
Auicena 6.naturaliũ li.s.7.c.s. ofct, Res 
oti altiſſimas.⁊ ſubtiliſſimas:nõ poteft in 
tellectus cõpꝛehẽdere:quia excedunt eus. 
«E Stem Plato in thymeo dieit. Genito 
rem vniuerfitatio:tam difficile eft inueni 
re:quam inuentü ipoffibile é pzefari , « ét 
Auctoꝛ.ĩlibꝛo ð caufie pꝛĩa cauſa dicit fim 
pliciter ſeipſam capit. Zertio idé ꝓbat 
exẽplo triplici. CPꝛimo exẽplo phie.S5í 
cut fe babet reoad cffc ficfe babet ad co 
end cófequéter ad oiligi fc8o metba. 
td octo in effentia € infinitue ergo infi 
nite Debet cognofci « diligi. boc auté eft 
impoffibile vt oici ibidé per phm Sicut 
(e babet oc.no.ad lu. folte:ita fe babet ín 
tellect? nofter ad ea que manifeſtiſſima i 
natura.igit patet ppofitun 4 Secundo 
idé exéplo inconueniẽtie :quia fi poſſibile 
effct qp aliqua creatura per caritate deum 
totaliter amaret sequeretur boc tnconue 
mene. f.talie ereatura tantam haberet 
bonitaté fapientia porentiam quantam 
deus baberct:qo ẽ maxumũ inconueniéo . 
CTertio idẽ psobatur exẽplo repugná 


tie: quia dato ꝙ aliqua creatura baberet 
perfectácaritapem fequeretur qp aliquis 
effet creato: creatura : qp omnino repu 
guaret precípue cum etiam fcóm pfim.i 
pier.p:o pofteríoy c. 4.merloafi.Ziffirma 
tio ⁊ negatío:munds funt vera oc eodem. 
ergo impoſſibile éotuiná bomtatém pof. 
fe perfecte cópielenderc.« p conſequens 
^ ipoffibile ẽ perfecte: amare. refpectu ff, 
fui ipſius obiecti diligibilis ottiine.f.boni 
tatis. Secũdo modo aũt loquédo ot p 
fcctióe caritatis ex parte ſubiecti oiligen 
tio.refpectu.f.fue potétíe 4 ftatue:ficoico 
ſecundũ pꝛedictos ooc.poffibile effz babe 
re perfectá caritatem :perfectioxé a perfe 
ctiffimá.qr pmo oico poffibile effe cui 
libet bomini babere perfectá caritaté vt 
patet ex oíctie in fermone p:ecedéti £25 
etiã fic pbo.£uicungs extendit potentíó 
füam ad aliquod obiectüoiligendii quátü 
pótfecundü ftatum ſuũ: oicitur bére cari 
tatem perfectã.Sed quilibet bomo fcóm 
flatum ſuũ.ſ pꝛeſentis vite poteft ertéde 
re potentiá fut affectue ex caritate táad 
obiectíi creatüoiligendü :qᷓ; ad increatuʒ 
quantũ pót:ergo quilibet ét in. piefenti ví 
tà pót lére caritáté perfectá llam auctor 
inlí.oe caufie oicit Anũquodq; recipite 
obiecti ꝓpꝛiũ ſecundũ modũ fue potentíe 
perfect & Sʒ glibet hõ hoc facere pót f. 
extédere affectü ſuũ ad diligendũ deum 
quantü pót.aliter oe? ipoffibilia pcepiffj. 
f£cótra qð vicit Hiero.Anathema fit qoí 
xerit deũ pcepiffe ipoffibile. igi p3 ppofi 
tũ. Secundo oíco bomíníbue potfibile 
effc caritaté pfectio:é abere. llam actui 
diligẽdi dein inquantũ cópatur ad bomi 
nem nó oiligenté fimpliciter a abfolute fj 
pp ftatu vicocbetur aliad debito congrui 
tatie:ficur éocfiderare martyrium jp oct 
qmo:e 4 huiuſmodi:de qbue infra oiccm? 
Et idco qui ex intenfa oilectione bocoefi 
derium b3 deum oiligit perfecte quantuy 
patitur ftat? vie:⁊ perfecti? qᷓ; pꝛimi.Cui 





Vic perfec attio oti brio a2, 


toncoxdátoomíni verba Jo.is. Adaloꝛem 
caritatẽ nemo babet vt animáf.p. qo pꝛo 
amicis ſuis.ertio oico p poffibile eft 
homini in bacvía non oe lege cóí : fed oe 
pꝛiuilegio fpeciali. babere caritaté perfe 
ctiſſimãm. Naʒ actui. otlígendt deũ inquá 
tum fimpliciter 7 abfolute cóparatur ad 
viligentem.oebetur adequatio virtutis 
oiligentio fimpliciter: ⁊ abfolute que tüc 


ineft actut : quando ellicitur a oiligente. 
per babítum perfectü.ey toto conatu 2 vl. 


timato virtutis oíligétto. 2 quía imperfe 
ctio cognitionis quá in viã babemus oc 
deo oe lege cói:t aggrauatio anime p coꝛ 
ruptibile coꝛpꝰ non paciũtur vt homo in 
via deũ diligat de cõi lege modo pꝛedicto 
Ideo in via de lege cói non poſſumus de 
um diligere perfecte fimpliciter ⁊ abſolu 
te ftd bene per ſpecialem dei gratigz. ⁊ fic 
bérur quomodo oc? in boc poteft mondo 
perfecte oiligi « quomodo non. pꝛo bac 
parte pia pũncipali fatiffacit. 


¶ "bare fecüda buíue fermonis in qua 
occaratur. fi nimie pótocue oiligi : ni 
mium exceffiue, 


1 caritatio remanet alia oifficul 
tao ifto im fermone declarada. An.ſdens 
poffit nimio exceſſiue oiligi. q7 Zld qo ri 
de£ ſecundũ Nic.in tertio ot. 27.r. 8.9.1. 
ꝙ fecundi ꝙ exceffiue diligi accipitur ,p. 
nimia dilectiõe feeundü qué modü bíc in 
tendumue oe exceſſu: deus nó poteftoilt 
gi exceſſiue. Oð p:obat tripliciter. f "Isa 
tóne auctoꝛitate:⁊ evéplo.q Pꝛio pꝛoba 
tur ratione fic. Bonitas eſt ratio füe dile 
ctionis.i.quaſi diligibilis € fed eius boni 
tas eſt infinita ergo diligibilis € quantuʒ 
eft ex parte ſua actu dilectiõis infinito in 
tenſiue. ideo nulla creatura póttantum oí 
ligere: quant cx parte fua ẽ oíligibilie . 
ergo multo foꝛtiuo non pót ipfi nimio oí 


6 Ecũdo picipalíter circa perfectío 
A. 


lígere.fic ergo oc? nec a feipfo nee ab atia 
creatura poteft nimio exceſſiue diligi.naʒ 
ipfe oiligitfe actu infinito ⁊ intẽſiue ergo 
4C4E 12:9 li oiceretur ſapientie.xi.dicitur 
Deus omnia in pondere numero ⁊ méfü 
ra diſpoſuit. ergo oilectio dei menfürata 
eft fed vbicunqs é menfura poteft interue 
nire exceffuo men(ure.ergo 4C.q7 Ad oc 
ridet fccundü Ric. Qð illa menfura oile 
'ctiónío d. oiligimuo deũ:menſurata eſt:⁊ 
a nobíe nó. poteft excedi quía p tanto oí 
citur menfürata:quía nó excedit menſurã 
fam que é infimta ex parte obiecti: vir 
tue oiligétio ex parte fübiecti.banc auté 
menfürá oiligendo non poſſumus excede 
re quantücunqs pioficíamue i oci dilectio 
ne 44. Secũdo idé pꝛobatur auctoꝛitate. 
3er in libꝛo de oiligendo oco ſic di. EMo 
dus diligendi deũ eſt diligere ſine modo 
vt etiã oictum eft ſupꝛa. Sed quidiligen 
dite eft fine modo exceſſiue oíligi nó pót 
ergo patet pꝛopoſitũ. ftem auctozitate 
Augu.in libꝛo oe córemplatione xpi.c.r7. 
oí i2afpeciofiffime pꝛe filio hominuʒ vt 
amem te quantum volo «quátumocbeo, 
Immẽſus co.« fine menfüraoebco amari 
pxeferrim a nobis quos ficama(ti fic fal 
uaftip:o quibus tant z talia fecifti . O 
amo: qui femper ardes 2 nunqᷓ; extingue 
río.oulcio cbufte Jeſu bone : accende me 
totum ígne ruo amo:e tuo dulcedine cua: 
ocfiderio tuo iucunditate tua ⁊ exultatio 
netua pietate 4, ſuauitate tua volupta 
tc : 4 concupifcentía tua : que. eft fancta 
4 bona intacta 2 munda: vt totuo oul 
cedine tuí amoꝛis plenus: totus flama 
caritate tuc vapozatuo oiltgam te deum 
meum. dulciſſimum ⁊ pulcherꝛimũ ex ro 
to coꝛde meoex tota anima mea. €x tota 
virtutc mea ⁊ ex omní contritione ⁊ lacri 
marum effuſione a multarcucrentiaa tre 
more babeno tc in coꝛde ⁊ oꝛe. « pic ocu 
lio meto femper «vbiqs vt nullus adulte 
ríni amoꝛis pateat locus. ¶ Quod ti 

















Feria quinta poft důicam n ſexageſima. 


dicatur apoſtolus "foo.rs.otat Hon plua 
fapere d$ apoxtet fapere ſed.ſ.a.ſobꝛietatẽ 
ergoficut exceſſiue peteft coguo(ciita ⁊ 
vlligt . € Zld hoce rñdetur feamdü Ric. 
Oð ocuonon poteft a nobío exceffiue co 
&nofci : quia nec tantũ poffumus eum co 
cognofcere : quant cx parte fua cognoſci 


bilío eft. fed in ĩueſtigatione cognitionis 


ipſius benz poſſumus exccdere:quádo. f. 
inue ſtigamus eius cognitionẽ vltra facul 
tatem oltre virtutis: ram gratuite d$ na 
curalío intelligendũ fic eft lllud verbu; 
spottoli pꝛefatuʒ.Et illud. ecclefiafíci cer 
tio. Altioꝛa tene queſieris 2 foꝛtioꝛa te ne 
ſcrutatus fuerte «7 Zertio idé probatur 
eremplo. Quia ficatocuo nó potcft excef 
ſiue glozificari vel laudari fic exceſſiue nó 
poteft diligi. Eccleſiaſtici eni, 45.c. dicitur 
Bloꝛificantes dominũ quantii potueritie 
ſuperualebit adhuc a parũ poft dicit. Os 
maioꝛ ẽ omni laude igitur 26474239 ſi di 
catur illa dilectio que interficit diligenteʒ 
deum eft exceſſiua q: ſeipſum interůnens 

facit contra diuinũ pꝛeceptũ.Exo.ꝛo.Sed 

amo: oct poſſet effe ita intenſus qp aiam 

a coꝛpoꝛe fepararet.ergo deus pót exceſſi 
ue diligi CAd boc rñdetur fcom Ric.ꝙ 
verum eſſet fi diligentẽ interficeret. ey itt 

tentione ⁊ per ſe. Sed oci dilectio cum ot 

ligentes ínterficit non inter ficit ipfum ni 
fi pꝛeter iutentionem aper accidere : in 
quantü.fex vehementi amoꝛe illius boni 
abſtrahirur anima ab omni tempoꝛali re 
az regiminecoipo:to pꝛopꝛij nec cx hoc ſe 
quitur qp talis amo: ocbeat reptebendi . 
ficut enim videmue (n naturalibuo ꝙ nó 
eft naturaliter malafed bona generatio 
ignis ey aere. tamé ifta generatio ignis 
picter intentionem aerem. coꝛrumpit fic 
in pꝛopoñto. £t fic babetur qp deus non 
potcft nimium diligi. pars huius fermo 
nis fecunda pꝛincipalis. 


¶ Yosre tertia huius ſermonis (n qua 


oftendítur multum diſtare inter earítate 
oci in patria:zzeam que elt ui yia, 


Ertio videndi é que fit dria (uter 
1 perfectionem carítatie oct in pa. 
tria 4 cam que in boc feculo.q7 Ad cus 
euidentiam ſciendũ fecundü Tho.an.q.di 
fputatís de virtutibus, q.oc carítate ar.9. 
4 in tracratu oc perfectione. vite fpiritua 
lie c.s 4233 ille qut ẽ ſanctioꝛ ⁊ perfectio 
in bacvita non babet perfecrionem ray 
tam ficut beatue minimus quié in patria 
Oð probatur triplici ouplicata ratione, 
¶ Pꝛimo raríone ĩmunitatis ⁊ tranqui 
litatis. q7 Secundo ratiouc actualitatio 
⁊ claritatis. CZertio ratione fecuriatto 
^ libertatío ¶ Pꝛimo pꝛobatur op longe 
perfectio: eft carítae patríe qua oiligitur 
deus:ea que babetur in Doc feculo ratióc 
imunitatis.ſ.a peccato.in patria em non 
folum alieni fant a mostali fed etiã a venia 
li quoqs etiã minimo zz non folum ab aetu 
funtimunce fed etíá ab poffibilirate.q89 
lege cómuni in vía non poteft cffe Simꝰ 
quippe noe ín medio fanctog  oamuatog, 
Bioedim auté ſecundũ pfim ſapit natuvà 
extremoꝝ. Ideo poſſumus cus fanctio bo 
num zoperarí cum dãnatis malum . ficut 
etiam Zfer qui mediue eft inter ignem ⁊ 
aquam.oe bumditare eii aqua participat 
40€ caliditate cum igne :Sic ⁊ noo reſpe 
etu tempoꝛis mutabilto in medio exiften. 
tce poffumuoe declinare ad boni ⁊ ad ma 
lum tranſire ad. confo:tium bonoꝛum e 
malowm .iCarírae igirur patrie nuudaé 
⁊ ĩmunis ab omni crimine: eríam veníali, 
mam que non contrariantur venialia labi 
tui caricatio fed fimpliciter actui quáute 
nonrepugnent. perfectioni caritatto vie 
repugnant tanen caritati patrie ab quib 
pꝛoꝛſus ĩmunio eſt:⁊ ab omni poffibilitaté 
peccandi c cófirmata eft « non poteft om 
nino mutari. Zum quía fancti non funt fub. 





"ri 





Ele perfecto oet Figo.m. 


tempoꝛe mutabili ad bonus « malum itus 
quia auerti nõ poffunt:quia in oco vident 
omnium bonoꝛum perfectionem:nee ĩ co 
apꝛehendunt aliquid ſub ratione mali fed 
ſolum ſub ratione boni. Ex quo patet im 
poffibile cffc vnd$ a deo auerti · CCon 
firmatur hoc ratione tranquilitatis :fic il 
lud qð eſt in motu non potcft effe inquie 
tea tranquilitate:ſed caritas vie € in mo 
ituad füum terminum tendeno , Caritas 
autem patríe eft in termino 2 gete. crgo 
caret omni motu igitur cft perfectío: cari 
tatc vie:qina fecundum pm. s. phiſicoꝛũ. 
Omnis terminus cft melío: fuo motu: qz 
ex termiofequitur quies. In patria enim 
oficiromnie cura omnis ſollicitudo rerü 
tempoꝛalium «fic femper fmt inquiete.nã 
ex eo q femper in deum feruntur actuali 
ter contemplando ⁊ oiligendo feqrur c 
munquá exteriuo ſunt fotlicití quia vt att 
pfie tertio oe anima . Intellectus poteft 
plura cire fed vum intelligere. ⁊ auctoz 
o pꝛin dieit. Idem non poteſt fimul 4 (e. 
mel eſſe in diũerſis locis. Et pꝛimo elenco 
rum ait bs Difficile eft 2 impoſſibile 
multa ſimul con(piccre vnũ opus marine 
fuit ab yno £t pito politicoꝛũ oícit Oð 
vium fimpliciter refertur ad vni Igitur 
fi ſancti continue ín celo feruntur in. oeu3 
non poffünt in aliud rendere.erge ſunt in 
magna tranquilitate:noo autem pluribue 
intenti in magna conturbatione .q7 Secũ 
doidem piobatur ratione actualiratte.f. 
in contemplatione:quía mcno beatí femp 
actualiter per contemplationem ferrur in 
cum que quidé perfectio non cft poffibí 
lie in bac vitaoe lege cómuni:quia bíc vi 
tere non poſſumus fine aliqua rentatióe 
quanta ctió cunqs quio poleat carirate ⁊ 
licet nomruuat i peecatum:tamen rerar 
datur ne poffit totaliter tendere in ocu; . 
TRam Bo in fecüdo oi.28,4 Tho fecunda 
fccmde 4.140. aſſerunt ꝙ (mpoffibile eft 
oft peccacum oziginale reſpectu fomitis 


viuere fine tentatione 7 moleftía carnio 

inxta illud apoftoli ad gal .s. Caro con 

cup.aduer. fpi. f&ppofitii autcm cft oc ca 

ritate fuperna que femper ín deum fertur 

actu , Ham remota caufa remouetur cffe 

«tuo fecüdo pbifico.SSed in cclefti patria 

remota eft omuis tentatio carnis mundt 

4 huiuſmodi. igitur patet propofitum . 

¶ Pieterea fecundü pm fecundo oc ani 

ma Sicut fe babet ſenſus ad fcnfibile fic 

intellectuead intelligibile X unc ficargui 

tur ficut ocultie videne obiectũ pulcbrug 

actualiter « contíne fertur in eo , anon 

deriuat ab illo.fic a foꝛtioꝛi anima quc deũ 
vidct quí. eft obiectum pulcbium 2 dele 
crabile , «optimum : vt ait phs.iꝛ.metha 
fiſicemon poteſtmmon amare etiaʒ per mo 
dicum inftane.att cnim Beda. 29 fplen 
do: eterni decoꝛis:eſt canteclaritatie: ran 
te lucie:tanti fplendo:is tanteqs pulchꝛi 
tudinis:ꝙ ipfi angcli qut funt fole dario 
rco.bocoiffinirenullatenuo poffeut.b ille 
£rgo concluditur qp vefpectu obiecti dele 
ctabilio (mpoffibile cft aliqué fanctuy:ctiá 
per modicum tempozíeocutare a contem 
platione dei:⁊ confequéter ab eius amoꝛe 
q9 impoffibile eft fieri in bac vita. Cõ 
firmatur boc ratione clarítatie . fic ſecun 
dum ziugu.o.oe trínirate.Et pbilofopbii 
tertto oe anima. Niboil diligitur mfi co 
gnitum. Sed ín bac vitanon porcft ocuo 
videri nifi per fidem obfcure . fecundum 
apoftolum coz 45. ergo non poteft perfe. 
ete oíligi , Si ergo tautum bomo oilígit 
quantü cogtiofcit it cognitio noftra cft mi 
ninja quia vt oícitpbilofopbue tertio pbt 
ſicoꝛuʒ. Que funt magis nota nature funt 
minus nota nobio.⁊ So. fuper tertio de 
anima aít q» ca quc famue maxime de 
oco cft minima pare coum que ignoꝛa 
mus. Patet ꝙ etiam minima cfEnoftra 
oilectio , Reſpectu fancroxm in patria : 
qui vehementi amoꝛe diligunt ocum. 
ficat ctam vident. facic ad. facicm. 











Ferlalexta poft offic in lexageſima. 


Boom ením peteft talío ratio affignarí, 

Quia ficut linea quantumcunqs crefcat 
mon tamen atturgit quantitacé (uperficier 
€o ꝙ quátitae linee 4 füpcrficiei non funt 
eiuídem rationis. Ita quãtitas caritatis 
vie:nunqᷓ; attingit quantitateʒ caritatis 
batrie. eo cp uon ſint eiuſdẽ rationis:qꝛ ca 
rites vic fequitur cognitioneʒ fideí: « illa 
patꝛie apertá viftone3 oet . IC ergo amoz 
fequatur cognitionem. ocue in via ex p 
te coguofcitur in patría ex toto.patet pi 
clo eft magna dilectio. In boc atit módo 
parua minima.ergo 2c CZertio a vltí 
mo idem pꝛobatur róne ſecnritatis quía 
quilibet ſanctus certus eſt:ꝙ habʒ carita 
tcm non aiit vllus homo ſcire boc poteft 
de lege cõmuni nifi coniecturaliter Iam 
fancti (n patría vident voluntatem oei ac 
ceprantem ſuũ amoꝛem quo fit vt oe carí 
tate ſua certificétur a ideo fünt ſecuri.Se 
eundüenim pfim piímo pofterío:i. £t lí. 
de ſenſu ⁊ ſenſato. Omnis noftra cognitio 
ortum habet a ſenſu. Sed certum eft qj in 
hoc mondo:aut non vidc£ atit non cogno 
fcitur habitus caritatig per confequée 
nullus de babitu caritatis certíficatur. £ 
cóuerfo aüt cft ín patríarquia quilibet vi 
det ín oco per diuinã illuftrationem habi 
tuv ſue caritatis:⁊ vltra boc cognofcitip 
fum effe gratuítü non naturalé vel acq 
fitum: per oñs certificatur ⁊ fecuratur , 
¶Confirmatur bocróne libertatis:quia 
caritas patrie libera £a coꝛpoꝛali egrítu 
dine:que mentẽ impedit ne ominam lucẽ 
in ſua effentí videre poſſit. In pꝛeſenti 
eni anime libertas ⁊ capacitas cóftríngi 
tur ex coꝛpoꝛiſgratuitate ita vt nó poffit 
totaliter fe oilatare ad oiligenduyoeum . 
"llam aucto: fex pincipioui dicit. Quod 
entra cõiuncta coꝛpoꝛi:imitatur paffióeo 
co:po:ío .ey quibue oibue fequitur mí 
11: eft carítae omniũ fancto:ü hominum 
in vía :caritate minoꝛis fancti in patría , 
fuam pérfectá yr affequamur quantum 





nobis poffibile eft hie minus perfeeta ea 
rítatem teneamus , pꝛeſtante ofío noftro 
Jeſu chꝛiſto:qui cu; patre 4 ſpiritu faneto 
viuit ⁊ regnat in fecula feculorü Amen. 


Q7 f'ería fexta poft oomínicag ín feragefi 
maoe integritate carítatio perfecte 4 ei 
figniefermoJ5?. 


Liud cecidit ín terry 

bona: « natü fccit fru 

ctum centuplum.itexü 

Vbi füp:a. Quanta .ſit 

fratree cariffimi ĩ chꝛi 

fto ſanctoꝛuʒ ín patría 

caritas: pcedéti in fer 
morte vidimus:que qdem ranto excellen 
tio: équáro flabilío: ꝛ firmioꝛ perfeuerat 
Hon ením eiue effcntía ámittí poteſt:nec 
feruo: diminui. Ad quam quilibet noftrü 
feftinare ocbet banc perfectá vie carítaté 
comitem Dabendo fine buius conſoꝛtio . 
comitatu nero fibi p:efumat ad tam fe 
licem caritatis patrie ftatum poffe perue 
nire ad d$ babendam:4 confequendam 
bo:tatur noe Auguſtinus in libꝛo oc mo 
ribus eccleſie.c.ia.di. Nihil tam ourum, 
tam ferreum:quod non amoꝛis igne vin 
catur:quo fc anima reperit in oeum .ſu 
per omnem carnis officinam libera 2 ad 
miranda volitabit pennis pulcherrimis: 
4 integerrimis:quibus ad dei amplexum 
amo: caftuo inititur.hec ille .vr (n nobía 
verificentur verba pꝛopoſita fcilicet eli 
ud ceciderit ín.ter.b.ac.in terram bonam 
ideft in animam carirate perfectam (t 
bac vita natus feat fructi centuplũ.ſ. in 
alía vita . Sed quoniam oe poffibilítate 
caritatis perfecte otyimuo:nunc dignum 
eft oc eiue integritate alíqua oicere,THá 
infüperio:bue que ad caritatem neceffa 
riam requirant: oftenfum eſt. Hunc au 
tem que ad perfcctioné caríratío exigunt 
speriemue , Tria crgo bꝛeuiter occurrít 






00 m RC A D EN 


De integri.cari. dei a eius fignte boa, 





cõfideranda. C Pꝛimũ quo oi affectio 
¶ Secundũ oefpectio . Zertiũ autem 
excluſio. 
¶ Pars pita Dui? ſermonis in qua de 
darat ꝙ affectio paciendi ex diuino amo 
re caritatẽ oftendit perfectionẽ. 
P Rimo igit 2 pꝛincipaliter caritas 
Mperfecta requirit ad eius integri 
tatem vni qo dicitur affectio.⁊ hoc quo 
ad tria. CPrimo quo ad deſyderiũpꝛo 
xpᷣo moꝛte occumbendi. ¶ Secundo quo 
sd deſiderium etiã inimicis ſubueniendi. 
¶ Tertio quo ad deſideriũ cum vltimo 
fine coniungendi. ¶ Pꝛimo deſiderium 
paclendua criã moꝛiendi p xpo ieſu:perfe 
ctiſſimũ vie caritatis figni cft: Na Zug. 
in libꝛo oe gratía ⁊ li.ar.dicit. Quod par 
ua caritas non ſufficit ad implenda ma 
gna mandata.ſ.moꝛi pio xpo. po anima 
bue.« butufmodi ígitur ratióc huius re 
quiritur carítao magua . vnde Oꝛigenes 
ffüpercan.canticog ait . &lolütae. paciédi 
d:obat quia veraciter amauit:⁊ tãto erit 
amoꝛ altioi quito voluntae paciendi pꝛo 
xpo fuerit paratioz Grille. qp Sed bíc out 
dubium. An bomo in quátulacunqs caríta 
te teneatur moꝛtẽ pꝛo vpo ſubire.am il 
le Jo tertio picit Quoniã ille anímá fuá 
pꝛõ nobis poſuit:⁊ noe debemus pꝛo fra 
tribue ammaeponere.fi ergo xps ꝓ om 
nibus animi fuam pofiit videt p omueo 
tenẽtur ⁊ debeant moꝛtem 7 mẽbꝛis eiuo 
ſubire cum ſe obtulerit opoꝛtunitas loci 
⁊ tcmpo:to.qr Zíd hoc rñdit fecüdi Bo. 
in tertio di.ʒo.ar.a.q.2. Quod quis poteſt 
ſubire moꝛtem intentione, « volũtate ple 
naria.tripliciter. C Pꝛimo quãdo adeft 
meceffitao vel dcſerendi iuſticiã vel ámit 
tendi vitam.£t loc eft (ufticie « necefſita 
tío.q- Sccüdomedo quando babet vitag 
pꝛopꝛiaʒ exoſam.⁊ hoc é temeritatis ⁊ cru 
delitatis vt patet in ſermonario oc pꝛece 
ptio tractatu oe homicidio. ¶ Tertio 
aquãdo fc offert opoxtüitae mamfeftádi oi 


uinam gloꝛiam.⁊ bedificandi ecdefiam.a 
bocé perfectionio  füpererogatióte JCU 
£rgo querit vtrum omnee teneantur pꝛo 
xpo moꝛteʒ (übire.oicédum q pio loco et 
tépo:x vbi talis optio oatur vel ꝙ iuſtieia 
oeferatur vel vita piiuabit quis . 7 ficom 
neo quantácunqs imperfecti renétur ſubi 
re a moiem pꝛeelligere d$ ipfo oco offen 
fo viuere. Cibi autern talio neceſſitas non 
immet. nec oat optio nec p eo iuſticia de 
feritur ená fi offeratfe opoꝛtunitas mant 
feftádi oíuinam gloꝛiã non tenentur om 
nes ſed quí ſubijt caritatẽ perfecrá oftédit 
yt. f.p eius honoꝛe mojatur qui pꝛo fe 
moꝛtuuo é.vnde Augu. in lide catbetigan 
dio rudibus inquit. Diligamus orim quo 
niam ipfe pꝛioꝛ dile xit noo .4 filio fuo vni 
genito nó pepercit:fed pio nobío omnib? 
tradidit illum:ynde fi amare pigebatrea 
mare nó pigeat.nulla eni maio: ad aman 
dũ inuitatio.qᷓ; prewenireamado,z nimis 
durus anim? eſtiqui dilectionẽ fi volebat 
ipendere nolit rependere.D ille. hanc carí 
tatem habuerũt omneo fancti martyres: 
Qui po pi amo:e ſanguinẽ ſuum fuderüt 
hane a quoplurimi cófeffowee babuere vt 
Pibartinue Franciſcus Antoniꝰ noftcr ⁊ 
alij inumerabiles: q p xpo moꝛi eupiebãt 
ac pꝛo animaꝝ falute xpᷣi redemptarum 
fanguine fe offerebát . Hinc de beato pa 
tre Franciſco b. 1&0. dicit. Saluti anima 
rum nibil pꝛeferꝛendũ effe dicebat :ex co 
maxime piobane q p: animabue redi 
mendis xpo oígnatuo eſſet in cruce pen 
dere hinc erat in pꝛedicatione oifcurfuo 
in oxatione luctamen m eyemplie oaudie 
exceffuo.f ille qc Secundo non tantum 
amicooſed etia; inimi«oo oiligere ⁊ illis 
inferuire perfectiffime carítatio eft ſignũ 
quia vt oicít Zuguſt.in li.enchiri. alio 
eft oilectio perfeetoꝛum. ⁊ Oꝛigeneo fü 
per caufa.c.ait In exhibitione pietarío p 
bat quío magnitudinem amoꝛis.ſecumdũ 
enin Bo (in tertio oí, 5o.articulo.t, q.4. 








Sería fexta poft důicam infexagefima, 


Diligere inimicos quo ad actum ellicitũ 
a carirate vidclicet ad vitam eternaʒ hoc 
eft neceffitatie « p:eceptionte . cad hoc 


tam perfecti d$ imperfecti obligantur . 


Diligere auté quantü ad actum ellicitum 
4 imperat optande ei bona eterna «té 
poꝛalia.hoc perfectionis eſt «(üpercroga 
tióio Sed oc hoclatius infraoicetur.vbi 
de caritate in particulari erga ppooximum 
0c pꝛefectione benefaciendi inmico age 
tar. Zerrio babere deſiderium cum vL 
timo fine fe coniungẽdi. ſ. cum oco per de 
relícrioné omniũ oelectationü ram coꝛpo 
valium 4$ tempoꝛaliũ ad perfectam requi 
ritur caritatem. é fignus caritatío perfe 
crum, Qð autem carítae perfecra femper 
appetat ad vltimũ finem perueuíre proba 
tur tripliater "Iatióe f. auctoꝛitate ⁊ exé 
plo. Pꝛimo pꝛobatur ratione ſic.illud 
tp facit. minus faẽ etiã maius quía ſcðm 
plm.4.thopicox. Qð mito videt ineſſe 
t incft.ergo « id q8 magis. Sed.f. Tho. 
ſccunda fcSe.q.r.ar.14,9.6. Gꝛatia ſiue ca 
ritas maioꝛ eſt ſiue perfectioꝛ omni natu 
ra ⁊ omm arte Sednatura que eft minoꝛ 
caritate per pꝛius finem intendit füp om 
nia propter qð ple fecundo ploifi.oicit.ne 
eeffitao tn naturalibue pꝛincipaliter ẽ ex 
fiie 2 ibidé ait. Finis é cuius caufa pꝛinci 
paliter fimt aliqua quía cau(a finalía eft 
caufa propter quid. £t ſubdit.Finis eft.id 
cui? caufa agir: quicquid narurahter agit 
vel arte agit vbt IComentato: oícit. f£2p9 
nature é opu finis. ¶ ré tcrtio oe ani 
maidé pfo dicit. Finis in operabilibue 2 
agibilibus é quafi principium vbt comen 
tato:orcit . Finis in agibilibuo vlrimue ẽ 
in executione:a pꝛimus ín intentione Si 
ergo omnis natura ⁊ are per pꝛius finem 
deſiderat. A foꝛtiori caritas perfecta que 
wicomparabiliter ẽ perfectioꝛ omni natu 
ra arte femper pꝛeponit ſuũ finem omni 
buo alíjo bonte. f. deum ⁊ ei maxime con 
iungi 2 vnirideſiderat. ꝙ fi non faceret fe 








queretur ꝙ natura caro effet perfetto 
caritate . q7 Pꝛeterea fm. pDmpbiti; 
Naturalis videtur eife amicitia vitto ge 
nerantis ad genitũ:⁊ ecóuerfo vbi Comẽ 
tatoꝛ dicit. Qð generãs oat generato foꝛ 
mam.⁊ omnia accidẽtia:foꝛmã conſequen 
tia.vnde « genitũ amar ipſuʒ genitũ amat 
gener antẽ ficut patet in animalibus. Qð 
fioc verum ẽ vt reo generata naturali 
terappetat cõrungi fuo pzincipio ſiue ge 
ner anti.Cum caritae a fpiritu fancto pto. 
ueniat: vt patet cy ſipꝛadictis ex Paulo 
Ro.s.di.Caritao oct diffuſa € carp ſſiq 
de vobis.ſeqtur neceſſario ꝙ perfecta ca 
ritas maxime appetat contuagi cum ſpũ 
ſancto Ampiius idem pꝛobatur ſie il 
lud qð dat perfectionem ⁊ quietem alicui 
reir vaxime deſiderat quia vt dictum eff, 
Quies mclio: émotu quiaomnie motus 
eft ad quieté.s.pbiti.Sed coniunctio ad fi 
nem oat eurlibet rei perfcctioné mayimay 
quia vt babetur s. metl»afi. Fims cft opti 
mum cuíuflibet ret. £t pꝛio etichoꝝ.a tcp 
tio thopicoꝝ. Finis magie eligendus ẽ 
bie que funt ad finem.⁊ os fauradfi 
nẽ:qð pꝛopinquius é fint .£t fo metbafi. 
1.1 pbifi.of Finis é caufa caufarü . «em 
níbue caufis melioꝛ.Si igitur coniunetio 
ad finé ab omnibue appetitur.co ꝙ a fing 
ema recipiunt perfectionem fequitur a 
fortioꝛi q perfecta carírae cupit infcpara 
bilírer coniungi cum fuo fine.f.oco cx qua 
coniuncrione maioꝛem recipiat perfecto 
nem. Secũdo idem pzobatur auctoꝛita 
te. Nam pbo.s.metbafi.oiat. Q5 perfecti 
tllud ẽ qð (uum attingit fincm. (fecundi 
Y-omentàto:é ibidem aut actu aut babítu 
fm modum füe potentie fiue ftaruf alias 
imperfectum quodcũq; eft Cum igitur 
omne qð eft perfeetum ſuum appetat finé 
fi caritas perfecta é fequitur neccffarío ꝙ 
cupiat ſiper omnia vniri ſuo fini:aliter nó 
eft perfecra.vnde Augu. in libꝛo confeß· 
dicit quía fam perfectuo erat in caritate. 





Se integri.eari. dei eiuſqʒ fignio fimo. 


fic Feciſti noo domine ad te a inquietum 
eſt coꝛ noſtrum donec conquieſcat in te.i. 
tibi coniungatur 2 ín eternũ inſeparabili 
ter vniatur.⁊ ideo ipfe ad boc noe exbo: 
taturfüper fo.8s.1 .utioca ocum rans 
bcum:ama ocíi : rands deum:illo melius 
nibi éipfum oefidera ipfim concupifce 
fiamato: es:ſi finceriffimio medullío can. 
teofüfpirefas ipfimoilige ipfum amarilli 
flagra illi inlota quo iucondius nibil ine 
nis.⁊ quo melius quo letíuo : quo otutur 
viuo: £25 eum tam diuturnũ:qᷓ; illud q9 
ſempiternum ẽt Non timeas ne alíquádo 
tibipereatqui facit ne tu pereas. Nedi 
rgo ad conſcientiaͤtuam libera interoga: 
parcere illt moli fi vere oeum inuocaſti 
«tuo efto exaudierie.f ille . q7 Tertio 
idem pyobatur exemplo omniũ fancto:ug 
perfectam babentium caritatem qui om 
nes ardebant 2 ardent fi qui inuentuntur 
fuo fimi coniungi: in quoꝛum omni pfona 
Paulꝰdi ad pbili.pzümo JCupiooiffolui 
^ effc cim xpo. lbi Zlug. glo dicit Sunt 
quidaz bómineoimperfecriqui paciéter 
moꝛiuntur ⁊ oclecrabiliter viuüt .£t funt 
quidam perfectisqut pacienter viuũt. a ex 
caritate oclectabiliter moꝛiuntur :vt apo 
ſtolus faciebat di Cupio oiffolui ⁊ effe cũ 
yo.fiille. qt idco ad omuium iſtoꝛuʒ 
xoxoboxatíonem eft ſcienduz fecundum 
"bo.in tertio fcripto bt.29.artí.8 Et ſecũ 
da fecunde.qa9. ar.8 .£t wi queftionibua 
diſputatis de virtutibuo.q. oc caritate in 
folutione vltimi ar.Quod ad perfectioné 
«aritatio tria mayime requirimtur m bac 
vita vt vidélicer 4 peccato recedatur ,vt 
in bono pꝛoficiatur £t in folo oco quiefca 
tur illios oltnfoereatur lam ficut vide 
mus in motu coꝛpoꝛali:ꝙ pꝛimuʒ receſſus 
eſt ab vio término : ⁊ deinde appꝛopin 
quatio ad alium terminum.⁊ poftremo 
quies in termino ita eft cram in progret 
fa (pirítuali caritatis. ¶ Pꝛinio neceſſe 
ẽyt homo a peccato vifcedat :« idco mẽo 


babere caritatem circa Doc maxime eft 


"follicira ⁊ quantum ad bocoicitur caritae 


incipiene qc Secundo neceffe eft vt iam 
oc liberatione peccato:um fiduciam ba 
bene in bonum adipifcendum 2 operan 
dum fe extendat : ⁊ quantum ad bocoicí 
tur carítae pzoficiene . ¶ Tertio neceſſe 
eft vt bomo in bono quicfcat.f. vt in ipfia 
bonis nutritue : quodanmiodo varuralia 
habeat:⁊ in eio quieſcat. «oelectetur pio 
pter que omnía Augu. füper pꝛimam ca 
nonicam Jo.inquit.Si quio babuerit tan 
tam caritatem vt paratue fit pꝛo fratri 
bus mozisperfecta cft ín illo cartas.Sed 
nunquid moy vrnafcitur íam pꝛoꝛſuoper 
fcctaeftizibfit Sed vt perficiatur cuy fue 
rít nata nutritur cum fuerit nutríta robo 
raturzcum fuerit voboxataperficitur: 4 cii 
ad perfectionem venerít oicitur mibi ví 
uere xpo eft.z moꝛi lucrum ille Satis 
pꝛo bacparte pꝛima huiuo ſermonio. 


«rare fecunda huius ſermonis in qua 
declaratur cj contemprue omniuʒ tcmpo 
valium arguíc carítarem «oci amoxcim , 


e Ecundopꝛincipaliter.caritas vequí 
X. ) ritadintegritatcy eius ⁊ perfectio 
mem aliud qð otcitur contemptue:cocfpe 
ctio omnium. £r pꝛecipue quo ad tria. 
¶ Pꝛio videlicet quo ad omnia tempo 
ralia. ¶ Secundo quo ad omnia coꝛpoꝛa 
lia Tertio quoad omnia aduerſantia. 
¶ MPꝛimo dico ꝙ cõtemnere omnia tem 
poꝛalia « tranſitoꝛia facit ad caritatis per 
fectlonem. Quod pꝛobatur. Ratione anc 
toꝛitate ⁊ exemplo , qz Pꝛimo probatur 
rationc fie inductiue Sicut fe babet intel 
lectus ad cognofcibilia:fic fc habet volun 
tae ad diligibilia. Sed intellecto non 
pót plura ⁊ maxieↄtraria fimul itclligeve 
fuia pis oicit tertio ð aia  fcóo mcos. 

















Ferta fexta poft ofíics ín ſexageſima. 


Contingit plura fírewvuü át intelligere. 
Igitur voluntae nó poteft plura fimul z 
femel perfecte eiligere pcipue intér fe có 
traria zoifpatazIBa pluribus intentus mi 
no: é ad fingula fenfüo, q: oum circa vnũ 
atrendumue aliud neglignnue fum igit 
reo fic fe béat qp amo: pfectue oei, occu 
patio 7 oiligétia círca ree tpalee mundi 
fibi muicemopponátur: vnũ impediat ⁊ 
vt ita dixerim aliud excludit, adeo vt Ja 
cobus.4.c.ſue ca.di.QOui voluerit amicus 
effe huius mundi:inimicus cóftítuet xpi. 
Neceſſariũ eft ergo ad pfectácaritaté có 
quendam oía mundana negocia gaudia 
ocuparióee amoꝛẽ:⁊ ſollicitudines tpaleo 
binue mõdi conténere poftponere: odio 
habere. ¶ fcófirmatur bec ratío fic alíter 
otducendo Sicut é in coꝛpoꝛalibus fic ét 
ẽ viſpũalibus. Sed fm Gxco.in. 4.0i.49 . 
Coꝛpoꝛalia cũ ſunt plena tunc afítid fimbl 
recipere nó poffunt :ergo aia que b ſuam 
concauitaté:z vacuitatẽ.cũ é plena alíquo 
inoxdinato amoꝛe módi:z ét círca o:díatü 
amoꝛẽ ipfiue occupata. Simpoffibile ei eft 
ty recipiat carítaté oci perfectá,ppter qð 
fcontentato: (ap pito pbifi.z;7. methafi. 
ait. Sicut extra alam oue. founc fimul nó 
cógregantur.fic uec in aia  "femoue igit 
aia onmé amosé feculi fi vío ĩ te fentire 
perfectá caritaté xpi qr Secũdo idé p:o 
batur exéploi ficuti coꝛpoꝛalihus quan 
to minus ẽ oc matería:táto nragíe funt le 
viia a ecõuer ſo vtpʒ fecundo oe cclo a.m. 
exépl cá. YCarbo igníe qx cótumctue € ter 
reftrí materiemóin altum erigitur:ſed in 
ferite octinetur Ignis auté flama qz ali 
quantulũ aterveftri materia ellongat.fpí 
altum erꝛigitur. h qz ibi nec purue é ante 
extinguik q5 ad fibi locit oebitü alleuetur 
Luxaũt ignio : q: puraé a terꝛeſtri mate 
ríanunds uífi infira jii effe põt. Ita ad 
ppoſitũ dicẽdũ € de (püalibuo . Nã mate 
riafeu pondue aie:of eé eius amo: iuxta 
illud Augu xi de ci. dei.c.ab.Amoꝛ meuo 





pondus meti eo feroꝛ quoeunq; feroꝛ £« 
boc igik ꝙ aligs ree mundanas poffidet 
eiue anim? afficit ad coy amoxé :a ita a 
inferíoza inclinat ab amoꝛe diuino retar 
datur.£ uro eni magi tpalia poffident 
tanto amplíue circa illa co: afficitur. vfi 
Augu.ad Paulinũ otcit.£er:cna diligin 
tur acrius adepta: ocupita.THam vnde 
flle iuuenis triftio oifcefcit : nifi quia ma 
gnae babebatoiuitiafziliud ẽ eninrnolle 
que oefünt in coꝛpor̃ Aliud iam incompa 
rataocferere ⁊ diuellere. Illa eni velut ex 
tranea repudiantur.iſta velut mẽbꝛa p: 
ciduntur.hᷣille.Que etiã cófirmat Criſo. 
ſuper AMat.di. Appoſitio Ru: maig 
rer accedit flamá : ⁊ vehemẽtioꝛ fit cupi 
do.f tlfe. Jõ neceffaría € ipfay divitiarij 
befpectío 7 Tertio idé probat aucto:íta 
te. Iam Aat.iq. dixit oominus adolefcé 
tí.Si vío perfectue cffe vade ⁊ vende oía 
Que béo: d.p.« u me. 2 Aplo ad phili. 
z.c. dicit. Oia arbitratue ſum vt ftercout 
vt xpm lucrifacerẽ. Itẽ Gꝛe. omel.rs. füp 
Fechie. ſie di. Quanto eni mere circa 
terꝛena plus ſatagit: tanto ín his que für 
celeſtia minus videt.Et.a.moꝛa. idẽ dicit 
Sunt nónulli iuſtoꝝ qui ad appieendat 
di culmen perfectioͤis :duʒ altioꝛa ínter(? 
appetũt exterius ↄeta derelinquũt qui re 
bue habitis ſe nudaut : gloꝛia bonosíofe 
fpolíant : quí oefideríoy internoꝝ affidui 
tate fe affligunt oe exterioꝛibꝰ confolatio 
né babere nolunt. quibuo Paulus dicit. 
Éioxtuí effío «vita veftra abícódita e(t 
eurroco.b ille.z Z(ugu.x.li.cófef. at abl 
nus te amat q tecũ aliud amat qð nópuo 
bter te amat.a iteꝝ Zfugu.oicit, Clenenu 
carítatío ẽ cupiditae tpalium:nutrimen 
tujcarítatío ẽ diminutio cupiditatio.per 
fectio vero carítatio ẽ vbi mulla ẽ cupidi 
tao.bec ille.£y quibus oibus pʒ ꝙ. fad p 
fectioné caritatio requiritur córemprue 
tpalium .q- cundo ad pfecrioné caríta 
tio regrítur córamptue ori cosposat 





— 





D ias 





parentum affinium: ⁊ pꝛopꝛij coꝛpoꝛis in 
quantum poſſibile fuerit:ſaluo tamẽ oꝛdi 
né caritatis.Et huiijs ratõ eſt quia ad ſta 
tuj perfectionis requiritur ſubtractio eo 
ruyper que homo impeditur ne totaliter 
feratur in deum. cura aũt ſuperflua. amoꝛ 
^ afféctio coꝛpoꝛalium citra etiam offenſã 
moꝛtalem recrabit animũ ne pꝛoꝛſus fera 
turi deum.igitur talis affectio remouẽ 
da eft IHam oc parentibus lu.i4.dicitur. 
Siquis venit ad me « non odit p.ſu.ꝛ.m. 
c fta autem «.a.(. non poteft m.e. diſci 
pulito. quod oeclarane Grego. in omcl.ot 
tS percunctari libet qũo parentce 2 
carnaliter popinquoe pꝛecipumur odiffe 
Qui iubemur. et inimicos oiligere . 7 cer 
tc oc uxoie veritae dicit. Quod ocuo con 
finit homo non fcparet. £r 1fbauluo diẽ 
virioiligite vxoxef veftrao:ficut « chꝛiſtꝰ 
eccleſiam. Ecce diſcipulus uxoꝛem diligẽ 
dam pxedícat : cum veritas dicat. Qui 
vxoꝛem non odit non pót meus effe diſci 
pulnonũquid aliud. iudex nunciat: aliud 
pꝛeco damat an fimul 4 odiſſe poffumts. 
*oiligcresftd fi vim pꝛecepti ppendimus 
vtrunqs peroiferetionem aget valemuo s 
vt eos qui nobis carmío cognatione com 
functi ſunt:ꝛ quos p:oximoo nouimus ot 
ligam?:2 quos aduerfaríoo (n dei vía pa 
timur.odiédo ⁊ fugiédo nefcíam?. Quaſi 
enim per odium oiligítur qui carnaliter 
fapiena dũ praua nobis ingerit non audi 
tur bec ille Ad Doc etíam dicit Ztug ar. ð 
ti.oci.c16. Cum verttaeoicit . fut amat 
patrem aut matrem aut vxoxj aut filios 
sut fratrea plufq$ mc non eft me dignus 
bocoicít vt fi quio iftoo ita amat carma 
liter yt potius chꝛiſto d$ eto velit carere 
bicamo: tollit amoꝛem chꝛiſti. Si quie át 
amat carnaliter tamen chꝛiſto ofío non p 
ponitimaletas ipfie carere d$ chꝛiſto: ie 
amoꝛ non tollit fcd impedit: ín eoꝛũ ámif 
fiue tantus neceſſe eft vt vratoolo: :quã 
tinm inhelerat amoꝛ. Poꝛo qui diligit fe 





De integri.eari.dei eíufqs ſignls fimo 255. 


cundum ehꝛiſtum vt ad eiuo regnum ob 
tinendum eiqʒ coherenduʒ illis confültat 
vel boc ín eis diligat qp mẽbꝛaſunt chꝛiſti 
abſit vt bic amo: tollat amoꝛem chꝛiſti. h 
viuat quía in eis chꝛiſtum amat quoe vr 
qs non nifi propter chꝛiſtuʒ amat.hec ille, 
ie fut ipſius atr amoꝛe contemnédo di 
at zfug.Li.so.omclLomcel.ss.Ztmandue eft 
deus ita vt fi fieri pot nos ipſos obliuiſca 
mur. hec ille: boc fir i carnis moꝛtikica 
tione:e am ſpũi ſeruire cogendo.vude boz 
tatür noe ad boc Augu. ot füper.fo.145. 
Caro tua coniuny tua famula tua:opus é 
yt cam fübiciae:z ti pugnae vt profit pu 
gnans. hoc enim expedit. inferíuo fübic 
fuperíosívt ille qutfübicere vult quod 
iuferiuo fe fübiciat ſuperiori ſe. Agnoſce 
o:dinem : quere tu pacem oeo : tibt caro, 
Quid iuſtius? Quid pulchꝛiusꝭ tu maio 
ri:minoꝛ tibi.Serui tu ci qui fecit tewt tí 
bi ſeruiat: quod factum cft pꝛopter te mõ 
enm babet ordinem nouimuſneq; bíc oz 
diné comendamuo tibi caro: tuoeo , $3 
tu deo 4 tibi caro, Soi aurem contẽnio ty 
deo nunqᷓ; (ufficico vt tibi caro.Qui non 
obtéperae domino:toꝛqueris a ſeruo.hec 
ille. Tertio ad perfectionem carítatíe 
requiritur contemptue 7 oefpectio omm 
um aduerfantiü:vt.f.bomo non maguipé 
dat iniuríao tribulationes aduerfitateo 4 
huiuſmodi:ſed pacienter leranter tolle 
ret , Ratio uiuo cft quíacarítao perfe 
cta mente; ab amoꝛe huius víte totaliter 
auertit  occídendo inſenſibileʒ facit:ideo 
iniurias conuitia obpꝛobꝛia aduerfitateo 
⁊ moleſtias non fentityz ipſam moꝛteʒ coz 
poꝛis contemnere facit.vᷣnde Greg.dieit. 
Foꝛtis é vt moꝛs dilectio:quia ficur moꝛs 
coꝛpus interimit:ſic ⁊ caritas vite eterne 
ab amoꝛe tempo:alium mentem auertit. 
Nam mentemiquam perfecta caritas ab 
fo:buerit ad terrena foꝛis deſideria inſen 
fibilem reddit:neqʒ ſanctus quilibet pꝛo 
diuino amoꝛc moꝛl potuiſſet in coꝛpoꝛe: 


gi 











Sabbato poft důicam infeyadefünd; 


nifi pꝛius in tente a terrento deſiderijs 
moꝛtuus fuiffet.bec ille. Caritae enim vt 
apo dicit prime coꝛ.iʒ.Oia füftinet . Que 
omnia confirmat Augu.ſuper o.fermóc 
65 oi. Foꝛtis vt moꝛs oilectiooicitur quía 
eft mo:o noftra oc feculo 2 vira cum]oeo. 
Si enim mo:s eft quádo animae coꝛpo 
rc exit quomodo non eft moo qfi ano: 
oe mundo exijt valida.ergo vt moꝛo dile 
ctio oicitur quia nili validiue vincitur , 
becille, fic ſatiſſit pꝛo parte hac ſecunda 
huius ſermonis. 

E Pars terria huius ſermonis in qua ð 
claratur qp ad perfectionem caritatis re 
quíritur expulfto omnis timoꝛis ſeruilis 
⁊ qũocunqʒ vitioſi. 


Ertio caritas requirit ad eius in 
tegritatem ⁊ perfectionem quod 
di aliud quod dicitur expulſio fiue exclu 
fio.f.omnie timoꝛis vitiofi ⁊ imperfecti . 
Quod probatus auctozitate jo.piie cano 
nice.4.c ſic of . perfecta caritas foꝛas 
mittit timoꝛem. Quod exponene Gilber 
tuo dicit.Caritao pꝛoximi caret liuoꝛe:ca 
ritas oet caret timoꝛe. Iam oẽ illud q 
habet ratõnem mali perfecta caritas 
excludit. Quia vt dicit pho pio ethicoꝝ 
Ealum eft contrariũ bono zz fibi innicẽ 
non ſociantur. Sed carítae perfecta eft 
quid bonum. Quidam enim fünt timoꝛes 
quí babent rationem mali ergo perfecta 
caritao coo excludit.Et ſunt treo timoꝛes 
quoꝛum quidã ſunt habentes rationẽ ma 
I.Quidam vero imperfectiõio.quos om 
nco excludit caritas perfecta. Pꝛimꝰ 
dicitur mundanus timoꝛ ſimul cuʒ uma 
viozquem caritao perfecta excludit.vnde 
Brego.in mo: , oe hoc timoꝛe loqueno di 
cit.Qui caritateʒ perfecte diligit: omniũ 
tempoꝛalium bonoꝛum timo: a fe exclu 
dit. ic humano vero timoꝛe dicit cri 
fo.fupcr Aat.Qui deũ perfecte amat tí 
moꝛem füe carie a fc funditue euellit. Et 









ide odicit dũs Aat.x. Holite timere of 

qui occidunt coꝛpꝰ.a.autem non pꝓ.o 
dere. Duebus eñim malis appoſuls fe 
ꝑeſt minus eligendums.ethico. Sedein 
caritas perfecta femp pꝛeelligat min? mq: 
lum maio malo. minue aurem eft malu 
omnia bona tempoꝛalia 2 etiaʒ coꝛpoꝛlj 
perdere a maluo malum « urfinite plo eg 
ritatem perderezquia carítao e(t vita ani 
me. gitur perfecta carítae a ſe excludit, 


: omnem tímo:em mundanum ⁊ human 


ne deuʒ perdat:⁊ eius amoꝛem ex quops 
tet pꝛopoſitum. CSecundus timoꝛ oíaf 
ſeruilis:quo.ſquĩs peccare timet velnon 
peccat pꝛincipaliter pꝛopter penam non 
pꝛopter oeum que caritas omnino expd 
lit. Cuius ratio ín aperto eft.gllud quod 
excludit a fe merítum vite cterne carità 
8 fc abicít fj timo: feruilio boc facit.ergo « - 
caritas eum a fc expellit. Quod autemti | 
mo:feruilio excludat merituʒ vítc eterne 
patct ſic. Quicunq; operatur bonum yd. 
dimitiit alu; inuitus:non meretur viti: 
eterna n:ſed boc facít babeno tümoié (tr 
uilem ·igitur zc. propter quod Aug. oícit, 
imo: feruilioa fi credat oeomon tant) 
in ocum:z fi bonum faciat non tam̃ bene, — | 
Nemo ením inuitus bene facítfibony | 
€ft quod facit bec ille. unc ergotímoig 
caritas expellit. vnde Ber. in quodam (dr 
mone vicit. Qui deũ perfecto amoꝛe con 
plectitur libentius omné penam füfcipit 
Q$ oct offenfay incurrat.hec ille qr Seri 
ue timoꝛ dicitur initiolis quo.f.quíe vii 
oculum babet ad penam:aliuʒ vero adde 
um tands vitioftm « oemeritonum quet 
perfecta etiã excludit carítae cum fit ifa 
perfecta. Ratio huius € , Omne ením ꝙ 
oícit imperfectioneʒ carítao a ſe excludit: 
quia ipſa € perfecta vt dictum cft, Sed tí 
mo:initialto eft wraxtme (mperfectuo cũ 
plus reſpiciatpꝛopꝛiam pena; d$ ocí itity 
riam z offenfam.ergo omnino carirge di 
a feexdudir.ynde Zug . in lib, oc verbs. 








gc (ntegri.cartA eius ſignis fermo a3? 


dñidielt. Qui oci diligit « imperfecta ca 
ritate viuit otl offenfam ppter irreueren 
tiam eius pluotimet;d$ omnem penam. 
bec ille £y quibtio pater qp perfecta carí 
tas omnino fo:ae mittit rimosxé f. munda 
num fiue humanum feruilem ainitialem, 
vide Ambꝛ. in li. ßo 9 apología oauid fic 
dicit. Perfecta carítae timozem excludit 
foꝛas a generaliter quidem carítao exclu 
dit timoꝛemwt milee qui imperatoꝛẽ di 
ligit bella po wnperato:e füfcepra nó me 
tuit vt ſeruus awans dũm dure per du 
bia per rupta mittatur. tamen omnía 
pericula dñi amox contemnit : ac fi quia. 
oim petar:feipm offerre non trepidat. vn 
de fi quio tranfmare pofitoo filios videf* 
deſiderat non metuit naufragia liberoꝛuʒ 
carítatesingreditur maris flũctus.ſubijt ĩ 
certa nauigij:ꝛ metum diſcriminis leuant 
deſyderia filioꝛum. Ouam pulchꝛe eriam 
de martyribus dicitur:qui vere militant 
chꝛiſto. Qui perſecutiones vngulas gla 
dios incendia non rtmentef infeftio fc rc 
gibus obtulerunt. Timoꝛeʒ 4 enim quem 
poterant babere penarum excluſerunt. 
amo: martyrij.becille. Sed fciendum (c 
cundũ tbo.fafe.q.ro.ar.1o.fcuiod creſcen 
t€ caritate amoꝛ filialis creſcit ficut cꝛeſcit 
effectus creſcente cauſa. Cuius ratio cla 
ra eſt. Omne enim babet rationez per 
fectiõis:⁊ nullius imperfectionis caritas 
fecum patitur:z in animaʒ introducit. Sʒ 
timo: filialis babct rationem perfectótos 
£o ꝙ perficitanimam:« nulliue eft umper 
fectionie.crgo caritae fecus patítur timo 
rem filiales . ¶ Pꝛimo cní timo: filialis 
Quoo inbabitat cruciat ð pteritie fiue bo 
mie fire malis:quia ignoꝛat a oco bona 
faa placuerint vel noñ. CSecundo tímo: 
filialis quoe inhabitat cruciat oe pꝛeſenti 
timent eni ne foꝛte oeum in al(quo offen 
dant: pꝛoximũ.Quanto entm quie qué 
piiolligit.tanto magie veretur cá offen 
dre 8p co feparari , CZertio tuno: li 


lialio quos inbabítat crüeíat oe futuro t 
quia non ſunt ccrti oc finali perfeuerória, 
Quarto tumoꝛ filialis coo cruciat oe ocul 
tto:me quid ocultũ in eis fit quod deo di 
ſplicear pꝛopterea po.damabat oí. Deli 
cta.q.intel.ab.o.m.n.d.⁊ ab.a.parce ſeʒuo 
tuo.f, ab ocultis ⁊ ſecretis peccatis. 
Qr Quinio ti.fi.quos mhabitat mũdat a 
non ſolum a moꝛtalibus ſed etiã a veniali 
bus ne.ſinueniatur ĩ eie aliquod leue qð 
deo diſpliceat CSexto cimo: filialiſfacit 
timere offenſam etíávbi non € iuxta illud 
Grego.pꝛimo mor Bonaꝛum mentiũ eſt 
fbi culpam foꝛmidare vbículpa non eſt. 
¶ Septimo vltio bíc timo:facit repu 
tare quoe inbabitat paruo: «nulli? cíti 
mationis ét fi excellentee « virtuofi fue 
rint.z conſpicui.Et (deo Bo.in tertio of. 
54.812,02. dicit. Qui ouplex ẽ vſus timo 
rie gratuiti qp eue inq; quo co: bomi 
niofolliciratur:ex cõſideratione (ue fragi 
liratío: ifte viuo minuitur cuj carítae p 
ficitur qꝛ confürgit confidentía poffe vin 
cerc fragilitate; fud ex perfectione caríta 
tis. Ziliuo cft vſus quo co: humiliatur 
cx confiderationé füe paruitatis:ꝛ magni 
tudinio ocí bic creſcit caritare erefcéte, 
vnde quanto aliquío b? plus oc fpi amo 
risitanto pluo b3 oc fpü timoꝛis:quia tan 
to magie cllógarur a ſpũ fuperbíe: ppter' 
que oia oicít Silbertus. Timoꝛe fcruilí 2 
filialí timere ſponſus feruili ne veniat iu 
dicaturus:filiali ne tardetur iz cum vene 
yit neoifcedat.bec ille. Pꝛedicta crgo oia 
contemnenda fumo ftudío conténamuo t 
vt babitacula munda effectí perficiamur 
a caritate in pritiz tandem per eterna fe 
€ula ea pfruamur qð nobio pftare dignek 
ommiũ bono:um datoꝛ deus quí uiuit 4 re 
gnat per eterna fecula.Z(men. 


4T. Sabbato poft ofícam ín ſexageſſima 

be ytilitate perfecti amoꝛis oci fige. cart 

tatio ofuine SermoJ4. " 
$U 

















Sabbbato poft ofíícam tn fexagefinia. 


Liud cecidit i terra⸗ 
bonam « o:tüfecit fiu 
erum centuplum.3fteg 
a vbifup:a.Zam etfi in 
chꝛiſto fratrce cariſſi 
mis plura oe fructi 
bus«aritatíe in gene 
ralt iam fint ín ſuperioꝛibus pertractata: 
criam impñtiaruʒ aliqua oc yrilitate per 
fectí amoꝛis dei verba facere non oifpen 
dio:⁊ longitudiniimputandum arbitro: : 
fed potius rco ip(a expoſcit:cuʒ pertracta 
uerimus oe eain generali z uunc aliqua 
imparticulari percurrere:de quo quidem. 
amoꝛe perfecto loquítur Ambꝛ.in fo li.ð 
appologia dauid.ſic di. Pulchꝛe dicit ec 
clena:qua vulnerate caritatis ego ſum:nu 
demuſmembꝛa noftra bono vulnerimude 
mus ſagitte ellecte. Sagitta hec chꝛiſtꝰ ẽ 
qui oicit.pofuit me ficut ſagittam ellectaʒ 
bonu neygo hac ſagitta vuluerari .'lHon 
mediocrie manſioñis ifte pꝛoceſſus. non 
omneo poffunt dicere:quia vulnerate oi 
lectionto ſint. Dicebant apoſtoli cim pꝛo 
chꝛiſto lapidarentur : 2 chꝛiſtum pꝛedica 
rent dicebat Paulus.cuʒ ter uirgis cede 
retur ⁊ die ac nocte chꝛiſtum ado:andum 
gentibus diſputaret. dicunt boc martyref 
q vulnerãtur:⁊ quía vulnerari p eius me 
ruerunt nomine pꝛius oiligunt . ec ille 
€x quovuluerato amo:etantue fequitur 
anime fructuo vt vef verba piopofita ad 
impleantur aliud ce.ín terram bonam fci 
licet ín antmam caritate perfectam fecit 
f.cen.mayime quo ad tria. CPꝛimo qꝛ 
amo: ocí perfectuo facit animam ʒelare. 
¶ Secundo facít animam liquefacere , 
«E Tertio facít vulneraꝛe. 


¶ Pars pꝛima huiuo ſermonis in qua 

pꝛobatur ratione auctoꝛitate exemplo 
Lor perfectue oeí facit animam 3c. 
arc, : 


Rimo igitur ⁊ pꝛincipaliter dico⸗ 

Quod amo: dei intenfüo:s perfec 
tus facit animam zelare. Ad cuíue euidẽ 
tiam.ſciendum eft cp zelus:cuʒ in bono ge 
cipitur:eſt quidam animi feruoꝛ:quo mẽo 
relicto umano timoꝛe pꝛo defenſione ve 
ritatis accenditur.vt dicit Alchimus ſu 
per illud Jo.ſceundo zelus domus tue cy 
medir me Inſuper eft fciendum ꝙ zelus 
quadruplex inuenit fecundum tho .pꝛima 
ßße.q.ꝛ4.ar.a.CPꝛimus dicitur zelus⸗ 
cupiſcentie:cum quis aliquid intenſe con 
cupiſcit Et boc modo viri dicuntur ʒelare 
vxoꝛeso refutantes omne conſoꝛtium alio 
rum:per quod poſſit impediri dilectioniſ 
ſmgularitas:quam im vxoꝛe querunt: tà 
lío zelus ex concupifc£tie amo pꝛocedit: 
t oxitur veluti ex radicc qp Secundus ye 
lueoicitur odij vcl inimicicie ſcilicet dum 
aliquis odit ea que amato repugnant iux 
taillud pᷣs ʒelaui fuper iniquos pace pec 
catoꝛum videns:⁊ talío ʒelus ex amof ſui 
pꝛocedit. Tertius ʒelus dicitur inuidie 
cun enim bona tempoꝛalia nou poffint fi 
mul participari a multis:omne illó quod 
impedit perfectionem Duo partícipató. 
nis efficitur odíofum.« fic ey amoꝛe bont 
tempoꝛalis vel honoꝛis quo quio piat 
procedit odium eiue qui impedit vel qui 
babet: fic caufatur zelus inuidíe oc quo 
oicitur i.po.fHloli emularí imal.neqsyl; 
faci.ini.⁊ eccl.ↄ. Non ʒeleogloꝛiaʒ  opte 
peccatoꝛis.Ex his autem que integre pof 
funtpoffideri a multio zelus inuidie noti 
cauſatur:vt verbi gratia. Nullus inuidet 
alteri oe cognitione veritatis: que a mul 
tío integre cognofcí poteft, Sed foꝛte de 
extollentía círca verttatie cognit(onen , 
Ouartus oícitur peluo. bentuolentie ; 
Nam quando alíqueorcuntur vel fiunt có 
tra bonum amici bome repellere ftudet ; 
vnde talis zelus ereatur ey amoꝛe amit 
cie quérentie bonum amici vnde quando: 
amo: amici eft. intenfüo facit homihem 





BMM——— ÁÁ—M—Ó t€ 





De vtili.cari.diuine fio 14. 


moueri eontra omnc qð repugnat bono 
amici repellere illud. £t per büc modii 
aliqui dicitur jelare pꝛo oco : quando ea 
Que funt contia honoꝛẽ bonitatem vcl vo 
luntatéoci ßzpoſſe fuü repellere conatur. 
Et q bicselus cauferur ex amoꝛe oet per 
fecto probatur tripliciter.ſ. Ratione. Zu 
ctoꝛitate ⁊ exemplo. ¶ Pꝛimo pꝛobatur 
ratione fic quanto virtus aliqua tendit in 
tenſius in aliquid ranto foꝛtius:etiã repel 
lit omne contrarium.Sed amo: eft quidá 
motuo per deſyderiũ in amatum:dum nó 
habetur ergo intenfao amoꝛ excludit om 
ne quod adeptioni ⁊ fruitioni boni amati 
repugnatiquod nibil aliud cft. qᷓ; ;elare 
Cum igitur perfectue amo: oci: intéfüf 
fe:iffime in eum tendit paret qp faeit. eu; 
fium honoꝛem ;elarest contrarium ín fe ⁊ 
in alio per jelum remouere . ¶ Secundo 
fdem p:obatur auctozttate ue.⁊ no.tefti.a 
etiam Aug. qr IBam m veteri te, Sjere.9, 
ſuilibꝛ.c. dicebat amoꝛe dei zelans Quis 
dabit capiti meo aquam:⁊ ocul meis fon 
tem lachꝛimarum vrlugeam oie ac nocte 
interfectoo fine populi mei i. an(mao ín 
eternum pereuntes. Et tertij re.o. fcribit 
3elo elatus (um pꝛo oomino exercituus.f. 
po poffe iniuriam dei repeltere conatue 
fim. 30 nouo te. Paulus animaruʒ fa 
lutem jelano 'IRo.9.ot.f&ptabam ego ana 
thema effe pio fratrib? mei . £t.2,co1.11. 
di.Emuloꝛ enij vos.d.e.deſ.e.u.u.viro .u. 
c.exhibere chiiſto Aug.ẽt ſuper Jo.ßo. c. 
fic dic. Homo oci ʒelo comeditur.qui que 
libet pꝛaua que viderit cupit emendare:z 
fi emendare non poterit tollerat a gemit. 
becille.q Zertio idem p:obatur exéplo 
bei a chꝛiſti qui amoxe creature jelano oí, 
2.re.. Quis mibi tribuat vt ego moꝛiar 
pꝛo te ne tu moꝛiarioꝰ Et fopbo.5.e, In 
igne gelu nei deuorabitur omnis terra Et 
3acbarie.p:umo elato fam ieruſalẽ in fy 
on zelo magno «ira magna ego irafcar fü 
per genteo opulentao. £t aca, fecundo, 


fui tetigerit voo tangit pupíllam oculi 
mei. Ecce ergo ꝙ in. oco eft zeluſia ſola ca 
ritate pꝛocedẽs.vnde Diony.dicit ín quaz 
tooc di.no. Quod ocuo appellatur zelo 
teo pioprer multum amoꝛem quem loabʒ 
ad exiſtẽtia.vbi notat ꝙ oc?;elat pꝛo bo 
mine. Quia ficut seluo refugit conſoꝛtiuʒ 
amoꝛis contrari in amato, etfi inuenerit 
fndignatur: nítitur repellere quanti po 
teſt: icut pater in uiro jelante vxoꝛẽ (uj: 
fi contrarium amoꝛem inuenerit indígna 
tur 2 ab vxoꝛe repellit ita oeuo oiligit 
ercatuturá pꝛopter gloiam ſuam:⁊ maxi 
me angelum ⁊ hominem: ín quibus (ma 
ginem fuam impꝛeſſit. vnde oeuonon pa 
ntur ín eis alienum amoꝛem qui non ref 
feratur ad glo:iam fuam .4 idco fi bomo 
amoꝛem quem ad feipfum : vel ad. aliam 
ereaturam babet ad oei gloziam refferat 
eadem dilectione oilígit qua ocuo. fram 
do vero bomo in. creatura glouam pio 
piam querit amoꝛi diuino pꝛeferens:⁊ im 
€a finem conftituene. amo: otuíno ſuus 
amo:contrariatur ⁊ talem. amoꝛem diui 
nuo zelus non patitur ⁊ tdeo foli pecó in 
dignatur.vnde exo.22.oícítur . £go deus 
zelotes vindicano iniquitates, £t pꝛouer. 
63clo furoꝛ viri non parcet in die vin 
dicte.Soicut tgitur ín oco eft zelus ex cari 
tate (ua deſcendens:ita etiam bomo cari 
tate perfectuo yclat pꝛo deo:quando ficut 
bictum eft iniuriam ocí: fecundum fuum 
poffe conatur infe « in alijo repellere. Ex 
quibue patet q» amo: oci facit animam ʒe 
lare , Sufficit pꝛo parte pꝛima pꝛincipali 
buiue fermonio, 


¶ Paroſecunda Duíuo fermonio ín qua 
declaratur q ano: dei perfectuo facit ani 
am liquefacere. 


e Échndo ín hoe fermone ponituꝛ alt 

& A wo perfecti amoꝛis det effectue. q 

fciliceroicitur líquefacio.quia vj.facít am 
8 u 




















* Sabbato poft důleam (n fexagefüra; 


man liquefacere. aj cant.s.oicitur Ztni 
ma mea vtoilectuo meus locutue eft lij 
facta eſt. In quo verbo fpiritue.f. tangit. 
tria. Pꝛimo fübiecrum culpe.qr Scc 
do actum amicicíe p Tertio effectü gra 
tle, (7 [ximo tangit fübiectum culpe ibi 
aníma mea fjvelunrae:que eft fübiectum 
culpe.Nulluʒ enim eft peccati nifi fit vo 
luntarium ocraua queftione pꝛima capitu 
lo . Sciendum . « oecimaquitnta , q.i.c. il 
c. Berto. £t 25.4. 4.c.oifplicer;£ft 
eti ſubiectuʒ gratie amoꝛis vel odij:quia 
oppofita babent fieri circa idem. Omnis 
igirur auima vel eft conucrfa ad oeu per: 
amoꝛem: ſic eft liquefacrazvcl cft aucrfa 
per odium fic eft obftinata : ⁊ indurata 
iuxta illud Sere.s.Sjndurauerür facicm fu 
m ſupꝛa petram: voluerüt reuerti. Naʒ 
congellatio ⁊liquefactio:durum ⁊ mole 
in fe 4 in ſuis effcctibuo naturaliter oppo 
nütur.Soicfpiritualiter liquefactio coxdie 
eft condictio amo:i cóuentenoouritia ve 
ro coꝛdis eft diſpoſitio amoꝛi repugnanf. 
Étp:obatur boc cy pꝛopꝛietatibus ouri ⁊ 
molis flue liquidi. CPꝛimo emm fcóm 
1bo.tertio feripto di.a7 . ar. i. Et puma fec 
de.q.as:ar. Durum cft o ſubſiſtit pꝛopꝛie 
terminationi:co qp durum ſuis terminis 
non continetur : ſed alienie .ficut patet oe. 
aqua que non contínct aqua fed tcrra vel 
filia re ſolida Sic opoꝛtet qp ab amáte ter 
mínatio illa boc eft ourícia vel cógellatio 
coꝛdis qua iufra fiioste:minoe contineba 
tür amoueatur:⁊ inſit debita oifpofitio f. 
líquefactio coꝛdiſ vt antma fit amoꝛis me 
ritó:vcl rationabiliter ſuſceptiua. Cuius 
ratío eft in aperto, Sicut eniʒ reo natura 
lio non ávittirvnam fomrani, wifi exclu 
fivoifpofirionib? quibue fo:ma illa in ma 
tria contiuebatur Sic infpiritualibue ni 
fi excluſa coꝛdis ourícia velutt amoꝛi con 
traria non ſequitur liquefactio coꝛdis:nec 
her conſequens cos. eft ſuſceptiuum amo 








río. Secundo durum reſiſtit alien (ii 
ciſioni:liquidum perfacile ceditur:: fic pt* 
ritualiter congellatío coꝛdis fiue ouricta: 
mentío impedit ficut.contrariaoifpofitio 
ne amatum ſubintret affectum: amantie: 
4comungatur ei. Scd liquefactio impos: 
tat quandam molicieʒ cosdío ex. qua ama: 
tum vuluerat vel penetrat. co: amantio ,- 
«E Ecrcio ouru; eft qj rcfiftir facilime re 
ceptioni liquidum vero econtrario quia & 
facliter receptiuũ. ſic fpiritualiter, Sicut 
duricia vel congellatio coꝛdis cft oifpoft 
tío contraria impediene ne coꝛ ab amoꝛie 
diuidatur.Ita ne amoꝛ:a coxó recipiatur: 
TIBam amatum ab amante nunquam reci 
pitur niſi pꝛius amane a ſeipſo feperetur: 
Án amatum rendeno . £t fecundum loc di 
citur amo: extafim facere aferuere : quía: 
quod feruet extra (e ebulit : ⁊ cxalat., £t 
ideo bie tribus modis peccat omnis qui: 
obdurati 4 obftinari ẽ coꝛdis. CPꝛimo 
quia ficut duruz fübfiftit pꝛopꝛie termina 
tiont fic qoi pertinacío ⁊obſtinati eft coz: 
die p:omittir fibi peccati. umpunítatg in 
cuius perfonaoicitur eccle.s. ]foeccaut: 
quid accidit mibi rrífte , ed contra aít 
Apoſto. Ro.ſecundo.Exiſtimas o homoi 
quia tu effugies iudicium dei quaſi dicat 
non quippe.qr Secundo qut obſtinate eft 
mentte contemnit dei bonitatem:quia ab 
€o expectatur longanimiter contra quem: 
apoftolueetíam "IRo.fecundo dicit. An di 
uitias bonitaris citro paciemtie ⁊ longani 
mitatis eius contemntezq.o.fecundü Im 
bꝛoſiũ. Ad copioſam bonitatem oet que tí 
bi peccanti bona tribuit vel copiofam pa: 
cientiam que tot «tanta peceantee ſuſti 
net nec eos cito punit:vel copiofam lóga: 
nimitatem deique non folum ad boim: : 
fcd per multa tempota «longa füftinet.có 
temnit. ¶ Tertio qui eff. obftinate mar: 
tis non cognofeitoct ben gnitatẽ. Coͤtra 
Quem etiam apoſto. Ro. dicit. ſecundo.c. 





Tic vtilé pfe amostooei fermo149. 


An ignoꝛas quoniam benignitas dei ad 
penifentiaʒ te adducit.vbi Ambʒ. in alo. 
de iſtis tribus loquitur dicens ſic. His 
tribus verſibus notat tres peccatoꝛũ gra 
dus:peccas enim o Domo oum tibi peccã 
ti impumtatempꝛomittis:quia nó credis 
gꝙ peccans puneris.Grauius peccao : 
quia diuitias bonitatie:pacicntie ⁊ longa 
nimitatis oct contemnis. Grauiſſime ve 
ro:quia bemgnitatem dei non cognoſcis. 
vcl quía ignoꝛas te contemnere.qr Sec 
do tangit actum amicície ín pꝛedictiſ ver 
bió fapiene quando oícit.vt oilectuo loci 
tue eft.IRam ſi amcoꝛum pꝛopꝛium eft fi 
mul colloqui maxime tamen eft boc pio 
pꝛium oci. Ideo dicit vt oilectu( meus lo 
cutus eſt.loquitur enim deus fue ſponſe 
tribue modis. ¶ Pꝛimo cum bonam ín 
fpirationem ümttít:vel eius voluntatem 
intimat iuxta illud Oſce fecundo loquar 
sd co: eius fecundum glo.ibidem, q7 Se 
endo loquitur anime bon füe deus.cuz 
ei pꝛius maculao cómilfae oftendit:z hoc 
"vt erübefcat timeat ab eis recedat. iu 
ata illud Job .56. loquar . vt.reuertatur 
ab itiquítate . CZertio loquitu: deuo 
ſponſe ſue:cum dona ⁊ gratíae.quae ei có 
tullit ad memoiá reducit. b vt recogno 
ſcat. amoꝛẽ accendat:a ín ámiffibilite cu 
flodíat Iſano.loquimini ad co: ieruſalẽ: 
^ adiiocate eam.Que omniacõfirmat Z(u 
guſtinuo libzo fecundo füper geneß. c. fo 
di. Non loquitur deus cum bomine per 
aliquam coꝛpoꝛalem creaturam : coꝛpoꝛq 
libus qs inſtrepeno auribue:vt inter foná 
tem ⁊ audientem aerea fpacia verberen 
tur.neasper eiufmodi fpiritualeg: que coz 
oxum ſimlitudinibus figuratur ficut in 
ſomnijo vcl quolibet alío talt modo fed lo 
quitur ipfa veritate fi quie fit idoneus ad. 
audiendum mente non coꝛpoꝛe. Zíd illud 
euim bominie ita loquitur:quod in homi 
nerceteris quibuo homo conftat eft. meli 


uo:quo ipſe deus ſolus eft. melioꝛ. Cum 
«nim bomo rectiſſime intelligatur: vel fi 
non poteſt intelligi ſaltem credatur ad 
imaginem dei factus:pꝛofecto ca füt par 
te cit pꝛopinquioꝛſuperioꝛi deo: qua füpe 
ratinferiowo partes: quao ctiam cum 
peccatozibus habet conmuneo.hec ille. 
4 Zcrtío in verbis pꝛedictis fapiene:tá 
git effectum gratie cum oicit Iiquefacta 
eſt:quaſi dicat poftquá dilectus locutua 
eft miloi inſpiratione interna anima mea 
liquefacta eſt:quia dum chꝛiſtus per ds 
ritum ſuum aninie ſe oefideranti infandit 
omnem coꝛdis duriciam moy excludit 2 
liquefacit. Pulclae autem ſciendum eft . 
Quod ad verbum dilecti anima liqueſcit 
tripliciter. CPꝛimo liqueſcit in. aque li 
quoꝛem:iuxta illud po , emitter verbum 
füum fcilicet infpirationce internas.et li 
quefacict ea.f. co:da arida.Et fluent aqué 
fcilicet compunctionio : ⁊ ficex hoe ſolui 
tur glaties co:dio . ¶ Secundo liqueſcit 
nima ĩmolicie cere:⁊ boc fir igne compũ 
ctionis:⁊ oilectionie pe . IConclauit coz 
meum intra me 4 iterum factum cft co: 
meum tanquam ceza.l, inam,u. met meri 
to dicit tanquam cera liqueſceno yt in eo 
fcribatur fponfi ooctrína. pingatur vite 
fona figilletur oci grata fimilitudo. 
Tam íi cera ſeribimus: vt piefertim an 
tiqui follité funt In cera pingümuo sa 
cum cera figillamuo. qc Tertio liqueſcit. 
anima in odoꝛem fpeciei aromatíce que 
quidem eft pulca in o:o : odorifera 
in moꝛtario. Sapozofa in electuario $ 
fic ⁊ liquefactío , ideft coꝛdis oilectio 
eft. pulehꝛa ur o:to religioni: odoꝛife 
rain moꝛtario tribulationio . Sapida 
4 admodum ocleetabilío in ellectua 
ríoadeft in pꝛemio eterne gloꝛificationis 
quía anima ad verbum dilecti ficlique 
fcit ideo ereſcit. curꝛit clarefeit creſcit in 
yirtute curi in caritate clareſcit in veri 


$ iiij 











Sabbato poft offícam (n ſexageſima. 


tate vel erefcit quo ad merituz:curꝛit quo 
ad terminum f.oeum .darefcít quo ad p:e 
mium.D Gilbertus. 


€ oar tertía huius ſermonis ín qua 
declaratur q ano: oci perfectuo.facit ant 
niam vulnerare. 


TIT É£rtio ponitur alius amore oeíp 
A fecti effectuo:qui eft animã vulne 
rare. Ratio buiue é : quía ppzictae acutí 
eft oiuídédo penetrarc.i.ad intímarei oc 
venire. Sed beatuo Dyoniſio.7.c. celeſtis 
Jerarchie dieit amoꝛẽ effe acutuʒ intime: 
ĩntẽte:actiue ⁊ reductiue. Pꝛimo dicit 
ty amoꝛ eft acutus intime.eo ꝙ ſicut acu 
tum diuidit vnam partem ab altera fic 
amoꝛ otuídír amanté aſeipſo.i .ab affectu 
pꝛopꝛio:⁊ coniungit amato vnde oio. A. oe 
di no.dicit. Qð amo: nó ſinet effc fui. Jii 
fed amato:ii. £t ideo amano oblitus ſui ꝑ 
amoꝛeʒ trabitur ad intendendũ amato /f. 
deo ⁊ pꝛoximo. ¶ Secfido oicit ꝙ amo: é 
acutus intente quo ad effectum:quia amo 
yi non ſufficit qualiſcunq; coniunctio:ſed 
querit a facit fübintrare:s penetrare ama 
tui; feas ipfi vnire ꝙ etíam fi poffet cum 
mato fieri vnum. Tertio oicitqp amo: 
eft acutuo actiue 7 reductiue : ficut ignie 
Qui caufat füam fimilitudinem in alijs ex 
cludendo vuá foꝛmã:t inducendo pꝛopꝛiã 
fic amo: octfoxmem facit 5 omm confir 
mat tbo.ín tertio fcrípto di.ꝛ7.ar.i.aucto 
ritate facre fcripture:cantí. 4.c.vulnerafti 
co: meũ in vno oculo tuoꝛũ. C Pꝛimo 
n.oicit vulneraſti: ſagna enimé et vio 
lenta vie caritate. ipum affectum oei at 
tingens:⁊ penetrans. velut fagitta iecur 
eite. vbt é co: «pcr cófequeno fedeo amo 
ríotranffigeno . vulnerafti ergo vulnere 
nione , ín incarmarione. vnde glo. Pꝛo 
amoꝛe tuo carnẽ füfcepi vl vulnerafti vul 
nere compaffionie im pꝛogreſſu huius vi 
te.iuxta illud Zu9.lidcno ciuitatem fle 


uit fuper illá v vulnerafti vulnere paffis | 


nis in cruce iuxta illud 3f(a .55. ulnera 
tue é propter iniquitates noftrae 4E Sc 
cundo otcít coꝛ meum.amoꝛ enim amati: 
penetrat. affectũ amantis.vnde dicit coꝛ 
meum ex quo ſequitur ꝙ vulnus non eſt 
finc ſenſu quia etiã co: penetrat bouũ vul 
39 de quo ranta virtue egredit JZzetigit 
mulíer fimb:iam veftimenti eiue, a virtu 
tẽ de ſe:xpᷣ̃s fenfirexireiquáro magis fi co 
eiue non leuiter tangitur fed vulneratur, 
Reſpexit petrum.⁊ co: eíue vulnerauita 
compunrit ad lacrimae vulnerati equidé 
coꝛdis ſignificantia.¶ Tertio dixit i vno 
oculoꝛum tuoꝛuʒ.Quod verbii tripliciter 
exponitur. ¶ Pꝛimo fic vulneraſti cot 
meum amoꝛe ín vno non pluribus:quia 
MSartha ſollicita eft ⁊ turbatur circa plu 
rà fed in vno:quia vnum amare vni inten 
dere vnum credere vni adherere neceſſa 
rium eft iuxta illud Lu.x. Poꝛro vnumé 
neceffarium:2 pe . Unam petij a domino 
bancrequirá 4E Secundo exponitur fic 
Si vni adbererc é ncceffariti: quo magis 
inberetur á$ oculozcerte nullo:ergo i vno 
oculoꝛũ:Ham vbi amo: ibi oculus 4 econ 
uerfo Cuius ratio eft : quia poteft videre 
videri ⁊ ideo iudey folet effe amoꝛis. 
€ Xertio in vno oculoꝛum fe vulnerat 
aſſerit ⁊ non inpluribue .vt oftédat ꝙ du 
plex cft oculue . f. affcctuo « intellectuo. 
Dculus affectue vulnerat ocfiderijo «fü 
ſpirijs Intellectus vero nó quia confiftit 
in pura fpeculatione . £cce ergo quáta eft 
efficacia amoꝛis oeítquem idco fic comen 
dat Augu. in libꝛo oc moꝛibus eccleſie.c. 
24.di. IHibiltamourum tam ferreum ꝙ 
non amoris igne vincatur quo fe anima 
reperit ín oeum füper omnem carnto offi 
cinam libera :z admiranda volirabit pen 
nie pulcherꝛimis:⁊ integertimie: quibua 
ad ocí amplexum amo: caftuo innititur: 
Nunqd amato:eo aurí: amatoxeo laudis 
smatexce feminarugsamozibus ſuis deus 


— 





— — 


finet effc foꝛtlore o ?cum ille non. amoꝛ ſed 
congruentius cupiditas vel libido nomi 
netur. Inquantũ apparet. quantus fit im 
petus animi ad ea que oiliguntur ocflexo 
curſu per inania queqs tendente . Argu 
mentumqs nobis eft : js fint omnia perfe 
renda:ne deſeramus oeum :fi tanta illi vt 
deum ocftrant perferũt. hille. Hulla ergo 
fratres chariſſimi aduerſitas: nulla cala 
mutaoinulle anguſtie:nulla perſecutio:nul 
la tribulatio.nũlla ve pfperttae ab h̊ nos 
dei amoꝛe diuellat: imo potius ſi minus 
in nobis fuerit accenſus:die noctuq; labo 
remus yitia «tepoxem a nobis fübmouen 
do diuinum amoꝛem noſtris excitare in 
coꝛdibus ac iugiter in nobis fouere :quo 
"fie viuenteo van moztut ſumus:cum quo 
omia moꝛtua v iwificantur zz vita prefta 
tur randem eterna quam p:eftarc nobis 
bignetur amo: ipfe indeficiens ocuo qui 
"trinue «nue extat ante feculozum fecu 
la Amen. 


¶ Dominica ín quinquageſima oc repꝛo 
batione fuperbic ipfi caritatidei cõtrarie. 
per rationes auctoꝛitates ⁊ exempla. Socr 
mo quintuſdecimus. 


[ Ente plebe vt vidit 
veditlaudeg deo.Scri 
buntur becyerba Zu. 

o 18 , Et in euangelio oc 
curꝛentis oominíce vt 
mbi pfüadeo fratres 
in chꝛiſto chariſſimi. 

ne caritate (n coõmuni ac in particulari oe 
amoꝛe oci ín ſuperioꝛibus ſatis me dixiſſe 
puto: fed pꝛiuſquã ad alia pꝛogrediamur 
perutile duxi de vitio illo maxime buíc 
vei amoꝛi contrario füpcrbia videlicet oc 
teftandiffimo vítio quod potiffimum cer 
fc in amoiem oet militat nonnulla percur 
rere : quo facilius in dei amoꝛe accenda 
"mur accenfiqs s tute perfeueremuo. Sed 
Á — Sono fri fre mio 
ETE m efe jov njiole(qa88 


pipe net 





ab EX Mm. 


Sic repioba fupbie carítat( diuine 2:ic Pimots. 


quía quáplura in volumine alto oc pecea 
tis tractaumus.Impꝛeſentiqꝛ bxcutatia 
€aufaoc rep:obartoné 4 punitione ipſius 
sbbomínabilio vítijocfcribemus : quia il 
lic de his duabus partibue pꝛoꝛſus non 
verbafecimue quod hoꝛrendum facimio 


abicientes «oci amorem in nobis haben 


tco cum omni plebe iſraelitica oeum lau 
dare poffimue :vt pꝛefata verba dicunt. 
Omnis plebo vt vidit 4C. fu ergo fit of 
gna repiobatione ſuperbia wm pꝛeſenti fer 
mone luculenter ocmonftrabitur. non mo 
do ením füperbia eft vt cetera. peftifcrug 
vitium fed omnium vitio maximum vu 
de glofa fuper illud fo. £mundabo: aoc 
licto maximo oicit . boc é a peccato füper 
bie. Zlugu.lib:o contraepiftelam perme 
niani inquit £aipfa eft impía « vefana ſu 
perbía qo eft certe (mane peccatum . Steg 
glofa fuper illud , Superbi inique agebát 
vfquequaqs dicit.aximũ peccarum in 
bemíne fuperbia eft quia inde manauit 
noftríoclictio:sigo:£tideotanquáfummü 
omnium peccatoꝛum triplici repzobatur 
via. ¶ Pꝛimo videlicet "Ratione lucida 
¶ Secundo auctoꝛitate fundata .q7 er 
tio exemplaritate aperta. 
«7 Pare prima huius fermoniet qua 
batur rationibue pluribue fuperbiá effe 
mayimum peccato:um ideo füme repꝛo 
bandam. 
P PRimo igitur ſcðm Alexandruz in 
ſecunda parte ín tractatu oc ſuper 
bia.⁊ beatum X.bo.fcóa ſecũde.q.ioa.ar.o. 
piobarur füperbíam effe niaximü peccatü 
^ ideo füper omnia repzobandam. feptem 
rationibus ¶ Pꝛimo ratione aucrfionie 
¶ Sccundo ratione oppofitióie, ¶ er 
tio ratícne permiffienío.q7 £auartoratio 
ne vitationte . €; £uinto ratione oppofi 
tíonío.q Sexto rónc ínbefionio . Se 
ptimo ratiõe inturiartonto qr Pꝛimopꝛo 
batur ratione auerfionío fic . In peccato 
moꝛtali attendütur ouo.f, aucrfio ab inco 


nam 


I 
I 
I 











L——MM 





i 
—9— 


Wm | 


1 
| 











Bica in quinquageſima. 


mutobili bono eonuerſio ad cõmutabile 
bonum .licet autẽ ſecundũ Tho. ſcða ſcðe 
.Q.162.8r.6.cy parte conuer ſionis ad cõmu 
rabile bonum ſuperbia non fit grauiſſimũ 
peccatoꝛũ eo qp quando excellentiam inoꝛ 
dinate appetit ſuperbus:non babet mari 
mam repugnantiam ad bonum virtutio : 
Tamen cx parte auerfionto füperbia labet 
mari grauitateʒ Cuius vatío eft quía 
in alije atiertítur a deo vel pꝛopter ignoꝛã 
tiam vel pꝛopter infirmitatem aliquã vel 
pꝛopter concupifcentiá alteriue boni.Sed 
fuperbia auertítur a oco ex hoc ipſo q nó 
vyultftbicioco, 4 ci? pꝛeceptis pioprerea 
fa 4 otcitur Deus füperbío refiftitzputa 
tto peccati eſt maius quito magíe auer 
tit a deo:ſed peccatum cx contemptu.qð é 
"füpbía magie auertít d$ peccatü ex igno 
rantia:in potentia vel concupifcétía. ergo 
⁊c̃. Secundo piobatur rationeoperatio 
nio ſic. Illud q9 omnibue peccatío graui 
tarem imponiteft grauius per illay regu 
lani tertío thopicoꝝ pꝛimo pofterioy p:o 
pter vnũ quodq; tale illud magío Si 
enim participantia cü igne idco fünt cali 
da:ergo ignis maxime calidue erit.Sed 
fuperbia facit hoc. Ham vnü quoda pec 
eati eft graui? fi fiat ex ſuperbia às fi flat 
ex ignoxit(a vel infirmitate etiá fi fit pec 
catum ínfidelitatío qð grauuus redditur 
ex contemptu ſuperbie ergo ípfuy eft ma 
dtmum.qr Zertio idem piobatur ratione 
permiffionto .Zpud deũ a mund permit 
titur min? malásvt euttetur, 2 extirpetur 
marímuy.fBam tertio tbopicoy dicit pBa 
Éllígenduo ẽ ex ouobue omnino fimilib9 
illud q9 maius bonum fequítur . Si aute; 
malum ſequitur.qð minus malus elligen 
dum eftzzideo medícuo fapíene in reme 
ditum maioꝛis moꝛbi patitur infirmi in 
minoꝛem ⁊ leuioꝛẽ moꝛbum incumbere . 4 
deus tn veteri teftaméto permittitlibellü 
repudijoarvteuitetur vxozicidum , £t 
leges humane permittunt pꝛoſtribulum 


vteuitetur adulteriuz quía graulora ſint 
buiufmodi.Scd ín remedium peccatifup 

bie permnttít deus hominẽ ruerei pec 

ta grauía  turpía. vnde Ztugu.i.r4 oc di, 

bcL.c15.0ícít . Audeo dicere ſuperbis cffe. 
yule cadere in aliquod apertum : manife 
ftüqs peccatum . vnde fibt oifpliceant qui 
iam fibi placendo ceciderũt.ſalubꝛius eni 
petruo ſibi diſplicuit:quãdo fleuitsdipla — | 
cuit quido pꝛeſumpſit.hoc dicit «facer pa 
Impie faciee eoꝛũ ignominia:⁊ querent 

nomen tuum domine. Idem vt tu cío pla 

ceas querentib? nomen tuumꝛqui fibi pla 
euerunt querédo ſuum.⁊ Iſidoꝛus de ſum 
mo bono dicit. Qui detiñetur füperbian 
non ſentit: labitur in carnis luxuriam yt 
per banc humiliatus confufione eyurgat 
idem Bꝛe.in libꝛo mozalius dicit tractás 
illud $ob.fgwí. f.ocuo oiffoluit baltea re 
gum.t.permittit frangi caftitatem faucto 
runyr.f.recognofcantfüperbid.£yéplum 
huius babetur in vítapatrü oe quodam 
qut ex magna etuo fancritate ab angelo 
pafcebatur fcd i ſuperbiã ruene: ita ſtimu 
lo carnio é agítatuo vtoerelicta heremo 
ad feculi reuerteretur fj in vía apud quof 
dam religioſos hoſpitains: ⁊ duʒ cong in 
ftitia «rogatu coo inſtrueret ad fe reuer 
ſus egit penirentiá 7 reuerſus é vude ve 
neratergo ⁊c CQuarto probatur idem 
ratione leutoie a facilioꝛis vitationto:fi 
Peccatũ canto eft grauius quato facilius 
poteft euitari:⁊ non euitatur , Scd pecca 
tam füperbie facilius ceteríe peccatie po 
teft vitari.ſ.ipſo cogníto, ergo & non vita 
tur grauius erít.fignanter dicitur ipfo co 
gnito nam mot?füperbie oculte fübrepés 
futcijsocpielendatur per. iudiciuʒ ratio 
níe nó babet marimá grauitatem . oiffí 
culter taleo motus vitantur fiue vitari 
poffünt propter eoꝛumlatitentiam. vnde 
in ho dicitur. In vía bac qua ambulobam 
f.bonogoperum abfconderunt ſuperbi la 
queun nnbi Sd ecpseloanfi per rationt 


| 





fae repsoba (üpbie cari .otui.contrarie fino. 


fácilévitantur.£t boc triplici cófideratío 
neq Pꝛimo ex confideratione infirmita 
tiepropiie fecundi illud Eccle ſioſtici fcóo 
fid ſuperbis terza ⁊ cinis. fecido ex có 
fideratione magnitudinis diuine. Sjob.rs. 
Yguidtumer.i.füperbit centra oenunü fpí 
rituo tuꝰ ¶ Zertío ex cófideratione par 
uitatis bonoꝛum noftro: oc quibue Iſa. 
xl.cdicit Omnis caro fenuʒ: 4 omnio glo 
ria ciue quafi flos feni.cum ergo.füpbia 
ex huiuſmodi confideratione contcmpta 

. efaclipoffirvitari fi non vitatur:grauiſ 
fimum erir oĩuzʒ peccatoꝝ. Quinto idé 
pꝛobaturratione oppoſitionis ſic. Illud ẽ 
grouifſimum « maximũ peccatum qð ma 
xime opponit feoco . fcd ſuperbia cft bu 
fufimodi ergo 4C. IHam boetius oicit £5 
eum omnia vitia fugiant a oco :fola ſuper 
bía opponit fe deo &5ic fecerüt deſcenden 
tesex Hoe:qui voluerüt turzim erigere 
ad celum vfqs pertingentem.gen. xi.vt fi 
foꝛte ſecũdo imndareroiluuiti poffent fe 
a deo tuert ⁊ nó fübmergi : fed ocuo cou 
füperbíam confudit q: cõmoniti ab ange 
lie aceptío deſiſtere illie nolentibuo oc9 
confudit eoꝛum labium vt. muro fe non 
fntelligcrenta fic ceffarunt qz Sexto pio 
batur rattone ſuperioꝛis inbefionie fic .. 
Quanto peccatü firmiüo eft « mnus ſcepa 
rabile tanto cff grauius fed. huiuſmodi é 
füperbiaergo «c 2:3 pbatur. IHam fi fe 
paretur amma fenfibilua ab. homine nun 
quid erit concupifeéría oculoy in boleicer 
te nó tàmé erit fupbia. Item quantü ad 
peccata ire Illam fi collatur «a uon fiat ali 
eui inturiamungd illud erit appetibile.qà 
eft vidictazcófar qp non : per ablationé 
miurie remouetur vindicta 2 tamẽ crit fü 
perbia.i.appetitus inoꝛdinatus excellen 
ile Itẽ cum motum inuidie fit odium alie 
ne felicitatis. eſto ꝙ fic fols bomo i mun 
do nunquid crit triftitia ⁊ odiũ felicitatio 
aliene equidẽ nö.⁊ tamẽ erit ſuperbia. er 
do eſt grauiſſimũ peccatum quia minus 


fcpabile , qr Septio pbat rõne iniurtatio 

mf'fic.illó é grauiſſin ũ ⁊ maximũ peccalũ 
qð marie inuriat 4 auertit ⁊ derogat oco 

h ſupbia ẽ huiuſmõi ergo ⁊c̃. Oð p; p alia 

vifcuriédo.IRá p blaffeniíó hõ iniur iat bo 
nitati oie p ſuꝑbiã inuriat᷑ exccllentiſſi 
me maieſtati oie, qð p3 qꝛ ſuꝑbire é quafi 

füp ftatü hoĩs ire:hoc ẽ quati quádá cqua: 
litatẽ appetere oct; 4 fic inutríaf oie maie 
ftati.«fic pj róne lucida qũo repꝛobat fup 

bía oigne.« merito certe , 

€ Pars fa hꝰ &o.tqua pbatur fapbiá 
eẽ repobádà diuerſis⁊ füdarifaucitarib?, - 
e Ecũdo pbat fupbiá c£ digne « füme 
t repibádi auctoꝛtate mltiplici.f. 
GBoſaicã. Pꝛophetica.Euãgelica. Apo 
ſtolica Canonica.Zlutẽtica. Polytica. 

¶ Pꝛio pbat'aucrozitate moſaica diſcur 
rédo ſic. Uſqʒquo nó vio fübici : oimirte 

ppl met vr facrificet mibi, ecce d$ repbé 
datpbarao a 90 ð eiꝰnimia füpbia.£xo.v. 

¶ Gieficulá gutturis ⁊ plumao piciet (a 

cerdos ad ouentalé plaga; loco quo cine 

rco effundi folent. Leui.pꝛio.c. 

¶ Aia que comiſit alíqd per ſuperbiam 

pebibítoepopulomco. — Numeri.i⸗s.c. 
¶ ui füpbterit nolene obedire ſacerdo 
tio imperio mote mozíat:quáto magio q. 
füpbieriti ocü ei obedirenoléon2eutaz, 
Et cctera alia multa ómitto ( libꝛis moxſi 

¶ Scðo pbaf aucte ppbctíca oiffufi? fic. 
«E Superbíó nunqᷓ; in tuo ſenſu auru tuo 
verbo dñari permittao Tobie.4. 
qr Superbi ri placuerũt tibi ab initioſcd 


humilium ⁊ manſuetoꝛuʒ lemper tibi pla 


cuit ocpzecatio Suditl».o. 
¶ lir vanuo ín füpbió erígifvrquafi pul: 
lum onagri felibeg. natũ putat; Sjob.ri, 
¶ iCücrie oteb*(nosmpi? füpbit;Sfob.rs, 
¶ cdit etofío locum prites ipfe abuti 
tur co ín füperbiam. 3ob.24. 
«iC lamabimt 4 non exaudiet ppter fup 
biam malignomm Jobs. C. 
¶ "IRedde retributionẽ füpcrbio, o.95. 











Dñica ín quinquageſima. 


7 IRetríbuet abundanter facientibuo fu 
berbiam po.5o. 
€ Inter füpboo femp iurgía füt.puer.rs. 
¶ Diſrumpet illos iuflatoo fie voce : ⁊ 
cõmouebit eoe a furidamétio « memoꝛia 
eorum peribit. Sapientie.4.c. 
¶MOdbilis eft coꝛam deo ⁊ hominibus 
ſuperbia Eccleſiſtici.io. 
¶ Radices ſuperbarum gentíu arcfecit 
deus:⁊ plantauit humiles ex ipfia genti 
buo. ibidem. 
¶ Perdidit dñs memoꝛiam ſuperboꝛũ: 
areliquit memoꝛiam loumiliũ ſenſu non ẽ 
creata hominibus ſuperbia neq; iracũdia 
nationi mulierum. ibidem. 
¶ Excelfi dexteraſuccidet᷑ a ſublimeſ hu 
miliabuntur a.c. 
qiio cogitauit vt octraberet ſuperbiã 
omnis gloñe Iſa.az. 
¶ Gk coxone ſrbie:ebrijs effraym (8.28 
¶ Nolite elleuari quia domius locutus 
eſt:date dño deo ueſtro gloꝛiã Jere iʒ. 
¶Si exaltaueris quafi aquila niduʒtuũ: 
inde trabamte. Jere xlix. 
Ecce egoad te ſuperbe oicit dominꝰ: 
Quia venit dies tuus tempus viſitationis 
tue ' Sere.so. 
¶Elleuatũ eft co: eius tn altitudine fuas 
^tüc edidi eũ in man? foꝛtiſſimi. £je.5t. 
¶ Zl(cendet feto: eiusꝛaſcendet putredo 
eius quia ſuperbe egit. lock... 
¶MTu vcro iuffae penas del iudicio fup 
bie tue exolues. Pi Aath.⸗. 
«7 fuifibi videbatur imperare fluctibꝰ 
mario nunclumilíatue eft vías ad tcr 
ram 2 fbatb.o. 
¶ Tertio idem probatur auctozítate euá 
gelica. ſic 

T Niſ ouerfi fueritis ⁊ efficiamini ficut. 
paruuli non intrabitis in regnum celo 
rum Mat.ig.c. 
«£i ſeexaltat umilíabítur ⁊ quí fe 
bimiliatcralrabitur &£sar.25.Iu.r4..18. 
Fecit potentiam ín bzacbio.fid fam «c, 





fui Yu, 
¶ IBolite i ſublime extolli.hoe.n.omnes 
gentes mundi querunt. Lu.iꝛjc. 
TCũ inuitatus fueris ad nuptiae nó oí 
fcumbae in pꝛimo loco 4c. Lu.i4. 
¶ Diſputantibus diſcipulis quía coum 
effet maioꝛ. ait illis Jeſus. Si quio vult 
pꝛimus eſſe:erit omñiũ nouiffimuo:c om 
nium miniſter Bar 9. 
4 fui amat animam füam in Doc mum, 
do perdet cam: quí odit ea in. vitá eter. 
nam cuftodtet eam ⁊c.Si quie mibi mini 
ftrat me fequatur «c. Jo iac. 
COuarto idé pꝛobat᷑ auctosítate apoſto 
lica ſic. 
¶ Sotius radicis ⁊ piguedinis oliue fd 


ctus €o noli gloꝛiari aduerſus ramo⸗ 


alios "Ro xc, 
4 Cinuo aduerſus alíi nó infle£ .i.coꝛ.⸗ 
Mon confunditur eoo fratres. vocare * 
multi.ſ faciunt ſuperbi Hebꝛe.a. 
¶ 2e? ſupbis retiftit .».át.d.g. Jac.4.c 
¶Senioꝛes paſcite qui in uobiseſt gre 
gem deißm deum non vt dominantes in 
deris Similiter adoleſcẽtes iuuenes (ub 
diti eftotefeniozibue.ommee enim inuicé 
humilitatem inſinuate:quia deus füpbíe 
res.h.· ãt. d.g bumiliamin ſub potẽti máu 


dei.vt vos exaltet in tempoꝛe vifitatio 


nio i.pes.c. 
¶ Angelos qui ſuũ pꝛincipiuʒ non ferus 


- uerunt.fed dereliquerunt ſuũ domicilium 


in iudiciũ magni dei vinculis eternis fub 
caligine reſeruauit:ſic eoo qui ſm ſua de 
fidería ambulantes:os eoꝛum loquitur fü 
perbiam Jude pꝛio 
«C Quinto probatur idẽ auctozitate cao 
mica, T3, 46.0t.c.p:o dr. Nihil ẽ impudé 
tius arogantia ruſticoꝛũ quí gaꝛulitatẽ qu 
etoꝛitatem putant:⁊ parati ad. liteo ín fü 
biectoo tumide inronant.quod ex arogá 
tía füperbie prouenire manifeſtũ eft, bec 
ibi.£rp:ima.q.6.c. Sicut is dicitur.Nam 
qui fe nituur ad altioꝛa aſcendere: quid 





Í 
| 


De repꝛoba.ſuꝑbie carí.oiui.otraríc, pmo.r. 


sliud facítntfi vt erefcendo tecrefcat : 
aſcendendo exterius interius in ꝓfunduʒ 
vefcendat. Et. di. 40.$. Quicunq; dicitur 
Quicunq; deſideratpᷣ imatum in terza in 
ueniet confuſionem in celo. nec ínter fer 
voo xpi cópurabitur qui oe pꝛimatu tra 
ctauerit. Nec vnufquifqs eo:um feftinet 
quomodo alijs majo: appareat : fed quo 
modoomnibue inferío: videatur .qyomá 
non qui maio: fuerit in Donosc ile eft iu 
ftío:fed qui fuerit iuftio: ille eft mato:. fi 
ibí. t 615..7.c.olatur.fConrundioebet 
contumacia: (uperbía in omnibus frági. 
^ fübditur widẽ. Quoꝝ libertae permtio 
farfalutifera (rintufiqui ſuperbire volunt 
adepta libertate p:oditi : diſcant obedire 
fübiecti.c.26.9..€. fti fine oícitur . Qui 
fine ſaluatoꝛe (aluté vult babere 4 fine ve 
ra ſapiẽtia exiſtimat fe pꝛudentẽ fieri poſ 
ſernon (anuo fed gu nó pꝛudens fed ſtul 
Tuo in egritudine fua laboꝛat 2 in cecitate 
no ia (tulrue «oemeno permancbit lege 
iterũ.ao di.c. boc babet 225.9.5..bicmo. 
Vbi babetur textus po leua.m.t.t.f.e.q te 
oderunt.£toe pe. di t.c, Blbenfürá 4$. Iteʒ 
tacíturmtao,« in alije locis que ómittim 
caufa bꝛeuitatis nre longi ſimuo. Sex - 
to idc; pobaf auctoꝛitate autentica.f.qua 
tuoꝛ doc. Gꝛe.ſ. Ambꝛo.Augu.⁊ Hiero. 
¶ Prꝛio auetoꝛitate £:e qui, 5t.Lí, moza . 
dicit Radix quippe cuncti mali ⁊ regina 
omniũ vítioy. ſuperbia eft oe qua ſeriptu 
ra teſtante.nitiũ omníe peccati füpbia . 
Septem principalia vítíaoe ſuperbie ví 
rulenta radice p:oferuntur.f. inanto glia 
Inuidia.Ira.Triſtitig. zfuaritia.ventrio 
fngluuieoscluxuria.Há quía bte fepté ví 
tijs noo captoo oyabol? tenuit.Iccirco 
redemptoꝛ nofter ad ſpirituale bellü ſepti 
foꝛmis gratie plenus venit. ¶ Secundo 
auctoꝛitate Ambꝛo. ſuper lu-fic dicentis. 
Erugo mentis:eſt appetentia dignitatum 
fiin bio fümma fpeo vite pꝛeſentis lete 
thr· Reſipiſcat vuufquifqs a furoꝛe ſecula 





rium cupiditatum que ftamentem animũ 
q; perturbant:vt compoo fut cflc uon pof 
ſit ̊ ille. CZertio idem pꝛobatur aucto:i 
tate.Augu.ſic di.in epiftola ad. quendam 
comitem Mumilitas bominio ſanctis an 
gelio fimilee facit füperbia cx angeliv oc 
moneo facit.⁊ vt euidenter oftendatur ip ; 
ſa eft peccatoꝛuʒ omnium initium finis 7 
caufa:quoniá non folum peccatũ eft ipfa fü 
perbia:ſed etiã multum peccatum poteft 
potuítaut poterit effe fine (uperbia.b ille. 
¶ Muarto piobatur auctoꝛitate Piero. 
qui in epiſtola ad Antonium monachum 
dicit. Sathanas auteʒ ex archangelico fa 
ſtigio non aliam ob caufam nifi ob contra 
riam humilitati ſuperbiam ruit.⁊ iudaicꝰ 
populus pꝛimao fibi catbedrao: ⁊ ſaluta 
tione s ín foxo vendicantes depyroto on 
tea in ſtillam ſitulle: gentili populo ſucce 
dente delectus eſt.Contra fopfiffae quof 
q; ⁊ ſapientes fcculi petruo ziacobuepí 
ſcatoꝛ mittuntur cutus rei cauſa ſcriptura 
ait.Zeue ſuperbis reſiſtit bu.a.o. gratías 
lide faper quale malum Gt: ꝙ aduerſa 
ríum deum babet.ob quod in euaugclto 
a phariſeus ariogano fperuitur : ⁊ humi 
lio publícanuo auditur . (idle, £c alia 
epiftola idem ínquít . Superbía natione 
celeftio ſublimium appetit mentco « qua 
fi ad pꝛopꝛiosreuellãs o:uo.appent glo 
riam .a purítatem bominum iriumpcre 
que oc gloria ⁊ puritate augelozum irzu 
pit:vr quoe munit participeo nature 
facíat confo:tco ruine hec ille , «7 Septi 
mo «vltimo idem pꝛobatur auetoꝛitate 
polytíca.fpoy:pocrarum legum huma 
arum fiue ciuilium. ¶ fimo auctorita 
te phoꝛi.dicit enim Tulliuo libꝛo pꝛimo 
ot offícijo , jn rebus pꝛoſperis etiam fu 
perbiafügienda eſt:ꝛ⁊ arogantia.Ham vr 
fiduerfao rco fic 2 fceumdao immoderate 
ferzeleuitatio eft. ille . « Seneca epiſto 
la. 47 otcít fic.n homines noftri finilca 
füperbía non agimus imperium nec quic 














3ifica (n quinquageſima. 


«ui vel mínima feruitute exigimus pie 
ter co:puo: quod folum noi faimulart oc 
bere cenfemue alioquin ſeuitia eftin ob 
ſequium cogere quos nobío fratres eadẽ 
natura piopagauit, quibue a oeo patre 
£omuntumbornoum fpondctur hereditas 
Ville.«Sydoniuo m exemplari libio ſecũ 
do oicit fic . Quidam:ius fafqs cómune 


ſupergreſſi:ſumam bearitudinem :fümá 


poteftatem putant.boc ipfo fatío miferio 
res:ꝙ parum intelligunt:ſe inquietiffimo 
famulatuiſubiacere Nam ficut bominib? 
regeo :ita regibueoominandi oefidería 
dominãtur.h̊ ille.£r quintilianuo ca.5. ait 
YBec eft ſuperboꝛum conditio.f. mala.vt 
quicquid faciunt precipere videantur .£t 
piudentíue in libꝛo oc conflictu vitioꝛum 
A virtutum . 

Deſine grande loqmoeuofraugit o£ fupbü 
Xibagnaccadunt inflata crepant tumefa 
«ta premuntur. 

Duice ſuꝑcilium seponere oifce cauere . 
Scandunt celos bumileo trabuntur ad 
áma feroces. 

4r Et Plautus in aularía dicit. Res nt 
mium fingulario e(t bomo:parem fere nó 
pacieue .xybinozeo deſpicimus maioꝛubꝰ 
inuidemus ab cqualib? oifcentim? . 7 Pi 
tagoꝛas dicit.liber non eff quey ſuperbus 
iuflamat animuo.£t Cleobalus pfio ait . 
Me iriideao expꝛobꝛatos « piofperatue 
ne ſuperbias vt pauperatuo nó deiciaris. 
b ille. q7 Secundo auctoꝛitate Poetaruʒj 
Dicit eng Ouidius lib: ve faftio.faftuo 
ine(t puichꝛis fequituras fuperbia found 
Et claudius in maioꝛi fic inquit. Snquinat 
egregios aduincta fuperbía moie, £t 
piimaeoícit: fi ribi gratía fi fapientía foꝛ 
maq; octur Ieflruit omnia fola fi comít 
tctur. f. fuperbía . 2 Seneca in tragedijs 
Tragedia ſccũdadicit. los quib? recto: 
maris atqs tere 

Jus dedit magnum mectoatqs vite. 
Ponite inflatos tumidoſq; vultus. 


Quicquid a vobis minoꝛ extimeſcit. 
Bifsaio: boc vobis dominus miratur, 
fine fub reguo grauioꝛe regnum eff. 
Quem dies vidit venieno füperbum 
IBücoice vidit fugieno iacentem. 
HRemo confidat nimium fecundis, 
Nemo deſperet melioꝛa lapfio. 
Aꝑiſcet hoc illis pꝛolpibetqʒ cloto 
Stare foꝛtunam rotat omne fatum. 
TBemo tam diues babuit fauentes 
Craſtinum vt poffit. polliceri fibi "fta 
deus noftrae celeri ciratae.turbineverfat 
li ille. £t fic paret poetarü auctoꝛitate ſu 
perbiam eſſe repꝛobatam. Tertio id 
pꝛobatur legum ciuiliũ auctoꝛitate.ſcribi 
tur enim ſic.C.de pꝛiuatis carceribuo lt, 
Jubemus viris clariſſimis omnium pꝛo 
niinciarum rectozibue daturis operaʒſem 
peras futuris in ſpeculis :vt fepe dicta n 
fandiffimoy hominum arogantia modio 
omnibus opᷣpumatur.hec ibt, 3n qua quí 
dem lege bo:tantur ſuperioꝛes ron folu 
non effe ſuperbos fed potius bone vite 
boni exempli exiſtentes etii ur alijo aro 
gantía coerceatur.Exẽpla enum malafunt 
occafio fcandali periculi idco quiliber cà 
ueat ne venenum motiferum malt exem 
pli pꝛebeat cuiquá:quia vt labetur. ff. Si 
Fuit? védicet.l.fic bitáteo.i ſupioꝛi domo 
non immittant alíquid vile in (uferioi , 
nec illi oc inferíou faciant fumum aſcen 


dere vfas ad ſuperioꝛem. Conſilr ley odi. 


non vult q» maioꝛes mittant venen ma 
lí exẽpli inferioꝛibꝰ: quía vt otcitur Jxi.q, 
5. C pꝛecipue. Tot mo:tib? digni funt quot 
ad (übditoo pditionie exépla tráfimtrüt, 
¶ Vnde fi ponat᷑ eafüe ꝙ ín vna citate 
fit talio ley. f.p occidene vnü babeat vnã 
penam a duos ouplicé ⁊c̃. Quidaʒ oat po 
tum venenofüm vni in vna patriam quo 
etiã pebet ſupuenienti:⁊ vterqs moꝛik ta 
li hauſtu. Querik:an venefic? ille debeat 
vuá vel duas pati pense.rfidef cp duas qx 
vterq; veneno yitã fiuit Et cũ quio €i 






[ 





Be repꝛoba.ſupbie fimous. 


elpa:totii i$ ex eulpa protienit fibi impu 
Tatyrsextra oc bomicidio c. cetero: quía 
nihil differt vtrü maluʒ facíae an cauſas 
mali pꝛeſtes.ff. ad.l.aquiliã.l.qui occidit 
ff.ad.l.coxmcliáoe ſiccarijs.l. Nihil itercft 
Sic oe illo.qui veneno füpbíe ſue: «male 
'fggeffióio vnà inficit «ile alii omnium 
piim? reueeft . In lege ét ciuili oétur cp 
slter ex füpbia nó debet indignari fi ali? 
€ fbr vr minoꝛ in aliquo euʒ anteccdat.ná 
Ede veteri ture emu l.z. dr. hoͤt vn? eríag 
loſitan deterioꝛis fnía multos ⁊ maioꝛes 
Talíqua pte ſuperare.⁊ ió. C.de officio re 
«totieor Inl.porióío . vbi publíca tractat 
vtllitaoniinor rude x veritaté inueftiga 
neritznlla maioꝛi iniuria irzegatur f ibí 
Et lic py ellegátibue. auctositatib? füpbíá 
effe repiobatá Satiſq; p parte hacſecũda 
faciat uino ſermonis. 


¶ Paro tertio huius ſermonis fn qua ꝓ 
batur multiplici exemplaritate fupbiam 
fime effe repiobandá. 


JIT Értío pbatur fupbidoigne effe re 
pꝛobaudã fügiendi ac ſũme dete 
flaudá.Ééplificatiór aꝑta.⁊ vt debito oꝛ 
dic pccdam? Sicut fcpté ronibuoꝛac totí 
déauctoxitatib? pbatü ẽ. boc (dé patur 
feptéplici exéplificatióe «p fuoy pimü 
a p:incipale exẽplũ eft luciferi 2 ceteroꝛũ 
engeloy qfüperbía cllati : vt pj fa 24. 
Zipoc.t25 tanrmobileo ⁊ decoꝛi effent ad 
ma tati; ruerũt ⁊ boc d$ graue fit pec 
catͤ ſupbie dare oepbendit oe quog puni 
tioͤe latius mene ſequẽti.dicetur. ESe 
cundũ ponit.Lu.18. ð bhariſeo illo q fe ex 
tollídooicebat, IRá (um ficut ceterilomt 
ni «quoy cui publicanue fert sq: fe bur 
miliauit oe quo of-Z2cfcendit bic iuſtifica 
tuo in domũ fü. «C qr Xertiiexemplüpo 
nítvaleri?lib:o.9.c.s De marco dꝛufio trí 
hund plebío róone qui dũ concionare£ in 
fetüfup quodã arduo negocio. nobilꝗ 


dá roman? note luci? philippꝰ q erat com 
ful ipſuʒ interꝛupiſſet:ꝙ nó recte loquerct 
dꝛuño cepit cum p collũ.⁊ mifit eũ pcr clié 
tem fai m carcerézenó p publici miniftrü 
^ tanta violétia eum cepit vr ſanguis de 
eiuo naribuo multꝰefflueret.Cũq; ſenatꝰ 
miſiſſet ad o:ufiu; vt ad curiã venirct re 
nuit. di Cur nó potíuo ſenatꝰ ad ipm ĩ cu. 
ria hoſtilia veniret vbi iura plebi dabat 
vnde q: tríbun?fenatü deſpexit fibí male. 
euenit vt ibidéait valcrius ergo fupbía: 
fime cft octeftáda «repiobáda. qz uar 
tü exemplũ ponit idé valeriuo ibidcm oe 
Barco antonio g cum eſſet incóuiuio ci 
x pluríbuenobilib? romanio « allatuy: 
eflec caput ceſari ruffi fenato:ie : alijo fa 
eiem auertentibꝰ dixit adducitel»oc caput 
ꝓpius.⁊ att bunc nó noui 4 fupbia oc fc 
natoꝛe. impudéo pc occiffo ofcffio «€ . 
que ibi babétur . qr fuintü exẽplum eſt 
Werfio regio q conſtitueno belli ĩnire con 
tra grecoe cótiocatie baromb? ſuis fuper" 
be dĩxit. vos parate obedire ⁊ nó confüle 
requi bellane maxime furoꝛe contra gre 
eos deuietus ⁊ confuffue fuit.C Sextum 
eft Hanibalis exemplum qut oum ſtaret 
ellátuo in caftrio cx babita victoria oe ro 
manis apud cannao neminigsoarct refpó 
fum nift bes internuneium famulum fuuy: 
imo  afdrubalenm contempfit idco ran 
dem deuictus eft 2 fügatue per fcipioneg: 
4€, € Septimum 4 yitimum exemplum: 
ellícitur alegibuo cinlibuo, Sícur. n. iu 
ftuo iudex (ufpendio latrones.⁊ alos ma 
lefactoꝛes necat ficqs eomm bꝛeuiat vitas 
⁊ benefacít quía intercft rei.p.ne malcfi 
cia maneant impunita.ff.oc iudicije, LS 
longue a ff. depoſiti.l. bona fideo.£t qp 
füpereft oatüm elt ad reí pu, vtilitatenr 
que eft vtílirati pꝛiuate preferenda/ff.p:o 
focio.Lsctíone.fic deus iuftiffimuo iudex 
tyránozum ſuperboꝛũ vítamemedio tollít 
1 vitam füfpendio z ergaftulo inferi bic 
ulat vt pyoc Tbbaraoneexo.14-vfi étgr 























Seríafa poft offici in quinquageſima. 


Eccleſiaſtici.i. Pꝛopterſuperbiã verbi il 
log non é mifertue illie gentẽ totápdeneg 
extollentéfe.b ibi. Liquido qlibet perfpi 
cere valet js oeteftanda ⁊ repꝛobanda fit 
B rruculentafüpbia: fa er re ígitur fra 
tres ⁊ hoꝛtoꝛ 7 obfecro : fuperbiáfugite a 
potius que bumilitarie füntfectamtni :qꝛ 
humilibꝰ oat gfam « ſui amoꝛẽ oomin?vt 
veracü caritate diligere poftremo eter 
nalíter perfrui valeamuetipfo idépzeftan 
te q viuit a regnat p eterna fecula, zimé . 


¶ Feriaſecunda poft ofitcam in quinqua 
geſima de punitiõe ſupbie luciferi 4 aliox 
angelop.ſermoſextus. 
nio plebe vt vidit 
dedit laudé deo Iterũ 
vbi fupza.fuátus gra 
o ue fuerit cuüufpiá deli 
etum ipfa füpplicij im 
manitas 4 acerbitas 
oſtẽdit quá equídé fen 
tentia bémue.ro.oi.vbi ficoíci£). qué ma 
101 fcatur culpa:maioꝛi plectef vindicta. 
quo circa d$ imane ⁊ fceleftiffimü fit fuper 
bie deteſtãdũ facin? non mode ex in fupe 
rioꝛi belterno fmóe dictis perfpici pót 
ver quoqs exgraui zoura animaduerfióe 
huius ⁊ punítióe pfacile valemtteitellíge 
re. lit. .btá virgo maría in cantico fuo 
u.4 Diſperſit ſiphos méte.c.f.oe.po.oc 
fe t €. b. fxauiffime Iyafer cá ceteríe eũ 
fecum ín ellatióe (ia fequétibue angelío 
punitur. piri nrí parentes ex fupbíe coy 
⁊ diuini mádati tráfigreffionie vitio:quas 
dederint penaocófpicím?.Zimédü eꝛgo « 
nobis ẽquia C.ad.le.iul repetundaꝝ.l.i. 
Ciniuopena metuo dʒ effe multoy. 4 qué 
admodũ plebo illa:vtoícüt verbappofita 
ſ.Omnis vt vidit.f. miraculum xpi ocdit 
laudemoeo.ita 2 noe vidétce punitiones 
que fiit « facte füntfüperbte humiles. lau 
dé oemue oco füperbió illi cótraríá pot 
fite. a nobio fugando, oe punitione igi£fu 





perbic ipſox angelox tifi bꝛeuitatis caufa 
verba facere cupiéteo.trco cófidcratióes 
oe eo pecófacicm? . ¶ Pꝛia quay bici 
tẽpoꝛalitas. C Secunda qualítae.q: 2c 
tia penalítae. à 
à Pars pꝛima buíue fmonio in qua de 
claratur quádo mali angelí peccaucruntt 
quia ftatim poft creatione, i 

Rimo igitur circa tẽpoꝛalitatem 
1 peccati angelog videndü cft f. qii 


ipfe angelue peccauiz: eli. f poft inftatig ^ 


ftatim creatíóto vf ꝙ fic per illud ob, 
4 Dyabolꝰ ab initio peccauit.z $jo.8 lb 
initio in verirate nó ſtetit. Sfido.ltbzo.i, 
be fummo boro.£l£»oy vt fact? é m füpcr 
bid erupit.Sfté Augu. xi. fuper gen.ad lit 
terá factuo otintiofe a luce verítatio auer 
tit (aperbie tumiduo ⁊ ppa oclecratióc 
coꝛruptꝰ. Itẽ zlugu.ibidé dicit. Non frü 
ftra inqt putari pót in inito tẽpoꝛis dya 
bolum füperbía ceciditfe nec fuiffc vllum 
antea tcmpto , quo cum angelio fanctia 
placatuo vixerit:z btíio.£y his omnibus 
argu poffet o»fimol ipfe dya. fuit « pecca 
vit 4 ꝙ numds fuerit nifi maluo . £t banc 
pofitioné tenuerunt quídá moderni:quay 
ét rationíbue roboꝛare conati ſunt.ſic ala 
ab inſtanti fuc creattonio contrahit pecca 
tum oꝛiginale:ergo a fimili angelus ab in 
ftantí (üe creationie bére potuit peccati 
actuale. qr Pꝛeterea facilius ẽ deficere 

pꝓficere. ergo eũ ſecundũ Augu. li. fecundo 
füp gen.angeli boni :ab inſtanti ſue créa 
tionto fuerüt boni multo foꝛtiꝰ ali; inftan 
tí ſue creationío potuerunt fe auertere. 
€ Pꝛeterea aliqua creatura coꝛpoꝛalisẽ 
que fimul 4 in eodé inftanti € 2 operanir 
ficut lu ftarím cũ eft lucet. ⁊ Zugu. oícit 
Q lux ⁊ fplendo: ſunt cocua 2 fi lur effet 


eterna fplendo: effet cternuo.ergofi fpa 


lionatura fit magie vel eque actuáliea 
co:potalío:ergo poteft cffe qp in pꝛimo in 
fanti cuj € ita ſit in ſuo actu fed citro act? 
€ft vellecrgo ſtatim cum é pót velle ta 








De punitioe fupbie pꝛauoꝝ angeloꝝ fmo 16. 


y effe nõpꝛecedat velle tẽpoꝛe fiuc dura 
Tioue:fed folum natura: fed qua róuc pót 
velleb onum eadc; ratione malü:ergo cü 
volenemalu; fir malus in primo initanti 
potuit effe mlus.¶ Asd boc rfider bo.in 
foors.parte Paar.I.q.Pa ⁊ Ric.in.e.di.q. 
vltimaiꝙ pꝛedicta opinio nótenetur «quo 
niam ficut expꝛeſſe dieit Aug. in. xi. de ci. 
bti pxedicta dpinio accedit ad illam ique 
elt heretica: ita hereſim ſapit. Et ideo có 
munisopinio pariſieñ.eſt. Alexandri ð 
gles infa parte:ꝙ duratiõe cõditio ange 
li pꝛeceſſit lapſum: ⁊ oe cõi confilio magi 
flroxipolitóoppofita excõicata ẽ ab epo 
parificnfi.dco magto verá  catbolícam 
⁊ magis pbabilem 4 cõem opinionem oí 
co illameffe tenendam: moꝛula fuit in 
ter creationem 4 lapfum licet. paruula , 
4L uod aũt angeluf ab inftanti fue crea 
tlonis non potuit peccare veclaratur fic. 
Oviectũnaturalis actuo ipfi? voluntatie 
eft boni abfolute, fibiectü át voluntatio 
vcliberatitie eft bond in religione vel ad 
finem velad circonftantíá vel ad obiectũ 
vel ad aliquid altud /fRegula ét creata ac 
tus naturalis:actus volütatie ẽ naturale 
dictamen intellectus. Regula át volunta 
tis ocliberatiue ẽ oictamen acquifitü vel 
infuſũ. Actus ét volumtatís naturalío é a 
volürate inquantü eft a natura . Zlctuo dt 
deliberatiuus eft ab ea inquantũ ẽ Libera, 
Eum igit bonũ in religione nó pᷣcedat ox 
díne nature boni abfolutum,THec dictam̃ 
acquiſitũdictamen naturale. Tec volũtas 
vrlibéra (cipfam vt eft naturafequitur qp 
in angelo nó potuít effc actuo voluntatto 
deliberatiuus ante oẽm naturalem actuy 
illius ergo «6. Pꝛimuo náqs actus na 
turalis angelice volũtatis nó potuit effe 
mifi rectiffimuorectitudine ppostionata il 
linature reo nó impedita tendit i fuus 
piincipi naturali motu d$tü pót: qx cum 
gener o determinet effectü ſuũ ad aliquẽ 


&ctü quo cona cótungi cii generate qftuʒ 


pót.vt E in generatione grauiũ «Icuít 
multo fo:titjo ocue creando voluntaté íp 
fiue angeli oererminaut cá ad aliqué na 
turalem actũ quo conabatur cótungi cum 
co qᷓ;tuʒ poterat. Nee i illo motu aliqua 
obliquitae cffz porerat q: c natura ange 
li fuiſſet beñ inſtituta:⁊ ab auctoze fio ad 
illũ naturalẽ actũ determinata: qᷓ;uis ile 
actus a voluntate angeli elliceretur: fi in 
illo motu fuiſſet aliqua obliquitas refuſa 
fuiſſet in auctoꝛẽ ipſius nature.ſicut mot? 
grautum« leuiũ refundit in generans:eo 
Qp ab ipſo ad illoo motuo determinet: d$ 
utoanatura grauiũ z leuium:cũ adiutouo 
influentie loci elliciantur. Sic ergo pat; qa 
pꝛimus motuo naturalis volũtatis ange 
lice nó potuit fi effe rectiſſimus rectitudi 
ne ppoitíonata illi nature. qr aibaluo dt. 
actue volütatie ocliberatiue ipſius ange 
lisnó potuít fimuleé ci rectiffimo natura 
li actu illius:qꝛ jure nó opponant róne 
fpecíet opponunt tfi róne generto: indici 
vno actu tendebat voluntas ín fuu prin 
cipiũ ⁊ alio receſſit ab eomec nuo iftio 
actibuoo:dinabaf ad aliii. £t idco ſicut vi 
denuo ꝙ qualiſcũq; triſticia w aliquo re 
míttít naturalt perfectioné gaudij in eo 
dem. Ita oy cócedcre qp malue volütatío 
actue ocliberatiue remittit ꝑfectioneʒ na 
turalis actus c(u(dé Reſtat ergo ꝙ wal? 
actus volũtatis deliberatiue nó potuit p 
cedere in angelo pꝛimũ naturalẽ actuʒ vo 
luntatio ipſius:nec fimul effe cũ co, £t ex 
oñti angeluo nópotuít babere ab inftáti 
€reatióío fue aliqué mal voluntate actü 
4 fic ab illo inftantí nó potuit peccaf suec 
peccato cómíffionte nec ómiffionío qꝛ nó 
eft peccatü ómiffióionifi ci volütae omit 
tit:actũ ad qucm tenet d illo tpe vel. in 
ſtaͤti uo ad illũ tenek. Sed ab inftárt crea 
tionioípfiue angeli nó tenebat (pfe ange 
luo fe addeũ cóucrtere aliquo actu oclibe 
ratiuo volũtatis ergo iĩ illo inftátí fc auer 
Vere nó potuit.nec peccato guid us 
»] 

















Feria ſecũda poft důleam in quauagefüma, 


omiſſionis. Fuit ígitur yt dictuz eſt inter 
creationẽ:⁊ caſum aliqua moꝛula ꝑua. Hã 
eʒec.as.c.dr oyabelo. In paradiſi delitijo 
fuiſti:plenus ſapia ⁊ pfectue decoꝛe.vnde 
Augu. xi.de ci.dei in paradifi dei delitijs 
fuiſti cá lapide pᷣcioſo:oꝛnatuſes.ergo ali 
quádo fuit fine peccato.Quando aüt of i 
aucrozitatibue predictie » ftatim cont. 
Dicit bona. qp ita fuit parua moxula ꝙ ip. 
fa fcriptura loquif oc malicia dyaboli qua 
fi femp fuiffet in eo:q: illud modicum qua 
fi p:o nibiloreputatur.qr 2d pꝛimam ve 
ro rónem in oppolitüper fimile oe pecca 
to oꝛiginali.rñdet Ric. ꝙ nó cft ſimile:de 
peccato oꝛiginali ⁊ actuali:quia peccatum 
originale clt carentia boni debiti nid tfi 
babiti;ncc ét contrabi£ per aliquem. actá 
ipfius anime.peccatü t actuale eft wi aía 
carentia alicuius boni oebiti:puuf habiti: 
4 cófiftitín aliquoacty ipfius aie:vel õmiſ 
fione alicuius bont debiti:⁊ ideo animã có 
trabere peccati oꝛiginale ab inftanti fue 
creationis nullá contradictione; includit. 
ficut augclü peccaffe ab inſtãti füe creató 
nio includit cótradicróné.f.ipfum in inftá 
ti füe creationis aliquod bonum habuiſſe 
vel nó büiffe.ergo «c . ¶ Ad ſcðam etíag 
vóncm .rídet "IRic.d; ꝙ non eft fimile oe 
cõuerſione 4 auerfione:q: bonue motus ó 
liberatíuuo ipfine voluntatío non repu 
gnabat rectiffimo motui naturali qui pꝛe 
ceſſit ín volütate ipius angeliimo concoz 
dabar fedilliie pfection nó concoꝛdaſſet 
fed repugnaſſet malus motus oeliberati 
we ipſius volũtatis:vt dictum eft ſupꝛa. 
¶ ]5ót otci ẽt p boni angeli cóuerfi ad 
deũ ab inftárifüe ereatióto nó fuerüt ↄueꝛ 
fimotu volüratio ðliberatiuo vii auctoꝛi 
tae Zfu.i oppofitü allegata « fi d alie ſileſ 
occurꝛãt:aucitateſð motu naturali volüta 
tis exponẽde ſunt.CAd tertiá vero «vl 
tim3.rüidet Bo.ꝙ quidag negant illud in 
omut creatura:q: ti Aug.vr̃ dicere cótra 
riüin luce aſpleudoꝛe:ʒcõcedamus in au 





gelo.ſed tñ ftatim nó fuit in actu elleetlo 
nío:q: illũ antecedit ocliberatio 4 cogni 
tio piuriũ:qꝛ ficutoictü eft.nó poffunteff 
fimul ppter rónem oictam a ét ꝓpter ſin 
plicitarem intellectus angelici:qui vnà cõ 
werfione totuo rapitur ab vno obíccto.íta 
incópoffibilio cft in illo inſtanti cóuer 

to ad aliud obiectum. Et fic (atio erit puo 

parte pꝛima pꝛincipali huius ſermonis 
«C Mars ßahuius fermonio in qua decla 
ratur fi peccatũ luciferi ⁊ alioꝛũ angeloij 
pꝛauoꝛuʒ fuerit peccatü füperbie. vel alis, 
[o1 £cundo piicipaliter circa qualitaté 
x9 peccati angelici quent quale fuerit 
peccatüluaferi.ey pdictio.n.vi fuiffe pec 
catũſuꝑbic. Nam Iſido.de fumo bonovt 
ſupꝛa dietũ eſt.c.x dicit Bor vt facueé 
in ſupbiam erupit ⁊ pᷣcipitatus € oc cle, 
£r Zug.vr ſupꝛa ⁊ in.xi de e.oci-c.p,ídeg 
ait. Ab initio ſue creat onis m veritate nó 
ftetit ⁊ niis beatus ci ſanctis angelis fü 
ft.füo recufane cffe ſubditus creatoꝛi: «fü 
perbia fua vclur pꝛiuata ptarcellatuo, Et 
ꝑde cí.c.iidé oict.abéreecllariomofa 
ftum pꝛo excellentiſſima cternitate : vani 
tatio aſtuciã p certiſſima veritate: ftudia 
parti:p:o indiuidua caritate ſupbi falla 
ces inuidi effecti ſunt. In bac át ferit pil 
m é füpbía.ergo «c.Ét in li.de vera rdi 
gione att.Guperbia quendi appetitu vá 
nitatis c oipotétte by. Sed boc fuit ín pit 
1o angelo.appetüjt.n.nó fübeffe .i. fup alí 
quoe effc. Er ió in eodé concludit.Angel⸗ 
magis feipm d$ocüoíligendo ſubdituſei 
effe voluit; intumuit p füperbia.llaincét 
Iſido.alibi inquít.lucifer ermnentió natu 
re 2 pfunditatem fcientie ſue ppendens 
ín ereatoꝛem fui füperbiuit in tiii ep etíaj 
oco equari voluit der ꝓbatur n vetéri 
teftó Eccl. x. iniriũ olo peccati faperbíaut? 
go ac Idem m nouo lu. x. xidebam ſathan 
ficut fulgur oc celo cadenrem : vbi glo di 
cit. Qui fingulariterellatuo eratsvr inei 
caſu ceteri de ellatione timerẽᷣt.ex quibua 


| 
J 
i 


! 
| 


Ü 








E: punitióe fipbie patios angelox fcrmo26. 


omnibuo patet fuiffe peccatum ſuperbie 
¶ Item idem piobatur rónibuo. qr Pꝛi 
mo ſic. Non cõuenit mfi tripliciter pecca 
revidehz aut ex concupifcentia carmteraut 
in concupiſcentia oculoꝛũ:aut in ſuperbia 
vite. Sed pumũ eſſe non potuit:quia cari 
tatem non babuit nec etiã appetitus diui 
tiarum:quia ſpũs ie nõ indiget: ergo fu 
it ſuperbiavite. ¶ Secũdo fic gencra pec 
catoꝛum ſpiritualiũ non fünt nifi quatro: 
pꝛeter auariciam que tenct quafi mediuʒ 
iter carnalia « ſpũalia vi faperbia.ira, In 
uidia ⁊ accidia Sed in omnibus tribuo. 
gencrbuo e(t odium ergo cuy omne gau 
dium caufetur ex amoꝛe sodium autem in 
oꝛdinatum creatur ab anode inoxdínato , 
ergo ante tita ria genera:opoꝛtʒ aliquod. 
fpiritualc peccatum pꝛecedere in diabolo 
ftd bocnon potuit efft niſiſuperbia. ergo 
4c. Zcttio fic. Ihunquam peruertitur 
sffectuo nifi peruertatur iudicium pꝛius 
nunqᷓ; peruertitur iudiciũ in his que funt 
de neceſſitate ſalutis niſi aliqua excecatio 
ſit in rátione.ergoeycecatio rationis pꝛe 
edit omnem appetitum:ſed excecatio nó 
potcft effc quin pꝛeceſſerit aliquod pecca 
tum:⁊ non potuit piecedere peccarum ap 
petitus.ergo pꝛeceſſit peccatum pꝛeſum 
ptionio:ſed hec ẽ ſuperbia.ergo a cetera: 
«Sd quibuſdam uiſum eft qp angelus 
peccaucrit peccato ingratitudinio : quod 
pꝛobatur rationc ⁊ auctoꝛitate. CRatio 
ne ſic. Tenetur quío oc beueficijo acceprio 


gratiaebabere quando illa confidcrat..: 


Sed oyabolus confiderauit oct beucficia 
cum reſpexit pulehꝛitudinem ſuam: ⁊ cx 
cellentiam t mon egit gratiam imo oppo 
fitu; fecit:quia quod dei erat fibi attribue 
rc voluit ergo ꝛc. C Idem p:obatur au 
ctoꝛitate Ber.in li.de gradibus humilita 
tis dicentiſ. Quia bonitati oci a quá códt. 
tus es ingratus exitio ꝛiuſticiam quam 
expertus nor eo nou metuío : idco auda 
«t culpay cómittie,ergo anteq; eſſet ſu 


perbus fuit ingratus. Sed alij oícit 
ty fuit peccatum angeli peccatum infide 
litatío:quod ctiam p:obatur ratione « au 
€tozitatc.qr "IRattone ſic dyabolus nunqᷓ; 
appetijſſet nifi eredidiſſet fibi cff: bonũ 
vcl poſſibile:ſed omnis qui credit creatur 
ram equari poffe ereatoꝛꝛeſt infidelis.er 
D dyabolus anred$ ſuperbiret infidclia 
uit Item aucro:itate idem pꝛobatur. 
Anſel.ide peccatodyaboli.a Ber.de gra 
dibue humilitatis dicunt ꝙ dyabolus nó 
credidit fc puniendum fiue credidit fc nó 
debere puniri:ſed qui credit ip. peccatum 
relinquatur impunituʒ infidelis cft.crgo 
pꝛius dyabolus peccauit. peccato infideli 
tatio ds appeteret.ergo «cq Zllijoetíam 
uifuj eft qp peccauit peccato inuidie:quod 
etiam pꝛobat᷑ ratióe 4 auctoꝛitate. C Ra 
tione fic.conuetti eft caritati adberere:ita 
auerti eft odio babere vel muidere. crgo 
cum peccato oyaboluo fuerit aucrfuo inui 
dia fuit primum eiuo peccatum . ¶ Idẽ 
p:obatur auctozitatc.Coapiérie.Po imndia 
byaboli moro introiuit inoꝛbem terraru: 
fcd moꝛs intrauit pꝛinũ peccarum lucife 
ri.ergo fuit inuidia. Nam ⁊ Auguſti. in li 
bꝛo de ſaneta virgimtate loquéo oc ſuper 
bia ⁊ inuidia dicit. Dis duobus dyabolus 
eft.ergo ꝛc ¶ Queriur ergo qð peccati 
fuit. TAd bauc qõnẽ rñdent multi doc. 
quoꝛũ pꝛius ẽ irrefragabil doc.Alex.nr 8 
ales ni £a pte fume ts tractatu ð eaſu dia 
boli.Ét ceterreius diſcipuli.b. Bon.in fo 
due.ar.i.q.i.a Ric.ibidẽ per omnia.Et.b. 
Tho.in fo ſcripto oí .s.av.i, Et in fuma có 
tra gentileoliiij.c.cvuij. £r m eoꝛũ dieta 
poncmue tree cõcluſſones. Pꝛima eft 
Qin angelío potutt effc peccati. OScða 
Q eoꝛũ Le pimás p:icipale futt fip 
bia. Tertia qp eos peccatum ſuperbie 
comittantur aliqua multa. Pꝛima con 
cluſio declararur fic ⁊ probatur bꝛeuiter 
tali ratione. (mnc agens quod non eft 
fua regula: fed regulatur per mew n 
RU] 





li Om 


Sena ſcöa poft oifícam tn) ququagefinta. | 














aliud a fe pót in agendo deficere:quia po 
teft a ſua regulafeparari. $3 omnis crea 
tura rónabilio regula£ per aliud a fe.f. pet 
peum,crgo in omni crearurd intellectuali 
angelica ⁊ bumana pót cffe peccatü licet 
enim iudici rónte tit augclío paffione lt 
gari nó poffir. ra «p nullum eft peccatuy 
ín eio cr impetu paffionie pót tamé liga 
rí inquantü confiderando vnũ retrabitur 
a cõſideratione alteriuo co qp íntellectue 
eius fimul plurism nó eft:mfi ficut in ob 
iecto oia contemplatur. ontingit aüt alí 
ud cffe elligendü 6m vnam confideratio 
nem: quod tjr non eft elligendü alije códí 
tionibus conſideratis.Sicut verbigratia 
Eedicꝰ iudicat aliqd eẽ expedié egro 
to vna eius infirmitate conſiderata.qð ta 
men nõ cft expediens vel cõueniens eg:o 
tosppter aliam infirmitatem: quam vel 
nó coguofcit medícue velnó confiderat . 
Sic ergo in angelio potuit effe erro: elle. 
ctionie « ita peccatü.ergo 4c , Secũda 
cóclufio declaratur a füfficiéti enumeratõ 
ne. Illa ſola peccata i angelo pñt eſſe:ad 
que angelica natura affici põt non.n.poõt 
affici ad bona coꝛpoꝛalia:cũ fit in coꝛpoꝛe 
us vnde Zíug.14.oc ci. oct dicit. Qð dya 
bolus nõ eft foꝛnicatoꝛ neqʒ ebꝛius: neqʒ 
aliquid huiuſmodi. Non ergo fuit inoꝛ 
dinatũ gaudium q: gaudii ẽ quies appe 

titus in re amata cii pꝛeſens eſt:ergo inoꝛ 
dinatũ gaudium ffupponit inoxdínatum 
amoꝛẽ.ergo 2c, IHon ét fuit moꝛdinatũ 
pefideriü quíaoefiderim é refpectu boni 
futuri. Amoꝛ át refpectu boni fimpliater. 

ergo inoꝛdinatũ oefiderium pfüpponit i 
oxdinatü amoxem.qr TRecfüit fugaque € 
in affectu reſpectu rei future vt contrarie 
vci oelectabili.(ó enim eamrefugit appetí 
tuo:qt c(t córraría ret ocfiderate vei ama 
te. IHcc fuít inoxdinata triſticia: qꝛ trí 


ſticia é refpectu rerodite cum prio cft vl" 


ex abſentia reamate:que ét abfentía odio 
fü efl. ergo inoꝛdinata trífticía pfüppont, 


inoꝛdinatũ odium:⁊ exfittirosdinatüamo 
nem. Hec fuit deſperatio:qꝛ ocfperatio 
€ft refecti boni appzeloétiz vti pofibile 
baberi.ergo-oefpcratio pfüppomt inoꝛdi 
natũ deſideriũ c exũti ino:dinatuyamox, 
¶ Hec ét fuit inoꝛdinataſpes qꝛ ſpeo eſt 
reſpectu boni deſiderati. ergo inoꝛdinata 
fpeo pᷣſupponit inoꝛdinatũ deſiderium:⁊ 
exiſtentiinoꝛdinatũ amoꝛem. « Necfuit 
inoꝛdinatus timoꝛ qꝛ timo: ẽ reſpectuma 
lí ardui futuri appꝛehenſi. vt poſſlbile vi 
tari tñ cuʒ oifficultate ergo timoꝛ ẽ reſpe 
€tu rei fugiẽde dum ẽ futura ⁊ oditin ſim 
pliciter. Inoꝛdinatus.ergo timoꝛ pᷣſippo 
nit inoꝛdinataʒ fuga in affectu: « inoꝛdina 
tum odiũ:⁊ exñti inoꝛdinatum amoꝛem. 
¶ Bec fuit vitiũ audacie q: hoc vitiũ eſt 
reſpectu ardui mali futuri appꝛehenſi vt: 
poffibile aggrediendi ſuperare tii cũdiffi 
cultate.vfi audacia includit ſpemvictoꝛie. 
a róne huius viciũ audacie ĩcludit inoidí 
natum oefideriós ex confequéti inoꝛdina 
tum amoꝛem. Et q: eft motue ad reppelé 
dum — moꝛdinatũ odium ã 
exiſtenti inoꝛdinatũ amoꝛem.¶ Necetiũ 
fuit inoꝛdinata iraq ira eft appetitus vĩ 
dicte fperate p:o illata iniuria. vii inoꝛdia 
taíra pfupponit tnoidinaram fpé « inoꝛdi 
natü oefideriun ⁊ ex ↄñtiinoꝛdinatũ amo; 
ꝛem fed lucifer nullam fucrat paffüe ititr 
ríá C Nec fuit inuidia:quia 6m Z2am]ic 
fo.c.5.inuidía ẽ triſticia in alienis bonfe; 
Et pᷣterea ſm Aug li.xi.ſuꝑ geñ. ad lam 
inuidia fequitur füperbidmec pᷣcedit: non 
enim cá ſuperbiendiẽ inuidia:ſed bñ cã in 
uidendiẽ füperbia.qr Nec fuit accidia qr 
f; am vbi ſupꝛa. ZAceidia eft quedãſpes 
tríftície.£ft.n.quedam tvifticia aggrauiſ 
¶ IRec fuit infidelitas: nec quecũqʒ; alia: 
inoidinatío cognítiue qꝛ omnis inoꝛdina 
tio culpabil cognitiue oꝛtuʒ Dy ex inoꝛdla 
to moin vcl inoꝛdinata õmiſione affect 
ue qr Nec pót aliquis dicere eötra pda 
pceſſumꝙ qᷓ;uis nomínat: motus pic 








" Bie putnitióe fupbte pxaucy angcloz fimo a6, 


fifponat amoꝛem qp nori fequítur qp pfüp 
ponant eum inoꝛdinatũ:quia contra boc é 
quod oíat apoſtolus Ro.xi.Si radix fan 
cta: ramiergo a deſtructione cófequétíe 
firami nófünt fancti nec radi. qc "fReftat. 
€rgo qp peccatus luciferi fuit inoꝛdinatus 
amo non cuiuſcunq; fed fui ipfiue:quia € 
o:dinanue amo: reciruatur un amantem , 
Inoꝛdinate aüt amare fc ẽ ino:dinate vcl 
le fibi boni:q3fm beatü Jo.in pꝛia eano. 
$o.c.cft vel refpectu carnali] vt dictũ eft 
delitiarũ vel reſpectu diuitiarũ rpaliti vel. 
vanarü excellentiará , Sed certum eft ꝙ 
lucifer non apperijt carnaleo delitias: qꝛ 
eas nõ poruit app:ebendere vt fibi cõue 
nientes cü fit (pao. Nee tpalee diuitiao: 
Q ad illud o:dinátur p angelo nó compe 
tit. Lad uictum « veftitü:fi ác cao inoꝛdina 
te appetijſſet ad alijs diſtribuendũ ille ap 
petitus nó faíffer peccatũ q: pꝛeſuppoſuiſ 
fetio:dinatü appetitü vanegloꝛie. C "Re 
ftat ergo v peccatũ luciferi fuit ino:dina 
tuo amo: fui in volédo fibt inoꝛdinate ex 
cellentiã (ed $m ztug vr dictũeſt. Suphia 
eft amo: ꝓpꝛie excellenttezamo: v3 inoꝛdi 
natus.ergo luciferi peccat fuít füpbia.2 
€t alio: angeloꝛũ vt oicit tho.in fuma có 
tra geri vbi ſipꝛa ⁊ Ric.vbiſupꝛa.q.ꝛ. Nõ 
ſolũn. lucifer per maliciã maluo effectue 
eſt:ſed écalij qui ci eo ceciderũt puerfiffi 
me eruperüt ín ſuperbiã. vñ vgo oc facra. 
lí.i.pte.s.c5s.otcit cx ilio qui ceciderür s 
Q: in vna fimul oẽs malicía ↄſenſerũt:qua 
fi vnũ ex (e puerfe ſocietatis oꝛdinẽ effece 
runt.Ét f&rego.fo li. moꝛa.dicit. Tato ma 
gis homines afcéderc ad celeftía inuidẽt 
f.otmones.dite fe a ccleftibus p imundi 
cíam ellationis deiectos vident. Et zlnfel 
bc caſu dyaboli dicit.illud q5 mali angeli 
appetiuerũt:fuit aliad ad qð crefcere po 
tuerunt quod nó acceperũt:qñ creati fttt 
vrad aliud fiio merito pꝛoficerent. vbi nõ 
nullum eft ꝙ ſuperbia demonum confot 
io fuit pꝛincipi tenebꝛaruʒ qui attendẽs 


füoxim naturaliũ ſtrenuitatem ⁊ excellen 
tiam pꝛeeſſe:⁊ requieſcere voluit fua ftre 
nuitate ⁊ auctoꝛitate hoc eft fine meritis: 
demones aüt cum ſequentes:non funt au 

fi ranrü appetere:fed confideranteo natu 
ralis ftremitareg noluerunt fub vmb:a il 

lius requicfcere:ta qpnó miniftrarér: fed 

quadam fub illo potírentur voluntaria li 
bertate:quã (c babere nó poffe fub diuino 

domino videbãt. CQuiſquiſdiceret boc 

non videtur fuiffe peccatũ ſuperbie: po 
tius pufilanimitatio THam vtoictum eff, 
£ft füpbía amo: ,pp:te cxcellentic. ergo p 
contrarium pufillanimitao que £i pom 
quarto etlico:i.c.1o. opponitur magnani 
mitati eft amo: minime ſubiectionis Sed 
angeli confentienteo lucifero appetiueꝛũt 
plufás deberent ſubici:quia magis ſeruo 
qᷓ; dño apperíermt fübici, ergo ceteri an 
geli excepto lucifero peccaucrüt peccato 
puſſillanimitatiſ. C Ad hac poteſt oici p 
quí angelilucifcro cófentientee magia 
eppetíerínr ſubici feruo d$ dño.hoc tamé 
appctíerunt vt ménue fübicerent. vnde y 

accidens.ſeruo magis qᷓ; domino fubcffe 
voluerunt.fed per fe appetiucrunt paruj 
ſubeſſe Cognouerunt etim fe eſſe factoa 
ad quíetie beatitudinem participandam 
per meríta ⁊ miniſteria. In hoc ergo fup 
bierunt p fine meritie voluerunt cffe bea 
ti: fine vninifterio quiefcere: « (ine Limite 
pꝛopꝛiam voluntates adímplere 4 boc to 
tum eft ſiperbire. Quomodo aute; ange 
li peccaucrunr a pꝛimo angelo ponitur ta 
le exempli. Sicut em milco füb rege ot 
dinatuo:« füb duce exercitus baber boná 
voluntatem fequene oucem oirígenté vo 
luntatem fuam in regem: ⁊ malam fequéa 
voluntatem oucíe contra voluntatem re 
gis:ſic quidam de inferioribuo augelis fe 
quentes voluntatem pꝛimi angeli contra 
voluntatem oci peccauerunt.Zílíj autc oí 
ſentientes a volintate angeli:⁊ ſequentes 
voluntatem diuinam deo dignis adbe 

b ij 




















Terunt.Confirmare videtur boc Job. 4.c. 
di. Ecce quiferuiunt ei non ſunt ſtabiles: 

in angelis ſuis reperit piauitatem: quito 
magie qui babent domos luteae.t. Domi 
nce,£rparet fic&a conclufio.4 £crtía có 
£lufio cft ad oeclarationem obiecto: in f 
dicta oifficultate:que fic oeclaratur. THaj 
quidam affeuerare uolucrüt. poyabolue 
fimul pluribue gencríbue peccatogpecca 
uerit.naturaliter autẽ 4 pzincipaliter pꝛe 
alijs peccatis fuit illud ſiperbie. Et fic p 
«edunt vnica bꝛeui refpoufióe ad omnta 
ébiccta.quod verũ concludüt. Sed bec có 


«lufio ſiue rfifio.ncc verum oicit nec cóclu - 


dit fiuc ſoluit. C Gerü quidem non oicít: 
quía cft affectue oyabolt ſimplex ficut a i 
tellectus:⁊ inrellectue non pot fimul plu 
ra intelligere Pm plim.imiliter ncc affe 
«tue.fimula in codem inftantt plura pec 
cata cómittere:marime quefpecrant. oio 
sd diuerſas actiones. ficut infidelirae fup 
bia «inuidia . € Pꝛeterea fto. p vera 
effct.nonfoluítiquia nó rantü pꝛedicte rõ 
ti£o probant: pꝛedicta cómittentur fup 
biam fed p antecedant. £t idco eft dicen 
düg eft loqui à peccato Pm triplicem fta 
tum f.quant( ad incoharionem. cófunia 
tioné «confirmationem. Peccatũ eni dia 
boli initíatum éin pꝛeſumptione. ſtatiʒ.n. 
vt füam vidit pulchꝛitudinem pfumpfit.. 
Conſumatum a(reft in ambitione quia f 
fütenoe fe appetüjt:quod omnino füpza 
fc fuit:⁊ ad quod pcruenire nópotuit.£y 
ftabilitum eft in inuidie « odij cófirmario 
ne fine auerſione:quia ex quo obtinere nõ 
potuit:quod appetijt.ideo muidere cepit. 
4 affectu odij contrariare:⁊ in oe firma 
tus eſt:quia hoc ipᷣm oĩno ſeparaiut aoco 
4 perfectumobftaculü poſuit: ficur ecõtra 
perfecta caritas deo cóiungit .4 fic patet 
tertia condufio, qr £uando ergo oicitur 
"€ vidctur fuiffe peccatum ingratitudiniſ 
4c.otcendum ẽ.Quod ingratirudo poteft 
dici dupliciter.ſ.egatiue:vcl contrarie. 


Negatiue quando quis ron € gratus deo 
vbidebet.⁊ ficé circonſtantia omniũpecca 
toꝛum.Contrarie vero ſiue peluatiue qi 
non tantum eft gratuo.imo:contrarie m 
uetur:vt pura quádo cogitat oe beneficio 
vt eft beneficium ⁊ paruipendit benefici 
vel benefacto:ej: fic eft (pecrale peccati, 
Sic aũt non peccauít oyabolue :quia now 
cogitauerit oe beneficijo dei:inquãtũ cónt 
ott fcd inquantuʒ erár bona pꝛopꝛia ideo 
ellatue eſt. CAd illud quod obicif de in 
fidelitate dicendum eft «p non fiit pecca 
tum infidelitate quiaclarus ⁊ ſanus cius 
intellectuo non peruern wn (udicido vd 
inquirendo nífi pꝛius aliqua elatione ing 
netur:⁊ quando oicitur ꝙ non credidit pu 
niri dicẽdũ ꝙ ad peccatuy infidelítatieog 
€p fit confenfüo rariono:cum tudicio vn 
uerfali.fi enim aliquie cogitat qp foꝛuicari 
eft ſibibonum 4 non confentir iudiciug ra 
tionis non € infidelis.Et de oyabolo oic 
qp non confenlit iudicio rationte : fed efti 
mauit fibi bonum. zid vl rimum oe inui 
dia iam patet rñſio:quia non fuit pꝛimij 
peccatũ:quia vr Zug.dicit inuidia pꝛoles 
eft ſuperbie:⁊ ita cam fequitur « fi non in 
eodem: nftanti:tameniu eodem tempof 
fine intermiffione mose:vude in buiue p 
lie generatione confirmata eft inidía:a 
dictus eft ipe dyabolus:quia ocoxfum flu 
xit 4 ficin malicia ſua confirmatuo eft.£t 
ideodeſcribens. Magiſter peruerſionem 
qualis eſt in dyabolo: niſi in hominibuo 
peccatoꝛibus dicit. Quod auerti cft odio 
habere vel iuuidere.dyabolus enim ſupeꝛ 
bue non volens aſcendere compulfue eft 
deſcendere odit deũ iuſtum:⁊ invidit eius 
excelleutiesz anime noftre, vnde Auguſt. 
14-0€ ci.dei.ci dicit. Poſtqᷓ; verefuper 
"bite ille angelus:ac inuidus :per eandem 
ſuperbiam adeo ad red conuerſus 
⁊ quodaʒ quaſi tyrãnico faſtu gaudere fub 
aitis:qᷓ; eſſe ſubditus elligeno:de paradi 


Yo cecidit: cuius lapſu ſociozumqʒ eius quí 


p! OCT 
| : Ferlalecũda poft ofiicanrin gnquageſima. | 
Li 


T 





De punitide fipbfe pratioy angeTey férmo.14.. 


tr angelis bet angeli eiue effectifünt in 
libꝛis vndecimo ⁊ n.huius operis ſatiſqᷓ; 
Ald male füadentia verfutia ĩ 

minie fenfum ferpere affectane cui vti 
€5 ftatím quoniam ipfc ecciderat inuide 
bat. Colubꝛum ín paradifo co:pozalt: nifi 
€um duobus illis hominibuſmaſculo « fe 
mina:animalia cttam omnia terreftría ce 
tera fübdita «innoxia verfabantur. alias 
ſcilicet lubꝛicum « tenebꝛoſum anfractib9 
mobile operi ſuo congruum per quem lo 
queretur ellegit. Satiſfacit pꝛo parte ſecũ 
da pꝛincipali huius fermonío. 


Pars tertia huius ſermonis ín quas 
claratur qualiter angeli fuerunt grauiſſi 
me puniti, 


JI Ertio videnduj eft.qualiter ange 
lipzopter eo:um ſuperbiam oifp 
fi ſunt ⁊ punit.£t boc audiamus.a Sol». 
sipoc.b.oí factum eft pꝛelium magnum ín 
celo.Michael « angeli eius pꝛeliabantur 
«um dracone:a draco pꝛoiectus eft 4 ange 
li eius:⁊ non valuerunt:neq; locus inuen 
tue cft eoꝛum in celo:⁊ pꝛoiectus eft. ille 
draco magnus ſerpens antiquꝰ qui voca 
tur oysbelus ⁊ ſathanas qui ſeducit vni 
uerſum oibem:z pꝛoiectus eft in terram z 
angeli eius cum ille miſſi ſunt. In quib? 
verbie.tría notantur, . ¶ Pꝛimo pieliũ. 
¶ Secundo caſus C Zertium ſuppliciũ. 
€ HPꝛimo notatur prelium quod geſtum 
eft circa tría que in fpirituali creatura 
reperiuntur:que ſunt.ratio Facultas ⁊ vo 
luntas.per rationeʒ ellecti nempe ⁊ repꝛo 
bi angeli contraría ſentiebant. Per volũ 
tete; ad contraria afficiebantur: per facul 
tatem etíamad contraria nittebantur.el 
lecti enim angeli ſublimiter fentíebant oe 
bco ⁊ gratía eiue ad gꝛatiam « glo:iá affi. 
€iebantur « pro facultate ill'oata pꝛo tllie 
nitebantur , Angeli vero füperblentes 4 
contemnẽteo:gratiam ⁊ glostam dei ſubli 


miter ſentiebant oc bonitate nature füetz 
ideo ad pꝛopꝛiam gloꝛiam afficiebantur 2 
4 toto nifi ín contrarium ellectío ſpiriti 
bue ferebantur :^ illud erat. pꝛelium má 
guum:quia magne affectionibue (n cort 
trarium fercbantur éllectiz repzobi:bont 
increatozem.mali in crcaturá.bontin gra 
tiam.mali in naturam. Pꝛimus inter ru 
entes angelos comparatur oraconi pꝛo 
pter aftufticíam r2 circonnentiuam malt 
ciam.£t pꝛimus bonoꝛum Michael nunt 
cupatur:pꝛopter diuine ſapientie admira 
tionem füblimem Adichael nempe quif 
vt deus inter pꝛetatur: propter quod nom̃ 
merito ſignatur (neo admiratiua contem 
platio oei per quã:deuʒ vtiqs incompꝛehẽ 
fibilem omni creature intellexit, Aberito 
ergo ceteroim angelozü oicitur effe pꝛin 
ccpotquibtro ín bac contemplatione clart 
01 babebatur:angeli autem eiue ſunt:qui 
1n eodem fenfü 4 voluntate. ⁊ actione com 
ueniebant.pugnabanr.ergo cum dracone⸗ 
^ draco pugnabat: angeli eius: ⁊ non va 
lueruntiquia infinite potentie oet : creatur 
ra non poteft refifterc qr Secundo notat 
caſus:de quo ſubinferturmeq; locuo ant 
plíus conm inuentus eft ín celo : non in 
€tlo gloꝛie ad quam afcendere potuiffents 
non in celo gratie:quam coutempferunt . 
Mon in celoempy:co:ín quo creati fuerfit 
vnde Zluguſtinus in.xi.de ciuitate dei.c. 
tz dicit. Quis enim chꝛiſtianus catholi 
cus ignoꝛat:nullum nouum dyabolum:ex 
bóte angelio futun ulteri9ficutiiec (fti in 
ſocietatem bonoꝛum angeloꝛim vlterius 
rediturum. ¶ ed oubitarifolet ey qut 
biteo:dinibie angeli cecíderint. ic luci" 
fero oicunt 150.2 Ric. in fecundo diſt. vj. 
ar. i.q.i.ꝙ fuit de ſuppꝛemo oꝛdine. vnde 
Qua eft piíncipium viarum dei. 
'd'non oxdíne naturé.ergo o:díne dignt 
tatío.7 Sreg .·ʒꝛ.li. moꝛa dicit. ihm cete 
rio agminibũs angeloꝛum pꝛelatus eoꝛũ 
claritatem trayſcendit vx eoꝛũ cõparatõe 
ji 





Sana terti poft oftícam in ququagefüma, 


clarioꝛ fuit. De alijo autc dicit Ago poc 
quolibet o:díne ceciderũt ſimiliter Ric.⁊ 
Y3o.vbi ſupꝛa.q.ꝛ.Dicit tamẽ Bo. in feci 
do di.9. Oð ad pfectionẽ ouo cõcurꝛunt.ſ. 
natura ⁊ gr̃a. Natura cands findamentũ 
a diſpoſitio. Gra vero rands cáplementii : 
4 pfectio , «q: aliqd of elle fecundü quid 
qii eft in ſoladiſpoñtione « tũc eé fimplici 
tcr qñ éin füra pfccrióc Jc oemonee «an 
geli ĩ nacuralib? cóueniitof aliqjt demo 
nes fuiſſe de diuerſis oꝛdinibꝰ angeloꝝ lz 
ipſi nunqᷓ; fuerit in aliquo oꝛdine.Lucifer 
ergo ev pteuature idonettaté hẽbat oy fi 
ſtetiſſer in füp:emo oxdine fuiffer colloca 
tuo. Sica alij angcli q ceciderũt ex parte 
nature idonciraté hẽbant cffe in diuerſis 

xdiiibue ¶ Tertio nota ſuppliciũ ð quo 
fübinfcrf.z piectꝰẽ dꝛaco ille ferpeno anti 
qu? qui ⁊c̃.in locũ.ſ.quẽ odiunt i hũc aerẽ 
caliginoſum.vſqʒ ad diem iudicij. Haͤ vt 
doc declarant. Ric.ſ.⁊ Bo.vbi ſupꝛa ar.2, 
q.i.Locus demonum poft lapſum vſqʒ ad 
diem fudicijmon eft fübrerzancue quem in 
fernum dicimus:ſed aer caliginoſus ĩ quo 
demonum multitudo inbabitat.vrrumau 
tem aliqui oetrufi fint in infernũ. hoc non 
eft a fanctio octermínatü. bene creditur : 
tp aliquíoefcendüt ad toꝛquẽdas aiao : fe 
cundũ ꝙ babét infe maledictióio oeputa 
ta officia . "IRatio auté quare ín boc sere 
fünt eft pp exercitiũ humanũ:a etiá pp co 
rum pená, Scóm eni alexan. in ſecũdo.lo 
cus in quo conditi er't fuit celũ empyreiüi 
qð eft luminoſum:a é locuo naruralio eis 
quianolucrunt tenere habitationẽ lumf 
noſam:nõ ꝙ pena effct angelo bono cé in 
loco teneb:ofo, vt ſi angelus bonus mitta 
tur ad has partes inferioꝛes : idco ma 
li angeli ceciderunt in penam quía non 
poffunt reuerti ad fuay regionem fibi con 
naturalem luminoſam:deferũt etiá fecum 
tenebꝛas inferioꝛes vtrũ autem cruciétur 
pena ignis ente iudici non eft a fauctía 
determinatũ.ſecundũ pꝛedictoo.doc.Ric. 





ibidẽ a 9o. ibid q. fecunda. Poſt iudicij 
tamen diẽ a xpo in ignẽ mirentur. vt zür 
gu.dicit de fide ad Petrũ. Conſiderem 
crgo quáta fuerit malox angelox hulchꝛi 
tudo quáta fapientia quáta potentia dira 
fclicitao: tamé nunc funt in tácamiferia; 
O lucifer qui ceteros puleritudine fupe 
rabae angelos vbi eo cũ augcl' tuis heu 
quíatexpulfue autẽ oe celo empyreo.cur? 
ꝓpter fuperbiá. vot eft glozia quii adepti 
funt angeli bonidbeu tu perdidifti cam p 
pier ſuperbiã.vbi nũc labítae ? beu ĩ loco 
caliginofo cii angelio tuío folum ppter fa 
perbia.o ſuperbia maledícta tu oc celo eí 
cis angeloo:tufpolíae coe tãta gra 7 glo 
ría ⁊ ĩ tantá miferiá eoo octrudifti ignẽ 
eternü cispꝛeparaſti:⁊ cótra illoe iuftitiá 
bei p:ouocafti.fecit eni deus potentíá irn 
bꝛachio fuo oifperfit faperboo mente cot 
dio fui.f.lucifcz cii ſuis fequacibue . Asa 
gnopere igit fratreo cbariffim füperbiá 
nobis effe euitádá inſtrummur :ae totis vl 
ribus humilitatem amplecti nos debere 
angeloꝛum pena edocet.oppotitou.n ea 
dem eft diſciplina. Nam ficut fuperbiaa 
tanta glozía in tantáperuit pꝛoſtrare mi 
feríam ita himilitate a multa ociectione 
⁊ calamirate ad füblimitatem «eternam 
glo:am valemus aſcendere. qð nobio pꝛe 
fteteternuo celo: pater pcr omnia ſecu 
loum ſecula.Amen. 


€ fería tertía poſt dominicã in quinqua 
geſima. De punitíone fuperbie pꝛimoꝛum 
noſtroꝛum parentũ.Sermo.i7. 


EiPnío plebe vt vidit 
dedit Laudem deo. Ite 
rum vbi ſupꝛa. Super 
. bic fccleftiffimü dete 
ſtandiſſimumq; virus 
in xfo fratrco chariſſi 
mi quo nibil pto eter 


no patrí contrariuo nufquá impune dere 





De puni fupbie pumoy parétü &mo.r. 


liquíffe legitur XA enim angelio ín celo 
peccitibue ſuperbiaq; cllatie iuſtitia eter 
naimunco vindicta perfiftere valuit ']Ró 
ſecundo parenteo noftri in deum crecti fu 
perbía innpunitate merito quippe gaude 
re potuerunt quae enim luxerint penae 
nec ſumus inſcij:adeo vr etíam co:um po 
ſteritas ſue fuperbie vir? perfentíat ⁊ nec 
aliquando fit vice quo illefa pertran 
fire queat boc enim peffimum ſcelus fua 
femper querit erꝛata non coꝛrigere:ſed po 
tius altiuo intumeſcẽdo oefenfionio excu 
fatióio ve caufao adinuentre ftudet:quod 
piotoplaufti ouj peccati fium excufandü 
effc affirmare ſunt conatí:graui* oeliqué 
teo grauius ſunt equidépercuffi.vfi tug. 
fuper gen.li.2.oícit.c.so . Hõ dixit Adam 
peccaui fed mulie: quam ocdifti mihi oc 
dit ibi zcomedi.quiafüperbia babet oc 
founitaté confuſionis nó babet bumilita 
tem confeſſionis. hille. Omnis igit plebs 
i.totus mundus.d.l.deo humiliter eum 
laudibus extollens. CDe qua punitione 
pꝛimoꝛũ neftroy parentum ſuperboꝛũ:ad 
noftri exemplum, ⁊ noſtrã emendationem 
aliqua ocfcribere cuptentibuo . tria occur. 
runt. ¶ Primum quoy: otcitur culpabili 
tas. ¶ Secundũ grauitas. CZertiũ quo 
q;penalitas. 
Pars pꝛima huius ſermonis ĩ qua de 
claratur ep peccatũ pꝛimoꝛuʒ parentũ fuit 
peccatum ſuperbie. 
77W imo tgitur « pꝛincipaliter vidé 
y dum e(t que culpa füerit pꝛimoꝛũ 
parentum. zfn.Cfuerit peccatus füperbte . 
Qld q5 refpondit Ric.noſter in ſecũdo 
bi.n.ar.pilo.q. 4... tbe.ibidé (coa (cóc 
Q.165.ar.5.i coꝛpoꝛe queftióío.cin folutio 
ne pꝛimi ar, £35 peccati pꝛimoxꝝ parentü 
fiit peccat füperbic.« quis oio 350. in 
ſecundo.e.di.dicar ꝙ fuir peccatum inobe 
dientie vt patet in tractatu oe obediẽtia: 
taménon obftat qum fuerícpeccatü füper 
Vic, Inobediẽtia enim vt (am diximuo a 


uperbía venit. vnde etíá Abagẽ ibidea 
bicit p peccatũ mulieris incobatun futt 
a füperbia. f confirmat Zlexan.in fecun 
da parte i tractatu de caſu bominie.appe 
tebat eni ſcientiã ſiue fimilé ſcientie diumne 
peccatũ mulieris fuit ſuperbia:quam ĩme 
diate ſciendi curioſitas e(t (ccuta : que à 
quibuſdã cõpꝛehenditur füb generali aua 
ritia.⁊ poft bec per ino:dinatus appetit 
efie ligni vetiti ſcquuta cft gula in co 
meſtiõe fpecialie inobediẽtis. Pꝛobabila 
enim videtur q boc oꝛdine tentationis ð 
peccato in peccatũ fit pꝛolapſa.CIn tẽta 
tione enĩ. Pꝛimo expꝛeſſa € pꝛomiſſio cx 
cellentie cũ dicitur eritis ſicut dij. Inoꝛdi 
natus autẽ appetitus excellentie cft fup 
bia. C Secũdo pmiſſio leiẽtie cum of fcié 
teo bonũ ⁊ malũ. Inoꝛdinatus aᷣt ſcientie 
appetitus ẽ curioſſtas noxia.C Tertio cx 
pꝛimitſſcriptura afpectü ligni veriti m 
of. vidit igirur ligni mulie: qð bonũ eſſet 
sd vefcendü. 3n quo ét vatur inrclligi um 
moderat?appetít? cibi q € gula.qr uar 
to expꝛimit iſtã comeftioné cum oicit Et 
tullít oe fructu illius ⁊ comedit:in quo có 
fumatacft multerío inobediéria , THon cr 
6o fuit bonitas cibi fiue pulchꝛitudo p:i 
mum motiuũ ad peccandü (ed potuto fua 
fio ferpentio:qm dixit eio aperiétur oculi 
veſtruͤn eritis ficut dij ⁊ ideo pumũ cog 
peccatũ fuit füperbia.z nota fim... Zo. 
Qp appetite fciétie crear? fuit ĩ hominibꝰ 
€x inoꝛdinato appetitu excellenti :ynde 
in verbío ferpentiepyem(ttitur , £rítio fi 
cut dij:⁊ peftea fübditur ſeientes bonuʒ ⁊ 
malum fuit ergo ſuperbia pꝛimi bominio 
ín boc ꝙ inoꝛdinate appetiuit ſimilltudi 
nem dei:quantũ ad ſcicntiam boni 2 mal 
pꝛicipaliter. ¶ Secundario appetijt ſumi 
litudinem dei quantũ ad potentiũ vt.ſ.vir 
tute nature pꝛopꝛie operaretur ad beati 
tudinem conſequẽdam.vnde nota gy ſimi 
litudo oci é triplex.ſ. Eſſe noticie ĩporen 
tic ¶ Primaeſt ſimilitudoeſſe b ab ipfo 




















Feria tertia polt důicam in quaitageffina. 


c-— 


creationio pꝛincipto fiit impzeffa bomini 
gen.p:o.Secit deus hominẽ ad timilitu 
dinem füsm.£t ſimiliter angelo oe quoof 
E3c::8.Tcu fignaculü ſimilitudinis. ESe 
unda füvilitudo cft noticie vel ſciẽtie: ⁊ 
bac ſimiluudinẽ accepit angelue w fit 
ereatione. vnde in piedictío verbis cum 
bictm effcrangelo'. zu fignaculii (imilitu 
dinis ftatim fubinfertar plenus fapientia 
46.53 banc ſimilitudinẽ Domo nó accepit 
in ſua creattone ín actu fed in potentia fo 
lum. q7Xertíaeft fimilitudo potentie .f. 
operandi dliqd quo ad beatitudiné perue 
niret. Modo igitur neuter eoy.f.angelua 
4 bone peccauit appetendo fimilitudineg 
nature vel eſſe. Sz pumus bomo peccauit 
appetendo psicipalíter fimilitudiné ocí 
quium ad fcientia boni ⁊ mali vt. f. per. 
ſcipſum cognoſceret quid fibi bonum vel 
malum effet futurũ. Secũdario apperijt fi 
militudiné oet quantü ad potentiá eo mo 
do quo oictücft.vnde Ztugu. oe vera reli 
gione dicit «tp magie volut fua potentía 
frui d5oci . Ex quibue omnibus apparet 
qp peccati euro fuit füperbia. vii £ccl'iafti 
€i.55 ZU muliere facrum eft initiũ peccatí 
4 Éccliaftici. x. Initiũ o.p.füpbia a Augu. 
in libto oe virginitate — celo 
volut effe ſteut deus cadéo auté perſuaſit 
fimilitudiné voluntario ſue.homini.ergo 
peccauit peccato füperbie iten Augu in 
14 .de ci.oei.cu5 JConfirmat omnis pꝛedi 
cta dicens In oculto auré mali effc cepe 
runt yt in apertó tmobedtentiálaberérur 
mon enim ad malum opus peruenire£:nifi 
peeefiffet voluntas mala: powo male vo 
luntaríe initiũ:quid potuit effe nifi fuper 
bia Initium omnis peccati füperbia eft . 
Quid eff auré füpbía nifi peruerfe celſitu 
dim appetit? peruerfa auté eft celfitudo 
deſerto ei cui oeber inberere anim? pꝛinei 
pio:fibi quod; modo fieri atq effe pꝛinci 
pium.hoc fit cá fibi nimio placet.fibi vero 
tra placet:cũ ab illo bono imutabiltoeficit 


qs ci magioplacere debuit.⁊ iufra ouf 
€ft enim fürfum habere coz : nó tameu ad 
feipfüm qð fuperbirefed ad dominũ qð ẽ 
obedire:qð niſi humiliũ effe poteft f ile , 
Ét fic fatio erít oe parte pꝛĩa piiticipali . 
«c Pars fecüda buius ſermonis inqua 
declaratur peccatum pꝛimoꝝ parentum 
fuiffe grauiſſimum. 

Ecundo videndi eft oc grauitate 
E peccati pꝛimoꝝ parentá.zld cuius 
euidentiá mouetur ouo dubia. Pꝛimũ 
eft fi peccatü pꝛimoꝝ parentum fuit gra 
uiffimum.q Zld boe refpon.fcóm Ztlexá, 
4 tho. bo.enim dicit qp peccat pꝛimoꝛũ 
parent( fimpliciter nó fuir graui?: ds pec. 
€ata alia umana fed 8m quid fic q9pj 
"fam fm fpecié peccati peccat& «oy non 
füit grauius alije peccatio humanis:qꝛ 
maio: füperbía € qua quío deũ blaffemat: 
^ negat ds fupbia:qua quis inoꝛdinate ap 
petit fimilé oci qualis fuit füperbta pꝛimo 
runi parentũ:Sed 6m conditioné perfona 
rum peccantiü illud babuit maximã gra 
uitatẽ: ppter pfectioné ftatuo tpfoxi rerát 
enim in ſũmo 4 perfectiffimo ftatu ⁊ idco 
€x bocgrauiffime peccauerũt. Ale xander 
autẽ dicit vult boc q peccatũ pꝛimoꝛũ pa 
rentum fuit maximũ ratione damni vl'pe 
ne que ita fe extendit in genus humanũ. 
vnde 2tugufti . (n lib:o encl».ca6 . oicit , 
Poſt peccatü ewe effectus eft zidam:ftir 
pemas fuáquam peccando in fe tauquá in 
radice vic(auerat : pena moꝛtis 4 oánatio 
nie obftrurít : vt quicad pꝛoles cy illoa 
fimul danata pcr quá peccauerat cóiuge 
per carnalẽ concupifcentiá nafceretur tra 
heret peccati oꝛiginale 46447 Secundum 
dubiũ eft quio grauius peccauit.an vir vt 
mulier .47Ztd boc refpon. fm Zilexan a 
Tho.vbi ſupꝛa "Ric. Bo.vbi füp:a.q.5. 
quãuis diuerſimode tfi in (dem redit.£ol 
lige ergo ficey dietis eox: qp peccatũ virt 
amulierío in grauitate habuerũt fe ficut - 
eycedentia 4 exceſſa. Pꝛimũ enm nr 


De punítibe fupbie phímoum parentum fmoJz. 


lieris maius füít triplici ratione peccato 
ade. Pꝛioratione sppetibili quta eua 
voluit oé ficut ocu ín aſſimilatioͤe ſciẽtie 
4 hoc ardentiꝰappetit.dũ credidit boc fe 
poſſe obtinere 4p Secüdo ratione caufali 
tatis:quia adam induxit ad peccatü 4 ita 
fuit cá peccati Ade anõ ecóuerfo Aq Ter 
tío minoꝛis occaſiõis qt etiá mmo:xé occa 
fioncinbabuír peccandi 45 adã. Cuius rõ 
eſt qꝛ maioꝛ inclinatio fit ad credendü 
vxoꝛi qꝛ ipfa ad credendũ dyabolo per fer 
pentẽ ſuggerẽte. CEx alía cti parte ma 
jio peccauit Adam d$ eua.tribus alijs rõ 
nibuo. ¶ Pꝛio pꝛoprer maioxé ingratitu 
dinẽ aio: cit ingratitudo fuit in Adã 
eoqplue effet fpirituali méte pedit? pp 
maioꝛem ſcientiã fibi datã. ¶ Secũdo po 
pier maioꝛẽ rebellionẽ:maioꝛ eniʒ fuit re 
Ibellio ⁊ inobediẽtia Ade d$ cuc :eo qp pl? 
fiue pꝛius cí mandatũ fucrat:a per ipſum 
mulieri. Zertio ppter maio:o oáni in 
curſionẽ. Nam maius daãniun ꝓuenit ex 
peccato Ade d$ eue. Ait.n. Ric. vbifüpia 
q.a4yꝙ ſi folamulier peccaſſet ⁊ nõ vir bo 
3mincenafcerétur cus iuftitia oꝛiginali nec 
ifübiectieffonr most oc neccffitate :nec pe 
nalitatibus qbuo in ftatu. miſerie ſubiace 
amuo:quia quãuis mulier miniſtraſſet coz 
rupta; materiã:her virtutẽ tamẽ feminie 
vviriliefoiffer purgata 4 oc illo duobuo 
fennnibuo fuiffet fo:mata caro non coi 
gpta Sicut videmus q oe cibo uou multũ 
fano:generat nutritiua multum potens:⁊ 
bene o:divata: humoꝛes puroe:z ſanos: 
hec autẽ virtus inſciẽtie viri nõ fuiſſet:ꝑ 
naturalem potentiã generatiue tantum. 
Sed ad bocconcuruffer(üpernaturale ad 
tutoꝛium oꝛiginalis (uftitie « f faciffaciir 
pio parte ſecimda huius ſermonis. 
¶ Paro tertia huiuo ſermonio i qua de 
claratur quanta pena fuerit peccatum pat 
amoy parentum punitum. 
Mi Ertio confiderandü eft de punitio 
P Are peccati pꝛimoꝝ part, cx.auo 


inflicte ſũt humae narure qp Pene comu 
nes hominis ⁊ mulieris.¶Pene pricula 
reo hoĩs tm̃. CPene pticulares fiue per 
ſonales mulieris folümodo.qr Pꝛio dicẽ 
dũ ẽ oe peníecoibue hoĩs ⁊ mulieris que 
ſũt q̃tnoꝛ. ¶ Pꝛia € vite pᷣuatio. Scða 
ẽculpe redargutio.C Tertia ẽ verecódie 
ofuſio « ocupifcétie rebellio. CAQAuarta 
eni ẽ reſidẽtie excluſio. Pꝛia pena vtri 
q; homini inflicta ex pcó pumoꝝ parẽtuʒ 
cft cõiter vite pꝛiuatio.ſ.no:o.Cõcludũt 
enim omnes theologi n ſecũdo di.ꝛ9. Oð 
per inobedientiã moꝛo introiuit in mũdũ. 
4 dicit Alexan. vbi ſupꝛa qp lʒ aliquod ali 
ud peccatü füeritoignü mo:te rempo:ali, 
nullũ tñ oignü fuit moꝛtis cterneaifi.illo 
vnde oicitnr "IRo.s.per vium hominẽ pec 
catum in bc mundá intrauit per pecca 
tum moꝛs. ¶ Secunda pera cóirer wflí 
cra eft culpe redargutio vel iucrepatio vn 
de oicitur ct gen.5.£cce adam quafi vnus 
cy nobis factus € 4. Que funt verba allu 
dentis:Cum enim dicit.Ecce adam loqui 
tur beata trinitas in plurali illudẽs ei:ꝙ 
dyabolus dixerat.ſ.eritis ficut dij. Sunt 
eriam verba iudicantis: vndc cum dicit. 
Ecce adam iudicat tunc qà nouit per expe 
rientíam q9 deus nouit per fapientiam , 
Poſtremo fant verba uicrepantis:quañ 
increpatiue dicat. Ad boc facrue erat.vt 
beneñcio dei eſſet ſicut deus per adoptio 
nem:ſed miſer boc perdidit per tranſgreſ 
ſionem. ¶ Tertia pera cómuniter inflicta 
ex ſuperbie peccato pꝛimoꝝ parentũ ẽ ve 
recũdie cõfuſio:ꝛ ↄcupiſcẽtie rebcllio vnð 
ibidẽ of-2 aperti (unt oculi cox ⁊ cognoue 
růt qp mdieffent füper qbuo verbisoicit 
Aus.xj.ſup gen. ad litterã: Nõ é credédü 
q pꝛimi parẽtes eẽnt pducti clauſis oeul 
cipue ci oc muliere dicat ꝙ vidit lignuʒ 
«p eſſet pulehꝛuʒ ⁊ bonũ ad veſcendũ. Sed 
aperti ſunt oculi eoꝝ ad aliqd intuendum 
^ cogitandi q9 antea nunq;; aduerterant 
AC h ille. CAQuarta peua fuu reſicentie 










































Feriater tia poftofiicam in qulnau ageſma. 


4 





E — 


excluſio. Nam ſtatim poſt peccatuʒ perpe 
tratum c paradiſo pelluntur. Geñ.tertio 
cmiſit cum oc paradiſo voluptatio, quí 9 
dẽ locus:qᷓ;uis mon ſeruiat bomini ad víu 
co ꝙ inacceſſibilis ſit:ſeruit tamé ad docu 
menti: hoc dupliciter. ¶ Pꝛimo vt có 
gnoſcat pꝛopter peccatũ fe rali loco cé pꝛi 
datum.¶ Secundo oum per ea que in pa 
radifo ifto ſunt coxpozali inftrui£. ocio 
ue pertinent ad paradifum celeſteʒ :quo 
aditus bomintpseparatur per chꝛiſtum. 
¶ Sccũdo dicendũ eft. oe penis bomini 
particularuer illatis qͥ ſunt treo fq er 
Te ſterilitao. CCulture anxietas. ¶ An 
guſtie acerbitas ¶ Pꝛima fuit terre fte 
r̃ilitas.vnde of eio geñ.ʒ. Adaledicta ter 
ra fn opef tuo. Haͤterra ex fe nó peccauit 
⁊ iö exſe nó maledicif fed in opere bomt 
nie ad oftendend(i ꝙ ficut in boie fuit pec 
catum non folüex pte voluntatis fed ope 
ris:ita terra € in penam hoĩs oꝛdinata p. 
pter peccatü.£r ideo of. maledícta.t.in.o. 
ruo:que nó gratie pa(cet te:ficur ante pee 
carü feciſſet ſed mecfemp ex. equo laboꝛi 
bus tuis refpondebit:quía vt dicit Aug. 
homo colendo quaſi interrogat plantam 

terre:quid cõmodiintus babeat.z planta 
ei rũdet cum ſructũexhibet, Strabus ve 
ro ſuper hoc ait. Terra maledicik nó adii: 
vtcücti ppter quos bec ſcripta ſunt teri 

rentur nc fimil(a facienteo pena fimili ple 

cterent.ipe vero Caym quí pꝛime puart 
catiót addidit fratricidiũ maledicit cum 

or. ma. e. ſt. Grego. vero dieit deus mele 

dicit hominipeccati a bó maledicere pꝛo 

bibef.fed maledictũduobus modíooicit. 

Aliud ⁊c.aludp:obatur.aliud (mpzobat. 
aliud enim eft ey iudicio iuſticie.aliud ex 
liuoꝛe víndicte, &»aledictu; iudicio iufti 
€ic é maledicta terra ín opere tuo.maledi 
€t vero quod fít liuoꝛe víndicte phibe£ 
nolite maledicerezciterii maledici regnũ 
bei non poſſidebunt. Secũdapenitẽtia 
ſpecialiier inflicta bomini futt culture an 


xíctao.vnde oícitur er ceris. In laboꝛe to 
medes cuncto diebus vite tue.i laboun 
do victum acquires. Nam bec pena labo 
río in colendo terray omnibus eff cõis ꝙ 
patet:quíanullue équt exterra comedat 
nifi pꝛecedente laboꝛe vcl in fe vel in alio 
córemplatiui ét comedunt ex ea vel ex la 
boꝛibus:quos babét in vita actíua vcl cx 
laboꝛibus quí habẽtur abalijs ita qp vita 
corpozalie femper eft cum labo:e; 7 28 
fi dicatuꝛ illud quod introdutü ẽ ante pee 
carum non fuit tn pena; peccati. fed labos 
foperandi colendi « cuſtodiendi paradifü 
fuit introduetus ín ftatu innocentie itaoi 
citur geñ.ßo.c. Tullit dño ocuo bominem 
quem creauít 2 pofuit eum in terra volu 
ptatis:yt operarertr « cuftodircr illam , 
€rgo videtur qp labo: culture 4 cuftodie 
von fit (n penam peccati. 4r "IRefpódeo fe 
enndus Augu.ſuper gcfiad litteram: gli 
cet bomo fir poſitus tin paradifo vr opcra 
retur a cuftodirer ilum tamé illa agricul 
tura ⁊ cuftodia nó erat bomini laboꝛoſa 
ante peccatum . vnde fübdit Ztuguftiibi 
dem.Quicquid ergo oeliciarum babcat 
agricultura. tunc itaqʒ longe amplíua 
erant quando nibil accidebar aduerfi vcl 
terre vcl celomon erat eni laboꝛis afflietõ 
fcd exhillaratio voluptarie:cum ea que 
ue creauerat humani operto adiutoꝛio le 
tius veratiufqs puenirét.bec ille. CQuã 
do ergodicitur poſuit eum in paradiſo vt 
operaretur ac. quia non videtur ibi fuiffe 
neccffe poní quiſq; ad cuftodia; «quia nul. 
luo inuaſoꝛ intuebitur mullue fur :fed ucc 
beſtie quía cuncte bomini erant ſubiecte. 
ergo nonopun fuit vt aliquis illum cuſto 
direct. Ad bocrefponder ztuguftinua 
Vbi füpias tho. in prima parte.q.cij.ar s; 
Et Zilexander in fecüda parte in tractari 
be creatione Dominio ꝙ accepit preceptü 
vt cuftodiret fibiipfi paradifüm ue pec 
cando perderet illum:quo cuftodito inde 
mon pꝛoiceretur. CTertia pena inflicta 





homini ex péccato ey parte corpoꝛis fuít 
puncture acerbitao.vnde oicit get, tertio 
Spinae ⁊ tribuloe germinabit tib . Qð 
verbum exponi£ tribue modis. ¶ Pꝛio 
sid bántim fecundü "Rabani fic, Spine an 
tca erant fed nó vt laborem homini infer 
rent:cui poft peccatum ad labosem ⁊ afflí 
€tionem fuerür ficut ferpentee :z queciiqs 
noxia ante peccati erant innoxia. £t fan . 
Zlugu.fup gen . ad litteram ita dicit. Sic 
fpinze «tribuloe terza germinaſſet:etiã fi 
bomo nó peccaffer:tn cibus animaliũ non 
autẽ in hominis pená . ¶ Secũdo modo 
exponitur fpiritualiter fic , Spine « tribu 
Vi figuificant punctiões peccato:um quc 
ex müdo vel ex earne pꝛoueniunt. C Ter 
tío modo exponit ſecundũ gloſam ibideʒ 
ſic Spinas ſſtoꝛtuoſarũ queſtionũ.⁊ tribu 
los.i cogitattonee de ſollieitudine nimia 
pioutfionie humane vite germinabit € . 
Terrio videndũ é oe penío particula 
mbue illatis muliert cx füpbic eiuo pecca 
to queunt tree . ¶ 1E:ia fuit pela lobo 
tio inpoꝛtando.¶ Secũda fuit penaoolo 
río ín pariendo ¶ Tertia fuit pena ferut 
tutisin obſequẽdo. ¶ Pꝛia dico fuit pena 
laboꝛis ín poꝛtãdo.ſpꝛolẽ ⁊ fetum ĩ vtero 
cõceptũ.vnde illi dicit dñs gen.ʒ.e. Aul 
tiplicabo erũnas tuae ac̃. Naʒ multitudo 
conceptuũ inducitur in pená mulieri non 
pter pzocreationé ipfam: q: fuiffet ét añ 
peccati h ppter multiplicattoné afflictio 
mum quae molicr patituꝛ cx eo ꝙ diu po: 
tat feti conceprum : fignanter ergo oicit 
Aꝑultiplicabo erũnas tuae. i, afflictíóeo 
7 doloꝛes fufpiría gemitꝰ:vt citius fene 
ſcas a moꝛiaris. Hã mulier fetofa citius 
ſeneſcit moꝛik. ¶ Secũda pena mulieri 
inflicta fuit pena doloꝛis m pariendo. vit 
dixit ei gen tertio. In doloꝛe pariee filios 
Omnis eni mulier que cócipit ín peccato 
erũnas « anguſtias pati op? habet:⁊ cum 
doloꝛe parít.fola ergo virgo mater dñi qt 
ſine coꝛruptione cóccpitiline laboꝛe poꝛta 


Soc puni fupbíe pꝛimor parẽtũbmo.ry. 


uit ſine doloꝛe peperit : qꝛ eius cõceptus 
nõ fuit Pm legẽ nature: a parentibus deri 
uate. St auté mulicr nó concipit patitur 
flerílitaté que preponderat pꝛedictis pe 
nis. ¶ Tertia pena iflicta mulieri fuit pe 
na feruítutie in obfequédo vfi of* geu. ter 
tio ad illá, In práte vnius erieet ipfc ofía 
bitur tuí : Nam ex parte anime paritateg 
hz cum víro «quant ad aiam nemo (übí 
citur alterimiſi foli deo. Ced ex parte coz 
poꝛis mulier é fübiecta viro . loc ad pe 
nam mulieris é introduetũ:non folü quan 
tum ad regimen.q: etíay antc peccati vir 
fuiffet caput mulíerío : q: ei? gubernatoꝛ 
extítíffet fed pꝛout mulier cótra ꝓpꝛiam 
voluntaté neceffe hʒ volütati viri parcre, 
Ita ꝙ ante peccatü mulieris fübiectio ad 
viz erat ey reuerétia:coiectióe: poft pcc 
catũ vero ei? fübiectio € ex timoꝛe. Sunt 
7 alie feruítuteo introducte in mundü pꝛo 
pter peccati oe qbue q: plura in tractatu 
vc obediétia habẽtur bic pertráfcundiü é. 
De punitióe auté peccati primi parentie 
loqtur Ziugu.i.£4.oe ci.oct.c.r4.oí. fuia 
ergo contéptue c(t deus tubene:q ereaue 
rat qui ad ſuã imaginé fecerat : q ceteris 
aialibue p:epofuerat qui (n paradifo coſti 
tueratiqui otum reg copiam faluti(as pae 
ftiterat q pꝛeceptis:nec pluribuenec grã 
dibus ncc oifficilibue onerauerat: Cono 
bꝛeuiſſimo atqs leuiffimo obediétie admi 
nículauerat quo ei creature cui libera fcr 
uit? expediret. (e eſſe deũ comonebat iu 
fta odnatiofübfequta ẽ. taliſq; daͤnatio vt 
hõ q cuftodiédo mandatü:futurue eratét 
care ſpiritalis fieret tn mente carnalis.⁊ 
q füpbia fibi placuerat:oet iuſticia fibi do 
naretur:nec ficut dñs in ſua effet oimodis 
ptãte:ſed a fe quoqs diſentientes. füb illo 
quí peccádo confenfít:po libertate quà có 
cupiuit ourá miferáqs ageret feruitutem 
mo:tu?fpiritu voléo:mo:iturufqs coꝛpoꝛe 
inuitꝰ oefertoreterne vite etiácterna ver 
bí gratia liberaret moie oamnat? fuif 














& NIC qprobis S, bc 


fera quitan, EP nde m 


Quio hutuſmodi oxmationé vel nimia vel 
iniuſtã putat metiri pfecto nefcit quanta 


cũ prc a ſpũ.ſ. regnat t(ecula feentoy Amẽ 


füerit migtas in peccando vbi tanta erat e. € Sería quarta eineꝝ oe punítione (uper. 


nó peccandifaalitae Sicut eni abꝛae non. 
imerito magis obediẽtia Ddicat:qui vtoc 
cideret filium reo difficilima eft impata. 
Ita in paradiſo tanto maio: inobediẽtia 
fuit.quáto id gð eft peccatũ nullius diffi 
cultatis fuit.Et ſicut obediẽtia ſecũdi bote 
€o pꝛedicabilioꝛ ẽ quo factus ẽ obediens 
vſq; ad moꝛtẽ:ita inobediẽtia pꝛimi bota 
tito deteſtabilioꝛ ẽ quo fact? ẽ inobediéo 
vſq; ad moxté.vbi eni magna ẽ inobedien 
tic pena ppofita 4reo a creatoꝛe facilio 
imperata:quis nó explicet quantũ malug 
eft nó obedire ín re facili:⁊ tante poteſta 
tie impiozc tanto terꝛẽtiſupplicio deniq; 
vr breuiter oicam nullius peccatí pena 
qd inobediétie nifi (nobedtentia retribu 
t4 eft? Ham que I:5io eft alia miſeria niſi 
aduerſus eum inobediẽtia ipfiue vr quo 
niinoluit q5 potuit qð non poteft velit? 
In paradiſo eni ctíá fi non oia poterat an 
te peccati quicqd tamé poterat non vole 
bar 4 ideo poterat oia que volcbar. lunc 
vero ficut in etuo ftirpe cognoſeinnus:⁊ di 
uina feriptura teftatur . 56 vanitati filio 
Factuo elt, fuite eniʒ enumeret d3 multa: 
que nó pór vellit dũ fibüpfe.i.volürati ei? 
ipft ci? aluo coqs inferior caro eiua nõ ob 
tenipatzsfpfo náqs unito : ⁊ aiuo plerũqʒ 
turbatur: caro oolet a veteraſcit « moii 
⁊quicqd patitur qð nó pateremur inuiti 
fi volütati nic ufa uatura oio atq ex om 
níbito partibueobediret, (5 ille . Dei igit 
obedientiá fratreo chariſſimi 2 carítarem 
pfecuenda nobio éilliuo etenim maͤdata 
| pficiédo:qué pꝛimi nfi parenteo (nocentie 
ftatü ſupbia amiferür oci ftatuta tranfgre 
dicite obediẽdo:ſeſeq; diuine ptáti colla 
fubdendo repare ac imeli? mutare poſſu 
npiolongeqs alo: maioꝛẽ nobíovalem? 
vendicare ds tüctali pfecto ftatut tribuen 
dacrat quáconcedat nobío iio Jeſuo: q 


hie:ceteroꝛum quorücuug alio hominũ 
fermo. ^ 


Olite ficri ficut bypo 
crite triſtes. Scnbun. 
tur bec verba, £ifoa 6; 
" €t ineuágeliooccurié 
tío fer Supbte impiſ 
fimus ſceleratiſſimͤq; 
vitiü adco moxtifegé,. 
fratree chariffüni .vr ét cetera bóa fütcó, 
tagiõe polluat inaniaqʒ reddar cumctabo; 
na que admixta fupbía fit: oona é eqdẽ 
oxatto bone elymoſine.bonũ tetuniüibona 
fünt queuíe pietatis opa:vey fi inanis fue 
rit glia adiuncta:nõ mó f; ola bona fcd p 
fepe noxía erunrsac repurabuntur necou 
bitum femp cum ſupbia illa oeturpari a in 
fici,ob quá ré hoꝛtak noe dñs in verbio p: 
pofito I»ica nobis expellere ſuperbiam 
oi. Nolite fieri ficut c. querẽſ.vʒ ab boib?, 
laudé in opibue füie : «(up fe otuinü puo: 
cant iudiciũ ficur angeli i paradifo fecere 
vt in füperioubue audíftto a pꝛimi noftri, 
parentee in paradifo: qut omneo quanta, 
Qquáqs feucra plex: fint vindicta iam dixi 
mue , bonum eft ergo vt aít Seneca alie. 
na mala fugienda intueri ruina pꝛeceden 
tium poſteroo oocct :⁊ cautio: fcmper eft 
in reliquum lapſus auterío: 5ile.tudia, 
mus iccirco: ⁊ ſuperbie quaplurimoꝛum 
alioꝛum hominũ pᷣunitionẽ.Quidam enij 
ſapiens dixit Alexandro magno. Quid 
tu ignoꝛas arbo:ce magnae diu creſcere 
vua extirpari hoꝛa.Stulrus cft qui fru 
ctus earum fpecrat altitudinem non me 
tuit.vide ne oum ad cacumen venire cou: 
tendio in ipſis ramis quoe comp:elxende. 
ris decidas.h̊ ille. q7 22e pumtióc igit ſu 
perbie eeteroꝛum bominu.treo impꝛeſen 
tiarum oecurꝛunt conſiderationes. 


—— 4 ⏑⏑ü⏑⏑ÿ⏑⏑ 





Se punitide fupbíe quoꝛucunq; holum $mo 8, 


¶ Pꝛima quarti dieitur Oditio. CBe 


cũda ↄminatio.CZertia quoq; deiectio. 


Paro pꝛima huiꝰſermonis in qua de 
claratur:quomodo deus ſũme odio habʒ 
füperbiam . : 
"fumo ígítur notandü eft circa pꝛi 
má parté que oicítur Z2ditio «gp 4 
ſ deus odio peccate:ee babeat oẽs ſuper 
ceteros tamẽ ⁊ pꝛincipaliter ſuppos odio 
habet. ¶ Pꝛimo ꝙ oc? peccaioꝛes odio 
"babeat pbatur per ſcripturas ſacras:Nã 
pꝛopheia oauíd loquit᷑ ad ofimoiceno 
ditt omnes qui operátur iniquitatem: 
418libi Iniquos odio babut.« iteꝝ Perfe 
«to.odio oderá illos « íni.f.f- mibi « Sapi 
entic.5.Zibbomimabilío ẽ oco.2 impi? . 4 
fmpierae eius. Eccliaſtici.n.Altiſſimus 
"odio habet peccatoꝛes.⁊ 3fudit.s. euo 
1tllox odit iniquitaté 4 in pluribue alijo lo 
tis. Ratio autẽ huius € talie. 8. eticboug 
volat 49 fiitatio € caufa oilectióto « Sa 
piéticus.£ninc ſimile oiligit fibi fimile. 
«igitur contrariorü contrarie fiit caufe 
fecüdo oc ge.fequit qp oiffinnlitudo fit cá 
dij.&&odo inter alam «peum maxima 
eft oiffimilitudo:cü velit oc?p1eceptog ob 
feruantíá i vío ad vitáingre.f.mádata 
Kif»at.I9. Peccatoꝛ auré totum oppoſituʒ 
fact ⁊ inde é qp oꝛitur maxima inimicitia 
inter coo.q7 Zid quoꝛum dictoꝛum dario 
vem noticiam oícít Go. in pꝛimo of | Qð 
duplex eft volunrae oci. ſ. voluntae bene 
placiti f. ipfe deuo:⁊ voluntas figni : que 
dat aliquem effectum creatuz. Cinn ergo 
dicitur q aliquie eft inimicus dei:quia ad 
uerſatur voluntati füe, vt dictum é fupza 
hoc non fnrendit p aduerferur voluntati 
":beneplaciti cui null? poteft refiftere timo 
femper impletur vcl ab homine: vel ð Do 
anine;Sed bocoietur quantü ad volunta 
tem figuitquía cum p:ecipiat vni bomo 
Speccato: facit contrarium « ita oco aduer 
fatur talem hominem qui ficaduer(acur 


tco deus odit:non affectus repugnantia 
voluntatío fed effecru punitionis:⁊ idéo 
omni oie maledicirpeccato:ibue :4 facit 
ín ecclefia fua maledicere oícendo , oa 
ledicti qui oeclinant à mandatis tuis, 
immo ocum non oecer relinquere pecca 
tum impunitum : UVnde oicit zínfclmue 
in libꝛo curocue bomo p:inio. c2. ec 
«arum noi recte o:dinatur mfi in pena, 
Ginde fi peccatum non punitur : ino:dina 
tum oímittítur.ocum aurem non occetali 
inoꝛdinatum in fuo regno relinquercs 

f peccatum remaneret impunitum : tune 
liberio: effec ipfa iniuftiría js iuftitia.D il 
le Dico ampliuo:quia impoffibileeft cffe 
dedecus culpe fine decoꝛe íufticic vide 
Zlugu.lib:o tertio de li.arbitrio.c. oicig 
iniuerfalio pulchꝛitudo nec puncto tem 
poꝛis temperaturivt fiti ea dedecus pec 
cati fine decoꝛe vindicte ſed in futurum iu 
dicum fernatur sad manifeſtationeʒ atqs 
accerꝛimum fenfüm : quicquid nunc occul 
tiffume iudicatur icut eni; qui non vigi 
lat doꝛmit fic quiſquis non qð ocbet fie 
fnteruallo patitur qð ocbet .D ille .Écce. 
rgo quantum odit deus peccatum. Ham 
cum ipe deus creaturae fuae otligat 7 nó 
alíquá quantũcunq; viliffimam odio ba 
beat iuxta illud ſapientie.xi. Hihil odiſti 
eoim que feciſti: tamen ſi quiſquq licet 
magnus :4 nobilio cum peccato moꝛtali 
occideret licct íllum antca nimium oile 
xiffct.tamen omnino illum dánarct ficut 
demonſtratum eft in iuda qui licet fuiffet 


domino familiaris 2 aoco amarerur vt 


illum in numero oucdecim apoftolosum 
ſuoꝛum elegerit vnde ex pꝛoditione con 
querebatur di.Qui edebat panco meos 
amplíauit fupcr me fupplantationee ta 
men quia cum peccato mo:talioefperatio 
mio perijt ſepultus eft in piofundo inferní 
qð c Petro eueniſſet nifi oc negatione pe. 
niteuriá egiſſet. Secũdo «p oeue inter 
ceteramaxime peccatũ fupbie odiat pbat 














per diuinas paginas. Nam Zfrmoo.ó.oícit 
dñs exercituũ octefto: ego ſupbiaʒ iacob 
Xt piouer. 8. Arꝛogantiã ⁊ ſuperbiã « viã 
pꝛauũ zoo bilingue deteſtoꝛ zeccliaftict 
x.dibilie é co:$0co. oibus ſuperbia 
^ eccliaſtici.as. Tres ſpecies odiuit anima 
micas aggrauoꝛ valde aic cog. Pauperẽ 
fuperbü a diuitẽ mendacẽ 4 fenem fatuü ⁊ 
inſenſarum. Oĩs Domo pauper oicitur: qz 
oia que babet a oco 4 non a feípfo hʒ. Rõ 
autẽ quat ocue odit ſuperbos eſt:q; vt oí 
«tum é füpza ipfi oco nolüt fübeffe cui me 
rito ſubici debet oio creatura:tmo omnee 
creature diuino imperio fübduntur dũta 
xat exceptio ſuperbis. Inſup 4 ipfi qð ocí 
€ fib fcribere ambiunt « querunt. vende 
Augu.libꝛo.4de doe.xpiana.c.ʒ.dicit.Su 
perbe aie eft longc a fe facere deũnon lo 
coꝛum ſpatio:h mentio affectu. Ipſe anie 
appetito é füb fe hẽre als alas:ũ peccoꝛũt 
qð diuino rure conceſſum € . Sed rationa 
lev.i ꝓximas fuae. 4 ſub eadẽ lege ſociao 
at qʒ conſortes:de his auté appetit anima 
ſupba operari:⁊ táto excelfio: videre hec 
actio d$ tlla:que oc coꝛpoꝛibꝰeſt:qᷓ; anima 
oi coꝛpoꝛe € melioꝛ:Sʒ operari oc antab? 
non rónabilibue:nó per coꝛpus fcd per fc 
ipſum oc? foluo pét;peccatog tamen eódi 
ctione fit vt permittantur aie oe aiabus 
eligdagere.£tfübditibidé Surefecutum 
eft vt aic que ſuperbia ecterie excellere 
eupicrant nec füío coꝛpoꝛibꝰ ⁊ partibus ſi 
we oifficultate ⁊ doloꝛibꝰ iperarét.a libꝛo 
bz.queſtionũ.q. 78. Idem oícít ; Quanto 
siia bumana deſerto deo. ſuis honoꝛibus 2 
poteſtatibus fuerit delectata:tãto magis 
fübditur talib? ptãtibus que pꝛiuato ſuo 
fure gaudent : 4 honoꝛari ab hominibus 
ficut dij cupitint : quibuo diuina lege cor 
cedíturfepe vt eoo quoo fibi fecundu; co 
uy merita fübiugauevüt pꝛiuato illo ture 
erũt miraculoꝛum aliquid p:eftent ín bte 
rebuo exbibendoy quibuo fünt in infimo 
D ille.a ſic pj pare pziabutue ſermonis. 


Sería quarta cine, 


¶ Pars fecunda Durttoferiienio in qua 
declaratur quãta fiat per ſcripturas cótra 
ſuperbiam cõminatio. 

Ecunda cófideratio of Cõminatio 
quis.ſdeꝰ plurimũ cóminatur fup 
bio quoo odit:qð pʒ per ſcripturas ſacras 
fic diſcurꝛendo videlicet. 
¶ €i afcendzrit vfqs ad celoe ſiꝑbia ei⸗ 
4 caput ci? nubeo tetigerit :quafi fteralt 
nium ifine perdetur.fcribi£, « Job . 
¶ Diſperge füpboo ín furoꝛe tuo: refpi 
€icire omné arꝛoganteʒ hunnlia. Sjob.40, 
4E fnnc (üblime videt ipfe. é rex fuper 
oẽs filioo fupbie.f.oeuo. Job.ic. 
4L uid nobis ꝓfuit ſupbia:aũt quid di 
uitigꝝ iactantia córulitvobto — Sap.s, 
«& uid (upbio terza 2 cite. £ccliafti x, 
¶Dies dñi exercituũ füp omné ſuperbũ 
A excelfum za füp omnẽ arꝛogantẽ « humi 
liabitur. Iſa aox. 
¶ Incuruabitur vir a bumiüiabttur hoͤn 
oculi ſublimiũ depꝛimẽtur. gs. 
4 £x«celti ftatura ſuccidetur.⁊ fübltmco. 
Punnlíabuntur dus 
¶ &lc qui attraloit iniquitaté in füniculif 
vanitatis. quafi vinculum plauftrípce 
catum ibidem 
¶Requieſcere faciam ſuperbiã infideliũ 
⁊ arzogantiã foꝛtium humiliabo. fais, 
qr Dominꝰ exercituũ cogitauit vt detra 
berct ſupbiam oĩs glie:⁊ ad ignoigʒ duce 
ret omco inclitos terꝛe $625. 
4I le co:xonefüpbie q: pedibue conculca 
bitur coxona füpbie.f.p iudicii ocí, faa. 

¶ Quieſcere faciam füperbiam poten 
tium ,- Et 
4I. Eccc ego ad te füperbe.oícit dñs exer 
cituũ:quiã venítoieo tuus:tempuo vifita 
tionte tue:⁊ cadet füperbue coꝛruet:a noa 
erítqui ſuſcipiat eum. Sereso. 
41 Ecce ico veniet ſuccenſa ficut caminft 
^ erunt oco füperbi z oẽs facientco impie 
tatem ficut ſtipula:⁊ inflamabit eos dies 
yeniẽoꝛdicit dñs cxercitui:dnórelingut 


— TANT 


De punítióe ſuhbie quorũcun q;holum fno 38. 


eis radicem:⁊ gernen Malachi.4. 
qr Superbia coꝛdis tuiextulit re habitan 
tem in ſciſuris petrarum: exaltantem 
ſolium tuum qui dicis in coꝛde tuo quis 
detrahet me in terrã. Si exaltatus fueris 
"vt aquila:⁊ fi ínter ſydera poſneris niduʒ 
tuũ inde ðtrab te dicit dñs. Abdie pꝛio. 
€. Retribuet abundanter facíentibuo fu 
perbíam oo. 
4r Quío (gitur non timebit fn tot cómi 
nationibus cam terribilibue. £2 fuperbi ĩ 
flat coide humiliamini ſub potenti máu 
deiwt vos impꝛouiſos:non pꝛeueniat ⁊ ir 
vuat ſuper vos ira « idignatio eíuo .£t fic 
piparefa huius fermonío; 


€ Pars tertía buiuefermóie ín quapo 
nüntur erempla multoꝛum pzopter fuper 
biam oífperfo:um « deiectoꝛum. 


Ertia confideratío:que dicitur oe 
J.A V iectiooedaranda eft. 3deo hic di 
co ꝙ per exempla patet dstafüerít femp 
ſuperboꝛinn ociectío ⁊ diſperſio oe quib? 
Eccle ao dicitur Sedes oucum ſuperboꝛũ 
deſtruxit dño:ſedere fecit mittes pꝛo eio. 
radices gentium ſuperbaꝛum arefecit de 
yox plañtauit bumileo ey ipſis gentib? 
terrae gentium eueztit dño:⁊ perdidit oc 
ye memoꝛiam füperboyum!: 4 reliquit me 
moꝛiam humilium fenfü.bec ibi , AMulta 
fünt exépla perlucidiffima oe quíbuo fep. 
tem fübinferemuo. qr Pꝛimum cxemplü 
eft in Saule:qui cum bumilis effct inre 
gem ſublimatus eſt.n. Re. is. vbí oicítur. 
Noͤne cum paruulue effeo ín oculis tuis: 
eaput in tribub? iſrael factuo eor Poſtq; 
autem ſuperbiuit a regno netectuo eft. 
ideo oirit ei Gamuel poft p:edicta ver 
ba Quia poicciftifermoneo oomini pꝛo 
iecit te dñs ne fio rey in iſrael. Ivſe aul 
etíam cum a fpirítu maligno vexaretur : 
non poterat ad fane mentíe officium per 
entre Re 6 oe pe.diſtin. i. oeniqs ac. 


«7 Secundum exemplus cft oe Senache 
rib. De cuite füperbialegitur 3(237.55u 
perbía tua afcendit in aureo meae:ponag 
ergo circulum ín naribue tuío .« frenum 
inlabije tuío:z reducam te (i viam per 
quam venifti.£t.25.9.5.$. binc norandus .. 
oicítur oc ei? faperbía.vírga furoris mei 
Aſſur ipfe aute; non cognouit Aſſur fuit 
virga furoꝛis domini:quia per eum innu 
meras genteooiuina tulticie flagellaꝛe oí 
ſpoſuit ipfe vero non ceguouít:quia ín fü 
perbíam ellatuo victouam quá affecutuo 
fuerar non diuine potentie:fed ſuis viríb? 
aſcripſit. hec ibt, Et oe eiue deiectione of 
citur Iſa.vbi ſupꝛa.Egreſus autem ange 
lus dmñ percuffit in caftrie affirio:m.185. 
"millía hominum.⁊ in terram (uan re 
uerfue eft Senacberib rey affirío3: cũ 
adoꝛaret ín templo ocü fuus filij etuo per 
eufferunt eum gladío . q7 ertium exem 
plum eft ín IBabucodonofoioe cuius fup 
bia legitur IN E LACER: 

c Nabucodonoſoꝛ a.g. victo bínc nonü 
Et de pe.ol.i.6.£huamobrem , fuod cuj 
dño diceret quíd oabo eí pꝛo labo:e qua 
feruiuit mili apud tyrum. ftatim ſubiun 
xít.oa ei oatam pꝛouineiam fcilicet egiptü 
⁊ ttbyopiam fum autem in coꝛde fuo po 
ſtea diceret füperbleno.Tó nc beceft ba 
bilon ciuitao magna: quam ego edificaui 
fn domum regm in roboꝛe foxtitudintà 
mee:⁊ in gloꝛia decoꝛis mei. Ét fic fe elle 
tabat ín (üperbíam ⁊ non dabat gloꝛiam 
tcov ideo oc eius deiectione fequitur ibi 
dem Regnum tuum tranſit a te ab boc 
€i.tex cum beſtijo erítbabitatío tua . Fe 
num quafi voe comedeo:⁊ſeptem tempo 
ra mutabuntur fuper te.oonec(cíao.q o0 
minetur excelſus in regno bomimm.bec 
ibí.Étoc eiuooctectíone :dieitur. Quan 
doclleuatum eft cor eius ⁊ ſpiritus ob 
firmatus eft ad (aperbiam depoſitus eft 
ve folio regni ſui: gloria ablata eft a fi 
Iije bominung, quartum SRNODM [ 




















Feria quatta ciue x;3 


de holoferne exercitu eui. pꝛeerat de cu 
fuo ſoperbia legitur Judith.s. Factuʒ eft 
autem cuʒ ceffatfct loquí .Zídoro: indigna 
tue Holofernes dixit ad eum:fuoniam 
hꝛophetaſti nobio oí, qp géo Iſrael defen 
fabitur a deo:vt oftendá tibrquia non cft 
deus niti Habuchodonoſoꝛ:Cum percuf 
ferimue coe quafi bominem vnum : tunc 
^ ipfe cum eis aſſirioꝛũ gladio interibis. 
De ſuperbia vero exercituo fic legitur. 
Suditl» xiiij.Excirate illus. quoniá mures 
€gg:effi (unt oc cauernis ſuis aufi ſũt noo 
piouocare ad: p:elium. pic. magnitudine: 
emm füperbie ſue iudeos mures appella 
bant z reputabant De ociectóne vero eo 
rum babetur Judith. xv. Cuz omnis exer. 
citus decollatũm Boloferneʒ audiſſet fü 
git mens ⁊ confilium ab eis ſolo timoꝛe 4. 
metu agitatí:fuge pꝛeſidium ſumunt.ita 
vt nullũs loqueretur cum pꝛoximo ſuo.vi 
de ibi hiſtoꝛiam quia quam pulchꝛa eſt. 
¶ HWuius fimile babetur "Regum ter. 
tij vigefimofccundo capitulé quando rex 
Iſracl oíxit.ad Sofapbat de EMichea. 
Égo odi cum quía mibi nó nifi maluʒ pꝛo 
pbetat ataudem eo piopbetante ꝙ ſi iret: 
Gcciderecuremoluitacquicfcere fed fecit eũ 
áncarceraría iut ad p:elium füperbe pie. 
ſumeno ⁊ fic occiftro. eft vide ibi byftozid: 
pleniuo ¶ Quintum exemplum eft.oc: 
liná oc cui? ſuperbia legitur: Tlacfter: a. . 
Cunwidiſſet Aardocheum fedente; an: 
té foꝛes pallarij a non aſſurexiſſe fibi; fed: 
iiec motunr quidé oe loco fuo indignatus 
eſt valde. ac. De eius autenioetectiotre lé. 
gitur in fiue capituli Suſpenſus cft itaqs 
inan i patibule:quod paramcrat difsa:: 
doclxco qr Sextum exemplum eft de an: 
tiocho de quolegitutr.a:BPbacb.9. £uod: 
füperbelecutue eft oi, venturum fe. ierTeg: 
« congeriem ſepulchꝛt iudeoꝛum cam. fa. 
eturum;Sed qui vniuerſa conſpicit deus 
iſrael percuffir cum inanabili plaga. Noʒ 
vi fir mauit hunc ſermonem appꝛehendit 





eum doloꝛ duruo vifcertm £2 amara ime 
ſtinoꝛum toꝛmenta:⁊ ncc fic ceffauit a füa: 
ialicia Super bocmalicía repletue igné 

ſpirans animo ín 10dcoo7 p:ecípieno ac 

cellerari negocium contigit illumunpetu: 
euntemoc curru caderezz graui compo: 
€olliffione ntemb:a vexari : qui fibi vide: 
batur fluctibus mario imparare ſupꝛa hu 
manum modum füpe:bía repletusꝛ mon: 
tium altitudinco im ftatera eleuatue nũe 
bumilíatue ad terram in geſtatoꝛio poꝛta 
batur: manifeftam oci virtutem ín ſeipſo 
conteftano.ita vt oc coꝛpoꝛe eius vermes 
fcaturirent ac viuciiteo in: doloꝛibus car! 
nce ciuo efflucrentia fetoxceitro aggraua 
retur exercitu: qui paulo ante celi ſyde 
ra contingere arbitrabatur'eum nemo po 
terat propter nimium fetoꝛem ſuppoꝛtaf. 
binc ergo cepit ex graui füperbia oédu: 
ctus ad agnitionem ſui deuenire.diuma 
admonittie plaga: fic tandem in tali ii: 
feria vitam fimuit . qj Seprumum ⁊ vlti: 
mium exemplum ſacre ſcripture eft intu: 
daico populo qui pꝛe fuperbía : populum: 
gentilem reputabat quaft ftillam -fitule ,- 
Et tamen dominus populum gentile; po: 
pulo iudaico fuperbo pietulít.vnde ipfi in: 
flati fuperbia iudci otcebant ð popalo g& 
tilí.£cce geno.quafi ftillà fitulle : « quafi: 
momentum ftatcre.reputate fünt. Iſa xl. 

dominus ex boc iudaicum populimreli 

quens:ellegit gentilem. Ecce feptem facre: 
féripture exempla quibus oſtenditur di 
fperfio punitioq; ſuperboꝛum. C Sd eti 

am qᷓ;plurn funt gentilium exempla: hde 
muitis aliqua refferamus. Legitur 
enim in biſtoriatripartita li.a. QOuod a 
bo: rex perſarum cum romanos ſuperaſß 
Imperatoꝛem romanum Glalerium doit 
ſtianoꝛum perſecutoꝛem captum ou; equi 
aſcendere vellet: eum ſub pedibus fiio có: 

culcabat: Cũqʒ obſiderʒ i anthiochia ipo: 
pulum chꝛiſtianum ⁊ pꝛecipitatus ab eo: 
murusciuitatio pꝛecwus Sacobi oícteyr 





Eu. S AR Rs 


"Be punttióeupbte quoxtimetas botum fermo. 


«bte epiſcopiſubito diuino miraculo repa 
ratus fuit:uec ficocftítitifcd contra beum 
ſuperbiuit:⁊ ftatím c flumine nebula exa 
lauit:que ĩmiſſit in eiue exercituʒ culiceo 
^ cjnificeo:que intrantea in nares equo 
rum acleploantum 2 aurea 7 narce omi 
num torum illum fuperbum exercitum di 
fipauerunt ⁊ fugauerunt. CLegitur quo 
q; in exaltatione ſancte crucio de Coſdra 
rege.qui randi deus voluit adoꝛari.Nam 
ſuper celum manufactuʒ in quo erant ſol 
luna c ſtelle auree moꝛabatur. vnde cum 
currus mouebatur tonitruuʒ facere vide 
baturra per quafdam fiſtulas pluere men 
ticbatur, refidebat autem in folio oc la 
pidibuſpꝛecioſis manufacto:« iuxta fe ga 
lumquoicebarar fpiritue ſanctus cru 
cem tands filium collocauerat. Sed oc ei 
deiectione ibidem legítur. ꝙ contra eum 
venit bumilío Eradius Sfmperato: : quí 
ipfum interfecit sz omnia. abftulit ac.ibí. 
4r Z«gitur quoqs in hiſtoꝛia bꝛitonum. 
Quod tempoubuo belíe regnauit ín bꝛi 
tanía maioxe baldue qui adeo ftudint ĩ ar 
«te nigromantie q iy arte illa peritiſſimũ 
ſe videno velle volare pꝛeſumpſit. Ham 
pofitis alie ccpit volare cunctis admiran 
tibus eum multum in altum fe elleuaffct 
cecidit (upza templum appolínío.a tta per 
fruſta comminutus eſt. Legitur eriam 
de quodam rege ſuperbiſſimo qui etiam 
eum non tumere cepit cum a fuo. capella 
no perfepe audiret verficulum illum de 
pofuit potentce oe fede .ei imperauit nc 
ocincepo anderer pꝛoferre verficulum il 
lumi. nec deus poffet eum ocponere 
bt (olio (uo. £t wudiclooci factu; eft vt no 
ctu oun rey doꝛnret ſumo oilucullo an 
gelus oomini affümpfit regio veftimen 
tay: conuocatio omnibus militibus cxi 
uit:n rex ſurgens cum pannis vilibus sre 
gia veftimenta querebat:⁊ ſuoo milites: 
æ hon inuenicbat:a clamabat ego fum rex 


^ omnes ceperüt eut ocridere: 4 ſtultus 
reputabatur:immo ⁊ ab aliquibus quos 
ipíc equites fecerat. eft percuſſus: 4 fic 
manfit confuſus quo ad vfqsfe humilia 
uit 7 cetera. CLegitur etíamoe herode 
Agrippa qui Sjacobum interfecit iu libꝛo 
fccundo ecclefiaftice hiſtoꝛie. ⁊ in decimo 
nono libꝛo antiquitatum Joſephi qp cum 
reguaffet tribuo amio fuper tudeoe : ve 
nit cefaríam ciuitatem que. pꝛimitus tur 
ríe ſtratonis oicebatur vbi (m honoꝛem 
Ceſaris | fpectacula cíutbuo didit : ad 
quam feftiuitatem fere omne pꝛoceres 
iobileo: populi conuenerunt fecunda ve 
ro die mdutue vefte fulgenti:auro argen 
toqs contextaret fic pioceffit ad theatrum 
vbi cum pꝛimos ſolis radios argentee ve 
ftíe gremio ſuſcepiſſet repercuſſo fplendo 
resouplícaram fpectantibue lucem appa 
ruit ita vt intuentibus perftríngcrer aci 
em per hoc plus aliquid oe eo :á$ bu 
mane nature eft artifex arogantía menti 
retur. Illico ergo vulgi cócrepant voces: 
bono:ce fonantee : bincatqs illic deus 
acclamatur.dicebant ergo bucufqs te o 
minem tenuimus: fed nüc (am te aliquid 
fuper naturam cffe humanam fatemur . 
Quoꝛum acdawmationibue ellatue tn ſu 
perbram'cepit alta oc fe ſentire. Poſt 
paululum moꝛtiferam ín coꝛde paffio 
nem füfcipiens »ebementi etiam oolo:e 
vteri percuſſus cft : refpicienfqs fuos 
amicos dicens.En cgo videturoeuo ou 
€o1 ad moxtem:a crefcente doloꝛe ad. pro 
pꝛia repoxtatue eft cus feftinatioue taltas 
agitatus cruciatu continuo poft quinqs 
tico vita finitus eſt. CLegitur ctíam oc, 
Herode afcolomtaoe que fic fcribit Euſe 
bius loco pꝛimo Éceleftaftíce hyſto. g co 
tempoꝛe quo Salomon Natus eſt. Hero 
deo pꝛimuso ex alienigenarum genere o: 
tue regnum iudaice gentiooptinuit: a in 
ipſo adimpletur pꝛophia ꝙ nec ocficeret 
[a 








Sería quartacinerum. 


pꝛinceß o oe iuda nec dux oc femoꝛe eiue 
boncc veniat ⁊c.Hic autem herodes fedi 
dum ea que Joſephus tradit ex ydumeo 
rum gente paternum genus:⁊ ex arabum 
matcrnü trarit:qui a romanio iudeoꝛum 
regnum fibi concedi petüt:in quo cü effet 
fübleuatue moy i füperbiam errupit 4 iu 
deis pluramala intullit. Poſt multa au. 
tem eius fcelera vt dicit Joſephus iii ſecũ 
do «17 . li.antiquitatum omne eiue coꝛpuſ 
mobue coripiene e diuerfo eum ſibimet 
coxuptibile iudicabat , Febꝛis namqs in 
parte lenta vexabat: piurigo ex alía par 
te intollerabilie:per omnem coꝛpoꝛis dif 
füfa fuperficiem.f£colli quoqs creberimus 
tolo: pedes ydropieobfederat:tumo: vé 
trem verenda ce:upta putredine: fcaten 
tía vermibus:hoꝛreſcebant:vt etiam ab il 
liuo natio oíceretur bic non effe moꝛbus 
fed oicit vltionis effe ſupplicia.Qui cu 
tot mo:bie ac feralibus vrgeretur incen 
dijo tamen adboc fpem viuendi gercno: 
de remedíjo 4 medelie cogitabat, oeníqs 
tranſacto toxdane aquis calidto vtebatuĩ. 
vifüm autem eft medicis oleo calido om 
ne coꝛpus fouendum effe cunqsoepofituo 
fuiffet in huiuſmodi fomentum: ita reſolu 
tue eftomnibue membꝛis vt etiam oculi 
€x ſuis ſedibus ſoluerentur repoꝛtatur 
rex in yerico:⁊ famuloꝛum plantibus ad 
menítue vbi falutem iam deſperare cepit 
füro:xe plenuo fertur in execrabile faanuf 
pioupiffc Iam ex fingulie quibuſcunqʒ 
vicis caftellio fi qui nobiltotea 2 prinia 
rij erant viri ex omni (udca ad fe colligi, 
arecludi iubet ínloco qui oícitur ydropo 
mto Zfccerfita (o:0:e fua Salome :⁊ viro 
eiuo nomine Zllexq:noui inquit iudeos 8: 
meo interitu gauifüroe .SSed potero: ba 
bere lugẽtes:⁊ Dono:co exequialce fi vof 
volueritis meto paret pꝛeceptis hos om 
neo quoo in cuftedia baberi iuſſi vt fpiri 
tum exalauero mox ínterficíte Cunq; ad 


finem fe appꝛopinquare ſentiret ponjo ac 


cepto:quaſi illud vellet ſcindere gladlum 

poſtulauit quo accepto ſeipſum iugulauit. 
¶ Poſtremo legitur oe romana gloꝛia ſi 
uc romanoꝛum füperbía oc quibus loqui 

tur Auguſtinus contra coo ſcribens libi. 
ot ciuitateoci. deo in pꝛincipio illíuefie 

dicit ad marcellinumuSlo:ofitfimam ciui 

tatem dei fiue in hoc rempoxum curfu: cg. 
ínter ímpioo peregrinatun ex fidc viuéa: 
fiue ín illa ftabilitate fcdie eterne : quam 
nunc expectant per pacientíam:quo ad vf 
qs tufticta conuertatur in fudiciumy. oci 
€cpe adeptura per excellentiam victoꝛiqʒ 
vltimam ⁊ pacem perfectam boc opct ad. 
te inſtituto:a mea ad.te pꝛomiſſione debi 
to oefendcre aduerfüe eoe quí conditoii 
deos pꝛeferunt.Fili caríffume marcelline 
füfcepí magnum opus a arduum:ſed ot 

ueuofter adiuto: eſt. Nam fcio quibue vi 
ríbuo opto fit:vr perfuadcatur füperbie, 
quanta fit virtuo humilitatis qua fit vt 
omnía terrena cacumina tempozalí mobí. 
litate imtantiamon bumano vfürpata fai 
ftu fcd diuina gratia oonata celſitudo trái 
ſcendat. Rex enim ⁊ condito: ciuitatis hu 
iue be qua loqui inſtituimus in. ſcriptura 
populi fui fententiam diuine legío appe 
ruit:qua dictum eft oeuo füperbio refiftit 
bu.autem.d.gratiam.boc quoq; quod vd: 
eft ſuperbe quoqs animefpirituo inflatus: 
affectat amarqs fibi in laudibus oci.parce 
re ſubiectis: ⁊ debellare füperbos , vnde 
etiam de terrena cintate que cũ oominatt: 
appetat fibi populi ferutant s ipfa ct 09 
minandt libido dominatur. Non eftpit 
tereundũ ſilentio:quiequid otcere:fofcepti: 
huius operis ratío poſtulat.Ex bacfeilig: 
füpcrbia namq; exiftunt inimiciadueſus 
quoe defendenda cft ciuitas oet. foy: 
tamen multi coꝛrecto impietatis erroꝛe 
ciues in ca fiunt fotío idonci , APulti ve 
ro in cá tantis eyardefcunt ignibus odío 
rum:tanq; mantfcftio beneficija redem 
ptoꝛis eiuo ingrati (umts yt lodic contra 








" 


De ggi diuerſi. fignío humili. fimo a9. 


eam linguas non. mouerent nifi ferrum 
hoſtile fugientes in facratio eius locis: 
vitam oc qua ſuperbiunt inuenirent. bee 
ille.£r ſubdit ibidem. Ilud quod eis vel 
vbicunqʒ p:opter chꝛiſti nonen: vel in lo 
cis citi nomini oicatiffimie :« ampliſſi 
mie acp: largioꝛe mifzrico:dia ad capa 
citarem multitudinis ellectis pꝛeter bel 
loxum moꝛem turculenti barbari peperce 
runt:hoc tempoꝛibus tribuere ocbucrunt 
binc oco gratias agere binc ad eiue no 
men veraciter currere: vt effugiant penaſ 
ignis eterni. Quod nomen multi eoꝛum 
mendaciter vſurparunt vc. effugerent pe 
nae pꝛeſentis exitij. THam quoe video pe 
culiariter:⁊ procacíter inſultare ſeruis 
chꝛiſti ſunt in eie plurimi : qui illum inte 
ritum dademas non euaſiſſent nifi ſeruos 
chꝛiſti fe cffe finxiſſent. £c mmc ingrata 
fuperbia atqʒ impijſſima ínfanía eiue no 
mini refiftunr:co:de peruerfo vt fempiter 
nio ignibue puutantur ⁊c. Romani igituꝛ 
illi eraut qui fibi diuinum timoꝛem vole 
bant vſurpare. Et ideo idcm Auguſtinus 
in.l de ci.oci.c.vltimo concludit ad quid 
deuenerunt pꝛopter eoꝛum ſuperbiam di. 
Fecerunt itaq; duas ciuitatco amoꝛes 
duo. Terrenam ſcilicet. Amoꝛ ſui vſqʒ ad 
contemptum dei. Celeſtem vero . Zmoꝛ 
dei vías ad contemptumſui deniqʒ illa in 
ſeipſa. Hee (a domino gloꝛiatur. ila eui 
querit ab hominibus gloꝛiam. buic autej 
deus cófcientie teftío maxima eft gloꝛia. 
Silla ín gloꝛia ſua caput ſuum.hec dicit do 
míno ſuo.gloꝛia mea exaltans caput me 
um.3ili in pꝛincipibꝰ ſuis:vel in ete quae 
fübiugat nationibus. oominandi libido 
bomiuatur . In bac feruiunt inuicem in 
carítatezt p:epofiri confülendo : 4 ſubditi 
bbtemperando.illa in ſuis potentatibus 
biligit virtutem.becoicit oco fuo diligaz 
te domine virtuo mea . Ideoqʒ nulli (api 
entesſecundum bominem viuentes aut 
coꝛpoꝛio aut animi fat bora saut. vtrunq; 


facti ſunt aut quí potuerint cognofcef. de 
um. Hon vt ocum bono:aucrunr aut gra 
tias cgerunt fed euanuerunt in cogitatio 
nibue ſuis:⁊ obfcuratum eft inſcipiens co 
rum coꝛ:dicentes fe cffe ſapiẽtes ideft oo 
minaure eio fuperbia:in fua fapientia ftul 
tí funt facti a murauerunt glo:am incoz 
ruptibilis dei in fimilitudinem imaginis 
coꝛruptibilishominis:⁊ volucrum ⁊ qua 
drupedum ⁊ ſerpentum. Ad huiuſcemodi 
emm ſimulacra adoꝛanda vel duces popu 
lorꝛum vel ſectatoꝛes fuerunt: ⁊ coluerunt 
atqs ſeruierunt creature potius d creato 
ri:qui cft benedictus in ſecula ſeculoꝛum. 
lude oc romanoꝛum deiectione experiẽ 
tía clara teſtatur oe quibue etíáoici olet, 
"fRoma quanta fuit ipfa ruína oocet , 4 
CPlurima huiuſmodi exempla baben 
tur fed bec (ufficiant ad fignificandum no 
bie d$ potenter oeuo ſuperbos deponat:⁊ 
deiciat:ad rerram.£t ficpatet quid dicen 
dum fit oc ſuperbie punitione, $'ugite igi 
tur cariffimi ante omnia fuperbiam : am 
plectimini humilitatem:⁊ caritatem:quia 
deus folum ſuperbos ⁊ peccatoꝛes odit ⁊ 
ín confuſſionem mittit. Humilibus auteʒ 
oat gratiam fe diligentibus:vt in eternuʒ 
poftmodum illius perfrui valeant bonita 
te cfecuy in perpetuo regnét ſeculo.Amẽ. 


«7 3cria quinta cineruʒ oe quiditate « oí 
uerfificatieue ⁊ ſignis humilitatis. Ser 
mo nonus. 


Omine nõſum vigi Y i^o 


yeso ool Po 


vt intres füb tectum 
meunt, Sribütur bec*£ 


[1 verba Aibatbci vti. 9 46 [nl 


Et in euangelio occur 

rentis ferie. Philo 

fopbi ſententia eft fra 

treo in chꝛiſto cariffimí.p:imo elencozuy 

pꝛimo — pilo rbetoticoy. fo ppoft 

ta iuxta fc pofita magis ellucefcere , ob 
: i dj 











Feriaquinta eíneg; 


quam vem cuttt quedas oe fuperbieoifper 
fione oclibcragerím? in füptoubuo ppul 
chꝛe aliqua de humilitate fp oci caritati fo 
Tie impꝛeſentiaꝝ ocfcribenda funt , Sicut 
enin ocuo ſuꝑboo diſpergit 2 oifipatific 
femper bumies exaltat 4 fübleuat.qo eti 
am ipii boc fenferumt poi , vnde aliquádo 
ICiilon pfo inter:ogat vt oicít Laertius 
sib cfopo pocta .f£outd aj ageret iupiter 
vcfpon , pfe alta humiliat humilia vero 
exaltat :quam bumilitarem. amplecteno 
centurio oc quo babeimue i hodierno euá 
gclio oiccbat verba pzopofita ſcilicet Zo 
minc non füy dignus c qui a oomino bu 
militate illius cxigente plurimumlauda 
tuo eſt:ac quecunq; percbat obtinuit. que 
⁊ nos conſcquemur fi cum centurione bu 
miles cffe votuerimue :quod vt. pꝛouoce 
mur. uere humiles effc poffümuooe lu 
militare'tría occurrunt oicenda . ¶ Pꝛi 
mi quom oicitur oiffinitio, 7 Secũdũ 
otucrlificatio.q Tertium quoq; figuatio 
fiuc gradatio. 


¶ Pars pꝛima buiuo ſermonis t qua 8 
elaratur quid fir bumilitae ⁊ qualis vir 
fuo fit,. 


Nimo igitur videnda. eft bumili 
; tatis diffinitio fiueocferiptio. vbi 
ſclendum eft qj tripliciter diffinitur feu 8 
fcribitur qr Pꝛimoꝛn. Mer. eam ficoiffi 
nit in lioe. rtj.gradibtre bomilíratío Hau 
militas eft virtue qua bomo viſſima fuí 
togmrone fibi ipfi vile(cit , Secũdo fe 
eundum eundem in quadanr epiftola fic 
piffumtur.Dumilitao eff. concemptue pꝛo 
pꝛie excellentie. Tertio fecundum ztu 
guſtimm fic humilitao cft ex intuitu pꝛo 
pꝛie conditionio 4 ſui conditoꝛis volimta. 
ria mentis inclinatio tn fio imo oꝛdinalis 
in ſuum ereatoꝛem. Ad quarum diffini 
tionũ declarationem que im idem redeunt 
tria ſunt notanda. Vꝛimum quo: pi. 





eitur cauſatio. CSecundũ veroſubieetõ. 
¶ Tertium quoqs ordinatio. f Pꝛimo 
igitur ſciendum qp ex tribue cauſatur bu: 
militae.qr Pꝛimo caufatur ev noticía p 
pꝛij defectus:quia dicit 3ocr.q eft virtuo. 


qua «c. Auguſti.ꝙ eft ex intuitu pꝛopꝛie 


couclufionio ac.Ideo tho.oícít ſecunda fe 

cunde.qioi.ar.pꝛimo in folutióe primi ar 

guper boc ꝙ aliquis cognofcit ocfectij 
fui non pꝛeſumit.Sed fc wfimü reputat .- 
vnde oicitur Aichee.c.humiliatio tua i 
medio tui. Sed quía in fermone fequenti 
vt hoc dieitur latius bic pertranfeüdum 
eſt. Secundo caufatur humilitas ex ot 
fplicentia vitij pꝛopꝛi ⁊ defectus. Nã effj: 
admodũ vituperabile vr quie: cognoſcẽs 
fü ocfectum fe amaret. £t ideo ad vera]: 


humilitatẽ opoꝛtet vt oicít tio, vbi ſupꝛa 


ar.6.in folutióe tertij ar.qp quto intueatur 
pꝛopꝛium defectuʒ  oolcar aut fibi diſpli 
ceat. Ideo oicitur Job vltimo. Nũc ocul⸗ 
meus videt te: iccirco arguo mezt ago pe 
nitentiam.vbi glo.fic dicit. Quanto quie 
fc mínuo videt tanto fibi minus diſplicet 
⁊ quanto magie lumen gratie recipit tam 
to amplius fe effe rep:cbentibilé recogno 
fcit pꝛopter quod fübdit.iccireo me repꝛe 
hendo hee ibi Cun Aug. concoꝛdat dicẽs 
fic. bomo fi tc viderᷣo tibi oifplicee4 
mili placerea:fed quta tenon video tibt 
placco: mibi oifplícee venient autem di 
coitu quibue 4 tibi z mibi diſplicebis mi 
bt quiabammabto. tibi quía ardcbio.bec 
ille.Sed quia nullà eft criminis cognitíot: 
⁊compunctio nifi etiam exterius penitu 
dinio fequantur lamenta:ideo fübiungit, 
£t ago penitentia; in humilitate ⁊ vilitd 
tc. Terrtio caufarur büilitao cx reueré 
tia deindeo dicit Zfug.« ſui conditoio.ft 
cundũ eni tho.vbi ſupꝛa ar.i.a.o. Radix 
^ pincipius perfecte humilitatis eſt rut: 
rentiaquam quio abet interius ad oi. 
Secundu enim op burmilitao é fpecialia 
virtue pꝛecipue refpicit: ſubiectionem he» 


DE 


Ee xe 


*! 


De quiat bíuérfi.c fignte umi, fermod0. 


nínfo ad deũ propter quem bumiliande 


ſe alijo fe fübicit.ocb; igitur bomo fe fübí 
cere deo:duo confiderando.f. cxcellentiay 
bei: ínfüfficienrtam:z miiferiam: « nibili 
tatem ſui.Nam omnie üufticta:z perfectó 
bominis in comparatione ad oeumocfici 
enoinueni£ fecundi illud Iſa.xl. Omnes 
genteo:quati non finr coaiu eo. £t tic cui 
libet quantücunqs perfecto bumilítae có 
uenit  baber vnde poffit etíam bunnlía 
rireſpectu.ſdiuine perfectionis.fm tbo. 
Fa fe.q.I6t ar iin foL a ar. ut criam ad 
dit ibidem ar.fecundo in fol fecundi ar. in 
fi.£uod cv his otobus.f.excellentía oet 
^ infüfficiétia fui ſequũtur alia ouo fcilig 
reuerentiaad oominum ⁊ confidentia in 
maioꝛa:non pꝛopꝛiarum viríuy: quia talío 
confidentia eft humilitati contraría ficut 
pꝛeſumptio.ſed confidentia diuini auxilij 
in maioꝛa vude Augu.in li.de penitentia 
ſicdicit: Aliud ẽ p:otcere fe ante dominũ: 
aliud e(t erigere fc contra dũm.Qui ante 
oii; (c pꝛoicit ab illo erigiturzz exaltatur: 
quí aduerfuo illum (e crigít ab illo pzoict 
tur. bec ille «p Secundo notandũ eft 6m 
tho.ßa 6e. q.6rar.fo p humilitas ficut ⁊ 
€etere virtutes piincipaliter conſiſtit in 
anima.ſ.in volũtaria ellectõne moꝛũ iuxta 
illud quod in pᷣs dr.Elegi abiectus eẽ in 
domo dei mei magis d$ »abitare ín taber 
ma pec.(ap quo verbooicit Aug.hunnlis 
e(t qui elligit abíci in oomoofii magte d$ 
CAE Eft tñ aduertendü f; to, vbi ſupꝛa 
Q quía ad humilitatẽ ꝓpꝛie prinet. vralí 
quie repꝛimat ſeipſũ:ne ferarur ín ea que 
füut ſupꝛa feipfum ad quod neceffariü eft: 
vtalíquie cognofcat id ĩ quo ocficit a pꝛo 
poꝛtione euo op füam virtutem excedir.z 
ideo cognitio pꝛopꝛij 9fectue pertinet ad 
humilitatẽ:ſicut regula quedaʒ directiua 
appetitus.Et quãtũ ad oc intelligit pꝛia 
diffinitio. Qð humilitas ẽ virtꝰ ds bó ve 
riſſima «c.que ptinei vidct ad intellectũ. 
¶ Sd quía w ipfo appetitu conſiſtit bu 





militas cffentialiter dicendũ £ qp büilitae 

eft ꝓpꝛie moderatiua mot? apperituo.víi 

in atia diffinitione Zuguſtini addit. voli 

taria mentis incliuario.volütaria of quia 

alíter nó eft virtuofafi fit. f.coacra.pleriqg 

enim für qui volunt humiliari:niſi diumo 

fudicio fint coacti iuxta illð diſciplina rua 

ipfa me ooccbit.Et Greg. in moza,58.0í.c. 
Qui ea oicir.quicüqs eft ſtultus iu culpa 

ſapiens erit in perra hec ille . Additur po 

ſtea inclinatio mentiesad ofteudédü qp ve 
ra bunnlitae conſiſtit in coꝛde:iuxta tllud. 
Aat.xi.diſcite a me quia mittis ſuʒ ⁊.h. 
co.que poftca extr in opus Aat.7 .a fru 
etibue eoꝛum cognoſceiis coo , Ét tũc vo 
catur bumilitao cffectuo fmi illud quod 
dicit ſa offimtio . f.bumilitae cft co.p. 
excellentie. Tertio notanduʒ eft. qp oia 
bona:⁊ omnee virtutis act? oebét. oꝛdina 
rí in fümü finem:⁊ vltimü bonum dco of 
in fine vltime diff initionis in ſuo imo.í.in 
ſuo infimo.v3 in cognitione ſue vilitatis 
oꝛdinabili ad ſuũ conditoꝛem.quod oí: qꝛ 
aliqua reperit humiliatio.que nó fic oꝛdi 
nat:ſed deoꝛdinat:nec ẽ virtue büilitatio 
ſed ẽ vitiũ deſperationis.ſiue deiectionis 
deſperationis dico vr ei quie recognoſcẽſ 
magnitudinẽ miſerie ſue ſpũalis fite tpa 
lis nó dulciter ⁊ ↄfidẽter recurꝛit ad dei: 
Hcadit m deſpationẽ:vt pʒ in iuda Aat. 
27.0 ſuuʒ peccatũ cognoſcẽs ⁊ deſpans la 
queo fe ſuſpẽdit pei? addiciẽs malo fif 2 
mnlti cx iminétia aduerfitatü ðſpando fe 
perimũt:iõ fümc cauéda é hec deſpatiõis 
triftitía:fs potiue penitcre «umiltari.oe 
Qua,2,c01.7. Of. f&ue Pm deũ tríftitia cft 
penitentió ín (alutem ftabilem opatur:ſcli 
utem triftiría mo:tem operatur . q7 £ft 
infüper .z initium deiectionis: cum quíe 
füb palliatione humilitatis confentit mi 
quitati feu nó contraríatur falfitati. «oe 
locíntelligitur illud £celefiaftictrs. Tli 
effe humilĩs in fapientia tua ne bumilía 
tuo in ftulticiam ſeducaris. Item illud 

! i dij 








Sería quinta einerum. 


Augu. ſuper Jo.ꝛꝛ.q.ꝛ.c. Mon (ta vbi oicit 
Mon ita caucatur arꝛogantia vt veritas 
relinquatur.Et binc eft p quandoq; cogi 
mur manifeſtare virtutes noſtras vir 
tuoſe: non ad inanem gloꝛiam ſed ad ho 
noꝛem dei:⁊ falutem pꝛõximi cum neceſſi 
tae requirit manfeſtande neceſſario veri 
tatis:vel obſtandi falſitati. vnde Apoſto 
luo ſecũdo coꝛ.xj. In quo quie audet in iu 
Kipientiaotco : audeo 4 ego hebꝛei ſunt:⁊ 
ego iſraelite (ant? ego. iminiftri xpi funt? 
⁊ ego:vt minimuo ſapiens dico :plue ego 
4C.que gratia bzeuitatte omirto ; Satiſq; 
faat quid fit humilitas 2 fic pare pꝛima 
huius fcrmonío patet. 


«E Paro fecunda buius fermonis ín qua 
declaratur quotuplex fit fpeciee humilita 
tia bonc 7 male . 


£cundo ad declarationem maio: 
dictoꝛumin pzecedenti parte eft oi 
ligẽter perſcrutãdũ que borra 2 que mala 
bunilitae cffe oicatur.ait entm 3fidowe 
inlib:o etbimologiay qp humilis oicitur 
quafi bumí acliuus.i.imis inbereno .ztd 
cutue euidentiánotand(ü eft ſecũdũ lo . 
fccunda fcóe .q.16r arr. wn refpontione p:t 
mi argum̃. 2 fecundi in coꝛpoꝛe.q. £t etíó 
ſecundũ glo.fi.cle.p:ime oc reli. do.qð Doc 
contingit firi.quadrupliciter f, tnuite . f 
etc ftolide ⁊ meritoꝛie. ¶ Pꝛimo modo 
aliquis inheret imis:⁊ humiliatur inuite 
ſ.apꝛincipio extrinſeco cuʒ quis ab aliquo 
deicitur. Et talis humilitas dicitur afflicti 
ua.⁊ inuoluntaria. Nam cum quis ſubito 
bepauperatur : affligitur ⁊ humiliatur.⁊ 
b humiliatio nen eft virtus fed pena de 
Qua dicitur i pᷣs.Humiliauerunt in com 
pedibus pedo eius « ideo boxtatur Au 
guſtinus ad veram bumilitatem:in fermo 
ne tertio oc ocdicationcecclefie oicéo.llou 
milítao tua plus fit in voluntate d$ in ne 
ceſſitate.eſto humilis in co:de quía quan 





to te fecit voluntao Dumilem tanto tea 
gnofce füblimer |f) ille . ¶ cundo mo 
doaliquie ínberet imis 2 ficre hunnlia 
tur.f.fecundü figna exterio:a folum «non 
in mente. talis humilitas oicitur doloſa 
quando.f.fingit fe aliquis fimplicenivroe 
cipiat alíquem ⁊ talis etiam é humilitas 
bypoeritarum ideo ecclefiaftict.io.oicitur 
£lt qui nequiter fe humiliat.ſ.exterius fo 
lum ⁊ non interiuo vbí piincipaliter bu. 
militas confiftit.£t ideo fequit: intero 
raciue plena funt oolo. i. nequitia ſimula 
ta.⁊ oypocrifi.(5 cft illa oc qua dicit Zug. 
ín quadam epiftola qp eft magia füperbia 
quía. f. videtur tendere ad. eycelleutiam 
gloꝛic. Ideo taliũ humilitas ac talcobu 
miles vitandi ſunt ⁊ fugiendi . iuyta illà 
Eccleſiaſtici.ia.Si humũiatꝰ vadit inimi 
cus tuus abice animũ cuum : ⁊ cuſtodite 
ab co . Tertio aliquis inberet imo ffo 
lide: fatue humiliatur: puta cum bono 
honoꝛem ſuum non intelligene comparat 
fe iumentis infcipientibuo : fe fubiciendo 
peccatíe a rebue vilibus « fimilio factus 
eft illíofecundü proploetá Similiter cum 
quie caufa bumilitatie mentitur. 22. q.2, 
c.Cum humilitatis fcribitur JCum Dumi 
litatio caufa mentírío : fi non eras pecca 
tox antequá mentirerie mentiendo effice 
rio:quod cuitaucrao.veritao autcm ipfa 
in te non eft nifi (ta tc dixeris peccatoien 
vt etiam cognofcie veritas auiem ipfat ; 
vtquod es dicas. Ham quomcdo eft bit 
militas:vbi regnat falſitas.Et infra incu 
tiſunt humiles:qui mendatiofc illaqueãt 
D ibi.£t in quarto ſententiarũ di.ai.Simi 
liter fatua cft lhꝛumilitas cum ſine neceſſi 
tate frangitur auctozitag.vnde Augu ds. 
di.c. Quando fic dicit. Quaͤdo neccffitas 
diſcipline moꝛibus colxcrcendie :oicere 
voo verba dura compellit fi 2 ipfi modij 
vos cxecffiffc fentitio nom a vobte exigi 
tur: vt afübditio veníam poftüleiie:ne 
apud cosquoe opoꝛtet effc (übiecroomu 





OUtOGM. CEST CEP NT am "Css ma Ue 7 RE S sm. PRO NERONE QESOCN CP CN. y E UPC NES vem 


nimium feratur Dumilitae regéda fran 
gatur auctozítae :⁊ tamen potentia eft vc 
nia ab omniuʒ oomino:qut nouit coe qiio 
plue iufto fo:te coꝛrpitis quanta beniuo 
lentia oiligatio b ille qp Quarto quie be 
rct imis 2 bumilíatur merito:ie : quando 
É.non piopter tumo:em fingit fc humilem 
fed carítatiue confiderane ocfectum ſuuʒ 
tenet fe in infimio fccundum modum ſuuʒ 
ficutoixit Zlo:abam ad oominum gen. w. 
di. Loquar ad oominum meum cum fim 
puluie ⁊ cinis. CAPultum fimiliter mec 
retur quando quie quanto plue exaltatur 
tanto magte bumiltatur :ad quod nos 
Sfugu.boxtatur. in libꝛo oc fanctá virgini 
tate c.5r.oi . Quanto maio: es humilia te 
in omnibus ⁊ coꝛam deo inuenies gratiay 
menfura humilitatis cuiqʒ: ep menfura 
ipfius magnitudinie data eft.cuiqs enim 
periculofa eft füperbia : que amplius am 
liosibue infidiatur : banc fequitur inui 
iastáquá pediſcquã eamqs fuperbia quip 
pe parit nec vnd tine talí pole :atqs co 
mite:qui ouobuo malío : boc eft fuperbia 
^ inuidia dyabolꝰ ft fi ille.Ex quibue ba 
bcf que bona que mala:que ve. nulla cft 
bumilirag:ac pare fccunda buiue fermo 
nío. 
¶ Pars tertía buíue fermonis .in qua 
ponuntur gradue . « figna bumilitatie . 


JT Értio videnda funt figna ac gra 
AA. duo bumilitatío id qnowm euí 
dentiam.tríanotanda ſunt. [to enim. 
notádü eft fecundi glo.&»at. tertio treo 
effc grad? bumilitatiep:icipaleo qr Pꝛi 
mue eft (übdere fe maio :necfe pꝛeferꝛe 
equali.⁊ bec eft humilitas fufficiene ⁊ ne 
ceſſaria. CSecũdus gradue eft fubdere 
fe parumee fe pꝛeferꝛe minos h eft humi 
liae habundans « copioſa. ¶ Tertius 
gradus eft ſubdere fe minoꝛi:⁊ nemini vcl 
le pꝛeferꝛi.⁊ bec eft excellens a perfecta ⁊ 
hio tribue gradibue bumilitae figuratur 





De quidi.dtuerſifi. fiato bumilt. Prio 19; 


pcr altare tabernaculi:quod babcbattreo 
cubitos altitudinio z vt dicitur:Exo 27 .. 
Zduertendũ tamé eft p in pꝛedictisgra 
dibus pzeferse non debet íntelligt fccüdü 
interioꝛem eftimatíoné fecundü hanc eníg 
nulluo fe debet pꝛeferꝛe alteri .fed ſecũdũ 
extrinfecam actioné inquanti requirit ne 
ceffiraeratioualio oíftinguende oignita 
tie vel officij finepefiderio «affectu ex 
cellentíe.8.q.1.c.Sciend( aliae (emper eét 
vitium füperbie . ideo dicitur Ecdiaſtici 
51 PRectoꝛẽ te poſuerunt noli extolli.cfto 
fn illie ficu vnue cx tpfie qr cd outur 
hie dubium fi bomo oebeatfe omnibus ſu 
bieere per humilitatẽ. CAd hoc reſpon. 
ßz Tho.ſecũdaſcðe. q. lci.ar.z. Qð in boie 
poſſunt ouo confiderari.fcamdü id qð cft 
dei t id quod eft bomínie »oio équicqd 
pertinet ad ocfectum fed oci quicquid p 
tinet ad falutem a perfectionem fecidum 
id Oſce.. Perditio tua iſrael:ex me tan 
tum auxiliũtuũ.humilitas autem ſicut di 
ctum eft ꝓpꝛie reſpicit reuerentiã:qua bo 
mo deo fübicitur . £t ideo quilibet homo 
ſecundũ illud qð ſuũ eſt debet ſe cuilibet 
ꝓximo fübicere squantü ad illud qðᷣ é dei 
m eo. THenauté bocrequiritbumilítae : 
vt alíqo id qo eft oci in feipfo ſubiciat eis 
qð apparct efft oct in altero:. Ham illi qui 
Dona vei participant cognofcunr cafe ba 
bere fecundi illud pzie coꝛ.ſecũdo. At ſcia 
mue que a oco donata ſunt nobío.Et ideo 
abſqʒ pꝛeiudicio humilitatis poffit oona 
que ipfi acceperunt pꝛeferꝛe oonte ði que 
alijo videntur cffc collata . Sicut apto di 
cit ad IDepbe.tertto.Zilijo gencrationib? 
non eft agnitüfilijo bominüficut nunc re 
uellatum eft (tio aplio Similiter ertá nó 
boc requirít bumilitae vt aliqe (d qð eft 
fiim in fcipfo fübiciat eiquod eft bomi 
minio tn pꝛoximo.Zlioquin opus effet vt 
quilibet reputarct fc magis peccatozem z 
quouíaalio Cu; camen Apoſtolus abſqʒ 
pꝛeiudicio humilitatis oícat. Gal. fecüdo 

















Feria quínta einen. 


Mos natura iudei 2 non ey gentibus pec 
catoꝛes :poteft aliquis reputare aligd bo 
ni effc in pioximo : q5 ipfc uon babct vel 
aliquid mali in fe cffe quod ín alio non e(t 
€x quo fc poteft ei fübicere per humilita 
tem. ¶ Secũdo eft notandũ q ouodecim 
fimtloumilítatio gradue . vt babet in re 
gula. benedicti. quoz fufficiétia affigna 
tur ſecundũ Tho.vbi füp:a ar.6.2 Alexan 
der in ſecunda parte in tractatu oe ſuper 
bia.q..di.Quod quidaʒ funt graduo re 
ſpectu pario tiue equalis. ¶ Quidã funt 
reſpectu ſuperioꝛis. C Quidam reſpectu 
dei. ¶ Pumo enim reſpectu equalis affi 
gnantur fex differẽtie per quao bomo be 
ne fe abet erga eum . ¶ Pꝛimus eft ii 
aſpectu interioꝛi:n exterioꝛ nam extollen 
tia oculoꝛum eſt quoddam ſuperbie ſignũ 
inquantum excludit reuerentiam timoꝛẽ 
cverecundiam. Timentes enim ⁊ verecũ 
di ſolent depꝛimere oculos quaſi non au 
denteo fe eis comparare ⁊ idco pertinet 
sid bumilitaté co:de 4 coꝛpoꝛe femper cag 
oſtendere deſixis in terzam aſpectibus. 
«Secundus graduo humilitatis eft in 
verbo vt .f. borio nou excedat. in loqueu 
do modum.f.per iacrantiá : vt bomo pau 


ca verba loquatur grauta finr 7 non dla - 


moꝛoſa.¶ Zertiue gradus eſt in figuo 
' vt noneat bonito füpercitio elleuatone fit 
oe illa praua generatione ſuperboꝛum de 
Quaoicitur p:ouer.soJ&eneratio cuite ex 
celſi ſunt oculi.z palpebze eio ín alta ſub 
vecte C Quartus graduv eft tu filentio, 
cuni.f. Domo racer ne pꝛeueniat tempus Lo 
quendi ti aliuo Loquitur vel ab alio non in 
terꝛogetur ⁊ (dco dicitur caciturmitao . 
4r inte graduo eft i conuerſatione 
vt ſuis operibuo non recedat a vía cói có 
ira fingularítatem pcr quam fuperbuo 
vult alijo factio: viderisvult eni ieunare 
quando alíj comedũt a finnlia ad.hũc igik 
gradum pertínet tenere qð babct cóio re 
gula cenobij Sextuo gradus eſt in exi 


ſtimatiõe wi qo ſe inferioꝛẽ ceteris exitti 
met.vbi eft ſciendũ ꝙ abſq; aliqua falfita 
tc: poteft bomo credere ⁊ pꝛonuncare fe 
omnibus cffe vilioxem : ad omnia inuti 
lem . Omnibus vilio:é oíco ſecundũ defe 
ctusocultoo:quoo in ſe recognoſcit.e do 
na dei que in alijs latent.⁊ ð oci ſermo 
ne fequenti latius dicetur. Ad omnía iuu 
tileʒ dico.ſecundũ ꝓpꝛias vircovt fufficié 
tiam ſuam rotá referrat in deum. ſecũduz 
ipit, coꝛ.tertio noftra ſufficientia ee 
deo ẽ. ¶ Secũdo reſpectu ſuperioꝛis afft 
gnantur quatuoꝛ differẽtie graduũ humi 
litatío.q Pꝛimus ẽ wfüfficientta bouoy 
vt.f.quie credat.⁊ cófitcatur ad oia bona 
fe indignũ mfüfficienté 2 vilem ac inutílé, 
⁊ de loc intelligit illud Lu. 7. c. Cum fe 
ceritis omnia que pꝛecepta ſunt vobíoot 
cite ſerui inutiles ſimus: que debuimꝰ fa 
cere fecumus qz Secũdus gradus eft pec 
catoꝝ confeſſio sn peccati celatio ey fü 
perbta pꝛouenit fed cófeffío cx humil tate 
iuxta illud , £celefiaftici. 8. p6:o humilia 
animã tuam. ¶ Tertius gradus clt paciẽ 
tia aduerſarioꝛum. ſ.vt cxterioꝛẽ tribula 
tiorem equanimiter tolleret ſiue it dictis 
fiuc in factis fiue in verbis fite in vberi 
buo :quia ficut. oicit Gꝛego. inrcgitro 
Mon grande eft in his nos cffe bumílca. 
quibue honoꝛamur quia « Doc fceularca. 
quaudoqs facium: ſedullis maxime Dunt 
leo effe debemus:a qbus aliqua patimur, 
C Quartus graduo ẽ obedientia manda 
toꝛum ſuperioꝛum:quia ficut magie ſuper 
bia eft rebellio (tà obeclẽtia magna ẽ hu 
militao exéplo xpi qui bunnlíaait ſemet 
ipfum factue obediens vfqs ad moꝛtem 
ad phil.fecüdo .q7 Tertio refpectu àtafft 
nantur ouo alij gradus humilitatis. 
4 Pꝛimus cft abiiegatío pꝛopꝛie volum 
tatio vt.f.»omo nófequatur pꝛopꝛiam vo 
luntatem iuxta illud aat. r6. ui vult 
venire poft me abneget f.a.t .c.f. a fequat 
nje qz Secunduo graduo« olum vltima 





E 


eff exhibitio diuini honoꝛis.ſ. vt quio deũ 
timeat «memo: fit omniuʒ que pꝛecepit: 
4 operetur diuinam implendo volunta 
tem zar vei amo:em 4 reuerentiam . 
4 Zcrtio ín ifta parte notandum cft qp 
inter cetera ſunt tría figna bumilitatie . 
¶ Pꝛimum eft honoꝛes 2 laudee fugere 
tanquam fagittae mellítae : ac mel vene 
nofum . exemplo ri qui cum turbe eum 

regem facere vellent auffugit. Jo .6. cà. 
€. Secundum eft obpꝛobꝛia ⁊ contume 
liaeequanimiter ferzé  £xemplo£2auid 
qui fugiens filium fuum abfalon. cum ma 
lediceretur a quodam füo mimico dixit 
abiſai eum iudicare volenti dimitte eum 


vt maledicat.dominus cni; pꝛecepit ei vt 
malediceret dauid ſecundi regum. 16. Ét: 
spoftolog exemplo actutin.s Ibant apo 


ftolí. gaudentes a confpectu con. q. d. b. 


£x cónéndaa indüttióe 4d humili. mo 20. 


ficut ſine fundamento baſi bedificium: 
non fübfiftit fic abfqs humilitate virtutug 
fcalar qua. celum fcandiur firmare non 
valemus : 2 cum ea. perfecte babita om 
nia ad celoꝛum regnum neceffaria poſſi 
dentur .« illud acquiritur. quod nobis 
pꝛeſtare dignetur oommuo Jeſus hunn 
litatis exemplar qui per eterna fecula vi 
uit 4 regnat cum patre «fpiritu fancro- 
in trínitate perfecta ocuo.Zümcn . 


¶ Sería fexta cinerumi de comendatio 
ne 4 inductione ad humilitatem perra. 
tionee auctoꝛitates ⁊ exempla. - 


Siero yigeſimus. 


dai Aoſ 


ſuntꝓn Jeſu.c. pati .Exemplo etiam chꝛi Nod 
Am facio elimo s eal epa oaa 
né T zi 


fti qut faturatue furt obpzob:tje ficut oí 


eitur trenoꝛum tertio. ¶ Teriium eft vi ſimam noli: tu ; 


— — — 


lia non recufare cxempio Zlbigail que oí conere ante te fi99 7 zt N e 
xitcum vellet cam oauid oucere in vxo cüt bypocrite fa Jof: (dh jps 
rem. Ecce ancilla: tua ſit ita famula vt · e ciunt 5cribuntur m vel. 

lauet pedee fcruozum oomi met pꝛimi hec verba Mat. 

^fegum.a5 . Bene ergo ex fate fignto po quinto capitulo.z 


teſt humilitas cognofci . ey bunlitate 
ellectio. vnde Gꝛego. in libzo.54.mo:alii 
capitulo fi.oiat . Quia redempioꝛ nofter 
coꝛda regit humilium:⁊ lcmiatam ifte 
rex dicitur ſuherboꝛum Sob vltimo aper 
te cognoſcitur.ꝙ euidentiſſimum fignum 
repꝛoboꝛum ſuperbia eſt.at contra humi 
litas ellectoꝛum. quam. quiſq; babeat 
*agnofcítur inuenitur fub quo rege militet 
*vnüfquífas enim. quendam titulum po: 
tat operis quo facile oſtendituꝛ füb cuius 
ſeruiat poteftate rectoꝛio. vnde per euan 
gelium EWathei. 7. oicitur a fructibus 
coꝛum cognoſcetis eos. Danda cft igi 
tur in pꝛim̃is opcra fratres chariſſinn vt 
humilitatem omnium equidem virtutum. 
fundamentum in nobis acquiramuo quia 


in euangelio oc 
; curꝛentis ferie , 

fduáquam oe humuitate plena dixeri 
io ín fermone befterno fratreooiecti | 
fimi inchꝛiſto Jeſu quo ad illi? videlicet 
oefcriptionem 4 cognitionem fignozum.f. - 
4 graduum. Supereſt camen vt aliqua eti 
am̃ oe eius comendattone :ac inductione 
Cic: mus quatenus coꝛda ellata humilien 
tur ⁊ ad bumilitarem amplectendaʒ pꝛo 
uocentur licet quid durum videatur ſecũ 
dum q Ztuguftinuo ille eximius i pꝛimo 
vx ciuttáte oct capitulo punioiquit.Scío 
quibus viribto opus fit:vt perfuadeatur 
ſuperbis quanta fit virtus bumilitatiot: 
quo fiat vt omma terrena cacumina tem 
poꝛali mobiluate nutantia:non hinnano 











Sería lexta cinerum, 


vſurpata faſtu: fed diuina gratia dona cel 
ſitudo tranſcendat.deus cnim ſuperbis re 
nſtit.h.a.d.g.hic vero quod oct eft ſuper 
be quoqs ante ſpiritus wflatue affectat 
amatqs críam in Laudibus oci. parcere 
fabiecrio: ocbellare füperboo.lec ille ta 
men quanrum nobío poffibile erír laboꝛa 
bimus omnía ad bunuliatem pꝛouocan 
cia recitare.⁊ cum Magiſtro noftrofum 
mo domino Jeſu:illis diccre inapiemus 
verba pꝛopoũta ſcilicet. Cum facie ac. fci 
licer inaniter gloꝛiando ficut bypocrite fa 
€iunt (aperbiffumt.Zriplia igitur via bu 
militatem comendabimuo: «ad eandem 
amplectendam quemcunqspzouocabim?. 
qr ):imo videl; vía rationiſ. CSecũdo 
via auctoꝛitatis. Tertio quoq; vía cxẽ 
plaritatio. 


AT Paro pꝛimahuino ſermonis (n qua 
comedatur humilitas multis ⁊ varijo ra 
tionibuo piecipue tribue. 


"fimo igttur triplic ratione co 
mendatur virtue bumilitatio . 
«I Pꝛima quarum dicitur ratófueoigut 
tatio.q- Secunda ratío pꝛopꝛie miferabi 
litatis. CTertia quoq ratío noftre ne 
ceſſitatis. CQuantum autem ad pꝛimaʒ 
rationem ſue.vʒ.dignitatis oꝛitur onbiny. 
An humilitas fitomniumvírtutun potiſ 
ſima. CAd quod refpondetur fecundum 
Thomam ſecunda feamde.q.161.ar s. £3 
bonum umane virtutie in oꝛdine confi 
ftit rarionie:qui quidem oꝛdo principali 
ter attendítur.refpectufinío. vnde virtu 
teo tbeo. que babent oeum p:o vltímo 
"obiecto funt excellentiffime.fecüdarío au 
ttem attenditur oido pzout per rationem 
exdinátur'ea que fünt ad finem.Et bec o1 
dinatio principaliter confiftit: a effentiali 
ter in ipfa ratione oidínante.particpatur 
autem in appetitu o:dínato per ratione; s 
quam oidinationem yntuerfaliter facit iu 


ftícía pefertím legalio. Humilitas atteg 
facit bominem fübiectum ín vniuerfali s 
quantum ad emnia:quelibet autcm alia 
virtue quantum ad aliquam materiaʒ fpe 
cialem. ideo poft virtutce tlcologícae t 
^ poft vírtuteo intellectualeo :que refpíci 
unt ipſam:⁊ poft iufticíam pꝛeſertim lega 
lem petío: ceteríoeft humilitas. uiua 
excellentía 2 dignitas patet. ey tribue, 
¶ Pꝛimo ex vírtutá oifpofitione qr S 
cundo ey bonoꝛum ſpiritualium conferta 
tione. ¶ Zertío ex oifficili ſubiectione. 
¶ Pꝛimo oíco ꝙ tanta cft excellẽtia by 
militat(o qp ad ormneo virtutes inducit4 
oifponít ⁊ pzefertim ad feprespzincipalee, 
¶Pꝛimo entm oifpomt ad caritatej dei 
4 pꝛoximi:quia eft. fundamentum carita 
tio ⁊pietatis nutrix.CTum quía imme 
diate ⁊ folidiffime fübicitfe fuo ſuperioꝛi 
fcilicet oco .carítae atitem non vnit crea 
turam creato pe: modum ſuperioꝛitatio 
aut equahitatio:fj ſolũ per modü ſubiectio 
níe quafi materiã foꝛme:⁊ tanqᷓ; mobile ſu 
imo motoꝛit⁊ tanq̊; ſponſaʒ ſponſo. Pꝛe 
terea nihil ẽ ita ꝓpꝛiũ amoꝛi ſicut exceſſi 
ue eſtimare .⁊ appꝛeciare amatũ ⁊ omnia 
alia reſpectu ci? pꝛo nililo ducere aut ab 
hominari fi (it contrariũ illi , Si ergo ve 
ra bumilítae babet Doc refpeetu Bi patéa 
eft eius cõnexio ad caritatẽ ¶ Tum quía 
ſcðo omnia oꝛdinare ⁊ referꝛe facit in vlti 
mum finẽ qð eft obiectü caritatis ficut ne 
ceffarium eft carítati qꝛ fine hoe nulla eft 
Sed boc non pót fine bumilitateq: vtíog 
bocnon pót niſi conténat omnia reſpeetũ 
finie vltimi. Ita ꝙ illũbꝛeferat omnibus 
^ oia totaliter ſubiciat illi p^ um tertio 
qꝛ bumilítae pꝛiuatũ ſui amosé penít? ex 
tinguít:q: per eam omo abnegat feípfus 
^ fe pníbilo otcit. ideo nulluo vere eft 
miſericoꝛs api? erga primü in ſuppoꝛtan 
dío ínturije fibi factio « (ll? miſerijo nifi 
qui fe ominũ vilioꝛẽ ⁊ punitione omni di 
gnum per humilitatẽ exiſtimat tandi oo 





Sc induetióe « cð men humill. Pmo.20, 


minoo fitoo exiftimis omneo 2 tands ima 
ginem oc fü qué ipfe ficoffendit . qc 
edo bumilitae ducit 4 diſponit ad pfecrá 
penitentiá cum omnib? partibue füie : ad 
quas nemo out fine pfecra humilitate. 
Er quia humilitas pꝛincipaliter inſiſtit.cõ 
punctiót amare oc peccatte: ducit etiã ad 
rigiditaté  fcueritatem , tum qꝛ animuso 
fuperfer£ fue carni per bumnlitaté :alias 
contẽptũ. C Zum qzomniainferioza vult 
humuͤitas ſubici.⁊ p poffe fübicit ſuis fü 
rioꝛibus ¶Tum q: timoꝛe oiuíne ma 
leftatie:totü configitur. concutitur:⁊ per 
eundem. timoꝛem : imime configit 4 acuít 
tarnem fiam.z omnee affectue . CTer 
tío bumilitae ducit ⁊ diſponit ad. perfe 
ctionem vite actíue 2 contemplatiue Acti 
wequidem quía exit bomo ad obfcquía 
hunulitatis.⁊ ad omnee actus pꝛopꝛie vi 
Vificatjoníe Contemplatiue tum quía bu 
militao teret co vnitum :⁊ recollectum 4 
abſtractum fuper omnta elleuatü : ⁊ ad 
omnia recte penſanda ⁊ eftimanda exacu 
tum e rectifſcatum qp neceffe eft ad contẽ 
plationem.q Zum etiã quia be pꝛimis a 
vtilioribus gradibus córemplationie cft 
recta confideratio üt. ſuoꝝ defectuuʒ ac 
periculotum.z recta cóparatio fue modici 
tatíe ad magmtudiné omnium fiue colle 
eriue fiuc diſtributiue fümpta .£t recta có 
paratio füartm oblígationum adonmea 
quibue aliquo nodo eft ocbitriy , Sed lí 
benter nullus a effectuofc ac pfunde pie 
dictio cófiderationíbua imozatur mfi per 
fectus bumilio:cuíue eft femper libenter 
illaintueri quefüperbiam compiimunt: 2 
humilitatem mitriunr ⁊ incendunt. qz X 
etíam quia humilitas potius vult cffe oí 
fcipula q; magiftra ⁊ pluo diuine ſentẽtie 
45 pꝛopꝛie ſiue vulgiinheret. C Quarto 
humilitas diſponit «inducit ad magnani 
mitatem ⁊ cenftantíoy 47 Tum quia iniu 
rias ⁊ contemptum füi amat, 2 querit tan 
. Quá ibi conuenientiſſimum nutrímentá « 


Nam ſe dignam pluribua malío reputat 
iõ po nullo oucit ea que patítur reſpectu 
eoꝛum que pati ocbere (e putat. q- Tum 
etíam quia emnia inquantũ funt nibil ou 
cit pio nibilo 4 idco tanquá poffideno có 
culcat toram nibilitaté ⁊ omnej magnitu 
dinem füperbam exrollenté fe cótra veri 
tatem non folá velur ntfi reputat:fed etíá 
inillud inuehitur ficut inillud qð ei dire 
cte opponitur.£t ideo etiã fertur per qud 
dam altitudinem tranfcendenté maguani 
miter ín omníaconténenda vr fit non folij 
radíy fed víta« anima altiffime pauperta 
tis. Zum infüper quiascum non tímeat 
perdere honoꝛem oignitaté poteftatem 
sut quodcunas aliud comodũ tépo:ale :tá 
quá omnia butufimodi abiciens non babet 
vnde fo:midare oebeat aut triffari : Ton 
enim flectitur blandicijo non vulgi fana: 
fed potíue omma ifta contént : « hoꝛret 
tanquã vite fuesinfidiautia : ió nó inclina 
ad iniuſticiam aut ad aliquíd vanum «c . 
4 Quinto bumititaeoifponit 7 oucit ad 
puritatem « honeſtateʒ. qum quiaom 
tiem mundanam pulchꝛitudineʒ abicit ve 
lut ſtercus ⁊ ctíam afpicere dedignatur a 
illam tanqᷓ; fumum volatilenra tanq; grá 
dem veram ígnominiá effc fentit . Sed 
conftat ꝙ incentiua carmo ey contraria 
nutríunturz oriuntur. ergo tc acum qz 
rccolligendo co: ad intima 4 abftrabédo 
illud ab omnibus reddit illud abfcótum: 
4 purum ab omní tentatione carnali . 
¶ Xumquia componendo 4 debite oꝛdi 
nando 7 moderando omnee actio 2 ge 
ftus « omnía verba figna vagationcm 
omnet fenfus: omné motuʒ inbone(ta 
tío excludit.ꝙ autem cópofitiofpectet ad 
ipfam patet cx antedictío igi «€ 447 Sex 
to bumilitaeoifponit « ducit ad oífcretio 
nem « maturitatem. ¶ Tum quiafemper 
facit ſentire piop:tooocfecruo :ideo i om 
nibue agendis cft timoꝛata:⁊ cireõſpecta. 
mbil eni oc ſuis pesubnbul ns nó 

















D 


ft temeraria nec pꝛeces teu in omnibus 
femper ſequatur conſilium ⁊ auxilium dei 
ſuorũ ſanctoꝛũ ⁊ ſeruoꝛum. ¶ Zum quia 
nullo pꝛiuato amoꝛe:aut mundano timoꝛe 
vel fauoe impellitur aut pꝛeeipitatur. fcd 
folo oci timoꝛẽ configitur ⁊ ideo cu timo 
re.t tremoꝛe falutem ſuam operatur attẽ 
deno ſe omnia agere in confpectu iudicis 
cócra cernentis 2 nullũ delictũ impumtuy 
relinquentis ¶ Zum quia fereniffuma fa 
cie oma oliudicat. «ideo fentit fe facile 
poffc deficereniſi caute in ommibu fe ba 
bucrit.z etti quía bumilitae non folet có 
muniter innaſci in hominibus :nifi poft 
multoꝛum caſuum experientiã ⁊ calamita 
tum quoꝛũ multiplex experientia non nio 
dicum iuuat ad diſcretionẽ: 4 maturitateʒ 
qr Seprumo 2 vltimo bumilitaeoucit ad 
fimplicitate; tuftirte 2 veritatis . q7 Zum 
Quia fugat omnem ypocriſim ouplicitaté 
a mendofitato , qz Sum quía vnteuiqs ꝙ 
fuum eft reddit , f. oco gloꝛiam omnem 2 
vomini( fibi fübtecrioneg ſeruitutem « ob 
pꝛobꝛium pꝛoximo pietatem ⁊ beneficiuʒ. 
¶ um quía vt altius dicatur ipſa eſt ra 
díx illius diuine ſtultitie oe qua loquitur 
Apoſtolus.l.coꝛ..dicens.Uerbum crucis 
pereuntibus quidẽ ſtultitia eft.£t vt folo 
verbo concludamue: nullij eft exercitium 
Q9 ita perfecte fic repente omniũ virtu 
tum vniuerfiratem introducat ín anima fi 
cut eft continue fe exercere ad ſui contem 
ptum ſecundũ ctrcóftantiae pꝛemiſſas bu 
militatis.ergo eft virtꝰdigniſſima. CSe 
cundo probatur ex conſerũatione quia nõ 
folum ad virtutes diſponit ⁊ ducit fed etiã 
ipfae ⁊ omuia merita cóferuat fecundum 
ic. in quarto di. r4 ar. x q.1. Dicens ꝙ 
humilitas dicitur fundamentum ſpiritua 
le ſecundũ illud Ber. ad Eugeniũ. de confi 
deratione.c ʒ. Bonus fanduo humilitao. 
Et hoe ratione ſirmationis ⁊ conſeruatlo 
nio virtutum.ait ent Giego. fn.22. moꝛ. In 
«unctio que agitis radicem boni operío 


Ferialexta einen. 





humilitatẽ tenete Naz 2 fi quelbét affint 
opera nulla tamen funt mfiex humllitate 
condiancur Qui entm ceterae virtuteefi 
ne bumilitate cógregat.dfi pulueré iuc 
tumpoxtrat. £35 pater cy tribus qr jexió 
vefpéctu modcratíonio quía ipfaeft radiz 
⁊ mater ois oꝛdinio «oio menſure. £ftür 
eni oia pꝛout ſunt:⁊ oc ín tantũ eft ſihi in 
quantü pꝛopꝛiũ qp quafi nibil aliud elfe vi. 
de£ nifi rectiſſima a intima eſtiatio oiu 
fm ſuũ valo nulli rcg plufás valeat eftt 
mano:nec minyo 4 boc facit ad cóferyan 
dao virtute 4g Secũdo boc p3 refpecti 
cófideratióio.Cópetit eni fib torá co: ad 
interioꝛa colligerezz faccre ipfum intraf 
ftabilire cófiftcre « inbitare a p ſenſum hi 
bilitatiofüí ⁊ oĩs creature ab omni vaní 
tate fpeciei create menté abftrabit «a9 
ftrabédo depurat. Et in oſpectu lucio eur. 
ne fue entitatis pꝛie aſũme e reddítvni 
tam ferená a ppiuquá.£o érquo nibil fibí 
acribit nec fib in aliquo initi femp fcay 
fert in rant fenfus pꝛincipaliũ opey oci 
Lreatiõis conferuatió(e gubernatióio re 
déptionio: 2 iuſtificatiõis rudiciarie puni 
tionie 4 eterne gloxificatióio.: que ofa ad 
eferuádao virtuteo pficiũt. Zertio boc 
p3 refpecru gratficatiórs Iam quida 
piẽs ait. bumilitao € noꝛma iuſtitie ⸗ 
ianu i ſapiẽtie:⁊ tenplũ gFe. Et bocé ve 
qi ifta virtus facir bumilírer (üpplicarea 
veraater recognofcere 2 deteſtari offéfjy 
⁊ pꝛoſterni afi pedeoorit ſeruoꝛũqʒ fuou 
3jpfa fup oia impetrat veniã étlonge aw 
plíuo ds queratur.qꝛ 3fac.4«of Deoͤſuper 
bio.r.D.dr.d.g.f.virruteo operádi a cófer 
uandi « certe ficut itt centro oium ftellayt 
4 ccloy afpect? a influẽtie recríffimo 4 
lidiſſimo mnceſſu ocurxür.fic oinz gencrefí 
afpectuo iutenſiſſime eurꝛũt ad bumileo, 
vfi altiſſimo oco of, Excelſus oíío umi 
lía reſ.⁊ al.a lon.cognofcít , Qui ergo ma 
quas virtutes « gras hoz bumilitatéfem| 


ibam 


. affocier vripfao cóferuare nireatur vnde 


00 0A NENMCUSEERSCNE OC RE BK US aiiiq 


VEUNT 


Be tndüctióe c cómenda buriiili fmo:xo. 


Bieroním9 in epla ad Euſtochiũ ait, Nol 
lo tibífupbíam venire oc ꝓpoſito fj timo 
rem séquere in fine.p; igit qp virt? humi 
líratio ẽ digniſſima. Zertioidẽ ꝓbatur 
ex oifficili ſubiectiõe. cum eni tanto fit oí 
gnioꝛ virtus 7 magie meritoꝛia quáto cft 
difficilioꝛ:ſegtur humilitatẽ cffe vigniffi 
iam qꝛ orfficilima iuxta illud pbi fecüdo 
eticboz.Clirt? eft circa bonum ⁊ difficile. 
COs (i querat quare ẽ difficillimũ ptin 
gere ed humilitatẽ.cũ actus eius nó infe 
rat penã ſenſin. CAd boc reſpon. ſecũdũ 
Pe .Jo.ſuꝑ AMat.i.c. Qð oifficultao ral 
pꝛouenit cx tribuo , Pꝛimo cx fua pio 
pia arduitate.qꝛ ois virtue quiro magie 
éarduaa perfecta éz tanto ceteris paríb? 
ẽ inatceffibilío: viribue nfio : c tto opoz 
tet cum foꝛtioꝛi conatu nos affürgere ad 
eam fed buiufinodi élumilitao . q7 Secũ 
do boc puenit ex foit ipulfu.z multa ape 
tibiliratc ſui cõtrarij vchemẽter oradica 
tain naturali ronall que nó ẽ plena fj va 
ua ðorac p confequéo € plena eftimatióe 
finipfi? zütitudo ár prárío « pfidétie:a fun. 
gularítao pꝛecellẽtie 7 glieʒ nulli ſubeſſe 
nulliuſq; legíb? coartari fj in oiburo ꝓpꝛiã 
voluntaté ſcqui exhibent fe menti tali vt 
quafi quedam gloꝛia oet, Et ideo oifficilli 
müeftfenfüo avadíceo füpbie rali menti 
sücdullit? inibitos a fe erꝛadicare.CTer 
fiopiuenit cy co ꝙ contemptue ſui pfert 
quandaz magmtudinẽ incffabilie moꝛtis 
^ ntibilationie. ⁊ iõ grandẽ contẽptum fui 
hoꝛret hoͤ ſicut ſul ambilationé-tantü enis 
homo ſentit ſe eſſe: ⁊ viuere ín. coꝛdibus 
alioz.quárü (c fentit appꝛeciari ab eto qua 
propter oifficile é humilitatis virtuté ag 
gredi. Et ey bocnó imerito grandi mio 
cozona£. IHiá Lu. 14.18. . EMat az. dicitur a 
ofío; ful (c D;cxal.vri Augu.ĩ libꝛo oe pe 
mtéria ficoicit . IHó puteo eum qui fe bu 
miliat fp iacere cum dietũ ſit eyalcabitur 
Et ne oppineris in oculis hominum cite 
exaltationem per ſublimitates ficri coꝛho 


raleo.piomittitur autébutmiitati exalta 
tiofpiritualío.non quia ipfafola cam me 
reatur fed quíabunnlitatio eft popzium 
cótemnere füblimitatem terꝛenam quc im 
pedimẽtũpꝛeſtat ne Domo ad celeftía cen 
dat.b ille Ex quibus concluditur ꝙ quan 
to mato: eft bumilirae canto magto me 
rctur exaltari per illaim regulam füperi? 
oictam.f.Glbi magis oc cauta tbi magie ð 
caufato 4 cfectu Si igitur bumilitae cft 
caufa exaltationie ergo vbi maio: bumili 
taeíbi maio: erit cxalratío, a fic pj prima 
ratio que humilitatẽ comédat « ad illam: 
noo iducit. C Scðo piicipalt inducit nos- 
sd bunnlitatéró ꝓpꝛie miPabiliratro. IH 
fi intime cófiderarc volumuo noftri miſe 
riam facilecft noo bunnliari.eft enim no 
ftra miſeria magie in fpialib?co:poralib9 * 
4tpalibue.q Pꝛio eni inducit nos ad bur 
militarem cognitio ꝓpꝛie miſerie ſpũalis 
tanta é enim na obligatio ad deũ:etiã cx: 
vno folo bencficio cp nunds ad minimam 
particulá poffemuo fatiffacerc .fi ergo alí 
Quae gt'aovel virtuales opationeo babe 
vitto ũlas aoco obtinuimus.⁊ ad maio:é- 
gratitudinẽ bumilitaré « ſollicitudinem 
obligamur. Juxta illó apli.1.cot. 4. £2utd 
habeo ꝙ nó accepiſti:ſiergo accepifti qd 
gloꝛiaris quafi nó accepío . ¶ Pꝛeterea 
peccata grádia ⁊ hoꝛribilia cõmiſſimus:⁊ 
iugiter peccatio peua adumgimuo om 


ni mométo poffümub in omní graui ſcele 


re p:olabere . Hec ẽt ín pꝛeſenti cá onmi 
ftudio poffimuo plene oifcernere vtrũdi 


gui ſumus odío VY amo:c vr iam pꝛobatũ 


eft ſupꝛa. ¶ Pꝛeterea null? ira in ſpũali 


buie bonis pficit:quin poſſit femp vcre oí 
cere fe vilioꝛẽ. omnibus alijs fe reputare: 


inferioꝛẽ. Qð pj ey trib? $m Petrũ.Jo. 
vbi ſupꝛa.¶ oꝛĩo vj cóparando id qo cft 
piopztil alicit ad aliam cy (unt opa dei. 
ppꝛium enĩ homini € ppꝛie cffe oc nibilo 
* quantũe ſt cx fe redire in nibil: fap 
cé nihil peccata ẽt omma cí funt pꝛopꝛia. 

















"ffclíqua vero inquantũ funt opa oct ifm 
partícipitianon bént pꝛopꝛiũ nifirationé 
entíratto ⁊ boni. Si aütboc modo compat 
fe bomo alijs inuenict fc iu infinitũ vilio 
rem illio.ficut oocet ér anſel. CMSecũdo 
pi boc ex cõſideratione eoꝝ que oculta eẽ 
poffunt in alijo fm glo.ad ploili. fecundo, 
Superioꝛes inuicẽ arbitranteo. « Augu. 
in libꝛo oe virginitate dicens. Quidãple 
rumqs habent plura bona exterioꝛa ſi ba 
bent alia occulta interius que pꝛeualent 
omnibus illis vthote aligs coniugatꝰ b; 
habitum martérij qué aliquado virgo nó 
babet:aut non tif quantü ille . 7 ideo fm 
Bꝛego.ſup Sfob.9.c.Scmp o3 bomo mín? 
exnmarc oona fua d$ vona alteriꝰ ¶ er 
tto boc pót fieri cóparádo illð qð ipfe red 
dit veo.refpectu gfay quae fiot deus cor 
tulit ad id qð alter reddit So.refpectu eo 
rum que a oto accepit aut ad td qp redde. 
ret fi tanta 4 alia accepiffet, £t loc modo 
pater nr Serapbic? franciſcus dicebat ⁊ 
ſentiebat c effe oium peccatoꝝ maximũ. 
q extimabat nulli effc fic ribaldũ quin fi 
tanta cí offe cótuliffet qui gratioꝛ no effet 
qᷓ; ipe erat T Secüdo inducit noo ad bur 
milítaté cognitio ꝓpꝛie miſerie coipoꝛalio 
Mam quantũ ad coꝛpus inferioꝛes ⁊ debi 
lioꝛes ſumus omnibus beſtijs iuxta illud. 
Boetij.Si coꝛpꝰſpectes quid imbeciliꝰho 
mine reperire queas: qué muſculaꝝ fepe 
moꝛſus interímit za ſubiecti oibus vanita 
tibus « míferijo.vfi Ber.in meditattóib9 
Si diligẽter cófidereo:gd per oo «narco. 
ceteroſqʒ coꝛpoꝛis meatus egredia£ vili? 
ſterquiliniũnumqᷓ; vidiſti ſi ſngulas eius 
mißias ennumerare velío á$ onerata pec 
catio irzetitaqs vitijs pꝛurienoconcupiſcẽ 
tijo occupata paſſionibus piena femp (n 
malum: in omne vitiũ pꝛocliuis plenam 
emni ofufione 7 ignola ⁊ infra nibil alíud 
eft bó nififperma fetidũ faceuo ftercoy ci 
bio vermifi poft boicm vermío:poft ver 
mem fcto: ⁊ hoꝛroꝛ 4 ficín nó boiem ver 


Sería ſexta cinerum, 


titur ote homo. cur ergo füperbfo bomo 
Attende quod funſti vile femen a fangue 
€oagulatuo in vtero deinde mibijobulue 
vite eypofit? peccato ⁊ poftea vermío 
⁊ cibus vermiũ futurus in tumulo.Quid 
ſupbis puluis ⁊ cinis cuí? conceptuo cl 
paꝛnaſci mißia:viuere pena:moꝛi auguftia 
Cur carné tuã pꝛecioſis reb? impinguaot: 
^[adoao quá poft paucos dies verme. 
deuoꝛaturi fünt in ſepulcro. Aĩam vero tu 
$m non omae bonis moꝛibus que deoa 
angclíe eiue ẽ pꝛeſentanda tn celioib ille, 
4E Zertío inducir noo ad. humilitatẽco 
gnitio ppzie miferic tẽpoꝛalis Ham tépo 
ralia tanto laboꝛe acqrütur multo ruo 
poſſidẽtur:⁊ demũ magno doloꝛe reliqui 
tur:quapiopter nó b caufam ey otuitja 
fuperbiendí.vt oícit ZipTo.a.tbi.6. Diuit 
bue huius.ſ pꝛeci. ſu.nõ (a. potitre bumí 
líandi.vnde nno. oe mifería humanadi 
cit.Quid p:ofint o frater diuitie :Quid 
vara gloꝛia quid letícía mundiscum nóli 
berent boiem 6 mo:te nec oefendanta at 
mite nec erzipiant a fetoze:ccce eni quift 
debat beri gloꝛioſus in aula : nũc latetde 
fpectue füb tumba. qui vefcebat oclítij 
ín cenaculo :mó conſumitur in fepulqto, 
Cur ergo füpbio vermio a cinio2oíuítiae 
pauperibuooífpergédaoaccumulao.cum 
dicat ꝓpheta.doꝛmierũt ſomniũ füuyem 
hil muenerũt oẽs viri diuitiaꝝ in manib? 
füío. hille. ⁊ ſie pz quomodo iducimur «d 
humilitatẽ ratione cognitionis noſtre mi 
ſerie. ZTertio inducit noead umilitaté 
ratio neceffitaríoq: fine ea nemo ſaluatur 
Juxta illud APat.i. Niſi ↄuerſi fuerſti 
^ efficiamini ficut p.n. in.rc. Qð pꝛobal 
tripliciter, qr Pꝛio fic Supbia eft caput 
arcgina olum vítioui « oucit ín perditio 
mem vt oce dicũt: ergo cum cõtrariarum 
caufa cótrarij fint effect^monimerítohu 
milita babet quendá piimatü : ínter vir 
tuteo4 ficut ín infernũ míttít ſuperbia. 
Ita oumilitao oirígit ad vitam eierham· 


| 


| 





De (ndi. comen.humili. fimo 30, 


¶ Secundo ídem pbatur fic. chꝛiſtus eft 
vua ad (lutem 3jo.14.cgo fi via. Qui er 
go faluari vultoposter ambulare per viaʒ 
chꝛiſtũ ambulareautem per chꝛiſtuʒ nibil 
aliud cft nifi eius eyépla ſequi.iuxta illud 
pꝛime o.fo.£2ui oicit fe in chꝛiſto mane 
rexxbet ficut ille ambulauit (pfe ambu 
lare. Qui vult ſaluari fequat humilitateʒ 
chꝛiſti. ergo «c. qr ertt pbat fic exépla 
riter. Sicur in grano frumenti nó p:oue 
nit viriditasmſi puus ín terra purrefcat 
⁊ moꝛtificetur:ſic bomo nen poteft perue 
nirc ad vitam gratie virtutũ 2 glozie.f.vi 
te eternemiſi piiuo depꝛimatur ⁊ moꝛtifi 
cetur per humilitatem 3o.i2. IBifi granũ 
frumenti.c.in terra.m.f.t (m. fi auteg.m. 
f.m f.affert.£y quib? vrilirae 2 dignitas 
bumilitatio patet.Ét pꝛiima buius fermo 
nie pare pꝛincipalis. 


¶ Pars fcmda huius ſermonis ín qua 
comendat᷑ humilitaſ varijs auctoꝛitatibꝰ. 


Ecundo comẽdatuꝛ humilitas ⁊ ad 

eiinducimur varijs auctoꝛitatibuſ 
Et pcipue tꝛiplici.ſ. auctoꝛitate ſacrarum 
ſcripturarũ:auctoꝛitate ſacroꝛũ doctoꝛum: 
4 aucto:itate polyticoꝛũ. Pꝛimo igitur 
comendat humilitas auctoꝛitate ſacraruʒ 
ſcripturarum noui ⁊ veteris teſtamenti. 
€ Pꝛimo auctoꝛ:itatibuſveteris teſtĩ.ſic 
q- Gídit dñs humilitateʒ mc nunc ama 


bit me uir meue xpo Geñ .xix. 
¶Queſitus ín regem Gaul abſcondit fc. 
boi Ue. 


¶ Non ne cũ hulus eſſes in oculis tuia 
caput in tribus rlfaetuo es i. Re.xv. 
¶ [Hon ne vidiſti humiliari achab cosa; 
me⸗quia igitur humiliatus eft nó induci 
malim in diebus eiua tertij Re.ai. 
CAuia humiliati ſunt:auerſa eft ab cie 
ira domini ßi paralipom̃.ia. 
C Humilium « manſuetoꝛũ tibi femp pla 
cuit depꝛecatio Judiiſo.ix. 


4T ui ponis humiles ĩſublime Job.v · 
CAui humiliatus fuerit erít i gioꝛia:⁊ 
quí inclinauerit oculos ſuos ipfe faluabí 
tur Sfobaz, 
¶ Populum bumilé faluü facíeo po.iz. 
¶ IPumileo fpiritu non babítu ſaluabun 
fur poss. 
4E Quia reſpexit in oxationem bumilius 
4 on fp:euit pꝛeces conum Po.ci. 
«47 uia ín bumilitate noftra memo: fuít 
noftri Po. iss. 
¶ Gbí bumilitao ibi fapientía puer.xí. 
¶Gloꝛiam p:ecederbüilitae ꝓuer.xv. 
qr Goelius eſt bumiliart cum mitibus 
qᷓ; cũ ſuperbis diuidere ſpolia. ꝓuer.xvi. 
«4 Superbum fequitur humilitas: ⁊ hu 
milem fpiritu ſuſcipiet glosa puer. xxix. 
¶ Quanto magni co humilia te:in om 
nibus 7 coꝛq; deo inuenieo gratiam :quo 
mam magnapotentía oci (olíuo: ab hili 
bue honoꝛatur Eccle.ʒ. 
¶ Secundo idem concluditur auctoꝛitati 
bue noui teftamenti ficut, 
¶ Geati paupereo fpiritu. ideft volunta 
tc fifoat.v. 
¶ Sufficit oífcipulo vt fit ficut magifter 
eius.i.ſufficere debet cziftuo autc; vilis 
^ abiectꝰa tu ſuperbus ⁊ ellatꝰ:at.io. 
¶ Diſecite a me qꝛ m.ſa.h.coꝛð. Aa.xi. 
¶Auis putae mato: cft. in regno celo 
rum dixerunt oifcípuli oomino.£t reſpon 
dit eio. 
¶ Auicunqʒ bumilíauerit fe ficut paruu 
luo ille ic é matoz i regne ccloy Ada.is. 
¶Ouicũq; voluetit inter voo maío:fíe 
ri fit vefter minifter Bifoat. xx. 
«E ui fc bumilíateyaltabit — EDat .ꝛʒ. 
47 Qui minoꝛ € iter vos Dic maio: élu.o, 
¶ IRolite timere pufilluo grex:quia com 
placuerit. patri veftro oarc vobío re 
gnum Zu. 
«C Cum ínuítatuo fueris ad nuptias re 
cumbe in nouiſſimo loco XALLA« 
Exinaniuit ſemetipſũ foꝛmã (crui 
i 














Feriaſexta einex. 


Et ibidem ifa hunnliauit ſeipſum factu 
obediens vſqʒ ad moꝛtem.moꝛtem autem 
crucis pꝛopter quod.d.e.il.ae.phil.ſccũdo 
¶ Adoleſcentes ſubditi eſtote ſenioribus 
omnes inuicem buruiliratem inſinuate:qꝛ 
deus ſuperbis refl.aür.d.gratia t. pe.s. 
¶ Hüũiliaui (üb potenti manuoet:vt vos 
eyaltet in tempose viſitationis.i.pe.v.Sa 
tio parer comédatá effe bumiliaté aucto 
ritatib? acre ſeripture. Secũdo idem 
pbatur auctouratib? canoniſtaꝝ ⁊ facroy 
doc. CPꝛio auctoꝛitatibꝰ canoniſtaꝝ fic 
diſcur:ẽdo.Nico.papa.5o.di.c.de bio cleri 
cis ficotctt Sancti? ef in hac vita domĩo 
ſub inferioꝛi babitu trzepzebéfibiliter fa 
mulari d$ atra indebite petendo dãnabily 
in profundü oerergi. D ilc , qi Califtus 
popa.xj.q.5.c.tuftum iudiciũ ſic dicit. Pe 
lio: ẽ in malefactis humilis facta ↄfeſſio 
qᷓ; in bonis ſuperba gloꝛatio. ¶ Item cx 
octaua ſynodo oc pe di.ꝛ.c.i.ſcrihit Exer 
citia humlitatis funt fi fe vilioꝛibus exer 
citijs ſubdat:⁊ officijo:⁊ miniſterijs indt 
gnioꝛibus tradat. Ita enim ab arrogantia 
que cft umane gloꝛie viriuj curart pote 
ritwt ur confactudie humilitatis affcct? 
vltra non incidat ui arrogãtie ⁊ vancglo 
rie delictum. ¶ Luciꝰ infuper papa tertí? 
cAd aureo extra de tempo.o:d. ſic dicit. 
Mone ſtius 2 tutius eft ſubiectis debitam 
pꝛepoſitis obedientiam ín inferioꝛ muri 
ſterio deſeruiri d$ cum pzepofiroxá ſcanda 
là gradum appetere dignitatez. hecille. 
Et oc hac materia babetur. 8.ot .c. £uo 
niam, i glo.c.fi.oc ma. obe. in glo.fi, 
c.i.de religtoo.fuper verbohumilitatis i 
clementio.vbt bct qp fclLa eft humilitas 
claute:que aperit regit celoꝛum:⁊ referat 
miniſteria ripcurarum ; ¶ Secundo ad 
duntur auctoꝛitates ſacrounn doctoꝛum. 
Hiero.enum ad Antoniũ monachuʒ dicit. 
Dñs noftcr humilitatio magiſter diſce 
ptantibus oc digkitate otftipr 
piclocndtt ey paruslioot agi 





vul ap 
asnoftrü . 


non fuerit cóuerfuo vt infano mon potift 
futrare regnum celo:j.item Hiero. ad c 
lantíam IBilil habeas hũilitate pꝛeſtanti 
us niloilq; amabiliuſ. bec eft eni pꝛeeipua 
obferuatrix. c quati cuftos quedam virtu 
tü omni nibus cit quod noe tta ⁊ bomí 
nibus gratoo,z oco faciat. jifi vite meri 
to mague humilitatis infirini fumue pio 
pter quod fcriptura dicit. Quãto matte | 
4c.quare vltra fol.ma. Quod ne tantũ do 
cere fj ét facerc viderek:ipleuit exẽplo dũ 
vifcipulog pedeo Lauat.o6 traditoꝛẽ ofdo 
excipit:dů logt cá ſamarit ana:dũ ad pea 
fib f:denre Maria de celoꝛũ oifputatré 
gio : dum ab inferis refargeno bumũmu 
licreulio appareſcit.Et iterũĩ epiftola ad 
Ruſticum monachum vt babetur.os.oí, 
c.oiacom fic inquit. Ita enim deus noſſer 
opᷣs vmuerſa diſpoſũi vt qui maioꝛ fe qt 
diderit mino: eſſet:⁊ qui minoꝛ videretur 
maioꝛ exiſteret.hec ilie. CGreg.etiq lo 
queue oc Sob laudibus in.aꝛ li.moꝛ.dict 
APirentur in eo qui volunt caſtitatis cõ 
tinentiam itegritaeg tufticie vifcera pi 
tatíe:cgo in co nou minue admiro: cff 
fionem humillimam peccatozü:ds rotfüb 
limia gefta virrutis Scio quía infirmis 
tio verecundia:plerũqʒ bzeutoufeft cta 
minio eõmiſſa peccata prodere dj non ad 
miſſa vitare:⁊ vnüqueda malu; qᷓ;uio to 
buſtius vitetur:tamen humiliꝰ perditir. 
Et idc; in.ꝛ7 ·moꝛa li dicit.Ego oauid pl? 
ſaltantem flupco d$ pugnantem pugim 
do inqᷓ; bofteo fubdídir. Saltando aürc 
ram dño femctipfümvicirqui ait luday 
yt fiam viltoz 5 factuo fim eroqs bumil 
inoculío meio.hᷣec ille. CMCriſo inſuperiĩ 
cab.lu.dicit. Si mixta in peccatis bunill 
tas ram facile currit: vc iuſticiam ſupbie 
coniunctam tranſeat fi iuſticie coniũxero 
eam quo non ibi aſſiſtet tribunali tpfiotut 
no in angelozum medio. Zuguſtimis quo 
qs in eputola ad dioſcoꝛum fic dicit. Hul 

la alia ad capeſcendam veritatem eſt yin 


(004 MN Dl mn oi e E E qe Tue a EET aca rA 


"£egmen,c indu.ad umi fermoao, 


üibumilírae tquotiéo interrogarce boc 
dicerem nou q alia non fint pꝛecepta:que 
dicantur:ſed nifi bumilitae onmia quecü 
q; benefacimus « pꝛeceſſerit ⁊ cemitata.⁊ 
€ófecuta fuerit:⁊ pofita qum intueamur: 
⁊ appofira cut ad(xream?:z impofita qua 
impꝛumamur.Jam nobis oe aliquo bene 
facto gaudentbus totuʒ extoꝛquet oe ma 
nuſuperbia.vicia quippe cetera in pecca 
tis. Superbia vero 4 in. recte facris timẽ 
da eft nc illa que Laudabitur facta funt ip. 
ſius laudis cupiditate amittãtur.ita ficut 
rectoꝛ ille nobilliſſimus cü interrogatus 
eſſet quid ei pꝛimum in elloquentie pꝛece 
ptis vider̃ur:obſeruare opoꝛtere pzonutt 
ciationem dicik reſpondiſſe:cum quereret 
quid ſᷣo eaudem pꝛonunciationem:quid 
tertio, mbil d$ pꝛonũciationem dixit.ita 
fitu interrogares:⁊ quotiẽs interrogarcf 
de pseceptie chꝛiſtiane religiólo:ibil me 
aliud refpoudere nifi humuitateʒ liberet, 
Et fi foꝛte alia picci neceffitae cogeret:hu 
militati buic faluberrime:quam oomin? 
nofter Jeſus cbiftue:vt oocerer humilia 
tuo cft maxime queda; aducrfatur:vr ita 
vicam imperinffima fcientia: dũ moo fcire 
gaudemuo. quid anaximádroe:quid ana 
xer:quid Piᷣagoꝛas ſenſerit vt oocti eru 
ditiq; videamur ct a vera ooctrina «cri 
ditione longe abſit.hec ille.£t in lioc ſalu 
taribusdocumentis.idem ait roga tuos 
yt i omnibusſuis operíbuo bumiliter co 
ram oco agant:quicquid et acceptum fit : 
quia nonerit graruʒ oco quicqd. homo fa 
cir in ſiperbia Quod autem Dumiiliter fit 
boc eft et acceprum:quía bumilitas virtu 
tum füblimitae eſt: co ad regnum celoʒũ 
quilibct.ende venter nifi per bunilitaté? 
Eif»ulto:um autem tempo laboꝛeo:⁊ 02a 
tióeo 4 clemofine :⁊ ieiunia: vigilie:ſi cü 
fuperbta finem habuerit pꝛo nibilo apud 
deum compurautur Zícceptuoeft oco vir 
humilis:⁊ ĩn fe ocum gcftat tam paulari 
füpertuo diſcernimus oe fuperbíc malo:f 


pꝛopter tibi fübditoo:meceffaritim boc To 
cum muent : t contra ſagittas diaboli ot 
fcant clypeum humilitatis. Superbus au 
tem eſt oco odibilis ⁊ diabolo ſimilis.hu 
milie licet habitu uil fit glieſus eft tamẽ 
apud oeum.Guperbue autem.⁊ ſideꝰ coz 
poꝛe elleuatus videatur aſpectu tamen 
apud ocu; opertbus uil eft. verbis 4 ge 
ftio « vultu «inceffü.fempe: eius dignoſci 
tur füperbia ⁊ leuitas.hec ille, q7 Eertio 
ad idem adducuntur auctozitateo polytí 
coꝛum ⁊ paganoum.Tlam.C. oc dona in 
ter vir. vxo.l. fi. ſeribitur. Mibbil tam pe 
culiare imperiali maieſtati d$ bumilitao: 
per quá ſoladei ſeruatur imtatio.hec ibi. 
¶ Pꝛeterea pbi pagan boc idem affir 
mant. Naz prolomeus orat. fui inter fa 
pientes bumilic: eft ſapiẽtioꝛ exiſtit fteut 
lacue p:ofundio: ceterto lacune aqua co 
piofto: ẽ.hec ille, qz Stem li.s.x etaploi 
fice dicit. Qui humiliat ſponte melio: cft 
qᷓ; qui humiliatur vi.Seneca iu epi.20.ad 
lucillum dicit. Redige re ad parua cx qui 
bie cadere non poffio.qr elalcriufquoqs 
marimue li.g.dicit. Nulla eft canta bumt 
litas que oulccdine gloꝛie nó tangat. Po 
ſtremo Zullino.sli.oc queſtionibus tuſcu 
lanieoicit.bumilio nẽpe virtutef recipit. 
Ét ccce quot auctostratíbue comendat᷑ Du. 
mulítae:patetqs para fa uiro ſermonis. 
4 Pare tertia b? fimonie ird ponüt ds 
pla exépla qbus inducimur ad. büilitaté. 
mm Ertio a vltimo iducimur ad bumt 
x litaté triplici exéplo qb? coméda 
tur büilirao foci rpi virginia qz t 
mo oíco ad bumilitatem inducimur cxé 
plo dei oc quo dicit Petrus 5o. vbi ſupra 
tp lícet in eo nó cadat humilitas:pꝛout ot 
cit fut contcmprum:tamen ineo cff. pꝛout 
dicit ſũmam condefenffienés prout dicit 
rectiffimameftimationem ⁊ adequationẽ 
feu oꝛdinationeʒ omniũj.Nam deus tantũ 
€ condeſcenſunis qp nóocdignat ĩmediate 
aſſiſtere infümío creaturio : SUE 
d 


























m 


Seria foyta einerum. 


quit etíam mediate triburt eio totam coy 
eſſentiam: ⁊ virtutem imediate in ſemetip 
fo omnia poꝛtans:continens ⁊ cófcruana 
fi omnibug ſuã fimilitudinem ⁊ bomtaté 
pꝛo eoꝛũ capacitare oiffundeno qp cun 
do inducimur exemplo dxifti qui fuit bur 
milio nafcendo:viuendo moꝛiendo fimul 
⁊reſurgendo. ¶ Pꝛimofuit hũilis naícé 
do. Nam nafci voluit de matre paupercu 
lam domo aliena ⁊ ii ffabulo publico ⁊ ñ 
pꝛopꝛio.vnde dicit᷑ non erat eilocus in di 
uerſoꝛio. Pꝛeterea poſitus cft in pꝛeſe 
pios pauperculis panteinuolut? lus. oe 
quo dicit Hieꝛo.hic paruo terre foꝛamine 
natus eſt. Secũdohumilis fuit viuen 
doꝛin veſtibus.⁊ in geſtiſ. ¶ In veftibuo 
dico:quia vr babet Jo.io.Erat aũt eiuf tu 
nica inconſutilis oc füper córexra per to 
tiz.i. cilicina fic foꝛmata ficut. pꝛophetatũ 
cft po.c8.pofüi ve ſtimentũ mcum ciliciũ. 
Et ibi hoc norat THico.oe lyra. C In om 
nibus quoq; geſtis ſuis himilitatem oe 
monſtrauit yt euangelia inſpiciens pleni 
ue poterit vidcre .IHam erat ſubditus pa 
ventibuo Lu. ßo Fugit dignitates 7 bono 
res ideo fugit ín montem cum vellent eũ 
faccre regem Jo.o. Item dixit Petro 4 
duobo filijs zebedei. Nemini dixeritis vi 
fionem banc Mat. 7. ſ.ad fugiendaz glo 
riam. ¶ Zertio fuit humilis moꝛiendo ⁊ 
reſurgendo:qꝛ humiliter tand$ agnus má 
ſuetiſſimus ad victimam ductus cft « tan 
dem hoꝛrida « vitupcrabili moꝛte crucis 
bamnatuo eft:ficur pꝛophetatum fucrat. 
Sapientie ßo.aſoꝛte turpiffima condem 
nemuo eum. Reſurgendo non minus bu 
militatez ocmonftrauit pꝛeſertim oifcipu 
loo firatrco appellaſdi.AMat.vltimo illie 
mulieribꝰ. Nolite timere. Ite nüciate fra 
trib? meis vt cát ĩ galileã. Bene.ergo of 
xit xpo Mat.xj.diſcite a me quíamittte 
fum «.b.c. apoſtolus ad pbil'. fecundo 
bumiliauit ſemetipſum factue obedicne. 
1c deo pulchꝛe Ztuguft.oicitli.oc ſaucta 


virginitate.c.59.fRon te anumacbiiftím 
vt diſcas bumilitatem ad publícanoo 4 
peccato:zeo mitto quí ramen in regnum 
celo:um pꝛecedunt ſiperbos:ſed ad regq 
celi te mitto ad cum per quem creatifimt 
bomines: qui creatue eft inter bominte 
b:opter bomince ad fpeciofum pzefilijó 
Propter filioe bominum ad eu; qut oomí 
natur angelis imoxtalibue : quibus certe 
bumilitae finnleo non íniquitae facit, 
¶ Zertio inducimur ad. bumilitate ré 
plo virginio &»aric p:opter cuius humi 
litarem exaltata eft ficuripfa teftarur lir 
pmo di.Quia reſpexit.h.an.ſue.e. em 
€x boc beatá me di.oéo generatióco. vi. 
Aug.in ſermone pꝛimo ð natwitate virgt 
nie fic comendat chꝛiſti ⁊ virginis humi 
litatem di. Holi timcf filia fron, Ecc rex 
tu? veniet tibi manſuetus ⁊ mittis ſuper 
nubemleuem.i. ſuper virginem Aarian 
quam tibi ipfe exhibuit fine coꝛpoꝛio poit 
derc gcnitricem.venit ind$ manfüctuore 
quicícene fuper maternü fuum humilem 
4 quietus trementé verba fua. venit igitur 
manſuetus implere celos tranfilicno por 
humilem ad ſuperbos:⁊ celoo nó ocrdin 
quen inflatoe tumoze fuperbie appoſi 
to üilítatie remedio velut emplaftrovt 
mittio ipſe curarʒ. O pꝛofũda bumilítas 
^ excellentioꝛ altitudo ſapientie a fcientie 
ott angeloꝛũ panielactatur vbcribue ma 
trío. Fons aque ſalientis ĩ uitaʒ eternam 
ſamaritane pfigurátt eccle ſiaz aquá porti 
lauit cõuiuare cũ publicãis ⁊ peccatotib?r 
non recuſabat cui familie celeſteſcum tre 
mo miniſtrant regulifiliũ:rex reguyfe 
cit ſanũ narrandi deficit tempus noua fé 
cit in feculo qui nou? venir in feculu;. bec 
ille. Sequamur igit humilitatis víam ca 
viffimi fratreo orm v3 Jeſum xpm fi quo 
fpfe pzoceffit:peruenirc cupime cuj eo 
perpetuo regnare quod dñs concedat ip 
fe dñs Jeſus xpo qui vir in trinitate p 
fecta in ſecula ſcculoꝛum Zümen, 





E 





Las 7» 

«e Mp wd 

Ver v (pel j - À 
qisbbato cinerum oe bumilítate eótrí 
tionte « oc contrictionto fr'uctificatione, 
Sermo.xxj. 





[) Xfienco enim et vide 
runt 2 turbati fünt.fcrí 
o bunt bec veꝛba AMat. 
6.c.⁊ in euigelio oceur 
rentío ferie Sicut eni 
frate cariffimi quodá 
modo füperbia reperi 
tur ín omni vitio:⁊ o nne circuit peccati. 
fuxta illud ſapientie.o.initiuʒ omnie pec 
cati (uperbia:quía fine ea eriá nullũ pecca 
tum eſtwt dicit Aug. 3n omni enij pecca 
to eft contcmptue quidam ad. fuperbíam 
ptíneno.ira per contrarium neceffe eft ad 
emne peccatum expellendü lurmilitarem 
reperi contrariationis quia fm pm fo 
ethicoꝛũ.edicine babent fieri per con 
traria «idco pꝛophadicit co: contritus : 2 
humiliatum ocue non ocfpicíce : que con 
tritío in euangelío hodierno per mare ot 
ctum ab amaritudine figuratur. « cum vi 
dct deus co: contritum « bene difpofitus 
infundit illi gratíam ſuaz. deo oícüt ver 
ba pꝛopoſita Omnes enim eũ.ſ.deum pez 
gratiam mbabitantem viderunt.i. adcffe 
cognouerũt.⁊ rurbati ſunt per vcram con 
tritionem:de qua quía tu tracratu oe pent 
tentia multa diximus impsefentiaramqs 
1bi ſiluimus ette vriliratem ⁊ comédatio 
Wem percurramie b:euiter , Secundü oo 
€to:co ⁊ theo.Cõtꝛitionis fructus triplex 
aſſignari folet.q Pꝛimus quoꝛũ dicitur 
remiſſio culpe.qr Secüdue ablatio pene. 
¶Tertius collatio gratie ⁊ gloꝛie. 
«bare puma buure ſermonis inqua 
peclaratur qüoper virtutem contritionio 
tollitur omnte pena. peccato oebita. 


j Y igitur oe fructib? contrítío 


itio agenteo eft ſciendũ. Quod pꝛi 
mue qui affignari folet otcítur "IRemiffio 
€ulpe.per veram enim contrítioné omnia 


MM, Qi agire yndeanv] Pone m 
c fruetifi. vtili.otrictionfo fio at, 


peccata quamuis maga ⁊ hoꝛrendare 

mittuntur.quod probat Pm Alex.de al. in 

parte in tractatu oc iuſtificatiõe impij 

4. f.to.int. 4. oi lar s. i.tripliciter!ffató 

ne f.auctozitate :4 evemplo.qr Pꝛimo p 

batur ratíone triplici. CPꝛimo fic cótrí 

tío eft olo: gratie infoꝛmatus:ſed gratía 
gratum faciene omnem eulpá oelet.crgo 

contritio eft per quam culpa remittitur . 
¶ Sccundo fic virtuo ⁊ viti ex. eifdem 

caufie contrario modo acceptío generant 
4 cosrumpütur fo etbicoy. fed peccati có 
mittitur per inoꝛdinatũ amozem. ergo re 
mittik per oꝛdinatuʒ amoxem fed amo: ca 
ritatto caufat oelotem contrítionto, ergo 
contritio peccatũdelet. Tertio fic per 
complacentíam et cófenfüm volütatío ín 
troducta elt culpa 4 conferüatur ineffe: fg 
ficut dicit pfo i libꝛo thopicoꝛũ. Si oppo 
fitum eft caufa oppofití ⁊ pꝛopoſitũ eft c 
pꝓpoſiti.ergo fi ocbet tolli culpa neceffe € 
typ tollatur per oiíplicentiam fiue diſſenſũ 
voluntatis.Hic aüt diſſenſus ẽ contritio, 
ergo c (p Sed contra boc arguit tribus 
fcripture facre auctozitatibue. Pꝛima 
€ft eccle.i.c. vbi dicitur. Timoꝛ oomint ex 
pellit peccatũ.nam qui ſine timoꝛe ẽ non 
poterit iuſtificare. ergo potcft fieri fcóm 
boc iuftíficató fiue peccati eypulfio motu 
timoꝛis:non ero neceffaría eft contritio. 
¶Secũda eft lu.7.vbi babetur. remittüi 
tur ei pe am.q.d. multu; vbi glo. Ardoꝛ ca 
ritatio peccato: rubiginem in ea confu 
pfir.ergo «cq X ertiacft lu.s. vbi dicitur 
foluepeuo remittit peccata. ergo non eft 
ipfa cótritio peccati remiffiua qr Ad boc 
rũdẽdũ ẽ ꝙ caufa remittene peccatum eft 
triplex. qr Pꝛima eft cffectiua ⁊ pꝛincipa 
lio.aficfoluoocuoremittit peccata iuxta 
fecundi auctotitatem allegatam.vnde Ci 
pian? i quadá epiftola dicit.Solus deus 
mnferert pót veniápeccatie que in ipᷣm co 
miffa ſunt ſolus pót ipfe largiꝛi:q peccata 
ufa (pe poꝛtauit:qui pio nobio ieu 

h ij 























Sabbato einen. 


deus tradidit pto peccatis noſtris.homo 
deo maio: effc nea poteft necremittel aut 
donare iudulgentiaſua feruue poteſt.qð 
i deum delicto grauiori cõmiſſum ẽ. He 
adbuc lapſo.⁊ oc accedat ad crimẽ fi ne 
fciat effe pꝛedictum. APaledictus homo 
qui fpem ſuam ponit in homine ofío oꝛan 
due cft ofío noftra fatiffacrione placaud? 
eft qui negantem negare fe dixit :qui om 
nc iudicium oe patre ſolus accepit . Dec il 
le. Secunda caufa remitreno eft diſpo 
fitiua virtualiter  talíe cft contritio que 
diſponit animag ad remitfionem peccati . 
4 Zcrtiía adbibita eft inftrumécaliter: 2 
fic cft (acramentum : 2 quia. contritio eſt 
pare facramentipenitéric:dcoijpfa contrí 
tio inſtrumentaliter operatur: ad remitfio 
nom peccati. vnde norandü eft qp i pecca 
to füur tria, f. Zíctio mala que expelli 
tür timoꝛe :quia malus cetfat a malo ope 
re timoꝛe pene.a fic babet illud intelligi. 
Zumoiofit expel.pec.£ft ctiáín peccato i 
terio: macula: «tfta tollirur contrictione 
vatione gracie qua cócermitur qr Vltimo 
elt in pcccato ſcquella « ifTa tollitur ardo 
re caritatis.⁊ fic intelligitur ulud. glofe 
sardo: ca zc. vnde dicũt ooc.p timoꝛ ſe ha 
ber ad tuftificitionem vt pꝛeparatio cótrí 
tío vt operatio caritatio ardox:vr coſuma 
no étfic patct oy contritio. cft cárewiffio 
nio culpe, Secundo Doc ide; piobatur 
aucro:itate triplici.pꝛima eft glo. fuper il 
lud po.Sacrifium oco.s, contri, que fic 
dicit. Coꝛdis contritio eft facrificium quo 
peecata ſoluũtur.Et fübdirur mn pe. ICor 
contritum « bumiliatü.o.n.ocfp.oicit eni 
ibi glo.ocuofpernit thaurum 4 bürcum 2 
omma que tempus babuerunt:oumaligd 
pꝛomitterent futurum :ſed tur ocuo nó oc 
fpicico co contritum tibi diſplicẽdo offen 
fami: ⁊ humiliatum facerdoti confitendo. 
culpam:humliatum non ellatum peccati 
excufando:fed humiliatum confitendo pit 
qo oicit contrirum poſtea unnliarum:qz 


non poteft co: bumiliarfs nífi fuerítpitqe. 
contritum bec ibi. Secũdaauctoꝛtas 
eft fido: fic dicentis.Compunctioẽ bu 
milita mentis ambilanfpeccatü. qz Ze 
tia eft Oꝛigems omel. A .ficoi . Quanto 
amplíae coͤpungimurrtanto ampliuo pet 
catoꝛum relaxantur vincula. Quod ſi 
contra arguitur per auctoꝛitatem Grego 
rij fic di. Quiſquis peécara plangit nccta 
men deſerit:coꝛ quidem conterit led bumi 
liarí contemnit.ergo licet contritio requi 
ratur ad iuftificattonem poteft tamenuó 
fuftificatuo effe contritus . ¶ Ad bocrit 
detur ꝙ contritio inquantum eft oolo: € 
a li.ar fic uon delet peccatum. inquanũ 
vero contritio cft oolo: gratie infouma? 
imitritur adeo.etlſic delet peccatum.quam 
do ígitur quie conterritur nec raméodt 
rít peccatum:doloꝛ eius uon cft gratia in 
foꝛmatus:⁊ ideo peccatuʒ eius non remit 
títur.et fic babet intelligi dictuz gregorj. 
¶ Tertio boc ides probatur exemplo mr. 
xime Dauid oc quo ßi Pe. xi. «rj. oic 
tur q poftás mfir exercitum cótra filios: 
Zlmon ipfe remantit in terufalés poft m 
ridiem fürgeno a ſomno ficas ocambulio 
in folarío domus fuc ex aduerſo viditber 
fabeam:vrie vxoꝛem fe lauantemqua; td 
fe adducta; perpetrato adulteriomifitad 
eius virum vriam in caffrío vr veniret: 
eum allocutue fuiffet regen noluit od 
dere in domũſuam ⁊ do mire cum vyoi 
fua fed doꝛmiuit antc foꝛes regíae eũ (tr 
uiooauid.fcripfit autem epiſtolam oand 
ad Joab oucem militie per manũ vrie of 
cens:ponite vriazex aduerfo belli: vbifor. 
tiſſimũ eft pꝛelium:⁊ derelinquite euyvt 
bercuſſus intereat : quod etiam facum 
t'uít.sfoab ttaqs reſcripſit dicẽs:ad oatid 
pieualuerunraduerfam nos viri eggreſſi 
sd noo in pꝛelium.⁊c.quin z ferto tuu 
vriao etbeue moꝛtuus eft.£auid autem 
reſpondit ad 3joab fcribeno, Ion te frr 
gat iſta reo svarüro cft enim egent bel 


NEMNM——O——— 8 


De fruetifiit vtilf.eontric.fertyo ar, 


Tis nũc Dune mimeillum confümit gladi? 
Berſabee autem plangit virum fui :tran 
factos luctu oauíd uitroduxit eam in o0 
mum füam que peperit ei filum : ⁊ oifpli 
cuit hoc coꝛam oomino. Et ſequitur in.xij. 
c.Miſit quoqʒ; dũs Nathan ad dauid: 
Qut antc cum ſtans dixit ei. duo virierant 
in ciuitate.vnus diues ⁊ alter pauper. ot 
ues autem babcbarouce ⁊ bouce pluri 
mos valde:pauper asté nihil omnino ba 
bebat pꝛeter vnam ouiculã quá emerat:⁊ 
enutricbar ⁊creuerat apð cü cüfilijo ſuis 
fimul oc calíce ciue bibéo 2 oc panc come 
dens.⁊ in ſinueius doꝛmiens.eratenim et 
ficut filia.cum aures peregrinus veniſſet 
ad diuitem parcens ſuis multis tullit oui 
culam pauperis:⁊ pꝛeparauit cibus homi 
ni quí vencrat ad ſe. Iratus dauid numo 
dixit ad Hathan.vinit dñs quoniam filt 
uo moꝛtis eſt vir qui fet bác. ouem red 
der in quadruplũ ac.dixit aurem Hathan 
Zu es viꝛ ⁊c.cõnumerat et beneficia colla 
ta ⁊ ſubdit vriam etheum percuſiſti gla 
dio ⁊c.Et dixit dauid.peccaui ⁊ Hathan: 
dominus quoq; tranſtulit peccatum a te. 
hec ibi. CHoc ídem exemplum babetur 
S5o.di.in.c ponderet.vbi dicit poſt dignaʒ 
fatifracrionem poffe redire ad honoꝛem 
credimus reftante oominoper pꝛopham 
dauid qui agenepenttentiam drit: Red 
dc iibi le.ſal.tui ⁊.ſ.p.c.me. 3fpfe namqʒ 
poft penitentiaʒ ⁊ alios docuit ⁊ ſacrificiũ 
obtulit dans exemplum doctoꝛibꝰ ſancte 
eccleſie Si lapſi fuerint:vtrüqs facere pof 
ſe:docuit enim quando dixit docebo ini 
Quos vias tuas:⁊ impij ad re. conuertent᷑. 
Sacrificium deo pꝛo fe obtulit oum dice 
bat.Sxcrificium deo.s.cõtri.videns eni 
pꝛopheta ſcelera ſua müdata per pemten 
tiam non oubirauit pꝛedicando 2 domino 
liberando curare aliena . muratur ergo a 
peccato bomo: gratiaoei reſurgit a lap. 
fu ⁊ in pꝛiſtino manctofficio, bec ibi. boc 
Aden exemplum habetur i .c.yt conſti 





tueretur eaderit oí/2.0.7.5. Item eu oa 
uid.⁊ de pe.oi.fcetida.$ ocniqs «01.5. 03 
uid.c.toxam:⁊.c.ille rex. vbi ott Zmbꝛo.⁊ 
babetur originaliter ii apologia oauid . 
AIlle rex tantus 4 potene nec exiguo qut 
dem momento manere pene fe oclicti paf 
ſus cft confcienríam fed pꝛematura confeſ 
fione atqʒ immenſo doloꝛe reddidit pec 
catum füum oomíno . £r infira ocniqs oo 
minum oolo: intimimouet affectus vt à 
Mathan diceretur:quoniam penituit te:⁊ 
dominus tranſtulit peccatum tuum. ba 
turitaeitaqs veme piofundam fuiffc ve 
gis penitenttam oeclarauit que. tanti er 
Foꝛis offenſam traduxit . becibi.fitio de 
pꝛimo fructu contritionío:ac parte pana 
huius fermonio. 








¶ Pars fccunda huius fermonto:n qua 
oedaratur ꝙ per virtutem contritionis 
tollitur omnis pena peccato debita. 


Ecundus autem contrítionte fitt 
Xctus dicitur ablatio ad cuius cut 
dentiam fciendum eft quodouplcy cft pe 
nafcilicet eterna tempozalío . q7 Pꝛi 
mo crgo pena crerna tollitur per contri 
tionem ⁊ mutatur in temporalem : quod. 
p:obatur fic.iCulpa moꝛtalisdeletur per 
contritionem : vr dictum cft : (ed cuiua 
eftoclerc caufam eft oclere etiam cffec 
tum neceſſario contunecum : cum igitur 
pena eterna necetfario fit adiuncta pecca 
to moꝛtali vt effectue caufe ; fequitur ꝙ 
ficulpa ocletur per contritíoncm ꝙ etiag 
pena eterna. ¶ Ad cuiue euidentiam no 
tandum cft fecundum Alexandrum oe 
alce vbi fup:a , uod oolo: coutritionte 
eft duplexſcilicet partio ſenſibilis ⁊ iſte 
doloꝛ eft finttuo:z partis ſuperioꝛis qui 
eſt quodammodo infimtus.reſpectu gra 
tie infoꝛmantis:⁊ refpecru diſſenſu volum 
tatis ab ipſo peccato cum actuali vel 
habituali deteſtatione — finc fure 
hk itj 



































— 


Sabbato einerum. 


bícefi.(gitur qp afa per ſe loquẽdo dimitti 
tur culpa fed afa cũ oiflenfü perpetuo vo 
luntatio ⁊ oeteftarióe peccati fine fine ot 
mittit rcat? penc cterne snó tfi ex ipfa vo 
luntate ſz cx gfa cũ ipfa volũtate. inc € 
ꝙ fuerüt aliqot. q gra per fe hʒ quendag 
effectü-Zlliü fmm q» comungit cum doloꝛe 
fpüali. Zertiü $m q contingit doloꝛi fen 
ſibili.Quartũ fm ꝙ contügitoolo:ipaffio 
nio ſiue mißicoꝛdie qua peuitée effüdit fe 
€irca opa pietatie adiunctis ieiunio ⁊ oꝛa 
tíonc.Éffect^auté gre fm fe eftoelere cul 
pam Pm q ct adiügitur oclo: habitualis 
cũ deteſtatiõe poteftate oelet reatü pene 
eterne Scðm o adiungit ei oolo: fenfibil 
oclet peni purgatoiiá com q coniungi 
tur operibue mifico:dte : a fatiffactionio 
Que in tribuo predictis confiftiroelet pe 
mam tempozalé.patet ergo ꝙ pfecta cótri 
€tio delet penam eternalé. £29 fi contradi 
catur bolo: cótrictionto cft fiitus:h pro 
peccato moꝛtali oebe£ pena infinita.ergo 
4E. Zld becoicendi eft ꝙ doloꝛ otríctióio 
h fit finituo quantü ad. intenfioné ficut ét 
pena peccato moꝛtali debitaẽ finita quát(i 
ed intenfioné [abet tfi contrictio ipfa ifi 
nitaj virtutéey gra qua infoꝛmatur quia 
fa babet quandá infüntaté : quanti ín fe 
eft q: iuſtitia ppetua ẽ zimostal'. fapiétie 
pꝛimo:⁊ $m boc pót valere ad ocletíoneg 
culpe ⁊ pene eterne. Secũdo per cótri 
ctionẽ fit ablatio pene tẽpoꝛalis eadem ra 
tione: a foꝛtioꝛiqꝛ frg zlugu.quecüqs pa 
timur peccata noftra meruerüt . mo ſᷣm 
£lle.vbi füp:a peccano mostaliter nõ ſoluʒ 
meretur penam tẽpoꝛalẽ a erernáf$ etiam 
meretur pen redactionto in nihilũ:ideo 
eum co dominus agit mifcrico:diter:ipm 
tion anibilane iuxta illud tre.5. AMißicoꝛ 
dic oiii quía uon (ümue confümpti. fum 
igitur vt patet ex cótrictione oeleatur cul 
pa:⁊ tollatur. penacterna ergo a foꝛtioꝛi 
per eandé tolletur « tẽpoꝛalis nam plua 
Scceptat deus interioꝛẽᷣ co:die affectu; ds 


exteríox aetũ:hh pev aet ꝰexterioꝛeo penità 
tie abfoluit [»ó ab omni pena tépozali .er 
go multo magío per effectüinteriox f.có 
trictionéz intellige bic $m Zflexan oc st 
tolli per contricttoné peram tẽpoꝛalem fi 
ipſa contrictio fir magna 4 doloꝛe ſenſibili 
^ actualiter frequétata:a tanta pót effc ꝙ 
tota; remittit penó tpalem qð multio exé 
plie ps pzefertim p exemplüoe iuuencula 
quadá que cũ pfe cómifccbat q5 mri cum. 
notum effet filiá redarguit. at illa dure fe 
rene matré interfecít : quo pt odío bére 
filíá cepit .q5 cernene « prem doꝛmienteʒ 
occidit: publicü ſcoꝛtũ € effecta. fouadag 
autẽ oie p:edicante quodáfcruo dei ⁊ fa 
ciens fermoné oe mifico:día vci expleto 
ſermõe follicita fco:fuy iuuencula quefiuit 
abeo fi tanta effet miPico:dta oci quantá 
p:edícaucrat . at ille multo maioꝛem eſſe 
refpon.às ꝙ ipſe dixerat. Illaq; ſubiunxit 
detis mibi penitentiã q: adhuc cõfido de 
bac táta oci miß icoꝛdia.Ille pp tot bow 
dafcelera quid fübito ei niũgeret neſciẽs 
dixit ci.expecta poft pꝛadiũ:dũ pꝛedicaue 
ro tibí penitentiã imponam. Ilia át dixit 
offe pefperatie oe falute mea .Sfllc.non de 
fpero:f;loco penitétie ſolũ iniungo ribi vt 
expectes.at illa táta contrictíóe ẽ affecta 
qp eius co: íntrínfec? eft fciffum.a ſic moꝛ 
tua.p:edicato: át (uffit,p ea oꝛare 4 facta 
eſt vox de celo oiceno .nolite oꝛare pto ea 
Qt eft i celo ⁊ ipfa pót ozare p vobio .«fic 
patct ſecũdus otrictionto fructug «paro 
fecunda pꝛinci palío . 
¶ Paro tertía huius fermoníoin qua ð 
claratur qp per cõtrictionem gratia acqui 
ritur in pꝛeſenti a gloꝛia in futuro. 
Értío ⁊ vltimo ponendue éali*có 
tríctionio fructꝰ i o:die tertius q 
of Zideptio.f.gic « glie. Ham ꝙ per có 
trictioné acquirat glozia tque fiic gratia 
baberi nó poteft.triplicipbatur vía ("fna 
tiõis.ſimilitudinio.⁊ auctoutatio 4r Pꝛi 
mo pꝛobatur. Natiõe ſie homo abfolutue 





sb omm eulpa 2 pena moꝛiẽs ad celü mox 
eucllat eo qp ín tali nulli obftaculü reperi 
tur:ſed contrictío pfecta vt ex ſupꝛadictis 
pʒ abſoluit ab oi culpa « pera ergo animá 
euollare facit ad regna celeftía . 47 Scðo 
boc idé p:obatur ſimilitudine.ſ. Latronio 
cui dictũ eft poft ocbitá cõtrictionẽ. Amẽ 
dico tibi q: mecum hodie eris in paradi 
fo:qà allegat ꝓ exẽplo ſ. Tho. ĩ quarto oí. 
q.ſcða qc Tertio ꝓbatur auctoꝛita 
te fapiétie ipſiꝰ ꝓuer.ia di.Coꝛ qð nouit 
amaritudinẽ aie füe.i.gaudío eius non mi 
fcebitur extrancue . Eð verbum quadr 
pliciter exponit . ¶ Pꝛiĩo fic 461 q9 no. 
am. aie fue.i. fenfualitatie fue que amaritu 
do eft pꝛeſens tribulatio : d$ bona d$ fcu 
etuofa às p:eciofa ſit. In gaudio eiue. f.oe 
tribulatione babita. nó mifcebit extrane? 
i.inexpers tribulation(e huius eni paffio 
non eft quolibet (j ellecto:ü apoc. tertio 
£go quoo amo arguo ⁊ caftígo 4E Scðo 
modo exponitur fic m glo. Coꝛ. liuſti q5 
no.a.a .füe . que amaritudo € cx oelatione 
farure gloue:velocicollatu pꝛeſentis mí 
ferie. gaudto ci? q8 expectat nó mifce. 
€xt.i. rep:obct qui ꝓpꝛia fpoute cecatus 
nó videt. qð in pꝛeſenti patitur nó pꝛeui 
det qð in futuro paffürue eſt. Juxta illud 
deu.ʒaꝛ.c.Utinã ſa.⁊ intel.ac nouio.pꝛiui. 
€ Zertio modo exponitur ſic.Coꝛ.qð.n. 
a.a.ſue.i.ꝗ nouit amare cõterꝛi à peccatie 
l; enim culpa fit oulcedo carnio tfi ẽ ama 
ritudo ment(v.cidco Coꝛ.qð n.a.a.ſ.i.con 
fciétie oe peccato ad oolendü « cófitendug 
afatiffaciendü . In gaudio ei? qð bébit in 
futuro peracta penitéttamó mifcebit extr. 
f.alien? a penitẽtia. C Quarto mõ expo a naculum templi ſcribũ 
nitur ficco: q9 no.a.a.ſue.i.quãta amari 
tudo pencocbeat p peccato. In g.e.ñ m. 
ext.qui nónouit oc bac amaritudine: que 
peccatii in aia facit oclere.vfi xig. vi. 
deremus ⁊ vulnerate aie cicatrices intelli 
geremus vfas ad mo:té reſiſteremꝰ pcó . 
vel tic in gaudio ci? cp in pꝛeſenti hʒ peni 








De repꝛoba.⁊ deteſta. inanis glie bᷣmo.. 


tens de peccato nó.mifce-extra.f. ille q eõ 
tricttoné oe peccato ſuo nó bj.oc enij vf 
incredibile inexpertío.cp fimul ⁊ femel in 
sia poffit effe tatus doloꝛ ztantü gaudiũ 
cum re uera experiẽtia doceat cp quátolu 
iufimodi volo: € acrio: táto ét eft gaudiuʒ 
maiuo.po.fm multitudinéoolog mcoy in 
coꝛde meo.c.t.l.a.mea vbi Gꝛe.dicit. 
cioꝛes ſunt lacrime penitentiũ delitijs re 
um.boc tñ ven eft ꝙ nó eſt doloꝛ gau 
dium ð eodẽ fed volo: qꝛ peccauit gaudiũ 
de fpe venie:de guſtu gratie: ne pieguſta 
tione gloꝛie. Conteramur igitur fratres 
ot peccatis fi ſalutẽ deſideramuo:⁊a quãto 
maío: erit cótrictio táto maius erit in pꝛe 
ſenti gratía ⁊ gaudiü aiam fecüdane « imn 
futuro tanto maío: glo:ía nobis vabitur 
4 fine contríctione bac ſaluberuma nemo 
pꝛeſumat ſuis meritioregnü illud eternü 
cófequi poffe 2 quáto igitur cà neceffario 
rem videmuo tanto ſoĩlicitius é agendug 
nobis ne ea vacui inueniamur fed potius. 
grandi cõtrictione adepta maioz lumine 
fe mereamur illuftrari quiocífics luce 
omni virtutüabundátía illuminati recto 
tramite celũ ſcandere valeamus:qð iobio 
pꝛeſtet omniũ bono: oato: qui viuit ⁊ re 
guat ín ſeculaſeculoꝛum. Amen. 


qr Dominica pma ín quadragefima ve 
rep:obatione aocteftatione inanto gloue 
a fuperbíaoefcendente Sermo 22. 


Sfumpfit cum oy: 
luo infanctsm cuntaté 
4 ftatuit eum ſupꝛa pi 


NK gabe Kee | | 


tur [cc verba &»at . 
A in euágelio occuꝛẽ 
tis dñice. Hyſtriogra 
phi: UAalerij maximi ſentẽtia ẽ in xpo cba 
riſſimi nullã tantá eſſe humilitatẽ:que dul 
cedine gloꝛie aliquãdo non taugatur.cum 
qua tam inani gla neminẽ ſalutẽ aſſecutũ | 


i 


re ipic | 
efe iompelohr 
(Mice —— 





























Dñiĩica stat mn quadrageſima. 


effc non ignoxemuo , £t idco maioꝛe labo 
te cótra bocfceleftiffumü facinuo 4 cauti? 
nobio agendi ett nc incauti etiã nolentee 
captíut ueniamur.Quo etiã vitio ferui 
dei ẽt filia ocuitent oc vix effugiunt, 
vnde virtutum exemplar dominꝰ Jeſus 
yt nobis exemplũ oaret oícit 30.8. Ego 
gloꝛiaʒ meã non quero 4£39 equidem ope 
rcoemonftrauit vr tuo gefta oſtendunt: 
4 piefertim ét ín eyéplo eu angelij bodier 
nt oc quo oicüt verba ppofira .2tffurupfit 
€um oyabolue ín fanctá 4€ .1Hó coꝛpus in 
trando:ſed ſolũ virtuté moriuay applican 
do ad coxpuo ci? ita vr eus postare poffet 
Et ſtatuit cái. f. pin.ré vbi orat Criſoſto.⁊ 
HPetrꝰ jo, 4. foꝛſitan oyabol? fic eus affü 
mebat vt ab oibue videretur:xp̃s auté fic 
agebat inuifibiliter neſciente oyabolo vt 
9.neminc videret. Et boc ne videretur oe 
fc glo:iarí quafi per aeré volaret.a fic exé 
plum fagiéde vancgloue nobis pꝛeberet 
Quia igitur inanis gloꝛia a füpcrbia pce 
dit:que inoꝛdinate excellentia appetit:⁊ 
inanio gloꝛia manifeſtationẽ ipſius excel 
lentie pud alios oc qua in tractatu ð pec 
catio plura diximus. Ideo impzefentiarü 
de ipſius repyobarióe ⁊ punitione dixiſſe 
fatio puto faciet.⁊ ſicut humilitatẽ tripli 
citer comendauimus fic vitium manie glo 
ric humilitaticõtraria tripliciter repꝛoba 
rur, q7 Pꝛimo f. "IRationibue . ¶ coo 
auctoꝛitatibus. ¶ Tertio exéplio. 
¶ Paoro pꝛima huius ſermonis in qua 
pꝛobatur pluribus rationibus inanẽglo 
riam eſſe deteſtandam:repꝛobandam 4 fu 
giendam. 
P Piꝛimo igitur oemonftrabim? fep 
D tem rationibuo inanẽgloꝛiam eſſe 
fugiendã.ſ. Ratione oppofitióio , ratioue 
aggrauatióio.ratióe fragiliratie, róne in 
fructuoſitatis.ratiõe wiuriarionio, róne 
puníriomo.róne productióte , ¶ Pꝛimo 
conténi oebet.r'aríone oppofirionie: oppo 
nitur enim üjamfglosta vere glozíc , oppo 


nítur timoꝛi. ⁊ opponſtur etiã fidei. Bm 
alexã.in ſecũda parte in tractatu oc vana 

loꝛia:ßm Tho. aãt m feda fecüde. qu? ar. 
ccũdo opponitur magnanimitati. S5 iffa 
fic fc habent ali ⁊ aliq Pꝛimo ergo op 
ponit vere gloꝛie. dr en ad gal piio.c.Sic 
in fe babebit gloꝛiã ⁊ nó ĩ altero.vbí glo, 
Qui confciam boni opío 3 non ocbctoe 
hoc apud aliũ gloꝛiari ⁊ laudeʒ fü funde 
re ſed ĩ ſemetipſo humiliter gloꝛiari.ergo 
gloꝛia in ſemetipſo de qua loqtur pᷣs.di. 
Dumns glo:a eius filie regis ab inr? «c, 
ophonit vane gloꝛie. Uhi nora ꝙ oítítoo 
cto: noftcr Alexã.ꝙ vera gloꝛia que eſt in 
teſtimonio »fcie opponit ipfi inanigloꝛie 
founaliter:3 ꝙ dicitur vanaglozía qii po. 
nit omo futi bonü in laudẽ hominũ «eio 
pluo credit d$ fibipfi, qui tamen cumſe 
coguofcat plus oe fefibi ds alijs ocberet 
credere. vñ ad gal.vlrimo Ipſe fc feducit 
dicit ibi gloſa. Hon enim feducunr lauda 
toꝛes ciuo fed ipfe fc potíuo : quía cá ipſe 
fit fibi pꝛeſentioꝛ ds ult mault fe in illis 
querere às in ſeipſo: Heceius buic contra 
rium illud 36a. tertio popule meuoqui 
beatum teoicunt ipfi te occiptunr quoniã 
illud occationalirer oictü eft fcd ipfe vane 
gloziofuo feipfum feducit mazime in boc 
€ querit fe in alijs « non in ſe:qui ramé ft 
in fe quereretfe;faum inueniretocfecruj 
⁊ ita opponitur ipfi vere gloꝛie qua bomo 
querit fe in fe ⁊ non in alijs . ¶ Sccundo 
opponitur timoꝛi.Nam zfugu, in libꝛo de 
conflictu vitio: ⁊ virturum dieit gr inaní 
gloꝛie oppouitur timoꝛ:⁊ füperbic humili 
tas. ¶ Quod fi oícao fm phʒ quarto me 
tbafifice vnum tantũ refertur ad vnum: 
Et.x.Aethafiſice vnũ tm̃ vni eft contra 
rium.fi ergo maniſgloria opponitur vere 
glorie vt oictü cft.ergo nó opponit timoꝛi 
€. Zld loc dieit Alexan ꝙ alirer opponit 
tímod d$ vcre glozie Ximo:t enim oppo 
nitur vanaglo:a sion quidem foꝛmaliter 
fcd ficut oifpolitio preambula ad foꝛman 





| 
LI 


De tepicba coetefta inanlo glie fimo. 


ipſa enim vanagloiía dilatat bominem 2 
elleuat coꝛpus euro. Z imo: auté oci ipſuʒ 
cõpꝛimit faciendo ipm refilire in fuam ꝓ 
piam paruitatem.z fic humiliari.vnde oi 
citur fuper illud puer.vltimo. Fallax glo 
ría «C Illa confcictia vere laude digna eft 
que timo:é oci iu omnibuo feruat . vnde 
Zlugu.oc cóflictu vitiorũ vbi ſupꝛa c.ꝛ.ait 
Inaniſgloꝛia oicit age bonũ qð valeo ofté 
dc cunctis, bomi q9 agis vtbonue a cen 
ctio oicario vtfanctuo venerabilifgs ab 
emnibue pꝛediceris: vt dei ellectuo voce 
río vt uemo te códemnet : nemo te deſpi 
€iat fed. vniuerſi ocbitum tíbi honoꝛem 
perfoluant Dei timoxrefpódit.& aliquid 
boni agio non pꝛo tranfitozije fed pꝛo eter 
nia honoꝛibꝰ age occulta quod agio quá 
tum potee:quod fi ey toto non poteo : fit 
occulta in animo dei voluntae :⁊ non erít 
ecoftentatione vlla temeritas:nec erímt 
nie crít aliquádo mamfelTare : quod vie 
celatum babere Sic deniqʒ ouss redem 
ptoꝛis ſentẽtias fibqsquafi contraríae vi 
debteadimplcffe quibus oícitur. S'aciéte 
te clemofinam neſciat finiftra tua quid fa 
ciat dextera tua Sed elemofina tua fit ín 
sbfcondito.fi ibi . ¶ Tertio opponitur fi 
det fecundum illud Jo.g. Quomodo pote 
ſtis credere gloꝛiam adinuicem expectan 
tes.vbi dicit Alexan ꝙ opponitur fidei nó 
generalner fed in caſũ. ſ. quãdo bomo va 
nagloꝛioſus delectatur in bono quod bab; 
Q.a c babeat: nóa oco. tribuit. fibi tale 
bonum « non oeo ergo «€ ¶ Atimo fm 
Tho.opponit magnanimitati.Cũ cni glia 
fit quidã effectus honoꝛis ⁊ laudio ex boc 
tp alíquio laudatur vel ci alíqua reucren 
tía exbibetus:redditur claruo apud bomi 
nes:⁊ quía magnanimitas cft circa Dono 
rem cófequene cft etiã vt fit circa. gloziag 
vt. ſ.ſiẽ moderate vtitur fono: tta mode 
rate vtatur gloꝛia:⁊ ideo inoxdinatuo ap 
petitus oirecre magnanimitati oppomt : 
Cũ ergo ror virtutibue opponatur ſũme 


elt deteſtanda Secũdo oeteflanda cft 
ratione aggrauatiõis.ait cni Zlexa.vbi fa 
pꝛa ꝙ inanſgloꝛia graue cft «maximum 
peccatũ:ppter faalitaté periculi:quia bo 
mo oc facili cadit in ipᷣam:⁊ multipliciter 
gigniturmó trn ex mato fj ét cx bono . vñ 
IBicronym?oicit. Tui ram periculofum 
qᷓ; glie cupíditae ⁊ iactãtia.⁊ aiuode ↄſcia 
virtutũ tumeno vñ ſciẽdũ v inaniſgloꝛia 
tripliciter aggredif bominé fin pucipio 
in medio ⁊ in fine boni oꝑio. ¶ Su pꝛinci 
pio quidé cum quis inſtigak vr bonü agat 
vt elemofiná ieiumũ «&. vt laudé bumaná 
inde confequatur . fuod fi fiat meritum 
amittit 4 penam incurzit vanegloꝛie debi 
tam,ppterea xpo £»at. 6. oicit Z(ttendi 
tene iuftitíam veftram faciatis.c.h.vt 
u ab.e.ſ.vt laudem ab eio recipiatie bac 
ſintentione: alioquin mercedem nona 
bebitis apud patrem . £rideo qui inclina 
tí funt ad laudcm bumaná vt docet Gꝛe. 
1n moza fi qua bona. faciunt finguloríter 
extra coía « neccffaría ad falutem occulte 
facere debent:ne inanis glo:ia inficiat in 
tenrionem Sicut fecit.S.Nicolaꝰ.debet 
igitur quilibet cauere ſumopere ne aligd 
pꝛopter inanẽgloꝛiam faciat quía vt vicit 
Xu. n. Si ocglie tuꝰfuerit nequã.i.ſi inten 
tio tua fuerit pzaua rorum coꝛpus tuum 
erit tenebzofünr. tonne opue tuum e ea 
pꝛocedens erit iniquũ:Intentio rua opert 
tuo nomé imponit nquitambꝛo.ac. E 3n 
medio vero infidtatur vanagloꝛia quia 4 
fi quio ceperit aliquod tonum bona inté 
tionc ad honoꝛem oet : a ſalutem pꝛoximi 
fui fioc baclaudatur : vel cogat oc loc 
fe laudari inaniter Dyllarcfac I2inc Au 
guftinuo in libꝛo confeſſionũ ad demunũ 
loqueno dicit. Laudatur homo aliquando 
vc aliquo dono:quod dediſti ei ⁊ ramen 
plus gaudet fe laudarí ái oonum qued 
oedifti ci.verü non debet aliga pptcr im 
pulſum inanifglosie bomi ocferere. ceptũ 
vnde dicitur Eccliaſtes.xj.Qui veutü ob 


s 
































Dũicapᷣma in quadragefima 


ſeruat nunq̃; ſeminat. i. qui attẽdit ne ma 
mue gloꝛia fuͤbꝛepat in opere fio nunq; be 
nefacit:q: impercepribiliter fpirat vẽtus. 
Siẽ legimus oc.o 15er. y cu3 femel picdt 
carct feruenter illiqs audirent euy omnee 
deuote tentatio inaniſgloꝛie eum arripuit 
oi. menti ſue. ecce nunc bene pꝛedicas libẽ 
ter andirto fanctus ab omnib? repurarío 
⁊c.Quod aduertens Ber.modicũ filuit 
fed adeo moxilluſtratus dixit tentatõni. 
Nec pꝛo te cepimec pꝛo te dimittam:etſic 
pꝛoſecurus € ſermonemq; cõpleuit.C In 
fine vero iuſidiatur cii perfecto opere va 
nam quie babet complacentiá.ende Gre 
go.otcit.valde timend( eft vitiũ:quod oc 

victoꝛia ozitur vitioꝛũ. Qð eniʒ quíe gau 
deat ⁊ complacentiam babeat :cũ diligen 
tcr compleuerit opera füa bona: a natura 
4 gratia eſt. Nãa oclectatío perficit opuſ 
$m phᷣm.x.ethicoꝛũ. Non eft ergo illud à 
fe vitiofüm:fed q vani complacentía ba 
beat i1 f£ glo:taneoe taltopere:vel fe lau 
dans vel gaudée ꝙ inde laudetur ab bo 
minbus bocomnino ad inanem gloziam 

ptinet vt alíqutqui factunt paramenta ca 

liceo capcllao cum armie vt laudent.hãc 
dñs euitare docuit quando fanato lepꝛoſo 

dixit ei vide nemim dixeris £ibat.8.octe 
ftida eſt. ergo inanis gloꝛia. qꝛ perículofa 

eft in pꝛincipio in medion fine in bono 
ain malo opere. ¶ Tertio octeftanda eft 
róne fragilis conditionio.q: rce eft fragi 
lio gloꝛia mundi.vnde Boe.de cófolatióe 
inquit. gloꝛia.gloꝛia qd aliud es in mil 

libus bomini niñ inflatio quedam auriũ 

i ventuo diſcurrens per aureo audientiũ 

laudem bumaná? Ideo bene vt dictum ẽ 
inantfglosa opponit magnantmítati. Hã 
dicit po in. 4.etbi.oe magnanimo q bo 
noxa parui quid fibi reputat ita4 oc glo 
ría magnanimi eni animi rebugnat vt ref 
modicae tm̃ appꝛecietur vr oe eis gloꝛie 
tuꝛ. et ſimiliter repugnat magmtudint ani 
mi q oc cie que non ſunt gloꝛietur. vnde 


dicitur in.4. ethi.g magnanfmtie non eft 
contenciofito: quia mbil eftímat magutg, 
Mulluo eni cótendi nifi pzo re quam efti 
mat magnam. Stem ibidcm dieit ꝙ non é 
ei cura:vt laudet. f.p:opter fe fed propter 
filios fic.£ridco an(cl.ín li. oe fimilitudi 
nibus dicit. Quod fimilie eft vana gloꝛia 
farfalle quam pueri ſequũtur vt capiant: 
quia videt ere quid pulchꝛim fed cum ce 
piffefe credunt auffugitab cio aad aliũ 
locum volat.Sed fi capiunt quid babent 
nifi rem vilé, Gic pueriliter viuentes glo 
ríam mundi querunt.q.quíd magnũ:a eg 
credüt fe babe:e fugit ab eis:⁊ ſi conſequũ 
tur eamfragilem habent: eito ením tráfit 
vt fumue.£r ideo ín inferno oicitur illud 
fapíenrte.s. Quid nobte profuit füperbía 
fut quid diuitiaruʒ tacrantía ⁊c. CQuar 
to deteſtanda eft ratione infruetuoſitatiſ: 
quía facir perdere fruetum.t.merítum bo 
ni operio.ZiPsat.s. Amen oíco vobis rece 
perüt mercedem füam.i.glo:tam quique 
rcbant.Ét fo.ofio oiffipat offa comm qui 
hominibus placent , ideft permíttítofío 
oiffipare ralium virtutco cy quibtre confi 
ftít robur anime:qui bominibue placent 
i.bomínü laudes querütiquod pertum ad 
inanem gloziamideo Grego. in moa. affi 
mulat vanam glozta; latrnnculo qui itine 
rantem vt amicum atergo occurrée affo 
ciat:⁊ poftea eum expoliat , Nam inanío 
glo:ía incedentí per viam bono operuy 
occurrit:⁊ vírtutibue expoliat anmay.£t 
ideo ait Hiero.ad £uftoclitizonufta inc 
dío auro:latrovitádte eft . £t ideo ín bu 
iuo figura legitur. 4 "Ife .20.f8uod ciet 
chias rev iuda:legatis regte babilonioũ 
oſtendiſſet omnia ſua pꝛecioſa aromarait 
omnee theſauros ductus quadá inaníglo 
vta bixit ad eu; 3ffa. propa qj omnia que 
illis oftenderat babilonrj afpoxtarét ín ter 
ramfüam.quod ín tpe Joachin «fedechit 
regum iuda impletü ftir per Nabucodo 
noſoꝛ regẽ babilonie:yt pat; Jere.copitu. 





0 WU OD E CE 


De repꝛoba.ꝛ deteſta. inanio glicbmo as. 


vltimo.vt oct intelligi o» qui oſtendit vir 
tutes quae babct ad laudem boiumoya 
bolue rcx confufionie auffert . "fatio aüt 
ho eſt quía bonũ qð fit non attribui oco 
quia totü eft oei qð bencfacimuo perle 
gam illam que vult ꝙ quicgd feru? acqui 
rit dño füo acquírir.C.per quae perfonao 
Lpia vbi of feruie át reo tradite dño acq 
runtur. £r.ff.5 opibus publicio.l. pecuniá 
hẽtur. Qð fenatue cenſuit ꝙ 8 alieno ope 
nullue fibt nomen afcribat.zió oicit Apio 
i.coꝛ.x. Omnia in gloꝛiam oe facite.binc 
Augu.i libꝛo ſolliloquioꝝ dicit ad dñm.c. 
i4. õ glouficabitur ante te ois caro qm̃ 
fi quid boni ẽ in nobis parui vl'magni oo 
num tui cft:z nfm non nifi malum. vide 
igitur gloxabif oio. caronüquid 9 malo? 
becuó eft glosa (5 miſeria. Sʒ nüquid glo 
riabif oc bono? Hũquid nó oc alienoztuü 
bit cft bonum tua eft gloꝛia: qui enum oc 
bono tuo glo:iá fibt querít ⁊non tibi ic 
fur &clatro 4 filio oyabolo quí furari vo 
luit glo: tuam qui laudari voluit oc bo 
mo tuo. Qui ergo i bono tuo fi querit glo 
riam tuá fed füábic I5 pprer oonü tuum 
laudetur sb bomunibuo a te tñ vitupera 
bitur:q:oc tuo bono uó tuam (3. fuam lau 
dem queſiuit. Qð auté laudatur ab hoibꝰ 
vituperste te.fi abboibue oefendatur us 
dicanre te nó liberabit condénante te Zu 
ergo dñe nc finao me cadere in illa expꝛo 
b:atióc:vr expꝛobꝛek mibi furari voluiffe 
gloꝛiã tuam tibi fit glia cuius é omne bo 
muj:nobio auté ofuſid facici « mifia:quoy 
elt oé malünifi tu volueris miferert.b ille 
Qui ergo fura qð dei cft iure perdit qð 
ſuũ eſt. Inſuper eft füme octeftáda qꝛ ipfa 
met per fc eft infiructuofa q: tollitur per 
ditur.£ontingit eniplarimü qp vnue alte 
rius famáocnigrat 4 quicalüniatue é in 
pꝛia accufatióe calüniabitur ét in fcóa.ff.5 
accuſationibꝰ.l.Si cuí.$. bio demũ.hoc ent 
spofitá cft mundanihonoꝛioꝛvt inuidia 
infamia ipfam comittétur ,vii Seneca tra 


gediapꝛia dieit Inuidia faftü ac fermo po 
pularie pꝛeueniẽt.C Quinto é octeftáda 
ratione inturiatióto .eft eni vanaglo:ia in 
furiofa ín pximü qt ci auffert iuo ſuũ.ius 
enĩ ꝓximi € vt ſit equalis.vñ ebat 25. vn? 
eft cui magr ví:oéo át vos fratres eſtis 
^C Boe. Omne boni genuo i terito. fili 
ſurgit ab ortu. vn? enim pf nf vnuo am 
eia miiſtrat. Gli lj qo pꝛeſit officio tñ 
€x intentíóe ⁊ reputatioe non o3 fe pᷣſerꝛe 
ipximo vñ £celiaftici.s "lRecroxé re poſue 
runt noli extolli efto ín illie quafi vn? ex: 
ipſis. Et idco oum vanagloxtofüs vult cx 
tolli:z pzefcrsi pximo qui equalie effc oj: 
intuftitid cótra eum facit 2 ofequéter mo: 
taliter peccat:q: iniuſtitia i fo genere im 
potat peccatü moꝛtale vt no. Zo.ſcða fe 
cunde.q.s2.ar. 4.47 Pꝛeterea vanagloiía 
pximo multae infert iniurtaf. vfi 1516.25. 
moꝛa.c.ʒ.dicit Cuncti vanegloꝛie fectato 
res:dum fe hoibus pꝛefert alioo gdem oe 
fatuis ſenſibꝰ alios át oc indignie menti 
buo rep:ebendüt.t'alioe cófentir nibil (ci 

reralioo non bene viuere , ¶ Sexto octe 

ſtanda é ratione punitionis. Naʒ punitur 

in mundoꝛIn purgatoꝛio:⁊ in inferno jn 

mundo punitur vi Sopfio.i.&lifitabofüp 

pꝛincipes 4 ſuper filioe regio: (uper coe . 
g induriſũt vefte peregrina :4 füp omneg 

qui arꝛoganter ingreditur exempli patct 

vc Éjecbta rege iuda vr füpza diximus in 

quarta róne.Ét ét.4.4&.20.0c Pege iuda 

É3ccbia q ex vanaglozía oftédit vafa pꝛe 

cioſa legatto babilonioy .Exépli ẽt hẽtur 
2:9. vltio pꝛimi parali.2t.i.Q 4.5 his (ta 
refpon.oe pe.oi.fcóa.c.fugerat . Et di 3.5. 
Ecce oc oauid q ex vanagloꝛia mifit Joab 
—— militie numcrarepplin . £x qua 
re indignatꝰ oomin? mifit Bad propbetá 
ad dauĩd. di. Triũ tibi oatur optio .£llige 
ex his qð volueriovt faciam nbi . Zlur fe 
prem amio venter famce in terza tua aut 
trib?méfib? fugico inimico tuos «illi re 
p(ecquérur. Ztut certe trib? oicb? crit pefti 

















"&ffíca pꝛlain quadragefima in mane. 


"ent(a ín terꝛa tua ⁊ hoe tertio ellecto mo: 
tui für lxx. millia virox. In purgatorio ét 
puniuntqꝛ 2 ſi nõ fit (p pẽccatũ moꝛtale tfi 
fp veniale p quo ßm ooctozee pumtaia in 
purgatoꝛio fi nó peniteat i boc mũdo.In 
inferno tandé punit apoc.i8 . Om̃ gloꝛifi 
cauit fe ⁊ in oclitijo: tuit tiri oate ei tomé 
tum ⁊ luctũ.⁊ Jere.xliij.Erit cotei?fié mu 
lierio parturientis quia cótra deum gloꝛi 
ficat? C. pauo: ⁊ Laquc? a fouea cótr'a eum, 
Nã módana glia mutat in eternã ignomi 
niã.Oſee.4.Sloꝛiã eoy in ignominiã com 
mutabo. Et ad phil.z.c. Glia eoy in confu 
ſione eoꝝ q terꝛena ſapiũt.gloſa dicit Glia 
oy tpalis ducet eoe ad eternã confuſionẽ 
Septimo octeftáda € rõne ꝓductiõis. 
€ eni vnum ex fepré capitalib? vitijo $m 
Tho.ſcða fe.q.152.0r. 4.2 Zlexã.vbi ſupꝛa 
⁊ Gꝛe.in 31. moꝛa.di. Siperbiã nó capitale 
vitii effe fed reginã « vitioꝝ mfem a qua 
inicdiate orik ſuauis glia vt vni ex fepté 
capítalibue , "IRó uite c(t q: füpbiaipo: 
tat quendã appetitũ glic ⁊ excellentie: ex 
oĩaũt bono qð quie appetitsquand.i perfe 
ctionẽ ⁊ excellentiã confeqt.z lõ cum finie 
oium vitioy oꝛdinek in finé ſuphie pp boc 
vf ꝙ léar quãdã gencralécaufaliraté fup 
oia vt mater oium dical. inter bora át per' 
que quie eycellentiá cófeqtur vi pꝛecipue 
ad boc operari glia inquantũ ipe:tat ma 
nifeſtationẽ bomtatis alicijuo nam bonũ 
emat a honoꝛatur a cüctío.Ét iö ficut per 
gloꝛia que e(t apud deũ : conſegtur 6 ex 
cellentiá in rebus diuinis. Ita p gloꝛiam 
que eft apud hoĩes confeqtur excellentíay 
queeft reb?bumanio. «16 ppter pꝛopin 
quitaté ad excellentiã quam homine ona 
ximcoefiderant cõſequens ẽ ꝙ fit appeti 
bilio multiü.£t quía cx eiue inoꝛdinato ap. 
petítu multa alia viria ouuntur ideo oicí 
tur vitium capitale quãuis ex genere 
ſuo non fit moꝛtale per Doc non tollit vt 
non fit capitale vt cx eactió plura moꝛta 
lia oꝛiantur. oc quib? eft diciũ in volumi 











ne oe peceatío.patet parro pita pꝛineipal. 
¶ bare ſecũda uius ſermõis in qua p. 
batur inanẽ gloꝛiã effc fugiendam aucto 
tate multiplici . 
Ecundo pbatur vana; glo: meri 

X A tocffcrepudiendá 4 repobanday 
auctoꝛit ate feptéplici.f.rigofaica.Euange 
lica.Aplĩea.Canõica.Zuctẽtica. Pꝛophe 
tica. Polytica. ¶ Pꝛiĩo probatur aucto 
tate.AMoſaica iu qua extollit᷑ glia oet now 
müdana a umana. Nũciate pfi meo vni 
uerſam glouam mei, f. quam oedit mibi 
deus dixit Jofcpb. en as, 
¶ Wlia dñi ipleuit là tabnaculũ £xo.4. 
¶ MPerſequetur vos ⁊ glificaboꝛ im pba 
raone. £xo44, 
¶ Cantemꝰ dño glioſe ert bonosificat? é 
equũ ⁊ aſſẽſoꝛẽ piccitĩ mare. £xou, 
4C Ecce glia dñi:appuit ð nuhe — £xouó, 
¶ Habitauit gliatio oiii füp fron Exo a⸗ 
4L In gqbꝰoñdit noo ocbere quercre gli 
oci a nó nfamofcitur ctiam. 
¶ IHomé ev? glioſiz « terꝛibil. Deute 8. 
MQuicũq; honoꝛiſicauerit me:gloufica 
bo eum. r. Regũa. 
¶ Dabitis gliã deo iſrael oͤmi Re.b. 
¶Zua eft domine magnificentia:tugeſt 
gloꝛia. pꝛimi ara. 
TContẽtuo eſſo glia rua quafi dicat uo 
li aufferꝛe gloꝛiã deo. Quarti "IRe14, 
¶ Scðo deteſt ãdã effe vanamgloꝛiã pu 
batur auctoꝛitate ꝓphetica. 
¶ Wloꝛiabak quafi potée in potẽtia.gdi. 
idco male illis ſucceſſit fudit, 
¶De ſua *tute gliáteo hũilias 3jbidé s. 
¶ De nia hũilitate gſiemur Joidẽ. 
¶Bliami oẽs recti coꝛde ũ alr pos. 
¶ Mõ nob ofic nó nobio. h «C. 9/1. 
€71B6 licet tc extollere ĩ facendo operc 
tuo Eccleſiaſticix. 
¶ Ne glierto in craſtinũ Pꝛouer ꝛ⸗. 
¶ Dio caro fenũ ⁊ omio glia ei? dfiflos 
feniscecidit floo « exficcatü € fenũ fenus 
¶ Zertóidépbatauctositate euigelcafit 











Be repioba.coetefta.ínànto glie ßmo a3; 


Attendite ne uiu. f.elb.«C, — rats. 
¶ Glade ín oomü tuii 4 fi in vicũ intraue 
rie nemini dixeris. Elfar.tcrtio, 
¶ IC feceritis oia que pceptvobio . oíci 
tc ferut inutiles ſumus Xu47. 
¶ 1Bó cft inuentus q rediret ⁊daret glo 
ri3oco.c.d peffime fecerũt. Zu. 
¶ Dilexeruͤt eni magto gloꝛiã bominum 
qᷓ; gloꝛiam oci. o. 
Verba que ego loquo: a meipſo nólo 
quo: pf ár i me manẽs ipfe facit operam 
Ecce ꝙ xpᷣsdeũ gloꝛiſicat nõ ſe. Jo.4. 
«Cuarto idem. probatur aueroꝛitaie 
spoftolica.fic.. 
CHõ gloꝛietur oĩs caro. pꝛie coꝛ.pꝛio. 
¶ Si cuangelizauero nó cft mihi gloꝛia 
ſed deo. i.coꝛ.xj. 
¶ 1Hoo nó in ĩmẽſum gloriamur. 2. cor.x. 
¶ Deo cft q operatur i nobis velle: per 
ficere p bona voluntate, — Zld pbil.fcóo 
«pnexbiárabhirgliar(at, — Ad gal.c. 
¶ Si zelũ alay hẽtis «otéríóce für ĩ vob 
nolite gliari ⁊ mẽdaces cé ad fus vitatẽ 
nõ cni tita éfapiétia deſurſuʒ deſcẽdens f$ 
tcerenaaliovoyabolica, Jaco.tertio.c. 
¶ Dignus co oie accipere gliam « bono 
rcm q tu creafti omnia. Zipoc.4. 
¶ £go iobnce poftás audifíc; « vidiſſeʒ 
cecidi vt adozaré aii pedee angeli q mihi 
bec oũdebat.⁊ dixit mili vide ne feceríaz 
conferu? ruue fum Zlpoc.vltío. 
¶ Quito idé pbarur auctozirate Canoni 
ca:hẽtur eni. 98.ot.c IPtull? : p ono: obla 
tuo penitus cft refpuendue a foꝛtioꝛi cr 
o non c(t appetendue. £t extra oc renũ. 
c. Niſi cum babetur cp nemo plus oebet 
affectare tẽpoꝛalem honoꝛem q; eternam 
ſPlutem.Et.d.q.i.c. In ſeripturis dicitur. 
Sicut locus regiminis deſyderãtibus mne 
gandus eſt. Itã fugientibus offerꝛendus. 
Et ſicut fcriptum eft. liec quiſq; ſumerat 
fibi honoꝛẽ fed qui vocatur a oemio cans 
Zlaron fibi . £t bocidco quta reputano 





ft dignum cft pꝛeſumptuoſus ⁊ indignus 


Sicut fecit ille canonicus qaccepta pott 
ftatc eligendi epm : qui cum wraffict cll! 
gere melioꝛem feipfum cllegit rcputana 
fc ceterío melíozem .fueritur an poflit . 
arguit ꝙ fic.aly fuiffcr periurus qo pꝛobi 
betur . Éxo.20.c. Ét cxtra oeture.u.c i 
vero. Et feciffet contra confcientiam.quod. 
eft peccatum miotale . 23, q, Lc. E x bis . 
Pieterea non eft recedendũ a recta ſigni 
ficatione verboꝛum. ff oe legatio. LE» alí 
ter qr Zirgutur ꝙ cllectio non valet . 
«C Pꝛimo quia nullue poteft (c pzcfenta 
re extra ð iure pa.c.per noftrae, q[ Scõo 
quia ficut. inter oanté 4 accipienté 05 cffe 
diſtinctio.extra de conſtitutionibus.c Cũ 


ad noſtram. Sic inter elligentem « ellectũ 
¶ Xertio quia nullus poteft ſeipſuʒ bapti 


zare. extra oe baptiſmo.Cum debitũ.Nec 
pꝛetoꝛ fe poteft dare tutoꝛẽ vt.ff.de tuto. 
⁊ cu.da.ab bie .l.pꝛetoꝛ etiã nullus debet 
gerere vicem ousy perſonaꝑ.C. oe aſſeſſo 
ribus.l nemo. Reſpon.ꝙ ellectio talio re 
p:el»enfibilia« pꝛeſumptuoſa non valet .. 
Pꝛeterea exigitur cnim caritas ad p:cla 
tioné vr hẽtur 8. q. In fcripturia quá pie 
ſumẽs fc bére valde crzat q: nefcit bomo. 
vtrũ otgu?fit odio vl'amo:c.Eccltaftco.o. 
^ lic p3 «C. 3fté 1.2. Sacerdos. bétur 


qp pꝛedicatoꝝ gliam fuam euacuat qfi non 


pꝛo eterno fed pꝛo tépozali fructu laboꝛat 
Et.gʒ.di.c. Nihil.⁊.o.q.i.Sunt.hẽtnr ꝙ pa 





floxc wibil cft miſerabilius qui lupoutü 


laudé gloꝛiatur.Et.xj.q.ʒ. nter verba di 
citur.Quid eni ſi non laudant homines 
* conſcientia noflra liberoo- nos effe oe 
monftrat «c. Et.c. Iniuſtum dicitur . Me 
lío: eſt in malcfaerio bumilio confctito 
"d$ ibomefuperbaglo:iatio.D ibt, .. Sex 
to (dc; pꝛobatur auctezitate Zlutentica .f. 
fictoy doctoꝝ Gꝛe Zfmb:o Ztugu.IDicro . 
Gꝛegoꝛiꝰ eni in.38.libzo moꝛa.dicit.Quia 
antc oculos botum fequédo es appbédere 
nó pfit ftudét plerüqs gli tenere fugiédo 
ẽᷣnulli q: glosiam pꝛeſentem amantee 





apuro vemanrem 






































Dñ ica fma in quadrageſima (mare, 


aſſcqui nó pfit quafi deſpicientes affequüt 
Et tanto ad volandü latius pj fauea quáto 
de ſemetipſa latius gloꝛiatur víta, fi ille . 
¶ Zimb:o.in ſuo pafto:ah ſic dicit. Nõ eft 
tanti gaudij excelſa tenere quátí meroꝛis 
eſt oc cxcelfio coꝛruere:nec tantá gloꝛiam 
ſequi poft victoꝛia d$ 1gnominiá p? ruinã. 
qr zlugu.ét in libꝛo oc vera inocentía.c.s. 
dicit prima diuini muneris gfa eft vt noo 
erudiat ad nic bumilitatie pfufioné 4 co 
gnofcere faciat ꝙ fi qdé boní facim? per 
illi poffümue fine quo nó poffum?,« in re 
p fua oícit. Illi qui viden£ alíqd effc ín 

icculo nó babeant faſtidio fratreo fuoe q 
ad illam focietaré ex paupertate oeuene 
runt.magte át ftudeár non oc parentü oí 
uitüoigntrate fjoe pauperü fratzüfocieta 
tc glo:arí. infra alia quippe quecüqs 
iníqtao in malie operibus exercet vt fiit, 
Superbia veroét in boníooperib?infidia 
tur vt pereant. qd p:odeft oifpcrgendo 
vare pauperib? z paupcré fieri cũ anima 
mifera ſupbioꝛ effic(at diuitias contendé 
do dfuerat poffidédo.fi ille Diuꝰquoqʒ 
bieronim? ut epla ad epotianum dicit 
fCauenelotuy rumufculoe aucuperío ne 
offenfam oct populo laude cómittco, Si 
adhuc ingt apte hoĩbus placerem xpi fer 
auto non effem deſinit placere bofbuo : 2 
xpi fact?cft (evu?per bonáa malam fami: 
adextris ⁊ a ſiniſtris yp milee graditur 
non vituperatioe frangit non oluttijotu 
metinon contrabif paupertate . leta con 
temnit atríftía per oiem fol non' vret eu 
neq; luna per nocté:nolo te o:aretn angu 
lio platcay ne rectũ (ter pꝛecũ tuaꝝ frágat 
aurapopularis. Nolo te oílatare ſimbꝛiaſ 
⁊ oñtuihẽere filateria:a cõſciẽtia repugnã 
te phiſaica ambítione circũdari inde pen 
ect euangelii inde erux ⁊ ꝓphete. fidelio 
mecũ lecto: intelliget qd taceam : « quid 
magto tacendoloquar.tot ſũt regule quot 
füntfpéo Dux .quáto melius erat bcc 
nó in coꝛpoꝛe fed in mẽte geftare.bec ille 





fcnio: bárbat? . ¶ Septimo a vltimoidt 
ppbatur auctoritate politica Xift? pitagoi 
cuo oícit , Si qd ocderio ita vt bominib? 
inotefcat nó bomini fed ppsie libidini pi 
ſtitiſti. COQuintilianꝰ de oꝛatoꝛia inftitu 
tióc lib10.8.oicit. n qbufdá virtutes gra 
tiam non babér, in qbufdam ipfa vitiao 
lectant.q.di ꝙ peíue Sidoniꝰin epíftolari 
libꝛo.i.ait. Hon graͤdis alicui gloꝛia catur 
fi deteriorum colatione clareſcat.hec ille, 
culi? libꝛo tertto oe Zuſculanis queftio 
nibus aít bó quí in ſuͤma vanitate verfi 
nulli effígicm eminentẽ virtutio fj adum 
biatam imaginé gloꝛie eófectatur.eft enij 
gloꝛia folida quedá ree: expffa nó adum 
bzata .jlla cófentícnolaue bouoy vor in 
co:ruptabene iudicantiũ oe excellenti vit 
tute.D virtutiinfonat canquáimago glie, 
Que qꝛ recte facto comeo cft non é boníe 
virie repudianda . Illa át que fe ímítatri 
ccm eiue effc vult temeraria atqs inconfi 
derata t4 plerũqʒ vitiog laudatrix fama 
popularío ſimulatiõe [oneftatío foumam 
eius coꝛrũpit.⁊ In líb:c oc amicitia idm 
Tullius dicit. Hon é negligéda fama net 
mediocre telü ad veo gerendao opoꝛtel 
exiſtimare beniuolentiã ciuiũ quam tam 
blandicijs « affectádo colligere turpe eft, 
Ideo cócludít (dem ipfe in o:atioue pio 
Telio.di.ſic. Illud tc admonit( effe volo. 
p:imü vr qualte ce talem te homines exi 
ftimét.fiille.Socrateo vt reffert &lalori? 
Humane fapiétíe: quafi terzeftre quoddá 
oꝛaculũ compendto:c vía coo ad glouam 
peruenire oicebat:qui id agerent vt quà 
leo videri vellent toleo ctíà effent-fCó(ié 
tiam pluſquã fama intende:fallere eni po 
terio famam confetentíá nunquá b Gocra 
teof5 valeriũ. Idẽ Claleriue lib:o.8.oldt 
"Bulla cft tanta humilitas que oulcedin 

gloꝛie non tangatur. Hanc Alexaͤdri in 

tiabile pectuo Laudío acccpit quí Anax 
tí cóítti ſuo ey auctoꝛitate ocmocriti pep. 
tozoinymerabíleo cfc mundoo refferi 





[o 


| 
| 


De repꝛoba ⁊ deteſta.ĩ nanis glie fimo 22, 


Heu me inquit miſerũ:qui nec vno quidẽ 
potitus ſum Gloꝛia nec ab eis qui ciue có 
temptum iutrodueere conautur negligit 
bec lle SSencca inprouerbüjeoicit. Mona 
bomi opinio tutio: eft pecuma oamnü é 
sppellandum cü mala tama lucri.ll2cu d$ 
difficilis eft gloꝛie cuftodia, opinétur bo 
mines oc ce.fi mali.ſalis enim diſplice 
tc laudabile eſt.pleriqʒ eni famáspauci ve. 
rentur confeientiam , Quid fie interea 
non quid lhabearis.vis omnibus effe no 
Tuo efficc pii? vt neminé noueris. 

¶ Quídi? quoqs pocta lt.2.&P»etloa.oíc 
4 Fama tz ſumaq; locü fibi facit in arcc. 
€ jinumerofas adírue ac mille foꝛami 
na tectio. 

— fremit voceſq; refert iteratqʒ qp 
audit. 

¶ Nulla ges intus nullaq; ſilẽtia poꝛte. 
4E Bec tí ẽ clamoꝛ fj pue murmura vociſ 
CCouꝛlia de pelagi:n quío pcul. audiat 
fn verbie, 

¶ Eſſe ſolẽt dle ve ſönũ cii tupiter altas. 
¶ Increpuit nubeo:extrẽa tóirua r̃ddũt 
¶ Zitria turba t; veniür leue vulg? eũtqʒ 
qr birra di veri(paffi; cólüicta vagát 
4 illia rũoꝛũ cófufaqs verba volutit. 
¶ E qbuo bi vacuae iplér &monib?aureft 
€ Dai narrata ferũt alio méfüraqs ficri. 
Creſcit audit] aliqd nou? adié aucto: 
¶ Illc creduiitas illic temerariꝰ erroꝛ. 
«c Aanaq; letitia ẽ cõſternatiq; timoꝛes. 
¶ Seditioq; rccéfoubioqs aucrof ſuſurri 
¶ Ipſa qd Leo rerũ pelagoq; geratur . 
7 Et tellu videt totumq; inquirit in oꝛ 
ben bec ille. 

In quibue verbis befcribit oomte fame: 
^ eíde mala cõditio. CSeneca tragedia, 
pꝛima dicit.Aliũ multie gloꝛia rerrie, tra 
dat ⁊ onmco fama per vrbes.Garula lau 
det celoqs parẽ. Tollat 2 aſtris: alius cur 
ru ſublimis eat, afe mea telluolarefecre 
to.tutoqs tegat.venit ad pigros canafene 
€tüo bumiliqs loco fed certa fedet oid 


da pue foꝛtũa dñs altc virtus anímofa ca 
dir. £r Gualterus in alexandreide dicit. 
Quã friuola glozia mundi.ds rcrum fugi 
tiuus honoꝛ d$ nomen inanc.piclatuo qué 
pꝛeeſſe cupit;pzodeffe recufar: magnue in 
exemplo cft cui nó füffecerat oꝛbio. Suffi 
cit exciſo depꝛeſſa marmoꝛe terra. Quiqʒ 
pedum fabꝛicata domus. Quãnobile cos 
pus exigua requieuit humo parcite moꝛ 
tales antmoo extollef faſtu. Collatis ope 
ribus aſpernari minoꝛes pcitc victoꝛes ut 
grati viuere ſũmo vires ſceptrum dyade 
ma triumphos.diuitias dare qut potuit ⁊ 
sufferre valebit. hec ille. £t fic ſufficiat p 
partefccunda uiuo fermonis, 
¶ Pars tertía uiuo fe; monie in qua p 
batur vanam gloꝛiam eẽ abbominabileg 
⁊ fugiendam multiplici exemplo. 
TIC £rtio probat vanam gloꝛiaʒ fugiẽ 
JA dam effe 2oeteftandam exemplo 
fepremplíci. Pꝛimũ ⁊ pzecipuu eft oo 
mininoftri Jeſu choꝛiſti ipfe enim vt pats. 
Eif»at.9.ouob? cecisilluminatis dixit eig 
videte ne quíe fciat.£t lep:ofo müdato oí 
xit.nemini dixerts Goat 8. £tlu.x.repbé 
ditoifcipuloe qui gloꝛiabant᷑ oe miraculiſ 
factío.videbam inquit (atban fic.f.oc.c.c. 
¶ Secundi exéplá babet inuítío patruũ 
de quodá ſenioꝛi monacho q multte pꝛeci 
bus rogatus a quodã ſeculari vt venirʒ 2 
faceret oꝛationẽ fuper filiũ fiti defunciũ. 
Cunq; multi occurrent ei cá lampadibus 
^ luminarib? finxit fe oementé: fe nuda 
to veftiméra lauabat.£t ſecularis ille oc 
attendeno dixit reuertimini q? demeno € 
eff ectus. illis abeimtibus ſeculario ille in 
terrogat cur f fecerít.rfidet volebaz boc 
audire. ¶ Huie fimile baberi? oc fratre 
noftro Jacobono 4 ét.b.$'ratrc Junipero 
focio. p radium quídam romani 
eggreftifinffenrin occurfü eue veniétia 
roma; vt eũ honoꝛificentia debita excipe 
rent:quoo cũ vidiffcr pcul pofuit fe ad lu 
dendum cũquodã pucro c eri tabula 
i 




















Dñica pita tn quadragefima ín mane. 


que dũ ĩ vna pte elleuabakab alia depꝛime 
bat 49 vidẽtes retrogreſſi funt. alij katuũ 
altiꝰ alij eftíim3tee , Tertiũ exẽplũ eft 
Catonis marei porcij q fuit po ſtoicus 
⁊ pocta latin? tpe vurgilij rome claruit q 
tance cóftantie vir fuit : vt nullus vuds ei 
notuerit nec laudando necvituperando.2 
l5 genalie bumaná ramenlaudé fugiebat 
Sed vt dicit de co Saluſtius.quo minus 
appetebat gloꝛiã:eo magie gloꝛia eum fe 
quebat. Muartũ exemplum ponit f.ð 
rc milicari.l.non omnes.ęa barbaris.vbi 
cafüe illi? legio fic concipit. Exercitu m 


peratoꝛis romani parato ad pugnaʒ. bi 


Ico quidam volens quati nobiliter: agere 
erit contra hoſteſpugnaturꝰ:quo capto 2 
ac:uſato pꝛo pꝛoditoꝛe ppter coufederatõ 
ncm qui babuerat cũ hoſtibus fe capi per 
miſſit legis iudici eft : ꝙ fi femp bene fc 
habuit nec pioditio in co inuẽra eſt:pꝛeſu 
mendü eft g captus fit ficut bonus. Si dt 
aliao inucntue fuiſſet ia aliquo fimili fací 
noꝛe.oʒ p pꝛobet ſe caprũ inuite : q: qfiqs 
fama pditur per vnü factum malu fic q» 
nunds pót recuperari. $i eni; milee aliae 
innétue cffet p:o ꝓditoꝛe ampliuo oc co 


nõ cſſet eontidcrandü, £xquo pj p fama 


mund.na perfacile pdifideo fime ocfpici 
endaéa fugiéda.qr Quintũ exempli po 
nit valcriue li.s.d.g Aauilius cil ei có 
fülatue otum confenfu oeferret : a ille ſub 
excufatione aduerfe valitndinis oculoxug 
recuſaret inftátibus cunctre:xaliü inquit q 
río querite ad qué bunc honoꝛẽ tráffe 
ratio fi enim ei me gerere cocgerítio nec 


€go mo:ee veftroe ferre sec voo meum - 


imperiti poteritis.Et ióli.7.oicit ét Glale 
riuo. Rex illc fübrilio iudicij: quem ferüt 
traditus fibi diadema pum capiti impo 
neret retentũ oiu confidcraffe ac dixiſſe. 
f nobilem magie dj felicé pam que; fi 
quio penitus js multis follicitudinibue 
picriculio fis reffertue ac miſerijs cogno 
ſeeret:nec bumi quod iacente; tollere vel 


let. Ideo Saluſtius ín iugurtino dicit 
"oett gloꝛiam inuidia fequi memineris 
It aqʒ quoclarioꝛ eris co magis anxium 
ac ſoilicitũ te effe opoꝛtet.hec ille. CSex 
tum exemplũ ponit idem VUaleriuslig⸗ 
di.Quod ſophocles iam ſenex tragedin 
quandaã tn certamine miſerat. Cũq; (ufpt 
ſus dubij certamme cxpecrarerfentani 
audiuit (e vua fnia viciſſe:⁊ pꝛegaudio cx 
pirau:t.ecce frucrue vane glotic t fra: 
tius in li.ſeꝛmonũ oícit gaudent pꝛe nomi. 
ne molleo auricule. £c omdi? li, 88€: 
tbamoprl»o diẽ 4 obeſt fita gloua multie: 
hec ille. CSeptimũ a vltimum exempli 
ponit fulgentius in li.de contemptu min 
di deſceribens vanitate; ſic. puella pulchia⸗ 
multum placabilis induta rbete Sup 
cuius caput ſcriptũ. Eecum foꝛtitudo 4: 
agilitas ¶ 2n pᷣectoꝛe mecũ pulchꝛitudo 
⁊ ecioſiras qr In manu dextra mecũ di 
uirie « pzofpcritae «c . ¶ Sub pedib? ve 
ro.hec omiía vanitae «c. Pꝛimo deſcribi 
tur puclla.q: bic mundus mulicb:i fragt 
litate tabefcit cotidie tendẽs ad fui perni 
ciem a animaꝛũ iuxta illud pe.bomo yani- 
tati fimilio factuo eſt. Induit᷑ retbe «quo 
homines capit peccato:ce iuxta illud pᷣ. 
cadent in retiaculü ene peccatoꝛeſ 3n 
capite fcribitur mecum.foz.zag.BPulroe: 
mundue genuit fo:tco vt Sanfoné Dedo 
rem berculent.fed reſpice finem quía om 
nia vanirae.IHam Sanſon fe intelligit iu: 
dit.is.Hectoꝛ grecezum gladifocaibuit,. 
Hercules ninno oolo:e vite flamie ft ot: 
dit vt oicit 3ffido.s.ctlbumo.c;4 fic 
fa va.o bono viuẽs. C In pecto:c feribi: 
tur mecum pul .z ſpec. quia mundus mil 
too genuit cllegautco:vt abſalonem He 
lenam « Thiſbem. ſed refpíce (inem, Hg: 
Abſalon capilli fafpendirur:2.fsc.c. Bt: 
lena caufa ocftructionte troie; — 
dio amantis perfoꝛatur 4. Metha Om 
nie crgo care fenũ «c. 3ffa. 4. qr n man: 





— 


ei? ſerbitur mecü. oimtie «coo. craſu⸗ 





t 

| 

I 
TN 


pDnn——— M ROM v—— 


Be inſtitu.ꝛ diffi ofeſſionis fermo.x 


Policrates ditiſſimi fuere:h reſpice finẽ 
Job in ſterquilinio fedet job tertio Craſ 
fim auro collato ín ote eiũs miſſo occidit 
vt ait Zucanue pꝛimo libio Pollieratuʒ 
ſuſpendit:⁊ auibus deuoꝛandum dimiſit. 
Et ideo Eccleꝛ.dicit vanitas va.2.0.va 
nitas. Non cfficiamurigitur fratres iua 
nis gloꝛie cupidi:ſed in omnibus gloꝛiaʒ 
demus deo:yt nos fua vera gloꝛia faciat 
in futuro ptícipco in fecula ſeculox.Amẽ. 


BDommica 
diemde i 
Nonis 


ima in quadrageſſima tnfra 
tutione coiffinitione confeſ 
as. 


Dumantes autcm ex 

hoꝛtamur ne wn vacuũ 

a gratiaz oci recipiatis 

4c. Scribũtur bcc ver 

ba fecüdo co:.6. £t in 

epiftola occurrétio o0 

minice. Houimus fra 

treo in chꝛiſto cariſſimi ex phantium do 
ctrina:ꝙ eaque ſunt oc natura fücceffiuo 
rum coꝛruptanon ampliue reducunt nec 
aliqua vía poffunt reuocari. Quod emm 
anihilatum eft fecundum auicenam ín me 
tbapbifica ſua non reducitur . fum ergo 
tempue fir oe natura tali quale oictum 
eft non oebet inamter pꝛeteriꝛi.quia vt p 
fecto vícit Ber. volat irrcuocabile verbii 
volat irremedíabile tempus. Zídeft ergo 
tépue q̃drageſimale ín quo quiías fidelio 
fpiritualibue exercitije vacare debet suec 
omnino tranfeac infructuofum : vt hoꝛta 
tur apoftol? in pꝛopoſitis verbis di. Ad 
iumantee aurem exbo:.ne i vac.g.oet.rec. 
Ait enim tépof accepto exa.⁊ in.d.f.adiu 
ui te.£cce nunc tempus ac.c.n.d.(alutio a 
reliqua in epiftola Sed noſtruʒ pꝛopoſitũ 
piofequenteo oe comendatónc.9.virtutii: 
^ vitioꝛuʒ repzobatione. VNiſa humilitatis 
exaltatione ⁊ vtilitatecontritionis nec nõ 
Afüperbic cum (da. pꝛogenie wanagloꝛia 


rep:obatíone « punitiouc dignũ eft alíqua 
ve humilitate confeffionie ín pzefenti pcr 
ftringere:nibil ey bie quc dicta (ür in tra 
ctatuoe penitentia rangédo fcd noua quc 
dam recitando. Tres ergo fn boc ſeꝛmone 
perutiles ⁊ amenas auditu faciemus con 
ſiderationes. C Pꝛima quarũ oicctur có 
feſſionis inſtitutio. ¶ Sc cunda confeſſio 
nis diffinitõ. ¶ Tertia quoqʒ confeſſſõis 
dignificatio. 

4r Paro pꝛima huius ſermonis ín qua ð 
claratur quare inſtitutum eft ⁊ qualtte: (à 
cramentum confeffionío. 

Rimo igit᷑ círca ofeftionío inſtitu 
al tioné tría videnda ſunt. ]o:mo 
huius inſtitutionis rõ. ¶ Scðᷣo huius i 
ſtitutõnis qualificatio. ¶ Tertio D? inſti 
tutionis diſpẽſatio. CQuantũ ad pꝛimũ 


"querit qf inſtitutũ ẽ pᷣceptũ cófcffióio ile 


ge euãgelica. Rñdet ad boc.b. fBo ín. 4. 
di.7.ar.i.qꝛ. Et Zllex oc al-in.4.pte i tra 
ctatude ofeffione. £28 cófeffio cóueniéter 
iffítuta ẽ lege eudgelica pp trís. q7 Pꝛi 
nio pp legto gre pfectioné que ad ſimilitu 
dinélegio latoꝛis.i.xpi oñdebat büilitaté 
exercédá cii fübditiflegio iuxta illó &p»a, 
xi.Diſcite a me qimittio ſuʒ:⁊.h.c.maio: 
fit ẽ hũilitas confitert homini d$ (oli oco, 
vii vgo 8 ſancto vicro:e ait, Plus facit q 
feruo humiliat pp dũm d$ quí ípíorio ba 
miliat ppterca confiremini alterutrü pec 
cata veítra.bec ille. qr Confirmari pót 6 
rófic.vtilítae confcffionio facerdoti facte. 
multiplex é.vt patebit infra Sʒ lex euan 
gelij é lex vtilt« pfecta, ergo ac, ¶ Scðo 
éwftitutapp peccati detectionẽ peccato: 
enĩ dũ malc agit odit lucẽ. Jo.ʒ.Et ideo ĩ 
reuerſione ad tufticíáoyredarguí operai 
fructuofa renebtaríiique át vedarguunt a 
Inmíne manifeftant iurta illud ad epti.s, 
Onmia que arguit a lumine mantfeftant 
omne emm quod manifeftaci lumen eft, 
bec ibi.£uía igitur boc fit per confeſſio 
nem debuit in ea lege confefle inſtitui ur 


li 


















































Vica prima in quadrageſima infra diẽ. 


Qua eft mamfeftatio veritatis: vt pote in 
ea in qua verbü caro factũeſt vt intelligi 
bile ficisfenfibilezz manifeſtũ in qua etii 
deberẽᷣt oculta mamfettari verba coꝛdis 
foꝛmã vocis induere.hec quidem eſt lex 
gratie.ergo ⁊c. ¶ Tertio cft inſtituta pp 
tcr oiuinag reconciliationẽ que ficri debe 
bat arbitrio humano medianze 2 ideo có 
feſſio fit bomni vt hõ ſu iudex « arbiter 
ínter peccatoꝛem ⁊deũ.Arbiter aũt talis 
debet eſſe qui poſſit apponere manum in 
vtrůqʒ talis aůt non potuit eſſe: quoufqs 
deus bomo factus cffer.vude 3fob.9.quia 
talem mediatoꝛẽ nó videbat oicebat. THó 
eft qui vtrunq; valeat arguere.a manum 
ſuaz penere in ambobus igitur bomo dei 
ficatue datus é nobie mediato:: arbiter 
xpo qui potuit arguere.z manü in vtrũqʒ 
ponere:qui reliqmt in ecclefia ſucceſſoꝛes 
quos rectozee eccleſie inftituit ⁊ arbitros 
quibue comiſit auctoꝛitatẽ reconcilíandi: 
¶ Sed quoniã bec auctoꝛitas.pꝛimo fuit 
m xpo: cin nullo potuit effczanteds vent 
ret xpo.ideo tm̃ in lege noua conftitutoe 
buit confeſſio. Confe mo crgo p:out eft fa 
cramentünó fuit in legc fcripta veteri nt 
fi in figura:quando.ſ.ſacerdotibus vata é 
suctoxitae d ſcernendi inter lepꝛaʒ ⁊ lepiá 
⁊ inter ſanctum ⁊ pꝛophanuʒ CQuod fr 
contra dicatur per illud eccl.ꝛ7. fui oc 
nudar arcbana amíct perdit fídemrargué 
do fic. Si oenudare arcana amici culpa 
bile eſt: quanto maioꝛ amícue táto ẽ cul 
pabilíuo:fed nemo fic eſt alterius amicus 
ficut ſui ipfiuf.crgo quod cft tibi archanũ: 
eulpabilc eft reuellare:fed nibil tale in lc 
ge euangelij debuit miſtitui. Cum igit qui 
confitetur honnni cófeffiore volubili boc 
factat culpabile:videtur ꝙ nó oebuerit in 
ſtitui. CAd boc fidet Zileyan. qp ſapiẽs 
fbi loqintur oe denndatione pꝛoditiono: 
quando quie fidet arclana (ua alteri com 
muttitzcille quafiifidelioila pꝛodit: 4 fic 
nec amiciciam nec fidelitatem cuftodit: j 








becoenudatío eft onmino alia ab illaque 
cft confeffioniofacramentalío. p temfi 
oicatur gratia eft perfectiua nature ergo 
ley gratie é perfectiua legis nature ſy lex 
nature oictat turpitudine tam opor 
d$ anime effe tegendas.ergo ftatuere sli. 
quid contra oc nó cft legio gratie cuiua. 
eft fapponere que natura oictat. crgo «c. 
€£ Hid boc oicit Alexã.xbi ſupꝛa qp turp. 
tudinü manifeſtatio. ¶ Quãdoq; fit fine 
aliqua cauſa.⁊ fi non ẽ oc mature rationa. 
lio dictamine:ſed potius diſipientis ⁊ de 
ſtitute regimine ratóievt (olet fier afto. 
lidío 2 dementibus. MQuandoq; fit ad 
fuiipfius comédatónem ficut faaüt ine 
recundi oc quibue dicitux Baicre. tertio 
frös muliere meritricis facta eft tibi.£t 
Iſa.tertio peccatü fuum quafi fodoma pie. 
dicauerũt.⁊ hec maniſeſtatio ẽ contra na 
turam ⁊ rectam rationeʒ.⁊ diuine iuſticie 
pꝛouocatiua. ¶ Quãdoq; fit ad füi confuf 
fionem vt diumam umeniat ppitiationgs 
4 bec oxdinataeft ad plagam ocultanr cu 
randa; banc dictat natura 4 ratio recta, 
NHam fi qure ppter fanitatem recupera 
dam nollet vulnus oetegere pudendi fü: . 
perbuo iudicare£ 2 fatuue z nature okti: 
míni (nobedieno fic intelligendi eſt in p 
poſito. Et fic patet qualiter confcffio in le 
ge euangelij cóuementiffime eſt odinata. 
C fuanti ad fm queritur qualiter éco 
feffio inftituta.Et rüdetad loc Alexan t 
Bo .vbi füpza.q.5 . Quod ouo ſunt in con 
fcffione.qr Un foꝛmale ⁊ completíuis4 
btc eſt abſolutio fiuc poreſtas abfoluédi s- 
1 hanc dñs inftituit qui.o. Petro clauiũ 
poteftarem dedit ⁊ alijs apoſtolis. CAli 
ud émateríale f.peccatioctectio: hocnõ 
inftituit dñs lucide f3 inſinuate Dati 
pimipuiam agite:quo intelligit js 
tiſfactio p ie que 9j fiert arbitrioſa 
cerdotif ad qð requirit neceffarto ofcffio. 
Quare át nó iuſtu uerit offe lueide a dare 
fuit róne triplici. ¶ Pꝛiĩo róne curatótót: 








De inſtitu.ꝛ offfiní.cófcflionio fmo a5. 


quía vt quidã dñt fufficit medico expone 
rc mediciniegroto: quigítur cófcffio pec 
catio; effe voluntaria a nõ coacta, ióofia 
ſolum inſinuauit boc relinquene in volun. 
tate egrotantíe . Er boc eft q3 dieit vgo. 
Éiicdiciooixit vt curarent:fed ifirmio?t 
bixi vc ad medicos curandi eã ↄuenirent 
boc quía certũ cffe voluit qt egrí libenter 
faluté quererent 2 (e curandos offerrent 
ſi medicos inuenirét. bec ille. CSecũdo 
rone recidiuatiõis: qꝛ xpo erat ecclefie fi 
dator per baptiffmü omnium peccatoꝛuʒ 
cũ fiat remiſſio ideo nó pebuit ab eo expf 
fc inftirui ne aliquibus cx verbo dñi oare 
tur occafio recidíuandi. fCum aüt ecclefia 
fuit in(títuta labi bomines ceperüt 2 tfc 
remedium ne oefperarent publicartopoz 
tuit.⁊ ideo p apoftoloo cófeffio debuit in 
ſtitui auctoꝛitate a ofio ere tradita quam 
tradidit in collatióe poteftatio clauiũ vbi 
acceperit poteftaté (anandi ⁊ operádi mo 
dum cóyenientem ſoluti ⁊ hoc quidé erat 
per moꝛbidetectiõeʒ.⁊ peccantis bumilia 
tionem 4 ſacerdotalẽ abfolutioné ¶ Ter 
tio rátione humani operis qꝛ confeſſio é 
opus hominis pure:nec eſt data virtue 
ipſi confeſſioni ſed abſolutiõi 4 idco recte 
hominibus puris inſtitutio confeſſionis 
debuit reſeruari. õ igit confeffioné p fe 
inftituitoe? 4 fi oicat iñſtituiſſe: hoceſt in 
telligendi inſinuando 2 auctoꝛitatẽ oddo. 
fuit igik cófeffio a dño infiniata ab. aplia 
inſtituta ab epo Jereſolimitano tacobo p 
mulgata. Nã apoftolioe diuino ofilio có 
fiderátee curátee negligétee curádoo ſuã 
curationẽ querere monttioníb? ⁊ pceprío 
epraueft ⁊ eis ſalubꝛẽ medicina.f. cófeffio 
nem indixert. vñ vgo oicit.ipfi medici:qꝛ 
négligenteo in fua curatióc egrotoo inue 
ncrüteoo ad (aluté querendá « amonitõe 
fua excitauerũt « cepto atraverüt. bec il 
le.q7 629 fi cótradicatur fic ofíe inftituit 
baptiſmũ fic z cófeffioné ficut igi ĩ baptif 
mo Jo ·z dixit. TRifi qerenatue fuerit «c. 


ergo vfq étocbuitoicere nifi quio cõfeſ 
fio fuerit ac.q7 Zld loc oicit Alex. oe al'. 
? nó eft ſunilis cõgruentia baptifinf 15 
cffione q: baptifima é facramentü intran 
ti pñia vero recõciliãtiũ:qꝛ igitorio füda 
uit ecelefiá cóueniéo erat vt inttitueretfa 
eramenti uitraͤtiũ q erát quafi matería fi 
daméti ſiue ex qbus fundabat ipfas ár fi 
datáreliquit cófümandá vicarijo fiio fibt 
füccedétibtre qꝛ ergo ad cófumationé req 
ritur cófcruatto fundaméti ⁊ ad cóferuató 
nem fundaméti requirit repatio recidiuã 
tiũ congruũ erat vt (pfi mftituerét fac m 
quo releuandi erát recidiuantee 2 fic pyp 
poſitũ. CMuãtũ ad tertiũ querit vrrül* 
inſtitutionis poffit ficri aliquaoifpéfatio. 
^ rüdet "IRíc.im, 4 oí17.ar.vbi fup:a. £25. 
poſſumus cófiderare eófcffionem quanti 
ad duo.ſ.quantũ ad effentíá 2 dstuy ad cír 
conſtantiã. C Quãtũ ad effentiáque ẽ qp 
peccato: obligafad cófeffioné peccati mo: 
tal ſi vult oe ipfo remiffioné «q: D eft oc 
fure diuino cuágelij pcepto cótra qð pa 
paoifpéfare nópót.2s.q.f.98t quídam ex 
quo fequi£ ꝙ quanti ad hoc nulla pót fie 
ríoifpenfatio.Ét cófirmat ifta ró fic, tut 
pót bóillud pceptüfergare aut nõ. ſinõ. ñ 
indigctoifpéfatóe.fi aür pót.rónabile é qx 
illud feruet.Sed contra vónénon cft fide 
lis diſpenſatio $m Ber 5.oe cófideratióe 
c.14.ergo papa ín pcepto Vofitédifacerdo 
tí oifpenfare won põt:qꝛ vt ibidez of papa 
pofitue eft oifpéfato: in edíficationé nom 
in deſtructionẽ. C Quantũ vero ad círcó 
ftantíá (.tpto oeterminati ab eccleftaiquo 
Qlibertenet femel in áno ofiteri. in boc pa 
ba pótoifpenfare:q: bec circóftontia € pe 
fure pure pofitíuo.q- 1265 fi cótra oicatur 
ficlex nó oblígat ante ſui pmulgationem 
fed ler ve confitédo facerdotí pmulgata 
fuít p apoftolof.cá ergo papa poffit "n 
fare cótra canones apoftolo:]82, oí. pfbí 
ter vf q papa poffit oífpenfare in cepto 
vc confitendofacerdoti ius d ^ abſo 
b] 



































Dica pula in quadragefüm poft prandii, 


lute etiam quanti ad eſſentiãcuius oppo 
ficum conclufug eſt. Zíd loc rüdet Ri. 
ybi ſupꝛa in rũſione tertij arguméti p. d$ 
uie lex non obliget:ante ſui pmulgarióeg 
tfi robur fuum pꝛincipaliter hʒ:ab inſtitu 
ente jsuis aür contra ftatuta apoſtoloꝛuʒ 
poffit papaoifpenfare non tfi contra ftatu 
tum oluinii. "IRic . Sed falua reuerentía 
etuo « ominum doctoꝛum:q; pleriqs inue 
niunt qui per tree ánoo.alij per.s.nónulli 
Pcr.ro.aliquí per.ao.⁊ aliqui p.50. nó funt 
confeffi.quifnam oifpenfauit cii cío?legat? 
a larere,non.papazion cpomon angelus? 
non alíqo fanctueimon deusnon:ſed quio 
tecũ oifpenfauit.o infelix chꝛiſtiane quí p 
tres ⁊.ʒo. annos abfas cófeffione fuiftt.£t 
rũdebit tibt ftatim ego non fam cófeffoe 
ege luxuriam.alius otcet non fum cófef 
uo ppter auaritiã.alius oicet nó ſuʒ cõfeſ 
ſus ppter oífcoxdtam ⁊c.ſed quie cum eis 
oifpenfat .certe non aliu nfi dyabolus. fi 
curoifpenfautr cum ea iuuene que cómife 
vat inceftum cá fratre « nunq; confeffa é 
poft mo:tem aũt apparuit fratri ſuo cum 
Quo peccauerat cupienti ſcire de ftatu illi 
us ligata cathena ignea 4 ferrea ab illo: 
mone qui cáoifpenfauerat : que dixit ei.o 
fratermi egofüm fic crudeliter cruciata, 
^ damnata pptey peccatum quod tecũ có 
mifi zoe quo nund$ volui confiteri quod 
exẽplũ ego bio auribue baufi a beato Al 
berto farrianenfi picante (noftra medio 
lafi.ciuitate.cü luxurioſis igikdiſpẽſat dya 
bolo luxurie:cũ auaris oyabol? atiarítie 
^c.f2 iniqua vpianoꝛũ conditio o ptinatía 
byabolica o finagoga oemoniozuj.cur cóté 
nitis faluté vj ofitemi igit agite pníaj 
qꝛ ofeffio iftituta € i falté fire remedii fal 
tio nfe.£t p pia prc Db? fmóio fufficiát. 
4r [baro fía huius fmonte in qua ocda 
rated fit «áliter oefcribatur confcffio . 
€ Ecũdo pꝛincipaliter oe cófeffionto 
X. J oiffininitionc fciédü € qp trcooc có 
felſione affignaut rénco famofe ¶ Poꝛria 


€ Z(ugu.ficoicétio Cõfeſſio eff p quá mot. 
bue lateno fpe venicapitur . EScða eſt 
"ay in fümalib10.5.fic oí . fCófeffio facra 
métalío ẽ legiprima cozá facerdote pei 
accuſatio ex erubefeétía « p clauce ecdit 
fatiffactozía ebligáe ad pniam peragéday. 
inumctã. ¶ Tertia cft zílexá.oe al.ficoi, 
YCófcffio eft coꝛã facerdote legitima peóg 
pꝓpꝛioꝛũ declatio.¶ Ad quay oíffinitoni 
ðclarationẽ notádü ẽ qp ad ofeffioné quq; 
regrunk. Pꝛio requirit fübftantia act? 
q: confeffio éamanifeftatio eiuo qo latet. 
4E Scðo requírit ppꝛia materia oe quafi 
at. f. peccati. qp Tertio requirit eã motiua 
quare fiat ofeffio (pe venie. £x quibue trí 
bus ofeffio owenienter diffinik ab Aug⸗ 
ab Zílex.qtibi tangitur actue fübftáriaf. 
in apertione coeclaratione « ꝓpna mate 
ria in moꝛbo latente 4 (it peccatíe jppijo- 
^ cá motiua ci addítur fpe vente. Sed (t 
endi ꝙ Alex. dicit cozá faccrdote 2 Aug. 
dicit füb fpe venie:qꝛ confeffio tripliciter 
fit. Clno mó inter ius in foꝛo ofacutie 
vj coꝛrãdeo.⁊ in tali moꝛbus latene/f. pec 
catü fi aperitur q: ocoapertü crat. q7 € 
eundo mó fit ofeſſio exterius coꝛam iudi 
ce mundano in tali ofeffione peccatũſ. 
moꝛbus lateno nó aperit fpe venícil;apt 
riatur. ¶ Tertio mófit eyteríuo in foto 
ofcíe coi iudice vicarto pi a dei ſcon 
facerdote in tali ↄfeſſione peem̃ lateno 
füb fpe veníe aperif benc.ergo dicit Aug 
efcffio «&.q Quarto ad ofcffioné reqrit 
pfoua cui fiat.f.facerdoo c iõ Alexũ ait⸗ 
feffio eft «&.non fol coꝛã oco :legitima 
nó ín toto vel in pre excufata peccátoum 
nó bono: operü ꝓprioꝛũ a monalienog 
oectaratio.t.eptio vel máifeftató.q fut 
to cum oibuo pdictíe ad confeffioncy rq 
ritur effícacia fiue effecruo eiue qui fit 
ouo. f. abſolutio a culpa «ín pteapaiaa 
obligatio ad alías partépene cyoluctds. 
£x Qbueouobue:oucutenter "ay íttpte 
. dictio verbio diffinit confeſſionem Cou 








| 
| 
| 
I 


L———————— MM —— BB BR — 


De (nftítu.n oiffiLofeffionto fermo, ' 


fcffio eft faeramentalío legitima «c. pto 
Quibuo patet bꝛeuiter pare?a pꝛicipais. 
4r baro tertiahuius ſermonis inqua 8 
daratur ꝙ confeſſio eft antc oignitatio : 
vt fit actuo plurium virrutum, 
T Eertio ad declarationeʒ oíctoxum 
A V in parte pᷣcedenti Oꝛitur dubium 
au ↄOfeſſio fir tante excellentie vt fit actua. 
virtutis. CAd q9 ridetur fm tbo.i.4. 
DL.I7.ar.2.03.9 fic. Et ꝓbatur tripliciter 
fex pte pcepti pꝛincipij ⁊ meriti. Pꝛi 
mo cy parte feepti fic pcepta legio fünt 
de actibus virtutũ:ſed confeffio cadit (ub 
pᷣcepto.ergo éactue virtutis. CSecũdo 
€x pte punñcipij.ſic penitẽtiaeſt virtus:vt 
alias ꝓbauimus:ſed virtus pemtẽtie elli 
cit aciũ confeſſionisſicut ↄtritõnis ⁊ ſatiſ 
factionis.ergo cft actuo virtute. Ter 
tio ex parte meriti ſie nõ meremuꝛ nifi ex 
actibus virtuti (ed »feffio eft multü meꝛi 
toiíavt infra oícet.ergoeft act? virtutis. 
qr Sd notaq ofeffio peccatioe fc nõ di 
cit actü virtutie fcd facta vt oj: qfi « qũo 
* cui oicit actũ virtutis. Nã tüc € reo illa 
graudio de qua oícit Cipꝛianꝰ ad fratres 
de opere ⁊ elimoſinis Pꝛeclara reſa diui 
na fratres cariſſimi ſalutaris operatio.i. 
oↄfeſſio ſolatiũ grande credentít infirmi 
tatis noſtre ſalubꝛe pꝛeſidiũ munimentuʒ 
ſpei:tutella fidei medella peccati res po 
fita in poteſtate facientio rco « grandis 
4 facilio fine periculo pfecutioníe coxona 
pacio veru; oci munue ⁊ maximum infur 
mis neceffarium foxtibue glouofum:quo 
chꝛiſtianus adiutue p:efert gratió fpecia 
lem pꝛomerek rpm iudicem.oeus compu 
tat debitoꝛẽ.hecille. ¶ Sed bie vifif que 
rítur cuꝛus virtute fit actus ipſa ofeffio. 
¶Rãdeo Pim tho. vbi ſupꝛa.q.ʒ. Quod 2 
feſſio ſpecialis eſt actus alicuius virtutis 
ſpẽalis. Nam triplex ẽ ofeffio.q fima 
eft beneficioꝛũ oci in laudem dñicam: «66 
eftactuovirtutíoLatrie 7 Secunda ẽ có 
fcffio peccatoꝛũ in iudicijs choíc eff actue 


virtutis 4 iuſticie. ¶ Zertia é ofcffio pec 
cato: ad confequendam ipfozi rem iffio 
eim. bic é actue pnie «fex alíarug virtu 
rum. Q3 p3 inductiue. ¶ Pꝛimo dico q o 
feffio é actue penitentie :q: ↄfeſſio pꝛout 
eft meritoꝛia includit contritionem a fotif 
factionem in actu vel in ꝓpoſito: fed bcc 
funt oe róne penitentíc.ergo ac.vii. ZAug. 
fir omel'oe pñia.d. Non fufficit pemtcre 
moꝛes in meli? cómurare « a malio facte 
reccdere:mifi oe bío que mala facta ſunt 
fatiffacíat dño per penitentíe ooloxcm vt 
bumilitatie gemitum per contriti coꝛdis 
facrificium.bec ille. CSecũdo oico ꝙ có 
feffio eft actue virtutio veritatio : q: fim 
tbo.vbifüp:a.q.2.in coꝛpoꝛe.q.ad virtutis 
veritatẽ pertinet vt quis ſe exterius oſtẽ 
dat qualis eft intus ⁊ boc facit ↄfeſſio.er 
go «c.i át quíealite: q; in code ten oꝛe 
pioferat uó eft ofefflo:fed fictío.z (dco pa 
ter ꝙ cófcffio elt actue vírtutie veritatis 
vnde Zíugu.füp canonica Jo. omel. pꝛima 
vicit. pfeffüo fuerte peccatum eft inte 
veritao.nunc ipfa veritas lex eft nunduʒ 
enim ſplendet víta tua quía inſunt pecca 
ta tua:fed tfi iam illuminari cepifti ; quía 
ét eft confeffio peccatoꝛũ.hec ile. ¶ Ter 
tio dico qofeffio eft bumilitatío.q5 pbat 
per oppotitü eius.ſ. per taciturnitaté pec 
catt que nafci£ cy füperbía co:die. vnde ð 
pe di pꝛima of.c.Xaciturmtae peccati ex 
fuperbía nafcif coꝛdis.ideo ením peccatuʒ 
futi quifqs celare Sfiderat:ne iniquitao ſua 
alijs manifefta fiat:⁊ talto repurctur apo 
bomínem foune:qualem fe (am oudum ex 
hibuit diuino conſpectui:quod eft fonte fü 
perbie naſci.nullidubiũ eſt. Specieo enm 
ſuperbie eft ſe iuſtum vele videri qui pec 
cato: eſt.hec ibi. C Quarto oíco qp cófef 
fio peccatoꝛum eft actuo ſpei nam ſpes of 
uine miſericoꝛdie eft caufa cófcfflonio .q6 
patet ex diffinitione Zug. ideo idem Au 
guſt.li.go. omel.omelia. ra.ficotcit.Sanat 
tcocue conficere tantum — tugm 
iij 


















































iBiiíca prima in quadragefima poft prandii 


facet füb manibꝰ medici paciẽter imploꝛa 
auriliũ fouct 4 ſeceat equanimiter tollera 
tm̃ noli attẽdere niſi vt ſaneris.ſanaberis 
ft ſi oſtẽedas mediccnõ qꝛ non ille videt 
ſi tu ei abſcõdas.⁊ ſuper 3jo.fmone.t4.ait 
deus largitur veniam fi lomo confiterur 
culpam .é emm cófeffio oct miferatio oeí 
altitudo.hĩ ille. CQuinto oico ꝙ cófeffio 
ẽ actꝰ temperatie.cuiꝰ róeft qꝛ tlle qui có 
fitetur peccata ſua im coꝛde fuo pꝛoponit ⁊ 
ſacerdoti pmittít. oe cetero abſtinere atr 
€ófeffio mbil valer.víi Iſidoꝛꝰ:a hẽtur oe 
pe.oi.s.$ Irꝛiſſoꝛ:ait. Irꝛiſoꝛ eft non peni 
tens:qui adbuc agit q5 penitet nec deum 
videtur pofcere fübditue fed ſubſanare ſu 
perbuecanioreuerfao ad vomitũ eft pení 
téo ad peccatü zfugu.füp po.57.oicit.IBe 
fecurue fio.cum cófeffuo fuer(o peccatuʒ 
tuum:rands p:eparatue femp ad confiten 
dii « comitiẽdũ peccatũ fic pnuncia iniqui 
totem vt curá gerae p peccato tuo.i dare 
operam vt ſanetur. hoc eft eniz curá gere 
re pto oclicto femp niti femp incedere fp 
ſtudioſe 2 fedulo agere vt faneo peccatü . 
hille. ¶ Sexto é actue pꝛudentie q: qui 
vere confitetur ſua peccata ppter fanitaté 
recuperandá e(t valde pꝛudens.ꝛ magna 
piudentía eft (cire inuenire remcdia cõue 
nientía  vtilía plagis ſuis: ficut pꝛudẽtia 
€ poft feditatem remedíü inuenire porga 
tione vñ Zfugu fuper íllud fo. Coͤfeſſio 
4 pulchꝛitudo oicit Pulchꝛitudinẽ amae 
^effe vio pulcber:confitere s quía cófeffio 
rie eft pulchꝛitudo:ledus eras:ofiterewt 

io pulelcr.peccato: erae ofitere vt fio iu 
ftuo,P ille. pudentía etíá eft tudicare fe ⁊ 
condemnare per ofeffionem ne eternalí 
ter condénemur poft moꝛtem. vfi Augu. 
fupcr po.99.oícit . Semper confitere ſem 
per enum babeo a cófitcarío oiffícile cft 
in bac víta vt fic bomo mo:etur . vt mbil 
fnueniatur in eo Q9 repꝛehendatur.opus 
eft vt t repꝛehendas ne ille repꝛehendat 
qui condemnaturus é ille Soeptimo 





a vltimo oíco cp confeſſio eft actus virtu 
tie timoꝛis quia ille qui iudicium oc ri 
met confiterínon erubeſcit imo confitetur. 
quía iudicium dei fugere non poteft . vii 
Zíugu.füper canonica. 2fo.2.6.c.otcit vbíag 
eſt deus quo ergo fugico vie audire cot 
filium meum.fi vio ab illofugere ad iim 
fuge confitendo non lateudolatere enim. 
mon potee fed confiteri potes.h̊ ille. oui 
füper po. 4s. ait Bona € illa cogitatio vii" 
fncipimue confiteri Itẽ homo tímtdo có 
firctur ne poftea rímeat i eternal iudicio! 
vnde. Idem ſuperpᷣo.os.Quid times in 
quit confiteri oco quí non confitendo non. 
poteo cffe ocultue toánaberío tacitue qut 
poterae liberari confeffüe .ad boc erigit 
cõfeſſionẽwtliberer bumiléad boc ont: 
won confitenté vt puníat füperbii.ergo tri 
ſtis efto antequáconfitcarí cófeffüe cru 
ta quía ſanaberis bille oc timof ptent 
taeft quedam mulicroe qua legitur. £25. 
cum quídaj facerdoo multae w confeffio; 
ne audiret quídam demoniacus otxit c, 
Tu multae confeffionee facio fed fcíaoq: 
multi multe nó íntegre confitentur Jj. 
talis dña ſemper conſitetur tibi fed non in 
tegre ⁊ hodie videbis veritatem quíaye 
niet 4 confitebitur tibi ⁊ quia mon íntcgre: 
confitebitur quádo tranfibít per pontem 
ego ocmergá eam in flumé a eius anim 
babebo . Jpſa auté oie venit mulier zd 
effet cófeffaoixit ci facerdoe caucationie 
quíd omittatio.atilla.niloil omifi cui cyj: 
varzaffetoemonío verba ceciditad pedo 
eius «illud hoꝛrendum peccatum eft con 
feffa.q5 tanto tempoꝛe retinuerat. quam. 
facerdoo confo:tano « fecurano illefa ad 
ppꝛia redijt.Occurꝛens facerdoe oemóia 
co illi oixít.qd feciftitali ofic.cntocmójd 
lam oominam oe qua dicis nó cognoftot 
nefcío vbi ſit. Pure (git fratres «fimpli 
citer confitcamur pcinfa a humilitenſe 
coguofcamue culpántam nec vllo rubo 
humano inconfeffa pcá nta rclitquamts 








! 
| 





— — —— 


ve extrema ⁊ eterna confuſione cũ dyabo 
loocputati etermalir cruciemur fj potius 
bic noe ſacerdotibꝰ oct bumilíádo ac pcã 
nr̃a eie penít? ocnudádo.f gra ac in futu 
ro glia digni efficiamur ipfo pꝛeſtãte qui 
viuit ⁊ regnat ĩ.ſ. Amen. 


¶ Feria fcóa poft pꝛima dñicã in quadra 
geſima oc multiplici «varía vtilitate con 
fcflionio Sermo.24. 


( Bunt Ibi (n ſuppliciũ 


eternü iuſti auté (n vi 

tam ctetná , Scribunt 

ri bec verba Boats. í 

euágelio occuriétio fe. 

fibagnanobie bodie 

fratree cbariffimi pio 

pofita fant ad cófiderá 

di ſpectacula:que in iudícto ſunt factura 
fmiog vy « lupliciox inconfeſſis dud pe 
catonb?fupplicía.z penitẽtibus cófeffifas 
antur premia etermng.vr dicũt verba ppo 
fitabodicrnt euágelij.(.gount bit ſuppli 
cium eternü.f.illi qui nolunt plene cófirerí 
Juſti ár.Ceffectt per verá cótrictioné 2 có 
fcffioné ac atiffactioné ibunt in vita etev 
vam pp que ouo bene oicit píper 8 pe.ot. 
Lc. cui. Poꝛro illi quoꝝ pcá bumanam 
noticiã latent nõ ab ipſis confeſſa nec ab 
alijs publicata ſi ea ↄfiteri vl'emédare no 
luerint deũ quẽ bit teſtem ipm habituri 
fant ⁊ vltoꝛẽ qd cre pꝛodeſt humanũ ví 
tare iudicium cum fi in malo ſuo perman 
ferit ituri ſũt in eternũ ðo retribuéte iudi 
ciii. ibi.£r qo? cócludit ꝓpoſitũ. Ad cx 
citãdos igitur pigroe 5 füa falute.non cur 
rátce oc vtilitate cófeffioníe aliq pcurze 
rc neceſſariũ duximꝰ. Igik in pti ᷣmone 
oe triplict fructu ouplicato ↄfeſſiois dice 
mus hoc oꝛdie vs vt dicak. Pꝛimꝰ fru 
ctuo intellect? illuminatio cũ mißicoꝛdie 
ipetratiõe ¶ Scðs mẽtis aſſecuratio cus 
culpe remiſſiõe. CTertiꝰquoq; ĩteꝛceſſoꝝ 


—J S Yo Ee misincc 





Pzagrima ce 


2 $ E "vo^ 








Be multiplic ⁊ varía veilitate ↄfeſſionis Pmo.24. 


multiplicatio cũ ocí pacificat(one, 
¶ ]bare prima bui? fermonio in qua de 
caratur o» per confeffioné illuminatur in 
tellectuo ⁊ mißicoꝛdia dei impetratur. 
Rimo igit᷑ ponitur duͤplex fruct9 
confeffioníe ſimul.ſ.mẽtis illumia 
tio ⁊ mißicoꝛdie ĩpetratio. Pꝛius igit 
of mẽtis illuiatio. Illuĩatur ení intellectꝰ 
€x ofctfionc pp triã maxie. Pꝛiĩo pp có 
fiderationé ftri ⁊ peózfüoy.vfi tali p cre. 
bf. 5.c. Leua i círcuitü oculoe tuoe «vide 
vbi nũc pftrata ſis.⁊ Zipoc.tertio , Cinge 
collirio oculos tuoe vt videas.Colliruʒ 
eni q9 ex quadá aqua a puluere oficitur a 
purgatoculog carnofoe Dumosee , Cõfel 
fioné fignificat per quá puluere ꝓpꝛie co 
gitatíóío ⁊ aqua lacrimofe cópumctióte in 
tellect? illumiatur iuxta illud pᷣs. Delictũ 
mei c.t.f.aC vfi Ztug.lib:o.so .omcl.orel. 
fcóa oicit.Zolle te a doꝛſo to vbi te vide 
re nóvíe oiffimuláo a fcio tuis zoftituc 
te ante te afcende ad tribunal mẽtis tue 
eſto ibi iudex toꝛqueat te timo: erumpat 
pfcffio.bicoco tuo . Quoniãq ini.m.e.co.⁊ 
peccató meũ cótra mc eft fp .96 erat poft 
te fiat aute te ⁊ ci factü fuerit afi te punia 
tu: a teh ille. CScðo illuiatur intellect? 
ín cófeffione pp bumilistionéqua pcó:fa 
cerdotí bunriliat pp deuʒ quapp illumia 
tur íntellectuo ad cognitionẽ oci 2 fuí ip. 
fiue.«loci cecofigurat 3o.9.q de fein p 
fona peccatoꝛis vicit Abij « laut 4 vidí 1. 
meipm cognout vt Zfugu.in ßmone. 6.o€ 
natiuitate dñi dicit. aulti afiduefe dicũt 
peccatoꝛes ⁊ tfi adl»uc eos delectat pecca 
re pꝛofeſſio eft non emendatio.accecatur 
anima « non fanaturspnunciatur offenſa 
fed non tollítur.penitentíácertá non facit 
nifi odium peccati ario: oci quando fit 
vt tib amay fapíat in anima qð ante invi 
ta fuít oulce 5 te p:iuo oclecrabat ín 
coꝛpoꝛe ipſum te cruciatín coꝛde iam tũc 
bene ingemifcío ad oeum dieis tibi ſoli 
peccaui ⁊ malum coꝛam te feci benc tibi 


—— 


















































Ferla fapoft pudofficam(n quadragefima, 


folipeceaut quia nullus bomini cft fine 
peccato ⁊ idco nbi foli peccaui quia tu fo 
luo eo füte peccato.D ibi. Abi offenditur 
tp peccato: penitendo « confitendo cogno 
fcit ſcipſam 2 deuʒ. Tertio illmnnatur 
intellectus pꝛopter inftructioné diſcreti 
confeſſoꝛis. vñ in figura hutus dicik. Deu 
teronomij.7.c. Aſcende ad locii quem elle 
gerit dominꝰ deus tuus veniefas ad facer 
dotee leuitici geucrio a ad iudicium quf 
fucrit illo tempo: quereſqʒ ab eío iudici 
veritatem 2 facies quodciqs dixerint qui 
p:efuntloco quem ellegerit dominus:⁊do 
cuerint cc iuxta lege; cius.h̊ ibi. Tenetur 
facerdos ín confeſſione inſtruere peccato 
rem. aliquando euím ꝙ eſt veniale.credi 
tur elfe mostale a econtra 4o opu é cou 
feſſionis vc iuſtruak ßm Bo. vbi ſupꝛa ot. 
17.5 Alexã.vbi ſupꝛa. Secũdus fructꝰ 
dicitur mißicoꝛdie impetratio.Quid eniʒ 
eft cófeflio nifi curia mbicoꝛdie dei.vnde 
Zlugu.pio ßmone c cöfeſſione dieit. Cõ 
feffio peccatox timẽda boibue fp vifa é fj 
spud humanũ iudicẽ. Ham fepiffime fla 
gillis:⁊ qbuſcũqʒ verberib? vngul quoq; 
ignibus agik vt eruat oꝛis confeffio vt. 
aliq fic cedant mẽbꝛa toꝛmẽtis vt pꝛius 
coꝛpoꝛis cõpoſitio ſoluat᷑ qᷓ; doloubus ani 
muo vt ſecretũfacinoꝛis ppale£ (nffát car 
nifices crebꝛeſcũt oia genera toꝛmentox fj 
fruftra lan(ádo aperiürur vifcera cii dod 
ditur negando confcia, cur át ux tátío cru 
ciatibus hoĩes timẽt confiteri nifi qꝛ com 
effi olent puniruhomni ergo iudici quí 
cõfeſſus fuerit punik. Sed oco q confitel 
liberatur, querit hõ ab bote quia ignoꝛat 
deus oia ufa nouit nec querit vtfciat fcd 
vt tu peccatũ cognofcendo a te puniatur 
"t ſoluatur ab illo cognofcendo .oic crgo 
fniquítateo tuae vt iuſtificeris: fi timeo 
confiteri homini iudici quía malue eft qꝛ 
fceueritatem legte implere cópellit .confi 
tere dño quoniá bontto q.in.ſ.m.eiꝰ.h̊ille 
Cumenim £i pꝛoploeta.Mißicoꝛdia oí 


fit faper oĩa opera ei?.ergo cürlawificy. 
die.eft (aper curiá (uftitic oci . vii fiquia 
cófpiat fe grauari in curía iuſtitie ſecure 
appellare pót ad confeffioné aliam curia 
ſ.mißicoꝛdie oci ⁊ neceſſe s iuſtitia buic 
appellationi cedere patiéter teſte Jacobo 
qui fcóo. c.ait.füpcreraltar mißicoꝛdia iu 
dicio.p3 boc ex tribue . q7 Pꝛimo excre 
dulitate:quia creditur in ac confeffioue 
curia oct factá ſuũ narzanti nec (bi addud. 
tur qui fuppleat ocfecrü ſuum uec teſtis q 
p:obet cótrari nec ẽt ibi locuʒ hʒ q9 Jo 
8.c fcriptum eft uoc teipfo teftímontuy 
perhibes tcf.t.n.eft veg . Tertio pʒ ex 
libertate quia ín hac curia nó ferütur (uie 
nifi abfolutionte:ét fi bomofceleratiffim* 
peccato: fuerit abfoluitur manas reus qua 
filatro a quo aufert funío a collo ei? quo 


ad ſuſpendiũ oucebatur fed q non cófitet , 


tur ambulabunt vt cecí quía oonío pecea 
uerunt. Sophonie prío.ca , ¶ Tertio lec 
piereterna felicitate. cum ille qui ve. 
nit ad ác curiãdignus cffzt infernali pa 
tibuloppter h remuneratur cterno regio 
vñ puer.28.of. fuí abfcondit fceleratua 
non oirigetur:qui auté coufeffuo fuerit 
relíquerít ea mi&ico:dticonfequetur 4£ó 
firmat bec oía Zfugu.in lib:o oc vifiratio. 
ne infirmi &mone pzio di. Deus meue mi 
ſericoꝛdia mea peccauimue grauiter tle. 
remue pcó percinaciter:gaudemuo8 pcd 
poft peccati ambulamuo : extento. collo. 


peceatunr noftri predicamue : « abfcondi 


mue tu placatue co:nos te prouocant 
in ira:tu auté noo códuae in mífícodia, 
'IRoo irꝛitamꝰ te ad füro:é ruaüté oifferg. 
vindictam:iufto ár exterminio punire po 
terío peccanteo fübuertere neglígentcofj 
paciétía expectae vt cowígamur peniteat 
tes deuo ergo meufimipico:dia mea fill 
Et in libꝛo oc ſpũ « aia idé dicit. Nemo de 
pietate diffidat qiii maioꝛ eft ei? mißlcoꝛ 
dia:jinfa mißicoꝛdia:⁊ q ad deũ toto cn. 
de clamauerit exaudiet ill qumipicot. 








| 








Bie veltia frueti.eoͤle ſionio. Prio 14. 


tardi? ſigdẽ vr eipeceatoꝛi vemánare d$ 
ipfi peccato:í accipe. fic eni feſtinat abfol 
uere eũ a toꝛmẽto confie füe :quẽ pluo co 
git cepa mifi q; ipm miſerum paſſio 
fai. ůle. Ex quib? ps pimũ bui? fmonto. 
1X Pars fcóa bui? bmonis in qua decla 
ratur ꝙ per confcffionem acqrítur. culpe 
remifíio « métíe affccutio. 
Ecundo ponitur elijouo fruct? có 
2 feffióio f. Culpe remiffio «métio 
aſſecuratõ C Primottaq; (ruct? of d'pe 
remiffio , $m eni Zilexá.oe al.afíqs otigit 
q bó accedit ad ofcffioné nó füfficienter 
ptrítuo «tii pp cófeffionio humilitatẽ mi 
bicoꝛditer infüditofie gf; plene oirictio 
nie .pínde ꝓphᷣa oic. Cleritao ð terza ota 
eft a (uftitia 9 celo pfpexit.bec é veracon 
feſſ.o que pcedit ab hoĩe qoe terza é quá 
fufcipteneofie boicm iuftificat a pcio . vfi 
glofa fp verbü pplie oícit . f£ onfeffio oe 
bonne peccatoꝛe nata cft vt fe accufet ci 
nerem.«terzá fe eé cognoſcat:cuidietum é 
gen.tertio. Puluis ee «in pir. £t fic iuſti 
tia oc celo pzofpeyit ficut Zu48. of-oc pu 
blicano q ppter confeffioné oefcendit iu 
ftificatue vnde glofa fup illud.a. Regũ.ia. 
iBomun?tranftulir.p.t.a te.dicit. Qui bu 
militer ofitetur venta cõſcquitur. Ztugu. 
fuper illud pᷣs. Non abfo:beat me pꝛofum 
dum neq; ur.ſ.m.p.os füüoicit . Puteus 
eft p:ofunditae iniqratio in quam fi ceci 
deris non claudet fup te oe fuum puteue 
fitu fuper te os tui mon clauſeris Hoc me 
lius. dem ipfe Zíugu. inlib:o.so. mel. 
omel 47-occlarat dicens. Confitemini do 
mino fratres chariſſimi quoniã bonue.q. 
ín ſeculum meeiuo remedia purgandi faci 
noꝛis ſpiritu fancto aſtruente oidicimuo 
non aliter veniam poffe pꝛomereri mfi no 
ftra facinoꝛa deo iubente fuerimus cófetfi 
quid enim selat peccato: q9 oco tefle co 
mifit2quid erubefcit faterí qut. peccatie 
non erubuit conquínarízoiluat ergo confi 
tendo quod peccatis infecerat fatiffactio 


ie abluat qð delictorum macultefo:didat 
fit cautio: poft oclictum qui. ante fuit fe. 
gnioꝛ fcquatur bonie actibue chuſtum 
qui ín malíe oyabolum elt fcquurue cófi 
temini inquít domino quo.b c. tn fe. wife 
ricoꝛdia eiue . "Ion vult vlcifci maliciam 
quiconfireri peccata perfüadet .optat ab 
folucre confitenteo ne contumaceopunire 
cogatur,quare admonitio oci te faciat fol 


licitum ne feucritaste faciat punitũ.h̊ ile 


Et in cómunibue fermonib? fermone, 24... 
9it.frequenter voo fratres chariſſimi ad 
monui.«Cvt infra in fine. Nulli ergo bf o 
feſſo « contrito oe venía eft oefpcrandums 
*quod per exempla patet.ie quibue libꝛo 
ve corflictu vit(o:um Z(ugu.oicit c1.15.Sí 
de crimmibus a delictis agitur ecce oa. 
uid adulterio ſinul z bomicidio reus de 
inferni faucibure miſericoꝛdia oomíni oe 
fcribitur liberatue.Ecce.&l»anafe e omniũ 
peccatoꝛum nephandiſſimus.⁊ impurifft 
mue ac fo:didiffimue illecebꝛoſiſſimus ac 
ſceleratiſſimus per penitentiam oe mo:te 
redijt ad vitam.£cce magnainumerie foz 
nícationé ſoꝛdibus (quinata ad fontem 
pietatis anxia curꝛens dominiq; veftigia 
lacrimio rigans capillis tergens deoſeu 
lans queqs « lambens:vngũento perum. 
geno ablui meruit. £cce petrue negatio 
nis ſue vinculis aſtrictus amariffimtela 
chꝛymis ifidelitatio nodos foluít ecc fedi 
tionis fimul ⁊ effuſionis fratrum ſangui 
nis latro obnoxius vníuo hoꝛe momento 
vnaqʒ confeſſionio voce ad paradifum oe 
€ruce tranfijt .£cce Saulus ecclefiam oet 
perfequeno multoo pꝛo xpi nomine peri 
mene 4 vt itadixerim martyrum cruoꝛeʒ 
in fe torum inficieno Weitolue factus ín 
vao ctíamellectionío comuratuo.vbi tot. 
tanraqs pꝛoccdunt exempla ꝛne oent lo 
eum deſperatlonis mala colloquía .i£um 
etiam · ſeriptum fit . In quacunq; hoꝛa 
cenucrfüo fucrit peccatoꝛ 4 ingemuerit 


laluus erit ,-rurfum.. Nolo moꝛtem 














Feriaſßa poft pꝛima dñieam in auadrageſima. 


pec fcd vt.2.c viuat. CSecundus fructꝰ 
confeſſionis (i bac parte of mẽtis aſſecu 
ratio fiuc aleuíatio.aggrauat quippe mẽs 
fiuc cóftiétia peccatozio cx ppetratie cul 
pis ficut ppheta oe fe oícitsiníqtatefmee 
f fcaput meũ.qũ entm bomo eft bene ⁊ di 
ligenter confeſſus vf fibi ꝙ grádie petra 
9 coꝛð fio fir amora mirabili letícía cireũ 
datur veniã fc confequi fpcráo puer s.c. 
Secura meno quafi iuge conuinũ.⁊ po.in 
voce exultationis a confeffionío fou? epu 
lantis.qð quide3 gaudii magnũ cft.q.ba 
ra paradifi2.ad coꝛ.i.Gloꝛia noftra. .eft 
teſtimoniũ ↄ.n.vnde Ztuguft.oe cathate. 
rudibus ait.verius atqs iuciidiue eft gau 
dere bomíné oc bona confcia iter mole 
ſtias j3 oe mala inter oclitíao.becille.£t 
ín eplaad yponéfem.idé ait. Quid pdeft 
bominiq ex illa tabula vult eũ ocler bu 
manaignominia fi oc libꝛo vite non eũ oe 
leat iniqua conſcientia.Et fup po. 44. ide; 
ait interioꝛa plemtudinio confc(étie amat 
xpo.ibi videt xpo.ibi amat.ibi loqut£ .ibt 
punit.abrcoionat.£t idem fupe: po.s7.Si 
perdiderio cám tuam q: nulliuo babeo ð 
fenfionem autteftímoniü cuftodt innocen 
tiamíntue tui.vbi nemo oppꝛimit caufas 
tuã pualuít im te falfum teftimonium :fed 
apud bomíneo ftd nunqd apud deũ fua 
lebit:vbi caufa tua dicenda ẽ.qñ eue erit 
iudex ⁊ alius teſtis d$ cófaentia tua non 
erit iuter iudicem íuftum  cóns tuam no 
litimere nifi confcientiá tuam.bec ille.vn 
de (tudere ocbemuo vt munda fit confcié 
tía noftra vr [oc gaudío a ſecuꝛitate poffi 
musgaudere.vnõ Aug . in li. so.ol. oT. ré. 
eit vradillud ineffabile gaudium ⁊ reli 
quavt ifra in fine.£a propter idem Aug. 
oc vitachꝛiſtiana dicit. Nihil ampli? cbzí 
ſtiano querendum nibil ocfideranduy ma 
gis:nhilq; plustotis víribue euítanduy 
Qs vt maliciam ſuo excludat co:de :á$ vt 
mequiriam intra pectostefüt confcientiasm 
von admittat:qᷓ; vt bonitatez teneat iuſti 


ciamferuiet purtarem mentis cuftodíat, 
bec ille.£t becp:o fo picipali huius ſer 
monis füfficiant. 

¶Mars tertía huiuo fermonío in qua8 
claratur qp per confeffionem acquirit mul 
titudo interceffo:um « pacificatiocu) om 


nipotente deo. 
JI Ertio ^ vltimo ín l»oc fermone po 
AA nunt ouo alij confcffionto fructus 
f.interccffozum multiplicatio. £t oci pad 
ficatio. Pꝛimus igitur in parte ifta cófef 
ſionis fructueoicitu: interceffozum multi 
plicatio:q: facerdotee tenenf oxare p hio 
Qui fibi confitenf. vnde Saco.s. confitemi 
alterutrũ pecá vr̃a «o:atep inuice vt fal 
uemini. Et ideo oe pe.oift.(.S.econtraof, 
fiio enim fm auctoꝛitatem leonio pape. 
fine (üpplicatíonibue ſacerdotũ iudulgen 
tía nequit obtineri fi fine ozie confeffione. 
poffümue emẽdari. Quis.n.ſupplieabitp 
peccato q8 neſcit.q.d.nullus.⁊ ĩõ confítza 
mur zoftendamufpeccara noftra ſacerdo 
tibuo vt ipſi ſacrificiũ offerant pꝛo nobío 
qui tenenteo vicẽ cbzi(tiimediatowo fünt 
inter noe t oeum.vnde glo.oc pei, pia 
c.menfüram.$.IHou fünt.füp verbo, Quá 
to pluribus dicit. Taͤto plurco obligat ad 
oꝛandum p:o fe quanto pluribue cófitcbi 
tur. Ham fi ipfi facerdoteo ocbét oꝛare p 
populovt babetur oſce.4. Sacerdotes p 
populeinterpellant . Quod babef.piinia 
Q.i.vbt oícitur.c.ipfi facerdotee ptopoptt 
lo ínterpellát:z peccata populi comedunt 
Qui füte pꝛecibuo es delent atq; confümit 
quía quanto dignioꝛeo fuerint otanteo p 
populo tto facilite in neecffitatibuo Pj 
bite clamant exaudiunl. hec ibi à foitiot 
ergo debent oꝛare pzo animabttofibí crt 
ditío, fibi peccata fua reuellantibuo hoc 
ídem confírmat Auguſtinus (n li de ou 
tione dñica (n pſona ſacerdotũ oí.pptered 
ty cffe nobío « cõis oꝛatio.⁊ quádo oam? 
non pꝛo vro fed pꝛo populo totooiitige, 








n————— — "T 


Tc vilitate a fructib? ofeffionie Pimo.as, 


Qr populus totuo vn? ſumus oc? pacío ⁊ 
cõcoꝛdie magifter quí oocuit vuitaté fic 
oxare vnũ pio omuib? voluit : qo in vro 
oẽs ipſe po:xau.b ibi ille. Cũ igitur ba 
beamue neceffe quottidie p peccatío oꝛa 
rc.vroícit Zlugu. ibidé. fic ꝓ peccatio no 
ſtris oꝛare copellimur vt oi] indulgentis 
a deo petimus ofcie « aĩus reco:detur ne 
qo inocens fibi placeat: fe extollen 
pereat.f ule vt coadiutoꝛes habeamꝰ. 
adeamꝰfrequentiꝰconfeſſionẽ Ampli⸗ꝰ 
dico ꝙ per. confeſſionẽ multiplicantur no 
bis interceſſoꝛes quia oĩum m ecclefia oꝛa 
tionũ per confeſſionẽ verá peccatox partí 
cipes efficimur vñ Augu.dicit.Credẽdũ 
pietas fidei expoftulat credere cp om 
nte clemofine totiuo ccdic : c operatióeo 
yeloxatióco 4 opera iuftitie ⁊ mißicoꝛdie 
füccurzát.recognofcenti mosté ſuã ad con 
uerfionem.que verba babétur oc pe.oi.6. 


Et idé Zlugu.füp Jo.ßmõe.n.di. Dele qð 
fecifti vt oe? ſaluet qð fccit: o5 vt odcrioi 
te opue tuũ.Cũ auté ceperit nbi oifplice 
re qo fecifti inde incipiüt bona opa tua:q 
accuſas mala opa tua.initii bonoy opez, 
eft confeffio malop. Et in libꝛo oc falutarí 
bus ſacramẽtis dicit. Si foifttan vt folet 
humane fragilitatis cödictio aliqua negli 
gentie macula malign?.f. fptrituo i nobio 
inficere cíti? per cenfeffioné 4 penitentíag 
fontéas lacrima abluere feftinemuo ne 
oiu finc amíci nri amplexu mancamto qꝛ 
patto: eft noerecipe d$ perdcre.b ille vt 
bic gram « cü co gliam poffidere « pfrui 
mereamur in fecula feculoy. Zimen. 


«7 Sería tertía poft pꝛimã oomínicam in 
quadragefima in qua tractatur etiam oe 
vtilítate confcffionis p fey alioe fructuo. 
Srmoas, 


Ceeſſerunt ad eũ aqu prt bier 
a daudi in téplo a fang.» £^ 8*4 


uit coo Socribürur be [AL — I 


fuí vult.CSecũdus in bac parte cófef 
fionio fructue of dei pacificatio Exiſtens 
namq; ĩ peccato mostali ĩmaniſſimã guer 
ram bscum cipotente oconcc ponderat a 
homo quafi ei fit diſcriminoſa D inimici 
tíafj rogo vide d5 facilis eſt modus pací 


verba Bfoatat.c.Etin sod s * 


tuágelio oc. fer. Ho oe v PT? 
bemus crubefcere frag e v^ 


ficatíonia nó enim opus eft mactare vitu 
loe vel bircoo:fj qd redemue .ingt fec 
vititmo.v;tuloo labioꝝ nfoy.f.confeffióto, 
⁊ illud ér 33.57. Creaui fructü labio pa 
cem.boc eft exnilito bumilitatt feci fru 
ctülabtoy cffe pacé. Que quidé confeffio 
figurata fuit in ramo oliue qué ad ucfpe 
ram in arcbáoctulit columba vt p;.ae.8. 
eliue ramus figni pacíe € ⁊ confeffio « fi 
gnũ pace ⁊ culpay remiſſiõis ad vefperá 
columbaramü oliue octulit cuj ſpũs fcio 
in colũba deſignatus cófcffioné in eccliat 
finem tempo o:dinauít.IHoo.n.fümuevt 
oícit aplo pie co1.10. 21 quoe finee feculo 
rum oeuenerüt yc oufitemur ergo vc cunt 
deo pacé faccre poſſimꝰ.ad quá hoꝛtatur 
Augu.in lib:o folilo. c.5.. Dirige oomie 
pedco meos in viã pacte € xt igit i fic. 





treo in xpo chariſſimi 
cófiterí peecata que perpetrarenó erubui 
mue co maxime cófiderando vírtnté con 
feffionte tá mire effe vtilitatie vc ztugu . 
in tractatu oe vifitarióe wfirmi fermone 
fco dicit Heu cur erubefcio qð faccre ne 
quads erubuiſti Lauci? eft cozá vno aliquá 
tulum rubosio fuftuiere d$ in oic iudicij 
coꝛam tot millibuo hoĩum graui repulía 
detentũ tabefcere.cófeffione propala aita 
remittetur tibi iníqtao tua, 4 bti qr. fint. 
4.4. f.peccata peccati eni confeffio: pecca 
tí eftosnatio.penitéttavero cõſeſſ. onẽ pa 
rit vtilẽ.hille accedãt ergo peccatoꝛeo ad 
xjm per confeffioné vt fanérur cxéplo ce 
com a daudoꝝ quí vt dicũt verba ppo 
fita acceſſerũt ad cü «6. Quod vr libériue 
faciant in pꝛeſentiſermoͤe treo alios dupli 
































Feria tertíapoft omcamtn quadragefima, 


catos fructus ofeffionio dicemus. Pꝛi 
mus quog dicitur pene diminutio cũ gra 
tie augmznratione.qr Secũdus ocmonug 
confulio cá oet gloꝛificatione CTertius 
quogsflagello: euafio cum magna cxul 
tatíonc, 

«E Maro pꝛima huius ßmonis inqua oe 
claratur ꝙ per cófeffioneg diminuitur pe 
na.⁊ augmentatur gratia. 

Rimo ergo ponütur alij fructus 

; ab illis oe qoue befterno oíe dixi 
mue.qr Primus igitur ĩ hac parte ⁊ fer 
mone cófeffionte fructꝰ oicitur pene dimi 
nurio fiue fatiffactio.fit aüt bec fatiffactío 
£m Zllezá marime ppter duo. CPꝛimo 
ꝓpter auctoꝛitatẽ clauiũ 0.20. Quo re. 
miſſeritis peccata 4C. pót eni facerdoo alí 
qd pene oebite relaxare.vii ét dicit Ric. 
Tri. 4 di.is. ar.a. cp facerdoo poteftate dla 
uium pór penitén remittere aliquá parté 
pene tpalie pcecato debite non tm̃ illiuo 
quii fibt iniunxit fj ẽt ill? que in purgato 
rio ẽ explenda 4 pluo vel minꝰpoͤt oe ifta 
pena remittere.Pm cp pluo vel mínuo pe 
niteno eft bene diſpoſitus. Huiꝰ aleyá . ró 
eſt q: vuiuerfe.u.d m.a.u In iuſtificatiõe 
queéopue mißicoꝛdie mibicoxdía fic re 
mittit culpã vtiuftitie regulá non pꝛete 
reat.pprcrea adbuc ðtiet obligatũ ad pe 
nam Illa át pena ad rigo:é oíuine iuſtitie 
eft viribus nfío ipꝛopoꝛtionalis anf co 
gnitiõi ignota « ét p:o illa opoꝛtet ſatiſſa 
cere oco puídit igi viam nobis mißicoꝛ 
día diuina a cóftituit arbítrüfacerdoté.a 
otditpoteftaté é partem peneremíttere 
€x virtüte paffióie xpi vt diuina iuſtitia 
pp illa parte ab ifto (olutionem nó exigat. 
«7 £20 fi otradicat fic, poft abfolutionem 
adhuc remanet penitéoobligat?alicui pe 
ne alias nóeét fibi pena íniügenda, ergo 
p vuruté abfoluríóie pena nebíta fi remit 


rik. ¶ Ad bocotcit'IRic fi poft abfolu . 


tionéadlnc remanet obligat? alicui pene 
fion táte ficut pio aii abfolutioné, vel 


étpótoíci p I5 ſacerdoti reuellatũ eſet 
onmé pená effe remiffam tñ adloucoebe 
ret penitenti penitentiãiniũgere p cautel 
la ↄtra futura. ¶ Scdo ſit bec fauffactío. 
ppter verecundiã qꝛ erubeſcẽtia eft pars 
fatiffactióio.vi Z(ugu.oicit .a&ultà ſatiſ 
factionis attulit qui erubeſcẽtie oomináe: 
nibil cog. quc cómífit dei nuncio ocnega -. 
uit. Hiĩc &m Tho.ꝙ quanto quío pluries 
confitetur oe peccato:tanto ei ð pena;pur 
gatoꝛij minuitur. in pſenti huius verita « 
tiopoffum? affignare tree rónes p gx - 
mà eft pp contrictioné qꝛ non confitet qa - 
fine noua otrictióe 2 coꝛ. cõ.⁊ h.dinon de 
¶ Secũda é pp reuerentiã £ccllafticion,. 
Filt p reuerétia accedet tibí bona gratia 
¶ Zcrtia eft pp bumilé reuellationé vñ 
Hieronymꝰ dicit.Quãto magis peccator. 
detegit tito magíe oc? tegit. ⁊ AMagi in 
quarto di.i7 dicit.Quãto magis go pfite 
tur turpitudinẽ crimmis tãto facili? cõſe 
quit᷑ graz remiſſiõis. hinc oꝛik qſtio &ltrü 
claues reſpectu eiuſdẽ pci in nüero béant 
efficaciá plufás ſemel "ffaic.in. 4. ot8.ara; 
Q.4.ponit ouae epinióco otraríae vnqãte 
nenté qp nõ:aliam ꝙ fic. £t videf maglote 
néda ifta ſcðᷣa ex auctoxítate Z[ug. « 8a 
giſtri. Oð ét ꝓbat᷑ rónibue fic. qp Sicutfa 
cramentũ pemtétie eft medicina otra pec 
catü actuale ita baprifm? otra oꝛginaleß 
in illo in quo é remiffuy oꝛiginale p baptif 
mí flaminio effícacíá b5 fluminis ey vt(a 
cramétí. ergo fili vñ qp in illo in quoére 
miffüm peccatũ actuale p penítétíe facra - 
mentü poffint clauee labere efficacióre: 
fpectu eiuſð pci in nũero p facramétüpníe - 
fcóo recepti ¶ Pꝛetercaßm ofuetudiné 
ecclie q plurieo  eifdé pcio innüero ofité- 
ret plurieo ð cío abfoluütur qo nó fieret, 
fiabfolutío fcóo recepta null efficaciábé: 
ret refpectu eifdé pci in numero.q: tcat, 
q: t£ fierct iniuriaſacram̃to. ¶ Pꝛeterea 
certü éq cófeffiotterata de civfdé pcioín: 
umero ꝓdeſt nó vfi. róycboumiliatióios 

















£e vila fracti eSfefiono. fms. 


berecũdie qꝛ t£ tifi valeret iterata coxam 
layco quo magie erubefceret qᷓ;ſacerdoti 
iterata.qð falfum &.ergo pdeft per aliquá 
efficaaá clau . ¶ Pꝛeierea q;ʒuis facra 
Tiéra.uc.te.bérét cfficacíá ex vi meriti qꝛ 
tñ n5 ébát ex vi ſacram̃ti: vocant abaplo 
Tfirma « egena eleméra ad gal. 4..£rgo fi 
claues reſpectu eiufdé pci nücro nó hẽrẽt 
efficaci nifi femel ſacramentũ penitentie 
fcbo receptü reſpectu eiufdé pci tn nüero 
eẽt ifirmuͤ ⁊ egenũ elem̃tũ qo nó vñ dicẽdũ 
¶ Pꝛeterea efficacía clauiũ fi nfi ẽ reſpe 
ctu remiſſſis culpe a pene fj ét reſpectu 
oifpofirióto «d gram (3 dsdiu fum? in bac 
yia gfa i nobio pór augeri.ergo refpectu 
ciufdé pci in nücro daueo prit bére effica 
cid nó folü femel (3 quotiẽſcũq; bó facramé 
tüpnic éo:fpotit? accipc. 4 £29 fi otra h̊ 
srgua£ ficbaprifim?eni ẽ oivecte medicina 
€uratiua pci oꝛigialis fi&pnia actual «nó 
veíteratc: ougíuale pem̃ nó t reiterari fi 
enipoff reitcrari fil ireraref a baptifin? 
^ (coo fuftept? cfficaciá béret fed idé pem̃ 
actual in nůcro reiterari nõ pr ergo refpe 
etu eiuſdẽ in nũero ſacram̃tũ pnĩc ex vi fa 
cram̃ti efficactá nó [5 nifi ſemel. EAd B 
diẽ Ric.ꝙ tora ró dre baptiſmꝰ nó iteraf 
nõ é qz: oꝛginale nóierat (ét. qꝛ impmit 
eff ectũſdelibilẽ ſ.caractheꝛẽ mediáre quo 
ſuſceptio exterioꝛis ſacramẽti oifpótt aiaʒ 
ad ſuſceptionẽ remiſſionis pci. té fioi 
eatur quattuoꝛ ſũt ſacramẽta iterabilia .f. 
euchariſtia pnĩa extrema vnctio ⁊ matri 
moniũ. h videmꝰ ꝙ in ſacramẽto euchari 
ſtie.b verbũ.ſ hoc ẽ co:p? 4C.refpectu ewf 
dc hoſtie no hʒ efficaciãpluſq; ſemel. ver 
Va ét que ſunt foꝛma i ſacramẽto extreme 
ynctióie refpectu eiuſdẽ infirmí eadé ifir 
mitate « eodé ſtatu infirmitatis manéte . 


interiꝰ  cyteri? nó bfit effitaciá cx vi ſa 


cram̃ti mfitemel.verba ér que fünt fo:ma 
in (acraméto mĩmonij m eodé viro refpe 
etu ctafdé multerio «i eadé multere refpe 
ctu eiuſdẽ yiri niſi cótingeret- alie. coꝛuʒ 


moꝛi nó [fit efficaciã ex vi ſacramẽti nifi 
femel.ergoa fili facramentii pnie cr vi cla 
uium nou bj efficaatá refpectu eiuſdẽ pci 
nifi ſemel. zid bocorat "faic ꝙ non ctt 
fit oc pnia « alijs trib? q vcrba que funt 
foꝛma in facramento euchariſtie vna vice. 
explẽt refpectu eufdé hoſtie torá efficaciá 
fuá que € ouerfio panis in veg xpi cop? . - 
verba ẽt que für foꝛma i facrartito miéimo 
ij dé ponagi nũero explẽt 
effi nõ fic át ẽ de ſacramẽto pnie 
q;ʒuis eni pria abfolutio i ote bene diſpo 
lito béat totá efficació faá quantü ad cffe 
ctue eſſentiales q funt culpe remiffio pe 
ne cterne intpalem cómutatio aie ad deũ 
rccóciliatio : nó tfi. ita é quant ad effect? 
fecüdarioo q: p ip » facramétü femel rece 
ptü nó tm̃ remittit à péa nec oc?tr oar ð 
fa fit p ip; pluriee receptũ. ¶ Itẽ fioi 
Caf cü p abfclurioné ex v1 clautü pe pene 
peccato ocbíte remittat toriéo poffet bó 
cófiteri eadé ote 4 totiens abfolut p cadé 
bie remitteret tota pena oibue peccatis 
ſuis debita.⁊ ita ſequeretur:ꝙ grauiffimü 
peccatum ex modicapena poſſet dimutti. 
Ald fivefpon."fic.pfacramentü penitẽ 
tie reſpectu eiuſdẽ pci ur numcroplurtee 
receptünó by efficaci ex vi dlautü nifi ob. 
feruata reuerétia facraméto ocbita ad qp 
reqrítur qe e eiufdé pci ui numero 
nó ierctur ni aduemente nouo motu de 
uotionis vcl noua erubefcentia in peniten 
ST bic modum concedo ꝙ cotiens 
poffet recipi p per ralem receptionem re 
mitteretur tota pcudpeccato ocbita nec 
pꝛopterea peffct dici peccarum remutti fi 
nc pena.quia xpᷣs abundáter fuftimnt pe ' 
nan p:ó peccatie noſtris ⁊ etiã erubefcen 
tía laborfollicitudol»eto m penitendo 4 
confitendo eft magna perra ¶ Tertio fru 
€rüooicitur gratie augmératio fiue um 
tratio-THá f Zilevá, 6 alea. Sepe ĩ ofcffio 
ne deuota augmẽtat ofíe: «ram Lotririóe 
collat Oð qdé figuratü cft Iſo zo. in £5€ 







































Feriatertia poft sim oñicam in quadrageſima. 


chia a quo egrotante ad moꝛtẽ dominus 
mon foli remouit infirmitatẽ poſtqᷓ; fe có 
vertit ad parteté ⁊ fleuit fed addidit.is.an 
nos vite maxime qdem auget bumilttaté 
vfi glofafup illud po . Hec me cófolata é 
in hm dicit ſic. Humilitatẽ dicit quá fibí 
facit quifas.cófitendo peccata nó fibi arꝛo 
gando iuftitiá, f ibi. Et ideo fi volumuo 
fmpetrare gram a impetratá augmétare 
epertamue in cófefione peccata na .vri 
Zlugu.füp pᷣs.74.dicit. Inuocatio eni pꝛe 
cedit confcffioné : q: qué inuocas inuitas 
venie átnó vlt vocati. fi cu fueris clla 
tuo.ellatuo fi fuerio cófiteri non poteris 
nec ea negae oco que neſcit:itaqʒ cófeffio 
tua nó illum oocet te emédat. 4 ín ſermõe 
ve virginib9, Idẽ oicit. fund pzodeft no 
fce « iuocare qué operibuo negas.hec ille 
£y boc gfe augméto foꝛtioꝛes reddimur 
cótra tentatíóco ⁊ marie reco:dáteo quid 
mobíe opus fuit facere ꝓ péccatío p:ete 
ritis.vñ Zugu.in fmone.6.be Natiuitate 
domini dicit. Qñ peccatũ quodcunq; aut 
delectat aut ſurꝛepit ſit nobis in memoꝛiã 
tp iam deleta ſunt peccata nta non perda 
mue pꝛeciũ ſanguinis xpi nec maculem? 
ſtollam aie nte per iniquitatẽ aut rapiuã 
aut concupifcentió iacuimꝰ iam erecti ſu 
mue:vuluerati fueramus iaʒ ſanati ſumꝰ 
non erit excuſatio qualiſcũq; dyabolꝰ pót 
imuitare ad mali fed nonpórtrabcreoe 
lectacioné infert fed nó auffert poteftaté 
conſiliũ ingerit nó cóflíctü. ülle.£y gbus 
pater paro pꝛima huius monte, 

¶ sro (cunda huius fmonio in qua 
declaratur o per cõfeſſionẽ demon cófun 
ditur «ocue gloꝛificatur. 

e Ecũdo ponũtur oto alij fructno có 
A. À. feffionto [7 ]faro of demonũ có 
fufio.confimdif enim dyabolꝰ dum intelli 
git ft depꝛelenſum moꝛe furis q confuſio 
ne rebletur ſi (n furto fuerit coͤpꝛehẽſus 
⁊ poſtmodum wó fic ſecure ſuggerit ficut 
pꝛius cum nó timeret reuellart cófiliunmy 


coͤfiteamur. ergo ſepe cuymagnaotritio 
ne ⁊ ocuotióe ftc vt deinceps non audeat 
109 aggredi f$ potius percuffüo anobie 
vifcedat vfi Z(ugu.in Emel. de pentétia 
diett. In ftadto fm? nec ſolũ percutimue 
aduerſariũ bonis opibuo fcd etió peccata 
cautius euitádo perfeqmur .ncqs quisno 
ftrum meurzat:fed qo crebꝛiꝰ feríatiqute 
fo: cófligat attéditur h ille TR cum ipi 
demoneo nibil aliud querár nifi oánatio 
nem nfamvidétco euadere per confcffio 
nem pfecto confundütur ð quoy maligni 
tate loqrur zíugu. libꝛo fcóo oe di.bet of, 
pfi ocmóce ſicut norü nobis é inlítterté 
facrio ipftqs veo fatio indicit negoti fü 
sgere vt p oijeDbabcárur vt collantorill 
exbibeant qbus bí qui exbibent fodar 
vnam peffimá babeant cám in iudicio oet 
vfi Zlugu.füper po.o6.otcit .nfita eft ma 
liuolentia quedá « pernities wocédi mali 
gnío fpiritibuo vt gaudcát 8 malo bomi 
num 4oc fallacia nta fi fefcllerint pafcu 
tur ⁊ non qbus in erernü oomiétür que 
runt(3 cum quibue ín eternũ odnentur f 
ille. £y qua rea cótrarío ſenſu cõcluditiy 
ꝙ ppterconfeffioné valde confundif ivt 
iugum libꝛo folilo.c.s vocet peccatoꝛes 
be manu oyaboli ereptoo laudare ocüin 
pfona ſua di o inimicofie cófideraue 
runt me 7 videnteo mc finc tc ocfpexerüt 
me oiuiferüt veftiméra meavirtutüqpua 
oꝛnaueras me fecerüt fibi viá per meſih 
pedibus ſuis oculcauerüt me ms 
€atoy polucrütte.f-t. poſuerũt meocola 
tum «mero:e confectü ibam poft coo 
euo ⁊ nudus illaqueat?fumbtue bes 
trabebant me poft ſe de vitio ín vítiii a 
oclícto im dellctũ ⁊ ibam abfas fo:midi 
ante facíc ſubſequẽtis : ſeruus eram e 
tem ocfiderabávinctue eram vincolató. 
boicbá amay oulce.oulce amay eredebá 
mifer eram 2 nó cognofecbam 4 bocíóq 
fine verbo. eram fine quo factü eft nibil 
per q3 omnía conferuantur quecunq; ſhi 





5nn——— —— —MÀ— — 


De vtilt.ꝛ fractt/cófeffionio fma.ss. 


Tate (n celo fige in terra in mari a in omní 
bus abiſis.⁊ infra adereagigitur ribi vt 
conſerues me:quia vbi a te receffi perij in 
me niſi quía tu qui fecerae refficiebaſ mc 
tgo expectauitu mc vílirafti. ego cecidi 
tu me erexiſti ego ignoꝛaui tu me docui 
ftíego non videbãtu me illuminaſti.hec 
flle.patent omnia exemplo pꝛio oe quodã 
clerico vite fanctiffime eut inuidẽs dyabo 
lus tanta egit vt cadere faceret ín foinica 
tionem: affumpta humanaſpẽ accuſauit 
«uj ad epm« ſtatuto die pbationieocmó 
attulit cartae coꝛam iudice cótinentes lo 
«um tpe ⁊ perſonas:qbus fcientibue pec 
caucrat quia aüt clericus poft eius accufa 
tionem fuerat ofeffüo 2 contritue volena 
pemon íüdici oftédere cartae inuenit oia. 
pelicta que ín eis erant fcripta a fic. cófuf' 
ſus euanuit. CSecundꝰ fruct? of oet glo 
rificatio:qui.n.confitetur pecá füa:confite 
tur fe iniuſtum ⁊ deũ iuftum.vnde ofeffio 
fit ad laudem ocí.£t idco fup illud pe.có 
fite d qb. glo.f. confeffione peccati «lau 
dio cá non fit pia confeſſio peccatoꝛũ ſine 
laude propterea 3jofu.7.in prima facerdo 
tío: quíconfcífioneo audit oícít da glo 
riam ofio oco (frael.z confitere, atqs indi 
ta mibi quid feceríe.IHam ⁊ cü fuerimuſ 
confeffioebemue gratíae agere deo vt in 
omnibus gloꝛificetur deus fi enim omnia 
bona ab co accepiffe reputare ocbemue 
multo magis peccatoxrentiffionem vno 
lug fuper epiftola; ad Ro. ppoſitõe pi 


mà fic dicit de p:imo.oco gratiae agere € . 


fentíre onmia bora adeo data e£4 p:o tp 
fie ipm laudare:coide oꝛe opezagnofce te 
260 babe? s ex te niil babere. vt nec ſu 
perbue nec ingratus fie.becille. oc £o ip 
fe idẽ ait. EMuta tua beneficiaeybibuifti 
mibi oomíne 7 ego eram ceciro:4. non có 
gnoui oonec me illumiafti in anime mee 
beue meuf cognofco re quia viuo per te 
gratias tibt ago:fed vileo ⁊ exileo: ac be 
neficjotuie mpares yt mea fragilitao 


habet:afferro:quia tu eo ſolus deus crea 
toꝛ meus benign?: quia educafti me poft 
bencficíum nempe creationíe , Quoniam 
in pyincipto animae amae oomine 4 nibil 
edifti eoꝛum que feciftien ego pꝛimus in 
ter peccatoxce:quoo faluaftisvt exempla 
alijs tribuam benigniffime pietatis tue. 
confiteoꝛ benefícia tua magna:quonfá eri 
puiſti me oc inferno femel ſecũdo 4 tertio 
^ centieo 4 milefico « tufemper me ouce 
bao 7 cum íufte milefico damnaſſes fi vo 
luiffce noluiſti quía amae animao 4 diſſi 
mulaopeccata piopter penítentiam domi 
ne deus meuf multe mifericozdic in omni 
buo vije tuío.bec ille. £ófiteamur igitur 
peccata noftra ⁊ liberati a peccatíe gra 
tias agamuo oco vt per confeffionem no 
ftram gloꝛificemur. Et fic fatio babetur p 
parte bac fa huius fermonte, 


Q7 baro tertía huius fermonío (n qua 
veclaratur quod per. cófeffioné fit euafio 
flagelloꝛum:n in piefenti 2m füturo exul 
tatio. 

TIT Értio «vltímo ponuntur alij oto 
J AY confeffionte fructus.ſ. flagellowg 
euágelto « anime exultató, q7 Priuo E 
tur fructue flagelloꝛum euafio oicil . 
eundum enim tl»eologoe.ín hoe mundo 
flagellamur:vt ad oeum conuertamur. vn 
de Aug ſuper pe.o.ait perfecta noftra có 
verfio partim) deuʒ inuemt ſicut pzopha 
bicít.conuertimini ad me 7 ego.c.ad. u Fu 
gientis doꝛſa perfequitur quia faciem re 
deuntío illuminat.Ét fuper fo.98. o. Illi 
beuo írafcítur quem peccantem nó flagel 
lat. Ham cuí vere ppitíue eft non folum 
donat peccata ne noceant ad fijrurus fecu 
lumfed etiam caftigat ne femper peccare 
oclectet.£t fuper po.r4. ídem a flagel 
lat omnem filum quem recíptt nec tam 
mibi amarũdebet efft cp flagellat js oul 
ct q recipit Et in li.de verá inocentia .c, 
ais dicit. Quando coꝛipit deus gn bu 

m 



































Sería tertíapoft pꝛima offica m in quadragefima; 


manum 2 ffagello pie caftigationte exagt 
tat eyerzer ante iudicium oifeiptinam 4 
plerüos diligit quouiá flagellat nolléo in 
uenire quem oamet . flagellat 4 iuſtos 2 
iniuſtos quía nemo eft qui poffit gloꝛiari 
caſtum ſehabere co: aur mundi fe effe a 
peccato.ita à gf'a mißicoꝛdie eius veniüt 
ét iuſtoꝛum coxone . bec ile, Sí uio ergo 
fugere ab ira oci fuge per confeffioné ad 
eü recurrédo.vnde ziu. in ſermone de bu 
militate circa fi.dicit.vis fugere ab (raro 
vco fuge ad placatũdeũ.hec ille.humilia 
ergo ceruice tuae 2 ad ipfum fuge quia 
flagellat omnem qué ín filiá recipit. £c in 
li.centra idolatrae idem Ztug oicit. irafci 
tur ocue a miſeretur:iraſcitur ad percutié 
dum ⁊ miferetur ad fanaudü sirafcitur ad 
moꝛtificandũ míftrerur ad viuficandü.in 
vno bomíne boc facit nó quafi. alios mo: 
tificane alios viuificano fed in eie ipſis 
4 irafcitur « mitis € iraſcitur criminibus 
4 miteſcit coꝛrectis mozibuo ego inquit p 
curiam ⁊ ego fan.ego oc,t.e.u.facid. vnum 
Saulũ pꝛoſtrauit: Paulum erexit pftra 
vit infidelem: erexit fidelem. pꝛoſtrauit 
perſecutoꝛem 4 crexit pdicatozej:ergo cũ 
frafatur miſeretur.hec ille.Abiſeretur q 
dem confcffie penítentibue uod etiam 
exẽplo pʒ vnde legit oe quada adultera: 
que cófeffa « cótrita pmifit minds ad. pcc 
catu ampliuo redire.vir at euo béne 
am füfpeerá coegit eam ferre quoddam 
fruſtũ fervi cãdentis. dicens ꝙ ficffer in 
nocens nibil ei noceret.illa oe virtute có 
fcffionio confidene ferrü ignitus per totá 
domũ poꝛtauit ſine lefione quod uidéf vir 
ftupefactue veniam petüt. Illa aũt ex mt 
raculo fecurio: cffecta ad peccatum et re 
verfa cum ait uir ciue ferro. illo pꝛedicto 
indigeret dixit ct vt ferri illud fibi poꝛta 


retiila illud frigidũ ferrum accipieno fta 


tím rota euo meno cft cóbufta « fic eft 
cempulfz fiam peccatü manife flare. p Sc 
cũdo fructus of anime in pſenti « in futu. 


ro exultatío.in pfenté namq; benltentla 
efcffione peracta gaudet « exultat anima: 
sb hoftibus fe liberatam fentíenea ia in 
bꝛachoijs oci fpe obovata repofitam.vnde. 
£lug.inli.8.ofef.c.s.aír.oeuo bõe quidagi 
tur in bomine vt plus gaudeat oe falute 
deſperate ale oc maioꝛi perículo libérg 
tc d$ fici fpeo femp affuiſſet eceni tu miſe⸗ 
ricoꝛſ quoqs pr pluo gaudee oe vno penf. 
tente d$0c.99.in(tio qquibus non eft oput 
penitentia.Er in pᷣs.cxlvij.ait neceſſe d vt 
bomo plus gaudeat cá venerit quod àfpe 
vauerat.q.d.q femp maius é gaudili poft 
triftieiam.Ktideo tn li.confeffionü ait. Et 
ibidez ét fic dicit. Quid additur in anima 
cum amplius oclectatur inuétio aut yedí 
tío rebue quas diligit d$ fi cao femp ba 
bunffer tríumpbat vícto: imperato:ó 
viciffet nifi pugnaffet « quanto maíttepe 
riculũ fuitranto é gaudii maiuo in trium 
pho tactat tempeftae nauiganteércming 
tur naufragiuyomnefas fluctuati paleſcit 
mare 4 exultant nimis quoniátütfucrunt 
nimis:eger eft caruo 2 vena eiuemalüre 
nuuciat emnee quí eG ſaluũ cupiunt egro 
tant fimul animo fit et recte nunduy art 
bulat pꝛiſtinis mcnib:io « fit iay tale gau 
dium quale non fuit.cũ antea faluiesfor 
tío ambularet.hec ille. fConfiteamrigit 
caríffimi vt oc verío a eternif gaude pof 
fimue bonís.f.Ipiritualibue gaudio not 
inſiſtamus vani 2 caducío gaudio que 
viriofa ſunt 2 quibue homĩes obcecati fo 


. lent gaudeze.ideo Zug iy li. de falutaribt 


documentis oicít beu ds fübriliter nooil 
lc antiquus hoſtis vecipiédo fallíteamqs 
cecitatem ante oculoe noftre métío obdi 
cir ne diſcernere valeamus ínter gaudig 
huuis ſeculi:⁊ gaudia regni celeſtig 
ni. Ham gaudcre quidem bonum eft (td 
Quí gaudet fi non inde gaudet vnde bbet 
yon poteft e£ bonum.c gaudet Bdudit 
miles terrenuo propter bonotco-buíte 
feculi picturao veftco pulcoug «(pto 





Wem — — — 








De neeeſſitate ofonis Vario ad, 


fao ammilao bxadoío círemdátao 4 coꝛo 
nam capiti impoſitam tale gaudium non 
eit eternumf(ed perempturum gaudet ra 
pto: cum oefyderarum rapuerit gaudet 
€b:iofire cum occafionem potatíonte inue 
nerit gaudet adulte: cum ad oclectatíoné 
fruẽde meretricioperuenerit gaudet per 
iurue fi huiuſmodi facultatee turando ac 
quiſierit gaudet tocundue fi iram ſuã per 
fecerit ⁊ multa alía que mene bonitatis 
tue cariffime frater compꝛehendere pote 
nicam fit gaudere eonuj oe bie atqs bu 
iuſmodi gaudere malum.a ínfra | Queſo 
mí fratcr queo bao dyaboli fagittae ad 
petram que xpo cft allideno fime fidci 
fcurum ín quo poſſis omnia tella oyaboli 
ignea extinguere:z gaudcae oe bonteoo 
mini oe cõſcientia pura oe confcffione ve 
ra oigna penitẽtia oe luctu ⁊ vcra triſti 
cia que mon moxtem fed fecundum ocu; fa 
: lutemoperatur eternam. bec ille;oe bac 
etíam exultatione babita per confcffioné 
anima perfeuerans ad illam epultarioneg 


intrare volentee ad vífitandum eus inſur 
gebant 4 quantum poterant impedicbant 
Quod attendens eitio filiuo patri nuncia 
uit qui ſtatiz fecít ad fe vocare guardiauũ 
conuentus qui cum domum intrare vell; 
coi roſtris ⁊ alijs ei obftabant quí boc 
videno figuo crucio fe muniens intrauit. 
^ nile confeſſus eft ⁊ confeſſione exple 
ta nec vnus cosu?remantit ibi, Quis (gt 
tur fratreo tot confeffionio fructibus per 
ceptío adbuc in peccatis remanebitobfti 
natuoxcerte nifi qui fue mentie impos ex 
titerit perfepe.ergo confitcamur peccata 
noftra vt virtutce (1 nobio valeant auge 
ri quibuo folio celeftíe ianua aperitur ⁊ 
chꝛiſto coniungi poteft quod oomínuo ip 
fe nobto p:eftet qut viuit a regnat in fecu 
la feculo:um.Zímen., 


4 Feria quarta poft pꝛimã dñicd in dra 
geffima oc neccflitate oꝛationio per ratio 
nes auctozitateo ⁊ exempla.Sermo .26. 


Junt nouiffima bomi rA deb deris 


eternam fie dubio pertraufibit £t (deo. — 
nio illi peioꝛa pꝛion f" ^7 ^*^ 7 
e 
i 
i 


Zlimb:o;oc pe di piima.c.£cce oicit; cõfeſ 
fio paradifügaperit.qr 2e loc ét ac alijs 
frucribue confeffionto ait £r (uper oicit f 
XScr fuper illud pe.tguid ẽ tibi mare ac. 


bue . Scribuntur bectrimue «v fo 1. 
vcrba Beat. p.t euisol- ve i3 
gelio bodieruo . Tria role ( 


Omnia namq; in cófcffione lauantur:con 
fcientia mund tur amando tollitur mare 
i peccatũ fugatur tranquilitae redit fpee 
reuiuiſcit anim? ülarefcit fcli anima. cm 
ifta ex confeffióc pꝛoueniunt. hecille. pp 
ter que omnia cócludéno Aug.in li.de pe 
nitentia dicit. Confeſſio cft falus animag 
biffipatriz vitiosum reſtauratrix virtutii 

: oppugnatriroemonuj quid plura obfiru 
it oo inferni po:afqs paradifi aperit, Dec 
ille, Ideo oyaboluo quantum poreft ftu 
det confeffionem impedire tam ſalubꝛem 
patct bocper exemplus quod in cronicío 
minoꝛum legitur oc quodam milíre : qué 
grauiter infirmans multi coꝛui fuper. ei9 
domum venerunt 7 contra domum eiua 


requiruntu: firatreo in 

chꝛiſto cariſſimi ope 

ra meritoꝛia «fatiffacrosia 2. tria pꝛinei 

palía peccata.ſ.oꝛatio otra ſupbiã.Elya⸗ 

tra auaritiãaeumiũ ⁊ abſtinẽtia otra luxu 

riã.ſine qburo facramentünó pficik pñie a 

olcſſionio « adrecidiuationẽ facilc diſpo 

m£ adeo vt in buiufimói verificek pᷣdictuz 

xpíiverbü.f, Fiunt nouiſſtma ac.q: fi vítia 

nó extirpant p opa« exereiciaſpũalia ad 
vomitũ redit hõ mayiefi gd ín fe radicia 
dimiſerit ⁊ ĩ peioꝛi ftatu offrir. impiitías 
igitoc oratione otra ſuꝑbiãde d i füperio 
rib? qͥdã delibauimꝰ alid tractare volẽteſ 
Tupfedendo bte d ĩ volumine oc píía dixi 
muo eius ucceffiraté vtiltratẽ dignitatẽ 

m j 





























aperiemuo. Sʒ in pfenti bodiermo fermo 
ne orationis neccffitatem p:edicare  füffi 
€iet.p:o cuius introducrione notandü eft 
fm Zllexá.oe al. in quarta parte ín tracta 
tu de otàtóc ꝙ oxario pót fumi triplicíter 
f.cómnffime , comuniter 4 pꝛopꝛie. Co 
miniffime oicit pꝛo vr cópiebendit omné 
actum hominũ iuxta illud.non ceffat oꝛar 
quí nen ceffat benefacere. ficé neceſſaria 
ad falute; ficut etiã bona vira. fComniter 
bicitur p:out cóp:eberdir omnem aetuʒ 
cótemplatiue relatum ad deũ 14 fic eft. ne 
ceſſaria ad acquirendam ſalutis perfectio 
nem. Pꝛopꝛie veroof pꝛout diff inik ama 
giſtris. Quod ẽ expꝛeſſio deſyderijdirecti 
fn deum ꝓpter bonũ adipiſcendũ:⁊ maluʒ 
remouendũ per verbum foꝛmatũ interiꝰ: 
⁊ exterius:⁊ fic e neceſſaria ad ſalutẽ:non 
ot fc fed qꝛ per ipfam impetrat neceffariü 
ad'falurem pꝛo quo of ab Aug.de ecclefia 
ftícíe dognatibus:nullũ credim? nifi o:á 
tem falutem pmereri.i. ßm Alex nullũ ni 
fioe beneficio oꝛationis pmereri ca gqbuſ 
ſalus ↄſeruat. Quod pꝛobat᷑ triplicite: vʒ. 
¶ Pꝛimo rõnibus. Sccunde auctoꝛi 
tatibus. C Tertio exemplis.optime oc 
monftrabitur.. b 


¶ Paro pꝛima huius fermonío in quap 
batur ſeptem rationibus orationem cé ne 
ceſſariam ad ſal. 


P Rimo igitur dico oꝛationem cé id: 
ſalutem neceſſariam eo mõ quo di 
ctum eft, £c pꝛobat᷑ rónibue.7.f.rónc mo 
tionig.róne appꝛopinquationis.rone dile 
«tionio.róne deuotionis.rõne impetratio 
nis.rõne cognitionis, £t róne exercitatio 
nio.q Pꝛimo pbatur róne motionis fic 
ad mouentem pertínct vr id qð mouetur 
pdücat ad finem. NRam je candem natu 
ram aliquid mouct ad finem 7 confequi£ 
finem « in eo quicfcitfed omne ocfiderus 
tft gdam motue ad bonum. qui uon pót 


Feria quarta poft pꝛimaͤ dñica ín quadrageſima. 


rebus ineſſe mft a deo qui cft per eſſenti 
fuam bonus 4 forre bomitatíe. crgo adip 
ſum ocum ocbemue per oꝛationem reir 
rere ad quem folii pertinct $m füambont 
tatemup oefiderianoftra cóuenientia ad 
vffectü conuenientem perducant 47129 
fi contra boc fic oicatur. Aut ille qui otat. 
eft dignus aut indignus:ſi indignus ma 
le petit.quiaocue coꝛdinatiſſimus diſtri 
buto: bonoꝛumſuoꝛum. Si dignus etiam 
fine petitiõe fua oat deus.ergo nullomo 
do eſt oꝛandus. ¶ Ad boc rñdet Alexꝙ 
fi quie cft dignus oꝛando fit dignioꝛn ne 
"mo fic eftoignue:vt nó poffit nieridigni 


oꝛ Si indignue oxido ſe oifponitadbot 


vtoign?fíar.vndencqs bene ozar. 9 
cundo idem p:obatur ratóe appiopinge 
tíonie. Quanto atíqua funt propmquiots 
mouenti tanto efficacius impseffione mo 
uentie aſſcquumur.exempli gratis Que 
funt p: eei igni magie ab eocaleft 
unt. Sed per ozationem amma rationalis 
magío appꝛopinquat deo:quia otatío eft 
affenfiro intellectus ad deũ. ergo a ctera. 
¶ uod fi contra oicatur fic pzontor (& 
uo ad miferendum d$ ad oánandum. fed 
suertéti fe ab ea fine vlla petitiõe auſtert 
graticm.ergo conuertenti fe ad eym ſue 
vlla petitione oabít gratiam. CAdboc 
rñdetur per zílexá.quod auertetaofice. 
re per noo poffümue « ita pcr noo grati 
amittere. Sed cóuerflo noftra pct nos gut 


nulla eft aut fi eft ita € cx illis c parusq 


nifi ocue manu mifericoidíe ponatnulla. 
repuranda eft.vnde in his ſacilius eſt de 
ftruere d$ conſtruere iuxta iud. oft. 
berdítio tua iſrael gantümodo .f. (ntc 
meauxilium tuum, ¶ Tertio idemgba 
tur ratione dilectionis. Nam oc ratione 
amicície ẽ qp amano vellít implertoctide. 
rium. amati inquantũ vult eius bonmir 
perfectionem cum amatoꝛũ fip idem velle 
ſed deus amatcrearurám z tanto magls 
ivnamquamqs quanto pluo oc bouitilc 





] 
1 





7 


De neceſſitate ofonio fimo 36, 


partícípat q3 eſt psimü: « principale ama 
Tum ab tpfo.fi ergo deus vulc impleri oc 
ſideriuʒ rationalis creature neceffe ẽ per 
oxationem que. nibil aliud é d$ deſideriũ 
vt dictum eftaefideria noftra ei explicite 
ꝛoponere. 23 fi dicatur ille qui petit p 
ie int beneficijs ecclefiafticio : pꝛomoucri 
€o ipfo meretur excludi fed magis eft pc 
tere gratiam vcl gloꝛiam d3 quodcimaqs 
-beneficium rempo:ale « magie fe dignum 
poteſt quiſq; fe extimare ad loc ds ad il 
lud ergo meretur magis excludi q$ exau 
diri. qzid bocoícit Alexã. ꝙ non eft fi 
mile quia petitio que. petíc oignitatem 
tempoꝛalem notat prefümptónem « ambi 
tioncm eiue qui petit ac (dco cum deteꝛio 
ratione eius vt frequentius accidit fi ob 
tinetur petirum.pctitio autem que petit 
gratiam 4 gloꝛiam non eft pefamptónia 
yj ambitionis ⁊ mclioxat petente; fi obti 
neat petitum, quarto idem probatur 
ratione deuotionis. Bonũ entm creature 
deriuatum eft $m quandam. fimditudiné 
8 bonitate diuina.ſed hoc maxime comen 
dabile eft in hominibuswt iuſte 2 deuote 
petentibus ad fenfum non oenegent:quía 
€r bec vocantur liberalee cleméteo 4 mi 
fericoxdeo.ergo ad diuinã bomitatem per 
tinet vrpíae oxatíóeo eyaudíat quod « fa 
€iet fi ci fic offerantur.ergo etc. vnð ppha 
voluntatem timentium fe facietszoepieca 
tioné eoꝛum exaudiet ⁊ ſaluos facier eos. 
«E uod fi cõtra oicatur ſic. Quicũqʒ ab 
alio aliquid petit nititur animũ illius in 
clinare ad id quod petit vult. fed bomo 
non debet tendere ad boc ꝙ oeuo vcllít 
id quod homo vult:ſ magie vt bomo ve 
"lit gpoeuo.ergo ac. qL 2d bocrefpondet 
fecundum.s.to.q cum oꝛando petimus 
aliquaque pertinent ad falutem noftram 
confoꝛmamus voluntatem noftram volü 
tatt diuine. iuxta illud piume thimo. ſecun 
do deus vult.o.h.ſ.ſieri.C Quinto idem 
pꝛobatur ratione impetrationis:quia per 


oꝛationem impetramus:que à nobis ba 
bere non poffümuo fcilicet gratiae ⁊ vir 
tutce:quibue peruenitur ad faluté ⁊ idco 
qu anon poffümus er nobíe multas ba 
bere gratias debemus in generali 
petere iuxta illud 35er fuper cant. n ou 
bijs vnicumrefugii' remedium eft oꝛa 
tio ⁊ frequene ad oeum gemitus . Sicut 
etíam eur lel p:o co ꝙ a nobia 


babere non poſſumus oꝛare vebemue. er 


go 46,47 fuod fi contra oicatur fic per 


õꝛationem flectitur animus eiua. qut oꝛa 
tur vt faciat:quod petitur fed animuſdei 
eſt immutabilio 4 ínfleribilío iuxta il 
lud Jac.pꝛimo.Apud quem non eft cran 
fmutatio: fecundum illud pꝛimi "Ifac.ts, 
]bouo triumpbatur ín iſrael non parcet: 
necpeuitudinc flectetur .ergo ac. q-zid 
bocrefpondetur fecundum tho. ꝙ oꝛatio 
noftra non o:dínatur ad mutationem oí 
uine oipofitionio:fed vt obtineat noſtris 
pꝛecibus quod oeus oifpofiit ilicet enim 
beue fir imutabilie : oxdinauít ramen alí 
qua quc tali oꝛdine in effectum pꝛoducun 
tur: fi illco:doveficit.ocficit ét cffectuf. 
'IBon enim terra p:oducerer granum licet 
deus boc oidínauerit: finon bene cultiue 
tur «c.itaoicendü eft oc gratiarum cffe 
ctibus quía eae deus oꝛdinauit oare me 
díante ozatíone,ergo «c. q Sexto idem. 
p:obatur ratione cogmtíonte fcilicet no 
ftre miſerie. oiuine donitatis ⁊ potentie: 
quoniam quaudo ípfum o:amue p:o bo 
nte adipiſcendis:vl malis ámouendto re 
cognofcimue q nullum bonuʒ a nobío ba 
bere poſſumus.⁊ ideo quoníam ipſum au 
cto:em omnis boni confitemur vnde vgo 
de virtute ozandi (n pꝛincipio dicit. Quo 
affectu: quo. ftudio a nobis oꝛandus fit 
dñs deus ex noftra miſeria fimul ⁊ eius 
miſericoꝛdia contiderare poſſimꝰ CMð 
ſi dicatur liberalius eft aliquid nare non 
petentí d petenti quía fic oicit Seneca . 
Nulla ree carítio emítur : d$ que multio 
, m ij 





























Feria quartapoft piimá důicam in quadragefunt,. 


pꝛecibus comparatur , Sʒdeus eſt libera 
liffimue.ergo ac. Ad bocrefpondetur 
fccundum tho. ꝙ multa p:eftat etíam non 
petica:ed op aliqua velir picftaf* nobis pe 
tentibue boc eft ꝓpter noftram vtilitateʒ 
f.vt fiduciam quandam accipiamuerecur 
rendi ad ocum:a vt cognofcamue eum eé 
bonoꝛum noſtroꝛum aucto:am vt dictum 
eſt. Dicas ergo ad dictũ Scneet ꝙ ou 
plex eft emptio ¶ Una per appꝛetiatõeʒ 
⁊ coõmutationem dati ⁊ accepti: ⁊ bec em 
ptio non fit a deo:qui omnia dat affluẽter 
4 bonoꝛum noſtroꝛiʒ uon indíget.q Alia 
eft emptio per quandam reputationem: 
vt dominus vendidiffe reputatur: oando 
digno 2 bene oifpofito ad acaipiendum, 2 
ficoeuo non requiritin donis ſuis pꝛeti 
unm fcd otgnítatem oifpofirione3 cx par 
te recipientie:que attenditur iu oefiderio 
deſideraͤtis « idoncitate. vnde dona e fi 
; emuntur ab co per oꝛationem ratione ap 
p:etiationte cõmertioꝛum: fed ratione oe 
fiderij idoneitatis pꝛecantium co modo 
quo regnuj oct emitur a pauperíbuo ꝛux 
ta illud Iſags. Qui non habetis argentü 
pioperare emitte 2 commedite pꝛoperate 
follicite voeoifponendo emíte feruenter 
oefidcrandoz comedite oclícabilíter fru. 
endo. ¶ Septímoidem probatur rat(one 
exeraitationte falicet ocfiderij noftri ad 
reddendum noe capacee ad oet beneficia 
füfcipienda.vude Auguſtinus ad pꝛobam 
oc orando oco ficuquit. Qui nouitbona 
data dare filijo ſuis petere a querer ⁊ pul 
farecompellit:quod quafi facit qui nouit 
qp nobio neccffarium fit pꝛiuſqᷓ; peramuo 
nifi vr tntelligamuo qp oomin? zocue no 
fter non voluntatem noftram fibi vellit i 
noteſcere quam non poteft ignoꝛare:ſed 
exerceri in oꝛationibus ocfideriuj noſtrũ 
vt poſſimus capere quod pꝛeparat dare. 
bec ille. Et ideo fioicatur contra hoc. Ne 
ceſſitao oꝛationis eft ad boc ꝙ intimemꝰ 
€i aquo petimus id.quo indigemuo.ſed 








Eat.⸗.dicitur Scit pater nofter edeftié 
quia his omnibus indigetis.ergo «cett, 
Reſpondetur ad hoc ſecundum tho ꝙ 
non cft neceſſarium noo deopꝛeces poii 
gere vr ci noftrae indigentiae velodjde 
ria manifcftcmuo:fed vt noo exerceamu 
a pieparemus.vude Zfugu.lt.fcóo oc fer 
mone domini in móte fic oícit fgmidopuf 
fit ipfa ozatíone fi deus iaʒ nouit quid no 
bio neceffaríum fir nifi quia ipfa oxatónie 
intentio co: noftrum fanat zpurgat capa 
ciufas efficit ad excipienda oiuina tte 
rà que nobie (pecialtter infunduntur Nõ 
ením ambitione precum noo exaudictoe 
us quia femper paratue eft fuam lucem 
dare nobis non vifibilem fcd ſpirituelem 
^ intelligibilem : ſed nonfemper parati 
mue accipere cum inclinamus tnalíare 
rum tempozalium cupiditate . fir ergo in 
-exatione conuerfio coꝛdis ad deum :quig 
femper oare paratue eft:firoo accipiam 
quod dederit.hecille.Satis de bacparte 
pꝛima pꝛincipali huius ſermonio. 


¶ Paro ſecunda hulus ſermonis in qur 
oꝛailonem pꝛobatur effe neceſſariam mi 


tiplici auctoꝛitate. 


e Ecundo pꝛobatur idem.f.otationq. 
Xeſſe neceſſartam multiplici aucton 
tate. vz Pꝛophetica Euangelica Apoſſo 
lica. Canonica.Ethyca Poetica Etauteti 
€a.qr Pꝛimo auctoutate prophetico fit, 
¶ ruo meueo:abitp:o vobio fadchr 
eiuofüfcipiam vt non vyobis ímputtur 
ftult(cía neqs enm locuti eſtis ficut(tru* 
meue ob oomínue quos conuctüe eſt 
sd penitent(am Job cii ozaf't ille puo ami 
aefufe, Iob . 
¶ Ne impediarie.o.emper — fcd, 
Ap. Zintc oꝛationem piepara.a.t/znollí & 


quafi lomo qui t.d. siat. 
TOꝛatio humiliantis fc nubeo peie 
arat, date 





| 
| 
| 


0 à 00$ 5098 9 


De neceſſitate ofonío fermo 6. 


¶ Subditito efto domino z oa eũ po.s7.. 
CClamabit ad me. ego cxaudiaj 
eum po.2o. 
¶ zidducam eos ad montem. fanccum 
meum 4 letificabo cos in domo oꝛationis 


mee ; Iſa.co. 
¶ Mon eſt qui inuocet nomen tuum qai 
conſurgat ⁊ teneat te 32.64. 


¶Clama ad me « exaudiam te zanum. 
ciabo tibi grandia 4 firmià : quc ne 
fcio Sec. 
Secundo pꝛobatur auctoꝛitate euange 
lica ſic diſcurrendo. 

¶ Petue ⁊ dabitur vobia Ebat.7.c. 
¶ £u autem cum oꝛaueris intra in cubi 
culumtuum ⁊ clauſo hoſtio oꝛa in a ⁊.p.q. 


u.c. Xi»at.6. 
¶Oꝛate vt non fiat fuga. ul. vcl fcilí 
ect Bboat.24« 


€ Gigilate ⁊ oꝛate ne intretis intentatio 
nem ⁊ cetera AÆatloei.ꝛo. Mar.quarto 
decimo ua. 
«Omne debitum dimiſi tibi quia .r. 


fn. Fioat.i8. 
¶Auecunq; petieritio in oꝛatione.er. 
fi Ndat .al. 


iC. 

«2; femp oꝛaꝛe ⁊ nunq; deficere Xu.8. 
¶ VNigilate itaq; omni tempoꝛe oꝛantes 
vroigui habeamini fugi (fF omnia que 
tientura fünt 2 ftare afi filium hoĩs lu.ar. 
I £go rogaui p te petre vt ñ.d.ſ.t.lu... 
¶ Glas modonon petiftío quicquam in 
nomine.m.pctite 2 ac.vr gau. ueftrum fit 
plenum Jobas. 
. C Xertío (dé pbak auctoꝛitate aplica fic 
«T Sollicitudine nó pigri ſpũ feruenteo 
bilo ſeruientes ſpe gaudéreo in tribulatio 
ne paciẽtes oꝛatiom inftantco Ad Ro.i. 
¶ Obſecro vos fres p.d. 3f. ypm « p cari 
tatem fpo.e.vt adumetis me in. oꝛationi 
buo veftrío pro me ad deũ Ad "ffvo.rs. 
¶ IBibil (olliciti fitiffcd in oi ofone « ob 
feeratione cũ gfarü actione petitiões vire 
inotefcant apud deum Zid phil 4. 


¶ Ion ceſſamus pꝛo nobis ozátco ⁊ po 
ſtulanteſrvt impleamini agnitione volum 
tatis eius in omnt fapientia ⁊ intellectu 
fpüalivr ambulctio digne oco pcr omnía 
placentee inomnt opere bono. fructificã 
feo Ad Cola. 
¶ OMꝛationi inſtate vigiloͤteo in ea ĩ gra 
rum actióe ſimul ⁊ ꝓ nobis oꝛanteo:vt ð 
to apíat nobis hoſtiũ verbi ad loquendũ 
miniſteriũ chꝛiſti Jbidẽ. 4. 
¶ Sine intermiffione orate tbef.s, 
€ £flote pꝛudẽteſa vigilate ĩ ofo.t pc. 4 
¶ f éovnanieot oxatóe eſtote.pꝛie pe.5. 
¶ Si quío indigʒ fapiétia poſtulet a oco 
quibatoibueaffluenter — Sacob.p:io, 
€ nPulrum enm valer ocpiecatio iufti 


affidua : Sdcu.s. 
qr Triſtat᷑ quieveftrütott equo animo: 
4 pfallat JIbideʒ. 


hec eſt fiducia:quam habemus apud 
beum quía quodcunq; petierimus fecun 
dun voluntatem eíüo audir noo: 2 fcm? 
quontáaudít noo quícquid petierím? ſci 
muo qmi babemus pctitónee quao poftu 
lamuo ab co nie dfo.s. 
4 Petrus quidem feruabatur in cãrcer 
oꝛatio autem ficbat fine inter.ab.ec.ad.d. 
pꝛo eo Zict.t2. 
¶ Quarto (dem psobatur auctozitate ca 
noníca . In qua babetur ꝙ p:ecípue pꝛe 
lati ocbét orationi effe inicntuquia noñ fo 
lum pꝛo fe:fed eríam pꝛo alije debet osaf. 
yide di 36.c. Si quio 4 fünt verba Iliero 
nymí füper leuit.ficfcribirur. Si quie vult 
pontifey non tam vocabulo effc d$ merí 
to AMoyſem ĩmitetur. ⁊ Aaron quid enum 
dicitur oe eis?quia uon diſcebant oc ta 
bernaculo omini erat ergo Moyſes in 
definenter (n raberiíaculo.oomínt., quod 
autem opue crat ei yt aut a oco aliquid 
diſceret aut ipſe de dco populum doceret 
bec ouo funr pontificis opera vt aut a do 
oifcat legendo diuinas ſeripturas 4fe / 
bpíuo medirádo aut populum doceat ß ila 
m iij 




















Sería quarta poft pyima'oifícá in quadrageſima. 


doceat que ipfc a oeo ocdiceritnó ey po 
pꝛio coꝛde vel. ey bumano fenfu fcd que 
ſpiritus fcio docet.Eſt ⁊ aliud opue qo fa 
€icbat moyſes.ad bella non vadit non pu 
gnat contra inimicos fed quid facit:oꝛat:⁊ 
donec ozat vincit populus eius.Si relaxa 
uerit ⁊ demiſcrit manus populus vincitur 
⁊ fagatur Jet igttur ſacerdos ecclefie 
indeſinenter vr vincat populuo qui fub ip 
fo cft bofteo inuifibiles amalacbitae qui 
fünt ocmoneo impugnanteo eos qui pie 
viuere volũt i cl»zifto. ibt .[Babetur etiã 
baclege canonica ꝙ clerici religiofi pe 
cipue tenen.ur oꝛare patct D. n.o. puma 
vbi fic dicitur Duo funt genera xpianoꝛũ 
eft auté vium genue qo mancipatum oí 
uino officio « oeditum conrcmplattoni 4 
* exatíoni ab omni ftrepitu tempoꝛaliuʒ ceſ 
fare conuenit vt fünt clerici «oco deuoti 
f.conuerti.l2étur ctió ꝙ illi qui viuunt de 
elemoſinis pꝛecipue debent vacare oꝛatio 
ni.patet ao.q.i.ca. Quia facerdotee, vbi 
ficoicitur uia facerdoree pio omnibus 
oꝛare folent quog elemoſinas 4 oblatióce 
accipiunt qua fronte pꝛeſumant layci obla 
tionce quae chuftiant p:o peccati ſuis 
offerunt vel comedere vel alij concede 
re. cum ipſi non ocbeant ex officio pꝛo po 
pulo ozare.5 (bi , In bac lege babetur ꝙ 
per oꝛatione ſecreta reuellantur.pater. 8. 
Q.1.c Sí trgo.vbi ficoicitur.£uno eritqué 
fe idoneum ad couftituendi populi pꝛinci 
pem iudicet nifi boc er ozanti 4 perenti a. 
bonino reuelletur. CItem baberur ꝙ p 
oxatienem moꝛtui iuumtur patet.iʒ q.ꝛ.c. 
Mon eſtimemus .c.p:o obeuntibue extra 
de celebzatíone miſ.c. Cum marthe. Hon 
folum enin ille qui iudicatur.ſed etiá amt 
cuo eitis poteft appellare pꝛo illo quí ou. 
citur ad moxtenzff.oc appellationibus.l. 
Mon taniũ.Sic de appellatione qnam fa. 
cit tuftuo pio peccaroze in ozatione appel 
lat ad ocuj.vnde Sacob.s otcitur, Oꝛatio 
fidct ſaluabit wfirmuj « fi in. peccatis fue 


rit remittuntur ei . Quinto idem pba 
tur auctoꝛitate ethica.i.phoꝝ moꝛa.Nam 
Plato fic inquit ii tbyruco . Cus ommb? 
ſit mos quafi quedam religio qui vel 
maximis vel oe. minmio rcbue alíquid 
acturi funt pꝛecari ad auxilium otuinitaté 
quanto noe cquiuo eft vniuerſitatis natu 
re:ſubſtãtieq; rationé pꝛeſtaturi ſumus in 
uocare diuinam opem niſi plane ſcio quo 
dam furoꝛe atqʒ implacabili capiamur 
amentia. ſit ergo noftris pꝛecibus compꝛe 
henſum maxime quidem vt ea oicantur. 
a nobis que placeant oco.f) ille.a Boeti⸗. 
nofter libꝛo tertio oe conſolatione oe ipfo. 
Platone icit : vt plateni placet in: mini. 
mie quoq rebuo diuinum debet iploꝛari 
auxilium Inuocandum ergo cenfeo oium 
rerum patré quo petermitlo nullum rite. 
fundatur exo:dili, inoeo pꝛeces veſtras 
ponite que fi rectc ſunt incfficacce eſſe 
poffint JP oc idem docet Didimus «d 
Alexã.di.NUerbo ocue pꝛopiciatur oꝛanti 
bus. qð ei ſolum eft cü bomine ſuaq; fimi 
litudine delectatur.h̊ ille. « Zintlxcnodo? 
ftoicuo dicit. Tũc (cito rc omnibus aipidi 
tatibue cffc ſolutũ cum co peruenerie yt 
nibil deuz rogeonifi qð poſſis rogare pa 
lam.q.o oum fumue in Dac víta opus ha 
bemus ozare . 2 Poꝛphairius dicit Deus 
vtpote omniũ pater nullius indiget fjno 
bifcum bene é cum per tuttitiá 2 caftitaté 
eum adoꝛamus ipfam veram pꝛecem ad 
deum fundentes pcr ĩmitationẽ zinquifi 
tionem de iplo. Inquiſitio enim. purgat 
imitatio deificat affectionem ad ipſuʒ ope 
rando . pꝛopterea concludit Valeriijo in 
pꝛologo oí. Pꝛiſci oꝛatoꝛes a ioue optio 
maxim̃o bene oti funt. excellentiſſimi va 
tco 4 numinc alíquo piíncipta traxerunt y 
¶ Sexto bocídem p:obatur. auctoutatt 
poctíca 2 prio Juuenal libꝛo quartofaty 
rg — oíret. 
Oꝛandũ cft vt fit méo fana i coꝛpoꝛe fano 
Foꝛtẽ poſce aium moꝛtio terroꝛe caracas 








De vtilitate a fructu õonis Proa7. 


Scðõo Quidij ð artt amandi li. piio dicit 
Flectitur (ratus vocc rogante deus. 
Facile ẽ oĩa poſſe õo. E li.ð puncto oic. 
Cõfugit interdũ templi violato:ad aram 
Hec pᷣetere offenſi numinis oꝛet opem. 
¶ Xertío Pꝛoſpi li.Epigramatũ.di. fic 
Laus vcra ĩ dñm oepzimit oꝛe pꝛecantis. 
Si que voce fluũt intima coꝛdis babent 
Qui dedit vt queras dedit vr inuemas 
Exʒ deus effectũ pꝛecibus nó pᷣſtat iniqe 
Adltũconcedit qð nocitura negat 
Ham iratus ſineret qð pꝛohibet placidꝰ 
£ujpiaméoi laude oci ſuperata laboꝛas 
Baude g tfi te bene vinat opus 
Quere bonũ fine fine bono: pfifte repto 
furere nó béant talía vora modum 
NVNam qfenullo iam munere credit egere 
Creſcere nócupieno perdit adepta tepéo 
4L Sptimo« vltimo boc idem probarur 
auctoꝛtate auctenrica. f. quatuoz ecclefie 
doctoꝛum « primo Gꝛego.libꝛo fecundo 
mox fici. lle oco vcram ozationé exbt 
bet qui ſemetſum ꝙ puluie fit. bumill 
videquinil fibivirtutte tribuit quí bona 
quc agit effe oc miſericoꝛdia conditozio 
agnofcit tune cot fiduciam in oxatione ac 
cipit ci fibi vire nülla piauirae cótradícit 
ESccũdo auctoxitate Zlugu. in quodam 
fermone ficoícétie , atio eft aie fancte 
paelidium:angelo bono folatium oyabolo 
fupplicium gratum oco obfequium « per 
fecte religionis laure perfecta gloꝛia ſpeo 
eerta fanirae incoꝛrupta.h ille Tertio 
auctoꝛitate Ambꝛo.ſuber illud Lu.xj. Pa 
ter noſter qui co ⁊c̃.ſic di. Attolle oculos 
ad patiíá que re per lauacrum genuit ad 
patrem qui te per filium redet. a dic 
pater nofter bona pꝛeſumptio ſed mode 
rata patrem oicis quafi filuso fed nolí tí 
bialiquid (pecialiter védicare ſolius chri 
fti eft pater fpecialíter ommbie nobío in 
comuni eft pater:qut illum folum genuit 
quínoo creauit. ille Quarto auctozí 
tate Hieronymi ad paulinum pꝛeſbiteruʒ 


oc inſtructione clericoꝛum ⁊ monachoꝛũ 

fic di. Semper in manu tua fit (acra lectio 

frequenter. eft oandum flexo coꝛpoꝛe 

mene erigenda ad oominü erebꝛe vigilie 

4 ventre. vacuo fepiue doꝛmiendũ. £t in 

epiftola ad Euſtochiuʒ . Nec abus inquit 

ante fümatur, mfi oꝛatione pꝛemiſſa nec 

recedatur a menfa nífi rcfferantur. gratie 

creatoꝛi noctibue bío terq; furgeudum 

reuoluentur oc fcripturíe:que memoꝛia 

tencamuo:cgredienteo bofpicium armet 
oꝛatio regredienteo ð platea ozatio occur 
rat ante ds feffio nec pꝛius cospufculu; d$ 
anima pafcatur ad omnem actum inceffuy 
ne manne. pingat crucem .b ille, £r ideo 

fn epiftola ad furiam oe viduitate (eruan 
da.ſoꝛoꝛem (pirítyaliter fuam laudane ab 

oꝛationis exercitiooícít , £2 fi viderco fo 

roꝛem tuam ⁊ illud facri oꝛis elloquium 
coꝛam audirecontingeret cernere in par 
to coꝛpuſculo in gentee animoo audire 
totam veterie 4nouí teftamenti ſuppe 
lectilé cx illiuo cozde ferucre ieiunia pꝛo 
ludo babet oꝛationem p:o oclitjo tenet 
timpanum in exemplum maríe 2 pbarao 
ne fübmerfo virginum choꝛo pꝛecinit. ean 
temus gloꝛioſe:e. m .eft.e,« af.p in mare 
bao vocet pfaltríae xpo has fidicenas eru 
dit ſaluatoꝛi ficoiee:fic nox dueitur ⁊ oleo 
ad lampades pꝛeparato fponfi expecra 
tur aduentio.imitare ergo « tu cófangut 
neam tuam babeat roma ꝙ anguftio: vr 
be romana poffidct betblee3 babes opea 
facile eft tibí indigentibus victue ſubſi 
dM miniftrare. f ille patet paro fecunda 

lic. 

4r pare tertía huius fermonío in qua 
p:obatur multiplici exemplaritate ozatio 
nem effe neceffariam ad falutem. 


Ertio ⁊ vltimo ncceffitates oxatío 

ms ollendu exemplaruas genti 
lium 4 xpianoium ſanctoꝛum.Et oꝛdinate 
pꝛocedendo ſepteʒ exempla Dic infira uar 





























"Sería quartapoft urudofiteam tn quadrageſima. 


ranturtría gentilium a quattuor fanctoii 
3d oxationem vti neceffaríam inducentia. 
¶ Pꝛimum exemplum narzat Claleriuo 
libꝛo ſccundo.c.pꝛio di.Qð fi aliquádo in 
terceſſiſſet aliquid iurgij inter virum⸗ 
vxoꝛem ambo venicbant ad templu; oec 
viriplace.i .venevio fic nominate quía vi 
roo placabat vxoꝛibus « ibi faciebant fol 
lemnia facrificia ⁊ precipuao oꝛationes 2 
poft 6 colloquebantur mutuo vt fic con 
tentíone ocpofita concoꝛdes redibant oo 
mym , ¶ Secundum exemplum narꝛat 
idem Valerius libꝛo quinto capitulo.io. 
di.Quod Aarcus puluilus tertius con 
ful romanoꝛum poft Ualerium publicolã 
cum i capitolio ioutoptimo maximo edẽ 
pontifex dedicaret inter que nuncupatio 
nem ſolemnium verboꝛum poſtem tenéo 
filium ſuum moꝛtuum audiſſet neq manũ 
a poſte remouit ne tanti templi dedicatio 
nem interꝛumperet. nec reuocauit oratio 
nem quam inceperat nec receſſit a capito 
lío uec vulrum a publica relígione ad pit 
uatum doloꝛem ne patrío magie d$ pontt 
ficio partem egiffe viderctur . 2ertiug 
exemplum narzat idem Valerius ibidcm. 
di. quod Xenopbon magnus pfio facien 
ſollemne facrificium a ozationem audiuit 
filium ſuum maioꝛẽ moꝛtuuʒ apud manti 
neam ín bello quod atlemenfce Dabebát 
«um cpamitiunda ouce thebano necob 
F6 a fachificio ⁊ oxatione ceffauír.pauct ení 
reperiuntur ſimiles qui non abieciffent 
omnia ⁊ laerimari cepiffét. quartum 
exemplum eft (ancrowum «eft Anne oc 
qua £u fecüdo oteitur erat Anna pꝛophe 
tiffa filía phatuel oc tríbu zfffcr « poceffe 
rat in diebuo multio «vixerat cum viro 
fuo annis feptem a virginitate ſua bec 
vidua vfasad annoo octuagintaquatuoz 
que non diſcedebat oe templo ieiunijs ⁊ 
obſeer ationibus ſeruieno deo nocte ote, 
b ille. CAuintum exemplum eft apoſto 

loꝛum. qr Sextum eft virginio Adarie 


de quibus fimul oicitur actui pꝛimo Hl 
omnes eraut vnanimiter perfeuerantes 
in oꝛatione cum mulieribus a martam 
tre Jeſu.h̊ ibi. Scprímü« vltimum eſt 
ipſiũsſanctiſanctoꝛum exemplum xpi c 
fü domini noftri. oc quo querit b. Bom̃. 
Vrrũ decens fuerit ipſum oxare, « refpon 
dit ui tertio, oi.17.articulo.2. q.2. £ouiod 
abfq: oubio decens fait xpm oxaremari 
me i oiebuo carnis ſue:⁊ hoc quadrupllei 
ratione. Pꝛimo pꝛopter meritum quia 
ſua petitione ⁊ poſtulatiõe merebatur no 
bis qui minus eram? idonei ad ſuſcepti⸗ 
nem beneficiorum oct. Secundo ppre 
veritatie arbitrium vt oftenderetíeyg 
effc bominem vere a oco miffügipiopttr. 
quod dicitur Jo.xj. Gꝛatias tibi ago volní 
ne quoniam audifti me ego autem ſeicht 
quonia me femper audis fed pioprerpo 
pulum iftum qui circonftat dixi vt credit 
quia tu me mififti. qr Zertio piopter offt 
cium quía xpo babebat dignitateʒ «pon 
tíficio adminiftrationem: vnde ficut ad 
eius officium pertincbat ſacrificium offer 
re pꝛo peccatíoita ⁊ pio peccatoubue ego 
rare.vnde ad hebꝛeoo.o.dicitur. Omnie 
pontifex ab bomiínibue af. pꝛo. Do.conft, 
in bío que ſunt ad dominum. Et infra, ea, 
7-oícit . Talts occebat vt effet nobio poi 
tifex impollutuo fegregatue: excdíior 
celío factuo.q- 2uarto « vlrímo pxopter 
eyemplum vt. f. oifcipuleo « cófequeuta 
omnes noo incitarct z inuitaret ad out 
nío ftudium. oe cuius oꝛatione otcítur 
ÉiPat.26.Scdete hic. oonec vadam ilu 
40cm: piogreffüo.puf.pioc.ín fa. (4,0, 
d.pater fi poffibile cft «vbi noo vott 
noftram voluntatem debere voluntatiol 
uine confomare a ocbere perfeuerarein 
oxatione quía ipfe ter osauit ,Ét oc ele (t 
exatione legitur AMat.iʒ.vbi babetur ibi 
miffa turba afcendit in montem folueont 
re. ⁊ Aar.pꝛimo. Diluculo valde fürgis 
egreſſus abijt in deſertum locum ibiq 











oꝛabat. Xt. A. dieitur. Jeſu baptiato 4 
oꝛante apertum eft celum. idem ca.s. Fa 
etum elt in diebus illis exit ín montem 
oꝛare ⁊ erat pernoctane ín oꝛatione dei. 
"t.9.c.facta eft oum oꝛaret ſpecies eius 
sltcra.125 docet nos exempio quod do 
cuerat Aat.z5.dicens.Diligite inimicos 
veſtros «€ . p:o crucifixoꝛibũs oꝛando fic 
Pater oimitte illie quianefciunt quid:fa 
«iunt. Pꝛo fe orauit Sjo.D.ot "pater ſalui 
*tiifica me ex bac horã.⁊.i7. Oꝛauit pro alí 
íooi. figo pꝛo eis rogo non pu mundo . 
Ad exemplum igitur noftrum xpo oꝛauit 
vnde zlugu . ín. fermone oc oratione oí . 
De oomino noftro fcríprum eft q proci 
deno in teram íta orauit vt ab. eo fangui 
ne gutte in terzam folarent quid, n.indi 
gebat xpo vt (ta -fupplicaret non ille quí 
dom indigebat fed nobis exemplo fuo 
oxatióioreuerétia pparabat at miferi 
coꝛdia «non miſeria:Oꝛat caritas «non 
humiliatur iniquitas? Oꝛat medicue ⁊ nó 
humiliatur egrotus ?Oꝛat innocentia a 
non oꝛat nequtizr Oꝛat qui non fecit pec 
atum n luẽ d.lo eius. c non oꝛat eterniſ 
penis obnoxius? Oꝛat iudex ⁊ deſiderat 
parcere non orat reus vt indulgentiam 
mereatur accipere? £st. iudicaturus 4 
Ton oꝛat qui eft iudicandue-non ergo pí 
geat noftram ínfirmitatem q vnufquifas 
p̃ꝛoſtratus i terta fe pꝛo fe bumilier.b tle 
^fuper pe .só dem di. Ad boc oꝛauit 
xp̃s vt ooceret oxarc : ad boc paſſus cft 
vt doceret pati:ad boc reſurꝛexit vt doce 
ret(perare reſurꝛectionem. Et in libꝛo oc 


oꝛatione dominica dicit idem Augu.Quã 


do xpo oꝛabat qui fine peccato erat quai 
to magie peccatoꝛes opo:tet ozare a ſiille 
per totam noctém vigilans pꝛecibus oꝛa 
bat quanto magie in oratione ocbemuo 
in nocte vigilare. ille vt fic reíecto tem 
po:e ⁊ ignauia gratiaʒ oxando bic adepti 
^4 glesiam in (ituro confequamur perfrua 
murq; ipſo peftanre qui per eterna ſeeu 


Be veli. Fructtiofonie fmo.37. 


la viuit «regnat deus.Amen. 

«4 $ería quinta poft pꝛimãdominicam ín 
quadragefima oc comcndatione oꝛatiõis 
p:opter eiue vrilitàrcm a dignitatem. 
Scrmooz. 


Neil Eo 
Jerere mei fili dauid jj 2 SU 
Gcribütur bec verba ^er? [97^ *1 i. 
3BEatus.c. ín euange ei fe mo 

lío occurzentte ferie 7,4 [6 17 * LZ 






"ibil enim fratreo in 45] , 

xpo cbariffimi in re 

buo virtuofio oratiõe 
facilite repetitur 'IHam fi quifpiam fo:te 
dixerit vobio vt debeatis ieiunare:duruʒ 
fo:e videbitur 20€ impotentia voe excu 
ſabitis fimiliterfi 0 elemofina graue erit 
^ paupertatem obicientee voe fübterfu 
gietis Sed vnũ ſacrificium eft leue. aont 
nee offerꝛe poſſunt indifferenter.ſoꝛatio. 
vñ Criſoſtomus dicit.Sola oꝛatio ẽ quaʒ 
omnee indifferenter velut fpále tributü 
offerꝛe 6o pfit abfas otradictóe.D h ille. Nã 
táte ſacilitatis ẽ oro qp vbiciqs ⁊ qũocũqʒ 
ftáteo oꝛare poffum?.vfi Zíugu.li.s.ad fum 
pliciũ.q.a ait. Nã a ftáteo ozam? ficut fcri 
pti é publican?át oe longe ftabat. flexis 
Tue ficut ín actib? aploy legimuo . ⁊ 
ſedentes ficut 65 « ſcũs beliae qfi o:ando 
pluuiã tmpetrauitztettam tacente vnde 
Po X auabo per fingulae noetes.l.m.l.m. 
ftra.m.rígabo.5 ille. £t idco cananea mu 
lier o1áo oicebat pꝛopoſita verba oi. Pi 
ferere mei domine «€. Ex qua oꝛatione ſa 
lutem füe filic impetraut qua xe fructꝰ 
oꝛationis ⁊ vtilitaeoígnofcitur.z(d cuiua 
virtut(o comendattong. Tria alia hemus 
confiderare oc ofone in ſermone pꝛeſenti. 
¶ Pꝛimũ quog oicitur vtilitas.CSecũ 
dum contrarietas. ¶ Tertium quoq; ot 
gnitas. 
€ Paro prima huius fermonío (n qua 
oecdaratur quante vtilitatis fit oꝛatio qꝛ 
ſeprem ey ea pꝛocedunt fructuo. 


























Feria guta poſt piimd ofiícam ín quadragcfrma, 


Rimo igitur círea ozationio vtili 
tatem oxítur oubium.an ozatío de 
bitis conditionibuo facra fir efficay ad im 
petrandum videtur eni ꝙ fic.quía xitbat, 
fcptimootcitur.fmnie qut petit accipit, 
ybí glo. ait. Hon oenegat fe petentibuo : 
quifponte obtulit fe nó petentibue: j om 
nis anima cui non denegat ſe oomítm € 
impetratiua eius quod petitur. ergo 4c, 
Et Aat.aidicuur.Omnia quecias petie 
ritis in oꝛatione credentee accipietis.i.ſe 
cundi glo.hi qui digne petunt: fed quí oi 
ne petunt ocbitte conditionibue petüt, 
ergo «c.pterea 80.1.0. Si manſeritis in 
me ayerba mca in vobíe manferínt.o.u. 
p.afiet vobis vbi alo.oicit , Si quid pe 
tít fidelio « non fit es fit quia non petít 
bocquod baby manfio ineo. £y quo pat; 
Pis non exauditur non petítocbitie có 

itionibus. ¶ Sed contra videtur q: ad 
liocb:e.í.oícitur oc £fau. YHó inuenit pe 
nitentie locum d$d$ cum lachꝛimis inqui 
ſiſſet.ſed talis erat debita ozatío, ergo ac. 
frercaZtug.oícit.£:at quidam pꝛo qbuſ 
dam pie fancteqs pꝛo quibue non exaudi 
tur:ſed ozatto fic facta ẽ debite facta ergo 
ac. ¶ Pꝛeterea optansocclinare a malo 
conuenienter petit extingui incentiuũ pec 
catí:ed paulie non exauditur oe boca. 
ad coꝛ.n ergo «cq zid banc queftionem 
rfdet Alex de al.di. Quod omnío oꝛatio 
habens conditiones debitas.ſ. p fiat pto 
feoc neceſſarijs ad falutem cuj perfeuera 
tionc (emperefteyaudibilio :z impetratí 
us, vnde Aug.li. de vera (nocenría.c.88.0t 
eit Fideliter ſipplicans oeo pio neceffita 
tíbue huius vite:a miſericoꝛditer audit 
"t miſertcoꝛditer non auditur.quid eni vti 
lefit (nfirmo magis nouit medíc?ds egro 
tuo.fi enim quod deus piecipit a pxomít 
tit poftulat ftt omnino quod pofcit : quia 
fcapier carítae:quod parat verítae . Cu 
iuo triplex cft ratiofcilicet fuma liberali 
tae exaudiẽtis.ſuma veracitas.ſuma amt 


cabilitas. Pꝛimo quia e(t ſume Tibera 
lio.p:omptio: enim eft ad. dandum q; ho 
mo ad recipiendum:quãdo inuenit bomí 
nem benc oifpofirum ⁊ habilem infundit 
füam bonitatem fupcr eum oífferenter tà 
menquíaoiffufio patris lumínuy eft. vo 
luntaria ficut fol oiffundit radice ſuos ſi 
per fufceptibile fcd ſolis oiffufio eftnaty 
ralis. Secũdo quía eft (jme verax iur. 
ta illud numeri.aa. Non cft deus quafibo 
mio vt mentíatu:mec vt filiuo boriníeyt 
mutetur. dixit ergo 4 non f acícr? locutua 
eft non implebicq.d.immo liberalitatt 
enim addit deus pꝛomiſſionem non:qu 
non poffet fie pꝛomiſſione:ſed vt fidé cer 
tamoarctoe impetrando. ¶ Zertio quia 
ipfe cft fume amicabilis:⁊ (deo ficutamot 
facít quod babet ín poteſtate fua volta 
tem amici tta etíam anima fancta baby 
poteftate ſua quodammodo voluntatem 
oci ey maxima vrone vnius ad alterum 
inde eft quod ocuo non. vulr negarent 
me quod petít rationabiliter ín ozatíontt 
ídeo eius oꝛatio non poteft effc inefficay, 
Dicas crgo ad pꝛimum tn oppoitum 
ꝙ oꝛatio Eſau non fiebat pie:quia money 
compunctóe.fed magis ex rácore aodío 
pꝛocedebanteius lachꝛyme.vnde glofü 
per pꝛedictum apoftoli verbum oícit;Ró 
inuenit locum penitentie:quia non petit 
ítvtoebuitoí.geít.27. venient orco luctif 
patrío mei ⁊occidam 3facob fratrem m⸗ 
um.Etinfra lacb:yme ille potius fucrunt 
ex indignatione contra fratrem a doloe 
aͤmiſi honoꝛis d$ humilitate veraqs pení 
tentía.becibi qr Ad fecundum argum 
tum quare fanctí fi fünt exauditt oícteq 
eft indignitas eoꝛũ pꝛo quíbue ozant quo 
rij volũtas diſcoꝛdat a volũtate dei vfi eo 
rũ oro nófuit rõnabilis ¶ Ad vltimũdi 
cas qp fi go petit vt incẽtiuũlnoͤ dñet rl 


bilíter petíta eft efficax finaüt petit tota . 


liter remoueri irratiõabiliter petitur. yn 
de dominus relíqt illud in paulo ad qu 





k 


— 


— — — 











De vtllitate a fructuofonío Pnioar. 


citiũ⁊ augmẽtum mariti . £ft ergo oꝛatio 
impetranua  multii frucruofa qᷓuis ení 
multe fint oxatiófo vtilítateo foli tantum 
vifo mo:e fepré ocfcribemue.quía ofo cft. 
¶ Pꝛimo pcóg fatiffactíua . qp 5o eft 
tentationü ſuꝑariua. CZertio ẽ boftium 
tẽpoꝛaliũ vincitiua Quarto eft infirmi 
tatum coꝛpoꝛaliũ leuiatiua.CoQuinto eft 
fllion adoptíua 4L Sexto cft mentiũ illu 
wiinariua 4p; Septimo é gfe 4 gloꝛie acq 
ſitiua:⁊ celi referatiua CPꝛĩo oícoé pec 
tatoy fatiffacriua:qt eft opus afflicriuum 
fenfüalitarie. 1H cum fitopue cóuertene 
a dleuóein deũ trahit quafi quadá neceſ 
fitate a violentia ſurſum rónem Senſuali 
tae autétrabít eam deoꝛſum: « fic efficik 
queda diuiſio inter rónem « fenfualitatem 
ac per hocoꝛitur quedá repugnátia imo 
pertinay pugna.⁊ qm̃ ezatio é virtuoſioꝛ 
pꝛeualet in eleuádo ztrabédo rónem affli 
gitur pereilla l»omínte que inferioꝛẽ oe 
terminat. ſex parte fenfualitat(o 2 carnis 
Xt So eft atifíactiua q eft opue placa 
«tiui oiuine ſeueritatis: Nam ipfa é quod 
dam ſaerificiũ deo oblati ad modũ illiue 
veri facrificij quod fuit in eruce oblatum 
per paffioné a moꝛtẽ ⁊ p boc é ſuauiſſima 
in coͤſpectu diuine maie ſtatis 4 coipfo fuc 
ſeueritatis placatiſſima coͤfo:mat eni nos 
xpo inquantũ facit noo fepari ab amoꝛe 
mundí.a ita quodãmõ pati ſpũaliter most 
amüdo 4 quodámodo tranſtoꝛmari ad mo: 
té xpi-qz Tertio éfatíffacttua q: eft opuo 
humiliatũ ipfiue mẽtis. Nam faeit homi 
nem cóuerti in fe 2 ſupꝛa fe.in ſe ad viden 
dam fuá paruitaté infirmitaté ⁊ feditateʒ. 
fup:ate ad conſiderandã diuina füblimra 
tem virruréa pule»utudiné.cuy enim illa 
fnterío: fedirae fi bene cognofcatur non 
pótuon veteftari fili fi bere cogiofcaf c 
cófideretur hoĩs paruitas ⁊ infir mitas nó 
pót non oefpicere 4 cõuertens fe ſupꝛa fc 
nópót nifi deũ honoꝛare ⁊ ſũme eũ extolle 
tec laudare «nó pót oco no Lc recóciliart 


At quafi fibi delectabiliſſimo ↄiũgi. £y bie 
intelligif qp oroni vacare C oebirá penam. 
foluerc honoꝛẽ oco reſtituere a maxime í 
facrificio fibi placito  pcóz cáo excidere 
⁊ oẽ opus talc é fatiffactositi ppter qo có 
cedendü eft ofonem eé fatiffacroziá. vade 
€rgo aia peccatrix « purga te ofone qꝛ f; 
lugu.in libꝛo oc ofoncofiica.f2puo enig 
nobis quotidiana ofo vt q quotidie delin 
quimue oclicta affidua fatiffactióe repur 
gemue.£t ió.11.0€ cí.oci.c24. Idẽ zlug. 
ait. Or̃o quotidiana quá dñs ipfe oocutt. 
que offica noístnr delet qdemquotidiana 
pci cim quotidie of di.n.din Et fic paret 
pita orontevtilítae . CSecundo oto eft 
tentationũ (operativa . vii Iſidoꝛus libio 
tertio ocfümo bono .c.7.oicit ll2oc eft rc 
medi eíue;q vitioꝝ tentationib? extuat. 
vt quotiens quolibet cangit vitio totíeno 
ad ofonem fe ſubdat recurzendo :quia fre. 
quens ofo vitioꝛum impugnationé extin 
suit.Et Hiero.ad (aluind oe viduitate ſer 
vanda per in maníbue tuis diuina fit 
lectio: tam crebꝛe ofonee vt o£ocogita 
tionum ſagitte qbue adolefcentia percuti 
folet huiuſcemodi clipeo repellátur | ille 
THa; ficut bomince folent clamare ppter 
igné aquam « hoſtes:ita «moo cótra ec 
tria ſpiritual ſumpta oj ozare.f.otraigné 
eartie:aquámüdí: boftee ifernt p zi 
mo eni incendimur córinue igue carnalio 
ↄcupie tdeo 05 clamare ad aquá oie gre 
qua fit in bibente fono aque viue faliéttg 
invirá eterná.3o. 4.47 Scðo agitamur có 
tínue flucribue negotioy 4 perículoy ſecu 
li rey fecundagza info:tunioy (dco opuo é 
clamare cum ꝓᷣpha ⁊ dicere. Saluũ me fac 
d.qunt.a.u.ad.a.meq.Infixus.ſ..l.pf.a nó 
€ fübftária.po.c8. Et cli aplio dicamꝰ. Do 
míne falua noe peritutio.clf»at.8. 7 Ter 
tío babemue ci foꝛti aduer(arío no oya 
bolo murus luctam q iugiter ftudet noo 
deducere ad perditioné vitije maxime 
peccato ſuperbie.vñ ob. 1, Nõ eft prão 























Ferla qutapoſt pumadſiteamin quadrageſi ma. 


di terꝛa que comparetur ei qui factus eft 
vt nullum timeret omne ſublime vider ip 
fe évex ſuper omnes filo» (uperbie.D ille 
Ideo noo boxtatur petrue pꝛĩe vitio So 
bij eſtote ⁊c. Quia bocgenuo demoniox 
mon eicitur nifi per oꝛationem ⁊ ieiuniuʒ. 
ibat. Mar.9. Ham ipſa cft que oc 
mones cruciat vnde clamabar quidam oc 
moniacus. Gertho. aple incendũt me oꝛa 
tionco tue.Oꝛatio etiã demones expellit 
vnde thobie.o. Raphael angelis monuit 
thobiam tribus diebus abſtinere ab vxo 
re ⁊ ambos m oꝛatione perſiſtere ⁊dyabo 
lus non baberet poteſtatẽ fupcr eoo Sa 
tío de (cóa vulitate ¶ Tertio eft hoſtuz 
tẽpoꝛalium vincitiua vnde Exo.iꝰ.dicit. 
Cum elleuabat Aoyſes ad dominũ nta 
nus vincebat populue .fi vero.aliquáruli 
deponebat vincebat. Amalech. vnde ⁊ Ju 
dith quarto dicebat eliachim ſacerdos po 
pulo timenti hoſtium impetũ ⁊ foꝛtitudi 
nem.Aemoꝛes cftore moyſi ferui domi 
ni qui amalech ofidenté in virtute fura ⁊ in 
potentia fua «in exercitu. fuo 4 in clipeis 
ſuis «ín curſuis ⁊ in eqtibue ſuis fi ferio 
pugnando fed p:ecibue fanctto deiecit. h̊ 
ibi Ebi glofa dicit. Similiter nunc plus 
valer vino bomo oꝛando q; inumeri lo 
mine p:elíando.D ibt Glide filij iſrael pu 
gnaturi contra pbilifteos rogauerunt oa 
muel yt pz ipſis oꝛaret primi "fe. 7 .fo 
fapbat rex (uda timoꝛe pertersit? ob mul 
titudinem que contra fe venerat totum fe 
conuertit:ad oꝛandũ fcói paralí.29.Simili 
«ter Judith pꝛemiſit oꝛationeʒ ante d$ bo 
lofernem truicarct.is.c. Ande ipfe oomt 
nus dieit baruth. 4. Clamate ad me 4 cgo 
exaudia ⁊ eripiam voo oc manibus pꝛĩn 
cipum iniquosum.D ille. £x quibus fequi 
tur, in omnibus anguſtijs ⁊ tribul atio 
nibus ad oꝛationem debenius recur:ere. 
Mam ⁊ ad. pꝛecem Aoyſi.di. Aut dimit 
te populo hane noxam aut dele mc oe li 
bꝛo tuo dominus populo pepereit.Exo. 


3ꝛ. Jdeo leuit. dicitur Rogante hio dt. 
ſacerdote pꝛopicius erítoomín?. Tf 

te ctiam EbPoyſe abſortus eftignio t 
deuoꝛabat caftra murmurantium umet 
xj. Depꝛʒecatus eft Zlaron pio poptlot 
plaga ceffauitinumeri, re, lude zlugufi 
per Apoc.omel.io.di.Quotiens períceai 
tionee irxogantur ecclefie ſanctoꝛũ outio 
nibue aut amouentur aut téperantur , £t 
ficparer rertia vnlirae.claretetiábocot 
plo.S.clare. ¶Quarto oꝛatio eft infirmi 


tatum ce:poxalium leuiatiua vnde Ecdia. 


ftici.rs.oicitur.S ili in infirmitate ne odpi 
ciae temetipſum fed oꝛadominũ a. fin 
te, 2 jaco.s . Snfirmatur qute in vobieiy 
ducat pꝛeſpyteros ecdeficsyngentee cum 
olco i nomĩe domini ⁊ oꝛatio fidei fanabit 
infirmum ⁊ alleuiabit eum oomin?.,q 
€x ve piolungat etiã vitant. (258,21 
oꝛationem tuam 4 vidi laccimao tuaeq 
ce ego addiciam fuper dies tuos an 
quindecim, oc manu affyriozum eria 
te 4 ciuitatem iſtam:⁊ pꝛotegam eam 
fana à mosteturpiffima oxatióe liberatur, 
an . 1s. Oꝛatione etian moyfi Bara 
eius ſoꝛoꝛ a lepꝛa curatur numeri; p.t 
ideo narꝛat tale exemplum £efariue, 
quidam milco.rapto: p:edo. dud 
vicí imperatoꝛis caprue ⁊ laqueo füfpar 
fue eſt. die autem tertía (uxra patibulum 
alius miles equitaue dixit famulofüo: 
pulcber fuit bomo ille. Cui refponditfa 
muluo dñe vír ifte confanguineuo veftg. 
fuit a accedentihus pꝛopitiꝰ vt fcpelirent 
dixit qui fuerat ſuſpenſus. Adhuc viuo 
ponite me.a ſic depoſitus dixit Egohe 
cato; modicum obfequij impendíoeo ido 
mei eft. milertus. fingulio enim oícbus 
ter pater. noſter ſancte trinitati oí 
conſueui angclica faluratione buf 
quiqs ctiam oxationes cum Aue maria p 
vulneribuo vfi , Similiter vnũ paterno 
fter angelo cu ſum cómiffue , Et vnüct 
pou xpi qo cóficitur in toto mundo yth 









* 


uu——— Am 


iBe neeeſſitate a fruetu dronio fimoaz. 


Tint vite mee taͤto viatico merear eff iei oi 
gnus q5 c mibi fira mißicoꝛdiapꝛeſtitit iõ 
rogo vt mibi facerdotem vocetío 4 fic có 
fcffione a comunióe pꝛemiſſa moz ſpiritũ 
celo reddidit «fic patet quarta vtilítao ; 
CAuinto eftfilio:ii adepriua . quia ofo 
ne p:erníffa ſteriles períunt vnde Iſaac o 
piecatue ẽ dominũ pro vxoꝛe fterilta pe 
perit Geneſis x. Anna oꝛando alacrimá 
do fliũ ocepit.pꝛimi PRe.pꝛĩo.Heliſeꝰ ho 
fpiti ſue oxatione filiũ impetrauit qué poft 
fidum a mo:tuie füfcírauit. rti "Re. 4. 
¶Setto oꝛatio et mentre illumunatiua. 
vnde ſyp illud acxj.erat petrus in hiope 
tano dieit Angu. or̃one meli? ſoluuntur 
bubia di inquifttóe alia. vnde pꝛopha ait 
Becla atio ſer.t illuiat «C. £t Zugu. in fer 
mone terrio aplox pe. pa.ait oio ſanctus 
goiat relinquẽs humilia ⁊ terꝛena in altũ 
mentie extolli£ a in ſublime ſuſpenſus ra 
pirur «cognitione fancra celo efficitur vi 
€inio:bectlle Ex quo etiá fequitur ꝙ oꝛa 
tío ad emoxem inflamat;quia intellectum 
fequititr voluntao ad bonü perceptü affí 
citur bine quarti Ne pꝛio dicitur 49 oe 
fcendit igm ode celo ad oꝛationem helie: 
⁊ tertius quiiquagenari? accenfuo . f. ad 
amoꝛem oci, vrde «apoftoli oꝛantes infla 
ti füt a ſpiritu fcó.ac.ft8o. Et Augu . ĩ libio 
oe ſalubꝛibo oocomentio ait. Or̃o náqs tu 
gis victio eft anie per ofonee pijffimao 
oianobie vtilía tribuũtur a dño «concra 
moyía fügantür «nc outtíue oe bac oifpu 
tem vel nimii mozer fictit ey cónnib^efcio 
alita'carotta ex diuinis eloquijs « oꝛatio 
niibuointeríot homo nutritur a paſcitur. 
bec ille Et fic fexta rõ. MSeptimo or̃o € 
gic4 glic acgfitiua ⁊ celi reſeratiua. £c 
poft Xu.gof 426 publicange humiliter 
drans deſcendit iuſtificatus vnde Lu. xj. 
Quis autẽ ex vobis patrẽ petit panẽ utm 
quid aut lapidẽ aut piſcem dabit illi nun 
quid pꝛo piſce ſerpentem aut fi petierit 
ouim nungd poꝛriget ci ſcoꝛpionẽ ſi crgo 


voo cim ſitis mali noſtis bona data dare 
filijo veftrie quanto magie pater veſter 
cel. oc celo ot. fp. b. petentibue feifiibi . 
€ De fecido bétur cu 25, Nam dicenti 
latront.Zifeeméto mei d.⁊ẽ.dixit dominꝰ. 
Amẽ vico tíbt bodie mecũ eris in paradi 
fo.péteergo anima mea regni celoum ⁊ 
oabítur tibi quia at.xj. egnuʒ celozi 
vim patítur violenti rapiunt tllud f. fer 
yenti oratione De rertio pʒ ac.8. 0c beato 
Stephano quí in martyrio deuʒ oꝛans vi 
dit celos apertoo «€. Ét ficpatet vltima 
otationíe vtilitae, po pria ui? fmóís., 
¶ lare ſecunda louius ſermonis m quà 
oſtenditur ofoné effe valde otrariam dya 
bolo quá ideo fímeimpugnat.: —— 
£cundo ínifto fermone comédatur 
oꝛatio róne cótrarietatio qz f, mliũ 
totone ab aduerfario ipugnamur ex quo 
vat intelligi 4$ bonũ fit ofonis cxerciriuy. 
alt ent ipfe oemon noo nó impugnaret ſz 
q: videt oroneʒ nobío eé vilem 4 neceſſa 
riam fol!ícite z multipliciter noo ipedire 
conatur ficut folét hoſtes aduerfartoz nũ 
xiooipedire ꝓ fübfidio miffoo vfi Criſo. 
in omel.fer.s;oominice pite i (dragefima 
dicit. Syabolo inuidus « (nimic? generte. 
bumantqfi oxamue tunc magie incũbit 2 
obftrepit nó nos impulſat (n fceularibue 
iacemus ĩ lectulnfte cogitationib? ſecuri 
venimus ad'ofonem «mille noe cogita 
tioneo ftümul'perrurbant.fi ille.patet loc 
p exépli ill qð ponit Gꝛe. li dya.de illo 
monacho qui m ofone cum alije pícucra 
re nó potcrat quidá enim níger paruulug 
ſ.dyabolus eii p fimbꝛiam veſtimẽti extra 
eccliam oucebat fj vírga ab abbate percuſ 
ſus cx tác permautit a mofone ſtetit.quã 
to ergo magi Coftone impugnamur tto 
tnagtd adofís i drone dameni?excplo:lli? 
ceci 1.18.0 türba ierepar? vt caceret i» 
fc táte plus clamábar 4 fic obcinuít gð ro 
gabat e quo iGxc.omel.o. fupcr codé cud 
clio dieit. Ecce quem turba increpar vt 

















ferta quta poſt pꝛima dñieam (n quadragefima. 


taceat ipe magis ac magis clamat qꝛ dto 
grauioꝛi tumultu cogitationum carnaliuʒ 
pꝛemimur tanto ofom inſiſtere ardentiꝰ 
debemus cõtradicit turba ne clamemꝰ qꝛ 
pcóxi noſtroꝝ fantaſmata plerũq; in oꝛa 
tionc patimur fj nimígneceffe eft vt vox 
€o:dio nfí quo ourí? repellimur valétiue 
infiftat quaten? illícitü tumultũ fuperet 
atq; ad piae aureo dñi nímietate fuc im 
poxtunítatie erumpat.hec ille. £x quibua 
claret pare fcóa luiue fermonío. 


¶ Pars tertía bui? ßmois ín qua decla 
ratur quante dignitatis ſit oratio. 


III. Ertio «vltimo comédat oꝛatio.rõ 
AL ne füe oígnttatio "TR eft tante ex 
cellentie ꝙ é quafi quidá nuncius celeftío 
rcgio fecretariij domeſtice intrans «pto 
nobíe vtilía impetrans.vñ ín De.oícitur . 
E poftulatio mea ín ofpectu tuo orié 

bi glofa dicit. virtus magnapure oxatío 
nio.bic exprimit que quafi quedá perfona 
sd deũ intrat ⁊ mádatü peragitquo caro 
peruenire neqt.p:eterea étáte oignitatio 
vt eam oe? ínlibzo ſuo fcribere faciat . vii 
Ber dicit. Noli vilipendere ofoné tuam 
qrii ille ad qué oꝛas nó vilipendíteamfed 
antequã egrediatur oc ox tuo : ipfe eam 
ſcribi iubet ín libꝛo ſuo. Item eft cante 
dignitatis vt hominẽ trabat ad celũ « in 
oſpectu ſũmi regio repꝛeſentet 2 cũ deolo 
qui domeſtice facíat iuxta illud Augu. ſer 
mone.⸗ de cöibus.Sꝛaͤde miraculũ vt bó 
'ter:a cinis (n fua puríffimaorone cum 
bto fabuletur, vñ f rífo.inqt . Conſidera 
quáta é tib(oceffa felícitao dista glia attri 
bita ofonibue fabulari eũ deo cum xpo 
Wifcerecolloquía optare qð velis qð deſi 
deras poſtulare.hᷣ ille De ſuperdictis át 
oibus pulchꝛe Augu. deſcribit in tractatu 
de oꝛatione ⁊ mífico:día fic di. uid eni 
eft oꝛatõne pꝛeclariꝰquid vite nr̃e vtíli?2 
quid aie duleiuorquid in nta relig one fij 


blimius?oro eft quemoo chꝛiſtianos puo 
cat ofo qua cũ deo loquimur qua prembt. 
cimue qua. vntuerfa ocfidería nfa (rco 
fpectu maicftatie eius effundimus ofoẽ 
que celos penetrat nubes tráfit oet aurea. 
attingit h in ecclia vniuerfie gradib? 
ceffaria eft bec catecumío fpüm fideli 
pꝛeſidiũ penitenrib? folatíü preftat.bectu 
ftos continct ſubleuat peccatozeoper át 
ét qui ftant nó cadunt « q elliffi-fünt evi 
guntur. bac vtitur etae oio ſextis bat 
conditio ote « oignítae lec magia fuat 
nutrit minima per bácoiuíteetutifünt, 
per bác paupereo nõ deficiunt bec illouy 
abundantiã excubat:hec vr ab ipfiepella 
tur.exoꝛat.in hoc gubermamur i pfperie 
per banc fiduciam gerimue in aduerfis,, 
bec nobis in gaudije iucõda eft :hec inlu 
ctibus ſuauis per bác leticiã pereipimus 
per banc triſtitiã declinamus:huic át ani 
mí nfipondue «tedíum votiuaqs oiaco 
mendamue. lic quafi fidelé quafi idonei 
quádam « tutiffimam nauem vniuerſom 
befideríoz nfoy mercibueoneramuoqit 
ad omnipotenté oeum expanſis manib! 
fufifqs p:ecibuo ꝓſpero felieiqs curfu per 
ueniat per bác oia timoꝛis oꝛnamẽta per 
cipimue per bauc quicquíd fide Indbo. 
at ſpes continuat caritas occoxat affi 
duabepzecatióe ſeruamꝰper báccaftítaté 
tuemur ↄtinentia virtuteq gubernamir 
per banc in confeffione perſiſtimus i 
tentatione ouramuo per banc pto yfo 
vincula ſuſtinemus per banc poftrano 
beata martyria confümamue . bille. 2t 
ditis igitur fratres cbariffimt tototatío 
nie p:econtje a fructibus:ſic toypoi «n 
glígentie oedítum actam pertinacis per 
ũicaciſqʒ mentío effe arbitro: neminem 
qui ſtudio oꝛationis ocíncepo incumbere 
nolit vt bac vía amena equidem expertío 
aper eam gradientibue ad eterma bont 
peruenire poffit ipfo oante qui vigítare 
gnatín fecula feculozZímen, : 





| 
| 
| 
| 


— — 


dol 


Im V» eof or rr irn APz^- qvo - j 
* prr sel M drin fmo a8, 


¶Feria ſexta poft pꝛimam dominicgʒ in 
quadrageſſima oc amoꝛe 2 caritate ſui ip 
fius Scrmoo8, 


NUm venio eni ego ali 
ue ante me ocfcendit. 
Scribũtur bec verba 
o.s.c.Er euãgelio oc 
eurrentie ferie .exple 
tío bifque ad carítaté 
pertinent diuinam t1 
chꝛiſto dilectiſſimi £t vitije et oppofitis: 
^yirtutibue eam feucntibuo füpere(t ne 
abodincoifcedamue aliqua oe caritate 
fatipiue vt perſtringamus. Nam vroictü 
eſt in ſiperioubus titer quatuoꝛ que dili 
genda ſunt ex caritate. Zfug.p:itmo oe oo 
ctrina xpíana.c.7.enumcrat illud qð uoo 
ſumus quod valde rónabile eft fecüdum 
Ric. noſtrum ín terríoot28.ar.i.q2. quia 
oilígef aliqutd eft velle illi bonũ:vel opra 
rcilud fibi vt infra melius dicetur s fol; 
dici pꝛimus amo: amicicic. £r ſecũdꝰamoꝛ 
«oncupifceutic fi & refpectu ret habẽde. vl 
«emplacentie fi eft reſpeetu reí (a) habite 
quilibet aüt noftru; debet ex caritate fibi 
velle ſuũ bonum.zíd quod fequit ꝙ quilí 
bet noftrü oebct ex caritate diligere feip 
ſuz.Et hoc fingulariter oftendit in hodier 
mo enangelio:ybi babef p oum mouebat 
aqua pꝛnus deſcendens in piícinam fana 
batur:ec vnus oeferebat alteri quia qut 
liber plue fe d aliii diligit naturaliter pꝛi 
man caritas incipit afeipfo .C.oe ferui.z 
qua. Lpifto.c. Niſi ſpecialis. de auctoꝛi 
tate ⁊ vſu hallij. Et glo.c. pe. de ĩmunitate 
ecdefiarü (up verbo cóferamue.vude ille 
Fi non poterat fe mouere:z,38,ánio paffue 
terat ralé infirmitatéoiyit rpo verba ꝓ 
pofita dũ venio.⁊c.alius ante me deus:qꝛ 
yipluofe d$ me diligit. Zríaigit oc dili 
ctione « caritate fui ipfis annotabimus. 
¶ juni quoꝛũ dicet obligatõ. EScðʒ 
So modificaró p Tertiũ quoqs ↄtrariatõ 


¶ Mars prima huius ſermonis in qua ð 
claratur fi bó tenetur ſeipſum diligere: ⁊ 
quare nõfuit datum aliquod pꝛeccptũ de 
bac dilectione. 

Rimo igik circa obligationẽ atto 

ris ſuiipñus trcoponunt conſyde 
rationes. ¶ Pꝛima quarũdũ taciturnita 
tis. Seccunda poſſibilitatis. CTertia 
rõnabilitatis. ¶ Quãtũ ad pumáqueof 
taciturnitatis oꝛitur dubiũ quare.ſ.nõ eft 
batum pᷣceptuʒ oc amoꝛe ſuiipſius ficuc ð 
amoꝛe oet ⁊ poximi quare tacuit boc ſcri 
prurazlBam fi pᷣcepta funt oata ad dirigẽ 
dü affectionis noftras c maxime contin 
gar vnũquemq; errare circa oilectóné ſui 
vf qoc boc maxume oebucrit pceprum 
dari. ¶ Pꝛeterea ín peeptio carítario nó 
pᷣcipitur amo: carnalío:fed fpüalio: diffi 
cillimum cft feipfam ſpũaliter diligere:ſi 
boc ergo neceſſariũ cit ad falutem vf ꝙ 
boc deduerit fpéalirer peipt.q Si aüt of 
catur ꝙ nó opue fuit pꝛecipere q: in alijs 
duobus (ncludit tüc quero quare oilectío 
pxími nóiucludit fed expumit. fid; ad 
boc Bo .in.z di. ab. in qómbtute círca Iram 
qp (fta taciturnitas louius midart de dile 
ctione fui.f.aie vl coꝛpoꝛis fuit cógrua tri 
buerónibue,q- Pꝛio roͤne naturalío iclí 
natiõis:qꝛ naturaliter quilib; fe amat. He 
mo.u.carne; ſuã odio babuit.vfi dicit Tul 
lius in p:ooe officijo.c.i.pincipio gencrí 
animautiũ oi a natura tributü ét fe vitá 
Co:pufqs rucatur declinetq; ea que nocitu 
ravidenfomnia quecũqʒ ad viuendá funt 
neceſſaria inquirat 7 parj.bec ille. Quod 
plieofirmat ín tertío ethi.di.Matura ma 
xíme apperitoelectabile qð € effciz fugit 
triſte qð eft non eſſe. Et Po oc aía. oicít ꝙ 
oẽ anímal naturaliter appetit ſui perma 
nentiam fempiterná. Si.n.alalia bꝛuta fet 
rentloquí:pfecto dicerent homini fe volé 
tí interficere molt.nolí : quíafemp viuere 
velles. ergo aialiab:ura naturalíter oí 
lígunt feiquanto magiſhomo qui regitur 

y 





48 


























Ferialextapoſt gximá dñleam tit quadragefuus, 


ratione eft eni; naturaliter rönalis habẽs 
duas pee ſuperioꝛem.yʒ « inferio. Su 
perio: eft ſyndereſis vel ró, Et ideo quan 
do bomo agir bont vel vítat malum regt 
tur rõne z babet amozenm mnon folünatura 
lem fcd etíam rónalé.£t boc fuit maximc 
in phis qui confiderantee virtute; huius 
ooni.f.rónte noluerunt vtbe(tie viuere . 
Quiaigitur bomo naturaliter ⁊ ratione 
naturalt poterat ſeipᷣm oiligere non fuit 
neceſſarium aliud pꝛeceptũ Dicas er 
o ad pꝛimũ argumentum in oppoſituʒ ꝙ 
noa ett poſſibile circa naturalia ſi regulet 
róne bominem errare maxime fi non exit 
inſtinctũ naturalem ⁊ tranfit ad beſtialeʒ 
⁊ bꝛutolem ratione gubernante. ¶ Sec 
do non debuit dare nec fuit congruum ra 
tione reuerberationis.q; dicendo diliges 
pꝛoximũ cuum ficut teipſum AMat.aꝛ. c. 
Scðm Ric. noſtrum de media villa vbt fü 
pꝛa.Si ex caritate dʒ bomo diligere pꝛoxi 
miü.ergorcuerberarl»oc idem pꝛꝛeceptuʒ. 
ad oilectioné fui dicens.Sicut te ipm vfi 
Zlug.li.p:mo pe ooctrína xpiata.c.fo có 
firmat iſtam 2 pꝛimã rõnem di.Quoniam 
pꝛecepto nóopus eſt:vt fc quiſqʒ ⁊ coꝛpꝰ 
mũduigat.i.qiñ id quod ſumuſ: id quod 
infra noe eft:ad noe tamen pertinet vt in 
ecuffa natuf lege oiligamue que ín beſtijſ 
etíam piomulgata eft. Yam 4 beftie fe ? 
co:am ſua oiligunt reftabat vt oc íllo :qð 
füpia noe eft: de illo quod iuxta cft pꝛe 
cepra ſumeremus oiligeeinquit ofim oc 
um tuum «c.finio itaq; pꝛecepti € oílectio 
ca gemia.i dei «proximi, Quod fite to 
tum intelligas.i.animã ⁊ coꝛpus ⁊ ꝓximũ 
tuum.i.animã ⁊ coꝛpus eius. Pomo eni 
conſiſtit ex anima coꝛpoꝛe nullum rerũ 
diligendaruʒz genus in bie duobus pꝛece 
ptis prermíffum eſt.Cum.n.pꝛecurrat ot 
lectio dei eiuſq; dilectionis modus pᷣſcri 
ptus appareat ita vr cetera in illum cóflu 
ent oc dilectione tua nibil orcrum videt , 


Scd cumoictum eff oiligeo pioxinu; tu 


um ficut teipfum fimul « tuí oiectio nam 
eft pꝛetermiſſa.hecille. CDicas ergo ad 
argumentuz Pm ſimul cum pꝛimog obli 
quatio a difficultas círcaoilecciong (üt fa 
cile remouetur per inftructioncm manda 
toꝛum dei ⁊ pꝛoximi. ¶ Zertio igitur &t 
non fuit neceſſarium nec congruum oarí 
boc mandatum oe oilectíone fut, Ratlõe 
inclufionte.quía fecumdü pbm pumopby. 
$ruftra fit per plura quod poteft fieri p 
paucioꝛa.quodetiam babetur . ff . fier 
tum pctatur.LiCum fündue.S. ferui cui, 
4 Glo.tin.c fccundo oc fama trinítate «ft. 
ca.cu; timilibue Sed deue z natura mbil 
agunt fruftra pꝛimo oc cclo « müdo «ter 
tio oc anima. Ergo fi pꝛeceptum oc nior 
fut includit in pcepto oc amof oci fruftra 
toꝛium fuiffet aliud oare pꝛeceptuʒ (gítur 
patet propofitum Tam fecundus 8o vbi 
füp:aoiligereocum ex toto.c.ex.t.a 0x 
t.mente eft feipfum fpiritualíter amare, 
Ille enin feipfum ſpiritualiteꝛ amat qcot 
^ coꝛpus ad bono:em oci totaliter (po 
mt ⁊ ficoilectio fui implicatur ín illis dio 
bus mandatís.£t qui bene exequitur pi 
mum mandatum facilitate labet« vecti 
tudinem ad diligendũſeipſum.n ideonon 
opostuit tertíum mandatu; addi vt oícti 
eit fccundum Zluguftinum ín auctoritate 
pꝛeallegata in peedenti ratione.qriaicf 
€rgoadillud vltimo vbi querifoeoiletó 
ne pꝛoximi quare.f.non datur pꝛeceptum 

frplicite oe dilectione proxuntficuroe ot 

lectione ſui.Quod ratio uiuo eft quíafí 

eft fic in inclinatione nature:⁊ appetitufie 

conuerti ad alterum ficurconuerti ad (tip 

füm . difficillimum eft emm pioxímum ot 

ligere:maxime cum fit aduerfaruo, ideo 

fuit congruum oc Doc ſpeciale mandatur 

ari p fauantum ad fecunda in bacpar 

te confideratione3 que dicitur poffibilità 

tío mouctur oubium fi poffibile (it sabe. 

re caritatem ad ſeipſum. (Bam Grego in 

omel'füper illud lu.x. ocfignauit domlm 








I 
[ 
| 


n—————"—HM—— MÀ 


De amos « cari. fuiipfi?fcrmo.28, 


4 alios. lxxij.c. dicit. Minus q; inter ou 
oocaritae haberi non poteſt.negatio eui 
pꝛopꝛic ad ſeipſum carirarem habere dici 
tur.crgo nó poſſumus nos diligere cx ca 
ritate Zid bocríder Ric.vbiſupꝛa.Et 
Petrus aurcolt in tertio di.as.ar.ſo.q.i. 
Ettho.ba ſecunde.qꝛs.ar.a.ꝙ ſeipſum ot 
ligere poteft bomo ex caritate.quod ſicp 
batur .miſericoꝛdia cx caritate cauſat : iux 
ta illud Jere.ʒi. In caritate perpetua dile 
xite.ideo atrayi te miſerans tui. Sed bo 
mo fib( pót mifcricoze.vfi ecclefiaftici. 52. 
dicitur miſerere anime tue oco placéo.er 
o feipfum poteft er caritate oiligere « 
«T zid cutue euidentiaʒ dicit Petrus au 
rcoli.qp caritas € amo: 4 amicicia nó que 
cunqʒiſed gratuíta ex eo enm cp amo: é 
dicit tranſformationeʒ:⁊ quietationé amã 
tis in amato vt amans amatuʒ habeat.q. 
alterum. Et quía talis amo: poteft cffe có 
cupifcentie:qui dicikamoꝛ quo homo vult 
^ amat bonum ꝙ bonum fibt, Ideo fecum 
do caritae includit amoꝛem amicicíe quo 
vult amíco bonum dato qp monbabexet in 
dc.imicicie vero amo: ocfiderat amico 
buo.f.viuerc « conutuere eum co qz amat 
eiviuere amat amico bene eẽ ⁊ bene ope 
rart.quia vult cóuruere cum co.amat ami 
co reamart ab co ⁊ cooperari.z boc. inclu 
dircaritao:inquantum eft amícicta.£x eo 
vcro ꝙ caritae eft amicicia gratuita pꝛin 
€ipaliter fertur in bonum finale : quía bo 
mum «er confequenti quia bonum ſibi cũ 
Quo vult viuere « conutucf zcur omne bo 
num ocfiderar. £t ideo cum boc ín homi 
ne inueniatur refpectu ſui 1m oꝛdine ad 
beum cum quo vult z viucre patet q* bo 
mio poteft feipfum diligere in oꝛdine ad 
deum quem er caritate diligit.ergo ex ca 
ritate poreft ⁊ debet feipfum diligere.vn 
dc dilectio caritatis non cft abfolute alte 
rum piligere:fed alterum diligere in oꝛdi 
vie ad pzincipale obiectuʒ caritatio: quod 
€f bonum bearificum feu finale. ¶ Dicao 


ergo ad auctoxitatem gregoꝛij fceundum 
petram pꝛedictum ꝙ loquitu quanti ad 
pꝛimam impofirionem nominis caritatift 
que cft inter oeum 2 bonnnem pꝛincipali 
ter. q7 Gel oícae feeundum Ric.ꝙ re, 
loquitur fecundum eómunem amicicie ra 
tioncm que amicicia pꝛopꝛie loquendo nó 
eft hominis ad feipfum: fed fpecialie que. 
dam amicicia maio:.p:ima emm conſiſtit 
in quadá amicicía amantie cũ amato bec 
aũt m vnitate. fed vnítao foꝛtioꝛ eft vnio 
nc.£t idco ficut vnitas eft principii vnio 
nio fic amicicta quá babct bó ad feipfum 
radi eft amicicie ipſius ad pꝛoximũ ac. 
¶CAuantũ ad certíam partem fiuc ofide 
ratíoné que of rónabilirarío querit an fit 
rónabile ex caritate oiligef coꝛpus noſtrũ 
"IHamplie decio ethycoꝝ di.ꝙ vituperabi 
le eft bominem feipfum diligere qᷓ;tũ ad 
id qð eft exterius in ſeipſo.Sed cozp? no 
ftrum maxime écxteriuo.ergo vitupcra 
bile cft ipmoiligere.ergo non eft rationa 
bile ipm ex caritate oitligere.qr zid quod 
rfüdetur fm Petrũ aureoli vbi füp:a ar 
tículo ſecundo queftione fecunda. £c Bo 
na.in.z. di.28. q.4. ⁊ tho | vbi ſupꝛa artic 
lo quto (n coꝛpoꝛe.q. Quod debemus co: 
pus noſtrum diligere:quia loc cft valdc 
rónalc.£rpbatur boc tripliciter. CMPꝛio 
rõne ſic. Hẽ beatificabile eft oiligibile cy 
caritate.ſed coꝛpus num cõicabit cũ aia t 
ptieipatiõe felicitatis.crgo fill coicare oy 
in dilectione caritatis. Nam cũ caritas fit 
pondus inclinans adſũmuʒ bonũ ⁊ perfe 
eram bearitudiné.omne illud faeit dilige 
re Q3 ft bearum vel beatificabile. fuii er 
go tingit aliad effe beatü tripliciter Cp 
effzntiá 2 p pꝛmã influentiá ⁊ p quádá re. 
dundantid.Iloine é ꝙ oia iſta funt ex cari 
tate oilígéda:Pm piue ⁊ pofteriue:f5 ma 
gis ⁊ minus.Beatus át p effentiá éfoluo 
deus:beatus aͤr p inſluentiã é (pio rónal 
beatum quoqs p quandam redüdantiam 
eft cospue bumanuman quod. gaud um. 
" ü 


yo 

















Sería fexta poft prímioriici it quadragefima, l 


gloꝛie redundat per. cóiunctionem fuí. ad 
animã beatam. Hinc eft qp uó fold caritas 
deũ noo diligere facit « rónabilio fptim:fs 
eriam co:puo noſtrũ. ¶ Sccundoidem p. 
batur aucrozirare apoſtoli ad Épfi.s.c.ot. 
virt diligite vxozco veltrao ficut coꝛpoꝛa 
veſtra nergo diligende funt vxoxce ex ca 
ritate vt coꝛpoꝛa p3 copoꝛa eſſe diligẽda 
€x caritate. C Zcrtio idem ꝓbatur exem 
plaritate.fi.n.otdine caꝛitatis cõſanguinei 
pᷣtermittendi ſunt fm Ambꝛo. vt patebit 
infra. Et cöſanguinitas nó cft nifi cx par 
te coꝛpoꝛũ.pʒ q fi cc conditio reddit bo 
mínco magie amabilce d$ coꝛpoꝛa nr̃a in 
ter ea cóninmerantur que funr ex caritate 
diligenda. ¶ Dicas crgo ad argumenti 
cótra fim Petrũ aurcoli p bominem oilí 
gere feipm fm exrerioxem naturá in his 
que róm repuguant é vituperabile.fed us 
his (i que natura exterio: interioꝛi con 
€o:dat é Liudabile ficut eft in ppofito . £t 
fic babetur cp bomo o3 feipfamoiligere 2 
pare pꝛima huius ſermonis. 
Paro fecüda huius ſermonis in qua 
declaratur qũo ⁊ qualiter debeat bono fe 
ipſum diligere. 
Ecundo videndũ ẽ qualiter bome 
debeat ſeipᷣm diligere recte. CAd 
cuius cuidentiq tria notãda funt. CPPꝛi 
mo notandũ eft fm tho.ſᷣa Pc.q25. ar.4. 
qð amare feipm tüc eft laudabile qñ. ſ. bo 
mo fc fpiritualiter oiligit . Sicut boní co 
guofcenteoid qð in cro ép:incipale.f. aíaj 
vóualem odigunt ſeipoſ ſm interíozeg o 
minem.i ſm menté vel rónem. £t hoc in 
€io laudabile eft co qp vere « recte coguo 
fcenteo fcipoo recre fcipfoo diligũt. ESe 
cundo notandũ eſt $m "ffsic.in quolibet. q. 
a8. ꝙ ille amo: of ſupernaturalis « pfect? 
& fauctuo que diligit bomo ppter ai33 coz 
puo «animá pptcr deum oia in ipm reffe. 
reno:qm̃.ſ.coꝛpus « anim amat vt poſſit 
ferire oco. £t ió dieu Aug. in epl.46.ad. 
macedonium. Zune quits fcipm diligut 


cun deũ oiligir.qui entm alíter ſe diligit 
poriuo fe offendiſſe oicédue cft fit quippe 
uiquus pꝛiuatur qꝛ luce iuſticie quo à po 
tioꝛe ac pᷣſtantioꝛe bono auerſus atqs nde 
vel ad fcipm conuerſus ad inferto:a ccge 
ma vriqs conuertit fitqs in ipo qo veraciffi 
me feriptü eſt.Qui amar iníquitaté odit 
animã faam.bec ille, fuod atit amo: ifte 
fit ſanctus ⁊ pfectue clare vfiq:f eft per 
fccte o:dinatue. vnde phs dici pio poly, 
Allud ꝙ queritur. tand finito finetermio 
^ menfura querendũ eſt.qð vero querifad 
finem eft cü fine « menfura querendi aui? 
rei exemplũ pj m medicina. tam ſanitas 
querenda eft fine termino. Sʒ medicinaé 
querenda cuim termino aliter bomo mo 
reretur.vii (perabar viuere.Simili modo 
oicendü eft oc amoꝛe. Nam illud quo dili 
gítur ocu 93 effe finc rermino. vt vifigé 
ſupꝛa.Sed ce:pus « alia tpalia oiligenda 
funt cü termo 4 menfuraq: (unt ad finé 
amanda aliter peccatũ eſſct ¶ Zertó uo. 
eft qj ad bic amo:em perfecti ſuiipſus 
babendum.q Tria funr neceſſaria.ſ oiu 
1101 pᷣceptoꝛũ obſeruatio.diuinoꝛum cófi 
liosum imitatio.Et eccleſaſticoꝛũ inſtiſu 
toꝛum obtenmperatio. CPꝛimoeſt neceſ 
ſaria obſeruatio diuinoꝛũ pᷣceptoꝛuʒ quo⸗ 
ꝓbatur tripliciter.ſ.rõe.auetoꝛitate ⁊ ext 
pᷣlo. ¶ Pꝛimo probatur|róne fic. Sllafüt 
neceſſaria que faciunt. ad perfectamole 
ctioneʒ ociipioximizz fui, Sed otuinapit 
cepta funt talia.igitur pʒ pꝛopoſitum 
x. pꝛrecepta oiuína expꝛeſſe oꝛdinant bot 
ncm ad deum vt funt illa tria pꝛime tabi 
le.ſ. Non ade:abte oco alienos. Hon par 
iurabis:⁊ memento vtoicm fabbati faitcti 
ficco. Et illa fepté fe tabule expꝛeſſe oidl 
nãt ad pꝛoximum.honoꝛa patrcm tuum 
«matrem rud. Non fie occifo: a xcliqua. 
Que criam incluſiue vt dictũ eft oxdinsüt 
ad ſeipᷣm. Nam illud nen eccídce fic inel 
ligit oc ꝓpꝛia ficut ẽt de aliena occificnt. 
Et illud non mecbabcrio fic ẽ nobis ville 


[ 
L1] 
I 


pnR—— o0 0 00 0 00 8 8 009 





De amo: ⁊ cari.ſuiipſius fmo 3$, " 


ficut t primo pp p:olem pfectá: £t fic oe 
alijs otcendü eft q: orinent incluſiue carí 
taré ⁊ dilectionẽ pꝛopꝛiã ergo q perfecte. 
vult feipfum oiligere dz oia diuina manda 
ta obſeruare:quoꝝ oeclaratio tn generali 
* particulari abunde bétur in volumine 8 
pꝛeceptis qð nuper edidimus. Secũdo 
boc idem pꝛobatuꝛ auctoꝛitate offi at. 
19.Sivío ad vitam ingredi ſerua manda 
tavbi IBicro,otcit.vita eterna nó nifi per 
diuinoꝛum pꝛeceptoꝛum obferuarione; ac 
quiritur. Si ígitur bomo ex oilectione ꝓ 
pia ocbet appetere beatitudine in anima 
A üt cospoxe que non acquiritur ntfi per oi 
uina pꝛecepta fequítur neceffaría; effe ad 
oilectionem pꝛopꝛiam ipſoꝛũ mandatoꝛuʒ 
obſeruationem. Tertio ide; declaratur 
exemplo.Naʒ ne memoꝛia bo: precepto 
rum oe mere valeat ebolerí condito: ip 
fe naturcsin triplici parte coꝛpoꝛis illa de 
fertpfit. qr Pꝛimo ín capite tns. ſenſibus 
q patent:cin.s íntrínfecie q latent. Se 
«undo in decem digitis peduj. CZertio 
in. x digitis manuũ vt miſtice inuatur: qj 
ſunt bec decem pcepta confoꝛmantia volũ 
tati diuine:debet bomo moderari omnee 
fenfue fuos ⁊ motue interioꝛes ⁊ exterío 
rco intentíone fua qu in.ro. fenfibuo capi 
tío expꝛimũtur:⁊ dirigere omnee greſſus 
affectionum quí (n pedibus deſigñantur. 
4regulare omnes actus operationũ: qui 
imanibue indicantur quod qui non facit 
nóoiligit ſeipſum. Nam tanta neceffitate 
srtatu" bomo ad obferuationé hoꝛumpꝛe 
ceptoꝛum:ꝙ nulluo quí ad ánoe diſcretio 
nie peruenerít:cy eoꝛum ignoꝛantia exctt 
ſatur. Nam quicquid centinet lex. oecalo 
gi explicitesimplicite ↄtinet lex natuf que 
emnes ligat. Eſt tamem aduertendum ꝙ 
aliquis fi aliqfi teneatur ad aliqd códitio 
naliter ⁊ refpectiue jsute nó teneatur ad 
illud ſimpliciter:⁊ abſolute. Et ficut multi 
fimpliceo layci fimpliciter ⁊ abfolute fi te 
neantuꝛ fcire omma pcepra diuine legio. 


Et tamen tenent conditionaliter 4 etíá re 
fpectu ad tempus operandi.Quando eni 
imineret neceffirae illud pzeceptii vel ei? 
contraríá operari tüc illud explicite tene 
tur fare pprer quod per. ígnoxantiá tunc 
fimpliciter nó excufantur imo fi huiuſmo 
di ignozantia ey eoꝛiʒ negligentía pꝛoue 
mt coe potius accufat d$ cxcufar, "fRó bur 
iufinodi effc pót quialex ípfa nature fcrt 
pta eft in co:dibue woftrieoicéte dño 3e 
re. gi.dabo legem meam in vifceribue con 
⁊ in coidibue eoꝛum fcribam cá. qr Secũ 
do eſt neceffaría ad oilectíoneg füi inuita 
tío diuinoꝛum conſilioꝛũ:e ſt namqs cõſiliũ 
perſuaſio melioꝛioboni ad quod 5 neceſſi 
tate non obligamur nifi qfi illud tacíte vcl 
expꝛeſſe pmittímuo obferuare ficut eft ð 
quolibet voto.vude pꝛopha dicit vouete. 
cce cõſiliũ votifaciendi.⁊ ſubdit.ꝛ veddi 
te dño deo veſtro ecce pceptum diuinum 
voti implendi.Et fic ð ceteris cófilijo que 
hõ dz inquantü pót (mitarí. a poftds ſuſce 
pit ca rand p:ecepta obſeruar. Sertio 
eſt neceffaría ad oilectioné ſui obferuitia 
inſtitutoꝛũ eccleſiaſticoꝛũ oe que quinq; 
folii ad que oẽs generaliter obligank bꝛe 
uíter hic tanguntur. ¶ Pꝛimũn. inſtitu 
ti eccleſie de ieinnio facro tenet.u.quilibʒ 
ad oia ieiunia inſtituta pe: pᷣceptũ ecclefie 
1 boccomplcto.2r.anno &m quofdá. term 
quodcügs ieiunium ab eio indietũ obfer 
vandá é ficut pʒ de cófe.oi.2.ieiumijo « di. 
s.c. Inſup tene bomo ad illa ieiũia que 
fimt cófüetudine ecclefie appꝛobata:qꝛ ta 
lis cõſuetudo ligat ficut p3 di.i.e.conſuetu 
do.Non tenef at ieiunare qui legitimo 
tenent impedimẽto ficut pj extra 9 obfer 
uantia ieiunioꝛũ.c.conſiliũ Cõuenieno tft 
eft vr adoleſcens ante.aꝛi. annũ ielunijs af 
ſueſcat $m ſuorum ſuperioꝛũ diſcretionez. 
¶ Secundũ aũt inſtitutũ ecclefie genera 
liter ligans eft ad celebꝛationẽ feftoxü.eft 
tfi ſciendũ q vltra ílle fefta que mádauit 
ecclefia celebꝛari funt aliqua ppter oſuetu 
y ij 























Ferla fextapoft pꝛima offícam trquadragefia, 


dinem introducta per totáceclefiá neceffa 
rio celebꝛãda ficut feftum fci nicolai ⁊ alía 
queda que falté in multe partibue cele 
bzantur « in eie cófüerudo é feruanda idẽ 
oicendi eft oc feftie que ab epio pꝛecipiũ 
turp Zertio quoq generaliter inſtitutũ 
€ft ab ecclia vt oéo audiant miſſam in die 
dñico ita qp hẽatur benedictio facerdotie 
Ét oc boc o ofe.oí.1.c. Aiſſas.⁊.e.ſequẽ 
ti.a.c. omnis. Hiſi excuferur homo aliqua 
neceſſitate ficut notat in oícto.c, Miſſas 
fm tamcn fcotum L5 alíqua neceffitae ex 
cuſet ab executione buiuoactue quẽ deteꝛ 
minat eccleſia nhilominus neceſſariũ eft 
aliquo equiualente ſupplere:vt ſaltem die 
illo qui ſpecialiter diuino cultui ẽ deputa 
tusaliquis actus habeat᷑ relatus in deum 
ad gloꝛiam eius. Et que oc die dñico 
of itaoc reliquis feſtiuitatibus ab ecele 
fia pᷣceptis orcendum eft ar. ad oc oe có 
fc.oi.pia.c.fgui ote . ¶ Quarto ét ab ec 
clefia inftitutü eſt:de cófeifione 1H; ficut 
p3 cxtra oc pe.⁊ re.ſ.cOis vtríufqs ſexꝰ. 
Omnes fidelco poftás puencrint ad áuo f 
oifcrctionte faltem femel in anno integre 
cófiterí oia peccata fua neceffarío tenen£ . 
quod qui nó feruauerit (n vita oc ecclefia 
expellidz:⁊ in moie ecclefiaftíca caves 03 
fepultura ficut patet ín pꝛefato.c.omnis. 
«C £uinto quoqs ab ccdefia inſtitutũ eft 
oe (acra cómunione.ftatuit eni; ecclefia vr. 
quilibet fidclie poſtq; ad annee diſcretõ 
nis peruenerit faltem pafcate ſumat oo 
minicũ coꝛpus nifi oc confilio fui facerdo 
tio alíqua rónali caufa ad tempus abſtine 
8t alitcr ⁊ víucno oe ecclefia expelli o3 
moꝛiens vt dictum eſt de nó confirente ec 
lcfiaftica carcat fepultura vtpat; in codé 
c.omnis vtriuſq; ſexus.Etas aüt conueni 
eno ad huius ſacramenti ſuſceptionem 3 
Ziley.oe al.⁊ tho.eſt.x vcl. xi annoꝛũ vbi 
fn talibue concurrit füfficiée diſcretio ac 
, Ocbita deuotio facti. £t fic habek qualiter 
ocbear bó (ifm oiligere « pare fecunda 


huius ſermonis. : 


«7 bare tertia hꝰ $monís i qua ponunl 
illa que cõtrariant oilectioni piopsie. 


Értio ad occlarationc; omniũ di 
: ctoꝛũ in ifto fermone eft videndi 
quid oilectiont ppzie (it precipue cotraiũ 
⁊ quia nihil eſt altud d$ peccatuy motale: 
treo bic annotantur cóclufionco . Pii 
ma códufio ẽ $5 tho. ba Pe.q.1s.ar 4; info 
lu. tertij argu. ꝙ amare ſeipſum 0 
deü.ſed ꝓpter fe vcl aliam creaturá foluy. 
€ft valde vituperabile.Et ídeo mali nóre 
cte cognofcentco feipfoe virüperantur qr 
non vere oiligunt ſeipſos:diligunt enifer 
fmillud tantum ꝙ cognoſcun: aſe effere 
putant, ifm naturam fenfitiuam ⁊ a 
ralem:cui ad vorum obtemperaut, «idto 
meríroviruperantur £m qp oícit apoftol? 
fc tbi.tertio.i nouiffimio ofeb? (nffabür 
tempoꝛapericuloſa:⁊ erunt bomince fep 
fes amantee cy quo amor peruerfo (cqui 
tir omnia mala.ende Ziuguft lí.so.omtl, 
omel.zo dicit. Tractemus aliquantulũ de 
amo: hominis in Domíné:uía ſunt amo 
reo hominum peruerfiquía ipſe perüeríe 
amat aliti:qui 2 fe perueríe amat:quíautt 
fe recte amata aliii recte amat: verbi grà 
tia ſunt amoꝛes flagitioſoꝛũ oeteftabilcot 
adulteroꝛũ couuptoꝛnʒ ⁊ imundi amoꝛe⸗ 
^ malos amoꝛes octeftantur omnee leg 
humane ⁊ dinine.remoue iftoe illicitos: 
queramus liceſtos.Incipit licitus anota 
coniugio fed carnali eft quía coõmunis ci 
peco:biro Soecumdus eft amos filioxiftd 
adlouc carnalte nen enim Laudandue eff; 
quí amat filioo:quía in amoꝛe boca (erp 
tibue vincitur alius amo:eft propinque 
rum:iom ifte vidctur pꝛopꝛius cffe bomí 
mum fi non fit confüctudinío. fam meto 
amo: eft qui extenditur vltra pipínquos 
Q5 qui tenctur intra piopinquoe. qui eni 
amat piopinquoo ſuos adlouc languinem 





n——ÉRUUTN 


De amoꝛe c cari. fuitpfi? (ermo 28. 


fitm amat, Amet illos qui non funt. p:o 
pinquisam mulrum oilatatue ẽ amo: ifte. 
Tauri autem crefcit vt a coniuge. ad filios 
2 filije ad pꝛopinquos a pxopiquio. ad ex 
trancoo:ab extrancío ad inimicos. perue 
niar.bec ide. qr Secunda códufio eft £m 
tho.vbi ſupꝛa ar.7.i coꝛpoꝛe.q. Qð pec 
catoxeo ſiue malt non amant ſeipos fecun 
dü interio:enr bominem.a.co: s.l. $m ra 
tionen mentis. Z(d cutuo declarationem 
bicit tdem oocto: ꝙ boni verc oiligunt fe 
ipſos:quod pꝛobatur per.s.figna: que aſſi 
gnat ph. ethicoꝛuʒ eẽ amicicie pꝛopꝛia 
Quia f.q Pꝛimo vult amicue ſuum amt 
emn cffe viuere; 7 Secundo vult ei bo 
mum.q- Zercíooperarur ad. ipfum bona. 
«Quarto conuiuit ei oclecrat. qp uin. 
to conco:dat cum ipfo quafi in eifdem con 
triſtatus ⁊ oclectatue . £t fm bec.s. bom 
ſeipſos diligunt:quantum ad ipfu; incerío 
rem bominem ꝛ quod oc ſingulis patet . 
¶ Pꝛimo entm boni ſeipos oiigüt effe 
^ confcruari in fua integritate, Secun 
do optaur fibiipfie verabona.f.bona fptrí 
tualia. ¶ Zcrtio ad bona affequenda ope 
rantur. C Quarto ad coz pꝛopꝛium dele 
ctabiliter redcum.tum ex noticia bonarũ 
cogitationũ:quas pꝛeſentialiter in mente 
inueniunt. nmi ex memoꝛia bonoꝛum pte 
ritoumiü ex confidentia bonoꝛũ futuꝛ m 
¶ £uínto boni ron patümtur in ſeipſis 


voláratte oiffenfioncg:quía tota anima eo 


rum rendi ad vnil.econtrarío vero mali 
faciunt. q MPꝛimo enimnolür conferuare 
fnregritatem interioꝛis hominiſ. MSecũ 
dociuo bona ſpũalia non appetũt ¶ Ter 
tio ad bonafpirítualiaDabenda nó operá 
tur fuarto eis non eft oclectabile fe 
€i conuiuere ad co: ppytum redeundonũ 
€x noticía pꝛeſentiũ cogitationũ malaruʒ. 
tum ex memoꝛia maloꝛũpꝛeteritoꝛum:tũ 
€x timoꝛe futuroꝝſupplicioꝛũ d abhoꝛrẽt. 
¶ Quinto malt ét Gbipfie nó concoꝛdãt 
ppter conſcientiam remoꝛdentẽ £m illud. 


po-Zirguam tei ftatuácontra faa tuas. 
¶ Tertia cóctufio cft: q pfecte oiligene 
ſeipſum debet contra peccatü babere tres 
affectuo.ſ.pudoꝛo doloꝛis.⁊ zeli.Pꝛi 
mo debet babere affectu; pudoꝛis:quo.ſ. 
totus oc ocfectibuo füto « viſijs confüda 
tur:⁊ erubeſcat maxime confiderando c.r 
ca faa peccata.Pꝛimo maguitudinem 
4 coꝛde contrito ⁊ humiliato ad deum cla 
mando ⁊di.eum filio pꝛodigo lu.1s. pater 
peccaui in.c.a⁊.c.te i.nſd.u filio fac.m.f. 
V.oc mercenarijs tuia, q7 Secundo confi 
derando peccatosum ſuoꝛum multitudiné 
ac cum pꝛophᷣa confitendo. dicendo.imq 
rates mee füpergreffe.f.c.m..o.g.g fit 
fuper me.£r cum manaſſe penitente ſecũ 
di paral- vltimo ooleat di. Peccaui fuper 
nũeruʒ arene marte multiplicate fant ini 
quitatce mec:ac cum publicano oicat ltr. 
18. pꝛopitius efto mibi peccato:t. (7 er 
tio confiderando peccatozum ſnoꝛum tur 
pitudinẽ.⁊ fc increpando di.illud pꝛophe 
ticuʒ Filia babilonis mifera.£t illud Iſa. 
23. Suͤme citheram « circui ciuiratem e 
retrix obliuioni tradita.Et illud Jere. fc 
cundo.Quam vilis facta eo nmieiteráe 
vias tuae. q- Secundo debet babere affe 
ctum doloꝛis.ſde peccatis ſuis maxime: 
pꝛopter tria. ¶ Pꝛimo dolere debet quia 
meruit gehẽnam cuius toꝛmenta confide 
rano, illa mereri conſpiciens ac quafi ex 
vebementt imaginatóne piefentte cernée 
cum pa . oí Doloꝛes inferni círcondede 
runt ine. ¶ Secundo volere ocbet quia 
amiſit viram eternam quam mente conſy 
der ans omni bono eſſe refertam pʒo am 
miffione faciat lamentum cum Jere. 
2s.C.oi. Factus cft polo: metio perpetue 
f.piopter magnitudinem damni. Ter 
tio dolere debet quia meurꝛit diuiuam of. 
fenſam. exemplo dauid qui infe .oícit 
Fucrunt mihrlachꝛyme pane die ac no, 
c. Talis anima plotat quafi altera Aag 
dalena ad pedes Jeſu dicẽs c pꝛopher⸗ 
y (ij 









20iem 


li. j x ob Beo 
| | gue re ferc 
— epp t 


le 


"A 


E5;bbato poft pum ofíicá tu quadrageſima. 


Ebiſerere m. d. ſm.m. tuã. tc CTertio oi 
ligens ſeipſumdz hẽre affectum yeli iuxta 
ilſud.Iraſcimini⁊ n.pec.£r maxime otra 
tria dj accédi bac tali ira ſcã. CPꝛio con 
tra admiffao offenfióeo.i.otra ꝓpꝛia pcã. 
vit oc víro iuſto tali: irafcenti oicit Pp 
Sia Fifta (cát indignatiõe ei?. otra fuae 
offenſiões.⁊ vita..gfe m volütate eiuo.i. 
oio irafcitur otra vitia fua ne gratiam oci 
perdat. Secundo oj accendi contra ma 
lao inclinationes vt otra eae íratue oicat 
illud 9fa.r4.perdam babilonie nomẽ:⁊ re 
liquíae i.opera mala pꝛogeniẽ.i.oẽs im 
piae cogitationeo que veniüt vel ey con 
füetudiue mala : aut ex ínfecta natura . 
¶Tertio dʒiraſci otraipíae radicatióco. 
"IRadicce aüt cunctay offenſionů ſunt qua 
tuo; faffectue.gaudium ⁊ doloꝛ.ſpes « ti 
moꝛ qui cái fpzeto co terꝛenis inberent cá 
funt omnii peccatoz . otra quoe o3 iraſci 
ſpũs rationalio cũ ter:enio inclinátur $m 
tp puer.16 fcriptü eft miftice Indignatio 
rcgio. t, rónto regentio nuncij moꝛtis.i. 
quattuoz affectue pdicti cá funt qp rõnal 
iraſcit ⁊ intellect? indigua£. fue fratres 
chariſſimi fi oíligéter pfecerimue regnü 
acqremue eterni ipfo pꝛeſtãte Qui viuit 
areguati fecula (eculoy.Z(men. 


4I. Sabbato poft p:imã dñicaʒ (n quadra 
[tgcfima oc opararióeoilectióie ſuiipſiꝰ ad 


"Bc pioximioile poca P 
m 


ug 
Zicíam? bic tría taber 
nacula.Scribütur bec 
verba Aat.7. c. Et in 
euangelio occurrꝛentis 
ferie Atrita éfhia. fra 
tres in xpo chariſſimi 
Oð virtuo indiſcreta 
piovítie reputatur: quaph exhoꝛtamur 
vos oía cum diſcretiõe agere.Qui diligit 
eni ſeipſum o3 fe cũ ſũma diſcretiõe dilige 
rc yt ita oco affectiones ſue oirigantur ⁊ 


UE I3 


moderent quaten? ßuet menſura iod 
inter Cnitmü nó fatio mibilqs in eo fit(ü 
perfluü vel oefectiuü nec plufd$ oy auti 
nue d$oj : vt ita diligat co»? vt nou obl( 
uifcatnr aie ſue vel pximi . £t ítaoiligat: 
alam pꝓpꝛiã vt tñ non obliuifcatur pyimi, 
Et igit diligat primü vt fur nó obliuiftil 
qð Docet petruo in euangclio bodíemoqg 
videns clarítaté coꝛpoꝛis yi. a guítana: 
oulcediné celeftio prie. Nõ curane  alijo: 
oicebat verba ſuperius recítata vʒ · $'ada. 
mue bic tria tabernacula.z(d darioxé igi 
tur noticiá eoy que in befterno ſermoͤe di 
xímue oc oilectióc fui, Tria alia occüriit. 
in pꝛeſenti circa oparationé oílectióte bic. 
merito ingrẽda. Pꝛimũ quogot com 
pararó oilectióie ſui ad dilectionẽ pxim 
¶ xóm cópatto oilectióte coꝛpoiis po. 
pꝛij ad aiam prim. ¶ Tertiũ quoqs opa 
ratto oílectióie ꝓpꝛie aie ad coxp? ppt, 
¶ baro pꝛima louius Pronio in quaoc 
claratur ꝙ bó oj diligere plus q; primi 
Rimo (gi cóparádo oilectioné p. 
YO 1133 ad oilectioné prim, fuerit. 
n bóoebeat magis feipfum oilígercdi 
pꝛoximũ.¶d boc refpon . $m comuné 
doctoꝝ opinionẽ. ꝙ hõplus tenet feipfum, 
diligere d$ pꝛꝛoximũ.oc enis tenet "fic, 
in tertio 01.29.ar.J.q.5. ⁊ Peirus suréoli 
€.0t.1 190. S]bidé q.tertía.z £bo.fcóa (d. 
Q.16.8r. 4. Et probatur "IRóne.auctoutatt 
4 exemplo.q ]E:io patur róne triplici; 
€ iio róne pfuppofitióie fic. &iledio 
quaoiligit bó pximüin oco cátur cr illa 
quaoiligit deũ pp fc ⁊ iõ femp p:cfüppót 
eam.oilectío ár qua oiligit D ſeipſum 
deo équa vult femp fe diligere ocum (ét 
idco oie oilecrio ꝓximi banc (füpponita 
non mínit.q: fioiligerer bó pꝛoximũ ad 
ocíi pluſqᷓ; fc vellet eum magie patticipa 
re oilectioné oci dj ſeipſuʒ ac per bocim 
non effet €x nato: dilectione met ad od 
quia igitur bonü diligibile pꝛimo in deo 
ficut in caufa poftca in ſeipio ficucineft 








M 


.: Beopaooilecü ad dilec primi pimio29. 


etu.£t poftea in pꝛoximo ſicut ín ſimilitu 
dine ficut plue tenetur bomo diligere oci 
dj (ipfum vtoictum eft ita oilectione be 
nefacientetenet plusoiligere pꝛoximũ d$ 
ſeipſum. Et bec eft ró petri.q £935 fi dice 
retur plus ẽ diligibilis ille q eft melioꝛ 
eum bonũ fit obtectüoilectíóie 2 deus pl? 
eum diligat. ſed multi fant melioꝛes feip 
ſis igitur magie ſunt diligẽdi. CAd boc 
reſpon. ipſe ꝙ bonũ ſumptũ ín pximo non 
eſt luiipſius nifi p fimilitudiné. G bonũ p 
pꝛiũ eft ſuũ founalr (ó 2 fi velit bó maus 
bonü cui deus dedit ex pte obiecti. nó tñ 
vult magis ex parte fuübiectispp appꝛoxi 
mationéoiligibiliead oiligenté.acrue eni 
caritatio nó tfi eft ab bitu carítatio fj ét 
ayirtute diligẽtis que é voluntas. CSe 
cũdo idẽ pꝛobat rõne naturalis inclinatio 
niio.fic vnũquodq; plus appetit pfectionẽ 
in ſeipſo d$ín alio fiue in fuo fimilizzquod 
libet pondue plus trabit coꝛpꝰ inquo eft 
sd fitum fibi debitũ d$ tabat aliud co:p? 
fibt annexum hine é qp caritae per pꝛius 
befiderat nobis deü vniri urmobie babí 
tare:⁊ nos (n ipfum ocum tendere sa m co 
quiefcere:d$ appetat in aliquo alio qui ba 
beat nobifcum aliqua filitudinem, £t [ec 
eft rõ beatí1Bo. Oð ſi dicatur caritas cft 
amo: liberali fed liberalitas magie attẽ 
ditur refpectu alterius js refpectu fü , er 
go amo: caritatie magie confiftit (n amá 
do alium d$ feipfum.q td boc refpon.ip 
fc  dsuie liberalitae quantü ad (ui cõple 
tíonem refpicíat alterü tamen quantü ad 
füum inínum pꝛius refpicit ipfum qui lí 
beralitateg impendit:ficut ⁊ mifevicoidía 
de qua dicitur ꝙ homo ocbet piíue fuiip 
ſius miſereri. TTertio idem probatur 
ratione particípationio fic.oeue diligitur 
vr beatitudinis pꝛincipium fuper quam 
fundatur amícitia caritatis:homo autem 
€x caritate feoiligi inquantum eft vel cé 
poteft particepeillitto boni :prorimuj au 
iem inquantũ eſt vel effe poteft foctuepar 


tícipationto illius boni .fo:tiot autem ra 
tiooiligendí cft iſtius boni partícipatio 
qᷓ; aſſociatio alteríue in ifta partícipario 
ne. ideo fecundum rectum iudicium ra 
tíonie quibue bomo magie ocbet fc oil 
gere d$ pꝛoximũ.a 6 € ratio "IRic.t bo . 
Quod ſi dicatur.detrimentũ ipfiue quem 
magis diligimus magis vitamus:ſed ho 
mo ex caritate ſuſtinet detrimentum pꝛo 
pꝛoximo ſecundũ illudpꝛouer.ia. Qui ne 
gligit dãnum pꝛopter amicũ iuſtus eft.cr 
go aẽ. Ad boc reſpon. Tho.di. Quod oe 
trimenta coꝛpoꝛalia omo ſuſtinere debet 
piopter amicũ.⁊ in boc ſeipſo magis dili 
gere debet: quía boc pertinet ad bonum 
mentie ⁊ perfectiõis:ſed in fpiritualibua. 
non debet pati detrimentum peccando vt 
pꝛoximum líberet a peccato ergo patet 
miultie rationibue ꝙ bomo magte debet 
feipfum oiligere .q7 Secundo ide; [ien 
tur auctoꝛitate triplici 7 ]bmo fapien 
tío.cc.L4.01. fui fibi nequá eft cu(bonua 
€rit.q.o.y nemo poteft diligere oꝛdinate 
pioximü nifi pꝛius bene feipfum oiligat . 
ergo «C. ¶ Oð fioicat deuiro o. B»at , 
Rega pa pꝛoximũ tuum ficut reip 
fim.ergo videtur qpnon fit o:dooilectio 
niereípectu noftri ad oilectioné refpectu 
piorími.q zd boc refponde£ fecumdum 
"fuc Bona.Quod h dictio ficut non eft 
nota perfecte qualitatto fiue eõmenſura 
tionis fed expꝛeſſe ſimilitudinis que in 
bocattenditur.o lomo vebet oiligere 

ximum ad illud bonum ad qð feípfus dili 
git. poft falutem pꝛopꝛiam ff omnia ilá 
p:oximt oebet optare , q- Secundo idem. 
p:obatur auctoꝛitate Z(ugu , in libꝛo £n 
ebí.c. 41 tractando illud Yu. x. Date cle 
mofinam « omnia muda fünt vobie oi. 
Qui vult oꝛdinate elemofinam dare afe 
ipfo debet ineipere 4 cam pꝛimo fibi oare 
Sed illum cu oebemue pmo fübuenire 
pꝛimo debemus amare . Ouod fi oicatur 
"iugu.8.oc trinitate. c8. oat Tantum ca 























Sabbato p? pꝛimadũicamin quadragefima. 


rítatío debemus fratri impendere : quan 
tum nobis ipfio.ergo tanti 2 mon minuo 
Debemue p:orimum oilígere ficut noo ip 
fos.q Hd bocrefpon.bieuiter fecundum 
"ffsic.cp ficut oictü eius pꝛius de illo ficut 
teipfum.ita nunc otcci.eft hic. li tantu; 
debet accipi poo nora fünilitudinio fi ed 
litatis. Tertio idé pbatauctoziratc phí 
9.ethoi.di.Quod ſtudioſus coridolct «con 
delecratur maxime fibupli fcd illum cuí 
condolemue ín malia:⁊ condelceramur in 
bonio maxume oiligimue.ergo bonuo bo 
mo maxime diligit íeipm ꝙ non cffet veg 
fi oilectio nó effet 6m o:dítiem carítatio . 
Qð fioicat maioue auctoꝛitatisſẽ aplo d$ 
plio $ apl'ooícit.pie ce:.5 . Caritas non 
querit que funt fua ergo bó per caritatem 
nó magte querit bonü ſuiipñꝰ d$ alterius 
¶ zd boc refp. Tho. vbi ſupꝛa in ſolutio 
me vltimi ar Ric.⁊ Bo.meliꝰ in ſolutio 
ne pim argu.ol.q fiii idẽ eſt ꝙ pꝛopꝛiũ. 
Pꝛopꝛiũ aüt querer Doc éoupliciter. vno 
todo ci pꝛopuũ of cum pꝛeciſiõe ⁊ fic ex 
cludit bonũ comune 4 ifto mó fonat ín vi 
tii pp q3 dicit apls verba predicta.zilio 
modoof bonü ꝓpꝛiũ bonũ qð pertinet ad 
fe ita ꝙ in apperitu illius boni voluntae 
nion repugnat volüratioiuine nec pꝛeiudi 
cat coi vtuitati ficut eft appetituo faluríe 
pꝛopꝛie «ifto modo oíligit quío fe ex carí 
tate a ficaccipiendo nónegat apl'a quim 
hoõ per caritatẽ oebeat ꝙ fud eft querere 
cum ipfemet cupet diſſolui ⁊ effc cũ xpo 
sd pbil.fecüdo . ¶ Tertio pxobaf ꝙ quio 
ex caritate debet magio ſeipſum oiligere 
exemplo triplici. 4 Pꝛimũ eft quia ficut 
tenet bomo plue virare oé peccatí fui ds 
alteri fmoé£e theolo. Nĩpotiuodʒ rotum 
mundá permittere peccare a idolatrare: 
qᷓ; ipfe peccare:ita pluo tenet diligere ſalu 
tem ſuam d$ alterius. Et hoc ẽ exempluʒ 
petri aureoli. Secundũ e xemplũ eft qꝛ 
ficut natura appetit ſuã conferuationé:ita 
caritao fuam perfectioné j mage matura 


appetit ↄſcruationẽ ſui ít fe 4$ in fuo fifi. 
ergo ⁊caritao pluo appetit perfici infeip 
faa in aia in qua eft qs caritatẽ ali appe 
tat perfici in aia alien a.ergo fm oidinére 
ctum caritatis amo: fai pꝛemittidʒ amoii 
ipſius pꝛoximi.⁊ boc exemplũ eft bo , 
¶Tertiũ exemplũ eft quia ficut virtue, 
naturalis vtpote virt? igne foii?agit ec 
terio paribus reſpectu obiecru pyunidj 
remoii Sic volürae foꝛtius mouet ít ad 
diligenaũ ceterisparibue rem diligenti 
p:oruntoxé. ergo fi nihil pꝛoximius eſt ſ· 
ipfo.pater pꝛopoſitũ. £t hoc exempiũ eſt 
ic. Sufficiat p partc pita bui? fmonte, 
¶ Mars fccüda bui? &móvo in qua poat. 
q bomo o; magie oíligere pꝛoximũ qug; 
coꝛpus pꝛopꝛium. 
Ecundo puncipalt compardooilt 
A. À ctioné primi ad dilectionẽ copo 
rio nr̃i.Queritur fi tenetur bomo cr cari 
tate plue diligere aiam pꝛoximi dj coꝛp 
pꝛopuũ.qꝛ 6m zíugu . inpꝛĩo oc ooctrina 
xpiana.c.7.vt fepe dictũ eſt. pꝛeponit dile 
ctionem ꝓximi dilectioi coꝛpoꝛis nfi. (gif 
pʒ qð querebak. ſꝙ hõ magis teuef oilige 
re primi d$ coꝛpus ppꝛiũ.Quod ẽt con 
firmát oocto:eo moderni.ſ. Petrꝰ aurcoli 
in tertio di.ꝛy.⁊ "IRic.e.ot.ar.1.3.4. 1 tbo, 
fccüdafcóe.q.a6.ar.s CAd cuius euiden 
tiã eft notanda tal diſtiuctio fm Petrũ 
ꝙ ·. dilectio pót penfari fm affectumm fg 
effecrum.Si penfetur dilectio £m affactü 
ficlicet aia pꝛoximi magio fitoiligédadj 
co:pue fm odictioné nature qꝛ melio: eft 
coꝛpoꝛe fm ph̊m.c.politi.⁊.i.de aialibus 
Tñ inquantũ coꝛpus ꝑtinet ad. integrit 
tem bumane nature 4 expeditioné operũ 
aie ac p bec ad perfectioné fübftárial'glic 
queé vltia pfectío ↄſumatiua narurenít 
fic videk coꝛpus plue eẽ oiligen.d$ prim 
anima ficur plue o; diligere faluté vl bea 
titudiné perfectà js faluté pꝛoximii ftatu. 
patrie intelligendo.f-um plu ocpendeat 
fubftánal'ciu beatitudo 3 coꝛpoꝛe ſio dí 








p————OUmMUTT VN 


Ve cPpara.oilec fui ad dilee primi £mo». 


sníma bioximi fic etiá videk ꝙ noupoffit 
pluo appctere faluté alteriue d$ conferua 
tíenem fut B petr?. "IRic.tfi oicit qp etía in 
patiía magie dz homo ex carítate velle p 
ximo ſuo beatítudiné d$ aie fue illud bea 
tndíníe qð fibí accrefceret ín coꝛpoꝛis re 
fimptíóe qx aut níbil fibi accreíceret.oc 
beatitudine effentíali . aut íta paru; « talí 
modo o plene beatitudíné pximi non de 
beat antepont. £3 fi penfetur oilectio fco; 
effectum tenetur bó plue et exbiberc quí 
plue indigetawó folum qui plue diligit᷑. 
^ fictenetut bomo plus oilígere animam 
pioximids copus ppꝛium quía [oc perti 
net ad fatum vie ín qno tenetur quilibet 
coꝛpus ſuum mroleftije exponere a omnía 
alia tranſitoꝛia pꝛo falute pꝛoximi.Quod 
pꝛobatur tripliciratione. ¶ Pꝛimo ratio 
ne nobilioꝛis participationis fecundum 
Ric.⁊ Zho ſic Aagts eſt diligen. ex ca 
ritate qð oírectepoteftpartíaipare beati 
tudinem per cognitioneʒ ⁊ amoꝛem :quaʒ 
fd qo non poteft participare nifi per re 
dundantioy quta pꝛima participatio nobi 
lio: q; («62.655 proxime pót cam partici 
pare pio modo coꝛpus nrᷣm non niſi fcóo 
modo.igitur o3 omo plus diligere pꝛoxi 
mum ds coꝛpusppꝛiuʒ Qð fi dĩcatur quá 
to diligibile eft pꝛopinquius rei magte 
bilecte tanto magio eft oilígev.(ed pꝛopꝛi 
um coꝛpus pꝛopinquius anime noftre eft 
(i anima primi ergo cum debeamus ma 
gieaninttáneftráoiligerc d$ prímum ma 
gie debemus diligere co:pue noftrum di 
pximum.Ad b repon Tho.⁊ Ric. ꝙ quá 
tío coꝛpus noſtrum fit ꝓpinquius an(me 
noſtre nõ tamen quantũ ad modum parti 
cipationis gloꝛie quam noe etiã alij pxí 


mi noftrí participamue orrecte , C e:po:g . 


autem noftra per redundantió 4 Pꝛete 
rea plue ponderat bonitae primi d$ pꝛo 
pinquítas coꝛpoꝛis ad amimá : « (deo non 
valerargument( , ¶ Secundo idem pba 
tur fceandó Petrũrõne oꝛdinationis fic 


Dilectio caritatio oꝛdinatur ad boni fed 

magie oirecte oxdínat aia primi ad boxü 

ad vltimüfincm d$ copus ꝓpꝛium oicé 

te Augu.pᷣmo ð oectrína xpana.c.7. Zim 
pliue aliuebomooiligendue é d$ ꝓpꝛiuʒ 
coꝛpus noftrum q: pót nobiſcum oco frui 
qð non pót coꝛpus igitur patet ppofitü , 
«125 fiotcatur pluo oebct bono oilige 
re bonũ q3 l5:d bonũ q5 non hʒ nec abe 
re pót. Sed by co:pue fuüad vulitatem 2 
ad perfectíoné beatitudinis fuc non. auté 
animam pꝛoximi ſui.dicente Clgo.li. (coo 
de ſacramẽtio. "Judicium eft mibi : vr id 
qð magie eft mili bonum a me magio fit 
oiligendum.qr- Zíd boc refpondet ipfe pe 
trug au.feuod co:pue noftrü non eft ran. 
tum oilígendum vt pcr fc obicctum dile 


ctionis quát anima pximi quíaoe fe mi ^ 


nue bonũ eft ⁊ min?ad boni oꝛdinatum 
vroíctü eſt. ¶ Tertio idé pbatur ratióe 
fimilitudinie fic fcóm Petrũ. Qð cft me 
hue magis eft diligen ſed ficut anima no 
ftra melio: coꝛpoꝛe noftro.ira anima cuiuf 
libet pxuni.oicente Ugone libzo fecundo 
de facramétieparte 15.c.7. EP»eliuo facit 
bomo cum diligit animá fuam d$ cum oí 
ligit carnemquam quanto melio: eft ani 
ma carne.fguod fi oicarur plue diligitur 
eiue carétia mínuo ecfideratur ed bea 
fue plus vellet animam pximt fui femp 
carere beatítudine d$ eoꝛpus pp:tü quía 
$m Zlugu.m fup gen. ad litteram fine cos 
pozc non babet bomo beatitudiné . crgo 
patet ↄtrariũ.Zd (6 $m petrü tam refpon. 
eft:quía ⁊ fi copus non fit melius anims 
pxmi in fe eft camen melius per cófuma 
tion füc beatitudinis 4&6 ramen non có 
cedit "fic. fic babetur g lomo ðbet ma 
gio diligere proximum fuum dà feipfum. 
Et ſccunda pare pancipalie. 


¶ Paro tertía huius fermoníe in qua 
vedaratur q quilibet tenetur diligere aní 
imam plue quam coꝛpus pꝛopꝛium. 

















Sabbato p? pꝛima dñica in quadragefua. 


Ertio ín iſto ſermone cóparando 
.À Coilectioné anime ppꝛie ad coꝛpus 
popiti.£ftfciendü qp quilibet tenet plus 
ligere animádj coꝛpus etiaʒ ſuum.Quod 
p:obatur."fRatione auctoutate ⁊ exẽplo. 
¶Pꝛimo probat rationc per locus a fo: 
tioꝛ fic Quilibettenetur pl?oiligere ani 
mã pꝛoximi d$ coꝛpus ꝓpꝛium vĩ diximꝰ 
in parte pᷣccedenti:maxime quia nobilioꝛ é 
anima coꝛpoꝛe.ergo à foꝛtioꝛi fi tene£ quí 
libet magisofligere animá ꝓpꝛiam q; al 
terius:ergo tenet etiam magis diligere 
animã ſuam q;coꝛpus ꝓpꝛium. CConlir 
matur iſta roͤſic. Ilud qð impedit bomi 
nẽ ab executione deatitudinis minus eſt 
diligendũ fed caro noftra plerunq; impe 
dit nos a tali executione quia m apoſto 
lum ad gal. x. caro concupiſcit adu.f.Et ad 
Ro feprimocapitulo vídeo ín membꝛis 
meie.a.l.r.Lm.mentíe.ergo rimi coi? 
cftoiligere:q: animafemp quantüeft oc 
fc adbcatitudinem renditnaturaliter. 
€ Pꝛeterea aliqua ró adducitur fic. illo 
magis eft oiligendum inquo itienitur ró 
imagini fiue expꝛeſſa aſſimulatio ad bo 
numtumü.f deum. Nã buíufmod( fimili 
tudo eft id q9 facit creaturam rónabilem 
€x carítateoiligi, $ed in coꝛpoꝛe cóicam? 
cũ bꝛutis nec pfectto imaginis imuentÉ t 
nobis ex parte coꝛpoꝛis.ergo aia magie ẽ 
fine comparatione diligenda q; coꝛpus. 
¶Secundo ídem pbatur auctoꝛitate euã 
gelij Jo.n dicit dũs. Qui odit aiam ſuam 
vitam coꝛpoꝛalem ín boc mundo ín ví. 
€.c.cam.Sxd cft magis diligendũ:qð nun 
Qi eſt odiendũ co quod alíqit eftedio ba 
bendumigitur patet piopefitunt , Ian 
bea.JBona. in tertío oí. 28.9.4 .ín refpon 
fione pꝛimi argumenti , £t tbo. fecunda 
Pe .qas.ar.s.ofit in coꝛpoꝛe noftro effe ví 
tíofitatem cõcupiſcentie. ⁊ bonitatem natu 
re. Et quia vitioſitas concupiſcentie incli 
nat ad malũ ideo eft odienda 4 fi quis ei 
diligit odit animã fuam quia igitur caro 


eft aliquando odio babendat ata veo. 
nunds.ergo anima magie eft viligédadi 
coꝛpus.Quod etiam confirmatur auct 
tate Z(ug.ficoi fuper Jo. ſermone go Qu 
odit animam ſuam in boc mido in... 
eam.magua « mizafentétia quemadmodũ 
fit bominio in antmay (uá vt pereat amos 
4odium ne pereat.fi male amauerío tunc 
odifti.fi bene oderio tunc aua(tí,feliceo 
qui oderunt cuftodiendo ne pereant amá 
do:fed vide ne ibi ſurrepat vt. reipfum 
velis interímere fic intelligendo ꝙ debes 
odiſſe ín boc mundo animam tuam Hihe 
enim quidam peruerſi atq maligni bomi 
nce in ſeipſis crudelioꝛes ⁊ fceleratioue 
homicide flamisſe donant aquío pꝛeſoch 
pꝛecipitio collidunt ⁊ pereunt:hoe dift? 
Won docuit. imo etiam dyabolo ſuggeren 
pꝛecipitium.reſpondit rede retro ſathau 
ſcriptum eft cnim. Ion tentabis dominũ 
beum tuum. Petꝛo ét dixit figuificia qui 
mote clarificeturue effet. oeum um 
eſſes (unie: eingebas te ibae quo volt 
bao cum autcm fenueríoaliue angette: 
feret quo tu non vio.vbí fatío expwffit 
nona ſeipſo:ſed ab alio oebere occidi: qui 
veftigia fcquitur chꝛiſti. Cum ergoca 
articulo venerit vt bec conditio poni 
tur aut faciendo contra dei preceptum 
sut ex bac víta migrando : quoum ouo 
rum bomo cogatur alterum ellígerecon 
minante moꝛtem perfecutoze . ibí elliget 
oco oilecto mo:ítds eo offenfo viuere ibi 
oderít in bocmundo vítam ſuamwt (ny 
tam.e.eufto.carm.bec ille . £c in libꝛo tyr 
tio de verbie domint. ſermone ſexto fi 
ait.pꝛiuſ anima diligenda eſt. que oco (üt 
denda eft vt oꝛdinem fuum ſeruituo (ft 
cuftedíat vt anima oco anime caro feni 
at.carotua anime tue:deo feruíat anim 
tua debes regi vt poffio regere, Hamlu 
ctatio tfta periculoſa eft vt fi dimiſerit rt 
eto: ruina fequatur , ue Tuctatío care 
concupifcít aduerfue fpírítum bom 


— — 





nn-—————RAÓ 


De ↄpa.dilec.ſui ad dilec pximi bmoo. 


¶ Xertío idẽ pbatur exẽplo Apli.i.coꝛ. 
tz ſicdi. Cariae nunqᷓ; excidit. ergo fcóm 
róncm caritatto illa fünt magie ex carita 
tc oilígenda que nunqᷓ; excidunt às illa 
Que co:üpuntur ad tẽpus fed aia noftra 
eſt inco:ruptibilie:q: 6m pPm fcóo pe aia 
feparatur boc ab boc tands perpetuü a 
coꝛruptibili.Coꝛpus enĩ co:uptibile € ⁊ 
atalc. ergo plus aia ẽ diligenda. £t iõ 
qu perfecte oiligitfeipfum tree affectuo 
03 babere otra coꝛpꝰ fuii po aia. v3 . Zíffe 
ctum oꝛroꝛis Affectũrigoꝛis.⁊ affectum 
vigoꝛis ¶ Pꝛimo dz hẽre affectum oꝛro 
vto quia. f. ppter odium fui ſeipſum ſciſſi 
me oꝛrere oj talie att oꝛroꝛis affecto ex 
triplici fenfi oꝛiginem babet , ¶ Pꝛimo 
€x fenfü pꝛopꝛie büilitar(o qx .f.bormo afe 
ipfo intelligit fe nibil cffz.« nibil boni fa 
cere per ſeipſum atq in nibilũ tendere oc 
ſeipſo vñ po Inflamatũ eft co: mei. f .ad 
amoꝛẽ oci ⁊ renes mei cómuratt fnt. f.ad 
orroꝛẽ mei: aego ad nibilü redactuo ſum 
anefciui (bont ux me aligd eſſe yñ Gze. 
Soli (cibona fua nó vidér:que alijo viden 
da pꝛebent. ¶ Secũdo 3 ee ey fenfü 
ꝓpꝛie iniquitatis cii fentiatfe offendiffe 
folum creatoꝛẽ p cófcquens oẽs ale crea 
turao vfi Gꝛe. Offenſo creatoꝛe offendit 
oiocrcatura Sentit ét ínfüntá füam offen 
fam rónc infinitioei a fe offenti C Tertio 
byo:iginem ex fenfu pꝛopꝛie bunnlitatie 
quantus dt ex bumilitate hoꝛroꝛ ĩ anima 
regnet bétur ex füpzadierte ð humilitate 
Zidbec ét pót addi qp vt oc efficaci? fiat 
huiuſmodi (e verbio ⁊ geftib? coxdialiter 
vilipendat . ¶ Scöo 07 here affect rígo 
rio ds. f.bomo afperzime ⁊ feucriffimc coz 
pue füum maccret.« macerariappetit tan 
quá peccato fedatü. Et boc triplici rigoꝛe 
¶ Pꝛimo dʒ vti rigoꝛe otra cogitatióce 
deuiantes a via ovi fiue fint elleuãtes per 
füperbiam ſiue inficiẽtes per luxuriá fiue 
bemergentee per auaritia JContra huiuſ 
mwodi cogítationee bomo pervigil « ſenſa 





tue ĩ rigoꝛe compꝛimitpꝛimos motus ne 
paulatim in aia; ad interitũ ſerpant:iuxta 
conſiliũ ꝓpbe di.Beatus qui tenebit.ſ.in 
rigoꝛe menté per illicita diſcurꝛentẽ 4 alli 
detparuuloo füoe.i.p:moo infurgentee 
mote ad petram quc eft ofío xpo Jeſus. 
¶ Secũdo o; vti rigoꝛe cótra locutiones 
ſ.ne tacenda dicat 2 ecótrario ⁊ cũ pplia 
di. Dixi cuſtodiam viae meas vr mon de 
linquam in lingua nica Poſui oꝛi.m.c.cũ 
oꝓ.aduer.me Nouit eni qð of puer ai.c. 
Gui cuſtodit os ſuũ.⁊linguã fuá cuſtodit 
ab anguſtüs aiaz fuc. Sʒ eccliaſticus. ꝛ. c. 
Loſiderans d difficile fit cuftodire lin 
guá admiráter oicit Quio dabit oii mco 
cuftodíá« fup labia meafignaculü certug 
vt cadam ab ipfio lingua mea nó pdat 
me Et ppba intelligẽo boc effe fingulare 
bonum oct inftantiffime rogat di. Pone 
dñe cuftodià o: meo ⁊ hoſnũ circonſtatie 
labijs meis.nõ murum f boftui: qꝛ ẽ tem 
pus tacendi.⁊ tẽpus loquendi.Eccliaſtes 
tertio.Aaurus át ponitur qñ quacüqs ne 
ceſſitate ſeu vtilitate cogéte bó tacet vbi 
loquendi eét.&; vere vt oici 3ac. tertio 
Sii qo in vcrbo nó offendit. vere perfe 
ctuo cft viri verbo.f.vel cacendo loquen. 
velloquédotacen.qz Tertio 03 vti rigoꝛe 
€ótra opationeo z maxime ne pillicitava 
gentur coꝛpoꝛet fenfire p quos ad aiam in 
terítue mgredi folet vt p3 Sfere.9.Ztfcédit 
019 per feneftrao nras. Qð apl'e tunẽs 
oe feipfo dicit. n.coꝛ.o Caſtigo cop? mic 
ac.i.ſenſus meos in ſeruitutẽ redigo uc cũ 
alijs pꝛedicauerim ipfe repꝛobus efficiar 
¶ LTerrtio diligenso feipmog babere affe 
etum vigoꝛis per qué humanus fpüo fit 
peruigil ⁊ virile ſtrenuuſq; ad omne op? 
boni .pcr talé auté vigoꝛẽ tria exercitan 
tur in nobis. ¶ Pꝛimo oéo poteutic ale 
T.3ntellecrue &loluntao ⁊ Aemoꝛia. Nã 
inellectus per talé vigoꝛem ſtrenue ĩ ope 
ribus fidei captiuatur iuxta illud.a.coꝛx. 
In captiuitatẽ redigentco olum itclleciũ 





obo £o fe —“ M 





Dica ſain quadrageſima fn mane. 


in obſequiũ xpi voluntas ẽt ſtrenue (n ot 
lectiõe ocí ⁊ ꝓximi negociatur iuxta illud 
Can 8.Gi dederit bó ocʒ ſubſtãtiã oom? 
fue p oilectióe dfi nibil deſpiciet e Pe 
mo: qs ad expectáda pᷣmia eteria mo 
tu bonoy opeg (übleuat virili tarta illud 
ia. 49.c. £u fperir in dño mutabit foꝛti 
tudinem . Cuius mutatiomso ró affigat 
Soapictie.2.c. cof Speo illoy imoxalita 
te plena é. Sðo p bücaffectü vigoꝛis 
vírili « ſtrenue puigileo tenenta exercitã 
tur vᷣtuoſe ĩ nob oée lꝛumãi fenfus tã cot 
poꝛales qᷓ; ſpũales. Et pꝛio co:potalco 
ſenſus ficut cernẽdo oclis pulchꝛitudineʒ 
€rcatoy illá mene reffert (n oĩuʒ creatoꝛẽ 
4 fic à ceterio coꝛpoꝛeis féfib?, ¶ coo ꝙ 
idé mlto ápli?fiat oe fpüalib? fenfib?guft? 
^ viſuo ĩ ofío oclectét fic ppba di. Guſtate 
⁊ videte qiii füaute ẽ ofe.Zludit^ad om 
elleuctsexéplo ppfie.q oe (e oicit. Z(udtay 
d loquat in mc dñs oc? qL. pi pl.füam . 
Bodour cü oibuo vírib? ſuis cü fpófa ad 
fpon(i oicat.£rabe me p?te i odoꝛẽ vng. 
t.curiem? . act? quoqs füauiffime adbe 
rens deo atqs vu? pile fact? eũ ppba oc 
cantet. aibi át adberere oco bonüé p.f 
d.d.fpem meã. ¶ Tertio p hũc affect vi 
goꝛis puigil fit bó ad oco virtuofov act? 
luxta ofili.Eccle.st.oí . Sn olbue opibuo 
tuis eſto velox aotoinfirmitao ti. mér(o 
(3 cospoto non occurꝛet tibi, 4 ad Ro.n. 
ollicitudine non pigrifpü feruẽtes dño 
feruiétco.Glr gr̃a duce ad bóa pueniamus 
eterna ipo pftáte g viuit ⁊ regnat ĩ ſecula 
ſeculox Amẽ. 
SDuͤica fca in quadrageſima in mane. 
e repꝛobatiõe accidie p legé nature ſcri 
ture gc ßmo zo. 
Emini dixeritis vifio 
nem banc donec filius 
" boio a mo:tuío reſur 
giat. Sxribütu: becver 
ba Elibat.i7. Ét ín euã 
gelio occursétie dñice. 


Diximus in Gite pꝛecedẽti ſratreo don. 
riſſimi ĩ dño. gð oie ronal ⁊ bumana eres 
turaoiligat fe ipaz quo puigil eẽ debent 
ín bte que ad ppꝛĩã ſalutẽ pertinẽt. Neco 
rona vigilatibus datur « milites ftrenui 
nauiũ accipiür.vii leo papa ti quodi (er 
mone oicit. Nõ puenitooumientib?regn 
ccloyinec otio ⁊ de ſidia toꝛpentib hegiitu 
do eternitatis pmittit᷑.hille.Hie fatio có 
petéter dici pót nó alia de cã dñm nfmür 
máóte illo pulcherꝛimo thaboꝛ quéoculís 
vidi coꝛpoꝛis mei . hodie antc (aoo aploo 
traͤſigur atũ fuiffe.z gliam quá in pfia ha 
biturue fuerat ill demoͤſtraſſe nifi yt eoo 
ad ila felicitatẽ obrinendá per fadowo1 
martyria t egregía. facinoza anittaret 4 
ne reiniſſoꝛes aliqii fierent per nimtácon 
fidentíam pũtie magiftri oQxit eio verba 
pꝛefata.ſ.Nemini dĩxeritis «€. f. ivantttr 
gloꝛiãtes q: bac elariraré offendi vobío 
f$ potí? vigilate a ſtrenue agite vonecad 
boc gauditi fupnii 2 hancclaritatẽ puenía 
tío. fuia igit valde cótracariraté ppig 
milírat negligẽtia 4 ociofitao. pcrmiffis 
que à accidie vitto ĩ volumic oe pciodixi 
m? imp:efentíag. quta violétía fit vepio 
báda 2 fugiéda accidía triplici lege ofidt 
m. Pꝛiĩo v3 lege nature qr Scho lege 
fcripture.q Zertiolege gre. 
«4 ]baro pia bui? ßmonis ín d pbatur 
accidiã eé ↄuenienter repꝛobatã lege nat 
re: Rõne:auctoꝛitate. ⁊ eyemplo. 
P Pimo igik pbatur accidiãrepꝛoba 
i rilege nature.£t boc triplicitenf. 
"fRóue aucroutate.2 exéplo qp "fosio pbi 
rõne tꝛiplici.ſ.rõne pᷣceptiõis.roͤne oppo 
tiõis.⁊ rõne induetionis. ¶ foxoratik 
xeceptióto.(cóm enim ooctriná Alexm 
noſtri in quarta parte in tractatu de pet 
tentía us generali pꝛecepta decalogi oti 
ſunt ad declarationẽ legte naturalis quia 
poft peccatũ coꝛrupta ⁊ offuſcata nai 
nó intelligeret quid effet pꝛopꝛiũ fibi.ni 
lege fcripta fuiffet declaratũ a ió ila lege 








Se repyobatióe acridie ßmo zo. 


nature repꝛobata funt iunt ↄtra aliquod 
pꝛeceptũ decalogi.Cũ igitur accidia fit có 
tra aliquod pꝛeceptũ p q lcge nature re 
piobata ẽ. QOð fi oicat nó vf ꝙ accidía fit. 
cótra aliquod pꝛeceptũ decalogi. Nõ pꝛie 
tabule:qꝛ fi effet otra aliqð magis cflet 3 
illud à fcificarióe fabban 5 in illo pcipit 
quies ab ope feruili .qco át ⁊ labo: oppo 
nuntur.ĩ accidia vero reqritur quiee ita 
nó opponit oc ſabbato. Nõ ét fecüde tabu 
Ve picceptüeni fce tabule é in quofit ꝓhi 
bino iniurie i primo vU in quo fit pceptü 
eius qð debet primo. accidía nó reſpi 
cit ꝓximũ in fio actu crgo nó eft otra pce 
ptü ſecũde rabule.eft eni &o:dinatío ete 
in ſeipſo vel addeũ. Ztd boc rcfpon . 63 
Zilexá.in fcóa pte iu tractatu 8 accidía ar. 
423 peccati accidie fpecialt eft 5 pbibt 
tíoné oatá.Éccltaftício8. vbi of .IHe oede 
río itriftitía co: tuũ:hʒ repelle cam a te. fi 
suré queraturotra qð pceptü decalogi fitz 
p:out alía piecepta tmplicite intelligun 
tur ín oecalogo:lflam oia p:ecepra funt in 
decalogo per fe vel reductiue. Et tüc vicit 
ꝙ opponitur p:ecepto oe fanctificatione 
In peccato eni; accidic triftitia € oc ſpiri 
tuali bono. labozíofo cum amoꝛe quietis 
carnalis.Ecõtra vero in pꝛecepto ifto eft 
simo: faucte quíctie qui. cft cm gaudio 
ſpirituali in bono ſpirituali:licet ipfum fir 
laboꝛioſum vnde l5 pꝛecipiatur ibi abſtine 
re abopere ſeruili in quo cft labo: non ta 
men probibetur bonum fpirituale vt pía 
lere pꝛedicare cclebzare:que funt opera la 
boiofa imo tunc maxime talía oebet exer 
ceri.⁊ accidia ideft triftitia oe ifti cft fpe 
cialiter contra loc pꝛeceptũ faltem redu 
ctiue.⁊ fic patet qd dicendũ ad illam obie 
ctionem:pʒ etiam pita ratio.qr Scciído ét 
repꝛobatur accidia in lege nature ratióe 
oppofirionis nam illud é contralegé natu 
raqSoppontur virtutibue tndirte ana 
tura vel oꝛnantibus naturã.Sʒ accidia op 
ponitur plurib? ex talib? virtutibue ergo 





ac. vñ norandü 6m alle. vbifüp:a ar.6.£2:8 
accidia plurib?virtutibPopponi£ ꝓpter ot 
uerſa que fünt in ea. ¶ Ham ipam aca 
dia pio comitatur difficultas in oꝑando 
⁊ ióradicalr opponit᷑ ipfi caritati pp 2:i€ 
tatem füoy motuü.ná caritas fac eſtimari 
facile diff icile.accidia aüt ecóucrfo fat qð 
eft facile, eftimari difficile diẽ cni glofa fu 
pe: illó AMat.xj. Jugũ cni meti fuaue é 4C. 
128 é oifficile i ft amáti € facile Scðo 
comitat᷑ orfidétía 1mplédi cepta: a rõne 
bui? oíffidétic oppóitvirtuti ſpei. C Ter 
tio teditiretlabo:iefe a róne bui?tedi op. ' 
ponitur 9tutifo:titudtnis que é in aggref 
fu difficiliũ laboxiofoy n dieit Sffidor? qp 
accidẽtie foxitudo triftitie oppoit gaudii 
¶ (Quarto róne impacie anexe opponit 
virtuti pacíe que ẽ m fuftinédo ca que ví 
dentur aduerfa ⁊ laboꝛioſa.impacia emm 
femper comitatur accidiã frm qp vocamus 
ípfam ín nó ſuſtinẽdo aliquid. laboꝛioſum 
^ difficile ꝓpter deũ: ⁊ non loquimur bíc 
de impacientia que eſt motus ſurgens ex 
iniuria illata 4£"]buinto ipfam accidiam 
per fe comitatur triſtitia:⁊ ratione buiuo 
opponit gaudio p fea cffenttái, Et ió ot 
ſtinguenqũ eft.q:. quoddá cft comitás ge 
neraliter oce virtuteo de quo bétur ad 
"IRO 14:186 ẽ regnũ dei efca 4 potue fed tw 
ftitia 2 pax « gaudiü in fpiritu fcó« binc 
non opponítur accidia pimo 4 per fc fed 
ex confcquenti quia, f. opponítur virtuti 
virtutem eutem comitatur 4 gaudium , 
Éft autem aliud. gaudium q8 eft infpirí 
tuali laboꝛioſo:ꝛ boc pꝛopter deum «boc 
per fe opponitur acctdie Opponitur etiã 
accidia gaudio fupernali qma uon finit 
per bona opera ad illud accedere.£t idco 
Augu.pꝛopter pꝛedietas róneo inueloitur 
cótra accidiam in fermone ſecũdode timo 
re.d. Hõ cé piger:bꝛeuiter laboꝛa: eternã 
vitam daturus é tibi deus: cogita quanto 
laboꝛe emis eam. intendite fratreezvena 
le eſt qð babeo dicit tibt deus:eme illud 








Vo fica Pa in quadrageſima (n mane. 


de laboꝛe tuo qð babeo venale requiem 
eternã regnuᷣceloꝝ dicis illi quantü valet? 
piecitiipfiue labo: éíam quere quantü la 
boꝛan.ẽ.Sed nó of tibi quãtũ laboꝛis ext 
gat deus a te:ſed quáta fit ipfa requies vt 
tu iudiceo quanti laboꝛare ocbeae:b eft 
requies fempiterna fine fine gaudiũ ſine fi 
ic leticia finc fine incowuprio oc ac vita 
eterna fi f vio comparare tẽpoꝛali laboꝛe 
emiturzz&»iferícozo ciii deus nóeternum 
laboxéf; tempo:até exigit vt aliquádo per 
ueníaead td. q9 emis a in eterna requie 
lecerío. ille ficas p3 ratio fcóa quare acci 
día érepzobata in lege natur. qf Scðo re 
p:obaf accidia lege nature. róue inductio 
nio eft eni regula ín iure.ot £5 quotíenf 
unas pbiberur aligd rand mali phiben 
tur omnía per que peruenit. ad illud ar. 
exemplüoe clerício.oiu.c fü oiuerfio fal 
lacijs:de peuratozib?.c.tue ff. oe bonie li 
bertoy.L£guerif.If oc pactis.l.qð oicti.a 
alibi. S multa fant ꝓhibitai lege nature 
ad quc oducit accídia ergo ipſa eſt eade; 
lege repzobata . Nã ficut oo:míene nibil 
boní cogitat vel optat ſic accidioſus pꝛiija 
tur omnibona cogitatióe ⁊ diuerſa mala 
in mente reuoluit fcóm illud puer . 
Per agrũ tráfiut hoĩs pigri «totüreple 
uerüt vrrice.tranfitue ifte é per cófidzra 
tionem.q enimofiderat agrum. i. ftatum 
fiuc menté pigri accidtofi totá replete; 
pꝛauoꝝ deſiderioꝝ (uenit vfi of pꝛouer. 
3t XPefidería f. mala occidunt pigri nolue 
runt quicqᷓ; man? eius epari:totaoie con 
cupiſcit ⁊ ocfiderat vii ⁊ figuratur per pa 
ralíticüi qui nil pót operari. vt or &»at. 
«ot feruo centu . Sjacerí oomo per pígrf 
tíam «male to:quetur In Dui? figuratióe 
legit oc fanfone foꝛtiſſimo. fudi.i8.qfup 
genua Dalide dormiẽs captue «eceatua 
eft fic a peraccidiá doꝛmitat vtfatiffactat 
ſenſualitati ĩ Dalide figuráte raſis capil 
lie capitis.i.bonis cogitatiombꝰ mentío 
fugatio per accidiã auffertur oĩs recta i) 


tentior⁊ deuotio cópunctionío«etiótot 
vr nó libeat ei legere vel fcribere ota 
nec aliqd boni faccre vfi prouer as, Sich 
tinea veftimento.4 ficut vermis lignofic 
triffitta f.accidie nocet co:di inea enim 
tollit robur ⁊ pulclaitudineʒ veftimento 
Et vermis medulla vigoꝛẽ ligni (tact 
día tollit robur ⁊ decoꝛẽ deuotiõis fins 
liter ducit ad mlta mala ad furta lururá 
4C. vfi Ber. in quodáfermóc oicit , 

tas vel accidia mi eft otum vítiotimott 
ca ⁊ inica oium virtutu; :receptaculifoity 
tentattonü « fo:diüi. P ille . Sicut enim es 
quiete coꝛrũpitur.⁊ putrefit aqua «cferu) 
rubigine cótrabit ita ex accidía auia pee 
catoꝛum rubigine inſicitur.iõ IDiero. ad 





TT n men 


Ruſticũ dicit Semp aligd bonífadtoyt. | 


te oyabol? inueniat occupati. enij 


habentes poteftaté viuercoe cuangdio 


manibuo füío Labozabát ne que; gratiart 
4 alijs tribuebãt refrigeria quoy pfpit 
tualibue oebebát mettere co:poalia £r 
tu in vfüo tuos nó preparae ncceffarianl 
fixcllam texe iunco vel caniftrü lentiofit 
ete viminibuo ſeriatus bum? areoleequo 
límite diuidantur in quibue cá olermit 
etata fuerint femína v plante per oxdíüé 
polite aque irꝛigue oucantur 4 puldtri 
uoꝛum verſuũ expectaro: afiftae (üped 
lío oímiffo tramit(o vndã ellicict laa 
deno raucu; per leuta murmur.Cara dtt 
ſcatebꝛiſqʒ arentía téperet arua . jníeun 
tur ergo fructuofe arboꝛes vel genío wd 
fürculte vt paruo poft tpe laboro tutoil 
cia poma oecerpao:Zípum fab:ica alütt 
ría ad quae te mittunt proucrbía 4 ioni 
ſterioꝛũ o:dinem ac regii oífciplínam i 
parute diſce coꝛpoꝛihus reyantur aliad 
piendis pifcíbuo.Scribátur «lib vtm 
nue operétur cibũ ⁊ animus lectione (itt 
retur in oefiderije eft oo ociofüectnft 
pʒ accídía e£ repiobatã lege nature «ti 

¶ Secũdo pbatur accidiã repobaríltg. 
nature triplici aucroxirate f pho pot 








De rep: o.accidíe fimo 5o, ; 


£t legum humanaruʒ. Pꝛimo pbatur 
auctoꝛitatibus phoꝛum fic oifcurrendo . 
¶Auintilianꝰcã.o.de labo:e « exercitio 
labosi opostet infiftere:vbi effectue pmit 
titur. Iam fulta eft cura que fpem nó ba. 
ber naturalie eft fauo: pꝛo laboxantíbuo: 
ad omne vorá fluente fo:tuna laxiuit otíá 
neceffe eft infacinus ardo: ociofue errum 
pat ac. ¶CCato etiam vt legitur ſuis mili 
tib? dicebat. Cogitate cii animie veftrio: 
fiquid per labo:é rectefeceritiolabo: ifte 
€íto recedet a vobis beneficium oum viuí 
tie nó reccdet.bec ille. CCaſiodoꝛus ét 
epiftola.ss.aít latet (ub otío laudabiliſ (oz 
títudo «oum fe probandi mon babet fpa 
ciumocculta eft luy tora merítoruy.becil 
le Simacus in eplart dicit. Bonis fa 
muliareeft ftudio bona cumulare: quozu3 
gratíam ſentiunt non perire, Q7 £t feneca 
epiftola.é8.oicit oc oemetrio .oemetríute 
vitam ociofami fine vllio occurfionibue 
mart moꝛtuũrepugnat in otio 4 (ri concuf 
fione; (acere mon eft tranquilitao fed mali 
cia malo yt mefo:una (n caſtris ſuis d$ 
in delicijs babeat.bec ille. CPetrus bel 
lienfio in quadam epiftola affignat ratío 
nem huius dicti Senc.d.ficociofitae eft : 
quevirum foꝛtem fostiffime pꝛecipitat in 
reatum.ea eni mediate honeſtas impudt 
€icie arma fua reddit oegenerat ſanctioꝛiſ 
vite ppofitü 4 odo:ifere oppofitionie glo 
ria damnabitur euanefcit. qp Glaleriue li. 
8.oíat cius quod induſtrie ⁊ ftudio ma 
xime contrariü vidctur pꝛecipue ſubnecti 
debet quo euanefcit virtus nó quo recrea 
tur alterum étínbertibue vitandũ:alterũ 
in ſtrenuis quoq; interdum appetendum 
eftillis ue pꝛopꝛie vite inbertiá exigant 
his vt tempeſtiua laboꝛis intezmiffióe ad 
laboꝛandum fiant vegetatioꝛes.hec ille. 
Ariſt.quoq; fic ait.l.ethicoꝛũ.c.x.iuſtum ⁊ 
vniuerfalc bonũ virtutis laudamus pꝛo 
pter opera « actus.ideʒ in li.de caufío di 
cit. Non eft dare ſubſtantiam ocioſaz. Et. 


ethicoꝛum.c.a.ait. Nullus eft : quí bente 
operibus non gaudeat . Et pꝛimo metha. 
yna queqs ree babet effc per (uam oppo 
fitionem.£t.ó.oc antmalibuo dicit. Recto 
rco apud ociofae apeoa fe eiciunt. CTe 
miſtius deniqʒ füper pꝛimo oc anima:⁊ fe 
cuudo metha dicit. Hihil ẽ ocioſum in na 
tura.ſed vnicuiq; enti aliquod opus ẽ atꝛi 
butum « fic parer auctoꝛitatibus phoꝛuʒ. 
¶ Secundo piobatur idem auctozitatíb9 
poetarum fic Uirgilius li.i.Geoꝛ.dicit. 
¶ Laboꝛ omnía vicit. Impꝛobus.⁊ durio 
vrgens ín rebus egeſtãs. Et Ouidius lí, 
tertio oe arte amandi dicit. 
Dum vires animi finüt tollerate labo 
rco 5a) veniet tacíto curua fenccta pede. 
nture memoꝛes iã nimc eſtote ſenecte. 
Sic nulluz nobis tempus abibit inbers. 
Tempoꝛe difficiles veniunt sd aratra iu 
tuéct. 
Tempoꝛe lenta patí frena oocentur equi. 
Ferreus affiduo conſumitur anulluo vſu. 
Interit afidua vomer aduncuo humo. 
Quid magie eft ourum ſaxoꝛquid moll? 
ynda? 
Dura tamen molli (aya cauantur aqua. 
Capta vides £o pergama capta tamen. 
¶ dem Ouidius li. 4.triftium oícít fic. 
— longalefüm rubigine to:pet . 
t eft multa jante futt minio. 
Fertilis affiduo fi non remouetur aratro. 
Mil nífi cũ fpinte grameu babebit ager. 
fCencudit (ngenium pacientía longa ma 
loxum.bec ille. 
«- Claudianuequoqs pocta nofter.fic có 
cinit. 
tibi deſidias molles non mercida 
uxu 
Mcia:nec ſonans genitoꝛpmiſit inhertes. 
Sed noua per ouroe ínftruxít membꝛa 
lacertoo, 
Et cruda tenero excutit indole víreo. 
Frigoꝛa ſcena pati grauibuo non cedere 
noibío, 
oj 














DSñica ba in quadragefima in mane. 


Eſtiuum tollerare iubar tranſire ſonoꝛas. 
Toꝛrentum furias. aſcenſu vincere mon 
tes.hec ille. Seneca deniq; tragedia pꝛi 
ma ⁊ vltima dicit. Non cft gemeñdus ncc 
graui vrgendus nece.virtũte quſquis ab 
Ttulitfatio iter.Ererna virtus herculẽ fie 
ri negat foꝛtes vetat Degeneres merere 
iubet «c.«condudit.IRundj ſtigias fertuꝛ 
aid vmbꝛas inclita virtus venire foꝛtes. 
Nec letheos ſceua p amnes vos fata tra 
hent. Scd cum ſumas exiget hoꝛas con 
fumpta dies.iter ad ſuperos gloꝛia pãdet 
hecille. Gaãfredus in poetría fic ait oc có 
diríone pigri mane vigil ftertit , tandéqs 
timo:e coactue. fg :e tamen lentuelinguá 
mouct.£t mili quid vietuquít. fürge ve 
ni.noz eft permitte quieſcaʒ imo oice cft 
ſurge heu deus meus cgo furgo vade fc 
quar. Ic eum fequitur quem occipit. £t 
tu non venies. dudum veniffent: fed mili 
veſtes quero nec inuenio. Nihoil eft tibi bí 
ría noui ſurge cito oomine fiue picfto néo 
eft tamen imo vel caput illuc vel bꝛachia 
fealpit membꝛa vel us longus oí(tendit fic 
fibi quafdam vndelibet mowlae querit . 
femp veuit ore non pede fic veniens nun 
qᷓ; venit ipfe coactuo.S'o:te mouere greſ 
fum trabit a teſtudine notũ.⁊ fic patec au 
ctoꝛitatibus poetarum. qr Z crtio patʒ au 
ctoꝛitate legum humanaruʒ tripliciter of 
fcurrendo fic. CPꝛimo ratiõe oblígatio 
fiio. Tam fi fumue obligati altcri'omnib? 
modio poteft obligat alterí.quiaf3 iura 
ff. de obligatioibus. ⁊ inſti.quibus modio 
eontrabitur obligatio.q.i vnus poteft al 
terícffe obligatue quartuo: modis.ſ.re: 
litterío:verbo.cconfcnfü.IHam oc re acce 
fta ob'igatur recipiens comodatü ad red 
dendum illud ín taz bono ftatu ficut rece 
pit.íta noo obligamur oco ad redeudam 
vitam g:atic quotiens vult illaʒ 4 boc ma 
Xune in moꝛte qua; gratiã mobie comoda 
nít in baptifimo,q f:crerea ficut bomo 
potcft obligari lie ab alto factio. led a fe 


receptio íta noo ſumus obligatideolitte 
rionoftrelegio a ad faciendum noxio 
quod volumue nobis fieri ab alio oí.1.$. 
humanum genus. Et literie legte moy 
ad'obfcruandü mandata oet er0-20. tem 
verbio p:op:tje obligatur quádo aliquid 
b:omíttit.fic peccato: tenet ocfererepeca 
taquando confiterur ea. Item cófenfübo 
mo tenet ad oeferendus peccata quía ptt 
mediam perfoná obligauit fc renunciare 
oyabolo « pompis cue. boc ínbaptifimo 
mediáte patrefpirituali.te vinculte ftri 
gitur bomo ad foꝛtitudinẽ boni operíoa 
sd refiftendum oyabolo.£cc.6.yincula ll 
us alligatura ſalutaris. ¶ Secundo ratſo 
ne deceptionis.naʒ deceptio oyaboliody 
nos monere ad fugiendum accidiam Bi 
fi falſus vendito: vᷣelet tibi aliquam rem 
vendere:⁊ inueniret tibi ſideiuſſoꝛeode ſ 
cio reſtituendo fi inuenies illam vitloſ 
EPelius effec conſiderare vitiũ ántepit 
tium ſolutum «illud recurrere :qᷓ; illõ ol 
uere ⁊ poftea placitando p:etiüroatum re 
cuperare arg inſtituta de füfpectíotutol 
buo.$.IHouiffime. vbi bétur fuod fray 
dolentue tuto: eft ámouendueét fi vult 
vare fidciuffo:em vel aliam facere cautio 
nem. Sie melius effet tentat ocoititij 
delitijs vel bonoríbue vanie cogitarem 
qꝛ oyabol? aperíendo occepit bomini 
poftca placítando aiam fuam reciperert, 
Tertio róne punitionio. Nam quiperdi 
arma virtuti in bcllo vitíozus grauiffimo 
punmtur vt patz.ff. dere militari Locfrto 
rem.$.míleo.vbi babetur ꝙ qui ĩ bello tt 
ma ámffit vel aliter illicite alienauit capi 
te punit. Sic maio: pena oign? eft qpe 
dit arma equidé melío:a fpialía fimo vo. 
luutarie a fc pioícitza traditfe boffibufq 
liganteo eum pedibua ⁊ mãibus pꝛoiciũ 
eum ín tenebzao exterioꝛes. at gõ 
ipfc leges hoꝛtantur neo fugere geeidig 
can octe(tando.nam.C. oc cuftodia rcg 
Lfi.oicítar iudicem ocfidem acrefupina 





, 






l—— 


9 B 9 B M 


De repꝛo.accidie ſermo. ʒo. 


ceruice tantũ titulum gerenteʒ extoꝛrem 
impetrata foꝛtuna.x.libꝛis auri multandũ 
cenſemus.Ad boc facít.C.5 apparitoꝛibꝰ 
pꝛefecti pᷣtoꝛiol.ſi quis «.ff.oe verb.ſig.l. 


quibus ⁊.l.cedere a.ff.de in iuſpocan. .vl 


tima.⁊.ff. exquibus cauſis maioꝛes.l.non 
enim vbi dicitur.non enim negligentibus 
fed neceſſitate ppeditis ſubuenitur.⁊.C.ð 
annali exceprióe.L.vr perfectius 2.Lfi.vbi 
dicik cõtꝛa deſides homines ⁊ ſui viris có 
temptoꝛes odioſe exceptiones oppoſite 
fünt.bec ibi a ſic patet accidiay in lege na 
ture auctoꝛitatibus repꝛobatã eſſe.Cer 
tio pꝛincipaliter pꝛobatur accidiam repꝛo 
batam effe exemplo triplici qr Pꝛrĩo crea 
turarũ effentíalium . Secũdo creatura 
rum viuentiũ. Tertio creaturarum fen 
ſibilium. ¶ Pꝛrimo probaf. exemplo crea 
turarum effentialtum f.l»abentiü folii effe 
ficut e(t oc fole cui pe cepit ocue vt fingu 
lis diebus ab oriente veniat ín occidenté 
4 fingulie noctibue redeat ab occidente 
fn osientem:c munds pieterítboc pᷣceptũ. 
Eccl.i.c.Oꝛitur fol a occidit ad locuy ſuũ 
reuertitur. Et ideo Zugu. eicit indecens 
eft xpiano fi radius folío inueniat eum ín 
lecto poffet oicef fol fi loquí poffet ampli 
us laboꝛaui d$ tu: tfi cum fam ſurrexertʒ 
adhuc doꝛmis.ergo ⁊c. Secũdo pꝛoba 
tur exemplo creaturarum viuentium.nag 
plante ⁊ arbo:eo ex paruo initio nitũtur 
€refcendo ad dstítatem magnam perueni 
re füftinent tamen multa fibi aduerſantia 
vtbyemem « alía multa, imo fingulie an 
nio aufertur ab eio labo: f.flonm; 2 fructu 
um nec tamen oefiftunt quin nó adbucla 
bo:ent 4 operentur babita oppoꝛtunitate 
Elbsatbei.6.fCófiderate lylía agri qiio cre 
ſcunt. Hon ergo bebet bomo pigriran ét 
fibi multa ei obfiftár:plue enim poteft d$ 
credat. Zertío piobatur exemplo crea 
turarum fenfibilium.vnde pꝛouer.vj. vao 
ad fomnicáo píger:i confidera víae eius: 
oífce faptentiam que cuj non habeat ou 


cem nec pꝛeceptoꝛem nec pꝛincipeʒ parat 
eſtate cibum fibt ⁊ congregat in meſſe qð 
comedat.Erubeſcat igitur bomo a ta; par 
uo aiali ſuperari ſolũcitudine ⁊ diligẽtia 
Quare patet propofitum, ſifficit po pꝛi 
ma parte pꝛincipali buie fermontf. 

«7 I baro fccunda bomo fermonis inqua 
probatur accidiam effe repzobatam lege 
fcripture tripliei auctositate v3 sif» ofatca 
byfto1ca ⁊ pꝛophetica. 

&G Ecundo accidiay repꝛobatam effe 
.&. probatur lege fcriprurc.triplict oo 
trina. f. Aoſayca byftozica « pꝛophetica. 
¶ Pꝛimo aucto:ítate mofayca probatur 
fic oifeurrédo.n füdof vult?.r.u.p.t.ge.4. 
Dixit Jacob filifiat negligitif «c.ibiD. 43 
¶ Filij frac manducantce panem ange 
loꝛum atqs tediati 4 faſtiditi murmurátcf 
ocfiderabát viles cibos vbi patet cp acct 
dia fuít caufa murmurío « carnalis deſi 
deri Numeri.xi. 
¶Caue ne quando obliuiſcaris domini 
dei tui ⁊ ne negligas mádata eius atqs iu 
dicia deut.ð. 
¶ Populus dixerunt ſolũ ex accidia aia 
noftra nauſeat ſuper cibo ifto leuiffimosp 
pterca imífit in cos ignitos ferpéteo dũs 
⁊ multía ferpénb? für occiſſi ꝛc. Nũeri.ꝛi. 
Sicut dies iuuentutis tue (ta ⁊ ſene 
ct? tua.i.ſine tedio ⁊ accidia erit.deutr.ʒʒ. 
¶ Secundo pꝛobhatur auctoꝛitate hyſtoꝛi 
ca. Nam Johas leuitis precepit vt effent 
ſolliciti qz negligenter egerant £t paral. 
5.¶ Itez dauid tẽpoꝛe belli manée ocio 
ſus comifit adulteriũ fünul « homicidiʒ 
Pi Pe.xi. AItẽ ſiſaraiacens opto palío 
clauſus in domo cõfoſſus ẽ ĩ terra a. Jael 
vxo aber idumei.iudiẽ.4. 
47 Quia abner neglígéter cuftodiebat fa 
ul poterat eũ 88 occidcf fi volebat.t.re,26 
¶ 3fbofcrb das dormiẽs m domo ff Lect 
eft occifire 2.76 4.47 Sanfon doꝛmiẽs füp 
genua dalið. captus eft zc. fudic.ig. 
Ecce qd fac accidía . ego oigne repiobaf 

oy 




















Dñica Pain quadrageſima in mane. 


¶ Tertio (dem pꝛobatur auctoꝛitate pꝛo 
bherica ſic diſcurrendo. Ultra ⁊ non vult 
b.geraninia aurem operantium unpugna 
bitur p:ouer.5. 
¶ Pigrum ocicic tímosgz anime effemi 
matozum efürient p:ouer.ig. 
¶ Migredo imíttít ſopoꝛeʒ ⁊ anima diſſo 
luta eſuriet puero. 
¶ ]Pxopter friguo piger arai voluit mé 
dícabit eſtate «non oabitur ei pucr.20, 
4 £i piger femp € in egeftate puer.ar. 
«- idifti bominé eelocem m opere fuo? 
coꝛam regibus miniſtrabit puer 22. 





fcilicet doctrina canonica. Érooctrína qu 
tentica. CPꝛimo pꝛobatuꝛ ooctriuia 18g, 
ctoꝛitate euangelica ⁊ apoftolica fic, 

«nio arbo: que non facit f.b.ey, 
Cetera Best, 
¶ Kegnũ celoꝛũ viz p c.u.r (16 BEbator, 
¶ Difit dñs ficulnee.nunqᷓ; fructue ex te 
naſcatur in ſempiternum « arefactacít fj 
culnea. Mai an 
4C "IRogauerunt ſpiritus malignioominj 
vt mitteret eoo ín pozcoo.posci ſunt: quí. 
nibil boni faciunt:ſed folum voluptati coy 
poꝛis deſeruiunt vt accidiofi quifünt qua 


¶ Sicut boftium vertítur in cardine fic fi bofpicumi oemonum 


piger uilectulo pꝛouer.a6. 
€ In lapide luteo lapidabit piger. aom 
nce loquent fup afpernationé eiue £c.22. 
qr 3n omnibus operibuo tuie eſto velox 
zínfirmítae non occurrettibí — cct. 
«r Stultue complicat manus ſuas:⁊ co 
medit carncefuao di.Melioꝛ eft pugill? 
eum requíe d$ vtraqs manus plcna cu; la 
bo:e zafflictione anim. Ecc.4. 
¶ Muodcunq; poteſt manus tua inſtan 
ter operare.quia necopuo nec ratio apud 
inferos quo tu p:operao £c«l.9. 
¶ &Paledícrue qui opue dñi facír negli 
genter Sferc.48. 
4L $ li hominis qnia fit oc ligno vitto? 
ecce igni oatum eft ín efcam Eyes. 
¶ judícabo tibi bomo quod bonus 4 qd 
dom̃inus requirat a te vtíqs facere tudici 
um ^oiligere miferíco:dís, 2 follicite am 
bulare cum oco tuo Bioicbe.vj. 
Étcetera multa. que gratía b:etitatio fi 
lentur. ¶ Et fic patet lege (riptuf accídiá 
repꝛobatam cffe.fatie pio parte ifta fa bu 
(ue fermonio. 


¶ ars tertía huius fermoniott qua p 

batur accidtam cffe repzobatam lege gra 

tie triplicidoctrina. 

JT Ertio pꝛobatur.Accidiam effe re 
i piobatam lege gratie tripliciter 





e 
4r Zufferte illi vna; ⁊ date illi qui babet. 
decem minae oeo enim vobte q omniba 
benttoabitur ⁊ abundabit 2 qui non baby. 
fcilicet voluntatem bene operandi cy at 
cidia 4 quod babet fcilicet facultae auf 
ferctur ab co lu45, 
¶ fmncm palmítem tr me non feraté 
fructum tollam eum «c. bs. 
«c Sollicitudine non pigri.f.f.d. feruitu 
teo "Rom, 
¶ Satagite vt per bona opera veſtra ye 
ſtram vocationem « ellectionem certa fa 
cigtis fepe 
¶ Scienti ⁊ non facienti bonum: peccati 
eftilli Ea 
¶ Vrinaz calidue vel frigidus efito ftd 
quía tepidue eo incipíay.t.c.e.o,m. apo. 
¶ Secundo idem piobatur in lege gra 
tie auctozitate canonica. TR ĩnocẽtiuoſier 
tino extra oe renun.c. TBifi cu; pudem di 
cit Ocioſitas:⁊ voluptae armafütboftie. 
antiqui ad mifcrao animas capicndae £t 
21..5.c.f2ttotieno in fine dicuur. confide 
rem? vtiqs quod loquamur:!quía pꝛo om 
ni vcrbo ocioſo redituri ſumus rationas 
in oíc (üdicij.£t.86.oi.c. Fratrem vetri 
Marianum epifcopuy verbio quibue po 
tco excita:quia eum obdo:mniflefofptcot, 
dicit crgo illivt cum loco mutet « mentá 
nec fibi credat lectionem ⁊ ozationem ſuf 





Ec repio.accidie fimo 50, 


ficere vt remotus nibil ſtudeat de manu 
frucnfere.a extraoe electóne.c.vltimoot 
citur vigilantibus ⁊ non doꝛmientibus iu 
ra(übuenuit oc conſe.di..c. Nunqᷓ; ait 
Hieronymus ad ruſticum. Nunqᷓ; oc ma 
nibuo duis aut oculis liber pſalterij diſce 
dar:oícatim ad verbum o:atio ſine inter 
miffione:vigilct fenfuo ne vagie cogitató 
nibue patene co:pus paríterqs animus 
tendat ad oominum:ncc vacet mene tua 
varije perturbatiótbue:que fi pectoꝛi tuo 
inſederint oominabuntir tut t oeducent 
te ad delictum marímum bec ibi. Cum 
einm pꝛomittitur aliquid alicui ad certaʒ 
caufam ⁊ conditionem ob illius culpam 
cui pꝛomittitur pꝛomiſſum reuocatur .C. 
oc condictione ob caufam oatarum . Coi lí 
ber . Síc oe mercede que nobíe pꝛomitti 
turpzo Labor, £P»at.20. loca operario 4 
rc.e, mercedem. po.oomino quie babíta 
bat in.t. t. ac. Si ergo nonlaboꝛat quio nó 
habebit mercedem . Iam vulgo dicitur. 
Qui non labozat non manducet .ff.oc no 
xalibue.LOi ex ouobte.$.fi. 1 oc oam .in 
fec.l.qᷓuis. Et fic pat; auctozítate cáonica 
4C Sertio a vltimo piobatur auctozita 
te autentica ſanctoꝛum doctoꝛum eccleſie 
quoꝛum Pꝛimus eft Ambꝛoſi. noſter in 
quadam epiſtola ad vercellenſes inquit. 
Nullus fructus ocij. imo magnum diſpen 
dium.Ocioſus Eſau amiſit pꝛimatuſbene 
dictionem quía maluit cibum accipere d$ 
querere.Greg.ĩ omel ʒʒ.ſuꝑ illud Aat. 
1. de ſecundo qui abſcondit pecunia; dicit 
ſic ſciendum eft 2 mullue piger ab bac rá 
lentí acceptione (ecuruo eft. Item fuper il 
lud lu.is-vbt dicitur.Gaudium cft angelio 
4c.ídem Greg. dicit. boc intelligendum é 
oc iuſtis qui ocfidiofe fe babent. ð pecca 
tof feruente ad penitentia, vnde dominꝰ 
feruenté peccatosem.oo.tuftuo deſidioſis 
pꝛeponit ſicut our in pꝛelio plue illuy mí 
litem oiligit:qui poft fugam reuerfuo bo 
ftem foxtiter pꝛemit d$ eum quí numds fu 


git nec etiam aliquando viriliter egit pl? 
agit q peft ſpinas ⁊ tribulos fructus vbe 
ree reddit qᷓ; ille qui nunqᷓ; fpinao tullit 
⁊ femper ſterilis extitit. hec ille. Augnſti. 
etiam inlibꝛo oe conflictu vitioꝛuʒ inquit. 
Tempoꝛalis ignauia dicit. Si lectioni cou 
tinuato ftudio femper inſiſtis oculoꝛuʒ ca 
liginem incurris fi indeſinẽter Laczimao 
fundis ipſos etiam oculoo amittce.Si p 
tellatis vigilijs pfalmo:um cenfum perſol 
vio infantam capttie acquiris.Si cotidia 
10 te labose corficío ad opuo ſpirituale. 
quando confürgie ? virtutío exercitium, 
refpondet.fguid tibí ad bec perpetrauda 
tam longa pxoponio tempoꝛũʒ ſpacia.Hũ 
quíd fie fi craſtina viuas.imo vel vna; o 
ram ín bac vita. facíao? an foꝛte e vente 
excidit:quod ſaluatoꝛ in euangelío dicit. 
vigilate.q.n.d.neas bozam: Zifcute ergo 
coꝛpoꝛis inhertia.ſemperqʒ meméro quía 
regnum celoꝛum.non cupidi:non molleoz 
non oefideo.fed violenti:vimqs faciente 
oirripiunt.bec ille.qz dem owe quoqs 
fenio: Hieronymus ín epiftola dd ocme 
triadé dicit. Nihil infancto propofito ocio 
deterius eft.quod uon|folummodo nó ac 
quírit nouafcd etiam parata conſumit (an 
cte vite ró poceffü gaudet ⁊ crefat ceſſa 
tíone to:pet zocficit.quotidíanio ac recẽ 
tio vírtutum nutrimentis  reftaurauda 
meno eſt. Et viuendibabíituo non oe tran 
facto fed oe rcliquo mettendue . bcc ille. 
£t Ber.in epiftolis ait cum te accídía v 
tedío affici fentie noli pꝛopterea diffider 
atq; deſiſtere a ftudio ſpirituali fed iuuã 
tio require manum trahi eum poſt te euʒ 
obſecrans. Et iterum in quodã ßmõe idé 
dicit. O bomo impudens.⁊ impꝛudens 
nulla millium miniſtrant e£ ⁊ occico ceu 
tena affiftunt eic tu federe. pꝛeſumio.hec 
ille diligentius igitur míniftremue cí fra 
treo cariffimi oum fpíritue hos regit ar 
tuo vt randem ei celicolio fociatí choꝛis 
perpetuo affiftamuo ipfo pꝛeſtate m ter 
o iij 























———— —— 


Pofiica eadẽ boſt pꝛandiũ. 


rena non deſpiciens nobis ſimilis appare 
re dignatus cft in.ſ.ſ. Amen. 


¶ Dominica eadem poft pꝛandiũ oc vir 
tute (per negligentie contraria. ⁊ pꝛimo ð 
ſua quiditate coꝛiginatione.Scermo.ʒi. 


On citm vocauit nos 

deus in ĩmundiciam fj 

in fouctificationé Scri 

n buntur bec verba pꝛi 

me ad Zheſalo. 4. 2 in 

epiſtola occurꝛẽtis do 

minice . Mobis in bac 

vita miſerabili conftitutio.fratrce in xpo 
ebariffaui trifticijo plena ⁊ doloꝛe :folum 
vnum gaudius remanet ſ. hes tranſeundi 
oc triltitia ad leticiam oc oolo: ad gau 
diumde miſeria ad ſũmam fclicitateg:quá 
dominus noſter Jeſus chꝛiſtꝰ bodie ifua 
tranfiguratione claríffima demonſtrauit 
vr dictum cft ín ſermone p:ecedenti vt ad 
illam fideles alliceret ad ſanctificanduʒ 
noo per bonae operationee animaret ꝓp 
tcr quod dicit apoftol? in verbis pfatis. 
Mon enim «c. fed in Canctificationem per 
quam fit bomo capax oe pꝛopiquo crime 
beatitudinis.⁊ peruide cam confequi ocfi 
derat iuxta illud apoftoli ad Ro.g Spes 
von confundit quia caritae oei oiffufa cft 
iu coa p.f. f.q datus e(t vobis.ſ in fanctifi 
catione oc qua fpe:que ab operibus boniſ 
ſũmit osiginem , vt infradicemus aliqua 
volens oelibare:quoniam accidie « triftí 
cic füperius repiobate opponiturstreo có 
fyderationeo faciende occurrunt, qc 11: 
maquarum oicíturoiffinitio f Sccunds 
oignificatio.p Xertía quoqs clarifícatio. 
¶ Pars pzitia huius ſermonis in qua 
vecaratur quid cftfpeo : « quod cft obie 
etum eius « quomodo cft certa i actu fiio, 
P "imo igitur cirea ſpei deſcriptio 
- 7 nem eft ſciendum qj treo. a doeto 
ribue oe fpe diffimtioncs affiguaurur , 


¶ Pꝛima eft magiftri in tertíó feioift 
26.dicentis. Spes cft virtue à fpiritalis 
^ cteria bonafpcrantur . qp Secunda et 
gloſatoris pauli Aymonis ad 'IRo.s icol, 
fpeo e(t certa expectatio future beatitudi 
nte pꝛoueniens ey. meritie « grátía oci, 
¶ Tertia cft Auguſti.di. Spes eft virtus 
qua quio fe ad id quod credit peruenturü 
pꝛeſumit. harum autcm diffinitionig füffi 
cientiam diſtinctionem affignat illc 
rabhicus doctoꝛ Bonauẽturaĩ tertio fa. 
di 20. in queftionibue circalitteram boc 
dupliciter. ¶ Pꝛimo fic.fpee comparati 
ad obiectum tantus «fic eft illa puma m 
giſtri vel comparatur ad obiectum apti 
cipium 2 fic et illa Aymonis. vel ad obit. 
etum 4 babitum pꝛeambulum: ficeftilla 
Zuguſtini. Secundo potcft aliter dff 
gnari fic ita qp Pꝛima fit fo:mal(o oit 
per genuo y oifferentíam . ¶ Seands 
caufalíe oata per actum « caufam, qr Ze 
tía vero partim caufalío partím fownife 
quía oatur per genue fpei 2 aliam vir 
temp:eambulam.f.fiden que oatut in ya 
bo credendi aCapiendo igitur folum oif 
nitionem fo:malem:quantum ad peine 
fpectat tree conclufionee annotantur, 

Pꝛima quarum oicitur fgsiginatio, 
4 Secunda gratificatio , Teptia obit 
ctio , ¶ Quantum ad primam condife 
nem que oícitur oziginatto, Oꝛitur oubií 
an fpeo fit in nobis a folo oco tquíasitit 
viffínitio ſpes cft virtue :fed fecundum 
"iuguftimim,4.oc ct.ocí.ca0. virtuo fo 
lovco ari peteft. £t Mag fcamdofa, 
01.27 olcit. Qð virtutem foluooperattr 
deus in Domine, £r babét intelligide yr 
tute infuſa. ergo fifpeo cft vírtuoa foo 
oco in nobis eſt. Quod confirmat "ficio 
fter tn tertio diſtin.as. ar.4.qʒ di td 
fpce que cft theologica virtue oe quat 
loquunur in nobíe eft a folo oconoiral 
tem per acquifitionem fed. per infüfíono 
cuo eni füb illa fpeciali varíonefüb qu 





FERME EE EE 





LL————————M S 0 0 | 


be quidiotguta fpei oꝛſgi. fermo.a. ; 


elt obiectum fpei vtoicetur ínfra.f.füb ra 
tiene qua eft ſumum bonum arduum : in 
quo folo neftravoluntae perfecte bcatifi 
cari poteft pꝛopteꝛ quod omnia alia que 
fperantur ſperandaſum:excedit ent; facul 
totem noftrecognitionte natuꝛalis:⁊ natu 
ralio cytenfionte feu errectionis noftre 
voluntano.vnde Zípoftolue .i.co:3. ficu 
luenon vidit nec auris.a.n.in.c.h.a.qp. 
d.d fe. £r glo.ibidem oicir .Supza co: cft 
eternum ad quod co: afcendit . ergo nou 
poteft e£ in nobis nifi ab illo foloxqui om 
nem naturalem facultatem creatam exce 
cht. hie autem non cft mfi deus igitur pa 
tet piopofitum.q- Quod fioicatur ab co 
dem eſtſpes a quo cft certítudo eius. $3 
m aliam oiffüntionem cálem certitudo 

pei cft ex gratta « meritis.ergofpeo afo 
looco in nobío non eſt. CAd bocrefpon 
dc ꝙ qᷓ;uis certitudo que cft in actu fpei 
fite gratia dei «meritis nou ppterboc 
fcquitur qp virtuo (pei fit ex gratia dei « 
merítie:Qsuie ent babituo fira folo deo:ac 
tue tamen eiue « certitudo :que efti actu 
€ft aliquo modo cy Li.ar. ficut act? gratui 
ti funt cx gratia dei ⁊ li.ar.qᷓ;uis principa 
liter cx gratia. £ft tamen adueꝛtendũꝙ il 
le vírturce folum a oco oritur effc que vel 
funt infufe vr oictum cft vel babent plená 
rationem virtutis:quod nó babent nifi p. 
caritatem.Et idco illa peo fola eft virtue 
perfecta ⁊ adeo ifufa fimpliciter ⁊ cũ deo 
poſſeſſa que cft fo:mata caritate. volürae 
enim ſecundũ Ric.vbi füpza ar.5.q.r.infpe 


rando eft moueno 2 mora, £r qᷓ;uis fit be . 


ne mobilis ad actum fperandi per habitũ 
ſpei non ramen eft debito modo perfecta 
fd mouendum nifiper babitum carítatie 
ad ocbitam perfectionem actuo. non ran 
tum requiritur ocbitaoifpofitio mobilis. 
fed ctam ocbitaoifpofitio moucntie 4 p 
fectio.voluntaeetiam dctum ſuum debito 
modo refferre tion pót ui vlrimum finem 
niſi debito modo fe babeat ad finem illum 


Quod fine carítate cffc non pót.Scamdus 
tfi ꝙ virtue Large acepirur pꝛo quocüqs 
babitu determnãte potentiã ad aliquem 
actũreſpectu obiecti übitt. Stc labitꝰſpei 
infoꝛmis virtus oci pót. « cé aoco ranjs 
a cã piana ⁊ pancipaliifed non eft cũ oco 
poffefía. S atit, loquamur oc babita fpeí 
yt ẽ foꝛmatus ficoco q é virtus fimplicí 
tcr zaoco ⁊ cũ deo vt dictũ cft poſſeſſa qꝛ 
fibí cõueniũt oĩa que requiruntur ad ple 
num effe vírtutie que hñtẽ pficit ⁊ acrum 
eiue « p ipfam rcffert ipfc actuo mó oebí 
to in ipm vltimü finẽ q8 quidé refferrí & 
per illud Q6 eft quafi materiale ín fpe fox 
mata diſpoſitiue 4 per e(ue foꝛmã que eft 
caritas cópletiue, fic p; pꝛimũ in Dac paz 
te. Quantũ ad fccunda que of gratífica 
tio.Oꝛitur oubium an fpes fit virtue gra 
tuíta Ham paffio aliqua virtue cffe nou 
poteſt: ſed ſpes eft vna de quatuo: paffio 
nibus $m Boe.ergo ſpes non eft virtuo. 
QC Pꝛima pbatur p id quod dicit pBo ꝙ 
cii tria fint in ania potẽtie paffiorieo « ba 
bitue.virtue nó ẽ in generc pafflonío fed 
ín gũre hitus. ſi ergo (pea nó Cvirt?oftat 
ꝙ nec vírt? gratuita.ergo malc of in pia 
oiffinitóe  founali.fpcfé virt?ac.Ztd boc 
rfidet ßz Bo. in 3.di. ao. ar. i.q. ꝙnoie (pet 
pót intelligi affcctó aic iuxta illud qð pbi 
4 ſãctidũt q̃tuoꝛ eé ai affecrióco.f. gaudiũ 
⁊ ooloé fpem timoꝛẽ. pót ét intelligi no 
mine fpei ipfa reo expecrara iuxta illo ad 
Titũ fo.evpectáteo beatãſpeʒ pót nihilo 
minus ſumiphabitu q dirigit ate motũ⁊ 
affectũ in id qð expecrádü eſt.⁊ ifto tertio 
mõ dicendi ſpes non tri eft virtue. immo 
eias virtutum gratuitarum ſuſtentamen 
tum ⁊ anchoꝛa. vírtue quidem gratuita 
eft qiii in boe q3 facit alam expectare ca 
que funt (üpza omné eſtimationẽ bumaná 
1eaque pmifir largiras oíuia facit oio 
confidere ^ inniti immenſe largitati ficut 
fidco facít affentíre pꝛie veritati 2 carí 
tao ſũme bonitati ouy aĩaſũme largitati 
o íi 








EDifica cadé poft pꝛandiũ. 


inititur pp fc a fup otarcetificatur fup fe 
elleuatur 216 accepra efficuuur. Neceſſe 
eft crgo ꝙ babitus quo mediáte fic illud 


babeat ronem gratuite virtutis. Cõfirma 


tur boc ſic.habitus directe repugnas cul. 
pe babet in fc rónem virtutis gratuite, fj 
fpeo vudiqs repugnat culpe q: repugiat 
piefümptioni 4 cfperationi. crgo pʒ ppo 
fitum. Pꝛeterea aplo Ro.s.ait pe falui 
facti ſumus.Qð aucé noo faluoo facit illð 
piecipue tenct rónes virtutis gratuite er 
go ſpes ẽ virtua gratutta.vri ii po. dicit 
Beneplacitũ € dño füp t.e.⁊ i eis qui fpe. 
rant ſuper mufericozdia eius. Dixi fcóo qp 
ſpes noͤ eſt citi virtuo gratuita. ⁊ in gene 
re virtutũ gratuitaꝝ (ed etiam eft eay an 
choꝛa 4 füfTentamentüq: cuim aia initttur 
ei qui non poteft ocficere jsuto ipfa in fc 
fitocficieno ⁊vacillans. fundatur tamẽ p 
fpem quafifüp:a firmaj petram Spes eni 
cófirmat 7 oelecrat $m q oicit beb:coo.6. 
Foꝛtiſſimũ babemus folatii nos qui con 
fugimuo ad tenenda ppofitam fpem quá 
ficut anchoꝛã aie babemue vitam eternaʒ 
2 Ko. iꝛ Spe gaudétee , a fic pat; Kcóm p 
poſitum. ¶ Quantũ ad terti odufionem 
que of obicctio quía dicit in oiffinitione . 
Spes ẽ virtue qua fpéalia 4C. ponitur er 
go talie cóclufio fm "IRic.i.5.026.81. 4.9. 
17150 ibidem ar2,q.4.2£ o ſccũda ſcðe 
q.iz.ar 2. ꝙ ſpes nraby pꝛo obiecto bo 
nũ ſub róne magni ⁊ ardui que ficoeclara 
tur Spei eni ouplex eft acruo quoy vnus 
eft puncipium 4 oꝛigo altcriue.fpee enim 
facit confidere ⁊ confidendofacit expecta 
re. nullue autcm recteconfideno confidit 
4inititur nifi tn eo qui vec poffit nec velit 
fibi deſicere:talis t non eft nifi ille qui cft. 
potentíffimuo in virtute munificentiſſi 
muv in liberalitate boc non bymfi ba 
beat cxeellentiivirtutio ⁊ largitio cum 
autẽ aliquio totam fiduciam füam in eum 
ponit qui excellentiſſime virtute eft ali 
beralitarío magna ab co fe expectat aff 


cuturum. igit quoniá fpeo Ls obiectũ ma 
gnũ ⁊ ardut in cófidendo.binc ẽ ꝙ bypio 
obiccto magni  arduü in expecraudo« 
hinc ẽ ꝙ ipfe dũs i quo ſperamus Ms 
p:orirtit nobis in cófolarioné ſpei noſtre 
iuxta qð dicik Abrae. Gen. is. Noli timere 
abꝛahaͤ. cgo precroz tuus ſiuin. cuero 
tua magna nimis quaſi di.ego prectotin 
quem debes confidere ⁊ mercce tug mg 
gna quam oebco expectare conceden eft. 


igitur ꝙ obicctü fpei eft bonum fub ratio 


ne magni : ⁊ quía glo:iofum nominat m 


gnum füblimitare eternum nominat má. 
num oiucurnitate illud itenfue iftud. 
cxtenfiue: ió concedi pór etíam ꝙ obiectũ 


fit bonum füb ratíone gloziofi afüb rano. 
ne cterni oceft fub rarione excellentíoa 
indeficientte.ex bocfequitur qp fpem occ. 


mus babere ín v tam eternam iurtafcai. 


dam partem diffinitionis.d. future bettí 
tudinio. oc eft non alíud qᷓ; oeue . vnde 
Zugu.inlibꝛo oe verbio apoftoli fermont 
tertio. Omniũ xpianoꝛum ſpes in futurü 
tẽpus extendiur vr quia ſeruimus hic ðo 
alibi ſeruiſſe letemur. hic enim ppofitafür 
nobis cerramina fed in futuro feculoce 
taminum pꝛemia reſeruata iuſte ſiquidẽ 
⁊ pꝛouide diuina ſapiẽtia parauit tempua 
laboꝛis 4 pꝛemij.hic ergo laboꝛemuobic 
ſeruiamus deo:⁊ mandata eius fcrucmus 
vt ĩ futuro ſeculo eterna pꝛemia capiam! 
ergo ponamus fpem ín oco a non in alie 
«C Item ín epla ſecũda ad ABacedonium 
"Zügu.inquit Si maledictue bomoé qui 
fpem ſuam ponit in bominc.ergo nccinft 
ipfe quifas ocbet ponere fpemxuía ip 
bono eft ;Sicem i libio oe verbis apoſſo 
li fermone. 4.IBoli renranere in tetranfé 
de te: in illo te pone qui fecit te. £tli 
b:o ſecundo oc verbte oomini Idem zu 
gu.oicit. Mundus iſte fpem tuam nó ye 
neno coirumpat:quanta tibi loquitur mun 
duo:quanta tibi poft doꝛſum ftrepit vtre 
tro refpiciae, ivt in rebue pꝛeſentibꝰnec 








| 
Í 
| 
I 


— — — 





De quidi.ae digni. fpei « ei? oʒigi. Pmo.st. 


piefentib? non ením oícenda funt pꝛeſen 
tía nunquã ftantía pem tuam ponae ⁊ ab 
€o qp pꝛomiſit xpo a nundum oedtt fed qz 
fidelis eft oabít: auertae anim tuu t ve 
liorequiefcere in mundo pereunte. Ideo 
enimoeuo felicitatibus terꝛenis amaritu 
dines permiſcet vt illa queratur felicitas 
cius que dulcedo vera eft non falax aoc 
ipfie amar(tudinibus conarur mundum 
auertere vr ad anterioꝛa 4 celeftía cõuer 
tat.h ille. CConfirmatur etiã p:edicta ró 
auctoꝛitatibus noui ⁊ ve.te. $7 Pꝛio pto 
batur aucto:itate ve.te.ſie. Vitam illã cx 
pectamus qui dominus daturus eft his 
qui fidẽ (ui nunqᷓ; mutant ab eo. Zobie.2. 
¶ £xaudivocce cog quullà babét fpem 
nfi in te domine. Heſter.4. 
¶ Qut ſaluos facis ſperãtes ĩte pᷣo.o. 
4E Su te ſperauerunt ⁊ li.e. i.t. f. non 
4 Cetera, for. 
¶ 3n te domine ſperaui non confundar 
in eternum fo3o. 
¶ £go autem fperabo i oomíno 2 erulta 
bo «lc.in.m.t. ibidem, 
¶Sperantem in domĩo míferico:dia cir 
cundabit pex. 
CBGBuſtate ⁊ vide.quo.fia.eft.oo. b.q fp. 
íneo 2.54. 
€ Speo illouym immoꝛtalitate plena 


eft. S535. 
«4. Hullue fperauit in domĩo ⁊ confuſus 
eſt Eccleſiaſtici.⸗. 


MAui ſperant ín domino mutabũt foꝛti 
tudinem Iſa.4o. 
¶Ouieſcat vox tua aplotatua oculi tui 
a lacrimis qꝛ eft merces opi tuo.Jere.ʒi. 
¶ Secundo pꝛobatur aucto:ítatibue no 
ui teftamenti.fic, 

«audere exultate q.n.u.ſ.ac, Lu.x. 
¶GBloꝛtamur i fpe glie filioy 9i ad "Ifvo.s 
4L Scimue emm quoníam fi terzcftrie 
noftra babitatto diſſoluatur ꝙ bedifica 
tionéa oco babemus non manufacram 
eternam in celis. lecũde £co15. 


¶ Ziuitibus hulus ſeculi pꝛecipue ſuper 
be non ſapere nec ſperare in incerto diui 
tiarum ſed in deo viuo pie Thi.6. 
¶ Foꝛtiſſimum ſolatium habemus nos 
Qui confugimus ad tenendam ppofitam 
fpen.quam ficut ancozam anime labem? 
vitam eternam JEcbzeoo.6. 
¶ Poſtꝛemo roboꝛatur exéplo pzedicta 
cõcluſio. Ham fancti nuns fic mundum 
fugiſſent ⁊ ſpꝛeuiſſent ifi fpem dulcedi 
nie eterne vite habuiſſent. Nam vt dicit 
Paulo.xj.c.ad Deb:eos . icri ſunt tenta 
ti ſunt in occif.gla mo: fünt.círcu.in melo 
tío in pel.cap.e.d.af.quibue dignus non 
enin folicitudinibuo erzanteo in monti 
bue 4 ín fpel.zin cauernis terꝛe. Certe fi 
fnterzogao. £2 gloꝛioſi fancti quare tot ad 
uerfa patimíni. refpondér pofecto.nibil 
aliud nifi ob guftum fpei oe vita eterna . 
AUltra omnía babetur exemplũ exteríoui 
domini Jeſu chꝛiſti qui oefcendit oe. cclo 
ad terzam vbi tot anguftíae paupertatco 
obpꝛobꝛia.⁊ tandem tgnomniofag crucis 
pertullit mo:em, adinferoo ocfcendit:ac 
tertiaoie refürgene afcendit ad cclum vt 
nobis exemplum « víam qua ambulare 
debemus ocmonftraret:ac ad quem fineʒ 
tendere otbeamuo., vnde Laer x7. diuina 
rum íinftitutionumaducr.gen.arca finem 
fic inquit.]fater. n. nofter ac oomín? quí 
condidit firmauítqs celum qui folem cum 
ceteríe fyderibue induxit: qut lib:atam. 
magnitudine fua tcr:am vallauitsmonti 
bue mari circódeditiamaribufas diſtinxit 
4 quicquíd eft in boc mundi opere contla 
uir ac perfeeit embilo perfpectio erꝛoꝛi 
bue bomuim.oucem milit: qui nobio iy 
ftícic iura pandcret . IIbuncfequamur om 
neo bunc audiamus.huic deuotiſſime pa 
reamuo quoniam foluovt ait £ucretito . 
kridicte boium purgauttpecroxavíctío 
£t finé ftatuit toꝛpendis atqs tíniozie 

É£xpofuitqsbonüfumü quo tendimus oce 
Quid foꝛet.atqʒ vid moͤſtrauit lunite puo 




















Dñica eadé poft pꝛandiũ. 


Quo poſſemus ad íd recto otédere eurſu 
Nee non m5ttrauit tm̃ fed etiam pꝛeceſſit 
Ne gs difficultatio gfa iter vᷣtutis hoꝛre 
ret. Et fic patz ſpei oifinttío ac pare pꝛĩa 
pꝛincipalis. 
«7 Pars fecunda huius ſermonis (i qua. 
declaratur quomodo fpee é virtuo digniſ 
fima 7 tbeclogica. 
ro pori pꝛincipaliter eirca fpei ot 
x9 gnificationem «eyecllentiam notá 
dum ẽſ. quéadmodum vira queqs (cien 
tia dicitur nobilis: vna tamé nobili: ẽ al 
tera.ratióe nobilioꝛis ſubiecti.vt ait Zfri . 
in probemiooe anima Sic vna virtus oí 
citur nobilío: altera róne nobilioꝛis obie 
cti.Cum igitur fpes babeat pꝛo obiecto 
ſumũ bonij f.ipm deum vroictum € ſupꝛa 
patet ipfam effe virtuté excellentiſſimam 
*oigniffimam .[Dinceft ꝙ dicitur vírtuo 
theolo.qð probatur ſic. ¶ Pꝛimo auctoꝛi 
tate apli di.pꝛie coz.r5 Ic manent fides 
f.c.t.5.ergo ponit iter vírtuteo tl»eolo.zC. 
¶ Brem pbatur róne fic , Illa e(t virtuo 
tbeofo.que babet finem cardinalium pꝛo 
obiecto fed pco ẽ huiuſmodi vr probatus 
e(t ſupꝛa.ergo 1C. 3j cem fpiriruale edifi 
cium per virtutem tl»colo, incboatur vt 
pote per fidem: per virtutem tbeolo , có 
fümatürvtpore per carítaté.ergo per vir 
tutem tbeolo. babct erigi quia etufde ua 
ture debet effe medium cum extremio .fi 
ergo erigitur per fpen reftat pꝛopoſituz. 
Sed cótra hoc arguit ſic.nulla virt?tbeo, 
octerminat mediũm ouar(i malitiarũ:mo 
raleo auté fic.z fi cft oif rentíairer theo. 
⁊ moxlco ideo Ariſto.in.aethi. fic dicit 
oiffinieno virrurem mo:alem Clirtue cft 
bora qualitae mentis:in medio ouarum 
malitiarum exifteno fed ſpes confiftit in 
ter piefümptionem ocfperaríonem.crgo 
eftvirtuo moꝛalis ⁊ ſi moꝛalis ergo nou 
tl»eolo.patet ergo ⁊c. Ad banc queftioneg 
re(pondent theolo .Sxco.ín tertio fcn di 
26.1 Bong.ibidem ar.p:ttmo, q.5, « Zoo , 


ſecunda fccumde.q 47.ar. s ^ "fuedoidem 
arti z. q.. Confirmando concluſionẽ pscdí 
ctam £y ſpes eft virtus theolo. uod. 
pꝓbatur oaplietter vltra psedicta qz fox 
mo ratione obiecti (7 Secundo ratione 
fübiecri Ratione obiccd oico. quoniamft 
dee in credendo affzuti: ipfi oco vt oictá 
tí natura fic ſpes ct tamititur vt pꝛomittẽ 
ti magna. vnde ficut obiectum ipfüre fidei 
eftquid increatum ipfe deus. ratione at 
tue fideo ponitur cffc in genere virtutià ; 
theolo ſic picen.eftoe fpe . cuius obice 
eft idem ocuo Ratione fübiccti oico quía 
eum anima fccunda faciem ſuperioꝛem ha 
beat refoꝛmari per virtutee tbeolo «(pes 
fir vna ec virtutíbue refoꝛmans imagi 
nem « perficicno animam fecundum par 
tem füperio:em , neceſſe eft crgo ipfam. 
effc theolo. vnd: poteft comparan anim 
noftra matri babentt trco pucllao quae 
ad maritum mittit indut as ð fcrico vt ab. 
ipio induantur oc auro:fic anima noftra 
babet tree potentiae quao in hoc mundo 
neceffe eft indui tribus. virtutibus theo 
vt in paradifo wduátur a Jeſu fpoufo trí 
bus dotibus gratificantibtre fiue glofi 
cantibus ,'IRationabilé quà induere ocbe, 
mun fide firma vt in paradifo induatur 
clara vifione dei.Concupiſcibilẽ veto cárí 
tate.vt in vita eterna mduatur perfecta 
oci frruitione Sfrafcibilem vero firmafpe t 
vt in paradifo induatur irzefragabili pof. 
feffione« firmatenttone , « fic cam ey pat 
tc obiecti ds ex parte ſubiecti bérur h cott 
clufío.Ztd rationem auté factam in coͤtta 
rium dicendũ cft q» vna virtuo cófiftit ít 
medio ouarü malitia dupliciter. Zfutfi 
cut virtue deſtruetiua malitiarum aut ex 
vtrifqs conftituríua quantü ad caqucin 
eta funt bona . q7 mo modo eft vut 
the o. ¶ Scðo mó aüt c(t virtuo dotalíe 
quemadmodũ largitas dicitur virtuo mo 
ralis.eo qp habeat aliquid oe. auaritíaüt 
boc ꝙ tenet tenenda.⁊ aligd dc prodigi 

















1e quídi.ae oigni fpei « eiꝰ oꝛigi. mos. 


litate: boe oat oanda; fic patet ine 
fio ed arguinitü. quáuie ſpes fit ín mcdio 
ouay mlitíarü.f.pzefümpríoné «ocfpera 
tionẽ quia eft cay ocftructiua inquantũ li 
berat ab illo duplici malo non cft virtus 
moꝛalis vna é tbeo . ficut fideo oc trinita 
te ⁊vnitate liberat ab er:o:e Arij qoixit 
filiũpatre minoꝛẽ in fapientia a potentia. 
4 aberꝛoꝛe ſabellij q ponit nullá effe diſtin 
ctioné perfonarü in oiuínio « idco becra 
tio non cogit ꝙ ſpes non fit virtue tbco . 
4 fic patct pare fccunda piicipalie buius 
ſermonis. 

¶ Pars tertia huiᷣmonis (n qua decla 
ratur qũo ſpes ĩ actu fijo hẽat cerritudinẽ 
J "Értio « vltimo ofidcranda cft fpei 
A C cernficatio,p3 en fpem cffe. certà 
in ſuo actu . ¶ Pꝛio p diffimtionẽ magí 
ſtralem Aymonis ad "IRo.s.confirmatam 
in tertio oi 26.c.1. Nico.de lira ſuper po. 
cxviij ibi.memoꝛ efto verbi fcr.tut.2 260. 
ín tertio di as. ar pito.0.5.1 € bo.fcóa (cóc 
.18.ar. 4. que dicit Speo ẽ expectatio cer 
ta future bearttudínio que pot accipt ex 
dictis pauli.di.ſcðe ad Zbi.fcóo. Scio cui 
credidi ⁊ cert*füm quia po.éoep.me( fer, 
in illüiorem. £t ite "IRo.8. Quis nos f.a. 
cx piste eri? ſuʒ o: neqs moꝛo neq; vita 
⁊c̃ Sed apls oc boc nó crat certus certí 
tudine cópicbenfiome ergo. certue erat 
certitudine expectationis ipfiuefpci ergo 
4.4 3fté ficut ipcffibile cft ſũmãveritatẽ 
falici fibi credẽtẽ:ñc ipofſibile é ipfi ſumã 
bóiraté ocfcrere quécunqs ín fe ofidenteg 
fgitur ficut crcdene in oeum eertus eſt de 
veritate credita:ſic (pcrano in ipfum ccr 
tus eſt de ſalute fperata , Sed contra loc 
oppenitur, per auctozitatcm Salomonis 
Eccleſiaſtes.. Hemo ſcit vtrü oignuo fit 
odio vel amoꝛe. Ad loc reſpon. Bo.ybi fü 
pꝛa.⁊ TRic.in eadem oí.ar.4.0.24£29 fpco 
babet certitudinem piopiam aliam a fi 
de. boe pbatur oupliciter qr Pꝛimo ra 
tione oppoſiti. CSecũdo rationc fübiecri 





"IRóne oppoſiti dico certitudo fidei re 
pugnat erꝛoꝛi ⁊ dubitationi.Certuudo au 
tem fpei repugnat diffidentie.⁊ heſitatio 
ni "ffatione ſudiecti quia fides firmar itel 
lectum ne oifcedat. fpes autc; firmat «ffe 
cmm ne oiffidac.fcd artenden. eft ꝙ certi 
tudo circa intellectum babet cffc duobus 
modio quedam enim cft quc facit intelle 
«tum porentem ad vincen . erzoxcm 2 ex 
dudicoubitarionem « talie eft certitudo 
fidei que cft in bac vira : quedam etti eft 
certitudo que reddit intellectum impoſſi 
bilem ad. erzosem « B eft certitudo clare 
vifionte que babetur in pr̃ia per hũc etiã 
modum mtelligen.ẽ a in certitudine affe 
ctionis.nam quedam ficconfirmataffectü 
vt poffit oiffidentiam füperare: qued fic 
confirmat vc uon poſſit nullatenus cómo 
ueri vel heſitare. Pꝛia cft per (pem i vía 
Scða é per firmá tentioné in ptía, zidco 
quidam alij dicũt.qð ouplex eft certitudo 
i ſciẽtie ⁊ pecture. Pꝛĩo mó nemo cernio 
ẽ niſi reuelletur ci nec ex parte obiecti qꝛ 
c fit articul?fidci nó pót fciri per ſcientiã 
fiue p rónem .necey pte fübiecti qr remo 
far vtrüoignefit odio vel amoꝛe. Scðo át 
mó fcire nm apte obíecti Dfüppolita fide 
^ cy pte fübíccti per oiccrurae v fioe nul 
lo crimine ↄſcientia ſtimulet᷑ ⁊ Wc vñ̃den.ẽ 
ad illam auetoꝛitatem q: nemo fcit «é per 
fcientiam vel per rónee fed bene per con 
fecturao vcl aliter nemo (cit vtrü finaliter 
faluctur:tamé fcit vtrü oe pꝛeſenti dignus 
fit odio vel amoꝛe ſalute vel odnattone.le 
$c crgo in libzo oſcientie tue «ibt viderc 
poteríe fpei tue certirudiné.vtfic q dignũ 
fc edio perfpexcrit viram mutet «mo:ce 
^ qui amoꝛe in eo perfeuerare poffit. 
Quod nobis omnibuo pꝛeſtet qui viuit 
4 regnat ín ſecula ſeculoꝛum.ZAmen. 





¶Feria $a poft pominicay fecüda ín qua 
drageffima oc oꝛiginali pꝛoceſſione ſpei ⁊ 
ciuo mira frucrificatione. Sermo.ʒꝛ. 








Eo ego vado voonó 
poteſſis ventre . Sri 
: buntur bcc verba Jo. 
a 8.Ét in cuãgelio occur 
rentío ferie. Queri 
folet fratres in chꝛiſto 
dilectiſſimi anſpes po 
ntpoffit aliquo modo in bomíne.q: Sere, 
7 dicitur maledictus qui cófidit in ote, 
4 id quod dubium rñdet to. fa feq. 
17.81 4. fptoouorefpicit.f.bonty quod 
obtinere intendit: auxilii per quod ill 
tale bonüacquiritur.bonü quod (perat qe 
obtinendumbabet rationem caufe finalio 
auxilium aüt per quod quíe fperat obtíne 
re babct rationem cauſe cfficientío : in ge 
nere aüt vtroqsinuenitur pꝛĩcipale ⁊ feci 
darium:p:incipalie aũt finis eft vltimuo. 
fecundariue aüt finis eft bonu; quod é ad 
fincm.Similiter pꝛincipalis cá agens: cft 
pꝛimariũ agcne:fecüdaria aüt cá efficíeno 
eftagéo ſecundariũ inftrinfitale. Spes át 
refpicit beatitudinem eternã ficut finé vl 
timũ. Diuinum aũt auxilium ficut pꝛimaz 
cám inducentem ad beatitudinẽ ficut (gt 
tur non bfperare aliquod bonüpte: beatt 
tudinem ficut vItimü finem fed (olus ficut 
illud qð eft ad beatitudiné osdinatij.ita ét 
non lz fperareoe alíquo vel oe alíquacrea 
tura ficit oe pita cá mouente :ftd ficur oe 
ſecundaria ⁊ inſtrumẽtali: ꝓpter gð adiu 
uatur aliquis ad quecũqʒ bona cõſequẽda 
in beatitudinẽ o:dináda « boc mõ ad (m 
ctoo cóuertimur fperandüeft igit in oco: 
tands ín fine vltimo: ínfanctoo tand$ m 
adiutoꝛes.Sed qꝛ incaſſuʒ quíe (perat :í 
bil fpem operíb?carítate foꝛmatis fulciat 
iuxtaillud 2(uguft.inli.£ucbi, Iofcitur 
ſpes bona fidelili cuí carítae fancta comit 
faturoe ex fcriptüeft maioꝛhis omnib? 
eft carítof.bec ille. Ideo ofío phariſeis fic 
vane ſperantibus dixit verba pꝛopoſita.ſ. 
Quo ego vaa fi p.venif«quia vʒhabetis 
ſpem vanam. qꝛ abfas caritate eſtio. Ideo 


Feria fa poft fcóam důlea (n quadrageſma. 


terea quein befterno ßmone oc fpeofrt 
itio Tria alia occurrunt confidevando, 
€ Pꝛimũ quoꝛũ of occlaratio. q- xm 
oꝛiginalis ꝓceſſio. ¶ Tertiũ quoqʒ fructi 
ficatio, 

¶ baro pila huius fermonio vbi quedi 
bubia oe fpe oeclarant circa exiteoiuiftr 
no.in purgatoꝛio 2 in paradiſo. 


à ds igitur declaranda funt tria 
dubia circa (pem eo: qui deceſſe 
runt.q- Pꝛimũ eriroe exiſtentibus inpa 
radiſo. Sccũdũ de cxiftentibue i purga 
toꝛio. ¶ Tertiũ oe exiſtentibus Linferno, 
47 Tio igit querik an in paradifo ſit vir 
tuo fpci quía videtur op fic, IHam ypodb 
inſtanti füe conceptionío habuit beatitu 
dinem anime fed ipfe babuit (pem cumin 
ꝑſona eiue oícatur.fm glo.in po.inre ofi 
fperaui non cófundar ín eternũ.ergo fpes 
beatítudini nó repugnat. ¶ Pꝛeterea yt 
babetur apoc.ó.p:out cxponit glo.anime 
beate expectant beatitudiné coꝛpoꝛis que 
oicitur ffolíafa.fed expectatío gloxíe eft 
per fpem.ergo ⁊c. ¶ Pꝛetereaſperat qe 
bonüinon ti fibüpfi:fed ctiay amicis (ite 
q vt oit pfio.o.etli.c 4. amic? ẽ alter. 
go ^ fi in bcatiffi fit fpco refpecru btítudl 
nio fue, € tfi eo refpectu beatitudíniofa 
ture ſuoꝛũ amícozü.ergo 1c. Ad boc 
bii rñdet "IRic.ín.5.oi.26.ar.s.0.2,0 90/0 
eadem ot. ín.o.circa litteram 4 "Jbe.aurto 
li.e.oi.tlo.fa fecüde.q.18.ar ſcõo Quod 
uio in chꝛiſto fuerit expectatio glo 
coꝛpoꝛis:⁊ ſic etiam ín animabtiebeatío 
in angelis nobie míniftrantibuo crpeti 
tío alícuine pꝛemij accídentalio nó tama 
concedi ocbet p ſpes que eft virtue fitür 
exiſtentibus ín paradifo.pzincipale enit 
4 foimale obiectum virtutio fpei eft boni 
futurum fume arduum app:ebenfumpe 
eiuo auxiliti poffibile béri virtue dt cili 
tuik in ſpez ex ſui cóparatóe ad fuii polſſbi 
le ⁊ foꝛmale obiectiJC d ergo exũteolp 


" 








De ſpei oꝛigi. peeſ. a eius fructu Prio 31. 


difo ad deũ nom fe babeát vt ad bonũ eis 
faturü fed pio necipm refpictütvt babé 
dum f; vt habitũ íam p oparationé ad coe 
nó cófideratur vt fpei obiectũ:⁊ iõ in ipie 
remanere nó potuit.virt? D ſpei. Sʒ in eis 
eft babituefpe nobilioꝛ qué aliqui tentio 
né appellant alij fecuritaté perfcctam.i2i 
cas ergo ad pumü ꝙ expectatio que fuit 
in xpo refpectu glie coꝛpoꝛis inquantum 
ipfe cratviato: nom fuit pez virtuté fpei : 
gloꝛia enim coꝛpoꝛis nõ eft pꝛicipale obíe 
cium ſpei p quod oↄſtituitur ín effe virtu 
tie.nó enim 0j ꝙ expectatio cuiuſcũq; reí 
fit per virturétpei. Et idco filter dicen. ẽ 
ad $m q: fola expectatio glic aie que con 
fiftit ín dara dei vifione ⁊ perfectafruitio 
ne per quc bétur ipfe oc? eft per virtutes 
fpet babéti enim gliam aie nullũ aliud bo 
num b rónem ardai qx oía alis bona ifra 
ipam ſunt:⁊per eã bétur per. excellentíag 
quicad cft uobilitatie ĩ alfjebonto qt per 
fcerioneooium creatog bonoy modo nobí 
liox a excellétíout in ufnitum ſunt ĩ deo. 
qr Zid tertiũ dicas.ꝙ fi cócedatur qj bea 
ti amicio ſuis víatozibue ſperent vita 
eternam hoc nõ eft virtute fpei vnde ucc 
ita ꝓpꝛie dicũtur eis fperare beatitudinés 
ficut expectando optare tale auté fporare 
nó opoitet effe a fpe que € virtꝰ: ficut nec 
oiooilcctio ét licita « honeſta ellicitur a 
caritate, fip pꝛimũ in bac parte.qr Se 
undo queren.é an virtue fpa fuerit ĩ eis 
qui erant in lumbo« fi (it in illto q modo 
funti purgatoꝛio. Nã videtur cp ante ypi 
aduẽtum infcíopatribue effetípeo:q: ba 
bebát gratiá gratus faciétem :que ſine (pe 
noneftafilrinilioq purgátur qꝛ babér 
fimile; gratiá.Zld boc dublũ refpon "Ric, 
vbi ſupꝛa.q.Et Bo.epetrus aurco.ibidé 
123 illi q erant in limbo bébant fpem . 
etiá illi q funt ín purgatozio bít virtutem 
fpei, Quicũqʒ; n cupit aliquid qð non 3 ⁊ 
expectat illud ficat faciebant pr̃eo in lim 
boa gſunt in purgatoꝛio q percupiũt bea 


titudinẽ fpem b3 qꝛ ſpes ẽ expectatoͤ beati 
tudinis utut igitur i illis crat ſpes. Quã 
uio enim illi oe limbo « fili illi oe purga 
too fuiffent fecuri oe fua beantudinc fü 
tura nó pprer boc negan. eft in eis fuiffe 
fpeo.fecuritae enim cõſequendi bonum ar 
duum n5 repugnat fpa fj magie 2coxdat 
cum ſpei congeniat certitudo ſecuritatis 
quátu cx parte ſua:⁊ ét ey parte eius cut 
intitur quáuie ſperans oubitarc poffit a 
timereoc abfoluta ofecutióe rei (perate.p. 
pter li.ar.vertíbilitaté in mal que non é 
in exiſtẽtibus in purgato:o nec erat exi 
ftentibus in límbo.« fic pj $m i bac parte 
¶ Tertio queren.éan fpeo fit ioónatio ⁊ 
repiobíoq: Sac/fcóo of oemoneo credüt 
49tre.ergo in oemonib? eff fideo ⁊ timoꝛ 
ergo ⁊ a tili ſpes infoꝛmis.Ad boc reſpõ. 
fm 'IRic.IBo . «]foetrü vbi füpza ⁊ Zho. 
ſecũda fcóe.q.18.ar.5. qp in inferno nunquã 
fuit ſpes:qꝛ danati ad cumulũ odnationio 
ſue funt cera oe perpetuítate ſui ſupplicij. 
⁊ impoffibilítare ofequédi (aluté peo át 
on eft refpectu ardui nifi abũtis appꝛehẽ 
fi vtpoffibile adipiſci ſi ergo fit aliquod 
bonü fed nó arduũ inde nó eftfpco fed oc 
lectatío vel cócupifcétia fi Inéatur , fi vero 
fitpfiefed non abfíetam non eft (peo fed 
tentio vtoictü eft oc beatío .fi vero poſſi 
bile nó fit iam nó cft ſpes ſed ocfperetio . 
Sicut ent oc rónc beatitud mo évrin ca 
quietetur volũtas (tà oc róne pene eft: vt 
id qð pio perra infligitur voluntati repu 
gnet nó pór auté voluntatí repugnare vV 
cam quietare q9 ignoꝛak. a iõ dieit Z(ugu. 
fap gen.ad Hram . 42: angeli pfecte beati 
efle nó porucrüt inp:io ftaru onte ofirma 
tíoné cum nó effent píitce.reqritur eni ad 
perfectá beatitudiné vt fit perpetue alio 
quin nõ quietat in ea voluntao li etia; 
cum ppetuitae odnatiomo ptineat ad pc 
nam oánatoy mó verc rónem pene Iéret 
nifivolütatt repugnaret:q? effc nópoffet 
fi perpctuitatéfüc o3nationie igno:aent 
































Seria fa poft (ccundáofiicam (n quadragefima, 


Et iõ ad condíctioné miferícodnatoy per 
tinet vt ipfi (ciant qp nullo mó poffunt oá 
nationé euadere 2ad beatitudiné redire . 
ió Job.is.dicit.Nõ credit ꝙ reuerti poſſit 
ot tenebꝛis ad lucẽ.vñ pʒ q» nó poſſunt có 
pꝛehendere beatitudiné vc boni poffibile 
qð pertinet ad fpem vt oictum eft 72i 
cas ergo ad ar. 6j Ric. dsute in demoni 
bus fit fidco:fm ꝙ accipitur p quadã cre 
dulitate exto:ta nó tfi in eio eftfpes oc có 
fequéda ererna falure nullomó .Sídeo eni 
effe pót refpectu rey. pzeteritag vcl futu 
ray feu bonag fiue malag fiuc ad fe pertí 
nentiü fiue noͤ. Spes át nó eft nifi refpectu 
boni futuri ardut appbéti vt poffibil'béri 
sb appbédente. fal? át eternanó appbédit 
a dãnatis vt dictũ é ⁊ ió refpectuei?nó éi 
eis ſpes fj oefpatio róne iã dieta $3 Zug. 
8.de ci dei ⁊ Nic. «bo. iõ dñt. vbi ſupꝛa 
in ſolutiõe pᷣmi ar. Qð illud verbũ qð oc 
dyabolo of. Job.xl. Ecce ſpes eiꝰ fruftra 
bit ei vt ét dicit Bꝛe. ʒz.li moꝛ. Ita o ĩtel 
ligi de dyabolo vt referꝛ ét ad coꝛpꝰeius 
poffit.Si át oe co exponat oy accipi p fpe 
refpectu victo:ie quá fpat hẽre oc fcio vta 
to:ib?vl' p cxpectatíóe oilatióie iudicij qo 
nó tifi differꝛek dstü fpat. £t fic pʒ declara 
tio pdictoy oubioy 4 pꝛia po ui?Pntóio . 
«C jbarecóa bui? ſermonis in qua decla 
ratur cp ſpeonr̃a oꝛiginẽ hʒ in actu (uo ab 
operibua meritoꝛijs. 

Ecũdo circa ſpei oꝛiginalẽ pceſſio 

nem. Impꝛimis queritur vtrũſpes 
ex bonis opibus  meritie habeat oꝛtum 
refpon.£m Go.in tertio oi.26. ar.2. q2. 
ſpes nominat aliq labitũ alíqit actü , oi 
Habitũ tunc nó oꝛitur ex. meritío f$ potí9 
merita ozíütur ex ipfa qꝛ nullus pót mere 
ríabene operari nift in quátü bona ex ip 
fie operíbuserpecratére i ár womiat 
actum fic oꝛitur ex merítto pꝛecedẽtibus 
"ullueenirecte fperat beatirudiné mfi q 
pco ßuiuit. Unde fi querat vtri peccatoz 
poffit rectefpare beatitudinẽ. reſpon. Bo. 





vbi ſubraar pꝛĩo. q. 4. in reſhon prt at 
ꝙ alíqepót exire in actuʒ (pei.tripliciter,. 
«7 Pꝛio babédo meríta i ppofito aíeffe, 
ctu ficur bó iuſtus qoru oco Puluit a leẽ 
act? fpei foꝛmate. S 3 bona € fpee iftao 
fpeoperfecta.f8 (peo iucóda.D é oc qual 
tur "IRo.s Speo nó confundit q: caritas 
dei oiffufa é in coꝛdibꝰ níio, ¶ Secundo 
babédo merita ín ppofito ſz nó ín effectu 
ficut ille q cft peccatoꝛ ⁊ ꝓponit tíi factre 
multa bona 4 p illa faluart c ifte eft actus 
fpei infoꝛmis modici valoꝛis nifi ppofitü 
ponat ín effectu. qr Tertio nó babédeme 
rita uec in ꝓpoſito neci effectu ficut ille 
qui femper agit mala 4 in eio intédítptr 
fcuerare fe affequturij gliam fperat [ola 
mißicoꝛdia dei.⁊ ifte ẽ actue p:efunptio 
nío . £cceergo ꝙ vera (pee ab ipſa bon 
yolütate 7 opatióe pcedit qo pbat mpli 
citer. Rõne videlicet auctoꝛitaie aexéplo 
¶ Pꝛiopbatur róne fpeciali.f.4 genenli 
"IRóne ſpeciali pbat ſic. Nullꝰ [3 virtutg 
fpei nifi q in fpando feqtur oicramenfii 
q:fidee ẽ fundamẽtũ ^ fubftitia fpanda 
rey argumentü nó apparentũ. Et fine fidt 
ipoffibile é placere oco ad hebꝛe. xj,ció 

uſtꝰ e fide ſua viuit.Z(bac.fcóo.24,41, 

lbi fana.oc pe.ot. 4. Sfi omo. Et ð fact 
vnc.c vnico. Sʒ fideo fine operib? motu 
eft Jac.a.qð ét babetur. tq 1. Ferk. ac 
geri.a.$.oppenit oc pe.oí.2.Si eni aol.5, 
$.illud oc facra vuc.c.vnico.s. Quia uo 
Pꝛobat ét oc p dictũ apoftolí.ad q4l.s, 
Fideo p oilectioné opatur.q8 bétur.4, 
L.C yxot oc pe.or.pima.$.pót.z oí.2. Éari 
tae eſt.⁊.c.quicũqʒ.⁊.e. firmum.a.c. diram 
ciſio.⁊ o1. 4.c.fiex bono.S ideo ergo dehe 
effc opcrofa vfi 3jo.6. Qui credit imei 
bet vitam eternam.oc pe.or fecüda, Cari 
tae eft.zoí. 4.6. Stmiliter ⁊ notaq nói 
cit me nec mibi (j ín me qt vt oicit Augu 
fuper illud Jo.pꝛĩo.His q cre. in.n.cius, 
£tbérur a magiftro in tertíofen oí. 
Aliud eft credere oco aliud credereden 


"T 





—— — Je M 


—— 


| 
[ 








; 
; 
| 
: 
| 








Be oꝛigi peel ſpei ac eius früctifi. fmo.xs. 


aliud credere in deum.Credere oco ẽ cre 
dere effe vera que loquitur quod « mali 
faciunt. redere oeum eft credere: ipfe 
ſit deus qð etiam malí factunt . Credere 
in deum eft credendo ipfum amare credẽ 
doín eum irc credendo ei adberere 4 ci? 
membꝛis inco:pozari hille. ppterea Pau 
luo.1.c0:45. oiccbar.fi habuero omnem fi 
dem ira vt monteotranfferam:ca.auté nó 
b.nibil ſum. Quod etia habetur oc pe.di. 
2, Euidẽter.⁊ oc confe.oí. 4. Solet queri. 
f&uibue pꝛeſuppoſitis arguitur fic Speo 
pꝛocedit ex meritio.fideo mbil valet fine 
operibus ergo nec pco .patet ergo fpem 
pꝛocedere ex merítio ¶ "IRatione ſpecia 
lí . Idem pꝛobatur ſic. Nam fententia eft 
ploilofopbi .4. thopicoꝛum.Ouot modio 
babct ficri vnü oppofitoy : tot babet ficri 
«reliquí.£t pumo metloa. a ſecũdo pby . 
contrariarum cauſaruʒ contrarii funt cffe 
ctus.Sed oefperatio pꝛocedit ex demeri 
tie.ergo oppoſitũ eiue cft (peo pꝛocedẽs 
ex meritfo igitur pater propofituy. q- Se 
eundo ídem pꝛobatur aucto:itatibue fic, 
¶ Expectatio iuſtoꝛuʒ lerxicia (peo impio 
rum peribit. piouer.1. 
¶ MMoꝛtuo bomine impíonon erit vltra 
fpca. p:ouer.xj. 
«r Sperat át iuſtus i mote fira; puer, 14. 
qr IBon babét futuro fpem mali. Ibidẽ 
¶ Expectauit coe malitia cog 2 nefcien 
tco facramenta dei neqʒ mercedem fpera 
uerunt Sapientie.ꝛ. 
«qp Spe -— quafi lanugo é quc vento 
rapitur «quaft ſpuma gracilis que a pꝛo 
cellaoifpergif. Sapiétte.s. 
E Cófoxtamini zoiffeluát man? víe crít 
eni merceo opi vto. fcoi parali.s. 
¶Confoꝛtare ⁊ cfto robuftua noli tí 
nere. Joſue pio. 
€ Speo bypocríte ꝑibit.⁊ ficut rella ara 
neay fiducia eius Sjob.8. 
(fuc é (pco ypocríte fi auare rapiat ⁊ 
non liberet deus aiam ſuam Job.24. 


¶ Foꝛti aio eſto filia deꝰ oet tibi gaudius 
p:o tedio qð paſſa eo ZLobic.8, 
€ $ilij ofoꝛtamini « virilitcr agiteilege 
qꝛ cũ feceritio quc vobio pꝛecepta füt glo 
riofierítio pꝛimi BE»acba.2. 
¶ Item auctozitatibue,no.te.pbatur fic, 
¶ MBonũ át faciẽtes nó oeficiam? rpe omg 
fuo metemꝰ nõ deficiftes. ad Bal o. 
¶ Dũ tpᷣs hẽmus opemur bonũ. Ibideʒ 
¶ Bonum certamen certauicurſum con 
lumauí aC. fcóc ad Zbi.4. 
¶ 3n xpo Jeſu modici paffoo ife pficict 
efirmabit ↄſolidabitqʒ. pie ]be.s. 
¶ Satagite vt p bóa opa vfam vocatio 
né electioné faciatío. fe pe. pio. 
4 £ioar.dii facf.b.ex tim. ar mata, 
¶ io qbifpé i eo fcificabit fe pic o.5. 
¶ pcra illoy fequütur illos. Zipoc.4. 
¶ Zerrio idé pbat exẽplo.Ham i moꝛte 
gaudet iuft? 2 triftat mal?.vfi Binifi ex di 
uerfia opib? qb?ifte oefpat ille ſpat pp qð 
oic Hie.ad helio.ð moste nepotiát 2 mi 
fabil'üa odictio 4 fifi xpo vanü oé qð vi 
uim?. fid re fübtralote qd tergiuerſariſ 
010 dfi eni moꝛtẽ illi?oiffer:e poffum? 2 ví 
táfacef lógio1é fi rencm?ad vlrimü puéis 
f£io caro fen oio glia eius Q6 floofcni 
vbi nẽ decoꝛa illa facice?vbi totiꝰcoꝛpoꝛis 
dignitas?qͥ velut pulcl:o idurfito pulcbat 
tudie aie veftiebat marcefcebar ꝓhdoloꝛ. 
fláte auftro liliũ purpura víola i palloze 
féfiy migrabatcunqs eftuaret febub? 2 ve 
nay fótce baurirct calo: laſſo anlelitu tzi 
fté auũculũ ofolabat let?erat vltu  vnitier 
fio círca eũ plo:átib*fol?ipe videbat ꝓicer 
pallii man? extédere videre q alij nó ví 
debit « dfi ĩ oceurſũſe erꝛigẽs ſaluiare ve 
niétco itelligeres cũ nó mou fj migrare 4 
mutare amcoo nó relinquerc.h ule 4 fi 
poffem?videre iuftü piter 4 ipii moꝛiẽtes 
qiti in vno gaudi(i jsta triſtitia alii tabe. 
fcei cernevem?.ió ét Hie oic tepla ad Ju. 
felix 4 (óoign?btinudie qué fencct?yo oc 
cupat f'uiété qué cxtrés dieſ ſalua.lijeñrit 


























Feria fa poft (cam offic (m quadragefima. 


militantẽ quí nõ confundit cü loátur ini 
micis ſuis i poꝛta cui in introitu paradifi 
vicct recepifti malaivíta tuanücár lerare 
Bulle. Satis p parte fcóa pꝛincipali. 
¶ Mars tertia bui?Pmonis in qua decla 
ratur quát vtilitatis fit virtus ſpei. 
III Ertio ígit p cõcluſione finali huiꝰ 
virtutis ſpei cótideráda é eius mi 
ra fructificatio.fepténáqs ſpei fructꝰ repe 
riuntur , ¶ Pꝛimꝰ quog or introductio 
qi perfpem in poſſeſſione regní celeſtis 
anima ante rpe quodãmodo introducit . 
vfi glofa fup illud aplt ad hebꝛeos.o. Spe 
incedenté v(qs ad interioꝛa.ſie dicit. Per 
fpem intratur ad viden.q5 creditur. nam 
fpei fit ꝓmiſſio illa.oe qua 3a.58.c.eft ſcri 
ptum. Subſtollaʒ te ſup altitudiné terꝛe ⁊ 
cibabo te hereditate pr̃is Jacob.ſine fide 
n.vtoíctü eft nó attingimtue huiuſmodi 
pmiſſionẽ ed fidei non affentimue nifi 
p fpem falutarie retributióte iuxta il 
ud 'ffvo.9.Spe eni falui facti füm?.q- Se 
eundue fruct?of cótrictio q: ipſa eft fun 
damentücótríctionto nà ficut frumentum 
nó bene cótcrítur ĩ molẽdino niſi inter ou 
as molae fic nec co: nifi ínter moláfpei ⁊ 
timoxio.eftai.fpeo inferioꝛ queco: ellcuat 
⁊ fuftinet Timoꝛ át eft mola füperío: que 
totũ cóterít co: vt ſpũm otrítü ⁊ bumilia 
tum de ꝰ nondeſpiciat.has duas molae có 
iũgit dauid di.Ab altitudine diei timebo 
tgo vero in te ſperabo.nec vna iftay valet 
fine altera. Deutro.a4. HNon accipicoloco 
pignoꝛis inferioꝛẽ ⁊ ſiperioꝛẽ molaʒ.i. nó 
fübtrabae timoꝛẽ relicta ſpe nec ſpẽ reli 
cto timo: qr Tertius früct?or cõnexio. 
ſpes enim inititur oipotétie diuine tands 
fundaméto mãſionis celeſtis bedificante: 
ideo firma £a nõtimet ruinã ꝓpterea pꝛo 
pheta dieit. Dñe refu.m.⁊ ſu.meus ⁊ libe 
ratoꝛ.m.pꝓtectoꝛ me? a in ipfo ſperaui. Ip 
fe.n.noneft crudelío vr fübtrabatfe « ca 
dere permittat quí (perat ín ſe. vñ Zugu. 
vicit , Quare dño toriene noo ad initẽdũ 


fibi moneret fi ſuppoꝛtaret nos nollitn 
illuſor eft oe?vt ſe ad füppoutan.noe offer. 
rat fe ⁊ nobis inítentibue fibrin ruliam 
niam fe (übtrabat.P ille 'IHon enimfallit 
ocue fperantce in fe nec deſerit vt facit. 
bomineo mũdi.iõ oicit Ouidiꝰ lí.eplri. 
Fallitur augurio ſpes bona fepefüo.tió 
in libꝛo oe puncto cócludit.fic.£uáuie fit 
meriti femp índebita noftríe , Magna 
tamẽ fpeo é in bomrate ài fi ille. qr Quar. 
tue fict? (pet of tolleratio.f.in aducrfis, 
Nam ppter fo:üe mutabilitaté fcmp trí 
bulamur.f (pee noo confotat « tolerare 
facit.vii &hrgili? in pito libꝛo enei, 

O focij eqs ent ignari fum? antemalog, 
O paffi grauioꝛa abit oc?bíe quoqsfné 
£ypertíreuocate sioe meftíqs timo 
Abittite.foꝛſitã ⁊ Dec oli méiniffe iuuabit 
Per varios caſus :p tot oífcrimia rnm 
Tendimꝰ in latiũ.ſedes vbi fata quitas 
oftendunr. illic fao menia —— 
Durate.⁊ voſmet rebus feruate Píof 
Sepe.n.foꝛtung inducit ad deſperatlonẽ 
fed peo roboꝛrat homines. vñ fer fuper 
can.otcit. IH omnipotétiá verbí e 
addit d$ p omnipotéteo facit o£o quii 
fperant oeníqs oia (nt poffibiliacredéti, 
¶ uintuo (pei fruct? of lucrifactiorqt 
ficut fifcuo lucratur oe aliox amiffionta 
báno vtputaoe homicidio furtío Socr 
iniurijs a buiuftmodi vt pʒ. Cde furefici, 
^ff .e.ti.per totũ. Ita bone bóo omnis 
fperat per fpem « carítaté lucraturqie 
períeeutióe iniuftitía oáno a£. certitofyt 
rat ad gaudiii beato peruenire. oco 
bue.n.tribulationib? lucrum (piríuaefa 
cit.pꝛie coꝛ.a. Nos patímurvt fpeonfafit | 
firma. Gꝛe.libꝛox.moꝛa dicit. Bonoum 
mene quo durioꝛa p veritate tollat. ett 
nitatis pꝛemia certisfperat.a pᷣs dlex 
me f. boc ego ſperaͤbo. qr Sextuefty 
ctueof letificatio pee eni eft gaudium 
xpiani oum bic viuit qꝛ ficut quf nópofi 
det in renifi paruam oomüculà fpe — | 








: 
: 
] 





v iiasistea J 


De fsefumptióe 4 vcf patióe ßmo 3 


habere maioꝛẽ magis gaudet oc illa ifpe 
qᷓ; de iſta in re ſic virtuoſus quicqd iboc 
ſeculo poſſider pay exiſtimat reſpectu coy 
que ſperat.iuxta illud Ro.a.Gloꝛiamur ĩ 
fpe glie filio dei. ifto gaudio dz carere: 
qytroq; vult gaudere. ff. oc inter:ogato 
ijo actióibue.Lofeffionib?.a.ff 8 ve.iur.L. 
impoffibilii.vfi puer.r4.oicitur . In gau 
dio illius nó mifcebitur alien?.vfi zfugu . 
in epiftolafcóa ad Aacedoniũ. Spe adi 
pifcendi beatá viram.iftá vitam tẽpoꝛalẽ 
atq; moꝛalẽ non t4 oclectatur d$ tollerak 
ducimus ⁊ mala eius cum bono confilio ⁊ 
diuino munere foꝛtiter ferrimus. cum bo 
noꝛum eternoꝛũ fideli dei pꝛomiſſione a fi 
deli noſtra expectatione gaudemus ſicut 
nos hoꝛtatur Apo.di.ſ. Ro.iꝛ. ſpe gauden 
tes in tribulatione pacienteo, bec ille. 
« Septímue « vltimue fpei fructus dici 
tur perfeueratío:quía EBat. io. quí perfe 
ucrauerit vfas in finem.b.f.e.IHam fpeo é 
Quafi quídam baculue in peregrínatíone 
ifta qua tendimue ad patris; ideo ppia 
oicit ov talibus ſie ſperantibus aſſument 
pénae vt aquile volabüt « non oefictent, 
vnde Aug ſup o.6o.oicit.S'actuo € xpo 
fpcenoftra:quia inillo vides Tabo:é tuttj 
in paffóesmercedé í r̃ſurꝛectõe. ſic ergo fa 
ctus é ſpes nfa.babemue.n.ouae vitas.ſ. 
vnã in qua ſumus:alteram quá ſperamus 
in qua nó ſumus.nota ẽ nobis quam [abe 
mus:quã aũt ſpeꝛamus ignota nobis €.tel 
lera hie in qua ce ⁊ habebis quam nundũ 
bsbee qiio tolleras: vt nó vincarío a tẽta 
re laboꝛlbus ſuis tentationibus ſuis ppul 
fationibue « moꝛte ſua demonſtrauit tibi 
vitam in qua es reſurrectione ſua demon 
ſtrauit vitái q.erío noo eni nó noueramꝰ 
nifi naſci »oi£:« moxi.refürgere dt boiem 
4 viuere ĩ eternũ nó noueram?sfüfcepit qð 
noueramus ⁊ oemonftrauit p nó nouera 
mue. (gitur factue é ſpes noftra i tribu 
latíoniburo« renrationíbue.becille lt fic 
ad tentioner perfecte fruitíonte perucnt 





re valeamus ípfo pftante qui per. eterna 
ſecula regnat ocuo trinus ⁊ vnus.Almen. 


4 Seria tertia poft ſecundam dñicam in 
quadrageffima oc picfumptióe deſpera 
tione. Sermo. zʒ. 


tabitur. Scribunt bec 
verba Mat.ꝛz. Et in 


Q euangclío occurrentie" 


ferie Snia eft phi dile 

ctiſſimi ín xo fratref 

pilo tl0.7,9. £lfbet.qp 
oppo.eas "'ébifciplia.que ét bérur.fF.8 Dif 
qui ſunt ſui vcl alieni (ur. ín pxicipío,.8. 
q.i.c.Sciendi.ideo vigne poft cófiderario 
nem virtutis ſpei aliqua oc eíue cótrario 
videndafunt.z quía $m doc.ſacros fpei ñ 
vnicum folá virium oppomtur fed. plura. 
"Iam vefperatío ꝓpꝛie ei contrariat p:e 
fumptio ait ⁊ puſillanimitas per aliquem 
mod íccirco oe fingulio alí qua peiftrige 
re ín hoc ſermõe dignũ é a perutile. ⁊ bíc 
maxime dicenda fünt ca que ín tractatu ð 
peccatto retícuimuo:que quidé vítía quo 
niam virtüte bumilítatio pꝛoſternuntur a 
ed níbilu; rediguntur pptereaoícit oomt 
nus in piopofit(e verbi. gi fe.D.eyal. 
4C. pito igitur ín pacfenti fermone 6 pie. 
ſumptione ⁊ deſperatiõe agemus. in (qu£ 
tí vero de puſilanimitate:ſpei equidẽ con 
traría befcribemuo ne deoꝛdinati videa 
mur, Zría (gitur in prefentíarum oc pie 
ſumptione « pefperatóe occurrüt.q ou 
mum quoꝛum dicitur declaratio.CSecũ 
dum admonitio. CTertium quoqʒ recoꝛ 
datio. 
¶ bare pꝛima huius ſermonio ín qua ð 
claratur quid fit pfumptio ⁊ qo cft pecca 
tum in ſpiritũ fanctum, 


Rimo d ad oeclarandus (níq 
tatcm ffumptionto. tría confideza 


P 


aNIAS 
ife bá ít exal é He gestce. 
€i fc ——— Tat 
Ed "cl 


— 























Sería tertíapoft fecundá oriícà (n quadragefima: 


bimꝰ. CPꝛimũ quo dicitur deſcriptio. 
¶ Sccundi offenſio. Tertiũ oppoſitio 
Quantũ aũt ad pꝛimũ qð of deſcriptio ẽ 
ſciendum £m Zllc oc ales in ſcða parte in 
tractatu oe pꝛeſumptiõe.⁊ Ebo. fcóafcóe 
q.alar.pꝛĩo Qð plumptio vidct ipo:tare 
qᷓ;dam imoderantiam fpei.SSpct aüt obie 
ctum vt ram diximus mbil aliud é d$ ob 
fectum arduũ poffibile adipifci. £t aute 
aligꝗd poffibilebomint ouplicite:. vno mó 
perppiam virtutem.Zllio módo non nift 
per virtutem diuinam. Circa aüt vtranq; 
Pem per imodcrantiá pót effc pſumptio. 
AE xime enim circa fpem per quá aliꝗſ 
oc ppa virtute confidit attenditur pꝛeſũ 
ptio ex boc ꝙ téditin aliquid vt. fibi pof 
fibile q fuam faculraté cxcedit fm ꝙ of 
Judith.o.pſumentes oc fc humilias:⁊ ral 
piefümptio opponit virtuti magninimita 
tio que medíü c3 in Dutufmodilpe, q7 c 
eundo circafpem per quá alíquie inberet 
diuine potentie pót per imadcrantia effc 
impio in oc op aliquis tendit in aliqð 
bonũ vt potlibile per virtutes míferícoz 
diãdiuinã:quod tfi iufto mó non eft poſſi 
bile ficut cí aliquis veniá fe credit obtine 
re fine pnía 2 glostam fine merítie 7 beep 
pic eft pfumptio que é fpéo peccati. in.f. 
$.quta v3.per huiuſmodi pfamptíoues tol 
litur wel contemnik adiutostumfpüo.f.per 
quod lomo reuocat᷑ a peccato. Ham ficut 
deſperatio €illa per quá aliquíe cótemnit 
oiuinam miſericoꝛdia cui fpeo ĩnititur. ita 
expſumptione cótemmt quiooiuiná tuftí 
€iá que peccatozee punit.Sxed ficut miferi 
co:día ẽ in oco (ra € a iuſticia.ergo ficut ð 
fperatio é per auerfioné a oco ita pfüptio 
pcr inoxdinatá conuerſioneʒ ad ci. Sed 
fioicat quanto nito: é vírtuo táto magiſ 
peccat qui et ĩnititur fed mino: eft virtue 
humana ds diuina.ergo grauius peccat q 
pᷣſumit oc viztute hũana js diuina. Sʒ pec 
catum in ſpm f.cft grauiffimü.ergo pfüm 
prio que ponítur ſpẽs peccati in.ſ. o. inhe 







ret virtuti büane magio d$ diuine [8d 
hoc rñdetur f tbo.vbi ſupꝛa infolutióe 
pꝛimi ar.£t ẽt..2.q.ꝛo. ar. z.ꝙ peccati qi 
eſt contra ocum £m ſuum genus ẽ graui 
us ceteris peccatis.vnde bfumptío quat 
oꝛdinate quis ĩnititur deo:graulus eſt pce 
catũ qᷓ; pᷣumptio qua quie inititur ppꝛc 
virtuti. Quod.n.quis ĩnitatur diuine Vir 
tutí ad cõſequendum id qð oco nó cone 
nit:hoc £ owinuere virtutempiuínampy 
aüt qp grauius peccat qui oiminuit viri 
tü diuinã ds qui pp:iaj virtuté ſuperextol 
lit. fic psp:imü ute particule qz £u 
tum ad &m quod of offcnfio. £ft (ciendiy 
fm ilex. vbi ſupꝛa a tho.fa fe.qarar e 
ty pᷣſumptio eft quidániotus appetititis 
qui impoꝛtat quandam fpem inoxdintgy 
babene fe ofoꝛmiter intellectui falío fiat 
^ oefperatio.ficut.n.falfüm cft ꝙ oenopt 
nitentibus nó indulgeat:vcl q peccantis 
ad penitentiá non cóuertat. ta falfmi 
ꝙ pfeueranci in peccato indulgentia) on 
cedar: a bono opere ceſſantibus glotiani 
largiat cuí eftimationt cõfoꝛmiter ſe bay 
lümptionie viti . £t ideo ffümptiodt 
peccatü minuo d$ oefperatio: quanto n 
gie ppitum oet miſereri ⁊ parcef en 
nire. pprer eíuo infimtá miſericoꝛdiũ 

ením fim fc deo cõuenit loc át pptertita 
peccata.qr uod fi oícatur p. pfümiptág 
aliqui exaudiunta oco iuxta illud Sfüdith 
5.exaudi me miferáoepsccantem de ti 
miferícoxdiapfümenté . Sed nulle qr 


dítur per peccatü.ergo vf co fümpriow. | 


vuuina miferícodía nó fit peccatij, ¶ 

bocridet tbo.g (fümere aliqfí luu 
ſperare q: ipa fpce recta cue babea 

pſumptio ví fi menſurek fm conditionti 
Humanam. Hon aüt cft pfumprio fi aret 
datur imenfitao bonitatis oittine.£ft ipi 
pᷣſumptio ppzie peccarii « graue cttifpiri 


tum.e uod ft quíofo:te Briss | 
p 


fumptío eft fpéo füperbie que eft & 


vitium vcoictü cft i tractaiocpetit | 





H 


— 





he Dfümptióe ꝛ deſpatione fermo.ss. 


ergo nó eft pco peeeati iu fpírítü ſanctũ. 
¶ Ad hoc dicendũ cft $m bearum Bo. 
in ßo di. 45.0. vltima im rũſione ſecũdi ar. 
ꝙ duplex ẽ pꝛeſumptio.ſde meritis «oc 
unpunitate qr Pꝛima pᷣſumptio qua qo 
pꝛeſumit oe meritis ſuis ſiue ð aliquo qo 
babet ín fc é peccatum ſuperbie. Cecũ 
da vero qua quie pꝛeſumit oc impunitate 
bane tetü diuine mtfericoxdie :t aufferẽs 
€i omo rigoꝛem (ufticic.boceft peccatum 
ín ſpũm.ſquia daudit viam ad gratíam « 
viam ampliat ad peccati. Quod (emp in 
telligendũ ẽ fi ex malicia procedat vt qua 
fi (emp appareat effc verum. fi aũt proce 
dat ex ignoꝛantia aut ex (afirmitate tunc 
non eft peccatü in ſpm̃. s. fic p3 6m i bac 
parte.Quantuʒ ad tertiü quod of op 
po.eſt notandü ſᷣm.s.tho vbi ſupꝛa av.5.3 
"IRic.in.3/0i26.8r.6.0,2 . Quod pᷣſumptio 
pꝛie:que eft peccatũ inſpm̃ s opponitur 

i atimoꝛi ſcruili fed magis ſpei Quod 
oedaratur fm Aug in. 4.contra Julia 
num.omnibue virtutibus non ſolũ (ont vi 
tla manifefta diſtinctione contraría. ficut 
pꝛudentie temerítao verü ctíay vitía quo 
dámodo non veritate ed quadam fpecie 
fallente fimilia funt ficut pꝛudẽtie aftucía 
⁊ boc éroicit plis in fo ethi.Qð virtue 
maioꝛem conuenientiá vf babere :cuʒ vno 
oppofito:ü vitioꝛum d$ cim alio ficut tem 
perantia cü fenfibilitate ⁊ foꝛtitudo cii au 
dacía pfumptio.ergo manifeftà oppofitio 
nem vf babere ad timoꝛem pꝛecipue fut 
lem qui reſpicit penã cx otuina íuftícia p 
uenientẽ cuius remiffionem.pfimptó fpe 
rat:ſed $m quandam falfam fimlitudineg 
magie contrariatur ſpei:qꝛ impoꝛtat quá 
dam íno:dinatá (pem oc veo. £t quia owe 
ctius alíqua opponuntur . que funt vnius 
geuerio d$ que (unt generi otuerfo:ü.IHá 
contraria funt in codern genere . Ideo oi 
rectiue p(ümptio oppomt fpei d$ timoꝛi. 
vtrunq; eni refpicit idem ſubiectum cut 
inititur fed ſpes oꝛdinate: pꝛeſumptio in 


oxdínate Tam duoꝛũ vitioꝛum oppofito 
rum fi vnuyopponi£ vni virtuti aliud op 
ponitur cidcm quia inter ouo vítia oppo 
ſita eſt media vna virtuo: fed pfumptio ⁊ 
ocfperatioopponuntur.cim ergo ocfpera 
tio (pet opponat eidem opponit « pꝛeſum 
ptío.£uod ſi dicatur vni vitium duabus 
virtutibus oírecte zimediatenon opponi 
tur (ed f5 pim.fo etbico.c.7.£r.4.c. io. pᷣ 
fumptó magnammitati opponitur per cx 
ceffüm:cum ergo magnanimiras et fpce 
fintoiftincte virtutes. pfümptio fpei non 
opponitur. CAd boc rüdetur 6m "IRic.q 
pfümptío que opponit virtuti fpe( a prum 
ptio que opponitur magnanimitatí nó fiit 
eiuſdem fpéi qꝛ pꝛime pᷣſumptionis obíe 
etum eft diuina ĩuſticia. Illan.pᷣſynptio 
eft diuine iuſticie paruipenſio: ex fola cle 
€tíone ꝓcedens ſcðe pfümptionte obiectũ 
eft opus arduum ⁊ lipꝛopoꝛtionatum per 
excelſum facultati operantío ꝓcedens ex 
inoꝛdinatõe 9 ſpei magnanimitas 
enim ẽ (mediate circa paſſtones que funt 
ſpes ⁊ deſperatio:⁊ exiftétí reſpectu ardui 
boni qð eft obiectũ pᷣdictarũ paffioni. vn 
de ffumptío magnanimitati oppomtióm 
exceffüm:&m fuperabundantià (pei. « 6m 
oefectü oefpatói Sufficíatp bac pte pila. 
¶ Paro fa huius fermoníetqua ponũt 
aucioꝛitates admonentes omnem pm 
ptionem eſſe fugiendam. 

£cundoinifto fmone ad roboꝛatõ 
. X. 9 néoictoxiadducit aucto:ítateo fa 
cre ſeripture: gbus admonemuroém pᷣſũ 
ptionem effe fugiendã.ſ.⁊ illaque eft ſpẽs 
ſuperbie ⁊ alteram que eft ſpecieo peccati 
in ſpirirũ ſan. ¶ Pꝛio dico admonemur 
fugere pſumptoͤeʒ d éfpéefüpbie quago 
ffümit oc (ua vírtute « meritio p aucto 
tateoveterío ⁊ n0,te.fic diſcurrendo. 
«4 Derelictuo ſum ego ſolus.dixit belíao 
piopha. tertij fse.to. 
¶ Pꝛeſumẽtes oc fc; ot fua virtute clo 
rianteo bumiliae Juditho. 

Py 


























Sería tertia p? ſecundã ofítci (n quadrageſima. 


¶ Moli e£ (apienoaf te mctiptn psc. 
4L Bc initarte.p.tue ibidem. 
¶ Cidifti boicm fapienté fibi videri ma 
Sie illofpem babebirftultus — ,puer.26. 
42 p:efümptio nequiffima.vnde creata 
€ocooperírearidámaliciam — £ccle;57, 
¶ Zlrrogantia tua occipit te füperbía 
coꝛdis tut Jere. xlix. 
¶ Gle q ſapientes eſtis in oculio.n.Iſa.g. 
¶ Dicentes.n. ſe effe ſapientes ftultt fa 
cti ſunt Ro. 
« IBolítecffc pꝛudentes apud voſmetip 
fos Ro.a. 
¶ NQue ſtulta mũdi ſunt ellegit deus vt 
confundat ſapientes i. coꝛ.i.c. 
¶ Si quio intcr vos videt᷑ ſapiẽs ſtultꝰ 
fiat vt fit fapiens -.c01.5.C. 
¶ Si quie exiſtimat fe aliquid (cire nun. 
dum cognoſcit qo oj eum fcire — 1.02.8. 
¶ Si quio exiſtimat ſe aliquid cffe cü ni 
hil fic ipfe ſe ſeducit Ad.Gal.o. 
Ideo Augu.ſuper fo.58.fic dicit. oe nulla 
re pᷣſumeñdum cft bomini.nec oe iuſticia 
iam ergo vidcte vbi lateát pfumentee de 
viuítijo oe viribus coꝛpoꝛis de nobilitate 
generis oc oignirate feculi fi quío oe ipfa 
lufticta quafi oe fua pfumpferit cadiít.bec 
ille. Et ideo bac pꝛeſumptione non é teme 
re iudicañ.vnde extra oe pfümptionibue 
e,mandataoicitur.£x bac tranfacta ín te 
vitaoidicimue:y oe fübfequenti tua con 
uerfatione pſumamuso.⁊ extra oe piefüp. 
c.vlrimo oicítur pꝛimafacie fumitur ído 
neue nifi alíud in contrarii oſtendat᷑.Et ĩ 
€.vnico extꝛa de ſcrutinio in oꝛdine facien 
doof-.illü quem indignũ effc non nouit di 
gnũ oebeat cftimare.verum é tñ qp femel 
malue femp pꝛeſumitur malus oe re.iur, 
li.s.q7 Sccundo admonemur fugerc p:e 
fumptioné que cft peccati in fptim.f. Eccl. 
1.4;of Ne dicas in coxde ruo magna eft 
miſericoꝛdia oci ne ocfpe ruas iu pꝛeſum 
ptionem ſuperbã z temerariã:⁊ abſq; vllo 
timoꝛe ín peccatis ture firmã facias habi 


tationem , £r ideo pfümptuofüepectite 
vicirapud fe illud ocu.29. Pax crít mibi 
1 ambulabo ín pzauitare co:die meí.£tec 
cle .Sunt impij quí itafecuri ſunt squaft 
iuſtoꝛum facta abeant ⁊ ibidemadditi, 
Quia non piofert cito contra maloefüg 
filij bomini abfqs vllo timoꝛe perpetrant 
mala pᷣſumẽtes nimiũ.ſ. ð miſericoꝛdiadei 
vnde idem ſapiens hoꝛtatur ad timoꝛem 
contrariũpꝛeſumptioni.Ecc..di.de ptopl. 
ciatu peccatoꝛum noli effe fine meti neq 
addiciae peccatü füper peccati aneolef 
miſer atiodei magna eft multitudiníepet 
catoꝛũ meoꝛuʒ mtfercbirur.ppter queon 
níaoicit Zug. ſuper pᷣs.zi. Ancepo eftani 
muo humanus:⁊ fluctuans inter cófefio 
nem bunulítarie  audaciá p:efumptiólg 
plurumũq; hinc atq; inde cónmdttur aita 
impellitur vt ei in jsliber partcm cadere 
pꝛecipitium fit fi enim fe infirmítatipptie 
omit cx parte donauerit ⁊ in bác cogítà 
tionéfe inclinauerit vt oicat: qx mifericot 
dia orit omnibue peccatozbue in qbufll 
bet peccatio pfeuerantibuo tii credentib? 
qꝛ deus liberat ocue ignofcit ita in fincpa 
ratus cft vt nemo peat fideliũ iniquoum 
nemo pereat eoꝛũ qui fibi ofít quid fadü 
qputlibet facinoꝛibus « flagitije inquine 
quantülibetpecem liberat me deus miſi 
coꝛdia fua q: credidi in ipm. q: ergovoldt 
neminé perire taliũ cogiratione mala 
clinat impunitaté peccatoꝛũ t deus illeiu 
ſtus cui cantat miſericoꝛdia ⁊ iudiciinon 
fola miſericoꝛdia fcd ⁊ iudiciũ imenit ho 
minem malcoe fe pſumentez·a ad meriti 
ſuũ fine miſericoꝛdie dei abutenrem.ntaf. 
fc eft vt oamnct.bec ille. Et fic patet pare 
fecunda pꝛincipalis. 

¶ ]bare tertia loutue fermionie,tquá po. 
nunt nonnulla oc ocfpcrarione ad mm. 
riã que diximus in volumine 8 peccatío, 
" £rtio fatto oignum arbitro: efft 
.aliqua de vitio ocfpcrationte qno. 
darc Iam fm Ric.vbi füpza.q. cada 





eme — 








De pꝛeſumptiõe a oefpatióe mo .55; 


vefperatío vt alíquo mó tactu; eft magio 
opponitur ſpei d$ pfümprio.fuia ficut ſe 
babent pfümptio ⁊ deſperatio ad virtutẽ 
fpeisita fe babent pumptio ⁊ pufillanimí 
tas ad virtutem magnanimitatie.£5; 6m. 
phim. a.etbicoxi cto. magie opponit. ma 
gxanmitati pafilanimírao d$ pfumprio. 
€rgo magie opponitur fpet ocfperatto d$ 
pꝛeſumptio. Sed multa oe hoc vitio in vo 
lumine 9 peccatío diximꝰ 16 tría bꝛeuiter 
per modũ potius recoꝛdatiõis bic ꝓpone 
mue. imü quo dicetur fpecificatio 
¶ Sc cópiratio . ¶ Tertiũ quoq; oc 
teſtatio. C Quantũ ad pꝛimũ éfciendum 
fm Zho ſecũda (cóc.q.20.ar.i.2 Alexa. oc 
ales i ſecũdaparte in tractatu oe deſpatio 
ne ꝙ ocfperatio é peccatü op cófiftit in fal. 
ſa opinione:qua exiftimat venía; peccato 
ribue peuitenribue oenegari . £t ídeo fic 
motuofpei qui cófomníte: fe ad eſtima 
tionem veramteftlaudabilte « virtuoſus. 
⁊ ita oppofitue motus ocfperationie qhʒ 
confoxmiter eftumationem falfam oe oco 
eft vitioſus:⁊ peccatü. t non folii fimplici 
ter — fed peccatũ in ſpm̃.s Quod 
dedaratur $m Bo.in £0 oí 45.9. vltima t 
rũſione pꝛimi argu.cum hac diſtinctione. 
Quod aliqñ ðſperat aliquis ex puſiillani 
mitate ita ꝙ in ipaocfperatione non inue 
niat complacentià fed ooleat 4 renítítur 2 
tra ipam.s rüc non eft oicendü effe pecca 
tum ín fprii.e.quia ev taltoefperatione nó 
p:oicitur bomo Horn. Eſt z alia deſpe 
ratio qua quis deſperat diffinitiue abſcon 
deno fe quafi a facie diuine miſericoꝛdie 
ficut Cay; qui aiit. Ecce a facie tua etcía 
me bodie geñ. itij ⁊ bocfemp eft peccat 
in fpifi.o.quia é in contumelia; diuine mi 
ferico:die.cui ſuã pꝛefert iniquitateʒ ficut 
dixit Caymmaio: inquit € iniquitas mea 
⁊c. Et talie non tudícatur infidelis aut qꝛ 
talis bene ſentit de alijs lj oc (c male: aut 
eerte 2 uon eftimatoeum mifereri nó 
poſſe (ed poti? mifereri nolle, £t tale pcc 


catum femp babet coniunctam malícíam 
pꝛo co ꝙ quii ficoefperat ín tali culpa vult 
vitam,fuam finire. vnde taleo perfepe fi 
bitpfio inferunt moiem.q- faantü auté 
ad fccundü in bac parte que oicitur cópa 
ratio.Notandũ eft $m "fica. vbi ſupꝛa p 
peto: eft oefperatio d$ pfumptio:quia per 
befperationem volũtas totaliter a oco re 
cedit .non.n.inititur miſericoꝛdie quá com 
temnit:a nec iuſticie quá refugit per pfü 
ptionem aüt tenditur in ocum lʒ inoꝛdina 
tespeíue vero eft toraliter ab co recedere 
^ tn nullo fibi initi j$ (noxdinate ei initia 
in ipm tendere. ꝛeterea p oefperató 
nem contemnit diuina miferíco:dia: fcd pᷣ 
fumptione parupenditur ci? iuſtitia. Pe 
ius aüt eft contemnere diuinam mifericoz 
diam d$ paruipendere oct iufticiam:quía 
qᷓ;uis in oco fint eifdem nobilíratio miſe 
ricoꝛdia:⁊ iuſticia cum in ipo realiter fint 
ídem effectue tñ miſericoꝛdie füperexal 
tant effectuo iuſticie:iuxta (llud Jaco.ſo 
mifericoxdía füpereraltat iudiciüiteü ergo 
duoꝛum vitioꝛum oppofiro:i eiufdem vir 
tutis:ſint illud magie opponit virtuti qð 
eft peius.magis opponit fpei deſperatio 
qᷓ; pfümptio.qr £uantü ad tertiü in bac 
pte quodof octeftatio, fciendü é oefpera 
tionem effe deteſtandã tripliciter. "fRóne 
ſAuctoꝛitate.⁊ exemplo.q qo:to róne fic 
fllud füme ẽ deteſtandũ qp eft alij pecca 
tio grauius. Sed oefperatio eft peccatoy 
maximoꝝ grauíffima.ergo zc. Ztd cui? 
róníeocclarationem ftiendü ßm Alex.de 
alin ba pte in tracratu oe oefpevatónc.£t 
tbo.fa Pe.q.20.ar.5.c dsuíe peccatũ deſpe 
rationief3 fe leuius fit infidelitate ⁊ odío 
quía matue peccatü eft offendere deum i 
fe i offendere cũ putpticipatmr a nobío, 
Sed infidelítaepuenit ex boc ꝙ bomo ip 
fam dei veritatem non credit. Odiũ vero 
bet pueniter bocq voluntae oie ipfi oí 


uine bonitati córraríatur.oefperatio auté 


otrariat ei &m qp eiue bonítae a ir ptí 
pd 














Sería tertíapoft ſecundã offíci in quad ragéfung, 


eipatur.ergo ßm (c loquédo maíue pecca 
tum eft non credere dei veritati: vel cíue 
odiſſe bonitatem qᷓ; nõ fperarc ab co falu 
tem.zíttamen loquédo quo ad noe pecca 
tum ocfperatiouio é periculofi? quodpbo 
triplic rõne. Pꝛimo róne ámiffibilita 
rt9.ficillud per quod rollif in bonis act 
buo cóffantia vcl pfeucrantta:vel finto có 
fidcntia cft periculoſſus:ſed p oefperatio 
nem in rebue laboztofis que ad vite. pfe 
€ríonem ptinent perditur conftantta tol 
litur pfeucrátia cui principaliter merceo 
redditur ⁊ pꝛiuat fe ocfperane oc. cófiden. 
tia finiv.ergo ac. Secido idem ꝓbatur 
róne infanabilitatio ſic. Sicut.n.m̃oꝛbus 
incurabilis periculoſioꝛ é curabili.irà pec 
catum qd nundsfanatur fed tale cft pecca 
tum ocfpatónie iuxta illud Sjerc.is.plaga 
mea f.ocfperationte renuit curarí. £t uló 
39 Jerc. inſanabilis fractura tua peffima 
plaga tua,ergo ac . ¶ Zertio ídem pbat 
rónc uiclinabiliratis fic.illud peccati per 
quod indinatbome ad omne mali ⁊ p qð 
vetrabítu: ab oi bono é grauius « ceterío 


.periculofiue fed ocfperatio é buiufmodi : 


qꝛ ſicut per fpé reuocatar bomo a malto 2 
p:ouocat ad bona oia pfequenda ita p oc 
fperationé nufericozdic oci quafiad omia 
mala plabitur abſq; freno.vñ füp illo ver 
bo puer.t4.Si ocfperauerte lapfüe ín oie 
anguftie iminuerur foꝛtitudo tuaglo.q.o. 
Si ocfperaucrio oc venia ín oie anguftie.. 
⁊ in.d.t.vel pſccutionis iminue£ fostitudo 
tua Crefiftendi oyabolo  tétationi Sicut 
n.fpco ẽ qua oĩa mala ĩminentia cóftanter 
⁊ libenter ſuſtinenk ita nulli peccatum tm̃ 
minuit foztitudiné mentis d5 deſperatio. 
vifi aliagL.füp pdictío verbif Si deſpa vis 
dicit. Nhil abius deſperatione d$ q 
hüerit a ĩ geñralibꝰ huiꝰ vite laboꝛibꝰ ſijc 
eübit 7 qð petuo ẽ in fidei certamine cóftá 
tiam pdit.D ibi. edo tdé pbaf auctoꝛi 






tate. Naã.⁊ "RED . An ignoꝛas  piculo- 
fa fitoefpatio,z Job.is. Hõ credit f, oefpa; 


tus cp reuerti poffit oe tenebris ad little 
circofpectano vndíqs gladiũ. £t puer & 
impius cá ur pfundü peccato: venerit 
tenu fj fequit eũ ignominia  obpiobi 
£t fere.i8.ocfperauimue poft cogi 
nco nf'ao ibimue « piauiratem coxdionfé 
faciemus. Et Apls ad eph. A.oiciroefpttá 
teofeipos tradidcrunr impudicidie, Ec 
quantü malu; éocfperatio.ppterea Hug. 
oicit. 24. .5.c.coriptan£ .ficur neceftot 
aliquo deſperandũ aut cótradici oco pót 
ne refpiciat ⁊ oct pniam. accepro Deni 
cio cótribulari cótritiqs coꝛdis a reatu. 


uis tuftc danationis abfoluat oarmnatum. 


qué ipfe nonoánat.£t.5:..2.c, aficillama 
ve pc.oi. 4.c.t fcribit. IHemo ocfperandüs 
eſt dũ i.oc co:poze conſtitutus eff. quá 
nunds q9 difidentia etatis oiffert.confillo 
maturio:e pficitur . qr Tertio idem pbat 
exemplo. Nã Caym ppter ocfperationg 
danatus eft qñ dixit mao: eft iniquitas 
mca 5 vt venias merear.glo dicit ment 
rie caym:q: maio: eft oct miſericoꝛdiaqᷓ 
omnii boium miſeria. Et (ó Amb de eíüs 
peccato ín lud⸗ paradifo.c.29. dicit ficbo 
nüeft condemmarí m peccato 4 flagellari 
in delicto vt cũ hominibus flagellemuró 
níqs Caym qv vouit crinem negare indi 
emuo iudicatuo eft qui puniꝛek ín pectato 
fed remiffu é fine reſcripto pene fortafft 
nonmaio: crimine fratricidij. 3llud eni 
cómiffit in fratrem ds facrilegiquodátmó 
ercdidit mentiendũ oíceno neícíoanüquid 
ego fratrío mei cuftoo füm2cideo cafa 
te: oyabolo eiue acenſatio referuata éyt 
c eius angelis flagelletur quí cum botui 
nibus noluit flagellari deniq; oe talibiis 
victi cft oeclaratío moꝛtis eoꝛũ:ꝛ cum ho 
minibue nó flagellabunk. hec ille qox 
terea ꝓpter deſperationeʒ iudas penitut 
fed male nam laqueo fc ſuͤſpendit ; ide 
oe pc.oi.s.c.fiue aũt. Et. 4. ſen di £o cidit 
leo papa inter omnia ſceleratio onmibue 
o 3judainfelícios. omnibus eztitiffiqui 












pros 


e qam 


* 





De magnani.ſimul c pufilani. fermo. 34. 


von penttentía reuoeautt ad oiim : fcd de 
atio traxit ad laquei. bec ibi.deteſtã 
a igi fiuc eft 4 fugienda deſperatio om 
niam vitioꝛũ fcelerattffima . Nec aliquie 
iudicandus eft tanqᷓ; fitocfperandum de 
Pie Augu. vt babetur ín fo fen.oí.45. 
fic dicit Ze nullo entm deſperandũ eft d$ 
diu pacientta ocí ad penítentiáeum addu 
cit.pagan? eft bomie iudeus eft bomine 
infidelio eft boie ſciſmaticus € bemic qd 
fcio ficrao meer catholicam pace; 
fcquatur eatbolícam veritatem. Quid fi 
iſti quoe in quocunqs gencre. errozío no 
tas ⁊ tanj$ deſperatimimos dama ante 
qᷓ; finíát vitam banc agunt penitentiam 
inueniũt vcram vitam in futuro? nollíte 
ergo oc bie ante tpᷣs quicqᷓ; (udicare.bec 
ille.ne cum (uda perfidoocfperatoqs oam 
nemur.fed poriue cum petro fideli de do 
mini bonitate fpe; habẽtes lachꝛymis fa 
cinoꝛa noftra tergendo veniam confequa 
mur «gratíá:qua gloꝛie efficiamur digni 
tfo pꝛeſtante qui visit « regnat. in fecula 
ſeculoꝛum Amen. 


¶ Feria quarta poft ſecundam dñicam ín 
quadrageſſima de magnanimitate ſimul 
4 putilanimitate.Srmo.a4. 


Oteſtis bibere calices 
qué cgo bíbituruefus? 
oicunt ei :peffumtue . 
Scribũtur bec Mat. 
20.⁊ in euãgelio.oc. fe 
rie. Satis me dixiſſe 
arbitro: fratres i chꝛi 
fto caríffimi ſuperioꝛibus ſermonibus oe 
vitijs « peccatio qui. pꝛincipaliter virtuti 
fpeirepuguare videntur oc vitío.f. pfum 
ptíonio: inigtatis ocfpationte iccirco ot 
gnũẽ aliqua pcurref vesbie ſuccitis ð ma 
guanmitatie virtute ↄtraria pᷣdictis pec 
€atio vt ⁊ piicipaliue pufilanumitati q ér 
videbit ẽ —-— — oppofita potiſſime 
Sil ———— —— — 
adrenal e Loy 


"pat 


reperik. Quã magnificentiã fic comẽdare 
poſſumus ex ꝓuerbijs ſapientũ vbi dicit. 
Nunqᷓ; periculũ five piculo vincit: nibil & 
magie in rebus büante.vr aius magnað 
ſpiciens qua ey re iuterrogati Jacobus ⁊ 
Johãnes filij zʒebedei aofío nfo n verbis 
pꝓpoſitis oi.potcftío bi.c.q.ego.b.ſuʒꝰ bac 
magnanimitate virtuofi riiderunt poſſu 
mus:⁊ pati oía amo:e tuo. volume dió (n 
pᷣſenti ᷣmone tria ofideranda occurrunt. 
€ Pꝛimũ quoꝛũ of entitas. ¶ Scðm oí 
gnitas. ¶ Tertiũ quoq; contrarietas. 
Pars pꝛima huius ſermonis in qua ð 
daratur quid fit magnanimitas ⁊ qũo eft 
circa honoꝛes. 

Rimo igitur eſt ſeiendũ ßm pfim. 
P 4. ethicoꝝ qp magnanimitao eft fe 
ipi dignũ eftimare magie dignius exíte 
bec ille. Ad quoꝛũdeclarationem tree có 
clufioneo anotant. ¶ Puima quarü oicit 
obiectio. Scða vero fecuratio . ¶ Ter 
tia aũt oꝛiginatio.CQuantũ ad piimáo 
clufioné que of obiectío cft fciendü 5 pb; 
4 ethico ꝙ magnanímitae eft circa bono 
res ⁊ inbonosxationce, ¶ Ad quo: decla 
ratõeʒ dicit tbo.Pa ßſe.q.exxix.ar.i.ꝙq ma 
gnanimitas exſuo noie ipoꝛtat quandã ex 
tenfioné ai ad magna. Cöſyderatur át ba 

bitudo virtutis ad oue. €lno qde; mó 
ad materiã circa quá operat. (7 Zllío mó 
ad actũ ꝓpꝛium:qui cófiftit in debito vfa 
talis materie:⁊ qꝛ habitus virtutiſpunci 
paliter ex actu oetermínat ex bocpicipa 
liter aliquío dr magnanimus qp animáü b; 
ad aliquem magnũ actü aliquis ait actue 
pótoici magn? oupliciter . «7 Unomodo 
fmppo:tionem.alío mó abfolute qr £a 
gnue qdem pótoicíactuo fm ꝓpoꝛtionẽ 
2 qui confiftit ín vſu alicuius rci parue vT 
mediocri puta fi illa re aliqe optime vta 
tur. Magnus vero actuoé fimpliciter 4 
abfolute actue q cófiftit (n optimo vfu ret 
maxie. Res aũt que i vſũ bote veniüt füt 
reo exterio:ce inter d fimpl maxiniue 
pU 




















Feriaquarta p? ſecundã dũic din quadrageſim 2. 


€ bono: $m phim. 4. ethi. i6 in.l xt vim 
ff.oc iu.⁊ ture dicit Baldus. Qð metue 
honoꝛis eſt iuit? metus. Rõhuius é quía 
honoꝛ ẽpꝛopinquifſimꝰ virtuti nam ẽ re 
ſtificatio quedam cxiſtens oc virtute ali 
cuius tur ẽt qꝛ oco ⁊ optimis exhibetur 
tum ẽt quia lomines pp honoꝛem ↄſequẽ 
dum ⁊ vituperiũ virandü alia oia poſtpo 
nunt.vfi phs.i.Icono.dicit.ulto gra 
uius aliqe fert . fi honoꝛe pꝛiuek d3 fi bo 
na fibi aufferantur .&icergoaliqeof ma 
gnammufey his que funt magna ſimplici 
tera abfolute ficut of aligs foꝛtis ex bie 
que funt ſimpliciter difficilia.⁊ ideo confe 
quens é ꝙ magnanimiras ofiffat circa o 
nox 9. 1239 ft dicatur magna vidc£ per 
tinere magnanimitae ad pfecutioncm d$ 
sd fügam.oicitur.n.magnantm? qꝛ ad ma 
gna cedit. Sed virtuoft nó laudantur cx 
boc q honoꝛes cupiũtſed magie ex boc 
ty coofugiuntergo magnanimitao nó ẽ 
circa honoꝛes. ¶ Zld boc refpon.$3 Tho. 
vbiſupꝛa in folutóe vlti.argu.ꝙ illi q oté 
nũt honoꝛes: boc mó q pꝛo eieadipifcen 
dio mhil incõueniẽs faciũt nec coe nimio 
ep:eciátur laudabileo füt 5i quo ait fic 
oↄtemneret honoꝛes vt nó curaret facere 
€a que funt digna honoꝛe oc vituperabi 
le effet ⁊ hoc mó magnanimitae eít circa 
bonoxé vr. f. ftudeatfacere ea que funt oí 
na bono: nó tfi fic vt ꝓ magno eftimét 
bumanü honoꝛẽ. £ft ſciendũ ti qp magna 
nimitas nó eft circa quoſcũq; honoꝛes fj 
circa magnanimoſ.Nã queda füt paſſiões 
quemagná labét vim refiftédi pzincipali 
ter róni ex parte.paſſionis. Quedã vero 
€y parte rcy picipaliter que füntobiecra 
pafftonu; paffio-ce át nó babent magná 
vim repugnádi róni niſi fuerũt vehemen 
tcs co p appetu?fenfiriu?in quo fünt paf 
fiones naturali. fubdit róní ⁊ iõ vtrtuteo 
q̃ ft circa huiuſmõi paffióeo nó ponũtur 
"nificirca id qð ẽ magnanimũ tipfio paffio 
nibus ficut fo:titudo é circa maximos ti 


moseo 2 audacias. Tempantia tefta 
maximaꝝ oclecrationü ocupifcétiae emi 
füetudo é circa maximas irae. Paſſies 
st qued; fit magnam vim repuguádi oy 
ipfis rcb? cxteriozibus que funt paffioni 
obiccta ficut amo: vcl cupiditae pecunie 
feu honoris c in iſtis o5 cffc virturé-nófo 
lum circa íd qð é maxunü m ciofjétcira 
mediocría vcl maio: quía ree exterius 
exiſtẽtes ét fi fint multü parue ſunt multi 
appetibiles vrpore neceffe ad vitüboisat 
idco círca appetitũ pecuniay fnt oue vir 
turco.vna gdem circa mediocree «mode 
ratoo.f.liberalitas alia auté ctcarmagnás. 
pecuniae. f.magnificétia.a fümliter etiam 
circa honoꝛes funt due virtutes vna qd 
circa mediocree honoꝛes que innomiatg 
cft.zilia eft circa magnammoe honoꝛes 
que oicitur magnanimitae.£r idco ppt 
dicen.eſt p materia magnanimttatteeft 
magnus honoꝛ  adilla rendir magnani 
mus que ſunt mago bono:e oígna.dfit 
patct piimum.q- f2uantü ad fecundá coy 
clufioné que of . Securatio.ẽ ſciendũ ſ 
Tho.vbi ſupꝛa ar.7.09 Securuas alique 
modo pertinet ad magnanimitaté..IHam 
phs in fcáo "Ibeto:. oicit qp timo: fadt 
homines cófiliato:xee inquantá.f.babat 
curam qualiter poffint ca euadere queti 
ment. Securitas ár dicitur per remorio 
buíue cure quá timoꝛ ingerit.⁊ ideo fct 
ritae impo:tat quandá perfecrá quierun 
animi a rimoꝛe ficut fiducía ipo:arqud 
dam robur fpeí.ficut auté ſpes owecteptr 
tinet ad magnanimitatem sita rimo: dirt 
€te pertinct ad foꝛmidinẽ 4 idco ficutfit 
cia iniediate perrinct ad magnannitàlg 
ita ſecuritas inmediate peranet ade 
tudínem.£onfideron.cft tũ op ficurípet 
cã audacie ira timo: é cáoefperatióio. lt 
idco ficut fiducia cx ofcquenti pertinet 
fosritudinem inquantũ vtitur audacittt 
4 fccuritae exiftenti permet ad agria 
mitatem mquantũ repellit oe(peratian 











De magnani fümul « puſilani. Pmo.54. 


vfi Tullius in pꝛio oe officijo bicit ꝙ ad 
magnanimũ pertinet nce perturbationí 
anim neq bomini neq fo:tune fuccübe 
rc j ín boc oſiſtit hois ſecuritas crgo fecu 
ritas ad magnanimiraté pertínct co mó 
quo oictüé.picit.n.phe in. 4. etbí. feto ma 
gnammi in magnie bonozibue nó extollũ 
tur «in paruie nó conturbátur.4 filr fe ba 
bent i inbonoxatione £2 fi otra predicta 
arguat fic gfido:9 in libꝛo ethimo.dicit 
fecirue dicit quafi fine cura ( bocvf effe 
etra virtuté que curam b3oe rebue bone 
ſtis $m illud aplt fecüde ad theſal.ſecũdo. 
Sollicitecura teipm pbabilem exhibere 
deo ergo fecuritao nó pertinet ad magna 
nimitatéque operatur maguii in oib? vir 
tutibue.q. Ad boc refpon. ꝙ nó quelibet 
fccuritae é laudabile f quando oifpomt 
algo curam poutoj.z in quib?tímere nó 
oʒ. Et boc modo eft odecene foꝛtitudinis 
magnanimitates ⁊ fic ps em in bac parte. 
¶ Quantũ ad tertiá ↄcluñonẽ que of oꝛi 
| pes fciendü fm £bo.vbi ſupꝛa ar. 
.q9 D5a fo:tume viden. oferꝛe ad magna 
nimitatẽ vt vlt pfioi.6.etbi Na magnani 
mitao ad 0:0 rcfpicit:ad honoꝛẽ qdé ficut 
ad materiã:⁊ ad aliqd magnum opandug 
ficut ad finé.ad vtrüq; át tftoy bóa foꝛtũe 
coopant᷑ q: cni bono: vírtuofio non folá a 
fapientibofj éra mulntudine exbibet que 
maxia eftimat ifta exterioza butufinói fo: 
tunc.S'it ex ofequenti vr ab eío maio: bo 
no: exbibeat bio ab? aſſunt exterioꝛa bo 
ma fo:tune.Simili érad actue vírrutü o 
ganice bona fortune deſeruiũt qꝛ per diui 
tiae amicos datur nobis facultas operã 
di ⁊ iõ manifeſtũ eft qp bona foꝛtune coͤfe 
runt ad magnanimitaté . £25 ſidicat᷑ nul 
lue virtuofus cótcmuít ea qbite iuuatur 
Sed magnanim? conténit ea que ptinent 
ad exrerioxé fo:tuná.otcít eni ulli? libꝛo 
pꝛio de officije qp magnus anim? ín exte 
rioꝛes reo ocfpiciédo comendatur crgo 
magnanimitas nó adinuat a bonis fo:tu 


ne. Ad boc refpon, qp magnanimꝰ exterío 
ra bonacóténit inquantü non repu at ea 
magia bona p:o quibue oebeat indecens 
facere. IBon tfi quantáad boc ptemntt ca 
quin reputet ca vrilia ad opue virtutis 
exequen.Sufficit pꝛo parte puma huius 
ſermonis. 

«t bare fccunda buíuo ſermonis in qua 
declaratur ꝙ magnanimitas eft virtuoot 
gua ⁊ laudabilis. 

& Ecundo ctrca: magnanimitatio oí 

gnitatem tría notãda ſũt ¶ Pꝛĩo 

notandũ ẽ ꝙ magnanimitas ẽ virtus mo 
ralis:bona ⁊ laudabilis.q9 fic declaratur 
$m Tho.ſecũda fecide.q.r9.ar. 5. Ia ad. 
rónem virtutio humaͤe pertinet vr in rcb? 
humanis bonum rõnis fuetur qð cft bo - 
mum ppofitum boíe .inter cetera ãt rco 
umane exterioꝛes pꝛecipuũ locü tenent 
bonoxes vt ín parte p:ccedéti oictum cft 
4 inde é p maguanimitae que modum ró 
nie circa magnos honoꝛes ẽ virtue. quía 
virtus cófiftit in medio fcóm. plim in .4. 
eti. a Pagnanimue eft qð magnitudine 
exerccmuo inquantá. f. ad maxima vt oj 
tendit.&a&»ediue át eſt inquantũ.vʒ tendit 
ad ea que fnt máximafm rationẽ. Iqeir 
coof virtugſus eo q fm oignitarem ſeip 
ſum oignificat vt oicít pbo ibidem qt f. 
nonfe exteridit ad. maíoza d$ eft dignus 
vii phᷣs.4 .ethi.dicit.aagnanimꝰ bonia 
cxiftéo oio deriſibilis é quia pꝛauꝰ nõ eft 
bono:c oignue . Oð fi dicat nulla virtue 
opponitur alteri virtuti.SSed magnammi 
tae opponitur humiliteti.am magnani 
mus fc oignü repurar magni alios con 
ténitvt of in.a ethi.ergo magnanimitas 
nó ett virtuo.Zld bocreípon.£m Tho vbi 
fnp:a in refpófióe argu.4. Oð in boic re 
perítur aliqd magnüq9 ex dono oci poff 
det aligo ocfect? q cópetit ei ex infirmi 
fate nature , AMagnanimitao fac ergo q» 
hó fe magni digmficet fm cófiderariócy 
donoꝝ que poffidct ex ðo. vñ fi 5 magni 




















Feria quartapoftfceundd oficdin quadragefima, 


animi virtutẽ magnanimitas fac ꝙ ad i 
fecta opa virtutis tendar.£i fili oicen.el 
be vſu cuiuſlibet alter? bent puta fcic vel 
exterioꝛis foꝛtitudie humilitas át facit ꝙ 
hõ ſeipᷣm puipendat £m ↄſiderationẽ pꝛo 
pꝛijdefceiꝰ. Silr ⁊ magnanimitas ↄtẽnit 
alios ßm ꝙ deficiũt a oonio dei mõ enini 
alios appciatur qp eis aliꝗd indecẽs fa 
ciat fj humilitas alios honoꝛat.⁊ ſupioꝛes 
eſtimat quamũ in eio inſpicit oc donis.vñ 
vé viro iuſto of in po. Zíd nihilũ deductꝰ 
eft in cófpectu eiꝰ malígn? qð pertinet ad 
contéptum maguanuni. timentes át dñm 
honoꝛificat ꝙ ptiet ad honoꝛẽ bumilío , 
Et fic ps qp nó fünt he oue virturee otra 
ric qᷓ;uis tn otraria tendere videantur ꝛ 
pꝓcedunt ſm diuerſas cõſider atiões. Eft er 
go magnanimitas virtꝰ. Nã Pm plim. 4. 
ethi. Magnanimꝰ pmprue ébenefacerc 
beneficiatꝰ verecõdatur qꝛ boc ẽ excelli ⁊ 
ipſe ĩ bono a nullo vult excelli 4 ſi beneſi 

cia recipiat fp ſtudet maioꝛa retribuere. 

Et iteꝝ ibidẽ dicit.agnanimꝰſe b; dfi 

nulliꝰ egeat:alijs át fir pmptue miniſtra 
re iteꝝ addit.Magn animus magie cu 
rat veritaté d$ hominũ opinionẽ que oĩa 

fünt virtuofa « laudabilía ergo «€, q- c 
cũdo notan.é qð.aMagnanimitas é virt? 
fpéalio q: phs in.a ethi.diſtinguit ed con. 
tra alias virtutes. Naã 6m Tho. fcóa (cóc 
q.ias.ar.ꝛ.in picipio.ad fpecialé virtuté p 
nnet ꝙ modi rónte in aliqua materiade 
tcrintatapóat, aPagnanimitafátipóit mo 
dü rõunis circa oetermíatá materia, f.círca 
bonoxe vt oícté. 6m eundé doctoꝛẽ. Ho 
310: dt f3 fe ofiderat? é quodd.i bonũ fpále 
Et 6m boc maguanimítae &m fe cófidera 
tà é quedáfpecial vírt? 5 qꝛ bono: é cu 
iuſlibet virtutis pᷣniũ vt diẽ pBo pito 4.4. 
etbi. Jõ cx ofiti rone ſue materie refpicit 
oẽs virtutes, fic p; 6m bui?ptis.q er 
tio notãdũ ẽ ꝙ magnanimitao aliquo mo 
do ptinet ad foitítudiné . Nã vt dictũ cit 
picipalvirt? eft ad qui htinet audacé ge 





neralé modüvirtutio cóftituere in aliqui. 
materia picipalt.f $3 Zho. ſecũda ſche q. 
1:.ar.s iter alioo generales modos viri 
tie. vn?cft firmitas ai q: firmiter febére 
reqrítur toi vírtute vtor fcóo Pies. 2] 
pue tñ boclaudat in virtutib? qii id 
arduũ ducũt ín qbus dificillimũ  fumita. 
tez ßuare.⁊ iõ quito difficiliꝰẽ in aliquod 
arduũ firmiter fc hẽᷣre tito pꝛicipalion el 
virt?que carea illð firmitatẽ pſtat aio diff 
cili? ãt ẽ firmiter fe hẽre ĩ pericul moꝛtio 
ínqb? firmat aluʒ foꝛtitudo d$ w alijs bo 
niefperádiovl'adipifcédio ad que confi 
mat magnanimitas qꝛ ficut ó maxicollí 
git vit ſuã (ta maxie rcfligit moitiopiai 
lü Sic ergo pj qp magnanimitas cóuenit 
cũ foꝛtitudie inquanti cófü'mat aíuy. circa 
aligd arduüocficit ab ea ác in boc ꝙ cófir 
mat aium ín eo circa q9 facilius é fuac 
firmitaté vñ magnaulmitae ponifpefoti 
tudinis q: adiũgit ei fic ſari a pᷣncipali vñ 
Au.in.ali.de ci dei.c.ꝛ.ponĩt magnanimt 
tatẽ eẽ ↄrẽpnere di.Si róné oiligéti? có 
lae nec ipa qdé ai magnitudo rectanoidt 
vbi qfas nó valédo tollerare vel queque 
apa vcl aliẽa pcá.feifs interimit , magna 
méo ifirma oepbédit.que ferꝛe nó póryd 
ourá ſui co:die ſuitutẽ.vl ftulcá vlt opi 
nionẽ:maioꝛqʒ aiue merito dicẽdꝰẽ q viti 
erũnoſaʒ magie pót ferze d$ fugere «bu. 
manü iudicii maxieqs vulgaf.qà plerügj 


' caligine erꝛoꝛis ĩuoluit 9 ofcie luce acpurí 


tate oténere hille. Et fic ps paro fccundi 
buíne Pmonío, 

¶ Pars tertia buiue ßmonis in quade 
claratur quomõ puſillanimitas é peccnũ 
a opponitur fpei ⁊ magnanimitati. 
TIT Ertio pᷣncipaliter oícenda füntll 
JR A qua pufillanimitate magnanimi 
tatí5:ia.vbirría bꝛeuiter confiderabü 
4 Pꝛimũ qrüof offenfio. q- Scri 
47 Xertiü declaratio. Quantũ ad mii 
of offenſio. Sciendũ € qj pufillanimitasé 
petii q9 pbat tic, nibil imoxib? holumel 














— 








foe magnani ſunul z pufilani. fimo; 


vítan.nibil peccati (5 pufillanimitae € ví 
táda of n.ad £Col.s.preo nolite ad idigna 
nonẽ puocare filios vfoe vt nó fiát pufil 
lo alo ergo ẽ pem̃. Hã $5 Tho. ſecũda fcóe 
QJ55.ar.p:io.f2€ illð qp cõtrariat naturali 
fndinatiói € pari q: 3xa£ legt uaturc.ineft 
at vnicuiq; ret natural icliatio ad exequé 
dã actiõeʒ cóméfüratáfuc potétie vt pain 
eib? rcb? uaturalib? ráaiatio d inalatio. 
fi aür p pfüpttoné aliqo cxcedit ꝓpoꝛtio 
né ſue pᷣotẽtie dũ mtit ad maio:a q3 poffit. 
itaetiag pufillanimie ocficit a ppo:tione 
fue potẽtie dũ recufat i 1d tédere q8 ẽ fue 
petérie oméfüraci. vfi pfo. 4.ctbi diẽ pu 
fillanie é q minoꝛibꝰ 5 dignꝰ eft ſeipſiiʒ 
oíguificat fiue magnis fiuc puis fiue mo 
dcratio dignꝰexiſtẽ s. £t iõ fit pſumptio é 
pati tra ⁊ puſillanimitas Et indc € q» fu? 
q scceprá pecuniã dñiſui fodit ĩ terzá nec 
epat? ẽ ex ea pp quandá puſil lanimitaté 
«timoxé punit a dño Eat.ac.⁊ Z.u.I9. vñ 
^ plevbi tup addir.pulillanteoignue exi 
ſtens bonis puatfeipm qpue oign*cft pp 
pigrítiá q: nó vult fc ingercre magnis f3 
füáoignitaté «boc éqi fe ignoꝛat dignuʒ 
mago cá fit oign?s fic p5 pta ↄſideratio 
m bac pte qp Quantũ ad fccundá ofidcra 
tioné quc of rfifio , €i foꝛte 3 p:cdicta ar 
guerc£ ep puſillanimitas nó cét pai qꝛ.ſ. 
€roipcó aligs cfficif malus fit ex ot vir 
tute al'qe efficit bon? f pufillanimis nó é 
malsyt dicit pfio, A etbt.ergo pufillanimt 
tas nõ ẽ pem̃ Ad boc reſpon.ꝙ pBo noiat 
maloo q pximio inferũt mala « nocumen 
ta abm h pufillanimie nóof mol?qinullt 
fcrt nocuméta nifi p accidẽo.ſ.niſi inquá 
tũdeficit ab opib? qouo poffet alios tura 
re.otcit enĩ Gꝛe. in paſto:ali.Oð q pdetfz 
vülirari primo in p:edicariéc refugiũt 
fioiftrícte iudicérur ex tantis rci funt ex 
quátio veniéteo pdeffe potuerũt. C Pꝛe 
terea fioícafiecelia. yx feriprü eft ninm 
ormío peccatteft füpbia  pufillammitas 
—— füperb? extollit (c: 





fup:a id qð C. pufillanimíe auteʒſubtral: it 
fc ab ipfio quibue éorgnue . ergo pufilla 
nimitao fi € peccati. Ztd boc refpó.o etiã 
puſillammitas aliquo modo ex ſuperbia 
põt oꝛiri oum.f.quio mmis ſenſui pꝛopꝛio 
innititur quo reputat fe inſufficicntem ad 
earefpectu quoꝛũ ſi fficiemã babet. vnde 
oicitur ppuer.26 . Sapientioꝛ fibi piger vé 
dct fepré viis loquétibus fitae IBibi.n. 
pꝛohibet vr aliqo ſe quantü ad aliqua vci 
ciat 7 quantü ad alia fc in ſublime extollat 
vnde $£:e.in paftozali oc ag oy(c dicit ꝙ 
fupbue fo:raffe effer fioucatü plebie fime 
fine trepidatióc ſuſciperet.⁊ rurfue fupcr. 
bue cxifteret fi actouorecufaret imperio 
obedire. Pꝛeterea fi dicatur qp quandoq; 
viri fancttoígnificantfc minoꝛibus jj fint: 
oigni.Sicut parer oc moyfe «ere. quíoi 
ent erant cffício ad quod. affumebantur 
a deo qð tamcn vterqs eoꝛum humiliter 
recufabat vt habetur Exo.tertio.c.non er 
go puſillanimitas cft peccatü . Zld bocre 
fpon.q: Aoyſes « Jere.digni erant cfi 
cic ad qð diuinitus cligebantur ex diuina 
gratia.Sed ipfi ppie infirmitatio cófide 
rante iufufficientiárecufabát:inon ramen 
pertinaciter ne in füpbiam laberétur z fic 
p3 ſcðᷣa ↄſideratio.QOuantũ ad tertiá que 
of declaratio.ẽ diilucidan. cui virtuttop: 
ponit putillanimitae.fm eni Tho.vbi fug 
r2. "Ric Ó.5 0126.9r. 6.0.5. opponitur 
fpci ꝛmagnammitati qð fic declarat. Naʒ 
ty opponatur ſpei dupliciter pót intelligi 
f.aurgenerahter aut ſpaliter Prio mó ot 
co qppufillanimiteeoppomt fpcí q: ſub ró 
ne qua é vini.opponit (pei füb róne d cft 
yirt?que ẽ oppoſitio:nõ $5 otfferétiao fre 
cificas h gcneralee Stðo mó.f.fpáliter.ou 
pliciter £ritelligi.f.auridirecre« mediate 
aut directe ⁊ ĩmediate. Pꝛio mó puſillani 
mitas opponit ſpei:⁊ cuicũqʒ vᷣtuti qr oce 
virtutes iter ſe ↄᷣcoꝛdãt vr ĩfra oſtendel 7 
fe mutuo coadiuuant.⁊ idco vitiũ directe 
^ [imediate-cppofitü vni virtuti per confe 























S ena quinta poft fcóam dñica in quadragefima. 


quens índirecte « mediate oerogat in alí 
quocuiciiqs virtuti. CSecũdo mõ.ſ.dire 
cte ⁊ imediate:opponitpuſill animitas ma 
guammitatißʒdefectũ. Sicut.n.ꝑ magna 
nimitaté bó fe oirigitad opera digna ma 
guo honoꝛe cómenfürara fcu ꝓpoꝛtionata 
dignitati ſue vt dictũeſt. Sic homo p pu 
fillanimitatc; retral»itfe feu reſilit ab ope 
ribue dignis magno bonor ꝓpoꝛtionatis 
oignitati ſue. Sed hoc mõ non opponitur 
fpeuq arduum reſpectu cuius ẽ virt? fpei 
aarduü refpectu cutue eft pufillanimtae 
non funt rónie eiuſdem cũ bonü arduum 
Q9 eft obiectüfpci fit ſupꝛa bois naturalé 
facultatem « bonu arduüin quod. tendit 
magnanimítao 7 a quo refilit puſilanimi 
tas C infra bominienaturelé facultatẽ.op 
ponitur ergooirecre tpi magnanimitatí. 
Vii t pDo. A etbiconm dicit.Oð pufillani 
mítafépeio: pfumptitate 
ti opponi que é magnanimítao . Clelim? 
igitur fratreo oilectiffimi vere magnani 
mce eé reiecta oi pufillanimitate: qz vt il 
le poetarü eximius maro cecinit , Zfuden 
tes foꝛtuna iuuat.benignus ẽ equidẽ dñs 
⁊ nunqᷓ; oe fe pſumentes deſerit:qua de re 
maguo cüferuof- ad dñi pedes accedam? 
7 ab co interrogati poteftíe bibere calicé 
quem ego bíbiturue (üm fiue vt melíuo 
dixerim quem ego bibi ci iobáne« Jaco 
o.rfideamuo.poffümuo. fuod dñs ipe 
Jeſus benedictus nobis pᷣſtet qui viuit ⁊ 
rcgnat com patre ⁊ ſpiritu fancto in ſecula 
ſeculounm. Amen. 


agne virtu 


¶ Feria quinta poft fecundi dñicam in 
quadrageſſimade repꝛobatione gule que 






Mago i 
——— 


b 





H eft contraria carítati ꝓpꝛij coꝛpoꝛis ⁊ ani 
e$ VA L'ate Sermo as. 


f&moquidam crat oí 
ues ⁊ induebak purpu 
ra ⁊ biſſoa epulabatu: 
quotidie ſplendide.ſcꝛi 
bunt ec verba lu.16.2 
in cuágelio occurrétio 


feríe.Gapientiffimi Galomonfofententü 
eft fratreo in chꝛiſto cariff.mi £cd 374). 
ꝓpter crapulam multí perierunt, dust 
miam equidẽ diuus IPrero.confirmatoid) 
confe.oi.s.c.IBe tales ypocrates oot 
i amphoꝛiſmis craſſa ⁊ obeſſa coꝛpoꝛa que 
creſcendi menfurá ipleuerüt mfi cíto abla 
tíóe fanguinio minuank ín paraliftg « 

ma mo:bo:üi genera errüpere.£t glia 
doctiſſimꝰ bypocrario interp:eo Zíletbas 
quo:um vita 4 are ſagma eft:oícit ieybor 
tatione medicine nec viuere oíu poſſt nec 
ſanos effe.becille.ey quibue verbio fitis 
apparet vitiũ gulle ⁊ caftramargie ct. 
rium effc caritati ꝓpꝛie ante ⁊ coypoig 
a impedimenti cffe ſupꝛadictarũ virtuti 
f.fpei amagnanimitarie qo patet liquido 
in diuite oc quo odierni euágelij textile 
elloquítur oe quo etiã fant verba. veftris 
oilcctónibue recitata vʒ homo quídáerat 
4c.qua ex re fcpultue eft in ĩferno hioſg 
tur fuperfedendo queoc vitio gule in vo 


lumine de peccatio diximus 9 eius repio 


batione ⁊ deteſtatione impꝛeſentiaruß ver 
ba faciemus quam abhominationem crt 
probationem tripliciter oftendemueyy 
4r Pꝛimo rationibue . ¶ Secũdo audo 
ritatibus. Tertio quoqs eremplio, - 
¶ Pars pma huius fermonif vbi vitii 
gule cffe oigne repꝛobandũ oiuerfie ratio 
nibueoftenditur. j 
Rimo idco oíco vítíus gule effet 
* me fugiendũ oeteftandii. uod 
ficcffe multiplici róne oftenditur.vytó 
occafionie.rationc obtenebrationte.rón 
violationte.rónc oíffipatióie.ratione 
ditionio. ratione cõſumationis. rónelnit 
riationis. Pꝛimo dico gule vitiumei 
fugiendũ ⁊ repꝛobanduʒ róne occafione, 
Ham cft graue ⁊ maximũpeccatum róne 
diſpoſitionis ad malum.vnde dicit Aer 
in faparte ín tractatu de gula artich⸗ 
fuod gula pcr fe non cft oꝛigo alioum 
vitiosum occafionaliter tam̃ diſponſt o⸗ 











De repꝛoba.ꝛ deteſta.gule bmio.sr. 


fllantaxíme tfi quantũ ẽ de fe ad luxuria; 
fi glofa fup illud Qui percuſſit egiptuj 
€um pi. e.fic inquit. £uxuria fuperbia : 2 
cócupifcentia funt ea que venter generat 
ſed venter nó generat nifi róne gule ergo 
gula ẽ oꝛigo ilſoꝛum trium .irem glofa fü 
per illud aat. 4. Cũ ieiunaffer, iũgt. Ni 
figula vefrenctur fruftra cótra alíavitia 
laboxatur , Item IBicrony. inquit . Zóuo 
fütvitia ex omuib?que maxime bomince 
decipiũt fü:o voluptatibue gula «libido 
queocponere eo ẽ difficiliꝰ quo eio vti é 
tulciue. gré Criſo dicit Adam ín cótinen 
tiaventris expullit a paradiſo.diluuiũ qð 
fot tempoꝛe Hoe ipfa feat. fodomoy ful 
mina ipfa adduxit . fi enm foꝛnicationis 
accifatio erat fed tamen alteríue pene ra 
dix:lBinc o:aé 4€ , Quid plura ferc ont 
nia mala ex gulapioueniunt vt nec ipfa 
Maronis facidianec Ciceronis elloquẽ 
tía omma percurꝛere poffet. Inde igik ou 
tur luxuria vtoictá ẽ volumie oe piece 
pris.dari? habetur Jõ diuus Hiero. ad 
furiam virginẽ inquit. filía.Si apl's ca 
ſtigauit coxp*funm ne cũ alijs pꝛedicaſſet 
repꝛobus efficeretur qo tu iuuencula ad 
buc in feruoꝛe iuuentutis poſita dapibus 
⁊ vino plena oc caſtitate eris fecura.q o. 
non cft poſſibile. Inde eria; oꝛitur ſuper 
bia quía a dco co: hominis gulla aggra 
uat vt nec dei magnitudinem necſuam vi 
litatem homo cognoſcere poffit vel cogi 
tare quibus in nobis humilitas oꝛitur 
quia teſte Augu. Humilitas ẽ ex intuitu 
piopue condictionte ⁊ ſui conditoꝛis vo 
luntaria mentis inclinatio. nde etiã oꝛi 
tur Auaritia vnde IBiero.oicit Delicie.⁊ 
epularum varietas auarítie fomenta funt 
quia ne venter deficiat auare gulofi mul 
ta confcruant.ergo 4€ . «7 Secundo octe 
ftanda eft gula ratione obtenebꝛationis 
nam gula intellectu obnubilat .cx ino:di 
nata enim fümptióe « eclectatione eiboꝛũ 
«pote caufatur inoꝛdinatio rónie co ꝙ 


perturbata ab inferioꝛibus viribꝰ coꝛpoꝛa 
libue ppter fumoſitates aſcẽdentes ad ce 
rebꝛũ ipm pturbátee cobfufcantesó im 
peditur.vñ Iſidoꝛus li.pꝛio de ſũmo bono 
dicit. Epulaꝝ ſaturitas nimia acié mentis 
obtundit ingeniũq; euertere facit.⁊ Hie. 
inqt . &knter pinguis nó gignit tenuem 
fenfuy.b ille. £t ideo q vult vacare ftudio 
litterag contéplattoni 4 ofont ac deuotio 
ni 03 vt fme fit ſobꝛiꝰ.ergo ⁊c̃. ¶ Tertio 
gula éoeteftáda ratione violatióis.Zrco 
entm legeo ab oꝛigine mũdi vfqs ad hãe 
etatérepertefünt ficut a Gꝛatiano di.i.c. 
Ommes leges.colligi põt Pꝛia lex na 
turalifvocata fuit ĩ qua hoĩes fimplici mó 
viuentes oelittae minime reqrebant . vri 
Boe .in libꝛo oe cófolatione dicit. Felix ni 
mium pꝛioꝛ etas:ↄtenta fidelibue aruis. 
Nec inherti pdita luxu Faciliq; ſera fole 
bat. Jeiunia ſoluere glãde. ⁊c̃. que ibi babé 
tur fed bác legẽ vitium gule oánauit quá 
do poft 5 vitium oẽ genue umani am 
bulare cepit jucepír,eni£ua ⁊ paulatim 
oéefunt eã ſecuti.Nd ea tépeftate vtgen. 
6.c.feríptü eft Cowuptaéterza coꝛã deo ⁊ 
repleta eft iníqtate cum oée gule atas lu 
xurie otferuirét.Zilia lex fcripture futt in 
Qua degentes hoies a oco tentatí fuerunt 
te fi vitio vr cótraofim murmurarent vt 
pz exo .16.4 ſic in deũ Aboyſem a Zíaron 
nequiter dicerent.vtina moꝛtui eſſemꝰ in 
egipto per manũ dñiquãdo ſedebamꝰ fü. 
perollae carnium ⁊ comedamue panee. 
in ſaturitate. Tertia ley gratie nücopata 
eft que vías in. fine mundi durabit ⁊ licet 
dominus nofter dixerit. Attendite vobie 
ne forte grauentur cu icrap.a ebi Lu.i. 
€. Lu.o Beati qut efuríüta£. « tamé boc 
vitio genue umani btetpibue nfis eft 
co:uptiüvt dici peffirillud pᷣs Nõ é q fa 
ciat b.nóé u.⁊c. ¶ Quarto deteſtãda é ró 
ne diſſipatiõis. Nã gula ẽ eium bonoꝛum 
diſſipatrix vñ Inno.in li.de mißia condi 
tíonie humane dicit.Quid rurpi? ebꝛioſo 














Feria quta poft (cmd důicain quadragefuna, 


vel gulofo.eut fetos in oxestremor in coꝛpo 
re pꝛomit:ſtulta pꝛoicit occulta cui mens 
alienat facies tranſtoꝛmatur. b ille dicit € 
fetoꝛ m oxe . £t ideo fcripferunt Bꝛag. ad 
Ale. di. Aos cftie viuafepulera moꝛtuoꝝ 
vii ſs.Sepulchꝛũ patens ẽ gutur eoꝛum. 
Sire dicit € tremo: in coꝛpoꝛe.vnde. Se 
neca ad lucil.epla.a⸗.dicit. Epule crudita 
tem geuerát oebilírateo neruog ac coꝛpo 
vus tremoꝛẽ dicit cti condudése gulofüe 
ftulta pmit 4€ . vfi prouer 5r. THullá fecre 
tuj vbt regnat ebꝛietas ⁊ po. linguis ſuis 
doloſe a. v. aſ. ſub. l. e. vñ gula facitbominé 
bꝛutalẽ creaturam.iõ Sene.dicit limitata 
ẽ natura a bꝛutis hõ vero cum líberig ar 
bitriũ habeat a natura euagatur.qð enim 
ppꝛia faci? auctoꝛitate ad nature reffer 
rimo neceſſitatẽ. C Quinto deteſtanda 
€ gula rõne perditionis qꝛ.ſ. facit perdere 
moõdum totius boneftatio, « re uera fic ẽ 
nàjquí moꝛes perdidit qiio infe honeſta 
tem Puare poterít.gula enioeftunt bonos 
moꝛes 2 exterioio cópofitionie bonefta 
tem.vñ £rc.pio oicif , Dederũt p:ctiofa 
queq; p cibo ad refocillandá aiam. z (te 
Egreffüo cft a filía ſyon oĩs decoꝛ eite . 
iõ ex inde fequitur inboneftas illuffióco 
Simmáüdicie « vomitus.lʒ.n.vomitus fit 
vtile fm X bo.vbifüp:a ar.6.f.poft fuper 
fluam comeftioné 7 poffit procurari vomí 
tue abfas culpa oe cófilio medici in reme 
díum alicutue mo:bí tamẽ vítíofu; eft ꝙ 
quis tm̃ (e cibi ⁊ potue ingurgitet vt vo 
mitu indigeat. Natura eni ipfa boc vitiũ 
fugien.docet.nulli.n. animaliũ magnoꝛum 
dedit tam paruũos ficut bomini hoc eq 
dem vt bomini temperantiá fuaderet. vit 
bo:amur Joel.i.c. ab b octeftando vicio 
fugere q: d$ bꝛeuis € eius delectatio ſic. 
oi, Éxpergifcímint ebꝛij 2 flete « vlullate 
oẽs qui bibít(e vinti ĩ dulcedine. qm̃ perüt 
ab oꝛe veſtro. Stem Her. dicit Uoluptas 
gutturis que bote táti eftimatur" vix ouo 
rum hz latitudinẽ digitox. Nã oclecratto 





flla nõ dur at niſi tantũ quanti e(t trͤſtu⸗ 
illep gulam ⁊pꝛo illo tranſitu tot ⁊ 
mala ſibi parat dña — 
delectando tráfit mox in coꝛruptionẽ ver 
titur ⁊ materíáfetidá « tanto maior com 
ptio quáto magie de cibo fümitura táto. 
eſt maioꝛ ferox quáto eſca extiterat delic 
tío: vii ⁊ lominũ ſtercoꝛa fetidioꝛaſint 
céteroy aialiutm 47 Sexto deteſtanae 
gula ratione ofumptionio ſiue oónificarío 
nío.facít ením gula ofümcre omn a boni. 
tempozalía quia guloſus omné tübl 
füam diſſipat vñ Écclafteo, c. umi 
boi boio in o:e eius fj aía illius nó 
bítur bonis. bic eft qp gulofuo nu 
catur.vii Eccliaſtici. 19. of operari? ebií 
ſus non locupletabitur Puer MN 
vinũ c pinguianó oítabi£ mmo etíáfit 


gulofüe efficitur pauper. vñ ibidem | 
pieno dicit.Qui diligit epulasiegeffat | 


erit. Et ideo guloſis dñ oicitur lud 4 
pꝛĩo.c. Qui mercedes congregauit milf 
€ao in ſaccũ parruſum. Quia quícad guo 
ſus laboꝛando cõgregauit per totá bebdo 
modi in die oominíco totũ ponit in (ac 
partufas «qz Septimo « vltimo octeflá 
e(tgula ratione. iniuriationio ftia 
ximi. Nã pieximuo iniuriatur per gula 
tpaliter ⁊ fpüaliter . Zéposaliter qugue 
fue expendit i cibis delicatis (uperfineti 


tuj q.20.paupereepoffent fibi pan&em.— | 


ve p ſuo víctu in vno c(bo « paftu.ópay 
peres defraudat q: coy poxtonem gli 


qꝛ omnee fidelee ſũt fratres vr py Beat, 


55.9 fi Ber.dicit. Holi putare. grátuitim 
qð (mpédie prímo :velto nol'ocbítovd! 
es.hille. Relinquolalias:aliaſqʒ iníuri 
conuicia ⁊ obpꝛobꝛia que taleofolét. 

re ꝓximis maxime pauperíb?, dánifiat 
etià gula ꝓximũ fpüaliter falte; malottt 
plo.vñ in ſũa oe vitijs dicikꝙ De 
mi cowuptio.f.pp mali exempli ad. 
pertinet q5 legitur "IRo.4. Si pp cibm 


frater tu? otriftat iam nó fm caritatét 










— — — 


bulae nol cíbo tto perdere ilum p quo 
Xbo moꝛtuꝰ ẽ. Iniuriatur ét oe? boc peſſi 
mo vitto. TA cum folij oebeant vnü deum 
bomínee adoꝛare iuxta illó £ifat.4.ofig 
deũ adoꝛabis « illt ſuies.gula facit fibi ⁊ 
vẽtridiuinũ boiem tmpédere.vfi aplo ad 
phil 5.fduoy oc?véter ẽ. Nã tefte oiuio 2 
surclio Augu. hoc ab hoie colitur qð p ce 
terio diligit. Inſup p gulá imago oci que 
€inaiaocftruif. vfi oc gulofioof Zre. 4. 
benigrata ẽ facies eox füp carbonee, 3n 
fuper per qulá co: otra deũ elleuat vnde 
fece 15.cdt . Adipleti für ⁊ ſaturati für ⁊ 
leuauerunt co: ſuuʒ c obliti funt mei. inc 
po dicit de guloſis. 3n chamo « freno ma 
xillas cog conſtringe qn. ap. ad te.quafi 
dixerit argulofibéant maxillaefinc fre 
no in cómefatióe « ebꝛietate eae obſecro 
oſtringe dñe « ipfie frenuʒ (mpone vt fal 
fet tui recoxdét fame inopía «neceffitate 
Et ſic pʒ d$ male condictióis fit gula « fu 
iéda pꝛedictis rónibue oe quibue Zug. 
fnqt bicũq; querit caro refectioné inue 
mit oefectioniem , Et fic fatíe erit pꝛo par 
te puncipali noftri buius ſermonis. 
¶ Pars fccunda huius fermonis in qua 
pꝓbatur vitium gule effe repꝛoban.multi 
plici auctoꝛitate. 
Ecundo boc té ꝓbatur.ſ.gulã cffc 
fügtendas feptéplici auctositate. v3 
"xopberica.£uan.Zípofto.g- ano Ztuten. 
Phylo.⁊ Poe.¶ ]ximo auctositate ꝓ 
phetica fic. 
«7 Quacũq; ote cõederitis morie.gen.a. 
Vtinamoui eſſemꝰ i.c.qñ fc. fap ollas 
carmũ cócdcbam?paué tfaturita.£xo.16 
CSciatis quid. comedere reſpuere oc 
beatis Y cut.xj. 
¶ Adhuc carnes eráti oentib*eoy ⁊ ccce 
furoꝛ dñi ocítat? in ppl5 pcuffit eti plaga 
magna pp.f.peccarü gule TRume.xj. 
"iLi^nf cóeffatóib?vacat a luxurie atqs 
uitio lapidib? obꝛuet e ple. ?2eu.at. 
€ iaeffanio eft dilectus ⁊ recalcitra 


foc repioba.toetefta.gule fmo;sr. 





uit. Ses 
qr a áducanerüt a fa. funtnimio po. 44. 
€; Poli céi ↄuiuijs pcóy nec i cócflaróib? 
eoꝝ q cariee ad vefcen.oferür. — puer 5. 
¶ Zlia fafata calcabit fauũ.ſ ſpũaliũ p.27. 
¶ Zíufcr vẽtres ↄcupiſcẽtias 2 ↄubitus 
cõcupiſcẽtie ne apphẽdãt me. Eccle.ꝛ4. 
¶ Noli auidꝰ cé in oi epulatiõe :zmon te 
effundas fup omué efcam, £cde.57. 
¶ ICócdam?« bibam?:crae eni moꝛiemur 
fic cquidé oicunt gulofi ga. 
¶ IBegociatio cog vt máducent in ſaturi 
tate a veſtiantur Iſa az. 
¶ Canes ipudẽtiſſimi neſcierũt faturita 
tẽ.i.guloſi q moꝛe canc. Iſa.co. 
¶ io ppĩo gemée ⁊querẽs panẽ dede 
runt queqʒ pᷣcioſa p vino rea. 
Et ſic patet auctoꝛitate ppbetica gulam 
eſſe repꝛobandam. 
¶ Sco patet idcm auctoꝛittae euangeli 
ca ſic diſcurꝛendo 
¶ Ne ſolliciti ſitis aie vre oicéteo qd má 
ducabím? aut qd bibemus. BÉat.ó. 
¶ Siẽ fem̃ € in diebꝰ noc. ita erit ĩ diebꝰ 
filij hois edebãt «bíbebátat. — Gua. 
qr Zttendite vobto nc fo:te grauentur 
cu. c. Zur. 
¶ IBóifolo pác u.b.ji.0.11.q. «C BPbat.4. 
¶ Zcrtio idé pbat auctoꝛitate Zlplica c 
Moli pꝛopter cfcá oeftruere opue oct oia 
quidem munda funt Ro. 14. 
¶ Huiuſmodi xpo dño nóferuiunt. ven. 
tri ſuoper gullam.ſ. Ro vltio. 
¶ Eſca vétri a véter eſcis:deus t babet. 
4 bancocftruet pꝛime Coꝛ.o.c. 
«E Manifeſta funt opacarnie foꝛnicatio 
imüdicia eb:ietae comeffationce ⁊ q talia 
agüt regnũ vei nó poſſidebunt ad sSal.s, 
LIB qo foꝛnicatoꝛ aut ꝓphanꝰſiẽ eſau q 
pp vnãeſeã védidir pꝛiogẽiturã ſuã foe.» 
¶ Quarto pbatur auctoxitate cano.gulã 
effe fugiendam vr di ze. Sexto oic.p5 vbi 
babct ꝙ gula pꝛimũ boic; 6 padifo depul 
lit.z oc ↄſc. di.x.c. Ne taleo.ot Ne tale o ac 





















tipiamue cibo quoo aut oiffículter dige 
rere aut comcftoo partoo « pditoe labo 
rare ooleamus oleꝝ ⁊ pomoꝝ ac legnmi 
nuj^ facilioꝛ apparatusẽ a arte ĩpẽdijſqʒ 
coquoꝝ nõ indiget ⁊ fine cura ſuſtẽtat bu 
manum genus 4C £t extra de ui. « bene, 
derí.c.a crapula.«.5;.o1.$.pilo,c. XLuxurio 
f1«.4L.0í c.otlítie.t.c. quifqe.t. 4 A.oi. im 
t.c ſi ergo.⁊.c. Nõ liceat. oc ofe.oí. s. 
c.nihil.⁊c̃.que bꝛeuitati gFa pertrá(co,s fic 
[d auctoꝛitate canonica deteſtandã effc gu 

am.q-fQuinto idé pꝛobatur auctozítate 
sutentica.i.ooctog quoꝝ Pꝛimꝰ é Zugu. 
qui ſup Jo.ßmonẽ. yʒ. dicit. Hulla creatu 
ra dei ẽ culpabilis ſi hois inobediẽtia có 
tumax ⁊ inoꝛdinata cupiditas.nõ eni pꝛo 
pter poꝛcum fed pp pomum moꝛtẽ bomo 
pꝛimus inuenit « Eſaupꝛimatꝰ fioe nó p 
pter galinam fj ppter lenticulà perdidit . 
Siem ibidé.iderm ingt.Delicie quelibet ⁊ 
fi abfgsocfiderto percipiatur nó afficiunt 
^ vileo tibi appetenter accepti impedit 
pfectum abftinétie.Zauid eni aquã cõcu 
pitam effudit « IDclíae carnem comedit. 
Secundus eft Ambꝛo.q in ſmone de ieiu 
nio dicit. Male ofíe Puitur gule que fem 
per experít nundj exple£ qd enim ínfacía 
biltneventre.bodic füfcipit erae exiget. 
cũ impletue fuerit oifputaturoe otínen 
tia.cüipigefferit vale virtutibueof. Stem 
in ſmone oe quadragcfima . Ibidẽ oicit . 
S'amco amicavirginitati eft inimica lafci 
use faturítaovero caſtitatẽ ꝓdigit nutrit 
Mlecebiá file Tertius ẽ Biero.ĩ epla ad 
Paulinũ.dicit. Sit vilis ⁊ veſpertinus ci 
bue oleꝛa « legumina:interdũq; piſculos 
ip fime oclítije q xp; deſiderat illo pa 
ne vefcitur uon querít magnopere d$ oc 
pieciofio cibíe ſtercus cõficiatur. Quartꝰ 
eſt Gꝛe.g libxo.7.mox.ínqt. Sepe edẽdi 
ratíofuit gule.⁊ Puire fe ſilat indigentie 
nature cunas venter ít ingluuiẽ fe extẽdit 
memb:a tn luxuriã erigit.⁊ in tertío libꝛo 
moꝛa.dicit.Sic voluptae plerügsfüb n« 





Seria quínta poft fcóam dũlea in quadragefima. 





eeffitate fe paltatvt vix eam fea 
diſcernat. Nam dũ (olui debitů neceflltae 
pent voltas epule deſideriũ parata! 
gula fecuri? impꝛeceps ruit.quáto fübbo 
nefto noie neccffiratie explende fe otgtt, 
Item ibidem ait. Nõ ad oflictum fpiritta 
lie agonisaffurgitur fi nó psi? tnra no. 
metipfoe boftiepofit?.gule v3 appetitus. 
edometur q: fi non ca que nobis fünty(d 
nioꝛa pſternimus maniter ad. eaqueloy 
gius fünt ipugnáda tranfimue , incaffüm. 
náqs otra exterioꝛes inimicos (namo 
bellum geritur fi intra vrbis meniad 
inſidians hẽtur. f tlle. fic py repio 
e£ gulam ⁊c̃. CSexto ides pbatur à 
rítate phica.ſ pbilo.mosalii Sencca 
in.x.rhetoꝛice. Quicqd aut volitat: 
qd pifcium natat , quicad ferazoifa mit 
nfie fepelítur ventrib? quere nic curfüx 
to moꝛiamur q: moꝛtibus víuimue gre 
in epTa.5o.2fdem (nquit.venter pec 
nó audit pofcit 2 appellat :uó eft tñ 
ftuo credito: paruo otentue é : fioaeill 
qõ debes nó qo pote . Item alibi idé 
cit. Ebꝛietas é cedio mater paréel( 
petulantfe magfa . Haͤc quí babet fe noy. 
babet qui babet lomo non eft, banc qj 
peccati non hʒ fed é ipfe peccatii.ebsiet 
demon blandue venenii oulce voli 
rabies illeceb:a honeſtatis.⁊ pudoxol 
famia .h ille.Sfté in epla. ol. ait ventriol 
diẽtes aĩaliũ numero cóputamur nonly 
minum . Itẽ ibídem inquir.vna filuap 
bue elepbantib? fufficit . bó vno tió 
tur terza a marí ulli? libꝛo oc fen 
oicit . Tantũ cibü adbiben é vt vires 
ciank. non oppiirmant 4 in Rhetoꝛicls 
medere inqt oz vt viuas nó viuere tà. 
medas. £t in libꝛo oe paradoſis dicit £i 
tibi deus vel mater oium natura ded 
animũ quo nil»il é pftáti?mibiloiuini?ft. 
te pꝛoicies ipfe atqs p:ofterneeytnil 
tcr te « pecudé intereſſe puteo? voll ipti 
q̃ maio: é eo magis aiu a fedefug alt 






























De repꝛoba «octefta.gule fimo .as, 


dimouet. CUalerius quoqs li.o.de feue 
ritate inquit. Sane quecunqʒ femina vini 
vſum ĩmoderate appetit.⁊ virtutibus oĩ 
bug limina claudit ⁊ ðlictis apit.hec ille. 
€ Soló.pfis inquit.faturitas ab operib9 
gencratur.Contumelia vero afaturitate, 
«r uinnlianug deniq; Li.8.inquít ingrã 
dibus ceuio boc fepe nobis accidit vt cus 
optimis ſatiati ſumus varietao tamen no 
bio ex vilioibue grata ſit.hec ille.z mul 
taali que gratia breuttatío omittimue. 
qr Seprimo «vltimo ide; ꝓbatur aucto 
vitat poetica.Qaríue inquit fic. fuc ri 
ebꝛietas ocfignat operta reclndit peo iu 
bet effe rarae:ad ólía trudit inhertez So 
licitío animis onus exímtt:edocet artes 
fecundi callices qué won fecere diſertum 
hec ille.CMAareialus coqueiquit liber 
non potes 4 guloſus effe liber eris cenare 
loꝛis fi maximc vellls. 
CBGualteroĩ alex.li.a.ait fic ad litterey 
vum fegtur pfrigi bós moméranca mũdi 
¶ Ouidius in ũ de remedio.fic inquít . 
'Elinaparant animos veneri fi plurima 
fumae, 
€ ucantio quoq lí. 4. fic concinit. 
O p:odiga rerum luxuries nunqᷓ;paruo 
contenta paratu. 
Et queſitoꝛũ terra pelagoqʒ ciboꝛum 
Ambitioſa famco laute glo:ía menfe 
Dilcite d$ puo liccat pducere vitam. 
Et ſic patet auctosítate fcpremplici gulã 
effe repꝛobatam. Satiſqʒ pol parte fecum 
da pincipali huius fermonio. 
¶Pars tertia uiuo ſermonis in qua p 
batur vitium gule eſſe repꝛobatum multi 
plici exemplo. 
Ertio pꝛobatur gulaʒ effe repꝛoba 

tam:n lõdeteſtañdã. ſeptẽplici exẽ 
plo.. Aſoſayco byftoxícoppbetico acti 
fico polytico phico.⁊ poetico[. ¶ [imo 
txéplo Bsofayco.IHam per gula ciectuo 
eft pstmmie bó oe paradifo terreftzí, gei. 
54 forma tentatio filioꝛũ iſtael fuit à 


potu faoc cibo. Exo46.217, 
4 XLot».qui in ſodomis bonus extiterat 
inebꝛiatus cum filiabueouplicem íuceftü 
comilit geñ. 14. Satis ſtultus demenſq; fa 
ctus cft eſau qui pꝛopter lentis eduliü vé 
didit pꝛimogenita fua:ffi füo vt p3 geñ.a⸗ 
¶ Sedit populuo manducare 4 bibere 2 
ſurexit ludere vt patet. exo.zꝛ.c. 
¶ Secundo idem pꝛobatur exemplo by 
ſtoꝛico. Nam in epulie bomines fiunt lo 
quatioꝛes ⁊ audacioꝛes.ideo ficime finter 
epulae «pocula male dicebant abimelech 
1 alia multa mala. judit.o. Iteʒ filij be 
li facerdotie nolebant accipere carnee co 
€tas (ed volebaut crudae vt lautiuo fibi 
pararent pꝛimi Re.ꝛ. 
¶Comedit Jonathas modicum mellis 
contra pꝛeceprum patris.ꝛ condemnatus 
fuit ad moꝛtem pꝛimi re.r 
«E Zimon in conuiuio temulentus ab abſa 
lonocciditur.Pi ve.15.47 $'ecít ptolomeus 
conuiuium Soimoní.« eum cum ouobuo fi 
lie interfecit.1.aPoatb.rs.capitulo. «c. 
¶Tertio idem probatur exemplo ppbe 
tíco.IHam oe ino:dinato populo oicítur. 
comederüt ⁊ ſaturati funt: « impinguati: 
*  piouocauerunt te TAce.9. 
¶ Filijs Job yeſcentibus ⁊ bibentibus 
vinũ oom? cecidit fuper eos.ideo cotidie 
etiam Job offerebat facrificium domino 
b:opter inoꝛdinationes filioꝛum ín epulis 
comiſſas.vt patet Job.i.c. 
¶ Pꝛopter inhoneſta verba in epul deã 
epulo ín lingua cruciabatur Sfer.16. 
¶ Holofernes quia ebꝛiꝰ erat a mlire oc 
ciffuo eft guditl.vij.q- Similiter ⁊ Haa 
má poft conuiuium cum.z.filijo eft cruci 
affixus befter.o. 
¶ Quarto probatur exéplo fanctifico i. 
ſanctorum viroꝛũ qui ſume vitiũ gule fimt 
deteſtati verbo 7 exemplo. Nam ſanctoꝛũ 
4 electoꝛum caputofío Jeſus.4o.diebus 
ieiunauit ⁊ femper abſtinentiſſimus fuit. 
vij. Ger. dieit. Mo decet delicatũ membꝛũ 
4j 





Sería qnta poft fecundi offic in quadrageſma. 


vii Ger. oicit. H6 decet ocdicatü méb:uy 
füb fpiato capite e&.xo.n.oimifit celeſtes 
delitias.⁊ ſuſcepit pfenteo miſerias.vt no 
bis exempluʒ daret.vnde tre.tertío dicit. 
"IRecoxdare paupertatis mec:⁊ tr.m.ab. 2 
fel Johannis bap.ẽt exempl babemuo s 
qui fapicutiffimue.4 ĩnocentiſſimus: táta 
abſtinentia macerauít coꝛpus fuii: vt ei ci 
buo eſſent locuſte mel ilucfire.vinum « 
Ticeram nó bibene ZPat.s.c. Exemplũ 
inſuper babemuo apoftoloz oe quibuo oí 
atur ad hebꝛ.xi.c. Egentes auguftiati af 
ficti quibuo non etat dignus munduo.£t 
fcóe cox. xj. apls dicit. 3n fame « fit ia fri 
go: nuditate 4€ , oe quo ẽt b. Aplo legi 
tur in paffioue thecle virginto ꝙ latitans 
in oomo bonofo:üj ieiunauit p.vj. dies mit 
tens tunicam ſuã pro pane emendo. Item 
ſan. Nicolai qui ét ab vrero matris fancti 
ficatuto. 4.2.6. ferta lacte abſtinuit. CExẽ 
plum oentqs patris nr̃i Seraneifci.qui tan 
taabftínéna cospuo fuii macerauit «c.oe 
io etiam of cp cinereʒ fepe ⁊ aqui appo 
nebat cibarije vt redderet mſeipida. Be 
quo ét legitur ꝙ cüaliqii in quadam infir 
mitate comedifist caruce pulli. poft aliq 
lem cõualeſcentiam ftímulattie fecit fibi 
funcin ligari ad colli. ficnuduo trabtp 
ciuitatem a quodi fratre dicente ccce glu 
to qui comedit carnes box offi pulli zc. 
Ecce ergo d$ ſobꝛij faut ſancti.CQuinto 
idem pbatur exéplo polytíco, IHam theo 
dofiis impzrato: vt lcgit ín principio t 
ſtorie tripartite cũ eſſet ín quadà expedi 
tione vbi cũ exercitu fiti labosabat :quidã 
videns imperato: fic fiti eſtuantẽ obtu 
lit cí quoddá poculum limpidiſſimum cx 
aromatíbue confccrü quod intuens nolu 
it recipere fed illi dixit vralteri ꝓpinarʒ. 


^ boc fecit vt cetcroo ad fitío tolleranrii : 
inanimaret ze.Simile ibidem lcgitur oe 


Alexã qui cum exercitu ſuo cét in. quodi 
loco arid: ipfc cum ceterío ſiti extuaret 
quidam ei aliquantulum aque dedit:quaʒ 







acapiene effudit fuper coxpttofutmty 
luit bibere vt alios boc excmpload tollt 
rantiam ſitis animaret. ¶ llaabenn tnfüp 
exempli antíquosum romanoꝛum. oc quí 
bus &lalerius maximus li.ſo dicit. tit 
antiquoꝛum ila fimplicitao in cibo capit 
do bumamiratío ſimul ⁊ cótinentie tudty 
certiffima.IHam maximis uiri pꝛandeĩ 
^ cenare ín propatulo non erat veredidit. 
quia nec illi epulao babebant quaf ocilis- 
populi fübicere crubefcerét vint etiayſn 
elim romanie feminis ignetue fuitnef 
in aliquod ocdecue piolaberentu: quonit 
alibero patre ad inconceffanr venera 
faalio extat gradus . bec ille. qr 0 
idem exemplo pico .i. pbilofopboum | 
moꝛalium. Nam £uripidce pboin gre | 
caruit tẽpoꝛe ſocratis.hic non folüa tr 
nibuo:fed etiam ab omnibue coctiedbis 
abſtinuiſſe fertur . Itez vt veffert Bi 
rony. Epicurus voluptati affertosqui 
valde mirádü é omnee libxosfücerqk E. - 
uit oleribuo ⁊ pomis vilibufas cibiopd: 
vtendum quía carnco « exquiiteepultit 
genti cura ⁊ ſollicuudine indigent mi 
rem penam babent ĩ acquirendo jw 
ptatem in abutendo.coꝛpoꝛa etíamofrt 
cibo tanti ⁊ potu iudígere vbi aquaapt 
nie funtscbie nature. fatiffacrum eft c 
¶ Item vt refert Seneca idemoictbit É 
Non comeffarionce non potationco Ii 
copule feminarum nec copia pifcis th | 
rum buiufmodi:qui (plendido víui pite 
tur conuiuij moderate vtantur qut nói ! 
moderate eas querunt multe entmay 
liciarum epulte moleftie generantur 
ille. Septimo « vltimo idem piobar « 
cxemplo poetico. Nam vt recitat Ql! | 
liis. £ifsetatmo:;|[bítago:aefüsddità 
ftinentíam pluribue rationibus vor. 
cite moꝛtales dapibus temerare —* k 
díe «c . 4 £t fic pꝛimo bac rati Ws i 
fuadebat.quia terra locoocebatpio id 
dao varias berbao. poma.cfrüctugom 

















Be gaitate ⁊ diuerſi. abſt inẽtie fermo se. 


tempoꝛi anni. Secnndo quía animalia 
manſueta non comedunt carneo:ſed folu 
beſtie crudeles p Tertio quia ĩ etate au 
rcabomince folum que ſpoͤte terra gigne 
bat comedebant. TQuarto quia cetera 
aialia non leaũt benefactoꝛes ſuos fed bó 
faat contrariũ.comedit oues que lana; ca 
fcum « finium pꝛeſtant bouco fimiliter 4 
alia animalia multa quefunt vtilitati bo 
munibue manducant Ideo ifte pfi ſume 
carace non manducait. cenfebat ? Quibo 
onmibus cariſſimi fratree rationibue att 
ctoꝛtatibus « cremplio ad abſtinentiaʒ⁊ 
ad gule houendũ vitius fugere incitamur 
vtnon cá epulone illo fepeliamur tn infer 
io fed potius cum paupereulo lajaro in fi 
niu abzae boci perpetua requie eterne vi 
te collocemur ín fecula feculo:um. Zimer, 


«[ Sertafextapoft ſecundã dñicaʒ in qua 
drageſſima de quiditate ⁊ abftinentie oi 
erfitate Sermo · zo. 


Afferetur a vobis re 

gni oci ⁊ dabitur gẽ 

ti facienti ſꝛuctus ſuoſ. 

a Scribuntuꝛ hec verba 

Mad .at.c. ⁊ in euange 

lio occurrentio fcric. 

in (acro hodieꝛno ená 

elio. Ju chꝛiſto fratreo cariffimi admo 
inm iudcosum peruerfirae : ⁊ perfidia re 
pꝛehẽditur:⁊ imputatur: quía illie pꝛimo 
lex oata eſt:ſed occiderunt propias :2 no 
uiffimefilium dei quap:opter chꝛiſtus di 
xit eto pꝛopoſita verba. Auferretur a vo 
bio regnum 4 cer. « oc psopter eoꝛum ce 
citatem ouriciam « incontínentiam : quía 
p'opter gulofitatem ⁊ incontinentíam d$ 
fcquebantur iudei adco amãtes funt eie 
cti vt nifi que carnte fünr cogitarent .2 fa 
perent:qua vr reffert Ibiero.cótra Joue 
ũ nia galiem futt vt animao nimo 
fanguine a adipe inuolutas mil couemt 


— f anh 1 nlre pa 


— Mv epo nef; jo ue 
EN 


bil celeſte:ſed femper oe carníbtto viet 
ventrifas ingluuie cogitare . [xc ille . £t 
quiafepe vroicrum eſt. Oppoſita iuxta fe 
pofiramagio elluccfcunt. ££ um oc fpurco 
gule vitio beftermo in fermone vcrba fece 
rimus.impꝛeſentiarum alíquaoe virtute 
abftinentic digne ſunt pertracráda ne. bu 
iue eximie vírturte carentta vobío ficut 
tudicie regnum dei auff eratur.ð qua vir 
tute trea ↄſiderationes faciemus. ¶ Pꝛi 
ma quarum dicitur diffinitio. Secũda 
operatio. Tertia quoq comendatio. 


4r Paro pꝛima huius ſermonis in qua 6 
claratur quid fit abſtinentia.⁊ fi cft. virt? 
⁊ a quibus abftinere debemus. 


"fumo igitur (n boc fermone inq 
) rendum cft quid fir abſtinẽtia £ft 
ením abftínentía pꝛopꝛie fübrracrio cibox 
Ad cuius occlaratónem tria notãda für. 
4r 1:imo notandum eft. fecundum tbo 
maj fecunda fecunde queftione. 146. artí 
culo tertio.z "Ricardum in quarta diſtin 
ctione quíntadecia ar.tertio queftióe.i.q 
abftinécia huiuſmodi põt accipi triplt .f. 
abfolute illicite. Et diſcrete. CPuꝛio po 
teft accipi abfolute folum pꝛo fübtractióe 
cibi a potuezz boc modo non ota virtu 
tem neqs actum virtutto.4 fic babet intel 
ligi glo ſupeꝛ illud Ro.14. Hon eft regnü 
dei eſca ⁊ potus:que dicit:nec in. abſtinen 
do nec in manducando effe iuſticiam.ſ. ab 
ſolute intelligendo:fcd oc abftínentía ꝛatõ 
nc moderara.oe qua oícetur ſtatiʒ. Se 
eundo poteft accipi illicirequando.f.uíe 
per abftinentíay (übrralír neceffitaté coz 
poe: talis eff ðmeritoꝛia eo qp fic abftí 
neo fir bomicida füüpfiue, vnde Hiero 
uy-oicit. Non oiffert vtrum magno vel 
paruo tempose te inferímae co quod oc 
rapina belocauftum offert qui :vcl a 
boꝛum níimictate :vel egeftate. nimia: 
yel fomutj penuría immoderate coꝛpus 
a fj 











Feriaſexta p? (cunda dñicd in quadragetima. 


affligit.fed oc bac (atio diximus in volu 
minc oe penitẽtia tracratu oe Jeiunio. Si 
muliter otcere poſſumus indiſcrerameſſe 
abſtinentiã:que impedit ab operibiso vti 
lioꝛibus:qᷓ;uis ad ea bomo ex neceſſitate 
non reucatur:pura dicato: predicare oo 
€tot docere:rectoꝛ rcaere.a buiufmodi.on 
dc Hiero.dicit rónalto Dominio otguita 
tem ãmittit qut ieiumuʒ caritati vcl vigi 
liae ſenſus integritati pfert. bec ille. quia. 
fim phᷣm .tertõ politicoꝛũ. Illud quod que 
ritur tandj finio querendũ eft abſqʒ men. 
füra vt pat; oc famrate felicitate a amo:e 
dei:que mmis baberi nó poſſunt. Illud dg 
quod queri£ ppter fiiem querendum eſt: 
cum menfa &m.p:opo:tionem ad fing. 
Mam medicina cxb.bct a perito medico 
pꝓpoꝛtionata ⁊ oꝛdinata ad fanitatem acq, 
venden, Quia igitur vigilie ieiunia alia. 
coꝛpoꝛalia exercitia non querun£ tanqᷓ; fi 
nis.vt of Ro.i4. Non eft regnum dei e. ⁊ 
p.fed queruntur tanqᷓ; neceſſ ia ad. fiueʒ 
fad domandas concupiſcentias.ſᷣm illud. 
Zipo.2.co:.9.caffigo coꝛpꝰ.m.⁊c.ideo bec 
eũ menſura fienda fünt.f.vr. cócapifcentía. 
domctur nó yr extiuguatur natura f3 illo 
Zlpoftoli IRo.m.erlibeatie coꝛpoꝛa via. 
bo.ui.f.oco.p.r.o.veftrü Tertio potcft 
accipi abftinentta diſcrete 6m ꝙ impoꝛtat 
ſubtractioneʒ cibt ⁊ potus regulatã rõne 
boc mõ eft virtue:q: per cay vitia repꝛi 
untur eft (péalie virtuo ab alijs diſtĩ 
era Suii ením fo:male obiectũ. Quod eft 
mediü in oclectarionibue fm guſtum per 
cõparationẽ ad cibüotftincrum € a foꝛma 
libue obiectis virtutü aliarum. eft paro: 
ſubiectiuatẽperantie. Ham qð opponttur 
vitio ẽ virtus.ſed abſtinẽtia gule opponit 
quc eft maximũ vitiũ:qꝛ ficut dicit Sreg. 
in paſtoꝛali.gule ðditos luxuria ſequit cr 
go abſtinentia ẽ vírtuo . Nee ſi dicere 
tur.illud'i&ire.m pafto:ali.c.42.ficoi.abftü 
nentíanó nifi ex alije virtutibus coméda: 
tur:valet aligd.q: &rcg.nó intendit abſti 





nentiã negare eſſe virtutem.mo áffimur 
effc virtuteʒ:ſed qz vna virtueadigtanr 
ab alta idco oicit abftinenttay non nif og 
alij virrütibus comendari.magis ẽthot 
dicit de cà qᷓ; de alijs:q; vc ibideg orate 
ſpectu aliarum parua virtuo €. Soit 
do notandũ cft £m tpo.fatcq.t46ard, 
in foU A. ar. £r. L47.ar.t.in folu ftaraii 
4 di.is de ieiunio ar.pꝛimo im folutiócttr 
tj ar Et in.x.quolibet ar.i. Quodabſint 
tía rõne regulata tunc ẽ deo gratac me 
toꝛia qfi fit rationabilucr. tridus modis, 
¶ Pꝛimo ex motíuo fiuc fine afiffit e 
fide: ex oilectione dei a gloꝛia: non qut 
rit ꝓpꝛiam gloꝛiam. ¶ Sxcüdo ep mdio 
nam-virtue cófiftir in medio. cideofilg. 
sbftinet quantü poteft meretur vnde du 
gu.in regula dicit carnem veftrá o0ntt 
iciunije 4 abſtinentia eſce ⁊potius quin 
valitudo permitrit qr Tertio ex mó qui 
do.f.fit abftincntia cum byllaríratemi | 
iuxta illud fecunde nono corín.byllarts | 
cnim oato:em oilígit deus. C Zcrtio 
tandũ eft qp ſũma abftinentíaeft a pec 
abſtinere nicut legit de t»obia.r.c. quie 
cuit filium ſuũ ab infantia timere ocumt. | 
abftinerc ab oi peccato.qr zid quowmit. | 
euidentiá eft ſciendũ. ¶ Pꝛimo fm f. 
q abftínere a malo ſolũ «ion facecbot 1 
Ton fufficit ad ſalutem. Cuius rónemafi, 
gnat tlo.fa 6e.q.89 .ar.i. qt ficut witty — 
estur ey actib? ita meritü ipis cowdom | 
dct actibuo:fed nó faccre mali « ómitt | 
bonũ vel abftinere a bono nó eft pdutt. 
actum ſed ceſſare ab actu. vii pplctap. 
ccpit oí Declina a malo «fac boni für 
quo dicit :Sre.illud.f.orertere amalow 
tar culpam.iftud.f.facei'bonü meret. 
tanta palimá.vbinora qp ómittere ml 
vel declinare zabffincre a malo mont. | 
nce impo:tat puram negationẽ:ſed 9 
tat motũ voluntatis repudiantie«rdft | 
tio malo.£t idco ficut nó velle € perdí ! 





— —— 





c — 


voluntatio qui eff vclle pura q» ficuti 





n———————— M PG - 


M 


De gditate ⁊ tué abiti. fmo 56. 


tao vult boc quod cft velle.ita voluntae 
vulc non velle.itavolütae vult non facere 
malum per boc q vult facere bonum pio 
prer quod non facere malumvel ómiter 
malut eft meritoziüi tamen facere bonuj 
tft actue completiuue: quafi paze pꝛinci 
palie iuſtitie Et caufa puncipalie qua qe 
meretur. vitam ⁊ palmam: oeclinare át 
vel abfhinere a malo eft actuo iperfectio: 
a pare fccüdaria fine qua non eft (ufticía 
neq; meritũ. ¶ Scðo ſciendũ eft $m Ale. 
bc alcoi tertia parte ín tractatu oe pꝛece 
ptíszt Ebo fecida fcàc..89, ar. ʒ. qp abfti 
nere ab alique bono aliquádo é pcccatum 
aliquádo non . Züc eft peccatii ómiffio bo 
ni quádo eft debitũ ⁊ cadit fub pꝛecepto af 
firmatiuo nec obligar ad fat obſeruatiã ni 
fifm tempuooercrminatum . £t pꝛo illo 
tempoꝛe incipiteffe peccatum õmiſſioniſ. 
£t idco ómittere bonum alíquod eo tépo 
re quo bó pór« o facere eft peccatũ omiſ 
ſionis de quo Jac. 4. Scienti bonũ ⁊ non 
facienti peccatum € illi, Si quie aũt õmit 
tit aliquod boni quod non pót facere:vcl 
quia non pótalíud facere quin illud ómit 
tat. Zunc aut õmiſſio eft neceffaría nó vo 
luntaria:aut eft volütaría « nó neceſſaria. 
¶ Pꝛimo eni fi ómiffio eft neceffaría ⁊ fi 
voluntaria pura ꝙ omittit aliquid qꝛ non 
pót alíud a inuite « violéter õmittit talis 
mon peccat peccato ómiffiouio, THam mu 
lier que virginitarem oco vouit fi violen 
tercowüpitur non ámttrít vírginitatent 
nó babeudo neqs peccat.fed peccat nó pe 
nitédo oc peccato pterito vel non faciédo 
quod pót ad vorum implenduy 4g Secun 
do.n.fi ómiffio non e(t, neccffaría :fed vo 
luntaria tune õmittẽs peccat peccato om. 
miffionis tunc enim ómiffio ineipit alicui 
imputariad culpam quando fuít tpo ope 
raudialiquíd « õmiſit eycá illicíta prece 
dente vel fequentescui operam oedit vel 
fe 8 ro iucbꝛiando: vel ludendo:vel ali 
lUlieitum faciendo 4C Zertio fcíendá eft 


fm Alex. in tertia parte 4 to.ín,4.of.i8. 
ar.44.5. Quod abftinere a malo famp eft 
ueceſſuriũ ad falutem:cuiueratio in aper 
to cft peepra negatiua non folum obligat 
femp vt affirmatíua fj ad femp.f. omnt lo 
€o 4 tempoze:fed rale eft pceptum oe non 
peccando.ergo patet ppofitum: ideo bo 
mo nullavia o;peccare ꝓpter quodcüqs 
bonum affcquendi:quía $3 apoſtolũ Ro. 
z.non funt facienda mala vt veniát bona, - 
47 excterea nullue moxtaliter peccare 6 
bet vt alium a mo:tali erripiat:eo qꝛ qui 
líbet tene magie fcipfujoiligere d alii. 
4 Quarto fciendum eft $m tbo.fa $e.q. 
89.ar. 4.9 facere malum grauíue eft pec 
catũqᷓ; ómtttere bonu .quod p:obo tripli 
citer. Pꝛio zx pa:te facílitatio ſic. Qui 
faciliue pót alíquid facere ⁊ non fait gra 
uiuo peccat:ſed faciliuecft abftíier a ma 
lo d$ facere bonuj.ergo peceatü tranfgrcf 
fioniegrauíue épeccato ómiffióto.qr e 
cundo bocidem pzobo róne cõtrarietatis 
fic.illud peccatum grauíue é quod magie 
contrariatur virtuti. ficut illo malu; éma 
iue quod magis contrariatu: bono:fed fa 
cere malum quod eft tranfgredi magiea 
trariatur virtutí 4 bono quam non facerc 
bonum quod eft õmittere. Sicut enim ni 
rum magto contrariatur albo d$ non ní 
grum.ita non facere bon quod impoꝛtat 
negationem:actuo minus cótrariatur vir 
tuti ds facere malíi:quod impoꝛtat contra 
rietatem actus. CTertio idej pbatur ra 
tiene penalítatie ſic.maioꝛi peccato debe 
tur maioꝛ pena:fed maio: penaoebef. pec 
cato tranfgreffionio d$ peccato ómíffióif. 
ergo ac Sciendum ét eft p peccato rauf! 
greffiónie ocbctur ouplex pena.f.penaoá 
ní per auerfionem adeo 4 pena fenfüo p 
pter inoꝛdinatam conuerſionem ad. bonü 
cõmutabile. Similiter peccato õmiſſonis 
debetur nonfolum pena damni:ſed etiam 
pena ſenſus $m illnd Abat.7. Omnis ar 
bot que nó facit fructum bonum exci a in 
q iij 








Sería fextapoft fecundd ofíicd ín quadrageftms, 


i.m.⁊ boc ppter radicem ex qua procedit 
ſ.quia ómittit facerc quod eft ocbitü face 
rez ctiam quía ralio cõtemnit frequenter. 
peceptum affirmatiuũ tamé peccaro tráf 
retfionio.pena ſenſus é grauioꝛ peccato 
õmiſſionis q: babet actuale3 contierfioné 
sd bonum cómurabile quam ex ueceffita 
te non habet peccatũ ómiffionte . Ét idco 
oc abftinenria a peccato ait Zfug.ad bere 
mitas.Noueritis fratres mcbil pdeffe fi 
carnẽ iciunijs 4 vigilijo affligamue.: mé 
tem nfam nó emendamuſ.Quid.n.pdeſt 
afflictio copoꝛis filingue neqtüo « oetra 
ctionibuepolluamur?IHen ne oco laboꝛeſ 
noftri ad nichilũ reducũtur: Honne opue 
nium velut fumus atqs vmbꝛa vaueſcit.⁊ 
vclut ftirpe fauilla ad nihilũ fdtgitur? 
quanti ⁊ qᷓ; diuturni laboꝛes nft fübito pe 
reunt 4 jsta bona íam acqfita oe manib9 
noſtris frequenter rapiuntur . oum id qð 
acquirimus ftudto cuftodire negligum?. 
quapzoprer grati nobis ð co:po:to crucía 
tu atqs afflictione blandimur fi cxteríoxa 
noftra fauctte exercent Jabozib?z 6 paffio 
nibus non curat interius Stc cft qüo mo 
numentũ magnie ocptcrü coloꝛibus cxte 
rius videatur 2 ab intus ſcoꝛpiõibus a fer 
pentibusrepleatur. £uíd pꝛodeſt fi affli 
gis coꝛpus tui qii nibil ppficit cor tu. val 
dcoura nimis 4 oolenda cogitatio eft oi 
ſtudiũ labozie intétione ipendet. fructũ 
nó recipere poft labo:é.vtgilarc ieiunare 
⁊ moꝛes nó cozrigere.lec ille. £t fic patct 
quíd fit abſtinẽtia. Et pe pꝛia b? ſᷣmonis. 
4L Paro fa butue ſermonis in quadecla 
ratur ꝙ ró recta facit abſtinere pp ria. 
Ecundo circa abftinétie opcratócs, 
A À £ft ſciendũ ad clarioꝛem noticiã p 
dictoꝛũ qp rà reeta facit abſtinere pp tria 
ſ.pꝛopter bonuʒ vurtutie.pp bonü metis.⁊ 
xꝓpter bonũco:poꝛis. ¶ jꝛio.n.pſᷣm tho. 
fafe.q.166.ar.1.'IRó recta facit abſtincre 
pp boni vircutio.cü.n.virtureo adiuuiceʒ 
ũnt inter fe connexe. Sicut vna virtuo ad 


fuuatur ⁊ comendat ex alijo virtutibus 
bue cónumeratur:c affociat ficut (uffica 

a foꝛtitudine.ita virrue abítinétie adita | 
tur 4 comendatur:cr alijevirturibuequi | 
bue cóiungituroc quibueotciturfepes, — 
vos ar niniftrare in fideveltra virtu. — 
fu virtute aür fcienttam : in fcientíaate.— 
ſtinentiam. In abftinentía aüt pad 

gn pacientía at pietatem: in pictatei 
amoxé fraternitatis.in amoꝛe át frater 
tatíe carítaté.bec ille q ponit gradusyir 
turü:quibuefit aſcenſus in celũ.a incipita 
fide qꝛ ad hebꝛ.xi.dr accedentem add. 
opoxtet credere:ícd qz fidce fine opatbüs. 
moꝛtuaẽ. Jac..iõ coniungit fidei eit) 
do operis vñ dicit in fide u.virtutẽ it 
illud ſapie.s. Sobꝛietatem « pꝛudentũd⸗ 
cet ⁊ iuſticiam atq virtutẽ.ſed q:noncom 
tingit recte operari fine diſeretione ide 
ponit tertiũ gradũ ſcientiam.di in viti — 
aũt fcientia. vnde glo.iterlinearie, Quid; — 
cui:qñ:vel qũo. Nam fcientia eftrea fi i 
operandi vel regula agendoꝛum putri | 
vbí nó eft fciaantme noneft boni. xd. 
füb ſpẽ otfcretóio (olet blandiri vol 

ió pont ali gradum oi.in (cientíaadtab. 
ftinentiá:que cft qfi fpe vite eteruea m. | 
di velectationibue que occafioneo flt pt. 
cati quie fe abſtinet:iuxta illud £cdeót 
co: fapiene 4 intelligibileabftinetfeape | 
catis.Sed q: nó eft abftinéría abfqs pad. | 
ideo ponit aliũ gradũ di.in abfturentigit. 
pacientiá:q: ficut dicit DE 
fequif pacía:vt qui a voluptanibue mí 

fe abſtinet:aduerſa quo qs efus fuftinit; | 
Sed q: pacientia nutrit picraté ideopát. 
ahũ gradũ di. in pacientia aür picratéque 
eft reſpeetu mali in primo fiue ad fübit. 
viédü:fiue ad confolandü:fiuc ad comiga | 
dũ vnde.i.tbt.4.oicir aplo . Exerettal 
pietatẽ exercitatio.n.coꝛpoꝛalis ad. md 
cum vtilieé pietao aürad oia valet 
quta pꝛedieta omnía fire amoꝛe nil valtt. | 
ideo ponit duos gradue virtutum foy 







|j 
| 
L 








"-—— 


De editate a diuerſi. abſtinẽtie fcrmo.56. 


leo.ysoilectionem pꝛoximi. di. in pietate 
aũt amoꝛem fraternitatis.dicit.n.Baſiliꝰ. 
qui fratrem diligit ín tranquilitate eft. fs 
Quia pꝛoximus non poteft oiligi fure oco, 
Ideo de dilectione oci adiungit. in amor 
autcm fraternitatis caritatem̃.i.dilectio 
aem dei.iuxta illnd.i.Jo.ʒ Qui nó diligit 
fratrem quem videt. deum aũt quem non 
videt quomedo poteft oiligere? ¶ Sccũ 
doan.recra ratio obferuat ín abftinentiá 
bonum mentie.vudeipa facit abſtinere fi 
«ut opoꝛtet.vʒ ¶ Pꝛimo fmtloo.fa ſecũ 
de qu⸗⸗ arg cum hyllaritate mentis qð 
patet per eius oppofirum:quia cum abſti 
entia non e(t fm rectitudinem rationis. 
tunc ex abftinentia prouenit plua vitia. 
Et pꝛecipue impacientíe a füperbie . vnde 
Bre.in paſtoꝛali oicit.mentco abftinentíü 
plerunas impacienría excutit a finu. tran 
quilitatis ⁊ fiibditibídem dicens. Cogita 
tiones abſtinentium: nonnunq; ſuperbie 
«ulpa trauſſigit. Sed quando fit abſtinen 
tiat recta ratio dictat:ſue pꝛo purgatio 
me críminio:fitte pio reuellatione miſterij 
«cleftto:el pzo adimpletione pꝛecepti:vl 
bonefte confüecudinte:fiue pio amor diui 
ne bouítatio pacientia excludit. vitia a in 
dudit virtutes. Ccðo recta ratío facit 
abſtinere cum rectitudine operio. vfi Au 
gu. abſtinentia cibo:i fola non fufficit nifi 
€i bonaopera iungantur. C Tertio recta 
ratio facit abftinere cũ rectitudine inten 
tionio. Nq « abſtinentia ⁊ gequid ẽ in po 
teſtate noſtra tenemur refferre in deuʒ p. 
pter quod dicit Apoſt.i. coꝛ.o. Siue man 
ucatio fiue bibitis fiue oligd aliud faci 
tie omnia in gloriam oeí facite, £t ió Zu 
gu. in fermone Po idrageffime oedarat 
toe qui nó meritoꝛie abftirent.o. ille q ſe 
acarmbue temperat .vt alíao maíoiie p 
cij difficilioꝛiſq; pꝛepaꝛationis efcae inqui 
rat multum errat.non.n.hoc eft ſuſcipere 
abſtinentiam fed mutare luxuriam. Quo 
woͤ hio dicturi ſumus. yt quod fibi ſubtra 


bunt oct pauperibus.a qbus ſolitus cíb^ 
ita relinquitur.vt in alio temperãdo cibꝰ 
augeatur.Quid nequius d$ G8 minus er 
rogat abſtuentia ſeruet ꝑpmanens auari 
tía vel conſumat dilata luxuria.hec ille, 
Tertio pꝛncipaliter uiuo ptis recta 
ratio obſeruat in abſtinentia bonuʒ coꝛpo 
ris.ßſᷣm tl»o.vbi ſupꝛa ar.bo. Quod confir 
mat Aug. de fide ad petrũ di. Abſtinentia 
ſanctoꝛũ € a cibo « potumõ qx aliqua crea 
tura dei fit mala:fcd p:o fola co:poufcafti 
gatione Nam per abftiuentiá caftigatur 
coꝛpus vt cótra illecebꝛas luxurie ⁊ gule 
duj homo abſtinet magis redditur « effi 
citu: foꝛtis ad vincendas impugnationce 
luxurie ⁊ gule que tanto foꝛtioꝛes funt d$ 
to magie bomo cedit eis. CQuod fi foꝛ 
te querat an ille qui vult comedere vel ab 
ftincre folii pꝛo foftétatíone nature merca 
tur.ví eniʒ ꝙ non.q: glo. fuper illud Ro. 
7. Non cnim gð volo [oc ago. oiftinguit 
tríplex velle.f.velle nature velle gratic. 
velle culpe.vellc.n,comedere folü ed (ufté 
tationem eft velle nature, £t velle comcó 
re ppter voluptatem que in cibo quare é 
velle culpc.&lelte át comedere ad loc vt 
in ſeruitio oci fuftentct é velle gre. Sicut 
ergo velle gratie eft laudabile. illud cul 
pexvituperabile.ia velle nature ẽ indiffe 
reno.ergo fi bó vluntaté fequif natuf ab 
ftinendo vel comedendo nõ merebit nec 
demerebik. ¶ Ad boc rũdetur fm Alex. 
fu tertia pte i tractatu oe rectitudine intẽ 
tionis ꝙ fi qe cócdit pp libidiné demeret᷑ 
fiát vtin fuitio oci fuftétc£ valde merek. 
Si aũt comedit pp fuſtentationẽ natur fo 
lü.nec meremur nec oemeremur zq: velle 
naturá ſuſtentare nó é male:fed ſi rõ confi 
derat actũ comeftionto « finé ⁊ obligatóeg 
quá loco tenet ipfam actioneʒ comeftio 
níe oxdínare non ſolũ ad (ftum boni fines 
fad füftentattoné nature fj t ad ſuſtenta 
tioné natuf-pp deũ.⁊ fic p3 qᷓ;tũ abſtinẽtia 
recta opet. Satiſqʒ oe bac pte fa D fer. 
Q iii 





Feriaſexta p? ſecundã ofiicá in quadragefima. 


«7 Paro tertía huius ſermonis i qua co 
mendatur abftinenna triplici auctoꝛitate. 
JT Ertio circa comendationeʒ multa 

poſſent adduci que caufa b:euita 
tte ómitco quía in volumine de peniten 
tia tractatude ieiunio abunde deſcripſimꝰ 
triplici enĩ auctoꝛilate abftinentiá comen 
daſſe i pꝛeſenti ſufficiet. CPꝛio.ſ. auctori 
tate diuina. CSecũdo auctesítare autẽti 
ca.C Tertio auctoxítarepolytica qp7 Pꝛi 
mo auctoꝛitate diuina ſic diſcurꝛẽdo. Qui 
manu ⁊ lingua lambuerunt aquas ſepara 
bio eos ſeoꝛſum Judicũ.7. 
¶ Adel inueniſti comede qnantüfufficit 
tibi ne foꝛte (aturat?euomae illð ꝓuer.as. 
CWeata terza cui? rey nobilis:⁊ cui? p:i 
€ipce comedit ín tẽpoꝛe fuo f. ad reficien 
dum a nó ad luxuriam Eccliaffeo.x. 
¶ Initiũ vite oio aqua 4 páte £cde.29. 
« eere quafi bomo frugib? que tibi ap 
ponuntur Eccliaftici.st. 
¶ Quẽ docet dñs ſciam « qué intelligere 
facit audituʒ ablactatos a lacte ⁊ auuſos 
ab yberibus. Iſa as. 
¶ Tenta noe obſecro £uoo tuos.diebus 
x.t dent nob legumina ad ueſcẽdũ ⁊ aqua 
ad biben.⁊ ↄtẽplat vultꝰ.n. Dan . pꝛio 
¶ In diebꝰ illie ego daniel lugebá trium 
hebdomodaꝝ diebus panẽ deſiderabilem 
Ton comedi «caro ⁊ vinũ non introierunt 
fn og meum Daniel.x.c. 
¶ Aulti de populo iſrael ellegerũt ma 
gio moꝛi d$ cibis coinqnari.pᷣmi Wac.i. 
Eſca autcm ciue crant locufte ⁊c̃.vt 
ſupꝛa. fibat.tertio, 
¶ Fſuriẽtes ipleuitb.zof.d.ian. Lu. pꝛĩo. 
¶ Bebitoꝛes fümugnó carni vt ſecũdum 
carnem viuamus fi cnim ſecundũ carnem 
vixerítio moꝛiemini. "IRo.8. 
¶ fui i came fant que carníe fünt ſapiũt 
qui $o ín ſpũ que fuut fpiru? . p:udcntia 
carníe moꝛo. ^IRo.8. 
¶ Qui manducat non. manducanté non 
fpermat ⁊ qui non manducat manducanté 





non iudicet. "fou, 
¶ Spũ ambulate 4 oefideríacármowop 
ficietis ICaro.n.ocu.ad (püim. ls, 
«C Holt adlouc aquã bibere fmodicvi 
10 vtere ppter ftomaclüa frequentes 
firmirares ruao pꝛie bis, 
¶ Juuenes hoꝛtare vt fobiij fint . rom 
nibue p:ebere exemplübonog — hia, 
¶ Chariſſimi obíecro vos ranquaj adi 
7390 4 percgrinos abítinere voo a cari 
bue deſiderijs que mil aducr.aiam;ige, 
Et fic patet auctoꝛitate facre fcriprure d 
ftinentíam comendatà effe. 47 edidoc 
mendatur abftinentis auctoꝛitate aute 


ca canonica. flam dicit Augu in ftmt 


fcptímo quadrageſime. O mirá abftinéti 
virtue vroyabol? qui Adam per inni 
nentíam vicerat axpo per ieiuniũ vitiere 
tur .&f»oyíco vocibuo dñi frucbat cafe 


ctibus potu ⁊ cíbo deditꝰ oecursirádo | 


rum gentiliũ cultus «fuperftitió vacat 
qui faturitati vacauerat.f ille , £t füpepi 
ſtolam 3o.vr Dérur.41.0i.£clicte.ficoict 
Delieie quelibet fi abfas ocfiderioped 
pianrur nóofficilit« vilce cibi appear 
accepti impediunt pꝛofectũ abftinétic oi 
vid ením aquá coucupitá effudit. 4 büiis 
carnee comedir.h ibí.£r w libꝛo oeoxtri 
na xpiana.41.0i.c.quifqe ficoicit. Tong, 
gppterca cótinentioxce funtnobie plerag 
beftie queviliozibue alumt-e(cie; Hamm 
buinfinodi ommbus rcbue non ex canm 
rerum natura quibue vrimur.fed (zc 
petendi amodo vtendt vel probandidl 
yel impzobandum quod facimue filli, 
Et idem libio queſtionum cuam. 4tolt 
fuod oícit.fic inquit. Non inrereftomi 
mo quicquid alimento:u; fumas vr (ir 
raeneceffitatí coꝛpoꝛis dũmodo cógrus 
ingeneribuealimentosum:bie cum quit 
tibi víuen.eft neas quantü ſumas muy 
intereftcü videamus illoꝛum ftomadun 
citius farurari 4 coe ramcn qui parupo 
culo fociitur ardenter zintollcrabilittrt 








Ü 












byare alioo auté plus paulo quidẽ ſaciari 
fed collerabiliter inopiaʒ ſuſtinere vel an 
tc bozam politae eplas fi id in tẽpoꝛe aut 
opus fit aut neceffe fir cũ tráquilirate afpt 
ere neq; tàgere.fi ille.Qui ctii wn fermo 
ncas.quadragetime ait. Abſtinẽtia coꝛpus 
macerat ſed co: impinguat carnem dobili 
tar fcd amm confo:tat. fcd tlle benc abſti 
net a cibis qui eriá a malitte actibue « mũ 
di iciumat ambitiontbuo. nam qui a cibie 
abſtinent « pxaueaguntocmence imittã 
tur quibus eſca carnte nó c(t. nequitia fpi 
fitualte femper ineſt.hec ille. Itẽ Ambꝛo. 
in ſermone de Jeiunio. ze. di. c Sexto bie. 
gula a paradiſo regnanté expulit :abſtinẽ 
tid paradiſum reuocauit erzanté.f ille, 
Hiero. quoq; oe coſe.di.s.c.Non vico. fic 
inquit. Hon dico hebddomodas nó dico ie 
iunia duplicata ſed ſaltem ſingulos dies 
abſq; ciboꝛum luxuria tranfigamue .2.c. 
dic Sint tibdi dé dicit. Sint tibi quotti 
diana refectiofaturitaré fugiens 
nix pꝛolem tibi biduo vel triduo tranſ 
miſſo vacuum poꝛtare ventrem fi pariter 
obſtruatur Item grego:vt babetur.27.q. 
ſecũda.c Sunt qui dicunt fic alt. Duobus 
enim modis fancti viri.⁊ alicitis abſtine 
rc olent aliquádo vt merita ſibi apud om 
nipotentem ocü augcant aliquádo vt nte 
acte vite culpae detergant. Pꝛeterea Ico 
papa .1.q.1.c. Aliud.⁊ de pe.oi.t.$. ex his 
ficoicit.llicitog veniam poftulanté o; a 
multis erii licitis abſtinere dicente Aplo 
oía ibilicét fed nó oia expediit. Johan 
nes deniq; Cri.de 2fe.oi.s.c 'IMibil .fic ot 
et. Nihil eni fic iucundũ é ficut cibus be 
ncoigeft? aut decoctus nibil faluré nibil 
fic ſenſuũ accumen opatur ficur moderata 
refectio.hille.CTertio⁊ vltimo coméda 
tur abftinéría auctoꝛitate  cxéplo paga 
noy pfioz. Nã Socratce tanre abftinétie 
fafíz peribet wc fere p oia vite füc tpa va 
Vicudine ín offeufa vixerit « ín 11i? peftilé 
-ticyaftirate q ciuitas atheniẽſiũ vaſtata 


De repꝛobatioöe luxurie Pmo.57. 


eft nequaquá ficret cotum oĩumclade ob 
noriue . voluptati entm labe caruit dice 
barát mltoe ppterea velle viuerc:vt.ede 
retur 4 biberét fe autẽ cdere « bibere . vt 
viueret. Plato quoqs (uit abſtinentia mo 
deratus ⁊ iõ nó laboꝛibus fractue fj vita 
longeu?.2fit eni ullius 5 tufculanta que 
ftiongj libꝛo pꝛio.Qð cü Zbimerc? clar? 
athenis  picepe ciuitatis cenaffet apud | 
platoné coqs coniuiooelcctat? cét vidiſſet 
qs platoné poft tridui ait illt tenueſ cene 
nófoli in pfitiaf? ét poſterodie iucüde üt 
Itẽ Anacarſi plo fact fuerunt. ftatue pp. 
mlhplicee virtute ei? Subfcribit át ima 
ginib? eius ſic Anacarſi pfidi venercoꝛiʒ 
vᷣẽtris ⁊ gule Fuit.n.ventris ⁊ cõtinentie 
^ frugalítatie erga poſitꝰ. Pec pauca vi 
xiſſe fufficiar.q: oe boc pluracxépla «au 
ctoꝛitates ĩ volumic oc pñia.ſᷣmone ð obli 
gatióc ieiunij béntur . otio igit viribus 
fratree oilectiffimi odda cft opa vt auc 
«dé neceffariávirtuté poffideam? qua ad 
ceterae adit? bétur 4 (ine hac queue alía 
ad plenü bérinó pótvt virtutũ decoꝛe ful 
gidi eterná quieté ⁊ pulcb:tudiné perpe 
tuo bére poffinue ipfo p:eftante a quoé 
omne bonü perfectüi ſeculaſeculoꝝ Amẽ. 
































¶ Sabbaro poft ſecundã oominicamt in. 
quadragefimaoe punitione « maledictio 
ine peccati luxurie Sermo. 57 . 


gfipuit fubftantiam v4 (y —— 


fuam viucudoluxurior?- $9 
fe.Sxribuntur becver 277-5" 5 i ] 
be u.s. in cudgelio Dd 
eccurzeutie feric:on PUT 
mínue .in xpo fratrcs 
chariſſimi caritati pio 
tie vitium luxurie cótractatur ficut viti 
gule imo 4 fo:te pluo JLuxuria.n. vt dicit 
JBicronym?ad oamefüm p:cterea oc filio 
p:odtgo oc quo bodic in euangelio legit. 
fic. Inmica deo:inimica virtutibue tota 









Sabbato poſt ſecunda ofiiciiquadragefima, 


perdit patvío fübftantiá « ad pꝛeſens vo 
Aupraté delinieno fururag non finit cogita 
re paupertaté recte ergo dicũt verba pxo 
poſita Diſſſpauit fübftantiá.f.u.lu.potiue 
qᷓ; aliquo alto vitio.Quia igit᷑ inſuperio 
ribueoegula ⁊ de abſtinẽtia fibi ↄtraria 
verba fecimus cõgruũ eft ac ét confonum 
exéplo hodierni cuangelij oc vitio fetide 
luxurie aliqua bꝛeuiter percurzere que in 
volumie oe peccatie dicta funt pꝛoꝛſus re 
ticendo.oícit eni llaicro. 4r.ot.in paicipio. 
Uenter ⁊ genitalia ſibimetipſis vicina ft 
vrervicinrate membzoz intelligatur có 
federatio vitioy fum eni venter extendi 
turstunc luxuria concitatur.b ille. gitur 
dn pꝛeſenti folü oe punitiõe luxurie in ge 
rali oiccm?.vbi fciédü qp triplici grauif 
fima pena plectitur . ¶ ꝛiovʒ pena fpi 
rituali ⁊ diuinali. CSecũdo pena legali . 
4L £ertiopena gehẽnali. 
¶ ]bare prima huius ſmonis in qua de 
daratur quomodo luxuria punitur ſpũali 
pena ⁊ diuino iudicio. 
P Rimo dico ꝙ luxuria punit᷑ pena 
ſpũali.i.interioꝛi.Nã ipſi luxurioſi 
affligũtur appetentes exequi actũ qð im 
pudſce appetunt ⁊ fic nunqᷓ; babent men 
tio quietem (n carnalib? pcfiderije donec 
expleucrint.vfi Zfugu. (n libꝛo oe fingula 
ritate clericoꝝ oicit · Minus voluptatib? 
ſtimulatur vbí nõ eft frequentia volupta 
tum. vnde feqtur cy etiá poft explet actü 
luxurie non ceffant (timulí , 2 appetitus 
anxij ad ipſam libidinem ftimulantee 4 fi 
alíquádo caro fuerit faftidita ab actu libi 
dinis ínfatiabilie tamé remanet appetit? 
biétio.Et ideo bene dixit xpo. 3o. 4.f2ui 
bí.ex b .aqua.f.carnaliii 8lcctationti fitiet 
ítey.Et pfio tertio ethicoꝝ ait. Infaciabil 
eft oclectabil'appetitue.vnde Doetiꝰ ter 
tío ocofola.pía.c.oícit.Z riftee effe ſuarũ 
voluptatü exitus quifqe reminiſci libidi 
num ſuaꝝ volet intelliget.Qð non € aliud 
dicere nili plíbidince carmaleo explete 












relinquũt faſtidium in carné 4| 
appetitum in mene ex quibuo otii 
ftitia « afflictio mentte. Jxctereactías 
o impudice luxurtofcoic mibi. qualisdlt 
eructatue métie tue recoxdarí libidinum 
ftcritarum ⁊ nuncnon poffe votum i 
adimplere oic quefo qualis cft mero: 
flictis videre mlieres audire fonos rtt 
dari a£. non poffe adimplere. nec i 
appetitum relinqucre.z(ugu.eniy oidtür 
lib:o 9 fingularitate dlericoy.fic. S emin 
afpectue occurzeno velut fagittaelícnio 
oculie íactar quando liberanon eſt 
n3 adbuc fimplex non é reucrentía, 

illic geritur vbi libertatis ſumit in cong 
bernalitate ſubſtantiã quando ín ome 
cis negotijs nunc lacertoo ac femoslai 
ficio operibtie nudar:nüc eſtuans oct 
membza:nücfatigata iactatur.a G8 eye. | 
nenofiuefüp cuncta pfalere oelectstur, 
canere cuiuo cantu tollerabiliuo é 1 
bafilifcum fibillantern.b tlle . Ztmplíus 
c€ocructantur luxurtofi pena fpirit 
fccundum omnes ooctoxeo peccati ompt. - 
eft peccati a pena peccati, icum igitlin 
riofi perfepe in illo vitio peccent «plur 
pcá cómittant feqtur ipfos magis cda | 
ri. ¶ Pꝛimo eni peccant cogitatióe (ü]ti 
illud Iſa.pꝛio.aufferte mali cogitationy 
ueftrarü ab oculio melo , aít oomintiel, 
cogitatões veft:ae inquantü funt maleyt 
funt cogitatione luxurie. ¶ Secüdopt 
cant moꝛoſa oclectatióe babita vel babat 
da.i.quá cupiunt moꝛoſe vel méte odit 
rata confiderando. vii Jere.⸗. Vqʒ 
motabütur apud te cogitationco nopt4 
Sapientie pito. ]»cruerfe cogítationtelt 
parant a deo. ¶ Tertio peccant per có 
fts in actü turpem.qui eft expꝛeſſe moti 
lepeccatum.vnde nifbat.r.oicitur Exo 
de exeunt cogitationee male. furtaboni | 
cidía fomícationee adulteria 4 bee coi 
nantbominem.i.maculam motalio cule 
inficiunt 7 boc quando ſunt cogitátionti 















Ve repiobatíóe luxurie Pmo.57. 


beliberate «8 qp urarto peccant per afpe 
ctum libidinoſum iuxta ulud Bat. 5. 
fui viderit mulierem ad con.e.i.m. eft 
t.i coz füo. ex quo patet cffe metale.cft 
tamcn notan.ꝙ non dicit fimpliciter. £i 
viderit mulicrcm fed cum additione ad 
concupifcen.cam.THarn potcft quie aſpice 
remulierem multipliciter cla eafa ſine 
pꝛemeditatione vel ey caufa rationabili vt 
diſcernat ab alijs vel vt attentiue atten 
dat (i loquitür ei.vel vt videat eius oꝛna 
tüe vt poffit meliue rep:ebendere vel ex 
quodam honeſto amoꝛe ficut pater filíum 
«amicue amicum:⁊ im bie fimilibue non 
eft peccatum vt etiam cft pulchꝛitudineʒ 
efpicere vr erigatur in laudem dei ſecun 
dum illud pᷣs Selectaſti me domine in fa 
etura tua, qd tantü eft perfecto: pericu 
loſum auté eft imperfectio ne exardefcát 
in conotpifcentíam.€kl potcft aſpici vt in 
tali puldxitudine libídinofe concupitcat 
4boceft mouale.⁊ boc idem intelligitur 
de muliere aſpieiente virum . £r qua rc 
poteft compiebendi: d$ innumerabilitcr 
peccant ifti tuueneo qui non ceffant oifcur 
rere per plateae eccleſiaſq; «alia loca vt 
vidcant mulieree.rot enim peccata moz 
talia committunt quot otuerfae afpicien 
tee concupicunt vel. quot vicibue vnam 
4 candem afpicicntee oiuertio tempoꝛi 
bue ad concupifcendum femper afpiciunt 
Similiter 2 ipfe que fe offerunt. aſpecti 
buseoꝛum cum tot vanitatibue ⁊quotiẽo 
fe offeratit iuuenum afpectibue vt eis pla 
eant totiene peccant mostaliter etiam fi 
nibil turpe opere vellent adimplere 4 ra 
tío cft quía fimt occafio ruine. iloꝛum.⁊ 
qui occafionem oamnioat o.0, vidctur o 
iiu.adã da c Ol culpa ¶ Ouinto peccát 
lururioſi turpi confabulatione vnde pꝛio 
od coꝛin.i Corumpunt bonos moꝛes col 
loquia tala que confabulatio turpium 
dieitur ſtultildquium. vnde ad. epbefios 
vMdieit apoſtolus.Omnis autẽ ſoꝛnicatio 


aut auaritia aut ſtultiloquium non nomi 
netur in vobis.⁊ fubdit ꝙ omnis talis nó. 
babet bereditateyin regno xpi ⁊ dei quo 
nullue pꝛiuatur mfi per moꝛtale.ergo ta. 
lie confabulatto eft moꝛtale.Et iõ Cipꝛia 
nue inlib:o oc virginitate ait. Sfpfe concu. 
bitueipfe cõplexus ipfa rurpiü cófabula 
tio quantü oedeco:ío« criminis affcrar cõ 
fitemur. Hullum enim c(t oubium ꝙ quí 
cunqs dicit verba turpía  lafciuta vt fe vl" 
alium p:ouocet ad luxuriaʒ vel vt ſe dele 
ctet in talílocutióe vel cogitatione, cxtra 
nücrü moꝛtaliter peccat, vii. po. Zingua. 
coy gladiue acutüe. f. ad occidendi aiam. 
fuam ⁊ pꝛoximi vt exponit Zlugu.ó pe.di. 
pꝛia.c.Nolli.Quinĩmo oicendo verba bo 
nefta.boc fine vt randé inducat ad foꝛnica 
tionc; peccat jmostaliter. ficut qui oat ele 
mofiná vt cum tali foꝛnicetur idé videtur 
dicen.de cantantib? vcl audientib?cantile 
nae plenao lafciuie loc facientib? oclibe 
rataoelectatióe ficut neca cogitatióe mo 
rofa turpis cogitat? cum ex auditu ſequũ 
tur talia pꝛecipue mentibue infirmoy. Si 
ergo contingat poteft intentioné talia au 
dire oifplicentia mentio (altem baberi oj.. 
Mediatoꝛes etiã huiuſmodi turpiũ.ſ.qui 
poꝛtant ambaſiatao de talibus materijs 
fte perſuadent fiuc ſcienter litterae deffe 
runt continẽtes turpia nulli dubium quin 
peccent moꝛtaliter quia non ſolum qui fa 
ciunt ſed etiam qui conſentiunt facientibꝰ 
digni ſunt moꝛte eterna ad Ro ꝓꝛio mul 
to tamcn magie peccant qui mirtunt litte 
rae fiue fcienrer recipientes legũt. CSex 
to peccaut luxuriofilibidinofa ↄtractatiõe 
que é p oſcla amplexu otactus ⁊c̃.h aplo 
nolat curpttudiné cum aítad epl»e.s.fg ny 
nio foꝛnicatio autímüdiciaaur turpitudo 
mon notetur ín vobto.&lbi glofa.Zurpitur 
do vt m oſculis ⁊ amplexibus « huiuſmõi 
oia taliafüt pcá moralia afi fiüt. ex libidie 
extranumey,p cuius maioꝛ declaratione 
eftioratidimmfm.tloo.fa fc.Q.1$4. arti.q. 























Sabbato poft ſecund ofiícam inquadragefima '. 


qued Chinomedo ofculum taetus ample 
xus «c.fm füam roͤnez won nomínant pec 
catum nioztale.pór enim Doc fiert abſqʒ; li 
bidine vel pter confüetudinem patrie fi 
cut in aliquibue locie pj qp nonfolü viros 
virifzd ét viri mulieres pzecipue confan 
guincae fuae cũ oc noue adueniüt ample 
xantur 4 ofculantur ficut Jacob oſculatus 
eſt Rhachel adoleſcentulam amoꝛe cafto 
ſicut a medici qui ét aliquando rangunt fe. 
cretioꝛa naturetalía nó fünt peccata oe fe 
uio poffitfuperuentre tentatio mala i 
tentio, tunc erit peccata per accideno. 
¶ Allio mó ofculus tactuo amplexus ⁊ bu 
iuſmodi poffunt cffe peccatum ex cá fua. 
"IBonfolü enim confenfüo ín act fed etiaj 
fnoclectationé peccati moztalío : eft moꝛ 
tale vt ſatis ꝓbatũ eft in volumine 8 pec 
catis ideo cü fomicatio fit peccatü moz 
tale c multo magis alic (pecíce ideo ↄñs 
eſt vt cõſenſus iroelectationé taliü pecca 
toꝛum fic moꝛtale:⁊ ideo cũ oſcula ample 
zuo tactus fiũt ꝓpter huiuſmodi delec 
tationẽ extra mairimoniũ habenda ſunt 
peccata moꝛtalia:⁊ quí permittit bec ficri 
fib eo qué eſtimat ad boc moueri amoꝛe 
libidinofo moꝛtaliter peccat quía faciente 
⁊ coifentíenté par pena conftringit vt or 
fa.q.tIRotum fit cum glo.Sed fi ignoꝛat 
fierí bec amo:e libidínofo fed potius cre 
dít vtfacíat ex amo:e fraterno vel patríe 
^c.nonpeccatfed fole ille moꝛtaliter pec 
cat. ¶ Septimo ⁊ vltimo peccantluxurío 
fi operiscõſumatiõe que abſq; oubío moz 
talio culpa eſt.vt in tractatu oe peccatia 
Sifüm eft ð qua ét Zípo.ad gál.s.bicit ma 
nifeſta fint opera carnis que funt ſoꝛnica 
tio adulteriüac.£r fubdit qui talía aguut 
regn oet nó coufequenf, Ecce ergo quot 
fimul peccata concurrüt ad explendá iftá 
melanilibidué. £t ió cft ibimet pena[pi 
wituáliezintcriot q: vt oictü eft peccatü é 
pena peceati.q Punitur ẽt luxuria péa 
iudicia flagellidiuini quod. pj. Pꝛio 


—ãA — 


per tria clara exẽpla veteris teſtom 
oc ceteꝛis gr̃a bꝛeuitatis taceamꝰ ex 
mũ eſt flagellũ illud de dilluuio vt pate - 
geñ.vj.vbi of. vildens autem deus ꝙ mil 
ta malicia hominũ effer ín tera: amc 
cogítatío co:dio intenta effet ad mali oni. 
ni tempoꝛe pemtuít eü feciffe bomine fü 
per terram i. admodũ penitentíofe babu 
it:qꝛ opue factu; deſtruxit. ſ genus bun 
mimi guod aũt hoc fuerit ꝓpter vititm 
luxurie ex conſequentibus apparet cd 
imgitur . Finis vniuerſe carnis venite). 
ram me.repleta ẽ terra intquitate a fade. 
eoꝛũ.⁊ cgooifperdam eoe cũ terra füpur 
Quo recitat Avagiſter hyſtoꝛiarũ (celaffí 
€ay. fuod generationeo Seth acceperi 
filias Caym « inceperüt free abías timof 
accedere ad eoꝛũ cognatae . miuliereofi 
pergrediebant víroo ió indiguatuo deu⸗ 
mifit aquae dilunij « cófumpfit totámu 
dum exceptie.vitj.alabue que erant firar 
cha.¶ Secundũ pᷣclarũ exempli babetur. 
nũeri.ax. vbi of kornicatus ẽ populus dfi 
liabus moab que vocauerũt coo ad (acrifi 
cía at íllt comederüt « adozaucrunt ocog 
earũ ⁊ iratus ẽ dũs ⁊ ait ad xXoy(a Eo 
le cunctos pꝛincipes populi ⁊ ſuſpẽde eoa 
cótra folem in patibulis vt. auertat fünor 
me? ab Iſrael ꝛc. gd plura, pprer bocpec 
catü fomicationte occifi funt.a4.mílltà bo 
minũ.O terríbilie vindicta iudici oci, 
qr Zertiü exemplá hẽtur Sudicuo. cao; 
vbi babe ꝙ tribue beniami fuit dfi totg 
beleta pp adulterii cũ vxor leuite equ 
interfecta fuerüt.oo.míllía omi adpt 
nitíoné ſceleris. Secundo patet bocp 
tree auctoꝛitates facre ſeripture. CPi 
ma ẽ Sere 5c vbi of. (nia puaricatióte 
veftre multiplicat ſunt ⁊ auerfionco yíe 
cófo:tate füp quo ꝓpitius effe tibi potero 
filij ruf dereliquerũt mc « iur ant in (is 
nófuntoij.Saturaui eoe ⁊ mecbati fiti 
domo meftriciolururíabát eq amatofel 
fcíao emiffari fci ſunt vu? fas ad vow] 



















De repiobatióe luxurie bt.57. 


primi at nbiabat.nó quíd nó fuper bío 
diſuabo oicit dñs.⁊ in gente talt non vlct 
ſcetur aia mea, d.oío fic Secunda au 
ctoꝛitas béur.iBau.tertó vbi of. le ciui 
tao ſanguinũ. i.carnaliũ foꝛnicationũ vní 
tier fa mendacij dilaceratiõe plena nó rece 
dat ate rapina vox flagclli « vox umpet? 
rete a cqui fremério« quadrige fcruétio 
equ? afcendérie ⁊ micantio gladij « ful 
gurãtis aſte « mulritudinio m:erfccte ⁊ 
grauis ruine nec é finie cadauerum « coz 
uerunt in coꝛpoꝛibus ſuis ppter multitu 
dinem fomicarionent.quia.f. ppter carna 
Virateo ventürpcftilétie «€ . q7 Zertiacft 
iohel gertio c ybi or Sup populü mcum. 
wiferüt foxtem 7 poſuerunt pucg in pftrí 
bulo « puellãvendiderant p vino vt bibe 
rét.afeqtur.nüquid vltionẽ redderis voo 
mibí.« fi vlafcimini voe otrame ato ve 
loatcr reddá vicifitudiné vobis fuper ca 
put veſtrũ. Poſtremo idẽ ↄfirmatur per 
illud Cantofuj exemplũ qð hẽtur in legen 
dafcisB:ego (xp pꝛopter comeſſationcs « 
luxuriae romanoyoomue motus ram ve 
bementépeftem in eo mifit vt ĩ collegio 
«enam ín ftermutatione exalarent ſpiritũ 
vbi tüc venit in conſuetudinem vt cüi fter 
mutat ab audientibus dicatur.deus te ad 
fuuet.Et fimiliter quando offitabant moz 
tc repentina mo:tebanrur.vude eft etiam 
adbuc in conſuetudine vt fiat ſignum cru 
cis ſuper oo cum oſſitatur. Cum igitur 
hec peſtis romam vaſtaret Beatꝰ Bꝛe. 
quodam paſcali tempoꝛe pꝛoceſſiones fie 
runſtitnit per vrbem cum letanijs 4 ante 
poiare fecit umaginem beate Uirginis 
genutricis dei Marie quam.f. Lucas cuá 
geliſta piuxit que adbuc rome babetur i 
fancta zif*ariao ara celi.⁊ ccce tota aerte 
infecrio imagini ccdebar ac fi (imaginem 
ipfam fugeret ficqʒ poft imaguicm mua 
ſcrenitas « acríe puritae remancbat tunc 
1 acre audne (unt voces angclo:um can 
tantium. Kegina ecli letare alleltna.sé .. 


ftatimas bea.Gꝛego.ſubdit.Oꝛa pto no 
bie oeum.Zunc b. Bꝛego. vidit füper ca 
ftrum vexentij angelum ocí qui gladium 
cruentatum octergeno in vagiuam reuo 
cabat ex quo intellexit ꝙ peftto illa cctfaf 
fct ficqs poftmodum vocatum cft caſtellũ 
fancri angeli tllud caſtelluʒ vexentij. Pꝛe 
terea multa pericula [uxuriofio eccurzunt 
diuino iudicio , quod probatur. cx paeterí 
tis triplicibus cxemplis.ſ.Woſaycis by 
ſtoꝛicis ⁊pꝛopheticis. Pꝛimo patet exem 
plis mefaicie.IHam gen.ʒa.c.legitur qp fi 
lta Sfacob Dina vagans violata fuit a fi 
cem cx quo ipfe a patcr ciue « quotquot 
erant mafculini ſexus in ciuitate lurcrfe 
cti fimt a Symeone ⁊ leui.s£ . tem gen . 
58.legitur qp Judas deceptus fuit a nuru 
füa tbamar fingene fe meretricem :que có 
cepit ex ſcoꝛto Pꝛeterea 5e.59. c. fcribi 
q Joſeph incarceratuefuit tribue annie 
quianoluít commifceri impudice vxoꝛi 
pbaraonme . qc Item numeri.ʒi.⁊ ʒꝛ.aper 
te ocmonftratur ꝙ Balaam p:opter füg 
geftionem foꝛnicationum occiſus futt ipfe 
yt paret numeri.ss.cuy omnibue maſculis 
⁊ fcminie moabitis.ſcruatis duntaxat vir 
ginibus que virũ non cognouerunt que 
fucrunt numero.ʒꝛ.millia .confidera ergo 
tu numerum moꝛtuoꝛumex reſiduo virgi 
num. Secundo pater boc exemplis hy 
fto:icio.IHam iudic.is. c. babet cp SSanfon 
deceptus fuit a Dalida ex quo tandcmíe 
ipfum ⁊ populum philyſtinoꝝ interfccit . 
4 Item primu Re.7. feribit ꝙ heli facer 
dos « filij eius Oophꝛin. ⁊ phinees iterfe 
cti ſunt a pbiliftcie « arca domini capta 
eſt quia filij euo do:miebant cum mulieri 
bue quádo obſeruabant ad boftiütaberua 
culi.Pꝛererea ſcði Re.iʒ babct qp Amon 
filius oauid. interfectuo futt a fuo fratre 
abſalon pꝛopter thamar eius germanam. 
quam vi oppꝛeſſerat Item eði Pe. is. 
declaratur ꝙ Aſalon interfectuo fua 
Joab pꝛncipe militie tribue lanceis quta 








Sabbato poft fcctmái dñiedin quadragefima; 


fedauerat conenbínae patris ſui. Item 
51e. legit . ꝙ Helias ppbera mulras 
perſecutioñes pᷣaſſus ẽ a Jeʒabel regina 
vxoꝛe regis Achab. ¶ Item.4. Re.x.⁊ 
xj.hẽtur q Athalia interfecit dem ſemen 
regiũ. « ipfa cü filijs (uto. interfecta fuit. 
qr 3ré tertij Re.ꝛ. hẽtur ꝙ Adonias iter 
fcctue fuic iuſſu Salomonis qi concupiuit 
Abiſach ſunamitem vt fe cöſtitueret regé 
in Jeruſalẽ. Tertio boc idem pꝛobatur 
exemplis pꝛopheticis. Nam 3ud;tl».iz. 
legitur p bolofernee picepo milicie na 
bucoodonofo: regie pprer libidiné ſuam 
trüncatuo ẽ. Pꝛeterea duo feneo iudices 
ppli qui exarſerãt i ſuſanã interfecti (ant 
oanicl.is.c.]boftremo hẽtur fcói Abacha 
bcoy.ó.c.vfqs ad finé libꝛi the regie antio 
chi occiſa fuerint. 4ssmilía hominũ quia. 
templũ luxuria « cõmeſſationibꝰ erat ple 
num 2 ſcoꝛtantiũ cum meretrícibue .4 fic 
patet ꝙ luxuria punitur pena fpirítuali ⁊ 
fudicjoiuini . «pare pꝛima huius fermo 
nis, ; 

4r Ibarefecüda huius Pmonio in quaoc 
claratur qũo luxuria punitur peua canoni 
cali, z imperíali, 


[5] Ecũdo pꝛincipalr oíco q» luxuria 
AK À pumtur penalegalt iuris canonici 
⁊ ciuilis.pꝛio oíco qp punitur. pena canoni 
cali. THam volür canones op publice mere 
tricce nó poffint facere oblationé ad alta 
re ⁊ in eccleſia boc ad ↄfuſionem a punt 
tioncm peccati eay najoblatío ex inquo 
ẽ maculaca iõ infructuoſa.i4.q.g.c. Sj mo 
latiões « oblatióeo iniquoy nó refpicit oc 
to ficit munera caym ii reſpexit. q.7.c . 
ju grauibꝰ E quicgd in facríficije dei 
x fcelere offertur. nó placat ifiuo iracon 
diam fj irsitat p:ta.g.p:is.IHon eſt. CSe 
cundumtría; canones nullus. luxurioſus 
poteft recipere gratiam oꝛdimo nec debe 
ret oꝛdinari in cuius figura precepit domi 
nie. ꝙ ſcabioſus non accederet ad mini 





ſtrandum tn temploqð exponi 

in libꝛo paſtoralis dicit. Scabiofum, 
ficare luxurioſum coꝛpoꝛe. ſcabies emn 
cedit in coꝛpoꝛe cx nimio ardo:eínteriog: 
2 idco ralianó deber o:dinartpyexpieffe 
48. di.c. binc a ením vbi otcit giego Jge 
vero fcabiem 3 cur carníe petulantiafine 
ceſſatione dñatur i fcabíe 4 eni feruosyi 
fcerum ad curé trabitur : per quamrede 
luxurtaocfignarur . Ét infra ponderoſn 
vero eft qui toris cogitationibus adlac 
uiam defluens põdus turpitudinis geftat 
in coꝛde ⁊ quãuis pꝛaua non exerceat ope 
ra ab his tamẽ non elleuatur mentene 
ad vfu; boni operis ĩ aperto valecaffi 

re quia grauat büc inabdirie pondus 
pe.Quiſquis ergo cuilibet hoꝛũ virium 
ſubicitur paneo domino offerꝛe pꝛoh 
tur nec pꝛofeeto aliena peccata valcatoi 
luere quem adhuc pꝛopterea oeuaftat 
M Tertio eti fecundum canonee fomíat 
rícleríci depꝛehenſi (ant grauiter putas 
di vt patet.»7.oi.c.fbiterio.28.0f, 
nimus di ze. i.c. eos a.c. Érubefcant.yoíof 
citur. Erubeſcant impij aperte intelligit 
iudiciafancti ſpiritus coo quí infacríetri 
bue orꝛdinibus.ſ.pꝛeſpyteratu oyacortati 
4 fubdyaconatu mulierculae non. abícct 
rint ⁊ caffe non vixerint excludendosᷣ 
eoxmdem graduum dignitate.h ibi. ID 
1dem baberur.5s.oi.c.babuiffe.8i.c.Oi qo 
dmodo.82 fcre per totum. Concubine ve 
ro clericoꝛũ vendi vel in ſeruitutem redi 
gi debent dicto. c. eos di zꝛ.di. di. me Qul 
dam.«filij eorum in ſeruituteʒ illius eccle 
fic vbi nati ſunt debent deputari ig.q dc 
Cum multe in fine.Clerici cognofcentea 
monialeo oebent ocpont.28.q.1.c. Ci quíé 
epo.Épifcopuo vel clericuo foꝛnicans aj 
filia (ua fpirítualifi publícum eft oebetot 
poni.Si occultum cpo.is. anie debet pe 
nítcre.pfbyrer auté. 
⁊ duobus.c.ſequentihus. 

canones pioptar ſolãcauſam foꝛnicatioſo 











De vepiobatióe luxurie fmo.37- 


vxoꝛ dimittitur que ad thoꝛi feparatíoné 
«cobabitationé 51..1.c.£9icir dñs. € 
cũdo punitur pena imperialiluxuria. Nã 
ſecundũ leges ⁊ ſtatuta imperatoꝝ impu 
diciciadebet gꝛauiter püiri vt pater.C.oe 
eoõcubinis.l. Nemini.⁊.C.de adulterjo Jl. 
fcdiflimá «.C. oc Epio a clericto.l. rapto 
vco ff oc extraoꝛdinarijs criminibus.l.a.⁊ 
ideo ff. de oꝛigine iuris.l. ſecũda inti. « in 
gloſa habetur ꝙ Tarquiniꝰ rex romanoꝝ 
de regno ẽ expulſus. ppter peccatũ adul 
terij ci lucretia c.l 6 Et cũ placuiſſet.ha 
betur quomodo ppter culpã incõtinentie 
quidá occidit filiá ſuã vt abunde in volu 
mine oc peccatis eft dictũ füp quo. $.oícit 
lo. caſtitas fola pót animae ſaluare 
4 pxcentarc oco.vt in autentíco oc lenoni 
btie.$. prío col.5.cófti.fcóa in quo. S. Impe 
rato: ſcribit oi. Sancimus oce quidé: fcoj 
ꝙ poffünc caſtitatẽ agere que ét fola oco 
um fiducia poffibilis € bomi aae pꝛe 
fentare.fi enimpzefideo pecuniay furtoꝛũ: 
a latrocinioꝝemendatoꝛes eligumue quo 
modonõ multo magie caftítatio furtuʒ ⁊ 
rociniũ oo coercere pmittimuozlec 
xetcrea 6m legeo pater pót exbere 
dare iufte fili ſuuʒ qui munde ⁊ impudi 
ce viuit:⁊ ét füliiquoad bereditatémater 
nam.C. oc mofficioſo teftamento.L. Si fi 
liam.⁊ fic py luxuriam puniri legali pena 
a paro fecundapunapalie. 





«C aro tcrtiabutuo fermée in qua de 
daratur quomodo luxuria punitur pena - 
igmepurgato:ij a infernali. 


Ertio dico ꝙ luxuria pũitur pena 
ignispurgatoꝛij⁊ inferni. Pꝛi 
mo punturdico igne purgatoꝛij in illis 
qui dsuio egerint penitentia ⁊ ſatiſfecerit 
p:o culpa ſiue pena eterna pꝛo varijs ⁊ 
multiplicibus. fccleribue luxurie pevpe 
traís tamẽ quía vt plurímum tarde. con: 
wertuntar. idco hic non poſſunt ſatiſtace 


re pꝛopterea ín (gne purgatoꝛij poſt moꝛ 
tem grauiter affliguntur pzoprer tria. 
¶ Pꝛimo propter imultiplicationé quia 
ſ.multa «varia peccata. cóniiferunt per 
ocfideria afpectue tactus ofcula ample 
xu9464 ideo quía quanto plura fünt pcc 
catatanto diutius 4 foꝛtius in illa flama 
cruciantur ideo fequitur: tales. grauiſſi 
me affliguntur. Sccundo p:opicr ocle 
crarionem quia im ipſis actibue venercis 
mayimam luxuriofi babcur oclecrationes 
idco inpurgatoꝛio acerbiosem ſentiunt af. 
flictionem. ¶ Tertio piopter venialium 
frequentationem. Ham pꝛopter venialia 


de quibue bomo non penitet in hoc mun 


do ſecundum omnes doctoꝛes in purga 
toꝛij igne purgantur que venialia luxurio 
fifrequentant in verbis cogitationibus 4 
oelectationibue ex. memosta pꝛeteritoꝛuʒ 
frequentato ⁊ tamen in boc feculo oe ra 
libus. vnquã penitent ⁊ vix ad plenum 
poffunt vel potiue vult cum tamen omni 
bue viribus agcre oeberent vr illao pe- 
mae euadcrent ram acerbae vude Ztugu . - 
oc ci.oei libio t.c 14.2 in fermone  igne- 
purgato:ij fic inquit . Ille ignis purgato 
rius durioꝛ eft j$quicquid penaruʒ i boc: 
feculo aut videri aut cogitari aut ſentiri 
poteſt. Hemo enimoícat ad me non perti 
net quádiu in co moꝛas habeam:tantũ vt 
2d vitam excam cum oc oie iudicijſcriptũ 
fit p erit dies vnus tanquã mille anm z 
millc aut tanquã dies vna vnde fit vnuſ 
quifqs uoftrum.quot diebus aut menſi 
bue autetiam fo:te anníe per illum ghé. 
fit tranſiturus ⁊ quinimo ncc vnum oig 
tum fuum in ignem vult mittere quare 
non timeat ne. ei neceffe fit huic non par 
uo tempoꝛe cum anima zco:pozecructart« 
⁊ ideo totis viribue vnuſquiſq; laboꝛet vt 
capitalia vitia ſiue crimina poſſit euadere 
⁊ minuta pena ita bonis operibus re 
dimere vt ex ipſis nibil videatur perma 
nere qo1gnío.ile poffit affumerc.Dille 








V fiicatertía in quadrageſimain mane. 


¶ Sccundopunit᷑ pena infernali. Nã dici 
tur apoc.i.Quantũ gloꝛificauit fe ⁊ in de 
litijs fit tantũ date ci toꝛmentũ ⁊ luctus 
quiaigitur luxurioſi i cõcupiſcẽtijs ſuis 
exarfzrüt ideo cruciabuntur ardoꝛe quía 
alioo ſuo fetoꝛe co:ruperuntafpecrü oci ⁊ 
ſuetoꝝ nó erubuerũt afflgentur fetoꝛe ⁊ 
pudoꝛe quia momentaned oelectationeim 
ſũmo «infinito bono pꝛepoſuerũt affligen 
rur acerbiſſimo doloꝛe. Quia hoꝛribilia 
cõmiſerũt cruciabũtur verme coõſciẽtie. qꝛ 
in delitijs carnie vixerũt affligẽtur fame 
laboꝛe vñ oe ipſis apoc.4.dr. Cruciabũ 
rur igne ⁊ ſulphure in oſpectu angeloꝛũ ⁊ 
agm ẽ aſcendet fum? coy in feculafeculog 
«nó babcbüt requiẽ oie ac nocte .Ét idco 
jpuer 8 fcribit lie inferni oom? eius. f.lu 
xuriofi.vbi gloſa. acrioꝛa geléne toꝛmẽta 
in quibus foꝛtiores ⁊ heretici detinenk. 
Quoꝝ acerbitaté tria preclara exéplaoe 
monftrár. qr 1:mülegit in libꝛo qui intí 
tulatur oe vifióe pauli.f. qð ipfe vidit fo: 
nacem fepté coloy igneum diuerſas habẽ 
rem afflictióeo ocfectuo in toꝛquẽdo po 
fteat vidit fluuiũ igneũ ⁊ ſulphuꝛeũ in quo 
erár multe mulierceindute pice ⁊ fülplou 
reardenti fic acríter cruciabantur pp lu 
xurias ſuas.Sʒ aduerten.é qp in pꝛio libio 
de vífione pauli multa ſunt que nó vident 
effe vera qx a fi legim? eum effe raptü ad 
tertiũ celumnõ tfi legimuo raptü eſſe ifer 
mut tí potuit et oc? penaevamnatoy oe 
monſtrare. vth pj ¶ Secundü exéplü ba. 
betur in fma oe feptéoonie tí.oe inferno 

vbi aucto: illi? dicit fe inueniſſe in quadá 

libꝛaꝛia ciſterſienſium tale exemplü vʒ. qð 

cũ quidã cruce ſignatꝰ intraſſet o:diné ci 
ſterſienſium ⁊ cogitaret de exitu oꝛdinis 
opparuit ei yabol? im fpecie ſimie que ei 
vfas ad moxté verberauit cut fic (n eytre 
mio laboꝛanti apparuit ei beat? Benedi 
crito qué e coꝛpoꝛe educéei cetera qui et 
oftédit vidit ocpo:xtarivnü magnũ pꝛinci 
pem i ígnea catbedrarefidenté « antc cü 


foꝛmole mulicreo erant facles fgnetoln 
bentes « fimul to:qucbat vías ad viria 
qꝛ fuerat potẽs ⁊ luxurioſus C Zertüm 
exéplum legit ét in pꝛedicta fma, f, Qui 
dam facerdos multüfc affligebata fe 
cclebzabat p matre ſua defuneta qui (üt 
bat vixiffe in peccato.femel autémultíla 
erimádo 2 oxádo cupiene matrio ftatüfd 
re oum celebꝛaret vidit eam iuxta altáu 
vctentam a otiob? ocmoníbieouabsa 
thenis oe cui? capillis a capite « maii? 
videbatur flama exire. oictü fuit vt nor. 
oꝛgret p:e caq: nibil ei pꝛodeſſe poterit 
Qt (mpenítene ac adulterije a vani 
ſuis mo:tuafuiffet.b ibi.£t toe munt 
lio que malc accepat patiebaf. q: obit, 
ſcribitur. Ignis deuoꝛabit cabernacilao 
rum q libenter munera accipiunt. Eya 
tur fratreo oe bocabbominando lupi 
peccato ceterifqs penitentiã agam?oigi 
in pꝛeſenti vt in futuro bectam we 
incédia ocuítáteo glo:a potius oí(gni 
ciamur perpetua ipo pzeftantequi 6x. 
dictuo ín fccula ſeculoꝛum.Amen. 


¶ Dominica tertia ĩ quadragefima im 
ne de abhominatoõne a octeftatíóe parti 
litatum ⁊ diuiſionũ Sermo 38, 


A ne regnum ínfty 
uiſum oetolabíturfti 
bũtur lec verba Xu, 
X. Et in cuangeliox 
curꝛentis ferie Qui 
fratreo ín xpoch 
mifactiopartialitésf 
ue diuiſiomagnopere otra caritaté odftl 
* primi militat.tã « fi multa fint o(cttit 
volume oc peccatio tfi qꝛ bifce nto tt 
po:ibueboc vítíii ad modü vigetoc ipi 
etíi impiefentíay noua ⁊ d$ pulcba qi 
ibi minime diximus ctangeligandaott 1 
mus. vocak.n. hoc peccatũ qii eft publi 1 
« in ciuitate « mter ciues feditio490 gi 


Ni ze bie Svetodire fnm 
a3" — £34 pel (at 
367 vol | 











De abholatloͤe c octefTa.partia.fmo 58. 


¶ Pꝛrimo eft in his qui ꝓcurant ſeditio 
nem qui grauiſſime peccant. Sicut fecit 
ſybba filiue botriqui clamans coꝛaʒ omni 
populo iſracl nó eft ribi pare im daind ac. 
Sed Joab contra illum piocedéo fecit eũ 
becapitarc. Talis fuit Barabas qui ĩ fedi 
tionc fecerat homicidiuʒ Mat.27. ¶ Sc 
cundo eſt in his qui ſequuntur eos pertuꝛ 
bantes bonum cómune ficut illa. multitu 
do que ſecuta eſt Abſalonem in cõiuratio 
nem contra dauid ſed puniti ſunt quando 
€x peſte mo:tua ſunt ſexaginta millia vi 
roꝛum quando oauid fecerat numerar po 
pulum cài Re.vltimo.non enim pꝛopter 
peccatum oauíd (oum occifi fimt fed etiã 
ppter coniuratíomem illam m tbo . Illi 
vcro qui bonum cõmune ocfendüt refifté 
do non fimroicéádi feditiofi.fieut nec illi q 
deſcndunt fe cim inuaduntur dicendi füt 
rixoſi Ex quo qdem vitio ciuitates pꝛoꝛ 
fito euertuntur. vnde dicit dñs pꝛedicta 
verba f Omne regnum «c. igit triplici ró 
ne boc viritm fume effe deteſtandũ often 
¶VhPꝛimo vʒ ratóne. iniquitatis. 
¶ Secundo ratione anxietatis. CTertõ 
ratione peruerſitatis. 


¶ Pers pꝛma huius ſermonis ín qua 8 
daratur multiplex iniquitas ex partia 
litate oritur. 


Toto dico p grauiffime ⁊ pluri 
i meiniquítatce ex huiuſmõi oifcot 
dije maxime guelfoꝛũ 4 gibillinoꝛn nafci 
tur. Sed caufa bꝛeuitatis folum quatuozp 
ponemus ¶ Pꝛima quarüor: iniuſticia. 
¶Secũda perfidia. CTertia auaritia. 
¶CAQuarta acceptatio iniuſta ex quibus 
verücédaret quod dicit ꝓpha.ſ. Tota die 
circundabit eam f.ciimratem partialeʒ fup 
muros tite iniquitas. CPꝛima igit ini 
quita? que peedit ex diſcorꝛdia maximcex 
partialitate dr intu(tícia.eft enim iuſticia 
virtus omni ſtatui vrilie v neceſſaria « ió 


multà in lege imperiali comendat , vnde 
in autentico vt oẽs obedienteſ iudt circa 
pzüncipiticol.s.confti.to.oi vnam quidem 
omnii effe perfcctiffimam vírtutem arbi 
trandum é hominibus que iura omnibus 
diſtribuit. hec ẽ ex caufa cognominata iu 
fticia.£t in autentico vt iudices fine quo 
quo füffragto.$.itaqs col.ꝛ.conſti. ßa dicik 
itaq; oco 4 ſaluatoꝛi noftro onmes offerüt 
hymnos pio legc quá eis dedit a patriae 
babitaf caute « pꝛopꝛias facultatee abe 
re firmiffime ⁊ iudicum fruí (ufticia. Naʒ 
p:optercapofita ẽ vt iuftícía que in lege 
€ valeamuc domino oco vouere ⁊ noſmet 
ipſos.t noſtrum comendare imperium ⁊ 
non videamur deſpicere homines oppꝛeſ 
foo contra iuſticiam:quam nobis tꝛadidit 
deus vt ei ptr omnia peamuo eius ſcquẽ 
tts benigniratem.£t.ff. oe iuſticia ⁊ iure 
Lpitma.oicít vlpianus.iuſticiaʒ mamas co 
limus boni ⁊ equi notícíam pꝛofitemuꝛ.Et 
n.q..c.cum deuotiſſimam.dicitur fümum 
fn rebus bonum € (uffícia; colere ac. Sed 
ín terra partiali iuſticia que ẽ conſeruatio 
rci publice que pace; generat 4 nutrit iux 
ta illud Zullijp:mo oc offícijo.tanta ẽ iu 
ſticie uie vt nec illi qui maleficio 4 ſcelere 
paſcuntur ſiue vlia eiue particula viuere 
poſſint. Naʒ ⁊ piincepo latroni nifi equa 
liter predam oifpiciat aut ínterficict a fo 
cijs aut derelinquetur.hec ille.iuſticia.n. 
tribuit vnicuiqs quod fu ẽ.ff. de iuſticia 
⁊ iu.l.omnes.Et inſti.e.in pꝛincipio.⁊.iꝛ.q. 
2. Cum deuotiſſimam . iuſticia que € pꝛecla 
riſſima omnium virtutum fm pm in.s. 
cthicoꝛũ:oĩno ín rerra partíali extíncta €. 
Er iniufticía quá cleobal? pho docebat fu 
gere regnat in terzio ptialibuo.Ét ró qua 
re ín terra ptiali períté:q: pꝛopter ptiali 
tates mutat bó affectioné.zró excecatuꝛ. 
Nam amo: rrabit affectũ ad. fuii compar 
cialem amicum.£ dium ab aduerfa parte 
repellitoe co qui a nobto oilectue €oifft 
cile male ſentimuo. Et 8 co qui aducrfari? 
LS 





Dñica tertía in quadrageſima inmane, 


nuni velraro bene Et idco paꝛtiales ple 
ni affectiombue repurant bonum. bomí 
nen malum adueríe paꝛtes:⁊ fue malum 
eredunt bonuj.illum bonum 4 inocentem 
puniunt a iftum in ſua partialirate tenen 
temabfoluunr iniquum 2 malefacroxé oc 
quibue fic male iudicantibus otcir Zimoo 
6.Conuertitis in amaritudinem iudiciuʒ: 
4 fructum iuſticie ur abſcitium. xi.q. ca. 
Quatuoꝛ dicit iſdoꝛus. Quatuoꝛ modis 
humanum iudicium peruerttur, Timoꝛe 
dum metu poteſtatis alicuius loqui perti 
meſcimus.Cupiditate cuj pꝛemio animũ 
alicuius coꝛrumpimus.Odio oum contra 
quemlibet aduerſarium molimur . Ztmot- 
oum antico vel propinquo pꝛeſtare conté 
dimus.hec ibi.Quis iuder in terra par 
tiali equam iufticiam tribuat: Neceſſe eft 
quodam modo o vni parti adbereat 4 ſu 
os complices iuftciniufteqs per. fae« nc 
faooefendat Fures 4 latroneo libezantus. 
violantur mulieres «pupilli z vidue lace 
rantur 2 null? rcfpicit.£uod fi iude nec 
amoꝛe velodio detineatur faltem. timoꝛe 
Potentioꝛis partis coꝛumpitur ⁊ iuſticia 
non babet loc 2 muſticie plurime comit 
tuntur.quid aliud funt ciuitates tales paz 
tíalce nifi latrociniat Nam Ztrmb:ofi.oicit 
Inter duos inimicos nemo poteft cffc fio 
lio.cidco nullue ocberet habitare ín tali 
bue ciuitatibue fcd ad alíae primae fuge 
rc quia toraoic talcepartialeo ciuitatco 
circondat iniquitas.i.iniuſticia.CSecun 
d:iníquirae que procedit ey partibus cft 
perfidia.quia omuco chꝛiſtiani partíaleo 
rencgatifunt ⁊ pꝛoditoꝛes fünt cótra chꝛi 
ftum 2 pcr confequene pꝛoximoꝛum ſuoꝛũ 
ín baptifimo enim renuncíando oyabolo 
chꝛiſti nulitie afcribimur oc confe, oi, 4.c. 
pꝛimum. Adulti autc; tenemur ad. ca que 
pio nobisoffcrrentee fpoponderuntoe 2 
fe.oiftincrione quarta capi paruuli. In có 
firmatione vero pꝛeharatur bomo ad pu 
gnam p: fide ditti oc confccratione ot 





flínctione.s.c, Spiritus. s. Alapa perat 
tur vr diſcat:quia militia cosifti vineta. 
penitentía. In fronte imügit vt a — 
te chꝛiſti fideo finc erubeſcentla pue 

ve coníc.oi.s.c. cum aür ín bapti | 
mate partibus bomo rénuncidücrit : ade 
mum ad vomitum reuertitur p:odit yónt 
ciufas fidé negat oomino tfo tefte quí ln, 
xi.ait.Qui non ẽ mecum.ſ in militia me, 
aduerſum me é fcilicec in militia dyabol 
ca.iſti enim ſecundum apoftolum confir 
tu: ſe noſce deum factis vcl negat . unir. 
imo rpm pꝛodunt dicit enim Beda xiq 
ʒ.abijt.Qui ſocietatẽ fraternitatis alíqu 1 
peſte diſcoꝛdie cõmaculat ve Sudaedii — 
ftum pꝛodit.Et nulli ſic maculant eõm 
tatem ſicut ſeditioſi ⁊ partiales.C ote 
rea partialeo fua paſſione cecati nibilfip. 
tectum credunt nifi illud quod oculíety 
poꝛis vident non enim fe iudicandos qt. | 
dunt oc ſuis iniufticijo coram toto míde, Í 
Ét idco fecundum lacrant( im feeiidobni |. 
narũ inftitutionü aduerfuo gentes 99 | 
ranr.n.que fit homuns ratio quam fits. | 
rt vellentin pꝛunis ocum ſuũ agno(trü 
figmentie terrcnto vt puta partialítari 
animae fuae nou obfternerét mostifea 
libidinum volupratee non appctereiitit 
inde magní fc exiftumarentatasplueefi | 
ín bomine d$ videtur cuiuo vim conditü. 
nemqs non aliter poffe retíneri nífiocpót 

ta pꝛauitate cultum veri parentio füifill 
perent.a reliqua .bec ille fam cumíótt | 
pm in tertio ocanima.voluntaonóft 
nifi in p:eccgnitum. Ét intellectuopini 
lium fic pafftencobfeuratuo ẽ .ut pif | 
lumine coginróte fidei füit prtuatlegqu. | 
fequi£ perucrfa voluntast ocum pod |— 
mum.zobduratío in. malo Ideo zlügi; 
vocet in libꝛo quinquagefimo omclig 
omelia.i7.oiftinctione, Zípofto . oícit 
fidem effe tenenda amabit.  concox 
fratribuo 2 caritae ct: ) 
venicne ad ipitiü.initi é eni in fide fü 





fine incipiafir | 














De abboota at vetefta fatali. ſermo. zb. 


fn pace noe dicamd ſides caꝛitas pax. cre 
de amaregna finercdie « non amae ad. 
huc non diſcreuiſti fidc; tuá ab efo qui tre 
mebant ⁊ dicebant Scimus quia filius eo 
bci vtui.ergo tu ama. ſdeũ ⁊ pꝛoximuʒ fic 
caritao cum fide ipa te perducit ad. paceʒ 
veram plenam ſolidam «feeuram vbi nul 
la peſtis nullus hoſtis. ipſa eft finis om 
nium deſiderioaim bonoꝛum. £t. (uper 
pᷣs trigeſſimopꝛimo. Opus inquit fidci 
eſt diſectio: quía dilcctio vacare non 
poteft. niſi vt mali nibil operetursc quic 
«quid boui pot operetur. Quid enim facit 
bilectiotoedinarea málo* faccre boit .. 
hee ille. O partialeo miqui nó vog iftam 
fidem amabilé 4 concoꝛdarhabetis certe 
eſtis peioꝛes demonibus quí credüt «con 
tremiſcunt.ſdeũ vos deum non tímctiof; 
folos bomince mumdi« fic tota die ciuita 
tes veſtras iniquitas círcüdat f.imquitae 
perfidie Zertia iniquitas eſt auaricia. 
Nam ptiales femp conantur. contrariam 
ptem füperáre potentia bono «magnifi 
centijs ideo o3 babere multoe complices 
«fatelitcoopo:tet infüp babere maioꝛes 
fuoo fibi oefenfo:es:fj ad boc é neceffaría 
fuffa ſubſtantia q: omne malum ffar in ot 
lectíone pecunic.£t pecunie oía obediunt 
omnia p ipfam fimt . £t idco in ciuitatibꝰ 
ptialium pauperce vidue bofpitalia «e. ot 
fapantur « comedunt ab tniquie partiali 
bus de qua inſatiabili participalium cupi 
piditate.dicitur im pꝛohemio occretàli 
um fic £ffrenata cupiditas ſui pꝛodiga 
pacis emula mater litium materia iur 
gioꝛum tot quotidie noua lítígta generat 
vt nifi iuſticia: que vt vifum eft non eft 
ín c'utranibue partialium conatue eio 
fua virtute repꝛimeret iue bumani fede 
rie litigioꝛum abuſus extingueret.⁊ dato 
libello repudij concoꝛdiam extra mundi 
terminos exularet.hec ibi. Omnia par 
tiales faciunt : vr ſubſtantiam pꝛoximo 
erripiant. £r quauto etiam magis acqui 


ſierint tanto magis ambiunt: vt dilatem 

fimbuas. ⁊ poft fc longam caudam ou 

cant ⁊ quante magis babent ranro mi 
nus ſe purant. babere (uxta illud legio . 

Sie nibil babere quí non rotum babet ar 

bítratur,C.quando« quibue quarta pere 
ocbetur.l fecunda lib:o oceímo. Quid fa 

cietis panperce in rerrie partíalium ba 

bitanteo quomodo paruam potiorem 

veftram ocfenfabitío : aut. ccrte partíali 
15 ferui eritio aut fi nomini volueritio ad 
berere voo-effe nudos ⁊ oppꝛeſſos opo: 
tebit cffe. a cupiditate eoꝛum ſpoliatos. 
Naʒ de vobie pauperibue vndccíma que 

ftione tertía capitulo pauper fcriptum eft 
"pauper oum non babet quid offerat. 
non folum audiri contemnítur: fed criam. 
contra verítatem oppꝛimitur cito viola 
tur auro iuſticia nullamqs reue pertime 
fcit culpam quam redimere numinio ext 
ſtimat hec ibi.CPꝛeterea talee babere 
officía in ciuitate nituntur: quam ciuita 
tem velut Chꝛiſtum crucifigunt, quando 
auarítía inflamati cum Juda ipfam ſuam 

cõmunitatem oculo tradunt oum cam vez 
bio mentiuntur oiligere :fed omnia p:o 
vilitate propia faciunt, Iam vt ait Zu 
lius lib:o pꝛimo de officijs. £ft enm pꝛo 
pꝛium munus magiſtratus intelligere ſe 
gerere perfonam ciuitatie debereq; eius 
oigniratem 4 decus obfertiare legea de 
fcribere 14 fidei fue comiffa meminifíe , 
Sed bocnon faciunt partíaleo, poprer 


- quod ree püblicatalium cito coꝛruet.quia 


contra illud quod eft a Zulio faciunt . 
Et etiam contra illud quod ibidem ditit 
fcilicet, fQwmee quí reipublice pꝛefuturi 
ſunt duo platonío p:ecepra teneant vnum 
yt vtilitatem cíuitim fic tueantur; vt que 
cunq;ʒ facíánt ad eam refferanr obliti co 
modoꝛum faosum,Zilterum vt. totum coꝛ 
pus rei publice pꝛocurent ne dum parteʒ 
vnã tuent reliquas oeferant:vt cni tutella 
ſi rei publice ad coꝛũvtilitatez q comiſſi 
r ü 











Yfica tertio in quadrageſima in manc, 


ſunt non ad eoꝛum quibus cõmiſſa cft gc 
renda. Qui aute; parti ciuium confulunt 
partem negligunt partem. perninoliffi 
fimam inducunc in ciuitatem fedittené at 
qs diſcoꝛdiam.ex quo euenit vt alij popu 
larce alij ftudiofialij optimi cuiuſcũq; vi 
deantur pauci vniuerſoꝛũ binc apud atbe 
nienfzo mague diſcoꝛdie.in noftraauté re 
publica non folum (editioneo fed era; pe. 
ftifera bellaciuilia füboxtafüt.que grauie 
4 foꝛtis eiuto in re publica oignue punct 
paru fugiet atqs oderit tradetq; fe torum 
rei publice.neqs opee neq; potentiã confe 
ctabitur totãq; €aj fic tuebitur vt omnibꝰ 
conſultet. Hec vnus criminibue falſis in 
odium:aut inuidiam quãqᷓ; vocabit oino 
itaq; iuſticie atqʒ honeſtati adlerebit vt. 
demũ cam conſeruet mo:tem appetat po 
tíuo qᷓ; deſerat.hec ille.fed ptíalee contra 
faciunr in omníbue ac. Et ficpat ꝙ circi 
dat ex omni pteciuiratee partialee tota 
ore iniquitae.v.auaricie qp Quarta iniꝗ 
tae é pfouarum acceptio iniufta, Yam in. 
citate partiali in omnibus agendis é p 
fonaru; accepratio que opponitur iuſticie 
oiftributiuc : cuiuequalitae é ꝙ diuerſis 
pfoníe oiuerfa officia aut beneficia tribuá 
tarfm piepo:tionem ad oignítatem pfo 
narum.Cibi nota ꝙ bic poffunt confidera 
ri ouo f.caufa a pfona,q. Y aufa putafi qe 
pꝛomoueat aliqué ad officia cóitatifiquia 
by magnam induſtriam fecularem vel fa 
culratem ad fübuentendü cóitati: fic non 
ẽ acceptatio pfonars; (cd caufa.vnde glo. 
fuper illud epfi.e.THon éacccpratio píona 
rum apud deũ ait. Quia iudex iuſtus cau 
fae diſcernit non perfonao.qr Pꝛima con 
fideratur:ut puta pꝛomouet eum quia eft. 
eius amicus vel ſocius in partialitate: vl" 
conſanguineus «c.ficut fir cõmuniter ín ci 
uitatibus partialibus:⁊ ſic cft acceptatio 
perfonarum que cauſat diſcoꝛdiam vt. pa 
tct ex textu tullij pꝛoxime recitato. THaw 
⁊ Auguſtinus ſecundo à ciuitate dei.ca. 


: tebanf tüc vleiebank:icarcerabant 


, oc ram oura oppꝛeſſione « receſſit i 


; partialeo iniqtas fcilicet acceptationisp 




















fum 


dicit ꝙ Caius Aarius feníosqui ente. 
conſul aute fuerat:cum Sylla qui cota 
poꝛe conſul erat contra Aitridatem qui 
aſiam ⁊ achaiam occupauerat mittcreur 
affecrauit feprimum confulatum,t vr ſepti 
mo confu] ficret vt ipfe mitteretur contra 
mutridatem.fuare Sylla comotuo dmi 
e€xeratu ad vrbem venit 2 contra &&ari 
um oímicaue ipfum fug uir ,« fic ping 
bellum ciuile € geſtum Eſt etiam 

tío perfonarum.quod ficri folet iu auitatt 
buo partialtum fcilicet legeo « ſtatuta 
cere que minozeo grauant.2 maioꝛes 
antque caufa ſunt maximoꝛum n" 
⁊diſcoꝛdiarum.vnde valeriuo libzo ſep 
mo dieit ꝙ aucbarfie leges arancaryy. 
lie comparabat. Nam vr illae fcilicet: 
lao infirmioꝛa animalia retinere. va 
ra,tranfinittere.ita bie ſimiles «p 
reeconftriugi oiutteo 4 pꝛepotentes 
alligari oiccbat.bec ille. Et ideo in talib 
ciuitatibue inferioꝛes femper. grauanti 
maxime in oefenfione reipublice .IEgryt 
sit Zluguftinue in fecundo ve ciui, oit 
18.£xpulfieregibusoc vrbe poftcreario 
nem confalum.milítco qui elligebantur 
3d bella milirabant pꝛopꝛijs flipcudje, 
Cunq; eiuitas nundj a bellis ceffaret c» 
bantur pecuniam mutuaría petentjoi 
dus.Quia vero non potcrantaice quo ad 
pꝛincipale:nec quoad vfürae :d muniope 


E 
tractabantur.p:opter qð oꝛta cft fedító 
ter patres ⁊ plebeos conquerente dx 


€x vrbe ad tria. miliaria . ⁊ occupauit fa 
crum montem fcilicet apentinum 

pacificata € plebe ac códittone vr aliqui 
ex ſuis baberent magiſtratus qui ruere 
tu: plebcos ab iniurijs maioꝛuʒ Eric pi 
tet  circundat ex omní parte cinitatts 


fonarum , £t pꝛima paro buit feng 
nie, 


us 
Y. 
OACSENERCONHEUE : 








De abbelàtióe à octefta.partia.fimo 38. 


¶ Pars fecunda buitie ſermonis in qua 
bedaratur ꝙ mltiplex crudelitas ⁊ anxie 
fao cx p:edictio partialitatibus oꝛitur 


Ecundo oíco qp etiam maríma an 
xietas ex buinfmodi partíalitatib? 
dutur.vnde propbeta fequitur ín verbie 
ante dictis. Et labo: in medio eíue.f. ciui 
tatis partialis ⁊ iniufticia, £t vt e:dinem 
ceptum teneamus folum quatuo: labo:ce 
partíalum crudeles ⁊ malignos oícem?. 
€ Pꝛmus dicitur labo: infelicitatío . 
¶ Secunduo crudelitatis. 7 Sertiue fa 
tuitatis CQuartus Labo: confufionte . 
€ Pꝛimus dicitur abo: ĩfelicitatis fire 
tribülatíonis oe quo pꝛopha dicit.Contri 
tio « infelicitae (n vije.c.«.u.p.nó cog. Cõ 
trítio.i.ad nibilum oeductio ftatue coꝛũ: 
a infelicitas miſcriarum hartibus eni; ad 
inuicem certantibire eoꝛum demeritis exí 
gentibus demonibus incitaͤtibus oco per 
pe o ice aliam qua; 
expellit expulſa vagarido oifturrit cũ ma 
no fuilabow ⁊ incõmodo bona eíe auffe 
runtur 4 fic laboꝛe paupertatie crüciátur 
bedificía ocftruütur arua ſilueſcunt vince 
peciduntur artee simírtuntur adolefcen 
tco egeſtate compulfi ad militiam fe reci 
piunt. Juuenes non. vxoꝛantur puclle in 
nupte crpectant.«c.fed nec oum eft finío 
malozum fum enm umpleta fuerir vor 
tomtrui tui ín rota ſcilicet iudicioꝛum dei 
Ínrota verfatili , "fRcuertuntur ifti expel 
lunt alios ⁊ cede crudelioꝛi craffantur.: 4 
mala multiplicant.⁊ fic impletur 116 Iſa. 
280. remanda. manda remanda 
eppectareezpecta modicum ibi modi 
cum ibi.vtvadant 4 cadant retroꝛſum 4 
conterrantur 7 illaqgcantur. «capiantur. 
becille , AMandat vna pare alam expel 
lendo.alia pare remandat que fe pꝛoſcrip 
ferat expellendo expectat paro expul(a ſu 
smreuetfionem a ſimliter alía emiffa ex 
péctat (aum regreſſum. E MWodicum ibi fct 


lícet bona tempoꝛalia que fibí adinuicem 
occupant ſicqʒ vadunt ad mo:tem cadunt 
retro:fam vt non videat cafum fuum con 

terruntur (n puluere mferiarum: quía có 
trítío a (nfelicitae in vije ideft in operib? 
partialium.ficas vt dicitur Sere. 46. foꝛtiſ 
impigit ín fo:tem ⁊ ambo co:ruunt.fHam 
facta diuiſione ínter tribum Juda  benía 
min ey via parte 2 alic oecem tribue que 
ante fuerant fimul vna contra aliam mul 
ta mala fecerunt oemum vtraqs pare ín 
ſeruitutem deuenerũt. In vrbe roma ade 
ptodominiototius oꝛbis poftds ſeditiõcs 
exoꝛte ſunt a parcialitates inter eos.ſicut 
Sylla contra Marium ⁊ econtra.Et catel 
lina contra Antoniũ ⁊ Ciceꝛonẽ.Ceſar có 
tra Pompeium ad ntbilum paulatim re 
dactum eft quía lu.xi.omne regnum ín fe 
ipſum «c.Ét ideo omni cuftodia ⁊ diligen 

tia cuftodienda eft ciuitas ne deſtruatur. 

"Hem ouplíci cuftodts gubernatur.vno in 
trínfeco fcilicet ratione ad quam pertinet 
omnía gubernare.zilio extrinfeco fcilicet 
rectox ⁊ pincipe cuíue intereft fübditos 
gubernare oe cuite officio babetur ff. oe 
officio p:efecti vigilum.L . Ham falutem. 
vbilex oftendit q» ad ſaluteʒ pꝛefecti per 

tínet per totam noctem vigilare 7 arma 

tuo toram ciuiratem circuire ac.Sic ratío 
debet ſe babere ad cuftodiam omniuʒ (en 
ſuum ⁊ membꝛoꝛum coꝛpoꝛis ⁊ potentía 
tum anime. vnde Eccleſia.ia.ciuitas par 
ua ⁊ paucí vtri in ea venit contra eam rex 
magnus.i dyabolus ⁊ vallauít eam :« in 
uentus eft in ea vír pauper 4 fapieno ali 
berauit eam fapientia fua » quía fi ciuitas 
regitur fapientía ⁊ ratione optie concoz 
dia in ea cuſtoditur.⁊ talia mala a tribula 
tíoneo euitantur .aiít enim Boetiuos. Pla 
tonem dixiſſe beatas fo:e reo publícao fi 
eae aut ſapientes regerent aut earum re 
ctoꝛes fapientíe ftuderent platonío quoqa 
oícta funt bec. Si faptentie foꝛma oculis 
videri poffit maxime ad amoꝛem füíoés 

roy 







excitaret. hec ille. Et ideo quía bodiernto 
tempoꝛibus non regnat fapientia fed po 
zentia partialitatee funt vbiqs ⁊ oifco:die 
4ciuntatee ideo noftre Italie plene funt 
tribülatioutbus pdictie 4 fic patet pꝛimꝰ 
labo: Secüdue labo: oicitur crudelita 

J tis non enim inuenitur tanta crudelitas ĩ 
LUI aliquo genere bominü:quanta in partíali 
p bus ſeditioſis. Ratio é quia habitũ odij 

I fempcr babent aduerfe partes tay nobiles 
qᷓ; ignobiles tam notoo d$ (gnotoe p:efen 
teo pꝛeteritos ⁊ futuros aduerfüo infan 
teo «fence aducrfue aliquando affines 2 
qu fibi inferaicrunt 4 bi recte dicil poffüt 
bomicide quia qui odit fratꝛem.ſ.ho.eſt.i. 
" o.5 Sd vltra odium inco:de detentum 

M qute valeat exp:iraef inanes crudelitate 

l quae centra aliam partem eyercent?lBon 
parcunt confanguinitati non amicicie non 
religioni nõ etatí fed vfqs ad deuoꝛationẽ 
carnis deueniunt. ficut caneo. ficut peco 
raveuduntur homines violanf mulierco 
defloꝛantur virgines. Quidam comburüt 
Aló aſſanãt aliq cãbus ad deuoꝛañ.dãtur. 
Monnulli per turreo pꝛecipitantur. Cete 
ri aſſanantur viui ⁊ ad odoꝛem eoꝛum alij 
comedunt panem.PReliqui cruciant᷑ fame 
^ fiti ac.quis explicet.O inſenſatarabies. 
f cca bowéda crudelitae.f impia ou 
rícice quie voe fugere auentura ira iuſti 
iudicij dei docebit THamaliqfi eriam inf 
ſenti vita quod ipfi in alíoe exercuerunt 
eis fimile reddit vt patjoc Adonideʒech 
rege ierufalé cui capto fuerunt ab(ciffi pe 
des ⁊ manufz poſitus fuit füb méfa come 
dentíum ſicut canis qui memoxáe füc cru 
delitatis exereítate ait, Reddidit mibi 
ot? qð feci Septuágita eni reges abſciſſiſ 
manibtie « pedibue comedcbant ſub men 
fs mea ficutfeci fic mibi factum cft. Judi 
cuʒ pꝛimo.Et quod accidit crudclt ciro re 
gi perfarüqui ex crudelitare ðlectabatur 
effanderefanguinem humanũ. Quem rc 
gins Zamaio fccit decopitari ⁊ caput ci? 






























Bñiea tertía in quadragefima in mane. 


ín ollaz plená anguine mergi. femitl 
fan.bíbe. £t ídeo ficu ciuitae non recipit. 
qued eft ei lcgarum.nifi oum € ciutaoff, 
fuibue modis vſuſfructus amittatul. 
vfüffructue vbi oícif. Si vfuffructue dn 
tattleget.a aratrum in eaoucaf ciuitas 
octinit vt paffa eft cartago. Ideoq; 

in mote ocfinít babere vfumfructü.£odé 
modo ciuitas ptíalie perdit fractum bo. 
nom omniũ. Per prialitatee entm ont 
níabona ámíttuntur. Nã bona nature pa 
homieidia «bona fo:tune per ocuaftatio 
neo poffeffionum « incendía domoum⸗ 
quod bte peius eft omnia bóa fpiitualia 
perdunru: « tam crudelem oomini ſenten 
tiam incurrunt, fic patet fccüdue et 
¶ Tertius laboꝛ oícitin faruitatie quia 
videtuꝛ ſub celo effe ftultío: gene qi pat 
tiales. Ratio cft quia boc fcclue videttt 
in appetitu ftulci ⁊ oanmofi mali delecũ 
tur quie ĩ operibus gule ⁊ carnio oannd 
bít quidem errat oclectat aliuo inturpt. 
lucꝛo ⁊ infacíabili concupifcentia rerüm 
abſq; oubio errat grauite:: 4 fic oc alij 
omnes eꝛꝛant ín appetitu boní tꝛanſũ⸗ 
teꝛꝛena oclectatione illecti ⁊ oecepti €f 
inde in finc contemnendi.fed pa:tíaleott. 
appetitu ⁊ deſideꝛio mali oum pastialítt 
tem 4 diuiſionem affectant. ponenteo it 
peꝛiculo fübftantíam tempoꝛalem coꝛp⸗ 
conſanguineos filios a omnia bona eon. 
Quid enim ex paꝛtialitate boni Inacntur 
non videt nifi boc peꝛicula expetizi «bí. 
omnibue exteꝛius füpplicijo cuciati, ym 
paꝛtiali congꝛuit illud £ccle.22 up plim 
bumquid grauatu: «quod illi aliud m. 
men quam fatuus azenam ⁊ (lem if 
famfe:zi facilius eft fee ds bominemin 
pꝛudentem ⁊ fatuum. imptum. Que on 
nt contemnit fatuus paꝛtialis. paxtíales. 
enimfienetícío poffunt compara quisi 
tiotie pꝛiuati omma pesiculofa fibi  alije 
patꝛant. Similes etiam funt cuidam ftl 
to qui cum baculum geſtaꝛet i vía a antt 









— — 








Ee abbotastbetefta Dartíalt. ftto.s8, 





ur pxeeederet vmbꝛa fua putauft umbꝛaã 
altcrum hominem effe, Cucurrit ſtultus 
polt vribzam.quafi cum bomine pugnatu 
Tue illafcquentem fugiebat, « cum ſtaret 
ftabat infultum facit in ca «iterum fugit 
demum cumotuerteret vía  vmb:a qua 
fibomo cum fimilitudine baculi videret 
erigi verfio mu:um timuit pꝛimo ſtultus 
fed poftea audacia maio: ſumpta cum 
impetu impingens i murus caput fregit 
fic ſtulti partíaleo puguant cuy vmbza no 
mime partialis tandem anime 7 coꝛpoꝛis 
frangunt caput. £t deo non debemus pu 
gnare cumciuibus fed cii patrie boftibue 
tdicũt iura ciuilia. Naʒ ciuitae eft ab bo 
ſtibus defenſanda ne oppimatur. nam fi 
«ut tempoꝛe pacis iuſticia legibꝰ obſerua 
tur ita tempdꝛe iuſti belli iiuria armis vi 
dicatur vt habetuꝛ in p:olemio inſtitute. 
vbi dicitur imperatoꝛiam maieſtatem nõ 
folum armis oꝛnatam ſed etiam legibus 
opoxtet effe armatam vc vtꝛunqʒ tempus 
belli v3 « paci poffit recte gubernari . q 
fm glo.arma cónectit um legibue cũ nec 
legeno finc armis ncc econclufio recte gu 
bernentur lex ét pꝛohibʒ ne militeo agrü 
€mant in terra ín qua debent opera bellt 
«a peragetur,ne ftudio culture a militía 
rcuocentur ffoc re.mili.Limilitee . Quia 
ſuma laus militie cft cómuni vtilitati inté 
da.quod non faciunt partialeo. fed partía 
lcofaciunt ín oibus contraríum.q- Quar 
tuolabo:oícitur confuffioníe vix enim 
talcopartialce in extremis poffunt deſe 
rere bae partialitates « odia qui fi moꝛi 
antur in talí ftatu fine ſignis contritionis 
non debet eio oarí facramenta : quod eft 
magna confüffio:fed nó míno: quia ecce 
fiaflica ſepultura oebet carere. "IRegula ẽ 
qp qui mositur cum alíquo publico moꝛta 
li peccato notoꝛio debet carere ecclefie fe 
pultura nifi fuerit reconciliatue fcu often 
-dentfigna penitentie vt patet.15..2. capí 
tulo Quibuo 4 capitulo. Hon eſtimemus 





⁊extra oc fepul.capitulo parroebiztio.£g 

cipiuntur raptoꝛeo publici extra rapto 
capitulo Super co.vel moꝛiens in toꝛnea 
mentis extra oc toznea, capitulo pꝛimo q 
ctíam fi figna penitentie oftenderínt ont 
carere ſepultura. Partiales ergo cuj fint 
notoꝛij fi abfqs fignre penírentie mo:iun 
tur oebet carere ſepultura fed ficut cance 
ad foffam veni da iuxta illud cre. 
221 Sepultura aſſumi fepellietur . £t fi ali 
tcr fepelietur erít ad cumulum oamnatio 
nis eom 5. fecunda capitulo. Cuʒ gra 
uia:⁊ capitulo. Quibus.ĩmo exbüandi für 
fi fuerintfepulti. vbí eoꝛum coꝛpoꝛa pof 
funt dignoſci ab alijs extra oc fepulturío. 
capitulo.Sacris eft canonibue inſtitutuʒ. 
Etſcimiterium fiue e claufüla ẽ confecran 
da fiue reconcilíanda .£xtra oe confecra . 

ec.capítulo conſuluiſti.Ratio cft quía effi 
cium deuote fepulture eft bone fidci. tefti 
mioniur5.q.2 . Hon efttmemuo ante finé 
ꝓpterea ne clerici fint falfi teftee ipto ꝑ 

tíali ⁊ cuicunqs imosrali notoꝛio decedenti 
ipenítenter extraoe rap.c.a. Statutũ é ne 
taliũ interfint fepulture nec etiá fufciptant 
elcmofinam eius. £y boc ſatis euidenter 
€olligi pót p qui partialem impenitenteg 
tradit fepulture vl ſociat vel ad boc pftat 
auxiliũ vel fauoꝛem a labe falfi reftimonij 
mon eft imunio.fed iuxta illud p:ouer.. 
Teſtis falſus nó erit impunitue. £5 neqs 
po talibus poffunt dici miſſe vel officia 
nam « pꝛo partiali non oebét ficri oꝛatões 
necoblationeejquía moꝛtale eft "fationé 
buius affignat fDonaué.i fo di 45. ponẽs 
illud 3o.in pꝛia catrontca.s.c.oi. £ft pecca 
tum ad mo:tem nó oíco vt pio eo quis ro 
getpeccatum ad mo:tem eft. finalie impe 
nitentía qua tufto dei iudicio plectuntur 
partialee . vnde. peccant qui oícunt. vel 
facerét ficri aliqua füffragia pꝛo talibus 
ficut fi boc faceretp:o impio iudeo vl'pa 
gano extraoc ftatu mo.c.roe für.c.15. q. 


Aopiwobeuntibue D patet vnde in mtfte 


r üiij 











— — 


Dñicatertia (n quadrageſima tn mane, 


rium hulus oícitur Aat.. Aox in rama 
audita eft p.⁊.v.in Rachel.p.f.partiales 
f.in partialitate defunctos. ⁊ noluit conſo 
lari ſ.oꝛationibus ⁊ oblationibus xpiano 
rum quía non funt, videlicet ín ftatu ſalu 
tío fedcterne odnatióie vr in parte fequé 
tidicetur.Satis p:ó bacparte fecunda . 
¶ Pars tertía buiuo ſermonis in qua de 
ciarat qp multiplex peruerſitas ex partia 
litatibus oꝛitur. 
III Ertio boc ín ſermone dico ꝙ non 
minoꝛ peruerſitas pꝛocedit ex hu 
iuſmodi diſcoꝛdijs ⁊partialitatibus ſed oꝛ 
dinate pꝛocedendo tantum quattuoꝛ per 
uerſitates addocemus. ¶ Pꝛima quaruʒ 
dicitur colloquia pꝛaua CSecunda cõſui 
tatio íníqua.qr Zertíafinalío impenitétia 
«4L Quarta oamnarío eterna. E Pꝛima 
ergo peruerfitae partialiũ pꝛecipue guel 
poi a gibilinoꝝ dicitur colloquia pꝛaua 
vnde zipoc.9.oici£. ð o: ipſoꝛum pꝛocede 
bat ignis fur? fulpbur. ¶ Prio ex oꝛe 
partialiũ pꝛocedit ignis.i.cõminationes 
ignite.⁊ iracunde feu verba odioſa « infla 
m̃antiũ coꝛda.ex quo quandoqs accidit ꝙ 
tribulationẽ ignis reuertitur ſuper coe fi 
cut Iſa.o.c.ſcriptum eft . Ecce vos accen 
dentes ignem accinti flaminte igné accen 
dunt qui verbis (ute ínter bominee ſcan 
dalum ponunt accintias funt flamio quí 
femper parati ⁊pꝛomptiſunt odia ſemina 
rc.ficut enim cy finrilla parua magnus ac 
cenditur ignis fic vnus partialis fua male 
díctalíngua totam ad partialitatẽ a odiũ 
patríá aliquádo accendit . 17 Secundo ex 
dꝛe eoꝛum pꝛocedit fumus quid eximi per 
fumum nifi vana verba ſuperbia plena ot 
.eirur?lBas pꝛimo fumus videtur p:io ma 
gnũ quid fed ftatim. cuane(cit fic ſuperbi 
partialee mínártr maxima facturos fj fta 
tím euaneſcunt 7 fepe qð alije infer:e cre 
debant fuper ipfoo venit. Tertio pꝛoce 
ditex eog oꝛe ſulphur.hoc cft fetide «ab 
hominabiles infante médacia 7 octractio 


, nte quibue diffamant aduerfaríos füoe 


































quí aliquádo ex boc pzofcribuntur« oeci 
duntur . £2 fetoꝛ ſulphureus ex raliitoxe 
p:ocedene quor mentce audientii venena 
fti quor inocentibue nota; cruminis impo 
fuifti.quot ciuitates ⁊ patriae oeftruxiftit 
bec eft lingua tertia oe qua. Ecce 28.oicit 
Lingua tertía multoe cómouit4 oifperfit 
illos oe gente in gentẽ ciuitates muratas 
diuitum ocftruxit « domos magnatoꝛum 
effudit virtutes populoy ↄcidit ⁊ reliqua 
£t ſcquit᷑ in apoc.vbi ſupꝛa. £t ab his tri 
bueplagisoccifa éte:tia paie hominũqu 
ſhis verbie co:üpunt alioe bu? partía 
imunce.q: coꝛrũpunt bonos. moꝛes collo 
quía mala p:ie coꝛ.is.iõ tales cuitandifüt 
iuxta illud.Eccle.7.c. Diſcede ab iniquo 
ſ.partiali.⁊ deficient mala abſte. Pꝛopte 
rea grego.omel.ſuper Fʒe.ait. JIuſirmipa 
Vottim debent ſocietatẽ declinare ne mala 
que frequenter aſpiciunt ⁊ coꝛrigere non 
valent imitari oclecte£ quía ficut aer ma 
lue affiduc flat tractueoccidit copus, 
fic peruerfa locutio affidue audita interfi 
cit animá.qr Secũda peruerſitas eſt. Con 
ſultatio iniqua.vbi eni cft partialitas foi 
non poteſt effe rectum confili quia boni 
timoze vel pufillanimitate nó audent coy 
fülere benum reipublice ne oifpliceat 
pontfficibue alicuiue partie qui folumbo 
num pꝛopꝛium querBnt ⁊ alij ncgantyt 
rum ne ftatum ti cómunitare perdant; ój 
traquos Tullius lib:o p:umo oc office 
ínquit.Sxire debemus que in terzíe fünt 
ad vſum hominis creari omnia bomines 
autem hominũ caufa fuiffe genitos vtif 
inter fe alij alijs pꝛodeſſe potint .3nbx 
ergo oebemue naturam oucem ſequi ac 
munes vtilitates in medium afferze ſin 
damentum ením pzimu; iuſtitie cft neci 
noccatur deinde vt comuni vtilitati fuit 
tur. ille. £r ideo in ciuitate partialifoli 
confilia iniquaobtinent vigoꝛem Inſuper 
funt cõrurationes « confpirationee cum 





De grauiſſima gunittóe ſodomie bmo. zo. 


furaméto aduerſus aliquẽ vel aliquos vn 
de xj qqʒc.Coniurationũ ⁊ conſpirationũ 
crimẽ qð apud grecos dicitur frateria pu 
blicis etiam legibue certum eft inhiberi 
penitus boc multo magis in fancta dei ec 
cleſia ne fiat conuentc abdícari . Si qui ve 
To clerici aut monacbi inuenti fuerint có 
furantco aut conſpirantes aur fraterias 
vd fictience cóponentce aliquae ſuis epí 
Kopie aut alijs omnino cadant oc pꝛopꝛiĩo 
grodu Et in c. Conſpirationũ dicitur Hu 
luo crime aſtutia non folum inter xpia 
noe abbotritiábilie eft (ed ertam legeo fe 
culidamnãt interethnicos.⁊ ab extraneis 
legibus pꝛohibita Idcirco bui? criminis 
rcoe non felum ecclefiaftice diſcipline:ſed 
etiam legeo (celeri oamnant« non folum 
confpirantco (cd etiam confentientcseto. 
Bibi CTertia peruerfitao eft finalis im 
entía quia nullue partialío équi ab 
poffitmfi coꝛde 010.2 opcre renüciet 
parti quía mo:tale cft vr am diximus.Et 
licet quidam confiteantur cp partialitatco 
exercuerint opere raríffimoo iuueni vel 
fenfi quí oolcant « confeſſi fint fe fuiffe 
partíalee oe vel cozde idco non confitent 
necpenttent vere falſe autem penitentie 
vena rion oatur.p:opterea cauti. effe oc 
bent confeſſoꝛes quádo talee abſoluũt vn 
de anteq; abfoluant faciant ꝙ omm parti 
renũcient coꝛde a oꝛe perfecte c opere effi 
acf, mm fe velint nominare partia 
les neq; off iciũ p parte aſſumere vel ali 
opusnuuqᷓ; partialiter exercere qꝛ tales 
partiales cẽciſunt rariq; mueniũtur q ve 
re peniteãt. Haperſepe quofdá vidimus 
quifapiétco vidẽtur « timẽtes deũ ⁊tamẽ 
vir poſſunt intelligere partialitatẽ eẽ moz 
talc pprerea paro eft impenitene culpa. 
«7 Cuarta 4 vltima peruerfitaa of odia 
tto eterna Nã vt otcit Ztugu . Si qe fenfe 
ritaliqd moꝛtaliũ in fe oftarí nifi peniten 
tidegeruntererna illá flamma cruciabit.Et 
fulibxope igne purgato: otat.£t t6 ficut 


ocoꝛdia é eterne bereditatío acafitíta:íta 
partíalitae ad cterná odnationé inductiua 
$235 át cóco:día fit hereditatis eterne acq 
fitiua p3q: xpolegauit bereditaré celeſtẽ 
obferuantib? pacé.eccle. 4$. Statuit illt te 
ftamentü pacio £t ió hẽs qp non ſeruans 
teftamentü oefüncti é exberedandue vt 
bétur.xj.q.1.c Silueftri.2.C.0 fideicõmiſ. 
auctétíca boc ampli?4 idee iure heredita 
tem eterná amíttüt partiales q: nõ ſeruãt 
legatũ. Inſun eft ét alia caufa. f. ppter ini 
mitittá fübo:tá.vii ponit᷑ cafue in (ure fic. 
Zici?legat caío.c.libxae quo mo:tuo .c. 
petit legato oppom£ cótraeü qp poft tefta 
mientü fecit iniuriã Zicio quo pbato amtt 
tít legati ff.oc adimendis legatio.L.xj.$. 
vltínio i infoxcíato lib:0.19. Sic illí q poft 
teftamentüyprfequüru partialitatco 7 oi 
ſcoꝛdias perdüt eternã bereditaté ꝓmiſſã 
^ eternã danationẽ acgrũt qua ex re omni 
ftudio ab iſta partialitate moꝛtifera cauẽ. 
eft, Sũt ⁊ q;plura alia que dici poſſent cir 
ca hoc.de quibue abunde oiu? nofter. S. 
Bernardmꝰ pertractat ideo h̊ oícta ſuffi 
ciant. Igit fratree viuam? ín nitate ⁊ ca 
rítate fraterna vt fic gaudétee otcamue . 
Ecce d$ bonũ 4 ds. i.f. in vnũ quá nobis 
ↄcedai Jeſus oomín?q eft pax « cõcoꝛdia 
ín fecula eculog Zímen.. 


¶ 2iics eadé infra diem de grauiſſima 
punitione hoꝛridi ſceleris ſodomie ĩ lege 
nature ſcripture ⁊ gíe.fmo.39. 


Kopter hec enim ve bis v uie 
nit iravei ifllioo Diffiver 5142). 
deutie. Scribütur lec2»45 4A. 
P verbaadepbes.£tüpe- C 


epiſtola occurꝛẽtis o0 
minice Uereoꝛfratꝛes 
ín xpo chariſſimi « có 
funde: ſimulq; erubefco ſolũmodo que ot 
eere me ín pꝛeſentiarũ carítae cogit cogi 
tans dto magis i medii pꝛoferꝛe:debco 





Dſñica (adem infra diẽ. 


a ezpauefcere t verecondarísloqut equídé 
pꝛohibeoꝛ «tacere non poffüm Nam feti 
duo hoꝛroꝛ iam fola cogitatiõe tabeſcere 
quidẽ fccit animam meam.vix.n.pꝛe uere 
condia quid p:edicaturus ſum audco no 
minare. Quia camen iuxta ooctriná 4 exẽ 
plumapoſtoli.ꝛ.coꝛ.s. Caritas xpivrget 
nos. Inſurgit enim zelus caritati ⁊ pudo 
rem menrie repellat. Tacere non poteft 
mo: loqui non finit pudo: ʒeluo clamare 
ocfidcrat. pudicitia fimilé umperat.£ tan 
dem cótra pudicitiã ĩmo amo:e pudicitie 
exardefceno caritate zelus ꝓ diuino amo 
re aanímarüfalute coutra fodomitae ve 
hementi ardoxe irꝛumpens clamat o1, cuj 
ꝓplja pe.rsCo:upti funt ⁊ abbomínabi 
les f. (ant in ſt.ſac Sed qꝛ in volumine ð 
peccatis multa diximus de boc vítio que 
ibi reticuim?bic congrue dicen.ſunt. Et qx 
illic de punitiene huius vittj in particula 
ri nondiximus bic merito aliqua delibabi 
mus. Nullũ enim € vitium quo fic diuina 
maieſtas ad iracondiã puocetur nullũ fic 
siam ⁊ coꝛpus ↄtaminat nullũ fic cõtrariũ 
diuine ⁊ pꝛopꝛie caritatis extinctiuũ. Naʒ 
cum cetera vitia in rebus naturalibus ali 
quá ſimilẽ babeat vtpote quia luxurioſus 
poxco vel vrſo. Rapax cani vel lupo ſimu 
latar boc autem vitiũ nullam fimilitudiné 
in mundo reperit 2 idco grauiſſima punik 
pena pptereaoicit Apls verba piopofita 
ppter D enim venit ⁊c Quod patet ey trí 
plici lege vbioiuerfimode punit. q7 Pꝛi 
mo enipunitü eft ínlege nature incendio 
¶ Secũdo in lege fcriprure punit gladio 
Qr Zertio (n lege gratie punien. eft omni 
punitionto modo . 

¶ bare pꝛima bui? ſermonis (n quaoe 
daratur quomodo punitam eft vitium fo 
"domíticum in lege nature, 

P Kimo igitur viden.ẽ quali boc ví 
3 tium punitur eft ín lege nature . 
"Bam ppter boc viriu; fingularíter venit 
ira dei in filioo oiffidétie , yr py in aucten 






























tíco.vt nóluxuríétur otra naturicolé ft 
oc ↄſe.di.pꝛia.c. In fancta.z extra eyed, 
p:ela.c.£lerici.vbt of X Leríciquicungsil 
lam incontinentiá que ↄtra naturá eft po 
pter quam venit íraoei ín filíos oiffü 
tie AC Et cxtra? vira ⁊ honeſtate derícoy 
c.&ltelericog moꝛes in meli?refoumétor 
cõtinenter 2 cafte viuant vniucrfi pier 
tim ín ſacrisoꝛdinibus ↄſtituti ab oinnili 
bidinis vitio pꝛecauẽtes maxime illo 
qð venit ira oet ín filios diffidentie h 
Deuo.n.araſcitur ⁊ indignatur peccaríos 
quáte magie funt graujo:a tiro maglon 
dignatur fed oc é peffimü vinum. i 
illud gen.15.&odomite peffimi erant. 
terxam eft enim peiuo d5 lꝛemicidiũ 
quid quía non tantum coꝛpus fed etiá-aní. 
mam 4 alíquádo duas occidit vitium. 
naturam.ſ.ſuã ⁊ illiue qui patitur « 
que generanda erat.£lt enim grautuodi 
€um matre coyré vr dictũ ft in volumi 
de peccatío.Et lec cá quare lot vr patet 
qnos oí.14.c. Oð ait. voluit proftítuere 
lias virgineo. vnde dicebat füt mito 
filie que mundü nouerunt viros piodug 
illasad voo vtimintillio ficut be 
vobío tantü in viꝛos iſtos ne facatio íi 
quii «€. vude Zimb:o. 15.4.7.c. 2ffa 
ſanctus loth filíaz pudozem. Ham 
illa quoqs flagitiofa impuꝛitas erat ti 
minue ezat ſcðõm natuꝛam coyꝛe d$ adir 
fueuaturam oelínquere.f) ille fed folij 
datpictatem quam babuit ad bofpitce 
tamen lotl» nó bene fecit vnde 2fugofp 
gen.dicit. Hemo debet minue malum 
mitteꝛe vt alte: euitet maius maluʒ Sin 
le hẽtur Judicũ.io.de homie fene qui c; 
ſuſcepiſſet hoſpitio leuitã adoleſcentem 
eiue vxoꝛe nolens vt viri. belial cómittt 
rent boc fcelue.babeo inquít filiani virgi 
nem 4 bic homo b3 concubíná educi 
fid voe abutimini eis rantü obfecro vrft 
luo otra naturá non operemini muroot 
boctant faciebat loth ⁊ fency pter bi 





De grauiſſima punítióe fodomie fmo 3s, 


roꝛẽ ederio May Pim £go. tante ẽ (nau 
dite turpitudinio vt quafi admirationem 
paríat ipfioco vnde gen 48. admirano 2 
quafi dubitano ipfc oeue fup tanto fcelere 
oírit.oefcendáa videbo vtrũ clamoꝛẽ qui 
venit ad me an. opere cópleatur 4€ . liec 
mirü ti indiguatur diuina maieftao cum 
tpfa ſocietas que inter oe ⁊ homineo eft 
boc(celere videt. vnde. 52.3.7.c. Flagitia 
Augu dicit. Flagitia que funt otra naturá 
vbic;ac fcmp repudiáda funr qualia fodo 
aitag fuerunt que fi oée gentes facerent 
eodem ertminie reatu ofuina lege teneré 
tur que nó fic fecit bomines vt fe illo vte 
eatur modo violarur quippe illafocierao 
que nobío cum oco effe debet cũ eadé na 
tura cuius ipfe aucto» é libidinie peruerfi 
tatcpolluftur.b ibi. deo boc vitiũ clama 
reoiatur ficit homicidiũ que ouo genera 
peccati in feniptura (acra clamare oicütur 
vii e .4. ad Caym dicit᷑ vox ſanguinis 
fratre tun clamat ad me oe terza . £t de 
bocetiágen.ig.CLamo: (odomo:um 4 gc. 
mléapeaggrauatü eſt. i. conum vitium 
vindictanr, «ideo oc? indígnatur 4 audit 
voces iſtas zirafcitur quie Doubitat quía 
imanitaobutue viti hoc exigit. Refere 
bat n Erithea fibilla ex quibue vitijs ira 
ſcitur deus.vt eit lactantiꝰ in libꝛo oe ira 
vi.c17.oi . Fuge ſceleratas religiones ⁊ 
viuo deo ferui ab adulterio te abſtine ⁊ 
mafalipermirtione pꝛaua pꝛopꝛiaʒ gene 
retjonem crea ⁊ ne occidas his enim deꝰ 
imoialieirafcítur qui boc agunt.Et in au 
tentico vt non luxurientur contra naturã 
col.o ſie dicitur.Quia omne nobio ſtudiũ 
eft coxatio yt erediti nobis a domino oco 
bene niuant c eius inueniant placationem 
quoniam «oci miſericoꝛdia non perditio 
nem fed conuerſionem 4 falutem vult 4 oe 
linquenteo qui coꝛriguntur ſuſcipit oeue 
pꝛopter ꝙ omnes inuitamus dei rimozem 
fenfibue accipere a inuocare eius placa 
tionem ⁊nouimus quía omne s qui ocum 





diligunt ⁊ eius miſericoꝛdiam ſuſtinent 
boc faciunt. Igitur quoniam quidam oya 
bolica inſtigatione compiebenfi  grauift 
mis luxurijs femetipfoo inferucrc « ipfi 
nature cótraría agunt « iftio inuungumus 
in fenfibue accipere oct rimozem « futu 
rum iudicium «abftincre ab Duiufmodt 
oyabolície« illicitis luxurijs vr non pꝛo 
pter huiuſmodi impios actue ab ira oct 
inueniantur « ciuitateo cum habitatoꝛi 
btie pereant oocemur enim a diumis fcri 
pturie quía ex huiuſmodi impijs acribus. 
4 ciuitateo cum bomimibie pariter perie 
runt,z infra pꝛopter talía enim oclicta fa. 
mee terꝛemotus ⁊ peftilentic fiunt. (ibi. 
vnde £en . 19 .oicitur p ad. punitionens 
tantí fcelerío pluit oominue ſuper fodo 
mam 2 gomo:ram fülpbur z ignem oe ce 
lo ⁊ ſubuertit ciuitateo.ciuitates bao ⁊ 
omnem circa regionem vniuerſos babita. 
toxco 4 cuncta terze vírentía . £t tangitur 
inaliquo , vt non luxu . contra naturam 
€ol.6.Ét oc peni di.i.g Sed continuo vbi 
bicitur fui oixerat ficut adoame facíam 
te.4 ficut Seboni queoue ciuitates ex vi 
cina fodomo:tm parilie incendij , atq ex 
cidijtraxcre confostium JConturbatu; eft 
inquít coz meum tn meipſo turbata eft 
anima vt faciam fecundum iram furoꝛis 
mei . 'Ióne ergo apparet p iõ nobis pc 
cantibuo íiidignatur.vrindignationiofue 
noo terꝛoꝛe cóuertar f ibi £t alofa ibi nu 
merat bae.s.ctuítateo.f.Sodomaj.gomoz 
ram.adoame. febori. ego: que eft bale .« 
iuſto (udicio oci factue eft ibi lacus vnde 
GBGꝛego.ait.Gẽnalis fláma moꝛas non fü 
ftinene ſodomoꝛum pꝛeuenit rollerc na 
tíonem 4 ipfam terram tante confüffionio 
nefciam . confumpfit (gnto ſulphureus ⁊ 
fpo p:ocellará in lacum hoꝛribilẽ folum 
enne redactumé Lecille«T 22e boc iudi 
cio loquit víncétiue in fpeculo hyſtoꝛiarũ 
li.e. d. ꝙ feptem bic notan qbue totidem 
rüdent i pena 1:im co:uptó natut 





«8 offendit ín clamoꝛe ficut. que oefloxat 
clamat vt liberet᷑ a co:uptione, £t iói pe 

nã ĩnalis factus ẽ locus ĩle.vñ glo.füp oí 
€to.$.Sxd ↄtinuo ait cp aqua illa uon € na 
rabilioneqs potabil-q: smariffía vr expe 
riméto otdifci «ibi piſces ñ viuũt ⁊ ceteta 
huiuſmodi.Et iõ arcbi.ibidé oícít.aqua lu 
xuric gomoꝛeoꝛũ non eft natabilis.qꝛ illa 
queat nó é porabilie.q: non rectat. Sc 
cund( qð fuit ín illa culpa é impudentia 
fcu iverecüdía.q: irruerüt in domũ Loth 
publice vt illis duohus angelico abuterent 
quos homines credebant. Et in penã tan 
ti ſceleris pcuſſi ſunt cecitate. 2 facti. fnt 
ut exempli ppetui ſupplicij ignẽ ſuſtinen 
tes Judic.i.Sic hodie multi ĩn malis glo 
rian ⁊c. Certiũaggrauans illã culpaʒ 
fuit ſterilitas qt ex huiuſmodi cómixtióe 
nibil pót generari. Cut ridet in pena fte 
rilítae ius loci.qui nibil geũrat vtile Sic 
tales aliqñ pꝛiuantur generatione filioꝛũ. 
vñ futifar q emerat Joſcplo ad. turpẽ vfi 
impeditus ẽ:q; $m ñico.de lira ofíe exſic 
guit eius genitalia «c. qr Quartũ aggra 
vauo fuit ardoꝛ deſiderij: quía huiuſmodi 
pluo exardeſcũt in viros d5 aliji muliereſ 
cui rũdit ín pená ignis ardens q cõbuſſit 
€oe.1 poma ibi nata colonie vírtdi fi inci 
dant fauille exennt ín ſignũ ignis eterní, 
€ Ouintũ q9 fuitin illa culpa ẽ fetoꝛ ca 
nio iuxtaíllud.s.oe cadaueribue eoꝛũ.ſ. 
fo.a(cendit fetoꝛ. Cui ridet ĩ pena fülpbu 
río fcro: fe.iguio.(.r.f.p pe;c. com me 
mo:ía iftiue vitij ita fetet qp aliqũ infenfi. 
biléfacít.zió í figura v ror Loth. retrofpi 
€iene.o.n.f.fal"Retro refpicere € recoꝛda 
rí bui?fcelerto.cü oelecratíóe ⁊c. CSextũ 
eft tenacítao voluptatie.quía boc vitio la 
boꝛantes vir nds euadunt. Cui co:rfidy 
glebba bituminis illius laci. Mec tamen 
iftud minuit peccatũſed aggrauat nec ex 
cuſati fiint a participatione pene ficut vec 
criminie q alioofübditoo won conigunt ð 
bocvitio quia 6r Apo. Ro.i. Non folum 





Voi ica cadé infra diem. 






qui.f. ſed q.o.fa di ſunt moꝛte ofeplenty 
noluit tacere. fcd accuſauit frẽoſ ocboc 
crimine peſſimo. Nec dimiſit coꝛrectlone 
pꝛopter odium frum qut oderunteumitá 
v.eum vellent occidere Septinũe 
tagium quo infici multitudo cobabítátt 
4 focícrao talium.Cui rfidi in pena quía 
tota regio fimul cd vrbe infecta fübucrfa 
ẽ. Et pp boc ét dñs cóbuffit paruuloetno. 
centce.quia fi vixiffent ppter centagíum 
imitati effent opera turpia. Ham fepe & 
deus pena tẽpoꝛali punitpeccata patrum 
in filios.is.qltima.c.Cũ multe.Éritabi 
qut nó peccauert perierüt.quía fcpe perit. 
iuſtus cii CS duin $ bío que fi.ama, 
pa1cap.c.2. £t vno peccátc.íraocí hts 
nem NC venit oift.4s . capi. fedil. 
lud. Et c patet p hoc ſcelus punitumeft 
miege nature pena incendij ignis arden 
tío. pare pꝛima ⁊ pꝛincipalis. 


¶ baro fccunda huius ſermonio vbide 
claratur c» vitium ſodomiticũ punitur in 
lege ſcripture. 
Lo ees dico q boc abbomínandi 
vitíuj grauiter punitur ín lege feri 
pture gladio.vnde leui.20.c.fcríptusr 
Qui doꝛmierit cus mafculo coitu ) 
vterq; opati ſunt nefas moꝛte moíantur, 
⁊ infra. Qui cum iumento ⁊ pecoꝛe coient 
moꝛte moꝛiatur.Exemplum huius 
fudi.20.1.19 .vt pꝛetactum eft in pꝛ 





, ti parte. fuod leuitee quidem redueen⸗ 


vxoꝛem de domo patrío eius MW 
roín gabaareceptue cft bofpítioa 
feneillifautem epulantibue poft about 
vener&t víri ciuitatio illius filij Gelíalqui 
circundantes domum fente fo:ce pulfare 
ceperütoicentef ad orim oomte.£ducmo. 
bis virum qui ingreffüe é domũ tuanr vt. 
abutamur eo. £t ille hoꝛtabat cone | 
carent cótransturá.fed accíperent víriil 
lius cócubiná qua educta tantumea 
sbufi vr moxeretur vír autẽ eiue accipit 








AIT 


De graüiffima punitioe ſupbie bmo.o, — ? 1 


tam concidit (n fruftra « miſit parteo in 
omues terminos iſrael q omnee quafi vir 
ynue miſerũt ad omné tribum beniamin 
quioicérent JCur nii nefas i vobie reper 
tum é tradite homines ve gabaa qui boc 
flagui perpetrauerũt vt mozíant a auffe 
rat malü oe iſrael qbue nolentibꝰ fratruʒ 
cófilio acgefcerc indictũ eft ei? bellü.z pꝛi 
mo mostut occiſiq; fuert ex filijs.ꝛꝛ.milia. 
jn ſcᷣo oc eiſdẽ.i.milia. In tertio quoqs 
as. Et fic) p pp boc peccatü perierür.óf. 
Sici gladii . £t ſicpꝛ qp boc vi 
tün pum graui punitiõe moztie gladij « 
t pare fecunda bui? fermonis. 
¶ parerertiabuiue fermonis ín quao 
daratur qualiter vitiũ ſodomiticum puni 
tur íti y gratie. 
Ilt tio dico cp tftud vitii grauiſſi 
me punitur in lege gfe qo p3 per 
triplicemei? legem.f.per legem canonicá 
per legem humanã per legẽ euangelicag . 
4 oio p per legé canonica) que ftatuit. 
peccati bocgrauíter pun IR pro alije 
— iponitur penitentia ſeptẽ annox 
pꝛopter hocdʒ imponi maio: vt pʒ.ʒʒ.q. 
1c becipm.$ fequéti.vbi or . uic etiã ec 
dlefiaftica cófüetudine é vfürpatü .i. (cóm 
glo.frequeuti verfu. babitü vr maioꝝ crí 
minum penitétua fcpré anmoy fpatio cóclu 
datur riti vel offic excellétia vl crimmũ 
Taagnirudiné iu vulgaré centüecudiné ex 
cedens velutiouy 2 naturá humane ſocie 
tatie parctibue vcl liberis vcl alijs eiuf 
modiparétibuo perfonie ipudice adbere 
mus veldig jelícro naturali vſu natu:aj 
moꝛe ſodomitico foꝛnicantur vcl vſum ad 
bꝛutox alalium pᷣmiſſum fpacrum 
traufcendere cogat. h ibt . Itẽ tales fodo 
mite maledieti excoĩcari ofit quãdo ſũt no 
torij c permanẽtes ĩ hoc vitio. ã cam fit 
gram? qᷓ; inceſtus ⁊ ape excõicauit ince 
Ls metu euj ul vg y oya 
oli dito magis agẽtes 5 natur aʒ.ſi át cle 
"Aiütoó fice ^ bñficio pꝛiuari.extra 





oe excef.pla.c.i£lerici vbi Alexũ.tertiꝰ oi 
cit.Quicũqʒ; illa incótínentia que naru 
rácft pp quà iraoci venití filloeoiffiden 
tie quas ciuitatee igne ↄſumpſit depꝛe 
benfi fuerint laboꝛare fi clerici fuerint dei 
ciantur a clero vel ad agendá pemtentíag 
in monaſterijs oetrudátur filayci excóica 
ti fübdárur 2 acetu fideli fiant penitꝰalie 
ní.f5 ibi.Hoc idẽ.di.di.c. Si qo amodo Jst. 
extra oc vita a hone.cle.c.i clericoꝝ mo 
ree.$. lie vero vbt oi ſic. He vero facili 
tae venie incentiuü tribuat oclínquédi fta 
tuimue vt q-comp:cbéfi fuerit incontiné 
tic vitio laboꝛare pꝛout magis aut minus — 
peccauerit puníáf &m canonicas fanctióco 
quas efficatiꝰ 7 diſtrictiꝰ p:ecipimue ob 
feruari vt quoe oci. timo a malo nó reuo 
cat tépo:xalie pena falté a peccaro coibcat 
ac̃. Ex qbus oictieps qp dlericue boc vitío 
labo:asnepót a ſuo iudice ecclefiaftíce oc 
gradarí 4 fic tradi (udici feculari legibꝰ 
imperialibise puniendus. £C boc crimen 
fit graui? berefi ⁊ crumie lefe maícftatio z 
fymonta p obtinendo eparu « falfificatióe 
litterag apoftolicay 7 orumelia fcu calum 
nia 5dm ſuũ.in quibue cafibue clericus 
oclinquéeoegrada£ .« inoicto,c Clerici 
of.oeponátur qà non pót fieri nifi pꝛimo 
ocgradent q: boc verbii ocpomt idcm ẽ 
qð puetur.1.0.r.c.reperiürur 2 ét depona 
tor i.careat.r.q.5.c.vltioa ocponal i.a gra 
du facerdotij retrabat C.»e epis ^ deri. 
Si quéds in finc. Sita eni vIt glo. extraoe 
ſimo.c.licetheli. Secũdohoc idẽ pʒper 
legem imperialẽ que oꝛdinauit bocvitiü 
grauiſſime puniri qr Pꝛio ftatuit povirí 
lenociniü ad rale fcel? perpetrandü tale le 
nociniũ é par crimini adulterij.ff.oc adul 
teríje.Li.S.lenocintj.s. ffide publicis iudi 
cijs.l. Is qui res.in gloſa magna ín fine.⁊ 
pumütur eadẽ pena qua tpm ſtupꝛum.⁊ 
adulterium .ff. de adul. la.x lenocunj.⁊.l. ſi 
quio adulteriũ ⁊ hoc ideo qꝛ pꝛebuerunt 
cájoclicto Scðdo ftatuit puniri pᷣpẽteo 














39fiica adem infra diẽ. 


"bomi ad tale facín? perpetrandd (center 
ff.oc adul.l.Qui domũ.⁊.l.Aater.x. i Et 
per domũ itelligitur quelibet hitatis. dl. 
Qui domum un ſine.⁊.l.ſen.dicitur ſic. £t 
fi qmicus quis domũ pꝛebuiſſet renc£ c 
fi quie in agro fuo alieno ve ſtupꝛum ficri 
pꝛebuiſſet cópielxendi oeber.Sxd « fi ĩ do 
mum aliqui folliti fuiffent fuerint cóuent 
re ad tractan.ð adulterio 4 ficoloco mbil 
admiſſum fit verüramcn videtur oomü fü 
am io:vt ftupi adulterii vc cómitteftur 
pꝛebuiſſe quia fine colloquio adulteríü nó 
rõmittitur becibi. A foꝛtioꝛi intelligendũ 
eſt de vitio contra naturam. Iſti em ſunt 
comittes cotruptí. ff. oc iniurijs.l. Item 
apud. 6.comíteg.q Zertio ſtatuit puniri 
acapienteeluerum vel precium a fo:tiozi 
pꝛo boc fcelere quía tenetur oc lenocínío 
ff de adul.l. Aater.g.pꝛio. £t ídé in quo 
«unas qui accepir ad confcientiá ſtupꝛi.Et 
etii fi marítue p:o adulterio vro:io.ff.oe 
adul.l. Is cutie ope conſilio dolo malo fa 
ctum eft vt vir femina ve in adulterio có 
pꝛehenſi pecunia alia vc pactione (e redi 
meret eadé pena oánentur que cóftituta 
ẽ in coo quilenocintj crimieoánátur.D ibi 
¶ Quarto ſtatuit punirí perfuadéteo ad 
B crimé a foꝛtioꝛi fioe adulterio 9 quo.ff. 
ð adulterijs l Hec verba legis ⁊c̃. CQui 
to ftatuit puniri celãtes tales criminoſos 
vt patet in auctẽtico vt non luxu. otra na 
turãcol.o.ibi Si eni qr Sexto ſtatuit pu 
niri rectoꝛes nõ puniétce ín taliſcelere oe 
pꝛehenſos In auctentico vt noͤlu. otra na 
turã col.o. Ibi pꝛecipimus eni ; 4 prefecto 
slioſiſſimẽ ciuitatis regie.ꝛc̃. Licet ãt lex 
nõ declaret quc fit pena rectoꝛis huiuſmo 
divii videtur e£ arbitraria.ff. ð effractoꝛi 
buo cerpillatozbuo.Li.6.fi-Z;amé eft par 
penatpfi oelinquenti. extra oe ví. « bone 
ftatecle.e.vt clerícoz . $. p:elatí vero qui 
talem pꝛeſumpſerit i (uie iniquitatibue fu 
ftinere maxime obtentu pecunie vel alte 
rius comodi tẽpoꝛalio parí fübiaceant vl 


tioni. ibi. IHec excuſantur fola (qnosti 
qꝛ debẽt purgare puinciam malieboibte 
ff.oe officio p:efidio. 5... congruit 
ſarentur autẽ inquifinióe generaliquamfo 
lent facere in pzincipio (ut regiminio (if 
fct eio determinatũ vel aliter favent ffc 
cuftodia exbibitióe rcoy.1 diuus. Etde 
bét ſeruare büc modũ rectoꝛ pꝛicipalis yt 
dominꝰ oꝛdnare 03 vnũ vel duos vel 
res ad libitum denũciatoꝛes qui olli; 
inueſtigent ⁊ perquirãt de lauiumodi 
mitis pꝛeſtito iuramẽto oc diligẽti inueſi 
gatione ⁊ inquiſitione « pꝛo quolibet denũ 
ciato betur pꝛemiũ vt ratione premi fit. 
magis folliciti.C.oc ecu.Lea quidé Cx 
exactónibue tributoꝛum.l:apparitoꝛeoll 
xX .ff. de officio pꝛefec. vr 4.6. £uitot 
Pꝛobatur autẽ boc nequitfimü ſcelus 
fumptiue f.per ea que ſunt pꝛecedenti 
neris puta quia fuerunt oeprebenfi tp 
ſis rebus veneris .ff.oc adultl-4Q aiti 
pꝛincipio becauté fünt apparatꝰcolloqm 
Jbidẽ.l.a ft amicus. Similiter bafia tad? 
4C. At dicit Cicero n £lopieío. glo. 
flla lege.Quod ait lex dicit fic. Gi 
loquiü tactus poft ofcula factum 3C eui 


opus nõ plene patet fufficit ferií teftimo 


nium de eoq5 inducit prefümptioné vio 
lentan que fufficit ín oc cafi.extraó 
fümp.c.lirtcríe, 4.c.tertio ba fein 
ptiottee ſunt ĩ.c.litteris puta vifuef 

lue cam folanuduo cum nuda íneodéle 
cto in fecreto loco 4 hoꝛis ellectíe runcía 
dex (ecularío (iue ecclefiafticue mulrplid 
pena talee mulcrari oebet ; £r idcofeptio 
ftatuit ley impialis puniri grauiffimepi 
cipaleo actoxeoluiusfcelerio.£t bocnnl 
típlicipena.qr Pꝛia quay é pena ignieq. 
fm ftatuta ciuitatũ fodormte ocbét 
cremari fié bétur gen.8.c.ó iurc o(uloyit 
"IRaban?ibidé diẽ Cũ dñs ſcelera pum 
ðereuiſſet jte vltiõ einoruit macula dij. 
fulpbur feret ignía ardet Qui crgoaly. 
uerſa oefideria caue fetoseeyafertin 








fulbhure ⁊ igne perierüt f ille Ideo fm 
qualiraté crio oj imponi pena.ff. quo vt 
indignio.Lrefcriptü.z. Cde penio.L. (anc 
mue. ¶ Secũdapena é gladij vt pj Inſti. 
ix publície iudicijs. €. Itẽ lex tul vbi of 
ley lu ð adultcrüje cobercé.d nó folü teme 
ratoꝛes aliaz nuptiay gladie piunt fed ét 
€oo quí cũ mafculie nefandá libidiné exer 
etre audét.fi ibi. Hoc idẽ bétur.C. 5 adul 
terijo lege cuʒ vir.vbi dr. Cũ vir nubit ín 
femná vireo porecturá quid capiat vbt 
ſexus perdidit loci vbi fceluo ẽ Q5 non ꝓ 
fiat fare vbi venue mutatur in alteráfoz 
Wii vb amo: querit nec vidct: tibemue 

legeo armari iura gledie vltoꝛe 

vt erafitis penie fübdátur infames. D ibi 

¶ Tertia pena qua punitur bec ſcelus é 

pena capttte ff. oc extraoꝛdinarijs cribue 

L.p:ía.$.£ui puero vbi of perfecto flagi 
tío pum capite. * extra or cxcef.pzela. c. 
E lerici.i gloſa. CQuarta pena cft pena 
mouis qualitercias feratur que cft vlti 
mũ ſuppliciũ n auctético oc nup .$. ocin 
ceps ff oc pento.Lvlrímü . ¶ Quinta pe 
na e(t pena infamie quà incurꝛit ipfo iure 

ppetrando boc crimẽ ff.de poftu.Lp:ia.$. 
remouct , CSexta eft pena inreftabilita 
tío q: ſodomite nó poffunt teſtimoniũ fer 
rc teftamentücondere ficut ncc oáuati.ar. 
ff.oe tcftamétio.L 5o cui qi vr bétur. C6 
dulterije.l. Cũ vir cfficiüturinfames ip 
ſo iure. Nam legeo eis nó patrocinátur .. 
¶ Septima pena é repulfionte qꝛ repel 
untur a poftuládo « ab lonoxíb?: cíi fint i 
famco fic py in lcge gfe grauiter punirí 
vitii naturá per lcgé imptalé ac. Zer 


De editate 4 comen.virgínt.Pmo. 4o. 






uocati quf generofiue apparebat ⁊ bone 
ftiuequi infirmitate graui octentue bíig 
fpem euadédi facerdoti venienti ad eũ có 
feſſus ẽ minoꝛa peccata matoza occultana 
S naturá in qbus laboꝛabat.puniũtur etiá 
fodomíte grauiffime in inferno q: vbi ma 
ioꝛẽ fenferunt oclectationé acerbio:é pená 
füftinebüt oe qo?ait oanteo poeta vlgaris 
an. pie comede , Ayme coe piagbe 
vide nel lo: membꝛe. Recẽti c veghiẽ oa 
fiama (ncefa . Ancoꝛa mioole pur cbio ⁊ 
fméb:i.b ille.£t nó folum pzincipalee agẽ 
tee punten£ ꝓpter 0 fcclue fed etiaʒ nó co 
rígentce coo Legitur enis p quidá ABo 
nacbuo in vifióc vidit quendá plebanum. 
cuiufdá ecclefie qué ante nouerat i inferno 
vebemétiffime cruciari ⁊ petée cám buit 
eruciatuo cũ femp vfasa pueritia fuiffet 
religiofue "IRidit facerdoe ꝙlʒ ĩ multis 
offendiffet tii papali D paterct,p exceffi- 
bue 4 flagítije coz qbus pꝛefuerat «gl 
mayie patere qꝛ nimie cupidue honoꝛis 
a timẽs ne illi 5 euminfürgerétnon repꝛe 
bendebat quoſdã maxie q laboxabát fodo 
mitíco.ls effet certue nó rep:cbédebat . 4 
fic in dies ad peioza pecdebanta ita pena 
eius ín dies augebatur .£t fic p5 ds graui 
ter boc fceluo in oĩ lege pum darctqs ds 
ſit ðteſtan. abbominan.z fugien.quodqs 
nec (ine bo:o:e cogitari poflit a quolibe 
Tct nos virgo virginũ mundiffime puríta: 
tie amato: rpo Jeſus dominus.Amen. 





«7 Seria fecunda poft tertiam oificam in 
quadragefima oc aditate a comendatióc 
virtutie virguiitatte.Pmmo40;. 


Plſe autcm mraufendvr& 

per mediü illoy. ibat y» eme 

Sicribuntur bec verbaye fo 

Lu in Tie RS" x 
opozfrcoi xpo⸗ 

diranffümiofere ad p 

pisife fouẽdãcaꝛitatẽ 

Vtegritatto: «. vᷣgmitag 


tio oc idem pzobat per legé euangelícay 
⁊ diuinã quc flatuitoéo peccato:es impe 
nitéteo cffe iudicãdos « in eternũ crueiam 
doo fodomitc raro vcl mmdspeniteiit 
iõ in futuro: grauiter puniẽtur « ín finali 
fudicio cox turpínido co:á toto mũdo ap 
gparebit qui erubuerũt confiteri. vni Domi 
if facerdoti pz boc p exemplũ illius ad 











Feria fa poftfectmdá ofiícam (n quadragefima . " 


virtus equidẽ puldoerutma cui? occotem 
^ fi nó oẽs amplecti poffünt glibet tamen 
fllg effer: ⁊ vencrarios.pleriqs ent3 funt 
quioum huius intentio margaríte fulgo 
rem fc amiſiſſe cófpiciunt virgtnü oigniffi 
mu; ftatü conténmt oe quib? diuus Pie. 
ad fili aP»aurítijoe omendatióe virgint 
tatisinqt.Quiſqs pudicitió aur nulli?p:e 
mij aut parui. exiſtimat certà eft illuy aut 
ignoꝛare aut nó volütariü cíue fer:e labo 
rem vnde illi femp caftítati oerogant qui 
eam autnó habẽt aut babere cogütur in 
viiti.f ille fuia igi in füpertozib?oe ab 
bominatióe  oeteftatione luxurie « puní 
rione ncfandi fceleríe (edenrie verba feci 
mue ad maioꝛẽ veteftationé « ad virgini 
exhoꝛtationẽ ⁊ roboꝛationẽ. Impꝛeſentia 
rum decreui oe ipſa virginitate aliqua d$ 
pulcra pꝛedicare quá xpo virgoeriftéo in 
fio coꝛpoꝛe cófecrauit Ideo mult in vir 
ginibus oblectarur , Niã vt poffunt expo 
ni vcrba ꝓpoſita.Ipſe.ſ. Jeſus p medium 
illo f virginü tranſiens ſ pꝛeſentẽ vitam 
ibat q: magie cü virginib? cóuerfabat vt 
pioc mfe fua virgine. Jo.euãgeliſta hoc 
igit in fmone oc virginitate. tria gra bie 
uitatio pponemue:quedá alia ad ſermonẽ 
ſequeniẽ relinquẽdo. ¶ Pꝛimũ ergo quo 
rũ dicitur diffinitio Secũdũ inductio. 
¶ Zertíam quoq; pꝛemiatio. 
Paro pꝛima huius fermoníotquaoc 
claratur . quid fit virginitas ⁊ quotuplex 
reperiatur, 
P "imo igit videndi € qd fit virgi 
nitao ad qð dicendũ eft $3 ztugu . 
ín Libxo oe miptijs z ocupifcétía.faó virgi 
itae € in carne coꝛruptibili perpetua in 
coꝛruptiõis meditatio p cuius diff initio 
nis declaratiõe Notandũ eſt fm Tho.ſa 
fe.qs2,ar.r. 4 ar.g. Oð triplex ẽ virgini 
tao ¶ Pꝛria nifi coꝛpoꝛal. EScða tii mé 
tal. ¶ Tertiamẽtalis ⁊ cospotal. CPꝛi 
qa igit eſt tif coꝛpoꝛalis « nómenralie ⁊ 
bocpót intelligi trípliciter $m Franci. de 






























Bibsayro.q [5o p vírginttate waturalt: 
que nó cft virtuo vt in puerío.2 Zho vbi 
ſupꝛa ar.5.in ſolu.i.ar dicit pl. bomínte 
€x fua natiuitate b&ant marertá virginta 
tío f.integrítaté carníe q: ſunt ĩmunes ab 
experiétia venereoꝝ non tñ tunc babent 
perfectá cám virginitatis que € ppofitu 
perpetuá feruádi virginitaté pptcr oci, 
¶ Secũdo pót íntelligi p virginitate ſe 
minali que € in illis q ad tpe in corruptio. 
né feruát poft bapriftmü , iñ cum ꝓpoſito 
nubendi fito tpe ¶ Tertio capitur pvír 
ginitate culpabili qñ volunta coꝛrũpitur 
€um intẽtione libidinis carne exiſtete in 
tegra. Et de bac leqtur Cri.ſup Eat t. 
motatur.52.q.s.capt Sicut enim ficoí S. 
cut enim peccatü opus fine volütatenófa. 
cít ita ⁊ iuſtitia ex ope non cófümatur mi. 
fi étvoluntae fuerit Multi eniy co:post 
caſtitati ſtudent.ſ̊ adulterii voluntate có 
mittit cum dñs dicat.Qui viderit mulie. 
ré ad cõcupiſcen.eã.⁊c̃⁊ lotero.. ad Euſſo 
cbium oí. irginitatis dif initio € cffe fan. 
ctum coꝛpoꝛe 2fpiritu.q: carné Iére nibil 
p:oficít fi mente qo nupferit. Et infra Zi 
mean? illam ppbctiá ne in nobte ét con. 
pleatur ⁊ virgines bore ocficiant obfer. 
quid oícat 4 virginee bone ocficient 
funt ⁊ virgíneo male qui viderit tnat tit 
licrem «é.parít ergo « mente virginitas, 
ite (nt vírgince ftulte que nó babétte 
oleum excluduntur afponfo male virg 
nce carnenófpiritu.£r bie verbiocllíal. 
boctmentü ꝙ non füfficit ad virginitatis 
decoꝛẽ ſola carnis vírginitae nifi adfititr 
coꝛruptio mentis.Sʒ quio € qui fic 

menté retíncre vt nó aliquãdo cogítatiót 
violctur finiftra fiue nó moueat ?'zíd boc 
dico ꝙ alíud £5 rattoné voluntarie pulíi 
ría aliud é cogítatíomb? pulfantibtie c. 
fentíre pleno confenfa.vnde Woicro.ficai. 
bit ad ÉuftocbiiTRolo finas cogitatio⸗ 
erefcere nibil ín te babilonicüntbil 

fionie adolefcat o6 paru? beftio interfit. 





De gattate ⁊ onienda.virgini.fmo 4o. 


Xquitiaellidatur in feie.sudi pe. dicentẽ 
filia babilonte mífera.b.q.r.t.r.tuam bea 
fue qui tenebit  al.p.f.ad petram, Quia 
enij impoftibilc eft in fenfum bomiínie nó 
irruere notum medullarij caloze s illelau 
datur ille pꝛedicatur beatuo. quí fatis vt. 
cepit cogitare interficit cogitatuſ⁊ allidit 


too ad petram petza autem erat xpo. Ho. 


men bic 9m Aſtenſem in fura li.a.ti. as. 
fiquíe mente tantü cowumpitur ñ 
Carmeper veram penitentiam ad plenü re. 
tuperabitincomuptionen métie.z in fine 
ureolam babebit fi ín talí paopolito per. 
rau yero ebícerei — 
ur ed finalem iatentionem mé 
— — vii faerit ámiffa, 
yírginitae eft tñ mẽtalis dũ 

aro corrumpitur (muta mente binc enim 
non aufertur pyemiij, (ed augetur vnde 
eicit tbo.fa fc.q.Is5.ar.r.in co:pof qónie. 
fuod in odectarione carnie. Eft lefio vI* 
spertiomenbi fcu fignaculi virginalis : 
von eftoe neccffitate virginitate fi viole 
ter fatta qp eontra volütatie. pꝛopoſitũ 
amio inregrítae coꝛnumpatur nec virgi 
nitao violatur nec aureola perditur quod 
Beatus tho duobus cremplie probat . 
exemplo vulnerie.ná ficut nó 
paetudicat vírginitati fi man? vel pco vul 
nrctur ra nó tollír virginitate fi violen 
ter membꝛi integritae coꝛrumpat CSe 
cundo poat epemplo curatione vt l»abe£ 


Xt.018.0i.9 ficlauftra pudoꝛis 
iter di pactir venercü puta fi obſtetrix 
vel medicueferzo ad fanadü incidat nibil. 


beperitvirginitati vt oícit zlugu.i tertio 
de ci dei Eft infüper in oelectatióe carnio 
emiſſioſeminis que duobꝰ cauſatur möis. 
Elio modo voluntarie c ex mentis ppo 
fito.« tiic qualitercüqs eueniat virginitate 
tollit lo modo caufatur violen 
tr. vel contra mentie ppofitü « tunc qua 
Aitereigs eueniat oo:niédo fiue vigiládo 






ex (nfirmitate vel oyabolíea ſuggeſtione 
qᷓ;uis caro oelectationem experiat. virgi 
nitae non amittitur.vnde ʒꝛq.s.c. Quod 
autem dicik. Quamuis coꝛpus violenter: 
coꝛrumpat᷑ fi pudicitia mentis ſeruet᷑ ille 
fa tamen caſtitas duplicabitur Sic fertuꝛ 
beatam Luciam dixiſſe paſcaſio. Si inui 
tay me feceris violari caftitae mibioupli 
cabitur ad coxonan non énim coinquinat 
coꝛpus nifi oe confenfu mentis. Nam fi ín 
manu magna thuꝛa ponae:7 p manu; me 
am facrificium offerao oeuo hoc attendit 
4 deridet pe ſenſhus enim « volütatibua 
iudicat deus hec ibi, £t 2lmbr.li.s.oe vir. 
ginibus.ʒꝛqs.ctollerabilius. Et (1.4. (eti. 
0í.54.c.vltimo fic oícit toller abilius é mé 
te virginem quá carnetm babere vtrunq; 
bonum filiceat fi non liceat fáltem non bo 
mini caſti:ſed oco ſimns virgo eni; pꝛoſti 
tui poteft adulterari non poteft vbicunqʒ 
bei virgo ẽ dei templum € : nec lupanaria 
infamant caſtitatem (ed caſtitas etíam lo 
ci abolet infamiam. £t Ambꝛo bidem.c. 
"fRc uera otcít re'uera non poteft caro cos 
rumpi nífi mene fuerit ante corrupta. £t 
224.5.c.ità ne ait Augu.pꝛopoſito ari(mt 


manente per quod etia coipue fanctíficari 


meruit ipi coꝛpoꝛi nõ aufert ſanctitatem 
violentialibidinío aliene quay feruat per 
feuerantía füe contínétie;£t (n.c.oe pudici 
tía.idem aitoe pudicitiaquie oubitat qn 
ea ſit in animo conftítuta quádoquidé vi 
tue eſt. vnde a violante ſtupꝛatoꝛe eripi 
non poteſt.hee ille.£t ibidem in c coꝛrpus 
ait Biero.coꝛpus mulieris non uis macu 
lat fed voluntao.£t ibidem nota.c.nó po 
teít.c.c. magie tímeam?. qr £ertía virgi 
nitao mentalio « coꝛpoꝛalis vocatur. Ét f 
eft cumquíe integra) inuiolabili propoft 
to retinet vſqʒ wn finem, vide Eriſo ʒꝛ.q. 
s.c Sicut enim illa inquit € gloꝛioſa conti 
nentia non quá tranſgredi nó pot neceſſi 
taoocbilitatíe co:po:io :fed quá cóplectit 
voluntae ſancti ꝓpoſiti ⁊ Er 
J 

















Seria feciida poft terti 


Jouenianũ li.i.iquit illa vírginitae boftía 
xpi cft cuius nec mentem cognitó neccar 
nem libido maculauerit.O d$ pꝛecioſa cft 
B margarita:ſed paua hodiernis tempoꝛi 
bus reperiunt qui hac puritate fulgeant. 
vnde ⁊ Miero.ad ſacras viꝛgines oc contí 
nentia virginali inquit.Grãde ẽ ⁊ imoꝛta 
le penc vitra naturam coꝛpoꝛeaʒ füpera 
rc luzuríam « concupifcentie flamam ado 
lefcentíe facibuo eftuantem animi virture 
reftringereafpirítuali conatu oblectatío 
neo excludere viuereqs cótra buniam gc 
neris legem deſpicere coniugij ſolatia dul 
cedine cõtinere liberoꝛum quecũq; pꝛeſen 
tie vite comoda funt pꝛo nibilo fpe futur 
beatitudinie computare.bec ille. £t idco 
quía tam grande é oonum vírginitatio ii 
p:ecipitur.ideo exiam Hieron dicit ad eu 
fto.maio: eft merces que sion cogitur :ſed 
offertur:q; fi fuiffet umperata virginitae 
nuptte videbãt ablate:zouriffimü erat có: 
tra naturam agcre angeloꝛumq; vita; ab 
hominibus exto:quere.z id quodámodo 
damnare quod conditum.Et.55.9.5.c.f£2ui 
fitit. notati glo.fup.e firmiter oe fi.trí, 
^ fi.caideo pluie amat virgitice xpᷣs quia 

fponte tribuunt quod fibi nó fuerat impe 
ratum. Noluit crgo xpe imperare virgi 
nitatey ne lez matrimoni perirer 7 vt vir 
gines amplioꝛem inuenirent gratíam.con 
firmat boc Zimb:.5:.9 C.citegrttae ſie di. 
integritas coꝛpoꝛis expetenda nobis ẽ d$ 
€go p:o confilio ſuadeo non pio impio pre 
cipio Solaeft virginitae que ſuaderi po 
teft nó imperari poteft ree cft magie vo 
tí d$ pꝛecepti.hec ille. CSed adue:tendü 
cft ꝙ ifta virginitao ad füi perfcctionem 
debet babere tría.f.vott ennffionem, carí 
tatem 4 perfeueranttam.q7 Pꝛimo enm 
oj babere votus, Mam Franciſcusde mat 
ro.oicit Quod é qucdá virginitae tantũ 
ſpiritualis vt pura illoꝛũ qui folum füuplí 
cem ppofitum habeut virginitatio .« tfta 
faciliter perditur. £ft infuper alia quc vo 


18 0711 


ã in quadragefita, | 


eatur diuinalis quando.vʒ fit cuj votiennſ 
fione. z tüc difficilius perditur:quia firma 
ta eſt pxopter votum.vnde Hierony. con 
tra Joue.vt babetur oí.28.c. virgínce fic 
oiat virgines que poft confecrationea ni 
pfcrít non taj adulterc fünt d$ inceſte hec 
ille.q7 Secundo ocbet babere vírginitae 
caritatem:quia vt babet fapiétie.4. £2 d 


pulchꝛa é cafta generatío cü carítate Bá 


actus cft meritoꝛius quando a caritatep 
cedit.ideo fi virginitas non ſeruatur pto 
pter dñm amoꝛem.talis integrítae noné 
meritoꝛia.vnde Auguſtinꝰ in lib:o oc fari 
€t virginitate.c . 45.oicít voo virgines 
genus ellectum 1n ellectie virginei tho 
ri fequentee agnumcreati in chꝛiſto ift 
in operíbue boníeque p:cparauirocuet 
yt in illis ambuletis quanto enim oonte 
oꝛnatioꝛes eſtis ranto eum ampliueoilíg? 
tis.hec ille.Qui ctiá in li.eodem.c.iʒ.a 
nos virgines non pꝛedicamus ꝙ ſunt vir 
gine s fed qp deo otcate piaſunt cótinentit 
virgines nam ꝙ non temere dixerim fili 
cio: mihi vf nupta mulier d$ virgo tt 
pta babet enim ín illa p ifta adbuc aupti 
pꝛeſertim fi nódum nec fponfa nuſq; fit ill 
víro ftudet placere éoanda eft boc vp 
pudicicíam cogirationie ocfendit a nui 
qp nó adulterium . fed maritum queri 
turba. Et pꝛopter banc caritatem virgi 
tas debet babere Dumílitatem piceiputt 
cum ceteriovirtutibue fi poffibile ẽ vnde 
Aug .in li.de bono coníugali.c.so.ol.virgi 
nes integritatem ipam deo dicantes mil 
To maxime cẽmonemus.vttanta nodtbi 
militate tuendum cffe quod in terra intt 
rim viuunt quáto magie celi eft quod vo 
uerũt nempe feríptum é quanto maioꝛes 
humilia te in omnibus.noftru; eft oci 
gnitudine eoꝛũ aliquid oicerc. lllowmdt 
oc magna bumilitate cogitare . becil, 
¶ Ecrtio virginitaeocbet babere pof 
uerantiam.quía nifi perfeuerantibue(t 
mium datur: nec coꝛupta reíntegun 


De gdítate4 comenda.virgi. ſermo. 40o. 


Ateftondé Zímoe.s.toicit virgo iſr gel cé 
cidit non adiciet vltra vt reſurgat.ſuper 
Quibue verbie otcit Hiero.ad euffo.zba 
bet. za. qs. c. Si Paulꝰ caue quefo ne qui 
dove tc dicat deus virgo ifrael cecidit: ũ 
«ft qui ſuſcitet eam audacter oícá:cum oía 
poflit ocus ſuſcitare virginem non poteft 
poft ruinam valet quidem liberata pena 
fcd non valet coꝛonare coꝛruptaʒ.hec ille . 
£t 3jfido.3 famo bonodicit.Omne pecca 
;tum per penitentiam recipit vulnerum fa 
mitaten virginitas autem fi labatu: ad in 
tcgrítatem nulla penitentía reparatur.£t 
AZluguinlroe fancta vigínitare.c.50.otctt 
poteſtis facere: vt virginitatío bonum a 
vobispereat fcd non poteftio facere vt p 
ditum redeat. Que aucto:itateo fim to, 
in.s.quolibet.q.s.cvgo oc fancto victoꝛe 
fic babent ocdarari.f. quta iu virginitate 
iuo confiderare poffumus . ¶ Pꝛimum 
eft integrítao mentío 4 coꝛpoꝛis 4 fic oe? 
poteft reparare virginem poft ruina; po 
teft nifi mentem reintegrare per gratí 
am « co:pue cenfolidare per miraculum , 
«Secundum eft quod non fuerit: cogni 
ta a víro.t quantum ad boc oeue non po 
teft reparare virginem peft ruinam:quia 
non poteft facere vt quz cognítaeft non 
fit cogníta ſiẽ non poteft facere vr illud 
quod factum cft non fit factus. fboteft er 
o virginirao amiffa recuperari quantuʒ 
ad p:emium effentiale. &mn Tho.ſa fe.q. 
152r,5.in ſolutione ſecũdi ar. terti ficut 
illequi pauper eft jsuíe non habeat mate 
riam magnifici : quod cft facere magnee 
fumprue poteft tamen tn p:eparatóne aní 
mi fi fibi compctérct facere. magnos fum 
ptue. Et ficut ille qui in p:ofperitate ẽ po 
teft babere pꝛopoſituʒ ad aduerſa tollcrá 
da equanimiter qᷓ;uis materíam non ba 
beat.fic qui integritate; carnio dmifit per 
peccatum poteft babere «recuperare vír 
initatteptopofitum cam perpetuo cófcr 
undi ci pꝛemio cffenriali equarí virgi 


nibus 4 cxcedere eae:fed quantum ad pꝛe 
mum accidentale amiffa non poteft reci 
perari.ídeo fuma diligentia qui babet ci 
cuftodire vebet pꝛopter quod. o:at Au 
guftin?.ad perpetuam virginitatis cufto 
diam in Li.oc ſancta virginitate.c.as.di.ꝑ 
gite fancti oeí puert ac puclle marce fe 
mine celíbeo ét inpupte pergite perleue 
ranter in finem laudate ofím dulcius d$ 
cogitatte vberius.ſperate feliciug cui fer 
uitto inſtantius amate ardẽtius cuí place 
tio atentiuslumbis accintis ⁊ luccrníe ar 
dentibus cypectate ofím quando veníat a 
nuptijo.voo afferte ad nuptiaſ agi cantí 
cum nouum quod cantabítie in citharis 
veftrio.boc € in coꝛdibus oicatío laudibꝰ. 
ſicq; patet pare pꝛima buíue fermone. 


¶ baro fccunda huius fermonio ín qua 
inducimur ad virginitatem. Rationibus 
auctoꝛitatibus ⁊ exemplis. 


£cundo pꝛincipaliter adducẽdaſũt 
X illaque nos ad obſeruationem vir 
ginitatie inducunt que tría ſunt.ſ. Ratio 
sdmonitio ⁊ exemplificatio.CPꝛimo in 
ducit nos ad vᷣginitatẽ triplex rõ. Pꝛi 
maquarumof.ratío refrenationie.q7 Ge 
cunda.ró cótemplationie qq Tertia ratio 


».cófültatíonto qq Pꝛiĩo iducimur ad virgi 


nitaté róne refrenationio.fm.n.tbo.fa fe 
q152.ar. 2. Et Boetium cuius finie bonus 
ipfum quoqs bonuʒ idco fm pfim £ooec 
fia Omnia iufte ocnomínant a fine.Si er 
&o finie ẽ bonue. illud quoq; q9 é oꝛdina 
ti ad finemé bonü fcd virgimtaf abſtinet 
gb oibus delectationibus quafi abbo:rta 


: eae quafi bó fit infenfibilie peipue ab oi 8 


lectatione venerca.£t boc Pm rectá regu 

lá rónie pp v; cõcupiſcentiã refrenáday a 

mundiciã cóferuandá vídemue.n. qp abſti 

nef a cibis nociuis vtfanirao recuperetus 

fic $go abftiet a olectatóib? carnis vt ocu 

pia extíncta yel vefrenata i copio 
y 














puritao conſeruck. ¶ Secũdo inducimur 
ratione contemplationis.rõ enim natura 
lie exigit vt duobꝰ ppofitie.f. bono 4 me 
lioꝛi femp ſit melius eligendum vt vult 
phs.tertio ethicoꝛũ ⁊ tertio tho.exempli 
gratia. Tria funt bonahominis.ſexterio 
ra ſicut diuitie hono:es voluptates fecun 
da bona ſunt coꝛpoꝛea ſicẽ pulchꝛtudo fo: 
titudo ⁊ ſanitas tertia bona ſunt interioꝛa 
f.fpirítualia:ficur virtutes.Godo igitur 
ita ẽ ꝙbona exteríoza.f.bonoxee 4 diuitie 
4 voluptateefuntrelinquenda propter $a 
bora f.ptoprer fanitaterm coꝛpoꝛis fimili 
ter pina a Pa bona relumquenda funt pio 
pter terría bora íterioza f.anime apꝛeſer 
tim pꝛopter virturio contemplarionc; ad 
quan virginitas o:dinaf.vt enij virgo có 
templationi veritatis liberiuſ vacet abfti 
net aoclectationibue carnie que fup om 
nía contemplationé impediunt vnde Apo 
fto.1.017.ficoicir inuupta mulie: virgo 
cogitat que domini ſũt vt ſit ſancta co:po 
re afpirítu que auténupta eft cogitat que 
fant mundi:qũo placeat viro.vnde Greg. 
oicit qu aterrenifactibuo liber é que oci 
funt cogítare poteft. £t iterũpꝛima virgi 
nie cura pzirnum fit (círevoluntatem dñi 
fuí a quídoco placcat.t quid oifpliccat di 
ligenter inquirere.a ídeo dicit apo. vt fit 
fancta coꝛpoꝛe:quantũ ad actiones exterio 
res 1 fpiritu quantü ad interioꝛes nó eniʒ 
quo ad deum valct exterio: fancritae fine 
interioꝛi nec quo ad bominem fufficit inte 
rio: fine exterioꝛi. C Eertía ratio que ur 
duat noe ad virginitatem oicif cófültaró 
pio fcmp enim confiliüicft oc meltozt. Hã 
sd perfectionis cumtlumfpectat non fo 
lum pcepta fed écconfilia implere.fed vir 
ginitas noi cadit fub p:ecepto. fed füb có 
filío.ficut oicit Apo.i.coꝛ.7 de virginibus 
pꝛeceptum dñi non habeo conſilium autẽ 
deo igit patet pꝛopoſitum. Nam aliter oi 
cendũ eff de pꝛecepto comeſtionis « aliteꝛ 
de pꝛecepto generationis pceprum enim 





Feria bapoſt tertíd dñicam (n quadrageſima. 


de comeſtione datum pꝛimis parentibus 
neceſſe ẽ ꝙ ab omnibus impleatur aliter 
enim indiuiduũ conſeruari non poſſet ſed 
pꝛeceptum oe generatione datum pꝛimis 
parentibue non opoꝛtet ꝙ a quolibet 
ticulari homine impleat:fcd a quil 
impleri poteft a quibufdam vcro ómittl, 
vt vacent contemplationi diuine quod py 
exemplo.IHam in exercítu quidã farcinag 
obferuant qaídam ad certandũ pꝛogrediũ 
tur:quidam figna ocferüt:que omnia mul 
titudini fant neccffaria fed p vnum imple 
ri non píit:ficinmundo quidam gencrató 
ni quidá contemplationi « virginitati va 
canta fic patet ꝙ inducimur ad virgiita 
tem ratione ¶ Secundo inducirmoé fai 
prurarum berlin ed 

vʒ diuine catlolicc. polytice. qr Pꝛimo 
ad virginitatemnoe inducit fcriptura. ot 
uina no.⁊ ve.teftamenti. * 
€ Pꝛimo ve.te.ſic. Renes veftroo acit 
getis calciamenta babebitie in pedibus 
veftrig Éxo1i, 
€ Sacerdetío filíafi depꝛehenſa fueritin 
ſtupꝛo ⁊ violauerit nomen patrio fuí fla 
mie exurct Xeuíat, 
«r dexulieres que nouerunt viros iti 
tu ittgulate puellae autem 4 virgmee 1t 
feruate TBumerig 
¶ aPulierce que cognouerunt viroé ia 
terficíte ⁊ virgines rcPuate inuenteqsfit 
de Jabes galaad.cccc.virgines uda, 
¶ Aueramus dño nr̃oregi adoleſtenn 
lamvirginé c fletco:árege tertij Rt, 
4E £:tuo conclufüe fo:o: mea fponfaott 
concluſus fone figillatue Camiij 
¶ dir € ſterilis que uefciufetbon iy 
delicto babebit.f.in.r.a(ancrag Capit. 
¶ Girgínee eiue ſqualide per culpam 
ipfa opp:effa amaritudine poftca pere 
nam Zi 
¶ &lidete doloꝛem mcum virgineo we 


:4' iuuenes mei abierunt in n1 


Jam 





—— — zo 





Be oditate 7 menda virgini. fmo 40. 


¶ Secundo no te. Sunt eunuchi qui. oc 
matris vtero ſic nati ſunt ⁊ qui ſe.c.pꝛo 

4d. Ellbar I9. 
& Sũt lumbi vfi pcincti z uar. «clu... 
«2c virginibus dt dñi pceptünó babco 
confilium ár do «c. A.coꝛ.7. 
CMatrem virginem virgini comenda 


uit $o.1». 
¶Deſpondi enim vos vni .u.virg .c. 
⁊ cetera. fe coꝛ.xi. 


¶ foi (unt qui cummulieribus mon funt 
coinquinativirgines enim fant « ſequit.a. 
Qe Zipocu4. Et fic pj virginitatem eé 
comeudatà auctoꝛitate diuina. CSecũdo 
idem pꝛobatur aucto:ítate canonica.Naʒ 
Ambio ʒa.q..c.Nuptie replent terra; vir 
itae paradifurm, £t lBaterony.5.9.1. c. 
Quis ignoxat dicit.quomõ abꝛaqʒ placuit 
in coniugio fic nunc virgineo placent i ca 
ſtitate funr ille tempoꝛi fuo ⁊ legi. ſeruia 
mus «noe legi im tẽpoꝛe noftro in quos fi 
nce feculog deuenerunt. Et.zʒ.q.5. c. Tunc 
laluabitur· dieit plus amat virgines xpe 
quia fponte tribuũt quod (ibi non fuerat i 
peratum maioꝛiſq; gre € offerre quod nó 
debeas d reddere quod exegerio. £t ibí 
dem idem oicir.alioo bomines eunuchos 
naturafecit alioo uie. bominum mibi illi 
eunucbi placét : quoe caftramt nó neceſſi 
tas ftd voluntae libenter eoo recipio in 
meo fin qui fe.c.ppter.r.c az meum cultũ 
voluerunt effe quod nati ſunt.hec ille.Au 
$1.01003.5.q.4.c.it ne. CCũpudicicia 
virtus Rt ammi comitẽqʒ babeat foꝛtitu 
dinem potius quelibet mala tollerare: d$ 
peccato cófentire decernat. £t in li. de ver 
bie apoffoli&mone.i8. idem oícit.48ó grá 
de onue impofitum eft cóingimuo vt vir 
ginibue malo: amo: impofuit virginibus 
maius onue| quod licebat noluerunt .vt 
plueplacerent eí cui fe deuouerunt 4 fic 
plue ſe oꝛnauerunt.coꝛpoꝛis enim buiua 
ideft exterioꝛis bominis oꝛnamenta quá 
to amplius appetuntur canto funt interio 


ríe bominío maio:a octrímenta : quanto 
autem munie appetuntur ráto magtepul 
chꝛis moꝛibus bemo interíoz adoꝛnaiur. 
hec ille.Cipꝛianꝰ vero.ꝛ7.queſtio.i.c.nec 
aliqua inquit , Si ſuperueniens maritus 
ſponſam ſuam iacentem cum alio viro vi 
derit nóne idignatur. fremit. ⁊ per ʒeli oo 
loꝛem portat gladium ín manufua? £t 
dñs nofter yefüo chꝛiſtus cum virginem 
fibi oicatam ⁊ fanctitati ſue ocftinaram cü 
altero iacere cernit d$ indignatur 2 iraſci 
tur eíe 1 quae penao in ſceleſtis huiuſmo 
di coniunctionib? cõminatur cuius vt gla 
dium ſpiritualem venturum iudici oiem 
vnufquifas fratrü poffit euadere 2 omní 
confilio pꝛouideret labozaf debemus.hec 
ille.qz Zertto inducit nos ad caſtitatem. 
fiue virgüntarem auctoꝛitas polytica cu; 
exemplaritate fimul philoſophoꝛum « le 
gum ciuiliuʒ. q- Ham in. 4.etbymología 
rum oícit.£ontinentía non eft vírtue.fcd 
quedam virtuti mixta: quía contiuens fe 
quitur rectam ratione; quod pertinet ad 
virtutem.Et it quinto de animalibue idẽ 
ait. Elephas pꝛegnantem feminam nó tan 
git ⁊ ido triẽnio poſt partũ ceffat a coytu. 
T Anaccarſis yt ait laertius fuit ſcita ge 
nere:qui grandis apud Solonem plie eft 
effectus.aliquando impꝛoperatus qp ſcita 
effet mibi inquit dedecus eft patría tu ve 
ro patric ob cuius virtutem plurime fta 
tue ín bono:e eite erecte fuerunt vbt ſub 
eius imagine ſic ſcribebatur. Anacarſũ pre 
fidi vencreoxum ventris ajgule füit enim 
cótinentíe a frugalitati pene tane 
te9quoqs pbilofopbue fcribit pitagoꝛe fi 
líam virginem coz virginum p:efuiffe 
⁊ caítitatio cao iftruxiffe ooctrind.qr "Ife 
perituꝛ etiam qp claudia virgo cum in fü 
—— ſtupꝛi veniffet ad pꝛobandaʒ pu 
iciciam fuam traxit natem. cíngulo fio: 
quam multaparíabouum traberenon po 
terant. Itẽ cum.so.virginco lacedemonio 
rum quidam vellent cowumpere.oe vito 
ij 











Sería fa poft tertia dñica in quadrageſima. 


numero nulla conſenſit: (ed libentiſſime 
pꝛo pudicicia ſeruanda occubuerunt. 

€ Pꝛeterealeges imperialeo ⁊ ciuileo 
comendant caſtitatem ⁊ virginitatem. 
Su autẽtico eniʒ quomodo op.epí,$.opo: 
ret enim fecunda col.fic dicitur pudicitia 
fiue caſtitas fola mulieres oꝛnat.⁊ in autẽ 
tico oe monachis coll.i.$. mbil ſic babe£, 
TBilbil.n.fic in ſacris oꝛdmibus laudat: d$ 
€um eaftirateviuentce aur cum vxoꝛibus 
mon coloabitantes.£t in autentico quibus. 
medie naturales cffi.legip.$.illum coli. 
o.dicitur caſtitatis ſumũs amatoꝛes.Et 
C.ad ſcnatus conſul.oꝛ.l.Si qua fic ſcribi 
birur Aulieribus ingenuis ⁊ illuſtribus 
Quibus caſtitatis obſeruatio p:ecipuums 
debitum eſt. Hominari ſpurios ſatis iniu 
rioſum cft ſatiſqʒ accerrimum.⁊ noſtris 
tempozibuo indignum effe iudicamuo: 
banc legem ipi pudicitte quam femper co 
lendam cenfemiuo merito oedicatue . £c 
ce quor ſeripturarum admonitionibus ad 
caſtitateʒ virginitatemqs inducimur.⁊ fic 
fufficit pꝛo fecunda parte pꝛincipali. 
«T Par rertía buiue fermone in qua ó 
claratur quante pꝛemio virginitas coto 
natur. 

Ertio boc in fermone confideran 
: dum é quanto p:emio virginitae 
fit cozonata.IHam aurcola fingulariter oa 
tu: virgimbue ficit doctoꝛibus.i.pꝛedica 
toꝛibus « martiribuo.eft enin aurcola fe 
cundi Bonauẽ.⁊ "fic.in.4.0i 49. mentie 
fpirituale gaudium veniene cx opere pꝛe 
cellenti ⁊pꝛiuilegiato ey quo etiam aliqd 
occotiorefültat in cospoze:quadam animi 
redundátta.ocbetur aucemvirginitati trí 
plici ratione qz Pꝛimo.ſratione execllé 
tio operationta quia ebícruatío caffitatío 
virginalis eft cxcellentiffimum opue con 
cupiſcibilis. ¶ Secundo ratione füpera 
tionio:quía virgince füperár tertiũhoſtẽ 
bumant generio.f.corncmpzopiiam : quá 
ute autem eyidue contra carnem pugnét 








perfectiue tamen pugnant vírgintotquia 
nobiliffimum gcnus victoꝛie eft hoſtem 
vinci d$ cedi. qr Ecrtío ratione confowna 
rione chꝛiſto enim nobiliffime virgines 
funt conformes:qui virgo puriffimus ot 
virgine nafci pꝛeellegit ĩdeo B2ierony ad. 
eufto.o:ane virgineo dicit.Qualis erit 
illaoice cum ribi £f»arta mater oomnf 
choꝛis occurret cóitata virgüievo: ci poft 
tranfirum rub:um mare 4 fübmiffüm cunt 
füo exercitu pbaraonem timpanũ timens 
p:ecinerit reſponſuris. Y átemue domino 
gloꝛioſe cni3120.6.c. a pꝛoi.in mare, Züc 
tecla ín tuos lera volabit amplexuo tunc 
7 ipfe ſponſus occurret 4 dicet fürge vent 
pioríma mea fpecto(a mea coluruba men 
quia biempe rráfijt pluuiaab ijt bi rt. 
angeli mirabũtur ⁊ dicent.Que ẽ iſta o 
ſpiciens quafi diluculo ſpecioſa vt luna de 
cta vt fol videbunt te filie  Loudabuntré 
gine 7 concubine pꝛedicabunt. Tune ⁊ dí 
uo caſtitatis c»o:e:occurret Sarracum 
nuptis venter filía phanuelis a anna cum 
viduie erüt in diuerſis grcgib?: carnto 4 
fpüe matres rue letabit (cy genurseyulta 
bit ifta quod docuit.hec ille. £2 igitur v 
ginitae (ancrao virginitas fo:ot angeloũ 
Zu cevirtutum coxoná tu ad tantam gli 
ria; virginco fublimaftí.o virgineo fact 
quíd vobíe retríbutum é p:o bac pꝛecioſ 
margarita pꝛefulgide virginitatis p qua 
tuenda tot laboꝛes tot ſudoꝛes afilictióte 
⁊ calamitates tor martiria.£ catcrinio 
agnce puriffirna.o lucta quid pꝛo bie crt 
ciatibue perpeſſis accepiſtis ? Que omnd* 
xßgines vna voce clamabũt di. Quodoci 
lio nó vidit nec auris audiuit:nec cot pót 
percipere hominis.Que ⁊ nobío bonato 
net dominus Jeſus quí cum patre«fpid 
tu fancto viuit ⁊ regnat in.o.s. Amen 


«7 Sería tertia poft tertiã dũicam (ndi 
drageffina ín qua agit oc excellentist 
güntatío reſpectu matrímont. fermo. 








— — — — — — 


solos. 


V6 [222 : 
—— Er rt 


Yeetlevirgtni.fenmo. 4t. 


" Bi enim ſunt ouo vel 
tres congregati in no 
mine meo ibi ſuz ĩ me 

v dio eoꝛum dabat. 18.2 
in euangelio occurren 
tis feric. Magna ⁊ ex 
cellentia virginitatis 

pꝛeconia cariſſimi in domino fratres negt 
vir eliam impollutus labijs digne edifce 
remec expꝛimer̃. Quomodo itaqʒ ego in 
arconciſſus labijo rot tanta que oe vtr 
ginitate fcripturep:oclamant enodat va 
leo.cftenim ab apoftolo comendata a oo 
tibus exaltata ac a ſanctis dignis lau 
dibtie verbo «exemplo pzedicata: fed oc 
ofitconfiffuo gratía aliqua impzefentiarü 
dicere tentabo virginítatia pꝛeconia tque 
quidẽ homines celefteo facit carnem cri 
cifgens cum ooncupiſcentijs ipa oco vaca 
rc cogit ipa fito odoꝛe lileo cclí militia de 
lectatur. Nam tranfcendit omnem caftíta 
tem coniugalem fiue vidualem: ⁊ quía ca 
flitati attribuitur occox per confequene 
virginitati excellentiffima pulchꝛitudo 4 
venuſtas idco Ambꝛo. ð virginitate dicit 
pulchꝛitudinem quis poteſt maioꝛem eſti 
mare decoꝛe virginitatis:que amatuꝛ a re 
gc a iudice dedicatur domino cõſecratur. 
hec ille. Quapꝛopter dñs virginitatis cu 
ſtos « finie icit in verbis pꝛopoſitis.vbi 
ſunt.d.l.t.o.in.n.meo.ſ.ad virgintateʒ fer 
uandam ín facra religione ibi fum in me 
dio co:um ac. In bocigitur fermone pꝛe 
ter caquebefteruo in fermone diximus. 
videbimuo quomodo virginitatie (tatue 
matrímonialem füperat.z boctriplici via 
eperiem? yy fRóne.Eluctozitate.£t exem 


plo. 

Paro pꝛima huius fermonío in qua ꝓba 

tur pluribus rõnibus virginitatem excel 

leitío:em effe matrimonio. 

p "Rimo tgif fm tbo.fa be. q. clij. Et 
"IRíc.in. 4 oí 55.ar.4.q.2.0íco ftatü 

virginitarie mic excellentioꝛẽ e£ ftatu ma 


trímoníalí.cue cócluftopbat pꝛincipaliter 
triplíciróne . CPꝛimo róne cõditionis. 
¶ Scðorõnc oxdinationio, ¶ Tertio ró 
ne dilectationis. ¶ Pꝛiĩo rõne cõditionis 
fic ille ſtatus ẽ nobilioꝛ q nobilioꝛe s habʒ 
códitionce:f ftatuo ſanctiſſime vᷣginitatiſ 
treo pcipuao hʒ ↄditões qbuefcellit mri 
moniũ.q¶ Pꝛia vocat᷑ inftitutio nà 65 ali 
quos mrimoniũ.iõ dignius €:q: pꝛius ĩſti 
tutũ fuit ⁊ ĩ digniſſimo loco padtfi.f.terre 
ftris ⁊ a dño bñdictũ:h bí nó recte ſapiũt: 
qꝛ pii? ĩſtituta fuit ſcã virginitas.nã pu? 
ereatifür angeli qᷓ; bó foꝛmatus ⁊ cũ ipie 
odita évirginitae:q: fuerũt virgines cꝛea 
tí ⁊ boc in celo empyreo multo nobilioꝛe 
padifo rerreftri.oemá ét pꝛius fuit virgi 
nitas in padífo terreftrí d$ mr̃moniuʒ:qu 
Zídá *go potitue fuit (bi Eua ét femp ibi 
fuitvirgo Hiero.ad Euſto. oícit £ua ipa 
radifo virgo fuír poft pelliceao tunicas ſũ 
pfit initi nuptiaꝝ tanta regio padifüs é 
fua q9 nata eo.⁊dicit reuertere aia mea 
in requiem tuá.£t vr fcíae virginitaté eẽ 
nature nuptíae poft delictũ pꝛioꝛ itaqʒ € 
virginitas mfimonio.z róne tp:ie ⁊ ange 
lo:ü (octetate ac excellétia loci: qꝛ vt dictũ 
eft virginitae (n celo epireo « mf(nontuy 
inſtitutũ fuit in terreſtri paradifo. q7 c 
cunda códitio pᷣcioſiſſime vírginttatio o 
ouratio pót.n.virginitae pferri mt'imóio 
qꝛ boc ín fine feculi ceffabit fed virginitaſ 
in eternũ ourabit coxonata in celis Ouod 
nuptie finient or Aat.a4. Heq; nubent 
neqʒ nubent «c.£t JBiero.contra Jouinia 
nüli.i.oicitmupticfinient ĩ moꝛte virgin 
tae poft me:té incipit coꝛonari.Et iterum 
ibidem ait. Si mũdus tráfit.quo vniuerſa 
claudunt imo fugaa cóuerfatío uro mũ 
dí.q.nubes prerit inter cetera mundi opa 
2 mubcepteribüt.neqs erát p? re(ürsectio 
né cóugia.£t ad filió mauritij (dé ait ma 
gnus é pudícitie labo:.fcd maius é fmit 
tépo:alio cuftodia fcd remutatio eterna ð 
bio ét Jo.apoſto.loquitur qp fes. ierit 
[1 











UTERIS 


Feria tetía poft tertiã oificam in quadargfima. 


boe fta intelligendũ puto null eí locum 
in celefti aula claudendü .« cucta cio diui 
vay manfionum babtraculareferanda.bcc 
ille. Erit ergo virgimiae femp floꝛens in 
eclo matrim̃onij lcge ceffante, quia tũc nõ 
adherebit vir vxo: uec vxoꝛ viro ad pio 
lie fecundationem a vitationé foꝛnicatio 
nio atqʒ ad figmficatioué centunctióte xpi 
4ccdetie quia. tũc iſta nó cxpedient in re 
gno qð erit plemyfilja oci a carítace mul 
riplicarionig vbi nulla crit pꝛonitas peccá 
duCóiunctufas erit ſponſus cii ccclia (ua 
triumphante ficur inecclefiamilitante pꝛe 
fignayerat matrimoniũ. £t licet ob contu 
Gy fidelitatéco1ona coniugatto oonct vlte 
ríuo tfi coníugati nõ erunt.virgineo auté 
coꝛonaʒ accipientce virginee fcmp mane 
bunt . ¶ Tertia códictio fcé virginitatio 
vicitur retributio i boc matrimonto fert 
qꝛ virginitati copiofio: oebct fructue vr. 
euim fcribitur t gloſa in.c.firmiter ĩ verbo 
coniugati oc ſu.tri.⁊ fi.catbo.Zres ſunt o 
dines in eccleſia dei. Pꝛimꝰ comugatoxü 
Secundus cótinentiü. Tertius vurginum 
vt aũt habetur in glo. £l&»ar.rs. Et ſeribit 
ctiam iftud Piero.contra Ruffinũ coniu 
gatio pmütítur fructus trigeſimus conti 
nentibus fexagefimue virginibus vero 
centefimue vnde IDitro.oe virginitate di 
cit ad euſtochiũ.Dicet aliquis z audee nu 
ptijooetrabereque a domino ſunt benedí 
€tc nó eft octrabere nuptijs cum illis vir 
ginitae ente fertur nemo malũ bono com 
parat.£tidé contra iouiníanü £r nuptiaa 
decipimus ⁊ virginitatẽ que 0 nuptijs na 
fcitur pꝛeferimus ficut ramo pꝛeferuntur 
poma 4 fructuo.f ille.Quod fi dicatuꝛ bo 
mum comune oebet pꝛeferꝛi particulari ⁊ 
pꝛiuato fccundü pbm pꝛio.Ethi.⁊.C.de ca 
du.tol.Lyníca.z.ff.oe re iudi.l.Si cóuenit 
A extra oc pofti.c.bone. fed matrimontu; 

:dinatum eff ad bonum cóc , dicit euim 
Augu.in libxo oe bone cõiugali.Qð cft ci 
bue ad faluté hominis boc eft cõcubitus 








ad falutem humani generíe virginítasot 
dunatur ad bonü fpcciale vr f-vitertribula 
tionem carnis quà ſuſtinent contugativt 
per Paulũ aplin pj.1.co:.7.ergo patctop. 
poſitũ.Ad boc refpon.fm bo .vbi füpta 
in folutionefecüdi argu . £A bonum com 
mune porius é bone p:tuato fi fit eiufdem 
generis fed pór effe p bonum pꝛiuatum 
fir melius ſecundũ fuus genuo. £t bocmo 
do virginitas oco oicata pꝛefertur fecu 
ditari carnali vide Augu. in libꝛo oe vir 
ginitate dicit ꝙ fecunditas carnis ⁊ illa 
que in b tempoꝛe nibil alind in coniugio 
d$ p:olem requirüt quá mancipent po p 
amiffa virgimrate cópcnfari non pofftare 
denda eft.b ille oocto: . ¶ Secundo dico 
ꝙ ftatus virginitatie cft altio: ftatu ma 
trimonij ratione o:dinationte q9 pꝛobat 
ſic. Ille ſtatus e(t altio: ⁊ nobilioꝛ quiot 
dinat hominem magis ad deũ (cd virgin 
ta treo ſublimitates babcrquibu virgi 
ico magis cum oco clle poffunt d$ com 
gati.« Pꝛima igitur ſublimitas vírgini 
tatío qua magie anima oꝛdmatur ador 
qᷓ; per matrímontü dicitur perfectio.Ray 
ſccundũ Tfuc.vbi füp:a Dabitue virginità 
tio cft babitue caftitatie perfectus bab 
tue cóiugalio caftitatie € imperfecruofi 
autem magie ordinat ad oci virtus 
fecta d5 imperfecra Sed ſciendũ é ꝙ ſi 
virginitatis (Lat? coniugatoꝛum refirà 
poffunt vel ad diuerſa tẽpoꝛa vel ádidij 
tẽpus fi ad otuerfa tẽpoꝛa vr ſtatus diit 
&atozü referat ad tempus legis fcripté 4 
ftatuo virginü ad répue legis euangdit 
fi quolibet ftatu cófiderató im fuo optio 
vnus alteri non pꝛefertur quantüsdpi 
mium cffentiale.vfi Augu. oc bono conia 
gali. Non cft impar meritum coutinem 
in Sobane qui nullae. expertue muptís 
4 £ib:aam qui filios abut , Si vero rd 
rautur pꝛedicti ouo ftatue ad idem tip 
sut referuntur ad. tempue legio fcript 
sut ad tempus legis euangelice quant 











^ Bexclen.uirgínita. Prmo.4t. 


ad tempu legio fcrípte maioꝛis meriti 
fuit. ſtatus coniugaro:um pꝛecipiebatur 
enim virginum ſtatus probibebatur vt 
paret cutro,7.1 boc pꝛopter multiplica 
tionem fidclus Quantũ autem ad temp* 
legis euangelice quia eft tépus. multipli 
€ationte ſidelium per generationem ſpiri 
talem inaio:te meri clt ſtatus v.rgini 
tatio dj ſtatus marrimontj ideo fcribitur 
bc pe.di.a.c. Si enim, ver.meméto.4.52. q. 
4c. Quis ignoꝛet.Qũo placuit abxaami 


—— vngines placent in pfe 
cta e h ibi. Et Diero.ad £ufto.ait. 
Alia fuit in lege felicitas.btũs q hẽᷣbat fe 
men in fron a domeſticos in yeruſalẽ. Et 
maledicta ſterilis quc non paricbar.a filij 
tut (n,0.cm.tue Etrepꝛomiſſio eíuitíay. 
nó erat in tribulatióibue cog infirmus 
Yiuncof.necte lignum arbitrerie ariduj. 
babebie locü p:o filijo 4 filiabue in celefti 
bue fempiterná , Hunc benedteumur pau 
perco.clayarue piefertur purpurato nũc 
qui infirmue eft foꝛtioꝛẽ. Cũ vacuus erat 
oꝛbis.vt de tipicie tace am ſola erat bene 
dictio feculo. b ille. CSecunda ſublimi 
tao ſancte virginitatis dicitur aſſimilatio 
per ipfam entm homines alſimilantur an 
gelis « ſimiles efficiuntur .ende IBiero , 
ad Paulam « euftocbium dicit. Semper 
augelis eft cognata virginitas pꝛofecto 
in Carne pꝛet⸗r carnem viuere. nó terꝛena 
vita cft fcd celeftio.s Ambꝛo. füpergredit 
inquit autem virginitas coüdictionc; lou 
mane lature per quam bominco angelie 
affimilantur mato: tamen victoꝛia virgi 
mum dj angeloꝛum angelt enm fine caꝛñe 
viuunt femper autem virgines in carne 
triumphant. Et Cipꝛianusdicit in libxo ð 
virginitate Airginitao ef ſoꝛoꝛ angeloꝝ 
victoꝛia libidumm resina virtutum pof 
ſeſſio omnium bonog fh ille. Si crgo ange 
lio funt focij virginco ergo tanto oco funt 
pꝛopinquioꝛes coniugatis quãto homini 
bue angeli. ¶ Teriia ſublimitas virgini 





tatis dicitur liberatio Sunt enim virgies 
magis expediti ⁊ liberi ad ſeruien.ded d$ 
cõiũgati ficut dicit Apl'o.j.coꝛ.4. uler 
inupta ⁊ virgo cogitat que oomini ſunt vr 
fit J.c.⁊.ſpi.que aurem. nupta eſt.co.qͥ m. 
funt ⁊ quomó pla.viro fuod liquide pa 
tet.nam licet matrimontü fic (ancrür ram 
multaimpedíméta babet quibue mẽs re 
tardatur ab amoꝛe oiumo. Tam vidce tu 
iuuenis qui nuper duxiſti vxoꝛem quã pe 
noſa uinctꝰ fio cathena a qua fola moꝛs te 
poteri liberare.£t ſepe vxoꝛ eft litigioſuʒ 
idolum in domo :grauto farciua:cintolle 
rabile pondus.pulc:a enim otfficile cufto 
ditur: feda facile contẽnitur.ſi non (unt fi 
lj tor ocfidería vbiqs tedia : fi filij na(cun 
tur ouplicatur maluj nunquã fine cura nũ 
Quà fine laboꝛe non poffaut quiefcere cem 
poxe noctioinfantiü vagitibue.£r fcmper 
yel quafi quotidie inter coe fünt contétio 
nea ⁊ odia p:efertim fi jelotopie fuerint. 
agitati fpiritu nunqᷓ; paccm babent quan 
do ſe vident quafiferpenteo fe perhoꝛre 
fcunt ⁊ tamẽ fepararinó poffunt . quot 
mala:oquot anguftiezo quot afitictiouce 
quie verbie percurzere poffiri££oniugee 
interdum percuſſiones cum iniurijs acci 
piunt pꝛo collatione ? quod grauius eft . 
multottene euenit vt vxo: pulcra abona 
a viro conténatur quafi fini Taceo oc zelo 
tipía que oꝛitur in vtrifas aliquando .aut 
in altero ecoꝛum. O amara fecictae. vim 
culum laboꝛiolum £ víta mero:c cófccra 
ergo coniugium vitandu;. virginitas am 
plecrenda fed uon h mala funt ex coniugi 
ocfectu (ed mẽtis bumane nefaentis pꝛo 
ximut tollerare. Ideo ifaiero.oicitad ge 
runtiam oc monogamía.THon rantum bo 
num eftin posit quod fpcramue quãtũ 
mali quod accidere poreft .ab bie malia 


virginitas aliena libere oeoferuire virgi 
ncs finít , Quod fi oicatur ex virtute 
oepeudet laua virtuofi (i ergo virginitas 
pꝛefertur continentie cogtugali videtur 





Feria tertia poft tertiã dñicã in quadrageſima. 


eſſe conſequẽs ep quelibet virgo fit lauda 
bilio: qualibet conugata .6 eft falſũ ergo 
virginitas nó piefertur coniugio.Z(d boc 
refpon.fm Tho. vbi ſupꝛa ꝙ lj virginirae 
fir melio: cótínentía coniugali pór ramen 
coniugata fiue ↄiugatus melio: effe virgi 
nec.Zum cy parte caſtitatis.ſ.ſi ille quiett 
coniugatue babeat animũ magis parat 
2d virguitateg feruandá fi potfibile effet 
djiile qui actu eft virgo -£um quía foie 
ille qui nõeſt virgo babet aliquá excellen 
tioꝛem virtutẽ. vñ Augu.dicit in libꝛo de 
virguitate, vnde fcit virgo qᷓ;uis follicita 
que füt oomini ne fo:te ppter aliquá fibi 
incognitã infirmítaténó fit matura marti 
ríoillavero mulier cui ſe pꝛeferꝛe geftie 
batiam poffit bibere calicé oominice paf 
ſionis. Tertio dico ꝙ ftatue virgwita 
tio ẽ nobilioꝛ ftatu mrmoniali. Rõne oí 
lectióie quia f.virginitae ẽ magis dilecta 
qp; triplicirõne Pꝛio rõne electiõis 
Nam ipſe ye cũ deberet carné aſſumere. 
ellegit virginẽ mr̃eʒ vnde Hiero. ad filiá 
fibaurirüoc comẽdatiõe virtutis virgt 
nítatio.oicit.€lt illuſtriꝰ virginitatis me 
rituʒ clareat ⁊ 5 digna fit oco manifeſt iꝰ 
poffit ínrelligizgllud recogitetur qð ofío 
4 faluato: nofter cum pp humani genero 
faluté bominem ofgnaretur accipere non 
alium d$ virginalé elegit vterum vt loc 
fibi plurimi complacere monftraret vt 
pudicitie bonü vtriq; ſexui intímaret.b il 
le vnde ⁊ Augu. in libꝛo oe virginitate in 
quit Opoꝛtebat caput noftri infigni mira 
culo &m co:pue nafci oc virgine vt fignifi 
caret membꝛa fua oe virgine ecclia fcóm 
fpir.tum aafcitura.P ille.Sfnfüper cum eét 
xpoa mundo receffüruo virginem matré 
Jehãni virgini comendauít 4p Secunda 
ratio oícitur obferuationis . THam «ipfe 
xpᷣo virgo puriffimus ⁊ innocentiſſimus 
virg n tatem amplexus eſt ardentiſſime 
uia de virgine natus virgo permanens 
virgo amundo receſſit virgoq; regnat in 





celo. Ideo dieit Hiero.ad filíaw 8b Vol 
ſubꝛã virgineg habuit matrem virgomá 
ſurus infe viris ⁊ in matre feminte virgi 
nitatis prebuit exemplum. C ertiara 
tio dicitur cxaltationie quia xpe eme 
p: omnibus alije exaltauic virgines 
Johãnem virginem fuper ccreroeotíipu 
loeoilexi 2 ei fluenta cuangeli Bes 
uit. Paulum inſuper fingularj electi: 
vocauit quía virgofuit licct —— 
toꝛ de quo ipcoixít vae electionis eſt mi 
bi i(te vt poꝛtet nomen mcum coꝛam gen 
tibue ⁊c̃. Johanem etii baptiftá piecurfo. 
rem ſuũ virginem elegit de quo enáyer. 
ba faciene ipfe oomín? oicit Inter natos 
mulierg; ⁊c̃. Aat.xj. Et cetera alia dsplu 
ríma quc gratia bxcuitatio omitto Quod 
fioicatur fi natura remanfiffec in ftatuit 
tegrítatio fuc perfectioce fuiſſent virtu 
tee d$ modo fed tunc non fuiffer virginal 
caſtitas « tamen comugalis fuiſſet ergo 
videtur qp maioꝛis meriti fit coniugali 
qᷓ; virginalio.zid ſj. Reſpon ſecundu hi 
qv fi ſtatus ĩnocentie remáfiffet caſtitas cᷣ 
iugalis pfecta fuiffet caſtitas ⁊ perfed 

à fuiffet caſtitas virginalis quía Es 
lafuiffer difficultas in feruando vírgins 
lem caftítatem : fed medonon fic e(t er 
go pater pꝛedictis rationibus cp virgiti 
tae pzefertur matrimonio , Satis eft pi 
parte prima ⁊ puncipali, à 
4 bare fecunda huius ſermonis in qu 
declaratur ꝙ virginitas pꝛe fertur caítíta 
ti viduali ⁊ matrimoniali mltiplici auc 
ritate ſanctoꝝ doctoꝛum. 

Ecundo ꝓbatur auctoꝛitate fancy 
Xrum doctoꝛum ftatum virginitati⸗ 
pꝛeferꝛi ſtatui matrimoniali. Nam Augu 
in libꝛo de bono cõiugali dicit. Sic bony 
erat qð Martha faciebat occupata círar 
miniſteriũ fanctozum fed melius qð 84 
ría audieno verbü oomini tta cti Domim 
Suſane ín caftítate contugali laudamue 
fed bonum Anne vidue magío ^ ierit. 





De excellentia virginitatie fmo:ar. 


virginis anteponimus. Et ín tertío oc vir 
gintate idc; bicit ferta ratione « fancta 
rum fcripturarü auctozitate nec peccati 
eſſe nuptias muenimus nec eas bono vel 
virginalis ↄtinentie vel etiã viduali equa 
mie bec ille. Qui etiã in epiftola ad pꝛo 
ban. Julianum de conuerſione neptis de 
metriadío fic.oicit.£uio verbis explicct 
uio otgno p:econio pꝛoſequatur dj incó 
parabiliter gloꝛioſiꝰ atq frructuofiue ba 
beat cx noftro fanguie feminae virgince 
exj$ viros quibue confület mundue . 
volumina tẽpoꝛum fi magnum atqs 
pꝛeclarum eft nominis oignitate fignare 
Quáto c(t maiuo atq5 pꝛeclarius co:dío 2 
coꝛpoꝛis integrítate tranfcendere. magie 
itaq; gaudeat puella nobilte genere. nobí 
lio: fanctitate qp fit per diuinum conſoꝛtiũ 
p:ecipuam ín celíe confequutura füblimi 
tatem.ds fi effec per humanum connubii 
pꝛolem dꝛopagatura füblimem .&encrofi 
us quippe elegit xpiana füblimitas po 
ſteritas tam iluftrem familiam bcare ni 
ptiaencftiendo d$ mulriplicare pariendo 
Et in carnciam mutari viram angeloꝛum 
qᷓ; ex care nullũ adbuc augere moꝛtaliuʒ 
bec eftvberío: fecondioꝛq; fclicitae non 
ventre graucfcere.fed mente grandc(cere 
mon lactefcere pectosc fed coxde.non vifce 
ribue ter:sm fed celum oꝛationibus par 
turire Sominarum ergo honoꝛe digniſſi 
mt filie perfruamini. Ham in nobis ẽ. qð 
deffuit ůlis.⁊ quod cft ín illis non deffuit 
vobis perſeuerate vſqʒ in fincm. adberen 
tco coniugio q3 non babet. ſmem h̊ ille... 
¶ Itẽ Ambꝛo.in li.de officije oicit Quã 
tacft virginitatie gta qua maría meruit 
a xpo cligi vt cét coꝛpoꝛale téplü ði iqua 
o:poxslr biraut pléttudo diuinitatis vir 
o müdi ſalutẽ gemit virgo vmuerfog vi 
tápepit.&:e.étin mo:a dicit fic gaudeat 
magis puella nobil genere 6$ nobilio:fcita 
1t qp fit p diuinũ ↄſoꝛtiũ pcipua in cel'cófe 


quutura ſublimitatẽ jj ft. effet p bumanü 








onubiũ plemiterza pgenitura ſublimẽ.h̊ 
ille. Poſtremo pbat auctoxitare l[Diero.q 
fcripit 3 erꝛoꝛẽ. ouiniana'g potiut virgi 
nitaté nó cé mr̃monio pferédá uli?mltie 
argumétio refelléo fniam erꝛoneã vr pʒ ex 
fup:adíctio . Qui ét ad Euſtochiũ oc boc 
fic ſcribit. Quid mibi voluptati quc ur 
bꝛeui perít ad é hoc dulei « mo:tifero car 
mie fgrenay perire noli fübiacerc füie que 
ín oie eft lata odnato:tooloxib9z anxieta 
tíbue pariet mulier lex iſta non eft mea ⁊ 
ad viy.cóuerfio tua fit céuerfio illi?ad ma 
ritüque vig nó b3 rpm «ad extrem moz 
te moꝛieris.moꝛs finto iſtiꝰcõꝛugij meum 
ppoſitũ fine ſexu ẽ babeát nuptie fuü tja 
⁊ titulus mibi virginitatis in Maria oc 
dicatur ⁊ xpo dicit aliquis an audeo nu 
ptijs oetrabere que a dño benedicte (für 
Nõ ẽ detrahere nuptijs cũ ill virginitas 
antelerk nemo mali bono cõpat glosétur 
anupte cũ virginibue q (üt ſecũde.Creſci 
te ait ⁊ multiplicamini 4 replete ter:á cre 
ſcat⁊ mltiplicet᷑ ule q.impleturue ẽ ter:á 
tui agmen ín celío écrefcire c multiplica 
mini hᷣoc explet oictüpoft paradifu; « nu 
ditatem. ficio folia aufpicátia pꝛuriginẽ 
muptíay nubar a nuba£ ille q in fudo:e fa 
ciet comedit panẽ fuus cui terza. germinat 
tribuloe ⁊ ſpinas cuiue berba fentibue 
füffocarur meum femen centena fruge fc 
condum eft non omneo capumt verbum 
dei fed bi quibus vatum ett. zílium eunu: 
chum neceffitae facit me volütae tempue: 
'amplexandi 4 tps abftinédi man? ab am 
plexu « infra Zaudo nuptiae laude coniu 
gium fed quia mibi virgines generant 
lego oe fpinie rofamoe ter:a aurum de 
concba margarírammunquid arans quot: 
tidic arabitur nonne ad laboꝛis füi fra 
gem mutabítur plus honoꝛantur nuptie 
quando quod de illis nafcitur plus amat. 
Quid umides rarer filie tuc tuolacte nu 
tríta eft rue educara vifceribue tuo ado 
leuit in ſinu gu illamvirgiuem. fcdula pie 








































S'cria quarta poft tertii dñicam in quadragefanz, 


tate ſerualti indignaris ꝙ noluit militie 
vroꝛ cfleifed regio. grande tibi bencficiü 
pꝛeſtitit ſocrus oci cffc cepiſti de virgini 
bus inquit Apo.pꝛeceptum orit nó habeo 

quare quía « ipfe vt effet virgo nó fuit im 
pijſed pꝛopꝛie voluntatie ncqs enim audi 
endi funt quí cum vxo:em babuiffe confi 
gunt cum oc contínentía oiffereno , 4 fua 

dene perpetui caftitatem íntullerít volo 
autcm omnes cffe ficut meipſum « infra, 
vico autem nó nuptis 4 viduis bonum é 
fllie fi fic permaueant ficut « ego « in alto 
loco nüquid non habemus poteftate; mu 
lieres círconducendi ficut ceteri apofto 
lizquare crgo nó babet oe virgimtate pꝛe 
ecptum:quia máío: é merces que nó cogi 
tur fed offertur:quia fi fuiſſet virginitas 
imperara nuprie viderétur ablate 4 duriſ 
fimum erat contra naturam cogere ange 
loꝛũqʒ vitam ab bominibue extoꝛquere ⁊ 
id quodámodo damnare qued conditum 

ẽ.hec ille.£t dani.libꝛo quarto oicit.£uá 
to angeluo bomine füpcrio: eft:ranto vir 
ginitae eft nuptije bonozabilio: ꝓpterea. 
Ecde.26.oicitur.f&mnie ponderatio non 
eſt condígna anime continentis.que ver 
ba exponere fic oícit bug.£mnie ponde 
ratío.t.omníe ree quantücunqs fit magnt 
pondcrie4 valoꝛis.non eft condigna con 

tínétíejanime.t.ad comparationem eius. 
[5 quibue ſuff icu pare fecunda. p:incipa 

io. 


¶ Paro tertía huius fermoníe ín qua ð 
daratur cxcellentía virginitatie fup om 
nem aliam caſtitatem multiplici exempla 
ritate, 


£rtío in hocſermqne probatur pie 

E.A dicraconclufio triplici exemplari 
fate. Pꝛima exemplaritas eft planeta 
rum. Natres ſtatus.ſ. Coniugalis vídua 
lis ⁊ virginalis tribus planctie aſſimulq 
tür Stelle quidem que a ſole rcapitlumé 


^ continuo retinet.ſimulatuꝛ virginitas lu 
ne que.d recipit a ſole:⁊ in medio tenebꝛ 
babet.fimulatur viduítae propter pꝛopoſi 
tum contínentíc aerí qui recipit lumen a 
fole.a multis 4 varijs impzcfftonibue alie 
ratur.fimulatur ftatus. coniugalis cui va 
rijs tentationibue agitur. idco vt Augu 
ftínus in quedam fermone oicít.tnrer cm 
nia certamina chꝛiſtlanoꝛum ſũt pꝛelia ou 
rioꝛa caſtitatis. CSecũda eyemplaritae 
eſt ſplendoꝛis.⁊ lucis qu a virginitas lu 
ci comparatur . ¶ Pꝛimo pꝛopter pꝛimi 
tatem:quia pꝛimo deꝰdixit fiat luy vt ba 
betur Geñ.pꝛimo 4 fic virgínitae é prima 
omnium creaturagiquoniam omnee dea 
ture in ſug integritate. pꝛimo create funt 
bic Geñ.ſecũdo fcriptum ẽ. vidit deus cũ 
cta que.f.⁊ erant.u.b.¶ Secundo popter 
pulchꝛitudinem quía lux ẽ omnium a 
turarumpulcherꝛima quia lux. i renebiíe 
lucet. Johã pꝛimo.ſic virginitae cui cant, 
4.dicituꝛ tota pulchꝛa co amica mea «m, 
nóé in te. CTertio pꝛopter nobilitate, 
quía eft obiectum nobiliffime potétie fa 
fititie:vt dicatur ſecũdo oe anima.ſ viſiue 
fic virginitaeplag vifai diuino angelico 
⁊ humano. Diuino quía é actue purus, 
metba.izturentico quía angelío fcmperé 
cognata vírginitae ſecũdum Hieronymũj 
Humano quía fecundum Auguſtinũ fedi 
do oe ci.dei.c.as. Nullus eft adeo perua 
ſus quin fibi non placeat virgínitaa .&t 
Hieronymꝰ loquens oe vírgintrare vidui 
tate a mrimóto oicit vírgimtae thcfatro 
nobilíffimo.f.aurowviduitae cotmparat ar 
gento.natrímon(um ferro. Que omniad 
pꝛianus cófirmans dicit viꝛginitas € foto 
angeloꝛum victotía libidinum regiuavir 
tunm poffcffio emníum bonoꝛũ. bec illt, 
¶Tertia cremplaritao é otuíne auris 
tionis ipe enim xpo virgínib? ſuis mín 
biliter auxilíatur vt fue virginitatio ftr 
uétoece:em. q7 Quid nam beatam Xui 
am eripuit oc tor periculis « perduyi 





Bé obliga t indue.ad cart pxími Pro, dt 


sd palmi martyr; nifi auxilium rfi. Naz 
* vellent Paſcaſij iuſſu cam ad lupa 
nar trahere tanto pondere eam fixit ſpiri 
tuo ſcũs yt mille vtri nou poſſent eam mo 
uere adduntur quoqs mille paría bouum 
nccfic aliquid. agere potuerunt tandé im 
merlo in eius gutture gladio volauir ad 
celum quooic Sioclitianus fuit ab impe 
rio expulſus Maximianus moꝛtuus. ⁊ 
Paſcaſius vinctus romãq; ductus capita 
li ſententia ẽ dãnatus.Quid à ſanctiſſima 
agnete refer:am Nam puella bcc tertiuʒ 
dẽecimum etatis ageno annum:a filio pꝛe 
fectt adamatur cepit puellam ſanctiſſimã 
silloqui« per notos multap:omitrere, £2 
fanctiffima virgo quid feaftt equidem ar 
dentiſſime reſpondit. Diſcede a me pabu 
lum moꝛtis quia ab alio amatoꝛe pꝛeuen 
tà (1m cuius mater virgo eft curte pater 
feminam nefcit cui angelifcruiunt cuiue 
pulchutudinem fol « luramirancur cuius 
opes nunquã ocficiunt.quid plura tandeg 
ad lupanar oucta ranto fplendo:e circon 
data« ab angclo ftolla candida induta 
vt nemo vidcre eam poffet a cunt fiue 
p:efecti ceterio pꝛeſumptuoſioꝛ eríam in 
otctum lumen irzüere volene cecidit moꝛ 
tuus qui etiã poftea ſua ozatióe ſuſcitatus 
eſt ⁊ reliqua.Que quidẽ virgines omnee 
dicere poffunt illud qo ſcribitur. Eccle.. 
c.Conñteboꝛ tibi domine rcx ⁊ eollauda 
bo te d.ſm.cnomini.t.q.adiu.⁊ p.f.es.mi 
bralicm.a.per Alaqueo lmgue inique 
4 a labijolo.mendacium «C. Qud oc ccte 
rie omnibus dicam 5 mirabiliter cie ſub 
uenit vt ſeruarent virguitatem ſuam. In 
ter ceterae in vitio patrum: mirabilia re 
ferunturoe faucra £ufrofina ipfa qdem fi 
lia fait Pannutij cuiuſdam diuitis «no 
bilte Alexandrini cum ín.i8. anmo ctatio 
fuc coniugio iungí oebebar mutato habi 
tu crine tonſo ad quoddam monachoꝛum 
cenobium euollauit vbt religionie füfct 
piene veſtem vbi. z9. annis deo ſcruiens 


incognita manſit dum autem extremos " 
oaret anelituo patre fio pannutio accerfi 

tofe filiam ſuam etfzeufrofinam reſcrans 

ad oominum emígrauit. Quis ergo oubi 

tct in hae virgine tantam conſtantiaz pꝛu 

dentiam ſanctitatem caſtimoniam fuiffe 

nifi per auxilium rfi a quo adiuta fic co 

ronara triympbat in celis ad quam glo | 
ríam. dem dominus Jeſus xpo noc per j 
ducere oignetur im feculafcculoz.Zímen . 


47$ ería quarta poft tertíáoominicam ín 
quadragefima ocobligationea inductio | 
ne ad caritatem p:oximi.Sermo.42. 1 


: — | 
"ritum feciſtis mag vid grobe Bep || 
datum dei pioptcr tra v — vef 
ditionem veftrá, Sri ^ 207. "nl A9 
i —— — 
is. in enãgelio. occur. 
fcrie . Quẽadmodum 
vilectiffimi fratrco in 
xpo perfectio vite ſpi 
rítual(opinetpaliter in octoilectione con 
fiftit vr ex pꝛemiſſis claret. Ita ſecũdario 
adem perfectio vite noftre in amo pꝛo 
ximi coucluditur Quapꝛopter oominuo 
nofter poft eat s.plurapofuit que ad 
dilectionem dei persinent fübiunitin fine 
Eſtote perfectiñicut ⁊ pater noſter ce per. 
eſt.⁊ Adat.etiam.ꝛꝛ.poſtquã pꝛemiſſerat 
pꝛeceptum oc dilectione dei.di.Diliges 
dominum deum tuũ ex toto coꝛde tuo aC. 
ſubintulit ⁊ pꝛeceptum à pꝛoximi dilectio 
ne di. Et pꝛoximum tuum ſicut teipſum.ð 
quibus loquitur Augu. in libꝛo de vera ín 
mocentía.c.7.oi . SD ilectio dei ⁊pꝛoximi ꝓ 
p:ía ⁊ fpirirualíe virtue cftpio:xumaraa 
ſanctoꝛum cum cetere víirtutee ⁊ bonis 1 
alie poffinteffe comunes.fiille. Hinc é 
ꝙ dominus nofter ín euãgelio hodierno 
repꝛehendit ſcribas ⁊phariſeos quia pꝛo 
ximos nondiligebani di. Irritũ fe. mand. 
dei.ſde oilectione proximi pp traditioneʒ 




















Feria quarta poft tertiã dñieã in quadrageſima. 


veſtram. Quia igitur multa in füperioti 
busdiximus que ad dei ⁊ ſuiipſius carita 
tem pertinent. Reliquum eft in pꝛeſentia 
rum aliqua percurꝛere verbis que ad pꝛo 
ximi ſpectant caritatem ad ſaluteʒ quippe 
aieceffaríam ría igitur conſiderabimus. 
€ imum quoꝛũ dicitur füfficieno col 
latío.qz Secundum rationalío inductio. 
«4 Zertium autem conueniens modifica 
tio. 
¶ bare pꝛima huius ſermonis in qua 
declaratur q conuenienter ouo ſunt data 
pꝛecepta oc caritate. 
Rimo igitur dico ꝙ cõuenienter 
buo p:ecepra data oe caritate ſuffi 
eunt ad falutem.f. pꝛeceptum oilectionio 
voci ⁊dilectionis pꝛoximi. qð probo tripli 
ci via.ſratione auctoꝛitate ⁊ fimilitudine. 
¶ Pꝛimo pboratione fi Tho.ſcða (cóc 
q.44. ar.2acʒ.⁊ Bo.i tertio oí 25. ĩ q.circa 
litteram ſic. Amoꝛ fiue dilectio eff boni 
quia obiectum voluntatis eſt bonum ⁊ ni 
hil amatur niſi füb ratione boni. Bonum 
autem cft duplex aut eft finie aut bonum 
oꝛdinatum ad finem ergo ouo pꝛecepta ca 
ritatiefufficiunt. vnuy quo indücimur ad 
amandum oeum ficut finem.Ziliud quo in 
ducimur ad oilígendus pꝛoximũ propter 
deun ficut pꝛopter finem ;IBam licet cari 
tao fit vna virtue tamen ouo piecepta de 
caritate aebueruntoari; Zu propter ouo 
obiecta quoxum vium ſub alio oꝛdinatur 
que ſunt deus apiorimue. um propter 
duos actuo caritatis quoꝛum vnue oꝛdi 
natur ad alium ficut ad finem. Zum pio 
pter minuecapacee quí tion oe facili con 
fideraut vnum hoꝛum pꝛeceptoꝝ fab alio 
contineri.vnde inoilectione pꝛoximiinclu 
ditur dilectio dei ſicut finie in eo quod eſt 
sd fincm , £t in dilectione dei includitur 
dilectio pꝛoximi ficut id qð eft ad fine; in 
cluditur ⁊ contínetur in fine , Cuius ratio 
patet · Ilud ením qð cft ad fine; babet ra 
ttegem boni ín oꝛdine ad finem. «perop 


pofitum recedere ab oꝛdine fino babttra 
tionem mali Qð fi oicatur ficur ad virtu. 
tem pertinet facere bonü itazoedinarta 
malo.Sed ad facien.bonum inducimur p 
pꝛecepta affirmatiua ad declinan. a malo 
per pꝛecepta negatiua.ergo de caritate 
erant danda pꝛecepta non ſolum affirma 
tiua fed etiã negatiua ⁊ ſie duo caritatis 
pꝛecepta non ſufficiũt. Ad boc refpor.fm 
Tho vbi ſupꝛa ar.tertio in refpon. rertjj 
argu. Qð plue ẽ bonuʒ operari ds vitare 
malum ideo in peceprio affirmatiuta 
includũtur virtute pꝛecepta negatiua «ta 
men explicite inueniuntur precepta data 
etra vitía caritati oppofita . Nam contra. 
odiüoicitur leui.io . Hon oderis frat 
tuum ín coꝛde tuo,contra accidíam or (u 
Ecele.Ne acciderio in vitulio ci?contratn 
utdiásd gal.g. Hõ effícíamur inanieglie 
cupidi inuicẽ pꝛouocantes tuícem inuidar 
teo.cótraoifco:díó vero.t.ad coꝛ.pꝛĩo 
füm otcatte oẽs 4 non ficut in vobis có 
tiones cótra ſcandalũ át "fo, is. IHonpo 
nae offendiculü patribus ¶ ecüdoidé 
p:obatur auctoꝛitate euãgelij Eat.a di. 
In sie duobꝰ mandatis tora lex pendeta 
pphe. vbi vna glefa fic ait. Zld becouo 
mandata reffert totus occalogua « mont 
ta ppBay ibi finem habẽt. Alia glofa etii 
ibidé fic ait . fHam ideo oue tabule lei 
vate funt ín qbus erant.x.piecepta trígin 
vna que ſunt ad deũ 2 ſeptez in alter; 
funt ad pꝛoximũ 7 iteruy pꝛie Jo⸗. 
datum babemus a oco vt qui olligit deũ 
oiligat « fratré fuum . In qbuo verbio tà 
guntur ouo. f. obligatio ⁊ cónexío.oblit 
tío ibi. Aandatũhẽmus aoco. iuxta 
Jo.iʒ.Mandatũ nouum oo vobis vtolli 
gatío inuicem. Qð ideo 6m Augu. fuper 
fo.oícitur noui non qꝛ in antiqua lege nó 
fitoatü fed nouũ effectá. f. Q facit holem 
nouum a expellit vetuftaté peccati. fcóne 
xio aür tangit cum dicitur vt qui diligit 
ocuroiligat « fratrem fud ybi glofaotat 








Deinduetioͤe ꝛobliga.cari primi. mo. 42. 


Frater tuus imago dei ẽ. Ande ⁊ Augu. 
ſup Jo dicit vtrũq; mandatũ a recte intel 
ligeñtibusin fingulio inuenitur. Naʒ quí 
oiligit deum non pót contemnere pꝛecipiẽ 
tcm vt nó diligat pꝛoximũ.a qui ſancte ac 
fpiritualiter oiligit pꝛoximũ quíd in eoot 
ligit nifi ocu5 m dulcedine pꝛoximi oatur 
€tiáintelligi oilectio dei. Quod etiá cófir 
mat f:cgo.in quadá Omel.ſup So.fic oí. 
Per amoxé dei amo: pꝛoximi gignitur 2 
per amoꝛẽ pꝛoximi amo: oci nutritur £t 
amare primi negligit profe 

eo deum oiligerc nefcit. Et tunc pleni? in 
vet dilectione pficimue fi in eius dilectio 
nis gremio pꝛius pximi caritate letamur 
Ita ꝙ amoꝛ:dei amoꝛẽ pꝛoximi generata 
moꝛem pꝛoximicalefacit amoꝛ oct. ille; 
Quod ſi dicatur feemdum ZAugu.i de do 
ctrina vpiatia quatuoꝛſunt cx caritate dili 
genda vt ex ſupꝛadictis patct; ergo vide 
tuf ꝙquatuoꝛ erariroe caritate oanda pꝛe 
tepta;t fic ouo nófufficiüt.Zld boc reſpõ. 
ſecundum y5ona.« Thovbiſupꝛa zcundé 
Augu ꝙ oe dilectione co poꝛis propzij. 
faripfinó nulla pꝛecepta danda crant vr ét 
declaratum eſt quantumcunq; enis bomo 
excidat a veritate remanet tamen ei dile 
ctio fai ⁊ dilectio coꝛpoꝛis ppꝛij. Modus 
autem pꝛeeipiendus eft oiligéndt homini 
vt ſhomo oꝛdinate fc diligat ⁊ coꝛpus ꝓ 
pium qð quidem per boc fit pomo oili 
it ocum 4 pꝛorinũ. Tertio idem pbo 
fimilitudiue Ugonis de fancto víc.fic di. 
Si autẽ verc oiligitur oc?vbicunds inue 
nitur fiuc tn fe fiuc in alío diligitur verbi 
gartia diligiſ mel quia oulce ergo oiligio 
receptaculü mellis fj mel oiltgte pꝛopter 
" feipfum. aus pꝛopter mel,«fi foꝛte vide 
ri9 fanum melle carentcim ooleo vacua 
efft reccpracula ⁊ cupio ibi mel eſſe quod 
diligis.ita a ſimili deum dilige quia oulce 
do eſt ipſe ⁊ bonitao« veritas pꝛoximum 
autem dilige quia receptaculũ ctt dulcedi 
nis bonitatis ⁊ veritatis.⁊ loc ĩ ipſo dili 





Ge 2 pter boc ipfis o fi iſtis vacuũ vide 
ríeoole opta vr ifta mereatur accipere 
P vgo qualiter oc? in fe ⁊ qualr tn pꝛoxio 
fit amandus. £x qbue pj pare puma bu. 
tue fermonis. 
¶ Pars fcós huius fmoniein qua ꝓba 
tur qp obligamur ⁊ inducimur ad amádus. 
ꝓximũ.rõmbus.auctoꝛitatibus « exéplio. 
Ecundo oico ꝙ ad dilectionem pꝛo 
ximi obligamur « inducimur Rõ 
1e auctoꝛitate à cxẽplaritate. ¶ Pꝛimo 
inducimur roͤne triplia f. ratióe natural 
indinatióie;róneoitine gratificatióio. ró- 
ne bumáe felicitatis , C Pꝛio róne natu. 
ral'inclinatíóio vt eni iam diximꝰ. Silitu 
doé cáoilectióte.8.£tbi -IHatura érfilitur 
dínie inducit affectõzʒ.l.cũ fili? S pr. cd el. 
ff.oc lega. bó bomini énaturalt filio 
ergo fim plm.8.£tbi;IBaturalr oj cé am 
cuo crgo o3 ipm bominé bóoiligere. 3d 
circo diẽ beat? Tho.ſecũda fce.q.44.ar »« 
7.9p pꝛeceptũ ec vilectióe proximi conue 
nienter oatur quia debemus alios oílige 
ve quía ſunt nobie prími « fecundü nata 
ralem oet imaginé «fecundi capacitatem 
gloꝛie nec reffert vtrum oicatur pꝛoximꝰ 
vel frater vt bétur Jo.4vl amicus vt bé 
tur Éeni.m.quía per bec oia eadem affini 
tae ocfignatur videmus eni eiuſdem fpe 
ciei animalia volucree ccli  pifceo maris 
quedam naturali inftinctu fe oiligere.. 
«E Secundo (dé rat:one gratificatióie p 
batur fic.&m Tho £a $e.q.n5.Blobilio: eft 
fa d$ natura. IR angelus eft nobilíoz na 


itura bote: tfi bó pót effc nobilío: angelo 
. Sfa.virgo.n .Biaria exaltata eft füp cho 
ros angeloꝛuʒ ad ce.re unc fic ad perfe 


ctionẽ nature 6m pfim triarequiruntur.f.. 


ſubſtantia hitus z operatio Hatura enim 
vlt oio fruct? generari ß fructue non pit 
eſſe fine arboꝛe rands illa fit ſubſtaãtia nec 
"ifta (ufficit $ neccffaríaeft virtuo.f.potea 


tt inata pducédioeinde neceſſaria é opa 
tío f.fruct? ipſe ꝓductꝰ.ſic ad propofitum: 








Sería quarta poft tertii 


munquá baberi pót gra nifi fit fubftátia f. 
Apa creatura « natura nifi fit potentía ba 
bendi ⁊ recipiẽdi gí'aj deinde operatio .f. 
opera bona ipſius creature per que poſſit 
placere deo f null? põt deo placere abſqʒ 
caritate dei ⁊ pximi quí fimul funt ouo ca 


ritatiosctue ad faluténeceffarij.igit p3.cp . 


ad falutem cft neceffaría oilectio primt . 
¶Tertio idé pbatur róne bumane felici 


tatie qd enim eft bomine miferabili? fine. 


amicitia ait náes theophꝛaſtus quáti ẽ ſi 
ne aĩa coꝛpus tanti eft fine amicis bomo 
vnde a( Quintilianꝰ cá 4.oícit.IRon repe 
río q in rebus humanis excogitauerit na 
tura pꝛeſtantius amícitía . Qð conco:día 
cótra fo:títudiné mafuo auxiliũ eſt.ꝗd.n. 
foꝛet bumano genere felicius fi oẽs effe 
poſſent amici nó bellanó fedítíóco nó la 
trociníanó lites ceteraqs mala que er bo 
munibue erfeipfa nata ſunt fo:xtune acceſ 
fiffent?b ille.ficigit patet ꝙ amicitia val 
de cóuemene ad cóuíctá umane nature 
cui? otraríüié odiũ 8 quo oícit Aaleriꝰma 
ximueli.9.3re zedij affect? magnos ipe 
ctoꝛibus bumante excitãt fluctus, Ille p 
curſu celerío: bíc nocédi cupidine pertína 
tio: vterqs ↄſternatiõis plenue ac nüquá 
finc fui toxméto violet? qꝛ ooloxé cuj infcr 
re vult patitur amara follícítudine ne vl 
tro nó contingat anxius f ille.ex quibue 
oibue inducimur ad amoꝛẽ dei ad pximi 
«aritaté z amicitiãtanqᷓ; ad faluté anime 
neceffaríam ac coꝛpoꝛis ¶ Tertio induci 
mur ad amoꝛẽ ꝓximi auctoꝛitate triplici 
ſ Secũã canonica 2 politica Pꝛio auctort 
tate diula acá noui ⁊ ve.te.ſic diſcurꝛẽdo. 
¶ Diliges amicũ tuũ ficut teípy Leui.lo. 
¶Diligetis aduenã dfi vofipee Ibidẽ 
qr Nõ videbiobouẽ « oué frio tui erꝛqtẽ 
Aa pteribie fj reduces fratri tuo Zeut. 22. 
qr Si eſurierit inimicꝰ tu? cibail(i:fi fitit 
potumoa illi "fb:oucr.as.c. 
4L Omne aial oilígit fibi fimile fic coo 
bó primü ſibr oĩs caro ad film fibi oiũgi 


ofiicam in quadrageſima. 


tur 2 oio bófilio fibi focíabif, .— Écdey 
¶ iligite inimicos vr̃os benefacite his 
Quivosoderunt — . Eatgc. 
¶ Diligere pximũ tanq; fe maiuo ẽ dibꝰ 
holocauſtomatibus ⁊ ſacrificjs Marn. 
¶ Mandatũ nouũdo vobis vt di imſ. 
di. vos. h ipfc dilexit coe vías ad nto: , fit 
vicit zpls .lauit oe a peccatio víieu. 
fanguine fuo. Sois 
¶ 3n hoc cognoſcẽt oẽs qx ovfciom.eftiofi 
oilectioné babueritie inuicem. od, 
¶ Maioꝛẽ bac oilectioné nemo b; yr 
füip.q.p:o amicis ſuio. df, 
¶ Diligentes fine fimulatíone odientes 
melum adherẽtes bono car tatẽ fratemí 
tatíe habentes "Roi | 
— quicqᷓ; debeatis vt inuich 
diligatis.q.n.diligit ꝓximũ legẽ os 4 
infra Silectio primi malü fi opa "aod, 

«C fómnie.nlexi eno M -— 
pꝛoxtmũ tui ficut tepſum. fas [ 
¶ IBoefcim? qm̃ crauflati ſumus oe mot 

tc ad viram qii dili. fr. ios 
«Si oiligam? noo inuícé deus manetit 
nobíe.« carítae eius ín nobíe pfecta eff, 

Et ibidem.£ut nó oiligit frarré inqui 
videt deum quem non videt quomodobi 
lígit pie jo. 4. capt 
«4. Secundo índucimur auctotítate cay 
nica. Nã Z(ugu.28.q.4.c.oebet fic dicit de 

bet homo oiligere pꝛoximũ ficur ſeipſin 
quem potuerit hoĩem beneficẽtie confolà 
tione vel infownatióc ooctrine vel oífeipli 

ne cobertíóe oucat ad colendi oci. ille, 
fni ét in..de trí.vt bétur ín pio feni, 
27.c. Nunc aüt ſicut dicit. Qui pximũdil 

git oſequens ẽ vt ipfam cipue oilectiont 
diligat deus ãt dilectio eft cõſequens ét 

go vt pꝛecipue diligat ⁊ in.8.oe trí. vtbà 
betur iter.fen.oi.17.c. bic querit ítezoict 

vt gd ergo imue « curzim? ín füblimiaet 
log imaterꝛaꝝ queréteo cum q eft apid 
nos fi noe vellit? eſſe apð eünemooiet — | 
nõ noui gdoiligá oílígat fratre; a fuffidt 








Deinduc.ꝛ oblí.cari pximifmo 42. 


Et idco condudit in li.de falutaribuo do 
cumentis di. Non poſtulat a nobis deus 
aurum non argentum neq; pallia neq; ve 
fico pꝛecioſas neqʒ armilas.neqʒ agros⁊ 
cetera huiuſmodi: (ed noſmetipᷣos queꝛit 
1 in nobis quicfcere cupit accedamꝰ.ergo 
ad eumvt vita; eternã habaemus.labea 
mus (n nobis dilectionem dei 4 pꝛoximi: 
quiiligit primum leger impleuit: qui 
gürccomierfo odit bomicida eft. ui dili 
git ftem faum in tranquilitare eſt. corpus 
cius frem vero odieno circódatue é rem 
peftate vir mittis « benignus fi patiatur 
malum pionibilo oucit inique aũt etta 
parum malũ audiene 2 pꝛoximo fto cótu 
meliam arbitratur. Qui caritate plenue 
ẽ tranquilo animo zferemffimo vultu p:o 
ccdit.vir odie plene ambulat iracũdus. 
beculle qr imb: etiá ín quodaʒ fermone 
bicir. Magna clemofina que ardentíü crí 
minum globoo bentuolétie fue fonte refri 
gerat «uriguo largitatis obꝛuit incendia 
bclictosum miferico:dialargie: vbi fides 
ꝑmptioꝛ nibil ram comendat chꝛiſtianuʒ 
qj miſeratio caritatis Greg.quoq; in qua 
am ol. dicit. Prꝛecepta ofiica « mula ſũt 

⁊ vnum multa p oiuerfitatem operie vnũ 
in radicc dilectionis qualiter aüt ifta oie 
ctio fit tenéda ipe infinuat qui impleriſqʒ 
feripture (ae fentétijo ⁊ amicoe iubet oili 
$i infe « intmicoe diligi ppter ſe.ille emg 
veraciter caritatem babet A quí amicum 
diligit in deũ. inimicum oiligít pxopter 
deum hec ille. CTertio auctozitate poly 
tica inducimur ad amoꝛem ꝓximi. Ham 
pꝛimo polyticoꝛũ dicit Ari. Dilectio ma 
ie eſt eligenda qᷓ; coitus quia dilectio fit 
pbouam voluntatem coitus aũt $m. actũ 
carnalej.Ér pꝛimo Rhetoꝛice dicit diligi 
eft ppter ſeipm amari. £t ibidem fo ami 
cusẽ qui amat 2 econtra qut amat. (p Itẽ 
Zulluio in libꝛo.ð officije dicit ſcire debe 
mus que in terris gignuntuz ad vfum bo 
minis crearíbomineo autem bominum 





cá fuiffe gencraros vt ipi tnter (c alij alijs 
p:odeffe poffit in boc auteʒ debemus ou 
cem fequi ⁊ cõmunes aucto:irateo afferre 
Ín medium. Dec ille, Qui etiã in li.de amt 
cicia dicit amicitia omnibus rebus huma 
nie p:eponenda é nibileft tam nature ap. 
tum tamqs conueniens ad res.ſecũdas vi 
aduerfas d$ amicicía quanta fit uix. amici 
cie cx boc intelligi poteft qp ex infinitafo 
cietate generis umani d$ conciliauit ipa 
natura ĩta cótractaree ⁊ adducta in augu 
ftum vt omnis caritae iter duos vel pau 
cog concilictur.bec ille. ¶ Item fecüdue 
plio ficoicit. Quid eff amicicialequalitaa 
nimo:g quid amici ocfiderabile nonien 
bó vix apparens infelicitatie refugius ín 
definen Kelicirae bec ille.(tem Señ. ĩ epi 
ftola tertia ad lucill;aít ram audactercü 
amico loquere djs tecíi.z tu quideʒ ita viue 
vt nibil eis cóniraf nifi quod inimico tuo 
cómíttere poſſis.hec ille Saluſtius in ca 
tbelinarío dicit.idem velle aide; nolle ea 
demũ vera eft amicicía fi quio etia a cul 
pa vacuus in inimiciriam pꝛauoꝛum ncí 
derít quotidiano vfu atqs illecebꝛis facile 
par ſimiliſq; ceteris cffiatur.bec ille. So 
€ratee vcro fic inquit.Cuʒ amício bꝛeues 
rationee amicitiae longae babere opo:t; 
pꝛincipiũ amicicie beneloqui exoꝛdiuʒ int 
miciciarum maledicere amicue raro acq 
rítur cito amittitur bec ille. qr Ste; pita 
goꝛas dicit am:ci fant vnum ⁊ 1dem.vnde 
diero.contra Ruffinum fic inquit. Pita 
goꝛica ſunt hec amicoꝛũ omnia eſſe cõmu 
nia. amicum ſeipſum eẽ alterum. vnde 4 
Ouidius dicit ín Li.ocpofito.THomcn amt 
€icie barbara co:da mouet. 4 fic patet bic 
auctoꝛitate polytíca . C ertio ad hoc in 
ducimar triplici exemplo. q[ Pꝛimuʒ re 
citat Claleriue i quarto li.de amícicía oí. 
Quod oamona pbytíae qui fuerant diſci 
puli prragoxetanta inuicem comücti ert 
amicicia vr cum alter co: oyontfiue rex 
fiue tyrannus cecilie interficere vellet ;4 
tj 



















































Feria quarta poft tertiã dñicã (n quadragefima, 


1o fempuo ab co petcretoomug piofectu 
ruo vt oꝛdinarʒ ree ſuas ⁊ impeiraffet al 
terim vadem.i.ſecuritatem pꝛo illiue re 
ditu tyramo oare non oubitauíit app:opi 
Quante autem ote omnee cum ftulticie 4 
remerarium ſponſoꝛem oamnabant, at (o 
nili fe oc amict conftantía cimere pꝛedi 
cabat hoꝛa auté conſtituta füperuemt ami 
ratus cum ceterisrex eos ambos libera 
uit rogans vt ipſum in ſocietatem amici 
cic acciperent. qr Secundum eft oc amici 
ea que legitur fuiffe inter leliuy « Scipio 
nem oc qua plenc loquitur Tuilius in lí. 
oc amícicia of. Idqʒ co magie é mibi coz 
dí q ex omnibusfeculie vir tria auté qua 
tuo: paria amico:um nominantur in gene 
re fperare video: Scipionio ⁊ lelij amict 
tiam notam polleritati foꝛe.Pꝛeterea 
oicunt etíá antiqui q».s.fuerunt paria amí 
co:ug apud grecoo.v3.tbideus « polimiee 
Patroclus 2Zícbilee Xbefe? « pithous 
Diomedes a vlixeſ. Paliades 4 Noꝛeſteſ 
£r poſtea fucrunt ouo tíráni.f . Hiſe a cu 
rialue amiciſſimi. Tertlum exempluʒ 
ex lege ciuili elicitur ð illo qui poteſt col 
ligere fructuo arboꝛis i alterius oꝛto plã 
tate oe licẽtia legis.ff.de glande legenda 
lvnica vbi hẽt qfi arbo: tua ſic pendeat 
füp hoꝛtum alienum ꝙꝙ; fruetus cadant in 
oꝛtum illius lex dat licentiam vicino tuo 
colligẽdi fructus alicnoe in oꝛto fuo. Sic 
in pꝛopoſito fi arbo: tite caritatis fic pen 
deat fuper oztum alienum.i.factü vel ver 
bum alienus qp bona verba opera ſua ex 
caritate diligas ⁊ mala quantum ín te eft 
coꝛrigas ⁊ offenfaevemittae in omni par 
te oxi füt ideft ĩ omni verbo vel facto fru 
ctue colligis caritate pꝛime ad tbefa. 
quarto.£ctie voe multiplicet z abunda 
refaciat caritatem veſtram in inuicem. 
¶ Pꝛeterea ficut quando facta. eft pax : 
vcl treguainter ouoe pincipee . ille qui 
pmo incipit perſequi alium : vel bellum 
indicere occidendo. vel comburendo vere 





pacem frangit argumentum ffo offi. pu 
fec.vrb .L.cum paternis ia.ff.veterilibs 
pꝛimo. fra bomo reputatur alterius ini 
micus qui cft conr:a vnum oe ſuis «tepit 
tatu: contr'a patrcm qui eft contraflium. 
Sed omnes ſumus filij oci creatione , vit 
deoicitur £iatbei.s. Éftore perfectificat 
^ patcr.tt.c.per cft.ergo qut oderit pri 
mum odit ocum fecundum illud Johm. 
15.Si mundus vos odit fcitote . quía prío 
rem me vobis odio babutt.£y quibus 
tzt, ꝓꝛopoſitum. Et pare fecunda buíue: 
monis. 


¶ Pars fecunda lauius ſermonis ín qua 
declaratur ratio quare fit aſſignatus ng 
dus diligendi pꝛoximum. 


TI Ertio in iſto fermone aduertendi 
E.A eft g ſicut dilectio dei eft fincm 
do vt ín fuperiosbuo iam diximus ít 
econtra pꝛoximi dilectio modum vult b 
bere amenfüram fecundum omncetba, 
in tertio 0i27.marune. G. bo.ar.í. info 
lutione terri argamenti quod. p:obatr 
tripliciter.v5 Ratione.auctoꝛitate.a fii 
litudine ¶ 1 imo ratione fic dilecioi 
nio cxcedit oilectíoncm eiue : qut oꝛdu 
tur ad finem co ꝙ dilectio finio eft cai 
diligendi id quod eft ad finem : quia ſi 
dicit pbilofoploue fccundo pbilofopboty 
finis neceffitat ea que funt ad furem ſcau 
leo fant be ote oilectionee fcilicetoditp 
ximi:quia pꝛoximus diligitur pꝛopterde 
um ficut pꝛopter vltimum̃ finem oeysst 
tem diligitur vt finis: « vt canſalis rato 
diligendipꝛoximum « ettam omníagit. 
ergo non poteft effe aliqua carírasqut 
tum oiligar p:orimum quantum aliqu 
ocum. ¶ Pꝛeterea aliteroicenduydtx 
amoꝛe oei 4 aliter oc amoꝛe proximt 4f 
ter oe amoꝛe dei ⁊ pꝛoximi. Naʒ amoyi 
bic ⁊ in patꝛia eft eiuſdẽ rationiefjoifivt 


OUT TT TEM 


De indue.aobli. 


her maius ⁊ minus ſed be oue dilectio 
nes.ſdei « pꝛoximi non ſunt vnius gene 
ie:wel rationis quia eft alia ratio diligẽ 
di finem aliadiligendi illud quod cft ad 
fineʒ quia id quod cft ad fincm fostitur ra 
tionem diligendi ex aliquo alio |f. ex ipfo 
fiac finte autem non fo:tüuür rattoncim oii 
gendi ex alio fcd cx fc ipſo.⁊ ideo be oue 
dilectiones nen ſunt adinuicem compara 
biles. ¶ Secundo boc idẽ auctoꝛitate do 
mun lu.lo. dicentis diliges dommũ deum 
tuum cx toco corde tuo ex.t.ani.t.⁊ ex.t. 
m t apꝛoximum tuum ficut teipſum.vbi 
dicit Criſo. Zu ramen attende. qualiter ü 
cum codcm exceffü poftulat vtrunqʒ p:e 
ccptum oc deo enum dicit diliges.do d. 
Tuum cr to.4c.oc pꝛoximo autem dicit 2 
pꝛoximum ficut teipſum. CTertio idem 
pꝛobatur ſimilitudine fiue comparatione: 
quia bomo plus debet deuʒ diligere dj fe 
ipſum:eo ꝙ bonum cómune quale. eſt deꝰ 
magie dcbet diligi d$ bonũ particulafqua 
le eſt homo:ſed pꝛoxunus debet diligi vt 
noſipſos. ergo in comparabiliter eft ma 
io: caritae ad deuʒ qᷓ; ad pꝛoximũ. CDe 
bct.ergo bomo diligere piorimum ſuum 
ficut fciplum fcprem modis . ¶ Pꝛimo 
ficoiligeo porimü.t.f.cipfam.tdeft id of 
ligae ui pꝛoxumo ruo:quod diligis i te ip 
fo.f.naruram imaginem 4 ſimilitudinẽ oct 
nion vicium non peccata. vnde Augu. in lí, 
de vera rcligióc.c 8s att. £a eft regula oí 
lectionie vr quecunq; fibt vult bona pue 
mire ⁊ ꝓximo velis que accidere fibi ma 
la non vult ⁊ pꝛoxuno nclit banc volunta 
Tem erga omnes bomince feruer. H3; er 
gauemuicm operaudum cft malum. «oí 
lectío piorum malu; non opcratur. bec il 
le. ¶ So ſic diliges prorimü ruü.«c. cx 
Quo caritatiſaffectu 4 effectu diligis teip 
fum eodcmoiligae ⁊ pꝛoximũ.vncle Aug. 
in li.so.omelomeL.s.fic dicit regulas oie 
«tone arca pꝛoximũ te accepiſti fi re ip; 
Won diligis pꝛoximum quomodo oiligce? 











Jxünbat — 5 


¶ Tertio fic.ficut teipfum.i.iti quo teíps 
f.in oco diligis ita diligas 2 pioximi att 
euím Aug. n epiftola ad. Aarcianum q 
bominem uen poteft oiligere quífquie eů 
non otligit. qui bommnem fecit. diligẽdus 
cit.crgo bomo pꝛopter ocum nó pꝛobter 
mundu vcl rempozale cemodü.q Quar 
to fic.Soicur teipſum.i.acl quod teipſuʒ oí 
ligis.ſ.ad gram in pꝛeſenti⁊ glozta in ft 
turo fic « proximo optee cum amando.vn 
de Zíug fuper epiftola; ad galoicit. fom 
nibus part oilectione vita eternaoptan 
da ẽ fi non omnibue cadem poffunt exhi 
beri dilectionis officia. q[7 £utnro modo 
ſic diliges pꝛoximum.t.ſ.t.ipſum.i.qua ra 
tione diligiste ipſim.ſquia ee imagooet 
⁊ capax bõitatis dicit. CSexto modo fic 
diliges pꝛoximum.t.ſicut.t.ipſuʒ.i.quo oz 
dincoiligio teipſum.i.ſupꝛa res exterio 
rco ſupꝛa coꝛpuo propofitum ⁊ infra deuʒ. 
vnde Aug.n li.ð mozibus eccleſie.c. zi. di 
cit.Qui diligit pꝛoximum fuum agit quá 
tum potcft vr ſaluus coꝛpoꝛe ſaluũſqʒ ani 
mo ſit ſed cura coꝛpoꝛis ad ſaluteʒ anime 
reffcrenda eſt.diligit ergo bte gradibus: 
quantum ad animam pertinet vt pꝛimo tt 
mcat deinde ocum oilígat bi moxco opti 
mi per quoe etiam nobte ifa pꝛouenit ad 
quam omnt ftudio rapimur agnitio vert 
tatio bec ille p Septimo ⁊ vſtimo. ficut 
teipſum.i.qᷓ; diu teipſum diligis fcilicet a 
pꝛincipio vías ad finem tam diu etiam oi 
ligaep:orimum licer autcm illud aducr 
bium ficut fit fignug fimilitudinto nou ta 
men debet effe ſignuz equalitatía quia pꝛi 
ue a plus debet diligere feipfum d$ pꝛoxi 
mum vr dictum eſt. Qualiter autem debe 
at pꝛoximus perfectediligi dicctur infra 
fería.G.fcauéti vbi apertiũs declarabitur 
hoc. Diligamus igitur deum ⁊ proximus 
pꝛopter ipfum « in ipſum:quia his duobꝰ 
pꝛeceptis gratia tn pꝛeſenti acquiritur 7 
$loxia in futuro, Z(mcn. à 
t 















tA H^ 
d —— 


^ 





Sería qnta poft tertiã dñicam ín quadargfima. 


NE Dd * 3» ^q Sería quinta poft tertiã dũicam ín qua 
GA Ye det i dois geſſima.de comparatione oilcctioníe 


"mue pꝛoximi ad alterum.Serio,45. 


Z ille fingulie manue 
imponẽs curabat coe 
fcribuntur bec verba 
1 lu.4.cin euangelio bo 
dierno.IHon folum in 
dilectione oci fratrce 
in xpo cariffimi fed ét 
folum ín dilectione pim rota lex imple 
tur fecundum ꝙ videtur oicere apoftolus 
"IRo.15.0i.£tutoiligit pꝛoximũ legem im 
pleuit.Cuius oilectíonie neceffiratej. « in 
ductionem peedentifermone abunde dixi 
mus.verum quia tanteé vírtutie 4 poten 
tic amícicia vt foli equiparetu: vt dicit. 
"ullius in li.de amicicia folé inquít a mũ 
do tollerevidentur qui amiciciam e mun 
do tollüt:quía nibila ojo ĩmoꝛtalibus me 
liuo habemus nibil iocundius.ideo ve ip 
fa iterum atq iterülequi non é ociofüm é 
enim talíooilectio ad omneo cómuniter 
cóicanda:quía naturaliter omnee filij vni 
uopatrío ſumus.cuius ret exemplũ babe 
mue a cbifto ante quem cü varij diuerſis 
lange:ibusoetenti ponerétur vniuerſalr 
omnío diligẽs fm cp oicuntverba propo 
fita. zit ille manue imponens fingulis cu, 
eos.ſ.omnes attamen vnue sltero eft ma 
gie diligendus.Ad cuiue rei clarioꝛeʒ no 
ticiaʒ in boc fermone oe triplici compara 
tione oilecttonis « carítatio pxími deſcri 
bemus. qr Pꝛimo oe cóparatione boní ⁊ 
mali caritatj 2 mali amici inimici. qp € 
cundo oe cóparatione carítatie p:opinq ⁊ 
extranet p Tertio oe cóparatione carita 
tio vnius 4 alteriue propinqui, 


¶ Paro pꝛima huius ſermonis in qua 5 
daratur fi bomo debet diligere malos ⁊ 
qũo debet plus bonos diligere « fi eft per 
fectiffimue oilígere inimicos dj amicos, 


Qo Rimo círca comparationeg cáríta 
* tis iuſtoꝛũ « peccatoꝛum amicoun 
⁊ inimicog triadubia occurrütoedaráda, 
Pꝛimũ eſt an ſoluʒ inter bonos poteft 
eſſe vera amicicia quia videk ſecundũ ml 
lium in li.de amicicia qp inrer. malos noit 
poffit cffc amicicia dicit cni fic boc pꝛimũ 
fcntio nifi in bonío amiciciam effe nópof 
ſe. Et (terum addit ibidem. Nec fincvirtu 
tc amicicia vllo modo effe pót ⁊ iterum 
inquit nibil virtüte amabiliue nibil éq$ 
magie alliciat ad diligendum. C Ad boc 
rfidctu: ꝙ inter impꝛobos amíctcía vera 
effc nõpoteſt. Muod piobatratione aucto 
ritate 2 eremplo.q- Pꝛimo p:obaf ratio 
ne fic amicicia enim cft quedam ſocietas 
faltem animozü que ínter bomineefit.5j 
delictoꝛum é feda comunio vt babct.ff. p 
ſotio.l.Quod autem.« flagitioſe rei noné 
focietae vt.ff.oc fideiuſ.l. Si arco.$. fia &t 
rerum inboneftaru non cft ſocietas vt. 
nec pietermittendü.ff.pzo focío.Sicutnec 
mandatum vt babetur.ff.mandati.l. fi re 
munerandi.$.rei turpio . ¶ Pꝛeterea iu 
ter impꝛobos éfrauo ⁊ dolus quibu bóa 
fidce cótrariacft vt babet.ff.p:o fociol.5, 
igitur inter bonos 2 maloe amicicia cffc 
nó pót.ita ꝙ bont fint amici malo «ma 
li bonoꝛũ.vnde ulli? ín li de amicicia fic 
dicit. Nec ob aliquam caufam vllam boní 
impꝛobis impꝛobi boniſ amici cffc nó pfit 
niſi ꝙ tanta cft inter oíctoe quantum mt 
xima poteft eife moꝛum ſtudioꝛũq; diſtan 
tia.CPꝛeteꝛea omniffimilitudo atrabit 
rem fibi ſimilem ad ſe.⁊ fic bout trahunt 
bonos malos aurem tands diſſimiles atra 
here non poſſunt. vnde Tullius ibidem di 
cit. Nihil eft ꝙ ad fc rem vllaj fic aliit 
4 tam atrabat dad amiciciam fimilitudo 
concedetur pꝛofecto veruj vt 4 bonoebo 
ni oilígát affifcantes fibi quafi. pꝛoximi⸗ 
te coniunctis atqsnatura. bec ille. qz 
cundo idem pzobatur auctozitate etigi 
fiue Zullij codcm li.di.hec cft enim ni 








E cepatiCe bilcc. vi? zdaltez 6mo .45. 


noun vitai qua nimiruʒ nulla fido nul 
lacaritas nulla ftabilío beniuolentie pót 
effc fiducia omnta femp füfpecta atas folli 
cita ſuntnullus locue amiciciezqute enim. 
biligat quem metuat aur cum a quo fc me 
tui putet2coluntur tamen fimulatione od 
tarat ad tempus o fi foꝛte vt fit pleꝛunq; 
ceciderint tunc intelligitur ds fuerint in 
opes amicoꝛum qued tarquinü dixiſſe fe 
runt tamen cũ exulc; fe intellexiſſet quof 
5 fidog amicoe babuiffet : quofqs ei infi 
doe ci tam neutris gratia refferri peffet. 
bec tlle. Ex boc daret ꝙ tyr ãni non oiligü 
tur quia vt plurimug mali ſunt. CTTertio 
boc idem pꝛobatur exemplo.143; videmꝰ 
Q fi imfcerur aurum auro confunduntur 
fouet de duabusmaſſis fiue fpecicbuo 
vna irrepárabilis fin aute3oiuerfe fuc 
rint ſpecies fiue mature femper remanent 
diuerſe a fcparabilee vt fi miſceatur plü 
bur cum auro vel argento , £t íta fcribit 
ff. de re. vendis 6. fil. Si frumentus.$. 
fed fi plumbü.itavicenduy eft ín smícicia 
tp boni quia fut ex fpeciebue cóuenienti 
bue 4 fimilibüe fiunt virum ex ouobuo p 
coniunctionem animo: vr ſupꝛa dictum 
eft.q- Secundum dubiũ eft an mali pec 
catoꝛeo fint ex caritate oiligendi:quia vió 
tur ex pꝛedictis ꝙnon:quia ey quo. (nter 
malos 4 bonos non pót effc amicitia. vnð 
4 pᷣs. Non nc omnce qui re oderunt o.« fü 
per.i.t.tabefcebam:fed omnes viri iniuſti 
deum offendunt4 oco inimicank. ergo om 
nes peccatoꝛes ſunt odiendi.ergo non cx 
cantate diligẽdi. ¶ Pꝛeterea caritas fa 
cit voluntatem noſtram confoꝛmari volũ 
tatioiuine . fed peccatoꝛes fant oco odibi 
bileo.Ecc.1. Zilnffimue odio babet pecca 
toꝛes.Et pꝛopheta iniquos.o.D». £t iterug 
perfecto odio.o.il.i peccatoꝛeſ. £ld boc 
refpondetur ſecundum Alexandrum oe 
ales ín tertia parte n tractatu oc pꝛece 
ptis euangelicis. £t B. £bo.$a Pe.qa5. 
àr.6. Et Bo.in tertio di.ab. qz. ꝙ de malis 


hominibus dupliciter poteft ĩtelligi du 
pliciter contingit loqui.vʒ.vel in quantuʒ 
fünt beminee:veLin quanrü mah : fiue in 
quanti babent infe rationem diuine ima 
ginio Pm :quaʒ ſunt capaceo beatitudinis 
vel viquautii carent perfectione diuine fi 
militudinis. ¶ € pino modo confidere 
mue bomines maloo ad imaginem oet fa 
ctoo ⁊ capaceo beatitudinis eterne ſic ſũt 
ex caritate diligendi pꝛo co qp caritatis li 
beralitae amplitudo omnee recolligit q 
ad illam ſumã beatitudiné babent idonet 
tate3.d- Gi vero confideremue bomines 
maloe fm ꝙ fantpsiuatí perfectione diui 
ne finilitudinie fic poríus funt deteſtãdi 
d$ oiligédi. fic (inr fimuloiligédi «odio 
babendi. odíendi ratione inoxdinationie 
culpe oiligendi vero ratóe nature:que po 
teft effe ad pfectioné gratie. a boc é quod 
bicit JSrego.in, 4.omel Et fi índígnationé 
debemus vittje compaffioné oebemus na. 
tuf. £t Iſidoꝛus inli.ocvirtutibue.o. £o 
tum chũſtum nonoiligit qui bominéodit 
bonum eft non odiffe naturam: fed culpá. 
Licet ergo male: culpá oderímus ipſos 
tamen oiligereocbemue.£r fic concluden 
dum eft q maloꝛum hominũ malitia ẽ de 
—— tamen ſunt ey caritate diligẽ 
di inquantum ſunt ad beatitudinem oꝛdi 
nati. CDicas igitur ad arma in oppoſitũ 
ꝙ babent intelligi quantũ ad odiij culpe 
non nature.Eiuſdem.n.nature eft ⁊ odiſſe 
malum alicuius.⁊ diligere eius bonuy.Et 
D odium pꝛophe perfectum ad. caritatem. 
pertinet. deo oicit pls (n9. etbicowg 

amicis peccantibue ron fünt fübtrabenda 
amicitie beneficta quo víqs babeatur (pee 
fanationie eoꝛum.ſed magíe eie eft auri 
liandá ad recuperationem vírtutie q; ad 
rccuperationé pecunie fi eam arnifificnt 2 
quanti virtue eft magio amícicie finio d$ 
pecunía.Et notandũ é qp increpatiões que 
in facra fcriptura repertunt tripliciteꝛ pfit 
intelligi p Clnomó per modum puuucía 

todj 








tionis nó per modi operationie vt fit ſen 
ſus conertantu: peccatoxee ín infernum, 
¶ Aliomodo p modum optattonie vt ta 
men ocfideriü optantie non referat ad pe 
nam hominũ (ed ad iuſticiam punientis. 
fimillud propDe letabitur iuſtus cu; vide 
rit vindictam:quianec ipfe ocue puniene 
letatur in pditione impioꝛũ vt dicitur Sa 
pientie.p:imo.c.fed m fua iuſticia:quia tu 
ſtus dñs « iuſticiaʒ dilexit. Poſtremo 
vt deſiderium refferatur ad remotionem 
culpe non ad ipfam penã vt.ſ. peccata de 
ſtruantur ⁊ bomineeremateant. oiligédi 
ſunt. ergopeccatoꝛes eo modo quo dictuʒ 
eſt. Ham xpo cum eſſemus peccaro:eo ot 
lexit nos ĩ quo fuit perfceniffima caritae. 
Attamen boni magto ſunt oiligendi ⁊ tan. 
to magie quãto pfectioꝛes non folum fm 
effectus fcd. ét 63 affectũ. Cuius ratio affi 
gatur fecundum Zbomam fecunda feci 
de queftione vigeffima fexta artículo fex 
to. 7 "IRicardum in tertía diſtinctione vi 
geſſima nona artículo pꝛimo queftione 
quinta quia cum ocuo fit : ficut. ſoꝛmale 
obiectum caritatíue dilectionis 4 ipfe oi 
ligene . ficut cfficieno per ipfam caríta 
tatcm ficut principium caritatiue oilectio 
nie opoꝛtet ꝙ $m maioꝛemappꝛoximatio 
nem rei dilecte ad alterũ iſtoꝛuʒ maioꝛ ſit 
dilectionis affectus vnde qꝛ quãto diligi 
bile eft melius tanto pꝛopinquius eft oco 
tanto magie ceteris paribus eft diligen 
dus:⁊ dico ceteris parthue quia ouoxum 
diligibaliũ vnum poffet ira parum excede 
realiud in piopinquirate ad diligenteʒ qp 
diligens magis ocberetoiligere min? bo 
num qᷓ;uis minoꝛ exceffüei bonitate plus 
reddat rem diligibilem d$ aliqfi maioꝛ ex 
ceſſus i ppinquit ate ad diigentẽ. C Ter 
tium dubium eſt pꝛeſuppoſito ꝙ oblige 
mur diligere inimicos vt infra dicere cuj 
agetur oc pace ⁊ odio remittendo.An ma 
idꝛis fir meriti diligere inimici d5 amicũ. 
«E VNidetuꝛ.n.ꝙ non quia pho.d.ethi.c.io. 


MEE LL 
Feria quta poft tertíáofiicá in quadragefia 


dicit cp peffimi eft contrarium optimo 
maioꝛis vemeriri eft odire amícumj iut. 
mícum.ergo ac . ¶ Zíttamen quia contra 
ríum videtur per illud &iat.s. Sidiligi 
tío eos quí noe oiliguut quam mercedem 
bébitie.q.o.paruam vel nulláfed oilecio 
ni mimici debek magna mercee. ergo mà 
gie eft merítozia d$ dilectõ amici.ergopa 
tet oppolitum . ¶ Ad hoc ridetur ſecun 
dum "IRíc.in tertó di zo. q.z. Et bo.in.cof. 
q.vltima.Éttbo.e.d.ar.5. fa fc .q. 4.an. 
4-Ét al-in.s parte in tractatu oc pcptie 
euangelicis o» iſtoꝛum duoꝛiʒ motuii ad 
veriratemoilucidandam refpiciendu cft 
8d quatuo:.f.ad foꝛmam que eft caritaost 


ad conatum voluntatte ipſius diligentio 


Et ad conuenientíam obiecti.£t ad relató 
mem tn finem . ¶ Si enim. vnus actusex 
cedit alium aliquo iſtoꝛum 4 finr parco 
in alij tribue ílle qui excedit eft magis 
meritoꝛius dico igitur cp fi actus diligen 
di ex caritate inimicum ⁊ actus diligen 
di ex caritate amicum fint ey codembabt 
tu caritatis 7 ex equabili conatu volunta 
tie ⁊ eque nobili modo reffcrantur infiné 
vltimum ꝙ magie meritoxiue eft ille qui 
eftrefpectuamici á ille quí eft refpec 
immici:quia cxcedir quantuʒ ad. conveniẽ 
tiam obiecti:quia conuenientius obice 
dilectionis eft amicus d$ inimicue. TRaty 
amicus ẽ diligendus « inquantũ lomo 
inquantum amicus.inimicus « fi diligen 
due eft vtbomo non tamen vt mimus, 
ergo magie meritoꝛia é oilectio amid dj 
inimici.q7 Si autem actusoiligédiinimi 
cum fit ey maioꝛi conatu voluntatíedja 
tue oilígendt amicum . Quod perſepecõ 
tingit. Tum quía bomo non fic iuuatura 
natural inclinatione tü ctiaj: quia nonfit 
inuatur a paſſione ficut iuuatur ad olli 
dum amici tuncactue oiligendi inima 

magie eft meritoꝛius.ſi vʒ actue volut 

tio in ifto acru cantum excedat conta 

voluntatío deiberatiue ín alio ctu 


| 





e cópatiGeoiTec. vni? pꝛoximi ad altey fimo 45. 


faciat ed bonttatem actue quam maioꝛ có 
uementia obiecti refpectu dilectionis ami 
ci.Quibus pꝛelibatis facile foluuntur ar 
gumenta contraria. fHam illud argunien 
tum cr auctoꝛitate pb pꝛocedit ſuppoſi 
ta equali caritate «equali voluntatis de 
liberatiue conatu ⁊ equali relatione in vl 
timum finem « iſtis ſuppoſitis conceſſum 
eſt ꝙ magis meritoꝛia eſt dilectio amici 
qᷓ; inimici.CAd illud vero argumentuʒ 
cuangelij pꝛocedit de naturali oílectione 
tantuni. vnde glo.oꝛdinaria dicit. Amare 
amantem nature eſt inimicum vero ama 
rc caritatis eft in quo ſatis patct qp ibi có 
paratur oilectio qua diligitur inimic? ex 
caritate ad oilectionem qua diligitur ami 
cue naturaliter fcilicer quía amat. diligen 
tem zbenefacientem 4 ficpiedícta auctoꝛi 
tas non eft centra hoc quodoictum é oe 
eminentiaoilectionis amici in bonitate 
vltra bonitatem dilectionis inimici.£r fic 
patet pare feamda buíue fermoníe. 

4 Pars fecunda huius fermomeinqua 
beclaratur qualiter bomo ocbet magis of 
ligere pꝛopinquos qᷓ; extraneos « bonum 
extraneũ d$ propinqui, 


! Ecũdo in iſtoſermone círca compa 
v&. À rationem carítatie p:opinquoum 
2 extraneoꝛum tria alia occurrunt dubia. 
€ Pꝛrimum c(t aii homo ocbeat magie 
viligereoomefticum d$ extraneus. q- zid 
quod refpondetur fm Bo. in tertío oí.39. 
q.5.f2tuod fecundum o:dinem nature p: 
uo diligũtur propinqui d$ extrenei. quod 
piobatur.ratione aucto:itate 7 exemplo. 
¶ Pꝛimo p:obatur ratione fic.rectue oz 
do diffinitionis eft vt pꝛius cómuntcetur 
pꝛopinquioꝛi ⁊ deinde remotioꝛi:quoniaʒ 
ergo caritas rectum oꝛdinem a natura io 
auffert binc eft ꝙ caritas füperuenieno 
lim oꝛdinem nature perficit 2 perficiendo 
dicitur codem o:dine oꝛdinari non ꝙ ille 
dꝛdo competat ſibi &m fe ſed quía compe 


tit fibi ratione nature in qua eft propter 

confiderandü eft poupler oꝛdo attendi 
tur in caritate .vnue qui ei. compctit feci 
dum fc ipſam:⁊ iffe oꝛdo attéditur penes 
bonum amagiebonum a maxime bonu, 

vnde carítae de fe magis niouet adaman 

dum fpiritum d$ cospue  ocum finu ds 

fpiritum creatum (liue cft oꝛdo qui com 

petít et ratione nature fübtracte . £t bíc 

attenditur fecundum bas oifferentiao : 
Que funt pꝛopꝛium alienum pzopinquts 
a extrancum.affecrue enim caricatie fub 
trabat fibi affectum nature. a illum perfi 
cit regít fecindum id quod babet ín fe 
rectitudinio concedendum eft igitur ꝙ ſe 
cundum oꝛdinem cariratte oomeftici pꝛe 
ponendi fünt extraneis ¶ Secundo loc 
ideʒ probatur aucto:itate ad Gal. vltímio 
apoſtol.d. Operemur bonum ad omnes 
maxime autem ad domeſticos fidei. Et.i. 
thi.iij Si quio ſuoꝛum ⁊ maxime domeſti 
coxümi.c.nó.D. f.n.« eft ín fi.deterioꝛ.vnde 
per baeouae auctoxitateo oftenditur ꝙ 
oomeftícue in dilectione extranco ocbet 
pieponí.per vnaʒ offenditur pofitíue per 
alteram deſtructiue. Item boc idemofté 
ditur auctoꝛitate Zlmb:ofire qui vt babe 
tur ín tertía oiftinctione vígeffima nona 
ponít domeſticos collocandoo cffc.» loco 
in o:díne carítatio extraneos autem in 
fexto. Zertio bocidem piobatur exem 
plo ficut ením oiffufio copoꝛalis calo 
rie pute eft ad loca p'opínquio:a quam 
sd remotioꝛa ita a fimili coniunctio amo 
riefpiritualie pꝛius refpicit naturaliter 
quod eft propinquum d$ quod. eft remo 
tum , Si ergo oomeftici funt pꝛopinquio 
reo nobis ds extranei vel inimici vide 
tur ꝙ ín oxdíne canitatío pꝛimo fint col 
locandi.q Sceundum oubium quod oꝛi 
tur ex pꝛecedentibus eft an bomo debeat 
plueotlígcre extrauemn melioꝛem dj fi 
bi coniunctum minus bonum . Ad quod 
refpondetur ſecundum Zho.ßa. ſecũde. q. 

t iiij 











— —— 


Feria qnta poft tertiã dñicam in quadargſima 


26. ar. 7. Et Ric.in tertio 0í29.9.6. ⁊ Bo. ĩ 
3di a9.iq. circa litterã qnos pl? diligere 
debemꝰ vni 45 ali dupliciter pót itelligi 
Aut fibioprando maiue bonũ.Aut ex affe 
m maio. qr Pꝛimo modooebct bó ma 
giooiligere extraneũ melioꝛẽ d$ fibi con 
tunctü. min? bonum jp tllo ftatu. quo funt 
ín tali gradu bonitatie quía boc requirit 
iuſtitia dei vr maioꝛi merito refpondeat 
maius pꝛemiũ.Quãdiu camen ſumus in. 
ſtatu vie in quo poͤt eſſe pꝛofectus in me 
rito dz bó velle magis fibi coniuncrũ ad 
maius meritũ peruenire qᷓ; extraneum 4 
exifterti ad mate prem, ¶ Secũdo lo 
quendo oc maioꝛi affectuoico ꝙ cũ in oz 
dine diligendi ex caritate oebeat baberi 
sfpectuo ad p:opinquitaté oiligibili ad 
beum « ad oiligentem iratamen qj multo 
magis ponderet bomo exceffum in vno 
&radu pꝛopinquitatis ad deũ qᷓ; exceffum 
in vno gradu ad oiligentem tanta poteft 
effz bonitae extranei  taj parua bonitas 
^ pꝛopinquitas mibi magie coniuncti vt 
pote quia non attinet mibi nift in tertio 
gradu vel in quarto qp ex maio:i affectu 
debeo diligere extraneũ magio borum d$ 
mihi cóumcrü minus bon aPagie.n.fp 
oilígere debet bó eu3 qui ſecundũ iuſtitiã 
magis cft oiligenduo f$ 6m perfectam iu 
ftittam melio: (emp magie eft oiligédus 
vude Ztugu . inlibꝛo oc vera religione fic 
vicit . Hec é perfecta iuftitía qua potius 
potioꝛa min? minoꝛa oiigamus. £25 in 
ielligendũ cit co modo quo dictũẽ. Põt 
enim effe ꝙ ille qui mihi cõꝛunctus ẽ. Ita 
o pꝛopinquo é mibi coniunctꝰ 4 exceſſus 
bonitatio extranei vltra bonítaté iſtius 
ita puuc q plus vebcooiligere iftum mi 
imo bonü magie raibi contunctii jsillum 
€xtrancü magie bonũ.Et iſto modo intel 
ligen.cft illud ziugu.lib:o p:to à doc.chꝛ 
ſtlana ſic di. Cum ommbus pꝛodeſſe non 
mue maxime funt diligendiß ralie cft be 
ncfacro: ergo tto eft magie diligendus 


poffio bio poríffimii conſulendũeſt quí p 
locozum « tépo:um vel quarülibet rerum 
opoxtunirarib?couftricti?tibiquafi quadá 
fo:te iungunrur.b ille. £ft ti fciendüg ꝛ 
bomob;a parẽtibus eẽ ꝙ ficuc nó. debet 
aliquem pꝛoximũ ex mato: affectu dilige 
re: ſeipſum quantũcũq; excedat cum in 
bonitate ita nemíné mato: affectu dʒ dili 
gere pfe fuo quantücüqs excedar pr̃em ſu 
um in bonítatc nóoico pꝛiuilegiata ficut 
eft bonitao xp̃i beate virginio quoo m4 
lo: affectu diligere 03 d$ parente qt ma 
ius bonum pzouenit per eoꝛum bonitate 
d$ per parentce .q- Tertiũ oubiü ẽ an ho 
teneatur magis diligere benefacienté dj 
mon benefacientẽ. Aã qo refpon.£bo.iter 
tio di 20.8r..in folutíóe terrij argu.aeriá 
qnti. £t (coa fcóe.q.26.ar 8.in ſolutiõe fcài 
argu. bó tenztur magis oiligerebenefa 
cienté triplici rõne ¶ Pꝛĩo rone pꝛeuen 
tionis ſic Ille é maxime oiligédue qnos 
pꝛeuenit in. beneficio caritatis quia oíat 
íugu.in lib:o oc cathatetizãdis rudibus, 
Nuĩla é maío: puocatio ad amoꝛẽ di pie. 
uenire amádo.nimie entouruo cft anim? 
q eilectioné 4 fi nó vult impendere wolit 
rependere.S5 bencfacto: noo pieuenitbe 
ncficio caríratte ergo é maxime diligẽd⸗ 
¶ Secundo bocide pzobatur róne larg 
tionis fic amato: o5 reamatio filie come 
fpouderc $m pfim. 8. £tbi 4 Zcul.in li de 
amicitia 5 ad amantem pertinet agereq: 
ipft amane vlt « operatur bonam amato 
ergo ad amatum pertuet amáti in fimili 
bus refpondere j bencfato: ẽ oilígene4 
benefaciens ergo benefiaatue f) ouofuo 
benefacto tenet. Z crtio pzobarurbec 
rationc füperationio qt. f. benefacto: cya 
dit tribuédo pam ille a Guo maxuna ben⸗ 
ficia recepimue maric eft oiligenduo qui 
pꝛopter oe? 4 parétes a qoue benefician 
ture per crcatiené ⁊ generaticné acept 
quanto potioꝛa ab cobencficía recepimus 
Ét fic pj qp magiefunt diligendi ppulqi 





Bic cópara.oilec.vni? pximíad altey me.4s. 


d$ extranei ⁊ benefactoꝛes qᷓ; alij.Et pare 
fccunda bue ſermonis. 


Q7 Pars tertía huius ſermõis in qua oe 
daratur qualiter bomo ocbeat magis di 
ligerc vnum parcnté d$ alium. 


JE Éertto iboc $mone p:efüppofito 
ꝙ ocue parétee 4 cõſanguinei pzi 
cipaliter fint diligẽdi.tria dubia occurzüt 
pcdaráda . ¶ Pꝛimũ eft an bó teneatur 
magis diligere parẽtes d5 filios quia Pm 
pom3.£tbic.n. Saliue € pximio: pri d$ 
patr filio ergo magis filiue ẽ diligendus 
pica:ceterio paribus magío ocbet oilí 
gere ſibi pꝛoximioꝛẽ. Ad boc refpon . tree 
t0. vj b Bo. in tertio 9.29.0. 4. Et "Ric . 
ibidcm, q.7. Et b.Zbo.fa Pe.q.26.ar 9.9 
parentes magis ſunt oiligendi qᷓ; filij. qo 
pꝓbat᷑. Roͤne auctoꝛitate ⁊ exéplo. ¶ Pꝛi 
tmo patur rõne fic, magis deſcendit fili? 
a patre d$ econuer(o f maío: ẽ inclinatio 
ret ad illud a quo ocpendetergo maio: é 
inclinatio filij ad parenrco fed illud ad qð 
cft maio: inclinatie ſoꝛtius €oiligen. igit 
patetpꝛopoſitũ. Pꝛeterea illud magie eft 
diligen.qð babet maioꝛem róncm boni ⁊ 
€ tll oco filiu ftd pf babet rationé emi 
nentio:ie boni 4 filio:s Deo ergo magío 
ẽ diligendus qᷓ; flius. Scðo idé pꝛoba 
tur aũuctoꝛitate. ¶ Pꝛimo ſcripture ſacre. 
Exo.ao.dicentis ho.p.t.r.m.t. Si ergo má 
data dei tradita funt ſm.oꝛ.ca.vĩ̃ qp cari 
tae pꝛincipaliꝰ ad parẽtes qᷓ; ad filioo ba 
bcat o:dinare boc idem pbatur auctoꝛita 
te Zímb:o.füpillud (c6o can.£2:dinauit in 
me caritaté vt ét recirat Af»agi.in tertio 
0i.29.ficoi. £235 pꝛio deus oiligédue . fcóo 
parẽtes deinde filij £ertio idem poat 
exéplo q: vt videmus vbi maioꝛa accipiü 
tur beneficia maio: ét debet effe dilectio 
fed plura accepimus beneficia a parentib? 
qᷓ; a filie ergoipfie magie debemus cffe 
grati fcd qui magie gratus € alij cum ma 





gis diligit ergoparenteein oꝛdine carita 
tio ſunt filijs p:cponendt. Dicas ergo ad 
ar. ꝙ cum bomo maioꝛa bencficía accepit 
a patre i3 a filio ⁊ pꝛius dilectus fit ab co 
magíeoj ceterie paribueoiligere patre3 
d$ fili füum plue eni poffüht ĩſta duo Pm 
rectü iudici rónie ad augendam in oilt 
gente oilectioné d$ propinquitae que ma 
10: ẽ filij ad prem ds ecóuerfo vt oictü eft 
inillo ar.2 idco nó valct . £uod fioicat 
gfa p:oficit natura ficur ét are perficit na 
turam.6.polít.zimtatur cay quantũ põt 
pumo oe fcóo de aia ⁊.7. metha. ff. de 
adop.l Adoptio.ſ̊ videmꝰꝙ naturaliter 
parẽtes pluo diligunt filios crgo yidetur 
ꝙ ſimilis oꝛdo debeat eff in oꝛdine gra 
tuíto fiue amoꝛe melius dicatur. Ad boc 
reſpon. ᷣm Bo.ꝙ natura in quibufdá cur 
rit cófona via cum gratia. In quibufdam 
curzit via oppofita in quibufdam curꝛit 
viaoifperata.3n bocenim ꝙ lomoplus 
oilígir fe d$ p:oximum natura gracie con. 
coꝛdat. 3i boe ꝙ plue fc oiligit qᷓ; deum 
nature repugnat. 3n D autem cp plue dili 
git filium d$ patrem qꝛ intenditfaluari in 
illo p:ocedit quafi via diuerſa.⁊ idco gra 
tía ſuperueniens o:diné in pꝛimo affectu 
faluat « perficit.in fecüdo fimpliciter mu 
tat.in tert(o vero nou o:xdinem oat ita ta 
men o affectum illum nó exterminat vn 
de extimo qp bomo habeno caritaté ⁊ ha 
bens parentes a filios oum mozit affectu 
gratuite dilectiõis magis deſiderat parẽ 
tum falutem oi moꝛit affectu nature ma 
gis deſiderat filijo ſanitatem. Hec éoppo 
ntio hic naturalis dilectionis ad gratuitã 
pꝛopter cõſiderationem diuerſam q;uis 
ergo naturali inclinatiõe magis inclinen 
tur homines adoilectionéfilioy tfi ſiregu 
lentur róne magie oebét oiligere paren 
t€o.cótra q5 quidá faciunt emancipantes. 
fe a parentibus vt tbefaurneut filijo . £2 
fcelerati filij . £2 grati ficfier vobis a fi 
lijs veſtris.Eſt etiam nomé $m Pic. vbt 

















Feria qnta poft tertíofiicá(n quadrageftima. 


füpta.q.2. qroibue penfatie o; bomo ma 
gis diligere pr̃em carnalem ds ſpũalem 2 
ei magie ẽ optan.bonum ⁊ ex maioꝛi affe 
etu due enum matus bencficium recepit 
a patrefptiali qᷓ; carnali tamé prfpüalie 
nó ira vcre ẽ caufa bencficij qð impédit fi 
lio ficut pi carnalie benefici) coꝛpoꝛal qð 
fim phim 8.Ethi.c.u. Eft effe numentü «oí 
fciplina | Pꝛeterea cum a patre carnali fi 
liue habeat co:p?4 diſpoſitionẽ ad anime 
fntellectiue ſuſceptionẽ que non infundit 
nifip:cfüppofitaoicta oifpofitíóe« cffe bo 
minis oibue penfatie fir nobilto: d$ gra 
eum gía fit accídée maius é omnibue có 
fideratie benefici q3 recipit filius apre 
carnali qᷓ; qo recipit aſpũali. In actu ramé 
exrerioꝛi aliquá reuerentiam o3 pfi ſpũali 
Q5 non oy carnali q: fic oicit pB.9.£ti.c.2. 
Non eadé oibue reddenda neq; pfi oia . 
¶ Scðm dubiũ eſt an bóplue oebeat oilí 
gere prem d$ matré.z(d qàrefpon . fcóm 
"IRic.vbi füpza.q.8.2 Eo. fcóa fcác. q. 26. 
ar. io.ꝙ bó magieocbcteiligere pr̃em d$ 
matrcm.ceterie paribus « Bofiér ent ef 
tauta diſtantia virtutis vt amicitia mert 
to debeat oifolui «mutari vbt plus debe 
ret effe 6m pm .8.£tlí.zidco vt Ambꝛo. 
dicit. Boni domeſtici (unt malie pꝛeponẽ 
di per fc aũt loquendo pf in quantũ pt € 
magie oilígendue d$ mater inquantü ma 
ter Pꝛo cuiwo cõcluñonis oedaratione € 
aduerteudũ ꝙ circa pꝛoductionẽ filíoz a 
parentíbue duplex eopinio. na eft trí. 
qui ait iil.Is.oe aíalibue qꝙ ad pxoductioné 
p:olío mulier cócurzit materie paffiuc fic 
lignü ĩ artificiato ſolũ miniftrane materiá 
femen auté virt actiue traufiene in fpünm 
^ caloxem.Ziliaopinio buicoppofita Ga 
lieni di. Quod femen viri concurzit pꝛin 
cipalius actiue fed tamen etiam paſſiue. 
Semen autem mulieris pꝛincipaliꝰ pafft 
ue fed tamen etiam actlue qð pꝛobat ſic. 
Pater oiligit filium vt opus ſuum.8. 
Ethi.ſed mater plus patre diligit filij er 


go cócurzit ad eius pductíoné. eque ficit 
pf.f.actiue ⁊ paſſiue lʒ non oĩo. Pꝛeterea 
fi illa opinio eſſet vera ait Galicnꝰſeque 
retur ꝙ materiaplus nó eſſet wobiliot dj 
illa alía materia in cafülie mici exiſtẽ⸗ 
eum p:ole exeuntis cũ ipſa tpe partus 
€x qua fiunt móftra ⁊ turpía nccpluoot 
ceretur mf plus qᷓ; illius matre corrupte 
qð abſurdum é ⁊ falſum. Pꝛetereaquãdo 
cunqʒ aliqua fpée gaudet aliqua pfectiõe 
gaudet ín vtroq; fexu fed virtue ganerá 
di actiue é pfectio ergo ⁊c̃. Ham que funt. 
eiufdemfpeciei quecüqs fcquütur vnu indi 
uiduũ eiufdé fpeciei fequütur aliud ergo 
4C.Scóm vtranq; iſtax opinionũ bétur ꝙ 
pf eft magis pꝛincipiü filij j$ mater qꝛhʒ 
piimápf matre actitie cócurzic fm ſecũdĩ 
át magie d$ mf.£r qbue oibue pbaturf 
dicta cóclufto q: pf* « mf amant a filijovt 
principia queda natural'o:iginio.fm fmá 
obinionẽ pf 3 excellentiorẽ róné picipij 
Qs mf qꝛ pf cft pꝛincipiũ p modũ agétis, 
Éif»ater aut p modũ paciẽtis 2 mre Sd 
vero fecunda opiníoné pF magie cócunit 
actíue d$ mt. Et iõ p fe loquédo pf eft ma 
gis diligẽdus. Con henricus.b. Ethi. Qð 
fi 5 dicatur fic, Plis in li.oe generatione 
aliũ oicit ꝙ femina ín generatióe oat co 
puefed bomo nõ loʒ aiam a ptc fed a deo 
folo per creatíoné ergo plue babet ama 
treergoa hoe ocbet eam oiligere, zd 
B reſpon. Ric.⁊ Tho. Quãtus foꝛmatiua 
coꝛpoꝛis eft in ſemine pr̃is per quam eot 
pue foꝛmat 4 diſponit ad fufceptioné anie 
rationabil'q8 pꝛincipalius ẽ in generatioe 
nr̃a q; infoꝛmẽ materiãminiſtrare. Pꝛete 
rea &m Auicenã libꝛo ſecũdo pc aialibus 
ci.Spiie in nobieradicaleo funtoe femie 
piter quibue omnibus oritur vni cort 
larium qi cafu qp filij mon poſſint vtriq; 
parenti fübtienire fimul potíue cft ſubue 
níendum patrí d$ matrí.Scneca enim po 
nít talem cafum Quidaʒ pater apirtatís 
captue auxiliũ petit a filto coꝛpoꝛale aet 














emodíficatióe dilec. pximl. 44. 


ter domi iacet ceca nihil aliud babéo am 
bob? tnferuire nópoteft « vteras indiget 
quid faciet . Argumenta facít ad vtrüqs 
partem fed uó ſoluit. fuo auté ctuile in ca 
fürefpondet cõſimili ficut pʒ inſti.de pría 
poteſtate in glofa tenédo qp pri potius te 
netur faccurzere. quia lex prefumit ꝙ filí? 
coiter pluo fperat a pfe iure hereditario 
füccedit enim pfi in omnibuo bonis nõ au 
tem matri Contra qð quidam faciunt de 
ſerentes prem vt cũ mᷣe ſtent. Ham ad 
me ſemel quidã venit venetijs cum lachꝛy 
mio dicens fe cx voz filiũ ⁊ filiã babere 
qui treo fe inſurꝛexcrãt ⁊ qp peius cft eũ 
pereufferát ficas exegit vt oc boc pꝛedica 
rem o filij ncd$ amate pr̃em ⁊ matrem fed 
prem plue d$ matré quia boc carítatie o: 
do requirit. 4 Zerriü« vlrimü oubium é 
an magie oiligendi ſint parẽtes d$ vxo:. 
Nã apoftolue ait ad £pbc.s . £u vxoꝛẽ 
viligit fipfümoiigit.a.d.y fic oebet dili 
gere ficur facit carnem ſuam. Sed bomo 
ex caritate magts fc d$ pꝛoximum oebet 
viligere ergo «c. Ad P reſpon. Ric. vbi fur 
pꝛa a x.a lo fecidafcóe.q.26.ar.xj Tic. 
en oicit ꝙ omnib? penfatio maloꝛi affe 
«tu debet omo parentce diligere d$ vxo 
rem m ratione fortioꝛis cõlunciionis 
quia fo:río: eft coniunctio fundata fuper 
pꝛopinquiſſimũ nature gradi qualío € vi 
vi ad parentee js fundata fuper mutuum 
conſenſum vel verba vel figna exp:effüm 
qualis eft inter virum ⁊ exoxem. Tum ét 
ratióe maioꝛis boni recepti eſſe enim. Nu 
triri ⁊ diſciplinari que recipiũtur a paren 
tibus maiue eft bonum qᷓ; carnale reme 
dium «folariü fotictatío « adiutoꝛium ad 
pꝛocreationem plío que vir babet ab vxo 
fe. Tho. autem diſtinguit di. Ouod gra 
duvoilectionte poteft attendi fecundum 
rationem bontz ſecundũ contuncrioné ad 
oiligenté.S loquamur (ecundü rationem 
bora cft obiecrim dilectionis magie 
fint parenteo diligẽdi quiaoiliginmr fub 


rationc pꝛincipij ⁊ eminentioꝛis culuſdaʒ 


boni. Si auté loquamur ſecundũ rationeg 
coniunctionis magis diligenda eft vxo: 
quia coniungitur viro vt vna caro exiſtẽs 
fcóm illo Gen.pꝛĩo.Erũt duo ín carne vna 
A ßm illud.Mat.iq. Itaq; non ſunt duo f$ 
vna caro.Et ideo intenſius diligitur vxoꝛ 
Sed foꝛtius diligendi ſuntparentes ⁊ ma 
fo: reuerentia eſt eis exbibenda.fguod fi 
dicatur vbi ſunt plures rationes dilectio 
nis ibi maioꝛ debet eſſe dilectio ſed ĩ ami 
citia que eft ad vxe:em funt plures ratio 
nes dilectionis dicit enim phe w.. 8. Étbí 
coum q ín hac amicitia eſt vtile delecta 
bile: ⁊ honeſtum pꝛopter virtutem ſi vix 
tuoſi ſunt coniuges ergo maioꝛ debet eſſe 
dilectio ad vxoꝛem d$ad parentco. td 
becrefpon.etíam fecundum Tho. ꝙ etiaʒ 
ín amícitia paterna inueniũtur pluree ra 
tionce ollectíonto.fm.f.rationem boni ds 
uio ille pꝛeponderent ſᷣm rationem cóiun 
ctionis oebentergo multo foꝛtius diligi 
parentes.Cõtra q quidam inſulſi faciüt 
Qut volütvro:emoominá effe domus nec 
parentum curant iuxta illud £(dre. 4.c. 
Multidementes facti fant pꝛopter vxo 
rco fuae . Hon oico non debere vxorem 
venerari: fed fic eam oilígere vt « deus 
on contemnatur 4 parcutee . fuot filij 


fcelerati reperiuntur qui contemplatione 


vxoꝛis aliquando parentes verbie tniu 
riofto ⁊ obpꝛobꝛijs aff icium « o» peius eft 
aliquando percutiunt. O fili nequam. 
Vbi eſt maternus ano: vbí paterna oile 
ctio crediene amplius ab vxo: d$a pa 


rentibueoiligi?abfir, Ideo quando apud" 


te murmurat2 vt ei melius credao inci 


pit flere dicens non poffam viuerein ifta - 


domo mater tua vetula tenet me vt an 
cillam 4 patervt ſclauam videt noli ci 


credere fed. accipe vnum  baftonum ⁊ 


frange et fcapulae ſuper omnia enim pa 
rentesotliguntfilios . Ham pzopter eoa 
femper parentzeiugemifcunti eiue recoꝛ 














14 


— 


Feria fexra poft tertíá ofíicam in quadragefuna, 


datione fed vxoꝛ uix in eius moꝛte fiet 4 
amplius non recoꝛdat᷑ « alteri (e oiungit 
Nam de quadá compertum eft ꝙ marito 
fofpiri perfépcoícebat.o marite mi rantug 
te diligo q fi moz te contingeret nullate 
nue fuperuiuere poffem:cafu vir mositur 
illa plozane pꝛoꝛſus nolebat a montiméto 
oifzcdere fica pernoctanti quidam adole 
fcene cuftoe cutuídag qui pridie fuerat ſuſ 
penfire ad illam accedenefletue rantí cá 
interrogat eamqstriftem confolatur 4 tà 
dem adcopulam deuenerunt carnalem re 
diẽs iuuenis cadauer füblatüreperit qué 
snriu; mulier confolarí cepit di. Ne paue 
$9. accipiemue buíue oli viri mei coꝛpus 
4loco illius ponemus quod cuj facti fuif" 
fr. Inuenis ille dicit. heu me nibil egimꝰ 
nam vir ille duos oentce anterioxee non 
babebat factum apparebit. mulier autem 
refpondit ne timeas omníno zaccípiéo la 
pidem ouoeoenteo pꝛefatos pꝛopꝛijs ma 
nibus illi euulſit.Ograndis amo: mulie 
ríe qui fic cíto euanefcit.a íta tibi eueniet 
fi vxoxem (uper parẽtes dilexeris.diliga 
mue igit fratree cariffimi $mo:dinem ca 
ritatie ⁊ fic gratía bíc gaudebimue « eter 
naliter poftmodumperfruemur gloꝛia in 
fecula feculonum.zimen. 


qr $eríafexta poft dñicam tertíay in qua 
drageffima oe modificatione amoꝛis p:o 


^^? yimi quomó.v.iufte 4 fancte debet amari 


rmo.44. 


Alier da mihi bibere 
Sxribunrur bec verba 
So. 4.c.2 ín.e.bo. fuo 
m niaʒ fratre in chꝛiſto 
dilectiſſimi ſuperioꝛi 
bue ſermonibꝰ ea que 
2d p:orími oilectioné 
nos inducunt fimt aperte ptractata ⁊ quo 
modo vnuo alío intenſius oebeat amarí , 
Nunc ſupereſt eadicere per que quilibet 


adifcere poffit quomõ boc mandati de p 
xími oilectióc (ufte « perfecre obferucnur 
vt latius cue oícta funt ocdarenturidjuia. 
enim oicrum fit ꝙ amícue debet amiri ft 
cut fe tamenoiffutiuo P cft aperiendá nó 
ením cx vna faluratione vcl vnocolloquio 
nec ex fignie rantum aliqui dicunt amid, 
vnde pauluo luriſconſultus. ff. de verbo 
gni.Llate culpe.$.amcoffic dicit. Sit ami 
coe appellare debemus non leui notícia 
coniunctos fed quibwe fucrint iura fami 
Itaritatio l»oneftie rationibue qucfitabec 
ille. Hec etiam ex ínboneftío rationibug 
poteft cé vera amicícía . £t ficut amicicia 
non contralxitur ex leuteáfic eriam (imt 
cicia non contrabitur ey leuí caufa. vt.C. 
de li.ca.l Solo vt igitur ſciamus qualiter 
veram caritatem erga pꝛoximũ babereo 
beamue que potiffime cy actibus exterío 
ribus cognofcitur. In pfenti oftendcreco 
nabimur quod cuidenter oftendit oie e 
fue ín euangelio bodierno.fedenefüp pu 
tei fatígatue ey itinere oí, Blbulier da mi 
hi bíbereoocene noo debere laffoo« fat 
gatoo pauperes fouert, Sciendũ éigif qr 
pximue a nobif trípllro3 amari. exo 
effectiue. CEScðo oꝛdinate. C Zertio ex 
ceſſiue. 
¶ Pars pꝛima huius ſermonls in quad 
dlaratur q bomo oj oiligi effectiue nó af 
fectu folum.i.per cóicationem neceffariot 
coꝛpoꝛaliũ tꝑalium ⁊ſpiritualium. 
"fimo igi£circa dilectionẽ primi 
YQ veram 4 pfectam mouek oubíuyau 
oꝛdo carítatíe huiuſmodi attendaf pete 
sffectá tm̃ an fimul penee affectum «effe. 
ctũ. Nam vide£ pꝛimo nó cófiftere in affe 
ctu per illud puer.i9.vir amicabilis ad 
cietatem magie erit amicue ds fratere 
cóftat qp ifta amicicia oe qua loquímuría 
pienenó aduerfari ipi caritati . imopoté 
eft ei cõſona. ſed f; iftà dicit (apíene qma 
gíoodigitbó bonc focictatio qs fr fm ar 
néví.exo q f; affignataforíae fi attdit 





De modiñ dilec.ꝓximi bmo.44. 


oꝛdo dilectiõis quantũ ad affectũ. Pꝛete 
tea vf non confiftere in effectu qꝛ ſi hoc 
eſſet ergo recte ⁊ bm oꝛdinẽ caritatis age 
rct q piebendale beneficiũpotiꝰdat fuo có 
fanguineo d$ extraneo. qued tñ repꝛehen 
dit. Aiche. a.c.di. Ve q bedificatfyon. í .. 
eceiáin fanguinib?.i.in parentibꝰ CAd 
bocoubiü refpon.fm Bo . in tertio i59 . 
Q.vltima p treo cõcluſiões. CPꝛia quag 
vf pᷣſuppoſitio. Scða reſponño. C cr 
tia cõcliuſio. CPꝛio ent pꝛeſupponẽda eft 
ifta diſtinctio p multipliciter córingit af 
fectü utm accipi. effecrü multiplicem re 
periri C Eripler eni reperítur affectus. 
¶ Cinuo a caritate ellicitus quo opto ali 
cni ſummũ bonũ. ¶ Aliꝰ (mperatuo quo 
opto alicui aliquod bonũ terꝛenũ CTTer 
tius vero áncruo quo delectoꝛ ín alicuiꝰ 
bone qmagío tenet rónem paffionío d$ 
motueq: é quedá mulieb:io cóplacentia 
que psffioor. £t ci fit triplex affect?.o1do 
carítatierc(picit affecti a caritate ellicitũ 
picipaliter q: magie míbi debeo optare 
beatá vitaj j5 alij. poft me magie patrí 
meo ds alteri 4 fic vlterius peedendo vt 
ſupꝛadictũ ẽ. Affectũ vero imperatü reſpi 
cit minus pꝛincipaliter.vnde pꝛo diuerſis 
opoꝛtunibus «códirionibue oꝛdo quantũ 
ad illũ affect põt variari a pꝛepoſterari. 
Aff ectũ vero áneyum q eft paſſio mulce 
bꝛis minime refpicit oꝛdo caritatis. Ille 
cnim potius reſpicit ſenſualẽ experientiã 
d$ rónto eligentiam Sicut pʒ qꝛ plus gau 
det ⁊ delectat qe. afpiciédo ſotium quem 
videt p:efenté q$ in recolendo pcm queʒ 
13 abſentẽ d$ute eũ magis oiligat cuius ft 
nu eft q: pio pfe mulro maioza faceret, 
Soil « ex pte effectueiftinguen.eft. IR 
triplez reperit.fawidá eft qui refpicit aie 
falutem «ifte refpicit oxdiné caritate p:í 
€ipaliter pꝛimo eui debeo procurare ſalu 
tem med di pꝛoximi pio faluré prie d$ 
alterius ⁊ ficoeincepo pꝛocedendo.Alius 
eft effectus q refpicit releuationẽ tempo 


ralis ⁊ coꝛpoꝛalis neceſſitatis ⁊ hunc cffe 
ctũ reſpicit oꝛdo caritatis minus pꝛĩicipa 
lirer ds pꝛimũ q: fm diuerſas opoꝛtunita 
tes poͤt 70j bomo magio « minus cflc bc 
neficue iu collatiõe beneficij rempozalio 
Q4 £ertiuo vero cffectuo confittit in col 
latione alicuiue beneficij ecdefia «bunc 
minime refpicit o:do caritatie . In colla 
tione eni taliü beneficio multü atrenden 
da eſt merítioignitae pay aut nibil (an 
guiniep:or(mitae.timen eni eft 4 cauen. 
ne füb caritatíe pallio affectuo lateat car 
nalis. Secundo circa hãc difficultatem 
ſoluenda ſunt argumẽta cõtraria cy gbus 
pꝛedictis facile pʒ reſpõſio. Naʒ ad pꝛimũ 
9 cócludít caritatẽ in effectu nõ conſiſte 
re dicen.ꝙ aliuditelligitoc affectu q eft 
cuiuſdã mulcebꝛis cóplacentie róne cũius 
delectatur bomo habitare cũ bono d$ cuʒ 
fratꝛe vel alio cõſanguineo ⁊ ꝛõne bui? nó 
attenditur oꝛdo caritatío vt dictũeſt.Si 
militer ad aliud argu. pe effectu rõne be 
neficij pꝛebẽdalis fiuc eccle.ac̃. nó attendi 
tur o:do caritatis. Zertio ey p:edictio 
poni£ veraa catbolica cóclufio $5 Magi 
ftrü ſen.in tertio di.ꝛ. ex oictie Zfmb:o . 
ellícita ⁊ fundata $m 350 . vbi ſupꝛa qp oz 
do caritatis ꝑ cóparationé nti ad ꝓximũ 
4 vnius primi ad altez non folii attendi£ 
$m effecti (j etii Pm affectum . £t bocin 
tclligen.eft ceteris alijs paribue fi eniin 
duobus oilectie é par oignitae ⁊ neceſſi 
tae quantũ de iſtis ppuctatibue ⁊ condi 
tionibus equaliter funt amandi effectu ⁊ 
affectu f$ fi i altero coy ſuperaddatur fan 
guinie pꝛopinquitas facit ipy magte ama 
bilem « ilo modo intelligi Zitmbo . o:dt 
nem affignare caritatie refpectw pximoy 
qð norar cũ dicit qð domeſtici fi boni funt 
malis filijs ſunt pꝛeponen. Qð ũ dixeris 
cuʒ ad oꝛdinẽ caritatis cõcurꝛat meritidi 
gnitas 4 indigentie opoꝛtunitas fi € «pio 
pinquitas quar Ambꝛo.aſſignat oꝛdinem 
caritatis magis penes ꝓpquitatem d$ 








Feriaſextia poft tertiã dñica in quadragefuna. 


penes bonitatem vel indigẽtie neceſſita 
tem. Dicendũ ẽ qp conckctlo bonitatis nec 
cft 10.10 (a nora uec ẽ in fe. ita ſtabilis ⁊ 
firma ficut ppinquitas.ná bodte q é bon? 
foꝛſitã malus efficit cconucrfo filr ẽ de ne 
ceſſitate ⁊ opoꝛtunitate idco penes grad? 
neceſſitatis bonitatis ⁊ opostunitatte nó 
potuit ita ccertitudinalr ozdo caritario aſſi 
gnari ſicut penes cõdictiones ꝓpinquita 
tio debemꝰ igttur oiligerc primos nr̃os 
uon folum actu interion fj enácxtertozi ef 
fectiue qà pbatur miplia róne . ¶ Pꝛio 
róne ꝓbatiõis fic.Pm Bꝛego. ꝓbatio dile 
citonte cft exhibitio operis.ergo vbi eft 
maio: operi exlibitio.Sjbi probatur ma 
3o: effc dilectio 4 econuerfo, Si ergo cari 
tas oꝛdinata ẽ in diligendo pj ꝙ oꝛdinari 
dʒ in coꝛde a in opere vñ pic Jo.ʒ. Hon 
diligamus verbo neq; lingua ſupple ſolũ 
modo fed opere ⁊ virtute ã.vera operatio 
ne. Hon ergo cft vera dilectio niſi ſit ĩ coꝛ 
dc. ⁊ operc iaffeetu «effectu . Sccũdo 
idẽ pzobat rõne imitatiõis. Nam xpe cft 
xpianox caput ⁊ our ⁊ oie eius actio fuit 
nra inſtructio. Sed ipfe dilexit nos coꝛde 
opere fi ergo nos tauqᷓ; méb: acaput no 
ſtruz (cq volum? .ocbemue.t noe primos 
nroeolltgere fimili amo:cafr falfo xpia 
nioicimur otctreni phe (n pdicto fübiecre 
Ab co ꝙ ree é vel nó eft dicitur ꝓpoſitio 
vcra vl falfa, pio pyret . fi igit vpt opera 
non bémue vert rpiani nó poſſumus ap 
pellarivñ Piero.in teftam:tooíat. fcu 
quor funt q piano fungütur noie 4 facro 
fünr renati baprifimate quib? melius cffct 
non fuiffc cü opera xfi nó faciant. D ille . 
¶ Zcrtio tdem pbatur róne creationis. 
Seus enĩ eſt ci oium bonog uf»g compo 
ralium rpalium 4 ſpũalium qo nó folü per 
facram fcriprurá pbatur 31 2. Oẽ oatu; 
0.1.0.d.p.d.fürfüm é .£5 ét p pm pmo 
thopi.d. Omue bonũ hʒ pꝛincipiũ ab vno 
bono f.oco.£t in li.oc ſecretis ſe ad Alex. 
dSiẽ oio verírae ab yu yeritate fic oia 





bonitas ab vna bouítate. Et ín LE . ot bono 
foꝛtune. Deũ honoꝛamꝰq bona oia tribuit 
⁊ fine ipſo nli ẽ boumi.cin libꝛo oc can 
fis dicit. Pꝛia cã influit bonitatẽ ſaam in 
oibus ram tn coꝛpoꝛali js in. tpali.£tplo 
in cby.fic oictt .a pio bono oia bona xt. 
dunt. St ergo vt dicit pfio in tertio aía, 
Deus « natura mbil agunt fruftranóifta 
nobis coĩcauit ntfi pprer bonum finem vt 
vʒ bonũ ppofitij aíc ⁊ coꝛpoꝛis prio nobts 
peuremue deinde bio q uobie piunctiſũt 
⁊ demum oibus pꝛoximis nr̃is ueceffitaté 
patientibꝰſubueniamꝰ igit pj ppofitü gà 
bemus oiligere prunosnó ſoiũ affeciuß 
ér effectu. £t hoc tripli 7 Pꝛio m (oiali 
bus.¶ Scðo in rpalib?.q- Tertio (copo 
ralibus. ¶ Pꝛio debemꝰ diligere prioo 
nr̃os eio fübueniédo in extrema acceffita 
teſpũali.ponẽdo. q7 Pꝛio vitá pꝛopꝛiam 
pꝛo illius ſalute cum extrema neceſſuas 
id reqrit fi fine periculo aic ꝓpꝛie fieri jt, 
Nũ vĩ dictũ € ſupꝛa tractádo oc dilectione 
ppꝛia tenemur pl? aĩaʒ primi diligere jj 
coꝛpoꝛa nfa (ó qlibet tenek oe necelſitae 
coꝛpꝰ exponere p falute primi ét fi fusci 
iimicꝰ puta fi qo videret feduci primi 
ab infidelibue tenct pcriculo fc xponere 
moꝛtis vt eũ a tito fidei piculo erzipiata 
adiuuet. 3dé of « intelligi fi ab heretius 
^ impijs qbuſuis ſeduceret᷑.Sile vf ð bie 
q labozanté moꝛbo peftilétiali oereliquüt 
qii verifilr nó folum in co:poxc fed ét ĩ aia 
mou£.peccarc moꝛtalr vidétur eie nófüb 
ueniendo oum valent cũ non oiligantpyt 
mum (uü ficut ſeipſum.i.iuſto amoꝛe quia 
tumédo a nio:bo contaminari ꝓpꝛiũ co 
pꝛeponit fpát pꝛoxinn tui pꝛeceptũ diui 
Sʒ multo grauiꝰpeccãt parẽtes affincet 
pr̃es ſpũales curs gerẽtes oc ſimilibꝰat 
¶ Scdo in tali extrema neceſſitate fpilt 
tenemur diligere prios ponẽdo ppui fa 
má p falure ipᷣoꝝ aiaz vt pʒ ex antedictie, 
¶Tertio tenemur i tali ueccffitate fpüali 
oiligere pxios nroo ponédo fübftantiá p 











— — 


TRE ZR 





Benodíficatióe oilec pxinri 44- 


pii p fatute atay ipfo eii becouo incópa 
rabiliter minoꝛa fint Q5 ponere vitá ꝓpꝛiã 
4 ſiad boc tenemur multo foꝛtius ad iſta 
ouo q: fi xpo aiam füam potuit pꝛo nobis 
vt bétur pic 30.5.7 nos ocbem? p fratri 
b? aiae nr̃as ponere.t.vitá coꝛpoꝛalẽ. Ad 
quá cariraté bo:rat Zugu. fup Jo.ſᷣmone 
7 di. Nõ recufatur Labo: füader amo: no 
io cni qm̃ qui amat nõ Labozat oio labo: 
nó amantib? grauis eſt. ⁊ in li.de ofolatio 
ne moꝛtuoꝝ ſᷣmoe.a.inꝗt amo: impaciens 
folet pericula cuncta cõtẽnere. Scðo oc 
bene primoo oiligerc eto fübueniédo i 
neceffirate copoꝛali nó qdé ponédo ppziá 
Siam q: vt dictũ cft füpza tenemur pl9oilí 
gere aiat ꝓpꝛiã q; coꝛpoꝛa primoz «boc 
nó ſolum elt in conſiliũ f; i pꝛeceptũ q:5 
faaédo fit 5 naturale pᷣceptũ amoꝛis iuſti 
quo ét ab ipfa natura papit ne p quacüqs 
neceſſitate coꝛpoꝛis ppꝛij aia dãnetur mul 
To min? po ꝓximo ca ponere dʒ. ponere 
aũ t vitpꝛopꝛiã p coꝛpoꝛe pꝛoximi nó eft 
ve neceſſitate pecpri S oc pfectiõe cófilij.z 
fi quio coꝛpopꝛopꝛiũ pzo falute coꝛpoꝛis ꝓ 
ximi (in ponit nó p:udérer agit nec é fim 
boc pꝛeceptũ.ſ. Dilige s pximũ tuü ficut te 
ipfum q: mon dicit pl233 nou.nõ eſſet talis 
iuſtus amoꝛ I fi pericula fint paria ( extre 
moperfecrióte confilii fit co:pozali (ue fa 
lur pieponcre ppziá vítá , $3 ponere pio 
pi ſubſtãtiã pro cytrema neceſſitate coz 
po:to pꝛoximi.hoc é ocbitü cx peepto vt 
dare dicet infraín (crmone de obligatióe 
andi clemofinam. Idcirco caufa bꝛeuita 
tía pertranfeo.quia ibi pꝛobatiões videri 
poterunt CTertio ocbem? oiligere po 
ximos nfos in neceffirate extrema tẽpoꝛa 
linon gdem neceſſitate pꝛecepti fj cófilij 
Ad cu'oeclarationé é ſciendũ op p neceſſi 
tate tẽpoꝛalipꝛoximi cótingit ponere tria 
¶ Prio contingit ponere pꝛopꝛiãſubſtan 
tiã tpalẽ ⁊ lʒ l»oc fit à pfectiõe cófilij tñ nó 
eft de neceſſitate pcepti vfi fi quie cafu in 
uari pant naufragiü po coꝛpoꝛali euaſiõe 


pꝛopꝛias merceſin mari (actet 2 illas pꝛo 
ximi reſeruat cx. caritate fr̃na pfectionis 
cófilíü iplet ad qð neceſſario non tenetur. 
¶ Secũdo cõtingit ponerep tpali ꝓximi 
ncceffitate ppzivitá.«loc quidẽ é moꝛta 
lc peccatü q: 3 nature legẽ agit que iuſtuʒ 
amo: obſeruare feipit. 2 io fi ét boc age 
rct p piopijorebuetpelibus eſſet moꝛta 
le.q- Tertio contingit ponere ,p tpali ne 
ccffirate ꝓximi aiam ppꝛiã.⁊ boc oio vr ét 
pʒ ex antedictio pꝛohibitũ eſt nó ſolũ pꝛo 
alijo fj etiã pꝛo fe. fic p qualiter pxim? 
dʒ diligi cfrectiue a pare pꝛima huius fcr 
monio . 
¶ Pars ſecũda huius ßmonis in qua oe 
claratur quomodo quilibet pꝛoximus oe 
bet diligi oꝛdinate pꝛopter oeum ad fi 
nem oebítum. 
^x Éamdo circaoilectioníe pꝛoximi 
eo modum ſciendũ eſt op non folü cffe 
ctíue fed ctiam oꝛdinate oiligi ⁊ amari de 
ber a nobio ⁊ boc triplici oꝛdine.ſ.oꝛdine 
intentionis.oꝛdine pꝛepoſitionis. £t o:di 
ncoirectionis. t Pꝛimo cnim debemus 
diligere proximum o:dine intentionio vt 
f.puncipaliter oiligatur pxopter oct, Ca 
ritae enim mouet hominem ad diligen. 
ocum fecundü eum modum quéoeus pie 
cepit fed deus pxecipit pꝛimo amarifc oc 
inde pꝛoximũ pꝛopter fe quía pꝛimũ «fum. 
mum mandati eſt.diliges ofim ocum tu 
fm át fimile buic eft oiligeo pꝛoximũ cud. 
Mat.ꝛ.ergo deus 05 amar. pꝛicipaliter 
pp fca pꝛoximus pp ocum . Pꝛererea cá 
€ pꝛioꝛ ſuo effectu f5oilectio dei cft cã dile 
ctionis pꝛoximi quia idco diligit bomo 
:oxími qꝛ oiligi ocum cuius ĩmago eft 
€rgo ⁊c̃. Item oiligibile qð pꝛius cft i 
intentione pꝛius eft in affectione fcd im 
tentio per pꝛius eft refpecru finis js refpe 
eru eiue qð eft ad finem ergo «oilecrio .. 
Si ergo oilígitur deus in rationc finte ⁊ 
piorimue in róne ci? qà € ad finé neceſſa 
rio vidct qð dilectio dei p:eambula fit ad. 














Feria ſextapoſt tertí oficam in quadragefima, 


dilectionẽ pximi « qð propter ipᷣm ſolum 
pimus fit diligendus.vñ notan.ẽ qp tri 
plex reperitur obtectüoilectiéie pꝛoximi 
¶ Pꝛimũ of malũ qii vj ꝓximus oiligi£ 
pꝓpter aliqua vriliraté vl oclectationé car 
nalem vel aliud quoduie comodũ q: vt oi 
at pfio in libꝛo de fenfu afcufato. bonitas 
* malitia habitus dependet ex bomtate 2 
malitia obiecti.Sicur tgif bó altae. müdi 
ree pót aſſumere in vfum ſuũ fict bomi 
nes ipſos quoefioiligit quia funt fibi vti 
les aut delectabiles manifeſte apparet qꝛ 
coo nõ diligit. ſicut fe ipm fed ficut equũ 
&finum pané 4 ſilia.vñ oe pe.di.a. c. pxozi 
mosor.primoooiligim? ficur nos fi nen 
ꝓpterea alicuaevrilitatee nfae nó ꝓpter 
aliqua beneficia fperanda vel accepra non 
ppier affinitates.⁊cõſanguinitateo fed ꝓ 
pter boca ꝙ funt nature participes dili 
gamus. Ex bie ergo vnufquifqs cóliderct 
ft altex oiligit nó ratione huius fj propter 
aliud comodü vel vtilitatẽ fiue oclecratio 
nem qꝛ tüc non implet boc mãdatũ nó enĩ 
oiligit ꝓximũ ficut feipfum . dé eft iudi 
cium oe filifo a cóferuie « qbufcanas cóum. 
ctio fm.n.aplin.f.co:45.£Carírae non que. 
que f.funt. Cuius rei exéplüipfe exbibuit 
i.coꝛ.x.dicẽs. Nõ querée qð mibi vtile €. 
fed qð multis vt ſalni fiant.fj beu ve mun. 
do q: vt ait Zíple ad pbil.2.c. mnes ent 
que fua funt querüt i que Jeſu ri. e 
cundum obiecti oilectióte primi é bonü 
fcd nó perfect qii quie aliũ oiligit q: ab 
€o oiligitur hoc eni bonum ẽ fed won pcr 
fectus fil. qfi vnus virtuoſus oiligit alii 
qꝛ eſt virtuoſus ⁊ Doct? non alia oc caufa, 
¶ Tertiũ obiecrüoilectióio primi eft bo 
numa perfecti qfi qf. vs.oilígit alium ſolũ 
pp deum ſolũ.vt dictũ ẽ. Hic eni eft amoꝛ 
verus perfectuo vfi Augu.oĩa pꝛedicta 
pↄfirmauit ſup pꝛia Jo.omel.s.di. Nõ fic ð 
bemus amare homles qũo guloſus amat 
turdos amat eni vt occidat ⁊ conſumet ⁊ 
amare fe oicit ⁊ ad hoc amat vc non ſint. 


⁊ aliud quicquid ad ciban. amam?adboc 

amamus vr illud conſumetur «nosrdfi 

€iamur nungd fic amãdi fünr homines tá 

quá cófumandi? amicitia quedá beniuo 

lentíaé vt aligdpꝛeſtemus cte quoo ama 

mte.c fi non fit  pieftemuo ſua beníuo 

lentia fufficit amanti. Secũdo ocbcm? 

oiligere pxumü oꝛdine p:epofirióio (dmt 

eni pBm fcóo etbi.ouob? malie appofitis 

mins malü cft elligendü,t ouobue bóte 
appofitio maius é eligen. in.s. ctbi. ad 
dit qp odo regrit vt maiuo bonũ p:epona 
tur minoꝛi.Cũ ígitur in nobis tria fintbo 
na.quog vnum altà incompabilr exci. 
Pꝛimũ « ſuppꝛemũ eft aia. Scðʒ « medio 
cre eft copus. Zertiii  infimü eft fübftar 
tía huius mundi bunc gradatũ amoꝛẽ h 
bono ab ipfa natura «in quolibet hole eĩ 
ipfa natura demoͤſtrat. go enim eft qoa 
coꝛpoꝛis nó mali pꝛiuari qᷓ; mentis a ra 
tionieiciex hoc hõ amens efficerck. In 
huius miſterium dr̃. Oculum pꝛo ocũo. 
Eat.⸗ ideft oculũ mẽtalẽ oculo coꝛpoꝛai 
pᷣponet ex ipfa lege nature. Quis rurſus 
p naturali vita ruéda ii acta teriena poft 
ponet q5 Job reftatur.2.c.d. )ellempo 
pelle.ivitáalteritie pꝛo faa. cóferuandaa 
cuncta que b3 homo.ĩ.omnẽ mũdi ſubſtan 
tiam dabit pꝛo anía ſua.i.p vita co:potalí 
cóferuanda debemus igi pluo anínam , 
pximioilígere d$ coꝛpus eiꝰ.⁊ ét noftng 
vt dictũeſt. Et plus eius corp? d$ bonaté 
poꝛalia fiue nr̃a fiue fua, bic odo feruar 
due eft i oilectíóe cuiuſcũq; primi. Pen 
fentigitur paréteo qui furtis rapinio vít 
rie 4c . die noctuqʒ inhiant vt bona tem 
poꝛalia cumulét fiijs in ſuaꝝ ⁊ Med 
dicium alaꝝ quí ideo «fe « filioe edire có 
p:obantur cum fecum in interitũ femptte 
num etiá filios trabantficut )fce.o.cfert 
prum eft £ffraym q ercfcene interpꝛetul 
deducet ad inrerfectioné filiog.penfét etü 
impie matres ⁊ceteri quilibet qut ptoli 
berandie caris fuio oia demonũ ludit 





De modifica amoxío! prímifmo 44. 


t Pteutationeo persgunt:penfent etiã pa 
rentes quomo filios « filiae diligant qui 
pꝛo tempoꝛali gloꝛia veloelectatione car 
nali coniugio iungunt raptoribus vel vfu 
ràrjo. aret igitur ꝙ quicunq; optat bo 
na rempo:alia aut co:pezalia primis fuis 
contra anime vcl coꝛpoꝛis eoꝛũ ſalutem fi 
eos diligit ficut feipfum.i.eo recto o:dine 
e lancto E Zertio debet bomo oiligere p 
xunum fuum oꝛdine oirectiente 4 oc trí 
pliarer. ¶ Pꝛimo ad finem ocbitü.i. ad 
feliciratem cum viligendo.&m plhm.tertó 
thopicoꝛũ « primo erbi. £mnie bomo na 
turaliter apperit felicitatem : ficut igitur 
volume vit4j eternã pꝛo nobi fic alios 
diligere ocbemus vr babeant vitem eter 
nam nullum crcludende « boc oiligerc é 
pꝛoximũ ficut feipfum vroictum eft ſupꝛa 
fermoc. 42.circa firem quod cófirmat pto 
fp.oc pe.ota.c proide oí.piíii ſicut nos 
p:orimoenoftros diligimus:quando ad 
bonos mosca « ad eternã vitam confequé 
dam ficur nobis eoꝛum ſaluti conſulimus. 
quando noe in eoꝛũ peccatis ac periculis 
cogitamus « ficut nobis ſubueniri optare 
mue ira et fabuemimus.aut fi facultao de 
fucrit voluntatem fübueniendi tenemus. 
Quap:opter cariffime tota oilectione fara 
Ge vt bonü quod tibi conferre iuo vella 
pꝛoximo.hec ibi. Sccüdo ocber bomo 
pꝛoximũ (aum diligere oꝛdine directionis 
nullum malũ ei appetendo:ſed eundeʒ bo 
num quod ſidimet ei oprando.vnde Zug. 
inli.oe vita xpiaua oi. Quid (ir pꝛoxumũ 
tandi feipfum oiligere:vt quantum poſſu 
mus explicemus:qᷓ;qᷓ; ipſius caufe expofi 
tio alio locobꝛeuiter diſerat cum dicitur. 
Quod tibi non uio alij ne fecerío dominꝰ 
quoq; ⁊ faluator nofter dicit. Omnia que 
vultis vt faciant vobis homines « vos fa 
cite ille ſimiliter. Nemo enim cft qui ma 
lum fibiopter ab alio fieri.ille ergo pꝛoxi 
mũſuum tandi feipfum oiligit qui et non 
aliquid mali quod ncc fibi vult fieri:ſed fi 


quid boní pꝛout ipfe ab omnibus percipe 
optat ⁊ confcqui libérer imptitu: lec ille, 
4 Zcrtio 03 homo oiligerc pꝛoximũ ſuuʒ 
oꝛdine oirectióio peccata « vítia cius odi 
endo:quia vc dicit Aug.in li.oe vera inno 
centia.c.ꝛ. Sic diligendi (ant bomínce vt 
oum uon oiligant erroxce : quia aliud é 
amarc qpfacti funt aliud € odiſſe quod fa 
ciunt.hẽc ille. £rideo quilibʒ tenct ad coz 
rectionem fraternam:qnia. Aifbar.i8. p:ecí 
pit dñs.Si peccauerit in te.f.t.u.4.c.e iter 
Tc. a ipfumfolum füp quibue verbis oicit 
tbo.fa fe.q.55.ar.2.£gutod ómiffio frater 
necaritatie aliquando é meritoua.altquá 
do cft peccatum veniale; aliquádo é moz 
tale:que bꝛeuitatis gratia pertranfeo quo 
niam in volumine:de p:eceptio in ſermõe 
oc taciturnitate oe boc abunde diximus. 
Er fufficiant pꝛo parte fecunda buius 
ſermonis. 

€ bare tertia huius ſermonis iti quas 
elaratür ꝙ oe perfectione confilij é ut bó 
oiligat p:orimum ſuum erceffiuc. 
TIC Ertio pꝛincipaliter pulcb:e viden 
J A.X dum é qualiter bomo non oe pꝛe 
cepti neceffitate fed cófilij perfectione oe 
bet pꝛoximũ diligere exceſſiue. Et boc tri 
pliciter. CPꝛimo ponendo ſubſtantiam 
tempo:alé qr Secundo laboꝛem virilem. 
¶ Tertio vitá coꝛpoꝛaleʒ. C Pꝛimo qui 
dem ponendo ⁊ cõtemnendo ſubſtantiam 
tempoꝛalẽ ppter pꝛoximũ ſuũ pꝛopinquũ 
vel extraneũ amicum finc inimicũ graduſ 
perfectionis eſt. vnde dominus Mat.i⸗. 
Si uis perfectus eſſe.u.⁊.u.o.q̃h.⁊.d.p.⁊ꝛ 
ſequere me. Et cant.s.ſi dederit bomo om 
nem ſenſum domus ſue pꝛo dilectione qua 
fi nibil ocfpicict eam.vndeoe tali inquit 
p:oplia ollcrft dedit pau.tu.e.m.in fecu 


lũ.ſad idẽ quoqs ptínere vf ſippter dei ⁊ 
pximi dilectionẽ nó rccufat damnũ pan ĩ 
exterioꝛibus bonie . £r huius cómendat 
apo.ad beb:.10.o.rapiná bonoꝛũ.u.cũ gau 
dío füfcepiftie £r puer.ia.c. habetur. Qui 
uj 














Feriaſexta poft tertitoiiic in quadrageftuta 


negligit damnũ pptér amicum íuftue eft. 
ergo fi pp inümici.zc, q Secundo ppter 
amoꝛem pꝛoximi ſuſtinere ac affumere la 
bo:em virilem gradue pfecte caritatío €. 
boc cft feruire v; pauperibus infirmis 4i 
carceratio 4 p quoqs alio laboꝛare vt eff 
Tn exercitio predicationie fiue cófeffionie 
inſudare. EMague quidem pfectienie ẽ ex 
caritate ſuſtinere coꝛpoꝛales laboꝛes pꝛo 
neceſſttate coꝛpoꝛũ pꝛoximoꝛũ.ſed multo 
pfectius eft pꝛo corum animarũ ſalute in 
ĩudare idem eft fi quie amoꝛe dei vel pꝛo 
ximi pſecutiones tribulatões ⁊ infamias 
perferre nórecufat.vnde Zipo.a.tbi. £o la 
bo:o inquit vfqs ad vicula quafi rale ope 
rano fj verbum oei nó eft alligatum ideo 
omnia fuftineo ppter ellectoe vt « tpfi fa 
lutem cófequantur . ¶Zertio auté trade 
re vitam coꝛpoꝛalẽ p:o falute animí pꝛoxi 
mi gradus é perfecte canitatio eft 2 vlric 
que oilectio nó pót íntelligi teſte domino 
quí Jo.is.dicit maioꝛem bác oilectioné ne 
mo babet vt animá fuam ponat quíe.p.a. 
CEt inb perfectio oilectionío conſumat. 
p:opterea ſumus 2 perfectuo amato: dñs 
Jeſuo vt huius cõſumate caritatie nobis 
cxemplum daret in cruce moꝛi ẽ dignatꝰ 
pꝛo nobie peccatoꝛibus ab eterna liberan 
die moꝛte. CSecl notãter aduertendũ é 
tp ouoad animã pertinere dicunt᷑ vnus fe 
cundi ꝙ viutficatur a deo aliud fm q ví 
uificat coꝛpus.¶ Pꝛimo quidem mó ani 
maáponere p: fratríbue inquantũ viuifi 
eatur a oco bomo nequaqᷓ; oebet tantum 
nempe quífqs anime vitam amat quantus 
ipmoeum amat plue euim qfas tenet oe 
um oiligere d$ poximü non ocb; quie er 
go vtpiorimiü falueranimá ſuam oarnaf 
imo po roto müdo faluando n6 03 bomo 
velle fuftiuere octrimentü anime füe.vnó 
bio Bibat.r6. £auid prodeft bomini fi vni 
verfum mundũ 'ueref anime verofüe oc 
trimentum patiat. C Secũdo aür inquan 
tũ anima confiderat &m op viuificat co:p? 


Li 


^ ft pꝛincipiũ vite bumane ptoolectiór 

pꝛoximi animã ponere vltra extremtaté 

neceffitatío oc qua ſupeꝛius dictũeſt ad p. 

fectionem confilij hertinet non preceptut 

de boca.coz isi exempli (e ponit apo di. 

£go libentiffime impendari 4 (ép impen 

dar ipfe p:o animabus veftrío. vbi glodn 
quit. Perfecta caritae eft vbi quis lihen 
ter paratue fit etiaʒ pꝛo fribue moꝛi:que 
omnia cófirmat Aug. ſup 3jo.fcrmone 4r, 
oi fuper illud in boc cognofcent.o.q oif 
puli.m.e.ſi.d.h.a.tanqᷓ; diceret alía mme 
ra mea babent vobifci ét non meí nonfy 
lum naturávitam fenfü idem a cam faluré 
que hominibus peccatoxibufqs cõmunis ẽ 
verũ etiam linguas ſacramentapphetian 
fcientíá fidem diſtributionem rerũ füaruy 
pauperibue « traditionem co:poiefütyt 
ardeant:fed quoniam q caritatem nonbá 
bent vt tĩtinabula 2crepantnibil (üt nibil 
illie pdeft non.ergo in illie d$uie bonís 
muneribue meis que babere poffüt etiay 
non oifcipuli meí:fed in boc cognoſcẽt on 
neo ꝙ diſcipuli met eſtis fi oilectiongba 
bueritío inuicẽ.O fponfa difti pulcra in 
ter mulíeree.o ocalbata afcendene a indi 
bene fup fratuellẽ tuũ quoniam ei? lumi 
ne illuftrarío vt candeae eius adiutoso 
fulciris ne cadae o 4$ bene tibi cantat in 
illo cãticoꝛũ canttco velut epitalamío tuot 
quia caritas inoclítije tute ipfa non com 
perdit cum impijs animam tuam ipfa oi 

fcernit caufam tuam « ficut mozo valídaé 
⁊ in delitijs tuis eft.bec ille . ligatus. 

igitur fratꝛes modovebito ⁊ oꝛdine domi 

num noftrum Jeſum chꝛiſtum mutando 
qui gloꝛioſus cum eterno patre ⁊ fpiritu 

ſancto viuit ín fecula ſeculoꝛum. Amen 


¶ Sabbato pofttertiáonicam in quadu 
geſſima de repiobatione inceſtus «puni 
tione adulterij Sermo.as. 





| 
| 


| * uo cord 


^9? epe m] omi. 


Té: meeſtus zpunttíóe adultérij fmo.44. 


⸗ Nlege Biboyfcinida 


uir nobis huiuſmõi Ta 
i pidare. Scribunt᷑ bec 
verba 30.8.1 in euage 
lio occurrentis ferie. 
Poſtqᷓ; fratꝛes in xpo 
cariſſimi diebus ſupio 
ribne o? caritate primi abüde verba feci 
mue opere pa ouximue oc vitije butuf 
modi caritati ↄtrarijs aliqua delibaf carí 
tas.nvera primi e naturali inclinatione 
indita pfuadet vt ea primio faciam? que 
nobie fici volumus.tca fi faciamue que 
nobío inferri recufamue : (5 cótra banc ca 
ritatem fcipue miitát bec vitía inceſtus 
facrilegia adulteria oc qoue multa in li.ð 
peccatis diximus:ſed oe eoꝛũ punitione 4 
rep:obatione ferc niloiLoictü cft. fi igit 
in boc opercoe virtutibus ⁊ repiobatióc 
vitioꝛũↄtrarioꝛũ piincipalt tractare. ínté 
dimus m ſabbato pũti vbi hẽtur exéplu; 
de muliere adultera quã duxerũt ſcribe ⁊ 
phariſei ad oim nfuj oí. In lege. AB. c. 
rco igit cõſiderationes oc reptobatóe i 
ceſtꝰa adulrerij punitiõe faciemꝰ ¶ Pꝛia 
q̃rũ dicet inceſtus diſſuaſio. Scða ſacri 
lcgi fugatio. CTertia autem adulterij 
punitio, 
¶ Pars pꝛima huius ſermonis in qua 6 
claratur qũo inceſtus repꝛobatur « diſſua 
derur.rónc.aucro:itate.« e xemplo. 
Rimo dico ꝙ tria ſunt q maxie vt 
Atũ inceſtus diſſuadent. vʒ. Ratioci 
nitas.auctoꝛitas ⁊ exẽplaritas. Pꝛio oif 
ſuadʒ boc vitiũ. Rõcinitas.i.rõ multiplex 
atreo tiii in pũti dicemꝰreliquas omittẽ 
xima ró ẽ fm tbo.fa fe.q.1s. ar.9. 
Qi naturalk bó05 quandã honoꝛificẽtiã pa 
rentibus « p ↄñs alijo cófanguineis q ex 
eiſdẽ parétibue 9 ppiuquo oꝛiginẽ trabüt 
in tm̃ ꝙ apud antiquo vt narrãt hiſtoꝛici 
nó licebat fllii cũ pfe balncari:ne fe inuicẽ 
nudos viderét manifeftü ár ẽ in actib? ve. 
nereis cofiftere quádá rurpirudiné bonos 





ficẽtie cótraríá.vfi hoĩes verecũdank. Et i6 
cõgruũ ẽ qp cõiunctio venerea fiat intcr ey 
traneao pſonas.⁊ butue cá vr expꝛimi.le 
uii. vbi of mf tua ẽ nõ reucllabie rurpí 
tudinẽ eiuo. idcm poftea ſcquit᷑ in alijs. 
¶ Scða ró eft q: pfonao. cóttictae fangui 
nc neceffe é adinuicé fimul cõuerſari.vñ fi 
talee nó ꝓhiberenta venerca voluptate fi 
mul mifcenda nimía opo:tunítae homini 
buo darel exercende libidinio. vii ille pfo 
ne in lege veteri vident ploibite : quae oj 
in fimul cõmoꝛari.CTertia rõẽ fm Ari. 
ín quarto poly.q: ci bá cófanguineao dili 
gat naturalr.Si ralibue adlereret amot 
geſt ex comiftione venerea fieret nimius 
$rdo: amoio.2 maximũ libidiniſincẽtiuũ 
qð caftitati repugnat. quis inceftuo of 
quafi nó caftuo « dliberfpée luxurie coꝛrũ 
pat caftitaté tfi p antomafiam of inceſtus 
inter cõiũctas a cófanguineao pfonao : qꝛ 
maioꝛ coꝛruptella é caftitatio tu5 pp. opo: 
tunitatẽ ad laſciuiã ex frequétifrequenra 
tione tá pp nimiũ ardo:3 amoꝛis.⁊ fic p; 
pila otffüatio. qr Scdo diſſuadz oc viti 
auctoꝛitas. ¶ Pꝛio ue.te.leui.g. Omnis 
hõ ad ꝓximã ſanguinis ſui non accedet vt 
reuellet rurpitudiné eius. Item oeu.25.0f 
nó accipiet bó vxoꝛeʒ patris fui nec reuel 
labit operimentü eius. Itẽ c;ec.a2.0f Sce 
lueoperatifünr in mcdio tui verecunda 
patrie diſcoperuerũt ín te imunditiá men 
ſtruate bumiliauerürin te vnufquifqs in 
vxoꝛẽ primi ſui operatue ẽ abhominatio 
nem ⁊ ſocer nurũ fuam polluit nefarie fra 
ter fo:o:em fuá filiam prie oppꝛeſſit in te 
^ ſequit congregabo voe 4 ſuccendam ín 
ignem furoꝛis mei ⁊ cõflabimini ín medio 
ciue ficut conflat argentuʒ in medio foꝛna 
cie. q- Secundo diſſuadet auctoutae no, 
te. Nam jo.bap.tifi exhoꝛruit boc ſcelus 
vt ſolum oe boc repꝛehenderet herodem 
l5 qᷓ; pluribus alijs effet inuolutus vñ of, 
Ba.s.c.no licet tibi babere vxoꝛẽ fris 
tui ppter boc retruſus eft ít carcerem 
ug 























Sabbato poft tertiã dñicam in quadarg(ima. 


^ decapitatus. item EMat.7.dicitur. Noli 
tc (auctum vare canibus.i. inceſtuoſis nec 
margaritao ſpgeꝛe ante poꝛcos.i.inceſtuo 
foo q:.ficaneo poꝛci fi cauent cõſanguini 
tatem.iteʒ pauluspꝛie ad cots.oicit, Om 
nino auditur inter uoo foꝛicatio.⁊ tal foꝛ 
^ mícatio qualie nec inter gentes ita vt vxo 
renipatrio fui aliquis babeat 4 voe infla 
tieftie c non magis luctũ babuifti vr rol 
laturoe medio veſtri qui boc opu fecit. 
£go qui abfene coꝛpoꝛe pñs auteʒ fpiritu 
fam iudicaui vt pᷣens eum qui ficopcera 
tueeft in nomine... Jeſu xpi congrega 
tie vobis ain eo ſpiritu.⁊ in virtuté. o.n. 
J.chꝛiſti tradere huiuſmodi fatl»ane in in 
teritum carnis vt ſpũs faluuoficret.becil 
le.£cce quomõ Apo.excõmunicauit quen 
dam qui abutebatur nouercaſua.⁊ traditꝰ 
eſt in poteſtatem ſathane:vt ſiccrudeliter 
vexarct aoyabolo in coꝛpoꝛe ſicut vexaba 
tur (aníma.q Zero diſſuadet boc vitiũ 
auctoꝛitas iurio canonici. vr pj.52.4.7.c. fi 
quis viduam.7.c.concubuifti. £x occreto 
jacbaríe ꝓpterea.⁊ ʒe.q.ʒ.c.Si quio cum 
matreet.c.fi vero ⁊.c. Nec eá vbi aít Bre. 
ad fclicemepifcopü.IHeceam quá aliquis 
£x pꝛopꝛia confanguínitate babuit coniu 
gem oucere vlli chꝛiſtianoꝛum licebit : qz 
inceftuofüo eft talis ceítue ⁊ abhominabi 
lieoco « cüctie bominib?.bec ibi. CTer 
tio diſſuadet loc vitiü triplex exemplari 
tao.q Pꝛimũ eſt exempiũm mofaicum, 
nam Beñ. 49.cum Jacob benediceret fili 
os ſuos Ruben. pumogenitus poſtponi 
tur ⁊ dedit ei pꝛo benedictione maledictõ 
nem:quia vt dicitur geñ. ze. Concubuit cũ 
bala concubína patrio fui dicẽs:quia aſcẽ 
difti cubile patrie tut ⁊ maculaſti ſtratuʒ 
ciue ac.£t Jõ ocutro.27.oícitur Aaledi 
ctus qui doꝛmit cum ſoꝛoꝛe ſua filia patriſ 
ſui fiuc matris füe.t dicet omnis populus 
Amen maledictus qui doꝛmit cum ux.pa 
trío ſui.⁊ reuellat operimẽtum lectuli ei? 
Et.d.o.pplo.amen. Moaledictꝰ qui doꝛmit 


cũ ſocru ſua ⁊ dicet omnis populus amt 
Et nota ꝙ ſicut leuite pꝛonunciabãt male. 
dictiones ⁊ populus reſpondebat amar, 
Ita erit ín tudicio chꝛiſtus ⁊ apoſſolipꝛo 
ferent ſentẽtias 4 alij confirmab(üit.z c 
cundumeremplum eft byfto:icum.IBam 
quía Zmon filiuo dauid co:rupit tbamar 
foxo:em fuam occifüs ẽ ab abfaloue fratre 
eiue vi patet fecundi "ffe 5. fiui ctia ab 
falon polt expulfionc; patrio oauid oe re 
gno confilio acbitopbel ingreſſus ad con 
cubinae patris füi fceundi re26 tandem 
iudicio ocí ſuſpenſus ad quercum lanceíe 
eft confoffüo 4 moꝛtuus 4 ille cuius confi 
lio egerat feipfum itgulauit.vr pateta. 
"ffc .18. t. 47.01. $.ncceffe vude dauid pa 
ſtea fleuit moꝛtem abfalonie fecundi ffe; 
18.4.19. £t.25.0.5.c.£ànio ⁊ cnim.qz Zertiũ 
exemplum diſſuadens hoe fcelue cft poly 
tícum.IBarrat cnim Egeſipus libto fcm 
do de cladibue iudeozum 4 fcelaftica bí 
fto .ti.oc redditu Jeſu ab egipto . Quod 
Archelaus iu contumeliay generio ſuite 
pudiauit filíam fratris ſui vxoxem quam 
pater Herodes afcalonita ei ocderat.cou 
xit filiam regie capadocum vxo:em lle 
xandri fratrío fui que ín fomnio wa cft 
videre Alexandrum pziue virum (wp oí 
centem ſibi. Hon fatio fuerat tib poftme 
libítum matrimonium « hoc dicebat:quia 
€o moꝛtuo nupferat regilíbíe 4 etiam at 
chelao.⁊ addidit Zlleyander. Zu autẽrur 
ſus verſa es ad penateo meos fratri meo 
impudenter eo coniuncta. Ze ergolietí 
uitam recuperabo vt fcilicet mecuy mane 
as in inferno:que expofiro fomno uirp 
biduum faperuixit «cum eo fepulta efti 
inferno. fic patet paro. pꝛima huius fer 
monis. 
¶ Pars fecunda huius ſermonis inqua 
declaratur qj vitium ſacrilegij maximeẽ 
fugiendum triplici ranonc. 

Ecundo piincipaliteroico qpmati 

me vitium ſacrilegij aria fuget by 








Berepꝛoba .ince. a ptnt.adul.fmo 45. 


tantur foifponfatio dinina. Poteſtas vo 
minica.Et ſeruitus angelica. Paese 
— dico quod monet fugere facrilegiii 

ft opue carnale cuʒ perfoute diuino cul 
tui manapatieoicitur oifponfario:quia ta 
lce funt ſponſe dei vc ſatis dictuʒ eft in vo 
lumine de peccatte fc onfideret ergo vnuf 
quiſq; ds graue « bo:rendum fit cum talí 
buo coͤmiſceri. C Pꝛimo quia qut peccat 
cum buiufimodi anathema effictcur cá ip. 
fe tint confecrate 4 epifcopt quí. moníalee 
conſecrant folent excómunmcarefollicitan 
Tc cao. vnde multum eft contempto: dei 
⁊ ſententie p:elatt qui cum cio petcat.bine 
eſt q ſecundũ canones raleo per excómu 
hicationem veloepofitionem oebent a có 
fo:tto fidelium ſeparari.vnde.27.q. i.c. Si 
quie epifcopus dicitur.ſi quie epiſcopus 
pꝛeſbiter oyaconue aut fübdiacon? aut le 
€tot aut pe.aur boftiartue eum muliere 
fauctificara oco mechatus fuerit oepona 
tur:quia (ponfam chꝛiſti corrupit . fi vero 
laicus excómuncetur.becibt.Secundum 
vero lcgeo ocbeur occidi « bona eoꝛũ con 
fifcari in auté.oc fan.epi.m fine cft ley ca 
19mj3t4.7.4.L.c C1 quio rapuerit. in qui. 
bufdam autem orozefibue per concilia fi 
nod ilia ſuat tales ipfo facto excómunica 
ti Barra ecías valerius in primo libto ep 
quedam dedicatacuʒ alije virginibus ad 
feraaadam caftirarem oec vefte :quía rep 
ta eft in ſtupꝛo:e fi gentiles ebat pues 
cta eſt. CSecundo grauiſſimum cft cum 
talibus peccare:quiã furtuʒ comittit᷑ vſur 
pans rem alicnam inuito oomíno, 2 quia 
mon accedit per hoſtium.ſchꝛiſtuʒ vel pꝛe 
latum ſed contra eoꝛum voluntatem Jo. 
x.aſcendit aliunde 2 Ille far eft ⁊ latro. 
Nmertra oc conſanguinitate ⁊ affinita 
te.c.cum eoe m cle.pꝛecipit eccleſia pꝛela 
tío ꝙ fi quis cũ monialibue vel clericis üt 
ſacris oxdíaibue conttitutío matrimonia 
toutraterint debent ipᷣos exxõmunicaxos 
publicare de quarum monialium foꝛnica 


tione cum clericis vel laicis diffuſe habek 
27.q.i.c. Siĩ qua monadoo:i ⁊.c.eos autẽ ⁊ 
quafiper toram illam queſtionem.⁊.8.q. 
2.c diffiniumus.⁊.c.in decima. ¶ Tertio 
quía eft inceftuo enoꝛmis ⁊ grandis iniu 
ria ⁊ contumelia facta patrícclefticui ma 
trimoniali é conumera quod non fine gra 
vi pena tranfibit folet eni oicíq» coꝛrupto 
reo monialium nifi penítuerint ftti a oía 
bolo eccídi contingit . vnde quídam oxcit 
Arreptus moꝛitur monacba quicunqʒ po 
tirur.Ét hoc legit in filio pꝛefecti qui cum 
vellet attingere virginem facram agucté 
a dyabolo fuffocatue eft , vnde IBicrony. 
contra iouinianũ inqui viꝛgines que poft 
confeciationem ſuam nupferüt nó rà adul 
tere fünt qᷓ; inceftuofe. « iterum vouenti 
bite virginitatem non (olünubere:fed vel 
le nubere damnabile eſt.hec ille. Ham in 
voto caftítatie.quod folemmyatur in pꝛo 
fectione alicui? religionis nullo modo po 
teft oifpenfare:quia Eccl.ꝛo.dicitur. Om 
nio ponderatio nou cft digna anime cóti 
nentis. extra oe ftatu.to.c. cum ad mo 
nafterium in fine dicitur. abbom:natio ꝓ 
puetatis ficut ét euftodía caſtitatis adco 
anexa eft regule monacbali vt contra cag 
nec ſũmus pótífcy poffit idulgcrc.hecibi. 
¶ Secundum qp bostatur fugere facrile 
gium oicitur potcftae oominiea quam f. 
babet quilibet facerdos. f.conficiédi coꝛpꝰ 
chꝛiſti idco fi (acerdoteo non catte viu^t 
facrilegiuy comittunt grauiſſimũ. ¶ Pꝛi 
moquiaimpugnant prop:ijo ftipédijo de 
um.vnde 3ferc.s.c.farurautcoo 2 mechati 
ſunt ⁊ in oomo meretricio luxuriabantur: 
faciuntenm vt Judas p:odito: qui cótra 
dominũ ſuum leuauit calcandũ furando ð 
bonis ſuis fic ^ ipfi veſtiunt zpafcüt mere 
trícce oe eie que pauperibus ſubtꝛahunt. 
vnde Grego.omel.i7 dicit plerunqs qp eff 
grauius facerdotes qui bare pꝛopua oe 
buerant etíam ahena dirripiunt.Naʒ per 

luxuriam perdür fe animas yʒ. ſuas bona 

u üj 














Sabbato ffoft ofíic tertia (n quadragefima 


tempoalia z eterna.vnde cótinentía dici 
tur quía eft canjj cingulũ renes cingens: 
Quo retinentur omnia que babentur in fi 
nu quo dirrupto omnia cadunt ⁊ ámitrun 
tur. vnde $3.24.filia maris non eft cingu 
lum vltra viri luxuria enim clericoꝛuʒ fa 
mam tollít:quía ficut cum caftírate quati 
lilium redolent tellit bona tempe:alía:q: 
concubine fnt quafi fanguifuge nyaboli 
que omnia bona tempoꝛalia eie fügunt 4 
poftimoduj a fe abiciunt ficut fecit oalida 
Syanfom:que poftá ſubtraxit ei capillos 
abiecit afe non curane oc co Judic io. fic 
concubine poftás fübtraxerit homini bóa 
tempo:aliaa fe abicitmt.qr Secundo quia 
facerdotes ocbét mundare populum. « ió 
mundi ocbét effe vr poffiir populum mũ 
dare.vnde fBrego.oicit. funda debʒz eẽ 
manuo que aliciae ſoꝛdes nititur abluer̃. 
vide leut,.oicirur mundati fünt facerdo 
tco t mundaucrunt populum.quia vt dici 
tur £ccl.is.£fb imundo quid mandabitur 
quafi oicar nullus. £t tdeo fcóí paralípo. 
4 dicitur ſacerdotes lauabantur ín mari 
ſpenitentie vt mundati ceteros poſſent 
mundarc.qr Pꝛeterea ipfi tenentur oꝛar 
p: populo ⁊ deum placare:vtbabef Joel 
pimo.c. plangite facerdoteo vlullate mí 
niftri altario. Et Soel-rertio.c, ínter vefti 
bulum «al.pl.fac.tmi.o.of.p.d.parcc popu 
lo tuo.vnde greg.omel. fecunda fup £e. 
inquit noo qui ex oblationibue fidelium 
viumus quae illi pꝛo peccatis ſuis obtu 
lerunt fi comedumus ⁊ tacemus co:tij pꝛo 
culdubio peccata manducamꝰ penſate fra 
tres damnationis quante eſt ſine laboꝛe 
percipere mercedem laboꝛis quanti crimi 
vite cft pꝛecia peccatoꝛum accipeĩᷣ ⁊ nibil 2 
tra peccata differẽtie.hec ille fi autem lu 
xurioſe vixcrit ſacerdotes qui dicunt oct 
pꝛo populo magis exoꝛare eum uritant. 
vnde Greg.in paſtoꝛali dicit. Cum ie qui 
sd interpellandũ uititur diſplicet irati ant 
mus ad deterioꝛa puocat« Ger.dicit ve 


quí ín carne ambulatis:quia quí ín came 
ambulant oco placcre non poffünt t vele. 
placere pᷣlamũt. Tertio quia facerdotef 
frangunt votü quod eft anexum oꝛdintſa 
«ro quia ſacrilegium frãgit voti continen 
tíc quam oeo pomiferunt quapiopter nó 
eft mirandum fi hodiernis tẽpoꝛibus de 
ricos a laicie grauarividemue tribute 
gabellis que centra omnia iura exigunt: 
quia vbi pꝛius p bonam famam facti funt. 
exempti ab omnibiro alijopuniunt ppter 
facrilegia que fauctt pfeograuite: puni 
da effe ftaruezunt llam vt babcf.815í.c, 
pꝛeſbiteꝛ Saceꝛdos p:o foꝛnicatione od 
peniter decem annis ⁊duobus pꝛimis in 
pate ⁊ aqua alijs quinq; ſequemibuoteꝛĩ 
ebdomoda ín pane ⁊ aqua ⁊ in alijo etiam 
aliquam penitentiam facet .2 (utelligínn 
oe foznicatKone publica $m Hoſti. Ane ét 
multe pene fünt ftaturc oc quibue oictum 
eft ſupꝛa in aliofabbato oc punitione lur 
ríe in geneꝛali. CTeꝛtiuʒ quod boat fü 
gex ſacꝛilegium oicitu: ſeꝛuitus angelica, 
Nam quilibet nuniſtexꝛ fiuc ſeꝛuꝰ oct ꝛatio 
nt officij angelueoici£ peꝛ ſacꝛilegium igi 
tij talis vitupeꝛat miniſteꝛiũ füü. qox 
mo quia ꝛeligioſi fedant ⁊ maculant faciẽ 
ecclefie fponfe chꝛiſti. ⁊ quafi lutum in eg 
pꝛoiciunt quta nobilioꝛ peccclefie zeligío 
fo:i eft cetus ficut facieo cft nobilioꝛ ps 
coꝛpoꝛis oe quibus ꝛeligioſis poteftoict 
ipfa ecdefia illud 3job.so.ablominant me 
4 longe fugiunt a me.zfaciem meam cor 
fpuef non vezent. Excmpluz buius habel 
pfie.n . Fꝛanci.qui pꝛedicano coram ctt 
ca:dinalium 4 zeligioſoꝛum psopofüitiló 
ota oie confufio faciei mee cooperuit 
me.« oltendit clegante: quomó illt in qui 
bue debebat ꝛeluceꝛe occo: ecclefie veut 
mulieris in facie faerre ſuis fedis camit 
quinabant 4 abbomtnabilem bominibus 
reddebant. iuxta illud £3c22. £ ontenigé 
runt legc; mcá ⁊ polucrut ſanctuaria me. 
⁊ inter ſanctũ « pplanum babuerüt oifü 





(0 


De re pꝛo.inceſtus a punitióe adulterij ßmo.a5. 





tiãnullã.qꝛ in locis ſacris ⁊ adiunctis clau 
ſtris peccant. Secundo q: luxuꝛia facit 
oc homme ꝛeligioſo qui cft tanjs angelus 
dy 3bolum.vita enm religiofa angelica eft 
non natura:fed gr̃a vnde IDierony.ad £u 
flach profecto in carne pieter carne; viue 
Tc non terrena fed ce.u.é. Ham bonuo rc 
ligioſus angeloꝛũ officium peragit :quod 
eft Icacf cantare afiftcr « miniftrarc oco. 
Nam firclig oſus eft luxurioſus é familie 
dyabolo qui fepe facit fe in cubum,« cubit 
m multeribue tranffiguráe fe in diuer 
fao malicrum formas « bom, der 
fio qut: per Doc peccatũ religioſus frágit 
vorum fuum « fit apoftataoimirtendo có 
tinentiam magis d$ oimirrendo habitum 
que eſt magis ſubitantial oꝛdini:quia ba 
bitus non facit monachũ: fcd vira rcligio 
ſa dicit Cle.aij extra de regularibus u.c. 
poꝛrectum. Et in.c.ex parte tua, vnde pꝛo 
ucr.6 of Zlpoftatauit inutilis oꝛe puerfo 
butc ẽ in ꝓgenie ſua pditio « fubito cótcr 
rerc£nec babcbit vitra medicinam. jnutí 
lis eim of o: omnta bona opcra fua red 
dit inutilia aufferendoocorcgnum poffcf 
fioncm:quam fibi oederat iuxta po. £u 
poſſediſti reneo meos. ¶ Pꝛeterea boc 
peccatü eft occiſio multax animarum que 
fünt ibi qꝛ occidir ammã ſuam ⁊ alioꝛũ reli 
gioſorũ ib: exiſtentiũ « piro illius pfone 
Cum qua peccat ⁊ eoꝛũ qui funr intermedij 
to? quoa debent coxitgere nó coꝛigunt.⁊ 
coꝛũ qui eremplo malo infitiunt mouent᷑. 
magie fccul arco exéplo vniꝰ religioſi d$ 
c.alioxum.£r tdeo vr ois (acrilegij occafio 
tollaf ab ecclefiaimftirurü eft ne monachi 
querant cõpr̃nitate s ⁊ ne acceptent.m.q. 
2.c. peruenit of. peruenit ad nos o in mo 
naftcrio ruo paffim mulierceafceudant 4 
ty grauis é monacbov tuoe fibi compa 
trea facef a ex hoc in cautã cũ eis cõꝛoneʒ 
babere. Ne igif bac occafione bumam ge 
neris tnimicue ſua coo ꝙ abfic calliditate 
decipiat.ioõ huiuſmodi cc pꝛeceptaſcire có 


monemuo vt seas mulieres (n tuo mora 
ſterio ocincepo qualibet occafióe ꝑpmittas 
afcendeze neqs mõachos tuos fibi cómfce 
facere. HMam fi hoc denuo quocũqʒ modo 
ad aures noftrae puenertt fic re ſcueriſſi 
me vineni noucris fübdendíi: vr emenda 
tionis tue qualitate ceteri finc oubto coꝛꝛi 
gant. hec ibi. Ex quo pz ꝙ religioſoꝛũ p:e 
lati non poffunt oarc licentiã ete vr fiant. 
cõpr̃eo de ↄſc.di.4.c. Nõ ly abbati vcl mo 
nachis oc baptiſmo ſuſcipere flliolos nec 
cõmr̃es habere.Et.c.monaclo fibi cépreo 
cõmres ve non faciant nec oſculent ſemi 
nae.becibí .ifta aüt ſunt pᷣcepta negatiua 
que nó rccipiunt oífpenfationé cü obligét 
femp 4 ad (cmp nifi calce cffent pmotí ad 
eura animar similiter ſtatuit eccleſia ne 
clerici babitent cũ mulieribus neq; mulie 
rco in oomo clericos mfi ĩ ftricro gradu 
cófanguiniratio vt fi poſſit vlla ori ſuſpi 
tio vr ge. di.c. In oibuo.2.7.9.t.c.illd 2.12. 
q..cvobis oc religioſis etia; habet᷑.a.q. 
2.c. In decima.vbi of circa monachos tal 
cautcla ferucfer remoti a familiaritate ea 
rum.fmonacbay.ncc vſqʒ ad. veftibulum 
babeanr accedendi familiare pmſſum fcd 
neqs abbaré vel eum qui pficif cxtra cam 
que p:ecft loqui virgunbus xpi aliad qðᷣ 
adminiftrarioné cay ptinct licebít nec cug 
ea ſola que peft frequéter eũ log o5: ſub 
teſtimomo oua vcl triũſoꝛox ita vt rara 
fir acceffio 4 bꝛeuis oio locutio.hec ibi.Et 
1ó pene m oib? dyoceſibꝰẽ fnía excõicatõiſ 
lara otra ingredicteo móafterta. mõialiũ 
finc cã neceſſitatis c?cüqs códitionío fint i 
quá ér incurrüripe moniales fi pmittunt 
intrare ingrediétee ármóafteria (cé clare 
a fci dñici ipo fcó meurrüt excótcatóc; pa 
palé ab ca fol? papa abfolutt I qrab eo ſpe 
cialẽ I licentiã. Nã monafteríaq nó fc ab. 
b?mói familtarirarib? nó cuftediuntámit 
tt famã.⁊ caftírae ñ Puat accedunt ad ca 
mulieres cũ vanitatibꝰ ibi loquũt oc viꝛis 
oe mẽimonijs ⁊ multa aliaque non licent 
y iij 





Sabbato poft tertiã dũicam (n quadargſima 


⁊ ibi etii aliqũ trípudiant quc omnía fmt 
incitamenta luxurie JC aucte igit voo fra 
tree ⁊ ſoꝛoꝛes ab huiuſmodi iniquitate .. 
Et ſufficiat pꝛo parte ſecũda pꝛincipali. 
€ Pars tertia huius fermonis i qua de 
claratur qũo adulteriũ grauiter punitur 
omuilege. 
T Értío pꝛincipaliter qꝛ euangelium 
bodiernü loquitur oc lapidatione 
adultere.ð punitiõe adulterij bzeuiter ali 
qua videbimus .Siendii clt igi£ qp in tri 
plici lege ſtatutũ é adulteriü grauiter eé 
puniendũ.ſlege imperiali legc canonicali 
legc diuinali. ¶ Pꝛio punitur lege impe 
ríizliq: ꝓpter adulreriti pbarü perdit do 
té mulier. In auc.vrliceat marito.$. vero 
col. 8.2, C.oc repudije.Lofen(u.c.L. iubem? 
^ ff.foluto míi.Lnó c. Ad libitü. 203 vxoz 
adultera oibue bonis pꝛiuari nó obftante 
etrarta cófüetudine fimiliter. qui ey adul 
terio nat?eft nó eft capax bereditatio qiii 
vtbét.xj.q..c. Siluefter idignio brditas 
legibus auferatur ncc ete liceat beredi 
tatem capere vt.C.oc fidei comffis.l. vlti 
ma. taz puella dj fili? efficiũtur infames 
oi.só.in.c.Si gens. Pꝛeterea adulterium 
punitur pena capitio.ff.ad.l.iul.oc adul.l. 
lex a.l.Gꝛaccꝰ.al.Quãuis.⁊ꝛ i crimie adul 
terij víri font naagie puniédi d$ femie. ff. 
ad lc.iwl.oe adul.l. Julia.a.l.ſi vxo . 4 fic 
pilege imipertali adulterii grauiter. cffe 
punien. ¶ Secũdo pico q; grauiter punit 
lege canonicali. Nã clericus oe alterio có 
uictus deponitur.si.di.c. Si qe 4 facerdo 
tiadulteranti cum filia ſua fpirituali ppe 
tua pemtétia umponit.5o.q.1,c. i quie fa 
cerdos Pꝛeterea ecclia $3 antiquae regu 
lae imponit piam fcpté pꝛo adulterío.vt 
214.1.Cp:edicandi.£t ér alie penitétie im 
ponebátur fed bodie arbitrio coufeſſoꝛis 
penuérie imponéde relinquũtur.Eſt etiaʒ 
fiia excõicationis lara 2 adul.p finodaleo 
oc iure ár coi dsuíe non fint excoican ipfo 
facto quido di manifeſtũ « perfeuerano 








Punit ẽt adulteriũiure petendi debitun 
8b vxoꝛe itaꝙ nõ tenetur ei debitũ redde. 
re cum boccertitudinaliter nouit quin po 
tius ftatuit ecclia ꝙ fi eft in adulreriouo 
toꝛio perfeueranter nullo modo oj eired 
dere ocbitüqui inoceno eft ne vidcaturfo 
uere 4 fauere malo vii Ilotero.31.4.1.632í 
xit dñs.Cum vxo: carnem fuam tn aliant 
diuiſcrit ⁊ foꝛnicatione fe a mariro fepara 
uerit nonoebet teneri ne vtrunq;ʒ ſub ma 
ledicto faciat dicente ſcriptura qui tenet 
adulterã fatuus eft. ibi. £t dem mteli 
gituroc mulicre q9 oe viro.£t qui feruat 
fidcm caftitatíe pórperere diuoꝛtiũ nom 
€olabitare cũ fraugéti fidem.Et cõtraciꝰ 
voluntatẽ intrare monaſteriũ quáde adul 
terium eſt notoꝛiũ.vt notat 27.0... 249a 
toſa.Sʒ circa diuoꝛtiũeſt notan.ſm Ric. 
in. 4.01 .55.ar.t.q.1. Qð ſeparari virum ab 
vxoꝛe dupliciter poõt intelligi aut quanti 
ad vinculũ ⁊ fic won pót ſeparari pꝛopter 
adulteriũ aut qtũ ad thoꝝ ⁊ habitationẽ 
4 fic pót fieri ſeparatio in pena; frangẽtis 
fidem a fauo:em feruátie .Excipiuntur tfi 
7. cafus in quibuenó I5 viro pprer adul 
terii dimittere vxoꝛẽ. Pꝛimus eft fiipfe 
fuerit foꝛnicariꝰ vt Zugu. in libꝛo oc $mo 
ne domini in monte ʒꝛ.q.o.c.i.dicit. Nihil 
iniquius qᷓ; caufa foꝛnicatiõis dimittere 
vxoxé fi ipfe cóuíncitur foꝛnicarius ocam 
ret eni illud. n quo aliũ iudicas re ipfum 
códemnas eadem ením agis que iudicas, 
quapzopter quifqe foꝛnicationis cá vult 
abicere vxoꝛem.pꝛius ipfe fir a foꝛnicatio 
né purus. ¶ Secũdus é fi vro: vi oppuf 
fa fuerit.ʒꝛ.q.l.c. Ita ne ró cft quia vr dici 
tir. 34.0.1.c1 IRullo modo ad obpꝛopꝛij 
malc volũtatis trabat ad qðᷣ ↄditio nef 
fitatío extoꝛſit. ¶ Tertius € fi credebat 
maritum effe mostutij.54.0.2.c. f umrper 
bellicam. CQuartus é fi adulter fub fpe. 
cie mariti cognouit eam.ʒ4.q.a.c. Inlecũ 
4. £uintue fi marituo tradidit caz adul 
tran maxime in vitũ extra oc co q cog, 





—— 








De repio.inee t puni.adulterij Pm. 4. 


Aan.vx. ſu.c. Diſcretioneʒ qi tunc magie 
imputatur viro d$ vxxoꝛi.CSextus clt fi 
maritue poft adulterii cognouit cam rol 
lerauit eni ar füp:a.52.3.2.c (quie cuius 
rõ eſt quia crimen per reconaliationé oí 
miffam amplius obici nó debet nifi recidi 
uetur. CSeptimus é fi mrimonio ín iufi 
delitate vtriufas cótracto vir oedit vxozi 
libellũ repudij «vxo: altcri nupferit tunc 
eam tenet accipere fi vterqs cóuerfue fue 
rit ad ſidem.extra de diuoꝛtijs.c. Gaudea 
mus cuo ratio ẽ quia oane libellum qð 
eratuliarü 6m iudici oci interpꝛetatiue 
vidc£ tradere adulteran.qr Ziliqui cafum 
8.addunt f. fi vir pꝛebuerit c occafionem 
adulterandi nolens ci reddere debitũ.ꝛ7. 
Q2. tu alij tamé dicũt qp nó pp fi excufa 
retur $m glo. Ibidẽ. Notan.tñ 6m "IRic . 
bt füp:a.q.2. qo oimitrere vxo:é pp adul 
teriũ osdinatur ad co:rectioné adulrere . 
Aut ergo parata € fe co:rigere aut pbat 
incoꝛrigibilis p:efumit Si co:recra eſt nõ 
tencf eam dimittere q: qð mitioꝛimõ pót 
expiari p oclicto nó grauioꝛ é neceffe ipo 
m pena fi árverifilr. incoxrigibilie pꝛeſu 
mitur tunc credo qp cam dimittere renea 
tur nc vidcatur et cófentire , vnde £rifo. 
füper AMat.⁊ hẽtur. a Sicut crude 
lio.2,4.fen.oi.55.c 4.of ſic Sicut crudelis 
⁊ iniquꝰ eft q caſtam dimittit fic faluꝰa in 
iuſtus eft q retinet meretricẽ prone eni 
eft turpitudinis qui cclat crímen vxoꝛis. 
D ibi. Pꝛeſumitur át tunc incoꝛrigibilis 
aut quaudo ptinact aío fe coꝛrigere renuít 
aut quádo cmendationé pmíttene ex con 
füctudinc labitur. CSciendum tñ cft 6m 
Ric.vbi füp:a.q .5.p virüpp adulterium 
dimittere vxo:é onpliciter pót intelligi 
aut quo ad boy trfi aut quo ad tbo:um 2 
Cobabitationéfimul.q Pꝛimo modo pót 
eam dimittere vir pꝛopꝛio ar.ftatím cum 
fit adulteraffe ocbitü nó tenetur reddere 
erigenti nifi perecdefiáfuerit compulſus 
4tüc non pꝛeiudicaret ad diuoꝛtiũ peten 





dum fi nó renunciauerit (uri fuo tam 6m 
aliquos ecclianó debet pꝛecipere quouſq; 
cognouerit oe cá. Secũdo modo diſtin 
guuur qxaut matrimonũ eſt clamdeſtinũ 
abſq; teſtibus.⁊ tunc licite poteſt vxxoꝛem 
dimittere aut cõtractũ cft ui facie ecclefie 
vel coxá teſtibus:⁊ tunc nó finc tudicie ec 
cleſie. £t ficut vir pót feparari ab vxoꝛe 
adultera ita ecóuerfo jsuie adultcri mu 
lieris poriue a viro accuſetur ⁊ accufatio 
acceptetur.Et fic p; adulterium grauiter 
puniri iure canõicali.Certio adulteri 
grauiter punitur (ure diuinali.Nam leui. 
20.Si mecbatue quie fuerit cü vxoic pꝛo 
ximi ſui moꝛte moꝛiatur ⁊ mechatꝰ ⁊ adul 
tera.Et deutronomij.ꝛꝛ dicitur.Si doꝛmie 
rit vir cũ alterius vxoꝛe vterq; nosiárur 
⁊ adulter ⁊ adultera ⁊ aufferes mand de 
iſrael. Et iõ dauid pp adulteriũ a Hathan 
pphᷣa domini repꝛehẽditur fcói "fe . xj. 2 
iago.di.c.ponderet.⁊.c. Sacerdos.a.c.vt 
conſtitueretur.Et.a.q.7.x.Itẽ cũ ðð.Et oe 
pe.ot.2.c.81.eni ⁊.c. Si peccatũ.⁊ di.ʒ.c.dð 
€.toram ⁊.c. Ille rey a cõſimilibus dictum 
eft eni ei a nathan. Non recedet gladius 
ot domo tua ĩ ſempiternũ.Et qᷓ;uis dauid 
dominũdepꝛecareturdi. iſerere meide 
ue ⁊c̃.⁊ tranſtulerit dominꝰ peccatũ a per 
fona ſua puer tamẽ p adulteriũ cóceptue 
nulla p:ece euadere potuit fic adulteri I5 
in p:efentt euadár i futuro tfi penam etcr 
namnó effugient. vñ Sfcre.25.otatur.f£on 
trítum eft: co: meii in medio mei contre 
muerütoia offa mea factue ſum quafi vir 
€b:ius «quafi Dó madidue a vüro a facie 
oomini 4 a facie alioꝝ (anctog eiue quía 
adulterijo impleta eft tcrza.f) ille . Agite 
ergo penitentiã adulteri. quta pzouer .6. 
fcribitur.oe vobis. Zurpitudtné ⁊ obpꝛo 
bꝛiũ cõgregabit fibi ⁊ ignominiã ⁊ non de 
lebitur Nãlegit᷑ in tripartitabiftozia.li.8 
q ofuetudo fuit apud Romanos vt adul 
tcra conítigata íncluderetur ín pꝛoſtribu 
lo.⁊ ci aptabant campanao fibi oependcn 








Důlica quarta in quadragefima ĩn mane. 


teo. vt cm eogmofcerétur a lenonibus fo 
nua earum longcauditue turpem occafio 
nm indicaret ciuibus, Sed quid facietis 
a lulteri quãdo campane celefteo oꝛa.ſ.ſcõ 
ram 2 angelo bopallabunt ⁊ impꝛopera 
bunt vobte adulteria vr̃a.quãdo expone 
minilenonibus ifernalibue cruciandi in 
cófpectu omniũ bonoy « maloꝛũ. O quára 
cófufio effcr fi adultera repcrircrur (adul 
tcrio fed quáro tunc maio: erít quádo in 
conſpectu totius mundi apparebit. Ma 
gna eſt igitur pena adultcroz a qua nos 
libcretvirgo virgini ð matre virgine na 
tus dominus Jeſus rpo qui cum pfe 2 (.f, 
viuit ⁊ regnat in (cula fceulo:um.ztmen. 


¶ Dominica quarta in quadragefima in 
MWo mane.de repꝛobatione « deteſtatiõe adul. 
sr aerrationce auctozítatce 4 exempla 
— 
Jce ancillam ⁊ filum 
eius non enim crit be 
ree filius ancille cum 
e filio libere. Scribũtur 
bec verba ad gal.4 .c. 
4 ín cplà occurzentíe 
dominice. &lolene oe 
nuo fratrco typo. cbaviffimi ét aliqua alía 
adocteftationé adulterij deſcribere menti 
mee occurzit quoddã dubiũ quíe. graui? 
pecet in adulterio vxo: vel marítue . Ad 
bocrefpon.fim Ri.in quarto.oí.5s.ar.p:o 
q.4.ꝙ mulicr adulterans magte cófundit 
viri qᷓ; vir mulierem q: adulterii mulie 
rio magie cõfundit matrimoniũ q: creat 
incertitudinẽ pzolio.Sínquantü tamẽ vir é 
recto: mulieris iurta illud coꝛ.pꝛime xj.c. 
vir é caput mulieris «maio: vſus ratiõio 
debet eſſe in viro d5 ur mulicrearguit 6m 
quid grauiue eé in viro dz in mulicre tñ 
in muliere maio: lefio ématrimontj « ma 
10: cófufio viri ⁊ € matus ſcandalũ ppter 
adulteri mulieris.lꝭ quãtũ ad benüfidct 
fint ambo equales. Jo vír «mulier quát 


ad oimiffioné iudicit ad paria qrficit vir 
póroimitrere vxoxé pp adulteríü ita ecõ 
uerfo at rfi quãtũ ad accufationé fauotabt 
lito recipit accufatio viri 3 mulicrem qᷓ;e 
cóuerfo ppter maioꝛem vſum róute vt py 
51.0.5 1c. cst tana uta igit ſacꝛaſcp 
tuꝛaſũme deteſtat᷑ boc vitiũ vr dicit Apls 
in epl'a hodieꝛna di.Eice ancilã..adulteꝛã 
4 filii eius.ſallegiptĩme natũ.non cui cit 
heres.⁊c̃. poſtqᷓ; otim? in pᷣedẽti ßmone 
qũo boc vitiũ gꝛanteꝛ prit i pfit viden, 
quat epiobct octe(Ect (cien, € igi boc 
vitii eé deteſtabile ⁊ abl»oiabile « b ꝛipli 
cire: pba£ f.q Pꝛio mitipliciꝛõne. CSe 
eundo diue:ſa auctoꝛitate ¶ Teꝛtio vasa 
exemplaꝛitate. 
¶ Ibaro pia huius ßmon s in qua pbat 
giaue peccat adulteꝛij fame effc deteſtãa 
abhonnnan.m̃ultiplici ꝛatione. 

"IRImo gitur pbat adutteriti ſime 

céocreftandü mulnplici ratione, 
c Pꝛi io róne cõtrariationis. Nam filia 
altcr eoy babet ife (acramenrü. miumonij 
qð é marimá figuificarióe q: fignificar có 
iunctioné diuinit aris cum. bumanitatec 
xfi c ecclĩa ⁊ 3 boc magnü facramérü fac 
adulter vbi ẽ canta oignirae dignitas at 
pfone ßm oẽs theolo. aggrauat peccata 
quito mato: éoignrao rito graui?é pec 
catü ceterio parib?. vii J£ le.32.9.7. Quid 
in oib? peccatte adulteric grau? ßm náqs 
ipenía obtinet loeũ.vbi uera qp adulcriü 
nóoicif grauius ſimpliciter boc dictũẽ 
indeteſtationẽ peccari Maius peccatum 
eni lomicidiũ ẽ.ʒʒ.q.ꝛ.ceSi quid .«150id 
tur tenere $m locum q: pꝛimũ penale .di 
giuffimü pena moꝛtis cft homicidiũ £a 
ius tfi peccati € ẽt inceſtua s2.q.7.c Adl 
terij maius ẽt ſacrilegiũ. 17.4.4.C. Sicuta 
generaliter vbte(iqs grauioꝛ pena imponi 
Tür 24..5.c . Hõ appcllam? oicitur crgo 
adulterum mavimum quía maríma mul 
etatur penapoft homicidiũ « moe extra 
ocfurtio.c s.p Sccũdo reftan.eft adulte 




















— 








De adulterij deteſt atione ßmo.46. 


rium ratione fractióío.f.fidei que eft in fa 
cramére matrimonij quía per illud frági 
tur fides que quidé in boc attenditur ne 
eum alije cõmiſceantur ad. quá fidé vir ⁊ 
multer mutuo fe obligant coꝛde oꝛe ⁊ ope 
re.fco:dc a boc quádo vir imponit digito 
multerie ánullum. vii Iſidoꝛus libꝛo fcóo 
de officijo o 4,5.c. femine, inquit. £239 in 
pꝛimis a fponfo (pófe ánulue oarur fit boc 
nim vel pp mutuc oilectionio fignü vel 
piopter id magie vt eodẽ pignoꝛẽ co:da 
coylhungátur.vii ⁊ q̃rto oigito ánuluo in 
fertur 16 quia in co vena quedá vr fertur 
fanguinis ad co: vfaspcrueniat.D ibi.Oꝛe 
infüper fc obligant:q: verbo vel figno ex 
p:imitur coxdio conſenſus.Opere ocniqs 
fc obligant cim fibi mutuo confentiunt m. 
copulam carnalem. Ideo conftáo 4 firma 
debet cé inter eoo fides coꝛdis oꝛis «ope 
riecontra quam adulteri faciunt 47 zer 
tio octeftan eft ratione impeditionis. f.p 
lis generáde legiptime IBam naturale eft 
oibus babere pꝛolem piop:tá «legiptimá 
fed umpeditur per adulteriũ. Haturalis é 
etiam follicitudo pr̃s certirudiné babere 
oe prole que per adulterii roll£ 4 iõ filij q 
per adulterii generant fepe relinquütp:o 
fugi fumt « petfimi bomunco , ⁊ plerüqs 
érillegiptimt füccedunt cam legiptimio 
4 lic per adulreriü euenit magna cófutio . 
¶ AQuarto deteſtan.ẽ bocviti ratione lt 
bidinoſe voluptarie quia finie buius vitij 
€ft confequurto maioꝛis voluptatie.cum 
enim matrimontj facramentü inftitutü fit 
ẽt in remedum libidinis quererdo alim 
denifi pꝛopter aliud facit qᷓ; pꝛꝛopter per 
vierfam libidiné . ende Zlpl's inquit ppter 
foꝛnicationẽ.ſ.cuitandam vnuſquiſq; fuam 
habeat.ſvroꝛem pꝛie ad co:.7.£ atit non 
faber pór ſumere q: melius eft nuberc d$ 
vri vt iidem Zlpl'e oicit.i. d5 irc poft có 
cupiſcentias a adulteria comitteꝛe 2 aliae 
concupiſcentias daãnatas fi auré non vult 
nubere feruct caſtitatẽ iciunido oꝛatido 2 


alía bonaoperafactendo. quinto dete 

ftan.cft boc viri ranióe effentionte offen 

dunt namqs plerofqs adulteri qui aliquá 

do,ppter adultcriü occidũt vxo:eo « adul. 

tere viros quapropter códudüt doctoꝛes 

⁊ maxime "IRic.i 4 oi5s.ar..d.5.p fi adul 

tcra cum adultero machinata eft moꝛtem 

viro adulter non poteft eam ouctre i vxo 

rem fioe facro duxerit fant fcparandi fi 

Cut patct.5$.q.1.c.Sfllud vero.S. SSubaudié 

dum eft a recitatur a Magiſtro ín.4 ot .. 

5L.c, vltimo . Et ratio huiũs cft triplex . 

€ Pꝛima criminie enoꝛmitas. EScða 

quia adulterpeccauit ĩ matrimoniũ inter 
ficiendo legiprimü virum vxoꝛis. C Ter 
tía ne adulteri pꝛoni ſint ad interficiendũ 
adulterarum maritoo vt fibi vxoꝛes acci 
piant . onde &m quofdam fi adulter inter 
fecit virü adultere nonbacintentione, vt 
eam oucat in vxoꝛẽ fed. alia caufa poftca 
cuʒ ea cótrabit nó effet tamé matrimoni 
oirímendü cxtra oe cóuer.ifi.c.laudabileg 
40€ co qui dixit in.ma.qᷓ; po.ꝑ adul.c.Su 
per eo in gloſa vxo: etíá procurano mart 
tum interfeci per infidelem cu; quo adul 
terata eft quí poft D per ciue ftudium zd. 
fidem cóuertitur nó poteft cum illo córra 
bere fed fi cótrabuntoirimen.é q: tale dã 
nũ tali lucro ocbee openfare nó vlt extra 
ot cóucrfione in fi.c.Laudabilé, Sed qd oí 
cemus oe oanid q pp Berſabeam vriá ci? 
viz occidit couzir poftca ínlegiprimam 
yxcxé.fcói "fe. xj.refpon fm illo ꝙ bérur 
ʒi.q.i.c.Si qua.S.fed obictur qo m.vc.te. 
mulra permittcbátur pp infirmitatéque i 
euangclij pfecrióe elimiatafür 4 ſic dauid 
permiffüm é.Simili oicit "IRic. vbi füpza 
Q.4. Oð fi adulter oat fidem adulterc vi 
vente marito oc cõtrahendo cũ ca p? moꝛ 
té virtei?nó poterit eam oucere afiouxe 
rit otuidédi (imt ⁊ ſeparandi.Siẽ notat. 5r. 
q..c. Relatũ.Et 8 eo q.o.i. m.q.pac.fi qu 
Cuius rõ eft ne pront fint ad. interficiei 
maritüilliue fi auté vir iguozauerit cam 











Dñicaquarta t quadragefima in mane. 


habere virrm poterit contrabere ctm ea 
poſt moꝛtem mariti Similiter « mulier fi 
ignoꝛauerit eum abere vxoꝛem .e.tí.c.vc 
mens. Zamen fi vír oat fide; mulieri poft 
mio:tem iri euro oc contrabendo cum ea 
finó cognoucrit uiuẽte write fi poftmo 
dum ouxerít eam non funt ſeperandi.idez 
etiam intelligitoe muliere.c.tí.c Soi quio. 
fuis ergo enumeretquot fcpe moꝛiunt᷑ 
pioprer adulteria Sextoocteftandunm 
eft bocvitium rónc fcádallisarionie :quia 
inde oꝛiuntur pluꝛima fcandalla puta ire 
Kixe odiaiquot dána quot calamitates . 
Quis nó lingua:fed ucc intellectu fufficit 
capere quot mala cy adulterio helene pꝛo 
venerintindeftructionctroie. vnde dates 
ín pꝛimo cant.pꝛime comedie inquit Hele 
na vidi per cui tantoxeo Tempo fi volſe 
€ vidt el grande acbile.cbe cá amoꝛe a fin 
combateo:quot filij occídumturequot bere 
ditates diſſipantur:quot furta. Nam fepe 
adultera dat de bonis ſui mariti adultero 
ſpurij ſuccedũt hereditati ſepe occidũt ma 
ritum illius ⁊ poſtmodũ coniugio iungit 
4 ſicperſiſtunt:quis talibus poterit oare 
confilium opo:runum:peceanradulterádo 
ocadendo contrabendo perfiftendo ĩ ma 
trimonio « bona viri ſurripiendo fiue i be 
reditate füccedédo, qr Septimo ⁊ vIrimo 
bocvitius fmc eft octeftandum róne oif 
ſotiationis.nam ex mr̃monio quedam (o 
cietas naturalie fequitur « ranta oilcctio 
ty vir erumerari pót ficur iu fingulis iof 
uiduie eft abfolutü«refpectiuum in ange 
lio inrelleet?a volumtae in cclo motue ⁊ 
lux in igne calidirae 4 ſiccitas in acre cali 
ditas.⁊ bumiditaf.in bomine anima 4 co: 
puo ita in matrimonio ↄiungit vir vxo: 
per focietatem que ſocictas nime placct 
altiſſimo.vnde ece.s«. in tríbne placitum 
eft ſpiritui meo:que ſunt pbara coꝛaʒ oco 
⁊ hominibus.concoꝛdia fratꝛũ amoꝛ pꝛoxi 
moꝛum «uir « mulier benc fibt conſentien 
tes. Sed ralio focietae per adulterii roll 





tur amo: minuitur adeo vt perfepe moꝛo 
⁊ bomicidium ſubſcquatur. Que moꝛo ab 
eccleſia grauius punitur moꝛte parentis 
Vt patct.55.q.2.c.admonere.vbi Stefanus 
Aſtulpho vxo:icide fic inquit.Ingredere 
monafterium füb manu abbarie humiliaf 
tea multo: fratruʒ pꝛecibus adiutue ob 
ferua cücta quc tíbi fuerint imperata fim 
plict animo fi foꝛte ignofcat dei ifinita mí 
ferico:dia peccatív tuis.⁊c.vbi notarur pe 
na grauiſſima vxoꝛleidoꝛum.Cauſa huiuſ 
eft ne fiant pꝛoni ad vxoꝛicidii ad quod 
marime popter adulterium incítanf. 9f 
cit etiam Ric.in..di.ʒ.ar.aq.a. Quod 
viro non licet vxxoꝛem adulteram auod 
"trate pꝛopꝛia ínterficere:fed bene poteft p 
curare apud iudicem vt occidatui nó ama 
— as iuſticie. Écce quid fait 
adulterium ."faaro ẽ vt poffit celaría vig 
poffit reconciliari. fcd maritue indigna 
tue accedit ad alíae fed ⁊ vxo: fcntienocá 
ire ad alias iidignataquerit alios. 4 non 
poteft viderc virum fuii adultera infüper 
tanto adberer adulrcro amo:e libidinofo 
q non poteft videre uirum, ad loc facit 
exemplum illius que fafpenditvirum ſuũ 
moꝛtuum loco latronis qu fuerat raptus 
legitur vtíqsoe quadam alia p cuj vellet 
irc ad lecato:em oicebat viro fuo uideo te 
infirmü veni cohoperiã te 4 füdabio «cle 
gitur enim oc quadam adultera que cum 
oiccrer adulterc op plue qᷓ; maritum fü 
oíligeret dixit ille et mon credarti tíbí nifi 
attulerío míbi vnum de meliosibue ocntt 
bue quos vir tutis babet ín ore:que reuer 
ſa domum flere cepit iuxta eum.ab coreq 
fita quid fleret rñdit babeovir mi vnum 
dentem in oꝛe fetidum quod ſuſtinere nó 
valco.⁊ tantũ egit vt ille friſonus fibi den 
tem melioꝛem extirpare permitteret:quẽ 
ftatím adultero detulit.⁊ fic patet d$ dete 
ftandum fit boc vitium adulteri) ration 
n fupsadictie ,« paro pꝛima pꝛincipa 
io, 





"d x 
De adulterijdeteſtatiõe bmo. 49. 


¶ Paro fca huiusſermonis in qua mul 
niplia auctoꝛitate pbatur adhominan.eẽ 
virum adulterij. 

Ecũdo puᷣcipalr dico abhominã.eẽ 

vitiũ adulterij diuerſa auctoꝛttate. 
Et pꝛio Eoſaica.Gen.ꝛo.Redde vxoꝛeʒ 
viro ſuo fi át redire nolueris ſcito qꝛ moz 
te moꝛieris.Et Leu..Cũ vxoꝛe proximi 
mon coibis.Et numeris. t concubuifti c 
altcro viro bío maledictionib? ſubiacebis 
det te dñs in maledictioné exemplũqʒ cũ 
cto i populoſuo putreſcere faciat femur 
tuum tumens vterus tuꝰ diſrumpatur.⁊ 
Deutronomij.ꝛꝰ. æaledictꝰ qui doꝛmie 
rit eum vxoꝛe prim ſui.⁊ reſpõdebit oio 
populus.Amẽ. Scðo idem ꝓbatur su 
ctoꝛitate ꝓphetica. Nã fapiétie. 4. oicírur 
Adulterinc plantatiões non dabunt radi 
ces altas nec ſtabile fundamentũ colloca 
bunt. Et itex ſap.4. ait. Sapiens.ex iniqe 
oẽs filij q naſcen.teſtes ſũt nequitie aduer 
fue parentes in interꝛogatiõe ſua.Et iterũ 
14.CAit.IReqs vitã nca nuptias mundas 
iam cuſtodiunt.Et eccle.aʒ c. Oĩs mulier 
relinquens viz ſuũ.erit dedecus omnibus 
€o ꝙ nõ intellexit timoꝛẽ domini.⁊ Jere. 
vnuſꝗſq; ad vroxé pꝛoximi fui inbiabat 
Et Sjerc.o.c.f&erelinquápplin meüiq: oco 
adulteri ſunt.Et eʒechiel ꝛꝛ Anuſquiſq; in 
vxoꝛẽ ſui opatue abhoiationẽ. ¶ Tertio 
idem pbarur auctoꝛitate euangelica. Naʒ 
dixit dñs Mat.7. Quos deus cõunxit 
bono nó ſeparet. Repꝛelhẽdens iudeos 
Qui oabát libellũ repudij ⁊ contrahebant 
cũ alia declarans boc eſſe potius adulte 
rium ds matrimonũ q: ꝓpter cog duriciã 
Xifboyfce permiferat boc vr maiuo malu 
euitaretur ne.f.eae interficerent; fi nó pof 
fent dimittere « non placerét eie.2 3o. 4. 
Quinq; viroe habuiſti:⁊ hũc qué pabes 
noͤſeſt tuus vir Jo.s.Bulier hec modo 
depꝛehenſa ẽ in adulterio Royſes máda 
yit huiuſmodi lapidare Zu ergo quid oi 
cis.cui tandem dixit.ulier vade « a.n. 





peccare.COuarto idẽ pꝛobat auctoꝛitate 
Apoſtolica. Ha dicit Zipl'e pꝛĩe ad i£ 
pꝓpter foꝛnicationẽ auté vnutquiiqs vxoꝛẽ 
fuam babeat ⁊ vna queq; ſuum viz vxoꝛi 
vir debitũ reddat fimiliter át ⁊ vxo: viro 
JXagulier ſui coꝛpoꝛis poteftaté non hʒ fcd 
vir fir aũt 4 vir p.ſ.canõ hʒ ſed mir. Noli 
te fraudare inuicem niſi foꝛte ex conſenſu 
ad tpe vt vacetis or̃oni. Stem ibidẽ.e.c. 
bif aüt qui in mr̃io tracti ſunt pꝛecipio nó 
ego fcd dñs.vxoꝛem a viro nó oifccderc . 
Sit ad bcbze vltio.Fo:nicatoꝛes emm 2 
adultero wdicabit deꝰ. TQuinto iden, 
ꝓbatur auctozírate autentica, f.fanctosum 
ooc.Zlugu.li.s.fmel.omel. so.oiat Mu 
liereo xpianesclentur virog ſuos nou pp 
carncm (ed pp aiao illox.oind ego moneo 
ego cómico ego papto ego itibzo nolire 
viree vr̃os pmitter foꝛnicari interpellate 
cõtra illos eccleſiã nó dico iudicce publi 
cos nõ pꝛoconſulẽ nõ vicarium non impe 
ratoꝛẽ non comitem fj xpm ⁊ cm . n cc 
terio oibus ancile eftotc viro vfoy fübdi 
tcobfequimi nulla fir vobie pꝛoteruitas 
mullafüperbianulla córumelia nóaliqua 
inobediẽtia pꝛoꝛſus tanqᷓ; ancille ſeruite. 
Pille. Zimb:o.1n li.de Zíb:aá otcit.c.ó. Et 
fi natura ferue ac barbar?eét tam figna 
tur etiã externio « barbarieerzoncio cffe 
curam pudoꝛis.⁊ adulteri ctíá fibi crímé 
cauendũ.Qui pꝛetendit ignoꝛantiã condẽ 
nat intemperantiam. Nec mírum fi barba 
ruo nouit vis nature cũ ⁊ animantia que 
nullis tenétur legibus fuat tñ aliqua que 
nó folum paribus (uie copule ſeruent fidé 
fed coytus vni?caftitaté cuſtodiant. Itaq; 
maio: lex nature d$ legũ piofcriptio cft . 
Mon virũergo ſi iſte egiptiuo rcx domi 
nitimut q hominẽ nó timcbar. «penam 
foluit adulterij q nullto tenebatur rcue le 
gibus ftatimqs vt alienã cffe agnouit vxo 
rem non folü marito reddidit ve ctíam 
aſſequutoꝛes ocdit qui deducerẽt cum ne 
quio oc populo barbaro irzogarct violen 











n 





Dũ ica quarta in quadragefima in mane. 


tiam vel periculo viri vel yxoris pudoꝛi. 
D ille. CItem Iiero.in epla cófolatozia 
ad occeanũ de obpꝛobꝛijs 4 tentationibus 
pꝛoximi noic pferédio dicit.Erubeſcãt vo 
raceo igit ⁊ ebꝛioſi iniuſtiraptoꝛes adulte 
ri ⁊ quiciqs in ſuis glostitur malis quos 
gehẽna ignio erpecrat a quib? fupplicía 
ternap:eparátur.s in cpla ad occeanũ oc. 
moxte fabiole. Idẽ oícit . Alie ſunt leges 
ceſaris alie Jeſũ xpᷣi.Aliud papinian?alió 
pauluoni pꝛecipit apud illos ét virte im 
pudicitiefrena larantur 4 folü p ſtupꝛo ⁊ 
adulterio condénátur paffim p lupanaría 
libiſto pmittitur zancillulae quá culpam 
dignitas facit nóvoluntao apud nos qð 
1 Licet feminis ẽt non lz víris ⁊ eadẽ fer 
uitue pari condictione cenfetur . b ille , 
4r Scito idé pbatur auctoztrate canoni 
€3.IBam.stoí.c.IHicenaof Ionozabiliter 
córetfuo é Panutius effe nuptias ⁊ caſti 
tatem dicens eẽ cum ꝓpꝛia vxoꝛe concubi 
q.4. in.c. Hemo ſcribitur. Jõ có 
iugijtibi datũ cft rie ne in laqueũ incidas 
⁊ cum aliena muliere delinquas.Et.ʒꝛ.q.a. 
c.quicqd of. fuicqd inter fe coniugati in 
boneffum imuerecundũ fo:didüve gerunt 
vicium eft oium nó culpa nupray a ifrra 
Debent ét fibi coniugati non ſolũ iptitio fe 
xu fui comifcendi fide liberoy p:ocrean 
doꝛum caufa que pꝛia eft bumant generi 
in ifta moztalitate focietao veg etiaz infir 
mitatis inuiceʒ excipiende ad illiaitos có 
cubitus cuitádos mutuã quodámodo fer 
uitutem vr etiã ſi alteri comm continétía 
perpetuaplaceat ntfi ey couſenſu alterius 
non poffit.fi ibt.£r.54.0i.c Qð ergo diei 
tur. Dificile continenttá feruat qui fe illi 
cito concubitu macularenon timuit à boc 
etiam baberirir.q.6.61..52. q.2.c. pudo: 
1,17.9.1.c.muptiay, Et éxtra oe cóuer infi , 
c.exlitteris.Et.ʒꝛ.q.7.c.im̃ dicitur. Tantũ 
valet vinculum coniugale cum cauſa pꝛo 
creandi colligitur vt nec ipſa peccãdi cau 
ſa ſoluatur. ESeptimo ⁊ vltimo idẽ pꝛo 








batur lege polytíca.i.ciu(li Y (nati. de 
nup.col. 4.contti.p:ia.aít rperato: Eae 
rito vxoꝛis infer:e pziuationé non minos: 
e(t pena d$ ab boftibue capi. dem. Coc. 
fponfalibue.L2.fic dicitur. Hihil fraudis 
ci fir que nuptias maturádo vota ſua diu 
tius ludi nó paffa eft.£r.C. coia ve mamg. 
miſſio.l.ſi.dicitur. Axoꝛes babénbue: ce 
cubinas velliberae vel ancillae babere. 
necantíqua iura nec noftra concedunt ,. 
Et.C.de nuptijs.l.vidue.⁊.C.de cõcubinis 
l.nemini ſcribik. Neminilicentia conceda£. 
cõſtante matrimonio concubiná peneoſe 
habere.a.ff. ſoluto ma.l.Si cum vorem.$. 
Eo.autẽ vbi dicitur.Que uio vel mulier 
vcl ad modicũuenis nimia € circa mari 
tum in merentem . £t in auc.vt tudíceo ſi 
ne quoquo ſuffragio.q.hec ota. (n auc. 8 
confül.col. 4..cófti.rertía, ⁊ in auc de mp. 
col.4.cõſti.pꝛima vbi dicitur.Si vxoꝛ ma 
ritum luxurioſe viuentem ⁊ alijs cowüpi 
perſpexerit op marime mulieres vr puta 
contra cubile ftimulata exa(»erat, « pud 
pue caſtas.⁊.ff.ſolu.ma l.Auia. Aulpian⸗ 
inquit, £outra reuerentiam que maruis 
er[»ibenda eft nili facien.apparer. fi ibl 
Et fic pater mulriplict aucto:itate adulte 
ríum eſſe deteſtandum. £r fccunda pare 
huius fermonio . 
4 bare tertia huius fermoníe in qua, 
batur vitium adulterij effe oeteftan c 
gicn.cremplarirate varía, 
Ertio p:obat deteſtandũ efte adul 

JEU terius varía exéplaritate qr fox 
mum exemplum babetur Gen. 20. C96 
Zibimelecb qui iam pzenofcene farsácffe 
abꝛae vxoꝛẽ « nó ſoꝛoꝛem ficut ille dixerat 
Abꝛac dixit.Quare impoſuiſti nobíeipo 
tuit quiſpiã oc populo coire cus vxoꝛe tig 
⁊ induxeras füp neo grande peccatum, 
¶ Secundũ evéplum babetur gen. 10€ 
Phar aone qui q: accepit vxoꝛẽ abꝛae fla 
gellauit oomínus pbaraoné plagis mari 
mie ⁊ domũ eiue pprer faray vxoiéabuae 





—— 


— 





Ee. adulteri octeffatione fimo ,44. 


vecauitas pbarao Abꝛaã coixit ei. Quid 
nam eft à fecift( mibi.quare nó indicaſti 
Tibi qp vro: rua effet?iltunc ergo ecce có 
iunx tua accipe eam «vade pꝛecepitq; 
Pharao fap Abꝛaã viris ⁊ deduxerũt cũ 
1 vxoꝛẽ illi? ⁊ omnia que babebat oc quo 
vicit Zlmb:o.It. oc abzaam.c.6.Z(ffliyit aũt 
dominꝰpharaonem afflictiomb? magnie 
^ ſceuis « domũ eiue ppter ſarꝛã vxꝛem 
abꝛae magnũ cft teſtimomũ documẽtũq; 
caſtitatis tuende locutus tta vr vnufgfas 
caſtum € alieni nó affectet thoꝝ 
nec latendi fpe aut faciendi ipimitate alie 
nam vroxé inquirat.h ille . Q7 Zcrtiü exé 
plum bétur fcói Re.tertio de Amner quí 
cũ miſiſſet nuntios ad Dauid mádane cío 
pꝛocurare vr Zauid regnaret füp vniuer 
fimifrael reſpon Dauiã ꝙ pꝛius volebat 
fibi reſtitui Nihol vxoꝛẽ füam quam ab 
ftuleratei pater ei? aliter nó videret facié 
fiam 2 boc otxit dauid peponée vxoꝛem 
regnoiſrael.CQuartũexemplũ labetiꝛ 
iſuͤma de ſeptẽ donis vbi recitatur qp qui 
daʒ Aagiſter noꝛmanus piufius ftudéo 
im artibus cũ quadam coniugata cómifce 
batur nocte quadã apparuit ei in vifione 
quidátersibilie tenée puez quem coxam 
eius oculis lacerabat di.qð fic eum lacera 
ret miſi ab adulterio ceſſaret qui terꝛitus 
recitauit vífioné viris religioſis q ab eto 
€ómonitue vr agcret penitentiá 24 pecca 
to ceffaret ille auté ad cóluera rediens cũ 
adultera depꝛehenſus fruftrat? « lacera 
tuo eſt. CQuimnũ excmplü hẽtur oe ani 
malibus de quibus Zíugu.oi.infermonc ð 
caritate Amoꝛ cóiugalfe cõmunis eft cu; 
pecoꝛibus babét eniʒ quedam eoꝝ coniu 
gia ipſi etiã paſceres habent coniugia fil 
nidoo faciunt oua fouent fimul pullos nu 
triunt ⁊ ꝓuident eis. Ideonarꝛat.Magi 
ſter geruaſius in libio oc ſolatijs imperia 
libue qj in arclatéfi regno fuit coꝛuꝰvoces 
bumana edoctus q ocnütiabat domino 
füo boftiü inſidias puolando binc inde. q,. 


videno quendá nimio familiaré dñe fuc cat 
admonita ne faceret cü nõceſſaret rcuclla 
tiit dño fuo adulterii « (agita adulteri p. 
cuſſus — étidé p incodé loco 
iuuenis quidá aĩ leuitate ouct? afcendeno 
turzim pofuit ouum coꝛui in nido ciconie 
poſtqᷓ; auté pulli nati fuerũt aduertéo ma. 
ſculus coꝛuinum non cffc füum conuocatis 
alije ciconije pullum alienus vídenteo fa 
€to ftrepítu irꝛuerunt in ciconiam 4 pullũ 
roftro 4 enguibue eoſq; penítue lacera. 
ucrunt. citur ctiam qp in quadam abba 
tia ybi multinidi cícoma:um babebantur 
oum quedam ciconia ab alieno cognita 
velet abluere fe in quodam fonte ibidem. 
moriacbi qui viderant cum alio coire pꝛo 
bibuerunt eamredtene eius fotiuo cegno 
ſcens ꝙ aliue cam nouerat conuocat alíae 
cicontae que adulterum ⁊ adulteram lace 
rauerunt . ¶ Sextum exemplum narꝛat 
Hieronimus in queſtionibus gcn . quí di 
eit ꝙ mulicr quedam füfpectao adultera 
€o q genuiſſet filius parentibus diſſimilẽ. 
ypocrae auté medicue infignie qui ſũme 
voluptatem oetcftabatur monuit effe que 
ren.ne talio foꝛte pictura in cubilli eiua 
effet qua inienta mulier liberata ẽ. Se 
ptímü « vltimü exemplũ narꝛat Egeſipus 
libzo ſecũdo oe cladibus iudeoꝛum di.de 
romanie ꝙ cum Paulina nobiliffimá ro 
manoꝛum ⁊ neprte. f aij Imperatous tur" 
piter amaretur a quodam ouce exercitu: 
romanoꝛum 4 nullo pacto poffet zam fle 
ctere fccit pactum cum facerdotibus Iſi 
die qui Pauline oiverunt e foꝛe beatam 
quia ocue fuus volebat bére cum ea ſecre 
ta ⁊ nocturna colloquia. Oð oe cófenfü ví 
ri fut iuit ín templo ci? pernoctare oux au 
tem latitãs ſurzexit in tépcftenoctto ſilen 
tío illiqsoixit fore beatã quia ↄcubitu fuo 
debebat parere filii oui fimilem que ab. 
illo cognita mane rem viro (uo rerullit 
ille autem ex D beata; foꝛe credidit. uy 
autem occurꝛens impzoperauicei q» cum 














MI T LIT MEARTTUT 





Dñica quarta t quadragcfima infra o(£, 


vxoꝛe ſua paulina habuiſſet rem. Paulina 
át P audiens feipfs occidit Imperatoꝛ át 
eis ifidie interfecit facerdotes 4 idolii in 
tiberzm feipiratücft.£roucem perpetuo 
cxilio oinauit Sil ⁊ lucretia alia nobilif 
fima romana que afilio Zarquim regie 
viotentara nó ferens oamna leſe boucfta 
tis conuocatis prc ⁊ viro füo de exercitu 
autc pedee coz pioftratare; ere viarzauit 
1 vindictáoe Doc fieri rogans gladio feip 
fam interfcat. pprer qp factüi romanitar 
quinũ «filii eiue fili expulerür a exactis 
regibuecó(ülee (tatuerüt. £cce ergo qᷓ;ta 
mala er adulterio pueniunt que fugere 
noeét alia buta edocent.Fice.ergo ancil 
Tanr.i.adulreráa filii eiue vt bereditatem 
accipias cũ xpo.ifecula ſeculoꝝ. Amen. 


¶ Dominica eadẽ infra diẽ:de com̃datio 
ne elemoſine 4 obligatióe dandi eaʒ ex ca 
ritate Scrimo.47 . 


f ccpitergo Jeſus pa 

nes 4 c5 grae cgiffcr 

diſtribuit oifcübentib? 

s SScribürur bee verba 

3o.6.c. Et in euágelio 

occuriétie dñice.Quia 

vt in p:ecedétibuooí 

ximueoilectionü fratrce i rpo Jeſu ad ca 
ritatẽ primi pertüuct vt fit comunicatiua 
oꝛitur dubiũ an elemofina cadat ſub pꝛece 
pto huiꝰcaritatis Ad qð reſpon. Alexan. 
fri A. partc ín tractatu oc clemofina ꝙ ille 
qui abüdat bonis fo:tune debito tuftitie 
5 primofuo indigenti fübuenirefi aliqui 
bue dz ſubuenire de neceffitate tuftitie vt 
illis qut (unt (n extrema ncceffitate aliq 
bus de equitate vt pote quí funt in euidẽ 
ti notabili neceffitate Ziliquibuo ð oifpé 
fatíone uiftitie vt illie qui coi confüerudi 
ne médicát nec tamé apparet ín ete fignü 
aliquod graute indigentie. ¶ In p:to ca 
fütenentur fübuenire occafione neceffita 


tío al vt opino: ẽ mostafe peceatüná fan. 
ueniẽdo. ¶ 3n ſecũclo cafu tentur tento. 
ncequiratíe.i.oe bono ⁊ equo mdigérifü 
uenire fi eni quio in nó neceſſarijo habun 
dat « nó ſubuenit primo exiſtẽti in notat 
li cuideuri neceffirate pꝛeiudicat equita 
ti iuſtitie nifi ula vnde oebcrer rali fübue 
nire referucraliquibue qbue tencf magie 
ſubuenire vr oíce£ tnfra; In rertio auté 
cafu eft meríto:tü ſubuenire « nó eſt deme 
ritozi non ſubueniẽdo vt fi. pꝛeſumal a$ 
habcat qð illi ſufficiat ad tpᷣs illud pertrá 
feundá.que aüt oifpenfatiue funt allicit. 
ad file nec obligant inquantũ huiuſmodi. 
P Zllexá.nf "IRic.auté in. 4.oí.ts.ar. 2424 
Tho .ibidẽ ar. piío.q. 4. ofit qp boc piece 
prum elemofine é affirmatiuũ « ideo obli 
gat fp fed nó ad fp.f.p:o loco « tpe. Conſi 
deranda é enim facultae babétio « mifía 
indigentio, Si eni hõ babet q» non fir ne 
ecffarium ad fuftentationé (uc nature uec 
eoꝛũ quibus teucf proutdere vt ſunt ſij⁊ 
vro: ancille ⁊ ferui ⁊ fi notabilis indigétia 
fit ex parte illius cui ẽ danda qfi f.apparét 
pꝓbabilia ſigna extreme neceffiratis «tác 
habẽs teret ex (cepto ſubuenire indigen 
tí. etiã bomoaliqd ſupfluum hʒ vitra 
ſubſtantiã fite nature ⁊ fui ſtatus occentiá 
tenetur oe illo clemofin3 facere ẽt ſi non 
inuenirentur taleo q conftituti eſſent ine 
ecffitate pꝛedicta.Et fi tales plures occur 
rant qbue fübuenire nõ pót omnib? tec 
tur ceteris paribue magie indigentt(u 
venire cuius ret ezéplum hẽmus a rjaiq 
vt of in verbíe ppofitie vidés ppli 
tudíné eſuriẽtẽ accepit panes «€. verírad 
pfectioné huiꝰ caritatis babendá impie 
riap triplici lege pdicta pꝛobare noupige. 
bit. )5:io v3lege nature.qr S,colegt 
ſcripture. Tertio lege gratíe. 

¶ Pars pꝛima buíue ſermonis fn qu 
pꝛobatur tribus ratioibus ꝙ lege naturt 
tenemur elemoſinã oarcneceffitatempi 
cienribueoícro modo, 








— ——— — 


Be comenda,tobliga.bideelemo frio 47, 


obligamur ſubuemre primo necef 

icm pacién tribue rónibue . ¶ Pꝛio 
roͤne coicatiouio fic, Dilectio oci 4 prim 
cadit füb pccpto iuxta illud ocstrono,ó. 
D». 2242J0.4 £i»at. D. quod bab 7.9. 
Lc.ommte.25.0. 4.c.ea vidicta.a.c.dʒ bomo 
4.9,6.c Si non lect de pe.di.a.c.Caritas € 
deſacra vac. c.vuico.$. boc vnguento dili 
ges pꝛoxumũ tuũ ficur teipſum boc ena; p 
apit lcr natural, quía omne aliae diligit 
fibi fumi naturaliter fapicntic.is. Züc lic 
aliud fine quo oilecrío pꝛoximi non. feruat 
€adit fab p:ecepto fed ad oilectionem pꝛo 
yiri ptinet non folum vr velimue bonus: 
fcd erii vtoperemur ſim illud pꝛimo 3o. 
5. Non dilig mue verbo neclingua:fjope 
T€ ⁊veritate.i.vera operatione 4 ideo ibí 
dem ſcquitur:qui babuerit ſubſtantiaʒ Du 
Tufmundi 4 viderit fratrem fis neceffita 
tcm babere « clauſerit viftera ab co quo 
modo caritae oct manet in co.q.d.non eft 
veu. Secundo idem pꝛobat᷑ ratóne pie 
cepᷣtionis fic fecóm pbm.s.etbi.c.ley na 
turc oat pꝛecepta oc actibus omniũ virtu 
tum fed ore ecdicfiam eft actus virtutis 
ergo cft (üb p:cecpto legie natur alis.vnð 
glo.Mat..ibi cum facie elimoſinam ait 
elimofina eft para iuſticie. ergo iuſticia 
£a lege narurali.ergo ⁊elimoſna. "Ecr 
tío idem p:obat in lege wature róne ſuper 
fluitatio dicit.n.bh̊s ão.de atalibute.Zlre 2 
gatura eicit ſupflua exempli gr̃a.Stoma 
chus tu bũano coꝛpoꝛe nófüfcipitoe aliii 
to wifi qð neceſſariũ é reliquũ dt alijo mé 
bris cõicat cum igiE noe vtoicit Apo. ad 
"fo iꝛ multi vnũ coꝛpus ſumus in xfio Je 
fa quod ét babet pꝛime ad coꝛ.ia.⁊ ꝰ.q̃.i. 
€.o:o c fuma trí.c.odnamte.fequitq chꝛi 
ftum hadens fubftantia non fibi neccffa 
rii tenet primo contribuere 5 neceſſitate 
vndc Bafñlius oc co q fupflua hʒ 2 nóost 
elemo(ini oícit. Zur ru abundas «ille mé 
Sicatapifi yt ea boc cópenfanonie merita 


p fito igit pbaf legenature ꝙ oco 
T 


cófcquaríe.tlle vero paciẽtie bꝛauijs deco 
retur. Et infra eft panis famelici qué tu te 
nea nudi tunica qui tu icóclaui ſuas oí 
ſcalciati caliga que pene te marceſit. In 
digentie argétü qà poffides humatũ quo 
arca tot iniuriae q: oare ualeres. Adhoc 
idem facitillud dictũ Ambꝛ.in li.de diui 
te cuius ager vberes fructus attulit 47. 
di.c. Sicut pi.di.Quid miuſtũ ẽ fi cüalia 
non inuadã ꝓpꝛia diligentius ſuo.rñdet 
Ambꝛ.O inipudẽs dictu ppꝛia dicis que 
ex rebus reconditis in hůc mundũ detuli 
fti.quando in bancingreffüs es lucem.qñ 
tc vétre mattis exijſti quibue quefo facul 
tatibue:obue fübfidis ſtipatus ingreſſus 
es a infra Nunquid iniquueé deus vt no 
bis equaliter non diſtribuat vite ſubſidiaẽ 
yt tu ꝙ eſſes affluens ⁊ abũdans alijs ve 
ro deeſſent ⁊ egerent an idcirco magis:qꝛ 
4 tibi voluit benignitatis fue experimẽta 
conferre. ⁊ alum pcr vírtuté pacíentie co 
ronare tu vero ſuſceptis dei muneribus 2 
fn finus tuü redactio nil» te rcputae age 
re iniquüfi tam mulro:um víte fübfidia (o 
lueobtíneae quie enim tam imuſtus tam 
auarus d$ qui multoꝛũ alimenta füam nó 
vſum fed abundant(am «oclicíae facit ne 
Q5 enim minus é criminis babenti tollere 
i cum poffit ⁊ abũdas denegare indigent 
tibus.Exurientiũ panis quem tu detines 
nudo:ü veſtimentuʒ cft quod tu. recludis 
miſeroꝛũ redemptio 4 abfolutio pecunia s 
Quam tu ín terraocfodio tantoꝛũ.ergo .· te 
fcíae inuadere bons quantío p:eftare pof 
fio qð nolie.vnde ſciendum eft ꝙ pauper 
4€gento ne oti via conſcientie dublcusda 
eft per diuitẽ fcd ét ĩ ecelefiaftico foo um 
ploꝛando officiũ iudicio ſpũalis.i.epi qui 
pór compellere diuitem ad fibi ſubuenien 
düvt vulr glo.notanda in.c.Sicut bí. 47. 
oi.quaj adboc allegaut pꝛo fingult.o. Zu 
douicue pütantio aloe vrbc ín füfo fingu 
laribus. Et ín rubꝛica.ff. ð noui.operis nũ 
ciatione. Sicut gitur velemus nobis ſub 
tod 





Diea kadem infra diem. 


ueniri in neceſſitate. ita ⁊ nooper illam Ie 
gem naturalem que habet Mat.7.lu.6.⁊ 
bi. prima im pꝛincipio.Quecunq; vltis 2c. 
alijs fübuenire ocbemue.qr auod fi con 
tradicat fic emlibet licet retinet fuam rcg 
fed retinendo rem ſuam clemofininonoa 
bit.crgo licitum é nonoare clemofinam-, 
Ad boc PRi.⁊ tho.rñdẽt vbi ſupꝛa. 2uod 
fupfluü ad ſubſtantiam nature tue. ſi fit 
tu pꝛopꝛium quantü ad oifpenfationcm 
fcu auctoxitatem adminiftrandísquantü ra 
men ad vſum illorũ cft m quibue vides fi 
gna probabilia neceffitatie extreme quod 
Ton p:obat folum per ſcripturas facrae : 
fed etiam per polyticas. Ham quintilianꝰ 
li.caufay c3. otcit voluit nos imoꝛtalita 
tie artifex in cõmune füccurret per mtt 
tuao auxilioꝝ vices quenqs in altez quod. 
pꝛo fe teneret confert in aliena fame qfas 
fui mifcret.bec ille vnde romani quodam. 
naturali inſtinctu opa pietatie exercebat 
ió Clalerítlt.s.oicit p cii carragincíi mí 
fiffcut legatos pꝛo rcdimendie captiuis 
ſuis ſubito abíqs accepta pecunia romani 
libet eis captiuos reddiderũt qui captiui 
erant duo millia ſeptingenti quadraginta 
tres iuuenes ybi fubdit idem valerius o 
magnificentia gentis romane deoꝛum be 
nignitati equandam.olegationem felicez 
Que beneficium quod nuñqᷓ; dediſſet acce 
pit. Poſſut etíam ifta probari tribue exẽ 
plio legalibue.qz Pꝛimo quia ficur liber 
ti ingrati dominis füie rediguntur. infer 
uitutem proni. filius emancipatue patrí 
emancipaͤti ingratue reuocatur in pariaz 
poteftatem per actzoncm ingrati.C.ó ma 
giftranibue conue.l.i. Ham ingratitudiné 
comittit libertue quando indigéti patro 
ito ſuo alimenta ncgat.C. oc alendie libe 
río.Lalimenta fic qui negãt alimenta po 
Kindigentibue qui funt-memb:a eius iux 
tà iliud po. £go vcro egenus ⁊ paup ſum 
quia ipſe nos liberauit mon folum m ferui 
tute otaboliredigetur:fed ctiam ſicut flliꝰ 


pꝛopter ingratitudinẽ exberedabitu 308 
auc.vt cũ à appellatióc cognofcítur.$ cio. 
colls.⁊ extraoc iure iurando c. £tuinta 
vall.qp Secundo quía ficat bomo poteft 
facercocbitoxem füum teneri alteri cui ip. 
fc voluerit «tunc eo ipfo ꝙ alteri dat debi 
tum faü facit ſuum ocbito:c; cffe alteride 
bitoꝛem.C.que reopiguo.obli.poffürLno 
men ⁊. ff. de pignoꝛibůs. LG conuentr.ftd 
deus cui debitores ſumus vult vt noo ifta 
bona pauperibus tribuamuf aeat.7 gra 
tto accepiſtis gratis date. Tertia quia 
ficut vir qui accipitbonam dotem cũ vxo 
re fua ⁊ pꝛole ſua poteft hereditatem ma 
guam per illam habere fi cam bene tenuc 
rit.fi vero ipſam ⁊ pꝛolem ciue dimiſerit 
ff. ſoluto matrimonio.l.a. dos quam cá mg 
liere accepit eidem reſtituet fic ille qui at 
cepit filiam dei fpüalem.i.cbsiftíanag fidé 
ín vxoꝛem ficut quilibet xpianue facctoe 
buit cum omníbue que habet « cum here 
ditate magna ceh ĩ fpe fi bene fc abuerit 
ad ſponſam 4 p:olem eius.ĩ. ad vniuerſos 
xpianos ⁊ ſpecialiter ad paupeofiltos e 
acquirit fibivitam eternam. Si auto ma 
le (c habuerit fidem malis operibue rcp 
diando quia fides fine operibifs mo:tuaé 
jac.Po ⁊pauperes eius pueꝛos nó alendo 
pꝛiuabitur habitis ⁊ babendío, 4 fic patet 
elemofinam oarc effc neceffarium legt na 
ture pare pꝛima buie fermonis. 

«€ Pars fa huius ſermonis ĩ qua probi 
turc obligamur oare elemoſinam paupe 
ribire lege fcripture, , 


Ecundo probatur lege fcríprure de 
* 2 mofinam oarencceffazim effc ad 
falutem triplici auctoꝛitate.ſ Aoſaicahi 
ſtoꝛica.⁊pꝛophetica. Pꝛimo pꝛobatur 
auctoꝛitate moſaica.plures enim fune 
cies elemoſine. Ham peregrinos Iofpt 
rc eft ſpẽo elyne. vnde Abraom cra 
homines effc angelos excepit geri.t9.Tri 
bulatos conſolari etiaʒ eſt paro elemoſuc 





—— 





obliga.⁊ comen ode elemoſine fro. 47. 


o KRuben « Judas conabátur Joſchh 
'arc fci. 27 incarceraroa etiam libe 
Tarcvt fecit zfb2a35 loth Geñ.i4.Et idco 
docet noo lex ifta deũ placar muncribue, 
vnde Gen.ʒꝛ. dicitur placabo eum muncri 
busque pꝛecedunt ⁊ poftea videbo eum 
fo:firá pꝛopiciabitur mihi.Et ideo Aoy 
fco deutronomij.iz. docet deber facerc ele 
moſmã di. Indigens « mendicus non erit 
fater voe vt benedicar tibi deus ⁊ infra. 
Hon deerunt paupcres tu terra habita 
toͤnis tue. Idcirco egopꝛecipio tibi vr apí 
as manum tuam frati rro egeno ⁊ paupe 
ri qu tecum verfatur u terra , 47 Secun 
do idem pzobatur in lcge fcríprure aucto 
ritate lyíto:ica. Iam tudicum.8. oicirur 
ꝙ Gedcon compaticne fotije defatigatis 
pᷣanem poſtulabat pꝛo eis. £t pꝛimi Re. 
3o. Oauid cempatiens ſotijs fatigatis nó 
vallentibus deſcendere ad belluz remanẽ 
tihus autem ad ſarcinas cõſtituit vr equa. 
eſſet coꝛum poꝛtio.⁊ ideo dixit equa enim 
pare erit ocfcendentibue ad pꝛelium ⁊ re. 
manentibꝰ ad (arcinae « fimiliter oiuidé 
tur.Similiter Heſter audita tribulatione 
populi pꝛo eius falute moꝛti ſe expoſuit. 
Heſter..c.Et filii iſrae ducẽta millia mu 
lierum ⁊ puerorum capta veſticrunt ⁊ re 
miſcrunt eos ſecũdi parali.is. £c ideo per 
€rcmplim hoꝛtamur ad elemoſinam pꝛi 
mi parali.vltimo vbi dicitur. sa fürom 
fita donnnc:⁊ que oe manu rua zccepimue 
bcdimue nbi hec ibi. 
¶ Tertio idem p:cb itur auctoꝛitate pio 
phetica ficoifcurrendo.€lade « adiuc ali 
quos ox tribu noſtra timentes oominum 
a epulentur nobifcü vt habek Thobie.ꝛ. 
€ Si multum tibi fuernt abundanter trt 
buc fi exiguum illud ctíam impartiri ftu 
dc Thobie.4. 
¶ Ex ſubſtantia tua fac elemoſinam 2 nó 
Vi auertere faciem ruam ab vllo paupere, 
fta enis fict ep nec arc auertatur facies 00 
mini panem cum eſuriẽtibus 7 egenis co 


mede ⁊ veſtimẽtis tuis nudos tege.ibidẽ 
¶ Filijs veſtris mandate vt faciant uifti 
ciao 4 elemofinao vt fint memoꝛes oci 4 
benedícant oco ín omni tẽpoꝛe Tho.i4. 
¶ Diſper ſit dedit pauperibuo «c.po.to2. 
¶ Qui tollit ab amico ſuo miſericoꝛdiam 
timoꝛem oit dereliquit Sjob.e.c. 
¶ quam Lapfo nonoedifti« eſuriẽti ſub 
traxiſti panem in foꝛtitudine bꝛachij tut 
poffidebae terram 4 potẽtiſſimus obtine 
bao cam viduae oimififti vacuae 7 lacer 
too pupilloꝛum cóminuifti pꝛopterea cír 
cur datus celaqueío 7 conturbat te foꝛmi 
do fübitanca Job .ꝛꝛ. 
Oculus fai cecopes clauſtro pr cram 
paupcrum ⁊ caufam quam neſciebam dili 
gentiſſime inueſtigabam Job.ꝛo. 
€ Si comedi buccllam meam ſolũs 4 nó 
comedit pupillue cy ea: quia ab infantía 
mea creuit mecũ miſeratio 4 oc vtero ma 
trie mee egreffa eft mecum ſi deſpexi pꝛe 
tcreuntem eo qp uon babuit indumentum 
⁊ abfas operimento paupcrem fi non bere 
dixerũt mihilatera eius 4 oe velleribus 
onium mearücalefactue ẽ fi negaui quod 
velcbant pauperibue ⁊ oculoe vidue cx 
pectare feci ⁊c Quis miloi tribuat audito 
rem vrocfiderium mcum omnipotéo au 
diat (cd lib:ü feribat ipe q tudicat Job st, 
«fui abfcondir frumenta. maledicctur 
inpopulis benedictio autem fupcr. caput 
vendentium Pꝛouer.xi. 
4L un miferet paupi beatꝰerit ꝓuer.ia. 
¶ Qui obturat aurem ſuam ad. clamo:cg 
pauperis ipſe clamabit ⁊ non exaudie 
tur pꝛouer.ai. 
«C Qui fcquitur miſericoꝛdiam inueniet 
fufficiam vitam « glo:iam ibidem. Qui 
pꝛonus eft ad miferícoxdiam benedicetur 
bc panibus entm ſuis dedit pauperibuos 
victoꝛiam 4 honoꝛeʒ acquirer qui oat. mu 
nera. puer 22, 
¶ Erue coe q oucit ad mo:té « q tral-üt 
ad interitũliberare ne ceſſcs puer.24. 
kN 








Dñũica eadem tnfra oit, 


4r Si efürierit inimicus tuus ciba illu; ft 
ſitierit da ci aquá bibere pꝛunasenim coi 
gregabis füp caput eius « dominus red 
dct tibi p:ouer.as. 
4L (Qui oat pauperi non índigebit quide 
fpicit ocpcanté fuftinebit penuriápuer.28. 
¶ EManũ fuam aperuit inopt 2 palmae 
ſuas extendit ad pauperem nótimebit oo 
mul fue a frigoribus muie puer .zi. 
¶ Fili elimoſinã pauperis ne defraudes 
4 oculos tuos ne tráfuextao a paupere aut 
mani eſurientez ne ocfpexerio «1€ exafpe 
rcopauperem in inopia (ua Écc.4. 
¶ Homo bomini rcferuat irá 2a deo que 
rit medclLam in bominem fimilé fibi non 
babet miſerico:diam ⁊ de peccatis fute oc 
pꝛecabitur.q.d.niſi erpiodeft — £cd'28, 
¶ Perde pecuntam p:opter ffem ⁊ am 
cuj :⁊ ne abſcondas illa; fub lapide in per 
ditionem,zigitur, 

¶ Tranſi hoſpes « ota menfam. que in 
manu habes ciba ceteros Eccle.ao. 
¶ Paruuli petícrüt panem. nó erat qui 
frangeret eio rea. 
qr range efarientipanem tuũ ⁊ egenos 
vagofqs inducin oomum tuá«c. 3(a.«8. 
qr 5i panem füü eſurienti dederit 7 nudi 
veltimento opcruerit a paupere iniuria 
auerterit manũ ſuam v(üram ⁊ ſupabũdan 
ti ion acceperir iudicia mea fecerit inp 
ceptis meío ambulauerit hie non moiict 
in iniquitate pr̃is ſui fed vira viuer ait oo 
minus omnipotene £3cebi.i8, 
¶ Peccata tua elemofinte redime « iniq 
tateo tuas ĩ mifericoxdije paupez Dañ. 
¶ Zu ſeminabis ⁊ non meteo ta calcabis 
oliuam «nó vngeris olco « muftü.z nou 
bibee vinum:quia.f.cu; paupcribue nó có 
municafté Michae.o. 
Et fic paret neceffarium cffe dare elemoſi 
nã lege fcriptuf.£t ps fa buius ſmonis. 
¶ Pars tertía buiue ſermonis in qua p 
batur ꝙ tenemur oare elemoſinã indigen 
tibus lcge gfe, 


Ertio pbatu: lege gratie effe necet 

; farium ad falutem oare clemofini 
pauperibꝰ.⁊ boc aucto:írate rriplíci.f. cui 
gelica apoftolica «cionica, fo:umo auae 


ritatc euangclica. " 
¶ Beati mücricoxdee qii ipi mifericot 
dim confequentur. Xifyatb.s cap, 


¶ Quicunq; nó receperit voe exeuntea 
adomo fo:ae:vel ciuitate. excutite pulue 
rem oc pedibue veſtris. Mai.io.c. 
¶ Mon cft bonum fümcf panem filiog 4 
vare canibus EMat.ig.c. 
C¶ Auicunq; potum dederit vni ex mini 
misiſtis calicem aque frigidenii tn noie 
oifcipult amen otco.udt.p.m.f.. Matao. 
¶Eſuriui non ocdiftie mibi mandua 
re. Elfoataj, 
«E Omni petenti te trihue. Xucét 
¶ Nuod füpeft date clemofiná ccce om 
nía müda funt vobis. uit 
¶ Cum facio conuiuiũ voca paupercéà 
biles ⁊ claudos 4 cecos « bcat? erio qu nó 
babent cibi retribuere rerribuct,n.nbi in 
reſurrectione iuſtoꝛum i 
¶ Ecce dimediũ bonozü.m.oo.pau. lup, 
«4r &lideno Jeſus turba; mulrá mifertuo. 
eft füp eoo 4 p:ecepitoifcipulie vt facerét 
orimceotfcumber «acceptis quinq; paní 
bus ⁊ duobns pifcibus aſpiciens in celum 
benedixit fregit ocditas diſcipulis ſuis 
vt ponerẽt ante cos ⁊ manducarẽt ⁊ fatu 
rati ſunt. Abar. i 
qr ui recipit vos me recipít'z.q mere 
epit.recipit eũ qui me milit Sos. 
4 Scio idej pbaf auctozirate apoftolica 
fic diſcurrendo. 

¶ IBeceffiratb? fcóy cóícantee Ad ro; 
€ Éftorc inuicé benigni miferico:deo fi 
⁊ deus tn rpooonaut vobro ad. eph⸗ 
¶ elcftra abundantia co:um inopia; füp 
pleat. ſche cod 
¶ &lídua elligat in operibus bonio teft 
moniti hñs ſi deñ filios cducauit fi boi 
cio paupereo recepit ſi ſanctoꝛim pede⸗ 








De eomenda.toblíga ode elemo.fmo 47. 


Tauít, bie thi.s. 
CSi quio ſuoꝛũ « maxime domeſticoꝛuʒ 
curam non babct fidem negauit ⁊ infideli 
beterio: ct. Ididem. 
€ Hoſpitalitatem nolíte obliuiſci p Dane 
enim placuerüt quidam angelis bofpitio 
— "Hd heb .ʒ.ca. 
C aũt frater aut ſoꝛoꝛ nudi ſunt « indi 
gent victu quondtano dicat autem aliqo 
tx vobieillíe calefacamini (te in pace ⁊ 
—— non — aũt veu 
ría ſunt coꝛpoꝛi pderit.q.d.nibil. £t 
ideo fequif. Sicut ⁊ fidegfi non hʒ opera 
moꝛtua eft in femetipfa Sjacobi.1.c. 
¶ jn fide autem omnce vnantmce cópa 
cientce fratermitatie amatoꝛes miſericoꝛ 
dee modeſti hunnles non reddentes ma 
lum pꝛo malo vcl maledíctuy pꝛo maledi 
cto fed cconuerſo benedicéteo quia in boc 
— eſtis vt benedictionem hereditate 
poſſideatis piicpetrí.s. 
€ Xcrtio idem pꝛobat᷑ auctozítate cano 
nica. Tanta ẽ enij elentofine neceffitao ꝙ 
poſſeſſio ecclefie dzalienari pꝛo magna in 
digentia afflicto:u; fuper quo ponatur ta 
lio caſus.Quidam terráoonamt eccleſie 
bac conditione vt nó liccat ei eam alíena 
re 4 fi fuerit alienata liceat ei vel hr̃dibꝰ 
ſuis oatü reuocar poftca vero imtnére ne 
ceſſitate p:o magna fame paupeꝝ poo re 
déptione captiuoꝛũ po graui oelicto eccle 
fic.£uent an poffit alienare íta qp reo nõ 
cedat ad eum qui dedit eam. Tidetur ad 
bocq fic qꝛin illíscafibuo lícebit alienar. 
«c domo q: nemo paciſcẽdo efficer pót 
quin liceat et rej ſuã alicnare.ff.oe pactio 
Ll penultia. CSecũdo q: bi dlerict ſpũ ocí 
4 legep:iuata ducunt᷑..q.pꝛia.c.duo ſunt. 
q« ero q: piuaraoifpofitio donatoꝛis 
non pór gencralé conftirunonem imutaf 
extra de teftibue.c.requififti. Sed p cófti 
tutioneʒ ecclefie illaterra pór alienari.iꝛ. 


— € Ouarto qꝛ pactuʒ in pꝛe 
calu é contra bonoo moꝛes 7 contra 


cómuné vtilitatem. ergo nó eft obſeruan 
dii.ff.oc pactío.Liurifgentid.S. £t gencra 
liter. CQuinto quia maio: é lex ocrque 
peipít elemoſinas fierí d$ bumana ⁊ qᷓ; pa 
ctum bominie.ergo pponenda ẽ vt habek 
bi.».clege vbior le imperato: non é fü 
p:alegem dei:ſed ſub &. pterea talío condi 
tio erat intelligenda fireo pmifcrit in ta 
li ftatu.iz.q.2.c.IBe quio arbitrc£ ea enim 
que oe nouo emergunt nouo indigent au 
Xilio.ff.oe interrogatoꝛijs actionibue.l.ot 
etate ideo cõcludit Amb.in li.de officij 
c.aurũ.d.aurũ hʒ elemofina non vt feruerz 
fed vt eroget a ſubueniat neceſſitatibꝰ qd 
eftop? cullodirc qo nibil adiuuat an iguo 
ramus quantüauri quanti argétí oc tem 
plo dñi affir ſuſtulerunt nõne melitis có 

facerdos pprer alimoniá pauperuʒ fi 
aliqua ſubſidia ocfür d$ facrileguo conta 
minat ⁊ aſpoꝛtat boftio non ne dicturus ẽ 
dñs cur paſſus ce tot inopes moꝛi fame? 
certe habebas aurũ.vnde miniftrafíce ali 
moniã cur tot captiui (m captiuitatem ou 
etinec redemifti ab hoſte ocaffi ſũt meliꝰ 
fueratvt vafa viuentiũ reſeruares d3 me 
talo: his.n.poſſet refferrt rffüm quid. n. 
dices timui nc templo oci oꝛnatus occffct 
rüdetur aurum facraméta nó querüt neq 
auro placet que auro non emunt omatua 
ſacroꝛũ redemptío captiuoy é vt illa vera 
fimt vafa fciofa que aiae redimunt a moz 
Ic ille veruoé theſaurus dñi qui hoc opa 
tur qð fanguie ciue operatueé. infra ne 
Rio pót dicere cur paup viuat nemo pót a 
queri quare captiui redempti funt nemo 
pótaccufare q: rempli dei edificaf ncmo 
pót indignarí:q: büandie fidelium relíqe 
fpacía relaxata ſunt nemo pót volere q: i 
fepulcb:íe xpᷣianoꝛum requies defunctoꝝ 
cft. in his tribus generibꝰ vafa eccleſie ét 
iniciata confringere conflare.⁊ vendcf I. 
bec ille.£cce ergo quáta € neceſſitas ccde 
fiay.vii IBicro.in epla ad Nepotianũ.iꝛ. 
qa . Gloꝛia epi é pauperum puider 

Eod 





Sería (coa poft quartáofíícá in quadrageſima. 


inquit ignominia ſacerdotis ꝓpꝛijs ftude 
re diuitjs natus ĩ paupc domo 4 tugurio 
ruſticano qui ui nulio ⁊ cibario pane ru 
gientẽ ventréacurare poterá nec ſimilã⁊ 
mella faftidio.« infra multi edíficit parie 
tco ^ colünae ceclefic füb(truüt marmoꝛa 
nitent ⁊c.Et 16.D.q.i.in.c. fuia tua dicit᷑. 
Omne qfüpeft neceſſitatibus ĩ cátepijo 
ac religioſis errogandũ eft dño magiftro 
oibus vicente qð füpereft oate elemoſinã. 
ccce omnía munda ſunt uobis «16.4.1. 
c decimas dicit᷑. Cõi vira viuentibus «i3 
deficiendis ꝓpoꝛtionibus vel. exhibenda 
hoſpitalitate ⁊ ad iplenda miſericoꝛdia no 
bis quid erit loquendüzc omne quod ſuꝑ 
eſt in caufiopijo ⁊ religiofie errogádüi fit 
di dño. Quod füpcft pate ⁊c.Et ime.reuer 
timim of. Si qfi fames ⁊penuria ⁊ reruʒ 
omnü egeſtas oppꝛimit mundũ ſciamus 
hoc ex dei ira deſcendetk q (cin. paupib? 
ſielemoſinãnõ accipiãt loquit᷑ fraudari.⁊ 
de pe.di.i.cmedicinã.c.miroꝛ.⁊.equamob 
ré vbi ait Hiero.quãobꝛem conſiliũ meus 
placeat tibi peccata tua elemoſiniſre.⁊ int 
quitateo tuae in miſericoꝛdijs paupe fi 
foc ignoſcat deus delictis tuío. becibi. 
Et.di.c.oꝛdinandus d aliena rapere 2 
tiia qui vltra neccffaria fibi retinere ꝓ 
batur ac fic fe p opera píetatio conftituat 
vt ét pfentie vite fübfidta 4 eterne clarita 
tio pmia a dño pcipiat «.82,9í.c. epe viat 
ep̃s pauperibuo vel infirmis q oebilitate 
faciente ſuls manibus laboꝛare nõ poffit 
victũ « veſtitũ inquantũ fibi poſſibile fue 
rit largtat.«.86.ot.c.ffem of. otc ergo illi 
vt cũ loco mutet z mente; :nec fibi credat 
fola3 lectionẽ 4 oxationé fufficere vt remo 
Tuo nilo ftudeat oc manu fructificare cd 
largã man babeat neccffitaté pacientibꝰ 
alicná inoptá ſuem credat:q: fi boc non hʒ 
vaeuum nõdũ efi tenet. ⁊ in.c. in ſingulis 
vf miſerico:dian.plenitudo virtutus eſt. 
Et ideo oibue ẽ ꝓpoſita pfecta foꝛma vir 
titio ne veftumentio alimérifos fuis pcant 


^.c.pafce ait Z(mb:.Tt.8 officio pafce famt 
moꝛientem gſquis.n.imunein ſeruare 
terio fi nó paueris occidiſti.hec ibi. Ham 
ille of necare qui alimẽta negat que pᷣſta 
re pót.ff.oc agnofcendio vel alendis libe 
ris parẽtibus vel pr̃onis.l.necare.Patet 
exemplũ de vidua quadã nobilio.s. filios. 
hñte que ad tantã penuriã deuenit vt per 
plures dies ſolis legumĩbus filtoloenutrí 
eno quafi deficere inciperétoicenteo mfi 
ba pané mi:quidá eiuo vicine mulieris 
aduertenetrifticiá « penuriá ac mendiea 
ri verecundiã cepit triftem verbis coſola 
ri «et fe piouifürti pmitteificqs ommdie 
pᷣcepit ei oarcfer panes aliqi aür oomum. 
eggreffüe vxosi ſue ofueram elinam face 
re pcepit illa at vr crat auara neglexitã 
mo ⁊ pauperculáque.fo oic ad ipfay vent. 
rat expꝛobꝛari cepitoe ipudéría que adfi 
liolos reuerfa claudens boftiu; cum file 
clamantibue mf pané moꝛe (ufanti in le 
eto fe poſuit cus filije vír aüt ille domũre 
uerſus cx pio pane vt comedere íncidit, 
fanguío vndiqs pfluit (o ð paupercula re 
coꝛdatus ad eácurreno cá femimo:tuaf 
lio íam extinctis inuenit que ⁊ ipfa (tar 
erpirauit.ecccergo q: auara illa bóicida 
fuit qui.crgo elemofiná non facit. bomid 
dacónincit nolite ergo negare miſeric 
diá pacíe:q:.7.q.í.c.oie of. f£aui aũt miſeri 
co:díá faciendã negant pacientibuo ipfum 
XÜm negant q e(t miſericoꝛdia « veritas; 
Supꝛadicta cófirmat lactam? i li de vero 
cultu di.Nulliua opa indigere fe putat q 
fua alteri der egat q pituro füccurref pót 
⁊ nófüccurrit occidit.bec ille. Er Senecat 
li.oe ꝓuerbijs oí.bona pᷣſidia cópararmí 
ſericoꝛdia.ab alto expectes qð alteri fec 
rie bs in aduerfio auxilia q tn fecundís c 
modat bó qi oie calamitofo miferitos 
eft memi ſui. Qui (üccurrcf pituropót 
A nó fuccurrít occidít.bec ille, El£sifericot 
díam igit fratres a cliam indigenti tmp 
tiam yr a dũo miſericoꝛdia oigni effici 











* w-—— 


—HH I —" 


mur fempiterna in ſeculoꝛũ ſecula. Amen. 
¶ Seria ſecunda poft quarram dñicam.in 
Qquadragcffimaoe multiplici vtilitate 4 
fructiſicatione clcmofine Sermo. 48. 


Vferte iftabinc.a noli 
te facere domum meá 
a bomi negociationis. 
£xcribütl»ec verba 3o. 
fo «ieud.occurrénif fe 
ric ut magif nic excité 
tur inétce caniffimi ad 
pauperum ſubueniendũ neceffiatibue p 
p pꝛemꝛum pꝛomiſit dũs nofter mt 
coꝛdiam facientibus or. £ifeat.s. beati 
miſcricoꝛdes.q.m.onon folis in boc fecu 
lo:ſed ctiam in fururo.vnde Cipꝛianus iu 
epiſtola ad fr̃es oc ope « clemofinis inqt 
uc crit tili ffce cariſſimi operantium 
lo: 4$ grandis ⁊ ſũma leticia cuʒ popu 
lum füt dãs ccpir recenfet « mcritie atqs 
operibue noftrie pꝛemia pꝛomiſſa contrí 
bucaopo terrente ccleftta pzo tempo:ali 
bus fempiterna pꝛo modicio magná pᷣſta 
rc.bec ille adeo dñs nofter ingentée in té 
plo non elinaz oantes nec pauperce recre 
sntco:fzd potius lucrio rcmposalib? inté 
dentes p ncgociationem:euj feciſſet quafi 
flagcllum oc funculis oce cieciroc téplo 
bi.p:efara verba aufferte «c. Ad maioꝛem 
igit clemofine comendattoné treo. eiuſdẽ. 
rucrus ouplicatos impꝛeſentiaꝝ dicemꝰ 
€ Pꝛimus quoꝛũ of fupplicanio cu; illu 
minationc, ¶ Secundus of liberatio cus 
conferuatione . C Tertius multiplicatio 
cum fanatione ⁊ gloꝛificatione. 


4T Pars piima buitre fermonte t qua po 

nuntur ouo fractus ex elemofina pueniẽ 

rco bomini v3 fapplicatio oꝛationis:⁊ illu 
minatto mentio, 

"fRimo oico qp ex elina oꝛit oupler 

fructus.ſſupplicatio «illuminató. 

& imo dico ſupplicatio. Nã ex elemo 


fina duplex oꝛatio ſurgit ex dante elemoñi 
nam. ¶ Pꝛima cx tpfa elinavnde eccao. 
oi conclude elemoſinam ín finu pauperte 
4 bec pzote exosabtt ab omni malo , £vé 
plum babef act.io.de coꝛnelio cui dixit an 
clue ozarioneo tue « cline afcenderüt in 
mcmo:tam in conſpectu dũi. Secunda 
eft ex accipiente quicogit᷑ oꝛare pꝛo dãte. 
vifi lu.IG.of facite vobis amicos de mamo 
na iniquitatie vt cüocfeceritie recipiant 
uos i eterna tabernacula:qð vcrbum qui 
dam male intelligenteo recipiunt aliena: 
4 aliqd inde pauperíbue largiunf puran 
teo fe facere qð peeprum eft.vbi notandũ 
eft ꝙ diuitie poſſũt dici iniquitates.tripli 
citer. CMPꝛio fm Aug .in libꝛo oe qónib9 
euangelij Oẽs diuitie font iniquitates in 
cío.f.qui in illie ſpem cõſtituunt. Scðo 
fim Ambꝛ.iniquũ mamona dixit:qꝛ varijs 
diuitiaꝝ illecebꝛis nr̃os tentauit affectus. 
4L Sertioofirurocoontíe iniquitate o.i. 
inequalitates:qꝛ nó cqualiter für diſtribu 
te vno egente 4 alio füpabundante , Hon 
vult ergo oicef vt faciamue amicos! ð ra 
pinis « vfurie:fed oc pp:ije laboꝛibus ⁊ 
binitije:que ru; otcunt diuitie miquitatis 
pᷣdictis rómbue, ideo oáda € elemoſina 
paupcribue — xpo pauperi vt illi pꝛo 
nobis ozent ⁊ miferico:dtá ↄſequamur.vñ 
dicit Hiero.ad furiã de viduitate ſeruãda 
dicit fac ribi amicos de iniquo mamona q 
te recipiant in eterna tabernacula.illis trĩ 
bre diuitias ruaequi nõ faſtiden auco :h 
cibariuʒ pané comedũt qui famé expellat 
mon qui augeat luxuriaʒ intellige ſup ege 
nü«pauperemoi petenti tc oa. fcd marie 
domeſticis fidei nud veſti eſurientẽ ciba 
egrotanté viſita.Quotienſcunqʒ mant cx 
tendis rpm cogita caue ne mendicáte do 
mino deo ruo alienae diuitiaſ augeas.hec 
ille.Ziperi ergo marum tuam ad clamoꝛẽ 
paupe ⁊ deus cxaudiet ad elamoꝛeʒ tuũ. 
vnde Zíug.in !t.oc elina dicit. Heqʒ miſe 
reri dei mibicoꝛdia poteꝛit ei q miſericoꝛs 
x iuj 





Seria $a poft quarti oíci i quadragefuma, 


ipfe nó fuerit aut mpetrabit oc o(uia píe 
tate aligd in pꝛecibus qui ad p:ecem pau 
perío nó fuerit buman?. füp po.95.3de3 
dicit. Si vie bére miferico:diá efto miferi 
coꝛs dimitte fi quid ín te comiſſum eft oa 
er eo qó babundas 40€ quo das niſi ó bo 
nio ociifioc tuo oaree largitio effer cũ ve 
rov illlus das reditio é.quid eni habeo 
ty non accepiſti:he fant hoſtie deo gratiſſi 
me miſericoꝛdiahumilitas. Confeñio pax 
a caritas has appoꝛtemꝰvt ſecuri expecte 
mue aduentum iudície qui iudicabit o:bé 
teriag inequitate.hille.Qui nóergo exau 
dierit voceepaupcrum ipfe ét dlamabit ⁊ 
dñs nó exaudiet eũ vnde ziugu . lib:0.50. 
omel.ome.48.ait. ]oxandiü parae 4 talea 
ad pꝛandiũ tuũ vocae q tibi vícérepédát 
omae cõuiniũ neꝗd oefit ⁊ cũ amicis tuis 
epularíe a ante (anuá pauperé rogantẽ có 
temnis oblít? ce oictü ꝓphᷣe.di.Qui inqt 
auerterit auré ſuã ab egeno.1 ipe in vo.o. 
4 nõ exa.eũ.Inclina auré tuam audi egen 
tio vocé a fame pereuntio, vt ⁊ dñs tuam 
sudíar.Zribulatíooa oe quo tíbi oederít 
deus.ipſe te diuitẽ fecit.ideo redde illí qð 
ſuũ eſt.ipſe fe dicit accipere qð pauperibꝰ 
datur ſibi collatum pꝛoclamat qð in coꝛde 
pauperis fuerit ſeminatũ ficut in euágelio 
dicit. Facite u.a.de.m.inigꝗtatis bec ille 
Patet igty q facit clemofiná ⁊ rmficoz 
diá confequet a dño miſericoꝛdiã.vñ oícit 
Hiero.in epla ad IHepotia. THon memini 
me legiffe mala moie moꝛtuũ o libenter 
opa pietatie exércuit hʒ eni multos ínter 
ceſſoꝛes a ipoflibileé pceo mltog nó exau 
diri.b ille.q: elemofina ez fe ipetrat ⁊ ſup 
plicatio illi? cut tribuitur iõ quafi impoffi 
bilceft ꝙ elemofinarí?z mißicoꝛs nõ exau 
diatur a dño p; 6 per plura exempla ve 
terío ⁊ nout teftaméti. In veteri pj 9 Ru 
ben q nitebak erzipe Joſeph ó manu fr̃uʒ 
füoy gen.s7 exéplii Sedecbíe q tandé mt 
Rrtue é Hiere.ꝛ in fine cõuerſus é cui bie 
re.ʒ4.dictũ é Audi verbii dñiſedechia nó 





moꝛieris in gladío fed in pace moxerís ; 
Exẽplũ bétur Raab meretrice que (afi 
pienenücioe remifit ad Joſue.o.c Idi In 
nouo teftaméro exéplü hẽtur 9 Aatheo 
q pꝛius fecit cóuiuiti xpo ⁊ diſcipulis eiꝰ 
Xifbat.9.£toe zacheo qui poftás cft cóucr 
ſus dedit oímediübonoy ſuoꝝ pauperibt 
ideo ei dñs dixit bodie buic domui ſalus 
adeo facta ẽ. XLu.io .£rinumerabilce alij 
quívirrute elemofine mulrae giae impe 
tratierüt adeo.Et ideo pauperce elemofi 
nam accipíétee nifi o:ent p oantíbue gra 
uiter puniütur qð p3 p exemplü qó nartat 
Ceſarius di.Oð peregrín? in quadá villa 
moiienefclauiná ſuã legauit (acerdori qui 
facerdos accipicne pag oc illius aía cura 
uit qut poftmodü effect? onachus vi 
dit ín ſpũ aiam peregríni illi? affligi 0€ 
monee cũ oicta felauina facié 4 collũ ſacer 
dotis percufferür q excitatue exclamauit 
adiuuate me adiuuate me qt moꝛioꝛ o 
nacbi át inuenerüt caput ci?totü exuftum 
ficqs ſemiuinũ ad infirmariá oepoxtaucit 
nullá enim cófcffionem oe bac negligétia 
fecerat. Et fic ps prim?fruct? elemoſme in 
bac parte.qr Secũdus aũt fructus elemo 
fine of illumiatio.f.mério^ intellectus ed 
cognofcéda vitia ⁊ virtutes.de pia canti, 
6.dr. Que € ifta que afce.quafi auroxa«t, 
ve fcóa Job.xj. E eridianꝰ fulgoꝛ ofurgit 
ibi oe gus ꝓpha dicit. Declina a malo 
facbonti vfi Iſa.ss. dicitur. Cũ effunderis 
eſuriẽti aiam tuam aiam afflictam reple 
ueris oꝛietur quafi ĩ tenebꝛis lux tua ĩ te 
nebꝛe tue erũt ficut meridies.vñ Augu in 
lib:ooe verbis dñi prio a Pmonc.s. oiat. 
oífperfit ocdit.p.iu.ei? ma,in.f.feculi vide 
quid mínuafa qd augeatur minuitur pt 
cunia 2 auget iuftitia. Illud diminuiĩ oj 
eraeotmiffürue . 3llud oiminuif qð erae. 
relícturue.gllud auget qð i eterni eepof 
feffürue ofiliioo lucrog diſce mercarilas 
dae eii mercatoxe q vendit plũbũ « acqrit 
sug nó laudae niercatoꝛẽ qui erꝛogai pe 











Se multiplici vtili.a fruetifi. elemoſine Prtio 49. 


cuniã « acqrit iuſtitiã h ille. Et ió in libꝛo 
de.x.coꝛdis ait. Egere voluit in paupere 
x$o p te vt bérce vfi ſeminares terꝛena 
queas àdit vt meterco vitáeterná.IBolite 
pigri cé a malefecuri.moxe emédate pec 
cata redímite.a cũ bec feceritis gras agi 
te aquoicepiftte bene viuere.« ficei grae 
agite vt nó inſultetis bte q bene viuüt . 2 
bocfaciétee bébitie perfectá quantü ino 
bte cít in bacvita iuftitiá ec ille . Et fic 
pifcóa — elemoſine. Sufficiatq; 
p parte pꝛia bui? fermoníe pꝛincipali. 
Paro ſecũda huius moni in qua po 
muntur ouo alij fructue ex clemofina pue 
nienteo v7. malotum liberatio ⁊ bonoꝛum 
conſeruatio. 

Ecũdo dico ꝙ ex elemoſina oꝛitur 

ali? fructus duplicatus.ſ.iberatio 
4 cõſcruatio. C Pꝛio dico liberatíoa ou 
plici malo tpalt ⁊ eternali. £e pꝛĩo of in 
pᷣs Meatꝰ q intelligit fup egenü a paupe 
rẽ in ote mala liberabít cũ dñs.Et iterum 
Dñs ↄſeruet cü f.faciété clemofiná a viui 
ficet eũ «£a to tpe tribulatióie magte iten 
tí eẽ debemꝰad opamifico:die.vi Augu. 
dicit in epla ad cieꝑ ⁊ ad vniuerſã plebeʒ 
Iponen. Tpe tríbulatióie nó minus debe 
tio facere opa mificexdie ſʒ ẽt debetis am 
pli?ds ſoletis fi eni ad loca munitioꝛa feſti 
manti? mígratur in ruinã oomue cü vide 
rit otritioparictib?iminere fic co:da xpia 
na dto magie ſentiũt bui?müdiruiná cre 
fcentibue tribulatióibue ppiuquare táto 
magie oebét que in terza füt recódere in 
ccletté tbefauy impigra celeritate tráfer 
re vtfialiqe buman? caſus acciderit gau 
deat qui de loco ruinofo emigrauit.Ci át 
nibil tale nó fuerit fübfequutü nó otriftct 
q qñqʒ moꝛiturꝰ in mo:rali dño ad qué vé 
turus ẽ ꝓpꝛia bõa cõmendauit.hec ille.Li 
berat ct elemoſina a malo eternali.vñ tho 
bic.4.of.£lemofina ab oi pcõ a a moꝛte lí 
berat « non pacíetur aíae we in tenebꝛas. 
riõ bétur exépliii miraculío beate virgi 


nie vbí bétur cp gdaiudex note ftepb an? 
rome q munera libérer accipiẽs iudicia ſe 
pe puertebat bic tree oomoe (ci laurẽtij 2 
ynü o: ſcẽ Agnetis violéter rapuit z pof 
fidebat. In vífióe aii iudicẽ eternü raptue 
fcüe lauréti? cũ mmia idignatióe bꝛachiũ 
eius ſtrinxit ⁊ nimio oolo:e cruciatit.a ſã 
cta Agnes cũ virginibus faciẽ ab eo indi 
gnata auertit data eft in eũ ſentẽtia fic in 
loco iude tradatur q pꝛo pecunia veritatẽ 
vẽdidit.Scũs át p:otect?qué iudey inuíta 
plurimum coluerat veniá a (có laurétío ⁊ 
beataagnete,p eo rogauit Beata át vi:go 
cũ iſtis p eo oxantíb?oceffuy é vr aia eiue 
ad coxp?rediée penirentiá.so.oieb?ageret 
Beata át virgo ei pcepit vt fingulie vite. 
ſue diebꝰ diceret ja iſtũ beati imaculatit 
via:ad fe it reuerſus bꝛachiũ ita babebat 
aduſtũ ac fi i coꝛpoꝛe paſſus eét agéo igit᷑ 
verá penitentiá trigefimo oie ad oim mi 
grauit.Ziberat ét elemofina a ptãte dya. 
E illud. Eccle. 8. Sup fcutü potétie 2 
üp lanceá aduerſus inimicũ tuũ puguabit 
vit Iſa.x.dr Cõputreſcet iugũ.ſdyãboli a 
facie olei.ſmißicoꝛdie. Nã oleũdt miferi 
coꝛdia q; ſicut oleũ ceteris liquoꝛibꝰ ſuper 
eminet fic op? mißicoꝛdie pᷣcellit reſpectu 
aliox opex.vñ Ber. ſup can.dicit. Bonuʒ 
eſt vnguentũ cõtrictionis qð recoꝛdatiõe 
peccatoꝝ confici meli? deuotiõis qo fit re. 
coꝛdatione beneficiouum dei.poꝛro vtrũqʒ 
vincit vnctio pietatie.b ille.víi gloſa dicit 
ſupillud pᷣs. Mißicoꝛdia mea refugiuʒ 
meũ es tu.ſic de nullo ſic vincitur mimicꝰ 
byabol? vt de mifico:dia . Ad cui? exẽpli 
ohirmationé ait Augu.ĩ &móe ð defunctis 
Facite mißicoꝛdiasĩ boc feculo que deleãt 
peccata.vt ſuccurꝛãt vobie t oie iudicij.qꝛ 
q9 máducatis pditis qð laboꝛatis reling 
tis.qð vero pauperibꝰerꝛogatis bocfirmt 
ter poffidebitie. Antecedat voo mificoz 
día va. ipfa ĩterpellet ꝓ voD ĩ oie iudicij 
iofpectu ofíi.ec ille. iberatérelemofina 
8. o C Et fic pʒ pia fructificatio elcmofi 





pcm 








Sería fa poft quartáotíeam in quadr ageſima. 


ne íniffa pte. CSecundus vero fructus 
vicitur , Conſeruatio gratie vidclicet . ⁊ 
tempoꝛalium. De pzima dicitur. £ccle. 
29. Elemoſina virt quafi ſacculus cum co 
4 gfr̃am bomie quafi pupillá conferuabit . 
Vc fcóa oicít Ztugu.ilt.oe elemofina elc 
reris vel metuíe nc fioparipluo ceperie 
mrimonietuo Larga opatióe fimto ad pe 
nitentiá redigarie eſto ĩ bacparre intrepí 
due cftofccuruo fimri nó pót vnde i vſus 
xpi impendirur trfi opuo celeſte celebꝛat 
nec hoc de mco rũdeo ſz oc ſcaͤruz fide nec 
vc mee prãtis auctoꝛitate pmitto, loqrur 
per Salemoné (pito.f.ot. qoat paupcríb9 
nunqᷓ; egebit qut át aucrtit oculü i magina. 
penuría erit.fi ille.vfi idem Zfugu.oicit ín. 
Tib:o.so.omcl. one. 48. rudeleé vt 8quo 
hẽs non oco ci qué fao nó hẽre. graue eft 
vroetua fübft3tia nófüffétee cgentio ino 
piam.vfi fepe flagcllamur in fructibue qz 
cgentib? bene nó facim? reuera fi confide 
rcs bomo vñ osnna.vii calünic.nifi oc fte 
relírate nfa tu nõ oaeegenti qð potce qð 

te nó grauat vemt vua calünia « pdio ét 

Q5 nó bée ventre pleno ambulao « vacuũ 

pauperis ventré nó cófiderao bene é ribi 
bc bonis oci nibil indiges boneftio vefti 
b?vrerío 4 nudü ⁊ trementé frigo:e non 

veftio fi tibi dicat deus teipfüm ego feci 
ty viuie mcum é qð béo cgo dedi: ingra 

fuoco auffero que dedi nego que oonauí, 
P ille. firmat p:edicta.Il2iero.i epla ad 
Euſtochiũ.d. Hoͤ occidit dñs fame aia; iu 
ſtam. Junioꝛ fut «cui ſenui⁊ nõ vi.iuſ.de 

icc (e ei? querẽs panẽ.helyas coꝛuis mini 
firitibuspafcit vidua ſarepte ipa cũ filijs 
nocte moꝛitura ppBam pafcée eſurientem 
mi in modũ qum alendus venerat.ab ipo 
alitur. k ille.vfi pʒe xemplũ in vitio.pfum 
vbi babetur ꝙ oꝛtolanꝰ quídá totum ſuuʒ 
lahoꝛem in paupey elemofiná effundebat 
1 fibi neceſſaria retinebat ſathana auré im 
ftigante cepit pecuniá ↄgregare qua in fe 
nectute yteretur origit àt faciente oco yr 


peo ei? putrefceret cofamptifas oib'te by 
nie medici cófilio ocbebar peo ab&idiilla 
aũt nocte ad fc reuerſus cá ingemifteret 
aftitit ei angelus di vbi ſunt denarij quoa 
collegiſti a vbi eft (peo eox.at ille peecaui 
⁊ amodo nó faciam « angci? tangéoei'pe 
dé ſanitati integre ve(tituir ventéo árma 
ne medicue inuenit eũ in oꝛto laboꝛantem 
vii Zugu .in li.de mibicordiadicit Qð ba 
bemus pauperibꝰ damus fi nõ dederimꝰ 
bic dimittimꝰ qᷓ; multi ſubito bora oĩaꝑ 
diderũt que ſtudioſiſſime recodebãt vno 
impetu hoſtili vniuerſi theſauri perierũt. 
£t fic patet ſecũda elemoſine fructificatto, 
Et fccunda paro huius fmonie, 


¶ Pars tertía butitre ßmonis ín quapo 
nuntur ouo alij fructus cx elemoſina püe 
nientes vy multiplicatio « ſanatio. 


TIT Értío dico ꝙ cy clemofina otitur 
alius fructꝰ oupler. vy. multiples 
tío  fanatio.q Pꝛimꝰ igit fruct?or mul 
tiplicatio.(.Gfe ⁊diuiti vz. Ec pꝛĩa dicitur 
B*at.r.fdun reliquerit pr̃em aut matreʒ 
aut fratree ⁊c̃.centuplũ.a.⁊.u.e poſſidebũ 
De ſcða of puer.ʒ. Honoꝛa dñm ð tua (iib 
ſtantia « oe pꝛimitijs oium frugũ rua. 
implebũtur oꝛea tua faturirate a vino tot 
cularia redüdabüt.£t ꝓuer.xj.dr̃. Alijdiui 
dunt pp:ia a ditioꝛes fiũt alij rapiunt non 
fua « fcmp in egeſtate ſunt. Exepluz hẽtur 
Jo.o de pane multiplicato in manibꝰxpi 
Quo ſaturauit turbã famelicá De quo tu 
gui li.so.omcl.ome.40.ait.Sarurara ſunt 
rot milia 2 nibil mínoxatü eft. creuit eis 
cibus oii impedi virt? . Sic clemofina 
dũ indigentib? cr:ogat.magnü opueédt 
mofina vr faciat p cam bó a9 fecit deus 
"IRó tumcamue ergo elemofinae habũdm 
ter elargiri.q: ex oiftriburione clemofint 
fübftiria nó minuitur f augctur.víi Au 
gu.ili.so.omel. ome. 48. £dd times fact. 
re mißicoꝛdiãꝗd oubitaeinó te ocferítq 





— — 





De mult plici vtilis fetetifi.ele, Pro 148. 


te pꝛerogatoꝛẽ cóftituit ipfi? eft en vox ĩ 
cuãgelio arguétie incredulos. di.conſide 
rate volanlia celi qm̃ nó femnát neqʒ me 
tunt quibue nó fant celaría pf vefter cc 
leſtis pafcit illa fi quecũq; béo tua cffe ot 
&iofi potee conftítue in oomo tua pp vigi 
les fode foutao abfcóde diuitias tac ubi 
loculos ⁊ archas vbi reponas õ voluntaté 
vci tencre nó potes ergo fratres faciam? 
mmfericosdíá fille . Pʒ boc p exempli qp 
narzat petrue oamian? di. Oð qdam epᷣs 
valdc fiti£o pꝛecepit vinũ affer: cüqs to 
tũ qð crat in vafculo pincerna exbaufiffct 
1 epᷣo detuliſſet ecce pauper impoꝛtũe pe 

tic tllud fibi dari.⁊ q9 fi non oaretur ſtatiz 

expirarct ⁊ epᷣs iuũit ili vinü p:opinart . 

itcx cum pluo fir:ret tuber afpici in vao fi 
foxte quid remãſiſſet. ⁊ vae repletü inuẽtũ 
eft. fic p; pria tn bac parte elemofine fru 
ctificatio.q- Scamdue fructus or ſanatio 
faic « coꝛpoꝛis. De pzia ſatis dietũ eft in 
volumine oc penttétia vbi tract atũ eff oc 
fatiffactióc elemofine . 82e ſecũda miſtice 
of &at.n. £5 dñs homim babéti aridã 
manum:oicit. Extende manü tuá. f. ad ele 
molinae. fp cuo verbo dicit Rabanus. 
Tubi plus valer cure (omini d$ clemott 
marum largitas czéplum oc. muliere illa 
que onmẽ fubftantia fuam expenderat in 
medicine vt curaretur a cecirate cut Illa 
rion otrit tt ob amozé Jeſu chꝛiſti tãta de 
diſſes curata eſſes. lmnens eiue oculos 
liberauit eam. hinc Clgo oc ſaneto victore 
dicit. Pietas fc oc alienis fozdibue abluit 
de aliento muncribus fibi medianam fa 
eit de alieno vel nature fibi triacham effi 
eit dum malio compatirur « fübuemt alic 
mie. ille . Et non imcrito quia clemoſina 
tío benedicit deus vt babetur Deutrono. 
15 Ideirco pꝛecipio tibi vt aperiae manũ 
fratri tuo cgeno « pauperi qui teeum ver 
ſatur in terza vt benedicat tibi oomin? oc 
uo tu?. Ét fecide coꝛ.o.hẽtur Homim mi 
laricoꝛdibenedicit deus. lli etiam bene 








dicit pauper qui ab co recepit elemofiná .- 
vii ob.29.35encdíctio perituri fuper me 
veniebat. Ex quibus omnibus patet ꝙ fe 
quitur alía fructificario omniũ pꝛedictarũ 
maxima que oicitur retributio vidclicet 
regni celoꝛum. Unde talibuo elemofinam 
facientibus oicitur Mat.as. c. Uenite be 
nedicti p.m.p.r.Et tbobie.p.£lemefina a 
moꝛte liberat. zipfaeft que purgatpecca 
ta ⁊facit inuenire vitam etermaj idco Zu 
gu.füper illud . Cum venerit filius homi 
nis.⁊c.dicit. Faciat vnuſquiſq; qà p:cualct 
⁊ excepto vitu rationabili ⁊ veſtitu ſim 
plici quicquid alið ſuperfuerit letus « by 
larie tríbuat quia qui oat parum accipit 
multum po:rigit minimũ⁊ cóperat regnũ 
tribuit paruam pecuniam accipit vitam 
eternam oat rempo:alia mercatur eterna 
poꝛrigit caduca 2 accipit fine fine manſu 
ra/fiille. £remplü babetur m vitie patrũ 
Qð vnue babuit tree amicos vn?ourit 
eum vías ad mediam viam aliue vſqʒ ad 
pꝛimam tertiꝰ vſqʒ ad regie pꝛeſentiã pꝛi 
mue eft abftinentia fccüdue eft caſtitas. 
tertítie eft elemoſina.ꝓpter q9 condudit 
Zlugu.ot.fuper pᷣs.4o Quid ram vile ta 
ter:enum ds frangece eſuriẽti panem tan 
ti valet regnum celorꝛum frange. eſurienti 
panem tuũm «egenum üiduc in oomum 
tuam.« infra.£roga terzam vr emas celũ 
age illu gratias qui rem tam pzeciofam tà 
vili pzetio te fecit emere.das quod i tem 
poꝛe perítaccipie qð manetin eremum 
a9 qued fi non oarce poſt paululũ pꝛoi 
ceres accipis quod in eternum perfrue 
río das vt füftenrenrur fame. bominis ac 
cipio . vide ſis ſotius engclouwm Giu 
dé exuriat bomo poft paululuta oae fa 
memirerum paffurue accipíe vnde nunds- 
famem nunquam cfüricm firimqs patie 
rio. Clídeo crao quid oce quid accipias: 
notvoarefiaudeo videamue quie maioꝛi 
viro feriatur ille cui non das terzá aut tur 
quõ peruenies adcü qui fecit celũ « terꝛã⸗ 


| vx dero 





Ferta tertía poft quartá důicam in quadragefima, — 


tíbi.ergo plue p:eftaf q; pauperi.bec ille. 
O igit elemofina gloꝛioſa  frucruofa tu 
omnia mala mo:tificao tu feruentioꝛatio 
ne celum pulfae ru mentem illuminas ab 
vniuerfio malie liberao cu timoze anim 
feruao ab inimicis defenſas: lucra confer 
uae tempozalia multiplicas animas 4 co: 
poꝛa omni perfectione decoꝛas vt fic in 
eternam gloꝛiam introducas: Amen. 


qr $cr(a tertia poſt quarta dñicaʒ in qua 
Arageſſima de repꝛobatione 4 deteſtatio 
4peuudidi temerarij.Scrmo.49. 
fq Olite ſm faciem iudi 
care fed iuftuy iudici 
iudicate fcribitur bec 
n verba jo .7.c. Et ĩ cud 
gelio occurréríe ferie. 
Sam 4 fi fatio oc. iudi 
tiotemerario in volu 
mire oe peccatis dixerimus.in po caniffi 
mífratreo camen quía valdepericulofim 
eft hoc vieium nõ incongrue nec ſupfluitz 
erit etiã aliqua noua ad ĩpſius deteſtatio 
nem ⁊ repꝛobationẽ pᷣſenti in fermone bꝛe 
ui peurre dicit enim Aug. ſup pᷣs.ud.ßmo 
ne ia.hoc enim ꝓcliuius bomo ſuſpicak in 
alio qð fentit in fe ipfo .« Seneca inli.de 
moꝛibus inquit.hoc habet omnía affect? 
vt in quo ipſe inſanit in idezputet omnes 
inſanire Quod valdc pnitioſum eſt. « no 
bis ⁊ ꝓximo nocuũ.Ideirco dñs noſter i 
verbis ppoſitis [»oc vitu tanqᷓ; caritati 
bei (üt ꝓximi contrariũpꝛolibet di. No 
lite ſm faciem iudicare ⁊c. Scienduʒ ẽ igi 
tur p:obíbirumieffe ex ſuſpitione iudicare 
quod pꝛobatur triplíctvía z modoconfüe 
to. Pꝛimo vj viarationte, q-7 Secũdo 
Via auctoꝛitatis. ¶ Tertio víaexéplifica 
tionis. 
¶ Paro puima huins ſermonis in quap 
batur iudiciũ temerarium cffe repꝛobatũ 
ratione multiplici. 


Rimo dico.ſeptem rationibuo re. 
Pꝛobatũeſſe ⁊ ſuſpitione temeraria 
iudicare. CPꝛimo rationc deſpectionis. 
¶ Scðo roͤne vſurpationis. ¶ £ertio ra 
tione future euentionis. Quarto rónt 
dubie intentionis. ¶ Quinto róncoculta 
tionis. ¶ Sexto rõne pᷣſentis aſflictõmo. 
¶ Scptio róne future dãnatiõis. Pꝛi 
mo igit pꝛohibitũ eft alioꝛũ oculta iudi 
re rónc ocfpectionio fiue contemptus ipfi 
ue primi.fauod aüt bó contésat ꝓxunũ 
ficcx iudicio fufpiciofooeclarat Aiexũ. de 
ales in fa parte ſume ſue im tractatu ð ij, 
t. Et.b. tho. ßa ße. q. co. di. g ex boc qpalíof 
babeat mala opinionem de aliquo. abfq 
fuffictent cámiuriat et « conténit ifpmín 
mente fua nullus aüt dz pꝛoximũ fuuy con 
ténere vcl ei nocere fine cá cogente . quía 
boc eft cótra caritaté pximi.ió fi nó appa 
rent manifcíta ſigna de malicia alteri?oe 
bemueeü vt bonü habere. vñ oicit Zileri, 
ꝙ dubia ppzía facta in deterioꝛẽ ptem ot 
bemus interp:etari a idco cũquis cófitet 
vc dubio iter mo:tale^ veniale tà cófeffoy 
qᷓ; confitene ocbét interpꝛetari in oeterío 
rem partem in iniũgendo 4 füfcipiédope 
nitentiã. Et fic b3 intelligi. illud ecd. iu 
ftue pꝛioꝛ eſt accuſatoꝛ (ui. Er illud grego, 
Y8o.mentiü eft ibi culpá cognofcere voi 
culpa uó eft.ve factis aũt primiocbemus 
interp:etari (n melioꝛem ptem.vii regula 
eft viria.£25 dubia ſunt in melioꝛem ptg 
interpꝛetanda de re.iur.eſtote.hoc.n.eſti 
laudé diuine bonitatis 4 liberalitati. 

pór inclinare in bonũ cü vult. q- Quod ſi 
dicatur ludiciũ dz eſſe oc co cp in pluribus 
accidit d$ oc co qp in pauciozibuo. &xditt 
plurib? accidit qp boicemale agót pnia 
für ſenſus botu ^ cücta cogitatio ad malij 
€cíi.8.ergo dubiũ oie fe vf* oére iudi 
carii maũ di í bonũ q: fic min? fallc£ «er 
go C. Ad boc rñdet᷑ 63 pdictoo oc. 
qᷓ;uis hõ frequẽtiuꝰ fallaf in bonũ fai 
teri? iterótando tii qꝛ nulla inuríafiret i 


————— — M —— MGE PUER 





oc repiotoetefta.tudici teme, bmo;49. 


bonum interpꝛetãdo. Nã in iudicio 8 reb? 
attenditur in ſolũ bond iudicárie fi poc ve 
ruʒ tudicct pꝛo vt é ⁊ malü fi fal(o iudicet 
q; boni ixcellectue é veg « malũ é falfum 
fm plim.6.merapbi. pfi aũt rci ð qua iu 
dicamus nibil nocet qualitercügs iudice 
mus 41503 bomo niti vt de reb? iudicet 
put (inr. in iudicio quo iudicamus 5 ho 
minibuo pꝛecipue attenditur bonũ ⁊ malũ 
ex parte eius oe quo iudicatur q: in boc 
bó honoꝛabilis bérur qp bonue iudicatur 
4 cótemptibilio fi mal? tudicat ⁊ iõ debe 
mue attendere i tali iudicio potiuo q bo 
mm iudicemus bonü hominẽ nifi manife 
fta ró oñdat 5:ius.« fic ps piima rõ. CSe 
cundo oico repzobatur buiufmodi iudiciũ 
rónc viurparionio q: cr boc iudicio ſuſpi 
ciofo vfürpa£ qð cft ppzioct.of enim di. 
54.C.erubc(caur.oculrog coguito: « iudex 
E oc? Sa folue b; iudicare oe occultie qꝛ 
folue noutt occulta vñ.i. Re.is.Homincs 
vident que foꝛis funt deꝰaũt intuetur coz. 
Sili hẽtur puer.14 Sap. pito po.7.ís.q. 
6.Si a Disk ned — pꝛeſpiter a 
c.Cognouimꝰ.de fc va.c.t.c0€ fymonia.c. 
tua nos. Nã etiã de iudicijs.c.nouit dicit 
nouit ille qmi ignoꝛat. Et de vſuris.c. 
in ciuiratc.of cogitatiõcs boium oĩpoten 
ti oco nequeũt occultari ⁊.ia.q.5.c. t qd. 
bf deus co: interꝛogat nó manü cum igi 
tur inbie que malanó funt ſ ð genere bo 
noy vt ecdie ieiumü ⁊ huiuſmodi vel oif 
ferẽtia vr comedereloq 2 huiuſmodi mali 
tía cog.iq finr male facta pcedat boc ex 
mala intentiõe faciẽtis vt intério fit occul 
ta iõ uudicans malc oe aliquo vfürpar qð 
vei € vnde valde ſupbus ⁊ arꝛogans ẽ pio 
inde dicit ap's "IRo.8 Tu quie co qui alic 
num fuum (udicae fuo dño ftat aut cadit 
Ybi tria oat intelligere. Pꝛrĩo l»oie pza 
uitatem iudicãtis cũ oicit Zu qe es .q.9. 
cũ a te niil ſcias a te nibil habeas cur 
rapcre adici audeo filio oet cui pater oe 
thc onc iudici faccre q: fili? bominio € 


Jo.s.CSecũdo iudicantis temerttatẽ qꝛ 
ĩudicas alienü vfi pforra iudicata indican 
tr dicere pót illud cxo.:. Quis te cóftiruit 
piicipent fuper nos. CTertio pꝛopꝛij dñi 
iudicio auctozttaté cum oicir füo dño ftat 
sut cadit bicipfe Zlpl'o p:ie ad coz, 4. ut 
aüt me iudicat deus ẽ ⁊ fic pʒ fecüda ratto 
4 Zertio rep:obat boc vitii rónc future 
euentióio.TRá vr Zlugu.lib:o 5 Maniche 
os dicit íncertü é nobis qualio fururuo fit. 
qui nũc bonus vcl malue apparet oc cui? 
co:ectione oefperare temerariũ iudiciü ẽ 
pertinet eni ad temerariüiudiciü ꝙ aliq 
€ü qui nüc malue eft manifefte vchr iudi 
care dãnandũ nifi p fuppofitioné.f.ft in ma 
lio perfcuerat vñ Leo papa dicit. Nemo e 
deſperãdus oum é in ac vita cõſtitutus 
Solus enim oc? nouit cuiuſcũq; opio finé. 
vñ Apls "fRo.2.oicit.Scimue qr iudiciuʒ 
cft fm verítaté ⁊ boc triplici ratione $m 
Zlymoné ínp:edicto verbo.qr Pꝛio quia 
iple (olus vt dictũ eſt coxda nouut. Se 
cũdo quia qfoli ſunt eiue nouit. C Tertio 
qꝛ mercedẽ iuſtam retribuit iudici enim 
humanũ infiatur ⁊ puertit multis modis 
f? iudicíü oci eft 65 veritatẽ: pprerea ẽſce 
luo graue quantü oici pót nó l5 cni 9 fine. 
cus temere diffinire nà vr or piima.q.7. 
Sancimus nemo iudicand? eft imemo: fa 
lutie fuc poffinmue crgo aliquod ſcelus iu 
dicare opuo cé impictatis 4 ꝙ irn co mo 
riens oánetu: oio oy fcelcftue rco mosia£ 
fiuc mozirurue fir abfolucc oetermiare te 
merariũ cft ⁊ ſicpʒ terna rõ. C Quarto 
róne incerte ⁊ dubie intentionis ſũme re 
pꝛobatur vfi ZAugu.libꝛo 3 AManichcos 
dicit. Quedã incerta (unt quo aio fiat oe 
quibus iudicare remerarit eit q: mterdug 
opuo malüeft ⁊ volũtas noné malafj bo 
na vt cũ quis boiem inaduertéter occidit 
quantü infüp opus é bonum ⁊ volũtas ma 
la vr cũ non oct amoꝛe f$ mũdi quie facit 
opus mifico:dic vr ab hoĩbus laudetur « 
honoꝛificetur. Notan.iũ fcóm Zl»o . circa 
































Myra cuti — 








Feriatertia poft qurtáoficam in quadrageftm1, 


pꝛedicta ꝙ interpꝛetari dubia ín melioꝛeʒ 
vel deterioꝛẽ partẽ contingit dupliciter. 
DAno mõ per ſuppoſitionẽ alio mõ pcr oe 
terminationẽ.¶ Pꝛimo pcr ſuppoñtionẽ 
tunc eni cum aliqbue malis debemus ad 
bibere remediü. fiue nr̃is fiue alicnio ad 
hoc vt fecuri? remediü adbibeatur oj pꝛe 
fappont qà veteri? eft qꝛ remediũ q9 eft 
efficax córra maius malum multo maius 
erít 3 mine. fic ét bonue ncfcieno fi ad 
buc vere penítuerit oe cómiffie iudicans 
per fuppofitioné ac fi won penituerit ſuffi 
ciẽter iteypluriceoolcriuxtailló Sob. 9. 
&derebar oia opa mea . 4 vidée perfonam 
ignotam vel pꝛocliuẽ ad malü tollar ante 
eum q poffzt furari vel vfi poffet malum 
agere nó iudicãdo illũ mali ocrerminate 
B p:cfüpponédo g effc poffet fibi «ci pzo 
uidẽdo.Scðm vero aliti modii. f. octermi 
nationis ficoubía i melioꝛẽ parté fünt in 
terpꝛetda rõnibus pꝛedictis.⁊ fic pj quar 
ta rõ. ¶ Quito rep:obaf huiuſmodi iudi 
«um róne occultatioms ficut eni quedam 
fünt opera mala vt ſtupꝛũ ⁊ vencficum ⁊ 
filia fm Ztugu.oc mone ofi ín monte. Et 
quedam bona vr amare ocü ita quedá für 
opcra medía « indifferériaoc qbue vttuʒ 
finr bona vel mala iudicare nó poffumus 
ficut elemofiná oare ieiunare.⁊c̃. Ham l5 
bomo bona vel mala intentióe tale op? in 
ccpit tii in ipfo opc peruertua ouerti pót 
oc malo in bonũ ecóucrío, vfi $m fcre 
17 Pꝛauũ cft co: bomimio 2 inſcrutabile: 
f.quo ad íntellecrüquie cognofcerillud.q. 
d.nemo ppterca oc ifto nó pót bomo nifi 
temerc a piefuümptuofe iudicare « fic p3.s, 
rõ. ¶ Scrtorep:obatur huiuſmodi vitii 
rõne pñtis afflicrionis qꝛ ſuſpicioſi ſemp 
ſunt in afflicriéc ficut p; ocsclozipio patet 
bocin dñis tépo:alibuo q ſuſ icantes 
aliad fibi malt futuꝝ ſunt in cont nua afit 
etione ſicut narzat valeríus li.o oe Zilev3, 
tyráno q toxquebat amoꝛe 2 metu orímnio 
pp fufpitioné ,1H4; ex vua trabebat veloe 


mẽti amoꝛe ↄiugio fuc ey alía pte ob tím 
répoft epulao i cubiculi: vxo:to veniens 
barbaroy quéd.icuagiato gladio iubebat 
lectü pᷣuideri nec pz? lecrüitrabar di p? 
vilusérer pfcrutarü fuiſſet. Narꝛat ét ib 
lateri? 0 mafiniffarege.q cuftodia canü 
faluté ſuã vallauit.o.£und crgo cni valuit 
amicitiaromanoy qb? oicrerar . od filij 
€i? q erãt.lx.qd ti magnũ oiii qð bébat 
filatrat?« moꝛſus canü bte pferebar, ee. 
ille. Patẽt ét picta p alio exẽplũ. Nã p* 
ds rurbar?fuir.ziffucr? 3 auiã ⁊ te (accret 
fupza Lecrü befter rogãs cii p ſalute fua ſu 
fpicat?é rez ꝙ reginá vellet oppꝛiere. q$ 
tfi nó erat vcg.IDefter.7.c.« fic pʒ.s.ratio 
¶ Sxptio 4 vltimo repzobat hoc vnũ rõ 
ne future eterne dãnatiõis nã falfo iudicã 
tco eterno igni mácipan.vii.xj.q.5.c 6k g 
dicitis vbi bétur text? Iſa.g.c.ſic Cle qot 
citis fiue iudicatis bonũ malũ.⁊ malũ be 
n ponẽtes tenebꝛas lucé.alu.te. pprerea 
captíu?ouct?é pplo meus q: nó büst fciam 
^ifra pprerea dilatauit infernꝰ aiam füay 
⁊ apperuit oe ſuũ abfqs vllo terio «fé 
derunt ſoꝛtes ci? « ppleci? ſublimes glo 
riofiqs cuo ad eũ 2 incuruabit᷑ vir c oculi 
fublimiü depꝛimẽtur « eraltabif ofíe m iu 
dicio ⁊ oc?fcito fcificabi t infftia.P ibí. Cũ 
igi£ vt plurimũ iudicii temerariũ fit mor 
tale peccatü punit pena eterna erg: fme 
rep:ebatur róne tante osnatióto vitande 
4 fic pj fepré rationib? iudiciũ temerariũ 
repꝛoban.eſſe a pare pꝛima. 

¶ Pars ſecũda huiꝰſmonis ín qua pba 
tur iudiciũ temerariũ eẽ ꝓhibitũ ⁊ repꝛo 
batum multipliciauctositate. 

G Ecũdo p:icipali pbaf iudici reme 
AX. OX. rarniiec reprobatüfepréplici aucta. 
virate. politica mofayca ꝓphetica.euãge. 
aplica autétícaa cano. ¶ ]:io pbafaucto 
ritate polt.f.gétili pBoy « poctay.Zullià 
li pꝛio oc officijo di. Neſcio co fit vt ma 
gis ialije d5 ĩ nobiſipſis cernam? fi gd oe. 
lingf.q d.h piculofus é,ció in tertio oc tu 








——— 9 





Blerefxoba.tadic] temerarg Puto 45. 


ſallanis queftionib^oi, Stulticie ppuü ẽ 
aliox vitia cernere fuog át obliutfei . « in 
ofone p deotoꝛo rege di. Nẽo fcre é q fui 
piculi iudex nó fibi eqoꝛẽ d reo pzcbeat . 
¶ f uitilian?fili.Li.2 (qt.f arédü éuobie 
nó ſolũ turpítudine ſetiã ſuſpitiõe J5 ille. 
€ Gésartial? coqu? inqt. abfit a toco uo 
ftroy fimplicitate.malign? intérp:ce. 
— epla.xſ dicit. Fidelẽ fi pu 
taueris facies Quidã fallere docuerũt dũ 
timent falli ⁊ illi? peccati occafioné ſuſpi 
cando faciunt. C &larzo etiã dicit ĩ fenten 
tijs. Nõ tam modeſte qo ſua miratur dj 
aiicna boc auté fit q̃ fibi nemo inuidet. 
Ccrentiꝰ vero poeta in adelphis ingt 
£i» qbus res ſunt minus ſcðe neſcio co 
fificiefi id cõtumeliam oia accipiunt ma 
gie pp impotentiãſp fe credunt negligi. 
bemine impito mil iniuſtius qui nibil 
rectum purat nifi quod ipfe fecerit. B ille. 
¶ Cato dans remcdiü ad P dicit. He ctt 
res fi qo tacito frmone loquatur. £ onfci? 
ipfe fib à fc putat omnta oici T Oꝛatius 
m libto cplaz inquit. Sunt q mbil rectum 
mfi qð fibi placuerit oicür.i.iudicant. 4 fic 
patet aucrozirare politica huiuſmodi iudi 
cium rcpsobari t Scðo idé pba£ auctoꝛi 
tate Moſaxca ſic. Deſcẽdã 4 videbo vtrũ 
clamoꝛẽ qui venit ad me ope opleuerint 
4&, vbt ofléditur nó ocbere cx ſuſpectiõe 






fudicare. fen i8. 
¶ Mon facies qð iniuſtũ cft nec iniuſte.i. 
temerarie iudicabis Xeui.to, 


¶Eauũ iudicii fit iter noe nó temerariũ 
fiue pcgrtn? fiue ciuis peccauerit. c 24. 
¶ Vr cuius vxo: erzauit maritũqʒ contẽ 
nene doꝛmierit cái altero viro ⁊ h marit? 
dep̃hendere nequerit ti ſpũs zelotopie có 
eiauerit viz cótra vxoꝛem ſuã que poluta 
tft vel fufpitione appetitur adducet eam 
ad (accrdotem.q.o nen temerarie ipfe ea 
fodiet IBumeri-s. 
¶ Judices cóffituee ⁊ magío q iudicent 


pol iuſto iudicio.ſ.nõ temerario eu, 6. 


Et fic p3 qrepꝛobat᷑ auetoꝛitate Moſaieq. 
¶ Tertio idẽ ꝓbat᷑ auctoꝛitate ꝓphetica. 
Nungd deꝰindiget vfo médatio vt p illo 
loquamini ooloo nügd facié ei? accipitis 
⁊ poco uidicarenitiminizaut placebit ei 
q̃ «clare nihil pótzaur occipict vt bó vr̃iis 
fraudolérjezSpfe voe arguet qi inabſcõ 
dito faciem ct? accipitio jobs. 
Cunctis oieb? ſuis impi? fuperbit etiã 
cum par fir ſuſpicatur inſidias terꝛebit 
eum tribulatio ⁊ anguſtia vallabit eum 
Ln iob.s.c. 
¶ Inſuperuacuis reb? noli ferurari mul 
tipliater zin pluribus opcribte oci non 
erto curioſus plurimos eniʒ fupplantauit 
fufpicio illo 4 in vanitate oetinut ſenſus 
€o:um, Eccleſia.g.c. 
¶ IRoli cófilíari cũ eo qui te ſuſpectũ b; a 
azelatibus te abfcondeofilià ^ £cdlea7. 
«4 IBullá cim «füfpitionem pꝛincipes 4 
farrape regío darij inuenire potuerunr vt 
amouerent danielemex latere regío eo qr 
fidclie effet ⁊ omnis culpa füfpitio nom 


inueniretur in co, an.ó.. 
¶ £uartoide; probatur auctoxitate eui 
gelica fic. 


qr Holite iudicare afi iudicabimini (qua 
eni iudicio iudicaueritie iudicii, a P»at.7.. 
¶ Scribe qab bierofolimte oefcéderant 
qm̃ belsebutlo b3.2 quía in pꝛincipe ocmo 
ntoy eicit oemonia,B oicebant ey falfa ſu 
fpittone quoo oomínue Jeſusdure redar 
uit. Fifar.5.ca.. 
T IBolite iudicare « nó iudicabimini noli. 
tc odénare «non odénabimini . vbi glofa: 
oicit. Nõ tm̃ in largitate beneficiox fite: 
mißicoꝛdes ſz etiaʒ in non iudicãdo X.u.6,. 
¶ £uie me coftituitiudicéfüp vos.q.d. 
nullus fj ocue ſolus évefter iudex. au... 
¶ Molite &im facié iudicare fed iuſtuʒiu. 
dicium iudicate. Jo o.c 
¶ Goe fm carnem indicatis ego non iu 
dico quenqᷓ; ⁊ ſi iudico inditium meũ ve: 
rum eſt. o3... 


























Um 


Seria tertia poft quarti ofitcam in quadragefima, 


¶ Quito (dé ebat auctoꝛitate aplica fic. 
¶ Conuerſationẽ veſtrã inter gentes ba 
bentes boni vr in eo qð detractãt ð vobío 
tanqᷓ; oc malefactoꝛibus.ſ.ſm appariẽtiã 
iudicando er bonis opibue vos cófiderá 
tes glificent deũ (oie vificatióre pite pe.2. 
¶ Si introierit i opectu vfo vir anulũ 
aureũ fo in vefte candida introierit aũt 
^ paup ín ſoꝛdido babitu ⁊ intẽdentis in 
eü qur indutue eft vefte preclara ⁊ dixeri 
tis ei tu fcde ic paupt alit oícatío tu fta 
illic auc fedc füb (cabello pedũ meom nó 
ne indicatie apà vofmetip(oo «facti eſtis 
iudíccecogitaríonüiniquag, — aca. 
¶ Sueccu(abilie es o bomo omnis quii (tt 
dicas m quo enim altez iudicao teipſum 
condemnas. Ro 2. 
¶Oui nõ máducat manducantẽ nófper 
nat.ſ iudicando ipſum malũ.Qui mandu 
cat non manducantẽ non iudicet.ſ.ipſam 


ypocritam extimando Ro.i4. 
€." Nolite ante tem.iudi.quoad.ue.domi 
nus «c. l.coꝛ.4.c. 


¶ Si quíoalt docet languens circa que 
ftíoncs ^ puguae verboum ex quibue 
oꝛiũtur ſuſpitiones male 4, diſcede «b bw 
iuſmodi pꝛie Thi.o.c. 
Sexto idẽ probat auctoꝛitate auctenti 
ca.i.ſanctoꝝ quattuoꝛdoctoꝝ Ambꝛo. Hie. 
Augu.Gꝛ:e.C Ambꝛo. ſuper beatiimacu 
lati oicit fic . Feci iudicii « iuſtitiã in iudi 
€io non contépfi pauperé non. opp:effi ví 
duam perfon3 otuitie nó recept ín quib9 
operibus iuſtitiã reſeruaui hille. CHie 
rommus in epla ad damaſiũ pᷣterea dicit. 
Alienũ te a pfonie oĩum redde recte iudi 
ca ac ppter tuftíriáim iudicio pauperé nó 
defendas nec pp gram diuiti (ndecenter 
aſiſtas aut fi non poteo boc facere cogita 
tioné refpuc « cám.Dille ¶ ztugu.in lia. 
otra manicbeoe inqt. IBolite iudicare «C. 
Hoe loco nibil aliud nobis p:ecipi exiſti 
mo nifi vc facta que dubiũ eft quo aio fit. 
in melíoé parté interpꝛetenk. Et in li. pio 


qõnum. no.⁊ ve.te.q.18.bícit S'allimurt it 
dicio nfo q: ſimilitudo i vcrbis 4 vtu ar 
cóuenit uoo Jin coꝛde cnim qd fit vidcre 
non poffumus q; ob ré oc iudicii fcquf 
nos o3qui fm co: vniuſcuiuſq; fentíar 4 
examinat finguloo.D tlle. ét ín ome, 
fup illud. No.iu.⁊ nó iu.ait. 3n iſtis ergo 
^biofilibue que vtrü bono vel maloaio 
fuerit fcire nó poffum?mceli? eft vr ad pté 
ocxtrá amm ocdinem? qꝛ tollerabiliecft 
noo ín boc pzeuenire vt eoe qut mali ſunt 
effe credamus boneo. ds vt ↄoſuetudine ut 
dicidi.étoe bonio qð malũ cft ſuſpicemur 
boc idé oicit ipfe fuper eplam ad "fRo.clí, 
2.de &mone domini ín monte. c. s. bocit 
pluribus alijs locis. C Gꝛego. deniq; oic 
Vt pʒ.xj.q.i.c. Sacerdotibus. Adhue neſci 
mte quie in terzibili iudicio qualis futu 
ruo fit. £t eni Paulus egregiꝰ dei pedí 
cato: dicit. Hoĩite ante tép? iudicare quo 
fifa ventat dñs 4. Nã fünt multa queoe 
iudicio illius.homines ignoxát ⁊ foꝛtaſſis 
que Laudatio ipfe rep:ebendet 4 que ves 
repiebenditie ipfc laudabít.D ille .«fic py 
auctoꝛitate autética ⁊c̃. CSeptimo  vltí 
mo boc idẽ pꝛobat᷑ auctoꝛitate canonica, 
Mã.xj.q.ʒ.c. Si qo hominẽ.dr̃. oct 
denteefm apIim xpi coꝛpus cfficimur.a 
q in coꝛpoꝛe xpi erzat ⁊ labíturzafferens 
memb:üeffe fancti cum nó fit vel nó effe. 
ſcũm cum fit vide quali crimine obnoxiꝰ 
fiat.le cío qui dicũt dulce amay « amará 
bulce ait Iſaias.ponẽtes tenebꝛas lucent 
⁊ lu.ten.oulce puto fcimoniáeffe amaya$ 
fcimonie cõtrariũ ẽ. k ibi. 1.6.9. 1.c.outeof 
Memo bonũ faciene alterí verbo autfcó 
nocere vult:quáto mínue in fufpitioneve 
nire vlt fidclio bóvtoícat aut facíat que 
patt nó vult:q: oio füfpicio potius eftre 
pellenda dsappiobáda.D ibi.⁊.xj.qʒꝛc.in 
eunctio of. Zlbfit a xpianoy (udicío taque 
maledicoz bomini rurmobue cóficta re 
dímus in qual cũqʒ modulo fufpitióíoad 
duci qꝛ «facri elloquij teftimontü tene? 








7 


vt mala maioꝛa eim forſitan dicunk nifi p. 
bara eredi non oebeant fed citius pꝛobata 
ylafa, bec ibi, Et.a.q.4. Stefanie papa 
fnau:t.c.confüluiftificoculra a incognita 
illi ſunt relinquenda quí folue nouit cexda 
filiou:m hominum. Et oc loc habes.ꝛ.q.i. 
c.Lfemp anactetuo papa.⁊.c. ocue nofter 
oipotene Euariſtus papa.£t.5.0.7.c. infa 
mie «c. poftulatio,t.50.0.5.$.bio itariide 
tur Gicto: papa t26.0i.$.fi vero qd re 
go. Johã.epᷣo cot.«.ri.q.5.c.graue vbi att 
Brego.graue ſatis z indecens eft vt in re 
Cuba certa octur ſententia.Et extra.vt ec 
defiaftica beneficia fiue oinu.confer.c.i.ot 
titur.£t filoftrm dei tencamuo in tcrrie: 
mon ramen oc ocultiepoffumue diuinare. 
bec ibi. Et ſic patct plusibuo auctoꝛitatibꝰ 
qp iudicium temerariũ eft repꝛobatum.⁊ 
pare ſecunda huius ſermonis. 
¶ Pars tertia huius ſermonis (t qua p 
batur iudicium temerarium eſſe repꝛoba 
tum multiplici exemplaritate. 





Ertio pꝛincipaliter pꝛobat feptem 

exempli iudiciũ temerarium re 
P:obarí.q Pꝛimum quog eft quod ponit 
valerius lí.9.oftendene quant; afflictóné 
pariat ſuſpitio vltra ea que oicta (unt i ra 
tiontbuo ſupꝛaſde Dioniſio tyranno. fict 
lic qui adeo füfpiciofüe erat ſciens fe ab oi 
bus odio baberi ꝙ ſubmotis amícío in eo 
rum locum fcrociffimoe barbaroo quib? 
latera fua cómitteret ſuſtinuit. £t tonſoꝛũ 
metu filiae fuae rondere docuit: fed nec il 
lie adultio fe cómittere cft aufuo fed ignt 
toꝛũ carbonum appóne per filias barbam 
4 capilloo fibi radere faciebat .qp- ccn 
dum eft oe male quod facit huius iudicii 
Nam genet. legit p laban füfpicatue ẽ 
Sacob fibi abftuliffe ocoefuoe 7 omnem 
fappellec:ilem.zfic ets odio incepit babe 
rec tamen fuerar Rachel filia eius c . 
CZertiũexemplũ eft ð bío qui examina 
tione nulla caufe facta (udicant. Legit Ge 


Ec repioba iudicij teme.fmo 49. 


ne 38.iudam malc iudicaſſe oe tbamar e 
ꝙ effet comburenda ey ſuſpitione credéo 
effe foꝛnicatam nó examínane veritatem. 
4r fuartum exemplum eftoe his qui it 
dicant folum fm exteríoua legi£ enim ꝙ 
cum ouo fratrce fatie iuuenes qui diſcurr 
bant pꝛedicando verbu oei cũ vifitaffent 
quandam ocuoniffimam matroná ciufdeg 
fanctitatio audita fama poft diuina collo 
quia abientee cius o:ationibuo fe comen 
darüt.3flla autc; fic iuueieo eoe attendés 
ccpit füfptcari oc íllow puritate ppterea 
cum fe ozatieni oediffet folitam oulccdiné 
on quítabattande; beata virgo. Maria 
eiapparcne eam valde à temeraria fufpi 
catöe rcdarguitoi.fe eẽ füfficienté oíctoa 
iuuene s cii mundo conucrfanteeconferua 
rc ficilloo in poſteꝝ maioꝛe regula eff ꝓ 
ſecuta CQuintũ exemplũlegitur de quo 
dam ffe noftro minoꝛe quilaũũ iudicabat 
parue deuotionis co q in exterioꝛibus ali 
quantulüoifolutue videbat cafu autc; iſte 
moꝛitur is autem qui eum fic iudicabat ĩ 
vifione ante iudicem eternum ſiſtik cunqs 
condemnarctur « nulluo ei fübueniret af. 
fuit ille ff mo:tuue pꝛo conffe fuo interce 
dens.Cui iudex ecce condono tibi ffem 
tuuz:qui p:o ſuis falfie iudice meruerat 
condemnari.q- Sextum exemplüé ꝙ ne 
1007 alíum iudicare oe incauta conuerfa 
tione cũ mulieribus ac, Non enim ftatim 
€ iudicandi malum fed potíue qp loquant 
verba edificarionte zc. vnde ín uítie prug 
legi£ q quidá feney incurabilé quandá pa 
tíeno infirmitatem qué ffo tollerare non 
poterant quedasátvirgo incluſa feni cópa 
tieno rogauit pem monafterij vt illũ ad 
cellam fui tolleret « eí miniftraret: quod 
conceſſit. Illa ãt ie manibus ei tríb9 
aunte mimſtrans fr̃es ceperunt oc ſene a 
virgine imanía cogitare ⁊ oicere cũ autem 
fenex mosti appzopínquaretoirit fribuo 
fbfecrouoeffcovt cũ defunctus fuero 
4 tollatis baculuʒ mei ⁊ fap fepulcr meũ 
11 















No 
bm 


] -9te 
Ti Ag-vt pel 
li 64 €* qw 





—Á 





25h 


Seria quarta poſt quartaͤ dñicaͤin quadrageſima. 


plantate ⁊ eum radices ⁊ fructum fecerit 
ſcitote:quia mũdus fine a virgine ifta :qð 
cum facrum fuiffet omiſſis folijs fructum 
atrulit.qr Septimi «vltimum exempluʒ 
eft in vitio patrü oe abbate faac qui vc 
niens ad congregatónem ffrum quendam 
monacbum qui oiffolutue videbatur acrí 
tcr rep:cbendit grauem penitentiam illi 
fmponendo ad ccllam autem luárediene 
angelus ante boftium ſtans eum intrare 
non permiſit di. deus mifit me ad te vt tí 
bioicerem vbi uro mittam illum culpabí 
lem quem fic inſcius iudicafti.z ftaris Iſa 
acpenírentiam ageno veniam petijt. Ecce 
ergo quanta malafacit bomo oetcftan .tc 
merariũ iudiciũ. Nos ígitur. fratreo ⁊ nõ 
alios iudicemus vt non a domino iudice 
mur:qui ſolus recta iudicat iudicia in ſecu 
la fcculo:um.Zímen. 

Feria quarta poft quartam ofiícam in 


tione auaricie p róneo auctoꝛitates 4 exẽ 


x 
(greco — oc repꝛobatione ⁊ netefta 
D 


- pla Sermo.so. . 


Reteriẽs Jeſus vidit 
bominem cecuʒ anati 
uitate Scribuntur bec 
vcrba Jo.9. in euange 
lio occurrentis ferie. 
anta cft fr̃es in chꝛi 
ſto cariſſimi in noſtra 
natura bumana coꝛruptio apoſtoloꝛnʒ pa 
rentũ osta peccato.vt cócupifabilio adco 
fir in facra vt nihil oꝛdinatum nibil tufti 
ín motibue futererigeat.vude ficut qui fe 
bꝛes paſſus eſt q;qᷓ; im cõualeſcentia vene 
rit nibilominue ad malum remanet pn?. 
Sita ⁊ natura noftra ad malum cff. piona 
4er concupilcéria in motibus eius inoꝛdi 
nata adco vt que pꝛius nihil vltra ipfius 
debitũ ocfideraucrat nüc cx omnibus mũ 
di rcbtre facietaté non accipiat.« boc é qð 
in euangelio hodierno figurat ivcrbie ꝓ 
pofitis cá of. Pꝛeteriens Jeſus vidit bo 


minẽ cecum. i. auax cupidus a ttstiüftalt 
i.ab oꝛiginali culpa p tomitẽ ⁊ indinaia — | 
nem ad buiufimoduino:dünatácupiditaré, — | 
fuia igit auaritia cõtraria £caritatiod — | 
4 pxuni rclinquendo ca que in volumine 
oc peccatto diffuſe diximus impitiarü ip. 
fiuo folü repzobationé confiderabim?má 
confuero bec oftendendo triplici víavy, 
4E Pꝛimo via rationis. q- cundo via 
auctoꝛitatis.CTertio via créplaritatie, 
€ Pars pꝛima buiue fermonte in 
barur auaritia repꝛobatã cffe róne trí 

a f.oiuinc imuriationie prorimt offenfio 
nio 4 pꝛopꝛie leſionis. 

P Rimo pancipalíteroico auaritic; 
repꝛobatã effe triplici róne quantũ 
pꝛeſens ſpectat.ſ. Roõne diuine iniuriatio 
nio. Rõne pꝛoximi offenſionis « ronepꝛ 
pꝛie leſionis. ¶ Pꝛimo ratione diuine in 
iuriationis. Nã auarus peccat contra deũ 
inquantũ pp bonũ tempoꝛale contẽnit bo 
uum eternũ.vnde apo.auaritiam appellat 
idoloꝛũ ſeruitutẽ ad eph.z.c.vbi go dicit 
equat auariciã idolatric.ideʒ dicit ad col. 
tertio vbi glo.dicit. Tam fugienda € ficit 
idolatría cut fimile ⁊ par virium:q: rebus 
pꝛo oco feruit.z iufra recte idolarrie cópa 
rat auaritiam que eft nó oífp malicia vbi 
no.fm Zílex.nfum in fa parre fure (ntra 
etatu oc auaritia ar. nono qtii vez etg 
idolatrie non equat auaritia in. quántatt 
peccattfed in ppostióe vt vult iCrifo.qif 
ſicut idolatria ſe b? ad idolum fic in quadi 
fimilitudine auarue ad numũ.Et ſicut ido 
latra fübicit fc creature exterioxtita aui 
rue B uou cedémodo: q: idolatra ſubicit 
fe creature quo ad cultum vr cxbibest dt 
cultum dininũ. Sed auarue fübicit feria 
ture inoꝛdinate cócupifcendo eam quo ad 
vfüm «ideo fi grate peccatü a repiobati 
non tñ quantu; idolatra. wem $m fcre. 
auaritia ſimulat᷑ idolatre quia ſicut idela 
tre vencrant reliquias ⁊ idola mec ftue 
rentia atdent rangere iramulti venerat | 














pecunias t eievti nefciunt aít.n.fic adlit 
teram:babenr mulri pecunias:⁊ illia vti 
uóaudentifed vt facra oeponunt ad nepo 
tco 4 pꝛo nepotes intactae tranfmitrüt li 
bentius oculos traderét d5 hoc ſcuptile il 
lí in multis nó obediunt idolo hi aũt ſubi 
ciunt pecunie illi ſculptilibꝰ oues ⁊ boues 
imolant auaritia dicit imola mibi tuã ipſi 
us animã «c.p tem fm Ambꝛ. ad col.s, 
in glo.comparat auarítia idolatrie : qꝛ fic 
idolatra vint auferc gloꝛiam dñi ne ſolus 
deus nondũ deitatis obtineat ita auarus 
in dei rco ſe extendit vt ſolus vſuꝛpet que. 
deus olbus fecit vtraq; ſunt inimica oco: 
q; negant deo que funt eius. Inno.in li.de 
miſeria oditionis humane ot Auaricia £3 
apoſtoluᷣẽ idoloꝛũ ſeruitus:qꝛ ficut idola 
tra ſcruit fimulaero fic auarꝰ ſeruit theſau 
ro Nam ille cultũ idolatrie diligẽter am 
pliat.c ifte cumulũ pecunie libérer augmẽ 
tat. llc c omni oiligétia colit fimulacrü 
4 iftc cũ omni cura cuftodir tbefauy. 3lle 
fpem pont in idolatria.⁊ ifte fpem confti 
tuit in pecunia ille. cauet munlarc ſimula 
erum; ifte timer minuef tbefauy .bec ille 
Et Hiero.ad beliodo:ü. neget auariciam 
idolatriã qui pót triginta argenteie dñm. 
venditũ lcgim? bcc ille. f dst hodie iu 
de qp:o viro denario quotidie vendüt fal 
uoatoꝛẽ quotice.n.p:o pecunia babéda pec 
cas moitalr rocicne sti éin reorim ven 
dis dyabolo 2 q: oíim non pótoarc reipm 
loco eius ponis « magío ute vnü denariũ 
acquirere d$ oci gram pꝛopterea antiquí 
fure b virtüocteftabár.« fic p; pꝛima ró . 
¶ Secundo idem pꝛobarur róne pꝛoximi 
effenfionte oc qua Sunoc.oc mifería.o.l». 
ſic dicit. Auarus ncc cópatiétibue compa 
tiror ncc miferio fübuenir:vel miferet:fcd 
offendit ocum offendit primum offendit 
ſeipſum. Haʒ oco octinct debita pꝛoximo 
penegar neceſſaria (ibi fabrrabit opo:tüa 
deo igratue pꝛoximo impíue fibi crudel. 
Toy egim pꝛoximũ ſuum diligit ficuc fip. 





De repꝛoba.ꝛ deteſta.auaritie hmo.go. 


ſum que; media perimit egeſtas confumit 
necdeum diligit fuper onmia qui oco pꝛe 
fert aurü pꝛeponit argenrii. bec ille pꝛoxi 
mũ dico oánificat:q: plus ocbito accipit 2 
conferat pecuntae Cum enim bona tpꝛa 
lia non poffint fimul poffideri a multio i 
põt vnus pluo debito accipere vt alteri 
ocficíatidco auaricia directa eft contra p 
ximá.vnde Zímb:o.otcit eſurientiũ paníe 
eſt cc.vt ſupꝛa fermone oe clemoſma Et iõ 
ponitur caſus quidam longo tempoꝛe Da 
buit molendini in flumine publico quidã 
edificat alió pꝛope illud. 4 fic aque curſus 
Octític£ pꝛioꝛis molendint pito: pót agere 
contra eum qui aquam impedit: q: vfum 
ſui molendi vídetur auffcrre, « fic violen 
tiam inferre.ff.oe vi « vi armata.Lvum fa 
cit.£t nullus oebet in loco publico edifica 
re ín alteriuo pꝛeiudicium.ff.ne quid ilo 
€o publico fiat l.pꝛetoꝛait.q.merito.⁊ q.ſi 
quie a pꝛincipe.certe talem iniuriam facit 
auarus cum tamen nullus debeat cuʒ alie 
na iactura locupletari.ff.de conditione in 
debiti. Lam b? natura 4.ff oe tranfac.l. 
oc bís « ff.ocreg.iuf-Liurenarurali cqui 
eft aeminem cum alteriue octrimento fic 
ri locupletem. Nam auarus bona detinʒ: 
Que deus creauit ad cómunem vrilitarem 
ne pauperes veniant ad neceffitatem ⁊ ꝓ 
tali violẽtia dicit dominus ín pe. propter 
miſeriam ínopü « gc.pau .n.exur.oc.oría 
f.auaroe oure iudicando. (7 Zertio tdem 
p:obatur ratione pꝛopꝛie leſioms.Hã aua 
rue peccat in ſeipſum quia per hoc deoꝛdi 


natur affectue eiue licet non deoꝛdinetur 


coꝛpus ficut p vitia coꝛpoꝛalia ſuſtinʒ ctiá 
coꝛpus mulra ín comoda contra rationeʒ. 
vnde Grego.xlyij oi.c. Omnes fic oict, 
Omnes huius feculi dilectoꝛes ĩ terrenis 
rcbue foꝛtes ſunt in celeſtibus ocbilce ⁊ 
infra, Ham fepe famem nuditatem ocíc 
ctionem ſuſtinent « earum rerum fe per 
abftinentiam crucíarit ad quae adipifcen 
davfcftinant , Hinc «Ecclefia. c. oicirur 
Y 9 


























Sena quarta poft quart orci in quadrageſima. , ! 


Eſt aliud mali qð vidi (ub fole bocfre 
quétiuo apud bomice vir.ſauarus cui de 
dit deus diuitias.⁊ fübftantiam ⁊ honoꝛẽ 
nec deeſt anime ſue ex his que deſiderat 
inboc mundo nec ei dedit deus poteſtatẽ 

L.v(u; poteftario vt comedat:fed aliue vo 

rabit eas. CPꝛeterea auartcta in bocle 
dit ꝓpꝛium ſubiectum:quia pꝛiuat ipfum 
gloꝛia eterna nam vr patct d&at.rp.facili 

ũs eſt camcllum pcr koramen acus tranfit 

rc qᷓ; diuitem.i.auarum intrare in regnuʒ 
celoꝛuʒ.vbi IBiero.recteoiuitee camellis 
comparantur:quia ſicut camelli cuʒ depo 
ſuerint gibbum ⁊ grauem faranam pódc 
rum p crimã acuo.i, per anguſtam poꝛtaʒ 
intrare poterũt « tranfire.ita füpbue 4 oí 
ues auarus fi dimittit gibbũ.i.amoꝛem ín 
oꝛdinatum diuitiarum « ſarcinam peccato 
rum oe faciliintrare poterit per arta víag 
queoucitad regnum celoꝛum.Secundum 
quofdam.n .acus erat quedam posta ciui 
ratio Jeruſalem valde arta p quaj nópo 
terant intrare camelli nifi opofita farcina 
Sed quía auari vel nunqᷓ; vel raro ocpo 
munt ſuam ſarcinam. (deo nó íntrabunt ín 
regnum celoum.IBam vt babet ff.oc iui- 
imunitatto.l.Soemp.$. lRegotiationcepu 
blici nó grauentur pedagie ⁊ alije buiuf 
modi exactienibus oum occupantu: circa 
negotia rei publice.Sic oc?vult homines 
faluari ⁊ quod nullus foluat vectigal oya 
bolo qᷓ;diu occupatur circa negoría vire 
eterne oci Sed cui oat poffeffio füb corr 
ditione illa ceffaute ceſſat oonatio extra ð 
dona.c.ceterum ita ceffante feruitio ceffat 
poffcffio paradiſi.Sed auari non occapan 
tur circa negoría oci fed poti? oyaboli có 
tracaritatem oeí ⁊ pꝛoximi.ergo iurc pꝛi 
uantur qaudije paradifi, « fic patet pare 
puncipalie. 


¶ Pars ha huius ſermonis in qua pba 
turauariciam eſſe repꝛobataʒ auctoꝛitate 
phoꝛum pꝛophetarum ⁊ euangeliſtarũ. 


OG a principaliter psobat atat 
E tíá effe repzobará multiplici auao 
ritate phoꝛum.ſ.ñue poetarum pꝛopheta 
rum ⁊ euangeliftaz ¶ Pꝛimo pꝛobatur 
auariciam effe repꝛobataʒ auctoꝛitatibus 
pfoꝛum. Ari.enim oicít.s.etbi, auarue eſt 
iniuſtus circa bona fo:tune . Et.ↄethi.di 
uites moderate ditati.q.di.⁊ non fupflue 
per auaritiam non mine agunt d$ poten 
tco (mo magie:quia poffür operai fj uir 
tutem. Et fo rbetboucoy oicir . Biagio 
affectant nup oítati.Ciniufte per auariciór 
pꝛopter oiuitíao piincipari d$ qui diuites 
funt ab antiquo 4 peio:eo funt d$ qui dua 
ti ſunt ab antiquo.Et £o elẽcoꝛum dieit di 
uitie fimpliciter bone funt fjnon recte vté 
tibue non funt bone.f.auarie . £t ideo pꝛi 
mo etbi.idemoicit. otuítie ſunt bona auí 
lía.ciuilía erro:é hñt qꝛ multie puta ata 
rie contingunt detrimenta cr ipfio ($i 
quidam perierunt pꝛopter diuitias quid 
propter foxtirudineg beetle. «7 Socrate 
plsinterrogatue a quodam quid agef'à 
beret pauca babens 4 multis indigenerii 
det.&i reo tua tibi nó fufficit fac vc qure 
tueipc fufficiae.item in fuie oogmatibus 
oí.lucrum turpe vtoifpendium fugito.ft 
frerum plurimi fia amittunt dum cupit 
aliena.refertur ẽt de eo qp cum pdicéso, 
vrag. emiffet .  culpáre quedam ait. Zu 
necobolo eam emiſſes.ſ. pꝛopter auaritii 
eẽt dicit Hiero.ad paulinum « habel aq 
2.c Socrates ille ihebanus bomo condag 
ditiſſimus cum ad pbilofopbandumatbe 
nae pergeret magnum pondue auriabit 
cit nec putauit fe poffe z virtutem adiui 
tiae fimul poffidere «c.legitur eriayoe o 
ꝙy cum bofpitee fuos tenui cena füfapent 
pararet a ei intimaret quidá fuus amica 
rfidet Si boni funt equammiter ferai f 
mali non é curandum ac.oc illo.q Zullit 
in pꝛimo oc officijo ait pecunie fugienda 
eft cupiditao ntbil enim cft tam. angufti 
anim táqs parui dj amarc diuitias ibl 


| 








De repioba zoetefta.auarítíe fro 50; 


beneftiue magnificentiuſq; d$. pecuniam 
contemnere. Ein fecundo eodem oe effí 
cijs inquit nullum viti cft octeriuo aua 
riciap:efertum in pincipibuo ⁊ reʒ pu.gu 
bernantihus babere eni; queſtui rem pu. 
non modo turpe ẽ.ſed ctiam ſceleratum 2 
nepbariüi.£r idem in rhetoꝛicis dicit aua 
riria cmm omnc; bominé ad quod ute ma 
lcficium impellit bec ille.CSeneca etta; 
in epiftola 4 idem air.magne diuitie ſub 
lege aatuf copofita paupertaelex aurem 
illa uatuf (cie quoo nobte terminos ftatu 
it non eſurire nó finre non algere. Éti epí 
ftola.i8.mt incipe cü paupertate babere 
tómzriii.aude bofpee contemuef opes ⁊ 
tc quoq; dignum fingendoneqs eft alius 
Dco Dus d$ qui opee contépfir quaruʒ 
poſſcmonẽ nou tibi indico fed efficere vo 
lo vtcas intrepide poffideae qui oe vno 
cófcquerte mó fi re ét fine illio bene uictu 
rüperfüaferie tibi.ft illae tanqᷓ; exiturus 
femp aſpe xeris.Et in epTa, 75. dicit ftulta 
auaritia moꝛtaliũ poffeffionem ⁊ pꝛopꝛie 
tatem qꝛdiſcernit:nec quicqᷓ; fuuy effe cre 
di quod publicuʒeſt.at fapiene nibil ma 
gis fuum d$ cuius illi cum bumano gene 
re conſoꝛtium eſt:nec enim effent ita cóía 
mifi pareillog pertineret ad finguloe aua 
rina irrumptt viree optune pofitas «ouj 
feducere aliquid cupit atq in fui vertere. 
omn afacit aliena 2 in auguftum ex immẽ 
fo « immenſa redacta auarítía paupertaté 
intullit 4 multa concupifcédo omnia amí 
fit.bec ille. Et in li.de moꝛibus dicit. af 
vtipaupertate per maxima felicitas eſt. 
Et indeclarationibus li.ʒ.idem aic mulie 
bꝛium vitioꝛũ fundamentum eft auaritia, 
Saluſtius in cathelinario dicit multoſ 
peſſima acoiuerſa intcr fe mala luxuria at 
q; auaricia verant.auaricíafidem « pꝛobi 
tatem ceteraſq; bonae artes ſubuertit 4p 
his ſuppiã crudclttatem deũ negligere 
oiaq; venalia babere auaricia pecimie ftu 
diumhabet quáneno ſapiens amauit yel 


n 


concupiuit.hec quafi malis veneris imbu 
ta coꝛpus amicũ qᷓ; virileʒeffemnat ſemꝑ 
qs inſatiabilis ẽ nec nopia minuit. CSo 
lon pie qui pauper erat a quodã diuite in 
terrogatus an theſauros baberet rüdet . 
Zu ipfc theſauros babemue fj inter me 
um ⁊ tuübec intcreft qi oc meo me. nut 
to nullue pór quicqᷓ; contingere. « fi alijs 
diſtribuero diminutionem non patit. Tuꝰ 
autem amiſſionis quotidie partitus diſcri 
mẽ etiã te inuito.⁊ fi alteri vel modice tri 
buio fcmp minuituꝛ. £t (terum que nópa 
ſuiſti ne rollae. bec ille. Pitagoꝛas cut 
dam auaro dixit ſtulte otuitie tue ín te pe 
reunt paupertati funt fimilco cü tn eto cfü 
ríaofitíae ⁊ algeas.Et ideo ridet cuidag 
interroganti an cuperct effc oíues : fic.ot 
uitias babere conténo que libertate pdun 
tur ⁊ paupertate putreícunt.£Cbilon plis 
quoqʒ docebat.alle damnũ d$ pxauum 
lucri illð.n. ſemel otrifat f vſqʒ d$.b ille. 
«- Épycurue air multie paraffe diuitias 
nó finio miferiay fuit fed mutario.£t iten 
diuitie inquit vere ſunt ad legem nature 
cempofira paupertae.bec ille. 
¶ y focratee pbo ait. Contemne ſolicitos 
erga diuitias nequeuntes vti poſſeſſis.nã 
bijpattunrur ceu fi quis bonum equuʒ ba 
beat pꝛaue ſciens equitare. Tales pps 
dicebat. Caue nc diteris negter 2 quc do 
mà obtulerisparentibus cadé a filijo ſuſci 
pe.hec ille.CClaudianꝰ poeta v1. maioꝛi 
ſic dicit quas male collegit fallacis dexte 
ra parẽtis bao peius nattoexrera refũdit 
opes.hec ille. 
COuidius poeta li.i.methamoꝛ .fic oic, 
Effunduntur opes irritamenta maloꝛum. 
Sfáqs nocens ferꝝ ferroqʒ nocentius aug, 
Pꝛodierat pdit bellũ qð pugnat vtroqʒ. 
Saãguineaq; mát crepitãtia cõcutit arma. 
huit ex rapto nõ bofpee ab bofpíte rut9 
"IHon focer agenerofí3 quoqs gfa rara, 
Et ínlt.fo fine titulo.idem inquit. 
AQuerit auaruo opeo « que laxauit eüdo, 
Y 























Seria quarta poft quartáofiícd ín quadrageftma, 


Equoꝛa piuro nauſfragus nuda bibit. ille 
¶ té oxati? i libꝛo cpiftolarum epiftola 
p:ima ficut concinit. 

Feruet auaritia miſeraqʒ cupidie pectus 
Sunt vᷣba 4 voces qbus hũc lem doloꝛẽ 
Poſſis « magnam moꝛ:bi deponeẽᷣ partẽ. 
€ Ic Liudían? dqs pocta nf iquit i maior. 
Quas mal collegit fallacis ðxtra paret. 
Has peinati oextrarcffudit opeo.h ille. 
¶ Pꝛudentius quoa poeta dicit ⁊ optie 
Salium extinctũ belli füb ſoꝛte cadauer 
Zifperit tifo:te pris fulgentia bullis 
Cigula  cxuuiae gaudct rapuiſſe cruẽtaſ 
Nec parcit pꝛopꝛiſs amo: inſatiatus ba. 
bendi. 

Pignoꝛibus ſpoliatq; ſuos ſitis impꝛoba 
natos ac. 

¶ Et virgilius in tertio eneidos. Quid 
non moꝛtalia pectoꝛa cogis auri ſacra fa 
mes:ſacra.i.execrabilis. Et ficpatet auari 
tiam auctoꝛitate poetarum effe repzobatá 
atq; phᷣorum. 

«c cendo idem pꝛobatur auctoꝛitatibꝰ 
pꝛophetarum ſic diſcurrendo. 

¶ aledictus qui tranſfert terminosp 
ximi ſui fca. 
¶Secuti funt vanitates ⁊ vane ege 
runt quarti "Ifae.i7. 
«C Eccc ipfi peccatoꝛes ín feculo abundan 
tes diuitijs pᷣs.oa. 
¶ Saluos faciet filios pauperum. non ot 
uitum fo7i.. 
«7 IReliquétalíenio diuitias fitao.o.84. 
€ IRudus cggreffue fum oe vtero.m.m. 
14,(.il. Job i. 
€ IReliquíae eoꝛum comedet ſeu deuoꝛa 
bit íguío.f.fücceffo:um ob... 





¶ Siues cum doꝛmicrit nibil fecum auf 


fert aperiet oculoo 4 nibil ueniet ob.27 
€- ui ofiditi oiuitijo ſuis coꝛruetpvᷣ.xi. 
¶ Moli laboꝛare vt diteris puer. iʒ. 
€ ui feſtiat ditariũ erit ĩnocẽs.ꝓvᷣ.ꝛb. 
¶Oui odit auaritiam longi fient dies 
eius Joidez, 


¶ Peccatoꝛi.dedit deus afflictionem ⁊ 
curam perpetuam.ſ ꝓermiſſiue pꝛopterſũ 


am cupiditatem Eccea 
¶ Diuitie congregate ín malum oontii 
füe periere £cd.s, 


¶ Aultos perdit aurum « argentum 
vfas ad corregumextendit. — £cdàc, 
¶ IHibil iniquiuo d$ amat: pecuniá Eex. 
¶ MWeatus qui polt aurum non abjt 4 
cetera. Ecdesi, 
«ui aurũ diligit non tuftificabif.ibidé 
Cuid nobio pꝛofuit ſuperbia auté qd 
diuitie ac; Sapien⸗ 
¶ Omnes viam ſuam declinauerũt vnuſ 
quiſqʒ ad auaritiam ſuam a ſumo vſq; ad 
nouiſſimum ga.s6, 
¶ Xocuruofüm nbiin abimdantia tust 
oitifti on audtem ferc. 
«7 Gre mendatin; poffiderürpatreem 
ftri vaniraré que won ꝓfuerit eic. Sfcre.é, 
¶ Sedit ceram te populus meus « audi 
utr ſermones meos «non facium eot 
cauttcum oꝛis (ar vertert illos auaritid: 


fequitur coꝛipſoꝛrum Sechgy 
Ira magna iraſcar ſuper gentes opt 
lentas Scba.pumo: 


«C Argentũ ⁊ aurum nó poterir eoa libe 
rare in oic furoris domini Sopbif, 
¶ Vbi funt qui ar.tbe.z aun quo confi, 
homines Barucʒ. 
Et fic patet auariciam repꝛobatam auto 
ritate pꝛophetarum. Tertio pobatür ati 
ctoꝛitate euangeliſtaꝝ ſic. Nolite Theſau 
rizare vobis theſauros ĩ terra ⁊c:Mat⸗ 
EAliud ce.inter ſpinas.i.diuitias afd 
derunt fpinc.ideft diuitie « ſuff ocauerunt 
illud. Bfsar. 4th. 
¶ Mõ poteffíe oco ßuire a mamóc.ipidé. 
«Quid piodeft bomini fi vniuerfuy ati. 
lu.a.u.⁊c. Bibas. 
¶ Éfürtenteo impleuit bo.z oiuítce dini 
fit inanes Xupio. 
Cui multum datum eft multum quae 
tür.àb eo. Aun 





| 
| 








De repꝛoba.⁊ deteſta.auaritie Pmo.so, 


€ Cui biberit ex Dac aqua ſitiet iterum 
jo. 


Et fic pater auctositate euangeliftaz aua 
ritiam repꝛobari « pare fecunda. 


Paro tertia huius ſermonis in qua p 
batur auaritiam repꝛobatam eſſe excplis 
politiae ppheticis « euangelicio. 


T Ertio principaliter pꝛobatuꝛ auari 
tiam repꝛobataʒ eſſe exemplis tri 
plicibue f. phicie ⁊ polyticis.Sacris « p. 
pheticis diuinis « euãgelicis. CPꝛimo 
igirur boc pꝛobatur exemplisplhᷣicis po 
Myticto Namphi «gentiles non folumot 
ctis:ſed eriam exemplio oftenderunt aua 
riciam effe repzobatam 9 quibue oicít la 
cus pumo libꝛo diuinaruʒ ifli.aduer. gé. 
fibagno ⁊ excellenti ingenio viri cum fe 
boctrinc penitue oediffent:quicquid labo 
rieporerat ímpendi contemptis omnib? 
4 pꝛiuatis ⁊ publicis actionibus ad. inqui 
rende verit atis ftudium contulerunt exi 
ſtimantes multo eſſe pꝛeclarius diuinax 
huwanarumqʒ rerum inueſtigare ac fare 
rationcm qᷓ; ftruendie opibus cumuládif 
q; honoꝛibus inbererezquibirercbuo quo 
am fragilee terrencqs funt. ad ſolius 
coꝛpoꝛis pertinent cultuʒ nemo melio: ne 
mo iuſtio cffict poteft erant enim illi ve 
ruatis cognitione digniſſimi quam fcire 
tantopere cupicrunt atq ita vt eam rc 
bueomnibueanteponerent , Tam « abie 
cio fe quofdam rco familiarco füaf « renü 
ciaffc vniuerfio volupratibuofuie cóftat: 
vtfolam nudamqs veritate; nidi. expedi 
tias fequerentur bec ille. £r IBierony.con 
tra Souinanum inquit plonici 4 ftoyci in 
temploꝛum locis:⁊ poꝛticibus verfabanf: 
vt amoniti anguſtioꝛis habitaculi ſãctita 
tc nibil aliud d$ oe virtute cogitarẽt.hec 
flle quod per experientiá patet. Menon 
phecontempfiroiuitias oe quo reffcrt, 
Scc in li oc tranquilitate ammi fic ni 


ciato naufragio 3enó nofter cũ ommíafua 
audiret fübmerfa iubet me inquit foꝛtuna 
expediti? pbilofopbari.z cetera 8 co. £a 
tce thebanus vt ait Hieronymus ad Ju 
lianum magnum auri pondus pꝛoiecit in 
mare di.abite peffime diuitie. ego potius 
vos mergam d5 ipe mergar a vobis non 
en; putauit fc poffe fimul virtuteo ⁊ diui 
tiae poffidere.q- £paminundae pfe cre 
tenfisotuitiae contempfit. THam ab atbe 
nienfibuo magnam pecuntc ſumam cfferé 
tibuerccipere renuit. Iteʒ cum rex. pera 
rum magnam illí pecuniam obtuliffer vt 
eiue animum in pꝛoditionem oirígercr.il 
le oum pꝛanderet ⁊ oliuas ederet admitti 
legatosiubet:audite inquit boc pꝛandiuʒ 
pꝛoditoꝛes facit.£t idco oiccbor i dogmã 
tibue ſuis pecunia auaro füpplicium eft li 
berali decus parícidíum pꝛoditoꝛi. Ana 
xagoꝛas etiam oe quo narrat valerius qp 


cum oíuturna peregrinatione príam per 


cgiffct repetiſſetqʒ a vidiffet poffeffionce 
ſuas deſertas. Hon ego inquit eſſem ſaluꝰ 
nifi ifte periffent.f.poffcffionee « tempoꝛa 
lia.£yogenes quoqs contempfir diuitias 
nam fccundü jo Bualenſem palto duplici 
vſus fuit peram pzo celarío habuit. Quo 
dam tempoꝛe cum vidiſſet puerum conca 
ua bibere manu vas ligneum quod habe 
bat ad bibendum alliſu ad terram di. He 
ſciebam qp natura baberet poculi. Alicquã 
do autem acceffit ad illum Zilexande: ille 
autem non eü aſpexit em alexoͤder. Quid 
ením cft diogenes ꝙ me non refpício qua 
finó mei indigcae.iCuiille ad quid. neccf 
fe babeo ferui ſeruoꝛum meo:um.£íd qué 
alexander quomodo cgo fis ſeruus ferio 
rum tuoꝛum. ait ego p:eualeo cup ditati 
buo illae mibi fübiciene:vt ribi feruíant 
Tibi autem cupidítatee preualent.a eru? 

earum efficeris earum (uffioni obrempe 

rano.ergo ferumece ſeruoꝛũ meoꝛũ. Alia 

vcro vice cũ ttey 2llexá.ad eüfedété adſo 

lem acccdiffer rogano vt fi quafibi poffct 

y iij 














Feria qnta oft quartáofííed ín quadragefima, 


pꝛeltare vellet iudicare, llle inqtvt nó 
suffcree qà oare nó potco.f. folé quem ei 
occupabat ill faciédo vmbzá oe (fto fic lo 
qtur, Seneca ĩ libꝛode rràquilitare animi 
Letõꝛes videbis quoe nũqᷓ; foꝛtuna reſpe 
xit d$ quoe ocferuit vidit boc diogeneo 
vir ingentis amma fecit ne gd fibi eripi 
poffcr.bec ille; Inuenik exemplũ ét illo:uy 
romanog qui ſũme diuitias córempfcrunt 
bc quibuo Zfugu.s.oe ct.oci.c.n. oicit €lc 
teres igituꝛ primiasromant quantü eoꝛuʒ 
docet 2 comẽdat hyſtoꝛia jsuis «alie gem 
tco vna cxcepra ppli hebꝛeoꝝ deos falfos 
€olcrent 4 nóoco victimae fed demonijs 
fmolarent tamé laudis auidi pecunia libe 
ralee erát gloꝛiam ingenté diuitias bone 
ftae volebant bácardentiffime oilexerüt 
pp banc viuere voluerüt pp banc moti nó 
bubitauerür cetera bui? vniuo cupiditate 
pꝛeſſerunt. Et eodem lib:o.c.8 . dé dicit 
fao fc audebit extollereoe paupertate 
voluntaría xpian? vt in bac vite peregri 
natione expeditio: ambulet vía; que per 
ducit ad patriá vbi vere diuitie ocue é cũ 
sudiat vel legat lucum valeriü qui in ſuo 
oefunctue é cófülatu víqs adeo fuiffc pau 
perem vt minimis a pplo collatis cute fe 
pultura curaretur.P ille WAarzat.n.valerí? 
li z ꝙ cüfeipio accufaref oc pecunia apud 
ſenatũ. Reſpon.cũ toráaffricá ptári nre fu 
biccerím nibil ex co qð mecu; dicere pót 
cognomẽ retulli qꝛ.ſ. fuit Dict? ex boc Sci 
pio. Affricanꝰ. Itẽ cum femel rome apud 
fenatü vt narzat valeri?li.ó.contéderét vt 
aduerſus variatüi yſpania duo mitterent 
quoꝝ vterqʒ mitti pꝛocreabat omnii con 
ſulum ſentẽtia fuit.vt to mitteretur quem 
Scipio mitti diceret.Qui ait neutrum ex 
bie mili mitti placet . qfi altcr mbil ba 
betalterímbil ſatis ẽ. Eque.n.malã licẽtis 
impermagiftráiudicauit mopiã a auari 
tiam. Et fic neuter miſſus ẽ. Quid igitur 
dicere ð xpianis quibue p paupertate vo 
luntaria ꝓmittitur regnü celoꝝ tamen 





ſuut auarí ⁊ diuitijs infatíabileo raptews. 
a fures quibue loqur.so.crifo.omel, r, 
fuper EMat. Excogitate inqrgrecogpfioa 
aſcietis tunc d$ro fupplicio ſumus oigit 
gleges oiuias trãſgredimur qfi illi qdé p 
ocftruéda defoꝛmitate humana tot mira 
fecere vos át neas idé ſtudiũ tribuitis p 
€leftibus.f ille « fic pz h cxéplie. phyde 
4 polytícío , q- Secũdo idẽ exéplte facris 
4 pꝛoplocticis ſic diſcurꝛẽdo.Locupletato 
Iſaac fui paſtoꝛes ceperũt iurgiari ag vi 
cinox paſtoꝛbus vtbabctur — nas, 
¶ £lige tibi confiliarioe bomines oci tí 
mentee q oderũt auaritiã cẽ̃. Éxojl, 
¶ MWalaam auaritia coꝛruptus maledixit 
populum iſrael quem benedicere vene 
rat. HNumeria. 
¶Filij ſamuel ſecutiſũt auaritiãpᷣ al, 
Q7 Pꝛopter auaritiã achab interfecrue£ 
"Ilaabotb. 3. Heal 
CoGiezʒi lepꝛoſus é ppter auaritiã effects 
nam curationẽ quam heliſeus gratis fece 
rat Naaman ſyro vẽdidit vt hẽt.4. Re⸗. 
¶ Aenelaus pprer auaritiam fiue 
niam quã pꝛomiſit andronico ſũmuʒ 
dotuum cõparauit fcói Bip» 
7 ]Habal pp auaritíam perdidit ſubſtan 
tiã fad c turpíter moꝛtuus ẽ ꝛc̃. peas, 
¶ Semey ex auarítta curzeno p? fuooía 
os oeciſus eſt a ſalomone. — terti fes. 
¶ Pꝛecipua cá repꝛobatõis Saul vi fuif 
fe cupiditaecx pdaamalecb.. p^Rar. 
— Sanſonẽ pꝛopter pecuniá tr 
idit i 
¶ Ptolomeꝰ vítupauit alexádrü quive 
gnüpauaritiicócupierart — p Bear. 
TEreditur tudcos coꝛruiſſe i p:elioquit 
venari idoloz fübinterfectoz runiciofunt 
inuenti fi Machan 
Et ſic py auaritiãrepꝛobatã cé ſacris apꝛ 
pheticis. ¶ Tertio probatur idem excn 
plis euangelicis ⁊ diuinis. 
¶ Chꝛiſts expulit ĩtẽplo vẽdentes bx 
bp auaritiã ſacerdotes ꝑmuttebãt bat 





Dereßꝛobatione auaritie Pnto.st, 


¶ Ivaoſcarioth bꝛopter auaritiã tradi 
dit xpm Bpoar.216. 
«c Saluato: nf noluit fe intromittere de 
diuiſione terꝛcne hereditatis. Luc.n. 
€ Empto:ce villaz ⁊ bouü expulſi funt a 
cena.i.attẽdentes bie réposalibue mobili 
bue cimobilibuo avare. Zul4. 
€ Cot ogreganreo bona tpalia dixit dñs 
fimilirudiné oiuitie cu? agere vbereo feu 
tuo affcrebat ficur babetur Xuan. 
CDure punitur cpulo q negauit micas 
panie que oc mé(a cadebárlajaro Xou.16. 
Étió xᷣo dñs dedit in oibꝰ exemplü pau 
pertatis de qua Hiero.dicit ad Euſtochiũ 
ic cuitpugillo mundus concluditur pꝛe 
s cominetur anguftia.oe hoc ⁊ i &móe 
pauptatio 4 in fcrmone fequéti plura dice 
muo impꝛeſentiaꝝ igit orcta (ufficiár rogt 
tindus ẽ ergo důs fres cbariffimi vt ab 
bocvitio nos cóucrtene gfam tribuat in 
pꝛeſenti ⁊ in futuro gloꝛiam Amen. 


Cyeria quinta poft quartã dñicam ĩ qua 
drageſima.Item oc repꝛobatiõe auaritie 
per rationco alias aucrozitateo ⁊ exépla . 
Kl. 

Doleſcẽs tibi oícofur 

gc Sxribütur bec ver 

baXu.7 Am euãgelio 

1 ocferie. X.ára eft kres 

ín ro cbariffimi aua 

ritie iniquitae ꝙ ficur 

graue iucliatur ad cent 

truy (ra peccatũ auaritie p:eccteríe ad cen 
trum inferniocictt. fc oiter.n.auari tenent 
refhiruríoné facerc ⁊ occupati funt in iniu 
ſtis lucris ⁊ cũ ſaluari nó poffint nifi alle 
uientur tracti pondere ad. centrũ inferni 
obſecati potius vlt ad infernum deſcẽdere 
qᷓ; oſueta mala reliquerc.£t vt oiat Hie. 
cücetcra vitia inueteraſcẽte boie fenefcár 
Fla auaritía iuueneſcit.⁊ ró eit $m Tho. 
«fp pp ocfecrü naturalé auidi? exterioꝝ 
regruntur fübfidia ficut omme indigene 


XC 
D 


regrit indigẽtie fue ſubſidiũ « ſupplemẽtũ 
nec tii excuſant a peccato fi 5 rónem appe 
tant ⁊ p:ecipue cü ipfa natura ooccat quia 
oẽ qð antiquatur 4 ſeneſcit ꝓpe interit ũ é 
fm aplim.« cũ interierit nó fumer oia fm 
bo.i.aligd füoxbonoy Jõ adhoꝛtandi (üt 
fuueneo vt ab loc vitiorefcipifcir antc ds 
ſeneſcãt qð figuratü € t adoleſcẽte moꝛtuo 
in euãgelio. Tui dixit dñs verba ꝓpoſita 
Adoleſcẽs tibi dico fürge.q: (gi huiꝰvitij 
cupiditatis ſũma eſt peruerſitas ẽt impꝛe 
ſentiarum boc tripliciter oemóftrabim? , 
¶Pꝛimo v; alijo rónibus , ¶ Sccundo 
alijs auctoꝛitatibꝰ. CTertio alje cxéplia 
¶ Maro p:ia huius ſermonis t qua pꝛo 
batur auaritiã cffe repꝛobatã tribuo alijs 
rationibus. 
Kimo igit᷑ ꝓbatur auaritiã repꝛo 
D bati cé tríb? alijs rónibus.f.oppo 
ittóte."IRóne oyabolicc oclectatióts. « ró 
nejipfi? auaritic opationie 4q- Pꝛiĩo róne 
oppoſitiõis. Nã auaritíaopponit nobiliſſi 
mie virtutibꝰſm alexan.in ſcða pte in tra 
ctatu de auaritia ar.8. « lo. $a fe.q.t8. 
ar.5 a ín queftionib?oifpuratío oe malo 
de auaritia ar.a.⁊ in (cripro etbi.lí. 4c. f. 
eqtati pictati ⁊ liberalitati . Pꝛio igit 
dico ꝙ auaritia eft 3:ia tuftirie que cft oio 
yirtuo ⁊ neq; heſperꝰneqʒ lueiſer € ita da 
rue vtoicit pie in.s.etbi. Sfuftiria eniʒ te 
nec medi inter. fupfluü ⁊ diminutũ auarí 
tía aüt deficit ĩ dãdo ⁊ excedit in acapien 
do qꝛ accipit pluſqᷓ; dʒ fibi ⁊ alioꝝ neceſſita 
tibus cũ pótnon ſubuenit. Scdo eſt có 
traria pietati ⁊ miPicoxdie que é maxima 
inter omnes virtutee que fant ad ꝓximũ 
vfi Ambꝛo. dicit Oĩs füma xpiane religio 
nio (n mificoxdia ⁊ pietate coöſiſtit. CTer 
tio eſt cõtrarialiberalitati que reddit ho 
minem alije gratum. vñ Boetiꝰ dicit lar 
gitas claros facit.i.famoſos auaritia ve 
ro odioſos cum enim virtuoliberalitatie 
medium teneat circadationem.⁊ receptio 
nem pecunia liberalio vtrũq; facit ficut. 





— eesbie Moore fer ifr. 
L2 4f — 
W 














opoꝛtet. Nam ad oecentéoationé fequitur 
? fit decens acceptio . 2 oc boc in ßmone 

ſcquenti dicetur. cüi agc£ oe liberalitate . 
¶ Secundo idé piobarur rõne oyabolice 
oclectationte placct eni oyabolo multum 
hoc vitiũ.triplicirõne. Pꝛimoroöne op 
pofitionie cũ demon oco fit5:iue femp 

querit vt «et beminco fint 3:5 7 eiue vo 

luntatirefiftát f$ per auarítiá hõ eft 3:iuo 
deo q: Mat.⸗. Non poffümte oco buire 
amamone.qr Secüdoróne mentis aliena 

tíonie nã oyabol?fenrp querit menté bo 

minis a oco alienare 4 pcr auaritiá pꝛeſer 
1ím hominis mene a oco fit aliena vnde 

Aplo.i.Thi.s. Qui volũt diuites fieri inci 
dunt im tentationẽ ⁊ in laqueũ oyaboli 4C, 
4[ Tertio róne adoꝛatiõis nam füme oya 

bolus delectat qp bó adoꝛet crcaturá « nó 
xi ⁊ bccper auaritiá perficitur vt oictü 
eft quiadiuitias fup ocüoiligunt ⁊ Zlugu. 
dicit. Hoc ab oic colitur qo pꝛeceteris di 
ligit.⁊ ficp3fcóa rõ. ¶ Tertio idẽ ꝓbatur 
roͤne ipfiue auaritie operatiõis vbi fciédü 
£ft ꝙ fere oia vitia ex auaritia pcedunt. 

xpterea att pphia.vt qd diligitis va.2 .q. 
mendatiũ.i.peccatũ dñ át mendatiũ pecca 

tũiuxta illud ois bó mẽdax.i.peccatoꝛ ex 

«o ꝙ peccatũ eft 3 veritatẽ vitc.tfi qꝛ non. 
adcquat intellectũ diuino ncc humão acr? 
peccati fi 5 lumé naturale . t q: peccatü 

fub fpé bonioccipit bominé trabendo ad 

malum.pzocedit náqs ey ca.f. auaritía füp 

bia cum cx diuitijs bó füpbiat «videtur 
fibioia ocbere ſubici Augu. vermis diui 
tia ſuphbia. Oꝛitur érluxuría vii xpᷣs do 

mune nr̃ diuitijs adiunxit voluptates di. 

a diuitijs ⁊ voluptatibuo euntco ſuffocan. 

Lu.s. Si impediũtur coz lucra ⁊ alius fit 
eo ditioꝛ tabeſcit inuidia.Si nó lucrat dei 

citur accidia fi ámitrar acqfita triſtatur fü 

' per modá 4 ficoe alijo.f2inc crífofto. fup 

fif»at omcl 28. ocfcribit boc peccarum vt 

hominẽ cui? oculi emíttüt (gnem cui? bꝛa 

chia funt ouooxaconce ab bumeríe ocfcé 





Sería quta poft qnt offícam in quadrageſima. 


dentes oo [; apertum oentee fant gj 

acuti lingua emanat fonté veneni véreré 

inflatueoia oeuoio pedco alati velocio 

re oi flanafacicofemilupta 2 fe nicauina 

vox ciue crudelie nibil delectabile gerẽs 

⁊ in manibus flamae gerit per oculoofi 

gnatur iraque pugnam ⁊ turgía excitat 

per ozaconeo figaarur faperbia quíatípe 

cic ſerpentis a pzio fuperbo bomo tenta 

tuo eff per os dentes «linguam fignatur 

inuidia ey qua fequütur blafíemic menda 

tía periuría falfa teftimonia ⁊c̃. Per ven 

trem fignatur continuus oolo: « ínquitta 

tio quo ad vſuras ⁊ alios contractuo per 
pedee fignatur continua follicirudo auari 
tic fine men(üra:per faciem luptnas figna 
tur gulofirae per parté aurem caniná cu 
delitae per flama; fignatur luxuria. Con 
firmat omnia pꝛedicta Ambꝛo. in libio fe 
eundo officijs di.c ʒo. Pꝛopter auaritíá 
Balaac putauit Balaam pꝛemijs poſſe té 
ptari vt malediceret populo patrii 4 viciſ 
fet auaritia nifi deus a maledicto eum ab 
ftinerc veruiffct piopter auaríríam pꝛeci 
píratur acbar in exirium deduxerat totg 
plebe; parentum. Itaq; Jeſus qui. potuit 
folem fiftere ne p:oferperet ad vocem a? 
fol ftctir auaritia nó ſtetit.Sole igirur fti 
te Jeſus cófecit triumphũ auaritia auta 
p:ocedente pene amifit victoꝛiã.Quid fot 
tiſſmum Sanſon nonne valide mulieris 
auaritia decepit. Itaq; ille qui rugientem 
leonem manibus diſcrepuit qui vinctus 
⁊ alienigenis traditus finc vllo adiutoꝛo 
ſolus diſſolutis vinculis:mille cx lie pere 
mit.£ui funes ĩtextos neruis vclut mol 
lia ſputi ſpolia oifrupít Is ſup genua mu 
lieris inflexa ceruice truncatus inuicti et 
nis oꝛnatupꝛerogatiuam ſue virtutisam 
miſit influxit pecunia in gremium mulie 
río ⁊ a víro diſceſit gratía feralie igitur 
euaritiatllecebsofa pecunía que habentes 
contaminat circa.fille.vbi poftmodi ídé 
ficcondudit Et ideo auariréiocclinareoc 


jül dii 





De repꝛoba.auaritie Pro st, 


bemus t omni ftudio ne qd faciamue vn 
qᷓ; aduerfum iuſtitiam fed in omnibus ge 
fie operibue cuftodiamue cam.b idem 
ille Sufficiãt D p:o parte pzia puincipali 
¶ Pars fcóa buius fermonto in qua pio 
batur auaritiam repꝛobaram effe triplici 
alia auctoꝛitate a ſupꝛadictis. 

G Ecundo pꝛobatur auaritíá repꝛoba 
A À tam effc triplici alia auctoutate.vʒ 
Apł ca anonica t Juridica. (7 ]:io p 
batur auctoꝛitate aplica fic. auaricia fozut 
€atio ncc omnte imondicia nominctur in 


vobis. ad Épbe.s. 
4E 2c farfinm fimt fapite nou que. fupcr 
terzam, Ad col.5. 


«7 Tunc it fleno dico inimicos crucis 
xpi quoy gliain confuſione eoꝛum qui ter 
tena ſapumt ad Phil z. 
¶ Dwitibohuieſeculi pᷣcipue.ſ.n.f Ebi.6. 
¶ Exoꝛtuo € (ol cii ardoꝛe a arefecit fenũ 
⁊c.ta adiues ĩ di.ſm. Jac.pꝛio. 
¶ Ague nuͤc diuites ploꝛate vlulantco in 
miſerůs que adueniẽt vobis 3acs. 
¶ Exercitatũ co: auaritia babétee 2 na 
ledictiõis filij oerelinquentee rectã viam. 
erꝛauerunt ſcquuti viãbalaã fce Pe.a. 
€ Dicis qtu ceoiucos locupletatus ⁊ 
nulli?egco 4 neſcis qꝛ tu ce pauper mifer 
&miftrabilio «€. Zípoc.s. 
Et fic p; auctoꝛitate aplica auaritiã effc re. 
pꝛobataʒ. Scðo idé pbatur aucto:irate 
canonica doctox 4 canomfLarü.f£zc un i 1s. 
moa orat ztuariria ocfiderarie rebus nó 
ertínguitur ſz augctur nam mo:c ignis cũ 
ligna que confimir acccpit excrefcira vu 
de videtur ad momérum flama extingui 
inde paulo poft cernitur dilatari.Et in.20. 
libꝛo idéair.auaritta Lytérer oꝛitur in men 
tc fcd punctiones peccato:i omniũ paten 
Ter produat m operatione. Sftem i.14 li . 


moꝛa. dicit peccatum auaritie. menten: 
quam infecerit tta grauem redit vt ad ap: 
petendafublimía arto!li nom poffit . £t in: 
Ylib:o moꝛa.dicit. Semonũ habitaculum 


fit quiſquis in bocfcculo pꝛopter diuitiao 
^ honoꝛes laboꝛat quae. poſtqᷓ; coſequutꝰ 
eft tradit fe luxurie vt que auaritia cógre 
gaueritluxuria ↄſumat.h̊ ille. imb: quo 
q; in li.ð Habute dicit. Inflamatur lucro 
auaritia nó reſtringit quafi gradus quoſ 
dam cupiditatis habet ⁊ Quo plures alcen 
derit eo ad altioꝛa feſtinat vade fit gra 
uioꝛ rama lapſuro.hille.Et ín tractaiũ oc 
obitu gratiani. Idẽ air. Inuenit᷑ itaq aua 
rítia tanjs radix omniũ vittox . que fit ca 
pur iniquitatie 4 fomes quamoomo renũ 
cians müdo « conſepultus xpo per baptiſ 
matio facrü vr quati ir mo:tu? mundo de 
clinare debet atq auffugere. Nolite inqc 
p:ophera fperare wn. nu.z rao, cócu.oi. ft... 
af.no.coꝛ apponere. &lidco ꝙ arfluant nó 
vidce ꝙ pꝛeterfluãt.Nuduses nat?.nud? 
€e moꝛtuꝰ.Quid excipere queris qo tec: 
affer:e non poffieirluenra funt quc mira: 
rio.quomodo veniunt.ſic cito tranfeunt ⁊ 
recedunt.Solusioꝛdanisretroꝛſum cõuer 
fuo eft i quc; deſcendiſti.qui re admonet 
vr ipfum nature fonté a oꝛiginem reuerta 
rie qui te nudum non veftc amictum cdi. 
dit vtoifcaefaperflua nórequiret hec ille 
IBicronim? mn epiftola ad ruft.cum mona 
dum aiat. Ios ardemusauaritia « ↄtt a 
pecuniae oífputantce auro finus erpandi 
mue ⁊ qð oc nicgarenfib?oicitur ture no: 
bie miferio coaprari poreſt bedificit qua 
fi femper victurt viuunt quafi altera die 
moturi.f ille in epiftola. ad. eundeʒ ta 
quit .Exrimato pondere peccato eut? vé 
detur alicui peccare auaruo dj idolatra $. 
mon mediocriter.erzat non cnim: grauius 
peccat qui ouo grana thuris pꝛoicu ſuper 
alt. re mercurij d$ qut pecuniam cupide.2 
inutiliter congregat IRudiculüm videtur- 
q tlle reputetur idolatra quia ouo grana: 
tburía offert creatureque oco debuit of 
ferꝛe.⁊ ille non tudicetur idolatra: qui 
totum feruitium fue vite quod oco o. buit: 
offert.becille qr zfugu.cttam in Li oc ver" 





Feria qnta poft quartáofícam in quadrageſima. 


bifofii oi. Que ifta auiditaſↄcupiſcẽtie 
cum «ipfe belue babeant medum ronc eni 
rapiunt quando efuriunt peunt vczo p:ede 
cum ſenſerint ſatietatem.inſatiabilis ẽ ſola 
anaritia diuitum que femp rapit ⁊ nunqᷓ; 
ſatiatur:nec deum timet nec hominem re 
uerct nce parcit pfi ncc matrem recogno 
fcit nec fratri obtemperat:nec amico fidé 
ſeruat viduam oppꝛimit pupilluʒ inuadit 
liberos inſeruitiũ reuocat teſtimoniuʒ fal 
fum pꝛofert res moꝛtui occupat quafi non 
mosian£ «ipfi, Que eft ifta anima infa 
nía imittere vitam appctere moꝛtem acq 
rere aurum a perdere celum.bec ille. £t i 
li.oc conflictu vitiosum oicit.auaríria oic 
vade q: multiplicari non appetís fine cul 
pa eo qj quedam babenda cócupifcis qrfi 
egere prumeſcis 4 quod male aliue rering 
ipfe melius expendis mundicontemptue 
vc largiratie pietae ridet. ifta nec apud 
bomince fecularee ſine periculo veloffen 
fione pzocurant q: quanto magis qfqs ba 
bere cepit táto amplius babet cócupifcit 
fit itaq; vr modum in cócupifcendo nó ba 
" bearoum inumerio huius feculi curie oc 
ferure feſtinet vr eni ait fcriptura auarus 
pecunije non implebit.a fubdit. Si igitur 
ita eft periculofa in ſecularibꝰ cupiditatio 
induftria quanto magio illi qui habitu ⁊ 
conuerfatione iam ſeculares effe ocficrür 
periculofio: cft quí torus quod viuunt do 
minocffe deuouerunt ad quoe fpecialiter 
tranſierunt verba quib?ocftrut poffit mo 
ribue auaricicnolire inquit folliciti effe 
quid máducetio aut quid bibatíe aut quo 
operiamini.hecenim omnia gentes inqui 
rũt. Querite ait pꝛimum regnuʒ oci ⁊ itt, 
⁊.h. o. ad ub. hec illc.£r ideo in pꝛohemio 
decretalium dẽ effrenata cupiditas ſui ꝓ 
diga pacis emula mater litiũ materia iur 
gioꝛum tot quotidie noua litigia generat 
vrnifi iuſticia conatus eiue fua virtute re 
piimeret iuo bumani federíe litigioxum 
abuſus extingueret 4 varo libello repudij 


concoꝛdia extra mundi terme 

becibí.q ren. 47.01.c.virutm catbolici 
2.99.di.c. dyaconi vbi of.pzopter auanitij 
facerdotum fepe odia confurgür binc 
accu(antur a facerdotibuo «clericíe , bu 
pꝛincipium litis ine oetracrionie cá bit 
o:igo fir crimimie.item. 47.0c.c.bonexum 
of bonoꝛum aucto:i infert aliter nonva 
lemue ntfi cupiditate) a nobis que emi 
maloꝛum radix cft abfeidamue.£t cadem 
di.c icut hi.ait Ambꝛ.meus auari ſemel 
vinculis cupiditatis aſtricta femp aurum 
femp argentum videt ſemp reditus com 
putat.Aurum gratius d$ fole intuef. bet 
ibi. Et.i.q.i.c. Cito turpemoicif omnes cu 
pidi.omnes auarí greji lepꝛam cuj ſuisdi 
uitijs poffident.z male queſita mercede 
Tam patrimonij facultatem dj tbefaug crí 
minũ congregauerunt eterno fupplidoa 
bzeui fructu. Et in.c.cum omnis ot. fum 
omnis auaritia ydoloꝛum ſit ſeruitus quif 
quio bancvigillaternon pꝛecauet infideli 
tatte pzoditioni fübici£ erts (i modo taie. 
tur fidcm quam negligit videat. remus 
q.í.c.ouo ſunt dicitur. IHiloil enim miferi? 
€ft ds popter nimium oeum contemnere 
bec ibifacit ad hoc di. d. F.differt rd 
140i. 47.c.omneo «.c.nonne, Stem 4i, 
capitulo fuut ín ecclefia ⁊.x.q.c. Relata 
11,4.510:8cpiífcopí. 14.q.4.THec bó. £t 
28.q. iidolatria.⁊ fic paret auctositate at 
tentica ⁊ canonica auaritíam effe repioba 
tam. ¶ Tertio idet probatur auctoꝛiu 
tc iuridica imperialium legum fic, qx 
peoc facultatibus amplius qᷓ; in eioeft 
ſperant lhomines.ff.qui a a qbuo.Lin 
dem. q7 Gcr pbilofopbantee contemít 
pecmíam cuius retinende cupidine fi 
ctam affeueratíonem octegunt vr patet 
ff. de muneribuo 2 bonozibue.L, in bono 
bue. uid enim bomo ad malicíamft 
mel deditus nó adinueniat vt alienaotes 
pꝛopꝛias faciat. In autentico de his qui 
obliga.columna.õ. conſtitutione ſecunca 








De reßꝛobatione auaritie Pitra jt. 


Nemini augmentum primonj qð multis 
labezibue« cafibus queritur interdücft . 
In auctentico vt deterioꝛatus fit numer? 
dlertcozcol.p:ia Sc nibil hẽre nifi torum 
srbitratur.f.auaruo.C.qfi « quibue quar . 
pars de le a.i aꝛ. Ne quie ex oclícto fibi 
impium lucrum auffcrze noftrío legibus 
concedatur.C.ſi certum petatur. Lt, Anꝰ 
quiſq; contentus ſuo rem nõ expetat iuris 
alici Cõ theſauris.l.prꝛĩa li.ao. Pꝛofeſſio 
tua ⁊ deſideriũ tuum inter fc diſcrepant. 
Nam di pf; te dicas vinceris auaritie ce 
citate Cde muneribus pꝛimoꝝ.l.pꝓfeſſio 
lix Et fic py auaritiã cffe repꝛobatã alijs 
auctoꝛitatidus.Et fi po parte ſecũda pzin 
cipali huius fermonis fufficiunt. 
«C are tertia huius ſermonis in qua p 
batur auariciam effe repzobatam triplici 
alia exemplaritate. 
JL Értio etiam p:obatur auariti3 re 
: p:obaram effe triplici alia exépla 
ritate auctoꝛitati co:efpodeute.v; Aplica 
Canonica.⁊ Juridica. Pꝛimo exéplari 
tatc aplica fic. pp auaritiã queſtuarioꝝ q 
aimpliuenolebaut acquirere factum eft vt 
"paul? « Scillas fuerít virgio cefi.ac.1ó . 
Zerubilíter auaritiá ananie a fapbire pc 
true aplo puniuit ac.s.1Ha; 4 apli pꝛoꝛſus 
omniũ tempoꝛaliũ fuerunt ↄtemptoꝛes oc 
qpus dicit £rifo.fup Aat Si bonũ effet 
suy hoc vtiqʒ aplis dediſſet xpo q ineffa 
bilia eis tribuit bona nec át folum dedit 
b fed ét babere pꝛohibuit. Jõ petrus non 
folum nó verecódabatur i paupertate oi . 
"irgen.a aug uon eft mibi Legitur eni in 
legenda. bartbolamei ꝙ cũ liberaffet fi 
líam cuiuſdã regis a ocmóio illecamelloo 
auro argento onerauit a aplin faciebat 
inquirerc quéoino nóinuéicbat apparuit 
autẽ etaplooí.vt quíd mecũ auro 2 argé 
totora ote quefifti.beceni munera ſunt ne 
ceſſaria bie qterenarequirüt ego nibil 
terꝛenũ nibil carnale regro.dixerat enim 
dominꝰ Aplĩs. Nolite poſſidere auꝝ neq; 


argentũ «C Eat x. £t. Ecce relingmus 
oia C Et ió oia arbitrati funt vt ſtercoꝛa 
vt xpm lucrifacerét ad pliLs.Er ftc patet 
exéplo aploy auaritiárepzobart.q Scðo 
idé piobatur exéplarirate canonica.Nam 
ponitur caſus v qdam inuita vxoꝛe fe ⁊ 
fua cuidá tradidit monafteriopoftea vxoꝛ 
cum reuocat . Querit vtrũ bona que cõtu 
lit monafterio fint ci reddéda q: fi non te 
nuit principale nec acceſſoꝛiũ ergo vf qi 
fic.bétur bec ſnĩa extra oc fide inftrumen 
toy.c. nter in fine .IRibil reffert vtrũ ab 
imtio finc cà oatum fir an cã ꝓ qua datuʒ 
eft non fit fcquuta.ff. oc códi. fuic cã.l. Ni 
bil reffert. Reſpon.ꝙ fi ita dictũ fitoe me 
4 mea tüc plureefunt donatiões ⁊ vtraqs 
piincipalio quag vua reuocata manctaltc 
rà.& folum dixiſſet me do ſecus cffet qz 
becoonatioé pꝛincipal qua reuocata ét ac 
ceſſoꝛia reuocabitur qꝛ nó effet aliter oatu 
ruonifi ingreffüe teneret ita i egreffü oia 
reuocat.ff.oe oona.la.$.vltio caſus cöſimi 
lie bétur.r7.q.t.c. Si qo incognitꝰ vbiha 
betur qp feru?intra monafteriüreceptue a 
domino fuo infra termini regfitue ei cũ 
oibue quc attulit reddat Si pꝛedictꝰ vxo 
rívtnotat glofa ibidẽ. Ad ppofitá ficut il 
le venit ad religiones 3 vxoꝛis fuc volum 
tatem que poftea ipm reuocauit fic tanta 
eft iniquitas cupiditatio ⁊ auaritíc,cp mV 
tí veniunt ad religiouc; confeffionie ⁊ ad 
caritatis o0na3 voluntaté ipfius auaritíe 
qui moy ab ea reuocátur q: non oedit fe ⁊ 
fua cu; firmo ppofito necreliquit oefide 
ríum babédi.puer.1.Srulti ea que fimt no 
xia fibi cupiũt.CTertio ide; pbatur exé 
plaritate turídica triplici. Pꝛimũ exẽpluʒ 
ponik.ff. de varijs ꝛextraoꝛdinarijs cogni 
tionibus.l.edieus vbi of* Wedicꝰcui 
curãdos oculos q eis laboꝛabat comiſerat 
periculum amittendogeoy aduerfa medi 
camenta cónilít in feudo vt ci poſſeſſioes 
fuae contra boram fidcm venderet. ibí. 
Sicut igit ille pofuit eũ in tam malo ftatu 











Feriaſcxa poft quartá oifícam in quadragefima, * 


vt ei daret vl yenderet poſſeſſiones ſuas 
pꝛo ſanitate babéda . fic ét cupidi acgfito 
rco videnteo vicinü babere poffcffionem 
quã cupiũt vel ꝓpꝛia accuſatione vel peu 
ratione ponũt eum in tedio  veyatióe vt 
neceſſitate ↄpulſus det cto vl vendat ↄtra 
voluutaté ſuam qð cft ↄotra deũ. Lu.ʒ. Be 
murem cocutiatis nemini calũniã faciatis 
¶ Sceundüeremplüpomt.ff.oc re.iur.l. 
Mihil vbior . THibil ram naturale eft d$ 
yníquodcügs eo genere diſſoluere quo 
colligatum eft cum acquifita igttur p aua. 
ritiam finr male acafira nihil naturaliꝰqð 
vr codé modo perdantur.£ccle. r.ad loc 
vnde exiunt flumina reuertütur flam vt 
habetur.C.ad.l. Juliã repeten.l.oẽs. Qui 
cunq; minis vel fraude vel potẽtia aliqd 
extoꝛqueat p:edoof «€. £t ideo etiam tp. 
fc pꝛedabitur.⁊ C.oe falgamo bofpitibue. 
non p:ebendo L Auica percipitur ne quía 
comitum vel milit vel. tyranoꝛum (alga 
mum.i.culturam lignaoleum a ſuis hoſpi 
tibus extoꝛqueant fj ncc a volentibus ali 
quid capiant ,glofaq: pꝛeſum tur 2cuffio 
ffi crgo ifti malc faciunt recipiẽdo a volen 
tibus ↄditionaliter.Ille multopciue facit 
qui recipit a volentibus. Eycufant fe qday 
marme dñi tempo:aleo di.q mlta expen 
dunt in ecclefijo in elemofürto: i filijo edu 
candis ⁊ filiab? nubendio.£unb? refpon . 
2 1603 alteri per altez iniqua códictio af. 
eri et oicitur.ff.oe re. iu.l Hon dz. ⁊ Am 
b:o.in libꝛo oc officijs vr bérur.14 .q.s. c. 
Deniq; vbt oicitur.Si non pót alteri ſub 
veniri nifi altcr ledatur comodiue é nemí 
mem iuuari qᷓ; alterum grauarí.glefa ꝙ ne 
mui ſubuenien.eſt cum iniuria alteriꝰ vt 
13.q.ꝛ. per totũ. ¶ Tertiũ exemplũ eſt ꝙ 
ficuc teſtamentũ qp filius familias facit oli 
eft in poteftate patrie oc peculio pzofectí 
tío Loc rebue patrie nibil valernec iuuat 
eum quia eft contra iura vr infti. quibue 
non ẽ p fa.tef.$. p:eterea ⁊ iuſti.de tefta 
meno militie. S. vIcimo Stc nec teſtamen 


tum ꝙ malus acquifito: vel auarua dett 
to: facit moꝛiens oum eff flius ín pore 
ftate illie, patríe oc quo o8. bec 
patreoyabolo eftíe quia anima füasom 
mra male acquiſita que abet ſunt bonail 
lius patris oum ílla cenct w ſeruitio cxer 
cene dyaboli. Inſti her quao perſonas no 
bie acquiritur.s.i.Audiamus igitur fra 
trce chariſſimi patré noftrum eteruuʒ by 
mamone patrem ocferendo vt nó fruftra 
nobis verba pꝛefata ingeminer videlicet 
Zidolefceno tibi oico (urge fcd vr bouifi 
li ad patrem noftru; clemennffomumye 
lociter curꝛamus qui vite eterne bonali 
bentius p:eftabic.in fecula ſeculoꝝ.Amẽ. 





MFer ia ſexta poft quartam oominícam 
fn quadragctima oc virtute líbcraliratie. 
auaritie cótraría.Sermo.s, 


Zfjarc veni fosao.Gxri 

buntur bec verba Jo. 

xj.c in euangelio occur 

t rentieferie, Clulgoig. 

attrita € fententia illa. 

Qð oppofita iuxta (e 

pofita magiſelluceſct 

Cum ígitur auarítia ſũme fit deteſtanda 
4 pꝛoꝛſus repꝛobata vt claruít in ſermoni 
bus heſternis cui liberalitas directe op 
ponitur quia vt dictum eft pecuma auam. 
fapplicium eft liberali decus quiteigítur. 
erit auaritie.peruerfitae tanta erít libera. 
lítatiepzobitae .Éx peruerfitate eni vitij 
fm franciſcum oe pci mns 
nítae vírtutto fibí cótrarte . De auaritia 
n dicit Tullius in libꝛo oe fenccrute zua 
ritia ſenilis quid fibi velit non intelligo. 
quid enim abſurdius effe pore(t d$ quo; 
minue reftat vie eo plus viatíci querere. 
B ille.£t in libꝛo oe officijo idem oiatoc 
liberalitate ſic.Liberalitate « benefiten 
tía nihil eſt nature bominie accomodati? 
Et Ziriflo 4 etlotcog dicit liberalco inter. 


TviB Le s^ Sfopz^ 
E eoa in —— 


2 vem ES 


"4 


ievirtuteliberalitatio Pto 1; -— 





onmeo virtuoſos maxime laudantur quia 
fimt vtiles alije in oatione . Ad mato: m 
igitur auaritie rep:obationem «octefta 
tioncm aliqua bꝛeuiter in pꝛeſenti oc. libe 
ralitate dicemus qua cx re affumpfi vcr 
ba domini noftri Jeſu chꝛiſti ĩ reſurꝛectio 
nc lajart quatriduani moꝛtui ⁊ fetidi.di. 
Laʒare vem foꝛas.Que quida; verba om 
ni auaro otccre valemuo Laʒare fetide in 
peccato auaritic vent foꝛas ⁊ virtutem li 
beralitatieappzebende oc qua trce confi 
derationce facicmue qr Pꝛima quarum 
dicet liberalitatis diff initio. C Secundo 
lberalitatis actio qp Zertia liberalitatis 


Inductio. 

«paro pꝛima huius ſermonis in qua 
dedaratur quid ſitliberalitas ⁊ que requi 

rantur vt fit perfecta, 
"Rimo inifto fermone oe liberalita 
M te tractantes ab eius oiffinttione 
incipiemus. fam ſecundũ phm ſecundo 
— ſic diffinitur liberalitas 
icto circa loneʒ ⁊ dationem ſuper 
abundãtia sies —— 
⁊ ulliberalitatis.h̊ ille. Ad cui? declaratio 
nem tria notanda fint 4T Pꝛimo notat. 
eft ſecundum bo fecüda fecüde.q.mr.ar. 
5.628 liberalitas céfiftit circa vſum bonü 
pecunie quia obtecrü fiue mareria liberali 
Tatio cft pecunta «quicquid. pecunía men 
ſurari potcft fed quia. quelibet virtus con 
venienter fe babet ad ſuum obiectũ confe 
quene cft vt cum liberalirae fit virtue ac 
tito eius fir propo:rionatue pecunie pecu 
nia anté cadit füb ratione bonoꝛum vtiliũ 
quia omnia exterioꝛa bona ad vfum homi 
nis fant. acomodata fiue oꝛdinata «idco 
pꝛopꝛius actio liberalitatis cft pecunia 
vel otmrije vti vide pBe in.4.ethico:um 
dicit vno quoqsoptimo varur qui babet 
€irca fingularía virtutem.fed vt oicit ide; 
ipfe ibidem liberale eff. qui diuitijs vti 
tur optime. « babet cirea pecuníao virtti 
vtm ergo bonus vfiro pecuniarum eft acc? 


liberalítatie. £23 fi contradicatur ſic vſus 
pecunie non folum confiftit inboc q pecu 
niaoetur fed eríam in boc 2 expeuditur 
fed expendere pecuniam reffert ad ipfum 
erpeudentem. 4 fic non videtur cffe libe 
ralitatis actue.oicir cnim feneca in quito ' 
libꝛo oc bencficje . Hon eft liberalto ali 
quis ex eo q fibi oonatur ergo non quib9 
vſus pecunie pertiner ad libcralitatem ; - 
reſpon ſecundũ Tho. vbi ſupꝛa in folutióe 
tertij argu. ꝙ duplex cft vſus pecunie vn? 
ad (cipfum qui videtur ad ſumptus vllad 
expenſas pertinere alius autem quo quis 
sd alios vritur q3 pertinet ad dationcm 
^ídco ad liberalirater pertínet vt neqs 
p:opter imoderatum amoꝛem pecunie ali 
Quio impediatur a conucnientibue erpen 
fieneqs a congruis dationibus. vndc cír 
ca dationes ⁊ fumptue liberalis contiftit 
ſecũdumpm. 4. ethi. verbuz autẽ Senec. 
intelligen. cft oe liberalitate (có qp fe bg 
ad donationes qꝛ iftomodonullueoicitur ^ 
liberalie ex boc ꝙ fibr aligs donat. CSe 
cundo notan.ẽ qp liberalitae mediũ tenet 
eircaoationé a receptioné pecuniarũ nam 
ad oecenté dationem fequitur ꝙ firoecéo 
acceptio liberalte eni vtrunqs facit ficut 
opoꝛtet. Pꝛio eni recte fc babet Loatío 
neo ꝙ ipfc todo obfcruat regula vatio 
nieínquantü ipfeoar quibite. 03 quid o3 
quantü oʒ quomedo « qfi o3obferuando ^ 
femp debitas arcóftantiae que cxigüt ad 
rectajoationé vñ plo in.4. etbi, p:edicra 
firmat oi Jiberalieé q oat bót gr̃a.i.pp 
boni 2 recte.i.&m rectivóné qoue 03 4 qii 
63 ⁊ bococectabili, Vünc triſtitia Ad quo 
rum declararionem eft ſcien.ꝙliberalitas 
in oádo oliftit in duobus .f. in tribuendo 
⁊ in retribuendo. In tribuédo quando ali 
quid donatur alicũi dando libere ſed non 
ob merirü alicurꝰ benefiaj fibi collati nec 
fub fpe alícuíue boni fperati fj ex mera li 
beralitare fieri dz donatio q: fi fieret pp be 
neficium iam collatũnõ eff pic donatio 








feria fexta poft quartá ofitcam in quadragefims. * 


ß remuneratio quedávt vf ꝓbari.ff. man. 
lIdemqʒ.q.fi.cũ.l.ſe.⁊.l.ſi vero nóremu . 
in punatl fi remu. in pzin. c.tí.4. ff.oc ín 
rcni.verfo,L.p parte.$.penul, oícit, IPanc 
dationẽ legio lato: vocat quafi gen? cuiuſ 
dam pmurationio.ff. oc peti.here.l.ſed 2 
filegc.S.confüluit.zmmiz eum enim quilt 
bcr qui occipit bonatíoné obligetur natu 
raliter ad remuneran 2 f vocari? obliga 
tionẽ dans ergofic magie vidct oare ad 
viffoluen.illam obligationé . Debet ét oo 
natio fieri nó füb fpe alicuius beneficij vel 
feruitij cóferendi fibi vcl pmij recipiendi 
vii Zulliue in libꝛo oc amicitia oícit.z ent 
pacifici liberalefas ſumꝰ nõ vt exigamue 
tam neq; enim benefici feneramur 4 ió 
dñs dicit Lu.s. Mutuum date mbil inde 
fperanteo.£t iõ ét doc. dicunt ꝙ (ola (peo 
facit boiem vſurariũ. Iſta tñ fpes pꝛemij 
retenta in aio nõ reuocat donationẽ factã 
^ bocfit ꝓpter ſeuitutẽ donantis «etiam 
verá liberalitatẽ ⁊ exercentis vt ꝓbatur 
Cde cõdi.ob cám.L Si repetendi Aoc trá 
fac.L.fi maioꝛres. Itẽ qui oonat nõdʒ dona 
recxueccffirate libera volũtate quia ſcri 
ptum eft qj in neceſſitatibus nemo libera 
lte exiftt . 2 itex ſcribik donari vf qð nul 
lo iure cogente conceditur vt.ff. oc oona. 
Loonarí. Itẽ qui donat oj oonare lere vii 
splo.1.c0:.9.vnufquifas oet put ocftinanit 
in coꝛde ſuo nó ey triſtitia aut ex neceffira 
tc 4C .vfi bétur verfüe gw . per glofá 
extra oc oora.c.ficoí. Za facie leta cus le 
ticia faciei.Qð dederis perdes rem merí 
tumqs rei qp Secüdoliberaliefe hʒ ín ac 
ceptione bene recte ⁊ pꝛecipue in quattu 
oꝛ modis.¶ Pꝛio quía ipfe accipit vnde 
oʒ. ſ.a pp:ije poſſeſſoꝛibus vel ab alijs bu 
tufinodi vnde fcóo ethi.habetur liberalie 
nó accipit oanda vñ non opoꝛtet fj oe pio 
p:o.q- Secüdo q: accipit quãtũ oj qꝛ mé 
muo fibi end d$ alijs oet co ꝙ paucie é 
eótentue vit phe fcóo ethi.dicit liberal nõ 
refpicit ad ſeipſum fj fuperabüdar inoatto 








mc ita vt mínosa ſibiipſi relinquat uet 
tfi ita vebeméter oandü qpliberal 

dct recta róne fed ita ꝙ oatio füpebumdet 
receptioni.f-ui*ratio € q: paucis in 
contentus é co qp pauca fibi fufficit aoi 
vult multe p:odeffc o5 qp plurimio lar 
giatur nó enim pertinet ad liberalé cq ſi 
bi foli intendat. 4 fil qp oino 4 feipfuy «fü 
os deſcrat vl'ocfpiciat vt oit ple, 4.ctbi. 
c.. CTertio libcralie accipit qfi oj quía 
pauca 4 in neceffitare. libenter aüroat «p 
pterea interdum minoꝛa dans libcralioy 
iudicatur. Auarto accipit co finequo 
03 qx fliberalío nó app:etíat diuitlas pp 
ipfae fi folum pp dationẽ « ppter iſtadio 
vItimo oíctalibcralío magie of $m bai 
tum vel affectüoantio q; 6m quantitatg 
doni. vñ phe ir. a.etbi.oicit liberalío nog 
ratione multitudinis donox fed erbáts | 
babitu ⁊ volũtate dr̃.⁊ ideo ly liberalioe 
fint qui ſuſceperũt diuitias abfq ſuo labo 
re j3 qui pp:to laboꝛe acgficrür fm|pfm 
A €tbi. c2 beatü Zo. albertü in cemé 
to ibidem tü q: talce nunqᷓ; fuerũt exper 
ti indigentiã quapopter nó timent eam 
tũ q: bomo íllud qð magieoiligita app 
tíat minus dat ficut ille q pꝛopꝛio labow 
acquirit tfi ceteríeparíbue magiomerd 
qui pꝛopꝛio Labo:e acqfiuít ⁊ matoxéaduy 
virtutieliberalitatie 3 ⁊ ab oib? magis 
comẽdatur.¶ Zertio notan.é ꝙ liberalis 
perfecte nó oe facili dicak qð pbaturper 
phim 4 ethi.c.a. a. b. o. « Albert in c 
mento ibidẽ fic liberalis nõ de facilirei 
pít pecunias neq; eae multi cuſtodit 
magie eas fe emittit dãdo a expenech 
igitur ps propofitü.£t iõ qꝛ liberaleenon 
funt oc facili diuites hõ bomiee vlgate 
fowune attribuüt oícenteo illoo nondf 
diuites qui marime effent digni ptptit 
eoꝛuʒ liberalitatem. Qð pli repzobatol, 
non effe vey op ſoꝛtuna homines liherales 
non ſint diuites ſz qꝛ non eft poffibile tt 
lie babeat pecuniae eq: non multum cunt 











Ec virtute liberalitatis fno .s2. 





to babere ficut etíam impoffibile eft bo 
minem aliquid poffidere 4 abere oe quo 
non curat. Ét fic apparet quid fir liberali 
tas ⁊ paro prima puncipalie buiue fermo 
nio. 
¶ oarofabuiue fermonío in quadecla 
ratur ꝙliberalitas eſt virtue ⁊ actus plu 
rimum virtutum. 
Ecundo circa liberalitatem confide 
A 2 randa eft ipfius virtuofa operatio 
d cuius declarationem triplices cõcluſio 
nce notode funr. CPꝛima concluſio ẽ ꝙ 
bberalirasocbitte circonſtantijs exercita 
ta virtuoſa eft operatio circa quam cõclu 
fionem tria ánoráda ſunt. Pꝛobatio decla 
rano ⁊ oppoſitio. Pꝛimo enim p:obat 
pꝛedicta concluſio triplici rone. Pꝛimo ra 
tione qualitatis vſus fic bene vtt bie qui 
buo male vri poſſumus ptinet ad virtuté 
vt dicit Aug. inli.de lb.ar, fed poffumue 
4 bene « male va non folum his que intra 
9o fant fed enam rebus müdi nobis con 
ceſſis ad fuftentarioncm vite .⁊ ideo cũ be 
nc vri bie rebue ad liberalitatem prineat. 
fequitur qp liberalitas fit virrue.vbi no.ꝙ 
aliquid por oíci materia virtutis mostalif 
duobus modis.vno modo ficut materiap 
pinqua plarimarum virtutum moꝛolium. 
Alio modo fic materia remota.⁊ boc mõ 
obiecta paffionü ponunt materie virtutuʒ 
moxtaliti vt verbi gr̃a ſicut materiapꝛoxi 
ma foꝛtitudinis ẽ timoꝛ ⁊ audactio mare 
ria aüt remora funt pericula moꝛtis.Simi 
lirer mareria prima temperantie ſunt có 
cupiſcentie cozlectationee matería aütre 
ora ſunt cibi 4 actus venerei fic ettá ma 
teria popinqualiberalitatis é cupiditas: 
vy-Lamo: pecuniarum materia át remota 
tft becunia. Er quibue talé rónem fomno. 
Quxcũqʒ vrit bene rebue aliquibus bab; 
virtutem que eft circa illas ree:fed libera 
Vis beue vtit paſſionibus interioꝛibꝰ «re 
duj erterlo hus vr pecunia ⁊ huiuſmodi 
qug dignũ pꝛeciũ poͤt numiſmate méfüra 


ri ficat equ? veſtis ⁊ quicquid pecunia ap. 
pꝛetiari poreft;quia ide3 cft pare 2 accipe 
re ifta.zoarc« accipcr pecuniae.ergo ac, 
¶ Secundo idem pꝛobat᷑ rõne coutrarie 
tatie habituo ſic.Omne illud cuius oppo 
fitum virupcraru: vr vicium ipm élauda 
bile vr virtus:ſed oppofirum libezalitarie 
fiuc in excetfü vc pꝛodigalitas fiue in ocfe 
cru vt illiberalitao vel auarítía vituperat 
vt vitid.crgo liberalirao é virtus. CTer 
tto ide3 pxobat ratione oꝛdinabilitatis ac 
tue fic.£mnie virtue ad finem debitũ oz 
dinarur:quia &m Zlug.in li.de quantitate 
aníme virtue eft aro puentendi ín finem: 
fed boc ipm quod eft liberaliter fua elar 
giri inquantü eft acrue virturte ad beati 
tudínem o:dinatur.ergo liberalítae ẽ vir 
tue.ideo opoꝛtet liberalejoare recta inté 
tionervt ad boc mereat in actu fuo, THam 
quioat pprer illicitum finem vt ppter in 
boneftatem vel ſuiipſius vrilitatem nó oi 
citur liberalie fed nominatuꝛ ſᷣadiuerſos 
fines quoe babct oane ex quo fpém 4 no 
mcn moꝛalia ſoꝛtiuntur. Secũdo p:cdi 
eta concluſio latius declarat᷑ qꝛ vr dictum 
elt ſupꝛa 6m phim ad boc qp liberalitas fit 
perfecta 4 virtuofa neceffe eft ꝙ líberalto 
oct oelectabilirer 4 abfas triſticia. Ouod 
pꝛobat᷑ tripliciter 6m pbm quarto etbí.c, 
fo «.b.Zibo.zalbertum in cómento ibidé, 
41- Pꝛimo ratione cói ſicOmnis virtus 
operat oelectabiliter.quia &m pl ſecũdo 
etbi.Sigium generati bab:tusé delecta 
biliter operari:vel fine triſticia. Quod ió 
oicir quant ad actum foꝛtitudinis inquo 
virtue temperat triſticiam.vñ fi03 aliquã 
trifticiá admiſceri minima; tñ babebir p 
cóparationé ad alios boico ipfe foꝛtis q 4 
fi non multũ oclecte£ in ſuo acru tfi nó trí 
ftatur vel falrey mínue triftaf ínter oẽs q 
huiuſmodi pericula fübeür:fed liberalitae 
€ qucdá virtue vt oíctü eſt. ergo oʒ ꝙ libe 
ralis velectabiliter det. €c5o idc3 pba 
tur róne pticulari ſic Quicunq; oat ci trí 
3d 





— — 


Feria fexta poft quartaͤ dnicain quadragefüta; 


ſtieia dat cui non oy vel nó boni finis gria 
fed ppteraliam caüfam ficut ꝓpteꝛ violé 
tiam vanam gloriaz ⁊ huiuſmodi: ſed libe 
ralis non ẽ talis mo ſic dans habet aliud 
nomen igituꝛ ⁊c. Tertio idem pꝛobatuꝛ 
ratione fpecialt ſic. Quicunq; triſtat 8 co 
qð vat cui o3 ⁊ &m ꝙ o3 magie amat pecu 
niam quá operationẽ bonáf liberalie nó 
eft ralio vt p3 ex oictío igit 4C. q- Zertio 
p:edicte oclutiont opponit fic virtuteo ad 
inuicem funr cónexe:fed liberalitae nó ví 
dcf cónexaalije v.rturibue multi enij ſũt 
virtuofiquinon poffünt effe liberales nó 
babentee quod dẽt.⁊ pleriq; (unt qui libe 
raliter tribuüt qui camen aliter funt vitio 
fi.ergo «c . CAd boc refpondet $m tho. 
fa fc.q.it7.ar.. itt ſolutione terti ar. li 
eet quí carent alijs virtutibus in aliquo 
malo opere multa expendant tamen non 
funt liberalee:quía in oando nó feruant à 
bítae círconftantiae quae liberalie obfer 
uat vt oictii eft igit parte pzecedéti. mbil 
etiaz pꝛohibet aliquoe in bonos vſus mul 
ta expendere ⁊ habitum liberalitatis nõ 
babere ficut 4 aliay virtutum opera fepe 
faciũt homines anteqᷓ; babitum virtutis 
habeant licet non code3 modo quo virtuo 
fi Similiter etiam nihil pꝛohibet aliquos 
virtuoſos lect fint paupereo cé liberales 
quía vt oíctum eft liberalitae potius con 
fiftit in babitu ⁊ volütateoantie d$ in oa 
toꝛũ multitudine:quod etiã cófirmat Ztm 
bꝛo. in Li.8 officije oí. £uod affectue diui 
tc; collationem aut pauperem faat « p:e 
cium rebuo imponit . ¶ Secũda cõcluſio 
eft ꝙ aim vírtualiberalíratie conuenien 
ter tribuatfua ⁊ etiam conyeniéter accipi 
at aliena vt patct cx fupzadictie tamé ad 
ipfam magie ꝑtinet bene oare d$ bene ac 
eipere.fduod p:obat Pm pl; quarta ethi. 
cã.⁊ tho.in cõmento ibidem tribue ratio 
mibue.qr Pꝛimo ratione operationte fic 
magio ptinct ad virtutem benefacere d$ 
beue patisfcd bene faccre eft melius 7 oif 


ficiliuo Similiter magis ptínet ad virg 
tem bene operari d$ a turpi operatíótgp 
ftinere:fed oare ficut opostet eft bentope 
rari.Zíccipet autc; ficur opo:tet eft quod. 
dam bene parattigif ac. quia virtue é dir 
ca bonum cotfficile.&o etbi.c.s. ergo vbt 
fiato: eftoifficultae ibi é mato: virtues 
oifficiliue cft fua vare qᷓ; aliena recipere 
quia cum aliquis dat quafi abfcidit aſe id 
Quod erat fibi incoꝛpoꝛatum.ergo vírtue 
liberalitatie magie € circa dationezʒ diac 
ceptionem. ¶ Secundo ide; pxobat róne 
laudationie fic operarioni virtutis debel 
late «gratiaru actio. ergo vbi eft maior 
operatio ibi ocbct maio: gratia:tim ado 
2 lauo:fed maio: opezatío virtutie eſt in 
benz oando dj in bene accipiédo tgitui pa 
tet propofirum. fuod etíanr confirmati 
fic.circa illud marime cft virtus aquoqe 
denominak virtuofue fecundi illam virt 
tem fcd ey cómuni modo loquendi libe 
les maxime ill idieunk qui daͤt: qui veto x 
cipiunt oꝛdinate folum non muituʒ laudi 
tur de liberalitate:ſed magisdð iuſticia er 
go liberalitas eft circa dationes. 

tio ⁊ vltimo tdem pꝛobat᷑ rationc dilectio 
nis 4boc cy pte amabilis fic Illud quod 
facit hominein maxime amabilem mart 
me eft virtuofum fed liberalitae boc fadt. 
mayimeinoando qᷓ; in accipiendo:quial 
amicicia vtili quante bomo cft magis Vtt 
lie tanto magto ẽ amabilis fed oandocft 
alio vtilie.crgo p liberaliratem d$ home 
oat é magie vtilis ⁊ confcquenter magie 
smabilie.igitpatet pofitum. ¶ Zertit 
€óclufio eft qp oaf cófequéter et pꝛo vtor 
pecuniam alteriwel aliquid. aliud q3pót 
pecunia menſuraꝛi non folü € actus libera 
litatie rõnibus pdictio:fcd ét conuenit tí 
btte alijo vi:tutibueotue:fio ꝛönibus tt 
fpectibue.f.mife:ico:dic inſticie « magit 
centie que declaꝛak $m tho. ßa fe:q.m.t 
$.oc omnibus ſingul: oifcusendo qr es 
mo eni oaf pecunia yel aliud quod pedía 





: 
3 





De virtute liberalitatis Pmo.s2. — * 


p5r menſurari contenit iuſticie non quídé 
ppꝛie:ſed per quandam cóuentenriam tu; 
quia pꝛincipalius eft ad alterum ficur « iu 
ſticia.tum quia cft arca ree exterioꝛes fi 
€ut ⁊ ipfa iuſticia licet ſecundum aliam ra 
fionem ⁊ ideoliberalitae a quibufdam po 
mtur pare iuſticie ficut virtue et ánera vt 
pꝛincipali.qᷓ;uis ergo non attendat libera 
lirae debitum legale attendit ramen ocbí 
tum quoddã mozale ex quadam ipſius oe 
centia. ¶ Secundo oare aliquid alteri có 
menit miferícoxdie fccundum aliam ratio 
nem puta ex eo q bomo circa cu euidat 
aliqualiter eft affcctuo.« ideo oatio talis 
pertinet ad caritatem Rue ad amicicía; vt 
patet er dic is in fermoncoc obligatione 
tlemoſinc ¶ Tertio arc aliquid alteri 2 
uem magnficentte.fm quandam fpecialé 
rationem i.ſecundum ꝙ datio affumitur i 
alicuius magni operis expletioneʒ « com 
plementum.vᷣnde magnificentia quodã 
mode fe babet ey additione ad liberalita 
tem er quibue ommibue patcr pare fecun 
da buiue ſermonis. 

q Paro tertia huius ſmonis (qua mul 
tiplici auctoꝛitate liberalitas comẽdatur. 


TIT Ertio circa liberalitatio comenda 
d tionem mouetur oubum an v; li 
beralírae fit maxima ommum virtutum 
ad quod bꝛeuiter.reſpondetur fecundum 
tbo.vbi ſupꝛa ar.6.cy quára aliqua virtue 
tendit in mcliue bonam tanto melio: é li 
beralitao autcm tendit in aliquod bonum 
bupliciter. vno modo p:io 4 per fc aliomo 
do ex confequenti.q Pꝛimo quidem « p 
fc tendit ad o:dinandu; pꝛopꝛiam affectio 
nem arca pecuniam «pofft fionem vſum. 
Et ifto modo temperantia : qua moderan 
tur concupiſcentie ⁊ oclecrationes pertiné 
tes ad pꝛopꝛium coꝛpus pꝛefertur ipi libe 
ralitati.Similiter foꝛtitudo:⁊ etiam iuſti 
cia que oꝛdinatur ín bonum. cómunc eidẽ 


pꝛefertuꝛ. Omuibus autem pꝛedictis pic 


feruntur virtutes que o:dinanttr i bonũ 
oiuinum f.virtutee teo. THam 6onm oí 
uinum pzefertu: a pꝛeeminet cuilib bono 
bumarnoin bone autcm humanis bonuz 
publicum « cómune femínct boo priua 
to.⁊ bonum co:po:te boníe erterío:bus. 
«C Secundo modo.f fecundum ꝙ o:dina£ 
liberalitao ad altquod bonu; ex. confcqué 
ti dicimus ꝙ ipfa o:dimatur in omnia bo 
na pzedicra ex oc ením ꝙ lomo nó amat 
nimis pecuniam fequitur ꝙ oc facli vrat 
ea ⁊ ad ſeipſum « vtilitatẽ alioꝛuʒ «bo 
noꝛem aſccundum boc babet quandaʒ e 
cellentía ex co p vtilis eſt ad multa qua 
pꝛopter nó immerito triplici auctoꝛitate co 
mendatur.ſauctoꝛtate diuina auctoxirate 
canonica a auctoꝛitate polytica. ¶ Pꝛio 
auctoꝛitate diuina no.teſtamẽti a veteris. 
793; IBefter ſᷣo.c.dicituꝛ domini largitas 
eft iuxta magnificentiam p:incipalc. bec 
ibi. CForis nõ manfir peregrinus hoſti 
um meum viatoꝛi patuit Sob.sr. 
CAlij diuidunt pꝛopꝛia 4 ditioꝛes fiunt 
alij rapiunt nó.fua femper in egeſtate 


funr. piotrer.1t. 
¶ IHen fit po:recta manus tua ad acapí 
endüsradoandumcollea —— £cde.4. 


¶ Dartum inſcipientis.i.non liberalie nó 
erit tibi vtile pauca eniʒ dabit ⁊ multa im 
pꝛoperabit. Eccl ao. 
«€ Vicctoꝛiaʒ im canis ⁊ honoꝛem acgret 

bat munera pꝛouer.ꝛꝛ.Et iõ ———— 
qui vltra munera acciper̃ ⁊ mibi dar.dex 


tracoꝛũ reple eſt.m. feas. 
«7 mneeoiligunt munera fequuntur re 
tributiones «c. a.i. 


Éconuerfo vero Laudanf minera ocfpicié 
tes.pᷣs ꝑ.Qui munera füp inocété nó 'ac, 
qui. f.b.nonmo.ineternum.£t — 3a.5s. 
Felix qui excutit man? füae ab oi munef, 
¶ fOmnípctenti te tribue in.no.te.Lu.o. 
Et infra ibidem date 4 abitur vobis.Et 
ach. ꝛo. Beatius eft oarc ds accipere, 

¶ Scðo com̃dat aucitate cáoníca amb.n. 


39 


Feria ſexta poft quartáoniícá in quadragefima, 


lib:ooe officjoz babetur .86.ot.c. THon fa 
tis. Perfecta liberalitae fió caufa loco:⁊ 
tempoꝛe comendatur. vt pꝛimum opcret 
eirca domeſticos grádto enié culpa fi fci 
ente fidelio egeat (ciae eun fine ſumptu 
elfe famem tollerare erüna ppeti qui pꝛe 
ſertim egereerubefcit fi in càm ceciderit 
succaptiuitatie ſue ⁊ fuozum filios aut 
calumnie ⁊ nõ adiuues fi ſit in carcere po 
ſitus penis ⁊ ſupplicijs ⁊ ꝓpter debitum 
aliquod iuſtus excruaet. IHam ⁊ fi debet 
omnibus miſericoꝛdiã iuſtis amplius.Et 
b0.di. in.c.ffem noftrum.$.t ipfa auteʒ ot 
etur. Sinipfa autem líberalitare moduo 
adbibendue eft rez perſonarum. Reruʒ 
vt non omnia vni fed fiugulie quedam pᷣ 
ſtent vt plurimis pꝛodeſſe poffimus pfo 
narum vt pꝛius iuſtis ocinde peccato:ib?, 
Et ibidem.c.non fatio Ambꝛ dicit ofío nõ 
vult fimul opes effundi:ſed oifpenfari niti 
foꝛte vt heliſeus qui boues ſuos occidit.a 
pauit pauperee ex eo quod babuit:vt nul 
lacura tencatu: domeſtica:ſed relictis om 
nibus in diſciplinam ſe pꝛopheticã daret. 
Item inoicto.c.idem ait.Conſideranda é 
ctíam in largendo etae atq; debilitas nó 
nüáseriam vereciidia:que ingenuos pdit 
natales:vt ſenibus plue [argiario qui ſibi 
fam non queüt vícri querere ac.ibi. Simf 
liter ét ocbilitae coꝛpoꝛis nõnunqᷓ; pꝛom 
ptius eft adiuuanda cum fi qe ex diuitijs 
cecidit in egeſtateʒ maxime fine fuo vicio 
finó peccattefüío.fed latrocinijſ.ſed perfe 
eutione aüt calumnije que babebat amifit 
becibi.vbi eríam addit Ambꝛo. eſt alia p 
báda líberalitae vt proximos feminie tui 
ne oefpíciae fi egere cognofcae. aP»eliuo 
eft cnim vtipfe fübuenias tuío quibuo pur 
doteft ab alijo ſumptum depoſcere autcm 
slícui poftulare fubfidium neceſſitatis. Et 
$.4,5.c. non omnts fic fcribitur vtilius eſu 
rienti panie tollitur fioe cibo ſecurius itr 
fticíam negligit d$ frangitur vt iuſticie fe 
curius acquicfcat.bec ibi. £r extra 8 dona 


tionibus.c.p:imo «extra de rert panty 
tatione.ca.cum vniuerſoꝛum Grego idt, 
Hanc fibi quodãmodo legem ponituapi, 
litas vt debere ſe quod fponte tribuiterti 
met nifi in beneficijs ſuis excreuerit oi 
bil fe pftitiffz putet.ec ibi. Et multadlia 
que bꝛeuitatis gratía reliquo : que vide 
ri potfünr.p.q.2.c.bone ret.c.amtco. t. 
Q.5.C.ocniqs.2.6.0.7.c. Zllligant.2.3404. 
c.Si enim « oc donat.c.i.ac Cum olet? 
1,.9.2.c.]afto: pꝛoſper inquit fic palo 
ecdefie bte quibue fua ſufficiunt non 
aliqua errogare quandoquídeg ntbil alio 
ſit habentibus oare d3 p:odeffe.bec.ille. 
— vltimo — 
te polytica legum ciuilium ⁊ pbilo! 

Ds de infantibus cxpofitie.L. fecmda 
ficfcribitur.erpofites quofdam ad mottg 
liberalirae mifíco:die amica collegit nt 
ſuũ oicere poterit qué parenteʒ córempíit, 
4.C.oc oona inter virum 4 vro: l fim 
rit? caufa libcralitatio a crimine liberat 
eſt «ff oc dona.l. ſi pater oonatio laudabl 
lie eft merces enim eximij labo:ie appd 
landa eft:£t in autentíca ve uon alic t| 
mu.ec.re s. Siminue collum, fcis conl 
6.dicitur. Quid enim caufetur nc meliou 
oet:quafi plura oedit dñs babere «mult 
rum dominum effe « facile oat «máyink 
in fanctie ſuis eccleſijs in quibus menfag 
optima eft donatarum eie rerum ima 
tas.⁊.C.de epifcopie a cle.LIBullíoiatit 
ne bumanitatis intuitu relícte pecutitu 
dicio:umoifpendijscr:ogentut.q-ftari 
philoſoppoꝛum purcepe in quartocibi; 
valde comendat liberalirarem. ici 
fe oicebat vnum folum paupértatío-inó 
modum patí.o» non peffet egen 
ueníre. Qui infuper aliquando repibar 
füe:quía iniquo bomini elernofinay:oedit 
fer.refpondet natur nen malicie aj mir 
tue.q Snterrogatue etiam Solon pblle 
ſophus quis effet liberalis dixit/ Quibo 
na ſua libenter alijs impartitur a alien 








De virtute altiſſime pauptatie eudge.fnto 55. 


rerum cupiditate caret, bec ille. qz deo 
Marcus varo oftendit qualie oebeat eé 
libcr litatem comendare fic ot.ficte reffe 
rae gratiae unte oáttvieoarü ne puteo 
beneficium fed p:cdam femcloedit qui ro. 
gatue vi quí non rogatue extoꝛquere eft 
pᷣluſq; rogare femel.türpiffimu eft ín oa 
tío fperarc pulcberrimum eft cum feruo 
rc bata reddi ex animo odtto cenfetur mu 
nuo magnum hec ille.q £t £ulliue in lí, 
de off icjo di.Dec.ſliberalitas multae à 
bet habere cautiones videnduʒ eſt pꝛimũ 
nc obfit quod datur beneficiuʒ. vel illi eui 
dat vcl sli funt enm plurimi cupidi fplé 
doꝛis ⁊ glo:(c:qui alije errípiunt que alije 
largiustur 4 fic alijs nocent vt. in alios lt 
berales exiſtant. Nos aucem ca libeꝛalita 
te vtimur que amicis pꝛoſit 4 nemini ob 
ſit. CEt Goctius lt.2.0€ cófolatione dicit 
diuitie cffundendo magio d$ coaceruádo 
nitent fiquidé auaritia femper odioſos cla 
ros largitas facit tunc autem cft pꝛecioſa 
pecuniã eum tranflata in alioe largiendi 
vſu — poſſideri. CEt caſſiodoꝛus i 
epiftola.L4 dicit libẽtes omnibus pꝛebea 
mus aſſeniuz quotiens eft vor iuſta poſcẽ 
titii non decet effe difficile benefici qð 
non patitur largitate detrimentum. EEt 
Seneca in li.de benefitijs.pꝛimo dicit. Nõ 
quid detur reffert:ſed qua mente aius.n. 
eſt qui puia ⁊ ſoꝛdidi illuftvat . magna 4 
pꝛecia babita dehoneſtat᷑.ꝛc. Item idem 
libꝛo fecundo dicit ingratum cft beneficiũ 
quod oii inter manus dantis befir gratiſ 
fima fünt bencficta parata occurtentia vbi 
nullainteruenit moꝛa nifi in accipiente ve 
recundia omnis benignirae pperat4 pꝛo 
pi eftlibenter f scientie cito vare vcl fa 
cere.hec illeliberales (gif fres erga pꝛo 
ximos ſimus:vt a domino nobío libef ei? 
griam tribui effictamuroignt in pꝛeſenti 
1 in faturo gloꝛiam pꝛeſtante oomino Je 
facbiito qui viuit « regnat infecula fecu 
lorm.Amen. 


¶ Sabbato poft quartam dñicam in qua 
drageffima.oc virtute altiffime pauperta 
tio cuangclice.Sxrmo.ss. 


| 


Ai fequitur me uóa AN ei oaa 


bulat in tenebꝛis: ſed 
habebit lum̃ vite. Scri & o n 5] 
4 buntur bec verba 30.4 $ e 


8.c.cineuágelio occur 

rentte ferie . AMerito 

^ egdẽ fres in chꝛiſto ca 
riſſimi poſt actos de repꝛobatiõe auaritie 
4 liberalitatis virtute ſermones aliqua ð 
virtute paupertatis euãgelice funt delibã 
tía oe qua fic eggregie ille.Senccaplio el 
loqui£ di.in quadá cpiftola fic bonefta in 
quit epicurue ree eft paupertaoleta : illa 
vero non eft íam pauprao finoné leta qui 
€um pauprate conuenit diues eft. IHó qui 
parum babet:fed quiplura cupit pauper 
eſt.hec ille. Quam quidem paupertatem 
fup ceterae virtutes extulitofío Jeſ.o ð 
quo inquit Ber.reſpice totam vitas ſalua 
toꝛis ab vtero virginis vſqʒ ad patibuluʒ 
crucis non inuenies in co niſi ſtigmata 
paupertatis.hec ille. £3 cx re ad banc 
amplerandam noo boitat ideʒ benignus 
vomin? Jeſus in verbie pꝛefatis di. Qui 
ſequitur me .f.per paupertatem non amb. 
in ten.i.cupiditatibus huius ſeculi.ſed ba 
bebit lu.ui.ſ.grie in hoc ſeculo qua ad glo 
riam ꝑueniet in futuro.Tres igit oc pau 
pertate confiderationco in piefenti occur 
runt. Pꝛima dicituꝛ diffinitio. Secũ 
da declaratio. 7 Zertia autem inductio. 


¶ Pars pꝛima huius ſermonis in qua ð 
— quid fit vers paupertas ⁊ euoge 
ica. 
P Rimo igit᷑ circa paupertatis oiffí 
nítionem.eft (ciendum q poteſt fic 
magiftraliter diffiniri. Paupertas eft re 
rum tempoꝛalium contempribilítae «vo 
luntaria peopter deum abdicario:que quí 
ju 


Put 


1| 


m mi^ 


— ——— — — — — — — — 





"E 


Sabbato poft quartáofíícátn quadrageſima. 


denroiffinitio elicitur ex oíctio Ztugu.in 
quadam omel.füp illud £ei&ar.s.beati pau 
peres fpiritu «c.ficoicentio.pauperce fp 
fimt voluntarij ppter deũ pauperee abu 
miles 2 timenteo deũ. C zid cuius diffini 
tionis declarationem.tria notanda funt. 
¶ Pꝛimo notandũ eſt:quia dicit volunta 
riam eſſe.Quod virtus paupertatis non 
eft in quantitate relictoꝛũ:ſed in volũtate 
conſiſtit relinquẽdi ficut patʒ in aplis qui 
pauca reliquerunt ⁊ tñ nemo tm̃ reliquit 
ficut illi.vnde ⁊ in epiſtola ad Paulinum 
diuus Hiero anquit. Totuʒ oco dedit qui 
fc obtulit apli nauem ⁊ retia reliquett.vi 
dua ouo era mittit in gayopbilatium: p 
fertur crefioiuitijo bec ille pimus babe 
nc apoftolio £iP»at, 4. illud oe vidua lu.ꝛi. 
£r in epiftola ad Julianum idem IBiezo. 
dicit. IBefpice fanctum víg palmadeium 4 
feruentiffime fidei paulinum pibiterü qui. 
mon folum otuttíao : fed fe ipfos dño obtu. 
lerunt qui contra oyaboli tergiuerfationé 
nequads pellem p:o pelle:fed carné «offa 
2 animam ſuaz dño confecrarüt qui te exẽ 
plo ⁊ elloquio.ideʒ ope « lingua poffütad 
maioꝛa perducere.TBobilie co «illi fed in 
xfo nobilto:ee diues 4 bono:at?« illi imo 
ey diuitijs inglo:ij:« ideirco ditioꝛes « ma 
Gto incliti q: xpo pauperco 2 inbonoxatí, 
Tu quidem benefacio ꝙ ſanctoꝛũ diceris 
vſibus miniſtrare foucre monachos eccle 
ſijs offerte js plurima fed bec rudimenta 
ſunt milític tue contẽnis aurũ.contẽpſerũt 
apliie quibus vnus vt ceteros taceã pꝛe 
cium mulray poſſeſſionũ piecit in pelagꝰ 
Zbite dicens im pfundü male cupiditates 
ego voe mergam ne ipfc mergar a vobis 
pfo gloꝛie al.« popularíe aure ville man 
cipium toram femel ſarcini ocpofuit « tu 
te putao ín virtutü culmine cõſtitutum fi 
ptem extoro offeraozte ipm vultoiisbo 
ftiay vauáplacenté oco te inj nó tua: io 
vartje tentationibue cõmouet:qꝛ multío 


plagio. doloꝛibus erud if Iſrael:a qué oi. 





ligitofio flagellat ait omnẽ filiũquem re 
ccpit paupercula vidua ouo era mífitiga 
3ofilatitj.« qꝛ toti contulit qð babebat ote 
dr in oblatione muneg. oci ſuperaſſe loa 
pletes:que nó pondere ſui:ſed offerentg 
voluntate penfat.«infra. THolo vfi ea offe. 
rae dño que pot fur rapere hoſtis inuade 
ve profcriptio tollef:que «acceder poffit. 
a recedere 2 inftar vnda « fluctuũ a ſucce 
dentibus fibi dñis occupant, arqs vt vno 
cuncta fmone cóp:ebendam:que velis no 
lis in mo:te oimifürus es. Illud offer qó 
nullue tibi poffit hoſtis aufferre null? erí 
perc tyramus qð tecum pgat ad. inferos. 
imo ad regnus celoꝛũ ad paradífi delltias 
extruis mõaſteria.uitus a te p infülas 
dalmatie ſanctoꝛũ numerus fuftentat:ftd 
melius faceres fi ⁊ ipfe ſanctus inter ſcõs 
viueres.Sancti eſtote:qꝛ ego ſanctus ſij 
dicit dñs apli gloꝛiank: qꝛ omníaoimiferüt 
⁊ fecuti ſunt dñm:⁊ certe pter retia ⁊ nauẽ 
nihil eos legimꝰ dimiſiſſe a tfi teſtimonia 
futuri iudiciſ cozonant:q: fe offerentesto 
tum oimiferant qð babebat bcc ule. ue 
etiã confirmat Grego.ꝑ idem exemplum 
apoſtoloꝛũ in quad om̃el.ſuꝑ £i&ar.dl" 
tum ergo petrue ⁊ Zindreas oimiffit qui 
do vterq; éroefidcria babendioercliquit 
multa oimifit quí có re poſſeſſa « 

ſcentijs renüciauita fequentibuo.crgotan 
ta dimiſſaſũt quanta a nófequentibue cõ 
cupifcipotuerunt THemo igit cũ quofdam 
refpicit multaoereliquiffe apud femerfy 
oicat imitari mundi huius cõtẽptoꝛes vo 
lo:ſed quid relinquãnon babeo multafís 
reluiquitio fi oefyderijo terrenie renüca 
tie.becille bene.eꝛgo of volüraríaqupai 
pertae magis é ínelectíone ds in carentia 
rey vel inacturelinquendi conſiſtit. ynde 
nó minus meriti équi pauca d$ qui multa 
reliquit fi voluntaerclinquédt € equalis, 
Ex quo pio qui pauperce ſũt neceſſitat 
paupertatio virtuté nõ babent.vnde Hie 
ro.ad Sabaſtia.monac.inquit vrinayqré 


dit 





De euãge.pauꝑtate Pmo.ss. — ^ 


vanciamue feculo volürae fit non neceſſi 
tae vt paupertao babeat expetita gloꝛiã 
non coacta cruciarü feu illata. fCererü iux. 
tamiferiao huius tꝑis « vbíqs gladios fe 
uienteo fatio diues € qui pane nó indiget 
ac nimtum potene € qui fcruire non cogit 
«4 Scamdo notandũ eſt quía oicit pprer 
deum q inquátü paupertae impostat vir 
tutem non ille paup qui nonb; : fed quia 
babererefugit pꝛopter ocum alias ét bꝛu 
tà alia banc virtutem haberent que pter 
victum quotidianũ non accipiür.ila ergo 
vera cft pauptas qii pprer ocum ſuſcipit 
bec fine vt oco placcat non eft.ergo vera 
pauptas qfi quie ca vtitur ad impedimen 
tum otint obiequi.puta cũ quis vulr car 
rc rebus otuino cultui vcl faluri aiaruʒ ne 
ceffarjo .n.non vf virtue paupertatis (3 
potius vitiuʒ ignauie vel ocfectuo caríta 
tis fiuc diſcretionis.item nó cft vcra pau 
pertas cũ quis ea vtit ad unpedimentum 
rónabilis caritatis vcl ad otioſe viuendũ. 
fel ad impacientiã qii neceſſarijs caret vl 
ed vitioſos ^ periculofos diſcurſus vel ad 
irreligioſc viuendũ:vel generaliter ad a5 
cunq; diuine voluntati oppofitü. Et ió illi 
pauperes nó ſunt veri q fia oiftribuür nó 
pp deũ ſed vt maio:a ab boibue recipiant 
vnde IDiero.ad ncpotíanü int. Süt quo 
qs qui paz paupcribuo tribuüt vt ampli? 
accipiant « ptextu elyne diuitias querunt 
Que magie venatio d5 elyna vicenda ẽ.ſic 
beftie ſic aues fic capiunt « pifcee modicü 
in bamo c(ce ponit vc in eo capiant.£r itc 
rum füp Zíbac. fic iugt.idem vídeo.n.bo 
Wmmee materia teáfire afi porentü excuba 
re foꝛes pati oĩa que fcruo:ü conditio vix 
patif vt diuitias vix cógregent vr aliquá 
accipiant dignitatẽ.⁊ poſtqᷓ bó fuerint có 
fecuti tradere fc voluptatibue 4 oi in:qta 
tivt qo auaríttacógregauit luxuria cofu 
mat . iſti ergo p labozib? ſuis efficiunt bo 
ſpitiũ demonu q templũ dei effe ocbant.fi 
t tabernacula ethiopũ poſtqᷓ; oitatifue 


rint «p bhas ⁊ nepbafad altiſſimũ grzdá 
afcéderint.tüc oſcia pcõꝛũ ſuoꝛũ femp no: 
té femp iudiciũ foꝛmidabũt.⁊ ad febꝛiculã 
q̃ſi latrones i carcef ita oc eternis ſuppli 
cijs ſuſpirabũt.hec ille. CTertõ notancũ 
eſt ꝙ virtus pauptatie va 4 pfectaoj bre 
treo códitionie bumilitaté.v;. pacientiá 2 
oulcediné feu pictaté ¶ Pꝛio bumtliraté 
q graduo maric abufionio € pauperee cé 
füpbos.vfi ZAug.li. de.iꝛ.abuſionibus .c.8.t 
quit octauue graduo abufionie € pauper 
füpbue.qd ergo ftolidiue pót fieri d$ illũ 
qp ifimá miferiávr ĩ terra abíect? a extꝛa 
neue ⁊ hũilis iceder ⁊ cótriftari debuerat 
ſr̃cilio ſupbie tumoꝛe inflatã mẽtẽ 3 deum 
errigere. x quod vitiũ lapſi coꝛruerent qi 
ſũo celi ↄditi culmine.qd crgo vult dfi po 
tene i terra ſrbie q p oibue hoibus debue 
rat buunlío apparct. ille. Scðo paup. 
tae oj bf'e paciam.vii Ztug.ifcr.6.5 natiui 
rate dñi inqt.vobis dico paupee q mendi 
catio q elyna chꝛiſtianoꝛu viuttío confola 
mini tribulatio nra vertet ín gaudiũ:ñ vo 
bio fit ingratũ:nec ió in coꝛde vto aligd 5 
ocüoícatie : q: ille iuſtus ⁊ piuo in oibus 
opibus ſuis « idco rc fecit pauperé vt fuf 
ferendo b:eué inopiã eterná vitã acgras. 
a diuitem ió fecit vt ous tibi füpflua oaret 
remedii aíe fue acquíreret ⁊ iõ pacienree 
eſtote ⁊ eypectate ofim.becille qr Zcrtio 
paupertas oj babcrc oulcediné. vii Zlug. 
dicit fup po.75.bulcio o3 effe paupertae : 
q: pauperee «inopeo pturent ad deũ: fed 
beati paupere fpi qm̃ ip.e.r. celo: pau 
pereo fpüfürbumileo tremétee veibaocí 
cófitentce peccata fia nó oc ſuis meritis: 
nec fua iuſticia fopbientce qui qfi. faciũt 
aliquid boni deũ laudant qfi male fe accu 
ſant.hec ille « boc ſufficiant pꝛo parte pꝛia 
pꝛincipali. 
¶ MPars fa huius ßmonis i qua oeda:at 
ſi zelo pauptatis liceat oĩa oiftribucf ⁊ fic 
mendicare c quarc pauptaoad pfectioné 
religionie pertineat, 

3 i'd 





m — ——— 


Sabbato poft quartáofiícá in quadragefima, 


Gu pꝛicipaliter ad p:edicto 6 
. clarationé tría ibacparteoubia à 
daranda funt pꝛimũ eft an líceat oia pau 
peribue diſtribuere. Ad qð refpon.fcóm 
Alexõ.ĩ quarta pre in tractatu oe elemoſi 
va qlicet oiapauperib?oiftribuere «patr 
per effici ppter deũ ⁊ non (olülicet fedét 
valde meritoꝛiũ.qð ꝓbatur.Nã Eat. x, 
dño dicit. Quecũq; babeevéde «0a pau 
peribuf.vbí glefa dicit. Oino oia «nó par 
tem vt anamas.Et lu.. €lendite oia que 
poffidetie ⁊ date elemofiná. QOð apli xpi 
exhoꝛtatiõe adimpleuerũt.vñ Lu.s.de eie 
dẽr̃. Relictis oibue fecuti ſunt euʒ quapꝛo 
pter AMat.i9. Aar.x.⁊ Lu 48. dixerunt 
dño. Ecce noe relinqmus oia ac̃.qua ex re 
petrus ac..dicit argentũ ⁊ au non ẽ mí 
hi. Ex quibue oibus p; licitum cffe omma 
zelo paupertatie pauperibuo parc. QOð fi 
cótradicatur ſic.Quicũq; ocu; tentat moz 
taliter peccat.S55 qui hʒ humanũ refugit; 
4 illo pꝛeteꝛmiſſo refugit ad oiuinü tentat 
deũ boc facítoibuo renüciane ⁊ expectãs 
a dño füftentationtergo ⁊c̃. Pꝛeterea qui. 
cunq; exponit fe periculo peccat:ſ qui vo 
luntariã ⁊ veram paupertaté affumit ex 
ponít ſe periculo etiã ſpirituali fcóm illud 
p:ouer 5o. lle fo:te egeftate cópulfue fu 
rer a periurẽ nomen dei mei.£yponitetiá 
fe periculo coꝛpoꝛali quia eccle.27. oicitur 
ppter iaopiam multi perierüt.£t pho. 4. 
€ti»i.oicit.£5 videtur quedá perditio bo 
minie effz cowuptiooitiriag q: per bae 
bó eíuit.ergo 4C. ld bocrefpon $m Ztle. 
de ales vbi ſupꝛa.⁊ Tho. fcoa ſcᷣe.q.is7. 
ar.tertioi ſolutione (cói argu. Qð qui oia 
relingt fiue oat pꝛo oeo non tentat oeum 
tum ppter diuma cófilia : tum ppter diui 
ua pꝛoiniſſa:tum ppter plurima remedia 
que baberi poffüt:tum ppter plurima exẽ 
pla videmuo ením taleo ſuſtentari. Ideo 
qui omnia ppter xpm relinquit non expo 
nit fe neas periculo cospozali neq; ſpiritua 
li fpirituale ením periculum ex pauperta 





te pꝛouenit quãdo nó eft volintaría ox 
poꝛale etíá periculũ non ingruit ficítey 
mitentib? diuine puidentic, vfi Augu ín 
libꝛo de fone dñi in monte dicit. Querẽ 
tibus regnũ dei ⁊ iuſtitiã ei? nó o3 ſubeſſ 
follícitudo ne neceſſaria deſint. ví «pt nf 
San. ran. fümo pontifici regulá inſũma 
pauptate fandará befirantt approbarere 
fpon.& dñs uf Jeſus ro renuntiátibus. 
feculo regn pmittit eternü quãto magis 
fübminiftrabit illa que ét mal ellargitur, 
£x quo pj ꝙ talie modus abentciatióle 
diuinitꝰinſpiratus nec é periculdſus necp 
boctentatur oe? fcd fic abzenuntiane bitl 
nie pꝛomiſſionibꝰ (nititur quafi fecurust 
quin petiue:ille deũ tentat qui oc diuinis 
pꝛomiſſionibus oubírat.vfi Hiero. fuper. 
illud &i&at.ó.IBonne ania plue eft jefa. 
ficoicit In pꝛomiſſis veritatis nemoou 
bitat . ſithomo qp debet ⁊ mox. aderütdi 
omnia pꝛopter quem facta (unt oia.fiille, 
Et quáuio ex auarítía retinere omniaſit 
vitioſum 4 íllicituy non tfi otftribuertom 
nía quín poti? eft merítosium fi fiatamo 
reoei 4 elo paupertatis. Nec talis dicen 
due ẽ piodigus ficut ille quí retinet dici 
auarus ci talío recipiat centuplũ ĩ pꝛieſen 
ti ⁊ vitam eternã in futuro vt dicit AMat. 
10.vñ puer.i4. fencratur dño qui miſerel 
pauperi vfi IBiero.inqt .£2 quára beatiu 
do p paruis magna recipcreeternapbst. 
uibus ꝓ moxiturto femp viuentiaa bát 
ofim oebíto:em .P ille , Conclude ergoꝙ 
* nócft ſimile de oium retentione « omniu 
&rogatióe qt omnii retentío pꝛouenit ex 
mala radice.t.cupiditare. cue é radix oiij 
maloꝛuʒ pꝛie ad £bi.o. £iftributiodtom 
níum p oco ey oilectióe oet ⁊ volütatedi 
fequendi expedítiue ac maine premi 
quirendi.vnde Ztugu.fuper canontcà In. 
dicit. Nõ tibi oipliceat pauperrae tua:til 
oititie eapót inueniri viofcire qslocuplat 
fiticelum emit. ¶ Secundũ dubiũ eff at 
paupertao ad perfectionem religionlort 








| 
1 
| 
: 


De euágdica paupertate bmo.ss. 


quiratur. Ad qð refpon.£m Z/bo.fcóa ſcðe 
087.ar.tcrtío , Qð cum ſtatus religiõis 
fit quoddã exercituũ a diſciplina.qua per 
venitur ad perfectionẽ caritatis ad quam 
opus é affectũ abſtrahere penitꝰ a rebus 
mundani « ideo feqtur ad ftatü religio 
vio neceffariáeffe voluntariá paupertaté, 
Tam Zíugu.x.ofef.ad ocum loquene ait. 
Béeinu tc amat qui tecij aliquid amat . 
qð nó ppter te amat.Et i líb:0.85. queftio 
sum ait . Nutrimentũ carítatie € biminu 
tio cupidítatio . £x D ergo ꝙ aliquieree 
mundi poffidet allicitur anim?cíuo ad co 
rum am̃orẽ. vñ in epla ad Paulinũ.idem 
Augu dicit Terꝛena diligũtur acrius adc 
pta:qᷓ; concupita.ná vnde iuuenis ille tri 
ſtio diſceſſit nifi qt magnae babebat diui 
ti29.aliud eni eft nole inco:potare que de 
fant aliud ẽ incoꝛpoꝛata oíuellere ílla eni 
velut extranea repudiantur ifta velut mé 
bza p:eciduntur b ille. Et Criſoſto. fuper 
Bat vicit Appoſitio oiuitiaz maioꝛẽ ac 
cendit tamem 4 vebemétio:fitcupido.Ex 
quibue omnibue liquido apparet qp ad p 
fecttonem caríratie babendam que maxi 
me in religione requiritur potiffimü fun 
damentum eft voluntaría paupertae vt.f. 
quis abfas pꝛopꝛio viuat dicente domino. 
Si vis peꝛfectus effe va.ꝛ.v.o.h.⁊ da pau 
peribus 4 ſequere me.vude Gꝛego ã quar 
to moꝛa.dicit. Sunt nõnulli iuſtoꝝ qui ad 
apꝛehenden.culmen perfectionis dũ altio 
ra interius appetunt exterius cuncta dere 
linquũt ſz accingi ad appꝛehen. culmẽ per 
fectionis ppꝛie ad religioſos pertinet er 
go patet pꝓpoſitũ. Qð ñ contra arguat᷑ fic 
virtue in medio conſiſtit vt dicitur. fecun 
do £tbi.$ ille qui omnia eimíttit per vo 
luntariam paupertaté mõ videt in medio 
confiftere (j magío in extremo ergo non 
agit virtwofe ergo talie abrenüciatio non 
videtur pertinere ad vite perfectionem . 
"Hd bocrefpon.fm Zbo . vbi ſupꝛa in fer 
mone tertij argu.g medium virtutis ſecũ 


dum pfim ídem accipik ſecundũ rationem 
rectam non fecundi: quantitatẽ rectam ⁊ 
ideo quicquid poteft fieri $m rationcm re 
ctam nó eft vitioſum ex magnitudine quá 
títatio effet aüt p:eter rationem rectam fí 
omnta fua conſumeret in inréperantia vcl 
involuptate ⁊ buiufmodi abſqʒ vrilitate 
fed fecundi rectam rationem cft diuitiaa 
abicere 7 conténere vt ozatiór liberius va 
cetur qð ⁊ quídam facere pli quanto ma 
gieerit $mrectam rationẽ diuitiascon 
ténere:vt xpm fequamur.vfi IBieroni. ad 
Heliodoꝝ monacbü oc contépru mundi , 
Nudum xm nudue fequere nolo pꝛiſti 
narum neceffiratü recoxderío nudos amat 
heremus nolo te autique peregrinatiõis 
terzeatoifficulrae:qui in xpo credi ⁊ eiꝰ 
erede fermonibue querite piimüregnum 
oci ⁊ bec omnia apponentur vobie:non tt 
bípera fumenda eft non virga affatim oi 
ues eft qu( in xpo pauper eſt. ertum. 
dubiuz eft an relígtofio « pauperib? liceat 
mendicare.Ztd q5 re(pon.fm Tho. fcóafe 
cunde.q.188.ar.s. £2: quio ouobuo modis 
poteft induci ad mendican. Unomodo ex 
cupiditate babédi diuitias vel victus otio 
füm 2 talie mendicitas cft illicita, vii Ztu 
gu.in libꝛo de operibue monacboy inquit 
oc talibue . Zam multos bypecritae füb 
babitu monacbe vſq; oifpfit callidiffim? 
boftís circueütee ꝓuincias oco petüt oéa 


exigũt aut füpt?lucrofe cgeftat] aut fácrita 


tis p:ecíü ſimulate.Alio niodo pót induci 
quie ad mendican.f.ex neceffitate vel vti 
lírate ex neceffitate quidé cus quie aliter 
non babet vnde viuat.£x vtilitate autem 
eum quie intendit alíquid vtile perficere 
qð fine elemofinie perficere non poteft. 

ad bocreligiofi mendicarepoffünt vt líbe 
rius vacent officijs fpiritualibue ftudijo 
confeſſionibusoꝛationibus ⁊ piedicationt 
bus ⁊ huiuſmodi quibus non perfecte va 
care poſſent ⁊ victum laboꝛãdo acquirere 
⁊ hoc non ſolum licitum ẽ ſed etiá merito 


Sa bbato poft quarta důicam in qtadragefima, 


rium quia cft cauſa humilitatis ⁊ abiectio 
nis cótrafüperbíam. icut. n. infirmitao 
quc ex ſuperexceſſu calozte efficaciffime 
fanatur per ea que in frigiditate excedũt 
Ita etiã pꝛomptus ad füperbiá curat per 
€a que multü abíecra viden. vnde Hiero. 
in cpla ad oceauum cómendat $'abiolá ex 
Joc ꝙ optabat fuis diuitijs pariter effufia 
po xpo ſtipes accipere.qà etiam beatus 
Alexius perfecit quí omnibus ſuis p:o 
pter rpm oimiffio gaudebat fe ctíá a (cr 
uis elemofiná accepilfe.vii in vitie patrü 
legitur oc beato Zlrfenio qv gr̃as egit dño 
quia neceffitate cogéte opo:tuit ci elemo 
finam perere , vnde etiain penitentiã pꝛo 
grauioꝛibus culpio uitingit vt percgriné 
tur mendicantee , dco Seraphicꝰ pater 
noftcr Fran. in fua regula hoꝛtat di. Fra 
tres nihil fibi apzopient nec.do.nec lon, 
al.r. ß tands pe.a.aã h mũ.d.f.vadat p ele 
moſina ↄfidenter.n.o.e.u.q.d.n. Jeſus xpf 
pM B mundo . £33 fi cótradicatur 
ic. Qð eft inlege pꝛohibitũ ⁊ iuſtitie con 
trariũ non cópetit religiofie.fj mendicare 
p:obibetur oeutro.is.cumof . Oino indi 
gene a mendícuo nócrit inter voe . fcóm 
ẽt ius ciuile punitur validus médicuo.vt 
bérur.C.oc valide mendicátibus.ergo «€, 
Ad boc réfpon.&m Tho.vbi ſupꝛa in folu 
tioue tertij argu . £29 illo p:ccepto legis 
diuine nóp:bibct aliqe mendicare fed 5 
diuites ot ne fic renaceo fint vt egentes 
mẽdicare cogãtur.Lex át cwilío imponit 
pecuniã validis médicantibue nó át illie 
qui neceffitate vel maioꝛi vtilitate mendi 
cant. Et (5 fufficiant pꝛo fecunda parte pii 
cipali huius ſermonis. 
€. [bare tertia uiuo ſermonis ĩ qua po 
nuntur quedam nos ad paupertatẽ ample 
xandam inducentia. 
JIX Ertio ĩ iſto ßmone vico ꝙ ad pau 
Jl C pertaté amplexãdã tría poriffimü 
mos ꝓuocãt. Rõnes.vʒ.auctoꝛitate s 7 exẽ 
plaritates. ¶ Pꝛio ſeptẽ potiſſime rónce 





Rõ remotiõis. Rõ introductiois. Rh 
liatiõis. Rõ expeditiõis. Rõ atractoio 
Rõ pfectiõis.⁊ IRóremücratóif p oso 
ad hoc nos puocat. Rõ remotióls 9m ent. 
pom fcóo phᷣyſi. Remota cá remouet dife 
ctue vr bétur ét extra ð appella.c. Cũcel 
faute.A de pe. remi.c.Cũ infirmitao cũ ſi 
milib? fjradíx oium maloz fm aplmpꝛe 
ad Xbi.vlrio ẽ ipa cupiditao« auaritia di 
aͤt pauptae fit 3:ia cupiditan fcqf ꝙ pau 
pertae ipa remoueat mlta mala fere ou 
Que cx cupiditate pueniunt qð confirmat 
IEicro.in tractatu 9 fide di.pauꝑ veroita 
cófolanduoé vt fciat ín pauprate magioſi 
bi bona 2fideráda 4 pio qdé q adeo fit il 
li vtiliter puifus pᷣſciuit.n deü wfirmitaté 
fuá cófideraffe « ſciuiſſe ꝙ oiuittay arci 
4 follicitudiné fer:e nó pofferocaide ſciat 
quátas tentationes « quára pericula tram 
fierit noie pauprario fi affluétia deeſt que. 
frequéter3:ia eft ad ai tñ diuitias dj toti? 
finc impediméto i pauptate trafitur Cer 
te quib? mal'careat ofiderct caret inuidu 
emulatióe.infidijs oolo füpbia contentie 
^ bie que bominibus tm boc feculo diuitie 
folent ofer:e , fluxu em reg a vbertate oo 
piaꝝ animus foluitur vigo: métio infrít 
gitur virtue coꝛpoꝛis cneruatur at in pati 
pertate non lafciuia conuiuia non turpes 
potatióes omnía fob:ía omnia rigida ont 
nia humilio nó abiccta quia confcia pura 
a virtute fant plenanon eft babüdaneet 
traucío facultatibꝰ. Nõ facile ad diuitias 
animi.i.ad virtureo buius mundi diues 
accedit.hille. Ccða ratio que pauperta 
tem perfuadet oícit introductióte, Có 

ríarum.n.caufay cótrarij ſunt effectus fnt 
phm ſecũdo oc generatióc Et cõtrarioꝛ 
eadẽ eft natura ſcðo oc celo ⁊ müdofa 
piditas vt pꝛedictũ eft introducit omma 
vicía ergo paupertae itroducitoéevirtu 
teo qꝛ vna expulſaintroducitur alia.ynde. 
Ambꝛo · zꝛ.q..c Cum renüciárur fic inquit 
eum renũciatur impʒobitati ftatim acqui 











p—————mÓ€—MÁÀÀ 


De euangelica pauptate Fimo .s5. 


ritur virtus eggreſſus.n malicie virtutio 
eperatur ingreffuy eoq; ftudio quo erimẽ 
exduditurinocentia copulat.f ille 183 2 
Augu .dicitꝙ paupereo rji gradiumtur p 
amplum iter virtutü £tbeat? pf nf Fran 
ciſcus iu regula dicit. Hec ẽ illa celfirudo 
altiſſime pauptatie que voe chariſſimos 
fratreo meoob.zr.re.cift.paupercoreb? 
fecit virtutibus füblimauit . £x pauptate 
Y.acqritur pfectio bone volüratte m cari 
Tate ocí« pximicy qua oéo alie vírtutee 
oꝛiginẽ trahunt. vñ Gꝛego.omel · zi. inquit 
Bone volũtatis facrficitinunds plene per 
foluitur nifi müdi huius cuplditeo pfecte 
deſeratur. Mam qcquid in eo cõcupiſcimꝰ 
hoc pꝛoculdubio pᷣcimioinuidemus vide 
tur 7.1.99 nobis deſit c5 alter aſſequitur 
⁊ qꝛ femp inuidia a bona voluntate oifcoz 
dat mor vt bcc menté cepit illa diſcedit. 
vnde p:edicatozeo ſancti vt poffent pꝛoxi 
mos perfecteoiligere ftuduerüt iboc mü 
do mhil amare nibil vnqᷓ; appetere nibil 
vel fine appetitu poffidere.b ille . £» qui 
$? darct qiio pauperrae ceterae virtute 
antroducit quia bone actioneo non niſi ex 
bona voluntate pꝛocedunt. Nam bon? o 
mo oc bono theſauro coxdte ſui pfert bo 
na Mat.i. Pꝛopter qð Criſo.omel.vltĩa 
fup Mat.ingt paupertas nó ẽ aliꝗd rale 
fcd 5:ii vniuerſum regio ẽ nõ furibus fu 
biecta ctiãinuita poꝛtũs tranquillue pale 
ſter gignafi phie. ſi n. pbhopharis oeceg 
miliũ bonoz erit tibi ⁊ fi quie tibi pꝛicipa 
tum 4 ciuiles potentꝰac diuitias ⁊ laſciuiã 
p:eponerer.ocinde paupratc; poneres cle 
ctionẽ daret accipe quodcũq; velles banc 
eonfeftimrapereo fi tfi eni pulchꝛitudinẽ 
cognoſceres deinde cóparat eam pulchꝛi 


tudini puelle.di.gꝙ oculũ paupertatis eſt 


manfüerue.tráquillueoelectabilíe.ad oéo 
reſpiciẽs.mitis bumil.null(i odio habens 
nullũ aucrtée bancos. t. ligua fana é cótí 
wa gta actióe plena ⁊ benedictiõe.⁊ mi 
libus verbío ⁊ amicatilib? s Jaudib? eft ẽt 


longa « multũ excelſioꝛ d5 habũdãtia fi át 
mlt fugiũt eã ne mireris nã 2 als fugiũt 
virtutes inſcipiẽtes hille. C Tertiarõ ot 
pliatióiof cni phm.i.era.Nirtꝰvnita 
€ foꝛtioꝛ feipfa oifpfa cũ igit béam? pliart 
cũ ocmóe carie ⁊ müdo quo potiffimuo 
inimicꝰ ẽ demon.ð cui?plio of ad cpbe.6. 
Nõ é nob colluctatio aduerfuo carné ⁊ ſã 
guiné fj aduer(uo p:incipce« ptáreo tene 
bia bay. Facile áreü füpabim?fi paupta 
téverá fuerim? amplexati.vfi grc.i omel. 
füp Iu.c.L4.o1.Z(d fc nob veniétib?ofio pci 
pit vt renüciem? nr̃is qꝛ q ad fidei agoné 
venim? luctamé 5 malignos ſpũs fumim? 
nibil át maligni ſpũs in b mũdo ꝓpꝛiũ poſ 
ſidẽt nudiergo cũ nudo luctaríoebem? nã 
fi vcftit? qf cũ nudo luctat᷑ citiꝰad terꝛã 
deicit᷑ qꝛ hʒ vñ teneat qdeni ſũt terꝛena oía 
nifi qdã co:poxte induméta q ergo ad cer 
tamé 3 oyabolumppat veftiméta abíciat 
nefübcübat nibil i boc müdo amãdo poffz 
dear nullae reꝝ labẽtiũ àlectaróes reqrat 
ne vii ad votü tcgit ad caſuʒ indeteneatur 
bille. CQuarta ró pauptaté ꝑſuadẽs dr 
expeditióieq: pauptae expeditioꝛes red 
dit ad oẽ op?bonü plurib?eni intẽtꝰminoꝛ 
€ ad fingula ſenſus. Hã « jsplurimtphiot 
uitias orépferüt vt liberi?phie vacarét vt 
pʒð crate d lpiero,ad Paulinũ.Crates 
ille tbeban?códá oitiffim?cü ad phopban. 
athenas pgerct magni auri pód? abiecit 
nec putauit fe poffe ⁊ virtutes 7 diuitias 
fiml'poffidere que bént ..q.2:c. Glia epi 
Ibic € ꝙ marte pᷣdicatoꝛes xpi ocbét effc 
paupes.3in cuiꝰmiſteriũ ofío niat x. mít 
téo ad pdican.aplos pᷣcepit ill ne aug Var 
gétü poffiderét.fup qb? verb iCrifo.omcl, 
5xiqt.Sintéden.é qlioíb?eoo denudãs eis 
ocdit pmittẽs ĩ donibus eoꝝ q oocent ma: 
nerc nihil habẽtes introire , fta enim a 
a ſollicitudine eruebantur ⁊ illis füadebát 
quoniã · pꝛopter folam ſalutem eoꝛum ad 
aduenerat:⁊ hoc in nibil inférendo cnibi 
ab eis amplius ucceffarije expetẽdo neq; 





Sabbato poft quartá officam in quadrageſima. 


enim a ſignis folum volcbat coe apparet 
claros:ſed ante figna ⁊ppꝛia virtute mbil 
enim íta ocfiguat pꝛophiam ficut non fp 

flue vti folum qp poffibile nullo indige 

re D. pfeudo apoftoli noucrant pter qó 

Zipofto.oi. fe cos.T.vt. ín co quo gloxiant. 
fneniant ficut ⁊ nos. Sic autem in aliena 
pꝛa exiſtentes.⁊ ad ignotos abcunteont 
bil ampliue opo:t petet. quotidiano cibo 
Quanto magieoomi manentco. (7 dita 
ratiooicit attractionie $m eni; pm p:io 
ve cclo «mundo:quáto coꝛpoꝛa mintie ba 
bent oe matería tanto mínue tendũt deoꝛ 
füm ⁊ econtra.fCum igit fm Auguſti.n.ð 
€i.ocí.c.26.pondue anime fit arro: di.pon 
duo meum amo: meue co fero: quocunq; 
feꝛoꝛ.⁊ ficut coꝛpus fert pondef ita anma 
fert amoxe.bec ille. Sequituꝛ p quáto ma 
gio bomoeft voluntarie paupe: tanto ma 
Fis ad ſuperioꝛa ⁊ celeftía amandatrabat 
ita vt videatur etiam ín celis habitare .⁊ 
angelus interra appareat. Sicut cii; aua 
ritía coniungit inferioꝛibus ⁊ diſiungik a 
ſupernis vt Brego.inquit omel.aʒ Tanto 
vnuſquiſqʒ a ſupñno amoꝛe diſiũgit᷑ quáto i 
inferioꝛibo delectat. Sta econtra pauptao 
oífiungitaterrenio a contungit celeftibo. 
vide apo.in pfora emníum verom pau 
perumorad plil.tertío Gloꝛa ín cófufio 
ne eoꝛum qui terrena fapiunt nf. autem 
conuerfatio in celie eft.£x quo fit vt vcra 
paupertaooonet mentio qutete; a pacem 
ait enim Augu. in (crmone oc aſcenſione 
Chꝛiſtus aſcendit in celum non. ergo tur 
bemur in terra ibi fit mene. bic erít req 
es. Ideo ctiam crifo.oicit ſup Eat.omlꝭ 
vltima.£ttod paupertas eft poꝛtus tran 
Quílue.q- Seytaratio ad paupertatem in 
duceneoíat perfectionis pfectius enim 
eft vr patet ex dictis voluntaríag pauper 
tatem fequi d poffeffa tantum diſtribuer 
partim ait enim Augu. in li. oe eccleſiaſti 
tío vogmatibtte bonum eft cum diſpenſa 
tionibue facultateo oiftribuere melius é 


p:o intentíonc ſequendi dũm ín fimtloo 
nare ⁊ abſolutum folicitudine egere amt 
chꝛiſto. Et hoc eft contra multos dicentes 
magis acceptam eſſe deo elemoſinam que 
in pauptate elargiri non poteſt. Ham fm 
Alex.vbi ſupꝛa tl»o.fa fe .q.187.ar s. it 
reſponſione vltimi ar.ab renunciatío P 
piiag diuitiaꝛuʒ comparatus: ad elermolina 
rum largitioncm.ficut vniuerfale ad ptía 
bile 4 holocauſtum ad ſacrifleium reg. 
füp Fzechie. di. ꝙ illi qui cx poſſeſſis reb? 
fübfidia egentibꝰ miniſtrant in bonis que 
faciunt ſacrificium offerunt : quia aliquid 
oco imolant ⁊ aliquíd fibi referuát quive 
ro nibil fibi referant offeit holocauſtum 
quod eft maiue facrificío [ec ille vnde 
IBiero.tontra vigilantiũ inquit.Quod du 
tem afferitilloo melius facet qui vtautur 
rebue fuío ⁊ paulatim fructus poffcffionü 
paupibue oiuidant.z reliqua.vſqʒ ibi que 
tuta ſũt pertimeſcat.hec ille. CSeptima 
⁊ vltima ratio dicit remuneratiõis.ex pu. 
dictis enir concluditur ꝙ ex quo pauper 
taeremouetvitiaintroducit virtutes vit 
€it inimicoofpiritualeo reddit expeditos 
1 trabit ad celeftía 7 ad pfectum ftatuür 
ducít ideo magno pꝛemio dignos efficit 
Ideo Mat.io di. Petro ccce reli onmia 
ẽc.dñs rfider Amen dico vobis ꝙ voeq, 
r .o.⁊. ſe.m. in. regeneratione cum fedet 
f.h. in. ſm. ſſe. txca boc non ſolũ oe apoſto 
lie: quocíqs oibue p peo abtenüciat fnr 
ilex intercía pre i tractatu de aduétu rfi 
ad iudiciũ.⁊ (o dñs nf i eodé.c.oduditoi 
Oio q reliquerit domũ aut fres aut fov 
reo autpre; aut mr̃ez aut agroo ppm 
c.a.⁊.u.e.poſſidebat vñ Hiero.in tractaty 
fidei oícit.THó.n.é oe? pſonaꝝ acceptoꝛnet 
p:o ilIo fe curá gerer pfitef triizqui inftar 
lo diuitijs pollet: pro oibus p paupib! 
eurá ſuſtinet remuneraturꝰ qué imientrit 
sut ĩ dinitijs humilẽ aut i pauptare pati 
tem diſtributõ veluti totius co:píebila 
a miniſteriũ querit ſinguloruz confdtrd 








Ic arigdica paupertate bino.rs, 


hois co:p? cffe quidé vnũ coꝛpus fed plu 
rima mẽbꝛa nunquid oia ſunt oculue aut 
pco aut reliqua mẽbꝛatſed ſicuti ait paul? 
bocto: genti i fide ⁊ verítate.que inferio 
ra ſunt mẽbꝛa maioꝛem bis tribuimꝰhono 
rem.£t quẽadmodũ virtus ſinguloꝛũ mé 
bꝛoꝛum fio oꝛdine atas officio oemonftra 
tur:ita ĩ totiꝰ humani generis coꝛpoꝛe ve 
luti nnoꝛpauptas ⁊ diuitie colocãtur vt 
diuitijs bumanitae dei exaie cõpꝛobetur 
exultare o pauper ⁊ deo gratias agere qz 
wultis patrimonij neribus liberatus cft 
as pxobatióto nó grauatur opedibue 

racultati faciliue feqtur liber oifcipuluo 
bomini nullio nexibuo implicatue.nó oc 

fit eciam ab ipfo inquantũ poteft mibicoꝛ 

di iuſta ĩ egenos qꝛ ficur iuſtus efficitur 
bc frugalitate inferioꝛibus «nó habẽtibꝰ 
pꝛoꝛogatoꝛ nõ vereatur ne ipſe deficiat cũ 
in ví ſancte admimftrarióte hẽat pꝛõptiſ 
fimam voluntatẽ nibil eni fibi deerit non 
cupiat ĩ boc ſeculo diues fieri ne mala plu 
ruta fib acqrat oicéte « monéte gloꝛioſo 
"panlo babéteo victi ⁊ veſtitũ his córéti 
ſumus imo ſi vera fidc « pprer faluté cre 
dere optauit celefteooiuitíao « comparet 
quae « vnuſqſqʒ « mibico:die a reliqe bo 
nie actibus cóparat 4 aſſumit.h ille Que 
ẽt ofirmat X ac.c.oLifti.ad.gé.o.bec. pau 
pertas qð times ſollicitudinũ poꝛtus eft . 
An ignoꝛ:as quot periculis quot caſibꝰ cii 
his malis opibꝰ ſubiaceas que tecũ bene 
agẽt fi fine ruo cruoꝛe tranfierit Tu vero 
pida bonuft? incedis fpolia gerío que 
frutent aiooét tuo. Quid ergo oubítae 
bene collocare íd q9 tibi. fo:fan eripit aut 
vnülatrocimüaut exíftée repente pꝛoſcri 
ptio:aut boftil'aliqua oír:epriozgwid ve 
reris fluxũ «fragile bonũ facerc fempiter 
nũ aut theſauros tuo cuftodí 6o credere 
vbi nófurépiedonéqs timeas:non rubigi 
mem non tyránim?ui apud deũ diues é 
paüper effc nunqᷓ; pöt. Si iuſtitiã tantipu 
ia lequere abiectis honeribus que te pꝛe 


mũt libera teipſum opedibuo ⁊ cathenis 
vt expeditꝰ ad deũ curꝛas.magni ⁊ excel 
fi animi ẽ deſpicere ⁊ calcare moꝛtalia.Et 
igit Trãſfer ad magnũ ſacrificiũ malc pe. 
riturá vt p bie vente muneribus béae a 
oco mínue eternü.bec ille. ¶ Secũdo in 
ducit nos ad paupertaté multipley aucto 
ritas.ſ. Hyſtoꝛi.ppheti. cuáge.apofto au 
ten.cano.⁊ poli. 4E zio hyſto.nã numeri 
18.(cribit. In terza eo nibil poffidcbiris 
nec babebitie ptem cgo paro tua «bere 
ditae tua.£toeutro.is . £go pꝛecipio tibi 
vt aperias manũ tuá fratrt tuo cgeno qut 
verfa£in terza. £t parali.p.vltio.c.Zua (üt 
oiaotie que de manu tua acccpim? dedi 
m? tibi.Et tio, 4. IBoli rumere fili mi pau 
peré qdé vitá grum? 5 multa bona hẽbi 
mno ft tímuerím? deũ « receſſcrimꝰ ab oi 
pcó a fecerimue bene m bac.f. paupertate 
¶Scðo ídé ſuadet nob auctoꝛtas ꝓphe. 
Paupꝑibꝰ iudicum tribuit. Job ʒo. 
4. £rípiet pauperemde anguftía Job ʒ6. 
¶ $act? ẽ dñs refugiũ paupeꝝ «c .pe.9. 
¶dent pau.⁊ ſaturabuntur. pᷣoal. 
¶ APelio ẽ modicũ iuſto.ſ.d.p.m.ps.ʒo. 
¶ Paraſti ĩ dulcedie tua paupioe*Qf. 47 
¶ Aelioꝛ eft pauper « ſufficiens fibi d$ 


glouoſus p:ouer.m. 
4 Aibcli?eft parum cü iuſtitia. d$ multi 
fructuo cum iníquitate gpuer.16. 
¶ ui ocfpicir pauperé expibzatfacto 
ri ſuo pouer.7. 


¶Depꝛecatio pauperíe ex oꝛe vſqʒ ad 
aureo peruenit a iudicium feftinatum fict- 
tlli. Eder, 
¶ £legi te ín camino pauptatie (a 48. 
¶ Zerciotdé ſuadet auctoꝛitas euágeltca 
Nolite the.u.t.in.t.vbi.e.⁊ tinea mo.a. für 
rce cf. furant, - BEC. 
¶ Filiꝰ hois fi hʒ vbi cap ſuũ re.Eat.a. 
¶ Molite poſſidere auꝝ neq; ar. Aat.x 
¶ Gade ⁊ vende. omnia que habes ⁊ da 
pauperibus ⁊c̃. Bat. 
¶ Clóca paupere acoebilce cecos « dau 





Sabbato poft quarti dñicam in quadrageſima. 


dos : induc in domũ tuam. Lu.i4. 
¶ Quarto boc idé perſuadet auctoꝛitas 
apoſtolica. Naz Paulus aplefcóe ad coꝛ. 
A dicit. Lands nibil hẽntes ⁊ oĩa poſſidẽ 
te9.4 Ibidẽ.c. Pꝛoptereanos egenus 
faci? c(t cũ diues cffct po vrilli?mopia 
oiuitce cſſetis.⁊ ille ad Thi.o. Habentes 
igirur aliméta  qbue regamur bie córen 
ti ſimus.⁊ 3a.2.c.£llegit deus pauperco t 
beemtüdoowiteoi fide beredes regni 
qð repꝛomiſit oc?oiligentibue fe. Zlpoc. 
2.c. ocio paupertaté tuam fed oiueo co . 
¶ £unuto ad hoc inducit auctozítas atr 
Crenriea quattuoꝛ doctoꝛum.Ambꝛo.enim 
B.q..c Cui oc? fic ingt. Cui deus poꝛtio 
ẽ niloil debet curare nifi deum ne alterius 
impediaturneceſſitatis munere.qð enĩ ad 
alia officia cófertur boc religionis cultui 
atq; bic officio nr̃o occrepit p̊ ille. Se 
cũdus eft gre.omel.ʒi vbi oftédit paupta 
téofifterc ĩvolũtate di. Exterioꝛa nfaofío 
quantũlibet parua ſufficiunt co: náqs non 
fübftanniá penfarnec perpendit quanti in 
cius facrificii $ cy quáto proferatur. Naʒ 
ſi exterioꝛẽ ſubſtantiã perpendamue ccce 
ſcĩnegotiatoꝛes nfi perpetuã angeloꝝ ví 
fam datis retibꝰ 4 naui mercati füt regnũ 
tifi valet quantũ quilibet hʒ valuit ʒacheo 
dimidiũ ſubſtãtie qꝛ dimidiũ hũit. id hoc 
qð iniuſte reſtituẽdũ abſtulit ĩ quadruplũ 
reſeruauit. ille. Tertius ẽ Augu. q ve 
too paupee ofidit cfe diuites i Pmóc ter 
tio de oedicatione ecclie di.Audi gfqo oe 
pauptate ↄquererio⁊ iõ ad edifican domũ 

co te ĩualidũ ꝓteſtaꝛis quarc ſolã attẽdis 
pauptaté tuã nó reſpicis interioꝛẽ ſubſtan 
riã. Ibi eni domũ deo ↄſtruere te oj (püali 
bo dĩuitijs habũdare pide fipaup ce ino 
pta terzenc facltatis eſto diues abund.irta 
earíratio nó poſſides villápoffide apism 
nó tibi é mim? in (acculo.fit oe?ín aio cfto 
nitidue pauprate mẽtis qꝛ mlto meli? eff 
Qs fi pciofio fplédeae indumétie non hẽs 
delit loſos cibos qb*co:pue pafat tint tibi 


boni moꝛres qbus aia pafat « (ag(naf idt 
tiofi eni cibi qd aliud nouerüt d$ ín copo 
re nutrire libidine ,boni aüt moixcofcimt 
€o:de nutriũt caritaté noli crgo p magno. 
querere oiuttiae ſi illãhũeris nunqᷓ; pau 
eris imo fi tal fueris vr coꝛpoꝛales diuiti 
ao reſpuas ⁊ ſpũales inqrae in eo vere di 
ues eris qꝛ paup laudabil'erio ſic vcre do 
mũ deo edificabío q: ipſa domꝰdei tu eris 
In edificido qppe domũ dei nó ẽ neceſſe 
abũdantia numoꝝ qꝛ nõ placet deo nume 
roſitas ſolidoꝝ f; puritas aioy vere 
domũ dei caritas edificat nó facultas hil 
le. uart? «vltim? eft oiu? pr nf [Die 
ront.q in epl'a .ad Euſtochiũ iqr ftati fli 
oc aut igreffüe Cfüp terꝛã noná fixfami 
li3 inttituit.vt q ab aitgel'adozaba£ i cel. 
hẽret angelos 4 i terꝛis. Tũc olopberníca 
pur iuditl ↄtinẽs áputauít q9 interpxetat 
Íniqtao«füo igne ↄbuſtꝰẽ. Tũc 33ca So. 
relicro pfe 4 retia nauicula ſeqũutiſũt (al 
uatoꝛẽ affect?fanguinie.vinculafeculi c ea 
ráoom?relunquéteo.tüe pꝛimũ auditũ eſt 
Qui vlt ve.p? me.ab.ſ.a t.c.ſa.ſe mefiil 
le.£r ín Epla ad Heliodoꝝ inqt pfect?aut. 
xpi ſeruꝰ nibil p:eter xpm hʒ aut fi pieter. 
xpm b3 perfect? nó eſt:igit vt condudáfi 
pfect? eo cur pfria bona ocfideras ? diuis 
vocibue cuangeliü intonat. Non poteftts 
duobꝰ dñis ßuire ⁊ audet quiſq; menda 
facere xpm mamone 4 oco ßbuiendo Qui 
dicit fc in ypm credere oj qiio ille ambula 
uit ipfe ambularc, Ét idé m epla adent 
perantiü dicit. Cũ exgo rfi gaudeas pat 
pe:tate ac ppe modü indogmate coõſtuur⸗ 
fie nó debes ad tollendũ tunicam tedo 
ðſcendeꝛe nec sefpíceze p? tergũ nec exti 
femel arseptt ſtiuam dimittere fed fi firi 
pór imitare Sfofepl» 4 egiptie dñe palliij 
ocrelinque vrnudue ſequaris oim (slnà 
to:em q dicit in euãgelio niſi quis tullerit 
crucem ſuam « fequur? fuerit me. non 
me? effe diſcipulus. Pꝛoice ſarcinas 
line queras ouitíae que camelloʒ putt 


De euangelíca pauptate Pmo 55. 


tatibtto cóparant nudus «leni ad celum 
vola nc alae vartutü tuaꝝ auri depumant 
pondera:vt (mpleaefaculü quem dñs pie 
&pit cuacuare , figitur qui hũt poſſeſſio 
neo ⁊ diuitias iubent oia vendere « vare 
pauperib?« fic (equi (aluato:em oiguatio 
Tua non oj querere qð erzogaturuo co vi 
dua illai cuangclio paupcula que ouo mt 
sua mifit ín gazophinũ cunctie pꝛefertur 
viuitibuo q: totum qð babuit ocdit.£t tu 
igitur ervogáda nó querao vr foxtiffimus 
tyrüculum fot xpoagnofcat vt letꝰtibi ð 
longiffima regione vententt occurzat pf 
vt flellamtribuat ⁊ oonet ánulum vt imo 

let pio re vituli ſaginatuʒ.h̊ ille. f£2unn 

to bocidé perſuadet auctozitae camonica 

que pꝛecipit pauptatem voluntariá obfer 
vari. Nam.a.q.c.Scimꝰſcribit. Quicũqʒ 
veſtrũ coicm vitaʒ ſuſceptãhabet nouerit 
nibil pꝛopoſitũ habere videat ne. policita 
tionẽ fuam írzitá facta tſed boc qð dño eft 
pollicirue fideliter cuftodíat ne oámatóné 
fed pxemiá fibí acquirat. £m ſanctius eft 
nó vouere ds poft votü pꝛout meli?poteft 
1ó perficcre.grani? enim puntütur qui vo 
tum fecerüt « in malie vitam fmierũt qᷓ; il 
liqui fine voto aut fide moꝛtui fant «ra 
men bora egerũt. Et itex idem.c. Hodica 
tis ſcribitur Cũhuius nfe congregatiõis 
fratres nó folum facultatibus ppzjein ip 
fao:dinie ſuſceptione renüciauerüt fcd et 
voluptatibus 4 etiã per pꝛomiſſaʒ obedié 
tiam fc penitue alio:um poteftati « impe 
tio in xpo « pꝛo xpo fübdiderür. certum € 
coenibil babere poffidere dare vT' accipe 
fine ſuperioꝛis lícentía oebere .bec ibi Et. 
$4.bi.c Elbbati fcribi. Qui niloil 3 ppziá 
libertatéreioare nó poteft. £r.1.q.2.c. St 
quie oícit pfper pfecto € ille qui fe mundi 
tebas cxpoliat aut qcümbilbabuerit nt 
bil babere ocfiderat às ille qui ex multe 
quc poffidet eccle aliqd p:eftiterit ac (c 6 
to Q5 pꝛeſtitit fo:firan iactat. bec ille . £t 
Qtraoe ſtatu monachoꝛũ.c. Cum ad mo. 





naſterium. Innocen. tertiue inquit Z(odi 
catio propilcratio ficut 2 cuftodia caſtita 
tie adeo cft annexa regule móacbali vr 3 
cam nec ſũmꝰ pontifcy poffit indulgere li 
centtá.D ille qp Sexto perſuadet noD pau 
pertatẽ auctozttao pbica cid? eni pbs 
vyn?à fepté fapicntib?intertogáti qd é pau 
bertaerefpon.fdibile bonü faturitat mf 
curay remotio fifi follicitudicfemita fapie 
reptriy negotiü fine oáno poſſeſſio abſqz 
calünia indetractabil fabftária fine follic£ 
tudine felicítao.fi ille, Socrate 4 ipeoté 
Niloil ámittit qnibil 54 pag eget q paz. 
cupit. "elato ár li.de legib? oícit.IHunds 
tifi mibi pecunia pderit fi accepo quantũ 
virtute ai c iuſtitia crefcá fi nó accepo po 
poffióe ergo pecie melio: mibi poffcffio 
ai iuſtitia erit fi vtutẽ.ſ.pauptatis diuitijs 
Ppofüero.D ille. Ypocras in fentétije (uie 
ingt. Securitas cü pauptate elligibilioꝛ ẽ 
qᷓ; cũ diuitijs timoꝛ.indigentiã vitabit : q. 
€o fibi (ufficit otentatur:q vlt liber cffe 
nó cupiat qð abere nó poteft : qui vlt in 
bac vita pacifice viuere ſimilis fiat cí qui 
ad conuiuiiʒ inuitatur.qui de omni appo 
fito gratce agit a de defectu rerum non 
murmurat.fiile.Zipuleue libꝛum fcripfit 
oꝛatoꝛium contra Emilianum vbi inter ce 
tcra comédang paupertatem oicit . Hon 
eft erubefcenda exp:obzatío paupertatie 
ením paupertae acceptus pꝛehibis crimẽ 
^ p:ofitentur vltro . £picurue quoq oicit 
Si cuífira non videntur ampliſſima licet 
totius mundi dominus fir camen miſer €, 
Et iterü honeſta res cft leta paupertas il 
la vero nó eft paupertae que leta non eft. 
£t itey idé air.Si ad naturá viterto nüd$ 
erío paup.fi ad opinioné nüds erie diues. 
Clar:ovriqs ait. Hõ effemi? paupco fi neſci 
remue qd effet paupertas . Neſcire qd é 
paupe:ras optimus eft ad fümaeoiuitíao 
p:ogreffue nó eft mifer nift qui fc effe cre 
dít.Senecaifüp epla.r7.fic ait. paupertao 
eft otérauftárib? deſiderijs cur ergo bác 











——m 


Sabbato poft quartá ofíicam in quadragefime, a" 


contubernalé vecufeo tut? moꝛes ſanus of 
ucomurat fi vaccarc aio ait paup fio vide 
licet aut pauꝑi filio nó pót ſtudiũ ſalutare 
fieri finc frugalitatio cura. $rugalitao át 
pauprae volütaría ẽ.Et in epLa.20. té ait 
Oð ruo beneficio fcire nó porce pauperta 
tc (cieo.illa.n.viroo ceterofqs amícoe reti 
nebit.Et in eplaas Sfdé aít pané «aquá ſi 
ocfiderat nemo adbucpauper é intra que 
glqs deſideriũ fuü clauſerit cá ipfo ioue ð 
felicitate contendit . bec ille.£t iuuenalis 
poetaſatiricus li.pꝛio ingt. Nilhʒ inſelix 
paupertas ouri? wife qᷓ; qp ridiculos bo 
mines facit cóe bocvicium eft ⁊ idé, 41i. 
Cantabit vacuuo co:am latrone víato: . 
¶ Tertio inducit noe ad paupertaté exẽ 
plaritatio.v.Dyftoxica.propbe.cuan.apo. 
ino. pica. diuina. Pꝛia exẽplaritas 
€ hyſto. Nã Helias igneo curꝛu traſuectꝰ 
eſt quarti "Rea. ti ita pauper fuit vt ex 
dñi voluntate apud vidus pauperculá ale 
retur terti IRe.r7.4 fili oe dsplurib?alije 
tc qouooicít apl's ad Hebꝛe xj.Circuie 
runt in melotis c in pellib? capꝛinis egen 
tco anguſtiati aflieti: gbuo mundus non 
erat dignꝰ ¶ Scða exẽplaritas é ꝓpheti 
ca. Nã fcre.ss.of qð Jonadab fili?racbab 
pᷣcepit filije ne biberẽt ipfi a filijſui vſqʒ ĩ 
fempiternü ⁊ ne domos edificarét neqs ví 
neas planrarétquapzopter dñs octo exer 
ami ocue iſrael dixit cís pto eo ꝙ obedi 
ftío p:ecepro Jonadab pfie vfi zcuftodi 
Tito oía mádara cí?2 feciſtis vniuerfa que 
p:ecepit vobis nó oeficiet vir ð ftirpe Jo 
nadab filij Rachab ftane in cófpeeru meo 
petis diebꝰ. Tertia eſt euigelica.IBam 
Zu.16.bétur oe epulone diuite q tádem fe 
pultus ẽ in inferno 2 X ayar? pauperculue 
^ vlcerib? plen? qui cupiebat farurari oe 
minucis que cadebãt de mẽſadiuitis ⁊ ne 
mio dabat illi ab angelis in ſinu abꝛge oe 
poꝛtatus ẽ. CTQuarta exéplarítas ẽ apo 
ſtolicã. Nã c Ac. érur ꝙ babéteo poſſeſ 
ſiones vendebaͤt ⁊ afferebãt pᷣcia ante pe 


dee aplox ipſi ãt oiuidcbát fingulispus 
ut cuicũq; opus erat vii Hiero addeme 
triadẽ boc affirmat ⁊ adiungit ot.Gende 
ergo que hẽs ⁊ da pauperib? nõduith⸗ 
ad luxuriã fed ad neceſſitatẽ fite illefit(a 
cerdo» fiue cognatus fir vcl affinío nibil 
aliud in co conſideres vifi pauptajli ille, 
¶ Quinta exéplaritasof canoníca, 8a 
fundamentü oium religioni fm iuracano 
nicaé paupcrtae obediẽtia 4 caſtuas.vt 
bétur.5o.oí.c. IIoc fcripfimue .quaerre 
ligionem fundatoseo paupertaré niazíme 
indixere (fertim.Serapbiciept nf $rá. 
Q pꝛecepit vc nullomó fratres recipũt de 
narios vel pecuniã.qꝛ vr ipfe ſolitꝰeſt di 
cere:pecunia religioſo ẽ ſerpens a coluber 
venenoſus. vñ Clemens qntue ĩ clementi 
nis. Exiude paradiſo oc ver.fig.oeregla 
bti Fraͤciſci dicit. Nouiſſime diebꝰ iſtio fa 
bricante ſpũ ſcõ in vtero virginis verbum 
caro fact exiuit bó ad opus arduũ redé 
ptiõis humani generío peragendũ exem 
plar ſequent᷑ celeſtis vire pꝛebens boibus 
ſeipſum ver qꝛ plerũqʒ moꝛtalis vire olli 
citudinibus pꝛeſſus hõ mentis aſpectum 
ab exẽplaris bui? contuitu oiuertebatye 
rue nf falnaro: Salomoni folio militins 
ecclie oꝛũ voluptatio iter ceteros quẽdi 
fccit a pꝛocelloſis müdi burus fluctibus 
ellongatü in quo quictiꝰ ac ſecurius vaca 
rcf conrépládio feruádifqs huiuſmodiope 
ribuo exéplarie . In hũc introiuitipíevt 
irzigaret ipm fecundie aqe fpü greco 
ctrine. Hic o:tuo figdem eft fratrũ mmo 
rttj fci religio que muríe regularisotír 
umtie firmiter vndiq; círcódufa intra 
folo contéta oco ademarur cotidie nou, 
planrationib? filioz ad büc veniéevilet! 
vci filiuo mostificirte pie mírzá meriti 
aromatibus que fuauitate mira vnuerfia 
odoꝛẽ atrabétíiofcimonie circófundunt. 
eft illa celeftio víre foꝛma regula qnam 
ocfcripfit ille cófcffo: rpi eximie ds 
Sranafcue ac ſeruandãa füte filje yerbo 





Wis 





Bic euáge. pauptarc &imo s, 


docuit pariter ⁊ exentplo.bec ille. q7 cx 
ta exemplaritas cft pliica.f. phe:um oc q 
buo ait.lactantius tni. vj.oi. infti. ad gen. 
Quid cu tam pulillo animo paupertaté ti 
mcoquam éruoftri phi laudant.nihilqʒ 
bac tutius nibilqs tráquillue cffe teftant 
Nam democritus pDo.vr reffert aul? ge 
liuolt.nocrium aticarum adeo diues fuit. 
vt pater eíuo exercitui xerſis cpulü oc fa 
cili oare potuit:cui f fuccedene vr magie 
vacuo animo ftudio intenderet parua ad 
modi fuma retenta patrimoniuʒ ſuis ciui 
bue relinquens athenas € p:ofectuo.a ibt 
fibi oculos errutt vt vegetatioꝛes cogita 
tiones haberet. CTales quoq; paup ad 
modũ fuit vnde vt confunderet expꝛobꝛã 
teo ſibide nopia:puideno per aſtrologiã 
cuius erat peritiffimue.maguá foxe oliua 
rum copiam:quag abundantiam etiam co 
dem anno babuerant:quod quafi pter có 
ſuetudinem eft vt peft abundantiá fcquat 
sbundantia.cumigit byemo adbuc effet 
bedit oluiag cultoꝛibus duarum ciuitatuʒ 
ſmeleti «clio paucae pecũias p:o arabo 
ne fructuum ání futuri qui vídebantu: pa 
rum excrefcere ⁊ cum vt. ípfe pꝛeuiderat 
facta fuiſſet copia olíuay multie querenti 
buo oliuas emcre p:eciu taxant vt voluit 
^ fic multae pecuniae colligene expꝛobꝛã 
tibusnon manein eſſe phiam «quoniá fa 
cile eſt phis ditari.ſed phie « pecunie ftu 
dianon fibi inuicem cõuenire dicebat ⁊.iõ 
ignobilio i ftudio pꝛetermiſſo dignioꝛi fci 
licet philoſophie vacare pꝛeellegerat. 
€ Poſtremo babe ín li.de vita ⁊ moꝛi 
bus pboꝛum.Quod pitagoꝛas docebat di 
ſcipulos ín cómuni viuere . 4 fic quicquid 
babebant in medium pꝛoferebant erat 
ínter eos infeparabilie focierae mutua 
dilectio Et idco ín eodẽ li.habek ꝙ cü qui 
diex diſcipul ſo diſcederet rogãter euy vt 
ad documentũ daret vocataq; vxoꝛe iuſſit 
ytvafa melle ⁊ oleo plena eiceret.videnti 
biſq; oi 2, admir antio⸗ ait fi hanc in domi 


bue vr̃is rerũ poteſtatẽ talẽ hũeritis btáy 
vitãdiſpoctis. CSeptia ⁊ vltia ezéplart 
tae pſuadẽs paupertatẽ of diuina ſ.domi 
ni noftri Jeſu xpi qui futt deuſ ⁊ homo ia 
enim fm Alex. de al. vbi ſupꝛa oocuit exẽ 
plum paupertatis naſcendo viuẽdo «nio 
riendo.CPꝛimo cin; pauperrimus fuit 
naſcendo ex mr̃e pauperruma pauprimoĩ 

tugurio paucis panis inuolutꝰ cibo pau 
pere educatus.vnde cãtat ecclia paruoqs 
lacte paſtus eff per quem nec ales eſurit. 
vnde Hiero.ad marcellam inquit:quo fer 
mone qua voce ſpeluncã tui faluato:ie ex 
ponam a illud pᷣſepe ín quo ille infatulus 
vagit filentie magie d infirmo Pmóc bo 
no:andüeft.vbi funt late po:ticue vbi au 
reata laquearía vbi oomue miſeroꝛum pe 
nio ⁊ dãnatoꝛum labo:e veſtite vbi inſtar 
palatij exftructj. bafilice vr ville coꝛpuſcu 
lum bominis ambulet quafi müdo quic 
di poffet effc oꝛnatius recta fia magío vl" 
let afpícere d$ celum.betblecg ecce paruo 
terre foxamine celoꝛũ condito: natus eft 
Ü inuolutus pánio f a paftoubus bic de 
monſtrat a ſtella. Hic adoꝛatur a magie . 
becille.£ui ctíamoicit ad. £uftocbium. 
lle cuiuepugillo mundue concludit p:e 
fepe continetur anguſtia.hec eríam ille .. 
¶ Secundo paupeiimie fuit viueudo vt 
babe£ Aat 8.filius bominie non hz vbi 
caput ſuũꝛeclinet.adeo vt cõpulſus fit mé 
dicare ficut teſtat Hieroni.ad nepotianug 
di. Turpe eft ante fo: facerdotie oomt 
ni crucifir( pauperie qui cibo quoqs ve 
fceba£ alieno lítozeo coͤſulũ « milireo excu 
bare. Quod 1Ber fup luc.a.c. affirmat oí. 
vt te dñe p omnía paupertati nr̃e ofoꝛma 
res quaſi vᷣnus in turba paupeꝝ mendica 
bas.hec ille Tertio paupimus fuit mo 
riendo non habens vnde offa eius ⁊ ſacrũ 
corpus tegere poffet nec vbi pedem ſiger 
valeret. imo fití£o 2 nudus in cruce moꝛie 
batur.vnde £rifo.infermone oc ꝓditione 
iude inquit. ſili dei paupertas altiſſima 

21 


Vile ob Roo 


| Symp 


Que talíofuít qp ctt; in eruce clamet fitio 
nec aque gutulam accepit:ſed acetum cuj 
felle fibi oblatum é vt biberet, bec ille au 
di igif anima ocuora xpm in cruce oi.iló 
Ire s.c Recoꝛdare paupertarte mee a tzáf 
greſſioms mee .i afflictõis abfcintij 2 fell. 
Ipſe.n.idem eſt qui dixit verba ppoſita. 
fui ſequit me.fi.a.in te.fzd.[ Lu. gratie 
ſ. in pfcuri ⁊ gloꝛie in futuro fimul cum co 
Qui cu3 patre a (viuit « regnat ti fecula 
fcculo:um.Zfmen. 


¶ Dñ ica oc paffione ín mane. oe quidita 


Oie 2 Ipccificattonc iufticie Sermo 54. 
u$ 
yn me. Sf quie ſermonẽ meum 
1 ſeruauerit moꝛtem nó 
[i guſtabit in eternũ. ſcri 


buntur bec verba Jo. 

8.c. in.c. h. Multã in 

ßmonibus ſuperioꝛibꝰ 

ffco cariſſimi ð carita 

ic ⁊ amoꝛe proximi diximus:cui:quia aua 
ricia multũ obſtat ⁊ contrariat miſericoꝛ 
dia veꝛo ⁊liberalitas ipam fouet de virtu 
tc iuſticie congruũ vraliqua percurrere: 
qꝛ auaríciam deſtruit:miſericoꝛdiam auté 
^ liberalitatem pducir:quam faluato: ver 
bo «exemplo oocuit. vcrbo quod quando. 
Elf»at.s oi. IBifi abüdaucrit iufticia.u.pluf 
qᷓ; fcri. a pb.nó intra in.r.cclozum. £xeplo 
autẽ cfioi. illud £ar.5.2 [uc.9.oecer nog 
implcreomné wftitiá füper quib? verbis 
dicit Ambꝛo. Hec € iuſtitia vr qð alios fa 
cere vel pꝛius ipfe incipias vt tanto alios 
hoꝛteris exéplo Ideo audacter oic vcrba 
p:opolita.5i quio fermone meũ feruaue 
rít propter iuſticiam mii obediẽdo moz 
tem non.g.im eternũ ac iuſticia igitur que 
eft virtuo particulario ⁊ generalio in ifto 
fermone tría raptum. confiderabimue . 
4E Pꝛimum quom dicetur oiffinitio . 
¶ Secundũ autcm ſpecifcatio. ¶ Tertiũ 

quoqʒ mtegratio. 





Dñiea de paſſione in mane; 






¶ Pars prima huiusſcrmonis inqug 
claratur quid fit iuſticia ⁊ quo oíffintatur, 


"fimo igitur ad videndi quid fit 
P iuſticiaẽ fciédi qp 6m doc uris ci 
Uilie ⁊ canonici fic diffimri. iuſticia € con 
ftane « ppetua voluntao tribueno vnlcui 
qs quod fium évr babetur ffe iuſaiuf 
Lomuco a inſti.eodem ti.in — 
€um deuotiſſimam.vbi oicit, Sümt (n te 
buo bonum é iufticiá colere ac füa vnica 
q; iura ſeruare cut diffinitioni concoxdat 
illa pPi.in.s.ctbioi.tufticia € babituefm 
quem iuftue of oper atiuue Pr electiong 
tufti qr Zia quoi declarationeʒ tría noti 
da funr. qz Pꝛimũ quo:um or ſubiectum. 
¶ Secundü obiectũ. Tertiuʒ aürrepe 
ctum. Pꝛimo otco ꝙ noiare ocbemus 
fübiectum:e: dicit iuſticia € conſtãs ⁊ per 
petua voluntas ad loc enim qp aligo ct? 
eirca quãcunq; materi fir virtuofuo fut 
tbo.fa fe.q.s8.ar t. requirit ꝙ fir voluta 
rius ⁊ t fit ſtabilis firmue a rectus qua 
pP dicit in fo etbi.q ad virtutis acum 
requirit.p:inro q operct fcieno.fo q opt 
retur elligeno « ꝓpter bonũ fincm poftr 
mo q operetur imobiliter , 2 idco inoiffí 
nitione iuſticie. Pꝛimo ponit volunta 
fid oñdendum ꝙ actus cius debet effe yo 
luntarius. ¶ Secundo addit conftanscp 
petua ad deſignandũ actus firmitatemuó 
ením ad róncm iuſticie prout é virtuo füf 
ficit p quis velit ſeruare iuſticiaz ad hoꝛi 
folum fed requirit qp bomo babear volu 
tarem vcl anim( « p:opofitü ppetuoftrai 
dtcam:in oibuo. Tertio neceſſariẽg 
actus iuſticie ſit rectꝰ ad bocvr fir virtuo. 
ſus.⁊ idco ſubintelligit ꝙ ifta voluntae(it 
ad ocbit fincm regulata:q: &ooe anima, 
Onmia iufte denominant᷑ a finc fimo atti 
debitus « vltimatus omniũ virtuti éife 
deus ⁊ idco ftia é virtue Pm quam alf 
quía vult « operatur recte f bm⸗ .eihl 
VMppterocum 2 fclcitatem confequendg 


* 


— 





"BBegdita c fpeoficufutiefio.s4. . 


ex quibie condudítur ꝙ iuſticia cft ín vo 
luntate tands in fübiecto.1Ha3 fm tho.vbi 
ſupꝛa ar.4. Illa potentia € fübicctum vir 
tutte ad cue potentie actü rectificandug 
o:xdinaf iuftiaa aũt non oꝛdinat᷑ ad aliqué 
actum cognofcitiui.nó enim dicimur iuſti 
ex hoc ꝙ aliquid recte cognofcamue : fed 
qꝛ aliquid recte agimue. Sed qꝛ duplex ẽ 
actus pꝛincipiũ.ſ.us appetitiua volũtatis 
4 iuo appetitiua ſenſualitatis reddere aũt 
vuicuiqs qo ſuũ nó pór ꝓcedere er appe 
tini fenfitiuo q: appsebenfio ſenſitiua non 
fe extendit ad boc q cófiderare poffit pio 
poꝛtionẽ vmus ad alterü fed é ꝓpꝛium ró 
nio.vnde iufticia nó pót cffe ficut in ſubie 
cto in trafcibili « cócapifcibilisfed ſolũ i vo 
lunt ate. vnde Anſeſ. dicit ꝙ tufticta é rectí 
tudo volunt atis ꝓpterſe Puata.q-£uod 
ñ dicat iuſticia ẽ circa ea que funt ad alte 
vt dicet fcd o:dinare aliad ad alterü € ró 


nis.ergo iuſticia nó € in voluntate ficut in * 


futiecto:fed magis in rónc. q- Ad bocrii 
dctur fm tbo.g volũtas fer£ in (uy obie 
ctum ↄñs ad app:ebenfioné rõnis « (dco: 
quia ró o:dinat ad alrerum voluntae pót 
velle aliquid in oꝛdine ad alterum quod p 
tinct ad uifticiam., bene ergo oiffimtur tu 
ſticia per actü voluntatis qui quidé actue 
ponit pꝛo babitu qui per actum fpccificat. 
Et ideo iſta diffinitio ſ tho. vbi füpza ar. 
Y. fic reducimr ad bonam fozmá.tufticia é 
babitus ſim qué aliquíe conftanti «perpe 
tua voluntate ius fuum vnicuiqs tribuit. 
«[ Scamdo notare babemus obiectũ:qꝛ 
án oiffinitione of ius ſuum fm cni; Iſido 
rus li ethimo.iuſtus of quia iuf cuſtodit. 
ius crgo obiccrus € iufticic: quod declara 
tur fmtbo.faPe.q.«7. ar.i. £t Ric.in.ʒ. 
bí.3.ar.5.Q.Í.fic iuftum ẽ obiectũ iuſticie. 
tuſtum aũt coſtodit ille qui ſeruat rectitu 
dinem tn opere fuo in cóparatione ad ali 
Quem opcrantem.ficut verbt gratía recõ 
io mercedis ocbtte p Puitio umpen 
byrónem iuſti:qꝛ fn cqualitata vcl re 


ctitudinem alíquam rũdit operi alteriuet 
fed tus dictum ẽ quia €iuftum vtoicít Iſi 
do.ibidem.ergo ius vel iuſtum ẽ ob:ectug 
iuſticie. CAd cuius declarationẽ ẽ ſcien 
dũ ꝙ obiectaoperationũ exterioꝛũ que (üt 
ad alterũ fant tufticíc materia remota.ipᷣe 
vero operationes ſũt iuſticie materia ꝓpi 
qua mediũ vero rei in illis opationibus ẽ 
iuſticie foꝛmale obiectũ. Illud aũt mediuʒ 
in quadã equalitate confiftit.« h oupl citeꝛ 
fm phm...cthi. CAut Pm ꝓpoꝛtionalita 
tem geometricã in qua attendit᷑ equalitas 
non $m quãtitem:ſed m ꝓpoꝛtionẽ ⁊ hoc 
pʒ in iuſticia diſtributiua p quam fit diſtri 
butio bonoꝛũ cõium pſonis que ſunt ptes 
cõitatis ita qp $m ꝓpoꝛtionem qua vna ex 
cedit aliam illud p ẽ datum alteri qᷓ;uis 
fmquantitaté maius ſit illud qð ẽ vñi oi 
ſtributũ ficut foꝛte ſunt.clibꝛe d$ illud qj 
ẽ alij diſtributum ficut fint centum folidi. 
€ Aut ßſm ppo:tionalitaté ariſmeticã in 
qua attendit cqualitas fm quantitatem 2 
bocp; in iuſticia comutatiua qfi. vnus ac 
cipit ab alio quinq; ⁊ rantüdem eideʒ red 
dit fi pꝛius quilibet eoꝛũ habebat.x. trerü 
quilib; babcbir tantüdé.f.y.quod fuit me 
dium fm equalitatẽ quantiratie inter.ix.⁊ 
s.pdictá aüt medius qð dixi foꝛmale obie 
ctũ iuſticie nópót effe nifi aliꝗd iuſtiũ: qꝛ 
vt iã pʒ ſemp cófiftít in equalitate reali q 
€ inrer matus 4 minus que eq̃litas cõcoꝛ 
dat rõm recte.vfi iuſticia mediü rei € etiã 
medium fm rónem omne aũt tale medii 
iftum é oé aüt tuftum iue ẽ vt dictum €. 
ergo iue ẽ obiectum iufticie , Ouod fi 
bicatur operatio iuſta non € obiecti iuſti 
cie é enim acte eius virtutis aute; non é 
idem actua 2 obicctum:fed iue éopcratío 
fufta.ergo iuo nó é obiectũ iuſticie CAd 
bocrefpondetur fm "ftc. kalſuz ép ope 
ratio iuſta non fit obiectum iuſticie. ¶ £t 
cum dicitur vlterius ꝙ virrutieuon é idẽ 
actus ⁊obiectuʒ qr TRefpondet falfüm eẽ 
loquendo de mediato obiecto 4 vc acr 
"gj 








Dñica ot paſſione in mane. 


exterioꝛi operatio enim exterioꝛ ẽ imedia 
tuj obiectũ actus interioꝛis virtutis iuſti 
cie ⁊ obiectũ operatónte exterioꝛis € obie 
etum eius mediatũ bene.ergo of iuſticia 
e(t (uo ⁊c.Tertio circa pdictam diffini 
tioncm cófiderare habemus refpectuy: qꝛ 
of iuo ſuum eutqs tribuene fus n.omnie 
virtue fit babitue qui eft pincipius boní 
sctue neceffe eft ꝙ virtusoiffiniarur f 
actũ circa ꝓpꝛiam materiá virtutie eft át 
iufticia circa ea que (unt ad alte; ficut cir 
ca pꝛopꝛiã materiá 7 ió (mpo:tat refpectü 
sd alterum. Nam £m tbo.f4e.9.58.ar.2. 
iuſticia pꝛopꝛie dicta mon cft ad ſeipᷣm (ed 
fcmper ad alteruzquod p:obat. fic iuſticia 
equalítatem ímpo:tar:fed nibil £ equalis 
fibiipi fed alteri igit ppofitum patet. THá 
iuſtieia ppꝛie oicta requirit oiuerfitatem 
füppofito:ü.£Cum igif ín vne « eodeʒ boie 
non fit nec poffit effc diuerſitas ſuppoſito 
rum.ergo iuſticia non eft pp:ie vnius bo 
minie ad feipm.fed femp eft ad aliũ quod 
etiam piobaf per oictü ullij in pꝛimo oc 
officijs di.Quod iuftícia ẽ rõ qua ſocietas 
bominum inter ipos ⁊ vite eõmunitas có 
tíne£:fed boc impo:tat relationemad alte 
rum igit patct ꝓpoſitum. ¶ Quod fi con 
tradícat fic 9m X(ug.in li. ð mozibue eccle 
fie.ad iufticías princt ob boc qp feruit deo 
bene imperare cererio que fant bomíofüb 
ftantiarfed appetitus fenfitiu? ẽ hominis 
fübiectü iuxta illud geit.4 Subiectus te 
erit appetitus eiuo.ſ peccati ⁊ tu dñabe 
rie illius.ergo ad iuſticiam ptinet dñari 
ipio appetitui.⁊ fic erít iuſticia ad feips, 
q. Zld boc ridetur $m tbo.q iufticia me 
tba.vcl fimilitudinarie accepta of effe in 
yno a eodé bomine fi qp ró imperat tra 
fcibili ⁊ coneupifcibili. 6m ꝙ ifte oue vir 
tutce.f.irafcibilíe « cõcupiſcibilis obediũt 
róni « vniuerfalíter m qp. vnicuiq; parti 
hominis attribuitur quod ei conuenit.Et 
fic patet pdíctamoiffinitionem iuſte affi 
gnari 1 pare pꝛima huius ſermonio. 


4 aro fa Duíuofermonío ín quaotda 
rarur quod diuerſe funt fpecico iufticief 
fufticia generalis prícularie comutatiua 
^ diſtributiua. 
Y Écüdo in ifto fermone círca iuſticie 
fpecificationem, tree concluſiones 
funt anotande p:ia cóclufio é ꝙ iufticiatrí 
pliciter accipi pót 4 ſolũ.tertio modo eft 
virtue queoeclaratém tho.ſa fc.q.sd.ar, 
tertio. Et Ric.ĩ.ʒ.di.zz. ar. z.qa. Primo 
enim accipit iuſticia pꝛo iure, vnde aligũ 
homineo dicunt oe fuo iure cp cft fua iufti 
cia. Nam extra ot verb. fig.c. ius fm Iſ 
do.in li.ethimo.insdictum eft aiuxe pofft 
dendo. boc.n.iure poffidetur quod iufte 
boc iufte q5 benc.[»ec ille. Et iſto modo in 
ftícía nó eft virtue fcd obíectü virtut(otu 
ſticie. ¶ Secũdo accipit iuſticia pꝛo acu 
reddendi vnicuiq; qð ſuũ eſt mateꝛianiu 
ſticie eft operatio exterioꝛvt dictũ eſtiſed 
qm̃ ipſa vel ree qua p ipfam vtimur ꝓpoꝛ 
tionat᷑ alteri pfone ad quam p. iuftiaayot 
dinamuꝛ:qꝛ bocof cé ſuũ cuinſuis quod dí 
fm p:opoxtionís equaliratem oebef.iddr 
co — actus iuſticie nibil aliud cft q 
reddere vnicuiqʒ qð fui eft.£t ofequentr 
1fto modo p; iuſticiã nó effe virtuté 6 act 
effe virtutis oc quaoicit Amb ã li. oe off 
cijs tufticia eft que vnicuiq; qð füü eft trí 
buit alienánon vendicat vnilitaté priam 
neglígit vt cõem qualitate cuſtodiat hec 
ille.q7 Zcrtio accipit iufticia pꝛo babint 
betermináre voluntate ad reddendü vní 
cuiq; Q5 ſuũ cft ⁊ ad gaudendũ oc opatio 
ne iufta:qꝛ ficut dicit phus in pꝛimo ethi. 
cai.Neq; iuſtũ aliquis dicet non Te 
té oc operatione wfta ⁊ iſtomõ ivftica dl 
vírtuo ppꝛie:qꝛ fibí cópetítoiffinitio vir 
tutíe:quam ponit plmefo etbi.c.s.ficof, 
virtus eft babítuo bonte qui habentẽ peꝛ 
ficít ⁊ opus eius bonü reddit iuftíciameft 
bonus babitue ín volũtate ipfam pfit 
40pue eitio bonüreddene q: vr plieoiat 
.ethi.c.i.videmꝰoẽs talé habitũ iufids] 





Y^ 


De oditatc ^ (pecifica.tuftiticPmo .g4. 


dicere a quo operatiui (uut iuſtox.i. pꝛom 
pti ad operandüa a quo operátur 4 volũt 
ĩuſta. Manifeſtum é igitur cp tufticia op? 
bonus bonü reddit:quiavt dicit Tull. 
in pꝛiode offi. Ex iufticia peipue boni virt 
nominant igitur pj pzedicta cóclufio v; ꝙ 
iuſticia é virtue ifto.tertio mó fumpta qu 
imo vt dicit Zullius vbi fup:a in ea virt? 
fplendo: é maximus. quod fi cótradt 
cat ſic.iuſticia babentes nó pficít.q: vnad 
q; res p fuam perfecrioné bene (c bs in fe 
ipfa.Scd p iuſticiã nóbene fe b bomofm 
ipᷣm ſed ad alium.ergo «c.q- Ad boc rũ 
detur Pm "fuc. bomo Pm aliqua modi 
fe babendi.bene fc abet 3 feipm quoniã 
modi non fe bene baberet fine iuſtic ia. fg 
bene iteram éq p iufticiam non tm̃ bene 
fc b; fm fzipm.fcd éc $m operatónce que 
fünt ad alterum. Secunda códutio é ꝙ 
tuſticia € virtue generalie « enaj particu 
laris que oiftinctio babet a pho ür.s.etbí. 
4 Pꝛima eni iuſticia.ſ.generalis fiue le 
alio $m pin ibidem non é pe virtutis: 
d rota virtueneqs cótraria iniuſticia po 
malicie:fed tota malicia:quia fi peffimue 
€ qui ad etf « ad alios vtitur malicia ita 
optimus é non qui ad feipm vritur vírtu 
tc fed qui ad alterum bec phᷣs.Que decla 
rat. Ric.vbi fapza.q.s.oi.q tuftícia pót ac 


cipi pꝛo qualibet virtute o:dinata p lega. 


lem iuſticiam ad bonum cóc 4 fic iuſticia é 
realiter idem cii qualibet virtute nó tamé 
fm rónem fed p:o tanto of c£ oie virtue 
& totalie:q: o:dinat actuo omniũ virtutuʒ 
ad cóc bonüppter q3 phs.vbi ſupꝛa dicit. 
fuod iuſticia £ cadem oi virtuti fed. mom 
idem effe.i.nó idem $m rõnem. Eſt igi£ iu 
fticía generalis ⁊legalis p quaj babituat 
bó ad firm ter volendü feruare. rectítudí 
nem «neceffaríoocbit in operationibus 
quc funt ad alterü quod é cõitas per. illas 
€nim reddit debitũ cõitati. Er iõ pho in.g. 
ethi.dicit. Quod ifta iuſticia Leg alie peꝛfe 
caẽ virtus.qꝛ habens ipſam ad alterum 


pót vti cõiter q: bonum cóc particulari » 
ponit vt idem dicit in pꝛimo ctt. habet 
C de cadu.rol.L.vníca,z ff. fen. «re iudi, 
l.i conuenit. Sxccunda é iuſticia pricu 
laris que oiffert a legali que ẽ omnis vir 
tus oc quaoicit Ricvbi füpza «fín.q.8. 
Quod iuftícía picularte é per quaj habi 
tuatur bó ad firmiter volendü feruare re 
etitudinem ey neceffitate ocbitá in opera 
tiõibus que funt ad alterũ quod é fingula 
ríe pfona.£t ideo oicit tho.ſᷣa fe.q.58. ar. 
7.£ued pter íufticiam legalem que o:dí 
natimediate ad bonum cóc o3 effc aliae 
virtutee queimediate oxdinent bominem 
circa pticularía bona vel ad ſeipᷣn vel ad 
fingularé pfonam ficut igit pꝛeter iuſticiã 
legalem oj cffe alias virtutes priculares 
Que o:dinant boiem ín feípo pura tẽperan 
tíam 4 foꝛtitudinẽ ita ét pꝛeter iuſticiã le 
galem oʒ effe aliam parttcularé quandam 
tuftíciam que oxdiner bominé ad aliquam 
fingularé pfonam.q- Zertía cóclufio é ꝙ 
iuſticie partícularie funt oue ptee ſubiecti 
ue. vj.urftícia oiftributiua « iuftícía cõmu 
tatiua de quíbue dicit phus in.s.ethi.due 
ſunt ſpẽs iuſticie vna directiua in diſtribu 
tionibus alta in cõmutatiombus:quarum 
fufficienriá aſſignat tlo.fa ße.q.ci.Et Ri 
car.vbi füpza.q.8. fic particularis iuſticia 
dinat ad aliquam oꝛdinatam pfonam vt 
dictum é ralie vcro pfona comparatur ad 
cõitatem ficut pare ad totum pót auté ad 
aliquam ptem of o:do attendi. Pꝛimo 
reſpectu partío ad pte; cui fimilis ẽ o:do 
vnlus pfone piiuate ad alía ⁊ hũc oꝛdinẽ 
oirigit cõmutatiua iuſticia per quaj habi 
litatur homo ad firmiter volendũ ſeruare 
rectitudinem ex neceſſitate debitaʒ in ope 
rationibus que funt ad alterum. cómutan 
do.nã confiftit ín bío que funt. inter duas 
perfonae adínuicem.qr Secundo attendi 
tur o:do refpectu tocius ad partes «buic 
oꝛdini affimulatur o:do eiuf quod ẽ cõmu 
ne ad fingularee perſonas quem quidem 
45 ij 














—— 


fica oe paffiont in mane. 


oꝛdinem diriget iuſtitia otftributtuaper 
quam pꝛopoꝛtionaliter diſtribuẽdo bona 
€oía cuiliber ſecundũ qp oigui? é redditur 
finguli pfone cuicunq; qð fib debet oc bo 
nis cóibue.IMam bomíuibue fm ꝙ ſerui 
untcó'vulitat(ocbetur poito oe bonis 
€óiratis Pr menfüra qua cóitati ſunt vti 
lea.⁊ fic patet quor ſint:⁊ que fpée iufticie 
a pare fecunda buíuefermonie. 

4r [baro tertiabuiue fermonie in quao 
claratur quot conditiones ocbeat babere 
fufticia legalis 2 generalis. 


Értio igitur in iſto fermóe ad pꝛe 

: dictoꝛũ oeclarationem ẽ fcícndus . 
Quod ad pfectionem iuſticie vtili rer pu 
blice tna requirunt f.cóicatio, Sinquifitio 
⁊ punítio.q Pꝛimo conditio perfecte iu 
flicieof cólcatio qꝛ.ſꝓꝛinceps « miniſter 
iuſticie o5 (e Dabei cóiter «generaliter ad 
oéo qui cius imperio ſubſunt. Non en be 
ne regitur reo publica qñ iufticía vni fit 
4nonaltcri.ideo opoxtet pꝛincipeʒ ⁊ iudi 
cem fume iuftum effc ꝓbum « virtuofü ne 
coꝛrumpat᷑ odio vel amoxc.pecunía vel cu 
piditatc.£ft auté fm 18er. q̃drlx. iudiciũ. 
¶ Pꝛimum oicit veríratio 3jo.s.ficur au 
dio fic iudico ⁊ tudicium meti verum eft . 
¶ Secundum of odij 3jo.16 , cám legé 
d mori.dixerunt iudei ey odio 3 cbiiftuy. 
Q- Zertiü of timoꝛis 3o.xí.fioimittimue 
eum fica.ro.z.t Lina gentem. £uartü 
bf amo:io.f.carnalie ficut fuit in dauid q 
noluit perire Zibfalon.2."fRe.18. 0c quibue 
habet᷑ i.q.ʒ.in.c.Quatuoꝛ vbí ait Grego. 
quatuo: modis humanũ iudicium peruer 
titur timoꝛe dum metu poteſtatis alicuiꝰ 
veritatem loqui ptimeſcimus cupiditate 
oum pᷣmio animu alicuius coꝛrumpimus 
odio oum cótra quẽlibet aduerſariũ moli 
mur.amoꝛe oum amico vel ꝓpinquo pᷣſta 
re contẽdimus.hec ille.vt ergo iuſticia fit 
generalis ⁊ cõis leges admodũ funt ſeruã 
Qe «oiuine c humaͤe Crab bie qui pꝛeſunt 











ciuitatibus ⁊ pꝛouincijs. Nam vt'2fug ja 
de ci.oeí.c.t6.oicit qᷓ Romani viuebint 
ſub legibus quae ſtatuerant fup aliae gẽ 
tes.Et extra de pꝛeben.⁊ dig. in.c. Cũ illo 
rum dicitur. Hobis legẽ imponere nóoc 
bent:quam «ipfi negligunt obſeruare Ni 
in. C.oc teftamétio.l.cy. imperfecto of nt 
bil tam pprium imperij qᷓ; legibus vine 
ret ff.oc lcgatj.5.l.cx imperfecto 2.Coe 
leg. conftitu.l.oigna vor fic additur. oc 
cet enim tantam maieſtateʒ cae ſeruare le 
ges quibue foluta ẽ.hec ibi "IRatio autem 
iftowum eft. quía extra oe ſtatu regulan 
ci.S.Sibili.c.oiat. Parum eſt leges con 
derc niſi eſſent qui eae executioni debite 
demandarent. hec ibi. £x quibue fcquitur 
ꝙ recto: iudey fiue pꝛiceps vítiofuo cma 
lue recte iudicare non pot , vnde.s.4.7.. 
Sacerdos dicitur criminoſus alterius cri 
mínie iudex effe non pót ⁊ fcipm damnat 
oum ín altcriue crimen fniam pfert, aibi 
dem ín.c.iudicet dicit Amb.ſup beatiima 
culati.iudicet ille oe alterius errozexqui 
b3 quod infeípo cõdemnet (udicet illequi 
von agit eadé que putauit in alio umen 
da ne cum oc alío iudicat ín (c ferat fníam 
iudicet ille qui ad pnunciandum necodie 
nulla offenfione nulla leuítateoucatur.£t 
32.q. o.c.iniquũ ofcit Zfug iniquum eft vt 
quifquie vc alío iudicare velit « iudicat $- 
fe nolit bec ille ꝓpter que oía.7 q.i.c Cle 
mene inquit. tanj$ omnibus peſſe yo 
lucriopzout poterio omhefadiuua qm̃ (i 
guloꝛum ontie poꝛtas. Hinc eft quodfot. 
ptura facraocut.6.bo:tatur pꝛincipes ad 
banc iufticiam oi. iudiees ⁊ magiſtratus 
conftítuco in omnibus poꝛtis tue t quie 
dñs deus tuns dederit tibi per fingulas 
tribus tuas vt iudicent populum iuiour 
dicto necin alteram partem oeclinentnó 
sccipiee perfonam nec muncra : quia nu 
nera excecant etiam oculos fapientum,t 
yautant verba iuſtoꝛum. iuſte quod ifr 
exequerío yt viuas ⁊ poſſideas reram: 





De adita ipecifi (ultitie fmo.54. 


tam dominus oc? tutie dederit ribi . Et 
Sxapienac.6.cóminatur tudicibue « pꝛinci 
pibus iniuſticiam facientibue oí, Z(udire. 
€rgo reges « intelligite diſcite iudiceo fi 
num terre pzebete aurce voe qui contine 
tio multitudines « placetie vobís in trí 
bubus nationum quoniam oara cft vobío 
adominopoteſtas « virtus ab altiffimo : 
qui interrogabit opera veftra. cogitatio 
neo ſcrutabitur:quoniam cum efferio mi 
niftri regni ciuonon reae iudicaſtis neq; 
cuſtodiſſis legcm iufticie neqs fecundü vo 
luntatem oci ambulaftio honendũ 4 cito 
spparebit vobis quoniam iudiciuʒduriſſi 
mum m bie qui p:cfünt fiet, bec ibi, Faci 
te ergo iudices vt otcitur oeu.fo. Ita par 
yum audietis yt magnum: nec accipictis 
cuiuſqᷓ; perfonam:quia dei (udicium ẽ. £t 
Exo.aʒc.ſrriptum eft . ]Bec ín iudiao plu 
rimo: acquicfces fentétie vt a vero deui 
€o paupcrie quoqs non miferebcrio in ne 
$otio.Ét ĩfra.non declinabis i iudicio pau 
perio mendatium fugics inſonteʒ 4 iuftü 
non occidas nec accipias. munera que ez 
cccant cri paudentce « fübuertunt verba 
iuſtoꝛum.hec ibi. CSecunda códitio per 
fecte iuſticie dicitur inquiſitio:quia.ſiudi 
€co ⁊ miniſtri iufticic non debent cffe pci 
pites in ſentẽtijs ferendis:ſed magna pꝛu 
dentia ⁊ diſcretionc.⁊ ſolicita inquiſttione 
pmiſſa pprer quod.ii.qʒ.c.ſumopere dicit 
Sumopere pᷣcauendum é vt rectoꝛes 4 
publica iudicia exercent in dictádio ſentẽ 
fije nullatenus leuitate aut fuꝛoꝛe ducti 
fint pcipiteofed cãis pꝛius diligenter vcn 
tilatie cuʒ rco que ignoꝛabat᷑ plentter ad 
noticiam venerit tũc diuma ⁊ humana lex 
reſoluatur ſᷣm ꝙ ibi conſtitutũ ẽ remota p 
fonarum acceptionc diffinitiua fiia pꝛofe 
ratur.hec ibi idcirco rectoꝛes.⁊ iudices oʒ 
effc puectos pꝛobatos « pꝛudentes.quia 
Sjob.is.in antiquis é p:udentía « in multo 
tempoꝛe fapientia. vnde £c.io ve terre cu 
Áuercx puer. eſt « cuius psicipeo mane co 


medit.£t idcofi funt ſapiẽtes. CPꝛimo 
non oucent leuirate « facili creduhitate.ná 
idco oedit ofc duas aurco bórvroum au 
dicrít vnam parte; audiat cx altera aliii, 
EMalum enim fignü é oumfolum ab viro 
latet campana pulfat:quía aut mo:tuü bo 
minem figuat aurincurfum hoſtiũ « idco 
£cd.o.fui cito credit leuis & coꝛde.⁊ fe 
3jo.4.IBolíte oi ſpũi credere fcd ꝓbate.⁊ 
Bre.io.li.moꝛa.dicit maioꝛa crimina raró 
credenda funt cá audiuntur 2 citius punié 
da cum veraater cognoſcunt᷑ facilirao.n. 
credulitatis puerfum facit oare iudiciũ fi 
cut pbarao qui faciliue vxo:t credens fe 
tentiauit 2 Joſeph Geũ.ʒo. ¶ Scóo erüt 
maturi in cãrum diſcuſſione.ſicut fuerunt 
diligentes antiqui ficut offendit valerius 
li.s.c.5.£uod ðmoſtenis aftutia miro mõ 
cuidam ancille füccurfüm é que pecuniam 
nomine ocpofiti a ouobuo boftibue acce 
perat ea cõditione vt caj fimul vtrifgs red 
deret:quoꝛum alter. interíccto tꝑe cand 
moꝛtuo focio ſqualoꝛe obfituo fraudoléter 
ab ca pecuná acccpit (üpuentene alrer pe 
euniam crpetit illa nó babéo quid. redde 
ret oc füfpendio cy ocfperatóne cogitabat 
Demoſtenes aüt pronue eius fuit 4 inq 
mulicr parata é fanffacef fed mfi addure 
rie fori non vult 4 fic liberata fuit: bincí 
ductü € qp in numerata pecunía teſtis pꝛo 
ducat᷑. EPatet ér boc p exemplum facre 
fcripture oe Suſana oari.rs.c.qucoiligérer 
peffimis teftibue examfarie liberata eft , 
4E 1553 ét boc s res oe Salomone q fapié 
ter uidicauit inter duas meretriceo, Har 
rat ét Petrus alfonfüe tn tractatu ſuo qo 
quid ex nimia bofpitalitate refagiü pau 
perü oicebaf cii pauperem ár aliqfi recepiſ 
fet cogitauit ille eü fallere cognita ci? fins 
blicitate ⁊ poꝛtauit in oomum eiuo multa 
volia olei quedam plena : 4 quedam femt 
plena di.Curam babe vfas oum rcuertar 
ille ánuít quo restéte accufar eü furti : qz 
volía diẽ oimififfe plẽa « ſemiplẽa repiſſe 
2 iij 





—— 


Dñica de paſſione in mane. 


fe affirmat ſeoꝛſum iudex eũ interrogat il 
lc dicit nibil fcire iudex át iuſſit ingri an 
in omni oolío equalie eét quantítae fecis 
4 cli oppoſitũ reperiffet fraudem reperit 
€ Xertioerüt recti in fentétie pꝛolatione 
nibílalíud pꝛe oculis babéteenifi ſolũdeũ 
iuxta illud extra ð fen. re iudi.li.o.c.Cũ 
eterni vt in oibueque in cauſis agéda fuc 
rínt pzefertim incõcipiẽdis pxoferendifqs 
fentétijo p:c oculio foli néant oet. Et dco 
nulli ante veram piobationé condénare 
debent. qꝛ.q. pꝛio.c.i.ſemꝑ Anacletus pa 
pa inqt. Heminẽ condẽnẽtis ante veri a 
iuſtũ indiciũ nullü iudicetie fufpitióio ar 
bítrio ſz pꝛimũ p:obate 4 poftea caritatiuá 
pioferte fentétiá ⁊ qð vobia nó vultio fie 
ri alteri ne facíatio.D ibi becomnía pban 
tur per exempli ocí oc quo fcóa:q.r.c. oc? 
nf omnipotée £uaríftue ppterea inquit. 
Sicni oium oc? cognito: fodemoy mala 
Quoz clamo: vfqs ad celü pertenerat om 
mía ſciens pi? nó credere nec iudicare vo 
luit d$ ipfeea cũ fidelib? teftibueoiligen 
ter inueſtigãs que audierat compzobaret 
noe qui ſumus homines « peccato:co qo? 
fucognita fnt oculta iudicia oci hoc pie 
cauentes nullũ ante verá iuſtamqʒ pꝛoba 
tionem iudicare aut dãnare debemus ma 
nifeſte dicente Paulo aplo. Eu qe es quí 
Tudicao alienũ ſeruũehec ibi. rtia có 
ditio que reqrítur ad perfectionẽ iuſtitie 
pr punitio quía quarta di.c.facte ſunt 6m. 
Iſdoꝛũ in libꝛo ethimo.Et extra officio 
fudi.o:di.c.ad rep:imendá ficbétur acte. 
aüt ſunt leges vt eay metu bumana ceer 
ecatur audatía tutaqs fit ínter pboo inno 
centia zi ipfie impꝛobis formidato ſuppli 
tío réffrenet nocendifacultae. ibi , £x q 
bue fatio clare oeípitur q» peccata impuni 
ta ſunt cã deſtructionis ciuitatũ ⁊ teriaruʒ 
Quer boe multiplicitur mali impuniti f 
tie incoꝛrecti vt étur.23.9.8.in,c. In lege 
4 idco nó écrudclitae punire maloo fj ſu 
ma pietas.Nã pucr.29.3ju multiplicatióe 


impíoy mult(plicátür (celera Y ey n.tufta 
nõ é pofita vt aít Zfpls.r.ad Zlbi.pio.Sy 
iniuſtis ⁊ peccatoꝛibꝰad boc videlicetvt 
coꝛigat. Quelibet.n.eiuitas ẽ ſicut ager pi 
gri ſoliciti. Solicitꝰ extirpat ſpinas trí 
bulos ⁊ zizania. Piger vero per negligen 
tiam relinquit.vñ puer 24. Per agrͤpi 
gri hoĩs trófiuia per vinea viriſtulti «ci 
totum repleuerũt vrtice .  operuerüt(up 
ficiẽ eius ſpine.hec ibi. ABali.n.⁊ peffimi 
ſunt ficut ſpine ín vía nec pertráfire 
tunt volentee quap:opter pecepti pity 
€ipibue buiufmodi nó parcere. peccata 
aüt impunita audariápzeftár »ta5, q.4.in - 
c Si audieritis.Ferꝛo igit abfcidendafüt 
vulnera quc fomenroy non ſentit diſcipli 
nam vt..oí.c.folurimose..16.0.2,.cai ca 
monibue.extra 9 offi.o:dí.c. Irꝛefragabili 
Nã 4 Oꝛatiꝰ inquit.Oderũt peccare boni 
vírtutio amo: Oderũt peccare mali .fot 
midine pene. Ne igit alij fumant exemplü 
delinquẽdi mali nó (imt oiu rollerandiftd 
fm legeo iuftc 2 grauiter puniédi funt qz 
vt dicit £516.45 .0í.c.2.1.50.c.fi quto 7814. 
Quia aliqfi oum vni parcunt vniuerfeec 
cleſie moliüt interítü que é ifta bonitaea 
mißicoꝛdia vni parcere ⁊ oẽs in detrimen 
tui oeduccreipoluítur eni ex vno pecca 
to:e popul?ficut ey oue mozbída grex vui 
uerſus infirmat.b ibí.z.ff. oe pente 6. . 
autfacta ⁊ ad.l.aq.l. fra vulnerat?os truſ 
greſſiõis vltio fit ceterío interditio odi 
Quendi ⁊.C.de inceſtis z inutilnup.Laligf 
fcribit oiffimularione culpabili nefanda li 
cétia roboꝛatur.Pꝛeterea ẽ fienda tal c 
rectio ad vtilitaté coz qui coꝛrigũtur n 
ín peccato fuo moꝛiãtur quía.&.ot.c.p:i 
ter a.88. di.c. Erꝛoꝛ. Aoꝛtẽ longuentibue 
b:obar infigere qui bác eũ poffir excludere 
nõ excludit.h bi.Qð cófirmat oꝛatius di. 
Continuo culpã ferꝛo cópefce pꝛiuſqᷓ oir 
per incautũ ſerpant cõtagia vuln?. Coꝛpo 
ra vix ferꝛo quedã fanant acuto . Zfuriliuy 
ultio füccue « berba tullit. Sup oia uit 


MÀ 





De aditate ^fpecífica iuſtitie Prio. 4. 


talie hunitio ẽ fienda ne írafcatur oe?quía 
Augu.aʒ q.4.c.Si ea de qbus deus vebe 
menter offendit infequi vel vlciſci differi 
mue ad iraſcen.vtiq; dei pacientiã puoca 
mus.Oi igitur delinquẽti ẽ adhibẽda coz 
rectio. nec — diſciplina ſpernẽda. 
vof 25.0. 4.c.Habucbodo.$. bíe oibus. 
Curet igitur his q puincie pꝛeeſt malis 
hominidꝰ purgare puinciá fus. Ita fcribit 
ff.oc officio p:efi.l.5.£t LfCógruit . D ille, 
Hec át punítio marima oifcretióc € facié 
Pb me eia sgen cha fiatiuftí 
tía cũ miferico:dia q; vt oicit IBiero. (trà 
fitu Juſtitia fine mifico:día crudelitas ẽ. 
B ille Puniẽdi ergo ſie ſũt fcelerati vt fit 
cà (alurio aie. dco cauendü é ne parcédo 
coꝛpoꝛi ate oanationio cám pꝛeſtent ná vt 
expcriméto pj multt ad mo:té oónatí cófi 
tentur ⁊ oterꝛuntur oe peccatiefacraméta 
percipiũt ⁊ bencoifpofiti moꝛiũtur qui fi 
peccatis cog ignofcat in peccatis moꝛiun 
tur.£x quibue oibuo pʒ vt dictũ ꝙ non ẽ 
tmpietao fj potius pietas impiũ occidere 
4 punire vii.25.0.5.c.nó pates of. Non pu 
teo re tüc amare. ſeruũ qñ eum non cedie 
£t idem m.c.Qui malos ait.Hiero.Qui 
malos percutit co qp malt ſunt.⁊ b3 vafa 
iterfectióio 4. prótem vtoccidat peffimos 
minifter ẽ dñi.hec ille Faciat igitur mini 
fter iuſtitie ſicut di. Seneca in libꝛo de 
penarum varietate Ita rectoxem proce 
dere decet vt pꝛio molib? verbio conciliet 
sio deinde iraufear ad triſtioꝛẽ oronem 
que moucat adhuc expꝛobꝛet ad vltimuʒ 
penas leues.⁊ reuocabilee occernat vltía 
felera vltimio füplitüe puniat h ille. Tul 
liue quoqs in libꝛo oc office ppulchꝛe in 
quit. Nihil é laudabili? nibil magno pᷣcla 
req; virooigniue placabilítate 4 clemen 
tia que tfi ita pban.é vt adbibeat rei pu 
blice caufe feueritao fine qua non pót ciui 
129 adminiftrari oío éraiaduerfio 4 caftí 
gatíooj vacare a otumelia nec ad ei? qut 
urit aliqué fcd ad reipublice vulitaté re 





ferzi. ille. £i ergo nó pꝛoſunt verba pto 
ceden.é ad verbera quía vtoicit pfio.to 
ethi. Si verba fatio effent ad facien. noe 
bonos multá ac magnam mercedẽ merito 
repostarét.z opoxteret illa pare.IHüc auté 
eftat ca nullá vtm bére vc puocare 2 pio 
pellere iuuenes coo q ingenui funtpoflint 
generofümqs moxé 4 vere virtutio aman 
tem veritati obnoxiũ facerc fj vulgue nó 
poffe ad p:obiraté perducere nó cni tales 
fünt vt verecondia obtéperent fj metu.v3 
vt a pꝛauis pzopter turpitudiué abftineát 
fcd p:opter pená.f ille. Fiat ergo iuftitía 
circa mificoxdia pᷣdicto modo « etiã coꝛre 
ctis ⁊ penitentibꝰ indulgétia largiat. q: ð 
re.iu.libꝛo.o.peccati venta nifi coꝛrecto nó 
oatur boc ctiam vocet. Airgi.s. Eney ot 
Hec tibi erüt artee pacéqs iponct mo:ee 
Parcere ſubiectis oebellare ſuperbos. 
becille . ¶ Scðo vt vuuſꝗſqʒ m qualita 
tem « quátitaté criminis co:rigat « ẽt con 
dictioníe pfone q:.50.o1. in.c. fué maiez 
fequit culpa maío:i plectat vindicta .2 .C. 
ve epi. de.L.fi quéqs. Quos par facimus 
inquinat ⁊ equat vtrofas peccata ↄſimilis 
cómitetur.£t (deo oicit Tul.in libꝛo ð of, 
Cauendũ é etiã ne maio: ſit pena js culpa 
£t idco cobibéda é ira maxie in puniédo. 
Nunqᷓ;.n.iratꝰ q ad puniendi accedit me 
diocritaté illã que é inter nimiũ ⁊ pay rett 
nebit. Iniquum enim tudicam? .vt alieno 
odie aliqe pꝛegrauet᷑ dicit. Imperatoꝛ.C. 
oc inoffi.tefta.L.fi qo in fuo.$.legie.c. ff. 
nego.ge.l pompeiꝰ.⁊.go.di.c.Quia tua ⁊ 
25.q. Ic. idicitur. Sicut in ceteris ita «in 
huiuſmodi cauſis ex pfonay condictione 
⁊ reruʒ qualitate pene funt. extimande ne 
quid aut durius aut remiſſius conftituat᷑ 
Q$ caufa poſtulabit.h̊ ibi.Hac etiam diſcre 
tione nõdz pari pena puniri qui raro fe 
pe delinquit.nam. C. oe epi.audi.l. nemo 
fcribítur."Remiffioné vente crimma nifi fe 
ml comiffa nó babeant vt (n coe angufte 
liberahtatio rcffrenet bumanitao qui im 





Bñica cadem infra diẽ. 


pietatem deteris admifinon emendatiói 
fcd potíue conſuerudini oeputarir , fibt 
Anuſquiſq; igit pꝛo crímie quo füeritoe 
piebenfüs modü congrue fcuerítatie acci 
píat.C.oc penis.l.ne qe. £r m auc.de non 
&lic.aut ꝑmu.rebus.FQuia vero qp Zer 
tio oebctvti aliaoiferetióe vr interduz oc 
trabatur feueritati iuftitie propter. multi 
tudinem oclinquentni- IB fcribitur « fue 
rütverba Ziugu.vbimultoy ftrageo iacet 
fbi ſubtrahendũ € aliquid fcueritati.9.0.r. 
o:dínattóce,s,so.oí.vt cóftituerct extra 
de tráfac.c.fi.t ẽt notat per glo.o:dinariag 
in.Lautfacta $.fi f oe pento«c ér fcribitur 
ꝙ ſeueritas in peccata paucoy exercenda 
eſt. 44 di. Comeſatiões. Sfrem 65 legeo ci 
uileo interdü róne etatis vcl alijs rónib? 
vcl caufiefeueritati iuſtitie oetrabirur vt 
C. qbꝰcauſis infamia irꝛo.l.⁊ fi ſeuerioꝛ 
Et plene no.co.tt. le. qd ergo.4. pena gra 
uio: Itẽ alíqii ecótra auget ipfa feucrirao 
a iuſte vt pp frequétiá oelíctoy vt.o.Laut 
fci S fi. ff. penis. c5; ergo q oit Señ 
€a vbi füp:a p cuiufciqs mo:bo medicina 
querak. hũc fanet verecüdia bücperegrina 
tio.hũc volo: büc egeltae hũc ferꝛũ.Coꝛri 
gẽdus é peccans. admonitióe vi moliter 
^ afpe melioꝛq; ti fibi d$ alijs faciendus. 
Sʒ fine obiurgatiõe pꝛimũ (ecretaocinde 
publíca emẽdare téptabit . Si verb (anat 
Tcqe. ignominia ⁊ vincula 4 carceré adbí 
beourioraremedia folidata ncqtiaocfide 
rar.»ecille Magna igit᷑ diſcretione exer 
cenda ẽ iuſtitia ne malĩ multo plus inſolle 
ſcant ⁊ veri boniqʒ homines nõ depꝛiman 
tur fj potius femp ⁊ boni exaltétur 4 ſcele 
fti puniãrur vt ioibueoeue honoꝛificetur 
in ſecula ſcculox. Amẽ. 
¶Dñica eadẽ iufra diẽ de excellẽtia «co 
mendatiõe virtutis iu(titie.Scrmo.ss. 
Anguis xpi q p pm ſcũm 
f femetipm obtullit (macula 
tü oco emüdabit ↄſciam no 
firáab opib? mo:tuis. Scri 


buntur B verba ad bebse o. epla oe do 
"Iibil i reb? humãis fratreo in xpo ca 
riſſimi meli? reperiri põt oam i bac vita 
peregrinamur (icut iuſtitia ð qua.n.qa. 
Cũ oeuoriffimá fcribi. umi in rebuobo 
mum é iuſticiam colere ⁊ füa vnicuiq; iura 
tribuere. D ibi. Sfpfa eni ciuſtates ꝓuĩcias 
"regna cõſeruat obtinet virtutes nutrit 
cõcoꝛdiã  pacé inter homines ipſa acqrit 
diuitias ⁊ oia tpalia borra augmẽtat 
totius rei.pu.gubernatio.Qua ex re ſũm⸗ 
oipotene oc? ad cõſeruationẽ vniuerfifüp 
omué bumaná creaturá oꝛdinẽ a rigoꝛẽ ũ 
ftitie inſtituit ptátee « pꝛincipes vt dicat 
apl's ad Ro.iʒc. Mon ẽ poteſt as nifta oo 
vii ßzz ooctríná petri aplt pꝛie canoníce ſue 
cpenul.Quilibet gubernato: 1 piiccpetf 
locí dei ait eni 51 qo admiſtrat randi cx 
virtute quà admiſtrat oc?vt  oibue bong 
rificet deꝰ. h ibi. Sfdcirco Egidiꝰ 9 regunie 
pꝛicipũ dicit. Sicut eni venue que ot lud 
fer ifero « mane apparct i celo pulcberzia 
⁊ admirabil ſic ⁊ iuſtitia p:icipie in terꝛa. 
Quã ſumopere comẽdare volens ipfe oc? 
"d ſũma iuſtitia nó nifi p ſatiſfactionẽ ⁊ 
ij (a icarmatt moꝛtẽ ⁊ paſſionẽ mundum 

redimere voluit ſicut dicunt pꝛedicta ver 
ba apli. vz Sanguiorft q p ſpm .ſat. Ze 
terminatio igitur füb(tirije partibus acõ 
ditionibꝰ iuſſitie in ſuploꝛe ſᷣmone in pfití 
quáta fit ci? dignitas « qᷓ; fit comẽdabilis 
triplici via aperiem? , qr Pꝛio vía rónís 
4 Scóo via auctoꝛitatis. C Zertio via 
exemplificatíonto, 
¶ Pars pꝛia buiueftronte inqua ocmá 
ftratur excellétía et dignitas iuſtitie ml 
tiplici ratione, 

"Río íaif oíco comendabilé effe 4 

oigniffimá virtutem iuſtitie ⁊ hoc 
triplici rone. Pꝛio rõne fuperationie, 
¶ Soo rõne ↄſeruatiõis. ¶ Tertio rónt. 
oppoſitiõis. . Pꝛĩo poat róne fuparíóis 
p cui? oeclaratíóc oꝛtur dubiũ an iuſtitia 
pᷣhemieat ĩter oẽs virtutes moꝛales qui 





Zjc exedlen d eomend.virtutío fito ss. 


vr ꝙ ficaít.n Zulliꝰ ín pio oc officijs iu 
ſtitie fplédo: ẽ maximus ex quo boni viri 
noiantur.⁊ ĩ auc.vt oẽs obediãt iudi. pui . 
in pzitr.col.s.of Anam gdem effc omniuʒ 
perfectiſſimã virtutẽ arbitran. ẽ bominib? 
Gue iura omnibus diſtribuit.heſt cx cá co 
nominata iuſtitia. Pꝛeterea po i tertío 
tbopi.otcit iuſtitia vrilio: ẽ foꝛtitudine. 
Na ſi oẽs iuſti eſſent mbil eſſet vtilis foꝛ 
titudo fi oẽs effent foꝛtes vtilis effer iufti 
aj illc. ergo fi pꝛeclarioꝛ eft foꝛtitudine 
rgo eeteriovirtutib? mo:alibue. 3 có 
trariü vf qx fm pfim ſecũdo ctbi.c. tertio 

lirtuo é circa bonũ zoifficile h foꝛtitudo 

ẽ magis círcaoffficilia d5 (uftitia.i. córra 

pericula moꝛtis.vt or tertío ethi.ergo fo: 

titudo é nobilioꝛ iuſtitia. Pꝛeterea vf no 

bilio: cé libalitae ad iuſtitiã ptínet redde 

rc alteri qð ſuũ ẽ ad liberalitaté ãt ptinet 
de pio oare qð ẽ virruofiue ergo «C. Itẽ 
vf ꝙ nobilioꝛ fit magnanimitas qꝛ mbil 
omatur mfi p aliqd otgni? ſe: 6 magnani 
mitas ẽ oꝛnameniũ uftitie a ét ceteraruʒ 
virtutũ vt or 4.ctbi.ergo ec. Ad ic dubi 
tat onẽ refpó 35. Z bo.fa.e..8.ar.vltio 
di.Qð fi loquamur oc iuftitia legali mani 
feſtuß ẽ ꝙ ipfa ẽ pzeclario: inter oẽs virtu 
tco mozxaleo in quantü bonũ cóc óbemínet 
bero particulari viu? pſone vroictücft. 2 
pp bocoicir po.s.etbí.q pᷣclariſſima vir 
tuti videtur eé iuſtitia neqʒ cni befperuo 
neq; lucifer ita é mirabiT . « addit iuſtitia 
lcgalie virtue é maxie perfecta qii perfe 
ctio virtutis vſus é « in ipfa fimul ote vír 
tue.fi ille. Bene crgo of ꝙ eft omniũ pfe 
ctiffima in (üplariuo gradu q excedit oéo 
^ nulluo eá vt bétur. ff. oe verboy oblt.l. 
vbi aũt. Nã fi etíá loquamur 6 tuftit(a par 
ticulari pꝛecellit ínter aliae virtuteo moꝛa 
leonófolü ex parte fübiccti q:.f. € in nobi 
lio:i parte aic.i.in volürate alije virtutibꝰ 
moꝛalibus criftétibuo t appetitu ferfititio 
ad qué pertinẽt paffionce quc (unt mate 
riaaliay virtutü niozalitim . Quinimo ét 


excellit ey parte obiectiqꝛ alie virtuteo 
laudantur. folü $m bonũ virtuofi iuſtitia 
yero laudatur fim ꝙ virtuoſus fc bene by 
ad aliü.Cum igitur cetere virtutée pfint 
folü labentibus « nó alijo (uftitta árfibi 2 
alijs prodeft « nó ſimpliciter alijef; omni 
buo tu mũdo exiſtẽtibus pꝛudẽtia enim 
téperantia ⁊ foꝛtitudo folü pdeft babenti 
yt infra dicek. Juſtitia dr 4 fibí  vniuerfo 
mũdo. Ipſa eni inducit in feipfo puritate; 
in pximo caritatẽ ⁊ in toto müdo tranqui 
litaté pj pꝛopoſitũ. CPꝛiĩo induat i ſeip 
fo puritaté quia pꝛimũ pꝛeceptũ iuſtitie € 
bouefte viuere ergo quant(i ad fc vtilis € 
p3 oc.Liuftitia.$.i ff.oc iua iur Jnfti . 
codẽ ti.$.turtepcepra.vbior iuris pcepra. 
funt hec. Honeſte viuere altey nó ledere 
fua vnicuiq; tribuere . ¶ Secuüdo tuftíria 
inducit i primo carítaté nã caritas ꝓximi 
eftoilecrio in qua totalex impletur vude 
ad gal.s.f2ie lex in vno fmone impletur 
Diſliges ꝓximũ tuũ ficucteipfuy.b caritas 
inducitur per iuſtitiã cum inter aliae par 
tee iuſtitie. He funt fecundi Eacrobiũ t 
libꝛo oe fomno ſcipiõis.ſ. Innocẽtia.Ami 
ciria. £C onco:día « pietas religio affectus 
2 humanitas.Si igitur iuſtitia predicta i 
ducitquid aliud facit qp cariratem uduce. 
re in proximoamteitia,n.oicitur ab amoꝛe 
vt dicit Zullius ín lib:o oc amicítiafi er 
6o induat amoꝛem ín proximo fic c ami 
etiam . £t ſimiliter inducit cõcoꝛdiã qd ẽ 
st inducere concoꝛdiã nifi inducere amo:é 
«caritatem in proximo « eü inducat miſe 
ricoꝛdiã quid é pꝛoximo miſereri nifi cart. 
tae ꝓximi. ¶ Tertio (uftitiaiducit i toro. 
mũdo tráglítaté q: vt dictũ ẽ ín móc pce 
détí p tam malo coercet audacia «tura 
fititer impꝛobos inocentía p ipfam enim. 
boroy ſalus ⁊ columitas pcuratur vt. C. 
ve ferijo.Lponintiay 5 ifta in ratione fe 
quenti meliue aperietur , £ft igitur iuſti 
tía pꝛeclariſſima virt? intcr omneo virtu. 
tco moꝛales qà firmat pho pzto Retho. 








Omm" 


Dñic a cade infra diem. 


oi Neceſſe ẽ maximas virtutes effe cae: 
que ſunt alijs honeſtiſſime fiquidem ẽ vir 
tu potẽtia benetactiua ꝓpter boc foꝛtes 
⁊ iuſtos maxume lↄonoꝛant.⁊ tfi foꝛtitudo 
ẽ vtilis in bello iuſticia aũt «in bello ⁊ in 
pace. Ambꝛ.pꝛio li de officijs dicit luft? 
có babet pꝛo ſuis ſua pꝛo omnibus iuſti 
cic ẽ pꝛima pare in ocum.fa in pr̃iam.ter 
tía in parenteo ocinde in oẽs ex qua oꝛiũ 
tur pictae miſericoꝛdia.⁊ alie ſpecies que 
bicte ſunt. CDicas igit ad pꝛimũ argum̃ 
tum in oppoſitũ. Quod « fi foꝛtitudo con 
fiftar circa oifficilioza non tñ circa melío 
ra cum fit folá (n pꝛelio vtilioiufticia aüt 
femp 4 in omni tpe fiuc tempo:e pacto fi 
uc belli fiue trifticie vel gaudij. CAd 3 
vfq liberalitae ⁊ fioc (uo oct non ramen 
bocfacit niſi nquantũ conſiderat pꝛopꝛie 
virtutis bonum iuſticia atit oat. alteri qð 
fuum € quafi conſide:ans bonum cómune. 
pꝛeterealiberalitas fundat ſupꝛa iuſticiaʒ 
per quá conſeruat vnicuiqʒ ite ſuũ. CAd 
tcrtium dicendũ qp magnanimitas inquã 
tum ſubuenit iuſticie auget eius bonitateʒ 
que tñ ſine iuſticia nec virtutis rónem ba 
beret ⁊ ſic pzꝙ iuſticia € comendabilis 4 
excellens rone ſuperationis oium virtutũ 
moꝛaliũ. CSecundo idem pꝛobat᷑ rõne o 
ſeruationis:qꝛ ree publica abſq; iuſticia o 
ſeruari non pót.vfi Saluſtius in cathelina 
rio dicit Romani his duabus artibus au 
datia in bello ⁊ vbipax euenerat equitate 
rem pu.curabant. In pace bíificijo magis 
js timoꝛe imperiũ gubernabant.⁊ accepta 
iniuria parcere js fequi volebant. igit do 
mi ⁊ militic bonimo:ee colebátur conco: 
dia maxima auaricia minima erat iuo bo 
nũq; apud cos non magie legibus d$ na 
tura valebat lites oífco:díae cõꝛuratõnes 
«um boftíbus exercebant ciues tempera 
tiin amicos fideleoerát.becille. £t Aug. 
fapientum fniae rccítane.7.oc cí.oct.cJo. 
concludit boc veríffimü eſſe. yʒ. ſine fuma 
iuſticia rem pu.regi non poſſe. Nam leliꝰ 





dixit. Niholl fic intmicum qs iniuſticlamel 
uitati:nec omino nifi magfa ivſticia regi 
aut ſtare poſſe rco pu. Hoc att declarann 
triplici reſpectu. Pꝛimo qꝛ p iuſticiam 
Vt pʒ ex dictis in ſermone pᷣcedenti malí 
octerrentur 4 boni conſeruant vr etiaz ha 
betur ff.oe penis.L.capiali(i.$.famofoe4 
Lautfacta.$.fi Nam pipfag fi punirur má 
lue reliquie incuti£ metus.⁊ iſto mó pat 
« tranquilitae conferuaf vr babet. C.adl, 
iul.repen.Li.«.ff.ocpotiti.Lbona fido 48 
cufto.re.Loiue . £y quibue condudit ꝙ 
cum iuſticia vicia excludat virtutes etia) 
introducat:quia fic fcribít beatuo Ambꝛ 
YCumrenunciatimp:obitati ftatim aſſiſtit 
virtue egreffüs enĩ malicte virtutío ope 
ratur ingreffüm eodem ftudioquo crímé 
exdudit inocentia copulatur ʒꝛ.q.i.c. £j 
renunciat.IBam cü bonum malũq; contra 
ría fint&m Boetium « virtus « vitiũ m 
ríto ad remotionẽ vniue fequit poſitio al 
teriue qꝛ in quibufeunqs contrarijs ad po 
fitioné vniuefequit remotio alterius 763 
vtbétur.ff.oeoíto:Lfi. oe códi.cocmó, 
l. titie fi nó nupſerit.ipſa aüt iuſticia remo 
uet vitia puniendo ea.punit.n.homicidas 
capite vc ſcriptũ ẽ ad.l. coꝛne.de ficba 1L, 
F..a l.pꝛima eodẽ ti. Punit a adultosgia 
dio vr iabetur.C.ad.Liul.oe adul.l.qᷓ;uis 
Punit falſarios ocpostatione « omullibo 
noꝛũ publícatione vt babet fF.ad.L.co:. o 
falfio.L.i.$.fi . "fout facrilegoo capite vt 
babct ff. ad.l. iul. pe.cu.l Sacrilegi punit 
furce ⁊ latrones ⁊ huiuſmodi vc p; invo 
lumine oc peccatio ⁊ éti boc volumínelo 
€io oebitio.ergo p3 ꝓpoſitum. ¶ Secũdo 
pbat iufticiam neceffaríá cffe ad conferua 
tioné rei pu.q: vt dictum ẽ in róne pᷣcedẽ 
ti vtilie € ⁊ neceffaria oí tpc.tpe v3 pacis: 
qi $m ꝓpham íu(ticia «par ofculate funt 
tpe étbelli:q: eo tpe ius militare ⁊ belli 
inferendi oifcíplina militarie per tufticiay 
conferuatur vt babetur oLi.ín.ciue mi 
tare 2 ff oe re milita. peꝛ totum. per bac 








De excellentiavirtutio tuftitie Pno.ss. 


ergo vtríqs tpᷣs.ſ. pacis « bel líconferuat 
yt bérar in pꝛohemio. inſti.in piincipto . 
€ Xcrtio pbatur iuſtitiã effe neceflaríag 
1d cófcruationé rei. pu.quia v3 pdeft bóie 
«mal pdeft magnio ⁊ paruul pdeft oib9 
tit cni ulli? alibi oe office . £250m 
nibueuecefaría € oppinio iuftitie 4 folita 
rio «bie q emunr4 vendüt conduciit 2 lo 
eant alifas qui negotije iplicantur cui?tan 
ta vío é vr neq; ulli qui maleficio pafcütur 
poffint (ine perículo iuſtitie viuere nam ⁊ 
latronü nifi equalíter predam oí 
atitinterficict a ſotijs aut relique 
vnale fe bs rco cũ qð virtute efficios id pc 
«ania tentatur f ille . £ft igit iuftitiavtil" 
«ncetffaría bonis q: cum malie babítarc 
non pót ficur fcripti eft extra oc vcr. fi.c. 
fom fi Juſtitia cũ ſcelerato nópót babe 
re cómertium 4 tfiét malie neceſſaria iu 
flitia.i.q5 in iniuſtitia ſua querür iuſtitiaʒ 
4fic aliquá iuſtitie vmb:á babét 5 fonant 
bícta vcrba Zulij iõ Ber .oftédéo iuftitiá 
oibus c£ neceffaría « vrilé inquodá fermo 
ncoc aduentu fic ingt. Juſtitia eft virtus 
que reddit vnicuiq; q3 ef fuii ſuperioꝛi.ſ. 
quali ⁊ inferioꝛi pꝛelato ent oobetur obe 
diétia a rcuerétia pari cõſiliũquo erudiat 
ignozáría aurili quo iuuctur infirmitas 
Infcrioꝛi cuftodia vt non regnet peccatü 
wi moztali coꝛpoꝛe ad "Ro. 6. diſciplina 
vr oignoe penitérie fruct? facíat quibue 
o; adumgi in ocu; vtibidé oiat 40 fepté 
füat columne quae edificauit fapiéciai oo 
mo fua puer.o.c.f ille , Cá igitur iuſtitia 
totũ mundũ conferuet iurc of fümü bonü 
Et ſic pʒ ſcᷣa rõ cxcellétie zoignitatio ip 
fiuo.q- Zcrtío idẽ ꝓbatur róne oppoſitio 
nis.ſaniuſtitie que € maximũ peccatũ corr 
trariũ ipũ iuſtitie de qua Zeutro.as. dicit 
deus aduerſatur omnẽ iniuſtitiã ⁊ po.s . 
Non permanebũt iniuſti ante oculos tuos 
^ Ecde x. Regnũ a gente gentẽ tranftert 
pur imuftitiae c iniuriae. Ét ió quia cd 
Warioz cadem ẽ diſciplina ficur imuftitia 


ẽ grẽde pai iuftitía excelleno virtꝰẽ p cu 
iueoeclaratione tria bseuiter notãda ſunt. 
€ Pꝛio notau.cft 65 Tho.ſcda fcóc.q .59. 
ar.i Qð iniuffiria wlegal'que opponitur 
legali iuftitie &m etfeutiá eft vinum ſpẽa 
le inquantü refpicit fpeciale obiectü. f. bo 
num cóc qð conténitfed quantü adinten 
tionẽ eft vitii generale qꝛ per conteinptü 
boni coĩs poteft bó ad omnia peccata rc 
duct 4 fic oía vítiaidstü repugnauit bo no 
coi iuftírie rónem babent quafi ab intufti 
tía oeríuata.q Soo notan.eft ſm Ric. 
in tertio di.zz. ar. z.q.s. ꝙ multiplez reperi 
tur iudiciũ quoddà enim € iudici v(urpa 
tum ficut bó cum íudicatinter bomince 
nõ fibi ſubditos quoddá vero cft iudicius 
temerariũ qii. (.(ententíat oc oubije v! oc 
ecultie per aliquae leuee otecturao quod 
dam infüper iudiciũ peruerſuʒ qni. bomo 
8 rectitudiné iuftitic fententiat . Et iſtis 
tríb? modis comíttit iniqtae iniuftitie 3 
iuſtitiã rectã ex quafit iudiciũ iu(tü 4 lici 
tum prefidentíe auctoꝛitate Pm rationcm 
rectaj pꝛudẽtie.CTertio notan .eft ꝙ có 
ténerc pꝛoximũ ⁊ famã eiue ledere vel ips 
oánificare quoquo modo nifi ex certa «le 
gipiima cá ẽ iniuriari idem ⁊ cárra iuſti 
tiá facere quapzoprer facra dubia pꝛoxio 
rum q in parté peioꝛem interpzeratur pꝛo 
ximü oténit oc ifo male opinádo fine cer 
ta cã ⁊ cõtra iuſtitiã facit.Nã extra ó re . 
iur.c.Eſtote mificoxdcs dicit᷑ Poc loconi 
hil aliud pꝛecepi exiſtimo nifi vt ca facra 
que dubium é quo aio fiant in melioꝛẽ par 
tem interpictamur er qbus oibue daret 
quantü malum fircótra iuſtitiã facere «ex 
confequéti quáta excellẽtia fit perfecte iu 
ſtitie patetqʒ pare piia buiue Pmonio. 

¶ MParo ſecũda buius $monie in qua co 
mendatur virtus iuſtitie varijs ⁊ diuerſis 
auctoꝛitatibus. 


— Ecundo ín iſto ßmone virtutẽ iuſti 
cie eſſe pclará ⁊ excellẽtẽ probatur 











Dñiea eadem (nfi ott, 


triplici auctosttate f'o(uta canõica « polt .. 
¶ Pꝛio auctoꝛitate diuina noui ⁊ ve.le. 
ſic diſcurzendo. 
¶ Iliad pdee iuſtũ cũ ĩpio.q.d.ũ gen.8, 
¶ Hẽ as iuſtitiã coꝛã dño ðo tuo.ocui 24. 
€ Si iuftificat* nie voluero ofi.9.m.iob.o9 
¶ iic qu bitabit i t.r.aut.q.r.i.m.f. tuo. 
Oð ingreditur finc macula « operatur iu 
itíam. : po44. 
¶ TRetribuct mibioomínuo fecundu; iu 
ſtitiam meam fo7. 
¶ lox crltatóie «falu.i ta.iuftoy por7 
¶ Initiũ bone víte facerc iuftitia accepta 
fit apð deũ ntagie imolare boftíae,pX.to. 
«7 Sft? q ambulatí fimphatare fua bea 
tos poftfefiliooocrelinquet — puero. 
¶ Sũt iuftí que mala pꝛoueniunt quafi 
opera egerint impíoz. Ecclcfia .8. 
¶ Suftus fi moste p:eoccuparuo fuerit 
in r.c, Sapien.4. 
7 15:0 iuſtitia agonGare p aia tua ⁊ vſqʒ 
9d moꝛtẽ certa pzo iuſtitia. £cde.4. 
4L 2ti qcfüriür« fitiür iuſtitiã «c. mar.s. 
¶ Zittédite ne iu.vram f. c. ho. ⁊c. Ibideʒ. 
¶ Ille arguet mundu; oc peccato «oc iu 
ſtitia ⁊ de iudicio «€. 3jo.16. 
«7 State ſuccinctilumbos vfoe in verita 
te ⁊ induti loꝛicã tuffitte Ephe.6. 
¶ Si ſcitis qꝛ iuſtus ẽ ſeitote qmi oie qui 
facít iuſtitiã ey co natus cft. 1503. 
¶ 3dé pbatur aucto:irate canonica az 
2.4.c. AMẽn am.grego.in regiftro dicit. 
Sicut dignũ erat vrfi in aliquo rc?exifte 
rct.culpam in eo canonice puntrem? itaot 
gnum nó füit vr eum adiuuáte innocẽtia 
diutiꝰ retinere vl'afflizere in aliquo debe 
remus.Et in.c.Quarto.e.q.idẽ gre.oicít]. 
Sicut in ↄtumatia exiffentíb?fcueros nof 
effc cóuenit fic bumilitatta ⁊ penitentibꝰ 
mibico:diã negare nó oebem?.f ibi. Item 
$43.4-c . In Loco feribit iCultü.n fad iuſti 
tia pdit qii filenrta indicij obſtrepentium 
turba confundit.o.pplxera. £rit cultus Si 
dileuruitm (uftitie Er.) 9 «c IH licet. Iſi 


doꝛus dicit. Pauper otim nó babatquid 
offerat non folum audiri cõtẽnitur fj eti 
cótra veritate oppzimitur cito violaturatt, 
ro iuſtitia nullaqʒ reue pertimefat alla 
quárcdimere minto exiftimat.D ib«cag.. 
Q..c.Sfuftitie fcribitur. Sfuftitia acrónieos 
do faader vt q: a fücceffosib?ocfideratfüá 
mádata ſeruari deceſſoꝛis ſui proculdubio 
voluntatẽ a ſtatutacuſtodiat.hec ibia.a. 
di.c.lʒz vbi oicirur cur nó vIt quifquáfe 
alioꝛuʒ iudicio pzegrauarí ita non audeat 
alijs inferꝛe Q5 fibi nó vult fierí, Et ope, 
61.2. opponicur,ait Diero. Neq;ʒ enmt. 
ſtitie oci ẽ vt obliuiſcak opcy bonouma. 
miniſterij qð pꝛopter nomen ciue cxibut. 
ſtis i ſanctos ⁊ tantũ meminerit pꝛecepto 
rum.hibi. Et in.e.di.c. Si peccatũ Hiero. 
dicit. Re vera dei granais iniuſtitia ẽ fi 
tantũ peccata puniret.⁊ trf bona operaſu 
ſciperet.hille. q. d. ocuo ſingulariter put 
miat opa (uftitie.£t.1.9.5.c.vendenree. re 
p:eendit grego.p pecunia iuſtitiã facien 
tco.o. Juſtitiã vendere é banc. pꝛo pꝛemij 
acceptióe feruare . vri ⁊ Zfugu.otat inco 
bus ſermonibꝰ oícit mone.8 . Juſtuiave 
ra perfecta tpfa € que nó facit alijo q9fi 
bi nó vult ficri (cd fi quio nó vult. omnib! 
bominibue benefacere pór omnibuo bo. 
minibus bene velle pót dicere aliquíofa 
€ultatem nó [»abco nũquid pótoícere:bo 
nam voluntaté babere nó poffum?£t ilen 
líb:o.6.mufice.c.4.oieir. Juſtitia ẽ oꝛdina 
tio anime qua nulla ferutt nifi vni oco ml. 
liequarinifi puriſſimis animis. nullioo 
minari appetit nifinature inferioꝛi atq; 
coꝛpoꝛec.Et li..de ci dei.c.q inquit "Rc 
mora iuſtitia quid (unt regna nifi magna 
latrocinta quía 4 latrocinia quid funt nif 
parua regua?&»anue eteni ipfa bomtní 
imperiopꝛincipis regitur pacto ſotietatis 
aftríngitur placiti lege p:edaoiuiditur , 
JBoc malü ft ín trii perditog bominti acf 
ſibus creſcit vt ea loca teneat ſedes conſti 
tuat ciuitates occupet populos ſubiuget. 





| 
| 





3c exeellen virtutis iuſtitie bmo ss; 


£uidétítte regi nomen aſſumit qð ei iam 
in manifeſto cófcrt nó oépra cupiditae fs 
eddita impuntas.Ellegãter emi 2 veract 
ter Alexan.illimagnoquidã cõpꝛehenſus 
pirata reſpõdit. N cu; idem rex hominũ 
interꝛogaſſet.Quid ci videretur vr mare 
bérct infc(tüzS]lle libera cõtumelia.Quid 
tibi inqt vro:bem rezzaz , Sed qr id ego 
€riguo nauigo facio latro voco: quia tu 
magna daffcumpato: Pille qr -ertio idé 
gpoatur auctozitate polytica pfo moa, 2 
legum auilü IBam Xulli? tertio libꝛo oc 
of ichs dicit Juſtitia é vna omnii oomía 
regin⸗q; virtutü.Et idé tn tertio oc of.ait 
Qui vcrá iuſtitie gloꝛiã adipifci vlt. iufti 
tic fungat offiaje.Er in libꝛo oc legibꝰ ad 
dit. Suftuia Cobréperatio legib? ſcriptis 
unſtitutiſ; populox. tdipfus át iuftiffimus 
ẽ iuſtitie mercedé nó quercrc.D illc | Pla 
to ét fic iuſtitiã comẽdat di. Non pót com 
pꝛehendi foꝛma iuſtitie nfi pi? imuftitie 
Érico diſcutiatur. Nõ folü fapiétia que re 
mora é aiuſtuiacalliditas potius ds fapié 
tía appellanda é vnde etiã animꝰ paratuo. 
ad perieclü fi fua cupiditate nó omniũ vti 
liratc impellirur audaeie vocat boc poti? 
js foꝛtituduus ila eft iuſtitia veriffima 
que erga inferioꝛes ſeruatur.Et in libꝛo ð 
legibus idé plato ait. Nullũn.ſupplliciuʒ 
lege factũ ad malũ tendit.ſed duoꝛũ alteꝝ 
ſcnp fere (olet efficere. Bam aur melioꝛ. 
aur minus pꝛauꝰ qui penae edidit factue 
eft.5 ile f£ Icobatiis erii fie docebat in 
Vaftittam fugere. Socrates quoqs in feu 
tentia dicit f£ aucne ob libidiné feuerira 
tem tuftitie amittao. Et iterum idem So 
crates ait. Iniuſte ocfenfionie confidentiã 
bcuita« uc rc permittas impudentia deci 
piaec cupiditate circũueniri.hec ille. Pi 
tagoras inſuper inquit.Stateram ne tran. 
filezo.ine pꝛetergrediaris iuſtitiam Ari 
ſtoteles relinquo qui per totum. s. bum 
tibi. Juſtitiam comédar. £u criam pꝛedi 
tio addit . Iniuſtam videtur facere dete 


rius 5 iufte pati , Et ite iuſtitia legalis 
virtao é perfccrauó fimpliciter. fed a4 al 
terum pzoprer boc pꝛeclaruſſima virtutis 
vidctur eſſe. Et iterũ ibidem att. p:inccpa 
fuftum cuſtodire debet.hecille. Tales cri 
p5o vitio oc feptem ſapientibus. Inter:o 
gatue gualiter quio tutte viuere poſſet re 
foondit.£ue fi tiber alijo ipfe agat . 1*0 
ftremo Seieca un libso oe quatuo: virtuti 
bio inquit.iuſtitia ẽ naturetacita conuen 
tio in adtutoeio multoꝛuʒ inuenta. Et iteꝝ 
idẽ dicit. Quid ẽ iuſtitia mfi diuina lex ⁊ 
vinculü ſocietatis humane quiſquis hãc ſe 
ctari deſideras time deum pꝛius ⁊ ama vt 
ameris oco amabis eni deum ficum im 
boc imitaberío vt velis ommb? pꝛodeſſe 
4nulli nocere. Pꝛeterea comédatur iuſti 
tia auctoꝛitate legũ ciuilium. Nã ff.de tu. 
⁊ iu.l.pꝛia circa pꝛin.dicit Aulpianꝰ iufi i 
tiam naturã colimus boni «cqui notiriag 
profitemur equũ ab iniquo ſeꝑantes licito 
25 illicito ofcernéteo bonoe nófolü metu 
penay veg 2 premiozü quoqs exhoꝛtatiõe: 
melioꝛes cfficerc cupiétes verá nifi falloz 
phiam nó fimularam affectátee . Et i auc, 
vt íudi.fine quoquo fuffragio.$.itaqs col . 
fcóa ⁊ ↄſtitutiõe.ꝛ. Imperatoꝛdicit. Itaqʒ 
oco ⁊ ſaluatoꝛi noftro omnes offerꝛant 
hymnospꝛo lege quaj eio dedit ⁊pꝛimas 
habitare caute « ꝓpꝛias facultates ſi miſ 
fime hẽre ⁊ iudicium frui iuſtitia. Ham 
pꝛopterea poſitaẽ vr iuſtitiaʒ que in lege 
€valeamue domino oco vouere ⁊ noſmet 
ipſos ⁊ nr̃m comendare imperiũ «non vi 
deamur deſpiceñ hoĩes oppfíos ʒ iuſtitiã 
quos nob tradidit deꝰvt eie p oĩa ꝑpeamꝰ 
ei? ſequẽtes benignitatẽ.⁊ ĩ auc.ó non clt. 
fo.ntb.coL.i.2ftwutóe pia. £dlitatio cni ⁊ 
iuſtitie ſumꝰ amatoꝛes quátoib? volum? ' 
obtinere «c Er. C.oc cufto. reo Lt. jn qua 
cunq; ci rco exbibira ficut accufatoxc cxi. 
fta flüe cü publice ſollicitudis cá pdure 
ru fatis debeat iuftina ficrivrnoxiópunia - 
tur muocens abſoluatur ncc. licitum Rt 

















— —— 


Dũica eadẽ infradſem. 


miniſtris crudelitatẽ ſu ã accuſatoꝛibꝰ ven 
dere ⁊ cõtra iuſtitia inocentes infra carce 
rum ſcepta leta oare.D ibi. Quapꝛopter in 
auc.vr vidi fine quoquo ſuffragio col'fcóa 
cóftitutionc 6a. 4 lo:raf imperato: mini 
ſtros iuſticie. ot Sint ĩ iudicijs ⁊ publície 
diſcipulis exequẽtes qdemoclicra . Inno 
xios át vndiq; cuſtodiẽtes reos impugnã 
tco ßm legem pʒeſidẽtes collationibꝰ ran 
qui pf fiija diligentes inocentce reos ca 
ftigantce omnéqs iuftitis in publicis pꝛi 
uatiſq; oocumétie cos fcruátee . Et fic p3 
auctoꝛitate varía evcellenté effe iuſtitiã.⁊ 
butto ßᷣmonis poftcüda p:incipalie . 
¶ Pars tertía bui? Pmonio in qua ꝓbat 
fuftitíá comendabilem effc multiplici exé 
plaritate, 
TI Ertio in (fto fone pbatur virtu 
tem iuſtitie effe excellenté triplici 
exéplaritate.f.£Diuia Canonica.Et polyti 
£a. Pꝛio ꝓbatur exẽplaritate diuina iu 
ſtitia en out alege oet eterna que $m ꝓ 
pberáreddir vnicuiqs q9 fuü € ait enis fic 
Semel locut? eft.ouo B audiui q: práo oct 
eft a mißicoꝛdia ⁊ tu reddee vuicuiqs iu 
xta opa fua.q5 pstriplici exrẽplo. Pꝛĩo 
exéplo Jacob qui cũ eſſet defraudato a la 
ban auũculo fuo p mercede quaſuicrat ei 
viginti ánte p Rachel ait. Sepa o£o gre 
ges ruos ⁊ otto ⁊ quodcũq; ruffuʒ « ma 
culoſum « variũ fuerit táin ouibuo d$ in 
capꝛis erit merces mea . refpódebítas mi 
bí erae iuftiria mea quádo placiti tpo ad 
uenit coꝛã te ⁊ oia que non fuerint varia 
maculofa ⁊ ruffa tam in ouibꝰ qᷓ; ín capꝛis 
furti me arguae . oirit labi gratũ habeo 
3 petis.gen.ʒo. CSecũdo exéplo niboy 
fi ad qué filie Sapbafaat q moꝛtuꝰ € abfqs 
maribue direrũt oate nob poſſeſſionẽ ir 
ter cognatoe pr̃is nfi cur tollitur nomen 
eiue oc familía ſua. Qð cay cám ad udi 
cium oomni refferés dixit ͤli. Juſt rem 
poftulirfilie Sapbafaar oa et poſſeſſionez 
&urer cognatoe pfio fuia ct in hereditate 


ſuccedãt «C numeri, 27.e. vbt lex 
be ſucceſſiõe hereditatis. ¶ Tertio exem 
plo Dauid q dixit ad Saul dñs rebua 
vnſcuiq; $m iuftiná ſuã «fidem tradidit 
eni te dñs homine i manumea « noluile 
vare manü meá in rpm dñi « ficut magni 
ficata é anima tua bodie i oculíe mels ſic 
magnifice ata mea in oculis dñi « liberct 
me de oianguftia.t"Ifve 16 4f Scðo idem 
pbatur exéplarítare canonica . Nã ſi que. 
ratur d fir magio cxpcdiée ad guberma 
tíonem reí publicc vel p:udétia vcl iuſti 
tía reſpon ꝙ (uftiría pp tria. . Pꝛio quia 
babita iuftitía coiter [»éntur oce virtutce 
vt Ambꝛo.in exameron oicít lbicft pu 
dẽtia ibi interdü eft malitia vbi foxtíttdo 
ibi iracódia vbi téperária ibi impacientía 
plerũq; ⁊ alía vitia vbi.at iu(titía ibi &te 
rarum vírtutü ↄcoꝛdia. C Secũdo q: fint. 
fuftitianon pór regt reo.p.vt tamfupiaoi 
ximus.¶ Eertioquia operatíóce que füt 
bominis ad feipfum fufficiérer rectifia 
tur a rectificari poſſunt rectificattepaffio 
níb? per aliae virturee moꝛales ſy opera 
tiones que funt ad alte indigent (pedali 
rectificatione nó folum per cóparatíone 
ad opantem (5 etiam per cóparationéel 
cum d quem funt que rectificatio fit. per 
virtuté tuftirie iõ Zulli? oicít libꝛo pios 
efficije.uftitte ea ró eft qua ſotietas bo 
minum inter ipfoo 2 víte cõitas cótinetur 
¶ Tertio idẽ pbatur exéplaritate polytl 
ca tríplici.q sio exéplaritate romanos 
sntíquoy qui ré.p.tuftitia precipue fua 
runt oc qbuo Zíugu.i.s.oe ci.ocí.c.n.oitit 
recitans ſententiã cathonis oí . Pꝛoinde 
qualis eẽt illo tẽpoꝛe ciuitas ⁊ anteaqu 
lio fuiſſet videamus ĩ ipfa ſentẽtia catbe 
nis. Nolite inqt exiſtimare maioꝛes nĩo⸗ 
armis ré pu. ex parua magnáfeciffefiita 
eſſet mlto eam pulcberzumá hẽremuo qp 
pe fotioy atqs ciutum. Pꝛeterea armatos 
a cquoy mato: copia nobis ds ill'eft f ali 
fuere que illos magnoo fecerür que novis 








hlla fimt eomimduftría foxíe tutum im 
perius ammuo cófülédo liber eqs oelícto 
neq libídint obnoxius pto bio rios abe 
trae luxuriq atqs auaritiã publice egefta 
tem pꝛiuatim abundantia; diuitias lauda 
mus fequimur inbertiá (uter bonoo ⁊ ma 
losmullum diſcrimen omnia virtutis pꝛe 
mía ambitio poffider neqʒ mirũ.vos lepa 
ratun fibi unuſquiſq; cóftuum capitis vot 
bomi voluptatib?.bic pecume aut. gratie 
ſeruitus co fit ut impcruo fiat in vacuá ré 
publicam hec illc . Et — Helinãdus in 
geſtis tom moꝛũ dieitde Traiano q cum 
qui afcendifct ad belluz egi de vi 
dua quedam appꝛehenſo pede illius flens 
luſticiã (ibi adminiſtrari petijt oe filio ſuo 
inocente occiſſoꝛcui imperatoꝛ cum redie 
ro nbifatifraciam. Cui illa quid fi non re 
dierio (ücceffo:iquir meue tibi ſatiſfaciet 
4illa.£uid tibi pꝛodeſt fi alius benefece 
nt iuſticia ením aliena nó te liberabit ad 
boc motue imperatoꝛ deſcendit oe equo 4 
vidue examinata cãſatiſfecit. vnð in eiue 
honoꝛe romant in foto ftaruam errexerũt: 
qũo ín expeditionem vadens vidua; libe 
raueri 4 ín fenatu damatum fuit. Non al 
ter felicio: augufto nec melio: trayano. Et 
becomnía pprer adminiftrarionem (ufti 
cic "Refert ẽt valerius li.6.quendam (udi 
cem coꝛruptum pecunía qué rex carbíffeo 
decoꝛiauit 4 fap fedem vbi iudicabat poſu 
it deinde filid fum ad tdé officium ſubſti 
fuit.vt ſic eremolum admíniftrande pev 
fecte iuſticie caperer.vnde Augu.multa $ 
daraiu(ticie exempla narrat romanoꝛum 
in, 5de diocl e. 13.01. Quid ergo magaum 
€ft pꝛo illa etcrua celeftiqs ptia cuncta ſe 
ul baie qlibet iucũda blandimenta có 
ténere ſipꝛo bac tempoꝛali atq; terrena fi 
lios brur? potuit oe idere:quod illa nemi 
ne m lacere cogit fed certe. difficilius ẽ fi 
los interimere d$ quod pꝛo iſta faciẽduʒ 
Gea que ſiljs congreganda videbantur: 
Wáftuanda vel oonare paupertbue : yel 


2c exellen virtutio tuftirie fno s. 





fi inſtat tẽtatio:que id p fide atas iuſticia 
fieri compellat amittere felíceo enim: vcl 
nos vcl filios noftroe non oiuttie terrene 
faciunt aut nobis viuentibus ámittende 
aur nobis moꝛtuis a quibue nefcimue vel 
fo:te a quibue nolumus poffidere : ſed ve 
uo felices facit qui é mentium vera opulé 
tia. Bꝛuto aür quia filioe occidit infelicita 
tío pbibet teftimonium etia pocta Lauda 
toꝛ dicit enim, 
Hatoſq; pater nota bella mouentes. 
Ad pená pulcl:a p:o libertate vocabat. 
infelix vt cunqs ferét ea fata minoꝛes. 
S verfu fequéri cófolat?é infelícé dicens. 
Ciincít amo: pfíe laudíiqs menfa cupido. 
Hec ſũt duo illa libercae ⁊ cupiditas hũa 
ne laudis que ad facta compullit míráda 
romanos.Si ergo p: libertate moꝛituro 
rum ⁊ cupiditate bumanarü laudum :que 
4 mostalibue expetuntur occidi filij a ptc 
porucrunt:quíd magnum ẽ p:o illa liber 
tate que nooab iniquiratif ⁊ moꝛtis ⁊dya 
boli dñatu liberos facit: nec pꝛo cupidita 
te humanarũlaudum:ſed caritate liberar 
doꝛum hominũ rion a tarquino rege:ſed a 
demonibus ⁊ demonum pꝛincipe:non filij 
occidunt:fed clsiftipauperee iuter filios 
tomputant.bec ille, Zitue liuius líb.s.ab 
Vrbe condíta dicit. Quod expulfo tarqué 
nio quidam iuuenes mter quoe erant filij 
bꝛuti qui luxuríofe cum filij tarquinij (oli 
tl erant viuere tractabanr oc reductione 
regis:ſed a quodá ſeruo detecti Brutus 
conſul ꝓpꝛios filios ad pallum ligatos int 
cófpectu ſuo occidi iuſſit nullus doloꝛis fi 
quj oſtendẽs. De quo facto fic valerius 
li.s.oicit bꝛutus cxuir patrem vt conſuleʒ 
ageret o:bufqs viuere.t.filijo o:bat? di ptt 
blice vindicte deeſſe voluit. Secundop 
batur exemple ſaracenoꝛũ qui lʒ veritatta 
luce a vía finr pꝛiuati tñ fume iuſticiaʒ co 
luntblaffemantee latreneo 2 quoflibet ri 
baldos fuis legibus dure puntentee 4 ſuũ 
vnicuiq; reddẽtes o vtíná ficyptát za 
[4 












— — 


Dhica eadẽ infra dic. 


facerent vt illi. CTertio pꝛobak exemplo 
gentilium antiquoꝛũ qui ppter excellentiã 
virtutis iufticie edificauerunt tẽplum in 
honoꝛe ipſius. Hoc cni; reffert legiflatoz 
C.de vete.iuf.enu.le.i.$. Cunq; dĩ opoꝛtʒ 
eam.ſauſticiã pulcherrimo opere eſtruer 
⁊ quaſi ꝓpꝛium ⁊ ſanctiſſimũ templum iu 
ſticie cófecrare.£t eo.t.L2.$. ne aüt dicit 
Loc iuſticie rome templü bedificatum eft. 
Quod quidem remplüfancriffimü iuſticie 
€illud oc quo pót dici.Quod oicit Ualen 
tian? Imperatoꝛ.C.de PEL Si qui ouho. 
V;.nfc ferenitatie vndiqʒ ad büc exituz p 
andenriaoeducitur vroipotentíe oci rcm 
pla cultu afiduo per oía ſccula ſeruentur. 
¶ Ibuitte templi foꝛma tolto &q: cft qua 
dra vt ficu ſtructura ⁊ edificatio ſancte fi 
dei ín quadratolapide of effe facra vr ba 
"betur oí.is.im canone iti. c. Sicut ita boc 
qꝛ ftructura fidei fundara é in quatuo: lí 
bꝛis fancti euãgelij ĩquatuoꝛ oꝛaculis fan 
ctoꝝ patrũ ad fimiliruduié quatuoꝛ flumi 
mum parad:ti vt babet in eodem.c. Sicut 
⁊ in.c.ante tpa. Iſta vero ftrucrura bu 
fue templi iuſticie munita é quatuo: libzif 
legum p quoo ifa iuſticia (eruaf:quia ſcri 
ptum eft.per legertitufticia eft ad. gal.fo 
ift auté libsi fmt lib .C.lib .ff. lib. inſti. ⁊ 
lib .autj.« nófüt plurce libꝛi legũ. C Pꝛe 
terea muri huius templi (ufticie füt virtu 
tco (ftoo muros debemus nobíocóftrue 
re pio domo Iſrael ne repzebédamur ⁊ di 
catur nobis afcédiftis ex aduerfo neqʒ po 
füiftia uos murũ pꝛo domo ifrael vr fterc 
tis in pᷣlio in vía dñi ficut oicit £cc.rg.trá 
ſũptiue. 45.5i.c.fit rectoꝛ.hi fünrmuri qui 
vocant muri integritatis. de qbus dr̃.C. 
be epi.⁊ cle.l.ſi quenq;. CPiꝛeterea lapi 
dco huius muri ſimt pꝛecioſi: quía funt 
nouem ⁊ non plures:quia nouem ſunt oz 
dines angeloꝛũ vt dicit Gre.de pe di.a.c. 
pꝛincibium.q.omnis labpis ifti autem no 
trem Lamideg fint nouem partes tufticie 
de quibus ſupꝛa facta eft aliqualiomcu 


tío vyfeuerítao liberalitas. Keliglo pie 
tao inocentía . ¶ Item in boc remplo(üt 
feptem colüne oc quibue pucr.9.oícif. Ga 
pientia edificauít fibi oomii « exaditcolü 
nae feptem que qdem fünt quatuo: vir 
teo cardinales 4trco theolo. Item in 
boc templo funt tecta que fic oicunf qua 
noo tegůüt. ff. de verb.fig.L. Zigurij quif, 
fufficia tegit nos 4 ab omnibue tntürje4 
offcnfiombue:quia vr dictũ e(t fupra per 
eam tuta eft inter imp:oboe inocentiaAté 
in loc rcmplo fünt poꝛte:quas foli tufi in 
redi poffünt.vnde ppba bec posta domi 
ni iuftiintrabür in cam, ¶ tem o:namé 
ta huius templi funr aurü a argentü fg 
A IRG 24 412.0.2.caurum habek qpocté 
ple ofít aurum «argentum affirij abflule 
rürp aurum fapientia per argenumdo 
quentia fignificatur.ficur fcribitur.7, of, 
$.fed contra. Pꝛeterea ſunt vafaaurea 
argema de quibus babef.C.oe fa fan. 
Cle.L.fsncimue que (uut vafaoe quibueot 
cit Ambꝛ .in pdicto.c.aurum illa füntwet 
vafa p:eciofa que aias redimunt a mote, 
item ibi fant candelabꝛa ⁊ lucernezque ft 
quificant verba doctoꝛũ po. Éucerna pedi 
bue.m.u.tuum, ¶ Pꝛetereain boc tẽplo 
erant religioſi ſacerdotes 4 pontificeoye 
ligiofi ſunt imperatoꝛes q faciunt legtop 
quao iuſticia conſeruat. vnde tuftiniania 
dictus cft religioſiſſimus in ꝓhemio ifti 
circa pꝛinci.Sunt aũt religioſi qui códunt. 
leges qs pꝛouer.d.ſcribik per me regtort 
gunt « potenteo fcribunt iufticíam leges 
eni.(ant facre vt or ff.oe legi. fanctiffime, 
Poutifices autem tn boc templo funt alij 
pꝛincipes predicta» obferuanteo ⁊ obfr 
uari facientce in quoꝛum pectoꝛe oebyeé 
veritae manifeſta. Ham in octezi teſtamẽ 
to inrer cetcra omamenta pomifex rato 
male fevcbat in pectosc in quo feribebatur 
manifeſtatio « vcritae:quia in pectoꝛe pá 
tificis manifeftaocber eſſe cognitio vat 
tatis vtfcribitur.36.oí.$. Ecce ili point 





In vna mam virgam ín alia baculum oc q 
buo pᷣs virga tua ⁊ ba.t.i.m.c.ſũt vt per 
virgam fignificerur ſeueritas per baculin 
iericoidía Sicut ſcꝛiptum eft.as.oi.c.ot 
faplina.£ttdco érpagani póti.flios babe 
bant ficutfuit publius mutius vt babetur 
ff.de ostia. S. poft boc.£t quintue muti 
te publi flius vr habet ibidem. CSaceꝛ 
dotes eilam in boc remplo funt qui fa 
cris vacare ocbét vt.ff oc arb.L. THóoifti 
Lider reso al debẽt habere fci 
cntiam «legem cuftodire:quia ſcriptum ẽ 
— cuſtodiunt ſcientia ⁊ legẽ 
exquirunt ex ox eius: quia angelus dñi 
€xcramum eſt. Malach.ꝛ.c. 45 di. Sit re 
tto: Sacerdoteo habẽt fe in tabernaculo 
huius tẽᷣpli iuſticie ficut tintinabula. Exo. 
29.c per quod ſignificat vt pꝛedicationis 
vocem babeant oícto.c.fit recto: per iftos 
ẽtſacerdotes poffint figníficari le.oc .q 
ftant in.t.iuſticie. C Poſtremo dea que ĩ 
boc templo veneratur ẽ ipſa iuſticia. vnð 
ſcribitur ff.de iuf wr . l. iuſticiaz namq; 
colimus ⁊c.h enim vea geſtat in capite co 
ronam oc qua apoffo.s.ad thi.a.in reliquo 
repofita eft mihi coꝛona (ufticie.que é eq 
dem imarciffibilie.£ue profecto nobie a 
bominooabítur per iufticie obferuationé 
fn fecula ſeculoꝛum. Amen. 


¶ ferina poftositcam oc paſſione.de rc 
probatione 4 deteſtatione peccati inuidie 
caritatip:oximi contrarie, Scrmo.s6. 


Iſerũt pꝛincipes ⁊ pha 

nrifei miniſtros vt app 

LJ benderent Jeſum (crí 

buntur bec verba Jo. 

7.4 in euangelio occ.f. 

táraeft fratres in cou 

fto cariffimi peccati in 

Widfe iniquitas ⁊ maligmitse vt etiam feli 
¶nms eius infidíao effugere nequeat . 
Nn (s edo empyreo boc fcelue reper 


le 





De repꝛobattoͤe inuidie Prio.só. 





tum eft quando lucifer gloꝛie diuine inui 
dit. ideocllatue noluit eife fübicerc in 
paradifo tercftri etíam fuit: quía dyabolꝰ 
inuidit honnnem poffe aſcendere quo ip 
ſe deſcenderat. vnde Sapientie fecundo in 
uidia dyaboli moꝛs introiuit in oꝛbem ter 
rarum. Et ideo in omm ſtatu ⁊ conditione 
hominum hoc virus reperitur.⁊ nullus 
tante ſanctitatis reperitur qui non aliqua 
in parte hoc veneno tangatur. vnde meri 
to Auguſtinus in libꝛo de doctrina chꝛi 
ſtiana eum appellat dyabolicũ vitiuʒ: quo 
folo oyaboluereue aft ⁊ iexpiabiliter re 
vo noni oicetur oyabolo vt oamnetu: adul 
terium comiſiſti furtum fecífti villam alie 
nam rapuiftifed bomíni ftatim lapſus fm 
uidiſti.hec ille. £t ideo iudei plentinuid:a 
moꝛrtem xpo inferre cupiebant.vnde vt oí 
cũt verba p:opofita miſerũt pꝛincipes «c. 
mon alíam ob caufam nífi ob maledicta 
inuidiam.vnde «poftca dixerunt vt babe 
tur Jo.xi. Si dimittimus eum fic ve aꝛo.a 
tollent lo.n.⁊ gentem. Quia igitur becíni 
quitas directe contra caritateʒ pꝛoximi ⁊ 
iuſticiam de qua in ſuperioꝛibus diximus 
militat.2e huiꝰdigna repꝛobatione oper 
pꝛetiuʒ aliqua perſtringere ín pꝛeſenti du 
ximus. Repꝛobatum enim eft boc ſcelus. 
¶ Pꝛimo lege nature. q7 Secundo lege 
fcripture qr Z ertio lege gratie. 


¶ Paro pꝛima buíue fermoníe in quap 
batur ínrdíam effe repzobatam lege ma 
turc per ratíonee auctozítateo 7 exempla. 


Rimo igitur dico p inuidia repꝛo 
P bara eft legc nature. quod pꝛobat 
ratíone aucto:itate 7 exemplo.q7 Pꝛimo 
pꝛobatur ratione tríplici.v3. "Ratione vír 
tuoſe oppoſitionis.ratiõe pꝛopꝛie afflictio 
nis.⁊ ratione inique volitiõis. ¶ Pumo 
pꝛobak róne virtuoſe oppoſitionis ficórío 
rü eadẽ ẽ diſciplia pio tho.ↄ meth». «8.q. 
i Sciendif oe bio qui ſũt fii Y alient iui 


Ny Ko [refe m —— ES 
VOUS 














Feria ſcða peft ofi 


Láinftituta de tutellto (n pꝛin. vbi oicit co 
gnito qui» fat fui iuris , cogitur q« alie 
ni.Sed oẽs virtutes moꝛales ad. furem vl 
timũ deducentes alege naturali confirmã 
tur ⁊ appiobárur.crgo vitta ete oppofita 
repiobantur eadem lege.Cum igitur carí 
tas maxime a lege naturali confirmet In 
uidia ei oppofita füme repꝛobatur. [7:57 
aduertendũ c(t p inuidia nonfolu; carita 
ti ſed etia miſericoꝛdie « gaudio ſpiritua 
li opponitur tamẽ aliter aliter. C Pꝛiĩo 
ergo oppom£ caritati:quia vt dicit Zugu. 
ybi e(t inuidia ibi amo: fraternus cffc nó 
poteft. Er caritao é qua oiligitur deus pro 
pter fe ⁊ pꝛoximus ppter ocu; vel in oco 
ſ bonus é inoco fi malueoiligenduo cft 
prer ocum vroictu; é ſupꝛa ui principio 
huius:ſed itndía caritati dei z pꝛoximi op 
ponitur dolet enĩ de bonis diuine bonita 
tie que ſpiritui ſancto attribuunt᷑. vnde ta 
lio culpa difficile remittet᷑: quia quí dixe 
rit contra ſpm̃ ſanctũ verbuʒ non remitte 
tur ci neq; in hoc ſeculo neqs in futuro Jt. 
uix remitre£ vt babetur Abat. . Si ergo 
uir gratiam reperit qui folo verbo oci bo 
nitatem zcaritatemoffendit quo eam in 
ueniet qui cogitatu vcrbo ⁊ opere contra 
deũ ⁊ cure cona largiflua viuendo.a de bo 
nio ꝓximi triſticiãpabendo neqter agit? 
Ideo iui et recte appellatur fera peſſmma 
peto: enim é d$ auaricia. Ian auarus lic 
nolit ipfe fua alijo córcare tamen vulr gau 
detqs vt fua alij cóicent inuidus ár vellet 
etiam ꝙ diuinã bonitas eſſet auara vt p 
ximus nihil baberet peioꝛ ẽ etiam ds ira 
qꝛ iratus ſolum primo vult malum iiquã 
tu eũ off ẽdit : h inuidia mouek appꝛopꝛia 
malicia ⁊ ſiperbia. COpponit᷑ ctia; inuí 
dia miſericoꝛdie:q;ꝛ dolet ð pꝛoximi bonis 
⁊ gaudet de malis.ſed miſericoꝛdia ecõtra 
gaudet oc eius bonis ⁊ triſtatur ec aduer 
fio ſim illud Ro.nꝛ. gaudere cum gau. ſi.cũ 
fle. Opponit & tracti fp ſancti.ſ.gau 
dio:q: illud gaudiũ ẽ oc bonis ꝓximũſz i 


— — 


icam oe paſſione. 


uidiaẽ triſtia p oppoſitũ oe illius bonis 
becfm ale;oc alin fapte tractatu de imi 
dia ar.9 Scðo idem pꝛobat róne sfái 
ctionis pp:ie nulli enim viru fic cruciat 
gppiium fübieerü ſicut inuidia q: eft vat 
vᷣermis in ligno « tinea in veſtim̃to bec 
cũ nata fant ſtatim ppꝛiam fübftánáconfa 
mint Sic inuidia ftari natacoꝛrodit co 
vbi notandũ eft &m Alex. oc alin fà par. 
tc in tractatu à inuidia ar.2. in refp.pumi 
arg. Quod ouo fant in iuidia.f.illud vude 
eft peccarü a illud vñ eft pena.Habetenij 
inuidía in fe quendam actũ culpabilamf, 
velle bonü alteriue diminui vcl. aufferri, 
boc entm é mali vcl culpabile Item fter 
buncby quaudá penaliratem vel pafliong 
coherentẽ in cõcupiſcibili. Naʒ m qpufdi 
peccati ci actu peccati culpabilt elt pena 
peccati mauifcfta ficur im iuidia vnde fup 
bía non diff inik per paffionco tmuidiasit 
cum iplo acra ẽ paſſio vcl pena « boc qip 

ipfam magie manifeftat ab alijegeneib? 
peccato: in quibuenó funr paffioneobic 

eft q5 fi vitium é contra naturá:q: natura 

liter oc bonio primi gaudemue . vudcp 

yer as.of Sicut rinca i ueſtim̃to « vermis 

in ligno ſic triſticia nocet coꝛdi.vñ [Diero, 

ait muidia ẽ pꝛimũ fui moꝛdax.inuidia t 

pꝛimũ infeſtat.hec Hie.⁊ Iſi ingt Innd⸗ 

aio medullitue extuans a fcio liũoꝛis p 


p: penas femp exígit.bec illc; £routius 
inqt inuidia ficuli nó inuenere 


án mà 
iuo tementum bxc ille.vndez Socrats 
vtiná imuidi in oibus ciuitatibus aurtot 
oculos baberét vtoe-o(buo pfccribustot 
querent «idem.fauáta funt feliiübotum 


gaudia tanri fant iuidog gemit? p Zer 


tto repiobat róne inique volitionto nam 
ent inueni ram pꝛaue voluntatie vtcſtu 


uidus. Naz £m fütam boetij. Omne borũ 


in cõi deductuʒclarius elluceſcit vñ « € 
neca.nullt rei poſſeſſio iucũda € finc ono. 
ed inuidus potius velle ẽt vmcre inm 
iria cüfotio qᷓ; cũ co gaudere ^ pucpat 





— 


De repꝛobatione inutdie &mo sé. 


de bonío Nam legit dp cum quidá rey ad 
fe aduocan fcciffet auarü ⁊ inuidü munus 
obtulit eis vr pcterent.ita tñ p qut poffe 
rio: peterct ouplicte valoꝛis donũ accipe 
ret non pua inter eoe facra cótentione ran. 
dem rex pᷣcepit inuido vt inciperet q tàn 
tc malignitatis fuit vt vnũ oculum fibi er 
rui petierit:ne quid boni ille poffet haber 
imo malü baberetouplicatü.vfi Cipꝛianꝰ 
ait zelus ifte modii non b; permanene tu 
guter fine fine cum alia fíniant fcelera quá 
toqs ille cm inuidetur fucceffü melio: ꝓ 
fecerit tanto inuidus maie incendium lí 
wozte ignibue inardefat.bec ille bic etid 
"Hogu.ait. n ydo inuidie tota vifcera ſua 
ferpeneoyabolue cencutit, « in [anc ipit 
mendam quafi peſtem vomit atq diffun 
dit.bec ille vnde lac? in.o.di.inſti. aduer, 
gen dicit. Omnes eni quoe cupidírae aut 
voluptae pᷣcipires trabit ínuidét ei q vir 
turem capere potuit ⁊ ínique fett id babe 
re alique qo tpfi nó habent.hec ille.£t fic 
pin lege narurali róne muidiam repꝛoba 
ri 4c. q- Secundo idé piobaf in eadé lege 
triplici auctozitate vʒ phᷣoꝛũpoetarum 2 
legü humanarũ. ¶ Pꝛio auctozitate pfio 
rum. Nam fo ethi.ariſt dicit inuidus aüt 
ſuperexcedens in oibue triſtak. Tullius i 
Rhetoꝛi dicit virtutis comes eft inuidia 
affricano ſiquidẽ induſtria virtutẽ.virtus 
glouã ⁊ gloꝛia emulos cóparautt, £t ideʒ 
alibi dicit.nuuqᷓ; meliꝰ toꝛquebis inuidos 
$$ virtuti gloꝛie ſeruiendo.Et t oꝛatiõe 
p: conelio balbo.dicit. £ft cc malicia (e 
€uli quedã atas labes virtuti velle inuide 
re imos floxemoignitatte velle infrinze 
re bec ille p enecainpuerbijo oícit, Si 
mulli muideas maio: erte qui em; invidet 
mino: éinuidía fiquidé eft animi oolo: ex 
alienis comodie , IBulli.ergo imndet vir 
bonitate pᷣditus.Sciet.n.multũ abundare 
virturibue in ſe:qui alienae amar, bec ille. 
ui ét ad lucillũ ait. quid tu illos peioꝛis 
 CMitionto exiſtimas d$ qut babér ⁊ mie 


ríam a inuidiam.qr Gocrateo quoqsoicít 
fclicitae femp fübiecta é inuidie fola.ergo 
mifería caret inuidia. Valerius ⁊ ipſe oi€, 
TRulla é taʒ modeftafelicirae que maligni 
tatíe dentes vitare poffit.£t o interroga 
nig. Symonidee qo quíe euadere valcat 
inuidog odía ait ficimndosnó patieris. 
fi nibil ey magnte rebuſhũanis aut mbil 
feliciter geſſeris. hec ille. CDidimus ad 
alexá.otat ſic locus inter noo inuidie nó 
pᷣbetur.niſi nullue füperio: eft o£o.n, oiut 
teo facit paupertatiocqualitao.q Et maz 
cialie:coqu?. oicit "IRumpit inuidia ꝙ tur 
ba femp ín omni &Poftramur digito rum 
pit᷑ inuidia. Rũpitur ĩuidia qpfus iocũdus 
amicis. Quod ↄuiua frequens.rumpitur 
inuidia. Rumpit᷑ inuidia p amamur ꝙqʒ 
ꝓbamur.Rumpatquiſqs rumpit inuidia, 
lecille.q Saluftiue oenía ín iugurtino 
oicit poft glozía; inutdis fcqui memineríe 
ínter mo:talee itaq oifficilimügenue cft 
gloꝛia inuidia vincere.bec ille.CSecũdo 
idem ꝓbatur aucto:itate poctarum . Q4 
tiue ením in ltbzo epiftolarum, 

Sinuíduo alterius marcefit rebuo opimis 
£ laudian? quoqs in minoꝛi fic dicit. 
Rabies litiozifacerbi,nlTa qce placat põt 
QOuidius quoqʒ ĩ li. fo methamoꝛ.dicit. 
Palloꝛ in oz ares macice i coꝛpoꝛe tota 
TIHufás recta acies liuẽt rubigine dentes. 
Pecioꝛa felle virét lingua fuffoffa venẽo 
*Iiffue abeft illt nifi quem fecer ooloxce, 
Hec fruit᷑ fóno:igiláribus excíta curie , 
Ext vidctingratoo intabefcitqs videndo, 
Succeſſus bominum carpitqs ⁊ carpitur 
vua, 

Suppliciũq; faum eft, bec ille poeta, 

¶ Tertio idem p:obatur auctoꝛitate Te 
gum bunauarum . ¶ Pꝛimo enim inui 
due eft ín caſu legis de arboꝛibus ceden 
dis.l.ait pꝛetoꝛ.ff. Cuius cafito talioeft av 
bo: vicini fic pendetfüper alteriue oꝛtum 
tp ex ifta ocpendentía minet ruina pomi 
buo vicini lex iubet qp ule cui nocet poffit 


e u 














——" 


Sería Pa poft ofíícat oe paffione, 


tay radicitus eytirpare.$.boc interdictũ. 
n ifto cafu fi poſſeſſoꝛ arboꝛis nó vult pᷣ 
cidere ramoo lex oat cui nocet licentia; p 
cidendi ſi vltra fee pedeo afcendant ficut 
p ibidem. $.gp ait pꝛetoꝛ.⁊ aſſignat rõneʒ 
ol-IHe vmb:a arboꝛis vicino pᷣdio nocere 
poffit . Sicut ergo a tali arboꝛe rami auf 
feruntur «in ignem p:oiciuntur. ſic deus 
3b inuido ſepe remouet ramos ligue per 
info:tunía diuerſa « ipm finaliter cũ ſecuri 
moꝛtis oeicit quia nocct primo.vii (n po. 
in fecuri a aſſia deiccerũt ei dilexiſti oia 
verba pzecipitatíóio lingua oolofa . ppte 
rca ocuo ocftruct te tn finem cucllerte ⁊ 
emígrabit te octabernaculo tuo qp Se 
cundo inuidus eft in. cafu legio illius : 
qui ſcindit venae aque que currit ad mul 
to:ũ incómodum vel impedit fio modo il 
loꝛum cõmodũ 4 nocet eio ppter quod. in 
cidit in penálegio.ff.oc aqua pluuiali ar 
cenda fic qui fua inuidia potẽtia vel detra 
ctione vcl aliomó impedit riulos.i.actus 
bono» ne currant ad alios vel ne rcapiit 
bona pꝛiuant᷑ beredirate celeſti. CTertio 
inuidus punitur iuſte pena eterna pratio 
nem legío.ff.oc penis.lxltima ín qua. có 
tinetur uod vnufquifas ilo pꝛiuat con 
tra qð agit vt potequi 3rem publicipec 
cat vtilitate rei publice careat per moꝛteʒ 
vcl exilium fic inuidus qui agit 3 carítaté 
4 focietatem alioꝛum 4 p:ecipue fancro:ug 
coꝛũ vtilitatem « pfectum impediédo me 
ríto pꝛiuatur eoꝛũ auxilio « fuffragio . £c 
ce qꝛ inuidía repzobat auctozitate phica. 
poetica «polytica que fundant inlege na 
turali.ergo«c. ¶ Tertio ides pbatur cxé 
plo naturali triplici. C Pꝛimũ exempiũ. 
eft ꝙ inuidia digne repsobarurz quía ĩnui 
dua fimilio eft quibufdamnucibue tranf 
marinis indie oc quibus dicit in hyſtoꝛia 
tranſmarina qp funt extra pulcbze groſe 
ad modum capitío humani que cũ apertü 
tur pleue funt (erpéribue qui omnia coꝛro 
ſerunt ita ſunt nudi qui extra vident bo 


ni:ſed intue pleni funt malicia a volütsre 
peruería.ccoszofi ſunt oibus bonis Ge 
cundum exemplum:quia inuidia facit bg 
mines viliffimos. 13a; omne ꝙ eftliberg 
le eff etíam nobile : quiaeft có(catittm 
füi boni.tdco deus nobiliffimue oícitur 4 
fol intcr celeftía coꝛpoꝛa ⁊ ignis intcr eg 
ac.⁊ fic inuidus viliſſimus oici poteft, 
«E Tertium exemplũ eft.quod inuidiadi 
gne repꝛobatur:quia inuidus eft fimlieli 
turi aiali que ſciens vrinam fuam vertu in 
lapideo pꝛecioſos.ſliguriũ opcritcam fta 
tím fabulo vel tcrra ne cedat in víü bia 
nos fimiliter inuidi omnía que poffunt (a 
ciunt ne quid vtile perueníat ad primu, 
Et ideo etiam legituͤr ín lig.hoꝛoſi.Quod 
quidam obſeſſi a Scipione africano vidé 
tes non poffe euadef clauſis poꝛtis quita 
tie fe a omnia igni cõbuſerunt ne romani 
fc ^ ſuis bonis gaudere poſſent Similiter 
valeríue li.vij dicit cp fabiꝰ labeo arjare 
$c antiocbo qué bello füpcrauerat ex ini 
to federe dimidiã partem nauium acipe 
re ocbers.mediae omnce vt fertur fant 
vt eütota claffe pꝛiuaret.Ecce quantaimi 
die malignitas. Quapꝛopter digne repo 
batur lcge nature ratiõe auctoꝛitate «(jt 
plo. Et) p pte pita «pzicipali ocá fufficit 
4 bare $a huius (crmonio in qua pba 
ttj: inuidiam effe repꝛobataʒ lege friptu 
rc p auctoziratco diuerſas veterie tcfli, 
& £cundo principaliter inuidiam dft 
X. À rcpiobatá pbatur lege feriptuxtti 
plicí oocrzina.f.Bfofayca Nyſtoꝛica t, 
pl»etiíca.q Pꝛimo auctoꝛitate mofaica 
oifcurrendo.iCaim motus muidia ocádit 
fratrem fuum gia. 
¶ Auia dñs benedixcrat Iſaac « mit 
plícat? crat inuidebãt ei paleſtini geías 
4 $ feo muidebant Joſeph videnreega 
pfepluecunctisamaretur — ent 
¶ aria fo:o: Boy a 2(aron ei! fra 
ter inuidia moti funr 2. moyen 
¶ Homo delicatus 4 luxuriofito valbur 








pum 


De repyobatióc inn idie fni0.s6.. 


videbit fratri fuo Deuter 27.6. 
Ecce peffimá inuidie conditionem. 
¶ Secundo idem pꝛobatur ooctrina IDy 
ſtorica in lege ſcripture. 
¶ Percuſſo philiſteo cãtabant muliereo 
Sul percuſſit mille.⁊ dauid x.millia, $a 
vl iuidia motue perſequebatur dauid 
«cera -LUIRe.18. 
¶ Clideno achitophel quod confilium fü 
um non fücrat facrum fed illud cuſi fe in 
terfect fi "IRe.i7. 
¶ Aman inuidens mardocheo fufpendi 
tur Heſter.4. 
¶ Glideitee ſatꝛape ⁊pꝛincipes qp daniel 
cos in honoꝛibusſuper aret contra cümo 
ti ſunt uid at qᷣrebãt vt ĩterſiceret dañ.o 
¶ Adicrũt Sanabalach 4 thobias ꝙ ve 
niſſet homo qui quereret pſperitatem fi 
lium Irael ⁊ contriſtati funt afflictione 
magna «c. HNcemie.a. 
¶ Inuidi uon valentce aliud facerc non 
lant detrahere ⁊ lacerare oc illie moꝛe 
canum. Sicut alchimꝰ pꝛoditoꝛ iude coꝛã 
demetrio cx iuidiaðtralꝛebat. ft na t4. 
47 Tertio idem pꝛobatur ooctrina ꝓphe 
fica. fuam partem haberet in meocue 
deſuper « hereditatem ope oc. cxcelfio fi- 
gauiſusſum ad ruinam eiue qur me ode 
rat ⁊ exultaui qp inueniffet eum malum fi 
enum dedi ad peccandü gutur meu vt cx 
pererermalediceno animã cius Job.iʒ. 
¶ IBoli emulari in malignantibus ncqs 
3c finiqui.quoniay rand fenum velociter 
erc. poss. 
€ ui in ruina alterius letatur non erit 
impunitus puer.7. 
Cxuzʒ ceciderit inimicus tuus ne gaude 
as in ruma eius non exultet coꝛ tuum ie 
loꝛte videat dũs croifplicearet pucr.24. 
« &lir qu feſtinat ditari ⁊ alije inuidet 
ignorat ꝙegeſtas ſupueniet ci ꝓuer.ab. 
€ Laquco pibũt  oblecrant ciu iufo:us 
bolo: ant cXfümet cos añqᷓ; moꝛiant᷑ Ec.27 
2b emultibuo rc abfcóde oſili Ec 


¶Sine fictione didici 4 fine iuidiacõico 
4 honeſtatẽᷣ illius nõ abſcõdo Sapic 7. 
⁊ fic ps muidiã lege ſcripture repꝛobari ⁊ 
parofa pzincipalto butue fermone, 


¶ Paro tertía huius fermonío in qua s 
batur inuidia repꝛobari alege gre multi 
plíci auctostare. 
TIT Ertio 4 vltímo post inuidiã repꝛo 
MA bati cé lege gre « boc triplia o0 
etrina.f.euangelica « apolica fimul canoni 
ca  aurérica. E Pꝛimo pzobarur auctoꝛi 
tate apoftolica ⁊ cuangelica. 
¶ Ziccipiétef murmurabãt aduerfüe pr̃eʒ 
familias di.hi nouiffimi zc, — Mat ao. 
¶ Pꝛincipe oſacerdorũ audiétee pueros 
xpᷣo dicere oſãna filio dauid ⁊ vidẽtes eiꝰ 
magnalia inuidia moti eũ occidere cogita 
uerũt ⁊ cófülucft vr habek lu.to.2 ifa. 
Scicbat.n.ꝙ p ĩuidiã adidiffér ei ma27 
¶ Sol.bap.fiime inuidiã virauir. vir furo 
oifcipulío motie iuidía q: dñs Jcſus bap. 
tiaret « turbe eũ ſequerent᷑. rñdit. In boc 
gaudiũ meũ impletũeſt. o.c. 
«C IC fir inter vos ira « cótentio « ʒelus 
nome carnalce cftio pite coꝛ.z. 
¶ £u át bóoci fuge pugrao vᷣbox cr q 
bus oriunt᷑ ĩuidie blaſfemie ac . pꝛie thi.c. 
¶ Deponentes oém maliciã « ſimulatõeſ 
⁊ ĩuidias ⁊ ðtractões qi mó gẽiti pꝛie pe.a 
€ lec € ánüciatio quà audiſtis ab initio 
vroiligatie alterutrũ z nó ficut Caym quí 
ex maligno ezat ⁊ occidit frem:ſ pp qð oc 
cidit eizq: opera ciue maligna crant ffis 
aũt ciue iuſta. pꝛie Jo z.c. 
¶ Judei repleti ſũt zelo cõueniẽtibus ciui 
bue vr paulum ⁊ barnabam docentes au 
dirent ec.m., 
¶ Scðo (dépbaf aucto:ítate canonica.nã 
di.æc. F. alias of- ſic.Quicũq; eni inuidiam 
in fe dominari cognoucrit niſi digne emẽ 
dauerit ⁊ ſi habuerit longo tpe ſpacium ⁊ 
pemtentiã nó egerit a largas elemoſinas 
nõ erꝛogauerit a peccato ipfo non abſti 
e uj 














Feriatertia poft dñicamde paſſione. 


nuerit illo trãũtoꝛio (gie oe quo. apto ait 
purgari nõ poterit fj eterna illũ flama fiue 
vllo remedio cruciabit.h̊ ibi. Item oe pe. 
di ſcða.c.ſi quie.of.Si quis ſemel vocat? 
fuerit inuidie vel contẽtionis vitio ⁊ rur 
fuo in bocipm inciderit ſciat (e pꝛimã cau 
fam ex qua muidia vel córentio nafcitur i 
interio:ibus medullis bére rccódigam. o3 
ergo cum p contraria atq; diuerſa curari 
i.per humilitatis ererciriü . Exercitia ve 
ro bumilítatie funt fi fc vilioꝛibus officije 
ſubdat a miniſterijs indignioꝛibus rradat 
bec ibi. £t ĩdi.ↄo.c.neqʒ dr. Neqʒ ad Caiʒ 
neqs ad munera ei? refpexit oc?. neqs pla 
cati deũ bére poterat q cum fratre nó pa 
cem fed scli diſcoꝛdiã bébat. quà ergo ſibi 
pacé pmittüt inimici fratrü. rem.16.q.1 . 
c.ſi omnía or. Sdco fi quie putat fe 3o pla 
cre in hoe ꝙ ſeruos ſuos accufat vr melio 
res fiant dicit ſe hoc agere ĩ vanũ laboꝛat 
⁊ plo inuidie ſtimulis agitatur d$ carita 
tie qrii gratie plenitudo adiectióe nóindi 
get nec illa reqrít comédationieaugméra 
hiibi.aſic auctoꝛitate canonica pʒ pofitus 
(T Tertio idẽ pꝛobatur auctoꝛitate auten 
tica ſanctoꝝ doctoꝝ. Piero.in epla adde 
metriadem dicit Do te quíd inuido dele 
erationie preftat inuidia que fecretie qui 
bufdá confcienne vngulis liue: ipfe oifcre 
pat alienam felicítaté toꝛmentu fuü facit 
Ambꝛo .in libzo oe offieijs ingt -Sfnter im 
pꝛobũ ⁊ liuidũ loc intereft impiobue fuo 
oclectatur bono inuidue toxquetur alicno 
Mleoiligirmala.fi odi bona vt ꝓpꝛie tolle 
rabilio: fir quí vult bene d$ qui male oib?. 
3X5:ego. irr. Libo mo:xa.inquit. anto qſqʒ 
pluo inuidet alijs bena p:efentía quanto 
minue ipfe ca cótempferit . £t in.s.mota . 
B ait | Bil letü oc ꝓpꝛijs liby.quía tabe 

ſcentem mencem fua femp excruciat queg 
felicitae toꝛquet alíena quio operíei al 
tum fab:teaoueiur,.ranto fundamentum 
mẽtis liuoꝛe profundi? füffodit vr quo alij 
sd melioꝛa pperantco ipfo octeri? ruant 


bec ille. Augu. ſup Jo. ingt. Tolle inidig 
⁊ tuũ eff qà babeo tollã inuidiã «mem 
eft qà habes.⁊ in lib:o. 4. oe baptiſmo c 
tra donatiſtas allégane Cipꝛianũ in epla 
oc elo liuoꝛe dicit 3ellare qp bonũ videas 
⁊ inuidere melioubus leue apud. quofday 
⁊ modicum crimen videtur. hinc dyabolꝰ 
inter initia mundi ſtatim « perijt pꝛimus 
4 perdidit.Quale malũ é fratres dilecil 
fimi quo angelus cecid t quo circõueniri⸗ 
ſubuerti alta illa ⁊ pluria ſblimitas potuit 
quo occept? eft ipfe qui occipit, £r in libus 
ve vera rcli.c.8s.oicit Ille indubitáter in 
uictue é nec cruciatur inuidia q id oiligit 
ad qooiligendü «pcreipiendum quao — 
pluree venerüt canto eie operibue gran 
latur.bec.lle . £t fic p3 auctozitate gratie 
triplici oocrrina wuidt effe repzobatam 
Ad cuius repzobationie roboꝛationẽ tría 
exẽpla in legc gfe facta dicemus. Pꝛimũ 
€ft oc Sinione mago de quo oicit.£gif p* 
oc cladibtio iudeoꝝ libzo tertio.q cum vo 
lane per aeré pmitteret fc romanio cxlos 
afcendere cum cecidiffet ad p:ecee perí 
⁊ pauli confractie etiã cruribua « vellent 
eum romãi occidef oícit petrue finite ma 
gum viuere vt videns regnü pi creſce 
re tabefcar muidia.qð íra factum cft qx ex 
pulſus oe vrbe audiée ecclefie meremita 
in quodã rurali tugurio inuidia 2fumpuf. 
P peu emiſit ſpũm. ¶ Scðm eréplum 
eftoc facrode ex inuidia xpᷣm pſequente 
^ inocentco perimente miſerꝛima mout ſi 
niuir.oc cui?moste bosrioili multa reffert 
Joſephus « Abagi.in IE yfto:ía fcolaftica 
1 Egiſipus de cladibus iudeoy m fincpii 
mí libsi affligebatur febribꝰ grauiffimis 
pꝛurigine intollerabili p totum coque 
€olli toꝛmẽtis 4 inflatióe pedum « interat 
tanco humoꝛe putredinetefticuloy cft 
ric vermiũ.⁊ intue rea ↄſcientia coꝛodcha 
tur occifione filioꝝ.⁊ tantis malis ppetra 
tio adco vt cultello o9 babcbar ĩ mantít 
occidere vellet 4 bie toꝛmẽtis cxtafi vd 











De editate ^ partib? virtutio pꝛudẽtie bmo.rz. 


mẽtiſſima doloꝛis acer:imi infclicé tradi 
dit aiam.CZertiũ cremplücft oc iudeta 
per imndiiofim Jeſum inocenté ⁊ imacu 
latum agnü inrcrficientibus , ppter q9 oí 
verfio cladibue per diuerſos ryrinoo funt 
atriti per diuerſas coufpirattonee lacerati 
belio mutuis ocpopulati a romáte exter 
man fame erudclifima cruciati pelte: 1 
captiuitate oifperfi füccéfa omm eozum re 
gione alij venditi alij beftje expoſiti alij 
ad triumphumreferuati vt effent ludibꝛiũ 
omni generationi « materia vindicte 4€ . 
vt pzm̃ ſine libꝛi egifipi ð cladibue iudeo 
rum. Rogitemus igitur dominũ vr imu 
nes ab hoc vitio noe faciene vitam nobis 
doner eternã Amen. 


(feria tertia poft ofiicam oe paffione . 
De quiditate « partibus virtutis pꝛuden 
tie Sermo.57. 


Os aſcendite ad diem 

fcftü unc ego aurem 

non aſcendã quía tép? 

v meum nundũ impletü 

eſt. Scribũtur bec vcr 

ba Jo.7. ⁊ in euangelio 

occursétte ferie . Sonia 

tbeo.eft fratreooilecnffimi «p generalia 
neceſſitas virtutis eft ad rectifican.poten 
tias aie cótra obliquitaré ⁊ ad vigo:an. có 
traoffficultaré i£ m? ratío affignatur a b. 
nr̃o Bona .in tertio 01.55 .q.L.01. cp virtue 
facit potenri rectaʒ avigo:ofam .4 qm̃ có 
uenit bomíné oꝛdinari ad ocü ad primus 
^ad (cipfum «in bíe eifdé pót obliquari ⁊ 
fmpediri fiuc retardari. Ilinc eft ꝙ nó fo 
lum indiget habitibus ipm vigoꝛantibus 
A recuficantibue pur directe tendit in deũ 
vt ſunt habitꝰ virtutü tbeolo.; ér indiget 
babirib? ipm rectíficantib? 4 rcgulantib9 
ad ipfum aad proximü 2 talce funt abt 
tus virtutũ cardinaliũ.vñ ficut poft pꝛece 
pta pꝛime tabule quc directe oꝛdinant in 


deuz oppoꝛtunũ fuit ponere pʒecepta ſcðe 
quc oꝛdinãt ad primi fic ⁊ ui habitibus ẽ 
intelligen.a pꝛopterea poft habuus virtu 
tum theolo.neceſſariũ ẽ ad falutem pone 
re habitus virtutü cardinali. q- Pꝛima 
quay eft iuſtitia 9 qua oixum?u ſupioꝛibꝰ 
¶ coa eft pꝛudẽtia oe qua dicit phs.o. 
Ethi.Virtutes o€o incrüt fi fola pꝛudẽt:a 
inerit quaf nulla erit pꝛudẽtia uó exiſten 
te qꝛ pꝛudẽtia ẽ recta ró agibiliũ fire qua 
nulla virt? recte operat qua virtute füme 
pꝛeditꝰdñs Jeſus dicebat verba ppotita 
loe aſcẽditẽ ad d.f.», tanjs impꝛudẽtes 
ego át non aſcendã. tans pꝛudens q: tpᷣs 
mn ipletumé.p:euidebat.n.tpo futuruʒ 
qð eft potiffimü p:udentie vt patebit in fc 
quentibus oe virtute igi£ pꝛudentie que 
xdinat ioo ad cariraté ppiiam zetiam p 
ximi docetq; oía pᷣcauere vitia potiſſimiʒ 
peccatũ inuidie.de quo dietũ eft parü ante. 
treo cófiderationeo in pꝛeſentiaꝝ faciam? 
4 Pꝛia quagoicitur gditas. Socóa pu 
ritae.q- Zertia aũt integralitas. 
¶ Pars puma huius pᷣmonis in quaoc 
claratur quid fit pꝛudentia in qua anime 
potenría reperiatur. 
Kimo ígi£in ifto &mone ð virtute 
. I. pudentie tracranteo ab ci? oiffini 
tione inchoan.eſt. Nam cripliarer oiffint 
tur. Pꝛiĩo per pſm.o.ethi.di. Pꝛudẽtia ẽ 
recta rõ agibilium. ¶ Scðo p tulliüfcóo 
vbeto.toi Pꝛudẽtia ẽ rez bóaz ⁊ malarũ 
verarüqsfcientía.qr Tertio p legis latoꝛẽ 
ff.oe iuſ.⁊ iur.Linftitura.S.turíe pꝛudẽtia. 
⁊ inſti de iuſt. ⁊ iur. h.i. di. Prꝛudẽtia eſt oí 
uíuag atqʒ humanaꝝ erum noucia luſti 
atas iniuſti ſcientia. Adquoꝝdeclarationẽ 
tria notádafunt.q Pꝛimo notandũ eſt » 
pꝛudẽtia eft incognitiua tanqᷓ; in fübiccto 
q; oe pꝛedicte oiffinitióco ponunt ipfam 
effe rarioné fiue ftientiá coz que agenda 
fanc fed fcientia 4 ratío funt habitus intel 
lectue igítur patet pꝛopoſitũ. Oð firmat 
Ziugu.lib:o.85.qucftionü di.Pꝛudẽtia cft 


Vil auos M ope rne 0 2— 


f]; 


& 


Voce —— 





3 











Fer ia tertía poft ocamoe baſſione. 


coqnitio rez appetenday a fugienda. Et 
Sjfidostto im [ibo erhimo.dicens prudens 
oicitur quaſipoꝛ o videns. Perſpicax aüt 
eft z incerto vidct. cafüe , Uiſio ait non 
e(t virtutis apperinue fcd cognitiue. vñ 
maife(tü eft ꝙ p:udénaoirecte pertiner 
ad vim cognoſcitiuã nó autem ad vim fen 
ſitiuam q: per cam cognofcuntur ſolũ ca 
que pꝛeſto fenfibus offerütur cognofzere 
aũt futura cv pꝛeſentibus vUpeeteritio q3 
pertinet ad pꝛudentiã.ppꝛie rationis € qꝛ 
bemo per quandã collattoné agitur vnde 
relinquitur qp pꝛudẽtia fit pꝛopꝛie in vóne 
⁊ nó folum in róne fimplicicr ſz in ratióe 
pꝛatica. Hamphs.⸗.ethi.dicit ꝙpꝛudẽtis 
ẽ bene conſiliari cõſiliũ aũt eſt de his que 
funt p noe agenda ín rõne ad finẽ aliqueʒ 
q' $m pm un tertio ethi.⁊ p:io "Rbetost. 
Conſiliũ non é oc finc à bie qne (unt ad 
Finem.ai.6.ctbi oteit.oy Conſiliũ debet cé 
de bieque poffunt a'r (c here. Rõ aüt co 
vum que funr agenda pp finem of effc p:a 
tícyigitur mamfeſtũ e(t pꝛudẽtiã in róne 
pꝛatica confiftere hic ẽt notandũ g intclle 
tuo pzarícue circa cófiderationé virtutis 
quomã ad op?o:dinar oupliciter fc hʒ vio 
modo vt ipm opus in fe nifi fir perfectum 


ex recta róne , £t circa huiuſmodi eft aro. 


que null'alíud é d$ recta ró rey factibiliuʒ 
Vt baberur.ó.etl»t.benü enim ipfius artift 
ciati nõ regrit ĩ artifice rectitudinẽ appett 
tuo fcd foli infe qð ſit rectũ operarü.alio 
modo íntellccr? vit tutẽ ad opus o:dinat 
vtipfe operaneperficiat.a in ſuis artibus 
oꝛdinetur.⁊ circa huiuſmodi é pꝛudentia. 
que ßᷣm pfim € «E vt ſupꝛa.differt eni face 
re 4 agcre.quia vtor.9.metbapbi S'acere 
ẽ actus tranfiée in exterio:é materiam fi 
ut edificare ficeare 4 hinuſmodi Agere 
sit cft actuo permanéoin ipfoagente vt in 
telligere.⁊ velle.ficut ergo are cft ratioot 
rectiua factionũ ui rebus extertoubuo.ita 
pꝛudentia ẽ directiua actionũ in ipſis ope 
ratiõibus.Et quo pj ꝙ pꝛudentia.lʒ ad in 


tellectum ptíncat tii rectitudine volũtatis 
requirit. fioicatur.Zfugu.in libꝛo oc mo 
ribus ccelte oicit qp pꝛudẽtia € amo: circa 
ea quibus adiunatur bomo ab cie qoue 
impeditur (1gaciter clligéo ſed Ambꝛo.ẽ 
in vi appetitiua ergo pꝛũgdẽtia ẽ in eadem 
non un ví cognitũua. Ad boc reípon fm 
Tho. ßa ſc.q. 7. ar.i. qp voluntae mouet 
óév porérías ad ſuos act? ipa cnim cft oo 
mina ⁊ regina ĩ tero regno anime, pim? 
ár actus appetitiue virtutis € amo: ' 
tur prudériaof cffz amo: non qdem eſſen 
tialiter (5 mquantũ amo: mouct ad actum 
pꝛudẽtie vii poftea fubdir ztugu Ibidem 
Pꝛudẽtia € amo: benc diſcernẽs ca quib? 
adiunuarur ad tendendũ in ocü ab bie qb? 
impediri pót or auté amoꝛ diſcernere in 
quanti mouet rõnẽ ad oifcernendü p €c 
€üdo nocandü é ꝙ pꝛudẽs 5 ex (cia tufto 
rum « bonoz ve fallat ev fcía vero miuſto 
rum 2 malozue fallal. vñ ſcrib.k Sapiens 
fallere nó vult falli át non pöt. vt notatur 
ínoi.Liuftiría S durio pꝛudẽtia dz eni face 
re vt p fua fidc  iduftriancas fallat neq; 
fallat vt hẽtuꝛ.C.ð pondcrartonib? 2 auri 
affarióc.l.fi. a pprercaofío at.jo.dicit 
Eſtote p:udétee ficut ſer.⁊.ſ.ſ.c Jide.⸗q. 
i.c.ex merito ⁊.1.q.ic. i cupislẽtur.ha 
beant oẽs ſimplicitatẽ colübe uc cuiq; ma 
chinẽtur dolos ⁊ ſcrpẽtis aſtutiã ne alioxí 
fupplantérur inſidijs.Ex pᷣdictis igit pg 
pꝛudẽs dʒ fare iuſtũ «insuftü ergo onũ a 
malũ ſcia ergo mali nó ẽ mala.vñ Zlugu. 
dicit Sire nó é malũ ſzopari.Et ſi querit 
Qo occurscm? ne fallamur ⁊ nc al oy fub 
plantemur inſidijs. Reſpõ.ꝙ interd ante 
fem̃ occurꝛẽ.ẽ ⁊ aliq pꝰ.añ fei occur:ẽdũ 
€ cũ ſciẽtes cou inſidias vcl dolos vita 
mue poft factũ vcro vr frãgẽti fidẽ «uos 
frigam? cidé « nó ſeruãti pacra vcl fidem 
nosét non ſeruemꝰqð nebis C lícirü vt.C. 
bc pactis.l.cũ pponae «.ff.à inoffi.te.l.ſi 
inſtituta in pzin.Sfmo ẽt fi (uraucro fi ipfc 
n9 fuat nó obfcruado nó folü piuruo vtex 








———— 


—" 





De comenda.* vtili p:udentie, fimo 8. 


tràbe iu. iur. Sicut a.c. rertio ⁊ codé ti, qx 
vóviderur peteraffe qui ex cã deſcrit tura 
miai.vr.fr.q fatifda.co.l.fi £r cófiderate 
circa p:edicta ꝙ dolus cũ oolo cópenfatur 
vt.ff.ocoolo.l.fi.ouo.a.ff.oe compenfa.l.fi 
ambo. Et faciũt ad piedicta.ff.o excep.do. 
lApud celfus s. marcell?.4.1. fi pꝛocuratoꝛ 
bene ergo of qp pꝛedicta ẽ recra ró agibi 
lium «C. goofirmat Zlagu.oi.lib.f.ae li.ar . 
14. Prudẽtia é appcrenday a vitanda 
rerum (ia.£t ítey ibidé otcir. piudentía é 
affectio aic vcl motue quo intelligit erer 
nafüperiona effc ⁊ bio inferioꝛa cé tcmpo 
ralia «in (ipfa bec appetenda poti? que 
ſoperioꝛa ſunt d$ illa que inferioza noꝛit.h 
ille Zertionetan.é ex. pᷣdictis qp coꝛre 
larie eqrur ꝙ p:udétia reqrit rpio expe 
nentiã quapꝛopter iuuenes nó pit cé mul. 
tum p:udéteo.vfi ob.n.c.of in antiquis 
épudentía ⁊ in lõgo tpe ſapiẽtia.Cũ quo 
ccoꝛdat phs.c.ethi.di. Pꝛudẽtes fierinõ 
poſſunt iuueneo pꝛudẽtia ẽ circa fingu 
larta que funt cognita nobis p experiẽtiã 
iuuenes vcro experti nó fünt q: mltitudo 
tépezie facit cxperientiá k ille Ad cui?rei 
cuidentiadicit beat? Tho. fa fe.q.47. qp 
sd pꝛudẽtiã nó folü pertinet re ↄſidera 
tioni $m rónem fed o5 ét babere applica 
tioné ad opus ad q9 € fino pꝛatice rõnis 
quát nullis pót alteri aplicare nifi vtrũqʒ 
cognoſcat.ſ.id q3 aplican .cft « (d cui apli 
eaa ci operatióce fint ĩ ſingularibꝰ egt 
neceſſario ꝙ opoꝛtet piudenté cognofcere 
vniuerſalia p:incipia róuie « ét cognoſce 
fc fingularia que funt circa opationce vfi 
pPo.6.etbioicit ꝙ pꝛudẽtia nó cft vmuer 
Talium (olá fed o ét cogrzofcere fingularia 
Quapopter requiritur tẽpoꝛis expertétia 
igit py ppofitü.q 5 aduerren.é 55 £bo. 
fat.q A7 ar. 14.5 m rffione tertij argu . 
qouplcr cft pxudéría f.acquifia « infufa. 
Acqůta requirit ⁊ indiget actuũ exercita 
tione c ideo. in iuuenibꝰ cfle nó pót vt di 
uu eft t bécur etiã in tertio thopi. boe 


neqs 6m act neqs 55 bitum . Infuſa vero 
(or gratuita creat cv infufióc oiua vri m 
pueris baptizatis nũdũ habẽtibus vfu ró 
nio é pꝛudẽtiabm birum fj nó 3 actũ ticuc 
in amétibue in bie t q fit vfum rónts 
€ pudétía $mbitu; a actũ dst ad. ea que. 
fünt à neceffitare falutie ($ p exercitii me 
retur augmentü quouſqʒ pficíat ficut 4 ce 
tere virtureo vii apls ad bcb:e.s. oicit qp 
perfectog ẽ ſolidus cib? qper cófüctudiné 
€xercitatoe hñt ſenſus acoifcretioné bont 
4 mali.6 ille p3 pare p:ia burPmonite, 
€ Paro fcóa huius ſᷣmonis in qua oda 
ratur tantá effc pꝛudẽtie pfecte puritate; 
vt fir virt? quei fol'bonie pfecte reperiat. 
Ecũdo piicipali circa pꝛudẽtiepuri 
taté tree cóclufioneo ſuꝑ dicta pfi 
sinorádc (üt pꝛia ocluſio é qp piudériaé vir 
tus dicit eni pDo.6.ctbi.q pꝛudẽtia eff ba 
bitus ci vera róne actiu? circa hoĩs bona 
vel mala nó circa factibilia que ſuntextra 
bomiíné.D ille. ral'babitue uópótcént 
fivirtuofüeq: Pr eundé fcáo cri. AQrtus 
eft habitus electiu? fim rectam rónem er 
go «ld quoy occarationé pbatur Gm. 
Tho .ßᷣa be.q.47.ar.4. Ric.in tertio or 
5r 2.q.Lo pudentia cft virtus triplici 
ratíone.q. Pꝛimo ratióc operattonio fic. 
virtue vt oictum eft in ſuperioribus ẽ ha 
bítue bonus qui babentem perficit zop9 
eius bonum reddit (cd pꝛudentiaeſt talis 
babítue fiue vnuo fiuc plureecrgo pꝛudẽ 
tia eſt virtus. AMaioꝛ patet 4 minoꝛ pbat 
Nam ad benc viuendu duo inter alia ſunt 
neceffaría.Cintentio finio debiti.⁊ electio 
congrui medij. Pec autcm duo pꝛuden 
tia vcl ratio babct facere, ſailigere inten 
tioncm vcl volunzatemrefpectu finto ⁊ có 
ſiliari ⁊ tudicare « pꝛecipere ⁊elligere me 
dium conueniens fini. boc fm tho. pia. 
f2.q.s9.ar.A deo phᷣs.c.ethi.dicit puden. 
tto vidct eſſe pofle bene cáfüiari circa bo- 
na coiferentia nonfm partam puta quo: 
ad ſanitatem 4 fo:xitudiné; (cd ad bcnc v 























oo— 


Feria tertía poftoiiteam de paſſlone. 


were.ergo patet ꝓpoſitum £2uod fi oi 
catur actus virtutis eft meritoꝛius:ſed ac 
tuo pꝛudentie non é meritoꝛius non enim 
ẽ meritoꝛium cognofcere quid elligendü ⁊ 
quid refpuendünífi fequatur clectio recta 
que é per voluntatem foꝛmatã mo:ali ví 
fure.ergo non eft virtue ac. MAd boc rfi 
detur &m Ric. vbi (upza ín folutíone fi ar 
gu. Quod actuo puudentíe meritoꝛius cft 
in cóparatione ad voluntatem ró eni; fue 
laudabilítatío que opponitur culpabilita 
tit meríto quod ei cóuemt eft in volunta 
te.q- Secundo idem p:obaf róne cómen. 
dationis fic nibil éoignus bonoze vel lau 
de nifi virtue vel babée virtutem:fed pꝛu 
dentía afpü fancto laudatur apíe.8. oí. 
Sobꝛietatem « pꝛudentiam oocet iuſticiã 
4 virtutc; quibue vtilius nihil € in bac vi 
ta bolbue.ergo pꝛudentia e(t virtue excel 
leno idcirco arté quía pꝛudentia ẽ neceffa 
ría ad bene viuendá non aũt ars. Hã pec 
cato: artifex põt facere bonü arnficiatum 
ficut ꝙ cultellue fit pulcher:⁊ q» bene inci 
darac.fj pꝛudẽtia requirit appentü rect 
ex rectitudine át appetitue fequit bonitaf 
agentio in actione.ergo «c.q- Zertio ide; 
batur rónc oppefitióie fic ille habitus € 
virtuoſus q opponit peccato füb rõne qua 
ẽ viciü peccatü culpa ⁊ demeritũ.ſed babi 
tus pudentie oĩbus iftte modis oppom£ 
peccato.ergo ⁊c.Maioꝛ py mio: pbaf. 
¶ Pꝛimo nn.inquantũ pꝛudẽtia é habituſ 
concoꝛdans pile inſtitutioni nature oppo 
m£ peccato füb róne qua eft vitii veniens 
ab ipfa pꝛia inſtitutiõe ipitte nature. iuxta 
illud zlug.tertíolí.oe li ar. di. Auod pfec 
tioni nature deeſſe pſpexeris voca vittus. 
¶ Secũdo iuquantũ pꝛudentia concoꝛdat 
recte regule que ẽ recta rõ in moꝛolibꝰ op 
pouit peccato ſub róne qua peccatũ qꝛ pec 
catũ é illud fm pPm.s.pby. Qð diſcoꝛdat 
a regula recta ſiue in naturalibus vbt pci 
ofir monftra qꝛ diſcoꝛdant a regula recta 
nature nat ſiue in moꝛalibus vbi peccatü 


dicitur qð diſcordat a regula ronlo recte. 
«c Zertío inquantü acgũtio pꝛudentie ⁊ 
eius vſus depẽdent ex volũtate — 
peccato ſub rõne qua culpa q: culpa Cttor 
dinatue actue exiſtens im volütatie ptáte 
Poſtremo ét inquantũ actus prudcrie eft 
merítosiue cá imperatur a volürate tfo 
mata caritate p quã illud qð oictat pudẽ 
tía clligeii.vel fugiendus recte elligf vd 
fugit «ét applicat ad opue exterius ſi ell 
peffibile opponit peccato ſub róne quaeft 
demeritũ peccatü.n.cft oemcritü ſub róne 
qua p ipfoi ufte retribuit pena peccanti, 
Ex quibue ps qp puudentia nóof- babitus 
factene rcctá confidcrationé rónienifi in 
cóparatione ad rcctitudiné voluntatienó 
eni or bó bene agere fiue pꝛudenter:q; di 
ctet recte alígd boc effe elligenduʒ wel fu 
giendũ nífi ſuũ oíctamé fi cóiuncrumróni 
recte:que eft p rectitudiné voluutario.£t 
quibue oibus concludit qp pꝛudẽtia évir 
tuo.Ét fm TRic.in.5.01.55.ar 2.0. 4.fm ali 
quid é virtue intellectualie inquantũ (cft 
in róne ficut ín ſubiecto 2 wi3scus refpicit 
fui obíectü (b róne veri 83 vo aligd évir 
tuo molte magie tñ moꝛalis 5 telle 
ctualis:qꝛ uon é in intellectu nift inquárá 
é pꝛaticus 2 inquantü é mobilia a volunta 
tez o:dinatue ad volunt aríá actionésqua 
bp magie eft 5 rónem piudentíe pecore 
center d$ ignoꝛãter. vñ ple..etbt.c di 
cit qp circa pꝛudentiã minus ẽ elligibilio 
peccans volũtarie dj ignoꝛãter d3ute cot 
trariũ ſit in arte. C Sccũda códufio eſtq 
peccatoꝛbus inquantũ talibꝰ pfecta nóé 
pꝛudentia.vñ pfia.c.ctbi.oicit ipoffibileé 
p:udenté effe nó bonü:fed nullue peccatot 
eft bonus ergo ac.q5 ét pbaf fm tbofa 
fc.q.97.ar.is.triplict rõe. Pꝛio rõne⸗ 
nexionis ficut pfecta pꝛudẽtia fine virtuti 
bue moꝛalibus effe nó põt:qꝛ 6m tho pia 
fe.q.6s.ar i. vna virtus moꝛalis fine alía s 
nec pfectíonem nee laudeʒ vírturíe by fov 
titudo.n.ai pfectioné nec laudem virturia 








De adítate ⁊ partib? virtut(o pꝛudẽtie Pmo.s7. 


byfine diſcretione pꝛudẽtie vectitudine iu 
ſtitie « modcráriatempcráne.vfi Ambꝛo. 
ſup Lu.dicit. Cõnexe (unt inii d 
virtuteo vt q vnib; plurce bére videat . 
4 :ego 1 lib:o mo:xa dicit. Pꝛudentia 
eft vcra« iuſta imperane 2fo:tíe nõ eſt 
ſi pꝛouidẽtia careat Cũ igitur peccato: in 
quantũ ralio virtutibus moꝛalibus carcat 
pʒ pxudétiá perfectáin peccatoꝛibus cé nó 
; idem pbarur rõne oꝛdinis 
fic pꝛudẽtia impo:tat o:díné ad appetituʒ 
rectüscaufando rectitudié appetttuo fed 
talío rectitudo appetit?nó cft in peccatozi 
bus ergo py ppofitü.q- £ertio pbaturró 
mc opcratióio fic oe róne pudétie cft non 
foláq fitopeg directiua fj ẽt ꝙ fit rect 
he d pꝛeceptiua boc át non pót fieri nifi 
cxiftére recto appetitu ſʒ vt otctü£ pecca 
toꝛes carent rectitudine buiufmodt ergo 
vtp:ue Ar Tertia cóclufio é p i folis bo 
nis ⁊ iuftis p:udentia reperit vt p; ét ex 
pꝛedicto verbo ply « pꝛobak Pm Tho. vbi 
fap:a argu.ra.triplici rõne. C Pꝛio rónc 
contétionio fic o£o virrutco. f. moꝛales ⁊ 
fnfufe m gra continentur crgo quiciiqs bj 
gram b dẽs vírtutco (5 iufti (olü babent 
gr̃am ergo ⁊oẽs virtutes 4 cx cófcquenti 
p:udeutii . q7 xo idé pbatur róne vile 
ctiõis fic quicũq; I; caritaré hʒ pꝛudentiã 
ß quilibet iuftua hʒ caritatem ergo b; pꝛu 
denná | ¶ Tertio idẽ ꝓbatur róncoifcre 
tionie . Quicũq; by diſcretionẽ boni ⁊ ma 
lié pꝛudẽs fj iuſti babét huiuſmodi diſcre 
t:oné crgo babér pꝛudentiã que oia confir 
mat grego.fcóo libxo moza.ot JCerere vir 
turco nift habeãt eã qua pꝛudenter agant 
virtutes effc nequads poffünt.f ille Eam 
fm Zbo.vbifup:a ar.i8. in reſpon. pꝛimi 
argu.Suplex cft pꝛudẽtia Ana per quaj 
bó fibi « alijs pót puidere oc lais que per 
tinẽt ad viri humanã ⁊ talis nó eft in oib? 
babérbie cfam.Zília e(t per quà bó põt 
"far fibi füfficienter puidere oc bte que 
fast oc neceſſitate ſalutis « tal infunditur 





oibus habẽtibus gr̃am. Eſt tii ſciendũ ad 
declarationẽ pꝛedctoꝝ $m Tho.ſa.ſᷣc.q. 
478r 15.25 in peccatozib? triplex pꝛudẽ 
tia reperit᷑ non tfi virtuoſa nec meritoꝛia. 
¶ Bꝛia of pudétía falfa cuius ró eft q: 
illeof bérefalfam p:udentiá qut pp obrí 
nédü mali finé fcu o:dinare aliqua media 
illi fini vt cófücuim? oicere ule é pꝛudens 
latro ree cóuenictee vías inuenire ad 
furandü «tal pꝛudẽtia reperit i peccatozt 
hus oc qpue or Sere. 4 Soapictee fünt vr 
fam.bát £inefcierür.vbi glofa oiat vbi át. 
afidua € tráfgreffio nó ſapientia vocaiur ſz 
verfatia 2 calliditao . ¶ coa or pꝛuden 
tia imꝑfecta qꝛ illi oicürur bére pꝛudẽtiaʒ 
fmperfccrá qui cóuententce viae (ciüt ad 
inuenire ad ↄſequendũ aliqué finem parti 
cularé impfectü vt putaoiuitiae 4 bono 
ree 4 huiuſmodi. vii Zu.io. Filij buius fe 
culi.f.peccatoxce pꝛudẽtioꝛes funt filijo lu 
cto.i.iuftio « gFam babétibue nó fimplici 
ter fj in gencratíócfua.t.in negotijo fecula. 
ribus. q- Zertia p:udétiaor induftriofa 
qucor naturalis inquamũ peccatoꝛes de 
bonis « malpertinẽtibus ad humanã vitã 
bene ſciũt cófilíari « iudicare ⁊ iſta of pꝛo 
p'íc pꝛudẽtia carme.oe qualoqtur 2tug:. 
fup epl'am ad Ro.di. Pꝛudentia ſpũs cft 
qii ncq in bouío tépoxalibue cft pce nta 
neq; in mal'tímo:eadem vero aic natura 
pꝛudentiã carnis hʒ cu; inferioꝛa fectatur 
4 pꝛudentiã ſpũs cil ſuperioꝛa elligit. Et in 
libꝛo.dʒ.q.q.o.inquit. Pꝛudentia carnis 
dicitur cá anima pꝛo magnis bonis rem 
poꝛalia bona coucupifetr ,£u.idiu eni ap. 
petítuo talis ineft anime legt oci fübiccta 
effe non poteft .i, implere non potcft que 
ler iubet. Scd. cum fpiritualia bonaocfi 
derare ceperit ⁊ tempoꝛalia contempnere 
deſinet carnis effe pꝛudentia.⁊ ſpiritui nó 
reſiſtet. Eademq; amma cum inferioꝛa ap. 
petit pꝛudentiã carnis babere otcitur, cus 
vcro füperioza pꝛudentiam fpiritus Ü illc. 
4fic ps paro fcóa pꝛincipalis. 














— 77 


Sería tertia poft ofiicamoe paſſione. 


¶ baro tertia bui? Pronto (n quadecla 
ratur treo effe pꝛincipales p:udérie .f. me 
moꝛia mtellígétía ⁊ puidétia. 

Tl Értioi boc&mone fciendüeft treo 
FAL effe piudétie parteo $m antiquoe 
hoo vr "fic . nf recirat vbi fap: .3. 8. f. 
memoꝛia inrelligétia ⁊ ꝓuidentia quae ét 
pouít Zulliue in fcóo Rhetoꝛice ⁊ etíam 
babstur in phemio Snftitute.S.quouoc 
q ibus etiaferibit Seneca ĩ libꝛo quatuoꝛ 
virtutum di.Si pꝛudens ẽ animus tu? tri 
buo tẽpoꝛibꝰ diſpenſctur pꝛeſentia oꝛdina 
futurapꝛouide.pꝛeterita ecoꝛdare.h ille. 
Scðm vero Macrobiũ ſex funt ptes pru 
dẽtie.ſ. Rõ. Intellectꝰ. Circõſpectio Pꝛo 
uidentia.Docilitas ⁊ cautio que ad pꝛedi 
dictae treo poſſunt reduci. £t ideo folum 
b: ipſis tribus ẽ dicendũ. C Pꝛima pars 
pꝛudẽtie or . Memoꝛia que ſm Tullium 
ſecũdo Rhetoꝛice ẽ per quam animus re 
petit illa que fuerũt que quidẽ vtilis ẽ ꝓ 
pter tria ne.vj.füperbiam? vt pfentía me 
líuo íntelligam?. « vt fup futurío puidea 
mus. ¶ Pꝛio quídé pdcft memoꝛia ne fü 
perbiamus. Narꝛat eni Tullius ⁊ ét beat? 
Hiero.ꝙ Romanis pꝛincibibꝰde bello cũ 
victoꝛia redeuntibꝰ triplex bono: exbibz 
batur q quidẽ dicebat triüipbus ð quo ha 
betur in ꝓhemio inſti.in pꝛin. ¶ Pꝛimꝰ 
honoꝛ erat qp totus populꝰvictoꝛi redeun 
ti ohniam occurꝛebat cum magna leticia. 
¶ Secundus quia omnes daptiui ligati 
curꝛũ ſequebantur. Tertius cft quía ipe 
victo: tunica iouis indutus ſedebat (n cur 
ru omatiffimo qué trabebant. quatuo: eq 
albi. ſic ducebatur ad capitoliũ fed ne in 
huiuſmodi honoꝛibus ſuperbiret quidam 
viliſſimus homo colaphiʒabat eum dicẽs. 
Cognoſce teipſum.⁊ noli ſuperbire de tan 
to honoꝛe ꝛeſpice ad eos qui ante te pꝛete 
rierunt ⁊ bominem te effe memento.f.mo 
riturum. Huiuſmodietiam habetur exem 
plum de Machabeo rege iſrael qui hoꝛ 
tabatur filios oí, fili eſtote emulatoꝛes le. 


gis.⁊ memẽtote opey patrũ noffrey qi 
fecerüt in generationib? füto 4 accipietis 
gloꝛiã magnã ⁊ nomen ĩ eternũ pmi 86a 
chabeoꝝ.⁊ c. Abꝛaã in tentatiõe inuentꝰeſt 
fidelis. Joſepho in tẽpoꝛe anguſtie factus ẽ 
dñs cgipti Dauid in fua mFicordia confe 
quutus é fedéregni eterni. Hec exéplapo 
nütur ad fignifican.quod p:udée ocbyba. 
bere puram partem piudentíc que ẽ me 
moꝛria pꝛeteritoꝝ.Legitur ctí oe bocpul 
cherꝛimũ exemplum in crenicie antiquie 
ꝙ Zírcbalada rex ſeicilie quia natue 
rater figulo quodã paupere femp vteba 
tur vaſis fictilibꝰ 2 nó aureis nec argente 
is i memoꝛiã quia ex figulo patre erat gc 
nitus ne videretur oblitue fue pꝛiſtine 
condictióie Scmelintersogat? cur bíoya 
fio vteretur refpou.ego fum rex faalicfi 
gulo fui genitoꝛe nat? fozimáqs reuercoꝛ 
Quí ev paupere domo repente otueo fact? 
ſum. Ecce crgo quia noluit in regia digni 
tate (üperbirc plurima erépla alía addud 
boffent ocbet ergo bomo füam ercationg 
reminifci quia ex terza 4 in terꝛã reuerte 
tur 4C.gen.fcóooebet ét reminiſci ꝙ mois 
ventura ẽ licet tardet ficut fcriprü eft, 
q..c.in eccliaſtico.⁊ dixit dñs Ade pumo 
barẽti tn ſudoꝛe u.t.u.p.tuo donec rei ter 
ram oc qua ſumptꝰes.quia puluis es ain 
b.re. gen.tertio. c. Nimiꝝ fi oc terꝛa fac 
re. in t. qꝛ nibil tam naturale cft d$ vuum 
quodq; eo genere diſſoluere quo colligs 
tum eft.ff.oc re. iu.l.nihil. CSecundop 
deſt memoꝛia vt pñtia melius intclliga 
mus. vñ iuriſte oícüt.pp boc ꝙ q t pꝛetcti 
to fiit mal? zin psefentt ét. maluo piefg 
mitur vtbétur.ff.oe accu.Lfi cm.$. bifda 
40€ füfpec.tu.S.fi autem « ccótra qui ipie 
teríto fuít bon? pꝛeſumitur bon? in piat 
tí vt babetur.ff.be re.mil.L, TRon omnes 
$.barbarie.vnde Gꝛego. volens conada 
re Maximũ epiſcopũ dicit ex traufacai 
te vita oídicímue quid oc fequenti tua cũ 
werfatione piefümamue,yr habetur etra 








I 
I 


b pfum.emáda CTertio pdeft memoꝛia 
fili rónc vt fp futurío puideamꝰ.vñ Baie. 
extra 8 pᷣſum.c.ſcribã dic Scribaʒ mltipli 
«o legeo meae ⁊ tfi cx pii? oatío a negle 
eneapparet ꝙ ⁊ bao negligét.D ille, Et ii 
folüinaialib?rónalib? fj ét i irzationalib? 
ex perito pfümit qd agere ocant i furi; 
vt hẽtur iftituta 9 rc out. $.ceruoo ⁊. ff. 
acq.re do.l.naturalẽ.. ceruoe vbi bérur 
gn? —— ſolitꝰeſt ire ad fil 
Váe t redire domũ pᷣſumit᷑ ꝙ íta ét faciet 
infame . Et füme 4 pcipue rcco:dent filij 
ein parentes egerüt vicé per oia reecp 
turi acente de filio percutiente patre pót 
vici dlud qo bécur.C.5 epi.audi.l. Nemo 
ſOs frcit ſemper cxpetec, cauete ergo fi 
lao offenſione parentum quia profecto 
nulla cft verioꝛ iſta regula qp quicunqs ac 
picta filijs ſuis qo ipfc fecerit parentib? 
Tiam ego aliquádo legi qp in ciuitate no 
ſtramediola quidã patré interfecit qui a 
apfe peftca ap:opꝛio filio ẽ iterfect? « ifte 
poftea afilio fuo irai multoe gradus p 
uenit boc factum tandé vItunue videno 
fc patrem inter feciſſe noluít vxxoꝛẽ oucere 
mca ipfe incerficeretur.a fic oomue illa có 
fumpta eft. Pꝛodeſt enĩ hec memozta mul 
tis modis bui? éc pzecipuü babetur exem 
plum mánalibue romano de Herua um 
peratoxe qui cá omnibus ét popularibue 
idco fc familiarẽ exbibebat vt non impe 
rstotfed amicus ci amíco videbaf Inter 
rogat? aliofi cur fic familtaritcr verfaret 
cũdibus.reſpon. aliqñ fut hõ pꝛiuatꝰ 4 tüc 
tptabamimperato:ce mili familiares eẽ 
muncergo ci fim imperato: volotalis eſſe 
fübiectio qualeo cgo fübiectue oprabam 
iibi Impatoꝛes.notade qp? pcipue é ba 
bidámemoía pꝛimũ é bencficíos « maxie 
ustíéio redépttonte «C Eccliaſtes vlrio 
Memẽto creatoꝛis tui «€. Scðʒ eft máda 
To dei fo memoꝛes fint mãdatox ci? ad 
faciendi ca Tertiũ cft ſeueritatis wftiric 
dexercuit in peccato:co pᷣs.memo.iuſ.. 





De gaitate t htibuo virtutis pꝛudẽtie fimo 47. 


folítte Écclia.28. metto: efto iudicij mei ſi 
cut erít 2 tuũ.Quartũ eft memo:ia belli 
fpü.in quo tot ⁊ tán ceciderür Job.xj.me 
mento belli 4 nó addao vltra loòqui.Quin 
tuu cft memoꝛia cõſolationis oci in affli 
ctione nc bomo oelperet.t, macba.4. me 
mẽtote quomodo falui fact funt pr̃es no 
ſtri in mari rubꝛo. Sextum eff. memoꝛia 
vite fanctoz ad imitandum Jo.ig. Memẽ 
to ſermonis qm̃ ego dixi vob ⁊c. Septimũ 
eft memoꝛia ftat? honoꝛabilis a quo quia 
oegenerauita parennb?carnalibue vel fpi 
ritualibue 93.st.zftrendite ad bab:aá pa 
trem ve. Sctauũ é memoꝛia peccatoz ad 
volédü (3.58. "IRecogitabo tibi oẽs ánoa 
4C.3fa $8, Et fic py memoꝛiã preritoy effe. 
pré pꝛudẽtie. ¶ Scða pe p:udéticor itcl 
ligérta que $m Zulli £o "IRbeto. € p quà 
aiue pſpiẽ quefür hʒ árpiudée pirelligé 
tiivtoifcernat.fic hꝛdiſcretionẽ. Ett átot 
fcretio mf virturü vt extra? officio cufto, 
c.i. Per bác oifcretioné fepat equi ab ini 
quo licitũ ab illicito oifcerm£ vr bétur. ff, 
ð iuſ.⁊ iur. la. ꝑ bácoifcernif irerpbao 219 
qꝛ pbaoé lex diuia iue ẽ lex büana (coa 
di.c. Oẽs leges. Per bácoifcermtiter bo 
nũ ⁊ malũ boni; malũ fugiẽdo iuxta il 
lud ad theſa.4.c. Oia pbate qð bonü ẽ te 
nete.ab oi fpé mala abflinere .oifcernif ét 
iter boni « bonü vt mai⸗pᷣferat mio: ⁊ pu 
blícü puato ꝛiterdũ dicimꝰꝙ alíqd ẽ bonũ 
cui? 23 ẽ melj?g tñ illð meliꝰellicit᷑ vt.C. 
9 pcur.Lexigédi «ff. fur Lt £u? coĩs.g. 
qp vero. Itẽ p bác oifcerni£ (ter malũ ⁊ ma 
lá vc mui? malü pᷣfeꝛat mios qꝛ nos orc 
m? ð duobꝰ malmin? é elligen vr. ff. ð rc, 
iur.l quotiẽs diſcernit ét pudẽs iter ven 
^ falſũ dũ naturã cauilatõis cognoſcit cui? 
maturaé vt abeuidenter verisp bꝛeuiſſi 
mas mutatienee ad ea que cuidéter falſa 
funt rea pducat vt.ff.ocre.iur.Lnaturaca 
uilationis. Pꝛeterca oifcernit (nter vcy 2 
falfü qr ill q3 ẽ vex € «bs eſſentiã illo dt 
qð é falfum non ẽ nechʒ cénti illud ouo 

















Feria quarta poftomcam oc paffione, 


verũ cé qð cft ⁊ Ds eſſentiã afubftantíá ⁊ 
iõ ipm verum vel ipſa veritas appellatur 
rco vii cum ſimpliciter of ree veríra it 
telligit vude res ẽ.i.yeritas ẽ. n re é.i. 
in veritate é ficut no.ff. ad. l.coꝛ de fal.Lí. 
Fqui in rõnibus oc iur.iur.l.quotiens. 
Illud vero qð € falſum:nõ eft fic non b; 
ẽſſentiã ncc ſubſtãtiã in nosoicim? falſus 
modi? nó eft modi? 4 falſum teftamctum 
nócft teftamentü vt hẽtur. ff.oe ver.fi. . 
Paulus ⁊ falſus empto: nó eft cmpto: vt 
bétur.ff.oe in oié adiectióe.Lvbi aüc.$.cü 
ergo. £t falfa peccunia nó eft peccunia.ff. 
ðpigno.ac.l.llegãter.5.qui repꝛobos 4€. 
¶ Stem pꝛudens diſcernit inter vez ⁊ ve. 
riſimile fictũ ⁊ ſimulatũ. Nã plerũqʒ que 
dãſunt que vera funt ⁊ tñ non ſunt veriſi 
milia vt dicit Seneca q9 etiã ꝓbatur ple 
ges.Nã.ff.ꝙ.m.cã Lnó € verifimile pii 
bérur ꝙ nó éverifimile aliqué effe cópul 
fum in vrbe. tñ pót effz vez g eft cópul 
fue.t pót pbart s aliud erit verítao fi 
ꝓbetur alíud verífilitudo .£t fic ét pꝛoba 
tur ff.oe iur. do.l. Huptura ĩ fine. cũ mltis 
ſilibus. Inter veg ét fictũ (cu ſilatumdi 
fcernit pꝛudẽs. Aoulta eni ſunt filatavel 
ficta que nó (unt vera fimulare ppꝛie ẽ id 
qð nõ eft oſtendere vñ cribit qp nó eft file 
otffimilegsq8 évt.C.oe tranſac.l.Cũ ea. 
ff.oe cótrabé.em.Lnuda . Ficta érnó ſunt 
qꝛ fictio oio ẽ cótra 9ítaté per ea que no 
tautur.C.cr quibue cama, fiber banc 
etía; intelligentiam diſcernit pꝛudens ut 
ter lepꝛã ⁊ lepꝛã.i. inter peccatũ ⁊ peccatuʒ 
quam ſcientiã in vnaex clauibus dñs de 
ditpetroficut of in canone.20.oí. (n pꝛin. 
hᷣ intelligétia ev cauſis ẽ affüméda oícédi 
vtoicit bear? Illariꝰ oc ver-fi.c. intélligé 
tía vt.ſ ꝓꝛudens plus cófideret fenfum d$ 
verba. Nã ſeriptũ eft ꝙ potentío: a ſupioꝛ 
eft mene d$ vor dicentis vt. ff. oe ſupel. 
lega.Llabeo cirea finẽ.⁊ alibrfcribif. £9 fi 
cut animus Dfertur coꝛpoꝛi ita fiia verb 
38.di.c. Sedulo. fenfüy nó verba expecta 





iiue.C.oc fideícom Lei virü .« fie pyopin 
telligentia € pe pꝛudẽtie. CTertia para 
p:udétie $m Tulliũ  (enecáor purdétia 
quc vt dicit aucto: li. Zip»oza . phoy eft no 
tio pꝛius pertractáe fururoꝝ cuentü vbié 
fciendü cp puidere oe futuris nó poſſumꝰ 
p viam fcie q: folus oc? p:cutdere pót fü 
Tura ff.oc iudi.l.Sed « fi reftiruarur.$.fia 
ff.fi cer.pe.l. Reſti. cideo.26.0.5. inpun, 
Futura pꝛeſcire foli? oci ẽ.pꝛouidere átfu 
tura p v13 pꝛudentie ſũma virtue eft qo p 
tiuct ad eiparté pꝛudentie que of pꝛuden 
tía futuroꝝ que Détur ey memoꝛia pꝛeteri 
tox a intelligétta pꝛeſentiũ vii oicit bocri? 
'IBon eni qð ante oculos fiti cft fufficitin 
tueri.⁊ ulli? dieit lud ingenij eft aute 
cóftituere quid accidere poffit w vtranq; 
partéz quid agendü fir. cũ quid euenerit 
nec aliquid comitrere vt aliqioicen.fit nó 
putabam.Et pítac? pfe dicit. Pꝛudentiũ 
viroꝝ effe pꝛiuſq;; fiant oífficilia pꝛemedi 
tari ñe fiát. Foꝛiiũ vero facta bene oílpo 
ere. 2 Terentius dicit. Illud ẽ (apere. nó 
modo qð antc pedee eft víderc.fiilla que 
futura funt pꝛoſpicere. Pꝛudens ergodj 
pꝛouidere ſuꝑ futuris dʒ enim cófiderare 
foꝛtune fallatíam quá cófiderat : cü conſpi 
cit ꝙ homineſplerũqʒ ex diuitibus paupe 
reofiüt ⁊ ecótra vr fcriprü ẽ.in auc.vroée 
obe.iu. p.col.s.pzeterea cõſiderare dʒ fta? 
humãi inſtabilitatẽ iuxtaillud qð ſcriptũ 
eſt.Quid.n.ita ſtabile ĩter hoies.⁊ ita imt 
mobile vt nullá patíat mutationẽ.cuʒ oĩs 
nofter ftat? ſub perpetuo motucófiftatvt 
hẽtur ín auc.oe nó alic.aut pmu. ec re. $, 
alienatiõis ver.ne át col.2. (teg (cribitur 
humani numerus códitio femp tn infinitü 
oecursit.a mbil ẽ inea qo ſtare i perpetui 
poffit vt hẽtur. C.oc ve.tur.em.L fcóa $. 
fed qꝛdiuina. fili confiderare oj ftatue 
condicttóeo Domina fic fap futuriepie 
videre pót p:ecipue vt aligd í pecuníaba 
beat vt fi foxte bomo vl'ciuitateerpellat 
sliquid fccum postare poffit vr nó vadat 





De cómenda a vtilitate p:uden.fmo 58... 


mendicando. Iſtud confilium « ifta pꝛoui 
fio  illaoc qua tuzte ille ofultue facit mé 
tionem di. audiſſe quoidam rufticoe fence 
bi pecuniam fine peculio fragilem effc pe 
culium appcllantce:qued psefidij cá repo 
nitur vt. ff. de le. z.l. ſi chorus. h.i debet er 
go pꝛouidere quod euenire pót vt.ff.ó iu 
ridic.om.iudic.l.fi idem cum codem .$.fi, 
^|fi quis oomi.$.t .ff.loca ⁊.ff. de dano i 
fec.. Qui bona. $.cum inter. Er tfi aliquan 
do quiepxudenter ⁊ rónabiliter pꝛouidet 
timen contrarius ⁊ diuerſus exituo feq 
tur ab co ꝙ pudenter oeliberatum é boc 
foue contigit cãu. Caſus auré pꝛouideri 
non poteſt vr, C.oe pigno. actio.L. que fo: 
tatio multi ens funr cafus vr.C.oe vſufr. 
Linrer antiquam 4.L.co:ruptionc; adeo vt 
mimerari mon poffit vc. E. de pꝛeſcrip. zo. 
vel. 4o. an.l.. Quod aüc fj. conríngar pꝛu 
dens non pꝛopterea deſimt cé pꝛudens:qꝛ 
non ſpectatur euentus:ſed pꝛincipiuʒ 4 (uf 
ficit pꝛudenter feciſſe lz diuerſus ſequatur 
tritilo.j ctiam cauere pꝛudens ne multũ 
eredatfpet.q: multa accidcí poſſunt ne ca 
plamus.vt.ff. de acqui.re,Luaturalem .$. 
illud queſitũ.vt.ff. de nego. ge.l. Sed ante 
vlrüno.$.ft. Et coutra coͤtrariũ oppinanteſ 
loquitur Boe.d. At vero D nfio cumulus 
accedit malis ꝙ exttmatio plurimo: nó 
rerum merità.fed fo:tune ſpectat cucntü 
ea que tm̃ iudicat effe puifa que. felicitas 
cóm:ndauit.£r ér Ouidius ĩ epiſtolis att 
Eutue acrapbat?carcat fucceffibue opto. 
Quiſqo ab cuẽtu fcá nocida putat bec ipt 
vnüétii ꝙ ẽt multotiens pꝛudens 5 mul 
toa caſus puidet.vñ fcribit oc vlixe qp li 
mart béret.foxunáríam 4 neprunü oen; 
murio rium ci puidebat.q: habebar fecü 
minerus.iocá (cie. boc voluit oicef: Oui 
diusin verfibus fcqueutibue.o. q- Sepc 
feror cauti petijt neprunue vlixẽ. Eripuit 
pfio fepe mineruaſolo.hec ille | Pꝛudẽtes 
« git ffeo effc velimus z putdeam? nobis 
iplie yt hic bonis operib? inſud tes fury 


ram vitá beatá acqram? ín fea fcloy ame, 
qr Sería quarta poft dñicam oe paffione, 
oe cómendatione ⁊ vilitate virtutis pꝛu 
dentie.Sermo.s8. 


J mibi non vultís cre 
dere faltem opcribuez-. 


) eredíte , Scribunt bec, 
vcrba 30.10.64 in ctiá , 
gelio oc. ferie Cum in 
muperioꝛibus dietuʒ fit 
fícoixpocariffimi iu 
fticiam effc omniü virtutum mo:aliu; pꝛe 
elariffimá ⁊ nuper in fermone befternooe 
monftratü fuir pꝛudentiã effe virtutem fí 
nequa alie effc non pfit . Hon imerito oz 
tur oubium an. pzudentía fm quid fir uo 
biliox iufticia « alijs virtutibue moꝛaliuʒ 
QOð pulc:e oeclarar Ric.in.ʒdi.ʒʒ.ar.i. 
q.8.0i. fuod pꝛudentia tripliciter pót ac 
cipi q Pꝛio pꝛo babitu pzatico quo intel 
lectue oeterminat ad recte iudicandi qd 
elligendii « quid fugiendü fit non in vnt$ 
falitifi fcd ét in fingulari círcá quc ẽ actio 
fm plim.c.etbi.c.8.Eriftomó iuſticia lega 
lie eft oignio: psudétía ⁊ alijs virturibue 
cardinalibue vrocclaratü eft ſupꝛa. Ratõ 
enim bont quá foimalt refpicit iuſticia di 
gnioꝛ ẽ quam ró veri qui foꝛmaliter reſpi 
cit pꝛudentia ⁊ ét quia voluntao nobilior 
€ intellectu &m ifm Ric.bo.  Sco.fequi£ 
ꝙ nobiliſſima virtue acgfira in voluntate 
refpectu agibilium nobilio: fir d$ nobíliffi 
ma virtueim intellectu pzatico. qp Secun 
do pót accipi pꝛudẽtia pꝛo pdicro babitu 
nó abfolute|fed vt virtutibue mozalibue 2 
Tuncto feu p eao foꝛmato 4 fic jsule pꝛudẽ 
tía (ir nobilio: Pm quid alíjo virtutibuo.f. 
inquantü oftendit cío medii in qð tendũt 
tfi fimpliciter non ẽ dignioꝛ legali iuſticia 
ficut necfideo foꝛmata oignio: ẽ caritare 
que é eius foꝛma. ¶ Tertio modo pótac 
cipi pꝛudentia p:o habitu pᷣdicto  foua 
eiuo fimul cxtendédo nomẽ foune ad vir 
yo 


















Sería quarta poft ofíicattioe paffione; 


tutem caritatis:qꝛ uulla virtue eft fora 
alterius nifi carítao ⁊ iſtomõ planuʒ ẽ pꝛu 
dentiam effc nobilioꝛẽ quacũqʒ moꝛali vᷣ 
tute.vñ Bias at pꝛudentiã dilige.Quam 
qdem virtutẽ facra ſcriptura plureud co 
menidat.vñ Joſue pꝛimo.nõ ðclines ab ea 
d dextram ueq; ad ſiniſtrã vc incelligas 
cunctaque agio ⁊ ꝓuer.i.Coꝛ pꝛudentis 
poſſidebitſcientiã z auris ſapientũ queret 
ooctriná.Etirerü £c.13, Altiſſimus de ter 
ra creauit medicini z vir pꝛudens non ab 
hoꝛrebit eam ac.quã pꝛudentiã f iudei ba 
buiſſent itellexiſſent xptopera faiffz diui 
na atq; eis firmiter credidiffent. vii dixit 
eis verba ꝓpoſita dñs ſic.Si mini nõ vul 
tio credere ac. fuc virtus quãte fir comẽ 
datíonis  extimatóte hoc ĩ fmone trib9 
rõibꝰ pbabit᷑. Pꝛiĩo róc cõitatis.Scðo 
rõne rictatie p Zertio róue vtilitatis. 
¶ aro pꝛia b?fer.i  corfidat vᷣtus pꝛu 
détie q: fe extẽdit ad bonũ cõe a ppus ſiml 
"Rino oico pꝛudentiã effe virtutẽ 

magie cómendationio 2 extimató 

mo refpectucóitatís 2 foꝛmo fic rónem.il 
lavirtue que generaliter oibus é vtilio 4 
in bonum cóe reddat digna é 2 valde ex 
timanda qx $m pſĩm.i.ethᷣi.bonũ qᷓ;to coi? 
tanto melius fed pꝛudentia ẽ huiuſmodi. 
ergo ac.Mauioꝛ p fc pʒ amino: pꝛobat p 
triplices concluſones. Pꝛima ẽꝙ ad p: 
denti prinet inuenire mediũ in oibus viz 
turibus moꝛalibus que concluſio declarat᷑ 
fim tbo fa ße.q.ꝙ/.ar.7. ſic boc ip quod 
eft couformari roni recte € finis ꝓpꝛiuſcu 
iufliber moꝛalis virtutio ni cemperantía. 
boc intendit ne ppter ocupífcétiae bomo 
diuertat a róne a fitr foxitudo ne recto iu 
dicio rónia diuertat pp timoꝛẽ vel auda 
' ciam ⁊ hic nus pftitue é boi fim naturalé 
ronem que dietat vnicuiqs vt ſm ipfii ope 
rct. Sed qualiter « p que bó i operando 
attingat mediũ rõmo prüiet ad. pꝛudẽtic 
oi poinoné D. amagzre medũ fit finie 
moꝛalis virtutto tfj p rectampifpofiriócg 





coꝛũ que (ant ad finem medii inuenit igit 
pi ꝙ pꝛudentia conſtituit mediũ virtutioꝰ 
moꝛalibus ex quo fit vr alie virtutes m3 
ꝛales fine tpfa pfecte effe nou pfit, q023 
ſi dicat prudentia cóparat $m modũ ratio 
nto fedvirrue moꝛalis tendit ad medium 
p. modü nature:q; vr dicit £ulli? fo Rhe 
roꝛice ſue virtus ébabitue in modi natu 
ꝛe ʒꝛöni conſentaneus. eꝛgo pꝛudentia non 
cõſtituit mediũ in vrurto? mo.C Ad boc 
ꝛõdet tho.vbi ſupꝛa in sfüfione teꝛtij at. 
vixtue moꝛalis p modum natuf intendit 
ꝑueniꝛe ad mediũ:ſed qꝛ medii non codé 
modo inuemt in oibuo ideo, inclinatio na 
tur que femp eodẽ mó opezat ad hoc non 
fufficit:fed zequitit tatio pudeutic , Qua 
pp bene concludüt theologi maximetbo, 
ybi fupza aꝛ.is.ꝙ pꝛudẽtia non poteſt dici 
fimplicitez nariraliſqꝛ opatio conſiſtit ct 
caaliquíd of:vel ficur circa ca que ſunt ad 
finem : fineo air recti umane. natuf funt 
deternunati 7 ideo pór cé natural inclina 
tio ꝛeſpectu ipſox 5 ca que ſunt ad fui ire 
b? bumáienó funt octeriata fj oiue:fificit 
Pm pfouay oiuetfitaté ⁊ uegottoy.vii qꝛ in 
clinatio natuf fp eft ad alid dete:miatũ 
talis cognitio non póc boi ineffe naruzal 
fs ex natuzali otfpofirione.vn? fit aptioꝛ ad. 
huiuſmodi diſceꝛnendũ d$ alie. £x qoua 
€t pio diuo tco für acruo piudenne.fa 
filiazt iudicaze ⁊ peípeze q: pps.o.ethi.c.o. 
dicit pꝛudentis vf cffe poſſe benc ↄfiliaꝛi: 
⁊ conſulta iudicar.Et ibidé oícit.c.r. Qð 
pꝛudentia pᷣceptiua é.tfi $m to. vbi ſupꝛa 
41.8.2 Ric. in.ʒ. di 2.9.6.pꝛicipalis ac 
tue pꝛudẽtie ctt paper. Ham ad pꝛudemẽ 
ſpectat. CPꝛio bene confilia: qo. prinet 
ad iuuentioné conſiliãdo.n.inquit̃t bomi 
neo viaop quae ptingeze poffint ad fineg 
intenti. vude plio ce:tto ctbi.c.6.oicit con 
filismu: non oc fiue fj oe bio que fünt ad f 
nem.⁊ addit.Qui ohiliat vi: queꝛer̃. Se 
cundo piudentio ctt ét beue iudica de cõ 
ſiliatis ⁊ inuentio. ¶ Zcrtio pꝛudentio é 

















"Ie cómendaa vtilitatepiudétie fmo.s8. 


oflliata nuẽta c (udicata applicaf ad ope 
rationcmaliter nó eſſet pꝛudens. Hanc át 
spplicationé non pór facere intellectue p 
zudentiã nift motus a volütatc recta, vri 
bec applicatio eft pſius füb rõne volunta 
tisſubmouentis:⁊ ẽ ipſius rónieper pꝛu 
dentia vr fo:m nris inrellectualiter pce 
H ocfaciendo pdictam applicationem 4 
bic eft puncipalto acruo pꝛudentie.Quia 
igit pꝛudentia inuenit mediũ oĩbus virtu 
tibuo mozalibuo ^ pᷣcipit omnco actus ca 
vüappliando ad opus ſequit effe digniſſi 
mam ¶ a conclufio é ꝙ pxudentta nõ 
folum fe extendit ad regimen füüpfiuo :fg 
ed regimen multitudmnis.vñ q:.6.ctiot, oí 
cit ple ꝙ quida poſuerunt prudenti uon 
fc ertendere ad bonum cóe: fcd folum ad 
ꝓpꝛiũ credentes nen opoꝛtere queret nit 
qppiium dicit tho.vbi ſupꝛa ar.10.p ec ex 
finatio repugnat carttatisque non. querit 
que füa fümr.(.co:.t5. vbt addir.c.to.IHon d 
reno ꝙ mihi vrile fit fcd qð mulne vt fal 
Vi fit fepugnar ét recte rõni:que dictat 
meliue eſſe bonũ có priculari."IRepuguat 
ẽt dicto euangelij Aat.24.. Quis putao 
eft fidelio ſeruus:ac.pʒigitur ꝓpoſitum ꝙ 
pꝛudentia non ſolũ fe 3 ad bonũ puuatiʒ 
fed ẽt ad cóc a idco alia € pꝛudẽtia ſimpli 
citer dicta que oꝛdinatur ad bonum ꝓpꝛiũ 
alia iconomica:que oꝛdinat ad bonum cõe 
bom?yl familie « alta ẽ polyti.q̃ o:diaf ad 
bonũ coͤe citatis vcl regni. ¶ £25 fi dicak. 
Ille vf eẽ pꝛudẽs q ſibi ipſi bonũ querit ⁊ 
operatur:ſed (cpc qui querit bonũ cõe ne 
ligit ppꝛiũ.ergo non cft p:udene.( zd 
bocrfidetur $m tho.vbi ſupꝛa m fermone 
bi argu ꝙ querere bonũ cõe ex ↄñti ⁊ que 
rir prium rum qꝛ bonũ ꝓpꝛium non pót 
effc (ine bono cái vel farmlie vel ciutatis 
aut regni.vfi Ualerius oicit quod "Roma 
nt antiqui malcbanr cffe pauperes in diui 
tc imperio ji diuites in paupet (imperio, 
Tum quia cum bomo fit paro cuitatis 4 
domus ó cp confiderctiquid für fibí bonuʒ 


€x boc qp eft pꝛudeno círca bonũ multitu 
dinte bona.n diſpoſitio partie accipitur ſe 
cundi babirudinem ad totum:qꝛ vt Aug. 
otcit in li.confeſſ. Turpis eſt omnis pars 
füo toti nó congrueno:q: ergo. pꝛudentia 
eſt vtilis cóiran iure é cemédáda qp Acer 
tía conclufio eft ꝙ alter é prudentia in pᷣn 
cipibus « aliter wi ſubditis que oeclaraf. 
fm tho.vbi ſupꝛa ar.iꝛ. ¶ Pꝛimo.n.pꝛu 
dentia cft neceſſaria ofite 4 pꝛelatis ad re 
gimen gubernandi. vndc pho.s.polyti, ai 
cir p:udentia fola € virtus ppzia principio 
ale aür virtuteo funt comunco ſubd toꝛũ 
4 pꝛincipũ quod cft intelligendum p. fclo 
quendo:q: pꝛudentia non eft virtue ſubdi 
ti inquantũ huiuſmodi ſerui:.n.inquantum 
cft ſeruus non ẽ regere gubernare ß ma 
gio regt ⁊ gubernari. CSecundo piden 
tta ſubditis ẽ neceſſaria ad ſeruiendũ vel 
obediendum « ét quia quilibet bomo inás 
tum eft rationalio pticipat aliquid oc re 
gimie Pm arbitri rationto« ifto modo ét 
ipfie conuenit bfc pꝛudentiã.vñ pPo in.o 
ethi.dicit ꝙ pꝛudentie polytice (péo ſunt 
due vna que ẽ legum poſitiua que ptinet 
fd pꝛincipeſ alia é que retinet cẽõmune no 
mei politice que eft circa fingularia huiꝰ 
modi aüt pagere fingularía ad fübditoa 
putet.ergo cft pꝛudentia « piincipü a füb 
ditoꝛũ modio pꝛedictis. ¶ Quod fi dicat 
pꝛudentiaẽ pꝛeceptiua vt claret cx dictis 
fed peiperenon ptinet ad. ſubditos fed fo 
lũ ad prncepee.ergo pꝛudẽtia folü cft in 
pꝛincipibus. ¶ Ad boc rfiderur fim rho, 
vbi ſupꝛa in folutióe tertij ar.qp p pruden 
tiam hó non folum fecipir alijo: fcd ét fibí 
ipfi put videlicet.ratioof peipere infero 
ribuo mribue:q: ergo prudentia córe eft 
oĩbus virtutibus mo:alibue ret publice 
dñis ⁊ ſubditis « circũ q; ftaru claret ipfos 
effe virtutem digniſſimã  p3 pare «c. fic 
patet pare pma huius ſermonis. 
¶ bare fa ho bmonis in q comédafst? 
pꝛudẽtie cx hoc ꝙ hzplura vitia fibi 3:8, 
yu 














| 
1 





— £amdo pbatur virtutc; pꝛudentie 
JA. fure effe comendandá róne contra 
rictatio fic fm pim in tho.Quot modio 
bi fieri vnum oppolito: tor modie bab; 
ficri ⁊ reliquũ.Et oppoſitoꝛũ eadem é diſci 
plina:ſed bec virtue hʒ plura vicia ſibi có 
traria.ergo quanto illa vitia ſunt plura ⁊ 
grauíoza tanto magío ipa € dignioꝛ.Ma 
102 34 minoꝛ pꝛobat᷑ uiductiue.IHam pꝛu 
deutic tría inter alia opponit viria f.incó 
ſtãtia pꝛecipitatio 2 incófideratio.q Pꝛi 
mo opponitur ei incóftantía qꝛ ficut pfer 
ri maius bonũ minoꝛi bono ptinct ad piu 
dentiam ita oefiftere a maio:i bonopprer 
minue bonum ptínct ad imp:udentiá. fed 
inconftanoé ille quu non tenet fe foꝛtiter í 
maio:i bono pprer mínue.ergo ac. Cum 
igitur incóftantia fit iniquitae praua 4 pe 
riculofa fcqui£ prudentiam ei contrariam 
effe virtuté clariffimá.£uod aüt inconftá 
tía fit iniqua p:obat fm tho.ha 6e.q.55.ar. 
s.tríplici róue. qr Pꝛimo róneocfecrióte 
fic vbi eft ocfectus rõnis tbi eft culpa.fed 
uncóftantia impoꝛtat ocfectü rónie inquã 
tum vʒ. inconſtans pferc mniebonu; ma 
ioꝛi.ergo «c.p Secundo p:obat ratione fi 
nio fic.illé qui nonpfcuerat tn bono:vfas i 
finem peccat:qꝛ fm Ber.ibi ẽ deficere vbi 
non eft pficere.z EAat.io.Qui pſeueraue 
mit fas in finem.D.f.e.fed incóftane uon p 
fcueratí bono incboato.ergo «cq Tertõ 
idem piobat róne oꝛiginis ſic. Illud quod 
outur ex peccato ẽ peccatüfed inconſtan 
tía oꝛitur ex luxuria:q; luxuria extinguen 
do iudici rõnis iniconftantiá cauſat.oꝛituꝛ 
tcx inuidia: ira quía vr or 3aco.s. vbi 
zelus ⁊ cótentto ibi incóftantía 40€ opuo 
p:auum.q.d.vbi é 3clue, i. indignatio men 
tio vel ira vel inuidia.⁊ vbi € contentío.f. 
in verbia ibi inconſtãtia «c.ergo incõſtan 
tía nó (olum eft vitiofa vna rónesed pluri 
bue rónibue.crgo prudentia ẽclariſſima. 
¶ Secundo opponit piudentie pcipitató 
cuius ró m aperto eſt.ſicut.n.pꝛudens eft 


Feriaquarta poft dñicam de paffione, 


qrónabiliter graditur fic ille (mp:udena 

of qut oe altiffimie ad infima feipm p:ect 

putat nó incedendo oxdinate p graduo/fpi 

ritualr.n.füpp:cmá ⁊ infimus eit operatio 

co:oio gradue aũt medij p quos opcra 

tto rõnis o:dinate pccdit ad opcrationeg 
füt memoꝛia intelligéria et puldentia de 
Quibus oictum é.Sxd fi quie his gradib9 
Qrermiffioferaf ad aliquid operandi talif 
feipm papitar.ergo ficut pcipiratio eft p 
uerſa ⁊ iniqua tta econtra pꝛudentia ébo 
na.Quod auté peipitatio fit mala probat 
fm tbo.fa &c.q.s5.ar.s.fic. ille qui operak 
aliquid 3 regulam rõnis peccat. fed fic fa 
cit qui feipm pᷣcipitat. Na duobus modíe 
noi agit quis 6m regulam rónte, Tuʒ ex 
impetu paffioníe vel volunratío ptranft 
tis gradibue pᷣdictis. Tum ex contemptu 
regule dirigentis « boc caufat temeritas 
que o:i£ ey radice (üperbie refugientie ⁊ 
contẽnentis fubcffe regule aliene 4 ifta fa 
cit peipitatio maxime pꝛimũ.ergo pj ppo 
fitum.vfi puer. 4.of vía impio: tencbio 
fa nefciunt vbi coꝛruũt.vbi glo.via impio 
rum te,q: lume fapientie 4 gr̃e e(t priua 
ta iuxta illud Sapientic.s. lumen. (uft(cic 
nó illuxit nobis «fol intelligentie nó € ot 
tue nobie ncfciunt vbi coꝛruant.i.ſimul ru 
unt mente 2 co:po:e in pꝛofundũ peccati, 
iuxta illud p:ouer 24.impij vero coꝛruũt 
in mali. £t illud Job.is.ĩ ꝓfundũ inferni 
ocfcendent oia mea.Cum igit huiuſmodi 
ruina non pcedat mfi cx peccato .py apí 
tationem effe viciofam « iniquã. Et per có 
fcquene p:udenriá ci 2ríá boná effe lauda 
bilé a optimá. qr Zertio opponit pꝛudẽtie 
incõſideratio cuiue ró ín aptoé ficut.n. có 
fiderare recte ofiltari iudicare 4 cipere 
ad pꝛudentiã fpectat ita incófideratio ⁊ ñ 
recte cófiliari ⁊ nó reete. judicare ptinent 
ad imp:udentiá Sed incófideratio é mala 
⁊ vituperabil.ergo pzudétta ci 2riaé lau 
dabilis.Qð atit mcófideratio fit mala pba 
tur &m tho. ybi ſupꝛa ar.4.triplr.quiayj. 





De cómenda.t vtilitate pꝛuden. fimo 58, 


Omittit contẽnit.⁊ negligit. Pꝛimo ẽ 
yinola q: ómitt. Et foꝛmat fic ró. Ille q 
pᷣtermittit facere quod pót ⁊ dz (olug oiut 
ni auxiliũ expectaudo peccat: q: talis. vr̃ 
tentare ocü:fed q inconfideratc operat fa 
at buiufmodi.ergo «c. « Secundo eft vi 
Tiofa inconfideratto:q: contéuir. 4 foꝛmat 
ficróille qui conténtt confiderare ⁊ iudica 
re eaque (unt neceffaría ad. faluté peccat: 
fcd wa facit inconfideratue qui recte iudi 
cando odficit;p boc qp conténit ca attende 
TC Cr gouercctü iudicium deriuat igirur 
pi ppoſtij. CTertio € viciofa (nconfide 
ratio quicgligit. £t fo:mat fic ratio ille 
neghgirattendere que fuut neccffaría ^a 
recteyiuendiz operandi ralie peccat:fed 
iuconfideratue € fic,ergo ⁊c. Cum igit in 
conſideratio fit vitiofa (equi£ pꝛudentiam 
effc boni ⁊ laudabilem ad quá babendam 
nos boat ſapiẽs ot, puer. 4.oi Omni cu 
flodiaferua co: tuũ remoue a te oo pꝛauũ 
tlabia detrahentia fint pcul a te oculi tui 
recta videant:⁊ palpebꝛẽ pcedant greſſus 
tuos dicit.n.om cuftodia ß.c.l.vʒ a mala 
cogitatiõe delectatõe « conſenſu. Remoue 
act.o.p vʒ qð male ſuggerit ne fir iuxta tc 
Fa illud apo.£pfi.4.oio fermo malus ex 
oꝛe vfo nonpcedat 2 labía.o.f.p.ate.q: v3 
par peccatü ẽ octrabere 2 audire oetrabé 
tem Oculi tui.u.r.vʒ uis intellectíua ⁊ oi 
fcreriua oifcernát fi eft rectũ qo eft operã 
dum. Et palpebze.t.p.o.t.v3 bonum opue 
quod operaturue eo fedula cogitatione ſ 
uenias ita ꝙ palpcb:e tue.i.diſcretio: vel 
puiſio vel conſilia ſapientuʒ pcedant. greſ 
füo.i.opera tua iuxta illud Ecc.ʒꝛ. Sine có 
filio nibil agao ⁊ poft factü nó penítebio. 
Et ſicpʒ pudentte oígnitae ppter füi con 
tranctatem, Et fa paro huius ſermonis. 
¶ Pars tertía huius fermoníeiqua co 
mendatur virtue piudentíe refpectu fue 
yüilitatío 4 fructuofiratio. 
"T TT £rtio in ifto fermone ad pdíctoxü 
maioꝛem declarationẽ: oico virtu 





té pꝛudentie eé valde comendabileyppter 
fin vrilítates.£r l5 pluree fint eius vrilira 
tce treo folum cõmemoꝛabimus gfa b:e 
uitatis. ¶ Mria eſt circõſpectionis. C Se 
cũda docilitatis.C Tertiacautionis. Pꝛi 
ma vtilitas dico ẽ circonſpectionis.Eſt.n. 
circonſpectio vitioꝛũ contrariorũ cautella 
vt d in moꝛali dogmate phᷣoꝛuʒ a⁊ iſta ad 
pꝛudentiãꝑtinet vt dicit tho.ſa ſße.q.xlix. 
ar.7 .qꝛ ad cam ptinet vt dictum cft recte 
oꝛdinare aliquid ad finem:qð quidẽ recte 
non fit niſi finie ſit bonus.⁊ id qð in fincm 
oꝛdinatur fir ét bonum ⁊ conueniens fint, 
Sed qi pꝛudentia eft circa fingularía ope 
rabilia in qbue multa concurrüt conuenit 
aliquid $m fe contiderandü cffe bonum 2 
conueniẽs fini qð tfi ex aliquibus concurré 
tíbue reddi£:vel malü: veluon opoꝛtumuʒ 
ad finem.ficut oftendcre figna amoxte ali 
cui Pmfe confiderandü vf effc conueméo 
ad alliciendi eiue animũ ad amozcm. f ſi 
contingat in anmo illiuofüpbia:vel (ufpí 
tto adulationie non erit boc conuentéo ad 
finem. íó circonfpectio neceſſaria c(t ad 
pꝛudentiãvt.ſhõ id quod oꝛdinatur in fi 
nem cóparct cum bíe que circóftant.Ét rá 
vtof in moꝛali dogmate pliczum, Circõ 
ſpectionis officiũ eñ frugalitatem ficfua 
re qp fuga auaritie diſſipationẽ non incur 
rat.Et fic a temeritate recedere ꝙ in timo 
rem non cadat.Eſt ergo circonfpectio qfi 
funt aliqua vitia3ría fic vnum fugere vt 
von alíud incurrat vt fic auaritiãfũgiamꝰ 
vt non incurramue pdigalitareg « ccótra 
fic podigalítatem omittere vr auarítíag 
euadamue 4 fic oc fimilibuo.vri Oꝛatiꝰmn 
quit. 3n viciũ oucit faga cIpe (i cayct arte, 
Et ideo elígerc meu inter ouo eytrema 
princt ad circonfpectioné/ff oe pigno.act, 
. ſi ſeruus. Ét oe verb,obli.l,contimmuo.s, 
cũ (ra, S ité infulam, norandü cft fruga 
litatẽ oici illud mediũ qà eft interpdigali 
tatem 2auanriá fm bug, a fic nos dicimꝰ 
tales effc frugi vite d boncfte,st.ff.oc trá 


raj 

















Sería quarta poſt dñicam de baſſone. 


ſac.l.cũ bi. fed a pfonay itẽ ſciendũ ẽ lar 
gitaté effc mediã inter auaritiã⁊ ꝓdigali 
taré.ficut ét frugalitas vt poͤt colligi 4i. 
oi.pfimoniá.z.c.fepe vítía. €; iter ouae p. 
dictas.ſ ũimoniã⁊ largitaté. pót affigua 
ri ofía:: 5 pfimonta fit media.tñ hʒ plus 
de pte auaritie d$ pdigalitatte . £t e5 lar 
gitas ité plueoe ptc pdigalítatie 4$ aua 
ritie. Et io (uriftc ofit qp inter ouriciá que 
pói vocari turculétia 4 remiffionéque po 
teft vocari negligétia € quoddá medii: 
iftud pp:ie € iufficía vf fcripfit Eartial 
iurifcontültue.refpiciendü eft iudicant. ne 
qd aur duꝛius aur remiſſius oſtituat᷑ d$ cà 
depoſcitnec.n. aut feuerítat(o aut clemen 
tic glia affectanda ẽ:ſed ppenſo tudicio ꝓ 
ut quecũq; res expoftulat ſtatuẽdũ vt ſcri 
bi£.ff.oc penio.Lrefpiciefi «iftud ẽ bonuʒ 
exeniplii arcófpectionie alía ér exépla tu 
riſte ponunt in gbus põt ofiderarí circon 
fpectio pꝛudentis.vt dr bone lcirconſpe 
ctus iudex varíe ex. pſonis cauſiſq; conſti 
tuet vt.ff. de rei ven. vel in fũdo im. pꝛinci. 
£t cliof q iudex ammi ſui motũ non ad 
vnã fpém pbationio inclinat (cd ad oiuer 
fao ⁊ ꝙ cr (iiia ai für debeat extimare gd 
credat aut quid nó credar.vt.ff. oc teftí.l. 
teftii.$.eiu(dem ⁊ cxtra oe fen.are.tudi.c. 
£ám que. extraoc renũ.c.in fentia.a fic- 
b3,ppofitum.q Secunda vtilitae pꝛuden 
tie of docilitatis cft aũt oocilitae pruden 
tialerudieñ.imperitos 7ió fj tbo.Pa fe.q, 
49r 5. ideo docilitas ad prudentiam pti 
net q:piudétia é circa particularia oꝑabi 
lia vt dictũ ẽ. in bue cii fint quafi infinite 
diuer ſitates fi pñt ab vno hoĩe ſufficiẽter 
oĩa ↄſiderari nec p modícii tpe fed p tpia 
diuturnitatẽ.vñ in bie que ad pudentiag 
tinent maxime indiget hõ ab aliquo eru 
diri « pcipue a fento:b? q fuii intellectuʒ 
adepti fütewca fines opabiliü.vii puer, 5. 
of nc initaris pudétie ttre.bocergo ptis 
sd docilitateʒ vt aliqo fit bone diſcipline 
fufceptiu?4 iõ merito ponit. ꝑo pꝛudentie 


buitie étoocilítatio offifi eft vt pꝛius bá 

feipm ifommer d$ altos vt dicit aucto: pho 

rũ moꝛ.vñ in pbemio.ff.fcribit..ilud $0 

qp pꝛius aíao Linguae fieri eruditas oj ta 
1.03 effe docens op nó cgcat ꝙ ab alij do 
cat. vtor in aüt.oe ſan epiſẽ. i. ol. in pto 

pterea oʒ vt qs.i.⁊c.vt piov ſit diſcipul⸗ 
qᷓ; magifter.vii celeſtinꝰ papa dicit.dʒ afi 
elfe ducipulꝰ q doctoꝛ eẽ ocfiderat vt pof 
fit ooccr qð didicit.oo.di.c.oꝛdinatos « ali 
bi of-otfcere qe pꝛius dz anteds ooccat.óí. 
di.c. in facerdotibuo. in.c.miſcꝝ of miſen 
eſt eũ fieri magiſtzũ g nunqᷓ; (utt diſcipulꝰ 
dz. ergo pꝛudens libẽter docere que ſcit qe 
fic mbil abeft oit ⁊ ei cui oat adeſt. vt no 
tak in pbe ff. F. nos vᷣo. £t boc € bfc oocili 
Taté actiue. ſdocer.debʒ ét p:déo hr̃e do 


cilitatẽ paſſiue vt.vj.velit libente: doceri. 


Nã vt dicit Hiero.ſẽ bibliq.i.clegimus ĩ 
ueteribus hiſtoꝛijs quoſdã luſtraſſe puin 
cias nouos adiffe pplos maria tráfiffc.vt 
coe quos er libꝛis nouerát coꝛã queo; ví 
derent.Sicpitagoꝛas mirificoo vares fic 
plato egiptũ ⁊ arcbità candéqs oꝛũ italie s 
que condá magna grecía vocabat laboꝛio 
fíffime pagrauit.b ille [»f ét exempl ópó. 
ponio iufcófül.g iã erat in áio.78.oícebat 
ego diſcẽdi cupiditaté fola viuendi róneg 
optimá in octauũ ⁊.70.annum etatis duxi 
Et ſubiecit.ſialteꝝ pedẽ in ſepuleꝛo tenerẽ 
adbuc adiſcere vellé ficut ſcriptũ ẽ.ff. de ft 
dei.lih.apð tul. fic ps fa pꝛudẽtie vtilitaſ 
quc of docilitas. Tertiadẽ cautionis € 
at cautio diſcerner a vᷣtutibus vitia virtu 
tüfpém pᷣtẽdẽtia vt dicit auctoꝛ libꝛi mo 
aali. poii, £t iõ ſʒ tbo.vbi ſupꝛa ar.3.tal 
cautio ꝑtinet ad pꝛudẽtiã:qꝛ vc dcm̃ é pur 
dentia é circa opabilía ↄtingẽtia:in qbue 
ficut veg pót admifceri falfo ira ct malum 


bonopp multifo:mitaté b?mót opabiíuy " 


in ouo bona plerüqs impediunt a malis 
«mala bt fpém boni « io neceſſaria ẽ cau 
tio. vñ aplue vidcte qũo caute ambulctía 
so cpl.s Et xiſtus pita ait Etiã ĩ minimis 





De repꝛoba.⁊deteſta.hybocriſis fimo.rb. 


caute age nó eſt minimũ in vita hominuz 
negligere minima. ybi ẽ ſciendũ qp quedã 
füni vitia que expꝛeſſe funt 5ría virtutibꝰ 
«quedá fc fiugüt virtutes « ifta oicunt viz 
turüfpém picrentia.viria expacffe virtuti 
bus 3:ia (unt yt iuſticie (iufticia foꝛtitudi 
ni ignauia que facile vitari poſſũt fi volu 
muo:fjca quefüt ꝓpinqua ⁊ quati finitima 
virtuii difficilius vitant 2 (dco. cautius é 
agendũ. Ham (upftitio ſub religionis no 
minc pfepe ocultat:⁊ ſegnities mãſuetudo 
yultoici;z crudelitas zelus iuſticie ⁊ tena 
citas pſmonia 4 fic oc ſimilibus.de talib? 
ncribit A di.c. expe viria fe ingerũt 4 fc 
eẽ virtutes mentiunt.vt tenatis pſimonia 
effuſio largitas.crudelitas.⁊ zelus iuſticie 
remiſſo pietaſvellit videri. ifta fümoope 
re peauenda ſunt.qꝛ vt dictũ ẽ.timoꝛ €. ne 
fub (pé virtutü ſe hoĩbus ingerár.q: funt 
yirtütibue vicinc.oc iſtio ét oicit fido. 
Quedã vitia virtutũ ſpẽm pferüt vfi pni 
cioſius ſuos oecipiát ſectatoꝛes q coopert 
unt fcu cogüt (c füb vellamine virturio.ud 
füb ptextu iufticie crudelitas agi£.a remiſ 
fa fegnitico vocat maſuetudo.hec ile, 
1ó Zulliue dicit. Nulle ſunt ocultioꝛes infi 
die ji be que latent ín ſimilitudinẽ officij 
Nã troianoo equus ió fcfellit:q: foumam 
mineruc mentitue é oc bcc equo q fefellit 
troíanoe facit Ouidius mentioné in li.de 
arte.a.d. Tũc cũ trifti? erat ocfenfa ẽ ylió 
ermio.bec aüt ẽt multi alij militibus gra 
uidũ leta recipit equi. bec ille.octeftant , 
nã ac.Naʒ ⁊ Seneca ad lucill'epi.p5. oícit 
plerunq; vitia fe ſimulãt cé virtutco.é igi 
tur magnavirtue pꝛudentie que ét p oblí 
uionẽ amitti non pór:Q: £m tl»o. fa feq. 
xlvyij ar.vlti.⁊ Ric.in.ʒ.di ʒʒ.ar.ꝛ.q.7.pꝛu 
dentia poſſer p obliuioneʒ ámittt p diutur 
niraté tpie fi bó p tfo valde ourturnü pof 
fet ccifare ab oi actu pzudentie: (ed q: boc 
€impoffibile q: ſemp adeft mateꝛia pꝛudẽ 
tie cũ toa oic inſurgant paffionce 7 occur 
Tant operationce círca quae homo p psu 


dentíáfe oírigit «ideo oe lege cói pꝛuden 
tia oblimoni non tradit ficut aro « ſciẽtia. 
Que merito pót figurari p argü oe quo 
vicit Eſopus cenrü fert oculoa cui fe debe 
re fatent «c.£t Ouidius i li.ſine titulo fic 
ait. Centũ oculoe ante centuʒ ceruice fere 
batarg?.£t boe vnus fepe fefellit amoꝛ. 
bec ille.p bos.n.oculoe fignificant ſenſus 
quoo p:udene oj babere táex memoꝛia p 
teritoꝛũ:qᷓ; ex itelligétia pitium d$ puí 
dentia futuroꝛuʒ ⁊ fpéaliter ex capte pꝛu 
dentie que vocat circõſpectio.iſti oculi ſũt 
ſenſus ominü oc gbus.Salomõ dicit.ocu 
lí ſapientis in capite eiue poculos offi in 
telligif pꝛudentes q ſibi ⁊ alijs pꝛouident 
vr nõtat. bo di. c. ſingula oculi igik ſunt qui 
vocant oculicoꝛdis.i .ãtellectꝰ ã.q.7.quoti 
ens dz entm pꝛudens p quácunqs ptem ín 
fpiccre ⁊ fibi ⁊ alije bene uidere pfertis 
vt hic dei gratiá acquirat  conferuét dte 
nue ad gloꝛiã puemre tandem valcár:quá 
virtutem nobis donet dñs Jeſus qui ẽ bc 
nedictus in fecula ſeculoꝛum̃.Amen. 


Q7 $cría quinta poſt dñicam oc paſſione. 
de repꝛobatione ⁊ deteſtatione bypocrifio 
Srie caritati pioximi.Soermo.s9, 


Ogabat Jeſum quídi eid ge sbidaeo 


phariſeus vt máduca 
ret cũ illo.Luc.7.c. 4 in 
euangelio occurrentía 
feric Scũduʒ fniam fa 
croꝛum tbeolo.ffeo in 
xpo cariſſimi velle bo 
nuo videripõt fieri rccte vel non recte ex 
diuerſis cauſis.Eſt.n. malus multiple qð 
dam ẽ malũ fm ſe:qð nullo modo pór fie 
ri bonü vt fomicari.quoddá é malum ey 
ocfcctu circonftantieocbite fic é occidere 
fcd fi circonftantía ei debita addatur é bo 
num .f.p:o cóferuattone tufticie cui ex offõ 
incumbít.é « aliud malum ex curconſtan 
tía yt iurare; quod eft bonum in (c fi fiat 


EO d 


—— 


vef$ m |: 
qa zs ome 


M 


| l 


I, 














Feria quinta poft dñicam oe paffione, 


todo ocbíto fi igitur velle videri bonus 
fiat vt oc? glo:ificerur 4 ꝓximus cdificet 
bonü eft ci atit nó additur talie circunſtã 
tía malũ ẽ ín fe qꝛ poni£ p fine ꝙ nõ dʒ cé 
finte.vel fi o:dinct ad aliü finé virerio:é in 
debitũ vr fi oícatur vlt videri bon? vt lau 
dctur ab boibue.« tal'erat ifte phariſeus 
bypocríta 9 quo of in euãgelio l»odierno 
gauit Jeſuʒ.g.p. tc. vt. ab hoibus ran 
qᷓ; bon? laudaret non ex caritate motꝰ.vñ 
15:ego.in omel.d. Ecce phariſeꝰ veraciter 
ep id fe (üpbue « fallaciter tuft?egram re 
pꝛehendit de egrítudie « medic? (übué 
none. Ipſe quoqs oe ellatiõis vInere igno 
rabat. cgrorabar.D ille . Quã igitur bec 
peſſima peſtis bypocrifio fit fugienda in 
bpicentiag ẽ dicen. h qꝛ dsplura in volumi 
ne de peccatis diximꝰ B fol oc eius repꝛo 
batióe pcurꝛen.ẽ. fugiendã igik « repꝛobã 
dam hypocriſim reſpectu triplici apiemꝰ. 
¶ Pꝛio reſpectu induratiõis. Score 
ſpectu admonitiõis. Zertío refpectu af 
flictionie . 
¶ Paro pꝛia huiꝰ ſermonis m quapbat 
bypocrifim eẽ repꝛobandã ⁊ fugiendã qꝛ 
facit coꝛdis indurationem. 
P Rimo dico repꝛoban.eẽ fugiédiqs 
hxyvpbocuſi; rõne induratiõis ad cu 
ius declarationẽ tree ↄcluñones anotãtur 
¶ Puꝛia eſt qp peccatü bypocrifts non eft 
leue peccati tj certe grauiſſimũ. Qua ex 
re mouctur oubíó an graui? fit aperte pec 
care an peccat p bypocrifi ocultare a vi 
lcui? peccare aperte. IBá glo. 3fa.16. ibi in 
trib? ánto,att In cópatione owoy malo; 
leui?eft aperte peccare d$ (auctitaté filare 
ergo aC. Item glo,ad col.4.ibi.Sicut dño 
sit Simulata eqtae nó elt cqrae G pupli 
cati peccatũ.ergo «c. Itẽ fup illo tre. Bia 
10: é iniqtao filie ppli mci.otcit glo.Sccle 
ra aic planguntur que in bypocrifim labit. 
cuius maio: € iniqtae peccato fodomotij, 
ergo ac Sed oppoſitũ videf q1 qui peccat 
aperte:noͤ ſolum ipfe peccar fed ctíag alijs 


peccandi occafioné pꝛeſtat.ergo a£. ideo 
33.5. Peccatũ (üü quafi fodoma pdicauc 
runt fit cóparatio pp euidentiã crimĩs cuj 
ergo euidétia crimini fit octcrio: p «C. 
Aã boc reípon.f3 Zileyan i (cóa pre ſũme 
ín tractacu ð ypocrifi ꝙ fi cóparem? pecca 
taque fiunt in occlto ad eaque i mãfeſto 
ita fe babét in grauedine ficut excedétíaa 
exceſſa. Nã ex vna parte. q aperte peccat 
graui? peccat qᷓ; qui occulte vr facit bypo 
€ríta co ꝙ nó tm̃ a feipfo peccat fj éralija 
piebet occafioné peccádi . £x alia pregra 
uius ẽ qà fir [occulto : vt filatio ⁊ hypocri 
fie duplici rõne. ¶ Pꝛio róne occultatio 
nie qua pót alios decipe toe facto fat qà 
experientia docet. CScðo róne oiffialio 
ris ſanationis ficur eni infirmitas occulta 
oifficili? (anaf o cp ignozat (ic Doc pecca 
tũ occultü. £r fic Dir intelligi auctoꝛtates 
p:io adducte.nó tñ intelligen.é fimpliciter 
ꝙ peccatü bypocrifie fir matuo peccato ſo 
lomoy ( genere peccati , ($ folü or róneoc 
cultatiõis qua pr alios decipe.ꝛ fic pʒ ppo 
ſituʒ. CScða concluſio eft oífficile ẽ 1 
pocritae ↄuerti vt pj cx dictis cui? rõ e 
triplex. ¶ Pꝛio q: bypocrita vix veniam 
petit.vñ Job.ʒo. Nõ clamabũt cum vict 
fuerint.&lbi glo.humãe laudis auiditate 
füperatisfeóefe miferi eti am cum in pecca 
tis moꝛiunt᷑ purant.fi ibi. Namdyaboluo ĩ 
talibus ↄquieſcit iuxta illud Sob ,4o.füb 
vmbꝛa doꝛmit in ſecreto calami appellat 
vmbꝛã vitá hybocrite que aliqd vf effc ci 
nibil fit 4 ió non facile oc mantb?etus per 
penítentíá exit ille in quo dyabolꝰ do:mit 
¶ Scðo q: fpüe.f.fine quo ouerti non pit 
fugit eoo iuxtaillud Sapi.pꝛĩo.Spũs.ſdi 
fcipline effugict ficrü.i.Dypocrità q cá ini 
micus fir oct (e amici mẽtitur. Tertio 
qt tales ſua peccataoefendüt.vi Job.d.di 
cit. Nunqd vireſcere pt ſcirpo:ſine humo 
re aut creſcere carectü fine aqua. vbi clo, 
Scirps évacu? int? ⁊ carectũ ledit man 
Qi bypocríta vacu?nou recipit coiectioné 





c repiobatióc bypoerífto P».s5. 


(d ad laceran.alioꝝ viti pꝛoꝛũpit.Et fi ali 
qfi fit tii raro.q ait Gꝛego. in hyſtoꝛia fa 
cia:qñ ante moꝛtẽ tbeodcualdi regie fran 
coꝛum arbo: fambuce fine vit(o cõlunctio 
ne vuas maturae ptulit fic pergrande mi 
raculũ eft qfi bypocrira ouertit , £t i» 
pocrite aſſimilãt lupio :38ar.7. Sjutrinfe 
cus at ſunt lupi rapacco q nuns manſue 
ſcunt. mo oícit Zlrifto.oc naturis aĩaliuz 
ꝙ lupt africam . fibiloo paftoy fingunt ⁊ 
duesdecepte ad coo oueniétee diripiunt. 
Sox lup?rapitzoifpergit oues oc boc 
nóookt fj gaudet fic hypocrita raro i ve 
ritate de peccatis poler.a fic pʒ hypocriſiz 
ſime eſſe lugiendã ꝓpter ouram cóuet(io 
nan CTertia ↄcluſio ex pꝛedicta oꝛiginẽ 
traheno ép hypocriſis. boies ſtultũ facit 
qipyextrib? 4E sio in boc ꝙ quotidia 
nie cruciatibus.emit quotidiani cruciatü 
tetris p moméranco gaudio ámirtit 
eternũ iuxta illud Job.ao.c. Gaudiũ hypo 
crite adinſtar puncti.⁊ io lʒ hypocrita co: 
poꝛaliter viuat tũ ſpũaliter mostu? eft vii 
iꝛ q.i.c. Holo of fic. fui ẽ hypocrita moꝛ 
tu*c[t quiſgo cii hypocrita vixerit delebo 
€i: tabula clerico. vidcat vtrũ hẽre 
poff.t felicitatis lereditatẽ. Sccũdoꝙ 
bypacrite paſcunt oculos hoĩum carne 2 
ſanguine ppꝛio vii Glbat. 6. of . Extermi 
nant eni faciee ſuas vt ap. l»o. iciu. Zflje 
enim lucent 2 ſeipſos cófumunt iõ candel 
le ſunt ſimiles. cai? ró eft quía vbr regnat 
bipacrífie . ibi nullo modo poteft effe ou 
militao que opera ura grara oco reddit. 
vndc oe pe.ot.L.c Taciturnitas dr̃. Spẽs 
emm füpbie eft ſe velle iuſtũ videri qut 
peccato: eft atqs hipocrita ouncitur q ad 
mitationẽ (og parent vel tergiuerfatio 
ne vcrboy peccata fua leuigare contendit 
vel ficut Caim peccacü ſnũ rericendo peni 
tuofüpprimere querit. vbi ãt ſuperbia re 
gnat vcl bipocrifto Dumilitae loci abe 
Ye n5 valet. ß ibiq Tertio bípoertrarum 
flalticía apparj in boc quía picelligürbo 


ni videri d$ effe. vii Seneca apud mique o 
inqt won funt vcra bona fj fimulacrabouo 
rum.fiile.£t magie voluit boni videri ĩ 
cófpectuboie mométanei di imoꝛtalis o£ 
a quo nunds eranrfeparandi ab bominib9 
&t bonío etiá modo funt fezregan fpüalT . 
vyude.24.4.5.c.0t illioor.IBecille oicédua 
eft effc in ecclefia a ad ſotietatẽ fpüo per 
tinere qui ouibus xpi ficto coꝛde mifcctur 
D ibi.£x qus oĩbuo p; tum pprer graui 
tatej peccatíztü ppter tdurationé a out í 
cultaté conuertendi cum pprer modü ftul. 
ticie dicẽdi qp bipocrifte éfime fugienda 
1 bee p p:ia parte pꝛĩcipali ſufficiant. 
4 pare (coa bue ſᷣmonis in qua pba 
tur bipocrifim effe rep:obandam propter 
admonitionemfcripture. 
& Écundo oíco hipocriſim effe rep:o 
bandam 2 fugiédá róne admomtõ 
nie feripture multiplicis.ſſcripture diuĩe 
fcripture fancte feriprure lꝛum ãe. Pꝛi 
mo perſuadet fugere hipocriſim admoni 
tio fcripture diume.ſic. Nõ indueris veſte 
lana linoq; ↄtexta fignificat talis veſtis 
bipocrifim. Deu.aꝛ. 
¶ Innocẽs 3 hipocritã ſuſcitabit Job.r. 
¶ Taus impiorum. b:euie ẽ.⁊ gaudium 
hipocrite adinſtar pũcti panis illius ĩvte 
TO ei? vertet᷑ in fel aſpidũ Job ao. 
«iuc ẽ ſpeo hipocrue ſi auare rapíar a 
non liberet oc? aiam fuam Job.27. 
¶ IB fueris bipocritam ofpecru boium 
7 ne fcandalijerislabijo tuio attende ini 
lionc fo:te cadao ⁊ adducas anime tue 
inbonozationem 4 reueller deus abſcon 
dira tua Éccle.pia.c. 
¶ Veſtigiũ coxdio boni ⁊ faciéboná oiffí 
cile inuenies.⁊ cũlaboꝛe. gloſa q: maltí a 
ficti iõ difficile ĩueniũt i quo co: a facies.i. 
opatío4 ooctriat bono ↄueniãt. Eccle.iʒ. 
q- Ettqui fé bumiliat « interioꝛa ciue ple 
naſunt dolo.ſhipocrita. Éccle.19, 
¶ MOynmis bipocrita cft neds «c vniuerfüy 
09 eius locutum ẽ ftulticiam fuccenfa e 




















Sería qnta poft otcamoe paſſlone. 


quafi ignis impietae .  comioluet üpbia 
fumi ⁊ crit quafi efca ignis. Iſao.c. 
¶ Poſſidet tremo: bipocritao.gía.s5. c. 
«7 Sruftra multiplicafti medicamina. pp 
bipocrifum admígtá.ideo fequitur ftatim. 
fanitae non erit ribi, ere. 46.c. 
¶ Impij in teftaméto fimulabüt (raudo 
lenter .i. bípocrite furgunt fe ceftamétum 
deiſeruare. San. xj. 
¶Cũ facie elemofiná noli afi te tuba ca 
nere ficut bipocrite faciunt 4€ , £ifpat.s.c. 
¶ Cuzʒ ieiunatis no.f.ſiẽ hi.⁊c̃. Pat.o.c. 
€ IPipocrita eijce pꝛimo trabeʒ oe oculo 
fuo «C, XiPat.7. 
¶ Hipocrite nõne bũ ppbetauít ð vobis 
Iſaias di.ppl's hl.m.ho c ãt.e.l.ac̃. Aa.is. 
«LIC auctc a ſcribis hipocritis q volũt in 
ſtoll'albis ambulare:⁊ falutari ii foꝛo ⁊c. 
€ Ili plixiꝰ iudicium accipiẽt.APat ꝛ. 
¶ Attẽdite a ferméto phiſeoꝝ ⁊c̃. Lu.ꝛ. 
¶ NDos eltis.ſhipoczite qiuſtificatis voo 
coꝛã hoĩbus.deꝰ 3t nouit coꝛda vr̃a ZLu.I6, 
€ £go clariraté ab hoĩbus nó quero fcd 
cognoui voe q: oilectioné nó hẽtis in vo 

bío.f.vos bipocrite ooloft, Jo.g.c. 
Ecce ergo quomodo diuina p ifta ſeptẽ in 
ftrumenta.f.moifem Job. Salomonẽ Iſa. 
Jere.dan.⁊ tandéfilius ſuũ admonet hipo 
criſim fugiendã. ¶ Secũdo boc idẽ ꝑſua 

det admomtio ſcripture facre f. fanctoy q 
pꝛecipue feprem füntoi.bipocrifim effe fu 
giendam 2 répzoban . ¶ Pꝛimꝰ eft aps 
Paulus q.r.tbi. a.oícit. In nouiſſimis die 
bue diſcedent quidam a fide.⁊c̃ Concurꝛit 
€um eo. Jacobus pꝛĩo.c.ſue.canonice di. 
£müdate.m.u.peccatoxee.a purificate coz 
da veſtra duplices aio. Secüdue ẽ.ſan. 
Petrus aplo 2.canóice fuc.a.c.oí, Fuerũt 
vero ⁊ pſeudo ꝓphete in populo ſic ⁊ ĩ vo 
bis erũt magiſtri mendaces qui introdu 
cent ſectas perditiõis cum qui emit eoo 
piis negant fupduecntee fibi ccleré perdi 
tionem: multt fequürur com luxurias 
sé q zerriue ẽ ſanctus Johaͤnes apl's q 





i,teanotica fua. 4.c.otcít chariſſtmi nollte 

oi fpüi credere fj probate fpüo fi ex ocofit 

qm̃ multipfeudo pphete exterüt in mũdũ 

^ Apoc z.c. dicit. Scio opa tua. f.o hipocri 

ta:q; nomen béo ꝙ viuas ⁊ moꝛtuus es. 

¶CQuartus ẽ ſanctus Zfugu. qui i quodá 

fimone ait ⁊ bétur.i.q. tC ergo, Aalũ 

eft cadere a ppotito (cd peius eft fimula 
re ppoſituʒ z poft pauca ft nõ feruat fosa 

fancritaté dimidiꝰcecidit fi inre Dabuerit 
filationé totus cecidit.Et inli.de moꝛbus 
monacbogoicit.£u.i multos hipocritas 
fub babitu monachoꝝ vſquaq; oifpfit cali 
diffim? boftis . círcicuntco puínciae oce 
petüt oẽs exigunt.aut fumpt? lucroſe ege 
ſtatis. aut pꝛeciũ ſilate ancitatio . fh ille. 
¶ Quintus ẽ ſcũs BDicro.qfüper Iſaiam 
dicit. Si caſtum me ſimulo 4 aliud ẽ in có 
fcientia babeo gliaz mercenarij fed ſuppli 
cia peccatoꝛis ain cõparatione duoꝝ malo 
rum leuius cft mali aperte peccare djs ſi 
mulare ⁊ fingere (citaté ípocrita ẽ intus 
nero foꝛis caro monſtrũ é velut quedã be 
ſtia ↄpacta ſᷣm illó poeticũ. Leo paropsia 
dꝛaco media ipfa chimera. Sextꝰẽ ſcũs 
Zímb:o.nf (n quodã &móe oicit fic latitat 
plerüqs füb trifti amictu Lafciuía « ðfo:miſ 
hoꝛroꝛ vilí vefte obtexit vt (ccrera perulá 
tíum tegátur.f ille p cprim?z vltim*é 
ſan.Gꝛegoꝛius qui in libꝛo.ao.moꝛa.dicit. 
IPipocrita vt fine fiie crucictviucre fine ft 
ue cópellitur vt cut? vita bec mo:tua füe 
rit in culpa illic ciue moꝛs viuat in pena 
luet que fecit omuia uec tamen ↄſumetur 
q cruciatur moꝛitur « viuit ocficit ⁊ ſubſi 
ftitfinitur « (ite fiic ẽ. Ecce crgo feptévo 
ceo fcanctoy que bipocrifim fugien ec ad 
monent.qr Z ertio (iidé perſuadet admo 
nítío feriprure humãe. ⁊ boc ctiam faciunt 
feptem vocco humane. ¶ Pꝛima eft vor 

Zullij in pꝛio de officijs oi.Zouuo iniuſti 
tic mulla é capitalioꝛ qᷓ; eoꝛum qui cũ ma 
xime fallant id agunt vt boni viri videan 

tyr. Er ibidé in fcào dicit. ia ficta ccleri 


s i, 





Vierepiobationebipocrifio Prio 58.1 


ttr tanás floſculi decidũt. nec ſimulatum 
quicá$ póteffe o(uturni. 4 Ibidẽ i tertio 
libxo ingt. oẽs alid agente «aliud. ſimu 
lites perfidi funt impzobt amalitiofi nul 
lum igitur co factü vrile effe pót cu; tot 
ſit vitijs inqnatuy.P ille. CSecũda é vor 
Senece q in libꝛo ve clemétia pꝛimo dicit. 
Nemo pót oiu ꝑſonã ferꝛe fictá cíto in na 
tura; lu recedüt gbus verítae non fübeft 
que aü t cx folida nafcütur tpc in melius 
pioficiunt.f ille. Qð ét Tragedia. 4. oicit 
$23 (dix vita abditos fenfuo geri aifqs 
pulcram turbidis faciẽ induíe . pudo: im 
pudentécdat audacé quies pictae vera 
falaccepibát ſimulãtqʒ moleo oura. bec 
ille. 2crtia eft voy. plini in epla ad ca 
filiam di.agnitudo cũ niloil ad often 
tationẽ ftd oía ad cófcientíá referat recti 
factismócy populi $mone mercedé:fed ex 
facto petit. C Quarta voy € Quintiliani 
libꝛo fcóo ð oratoꝛia inſtitutiõe oi. £ft eniʒ 
quedam virtutuʒ vitioꝛũqʒ vicinia qua te 
merariuo p foꝛti effuſus ꝓcopioſo accipit 
Tiille quinta ẽ Boetij libꝛo pꝛio oc có 
ſolatioͤe. Nos niſi ad popularco aures ina 
nefas rumoꝛes recte faccre neſcimus re 
licta confeienttavurtutio prefentiá oc alie 
niofermüculie captamus. Quidã cu; ado 
vatuo effer cõtumelijs quendã qui noa ad. 
verc virtutio vfüm fed ad fuperbam gliá 
falfuy fib nomép6i induerat adiecit fc fci 
turum fi vere pho effer . vs fi illatas iniu 
ríao paciéter tolleraret tüc ille pacieutíag 
parüper affüpfitaccepraqs ocumeliavelut 
infültáe Jam tandẽ inqt pPm me cffe in 
telligis ait alter nimiũ médaciter iutelle 
geram fi tacuiffeo . q7 exta é vox Sido 
nij in epiſtolari oi . fic libꝛo tertio de quo 
dam . £ft hic loquax nce dicax ridiculue 
nec letus arꝛogans nec cóftano curioſus 
nec perfpicay € , a ſubinfert (nter bec ta 
men ipſe amariſſtmus quemnon ram pa 
ftit pauio bone 4$ alieno auidus biben 
diauidioyoetrabendi rapido paritcr ose 


ſpirans fceuü ſpumãs vinum loqueneve 
nenũ. Ita viuée paucie ẽ voluptati nullis 
amoꝛi oiĩbus riſui. CSeptima ⁊ vltima é 
voy poctay qᷓ;pluriom. Mam Oꝛatius iu 
poetriadicit · Nunqᷓ; tc fallant animi fub 
ylpelatéreo,a Juuenalis libꝛo.⸗.dicit.Fal 
lit enim vitiũ fpévirtutte 2pmbꝛa.⁊ pli? 

dicit. Pelliculã veterem retines fub tron. 
te polítue.Zíftutay rapido Puag füb pecto 

re vulpem.⁊ Pꝛudentius dicit.Latitat lu 
pus oꝛe cruento lacteolam mẽtitus ouem 
füb vellere molli.£cce ergo quot vocibus 
fcripture admonemur fugere zipocrifim, 
fatio pꝛo bac parte fecunda, 

«€ Pars tertia buius Pmonte inqua pꝛo 
batur bipocrifim effc repiobatam 2 fugié 
dam ppter inferni penam. 

H Ertio oíco bipocrifim viciũ ſũme 
eſſe deteſtan. ⁊ fugien."IRÓne pena 
lio afflictiõis. Haʒ boc viri maxime gra 
uiter punietur ininferno.f.pp grauitatem 
pp Puituré.pp multiplicitatem . ¶ Pꝛio 
vico pp grauitaté. Nam Loc vitiũ eff gra 
uiffimiü non fimpliciter fj róne oánt ino fe 
quentis oée eni bipocritefüt ꝓditoꝛes 2 
ió crimẽ lefe maieftatie imcursür.tó Boe. 
merito dixit. Hulla peioꝛ peſtis d$ famt 
liaris inimicus. lá Zmon filiꝰ oauid mé 
tit? ẽ infirmũ fe cé vr Zhamar ſoꝛoꝛẽ deci 
pet.⁊ inde ab Abſalon occiſus € ⁊ 'IRic.i 
Quis.n.occidit Bariũ regé perſaꝝ.Quio 
Alexan.maximũ.Quis iuliü oomtciamim 
⁊ Caium imperatoꝛes ntfi tli q eredeban 
tur amici.Quis tandem tradidi dũm Je 
ſum chꝛiſtum niſi qui ſecum dulces capie 
bat cibos 4 tdeo ipfc xpᷣs dicit.Si nimc? 
meus maledixiffec mibi fuftinuiffem ac . 
¶ Secũdo ppter Puituté . Nã bipocrifie 
facit boícy martiré ⁊ ßuũ diaboli p laude 

tpali.£t idcofunt bipocrite ſiles Simoni 

cirinco quierucem baiulauit oomini non 

q eum per b inparadiſum iatroduceret f 

alíoe oc quibuo 35er .oicit Cle poꝛtãtibꝰ 
crucem non ficuc ſaluato ſuam:ſed ficur il 


























Seria quta poft důicam oc paffione, 


lc Symon círíneuo aliena; £t iufra ve (te 
rum ſiperbis pauperibue cruccm chꝛiſti 
poxantibuo: fm non fequentibue qni 
mirum cuypaffionibue parrícipan£ burui 
litatem ſecui neglígunr ouplict contrítióe 
conrerrunt qui hᷣuiuſmodi funtzq: pꝛo tpa 
li gloꝛia tempoꝛaliter fe affligũt 2; in futu 
ro pio niterna füpbia ad eterna fupplícia 
p:otrabunt laboꝛant cum xpo fed non rc 
nant cu; eo.hec ille. ¶ Zcrtio pp multí 
pᷣlicitatem.ſ.vitioꝛum in hipocrin concur 
rentium,vnde füp illud fe .49. Nunquid 
manducabo carne tauroꝛũ aut.ſ.i.p.dicit 
Alex. de al.ꝙ per byrcoo fignantur bypo 
«rite t6oicit nunquid mãducabo.i.nunqd 
bclcctabo: in maceratione bypocritarum 
q.d.non.cuiue ró eft quía in bypocrítíe, 
feptem vitia reperiunfzque per hircos de 
fignant.q- Pꝛimuʒ eftoctractio epe 
co:ũ eft roderefrondee ita bypocritarum 
detractiones.vñ Sob.so of. Qui rodebár 
ín folítudine ⁊ mandebát berbao ⁊ arbox 
coꝛtices 4 radix iuniperoꝛũ erat cibue co 
rum. ¶ Sccundi vitium eft iudiciũ rene 
rarium:q; hirci acute vident.ita ifti alioꝝ 
facta diligenter inueftigát « iudicant iux 
ta illud Ec.i4. Mala alio:ividet malue . 
¶ Tertiũ eft ambitio q: hircus libenter 
aſcendit ſic bypocrite ad montéoignitatif 
fuxta illud Sere, 49.f»abitae l caucrme pe 
tre ⁊ apꝛehendes in terris altitudiné col 
lis. Quartũ eſt libido quía hyrcus é li 
bidinofue fic bypocrita;vnde zacha.io. ait 
dñs füp hyrcos viſitabo. CQuintum cft 
multiloquiũ:qꝛ hircus rũinat fic hypoeri 
ta fcmp verba multiplicat.vnde putr 14. 
of in mulriloquio non deerit peccatum , 
¶ Scxtücftocfectue caritatte q: hircus 
nen b ocuteo in füperto:i mandibula fic 
bypocríta nó I verba caritatie: fed timo 
ris:qꝛ timet vbi non é timo: ⁊ non bj bipo 
crita dulcedinẽ confolarionie ficut byrcuo 
caret lacte qð ꝓphatum eft£fce.9.vbi of 
ba eis domine vbera arentia fupple ſine 


lacte conſolationis.⁊c. ¶ Septimii cft ob 
ftinatio quia caro hirci oura cft.ita mena 
bipocritag obftinata é iuxtaillð Jere ʒo. 
dura facra funt peccata tua . £t ideo ficut. 
hircus emíttebatur in ocfertum deferens 
fcripra populi peccata leui.jo.Sic hipocri 
te ſuꝑpeccata ſua obdurati ⁊ pci alioꝛum 
lenientes ⁊ attenuantes ⁊ ſup fc aſſumen 
tes mittunt᷑ in deſertũ inferni. que omnia 
ſupꝛadicta confirmat ſanctus Seuerinus ĩ 
quoda; fermone di.ipocriſis ſubtile ma 
lum fecretü vírue venenum latene virtu 
tum fucus tinea ſanctitatis.hipocriſis fc 
cura ſimulans fallit;pfperacurtofa mentit 
4 crudeli arte virtutes trücat mucrone vᷣ 
tutum .Sciunto íeiuntu; perimit, ozatione 
oꝛationẽ vacuat miſericoꝛdiã miferatione 
per a iufra fico fugiendũ virufpefti 

entia cauéda que remedijs creat moꝛbos 
€óficit oe medicina langoꝛẽ fanctítaté ver 
tít ín crimẽ placationé facit reati generat 
de ppittarione diſcrimen bipocritim q fü 
gerit vincit:qui incurrit nó euadet.fir nig 
fimplicitatie ieiumũ de puritate purũ ho 
minibus ocultũ diabolo ignotũ donatum 
theſauꝝ q non abſcondit pdit virtutes p 
dite non manebũt.hec ille. Er iõ non ĩmeri 
to graui pena hipocriſũũs punict.exemplů 
ponit frego.in.4. oia .oe quodam bere 
mía q fanctuereputabat mo:n ãt appꝛo 
pinquãs cócurrit populus ad eũ credena 
aliqð figni videre tlle át mifer coactuo é 
expꝛimere fuá hipocriſi oi.cgo oía agebã 
vt fanctug credercr 2 ecce nücoraconi trà 
dituo fuj Er fic aiailla infelix ad. infernü 
€ft rapta, £t iõ fpeo bipocrite peribu.nec 
audict oeue clamosé eiuſ cü venerit angu 
ftía ob.27.imo poríue i moꝛte feparabit 
eũ aſe exponer eũ oíabolo ficut feruuy ma 
lũde quo &»ar.24.c.oiuíder eum ptemqs 
eius ponet cii hipocritis ⁊ iõ mittet eum 
in tenebꝛas exterioꝛeo.u.e.fl.⁊ ſtr.d.a quí 
bue nos libet deus p ſuã infmitã miſericor 
diam in fecula ſeculo:um.Amen. 









7$ Esai 


CFeria.s. poft oiicam oe paſſione oe re 
pubatióc irc per legem nature fcripture 
4 gratie. Sxrimo,óo, 


Neap 
fi^ 


B illo át oíe cogitaue 

runt eum interficere . 

Seribuntur bec verba 

[] Jo.xj.⁊ in cuágeliooc, 

ferie. Caritati directe 

cótrariü ẽ odiuʒ chariſ 

fimt in xpo fratres oct 

f^ primi odiũ dei 3:iatur caritati ipfius 
odii vero pyim cõtrariatur caritati eiuf 
dem qi quidem ex inuidia ꝓcedere digno 

fciturftd q: oc ipfo intractatu oe peccatis 

abunde diximus bic filentio ẽ inuoluen .⁊ 

depeccato ire caritati ꝓximi contrarie ali 

quaperftringere occreu a quo vitio per 

pauci iueniũtur imunee 2 p:ccipue mulie 
res nec tñ quio pprer loc fc excufare pót 
vii cde ado of Ion eft creara bomimbue 
füperbianecíra nationi muliey.q.o.5 viri 
magie pni fint ad füperbta ⁊ mulieres ad 
irátii nullue excufatur q: nemo peccat vt 
oicit Augu. in eo qð virare non pót fed ne 
mo écrcatuo cũ aliquo vitío ideo ſunt in 
excuſabiles Ex boc eni vírio multa mala 
p:oueniunt vbieni eft fra nullaibi potcft 
effc tuftitie rectirudo nulla clemétía nulla 
ibi ẽ oío i igtas 

4 nne mali adco vt aliqũ €x ira ſe ⁊ fi 
lioe pp:ioo íracódi occidát . Juxta illud 
Eccle.ʒo ʒelus ⁊ iracódia minuũt oíeo. vit 
fcói Retz legit qp Aehitophel ſuſpẽdit fe. 
ipfum ex indignatióe quá abuit q: Abſa 
lon noluit feq confilii fudj.fed cófiliti chuſi 
qua'ex re iudei pfidi fcribe ⁊ phariſei ira 
4 furoꝛe repleti cótra orm Jeſum cóciliü 
cógregauerüt vr eum moztt traderenr.p 
pter Q9 dicũt verba ppofita abillo oie.f. 
€ócilij cog.c interfi.fmiffis igitur que di 
yimue tn tractatu oe peccatte 9 [oc vitío 
folum inp:efentiay eius repzobarioné ape 
riemus quá qdem repiobatá cffe triplici 


lege vídebím? vs. E Pꝛimo lege nature. 
« Sco lege fcriprur. CTertio lcge gre 
¶ lare pia buiue fmonte in qua poat 
iram effe repꝛobatam p rationee aucto: 
tatee z exempla legie nature, 

"fRiimo igitur otco iraj e£rcpioba 

tam i legc nature.qð pbatur tripli 
citer.ſ. TRóne.Zlucto:ítate 2. £xéplarirate. 
¶ Pꝛio pbarur triplici róne f. Rõne of 
fentionie."IRóne oppofitióte, 2 "IRónc omí 
fionie.qr Pꝛio ergo pbatur rónc offenſio 
nie pximi ſic. Illud repꝛobatur in lege na 
turc qð feparat a caritate 2 fraterna ↄuer 
ſatione fj ira é butufimodi crgo ⁊c̃. Nã ira 
tría malaoperatur. ¶ Pꝛio eft amicitiaꝝ 
diſipatrix q: quafi impoffibile é ci bomie 
iracédo amicitia conferuare.binc puer 22. 
dr̃. Noli eẽ amicus boi iracódo.fàutlibet 
n.cauct fibi hẽre cõuerſationẽ cum oibus 
iracõdis ne cótumelíetur ab eio (cu coten 
dere babeat.vfi etiã Gꝛego. ĩ.g.moꝛa.dicit 
per iraz gr̃a vite ſotial amittitur ficut eri 
prumeft.IBoli effc aſiduꝰ cum hoic iracõ 
do ne diſcas femitae ei? ⁊ſũmas ſcandalũ 
sie tue quia q fe ex humana róne nõ tem 
perat neceſſe é.vt beftíalr fol? viuat. Imo 
vt dieit Seneca Iracõdus dũ deſinit circa 
aliũ iraſci ipſi isafcitur ſibiipſi.nec quiete 
ſolus põt habitare. vñ in vitio pr̃uʒ ð quo 
damiracódo hẽtur ꝙ cũ nó potet cũ alijs 
perfiftere:locü ſolitariũ petijt quodã auté 
oie cü hauriret aquã cafü vao ẽ euerſum 
iteꝝ lllud wnpleuit a fic ét eft euerſum ille 
ãt ira plenus vao fregit «fic tandé cogno 
uit ſeipſuz effe ſue iré cy. coo ira ope 
ratur ríxay puocationé, vnde pucr.50.c . 
vir iraconduo p:ouocat rixas q át paciéo 
eft mittigat fufcitatao. vii Gꝛego.libꝛo.5. 
t10:8.aít .Zlliqri iracundue ipfe man? non 
exerit. in maledictiõis taculülínguá ver 
tit. Fratris náqs interítü pꝛecibꝰ cxpoſcit 
⁊ hoc deũ perpetrar expetit.h̊ ille. C Ter 
tto operatur indignatiõis deductionẽ vñ 
pꝛouer.ꝛ7.c.dr.Gꝛaue ẽ ſaxum ⁊ oneroſaẽ 
































Feria fexta poft ofitcamoe pafftone, 


arenaf (ra ſtulti vtroqʒ ẽ grauioꝛ. ⁊ ideo 
libenter demones cõnerſantur cũ talibus 
ir acõdis.vñ ad eple.4. Sol nõ occidat ſu 
"per iracondiã viam nolite locũ dare dya 
bolo. q.o. per iram oyabolue hitat in vo 
bis. Imo tracádi peioꝛesſunt oyabolo. ni 
oyaboluenó eft aufue tangere $35 dixit 
ei vt mitteret fc oco:fum oc pinaculo,pba 
riſei ãt ira pleni ppter veriraté eie oictag 
ourcrüteum víqsad ſuperciliũ montíe vt 
eum pxecipirarent vt hẽtur Luao.⁊ fic pʒ 
piimaró. ¶ Scðo pbatur irá repꝛobataʒ 
lege uature rónc oppofitióte fic. Ilud eft 
Blegem nature ꝙ cótraríat virtuti natu 
ralt fira eft huiuſmodi ergo «€. Scój eni 
Alex n.in fcóa parte in tracratu oe ira ét 
fm Zbo.fafe.q.14.ar 1.nfolutione tertij 
argu. Ira opponif tribꝰ virtutibꝰ. ¶ Pꝛi 
imo opponitur affabilirati cui? rõ eſt quía 
affabilie elligit cótriftari vbt 034 delecta 
ri vbi oʒ vt dicit hhs in.aethi. Iracõdus 
aũt iraſcik quibuo nõ opostet . « qfi non oj 
in qbus non oy a magis d$ opoꝛtet affa 
bilie autem qeft virtuofue amicus qñqʒ 
p:opter alíq8 bonũ confequendü vel ma 
lum aliqó excluden.nonrefugit cótriftari 
«bue conuiuit vtpater per phᷣm.vñ Apls 
ſcðe c0:,7. € contriftaui vos in epla non. 
tme penitetz fübdit. gaudeo át quía cótri 
ftati eſtis (cd qꝛ conrriftati eſtis ad pent 
tentiá ideo pꝛonis ad peccon , non debe 
mus byllarem vltum oftéderc ne cog pcc 
cato videamur cófentire 7 coo opponi 
tur Manſuetudini qp ét £bo.cófirmat in 
fcriptofüp. 4.erlx JC uiue ratio é quía má 
füetudo cft refrenatiua irc otaf ení quie 
manſuetus cx co ꝙ nó irafcitur quafi ma 
nu aſſuetus moꝛe beftiay, « dicit Zllcrá.q 
manfüerudo opperif ire quant ad vituij 
motus vt f.mor?nó inſurgat vñ Gꝛego. 
faper illud 3fob,s Es aruulíi occidit iuid:a 
vicit. Mã ſietudo imaainẽ oet i nofi fuac 
«fo rrangllue € ($ ira diſſpat ar ars, bti 
mittes ⁊c̃. xbi glo.dicit. AMittis £ qué no 


rauco: vcl ira afficit hola equanimiter ſu 
ſtinet. Que oia grego.i.s.&£so1a.cófirmat 
oi. per irã máfüctudo ⁊ lux veritatis amit 
tif c: cám triracüdia ↄfuſionis tenebꝛas 
incutit tũc oc? radiũ (üe cognitiõis abfró 
dit.h ille. Xertio opponit pacic que eſt 
refrenatiua interioꝛis paffióte. f.trifttic . 
HNãpaciẽtes ſũt q malt mala fi omittédo 
ferꝛe s nó ferédo cóitere.oic cni fliezo. 
Iraſci boie € f; finéiponet ise cft piani q 
0j hẽꝛe pacientíá a fic pʒ ſcða rõ. ¶ Teꝛtio 
irá effe ꝛepꝛobatãpꝛobat᷑ lege natuꝛe ꝛõne 
comiſſionis ſic. llo ẽ ↄ legẽ nature qð fit 
in iniuriã ipſiꝰ dei (5 ira € butafmodi ergo 
aC.tripliciter eni ira quodá fpéali m5offé 
dif oc? qr Pꝛio im gie veftructione , vit 
Ziugu.fup ũlõ po. Inm aguẽ ipoy ad nibii 
rcdigeo meríto mat rmagmé ipſox ad ni 
bili redigee oc? i cclcfti ciuitate qꝛ.ſirati 
in ſua terzeftri auttare imaginé tuã ad nf 
lili redigerũt.qð quanti malũ fit bac có 
paratione oep:clédit fi qo. (im giné rfi 
beftruerer ⁊ illioyaboli ponerer p Scðo 
modo effenditur 'oc? ira hoſpitij concur 
batione IH. eum co:posa nta templi font 
ſpũs fcizpzte co:.6. Ira violat bic ad ephe. 
4.dr̃. Nolite contriftari fpüm fanctuy vbí 
Gꝛego.ait. Ira atum pulfat (có (pu itwiba 
birationé ſuã turbat.ymo qñqʒ prem «fili 
um 4 f.f.oe bofpitio (io expellit aoyaboli 
introducit qz ficuti. pace factuaélocus 
eiue fic ex wa fit loc? dyaboli. Tertio 
modo offendit oe? volüratie cótradictióe 
Cum cis voluntae oci firvt babcam? pa 
cem ira facit vt femp p:ocedatur ad liteg 
vii pxouer.26.oícitur Iracũdia incendit li 
tem vfi Ziugu.inlib:o oe cóflicru vítioug 
dicit. Quã multi át funt quí fuae imuriag 
tarde relaxant dei vero cittue indulgent 
fitqs nonnunqᷓ; vt occafione ofit iniurias 
vind:cádi ſuas vindicent iratí quid quoq; 
oc illis dicendũeſt q furo:e cecitatis vfag 
ad verba pꝛoꝛũpũt maledictionis mfi boc 
48 apoftol? aít , Heqʒ maledici regnü oti 


De repꝛobatione ire fiio 6o. 


hſſdebũt qð iacobus exagerando vete 
fano ait. Linguã maledicay nullus bomi 
mm domare pór inquietum malũ plena 
ytneno morꝛtifero:in ipſa benedicimꝰ deũ 
parem a in ipſa maledicimus homines q 
ad ſimilitudinẽ dei facri ſunt:ex ipᷣo oxc p. 
«dit maledictio ⁊ benedictio no opoꝛtet 
fratres chariſſimi hec ita fierí nunquid 
fono de vno eodemqʒ foꝛamine emanat 
dolcem ⁊ amaram habẽs aquam:quaſi oí 
c non aſic patct irã lege nature róne eui 
denti effe repꝛobatã. Secundo idẽ pꝛo 
biu in lcge nature auctoꝛitate.ſ. phoꝛuʒ 
ſyetar alegum humanax. Pꝛio aucto 
Wute phoꝝ. Hazʒ dicit Ariſto. 4. ethi. Ira 
fim medium habitũ:lecunduũ quem qui 
huopoꝛtet wafcunur 4 in quibue ⁊ vt oʒ 
ludabile ẽ.ſiper abũdantie:⁊ ocfectuo vl 
Qüperabile Et weg idem air. Sracódi non 
fmt fcd amari qut oiffiale foibileo fcd 
multo tépose trafcuntur Jt iterü illud in 
quit. Sra conſequitur rationeʒ aliqualiter 
Concupiſcẽtia ár uon. Ideo eft turpioꝛ.er 
goiafci faltem rurpe.ergo 4€. Zulliuo lí 
bo pꝛio oc officij dicit. cauéda eft iran 
puntendo mayunc:inüquid enim iratue q 
sd puniendi accedit mcdiocriraté illas t€ 
nebit qu; é inter mimmü 2 pag: qui ergo 
rci p.p:cfsnt leguʒ fimilee fint que ad pu 
medi uou tracondia fed equirate oucunt 
hille Ira eni fiue iracondus cft ſimilis ca 
mirabido qui quoo moꝛdet rabidoe fecu; 
facit vñ aidé Tul.in.4. de tuſculanis.q.di 


cit. Ira eſt libido pumẽdi ci? qui leſiſſe vi 


dctur iniurta.b illc , Qui ét in orone pio 
Aorcello ait . jracondia quoqs confilio 
ínimica ẽ vicrozia inſolens ac lupba eft 
£t in pꝛologo retbouce addit , 1H3 ab ira 
tie fi perfpicue pax a bemuolentia appetit 
fürron mó non inuenitur fed auget odi 
iq inflamatur «€ Seneca in puerbijo oi 
t Bꝛainſſuna é pꝛobo bomint iracondia 
hari bomo extra coꝛpus ſuum eft cum ira. 
Áicur. iracoudiam autem gt yincit befté 


ſupat maximũ iratꝰẽt facintofilium putat 
leſo remediũ é inici doloꝛ. Nunq; ſcelꝰ fce 
lere vindican.éira crudclitatis mf ẽ.inge 
nía recta debilitat.iracõdia pꝛaua ↄfirmat 


audacia.ſi qo iraſcit ⁊ ab alto penas expe. 


tit a ſe exigit. Itaqʒ ab alio Ip ícipiat diſcẽ 


fio at recõciliatio ⁊c Pitagoꝛas ait.ignẽ 
gladio ne foucae.t.iratü ⁊ tumidũ anumü: 
verb maledício ne laceſcas.Et iteꝝ idé aic. 


fuo min?pffcrte irá co magie ab ira pic 


meris.⁊ itey X ücicipim?nob iraſci cũ alijſ 


ir aſci deſinimus.Finis eniĩire.initiũ é pent 
tẽtie.hec ille. Plato iterrogat? per qd co 
gnoſcik fapiene refpen Sapiéo cü vitupat 
fi irafcit 2 fi extollit cá laudat Itẽ cũuter 
rogarct qo effet iuter hoies fo:ttoz dixit. 
Qui ꝓpuã pr wacondiá vincere . £t vt ét 
9 co narzat Valeriꝰ libio, 4.cü aliqũ 2 Put 
delictũ exarfiffct volée eum percutere fte: 
tit ⁊ ab alio eũ percuti fccit.q: vidit e ira: 
ſcidi. Holo aüt vr ifte &uuo fit in eius po 
teſtate:qui in fua non eſt.hᷣlle. Epicuruo 
bꝛeuiter inquit. Ira imodcrata infanéaj gi 
guit.bec ille. Chilon pfiooirit . Hon eſſe 
€x ira mirádü cuiqᷓ; quoc muliebꝛe crat, 


Itẽ idem ipe docebat ire ofari.Soocratea 


cx ivacódia infclicirae gemit . Itẽ vt ait 

Seneca in lið ira. Socrates Putj hẽbat di 

ſcolũ q cũ aliqfi ed offédiffj dicebat.Cede 
Té te nili mihi eém iratꝰ.coꝛrectionẽ enim: 
fui in rpo ſanius diſtulit nec fuir auſus fe: 
ire onnttere.£tióoiccbat.jvat?filto rep: 
fe coberce Plutarcꝰphs vt ort li 8 nugio: 
phoꝝ Pu bébar otumacẽ qué cũ vᷣberaret 
p aliũ ille ſibi irãſpꝛoꝑabat.reſpon.at ipfe, . 
'IHáqd qꝛ vapulae tibt iraſci videoꝛ. ne 

ira mea fi a me debitũ recipio. ex vltu nz: 
meo an ex voce an cx colo:e an faltem ex * 
verb.ira ne me coꝛruptũ ĩtelligis an coire: 
ctũ mihi qdé necoclt vt opíno: truceouc: 
nec oo turbidũ neq; imaniter clamo ne3; 
in fpumirubo:emas feruefco neqs pude : 
da dico aut pemtenda neq; omnno tre: 
pido ira .auc.geltio . ec omnia quippe: 

















Feria fexta poftofitcam oe paffione, 


neftíoiray figna e£ folereza fimul ad eum 
Qui cedebat cóuerfuo interim uiqt dũ ego 
^ bicoifputamue in boc age fine iracon 
dia mca retũde ſeruilem otumacíam 4 iní 
quum penítereooccae qᷓ; turgare .D ille . 
¶ Secũdo pbat auctoutate poctay . Naʒ 
&lirgiliuo ſecũdo cucy oícit . uro: iraqs 
mente; pꝛecipitãt.Ouidiꝰ quoq; in tertio 
ve artc amandi fic inquit. 
Candida pax boice truy decet ira feras 
Ora tument ira nigreſcunt ſanguinc vene 
Quelibet extinctoe iniuria ſuſcitat igneo 
Et in libꝛo eplap oſtẽdit cp ira oj fübiciró 
nt ⁊ non oominarí.oi . 
JIra furo: bꝛeuis € aium rege qnifiparet. 
Impat bücfrenio mille cópefce cathenis. 
xSualteriueinfüper in Ztlezan.lb:0.s. ait. 
Comes indiuiſa furoꝛes 
Pꝛecipites capit.ira gradꝰa fellea toꝛq̊ᷣt 
Luia ↄtẽnitqʒ hũiles rónie hẽnas.hecille 
¶ Xertio boc idẽ pꝛobatur auctoutatele 
gum humanaꝝ in qbus oſtẽditur irá effe 
repꝛobatã pter tria. ¶ Pꝛio qꝛ iraindu 
cit delictũ.vt pʒ.C.de adulterijs.l.Gꝛacus 
licet lex illa excuſet gracũ qui ex ira occi 
dit quendã cum ſua vxoꝛe depꝛehenſuʒ tñ 
eft reus omicidij i fo: cófcientie [7 Sc 
cundo q: ira comorióterpe iuſtũ omne pu 
tat q3 faci ⁊ in boc erꝛat. Ideo non o3 ſen 
tentia pꝛecipitari oti eft in tra. vt pj. C, oe 
penis vindicek. vbi bétur q exequtis fern 
tentie dz differu quãdo picepe ex iracon 
dia ſeueriꝰ tullit eam. Jõ fiiia lara 5 mulie 
rem piegnantéoiffert víqs poft rjo.ff.oc 
Penis.l.pꝛegnantes.Silĩter fia lata ↄtra 
ſeruũ differt quoufqs dño ſuo rócinta red 
diderit.C.de bonis pᷣbyterox.l.a. q7 Ter 
tio qꝛ ira auffert ĩnocẽtis condẽnati defen 
ſionẽ cum fübito condẽnatur vt patuit de 
Pillato q iurauit fieri petitionẽ iudeoꝛiʒ 
et cóatata ira in rpm cum tñ differꝛi de 
beat condẽnatio cũ qe eft confcffüe oc cri 
mincoonec appareat fi poftmodü in cõfeſ 
fionc perfeueretvt.C.9 cuftodia reoꝝ.l.ʒ. 





¶ Tertio principali: probatur (tá effere 
p:obatá in lege nature exéplaritate.boc 
triplici exéplo. q Pꝛimũ é Archue taré 
tini oe quo Claleri? lí. 4. vbtoicit ꝙ dũ ſe 
Pitagoꝛe pieceptie methaponti cĩuitate 
apulie tradidiſſet magno laboꝛe longoq; 
tpe ſolidũopus ooctrine cõplexus.poſtq; 
in patriam reuerſus acrura fua reuiſeret 
negligẽtia viliſci inſpecta in illũ intuens 
dixit ſumpſiſſem a te ſuppliciũ nifi tibiira 
tus eſſem a&aluit eni ĩmpunitũ relinque 
re js ꝓpter irãiuſto graui? punite.CSe 
cundũ exemplũ eſt de platone de quo idẽ 
Auꝛleriꝰ dicit.ꝙ plato audicrat Senocraté 
ſuũdiſcipulũ multa oe fc impie cffe locutũ 
q fine vllaoubitatióe críminationé reſpuit 
inftabat erꝛecto vultu iudey accufato: cá 
querene cur fibi fides nó hẽretur. adiecit 
plato nó eſſe credibile vt qué tantopere 
amaret ab inuicem nó oiligercrur.TAá mo 
deratío mẽtes nr̃as impotẽtie ⁊ remerita 
tio incurſu traſuerſas ferꝛi nó patift. Quo 
cuenit vt repꝛehenſionis moꝛſu fit vacua 
4 laudío queſtu fit opulentiſſima. CTer 
tium exemplũ eſt de Theodoſio impera 
toꝛe oe quo idẽ Valerius dicit qp oum ira 
ſceretur iuſſa nimis ſeuera pꝛecipitabat. 
5e át admonuit eũ vt dum fe iratũ ſen 
riret anteq; fententíam ferꝛet quater litte 
rae alphabeti intra ſeipſum diceret vt (n 
terim refrigcrat? quid eét facien. maturi? 
viderer , fui piecepít miniſtris vt nibil 
ponderis qð fcro precepiffet faceret mfi 
mane cófirmaret 2 ecõuerſo. Timebat emy 
ne per tram aliquid iniuſtũ mandaret, £t 
fic patet lege nature quomodo ira repꝛo 
batur róne auctoꝛitate ⁊ evéplo. 
(T7 ]Pare fccüda huius fmoníe in qua p 
batur irã effc repꝛobatã lege fcripture per 
varíae auctozítatee. 
o Ecũdo oftéditur per legẽ fcriprure 
narufirác(fe repꝛobatã.⁊ h̊ triplici 
ooctrína feu auctozitate f. ABoſaica. ID 
ſtoꝛica « ppbetica «E^ Pꝛimo auctoꝛitatẽ 








De repꝛobatione ire ſmo.co. 


Moſaica fie, 
¶ Joſeph dixit fribus ſuis pꝛoficiſcẽtibꝰ 
ne ĩraſcamini in via. 1xSen.xlv.c. 
¶ AQuicſeat ira tua 4 efto placabilis.ſ.cir 
ca pꝛoximum Exo.ʒꝛ. 
¶ Phinees auertit iram mei a filijs ifra 
el quia zelo meo cõmotus é vt non ipfc oc 
lerem filios ir'acl in 3clo meo-TAumeri.as. 
BDebemus.ergo iraſci clo 4 nó vindicta . 
¶ Scamdo idẽ pbat᷑ auctozitate biltozica 
Audiens faul poft victozia; laudari oauid 
ira? ẽ nimis « fibi diſplicuit &mo.i.rc.i8, 
4ióq: valde peccautt male ci ſucceſſit. 
AC Afra iratus c(t contra anantam ꝓphᷣaʒ 
quia eũ repꝛendebat fi paral 2o.c. 
¶ Iratus ẽ Haaman centra mardochceũ 
4 ludcoo : quia non deferebant ei bono 
rem Heſter.z. 
¶ Iratiſunt magiftratue bolofernie con 
tra achioꝛ quía extollcbat ocum hebꝛeo 
rum Sfuditl».s. 
Coentes írate ſunt:quia ifrael impedir 
Won valebant videntee eum bedifica 
rt pimi ziPac.;. 
¶ Toꝛtoꝛes eleaʒari audientes verba. có 
ſtantie cius in irá conuerſi 3 eũ.ſ Aac.o 
ertio idem pꝛobatur auctoꝛitate pꝛo 
phica ſic diſcurrendo. Non ergo ira tua fü 
peret tesnecaliquem oppꝛimes nec multi 
tudobonoum inclinet te ob.6. 
«r Spiritum ad wafcendü facile quis po 
terit ſuſtinere pꝛouer.is. 
Sicut carboneo ad pꝛunas « ligna ad 
ignem fic bomo iracundue ſuſcitat ri 


xas pꝛouer.ꝛõ. 
CIra non habet miſericoꝛdiam nec erũ 
peno furo: pioucr.57. 
«7 IBe fio vcloy ad iraſcẽdũ:qꝛ ira in finu 
ftulti requiefcit ɣcd.8.c. 
¶ Semperpꝛeſumit (ceua perturbata có 
fcientia fapíé.i7. 


JIra ⁊ furo: execrabilia (unt? vir pec 
€3to: contineno erit illoꝛum Écd a7. 
CSecundum ligna filue ficiguto exarde 


fat ⁊ fecundum virtutem hominis fic fra 
cundia illius erit « $m füperbiamfus exal 
tauit ram ſuam. Eccl. ꝛb. Et fic p lege fcri 
prure iram cffe repiobatam ⁊ paro fecun 
da buíue fermonio, 

¶ Pars tertia huius fermonte ín qua p 
batur íram eſſe repꝛobatam pr aliae au 
ctoꝛitates legio gratie. 

" Értio probat iram repꝛobatam eẽ 

: legegratíe triplici aucto:itate f. 
euangclica apoſto.⁊ autentica. qz Pꝛimo 
p:obat aucto:trate euangelica. 

«C ICirconfpiciene coo Jeſuo cii íra cótri 
ftatue fup cecitateʒ coꝛdis eoꝛũ Mar.ʒ.c. 
¶ Repleti oẽs in ſinagoga ira — lu.A.c. 
¶ Jeſus firmauit faciem fuam vt iret in 
Te «mifit nuncios ante confpectum 
luii ⁊ eunteo intrauerunt ciuítaté famart 
tanoꝛũ vt pararentillí anon receperũt eü 
eum aüt vidiffent diſcipulieius. 

¶ Jacobus ⁊ Joãne odixerunt dñe uío]oi 
cimus vt deſcendat ignis de celo ⁊ conſu 
mat illos ⁊couerſus increpautt illos ⁊c.cõ 
motí.n.fpü iracundie Xu.9.c. 
«€ omnio qui irafciturffi füo reue ertt 
fudicio ac. Biat.s, 
£t fic p5 auctoxitate euangelica iram effe 
rep:obatam. 

¶ Secundo idem p:obat auctositate apo 
ftolica.£ate locum ire Ro iꝛ. 
«p Ommis amaritudo ⁊ ira.⁊ indignatio 
4 damo: 4 blaſfemia tollatur à vobío «c. 
ad cpbe.4. 

¶ Sitautcj omníe bomo velox ad audíé 
dum tardus ár ad loquendü 2 tardue ad 
iram ira enim viri iuſticiam oci non opc 
ratur lacobi pꝛimo. 
¶ IBecé n.gfafi ppter confciam oet fufti 
net qa trifticiá patiẽs tufte.pic Pe.ꝛ.c. 
¶ Patreo nolite ad iracundiam p:ouoca 
re filíoo. ad cpb.s, 
¶ Opera carnis ire rite Ad Bal.v. 
¶ Xcuãtes puras manus fine íra diſcoꝛ 
dia «c iterum paulus pꝛime Thꝛi.ꝛ.c. 


























Sabbato poftoffezm de paffione, 


¶ Zertio pxobatur auctoxitate autentíca 
yy ſanctoꝛũ oocto:um.q- Pꝛimus é bear? 
Grego.qui vt babe£. xi.q.5.c. Sümopere 
inquit. Sũmopere pcauendum ẽ vt recto 
rce eccleſie:⁊ quí publica tudicia exercent 
in dictãdis ſententijs nullatenuo Icuitate 
sut furoꝛe oucn fint pꝛecipites fed caufie 
pioiligéter ventülatio cü ree que puus 
ignozabaf pleniter ad noticíá vcucrit tüc 
diuina ⁊ burrana Lex reuoluat:⁊ ſᷣm qp ibi 
cóftitutü eft perſonaꝑ acceptatiõe remota 
diffinitiua faia proferat bee ille deg (u.s. 
mo: inquir, £uáta fit iracundie culpapé 
farc poffümuo p quam paciéria ꝑduur vt 
quid quo vc oꝛdine fir agendü oino neſcia 
tur q: nimirum intelligétie lucem fübtra 
bit cü mentem pᷣmouendo confundir. bec 
ille-Ztmb:.oc fancto Joſeplo dicit vt babe 
tur xi.q.5.c.ira etíam fcpeünocenteo in crt 
mine adducir:q: oum iuſto amplíue irafci 
mur ⁊ volumus aliena pci cobercerc gra 
uiox comittimuo.idco oicit apo. not vos 
vindicantes cariſſimi:ſed oate locum íre, 
bec ille. Item inli.de Jacob «vita beata 
bicit.£ft ire paffio grãuiſſima culpa ofcié 
tíeiquam ratio emollit ⁊ compꝛimit:emo 
lirienim potcft erradicari non poteft : qꝛ 
snimue qui é rónte capax non é ſuarũ paf 
fionum dñs:ſed repꝛehenſoꝛ. Heqʒ emu; fie. 
ri pótvtfacilie ad.iracundii non irafcaf 
fcd vt ratio fc temperet indignatione; co 
bibeat a puntendo fe rcuocet.ficut ⁊ pio 
pla nos docet.di.Iraſcimini «n.p.oceffit 
quod nature ẽ negauit quod culpc eſt.hec 
ille. Diuus Hiero.⁊ ipfe fup Joel po 
Pham dicut. Eſt ira que iuſticiam oct non 
eperat« furoꝛi pꝛoxima mentiefuc impo 
té facit in tm̃ vc labia tremant dentes có 
€repentvultus palloꝛe mutet᷑ recteqs illó 
laudatur arcbire tarentini: qut cuʒ villico 
fuo iratus eſſet.iam inquir te occidereʒmi 
fi iratus eſſem.hec ille. Et in epla ad De 
metriadcʒ dicit.Quid iracũdo furoꝛ fuus 
confert:quem ſceuimmis exagitatum fti. 


multe conſcie. Ira ab omni conſcilio a mt 

te deturbat vr ou iraſcitur inſanire creda 
tur.hec ille. CAlug.deniqʒ ad Dioſcoꝛum 
dicit. Nulli iraſcenti wa fua vf iniuſta effe 
ira cnim inueteraſcens fit odium.duʒ qua 
fi multi doloꝛis admixta oulccdo oiutiuo 
€am in vafe octinet donec arceſcat vafag 
coꝛrũpat.⁊ iterum dicit.Sicut accetuʒ co 
rumpit vao fi diutius ibi fuerit.ſic ira cot 
rumpit co: fiui aliũ diem ouraucrit.bzc il 
le Deponamus igi£ qᷓ;pꝛimũiram « indi 
gnanonem vt oie gre va(a müda ffe 
ctí gloꝛiam foztiamur perpetuam in fecu. 
la feculozum.Zímen, 


¶ Sabbato poft dñicam oe paffionc oc q 
ditate pacis « conco:dic.Sermo,ót, 


Idetis.qꝛ nihil pyofict 
muocccc mundus to 
tuo poft cuj abit Scri 
buntur. bec verba 3o. 
n. iu euãgelio hodier 
no f.occurrentio feríe, 
Inter cetera pꝛecipua 
dñi Jeſu xpi pcepta cariſſimi fres pecprü 
fuir pacis « concoꝛdie ac dilectionis. Hay 
cum ex boc mundo effer tráfiturus ad pa 
trem vltimo in fermouc boc pꝛeceptũ pꝛe 
fertimoifipul'comédauit oí. Sjo.r4.paccm 
nicam oo yobis. p.m. reliquo vobie, 4 itt 
rum poft re(ürxectíoné ſuã appareue eio 
fp dicebat pax vobio 30.20. 1nc.24. Et ite 
vium in cena di. Mandatũ nouum oo vo. 
bievtoiligatio inuicem Jo.ia.⁊ idco Jo 
dnce cuaugclífta cum ad. fcpulcrá wet iu 
ter oifcipulo:ug bꝛachia füftentarue nihil 
aliud oicebat nifi filiolioiligire inuceʒ in 
terrogatuo quaf loc folum oicercr.rfidit 
qꝛ peeptum dñi eft quod quidé pᷣceptuʒ to 
tuo mundue fequi 05 in cuius miſterum 
oẽs rpm fcqucbanrur quarc inutdt fcribe. 
a pbarifct dicebant verba pꝛopoſita vide 
tie qt mbil pꝛoficimꝰ «coc pace igitur alí 


^os Qeceobi- AN o PT drr 
í vare mtd er 


ee 
*2 








De ditate pacío « cócoxdie fio.ót. 


eqablctre euptenteo befcriptioné eius ſo 
liy impꝛeſentlax oíxiffc atte crit qꝛ ſabba 
um eſt. pꝛo qua rexitue Zfugu.re.oe ci.dei 
cis adducitur fic di. Pax coꝛpoꝛio € oꝛdi 
nata temperantía partium. Pax autc, 
rónal C oꝛdiata requico appetitu .pax aie 
rationalis eft cognitionis actioniſqʒ con. 
ſenſio pax coꝛpoꝛis c anime o:dínata vira 
«alus animátis.par bomite moꝛtalis é 
vci oꝛdinata in fidc oDta.pax hominum o: 
dinata conco:dia.pax domus oꝛdinata im 
pandratqʒ obediendi cõcoꝛdia habitantiũ 
paxcaettiaciuitaríe oꝛdinatiſſima ⁊ con 
coꝛdiſſima ſocietas fruendi inuicem oco. 
pax omniũ rerum tranquilitas oꝛdinis. 
par ciuitatis oꝛdinata imperãdi atqʒ obe 
dicndt conco:día ciuiũ.hec ille. Zld quoꝛũ 
bicoxm oedarationem treo confiderató 
nes faciemus ¶ Pꝛima quarum dicetur 
virtuoſitas. Secũda diuerſttas. C cr 
tia autem remiſſibilitas. 
¶ Pars prima huius ſermonis ín qua ð 
daratur qp pax € actus virtutis caritatis 
y ab omnibus appetitur. 
Rimo igitur in iſto ſermone circa 
AM 7 pacto virtuotitetern tree concluſio 
ncofacemue , qr Pꝛima cóclutio eft 6m 
tho fa fe.q.10.ar.4.f£huod vj.pax aliquo 
modo actus virtutio:q: ci omnce actus 
fe inuicem confequunt fm candem rónem 
sb agente pxoccdenteo omnes huiuſmodi 
actuo ab vna virtute pcedunt: nec babér 
fingulí ſingulas virtutes a quibuo proce 
dütvt patet in rebus coꝛpoꝛalibus: quía 
enim (gniecalefactendo liquefacit: 4 rare 
facitnon eft in ignc ala virtue líquefactt 
ua.a alia rarefactiua:ſed omnes act? iftos 
operarur ignis per viram fuam. virtutem 
calefactíui Cum ergo pay caufctur ey. ca 
ntatc $m ipfam rarioncm oilectionte oct 
t pꝛorimiwt dicetur nó eft alía virtue cu 
Wo paro fir pꝛopꝛius actue nifi carítae.cr 
go vt patetpay eft actue virtutio quapꝛo 
bie datur pꝛeceptum oc pace babenda s 











quia aft actue meritoꝛius. vnde fifear.4. 
oicitur pacem babete inter voo 4 £l aCs. 
beati pacificisquoni3..o.u. ¶ Quod fi ví 
deatur potius ꝙ par fit per (e virtuo d$ 

actus virtutis:quiavitia virrurib? oppo 

nuntifed diſcenſiones que oppontits; [act 
numerantur inter vítia vt pater ad gal.s. 

ergo par eft virtus 4 non actue virtutís 
¶ Ad hoc rfidetur qp vní virtuti m ira 
vitia opponürur fi diuerſos acruo 2 6m 

k caritati non folum opponitur odium ra 
tioue actue oilectiontsfed etiã accídta vt 
inuidia ratione gaudij ⁊ diſſenſio rõne pa 
cis. ¶ Secunda igitur concluſio cft fecum 
dũ tho.vbi ſupꝛa ar.5 . fuod par ẽ actus 
caritatis:quia dixit vnio eſt de ratione pa 
cio quarum. qr UVna ẽ fecundum rationeʒ 
p:opziam appetituum im vnum.Alia vero 
eft fccundum vnionem appetitue pꝛopꝛij 
cuʒ appetitu alterius ⁊ fm vtramqs vnío 
nem efficit caritas.pꝛimam quidem vnio 
nem efficit cartrae $m ꝙ deus oiligitur 
€x toto co:dc.vt.f.omnía refferamno in ip. 
füm.£t fic omnce appetítue noftri in vnũ 
feruntur.Zilíam vero pꝛout diligimus p:o 
ximoo ficut nofipoo exquo contingit q» 
bomo vulrimplere voluntatem pꝛoximi 
ficut « ſuiipſius 2 pꝛopter boc intcr amíca 
bilia vim ponitur identitas ellectionis 
vt patet in.o.erbi.z ullius inli.oc amt 
cicia dicit. Quod amicoxum é idem velle 
⁊ nolle.£t dsute diſſenſio que videtur con 
trariari paci poffir cffz cum carítate quia 
facri doctoꝛes vt fÉiero. « Zfugu. 4 etiam 
noftri moderni in aliquibus oiffentiunt , 
Paulus cría; « barnabas diſſenſiſſe legũ 
tur aci.1s Zittamé quía pfo.o.etbí. oícit. 
ld amicicíam non pertinet. conco:dia in 
opinionibue:fed conco:xdía in bonia cõfe 
rentibus ad vitam. pꝛecipue in magnis: 
quia diſſentire in aliquibus paruíe quafi 
vf uen effc diſſenſus. Et pioprer boc nibil 
phibet oltqnce caritatem labétee miopi 
nionibus diſſentire:hec habet gue 

ay 

















Sabbato poft dñicam de paffione, 


pací quía opiniones pertinent ad íntellec 
tum:qui p:ecedit appetitum:qui per pacé 
vnitur. Eſt ergo par actue caritatie oire 
etexquía Pim pꝛopꝛiam rónem carítao pa 
cem caufat é enim amo: uto vnitiua. vr ot 
Cit D yo. 4.c.oc diuinis nominibus, Pax 
gutem é vno appetitiuarum inclination 
eft eríam pay opu iufticic indirecte inds 
tum yj.remouct probibene. £t fic bab; in 
telligi illud 3a.5s.op^iufticic pax p- 125 
fi dicatur qp non vidc pacem effe pꝛopꝛiũ 
caritatis effectum.Caritas enim nó babe 
tur fine gratía gratum faciente :fed a qui 
bufdam babct par finc tali gf'a ficut gen 
tilee.ergo «c. Ad boc rfidetur fecundü 
tbo.ybi fupza in ſolutione pꝛimi arg. qp a 
fa gratum faciente nullue oeficít nifipp 
terpeccatum.er quo cótingit «y homo fit 
auerſus a fine debito inaliquo indcbito fi 
ne conſtituens.⁊ &m boc appetitue cíueri 
inberet puncipaliter vero finali bono:fed 
apparenti:quapꝛopter fine gra gratum fa 
ciente non pót cffe vere pax:fed folumap 
parens. ¶ Zertia conclufio ẽ $m tbo.vbi 
ſupꝛa ar.a.ꝙ.vʒ oĩa appetunt paccm: quía 
fi pdicta ocfcriptione dicit Zug.⁊ ét Zio 
ny.nono de di.no. ꝙ oia celeftia terreftia 
ſpũalia ⁊ co:pozalia appetunt ipfam pace; 
cuite ratto ẽ:quia ex boc ꝙ omne aliquid 
appetit ↄñs ẽ ipſum appetere affccurioné 
eio quod appetit.⁊ per cõſequens remo 
tionem eo:um quc ipfam affecutíonem im 
pediunt pór autem impedirí affecutio de 
fidcrati boni p contrarium appetitum vcl- 
fui ipfito vel alterius.⁊ vtrunq; tollit per: 
pacem.£t ídeo neceffe é p omnc appetée 
appetat pacem inquanti.f. omne appetée 
éppetit tranquille « finc impediméto pue 
nire ad id quod appettt in quo confiftit ra 
fto pacie.£t idco eicit Zíug xy pax omni 
rerum é trauquilitae oꝛdinis impoꝛtat.n. 
pax vuionem non folum appetitus intelle: 
ctualis feu rationale aut ctíam aialie ad 
Quos potcft pertinere confenfue: fcd etiã 


appetituonaturalie.£t ideo dicit Zioni. 
vbi ſupꝛa.Quod par ẽ operatiua ⁊ conſen 
ſus.⁊ ↄnaturalitatis svt in conſenſu impoꝛ 
tetur vnio appetituum ez cognitione pie 
cedentium. In cõnaturalitate vero vnio 
appetítuü naturalium.⁊ quáute muln bel 
la ⁊ diſcoꝛdias querant non tamcnnifi pa 
cem quert:quia ideo bellant vt ad pfecnio 
rcm paccm perueniant. Ouod fi oica 
folum bonum eft appetibile : ed quedam 
pax videtur effe mala alioquin nó oiceret 
dñs Mat.io. Non veni mittere pa. fj gla, 
ergonou omnia pacem appetunt , ¶ Ad 
boc refpondet $m tlo.vbi füpza in folutó 
ne terti) argu. pax conſiſtit in quietaróc 
4 vnione appetitue:fcd ficur appetítuepo 
teft effe vel boni fimpliciter: vel boni ap 
parentie.ita ẽt pax poteſt effe vera ap 
parene.vera quidem pax non potcft effc 
nifi circa appetitum veri boni:quia omne 
malum 4 fi ri aliquid apparcat bonü qua 
propter ex aliqua pte appetitum quictct 
babet tameu multos defectus ex. quibue 
appetitue remanet inquietus a prurbaru: 
ynde pax vcra uó poteft cffe mit in bonis 
4 borio:um vt dictum é par aute que ma 
loꝛum é apparens ẽ ⁊ non vc:a.vnde fapié 
tíc.14,c.in pacc viuentes.⁊ in ſciẽtie bello 
oẽs.ergo appetunt pacem veram aut ap 
parentem.£(t infüp ſciendũ ꝙ oupley par 
vera repitur.ficut ouplíciter habek veruj 
bonum.v;.pfecte 2 imperfecte. vna quidg 
pax ẽ pfecta que confiftir in pfecta cogni 
tione ſũmi boni per quá omnes appetitus 
vyniunt quietati in vno 2 Dé vltimus finío 
creature rationalio fm illud pᷣs.Qui po 
nitfi.r.pacem.Ztlia € pax ümpfecra que ba 
betur ir boc mundo quía « fi principale 
animi motus quiefcant in oco funt ramen 
aliqua repugnantia inrue ⁊ extra que per 
turbant [anc pacem:quapzopter pꝛecepit 
dñs Mar. o.di. pacẽ babeteinter vos. £t 
bec ſufficiãt pꝛo pꝛincipali pte buiuo ſer 
monis. 


070mm Aon uer aiti EE ERR C 





De ditatepacío ⁊ concoꝛdie fimo .6t. 


C Paroſecunda huius fermonte ín qua 
pontur differentia que eft inter pacé 4 có 
€o:diam, 
^X Ecundo ín ífto fermone circa pꝛedi 
.& À cram oiffüntioné queritqueoiuerfi 
tas fiuc dr̃ia fir iuter pacem 4 concoꝛdiã. 
¶ Zid quod rñdetur Pm tl»o.vbi füp:a ar. 
pauio. duod pax includit concozdiam .⁊ 
aliquid addit. vnde vbicunq; é pax ibi ett 
concoꝛdia uó (fi vbi eft concoꝛdia eft. pax 
fi nomen pacio ꝓpꝛie ſumatur.Concoꝛdia 
tiim ppꝛle ſumpta é vbi diuerſoꝛũ coꝛdiũ 
voluntateo ſinul im vnuz conſenſuz veniũt 
coͤtingit eriam vnius hominis co: tendef 
in diuerſa.ꝛ boc dupliciter. CUno quidẽ 
modo Pmotuerfae potentias appetitiuas 
ficut appetitus ſenuͤtiuus plerunq; tendit 
insrium rationalis appetitue 65 illud ad 
gals.Caro concupifcit aduerſus ſpm̃ alio 
moõ inquantum vna ⁊ cadem vis appetiti 
va in diuerſa appetibilia tendit quc. fimul 
sffequi non pót. vnde neccffc eft cffe rcpu 
gnantiá morgum appetitus vnío aüt mo 
tuum eft oc ratione pᷣacis. Non enim pót. 
bomo co: babere pacatũ dsdiu viuit : qz 
femp eft aliquíd quod Iabere no potcft. 
4l vnio non ẽ de róne concoꝛdie.Quia o 
coꝛdia impoꝛtat vnionem appetituum oi 
uerſoꝛũ appetentium. vnde pócetfe aliquo 
rum impioꝛũ ín malo.⁊ ramen non ẽ par 
impio vrof Iſa.go. Pax aüt fupra Danc 
ynionem impo:tat ét appetiruum vnius 
appetentis vnionem.Et jsuis dicat Aug. 
in pꝛedicta deſcriptione.Quod pax bomi 
mum e(t oꝛdinati concoꝛdia fciendum ẽ ꝙ 
leuit 9 pace que ẽ vnius hominis ad ali 
um .⁊ hane pacem dicit concoꝛdiaʒ nó quá 
libet fed o:dítatam cy eo.ſy vius bomo 
concoꝛdat cum alio Pm illud. quod vtriqs 
conuenit. Si enim bomo concoꝛdat cü alto 
non ſpontaneavolũtate: fed coactus timo 
reienus mali ĩminentis talis cõcoꝛdia 
wn ẽ vere paz qꝛ nõ ſeruat oido vtriuſqʒ 
cocoꝛdantis.ſed ꝑturbatur aliquo modo 


f.aliquo timoꝛe.⁊ ꝓpter boe pᷣmittit Aug. 
Quod par ẽ tranquilitas que. conſiſtit ut. 
boc qp motus oco appetitiui un vno bomi 
ne conquiefcunt 4 fic p3 ꝙ pax ⁊ concoꝛdia 
non füut oio (dej 2 po 6a huius ſermonis. 
4 ]Pare terria butae fermonte in qua ð 
claratur qp ad pacem requiritur iniuriarũ 
remiſſio. 

JE Ertio círca remíffióem facícndag 
J AL pro pace conferuanda ⁊ habenda 
tree cõcluſiones ãnotant. C Pꝛima qua 
of neceſſitatis. CSecunda modalitatis. 
¶ Tertia vero ꝑilitatis. Pꝛia queo 
neceſſitatis fic oeclarat $m ADagiſtrum 
fcn.in tertio di. zi ex oictto Zíug.o. procul 
dubio verba impenfionio buitro implent 
fi bomo non ita jpfecit vtoiligat inimici 
quando rogatur ab bomitie quí peccauit, 
fup quo verbo oicít 350.ín.e.oi n queftio 
nibus círca litteram ꝙ é oimittere ranco 
rem  éoimittere figua rancozte, dimitte 
re rancoꝛeʒ neceſſitatis é.zad hoc omnes 
obligank fiuc inimicus veniampetat fiue 
adi»uc impugner:quod fi nó facit caritatẽ 
non bjyoimittere aurcm non folü rancoꝛeʒ 
fcd etíam figna rancoꝛis oc é perfcetióia 
necad boc tenef bomo nifi in. cafü . v3 qfi 
deuote 2 humiliter venía poftulatur.zoe 
bacoimiffione loquürur fug. z xiPsa.in 
pꝛedictis verbie pſequenter dicũt ibidé, 
Quiſquis roganti non dimittit:nec exiſti 
met fibt a dño peccata dimitti fap quibua 
verbio ait 35o.vbi ſupꝛa. Quod omnts q 
oꝛationem dñicam ey coxde oicít intendit 
per ea; umpetrare bono: collartoné 4 ma 
loxiremiffionem.a qui tendit boca do 
mino affzqui conftano € ꝙ aur penitet aut 
pꝛoponit aliquando penitere licet. igitnr 
aliquis odiuʒ abeat tfi in otcendo oꝛatio 
nem oficam non incurrit moꝛtalem offen 
fam:quia non intendit petere o fiat fibi fe 
cundũ fuam malam voluntatem quá 303 
munc fed Pm quam oet auxilio tirendit ba 
bere Si quio aute; eam diceret nunq ab 

zii 














Sabbato poft oritcamoe paffione, 


odiofratris intendens recedere duis nó 
intenderet irá petere culpam tamen ſuam 
abſq; dubio argueret.£ft ramen aduerten 
dum q opinio alioꝛumdoctoꝛũ maxime . 
"ffc.elt op non füfficirremitterc rancoꝛeʒ 
niti ctiam oftendant ſigna dilectiõis exte 
rioꝛa vt locutio falutatto 4 buiufimodi. vii 
Ti£oat s of ſi ſalutaueritis fres vſtros ran 
tum qutd ampliue facictisnonne 2 ethni 
€i boc faciũtvbi oſtẽdit manifefte boc nó 
füfficere ad falurcm qui ergo. ſuo inimico 
negat verbüaur qui i eius pꝛeſentia femp 
suertit vultũ ⁊ ſubito fugit moꝛtalis odij 
atq; moꝛtalis peccati fignum oftédit nifi 
boc ez caufa rationali fiat vtputa fi pba 
bili rimer cx boc aligd octerius euenit 4 
tunc etiã intentionẽ atq rationẽ facti fuí 
i intuentibus pprer cuitationem ſcanda 
luppalat fi bono mó id fieri poteſt. CSe 
cunda conclufio oicit imodalitatio trib? 
enim modie errant pleriqs in pace facien 
da.« Primo mode qifüt pleriqsqui ofít 
fc parcere inimicis nec velle cío nocere ta 
men non poffe cos vidcre:iec infüp volüt 
€íe loqui cótra quos & rifo.in li. oc cõpun 
ctóc coxdio tractans illud X2tmítte nobís 
bcbita noftra inquit £i rantummó non Ic 
dio cuj qui te lefit aucrtio tii te ab co ncc 
libéter uideo fine onblo «vulnus in pecto 
re ⁊ doloꝛlangueſcit in coꝛde quod ft ẽ nũ 
dum ytiq; quod xpᷣs mandauit. expletur 
nunquid tu ita uis pꝛopitium ribi deuʒ.vt 
non re quidem ledat auertat fc tñ a te vt 
peccato tuoꝛum memoꝛiã teneat « vider 
te uolít gitur qusié uis crga te etie deũ 
cunroclictozum veniat polcto talem ext 
bere te debes bie qui delinquũt in te. hec 
ille. Sccundo quia ist. aij daplices a 
fimulati oc gbae loqutur petia. loquunt 
pacem cum pᷣꝛoxi.no ſno eta at in cordi 
buo eoꝛuʒ Cõtracuos Aug .de verbio dũi 
Ne dicao in lingua ignoſco.⁊ coꝛde diſfe 
rae nouit enim cun dicis:dimitte nobis ð 
bita noſtra.ſicut a.n.d.d.noſtris vocc tud 







bomo audit conſcientiã tit$ deus inſpielt 
melius eft cũ clamas oꝛe qᷓ; q: fi bládus 

oꝛe ⁊ crudelis coꝛde. Tertio funt quidá 

qui impꝛudenter agunt qui in recõciliatio 

ne quaj faciunt ci aducer arijs ſuis oculta 
tunc ⁊ fcandalijofa manfeſtant fed audiãt 
quid Crilſo.dicit. Si cogiratu cffendifti co 
gitatu reconcilíare.fi vcrbi. verbie: fi fa. 
€tio.factis nifi .n.qué factis leſiſti fcio pla 
cauerto fine cauſa oae ad ocü fure cá facif 
€lemotinioe rebue qbus alios expoliaſti 
quid.n.ꝓdeſt fi vinis p te ozat ad deumn 
alius aduerfum reocü interpellat:iuxta il 
ud Eccl.54.c.oícta inimicoꝛũ non piobat 
altiſſimus. ¶ Zertia cóclufio of piliratia 
quia.vj.pax ⁊ conco:día per palmam deſi 
guant.IHas fi queratur. cur mater ecclefia 
omni áno ftatuit fieri. palmarũ celebzatio 
nem ridetur cótter ꝙ boc cougrue factuy 
cft tribus rónibus.q ]:umo róne cófot 
tationis:quia enim vr 3ob.7.c.of militía 
eft vita bominio füp terram.« pꝛecipue ré 
poꝛe penirentie:quia tunc piecipue a ðmo 
nibus impugnatur vt igit foꝛtes manea 
mus in plto fignum voluit ocmon(trat vi 
ctoꝛie:quia victo:ce palimíe coꝛonabantuꝛ 
antiquitus adeo vr ſpoſus rpe anime fuc 
dicere poffit illud yCant..6.c. Statura tua 
aſſimilata eft palme.f.rónc rectitudinis, 
¶ Secundo róne letificationis. Nam qui 
i ſtadio currunt cu; bꝛauiũ tangere vel (al. 
tem afpicere poffunt p:ofccto lerantur. ci 
igiturpalma eterne vire fignificer bꝛauu 
eam non foli videre fed « tenere noe oꝛdi 
nauit ecclefia quatenue fo:tee pugnanteo 
in pꝛeſenti cii inimicio foꝛtius currentca 


ad bonum bꝛauiũ palme po:temus in glo- 


ría « cum fanctio poꝛtantibus palmaʒ fte 
musieternaleticia.vyndcoicítur apoc.7. 
c, Ét palme in manibus eoꝛum. ¶ Tertio 
a vltimo róne noftre inſtructiẽis per bác 
enimpalmarum feſtiuitateʒ inſtrumur vt 
pacem ⁊ concoꝛdiam inter ace habeamus 


yudeicrifo.oicit, Tor babent in circutur. 





— —— 








De obligatiðe habende pacío cũ oibꝰ ᷣmo.oꝛ. 


ſplendentes gladio: aut certe oꝛnamenta 
terribiliũ armatezum :ſcd quid ĩ Ramos 
frondentes teſtunonia pacio.piofccto om 
naclementa vcl lie palme ad pace xpia 
num populum ⁊ concozdia; vocant. fud. 
perd fip pꝛeſto remittendü « dimittẽ 
dum ir odium tefte ofio Oat.o. dicente. 
É£lto confcntieno aduerfarto iuo cito , £t 
quid per-zi ufi quia eum amoꝛe 2 benigni 
tale dilꝛgendus fit mmicus 2 bilarítate. 
Joinc apo.fc coz.9.IIDillarem enim datoꝛeʒ 
diligit deus, Et quid per.Luifi longeuitas 
dilectionis demonſtratur. Hempe non ve 
re dimittuur odium: quando memoꝛia 
docetur in futurum pꝛoinde ſapi. Ecc.x.di 
cit. Onmio iniurie proximi ne memineris 
aquid per. AæM.niſ miſericoꝛdia ocfignat 
qua boc totum quod diximus ad finẽ per 
ducitur popterca.Zlmbr.nofter dicit. Sí 
necaufa ramug oliuc posrat qui opera mi 
fcrico:die non babct.bec ille. ll2abcamua 
igitur paccm fratrco car ffinn iuter noo : 
vr randem ad illam cele (tem 4 eternã per 
uenire valeamus quam nobie p:eftet dñs 
noftcr Jeſuo xpo in ſecula ſeculoꝛũ.Zlmẽ. 


¶ Dominica ín ramis palmarum oc obli 
gatione « neccffirare pacte cum omnibus 
babeaide Sermo. oꝛ. 


Oice.ad quid veniſti 

ſcribuntur bec verba. 

a Mat.ao.c.⁊ in euange 

lio occurrérío domini 

cc.ulcedincm pacie 

ac amenitatẽ cite fies 

in xpo cariſſimi opren 

tw vindictequam cupiut oc inimicis ſuis 
fugiunt fcpenumzro qᷓ;multi expectátqs 
in otco mumicoꝛũ ſuoꝛum mala quos a ca 
ritatc cozdiü fuosus abtctunt: fed profecto 
vórecre ſapumt ait. n. Aug. io. de ci. dei.c. 
fo.X nt cll bonü pacis terrenis ét atqs 
woꝛtalibus:yi mbil gratius foleat audiri 


vilgauba Woor 6 
——— ane 
LJ Ü 


nibil deſiderabilius ocupifc nili poftré 
mo poſſet meliue inueniri.vñ oca o:uti? 
loquentes onerofi nó crumue legentibuo 
piopter ipfam oulcedinem pacte: quc om 
nbue cara ẽ.Et iterumtertio oe ei. oct.e, 
9. inquit.Magnũ beneficium oct veri cft 
pax criam rpalie 2 plerunq; ficur fol ficut 
pluuia.ſiẽ alia beneficia ⁊ fublidia fuper int 
gratoo « nejs venit bec ibi Iccirclᷣo um 
pᷣſentiarum rractabímus 9 pace « odiore 
mittendo 4 iniurijo obliuiſcendis. TH oc? 
püffimue dimittit omnem offenfam fibt 
iuriantibus in celo. xpo vero ountfü ĩ cru 
€c (uio uumicis pꝛo cio exádo:quap: pier! 
multi funt repzebendendt qui nuriarum 
nolunt obliuiſei:qui quidem uita ,ppfi. 3. 
viam pacis.i.bonitatem eius nó cognoue 
runt 2 idco dñs Icſus voluit boc bonum 
demonſtrare nobis immticio ſuis in cruce 
ctíam parceido: verbis docendo ⁊ idco 
etiam intcr alia dixit iude prefata verba 
ſ.Amice ad quid veniſti. Quãuis.n.ipſuʒ 
oſculo moꝛti traderet tamen amicuʒ vocat 
iin volens ad pacem ⁊ amoꝛem reuocarf̃. 
ld paccm igitur babendam c omnibus 
«odium oimitrendá ac miuriarum ohliui 
fcendü oe neccffitatc falutis quéqs obliga 
ri triplici viaoemóftrabumu.v3. ¶ Pꝛi 
mo via rationis. ¶ Sccüdo vía auctoꝛita 
tis.C Zcrtio via eremplaritativ, 
¶ Pars pma bue ſermonis in qua p 
batur mulriplicirarione qp tenemur cun 
ommbus pacem babere, 

7WIfrmo igitur oico quélibet obliga 

ri ad paccm babendá.a boc triplici 
ratione. v3. "Iarione p:xeceptionie, 'IRatio 
nc bonosationte . PRationẽᷣ conſolationis. 
4 Pꝛimo ratione dicit᷑ pieceptionieotcit. 
emm dñs AMat.s. diligite inimicos vr̃os 
bíif.».q.t .o c oꝛate pꝛo per .⁊.c.vos vt 
fitte.f.p.u.c t celío eft qui ſolẽ.ſ.oꝛ.f.ſ.b. 
4 malos:⁊ plint fi iu.⁊ miuſtos in qb? vcr 
bis oftéditur ꝙ quilibet tenet. coxdc oꝛe ⁊ 
opcf ouigef mimicos ſuos. Pꝛĩo coxó:gt 

z uj 

















Sica palm»y iti mane, 


oicit Diligite inimicoo vr̃os. Nam pꝛime 
jo.s.£un odit fratrẽ (üü.bomícida € . vii 
dñs Rona .in tertio 01,50.0. 4. oictt ꝙ ou 
plex ẽ affectus amoꝛis. Quidam a carita 
tc ellicitus ã. Quidam a caritate impatuo 
Ille ẽ affectus amoꝛis a caritate ellicitus 
Quo qe optar alij fümum bonũ fiue beati 
tudinem eternã.ꝛ fic oce renérur inimico 
oiligere ctii actu inimicantes 4 vitá cter 
nam cio oprare.Sjlle áteft affectus impe 
ratuo quo quie optat alij bonü rpalc « p:o 
fpcritatem tráfitozía3 ⁊ fic ad bocnó tene 
m r Et boc ẽ ꝙ Ambꝛo dicit. ſSufficit ꝙ 
immicoo odio nó habeamus. $n quo de 
mouftrat ouplicé cé carítatte effectũ vnü 
eſſe.ſ. quo inimícum tenemur oiligere al 
terum quo ſufficit non odiffe . vñ tenetur 
quilibet nó odiffe inimicos « nó gaudere 
de eoꝛum mali, vnde puer.2s IC wy cecide 
rit inimicus tu? non gaudeao. £t eccle. 9. 
Moli oc inimico tuo moxtuo gaudere. í 
ligere igitur inimicü quo ad affectü ellici 
tum ⁊ imꝑatum oprando ei bona tpalia 2 
ereria Doc eft (üpererogatióte oiligere át 
ad bona eterna boc ẽ neceffitatio « pꝛece 
ptióto.2 ad boc perfecti 2 impfecti tenen 
tuꝛ ¶ Scðo ofidit qp xpiani renét oiligere 
0x2. f.p eis oꝛando qꝛ dicit ozate p perfe 
quentib? 2,c.u, vfi Gꝛego.dicit.Coͤditoꝛis 
náqs auribiteilla oo maríme comédarur 
Que p inimico intercedere nititur.h̊ ille .2 
boc inrelligen.é ficut oc oilecrióe coꝛdis. 
¶TZertio oftédit vt oiligam? ope ibi be 
nefacite bio qui oderüt vos.vñ pꝛie fo.5. 
c. Nõ diligamꝰ verbo neq; lingua füpple 
ſolummõ fed ope 4 veritate.i.vᷣera opinio 
ne.vii notan.é Pm Bona.vbi füp:a.q.s.a 
viligcre ín effectu exterioꝛi pót cffe oupli 
citer. Aut quádociqs offert fe opoxtüitae 
tꝑis ⁊ fic nó eft neceſſitatis inimicos dili 
gere effectu eft cois perfectionie. lut qñ 
incübit neceffitao .4 fic oiligcre inimicos 
effectu cft neceffarie obligationis qꝛ fi qo 
' videt primum fui fije amici fiue inimicũ 


neceffitaté babere ⁊ clauſerit vífcera ſua 

3b coiam ampli? nó eft caritae oci ur co 

vtof prie 3o. 5. fic igitur p3 £29 ficu vili 

re affectu vno moͤneceſſitatis cft, zilio 

modo perfectióie ſic diligere effectu vao 

modo pfcctioniv.Ziliomodo ncccfliratis , 

ẽ.vñ pꝛouer.as. Soi efürtcrir inimicus tu? 
ciba illá fi ſitierit potũda illia £cibar san 
quit glofa tribꝰmodis peccatur otra ccde 
fid odio verbio « cruciatu co:pozio.£t ccó 
tra ecclia tria facit oiligit ozat.« bencfaat 
Et fic pʒ pꝛima ró qucobligat nos ad ode 
ctionẽ inimicox 2 pacé cii cte habendam. 
¶ Scðo idẽ piobatur rónc oiune honoꝛa 
tióte fui nó paz iniurie reaipitoc? qi fi 
bi auferk qð fibi foli reſeruat que funt tría 
f.glia.Sfudici ⁊ vindicta. Pꝛimũ qo fi 
bt referuat é glia vult enivt ocm? ci glo 
riã eo ꝙ ab iplo cft oẽ bonũ dicamuſq; ũlõ 
pᷣs.Non nobis dñe nó nobis ſʒ n.t.da glo 
riam, ió fa, 42.otcit gliaʒ mcs alteri nõ 
dabo. ¶ Scðm cft iudicii boc é iudicum 
fecretog q: ipfe fol? eftícrutato: coz vnde 
Bf&2t.7.1 Lu.6.a. q..c Deꝰnr̃ omnipotée 
222.0.1i puindr. Nolite iudicare 4 nõ iu 
dicabimini.Et ad "IRo.£4.25.0.1.in pasillo 
litc iudicare muicem.puĩe ad cot.4.xj.q. 
L.Sacerdotib? iteꝝ of. IHolite ante tpe iu 
dícare quouſq; veniat oiig. «C. ¶ Tertuij 
qð fibi referuat cft vindicra nó vIt vt nos 
vindicemurfj ipfe vult banc vindicram fü 
mere iuxta illð ad Ro.iꝛ.ad hebꝛe.x. Deu 
tronomij. zr. pucr 25.7.25.0.1.in pain. f. BP 
bi vindictá 4 ego retribuã pide leutt.t9. 
of. IHon querae vltioné inimicoꝝ ncc me 
mio: erie iniurie ciuium tuoꝝ.Et pucr.20, 
Ne dicas reddi malüp:o malo cxpectaa 
dñs liberabit te qz iuxta illud ꝓphete.Fa 
et dñs mificoidid 4 iudicii ommb? iniu 
ríam pactentibus . Pꝛofecto facit vindi 
etam oe offenfie finon ftatim penitendo 
venía petatur vnde Ago libzo p:io 9 clau 
ftro anime dieit ꝙ quidam pfis dixit viro 
bono quatuo: cflc neceffaría. qz Pꝛimum 





De obligatie babéde pacte cfi olbus Pitro.62. 


vt co ſibi aicoo faciat [7 Sccundü fi amt 
cos facere non potet inimicos nó faciat .. 
¶ Zertium yr fi ncc id füpcrit oifcedat . 
CoOuartum vr fi quie otfcedenté perfe 
quitur non fc vindicet.ꝙ quatuo: cóp:cbé 
dir apl'o ad Ro. ia. di. Si fieri poteft q ex 
yobis eſt cum ommibus hominibus pacej 
habẽtes. Nõ voo defendemes chariſſimi 
Sed date locum irc ſcriptum eft £i&ibi 
víndictá «.ego retribuã dicit oomin?fcd fi 
efaricrit inimicue tu? ciba ülum fi fitit po 
turn dailli hec kaciens carboneo (guíe có 

eereffüper caput eius. Holi vincta malo 

ftd vmce in bono malũ. vñ Zlugu . in epla 

ad vonatü inquit. Hon fic vindictá oc ini 

mío nfie requirimue vt obliuifcamur 

quod nobío p:ecepit p cuiue veritate ac 

noie patimur qui diligimꝰ inimicos nios 
^ oxam?pro cie. ille.cp ét ĩ libꝛo.so.omel. 
ome.45.aít. Ira cft libido vindicte, 4 licet 
hominé vindicare . THondi eft xpe vindi 
catue, nondü funt martirce vindicati ad 
Bexpectar paciẽtia xpi ⁊ oci vt reuertant 
martig inimíci.couertant fnimici xpt.nos 
Quid (umuo vt vindictae queraniuoit 
quereret illã de nobis deus vin.remanere 
mus Ille qui nullis nos leſit non vult fc 
vindicare oc nobie ⁊ noe querimue vindi 
cart qui cettidie beum offendimus.h ille, 
a ſie p3fcóa ratto que obligat noo ad pacé 
babendi cum inimicis noſtris. ¶ Z ertío 
idem pꝛobatur ratione diuine cófolatióis 
ficut eni multaconfolatío eft parentibꝰſuo 
rumfilioy ſimilitudo fic eterno patri nfo 
eft beneplacitum fi pietate cófosmemur 4 
bulcedini (uc pinde Criſoſtomꝰ dicit. Ni 
bil ita affimulat oco ficut iniuriam nbi fa 
cientibue indulgere fed ficut idem oicit 
Carnales filij culpabiles non fünt fi paré 
tibus non funt fimileo quia i poteftate co 
rnm non eft füum figurare cospue fed fpi 
rituales filij nifi oco ſimiles fuerint illoꝛũ 
eſt culpa qui patris ſimilitudinẽ perdide 
Tut dlc Sed notan. eſt o triplex ẽ pax 





€ Pꝛima eſt pax culpabilie, v3 eoꝛũ qui 
ſunt in malo concoꝛdes cum malis liben 
tcr conyerfantur « malio cófeutiunt vt pa 
cem babeant D eft pax oyaboli ⁊ uon oct : 
quia ocmonce etíá funt in malo cõcoꝛdes 
vt dicit Bona .in ſecũdo oí .7. £t vt oicit 
Zlugu.libzo.19. ci.ocí.c.i5. "IIaecta pax bo 
minü eft oꝛdinara cõcoꝛdia.ideo nó eft oz 
dinata quádo eft pax i malo vᷣnde Mat. 
x.oicitoomu?.THolite arbitrar quoniam 
vent paccm mittere in terzá non u.p.m.(g 
g.de bac pacelogf Zfugu.in coibusſermo 
nibue fermone 8.oí [2x vera nó eft illa 
Quam fibrinuicem videntur adulteri pꝛe 
bere a quam fibi pꝛeſtare videntur rapto 
res 4 ebitofi maledici a ſuperbi ifta nóc(t 
dicenda pay quía non pꝛocedit a radice ca 
ritatie D ille ¶ Secũda eft ſimulata té 
poꝛalis.ſ.iſtiꝰ mundi de qua loqtur Aug. 
fup pᷣs.84.di.Qualis cft ifta pax quá btc 
babent bomines tátiorefiftentibus mole 
ſtijs cupiditatibꝰ indigẽtijs laſſitudinibꝰ 
nó eft ifta vera nó eft perfectapax fj pcr 
fecta erit cũ co: uptibile hoc induct incot 
ruptionẽ.⁊c̃ Inuenituꝝ ét pax fimulata. f. 
illo:um oc quibus loqturpo locuntur pa 
cem cum pꝛoximo ſuo m.auté iu coxdibus 
eoꝛum. Et Jere.xj. In oꝛe fuo cuj amico pa 
cem loquitur oculte autẽ ponit etinfidiao 
alio fuit pax iude pꝛoditoꝛis qui magi 
ftrum ſuũ benignü tradidit oſculo di. Aue 
rabi factis ãt cum moꝛti tradens. ¶ Ter 
tia pax ẽ bona ⁊ laudabilis quãdo.ſ.qð oꝛe 
dicitur coꝛde ét tenetur.de qua Zlugu.i li. 
oe vera inocentin oicit. c. io. fducreno a 
oco pacem fit ipfc fibi pacat? nec aliud in 
p:ofectióe oꝛis aliud firi arcbano coꝛdis 
Till enim pzodeft boc effc in coxde qð 
verum eft fi boc qð oicítur inox «vocz 
fal(um c(t quia verítae credenda. &alo 
quenda.qr £ft etiã pay bona « laudabilia 
imo ueceffarta pax cófcientíc que confiftit 
in operatione iuftirie oe qua logtur Aug. 
uper pᷣs 84.di. Juſtitia ⁊ pax oículate füt 


jt 











Dñ ica palmag in maue, 


He iuſtuiã ⁊ habebis pacẽ quía ofculárur 
ſe vt qui fecerit iuſtituam inueniot paccm 
oue amice ſunt.tu foꝛte vnam uie. altcra 
mon facie remo. cft qui nolit pacem ſz nó 
omnes volunt operari iuffitiam fi amica 
nog amauerte non te amabit ipfa pax.D il 
le.⁊ ideo ppterpacem 4 ciue pfperitatem 
multi operantur otra iuſtitiam iuxta illð 
SOcutro.29. Pax erit mibi 2 ambulabo in 
:auitate coxdie meí. vnde po. 40. otcitur 
omo pacíe mec ur quo fperaut mag. (up 
m.f.jdeo qui timet p:eceprü in pacc ver 
ſabitur pucr. 15. vnde dominꝰde ralibus có 
Queritur f(2.58.0t. Ecce in pacc mea ama 
ritudo amariſſinia.Quapꝛopter cc mitur 
bomine 3/fa. 48.01, vtimá attendiſſes má 
data meafacta fuiſſet ficur flumé pax tua. 
^ infra mó eft pay imptjo ott dominꝰ. £c 
Sicre8 Ipſiclamabũt pax pax ⁊ non erit 
par.£t tcy Sfcre. i6. c. Zibftuli pacé a po 
pulo ifto otcit oomin? , « mifico:diá «mo 
riétur grandes « parui. £t £je.i5.c.ocecpe 
runt popult iftum di.pax.p.⁊ non cft pax 
dicit oo min?. £t Baruch. 5. Si in via dei 
am.habitaſſes inpa.ſuper terꝛã. vnde con 
cluditur ad "v0.2. Glia ⁊ ono: «par om 
ni operanti bon&.£ ft infüp pax bona «lau 
dabilie oe qua in p:efenrt magíe intendí 
mue quádo.f.amicoo oiligimue in ocum 
⁊ ininncos ppter deũ « ralio par fica oco 
biligitur vr quafi vídeatur cius amoꝛoſa 
4 vaganam oc ipfa libenter cogitat iuxta 
fllud 3jcre.29.£go cogito cogitationes pa 
cio non afflictionte . 7 dominus Jeſus. 
libenter conuerfatur cü rales pacem Dabé 
tibus Mat.is.Vbi fuerint duo vl tres có 
gregati in nomine meo in medio eoꝛũ ſuʒ 
Que verba etiãnotantur pꝛia.q.i.c. Cuʒ 
fcriptura.vnde etiam cantar ecclefia. VBbi 
€aritae eft « amoꝛ deus tbíeft. fuí nó [a 
bet caritatem nil! babet qz. f. non babet 
cim ad f5 facit q3 dicit Aboſtolus.i.coꝛ. 
i4. Hon cft oiffenfionto octio.fs pacis. 3fp 
ſa itaq; eft pax que ſũme deo placct.cideo 









£ccle.as In tribue beneplacitum eft (piri 
tui mco que (unt grata cozam aco «bomt 
nibus.Concoꝛdia fratrum ame: pꝛoxuno 
run 4 vir ⁊ vroꝛ bene fibi conſentientes. 
Et fic parer tertia racio que obligat nos 
ad paccm habendã cum om ibuo« para 
pꝛima butue fermonis. 
¶ Maro fceüda bui? ßmonis inqua pꝛo 
batur mltiplici auctoꝛitate qà obligamur 
ad pacé habendã cum omnibus inicio, 
Ecundo dico ꝙ oblig amur ad pacé 
A. 7. babendii firmiter erii cuj in micis 
4 pꝛobatur triplici auctositate Pꝛimo 
auctoꝛitate ve.tc , «[- Sxclido auctoꝛitate 
noui ¶ Tertio aucto:itatc iuris canonici 
Qr Pꝛio auctoutate ve.te.ſic. Inqu re pa 
cemꝛ pérfequere eam. pos 
¶ Factus cft in pace locue cius. 9.7 s. 
¶ Suſcipiãt móteo pacé p.«.c. iw. p9.7í, 
«- ui pacie muenit confilia ſegtur coe 
gaudium, pucr i, 
Sedebit populue meus in mulrirudie 
pacio Iſa zꝛ. 
¶ "IRogate que ad pacẽ funt yr. po,i2, 





t 


¶ Érit op?uifhtie mifico:dic « pay ias 


¶ $cduspacdenómoucbiur — giasa. 
¶ 3n leticia cgrediemim 2 in pacc dedu 
cemini montes ⁊ collee ci. cotam vobia 
lat, gia.ss. 
Muã pulchꝛi fip. montee pedes enã 
gelizantis ⁊ ĩnũciantis pacem. Jſa⸗. 
¶ Veniat tibi pax ⁊ quieſcat in cubili tao. 
Qui ambulauit in directione ſua (3.57, 
¶ Erpect auimus facerc pacem .f.nimto 
non erat bonum Sfere.t4. 
¶Ouerite pacem ciuitario ad qui rranf 
migrare voo feci 2 oꝛate pꝛo ca ad domi 
nũ q: ín pace illi? crit par veftra, Sferea9, 
¶ Dabo cie co: vnũ 2 3/25 vnã aC. Ec rj, 
«4 Loqueturpacé genribue, — 3acba9, 
¶ Zldaperitat ofía co: vium « faciar pacé 
⁊ exaudiat or̃oneo vr̃as. fcói Machai. 
¶ Scdo idẽ pba£ auctoꝛitate noui tefie, 
bti paafici,qrifilij 0i yocabũtur Beat 





— 


T 





Vc obligatióe habẽde paeis cũ ob? fito.62. 


¶ Pax huic domui. Zu Mat.x. 
€. ]bacem meam oo vo. p.m.r.u , Jo.4. 
€ ]bax vobio X.u.24.3]0.19. ad "IRo.p:io 
«j:udétiafpüevita «pax. — "IRo.8. 
¶ Suftificati p fidé pacé béam?ad "IRo .s. 
Pacẽ éte ⁊ oe?pacif erít vobiſcũ.ꝛ.coꝛ.iʒ 
¶ ju pace vocauit nos deus. pꝛie co:.7. 
«C iDiacpa vf'a facite i caꝛitate pꝛie coz.16 
¶ Hemini qcj$ dẽatis nifi vr iut.d.ro.t5, 
¶ Pax oci que exupcrat omné fenfig cu 
ſtodiat coꝛda va z intcl.vfao ad pbil.4. 
¶ Pay roi exltet i coꝛdibꝰvr̃is.ad col.5. 
« pac babcte ⁊ ocue pacie fanctificet 
Vos pcr omnía pꝛie ad tbes. 
¶ ba ſegmini cuʒ oibue ad II2eb:e.12 .. 
€ Éllore inuicé compactéteo.f,a.p:t.pc.5. 
¶ Hoe maͤdatũ bémue aoco vt q diligit 
deũ diligat ⁊ ꝓximũ ſuũ pꝛime 30.4. 
Ecce quot auctoꝛitatibꝰ ois. admonemur 
pacem feq ⁊ babere ppetuã in nobis. 
4L Zertio idé pzobatur auctoꝛitate iuris 
caoönici qð p; ficut IR extra 9 tregua pa 
ce.cpꝛͤo.⁊ o.di.c.pᷣcipimus mádat ecclia 
di. Prꝛecipimꝰ vt epi ad ſolũ deuʒ « ſalutẽ 
ppllreſpectũ habentes oi trepidatione fe 
mota ad pacem firmiter renendá mutuum 
eónlum ſibi inu cẽ ⁊ auxilii impendant 
neasfialicuiue munere vl'odio pꝛetermit 
Tant q (i quio in boc 8L operc tepiduo in 
yentuo füerit onum jppue oignitatie in 
curat. Et itex oí. 9o.in.c placuit att ecclia. 
Placuit t vt ficur pler'üqs fit gcũq; odio 
sut longinqua intra fe lite diſcẽſerint « ad 
paca reuocari diuturna obftinatióe nequi 
uerit a facerdotib? ciuit atis pꝛimitus ar 
guãtur q fi inimicitias deponere pnitiofa 
turentíone noluerint oe eccle. cetu iuſtiſſi 
ama crcoicatione pellatur. ibi. Eti.c. Stu 
dendum iterum fcribitur Studendum cft 
epiſcopis vr diſſidentes fratrco fiue cle 
ricos fiue laicos ad pacé magis d$ ad iu 
diciü coerceátur.b ibi. Er in.c. oiftedenteo 
chos fine vllo timoꝛe finod?ocilict.bec ib 
ftióbérur extra ð iudicije c fflouir.$. dt 








hẽtur. Pꝛocedere poſſumꝰ fup quolib eri 
miali peõ vt peccatoꝛẽ de vitio ad virtuté 
reuocem? pᷣcipue tfi 2 pacépeccátj que vin 
culũẽ caritate D ibi.2.5.9.6.i.c.bec gppe . 
of Pacẽ d$ pdicant Puare ftudeár inuicé 
4 in oẽs.⁊.a.q.ꝰ.i.c.plenũ hẽtur ill Jac.a. 
judicii fine mißico:dia fier nó faciéri mi 
fericoxdiai, Jõ Augu.ʒ.q.i.c.Nolli.inquit. 
1IBó.n. pax querit vt bellũ exerceat᷑ t5 bellũ 
gerit vtpax acgrat .£fto ergo bclládo pa 
cificꝰ. vt cos quoe eypugnae ad pacio vti 
litatem vicédo pducae.3Óti n. pacifici ait 
oiio.q.f.d.u.S.n.par nfa tà dulcis ẽ pip. 
fa falute moꝛtaliũ jsto oulcio: é pax dina 
pꝛo eterna falute angelox. Itaq; bo(té pu 
gnáté neceffitao nó volütao ficuti bell.iti a 
reſiſtẽti violẽtia redditur.Ita auctoꝛi ſibi 
capto mifico:dia iã debet᷑ maxime in quo 
bacis perturbatio iá timet, f) ille, Sjté. 25. 
Q.4-c.pioof . Zollcrádi funt q mali funt 
9p pace nec. coꝛpoꝛaliter ab cio recedat fj. 
fpüaliter . ſpũaliter aüt exire eft facere qo- 
pertiner ad. coꝛrectionem malog : quant 
libet pꝛo gradu cuiuſcunqʒ falua pacezz in 
c. Ecce dicitur.Quomodo ergo malos pꝛo 
pace tollerabimue a quibue exire ⁊ rece 
dere iubemur ne rangamue immundum ,. 
Mam iftam veceffionem fpiritualiter in 
telligimue non coꝛpoꝛaliter.h ibi, £t ideʒ 
in. c. quifquío . fimile baberur. 4 idco qui 





pacem ecclefie perturbant. grauiter ſunt 
puniendi.24.0.í.c fg coutra vbi dicitur 


Qui cótra pacem ccclcfie funr fioignitaté 
aut eingulũ militie abet nudentur eie, 


fi antem pꝛiuati (unt fiquidem nobiles fua: 
vum ſubſtantiarũ pꝛoſcrptionempatiãtur 


fi autem ignobiles nou folum in coꝛpoꝛe 
verberentur fed exilio perpetuo caſtigen 
tur. D ibi.Qð ét babetur, C. que ree vere 
nó po.L.vltia.Sfié oe cõſe. di.a. in.c. pacem 
Vandat ecclía ante coionem paccm dari 
Et multa alía que caufa bxeuitario õmit 
to.Zhugufti. ad petrum..q.i.c Teneomus 
a Alexandrum. 5. q.1, IHulti dubium. £t 











Dñica palmarum in mane. 


Cipꝛianum.4.q.i.c.loquit᷑ ⁊.c. Alienus.⁊ 
oc conſe. di.z. Qui poſſus:⁊.c.qui máducat 
vbi dr:qui accipit miſterium vnitatis «fi 
tenet vinculum pacis nó miſteriũ accipit 
profe (cd teftimoniücontra fe bec ibi. Itẽ 
35r.86.01t.c.ad fingula « calixtũ oi. D.c.IHó 
decet ⁊ oc ffcrip.c.cum non liceat, « pela 
gium papan24.q.Lc.fcifima.« bicr 7.4.4. 
c. in apibue 2 magiftrum fen.n.2.01.(8.c.i. 
bicentem.ideo cx vio bomine oés effc vo 
luit oc? vrou; cognofcerentfe ab. vno eé 
deᷣs fc quafi vnũ amarent.lege ét. (ugs. 
bc ci.dei.c.a.ali.io.c.ꝛ c.ꝝ..a.quaſi p to 
tum zin fermoneoe pacc vbi ſic dicit Zẽ 
puo ẽ exhoꝛtari caritatem veftram p viri 
bue quae dñs oonat ad pacem amandam 
4 pro pacc oim depꝛecandũ.Sit ergo par 
dilecta nr̃a ⁊ amíca cum qua fit caftum cu 
bí/enoftrum cum qua fit fida requies nó 
amara confo:tía cii qua fint oulcco ample 
xus a inſeparabilis amtcicía pacem lauda 
re difficilius é q; habere fi enim eam lau 
darevolumus vires optamus ſenſus que 
rimus:ſi auté abere velimus fine alíquo 
labo:e bémuf a poffidemue ſũt laud.idi q 
amant pacem qui aüt odcrür melius inte 
rim ſunt tacendopacandi qᷓ; vitupcrando 
spuocandi verus pacis amato: inimicoꝛuʒ 
€iuoé miſerator. £t ſic habemus qũo obli 
gamur ad dilectionem inimicoꝛũ:⁊ pacem 
cum omnibus habẽdam multis auctoꝛita 
tihus c fic ſufficit p parte fecunda huius 
ſermonis. 

¶ Pars tertía huius ſermonis in qua p 
barur multiplici exemplaritate qð obliga 
mur ad pacem babendam, 


JI. Értio ꝙ obligemur ad banc pace; 
J.A C babendá probat exemplificarior.c 
triplici. MPꝛimo exemplo naturalium. 
¶ Secundo exemplo ſanctoꝛũ. (p Xertio 
evemplo ſauctiſanctox. ¶ Pꝛimo pzobat 
exemplo naturaliũ triplex eniʒ natura re 
peritur:que nos obligat ad pacem haben 





dam.ſ.natura naturans. Natura naturata 
natura ꝓpꝛia.¶ IHatura naturano geſt 
deus noe potiſſimũ ad hoc obligat. Nam 
fi omnia ipfius opera reſpiciant.ſ. creatio 
nie gubernationis. oiftincttonie. füffenta 
tionio redemptionĩs gloꝛificationis nibil 
aliud d$ amoꝛẽ ⁊ pacem ſonant.Nã cx ſua 
fola mera bomtate creauit oia que funt tà 
ín cclo qᷓ; terra.gubernat 7 redemit.vñ 
ctiam centies offenſus « blaſſematus fcm 
p paratue cft pcere . Ham vt cantat cde 
fia ẽille.Cin ꝓpꝛium eft.m.« parcere. vii 
glo. Iſa.as.inquit.Opus oci ꝓpꝛium é mí 
fereri « parcere opuo oet non ꝓpꝛium fcd 
alienum eft iraſci ⁊ puniri . Natura ét 
naturata noeobligat ad paccm bumana, 
Quis enim cogitet qᷓ;ta vnione atqs con. 
coxdía viget tà angeli 3 celi omnia ele 
menta. Et ideo Boetiꝰ inuít.£ feli bo 
minũ genue fi noo animos amo: quo ct 
lum regit regat.patet inſuꝑ p naturam ir 
rationabilium aialium. oe quibne loquit 
Ziug.19.o€ ci.oet.c.r ipfe enis ſeuiſſime fe 
re genue pꝛopꝛium quadã pace cuftodiüt 
coeundo giguédo piendo fetus foueudo 
atq nutriendo.fum fit plercqs inſaciabi 
leo ⁊ ſaluagie n.£vt oues coꝛui columbe 
pco: vtlconee vulpce aquile. Noctue: 
Que ét tígrio nó filije (uie mittis imurmu 
vat ⁊ paccataferítate blandif ? Quis mil 
uus jstüliber folitari?rapinie circóuolet 
coniugii copulat nidum congeritoua con 
fouet pullos alít z quafi curn fua matre fa 
milias ſocietatem domeſticam:quantapo 
teft pace conferuat : quanto magis homo 
fertur quodam modo nature fue legibus 
ad ineundam ſocietatem pacemq; cuʒ ba 
minibus quantum ín ipfo eff omnibus ob. 
tinendam. becile videmus namq eiuf 
dem fpeciei animalía : volucree celi ⁊ pí 
fceo marto ad paftum fünul pacifice curre 
re nó fe interficei vt bominco faciunt «c 
¶ Natura vero pꝛopꝛia magto nos obli 
gat ad oilectionem « pacem quia. illud 








32 oblígatióe babéde pacto eii olbtzo Prtio.62., 


phi g.ethi. Silitudo eft c oilectíonto 2 fa 
pientie.t5. Oẽ al'oiligit fibi file nos vero 
ecouatura fumuo ſiles  ofommco.q- Pꝛi 
mo in natura.vñ Augu. in libzo oe doctri 
na xpíana ait Soi putamꝰnos eẽ primos 
nift qoccifdé parentibus nafcütur zídam 
Egan inrendam? 2 oo fratreefumue 
Sj. de ci.dei. Hhil ram oifcoidiofum vi 
no ſotiale natura d$ genus humanũ ꝓpte 
rea oc? voluit creare parenté vnũ de quo 
multitudo ppagaretur vt bac admonitio 
ne a in multis cócozovnitao faluare£. f il 
leadra res egdeʒ aues galine paſceres 
grues.a cücte beſtie lz aliquãdo rixent tí 
ftatim ad paſtũ concoꝛditer fimul ↄcurꝛũt 

a paaficc ſiml habitant.ſolꝰ homo beſtijs 
cudelioꝛ ad pacẽ redire nõ vult. coo 
ſe debẽt diligere homines qꝛ funt ⁊ fi non 
oẽs tñ qui ſunt in fide ↄfoꝛmes vfi Ztugu. 
fnlibxo oc doctrina xpiaua.£26o qdem P3 
q xpiani fratres fum? ad id p bomo ee 
yn*pf fuit Zidá vna iater cua adid qð 
xpianus vu? pater eft oc? via mí eccleſia 
vónt rpo caput ẽ ntum ⁊ nog eius mem 
bꝛa: Haͤßm apl5 ad epo. 4. Sumus inuicẽ 
membꝛa. Quis itaqʒ crudelis effet qui 
mẽbꝛa ſua odiret fic merito crudelis habẽ 
duselſt q nõ diligit pace; «qo crudeliſſi 
mus cenſeretur q fibi manũ incideret qut 
cũ leſit panẽ incidẽdo vel pedẽ qꝛ impegit 
€afü i via vel dentem q: momozdítlinguá 
fic «ille qut pximonon indulget .q: cum 
leſit. Ham vt bétur pate ad coz.12 i quíd 
patitur vnũ mẽbꝛuʒ cópatiumtur ei omnta 
mẽvꝛa. C Zertto ocbent fc homnes fe in 
ticemoiligere a pacificare q: confoꝛmes 
funt in exrümatióe q: codé p:ecío a xpo re 
dempti (um? apoc.pꝛio. Duexit nos deus 
⁊ lan.apꝛn.in ſ.ſuo. Mũo crgo non ocbe 
mue diligere quoe tin xpo oilexitioicit 
eni oiligite inuicez ficut otlexi voo 3o .oi 
lexit aůt ipfe nó folum amicoe f ét inumi 
cos effundens p:o nobto fanguiné pꝛecio 
füfui « idco cũ fumue ei^filij pcr adoptio 


nem debemus ei? fequí veſtigla. Nã xpia 
ni a xo dicũtur oi eni oe facra vnctiõe.c. 
Cum veniſſet a xpe xpianioicütur tanqᷓ; 
inuncti deriuãtur ab vncto vt oco curꝛant 
in odoꝛẽ vnguentoꝝ tuoꝝ cui? nomẽ olco 
effuſum eft vi Augu. i libꝛo oc doctrina 
xpiana.oícit.£x ſacramẽto vnctiõis xpia 
noy oii vocabulũ deſcẽdit ⁊ nomẽ.ꝙ nom̃ 
ille fruftra ſoꝛtitur:qui xpm mnimc imita 
tur ocbem? ígitur parcere inimicis «mon 
indurati ſtare ficwt p; oc illa. Ratis noie 
vc byfpáie partibSque &».cecc xu fepul 
erum oominícü ci multie vifirauit offenfa 
autéa quodaj adole(cente leuiter nuns 
voluit ei parcere l;fepe veniá petieri.£2 
fudiciüoci o treméda iuſtitia ccteriepere 
grinio colonem ſumentibꝰ vetula indura 
ta a demone arzepta in ci(terná quandam 
fc pꝛecipitauit curzüt fotij 4 cam coꝛpoꝛe 4 
aia moztuá velocius extraxerũt. Attenda 
tue (git ⁊ imitemur exemplũ beati Ber 
nardi pꝛimi ſotij (ci Fraͤciſci qui dicebat fe 
nó eff vere frater minoꝛ niſi in vno. . As 
nunds ab aliquo offendebatur qué nó am 
plio:i oilectione íncítaretur eũ amare, vit 
Criſo. dicit. Queris fi tibi iniuriatũ cft a 
fratre vtrum debeas diligere ⁊ ei? amicé 
tíae querere "IRefpon.o fic vt ouplicé glo 
ríam confequarie.f.q: iniuria; paſſus « in 
dulfifti 2: pꝛioꝛ rogafti vndc zaple ad 
epbe.s.£ftote inuicem benigni ⁊ mißicoꝛ 
des donantes inuicem ficut 4 rpo «fic pa 
tet exéplo naturaliũ ꝙ obligamur ad pa 
cem habendã. ¶ coo idé pbatuvexéplo 
bonoy a ſanctoꝝ viroꝝ. ¶ ꝛio exemplo 
bonoꝝ ín coi. tag multi bon viri reperté 
fimt ét reperiücur qut inimicis ſuis moz 
taleo inimicitias oimiferüt cognoſcentes 
fc aliter ſalutẽ non poffe inuenire, Juucni 
quoddã notabile exéplü ꝙ in trate £t 
gubij qdá interfecerat filiu cuiuſdã vidue 
p:cdicante ibi qued; fratrenro adductuo 
€ ille bomicida nudus cũ coꝛigia ad coitii 
Ki&ater át illa vidua videns cüp:xc dolo£ 


! 
| 
| 











Dñica palmay ti mane, 


cecidit tádé ad exhoꝛtationẽ dicti fratris 
nit ofculata cft manũ illius homicide. O 
quot huiuſmodi exẽpla reperiũtur. Semel 
fit contigit vt ruſticus qdam interficeret 
quas filios infantes cuidã medico cafu ve 
mit ibi ſenioꝛ beatue pater nf frater Jaco 
bue oclamarcbafdicaturue q egit vt pa 
rétce ambo publice ruftico homicide par 
cerent, £2 caritao grandi o ſuauitas ma 
ximao jstaoulcedo talium boium talce 
ſunt imitandi eqdem 2 p:o:uo repꝛobãdi 
qui nolũt parcere ⁊c̃. CScðo idem pꝛoba 
tur exẽplo (cóy.ve.te.nullue náqs ipſoꝛuʒ 
eſt qui nó fit paſſus perſecutiões 4 tamen 
ipfi femper querebãt pacẽ. Mõ nc Joſeph 
benigne ſuſcepit fratres qui eum vendide 
rant« indulſit quere totãhyſtoꝛiã gen.qʒ. 
44.45.2. 46. Silr ⁊ Jacob indulſit eſau c 
berſequẽti. IHóne «oaniel pepercit his q 
eum in lacum leonũ miſerant: 4 multi alij 
Quos bꝛeuitatis gr̃a pꝛetereo. ¶ Tertio 
idem ꝓbatur excplo ſcõ:um noui te. Haʒ 
petrus futt erucifixus ⁊ null que ſiuit vin 
dictã.ſiſx Paulꝰ decapitatꝰ Andreas cru 
cifixus Laurẽtius aduft? Gtefan?!apida 
nuo tfi nó que ſierũt vindicari quin pori? 
rogabit p toꝛtoꝛibꝰ. Nqã legitur oc Stefa 
no.pofirie át genib?clamatit voce magna 
oi.oimitte illis Doc peccatü q: nefcit qd 
faciunt. ⁊c. ¶ Tertio idé probatur exéplo 
fci ſcõꝛuʒ. ſdomini noftri Jeſu xpi qui 6m 
Ziugu.(up 3jo.fimone 77. Omnimodaã no 
bio pacé rcliquit xpᷣs iturus.pacẽ ſuaʒ da 
bít nobis in finc vẽ turus. pacem nobis re. 
licuit in hoc ſeculo.pacẽ nobis dabit ín fu 
turo ſeculo pacẽ nobis rcliquit in qua ma 
nentes hoftem vincim?.pacem ſuã nobis 
dabit qfi fine hoſte regnabimus. paceʒ rc 
liquit nobis vt ẽt hic unice diligamus.pa 
«cm ſuaz dabun nobis vt und diſſentire 
poſſ mus pacẽ reliquit nobis ne de occcul 
tis noſtris inuicẽ iudice mus cũ in Doc fü 
mutis mũdo pacem ſuã dabit nobis eus ma 
nifeſtabit cogitatióco coꝛdis 4 tũc laꝰ erit 





vnicuiq; a oco . In illo tí atqs ab. (lona 
bis é paz fite quam nobis oabit relique 
iturus ad prem fiuc qui nobis dabit pdu 
eturue ad prem.Dille.&lbi notandũ eft ꝙ 
xp̃s ocdit exéplum pacio.nafcédo.víuédo 
«moiédo «qp · Pꝛio naſcẽdo nam tüc tor? 
müdtuo erar in pace «ourauit.I, ánte tpe 
Octauiam Imparoꝛis.inſuper ín ipfa ro 
ctc qñ natus eft angelos fecircanrare.glo 
ria ĩ excelſis oco «i tcrz3 pax.h.b. u. Zu. 
Item ad pacem infoꝛmaudã inter nos ⁊ 
deum deſcendit de celo ad terꝛã.vnde ad. 
Ephe.ꝛ. Ipſe eſt pax ura qu fecit vtraq; 
vnu p Secũdo viuẽdo q: q;uis perſepe 
fuiſſet iniuriatus « blaſtematꝰ ⁊ pſequut⸗ 
nunqᷓ; tii expetiuit vindietã Sur. « Jude 
qui eti tradebat oſculo. pepercit v8. 25.0. 
4.ait Z(ugu c Tu bon? tollera malü nam 
A xpo cum aret Judã furẽ effc rollerauit. 
⁊ ad p:ed can.mifit eías cum alijs euchari 
ftam dedit.⁊ in.c.Quid ergo. Ideʒdicit. 
Quid ergo voluit dñs nofter Jeſus rpo 
fratres chariſſimi admonere eccliam fua 
qfi vum perditũ inter.ꝑ.hẽre voluit nifi 
vrmalos rolleremuo ne xpi coꝛpꝰ oiuida 
mue.D ibi. € ertio ocdit exépluy pacis 
moꝛiẽdo. Intuere igit rónalio aia ofi; e 
füm ín cruce pendenté.£t ineo tría cófide 
raque etiálapideo mouerẽt.ſ.affectũ cot 
dis verbũ osa. act operte . ¶ Pꝛio af 
fectum cozdiscótéplare op tanta flamadi 
lectõnis ardebat ut fe volürartc ét;p mimi 
cio moti tradiderit lj (círet mltoo pp co 
rum culpas fructꝰ fue paſſionis nó partici 
p turos.vñ Jo.io. Nemo tollit aiam meã 
fed ego pono eam.f.p:o amicis ⁊ immicio 
¶ co confidcra verbii oꝛis dicit enĩ pa 
ter ignoſce ill qꝛ.n.q.f. Abi Ber. inqrfup 
cant fagell' ceſus ſpinis coꝛonatꝰ ciauis 
cõfoſſus patibulo affixus obpꝛobꝛijs fatur: 
ratue oni tfi ooloy ĩmemoꝛ mquit pa 
ter ignofce pf amanriffime pi ocfiderarif. 
fime a pr̃no uoie amoꝛoſus fili? ccpit «fuo. 
blandiẽs genítosi rali filuo mbil debere ne 





De inducentibꝰ ad pact babendáPmo.65. 


gari concludit. deniq; efficaciffime petit 
di. Ignoſce nec ait examina cõſidera pon 
derat ignoſce vt nov doceat oẽs iniurias 
obliutont tradere « toto coꝛde 4 pleno oꝛe 
atq; efficaci opc indulgcre.gnfupofidena 
cópaffioncy füp crucifigentco.addit. uia 
neſciunt. q.f. Quia.ſ.ignoꝛãt dei beneficia 
erga fe aignosár. f, penã quá ex boc incur 
Tunt 4 gloꝛiã quá perdunt , ¶ Tertio con. 
templare actü opio qt cmnie xpi act^pen 
dentie in cruce clamat. pietaté 4 mificoz 
diam caput 3 inclinatũ ad oſculan. man? 
perfoꝛgias ⁊ extẽſas ad largien. Lat? apcr 
tum ad amar. pedeo cõfixos ad fccum có 
moꝛan totum extenfum ad fe Largien.vt 2 
tu diſcis iniurias remittere ei? amoꝛe qui 
pite táta dignatus eft perferre quio cr 
ora crudclie é qui nolit inimicis parce 
ye &anam igitur fratres p:eftemus ini 
micienoftrie vr ventá que etcrna ⁊ perpe 
tua eft adño obtinere mereamur in fecula 
ſeculoꝛum. Amen. 


¶ Dominica in ram s palmarũ infra diẽ 
de inductiõe ad pacem habendã per alias 
Tones aucto:itates ⁊ exẽpla. Sermio.oʒ. 


Oc enim ſentite in vo 

bio qð 4 in xpo Jeſu. 

Sxcribuntur bec verba 

b ad pbil . (cóo « in epla 
bodicrna, Tametſi do 

min? nf Jeſus xpo ot 

lectiffim fratres oium 

virtutũ exẽplar nobis fe pꝛebuerit bodie 
tamẽ venicuo in ierufalé vlt recipi cu; pal 
mue vt nobioporiffinum fignificarct a fo 
lis pacem cũ proximie habentibꝰ poffe fü 
fcipi ⁊ bocquiaipfc pax cft noftraq: pio 
pier banc caufam deſcendit oc celo vt pa 
cem faceret ideo ipfe folum róne buiuo 
pacis dixit hoc é peceptum mieu; vcoilt 
fatio inuicem ficur.ot.voe . Et dil igite in 
Wc ficut cgo dilexivoo. Et boc cft q3 


vicit apl'o ín pꝛedictis verbfo. £t ꝙ in no 
bio ficut ⁊ i xpᷣo debeamus fcntire pꝛofun 
dam bumiliraté fequitur ape . quia cũ ux 
foꝛma dei effet non rapiná arbitratuo eft 
effc fc equalem deo.ſed femcripfum exina 
niuit factuo obediene vſqʒ ad mo:té ꝙ fi 
fo:te aliquío querat quid cxéplo bumnlita 
tío oomim facere obligamur reſpon. Jero 
nimus di. pꝛedilectiſſimi filij mei oiligite 
vos inuicem.Hon.n.accepihoc ab homi 
ne ſed a ſaluatoꝛe.hoc inquit eſt pꝛeceptuʒ 
meum vt dilligatis inuicem. In ſola.n.dil 
lectione omnium virtutuʒ bona conſiſtunt 
ficut ex vua radice multiexeunt rami. fic 
€x carírate omneo gencrantur virtutes 
Si linguis hominuʒ loquar inquit apofto 
lue ⁊ angeloꝛum.ſi omnem habuero pꝛo 
pberiam ⁊ nouerim miſteria omnia ⁊ onm 
nem ſcientiaʒ 4 ſi habuero omnẽ fidem.ita 
vt montes tranſferam. caritatem autẽ nó 
habeam nihoil ſum. Qui veram caritatem 
babct benignus eft ⁊ paciens.Ille veram 
caritatem babet qui non tantü pꝛoximos 
villigit per affectu; cognationte 4 carie 
ficut etl»mei « publicani faciunt.fcd ita di 
ligit inimicum ficut amicum. Sn hoc vno 
poteft bomo cognofcere fi manet. in cari 
tate fi ipfe ab cooiligitur qui et aducrfat. 
bec ille. Hoc eni fentite in vobis ⁊c̃. £t ly 
plura boc maneó bac pace oixerimus tac 
meuad magie molificandae mentes fer 
reao treo inductióce pponemuo .q Pꝛi 
ma quarũdicitur. Ratiocinatio. CSecun 
da admonitio Tertia fructiſicatio. 


¶ [bare pꝛima bui? ſermonis firqua po 
nitur multiplex ratio tuducene nos ad pa 
€cm 2 remiſſionem imuriarum. 

T Runo igitur otco cp etiam tribus 
M alfjo rationibus obligamur tnnt 
cos diligere ac iniurias perfecte remite 
req PSꝛima quarugoicitur vera magna 
nimit as. ¶ Scda ágelica ſotietas. ¶ Ter 
tia dxabolica cõplacibilitas. ¶ Pꝛia v^ 














Dũicapalmarum infra diẽ. 


of vera magnanimitas.Eſt ent ille anim? 
magnificus «glozofue qui tría fcit facere 
¶ Pꝛimo cíi fit córentionce fugere vit p 
uer io. Slia eft bei qui ſcparat ſe a conten 
tionibus. Et ita ecõuerſo dedecus ẽ fc imí 
Icere , Sunt enĩ pleriqʒ qui ad oẽ verbum 
cotradũt lamát 4 ad oia parati funt reſpõ 
dere quoe nó mfi leues dixerim. « boc p 
pum foleteé mulieꝝ iuxta illud Sencce 
buliebꝛe élitígare . Et ex boc fcpe fran 
gitur carítae fratcrma. vii apo ad epbe . 
A Suppo:tate inuicẽ ín cariratc. qp Scðo 
cognoſcitur hõ magnanim? qfi fcit iniuri 
fia »aruipendere vnde pfo, 4.etl»i, inquit 
Tibagnanim? nó eft memo: malí accepti. 
vii Senecalibꝛo 9 quarruo: virtutibꝰdicit 
Sii maguanim? fuerío nundj tudicabio tí 
bi iniuriã fieri oc inimico dices nó nocuit 
mili animi nocendi habuit « cũ illü in 
práte tua videríe vindictã putabío vindi 
care potuiſſe.vñ ⁊ Ambꝛro. oe obitu Zheo 
dofij inqt Weneficiũ fc putabat accepiſſe 
auguſte memozic theodoſiꝰ cii rogaretur 
ignoſcere. ⁊ Aug. in epla.s.ad Abar celinũ 
de Julio ceſare dicit qp mbil obliuiſci niſi 
ínturíay ſolitus erat. e quo ẽt lucanꝰpoe 
tarefertop ci quidaʒ Ceſari ſe opponeret 
Spo:tüe oixit ſic. Dignũ te ceſaris ira Nul 
luo ono: faciet. ⁊ Seneca libꝛo tertio de 
ira narrat 8 philippo rege qp cüveniffent 
ad eum legati atbenienfii audita coy le 
gatiõe dixit. Quid poſſum qð fit gratum 
athenenſibus. vnꝰex legatio refpon.te in 
quáfüfpendere.Ceffet eie gratũ. circoſtan 
Teo indignati volebár eũ interficere. Rex 
aut iuſſit e dimitti incolumẽ 4 ſanũ. De 
Alexa.ẽt magno legit qp cá qdam eũ gra 
viter offendiffer « nullie psecib?vellet pla 
cari-rifto.ci? pꝛeceptoꝛ acceſſit ad. eu; ⁊ 
vint Silluftriffime Imperatoꝛ. Quis oía 
mdiregna fua porentía fupauit nifi nobí 
liffimuo 4 ſtrenuiſſimus aiue tuus?: Quiv 
oẽs regeo terꝛe ſue ditiõi (übiecirnifi mẽs 
magnifica tua?attii docebo te ↄſequi altio 


rem triũphum fi ſequi volueris conſilium 
meũ tũc Alexã.dixit.Certe ſequar Ariſto. 
dixit Coꝛ tuũ vince ⁊ teipſum.⁊ tücoomi 
nabcrío illi cut imperio totus mund?fü 
biect? eft « fic Z(lcxan.illi ree peperat.ye 
fpcfian? etíá impato: ficut narzat hyſtoꝛia 
romanog iniuriaz imemo: faci? nund ex 
titít vindicatoꝛ. Nã ⁊ uitelijmimici füi ꝗ 
€i pꝛeceſſerat imperio . 7 oẽm cius domũ 
incendio ⁊ moꝛti tradiderat filiã que ex il 
lo fuperat alte maritauit ampleq; dotauit 
«7 Zertio qfi fcit 5 iniurtátibue indulge 
re.vii Seneca oe quatuoꝛ virtutib? oícir, 
Scito honeſtũ « magne vindicte gen? cffe 
ignoſcere. Triplex eft gcn? offenfionio.f. 
coꝛdis.oꝛis.i operío oetrabendo murmu 
rádo oifamando ⁊c̃.cõtra quae offenfióce 
vocet oe dñs £lf»ar.s.quo vindictá fuma 
mue oicit ei Diligite inimicos vr̃os ecce 
vindictã coꝛdis.benefacite bio qui oderũt 
voe:ecce vindictã operis.Et oꝛate p perfe 
quentibo.⁊.c.u.Ecce vindictã oꝛisſʒ adhuc 
gloꝛioſioꝛ vidicta erit fi ei remittas ⁊ ple 
narte.f.culpáa pen pp xpm cuj figno cru 
cio vt faciebat Jacobus . bcc é vera fo 
titudo animi «nó coꝛpoꝛis que ẽ coío i3 
bꝛutis.vñ proucr. r8, A Eselio: é paciens vi 
ro fo:tí ⁊ ¶ dñatur aie fue expugnatoꝛe vr 
bium. Hicpõt dici exẽplũ qð ponit Augu. 
in libꝛo.4 de ci.dei.de Alexan. cut cumre 
pꝛehenderet quẽdã ad fc adductũ pirata; 
Jpſe reſpon. Ego voco: latro (5 tu totũmů 
Qum eo p:edarue:cü 6 ⁊ plura alexan dice 
ret nullálefioné hũit ſz honoꝛatus receſſſt 
Et fic ps pia ró inducere ad pacẽ babédi 
¶ Sca róoicitur Angelica (octetao qt 
f.pax fotiat noe angelis ait eni Caſidouo 

Nihil fic ↄfoꝛmat augelio d$ pax a vnioa 

Ber.dicit.Caritas «pax ſũme oelectat an 

gelos. Et iõ dixerũt Zu. 2. £t in ter:a pax 

I».b.u.bominü eni pace angeli oelectátur, 

Et hoe pp tria. Pꝛio pp cófoxmítatg, 

"Iam pacifici funt ↄfoꝛmes angclice pucr 

ſationi q: ipfi angeli viuit fine odíofj aj 








amni caritate in illa éerufalem celefti | vñ 
Caſiodoꝛus füp pſalmiſtã dicit. Habeatis 
witatcm ſpᷣs in vinculo paeis neq; eni; in 
tienri poteft foꝛma expꝛeſſioꝛ conuerſatio 
niangclice d$ vnitas ſotialis. CSecundo 
pꝛopter caritatem. Nam angeli quía ſunt 
plent caritate plurimũ gaudent cu; vidẽt 
homines pacificz viuere ac inimicis toto 
code parcere:quia gaudium eft eie füper 
uo peccatoꝛe penitentiam agente. lu.1s. 
(C Xcrtío ppter contrarietatem. ua; pax 
Gtrarta eft oyabolo ⁊ eiue operibue 4 au 
gdifcmper queft borum uoftrum q: funt 
opuran ad noftram cuftodíam « femper 
qurunt auferre a nobie opera oyaboli ⁊ 
ii cum vident noe in pace letant Quio 
pateft babere oubium qp fi in vira oomo 
ditate l'regno é pax:angelos ibi oeeffe? 
Omiſeri pace expolíari.£2 ſuꝑbi.O odío 
ficir angeloo focios babere negligitio 
n veſtrapoteſtate eft ſi illos ſotios vᷣltis 
habere querite pacẽ odia ocponite, « erũt 
vobio ſimiles. vnde Z(ugu.29.oe ci. ocí.c. 
T7 inquit. £ciuitae celeftio in hac peregri 
natione vtítur pace tenera zoerebue ad 
moꝛtalem naturam ꝑtinentibuo umana 
rum voluntatum compofitionem quantuʒ 
ſaluapietate ac religione cóceditur. Zítqs 
sppttit cam terrenam pacem.quá reffert 
ad celeſtem pacemque vere ita pax eft vt 
ratíoalio creatura oumtaxat fola pace ba 
benda atqs otcenda fir o:dinatiffima.atqs 
concodiffüma ſocietas fruendi oco. bec il 
letficpi faratio inducene nos ad pacé. 
(p Xatia ratioof nyabolica complacibilt 
faeq demones pacem oderunt 4 diſcoꝛdi 
aoamant. Et h ppter tría.qg Pꝛimo pꝛo 
pter aſſimilationeʒ :quia p illas bomineo 
efficiuntur ſimiles illie ideo dicebat ofío 
Piz in boc cognoſcent homines qp met 
ẽſis di. ſi d. h. Sup que verba dicit Au. 
ilectio ſola diſcernit iter filios ei ⁊ filioo 
dyaboli ſignent ſe omnes (igno crucis rfi 
Vantemico Amen. cantent o£o allcluía, 


De inducentib? ad pact babendá fimo s. 


baptísentur oéo íntrent eccleſiao repleant 
parictce baſilicarũ non diſcernunt filij dei 
a filije otaboli mfi ex caritate. Qui habẽt 
caritatem nati fünt ex deo. APagnuʒ iudi 
ciuʒ magna oifcreríosquícquid babeo boc 
foli non habeas mloil tibi pꝛodeſt.Alia fi 
non babeo 2 boc habueris legé impleſti. 
bec ille.⁊ ideo demones femp querũt odía 
rixae. CSecundo ppter wrductionem. 
"Ham cũ diabolus induxerit homines ad 
diſcoꝛdias facile eoo ĩducit ad omnia alia 
fcelera hoꝛrenda quod. qdem cedarat in 
inifterio apocas. voi of. vidi beftiam afcé 
dentemoe mari habentem capira feptem 
^ coꝛnua.x.⁊ (üper coꝛnua eius diademata 
bec fiquidem beſtia £m intellectus tropo 
logicum é odium inmicoꝛuʒ que afcendit 
oc mari.i.de amaricato co:de « D3.7.capi 
ta qt ex tali odio vniuerſa peccata generá 
tur ⁊.x.coꝛnua quía occem pᷣceptis impíe 
aduerfaf ⁊ decem oiademata:quía gota 
óc malte 2 5j gloꝛiam. Diadema entm fi 
gnumé gloꝛie gloꝛiank enim odiofi cü ma 
lcfecerint quie enim explicet quot mala 
inde (cquantibomícidiaoetractíonee ꝓdi 
tioneo oppreffionce ac.oc qbuo ín ſequen 
tí ratiót dicet. CZertio ꝓpter induratio 
nem. Nam cũ homines odium gerunt có 
feſſiones nó adeunt ⁊ dimittunt ecclefiam 
uix intrant: ⁊ omnia bona obliuiſcunk « in 
darát ideo femp querit diſcoꝛdias diabolꝰ 
vnde lcgit oe fancto Franciſco ꝙ cii veniſ 
fet aliquando aretíü cum beatoffe Silue 
ftro inuenit totam ciuitatẽ bello inteſtino 
quaſſatam vltimo excidio (minente. cü t 
eſſent hoſpitati in ſuburbio vidit ſanctus 
pr̃ exultantes demones:⁊ ad mutuam ce 
dem homines puocantes tüc dixit ad bea 
tum frem filueftrum fotiuy.vade ante poz 
tam ciuítat(o:ac ey parte oet omnípotétio 
in virtute obediétie oemonibue pcipe vt 
exeant fc(tinanter quod vt factü fuit fta 
tím ad pacem ciuitas reducitur. £t fic pa 
tet qũo inducümur ⁊ obligamur pacem 
i 




















Dñica palmay infra diẽ. 


babendam eum omnibuo. Et paro pꝛima 
huius fermonie, 
¶ bare fccunda huius ſermonis ín qua 
inducimur ad oilectionem paccm inimi 
coꝛum multiplici auctozitate. 
Ecundo.ergo dico ꝓ quemadmodũ 
pbatum eft in fermone pᷣcedẽti tri 
plici auctoꝛitate ſcã « autentica qp. obliga 
mur ad pacem ⁊ oilectioné babendam ini 
micoꝛũ.⁊ remiffionem íniuriarü faciendá, 
ta triptici auctositate política ad ide irt 
ducumur.f.auctozitate legum humanaruz. 
auctoꝛitate phoꝛum moꝛaliũ:⁊ aucroꝛitate 
poetaꝝ gentilíum.q Pꝛimo inducit nos 
auctoꝛtas humanarũ legum: ciuilium. 
Nam. C.de his quibus vt indignis.l pꝛia 
dicitur. Hon enim bone fidei poffcffo:ea 
ſunt qui ſcientes debitum pietatis officiũ 
amiſerunt. Et.C.de donationibus inter vi 
rum a vxoꝛẽ.l.fi.dr. Nihil tã peculiare in 
periali maieſtati d$ humilitas p qua; fola 
vei feruat imitatio. Itẽ.C.de nupttje.l. im 
perialioof imperialie bentuolentie locp 
pꝛium cffc iudteáteo in omm tpe ſubiecio 
rum comoda taʒ inueffígare ds eíe mede 
ri pcuremte.£t infra. Naʒ ita credimue 
ber bentuolentíam « circa genue humanũ 
dininam clementiã quantuj nature noftre 
poffibile cft imitari:qui cotidianis bomi 
muni peccatie oiguaf (guofcere:  penitcn 
. tá ſuſcipere noftram « ad melioꝛem ſtatũ 
camocducere, £26 ſi circa nfo fübiectos 
imperio facere differamus nulla venia oi 
gni cffe videbimur. Item oe oonationib? 
inter .v.4.vx.Lfi.inftabile é regnum quod 
nó clemétia firmat, Ét.C.6 hr̃ticis.l. ABa 
nichcos of oclicttenim vétápenitentibue 
damus. Er.C.de feruo cói manumiffo.Lvl 
tina oicitur Satie abundeqs imperíalc € 
buntantozem fiiam p:o durioꝛibus fequi. 
£r multe alic legce q̃ adduci poſſẽt õmit 
to bxcuttarte ci. ¶ Secundo ad hoc idem 
inducit nos atictozitae phoꝛum moꝛalium 
dicit enim Seneca li.dc dementia. ¶ Cle 


mentia alieno ſanguini tands ſuo pareitne 
fas eft bomini nó cé hominẽ. bumari(tas 
vetat effe fupbum aduerfüuo foríoo vetat 
auarum verbio rcbuo factío affectibus: 
fcqs omnib? pᷣſtat bonum ppríum putat 
quod alicui bono modo futuruʒ eft. £t ibi 
dé idẽ aít.magnantmi ppztum € iniurias 
1 offenfionce fpnere.ocfpteef humili loco 
pofitoe.lirígare iniram é ire ꝓpꝛie moꝛeʒ 
geref.bec ille Zulli?in o li.rbetoxiceve 
terío.oicít bie qui impudéte:leferür (gua 
fci conuenit.⁊ in ozatíone pꝛo. Quito ligu 
rio ait.Homines ad deos nulla re ppiue 
accedunt d$ pacem bomímbue dãdo boc 
idem oícit.Zerérue i adelpbio.£t in pit 
mode office dicit. Nihil laud abilius ni 
bil magno viro.⁊ pᷣllaro dignius placabi 
litate « clementia. ¶ Pitaggoꝛas ét pha 
dicit. Fuganda €a ciuitate ſeditio:n domo 
diſcoꝛdia:⁊ in cõi a cũctis rebus intempe 
rantta.Et iterum Gloꝛioſa laus ẽ ignoſcen 
do maxime vbi copia potuit abüdare vin 
dicte.hec ille. Sixtus pitagoꝛicus ait, 
Snĩam que mifico:dtá vetat nou folum te 
nef fcd ét audire recuſa.hec ille. COQuin 
tilíanue indeclamaticibueoecdamatióe 3, 
dicit. Hec cft celeberrima vírruo.D animi 
fufcipienda moderatío vincere irã «inter 
fimultatco quoq meminiffe lomínto bee 
ille. CSocrates fic inquit. fi pacé vio bel 
li mentionẽ ne feceris. Pitacus phus vt 
ait.Laertius.cum qdam operarius filiam 
fecurim ingerens interfeciffet a ciuibusli 
gatum bomicidá mittentihus ad c ipᷣn 
abſoluit di.indulgentigʒ effe fupplicio po 
tioꝛem.hec ille. Aceus vero anteds pitt 
pꝛincipatũ mitelenẽſiũ obtineret amaritu 
dine odij magnq̃ in eum pſecutioneʒ ingel 
ſit. Tandem Pitacus puncipatum adep 
tus.Alceum pauentẽ accerfiuít « dixit mi 
"bi pio bíndicta.tibiqs p pena fufficit qr 
aurilij vcl fuge ocffinite pſidio pofíte 
nanc iniuriarũ pᷣmia repoztare, parcent(j 
igit ⁊ iniuſte pfequi ocfine.quem iuffe pt 





Yivalercovltoé bee ille EBoꝛgias plio 
vt ait [oícroJi.i 3 Jouinianũ libꝛum pul 
cherrimũ grecis inter fe diſcidentibus re 
cuauit olimpie cui Aelantius inimicus 
cius.hic nobig inquit à conco:dia pᷣcepit: 
qui ſe ⁊ ancilla ⁊ vxoꝛeʒ treo in vna domo 
cõcoꝛdare non potuit emulabatur quippe 
vro: eiue ancllle pulchꝛitudinẽ: « caſtiſſi 
müvirumcotídianie turgije cxagitabat . 
becille. qr &laleriue quoqs maxim? li.4. 
Qui ex multio amíci factiſunt dicit. Trãſ 
gediamur ad egregiũ bumái animi affe 
«m abodio ad gr̃am deflexum eumqʒ le 
io ſtillo pfequamur. Nam fit placidũ ma 
eetapero celũqʒ ex nubillo ſerenũ bylla 
riabectu cernitur fic bellus pace mutati 
plurimá gaudij affert.ffenfarum etíam 
xerbitas oepofitacandidarelattone cele 
banda eft.bec ille 4 fic p3 auctositae $3. 
CZertio ⁊ vltimo ad pacé inducit aucto 
ritas poctay Seneca ení; qui ẽt poeta ex 
tuit dicit tragedia $a po bercule fic , Ar 
mayon feruant modũ. Nec temperasi faci 
lenec repimi pót ſtricti ira enñs. Et itc 
Quiſquio maio: ẽ maio: eft placabil we. 
ftfacileo motue meno generofa captt. 
Coꝛpoꝛa magna fatie nó eft pftraffc leóí. 
Pugna ſuũ tinm cum facet boftis babet 
irlupuo.cturpeo inftár moꝛiẽtibu o vifi 
Ét quecũq; mino: nobilitate fera.bec ibi. 
¶ Eſopus ét in ſuis moꝛalitatibus inqt. 
Si vincat minimũ ſũmus fic vicere vici ẽ 
Aincere poſſe occet vincere crimen bab. 
De ftio victi pendet victoꝛia victoꝛ. 
Tantus erit victi gloꝛia quanta fuit, 
Zu qui ſuma poteene deſpice pua potẽtẽ 
Nam paeſſe pót fi qe obeſſe nequit. ille 
«E Zerennue ucro in £unucbo mquit re 
ápfa reperi facilitate nibil bomini melius 
eſſe clementia, 
Claudiano at ſic dicit in ſuis fnijo iter alia 
Sis pius in pꝛimis nc vincamur in ot, 
Mðͤer cla deos equat clem̃tia nob.hille 
Pꝛudentiuo quoq; pocta eicit, 





De inducentibꝰad pacé habendã fiio.65. 


Pax plenü virturis op? pax ſuma bonoꝝ 
Pax belli exacti peium pᷣmiumq; picli. 
Sydera pace uigent cõſiſtũt terrea pace 
Nil plactt fine pacc aĩ.nõ munie ad ard. 
Cũ cupiao offerre pba fi turbida fratreg. 
OSens ipacati fub pecto:te ofidit aratro; 
fgwilirare ſuis mactaf vult lotocauftio. 
Offerat impꝛimis pacé. nulla boftía xpo 
Dulcioꝛ.h ſolo deus oblecratur odoꝛe. 
¶ Ouidius qnoq; in li.de faſtis inquit 
Pax cererẽ nutrit pacis alumna ceres 
Pace ceres leta eſt ⁊ vos oꝛate coloni 
idem ín li.oc puncto inquit optime. 
Si quotiẽſpeccãt boiee fua fulmia mittat 
Juphiter exiguo tpe inermis erit 
Aitius ẽ lapſo diguũ ſupponere mento. 
Vbergere d$ liquidis oꝛa nautaꝝ aquis. 
Crede mibi miferis celi cacumina pcunt. 
Hec ppter lefoo 4 finc fine permunt, 
£t idem Ouidius in codem mquit, 
IDio pco: exéplío regii mitiffime cefar 
Fiat ab (ngenio mollio: vnda tuo 
Si nil peccaffem.tu quí cõcedere poſſeo. 
Eateriã venie fozo tibi noftra dedit. 
idem ín libio oe arte amádi inquit. 
extera peipue rapit indulgentia mẽtes 
Zifperírae odit fceuaqs lena mouet. 
"IRegía crede mihi res é ſuccurrere lapfo 
Et fic py ꝓpoſitũ ⁊ pao $a buíus ßmonis. 


¶ Pars tertía huius ſermonis in qua in 
ducinur ad paccm ⁊ remiffioné iniurian 
pꝛopter fruccum multiplicem. 


TIT ertio p:incipaliter inducit noo ad 
JM pacem tripley ipſius fructificarío 
«C Pꝛima quarts oicitur remíffio.q- 6e 
eunda effugatio. Tertia autem acqu'fi 
tio. Puma vtilitae oícitur remiffio fi 
enim pꝛopter oeum quíe cum proximo a 
quo eft inturfatue fe pacificauerit tripli 
cem poterít acciber remiſſionem. Pꝛi 
ma dicitur iniquiratum . Nullus enmt 
eſt: qui ocum uon Bree .1 idco 
3: 














BDñica palmay infira diẽ. 


omnes oebent ftudere ad ciue amiciciam 
redire « boc conuenicntiffime fit pacifican 
do fe cum primo nã deus fic oꝛdinauit vt 
ficut facimus ꝓximo ſic nobis faciet. vno 
2,0d cot,9.!/ui parce ſeminat pce a metet 
lu.c. oimittite 7 dimittet vobis.⁊ Aat. 
5.Si nó dimiſeritis bominib? peccata nec 
pf.u.c.d.u.ꝛc.Et iari. quotieno fit ini 
miciepcendum dñs oſtendit.d. Petro ín 
terroganti. Si peccauerit in meff meus 
d.c.u.f.IHó tibi dico vſqʒ.ſ. ſed.u.ſ.ſ.ybi po 
nitur numerus finitus pꝛo infinito ßʒ Bis 
ronimũ ⁊ Nico.de lira.ynde Zlug.tractáe 
illud apoſtoli col.ʒ donantes vobie metip 
ſis.ſicut ⁊ xpᷣs donauit vobis.dicit Audi 
ſtis indulgendi fommaj fi ſcpties tibi pec 
cantí xpᷣs donauit fi bucufqs ignouit 4 vl 
trancgauitponc tulimite3 a vlteriuo no 
li iguofcere.bec ibi. Et Eccl.ab. relinque ꝓ 
ximo nocenti te ⁊ tunc oepzecanti tibi pec 
catafoluent.£r ideo Z(ug.addit vnuſqſq; 
talem accepturus é indulgentiam qualem 
dedit primo . fuod fi parcere noluerie 
ftatim audies illud &P»at.i8 . Serue neqᷓ; 
omne debitum di.tibi.q.r.me.nõ ne.ergo 
o.⁊ te.m.oↄ.tui ficut ⁊ ego tui.m.fum vira 
tuo dñs.e.t.e.toꝛ.q.a.r.u.debitum. Se 
cunda eft remíffio penarum.nam bó pfe 
pe ꝓpter peccata fua mere£ aliqua pená 
infirmitatem vel aliud malü tpale quia 
remittít ꝓximo ſuo ppter deum oeue illí 
iguofcit.qp- Zertia ẽ remiffó amicog ſuon 
Si eni qe idulget pxio vt oe? pcataiab? 
smicoy ſuoꝝ «primoy ĩ puꝛgatoꝛio exñtiũ 
maximũ refrigerium ſentiunt fitamé par 
cit pꝛincipaliter ꝓpter deum legit enij de 
quodam homicida cuiuſdam iuuenis qué 
eius ff ommno volebat interficer 4 ppter 
D multae ei infidíae parauit bomicida dt 
in die veneris fancte oculte rediens ad c 
uitatem cum co:igia ad collum nudue ac 
ceffit ad fratre; occiſi ⁊ genuflexus amo 
re paffionio xt veniam petijt.at ille com 
purktue amplexatuo é eum amoꝛe paffio 


nio xpi e induens eum veſtibus dixit bu 
cattibí ocue ⁊.e.tibi parco ⁊ amó eríomi 
biloco frie mei.Nocte aũt fequenti appa 
ruit ci in ſomnijs dñs Jeſuo di.Sciaopꝛo 
certo fili antmam fio ⁊ patris tui ꝓpter 
boc purgatoꝛiuʒ euaſiſſe «tu ad me veni 
es octaua die ficqs factum € 4 faluue ẽ in 
regno celoꝛum.⁊ fic pater pꝛima fructifica 
tio.q- Secunda of effugatio.f. pzauitans 
gucrag que maxima é pleriqs mfipitea 
non cófiderant quot mala tempozalia co: 
poꝛalia a ſpiritualia oꝛiuntur ey diſcoꝛdia 
⁊ guera.⁊ hec tria mala pꝛecipue oꝛiunt 
er diſcoꝛdijs.CPꝛimũ eſt ſpirituale: qt 
vbi non eft pax tempoꝛalis non pót effe 
ſpũalis non eſt quies in conſcia nõ ẽ pax 
ín mente fed femp eft rancoꝛ malus ʒelus 
⁊ inutdia Similiter vbi é odium circa ali 
quam pfonam ptícularem mmáj eft cóo 
latío in mente tlla iuxta illud £cc.so. sel* 
^ ira minuũt dies 7 ante tpe fencctá addu 
€unt.£t £cc.58.neoederie in trífticía co 
tuum fed repelle eá a te.Et puer.r7.Spe 
tríftio exficcat offa.q Secundi malumé 
€o:po:ale q: mifcr bomo qui € in odio vdl 
inguera nunds eft in quiete coꝛpoꝛis nun 
qᷓ; doꝛmit comedit vel alíud facit cum pa 
€c femp anxiat᷑ in co:de qũo vindictam fa 
ciat ſemp timo:e agitatur ne offendatur, 
Et idco qui bic viuit in pacepoteft dicer 
illud puer.pio.fuí me audierit abfas tí 
mio: requiefcet 2 habũdãtia pfruetur oo 
loꝛe malo:üfüblato Similiter vbi cft gue 
ra in vno regno vel in vna patria qe enu 
meret mala occífionee bomicidia famea 
exto:fionce pefteo ⁊c.que inde fequuntur, 
IConfideret quí poteft experti reſtificent 
clamet terra que ſuſcipit fanguíneg huma 
num idco cófidcrent qui funt cã guerag 
A diſcordie ꝙ dñs oe bie omnibus vindic 
tamfümer.q- Zertium maló of tempou 
le quia ex pace mulriplicátur tempoꝛalia 
bona colunt poffeffioneo mercatoꝛes met 
€co ſuas mercantur z fructus recipiuntur 


: Biindutentíb? ad pac£ habendã fmo ts, 


ybtteo-vii Caſiodoꝛus oicit Omni appe 
regno ocfiderabilie oj effe pacie tranqut 
litas m qua populi pficiunt.2 gentiü vcilí 
tae cuftoditur.bec fiquídé bonarü artium 
mater moꝛtaliũ gen? irrecuperabileo fuc 
ceſſſones multiplicane facultatco ptendít 
moies excolit bec ille.Ét ita ecõtrario ex 
guerije omnia fere mala oziun£ terra non. 
colif ciuitates a ville depopulank a regia 
v paupcrant.£o Italia buíue reíteftimo 
niũ perhibe quio ĩuarũ ciuitatuʒ pulcrítu 
dinem obſcurauit:diſcoꝛdia a guerrazquíe 
illaeocpopulat numeroſo populo ctutum 
vítosi « multezinon pax fed guerra. O oi 
fendíaer te ranra calamitas exbo:ta eft. 

4t. quía vt inquit Saluſtius. Concoꝛdia 
iris res crefcunt . oifco:día maríme oí 

Lobunt.a fic patet £a fructificatio fiue vti 
litas pacis nog inducens ad ipfam baben 
dan.q- Zertia aüt of acquiſitio. Nã ficut 
€r guerra nafcit malumfpirituale tpale 2 
€oipotale. Ita ecótrarío ey pace nafcit bo 
mum fpüale.(.confolatio fpüe que. eft cófcí 
entíc c mentíotranquilirae.£t bonum coz 
poꝛale.ſ. ſanitas leticia ⁊ longanimitae vi 
te.Étbonug tpale.(multiplicatio fbe tem 
poulío Nam (icut ad deſtructionem ptio 
fequit ocftructio totíue vt ait pe, pmo 
pier. Et contraría funt coꝛruptiua inuicem 
fo oe celo. mundo ita virtue vnita € fo 
tío: feipfa diſpſa m pPm.xt.rerba. £t ió 
inquit érphe primo pꝛioꝛum qp qũ plura. 
requirunt᷑ ad vnius conftructionem vnus 
(ufficit ad eius deſtructionem. Nã plureo 
uníti conſtruũt patrí 4 vnus diſcoꝛdans 
deſtꝛuit Sunt tii tres alic vrilitatee ey pa 
ce punicnteo, CPꝛima quart; of (fenis 
honoꝛatio:qꝛ magnus bonoieft fugienti 
rixas.⁊ diſcoꝛdias. Naʒ fi quis valde iniu 
riatus fuerit vt puta eft ei occiſſus fllius 
yd pater ac. a dicar pdicato: qp amoꝛe xpí 
debeat omnibus indulgere 2 iſte dixerit 
amoꝛe xpi omnibus qui. offenderũt mbi 
duco yt deus mibi pcat quie dubitat ma 


ioꝛem honoꝛem effe ifti d$ li alij indura 
to quioicit nunqᷓ; pcam certc ifti eft infa 
mia illi aür lauo ⁊ gloꝛia.Pagnus enim 
bono: fuit xpo qfi t cruce oiyit, lu.22. pi* 
ignoſce. Et beato Stefano qñ dixit dñe ne 
ſtatuas illi peccatiiact].9.c.« cda 
vtilitas dẽ infernalío liberatio q: fic tidu 
ratío coxde deus non parcít.q.f.nolür par 
ecre inimicis ſuis vt babetur in parabola 
APat.ꝛo.vbi of oic factet pater meuo ce 
leſtis nó fi remiferít(o viufquifas primo 
ſuode coꝛdibus vcftrie. Sta benignis of 
Xifbat.s beati miſericoꝛdes qm̃ ipfi.m.of. 
€ Tertia vtilitas € celeftio pimiatio Hag 
excluſio vnius 3rij incluſio eft alterius: ⁊ 
qꝛ pax liberat ab inferno vt dictum é con 
fequéter inducit ín paradiſo ⁊ ficut multa 
mala ex guerra puentunt íta multa bona 
ex pace que augent meritum: pꝛemium. 
fua ex re lug. comendáe pacem ín li. 
verb ofií ſermone.ao. ingt. Que pacio funt 
comoda videamus.Eſt pax ſerenitas mé 
tietranquilítae animi fimplicitas coꝛdis 
amoꝛis vinculum focictae caritatio.bec € 
Que ſimultates tollit bclla compefcít cona 
pꝛimit írae füperboo calcat humiles exal 
tat amat oifco:dcefedat inimicos concot 
dat cunctis é placita cunctis benigna non 
querit alienũ nibil oeputat ſuũ oocct ama 
re que odiffe nó nouit neſcit cxtollí ucfcit 
inflamart banc ergo qui accepit teneat: q 
perdidit repetatiqui amifit ezquirat quo 
niam qut 17 ea ocinde non inuenitur ab 
dicatur a patre exberedaf a filio: a ſpiri 
tufancto aliene cfficitur refpuiteniy mu 
nus oblatum quí oate legio contempferit 
bout ncc potcrit ad bereditaté oomini p. 
venire qui teftamentünolterírobferuare, 
"IHonpót concoidiam babere cum xpo 'q 
diſcoꝛs voluerit c(fe ci xpiano. f-ontuma 
cic.ergo crimen é quod iubetómittere qð 
pꝛecipitur nollexquod imparat declinare. 
Quid ttbi cõmune cum diſcoꝛdia chꝛiſtia 
ne:g fimultateo amaf quod auctosi placcie 
iij 


TY 





— 


— 
— 











vile 
c 


p* C047 


ve: Mie ae em 


DON Vopz 


sce we 


Feria ſecũda maioꝛis hebdomode. 


noͤpotuit. Quid exerces inimicicias:quaſ 
euadere non potuit nec ille qui eae pꝛimi 
tus adinuenit in initio nãqʒ inimicicíao in 
ꝓthoplaſtum oum ſerpens cxerit interfici 
tu: oum homini (uider ipfe pꝛoſternitur 
vun Adam cupít nccipere ipfe pumitus 
fugulatur quare autem xpi caritatem am 
plectere xpᷣiane aut diſcoꝛdie auctoꝛi oc fi 
militudme operum pare; te cffe cognoſce. 
Pee ille Totis igitur wribue ffco cariſſi 
mu pacem banc teneamus in terris:vt ad 
illam perpetuá a ſupernam peruenire pof 
fino. vi ille rex noſter pacificuo dñs ic 
ſus chꝛiſtus cũ patre ⁊ ſpiritu ſancto viuit 
4 regnat in ſechla fzculosum, Amen. 
¶ Feriaßa maioꝛis hebdomode de qui 
ditate ⁊ comendatione foꝛtitudinis tertie 
Vvirtutis cardwalie, Scrmo.64. 
y 
J iría accepit libꝛaz vn 
guẽti nardi piftici p:e 
cofia ennt pedce Je 
fu fcribücur bec verba 
jo rn. ín euágclío oc. 
fci. Suia eft cariſſimi 
ffes in xpo facroum 
theologoꝛum ⁊ pꝛecipue beati noftri Bo. 
in.z di z i. qcirca lram q virtutes dicunt 
conſuetudinales politice ⁊ cardinales.Cõ 
ſuetudinales dicunt᷑ rõne ſui pꝛincipij oꝛi 
ginalis ßm quod acquirunk ex lrequenti 
bene agere? Politice vero dicunt ratione 
operatióto ⁊ exercitij fibt debiti:quia ficut 
iheologice dicunt᷑ quiaoꝛdinant homineʒ 
ad diuma « quafi faciunt bominem diuinũ 
ficifte virtuteſdũtur polítice quia reddũt 
hominem hene oꝛdinatum ad. viuendum 
inter homines.vnde politica virtus dici 
tur a pollquod eft p'urítae ciuiuui.Cardi 
nales autem dicuntur ratione finio vltimi 
Quia per iſtas cft ingreffue ad regna cele 
ſtia duplex é entm pota ingredicndi i ce 
lum.£per obiam mandatoꝛum ⁊ obſeruan 
tiam iuxta illud ae»atup.fi vto ad. vitam. 


n 


ingredi ferma mandata, £t pet tolleranti 
tribulatienum fri illud actj.1o . Per mul 
tae tribulationee ope:tet noe intra r, 
celoꝛum.Et quantum ad iſta duo pꝛincpa 
liter ordinãt quatuoꝛ virtutes pꝛincipaleo 
que dicunt᷑ cardinales. Ideo iſte virtutes 
pꝛincipaliter oxdinant : quía ſumunt᷑ a rà 
nibus pꝛecipuis Pm quae ocb; bomo ver 
fari in agendis « patíendie . 9n omnibua 
ením agendis patiendis debet homo at 
tendérc arduitatem £m quam condittoné 
attenditur foxtitudo.« equíratem fm qui 
attenditur iuſtitia. « boncftarc fm quam 
attendírur temperantia.£r vrilitaremfm 
quam attenditur pꝛudentia.vnde Sapiẽ. 
viij.oicitur in comendationem ſapientie. 
Sobꝛietatem ⁊ pꝛudentiam « iuſticiã⁊ vit 
tutem docet. Quibus vtilius in ac vita 
nibil eft hominibus per que intelligunt. 
quatuo: virtutes cardinales quarum oue 
fauftica ⁊ pꝛudentia pertractare fünt ð re 
liquíe igitur ouabuo agendum eft.f. foxt 
tudine « temperantía.Ét primo oe foꝛtitu 
dine exemplo.Marie Aagdalene oc d 
cantat ecclefia mulierem fo:tem quis ĩue 
nict.q.o.ficut fuit ifta contra omnes renta 
tiones ex ocuoróne fua maxima erga dt 
ſtum vt dicit tbema ppofitum. Zfcecpit li 
bim ynguenti «c ð qua virtute foꝛtitudi 
nis tria occurrunt. qz Pꝛimũ quoꝛumdi 
citur.Quiditas. CSecundũ virtuofitae, 
¶ Xertium ſuperabilitas. 
¶Pars pꝛima huius ſermonis vbi po 
nitur ⁊ declaratur o fo:titudo eft ꝑpeſſio 
terribilium pꝛo cõi bono ⁊ virtute. 
"IR igitur circa foꝛtitudinis be 
fcriptionem cft ſcienduz ꝙ triplex 
deſcriptio foꝛtitudinis reperirur. qr fei 
maeft Zullij i "Ifecto:ica fic.oi. fo:titudo 
eft cófiderara periculoꝛuʒ fufceptio ⁊ labo 
rü ppeſſio. ¶ Secüda é phim tertio etbi, 
di. Foꝛtitudo ẽ aggreffio terribiliũ cavfa 
boni. Tertia é ztugu.in li. de moribus 
eccleſie.di. Foꝛtitudo ẽ «mo: facle omma 


[' 


De oditate « cóniendatióe foxtítudinio fino é4. 


tollerans ppter id qued oniat.qr Ztd qua 
ram oufinitionum declarationeʒ. ¶ Tria 
cöõſideranda ſunt.ſ. Obiectio.diuerſiſicatio 
^ cauſatio.Quantũ aũt ad pꝛimum oꝛi 
tur dubiũ fundatum in pꝛima oíffinitione 
que dicit ꝙ foꝛtitudo é confiderata pericu 
loxi tc. Zín foxtutudo fit refpectu cuiu'cáqs 
terribilia quia vñ ꝙ fic in pꝛedicta diffini 
tione a ét ey diffmitione Zuguſtini qui ét 
in4.De trinirate,c.9.otcit. Oð foꝛtitudo 
in perferendio molcftije.Sed contrari 
videtur per pom tertio etbi. qui occlaráo 
fuam diffinitionem dicit qp fostírudo é ma 
dine refpectu terribilis quod é moꝛs que. 
infertur in bello. Zíd boc rũdetur $m 
"faici.s. 01.55.81. 4.0.5. £t tho.fa fe. q.i24 
fuod fo:titudo ꝓpꝛie loquendo nó 
érdpectu terríbilio cuiufeunqs. Quodcũ 
qyenim terribile non é maximũ: fed terri 
bile? eft moꝛs ad virtutem ením ſoꝛtitu 
dinioptinet vt voluntatem hominis tuea 
tur jie retrahatur a bono róníe,pprer ti 
mom mali coꝛpoꝛalis.Opoꝛtet autc; bo 
num rónie firnmter renere contra quodcü 
q; malum:quia nullum bonum coꝛpoꝛale 
€quiualet bono roͤnis. Et iõ opoꝛtet o fo: 
tirudo animi dicatur que firmiter rettnet 
voluntatem hominis in bono roͤnis cótra 
marimamala quia qui firmus ftat contra 
maioꝛa p ↄñs ét ftabit contra minoꝛa :fed 
monconuerti£.£t boc etícm ad róuem vir 
tutio ptinet vtrefpiciat vltimũ. AMaxime 
st terribile inter oía coꝛpoꝛalia mala eft 
moꝛs. Bene ergo concludif ꝙ fo:tirudo é 
sggreffiofeu ppeffto rerribilie nó cuiuſcũ 
Qsfed no:tio Dicas.ergo ad diffinitõ 
iem Zullij m Ric. vbi fupza in folutione 
pꝛimi arg. tpfe « alij phí virtutee car 
dinales diſtinxerunt fim. generate condt 
tiones earũ vnde oicít ullius 6o 'IRbe 
toꝛice Quod pꝛudentia é rerum bonax ⁊ 
mala ſciẽtia iuſticia € babitue ammi füá 
ugs tribuene dignitatez. Zépexátia € ró 
ien libiginẽ atqz in altoe nature motꝰ 





animi firma.⁊ moderata dñatio. Foꝛtitu 
do é cõſiderata «c.vbi ſupꝛa.Sic aũt non 
loquimur oe foꝛtitudine hic:nec oc alijs $ 
tutibue mozalibue:fed fm ꝙ quelibet iffa 
rum virtutüocnominatur ab eo qð é prin 
cipaliffimi i vira quaqs matcría , ¶ Ad 
diſfinitiouẽ Zfug.fil oicendü é $m tho. in 
folu.p:imi argu.q»fo:titudo benc fe 5 itr 
oibue aduerfis tollerandis nó tii cx. tolle 
ratione quoꝛũlibet aduerſoꝛũ reputatuꝛ bo 
mo foꝛtis ſimpliciter:ſed fot ex boc p be 
nc tollerat ét maxima mala cx alje auteʒ 
of aliquio foꝛtis fm quid. ¶ Juxta pdic 
tum dubiũ ponit᷑ talis oclufio $m phm.s. 
€tbi.£t tbo.fa ße.q.ccxxitij.ar.ʒ.⁊ hyncoñ. 
⁊ alíoo in.ʒ.ethi. Quod fo:títudo € circa 
timoꝛes ⁊ audatias efti. circa timoꝛes re 
rum difficiliũ que retrahere poſſunt volũ 
tatem afcquella rõnis ende o; huiuſmõi 
rerüpifficilium impulſũ non (oli firmiter 
tollerare cobibendo timoꝛeʒ: fed ét mode 
rate aggredí.qfi.f.o3 ea exterminare ad fe. 
curítaté im poſterũ babendajquod vf pti 
nere ad rónem audatic.£t io foꝛtitudo cft 
circa timoꝛes ⁊ audattae quafi. colxibitaté 
ya tímo: ⁊ moderatiua audacíag. foꝛtitu 
do.it.impo:tat quaudá firmitate animi p 
quá ftat ĩmobilis 3 periculoꝝ timoꝛeo.Sʒ 
vtoicit phe vbi ſupꝛa. Illa que timemus 
ſunt terribiltazt eadẽ fünt oba qudacie « tt 
moꝛis:qm̃ id qð aliquis refugit pp timo 
rẽ alius pp audaciã illud aggredit, qr 3c 
circo pp pᷣdicta cft notandußm thoo.in fcré 
pro in ʒ.ethi.ci4.Et alioa plos — 
qᷓ;uts multa fint mala que timent nó tat 
'arca oia € foꝛtitudo.Quinq; n.ſunt mola 
Que timent. (infamia inopia. Egritudo int 
mícicia ⁊ moꝛs:quoꝛuʒ ró 2 füfficientia fie 
accipi põt.Cũ.n.malũ fit pꝛuatio bói boc 
5.nióte pót otigef 4r" Pꝛio ꝙ malũ pᷣuet 
gürati cé bonü hitũ. fic ẽ moꝛs. CScðo 
ty mali uet boni ítrínfecü copío. 2 fic ẽ 
egritu. ¶ Tertio puat bonũ amicicie «fic 
ẽ nicicig.q̃rto malũ puat $e cpu 
iiij 








| 














Sería fecunda maioꝛis ebdomode. 


a pbofito« fic ẽinfamia. Quinto malü 
pꝛiuat bonũ pꝛoueniẽs a foꝛtuna 4 fic ẽ ino 
pta nó tfi fm phᷣm.a tho.tertio ethi.c.l4. 
Circa ola vera é fotitudo.IHó enirn ẽ foꝛti 
tudo circa infamió cuius ró eft q: timere 
infami; l5 boni fit rüq: infamia ẽ de turpi 
Q9 ẽ caucn.tü qꝛ tle q tunet ifamtifemp 
lauda vt verecüdus (5 foꝛtitudo eft círca 
caque qiqs bonũ eft uó timere ergo fo:tí 
tudo nóeft circa malü infamie.Quñq; tfi il 
le q non timet infamiã a qbuſdã noiatur 
fo:to q: aſſimilat᷑ foꝛtiſſimo adeo qj é im 
pauidꝰ. Non é ẽt foꝛtitudo circa egritudi 
né vel inopiã qt foꝛtitudo nó conũſtit cir 
ca ca quenullomodo timédafint (5 inopia 
⁊ egritudo nullo mõ ríméda funr.IHam ea 
que nó fant ab oparione mala vcl a voli 
tate mala ſũt fic a pꝛicipio nófunt tíméda 
fi talia ſũt pdicta.igitẽ. Nõ € ét foꝛtitudo 
circa inmiciti3, iniuria vel ĩuidiã q: null? 
of foꝛtis ex eo ꝙ nó timet ꝙ aliqo iniurie 
tur vl inuideat fibi vel qð nó flagcllet fcd 
audacter ſuſtineat pdicta. cin? ró € qꝛ iſta 
nõ fünt mayie terzbiliaf; fola moꝛs. £r q 
buo oib? códudif q» mo:e é obiectũ foꝛti 
tudinis q: ipfa é magi terꝛibil qꝛ qcqd ẽ 
termin? vite é magíe terzibil' moꝛs eft 
huiuſmõi ergo «c. TQuãtũ át ad Pm qð 
of owierfificatio treo códufioneo ánotan£.. 
¶ Pia odufio é £3 Albertũ i tertío ethi. 
p ad viden.o(uerfitaté actuü fo:titudinio 
tría notidafüt . CPꝛimũ ẽ ꝙ foꝛtitudo 
hz duplicẽ actũ.ſ.interioꝛẽ a exterioꝛẽ inte. 
rioꝛ ẽ velle ſuſtinere moꝛtẽ ⁊ perícula mo: 
tio pp bonũ exterioꝛ act? é aggredi huiuſ 
modi picula , qp Scðm ẽ ꝙ cü act? foxtitur 
dinis fit aggredi « fuftinere owerfimode 
tfi qi aii actü fo:tie é aggredi actu vcro 
fuftinere.qc Zertiü eft p l5 aggredi vl'iu 
tradere fit pꝛiꝰ d$ ſuſtinere boc tii. (.füftine 
re é effentiali*fo:titudim nobili? a pfecti? 
$26 confirmat "IRíc.vbi fupza ar.4.q.$ .£t 
35ona.ibidé m queſtionibꝰ circa. lítteráa 
boa fe qa4.ar.6. Aggredi eni ptinet 





ad fo:titudíné ßm qp moderat audatíiftd 

ſuſtinere ſegtur repꝛeſſionẽ rumo:io íópsi 

cipalio: eft act? foꝛtitudinis ſuſtinere ipe 

riculie d$ qcqᷓ; aggredi . vii po in tertio 

ethi.di. In lattinédo triſtia maric alíq fo 

tes dicũtur.Nã foꝛtitudo é circa tríftitiae 

circa quas foztto Laudat qꝛ fi foꝛtis ĩ ſuſti 
nédo triftitiae nó recedit a bono virtutia 
tüc mltũ laudat᷑ q: virtus laudat circa dif 
ficile 4 difficiliꝰ eft triſtitiaz ſuſtinere día 
oelecratióibuo abftinerc. qp coa cádulio 
eit 6m Zbo.fa fe.q.n4.ar.6.y oifficliue 
€ pati fiue ſuſtinere d5 aggredi qð triplici 
róne ꝓbat. C. Pꝛio róne foꝛtioꝛis pugill 
ſic difficiliꝰ eft pugnare cũ foꝛtioꝛi 35 cu 
debilioꝛi 6 q aggredit᷑ inuadit p modũ for 
tioris g vero ſuſtinet p modu ocbulioxe 
ergo ⁊c. Sco rónc pñtis diſcriminis. 
vifficili? eft nó moueri a mal pñtibo di a 
futurie €o ꝙ malá pñs magie mouet dj 
futuy f$ q aggredit b; mala vr futura qui 
vero faftinet ſentit iam pericnla vt piiría, 
ergo 4C.q- Zertio pbat idé rónelógtoío 
tpio fic oifficili? eft manere oiu imobilcm 
qᷓ;ſubito motu moueri ad aliꝗd arduũ h 
aggredi põt bó ex. fubito motu ſuſtinere 
át impostat oiuturnitaté rpíe vit phᷣs diẽ 
vbi fup:a ꝙ dá ſũt pualenteo afi piculaa 
ín ipto ocficiüt paci£o át longo tꝑe ĩmoꝛat 
ergo 2C. q- Tertia códufio ẽ 6m pbmter 
tie eti zalioe phos qp foꝛtis t fuftinédo 
tríftía aliquã delectationẽ bj fj modicam 
que pbat ſic. Finis pp qué virtuoſus agit 
€ft ei oclectabil s foxrte in fuftinédo agit 
ppter finé ergo finío ẽ ci oclectabilie «p 
cófequeno b; aliquá oclectattoné ; Iſta tii 
delectatio debiliter percipitur pp ciram 
ſtante striſtitias. Nã pugillee mundi ſu 
ftinentco triſtia pugnádo delectanturah 
gratia finis qꝛ accipiũt triũphũ fiue Dono 
rantur fj ſuſtinere paſſiones eft eis doloꝛo 
ſum ⁊ hoc negare effet dicere coo. nó cffe 
carnale. TH fi carneg fenfibilé babent ne. 
ceſſe eft vt leſiua eio inferant ooloxé«q 


Deqggditate ⁊ cónendatióe foꝛtitudinis bmo.64. 


funt multa que ſuſtinent z bonü qð habẽt 
p finc eft aliqd pay nó vidétur aliquã de 
lecrationé feutirc Q1 oclecratío abfo:betur 
amaioꝛi triſtitia 2 ita vidct accidere in ac 
tu fo:tie qꝛ foxtto ĩ ſaſtinẽdo triftíamodi 
cam oclectationé hʒ Lyncon. tamé videf 
oppofitá otcere oic eni. Et fi dicat Ariſto. 
Q in fo:irudine finie é oclectabi que aüt 
ad finé triftia nócredar aliquis op foꝛtiter 
opere indelecrabilroperetur ꝓbatur ent 
in pꝛio libꝛo ethi.ꝙ operatio $m virtute; 
delectabil'eft S fciendü é qp 1e operatio 
nes in ſeipſis laboꝛioſe funt « triftitíam tm 
quantũ ẽ ey faiptio inferétee tpfe tñ amoz 
^ virtutis copationte fm virtuté exiftéo 
in viro foꝛti 4 fili i ftudtofo facit oéo ope 
rationes fm virtutẽ leuce 4 oẽs oolo:ce 
atriſtitias leuco ac p confequéo oelectabi 
les. Oẽ enim amatü inquantü amatũ leue 
ſuaue ⁊ dulce € ac delectabile ⁊ ĩ ftudiofie 
delectabilitas nataex amoꝛe finit triſtitiã 
doloꝛẽ ⁊ laboꝛẽ que ſunt ĩ oꝑatione ð ipſis 
opationis natura . € Qudãtũ ad tertiũ iu 
bacparte dictũ cátio qꝛ of in. oiffinitione 
cá boni (ciendü c(t 6m ph̊m tertio erbi p 
ille dĩ vere kortis q gaudet 2 timet «(ulti 
nct cá oibue circüftantije qfi v3 03 que o3 
ybi oʒ ⁊ cuius gra opextet foꝛtis cni pati 
tur p timoꝛẽ Yuftinet per audaciã $m qp 
dignũ « fn qð recta ró tudicat 2 ſic opera 
Tir q audet c timer ⁊ ſuſtinet pdictio mo 
dio ã tal ſe hʒ matería foꝛtitudinis vrre 
cta rõ tudicat igit pj ꝓpoſitũ. Ad quoꝝ de 
clarationẽ trianotãdaſũt. Pꝛiĩo notan. 
eſt 6m Ric i tertio di.zz. ar. 4.q.7. Et tho. 
vbi (up:aar.s. Ariſto tertio erbí,c.9. cũ 
oibus expofittóibuo. ꝙ foꝛtitudo eft circa 
moꝛtẽ ron quomodolĩbet illatã (j p bono 
€à perpeffam ait eni phs cp maxime é fot 
titudo circa moꝛtẽ que eft in bello fj inqui 
ren eſt y aliquodpót effe iuſtũ bellum oi 
citur Eno módo generale ficur cü aliqui 
Ueecrtát p oefenfione pr̃ie. Alio modo pt 
eſſe particulare puta cuj aliqo iudex vel 





alía pꝛiuata perfonanó recedit a iufto ity 
dicio timoꝛe gladij iminétie vel cuiuſcũqʒ 
periculi ét fi fit moꝛtifeꝝ pertinct ergo ad. 
foxtitudiné firmiraté ai pzebere 3 pericula. 
moꝛtis quc é in bello fj 4 circa pericula cur 
iuſcũq; alteri? mo:tís foꝛtis benc fc b3 pt 
eni bomo periculi moꝛtis pp fübire virtu 
tem puta cũ aligeinferuit amico. peftilen 
tíatovelnó timet itínerari.pp periculuni 
latronü 2 exciſſionis ad pium aliad perfe 
quen [7 Scðo norandü eft fm pb; vbi fü 
p:a ⁊ alios ꝙ ſuſtincre mo:té ppter mole 
ftíao vitandae noné cá bona ad verc foz 
tem pertinet. Nã fo:tis opatur virtuofc ⁊ 
fuftinet pericula pp bonüboneftü fs qui ſu 
ftinet mo:tépp vitãdas molefttao inopiã 
Con facit pp honeſtũ z pertuet magis 
ad timidi dj ad foꝛtẽ. Linco.n.dicit fuper 
tertio ctbi.q qdà fapfoe interfic(üt ne pa 
tíantur mopiã magie clígéteo moꝛi d$ mt 
feriá fuftinerc. Et qdà ppter amoxé fe iter 
fiaütficut legit in .4. Eneydoy ð Didone 
Sʒ non é foꝛtitudo qfi moꝛs aſumit᷑ vr ali 
qua quacũqʒ pena traſitoꝛia euitet᷑ (5 foiti 
tudinis eft moꝛtẽ ſubire vr meliꝰbonũ qᷓ; 
fit hoc cx morte pueniat. Et vlx quecunq; 
pene ſunt foꝛtiter füftinéde vt pꝛoueniant 
maioꝛa bora cx penay ſufferẽtia 5 ſint bo 
na qbue pꝛiuat᷑ penas ſufferens per illan 
ſufferẽtiã. Ideirco ſi aia moꝛeretuͤr cũ coz 
poꝛe nec expectaret pꝛemiũ eternũ ín aia 
⁊ in coꝛpoꝛe nullo modo eſſet laudabilł ta. 
mo:oét fi moꝛeret᷑pꝛo quocungs uio alio 
bono vt p liberatiót prie «&.z pbatur per 
Ric.vbi ſupꝛa £3 eni ztugu, libio ð doctri 
na xpiana.bótencE magis oiligere cop 
ppiuii ds illud pximi fj fi aia mo:cretur cũ 
coꝛpoꝛe idé effet iudicii ð amoꝛe Dominta 
ad ſeipſum ⁊ amoꝛe boio ad primü ficut 
modo eft oc amoze bolo ad coꝛpꝰ ꝓpꝛium. 
⁊ àmo:x ci? ad coꝛpꝰ pximoy . Pꝛeterea 
fm Augu .libꝛo oc li.ar.£uifqo recte cll 
gitalíqd ad appeten.neceffe cit vt melíoz 
fiat cà ad illó puencrít qà ellegit: Abelioꝛ 











Sería fa maioꝛis ebdomode. 


fit cffe nó poffet g non effet (5 (i aia cũ coz 
poꝛe moseretur ló p moꝛtẽ totaliter ocfi 
nerct excepta pita niatería ergo moziédo 
volütarie pliberatióe prie melio: nó effct 
ergo «C. Ampliꝰ hõ 160; actũ alícui? vir 
turiointermittere exercitio alteri? virtutj 
nifivt liberi? vacet exercitio alteri? maio 
rio virtutie fjmltomagte eẽt õ róné clli 
gere illð ad q9 (cquerct ppetua ipoffibili 
tao.cpandifm quãcũqʒ virtutẽ d5 ad to 
itermittere actü virtutis alicui?, Sfi aía 
mioxeret cũ coꝛpor.hõeligẽdo moxtéclige 
rer illo ad qð ſequeret᷑.qð ampli? ( ppetuũ 
f; virtuté opart nópoffct ergo ⁊c. Xer 
tio notan.é jm ꝙ a ooctoxib?notat ĩ tertio 
etbi.gfo:tíooclligere moꝛi p turpi vitá 
do.f.ailpabilt « ad eternámo:té oucéte.oi 
cit eni pfo ꝙ füt queda turpía que nunqᷓ; 
fát faaédaf ntagis é elligen.moꝛiqꝛ fp mí 
nue malũ ẽ elligen.f mn? malũ é moꝛi d$ 
cémittere tale turpe aille q pp timoꝛem 
moꝛtis oꝑatur huiuſmodt turpta pdit bo 
nüvirtutie q9 cft ſũmũ in bacvíta boni 
glie q9 c(t fümum in alía a (ncidit in mife 
ríá eterná que cft mavimümalü.bonü aũt 
v5 acqrít eft plongatio bꝛeuis vite necef 
fario tii cito pdédc . Cũ ergo lógitudo ví 
te pᷣſentis nópoffitacqri piedictte bonte, 
pig virtuoſus magte oj ellígere mo: vir 
ruofe ji fine virtute diutiꝰ plongare « mt 
ferabihter terminare ergo ps ꝓpoſitũ.Cõ 
firmat D fic ꝓpꝛia vita boispm q bó € có 
Kſtit in bono virtutre nó ocuíádo rónem. 
"E c fic illó € magie elligen.p qð cóferuat 
vita [:oio.d$ p qO deſtruit fed p boc qp bó 
eligit moꝛi magie d$ comittere turpe pꝛo 
pia vira cóferuat q: cõſiſtit in bono virtu 
tio .qp cófirmater p dictũ comẽtatoꝛis in 
p:ologa.8.pbi.oi . qp cũ hõ fuerit pfectue 
nõ rimcbir moꝛtẽ f qfías magte actu vír 
turis crponer ſe moꝛti. Nã SSecraree oí 
fcipulfnie dicebat.deſpicite mosté 2 vitet 
sia nfa;non timet eá nifi g multã fecit ini 
quitatem. Ex qbue p; ꝙ foꝛtitudo cófifti; 








ín aggreſſiõe fett perpeffióe moꝛtis lecun 
darío vero cuiꝰcũqʒ alterí? terꝛibil ⁊ pꝛici 
pali? in ſuſtinẽdo d$ in aggrediẽdo ã bcc 
cã boni honeſti ⁊ coi» ⁊ pricularis «ipa. — 
trie trãſitoꝛie ⁊ mlto magis (üpne Et bec. 
ꝓ pꝛicipali huiꝰ ſermõis ſufficiant. 
4 Pars fcóa ui? fermoenísiquasdara ' 
tur cp vera fo:titudo é virtuofa meritoꝛia 
2 ue fit falſa oicctur. 

& Ecundop:icipalt circa foꝛtitudinis 

N  virtucfitaré Mouet᷑ dubiũ an fo 
títudo fit virtus ⁊ ſi é virtus ſpecial. aʒ 
virtus humana cófiftit i aia eft enim bona 
q̃litas mẽtis fm pln fco etbi .  foxritu 
do vñ cófiftere in coꝛpoꝛe vl ſaltẽ coꝛpoꝛis 
cóplexíonc; fequi ergo vr qp non fit. virt? 
Pꝛeterea nomen foꝛtitudis a firmitate fü 
prum ví fed firmirer fe hẽre pert/net ad 
omné vírturé vt of ſcðo ethi.ergo fo:titu 
do é general'virt? « nó ſpecial. Pꝛeterea 
fiévirrue aut ẽ intellectiua aut moꝛal aut 
theologica h ínter virtutes theologicas ſi 
ue inter intellectual foꝛtitudo nó conti 
neqsét cffe virtue moꝛal vídc£ q: vt dicit 
pls tertio ethi.vidẽtur aliq e£ fo:tee pp 
ignoꝛantiã aut ét pp cxperientiá pp mii 
teo q magis ptinér ad arté qᷓ; ad virtute 
mioxalem.ergo fostitudo nó eft virtus.⁊ ft 
eft virt?non é in oibue « tii pe (coo ethi. 
€,7.numerat eam inter medictatco viꝛtuo 
fao ⁊ libꝛo tertío.c.9.oc ca tractat ſicut de 
virtute. Et ab Augu. in libꝛo be moribꝰ ec 
cleſie « in.12.8 trínitate.c14. itcrvirturea 
cardínalee cónumerat cy D eni oꝛit pꝛedi 
ctum oubíti qr Zíd q5 ocdaran.tree cõclu 
fionce oxdinate ponemus. ¶ Pꝛia quarũ 
of virtus Soa fpecial'. "ent 
pocríralie,q Tia cóclufio of virtual.ſ. 
ꝙ foꝛtitudo vcra « exiftene eft virtuofaa 
merito:ía qð oedaraf fm "fyc . vbi füpta 
9l. 4.0.1.Ét tlo. vbt ſupꝛa ar, 1. Scóm eni 
phʒ ſcðo ethi. Airtꝰ eft que bonü facit ba 
benté « opue cíuo bonü reddit boni auté 
hoĩs eft ßm rónem effc yt ylt Byoniſius 











De odítate « cómendatiotte foꝛtitudinis £itio.64. 


4. de dino.quopꝛopter ed virtutẽ uma 
nápertiner vt faciat bommé]t,cíuo opua 
cflc m rõnem:qð qdem tripliciter cflc có 
tingit sio m ꝙ ipfa ró rectificatqð 
fit p virtuteeintellectualee 4p Scðo mó 
fm ꝙ ipfa rectitudo rónío in rcb? huma 
nioiuftituit q8 fit p iuſtitiã. Tertio mo 
dofm qtollütur fmpediméta Dur? recti 
tudinio i rcb? bumanto ponéde . £r q: im 
peditur volũtas bumana ne talé rectitudí 
ng confequat pp alid. oifficile qó incum 
bitad qð qdem impedimentum tollen.re 
quiritur fo:titudo mentie qua.f. huiuſmo 
aͤrdifficultatibus refiftat ficut bomo p 
foxtítudiré co:pezalé mpedim̃ta coꝛpoꝛa 
liaſiperat manifefti cft qp fo:títudo € vir 
tus inquantũ facit botem effe $m rationẽ. 
Dicas crgo ad pꝛimũ artt .in oppofirü ꝙ 
fo:irido aie que. pomt virt?of ad fili 
tudincm foꝛtitudinis co:pozalto.THec tfi ẽ 
Sróncm virrutie fm tho . cp ex naturali 
céplexione aliqu héar naturalẽ inclinatio 
nem ad virtuté ¶ Scða céduufioof (pecia 
lio.ſꝙ ẽ virtue ſpecialis ⁊ declaratur cuʒ 
diſtinctione ſecũdũ TRic. vbi ſupꝛa. q.5.£t 
TZho vbt ſupꝛa ar. ey vʒ foꝛtitudo otat 
poteſt accipi. Uno medo fecundi qp abſo 
lure impoꝛtat quandam animi firmitatem 
aſecundũ 65 eft generalie virtue vel potí? 
condictio omnium virtutum quía fecundü 
p'm ſecũdo ethi.ad virtutem requiritur 
firmiter « imobiliter opcrarí . Alio modo 
poteft accipi foꝛtitudo ſecũdũ qp impoꝛtat 
firmitatem animi ín ſuſtinendis « repellé 
die bie in qubus marime difficile eft fir 
mitatem babere. f. ín aliquibue periculis 
grauibue.vroicrum eft in parte pꝛeceden 
ti £r fic foꝛtitudo ponif ſpecialis virtus 
vrpote materiam determinatam habens. 
Diſtnctio eni virtutum attenditur henes 
diſtinctionẽ foꝛmalium obiectoꝛr m . $0: 
male át obiecrü foꝛtitudintoẽ diſſiuctũ ab 
ebiccro foꝛmali cuiuſſibet virtutis.Obie 
«enun cnt eye € pꝛoximũ medi rationis 








timoꝛis « audatie refpectu arduiſſimi ma 
li pene qð fubeun .e(t ppter finem bonum 
qð malum eft mo: vt dictum cft uiam 
uie enim olo: gebéne qui eft perpetuus 
fit terzibilio: tamẽ non cft terubile qð fi 
fübeun.pzopter aliqucm bonum fincm pe 
na entm tlla noa oꝛdinatur ad aliquod bo 
num oánati q;uis fir ed glo:iáoci "Remo 
tum aurcm obiectü eius eft ipfa violenta 
mee perpeffa marimz in bello iufto cói 
vcl particulari in quo bonro patienter fü 
ftínet moꝛtẽ pꝛo defenſione iuftitie pedí 
ctum auté arduiſſimũ malumnulliue alte 
rius virtutis c(t fo:male obtecri Sgt eſt 
ſpecialis vírt? 6 mõ. Dicas ergo ad (cóm. 
argurfiti in oppofitü qp obtectó illa pꝛoce 
dit ð fo:títudine pito mõ dicta.C Zertia 
cõcluſio of bypocrital'. q: fm'fRic.vbi fü 
p:2..1.4 0. ybi füp:a ĩ folutióe fcótarg. 
Et phʒ i tertio ethi.⁊ tho.⁊ ceteroo phos 
ibidẽ Zíri.exponé.é vj jdii, foꝛtitudo apa 
reno nó exiſtẽs (5 filirudiaria que nó ſuſti 
net pp bonü finé.a tal'nó D rónemvirtut] 
ad cui? euidentiá é fciédü qp aliq qñq; efft 
ciunt exterioꝛẽ actũ foꝛtitũdinis cí? virtu 
ténó babétee pꝑ.o.cãs. Pꝛiĩo pp igno 
rantiã. Ham iliiq tguosát pericula moꝛtis 
vidétur fo:teo dũ audacter aggrediũtur 
piculofa lj cíe nó videátur.q vere fi babét 
virtoté fo:títudinio ucc (üt fo:co. 2 pbat 
fic. Ille q cft vere fo:xtio 3 habitũ bonum 
Quo aggredit.« quo paciéter pant (5 igno 
raͤtes ppꝛiao virce  piculi dsritaré neqʒ 
babítü bonü bfit p qué illud operétur qo 
pʒ qꝛ cíi cognofcüt periculü cffe qð non pir 
tabár ftatum fugiunt nen fic ár q vere ett 
foꝛtis igit pʒ p:opofitum.qz Secũdo vidé 
tur aliq foꝛtes ꝓpter experientiã in quoti 
bet enim negotio audacter a fine. timoꝛe 
opatur qui expert? € ficur oi Glegeri? in 
lioc re militari.ſ. Nemo facet oubitat qð 
fe hene didiciſſe cófidit.Et iſti tales exper 
ti licet videant uon fuit verc o:quod 
pꝛobatur ſic. Aggredientes periculapꝛo 














feria tertia maioꝛis ebdomode. 


pter experientiam tanti videntce perícu 
là iminene fugiüt fed vcre fo:teo víqs ad 
oem ſuſtinẽt pericula.ergo «c. Ter 
tío quidam dicunt᷑ foꝛtes proptcr paffióie 
vebementíam pter iram yel furiam. 
Nam foꝛtitudo quand; ſimilitudineʒ furo 
ris habet inquantũ furo: cum maximo im 
petu ad periculũ inducit.vnde qut ppter 
furiam aggrediuntur pericula vocant fot 
tes:ſed vere non funr. fuod pꝛobat᷑. Tuʒ 
ratione intentionis fic.fo:tes operant bo 
mum fimplicíter:fed opcranteo ppter irá 
vel furoꝛem:non operan bonum fimplici 
ter ſed ꝓpter doloꝛem vel appctítum vin 
dicte vt patetde beſtijs que pꝛopter dolo 
rem aggrediunt᷑ terribilia.⁊ tfi in eie non 
€ vera fo:titudo.ergo ⁊c. Tuʒrõne ét elec 
tionto ſic. Foꝛtes operanf 6m motũ eligen 
tie boni gr̃a ⁊ non folii m motũ nature 
opcrantco aüt pp oolo:em operant 63 mo 
gum nature igit 4c . Zum ex pte rõnis fic 
foꝛtes aggrediunt terribilia Prm motũ ró 
nio.cnó Pm motü paſſionis:ſed operátea 
fm füroxem ope ant 6m motu paffionís. 
ergo «cq Quarto qdà; vocantur foꝛtes 
ꝓpter fiduciam. Nam q aggrediun£ peri 
«ulanon pp peritiá:fed ppter boc qp fepe 
vicerürtaleo nó ſunt vere fe:teo. fuod p 
batnr fic fo:tie aggredi füftinet ꝓpter 
boniü:fed aggrediétee fpe victoꝛie cü non 
€ótingit eto fperatü DM deficiunt. er 
£o «cL £uinto quidã vocant fo:teo pp. 
€oncupifcentiá puta bonotíe voluptatie l* 
lucri « talee fimiliter nófant fo:tee qꝛ nó 
attendunt finem debitũ. Et p oppofitü qui 
da; vocant fo:tco co ꝙ pericula audacter 
aggrediunt timoꝛe vituperij afflictionie 
vcl oáni $m qué modi Hectoꝛ. troi nío 
cominabat᷑ pi ille quem íntelligá fagiéteg 
fine bello.i.fine loc qp fox ter puguet ita 
male tractabo ꝙ noñ erit füfficiene fuge 
rc canto 4 fimiliter tales fi funt foꝛtes pp 
indebitũ fines, ¶ Sexto quidá vocant fo: 
teo ppter violentiã fit.n an multio pugná 


tibro violentia (.terrendo cõminando p 
niédo.vfi videmus ꝙ pꝛincipes multa fa 
ciunt cogétce fübditos ad fo:titer pugná 
dum.f.muroe con(tituür foucae faciunt 4 
alia impediméta fuge conftruüt taleo uó 
fünt fo:teo fcd oibuo alijs peioꝛes. Nãta 
lee quafi coacte bonu; operant pp.f. peue 
coactionẽ  cominationem feu vltionem. 
CꝰDicas igit ad vltimü argumentü op 
pofitü qp fo:ítudo vera virtuofa « merito 
ría éfcd multi exteriorem virtutte actum 
faciunt:ſed virruté non babent vt p; ex oí 
€tío, Iccirco $m tho.in ſcripto eihi.lib.ʒ 
Foꝛtitudo bj rónem virturie ex tribue có 
dítionibue.q- Nã pꝛimo foꝛtis ẽ virtuo 
ſus fi operak ſciens vt ps per locum ab op 
poſitis qt ficut operano ignoxáter uon eft 
Vere fo:tío vt dlaruit.fic q ſciemer operat 
eft verc foꝛtis. Secũdo fo:tío évirtuo 
ſus ſi operatclligene.vnde fi qo operatu: 
actũ virtutío foꝛtitudinis vel virtuofi nõ 
ex ellectione fed ey paffionc (iue fit paſſio 
impelléo ad pericula ſubeunda vt ira ſiue 
fi paffio retraléo a timoꝛe moꝛtis vel pe 
riculoꝛũ vt fpeo talis nó é foꝛtis nec exer 
ect actü vet foxitudinio qr Zertío foꝛtis 
évirtuofüe fi operat debitũ finé intẽdens 
vfifialíqe elligit picula faftinere nó pp il 
lum finé pp qué elligit fo:tto:fed pp bono 
rco vel peñas talis nõ é virtuoſus « ficpy 
qũo foꝛtitudo veraẽ virtuofa « vírtue ab 
alijs diſtincta. Et iſta ſufficiant pꝛo ſecũdo 
pꝛincipali huius ſermonis. 
¶ Paro tertia huius ſᷣmonis ín qua de 
claratqo fit actus excellẽtioꝛ foꝛiitudims. 
Ertio ergo piicipalt ad declaratio 
3L né pdicto:ü ĩ iſto (ermone 2ad ví 
den go fit act? fo:titudio excellétio: treo 
edufióce ánotant. qr ]p:ia of feftinatóte 
fije repéte incurſiõĩs q: v; $m pbm tertío 
etbi , Foꝛtitudo maxie eff ctrca quecunq; 
mo:tem inferür repentíua eyiftentia. 2d 
cuíuooictioeclarationem eft aduertendũ 
fceundá Tho.ꝙ in operatione foꝛtitudinis 








duo funt cófiderida.vnii qdem quantũ ad 
electione ipfiug 4 fic fo:tirudo nó eft circa 
repentina , IH elligit fostíe pꝛemeditari 
pericula que poffunt imínere vtea faali? 
poffit ferre q: $m Grego. Ainꝰ racula fe 
riunt que pieuidétur «noo tollerabiliue 
máüdi mala ſuſcipimus ſi bec per ꝓuidẽ 
tic clipeũ munimur. Ztliud quantü ad ma 
mfeſtationẽ habitus 4 fic fo:titudo maxie 
eft circa repentina qꝛ iuxta pbm in tertio 
ethi In repentinte cognofcütur habitus 
Tig aligs abſqʒ pᷣmẽditatione faciat ea 
que ͤt vtůtis cũ neceffitao iminet ppter 
repentina picula h̊ pꝛeſertim mãifeſfat ba 
bnũ ſoꝛtitudinis quapꝛopter tal actus foꝛ 
titydiníe ẽ excellẽs maxime qfi exhibet 
fe póptum ín repentinis ꝑiculis ad ſuſti 
nendũ qꝛ pcedít ab babitu. iamdiu in alo 
firmato.q. Sc8o ↄcluſio of* martirizatiõis 
qufmartirtü pertinet ad fostitudiné 4 eft 
act? ciue que declarat $m tbo.fa fe.q.ns. 
ara Et "Ricin soi 550r. 4.q.6. cũ talí oí 
ftintione ꝙ oupley ẽ fostitudo.f.polttica 2 
gratuita dicimꝰ ergo qp pxopzicloquendo 
fuftinentía martyri) nà eft actue fo:títudi 
nis polytíce f.o:dinate ad iftá ciuilitatem 
inferioꝛem fj cft actu fo:títndinie gratut 
te que oꝛdinatur ad cíuilitaté ciuium fup 
noꝛum:qð pbatur fic. vincere ẽ foꝛtitudis 
actꝰ fed martiriũ victoꝛia é vfi &iP»axim? 
bicitoe martire in quodá &mone .£5 cuj 
occiditur victo: effíat.£t apl'e ad Hebꝛe. 
iꝛ de martyrib? oícit. Foꝛtes facti fünt in 
bello vii Cipꝛianꝰ in epla ad. martirco in 
quit. bri martirce qbue voe laudibue 
p:edicem . 9 milítco fo:tiffimi robur coz 
poo vfi que pꝛeconio vocis explicem.Sʒ 
quilibet laudatur oe virtute cui?actü exer 
ecr.ergo martyrtum cft act? fo:titudiuio 
¶ Xcrtía coͤcluſio of perfectióio.f.qp mar 
yriá eft act? maxime pcrfecrióio que oe 
laratur 6r Tho. vbi ſupꝛa ar tertio fic 
primi motiuũ ad qð actue virtutieopara 
türéamoy caritatis t cx pac partc pꝛeci 


Be cómendatíóe foꝛtitudinis Pmo.6s, 


pue alíqo actue b; cp ad perfeétioné víte 
pertinear inquantũ v3, procedit a caritate 
luxta illud apli ad pbil.5.Carítas é vincit 
lum perfectióto fj martyriũ iuter oco act? 
virtuofoo marie oemóftrar perfection ca 
rítatíoq: tantomagie oſtẽditur alíqo ali 
quam rem amarequito p ea magie ama 
ta contẽnit 2 rem magie odiofay clligitpa 
ti:ll20 inter cctera (mo fup cetera tẽpoꝛa 
lía amat vítam pꝓpꝛiã ⁊ econucrfo magio 
odít moꝛtẽ p:ecipue crudeliffimá doloꝛuʒ 
4 toꝛmentoꝝ corporali ĩmanitate quo: 
metu ét b:utaaíalía a maximis voluptati 
bue abftinét vt di. Zugu.ilib:o.85.queftio 
nü.ex quo claret martyríü cffe inter cete 
roe act? humanos perfectíoxé fm ſuũ gc 
mue quafi maxime caritatío fign 6m illo 
Jo.is.AMaioꝛẽ caritaté ne.hʒ 4C.quá ponc 
Te 4 pꝛo amoꝛe ſuo foꝛtiter pugnare foꝛtiſ 
ſimus rex nofter dominꝰ Jeſus nobis p:c 
flet qui cum patre  (püfancto extat ante 
ſecula.Amen. 


qr Sería tertia maioꝛis hebdomade. 2e 
fpecificatione oignificatione, a inductione 
foiítudinio.Sermo.es. 


43. — 9 
Cirgíte eam? ecce qui ^ —— * 
me tradet ppeé ri ^17 W* 74 — ul 
boniartviroa &lbgts o Ww quet 
15. in euágelio oc. fe ,. ^9( Y^ 
: etfi multaín heſter M o. f Z6 
no fmone oe fowitudi 7) 9 


ne dixerimus cbariff 
mi fratreo tñ ad eius comendationé etiaʒ 
bodie alíqua perftringéda ſunt.Cõnume 
rata eni ẽ a Grego.in ꝛꝛ.moꝛa.ab Ambꝛo. 
ſuper Lu. ẽt ab Augu. in libꝛo de moribus 
eccleſie inter virtutee.car.IHam £t tho. 
fa he.cxxiiij.ar.xj.virtutescardinales ſeu 
pꝛincipales dicũtur que pꝛecipue ſibi ven 
dicant illud quod pertinet cõiter ad. vir 
tutes inter alias comunes virtutis cõdi 
ctiões yia pouitur firmiter oꝑari Laudg 








| 
| 











Sería tertía maioꝛis ebdomode, 


aũt firmitatis potiſſime fibi vendicat foꝛti 
tudo táto enij magis laudatur q firmiter 
ftat quáto graui? impellẽs ad caden.vl 
retroceden Impeliit aũt ad diſceden. ab 
eo qð cft fm roͤnẽ ⁊ bonũ oclectano «ma 
lum afflígéo. S5 graui? impellit doloꝛ coz 
poꝛis d$ voluptae inter doloꝛes át animt 
4 pericula maxime timétur ea que oucunt 
2d mo:té 2 que ftat firmiter foꝛtis ergo 
fo:titudo é virtue cardinalis ⁊ $m quid 
alijs dignioꝛ cui?exemplü potiffimü bm? 
a xpo q cüvideret eum tradenteo venire 
nótimuitnec aufugit fj dixit diſcipul pfa 
tà verba. Surgite eam? «C, Sciebat enim 
que vétura erát fup eum nectii cótradiyit 
f$ capi fc pmiſit. Zriaigik in pfentt ad co 
mẽdationẽ foꝛtitudinis pponemꝰ. Pꝛi 
mum quop dr. Specificatio Secunduʒ 
dignificatio ¶ Tertiũ induciio. 
4T bare pꝛia l»ui?Pmoniet qua ponũtur 
ſpecies foꝛtitudinis «occlarantur. 
"fio ergo circa foꝛtitudinis fpecifi 
x cationẽ ponéde funt ipſiꝰpartes ín 
tegralee que fm Zulli ín "IRbetoztca füt 
quatuo: f. fiducia Eagnificẽtia paciétia ⁊ 
perſeuerantia $m vero a&»acrobiü funt ſe 
curitae . £Cóftantía tollerantía 4 firmitas 
quagró ⁊ füfficentía affignatur p "Ric. in 
tertio di.zz. ar. 4. g vltima. Et tl»o.fa fe.q. 
 538.ar.i.a Zllbertüt tertio fcripto ethi. Nã 
vt diximus in ſᷣmone pcedenti duplex cft 
foꝛtitudinis actꝰ.ſaggredi ⁊ pati. Pꝛi 
mo igit quantũ ad actü aggrediédireqrü 
tur duo ¶ Pꝛio pparatio métievt f. bó 
hẽat atum pᷣparatũ ad aggredien.zquátü 
ad bocponit Tullius fiducíáqua diſcurꝛt 
aĩus vſqʒ ad finé cũ fpe euadédi Aacro 
bius vero honit ſecuritatẽ que excludit tí 
moꝛẽ. ¶ co ad actus aggrediẽdi reqrí 
tur exequurio opis.ſ.ne qs ocficíat in exe 
cutiõe cox que inclↄoauit fiducfalr ⁊ quátü 
ad boc ulli? penít Magnificẽtiam qua 
fiuc ampliat « elletat ad difficile fuftiné 
dà a&acrobi? vero ponit.Conſtãtiũ.ſ.ne 


peficíat in executióe oy que magnífie in 
choauit o; cnim i his que qo magnifice in 
cboauít aium conſtantẽ hẽre. Scðm ad 
aliũ actũ foꝛtitudinis q eft ſuſtinere requi 
rütur ouo ¶ P ꝛimũ é ne aiue p triſtitiã 
frangat 2 occidat p oifficultaté iminétiu 
maloz « quant ad boc ponit Zulliue pa 
cientiã quantii ad oífficultaté periculi qà 
fuftinct.IH3 per pacientiá aiuo circa perí 
€uloy tollerantíam imobilir manet fottío, 
Ziacrobi?vero ponit tollerátiá que pꝛõ 
ptoo reddit ad ſuſtinẽ.que ró oicít. qz Sx 
cundũ eſt ne aiuo fatigef cx oiururmaoffi 
citiüpaffione vfqs ad boc q deſiſtat « qui 
tũad boc ponít ulli? pfeuerant(;i quátu; 
ad continuationẽ Macrobius vero ponit 
firmitatẽ qua [»ó a ꝓpoſito nó ocfiffit pto 
pter queuis repugnatia. Relinquẽdo igit 
pacientiã « ꝑſeuerantiãð que fpecialr in 
tendo agere oe ſecuritate Magnificẽtia 
4 cõſtantia bic aliqua pſtringã. CCirea 
igit fecurítaré tria b:eutter attéde qox 
mũ quo of declaratio.¶ Scðm ꝛiatio. 
¶ Tertiũ variatio. CQuantũ ad pꝛimũ 
querit an ſecuritas ptineat ad magnanimi 
tatẽ an ad foꝛtitudinẽ.Oð oedarat Tho. 
ßa ße.q.tʒo.ar.7.di. Securitas dr p remo 
tioné bui? cure qué timoꝛ ingerit.a iõ im 
poꝛtat quádá ſecuritatẽ at a tímose ficut fi 
duciafipo:tat quoddá robur fpei fit át fpca 
directe ptiet ad magnanimitaté ita timoꝛ 
directe ptinet ad foitítudincg «16 fic fidu 
&a imediate ptínet ad magnitudinẽ:ſcien 
dũ tñ ẽ ꝙ ficutfpes é cá audacie ita timoꝛ 
€cá ocfperatióio « iõ ficut fiducia exiſtẽti 
pertínet ad fo:títudiné inquantũ vtitur 
audacia íta  fecurítae exiftétt prínct ad 
maguanimitaté inquátü repellit deſpatio 
nẽ Eſt igit fecurítae itimiditas mali fjil 
lud tertio ctbí.foztio ẽ intimidꝰ mali.£ff 
eni bitiro m qué iminéteo icomoditaree 
a rei inchoate affines fi foꝛmidãtur 4 coar 
tat hec deſcriptio fccuriraté ad ĩtimiditatẽ 
quc é p^ret incolationẽ.⁊ comẽdał nobio 





De cõmendatione ſoꝛtitudinio Frmo.ts. 


exẽplo leonis iuxta ills puer 28 Afuft?vt 
leo cófidéo abſq; tĩoꝛe erit.2,puer.5o. Leo 
foꝛiſſmmꝰ beftiaz ad. nulli? pauebit occur. 
foy put ad &m ð fecuritate qð or 5 
riatio ſciẽdũ é cp ipfa inoꝛdiatio tio: 3dié 
zexpellit eũ 3 qué ot£ . Senecaad Lucil. 
"Bos ad píentiá nóopramur ſʒ cogitatões 
ílóguiqua pmittim?.Et iteꝝ oi£ plura ſũt 
que nos ter:ét d$ que pᷣmũt.⁊ fept? opínio 
»t d ce labozam? ió tíbi pᷣcipio ne fio mi 
ſer añ tpo cũ illa que vatdc ĩminẽtia expa 
uiti fortaſſis nunqᷓ; vétura.f ille q hoꝛta 
tur ad fecuritaré 2 timoꝛẽ pᷣdictũ ad quaj 
quidem fecuritaté tría potiffime valent . 
€ Pumũ cft otuturnítae pñie.vñ inquit 
Bꝛcgo.Si in penitéte cũ longa moꝛtis an 
zictate fuerit foꝛmido cõſumpta queda iã 
de pxcfüptióe venie ſecuritas naſcik. h ille, 
¶ Sim é contẽptꝰ boni tráfito:j : vnde 
Angu libꝛo oc Diar dicit Hemo fecuruo 
€inbie bonis que pórinuit? ámíttere vir 
tuté ác a lapientiã nemo ámitrit inuitꝰ quí 
bona traͤſitoꝛia contémit mala pene tráfito 
ric non metuit . vnde Seneca oicit Zefi 
nes timere fi (perare deſieris. C Tertiũẽ 
amo ercrnt bont vnde puer. ꝛ8. dr. Juſti 
fccuritae lont cõpar atur fuper que verba 
Sit Gꝛe. Quia cü q̃ſſibet aduerfitatee in 
furgere cófpicit ad mentis füe confidentiá 
redit a (cit q: vincit qꝛ illũ oiligit queʒ ne 
mo inuitus amittit.D ibi. Quantũ ad ter 
tili oc ſecuritate qð variatio ſciendũ é $m 
tho vbi ſupꝛa imediate ín folutióe fccüdi 
argu. ſecuritas € comédabil'z repꝛeben 
fibilio Securitas laudabilis cft quádo qs 
deponit cur pꝛout o3 ⁊ ü quibue tuncre 
mon opoꝛtet de qua or piouer.25 . Secura 
meno quafi urge cõniuiũ ⁊ Gꝛego.ĩ moꝛa. 
dicit. Quiſquis ad ſecuture vite pᷣcepta ſe 
dirigit priufis vite cterne pmia percipiat 
bicíam initia fecuture i perpetuü fclicita 
tia deguſtat. Hec ille.q eriáait.oidem . 
fifi ↄtinuatio ẽ refectõio ſecuritas tr 
dulllitatio. Eſt.n. talis ſccuritaoſequella 


virtutũ.quia idé Gꝛego.ait. Duʒ virtutes 
menta letitiã pariüt . quandá etiá ſecurita 
té gignunt.hec ille 447 Securitas vero rc 
pꝛehenſibilis cft fecurítae temeraría:vt é 
€oum qui fic funt fecuri in hoc pzocelofo 
mari büíue müdi quafi iam renerér poꝛtũ 
8 quoe Ber.inſermonibꝰ ingr.IRunds cft 
ſecuritas fratres neq; ĩ cclo neqs wi para 
difo multominꝰ ín mondo. in cclo cecidit 
angelus in pᷣſentia diuinitatis Adã ð loco 
voluptatieiudae in mũdo in collo ſaluato 
ris.Et g:ego.in mo:xa. inqt, Sepe qué car 
tamine ſue téptattonte füpcrare nó valuit 
ſua deteriꝰ fecuritae tradit ⁊ vnde fe cade 
re pertimeſcit.quãdoqʒ tandé vím foꝛtius 
ftare accipit.qr té bieronim? oicít. Hul 
la ſecuritas cft viuoferpente doꝛmire qui 
I5 hãc ſecuritatẽ facile a oyabolo vincitur 
Piꝛeterea € fecuritao repenſibil qñ € fo 
ciata negligẽtie vii Bꝛego.ĩ quada omel. 
dicit plertq5 pigri remanent ad exercéda 
bóa ctpue q: valde fibi fecuri qꝛ nulla.có 
miferüt mala grauio:a.£t iteꝝ idé ait. odi 
mée fecura reddit i toꝛpoꝛẽ laxat. Mater 
negligétte folet eé fecuritao.bec ille. Po 
ftremo fecuritao repléfibil'eft coz qpicu 
la fatura nó puidét ð quoꝝ fecuritate ſcri 
bit Sob.ar om? coy fccure für ⁊ placate 
4 ita ducunt oies ſuoo ĩ bonte ⁊ in puncto 
ad inferna oefeendunt .£t Eccleſiaſtici.s. 
dicitur. Quia nõ profertur cito cótra nia 
loo fentétía filij bominü abfqs vllo timoꝛe 
perpetrár mala « ira ſunt impij q ira (ccu 
ri füt quafi iuſtox facra hẽant.Et tlle Xu . 

T2 ac fecuritate decipiebat᷑ cui dictum cft 

Stulte hac nocte rcpetent animam tuam 

4 fic ps qd oicend( fit oc fecuritate.iCirca 

fm piicipale bui?ptis 9 magnificétia tria 

vriqs uoranda ſunt.ſ deſcriptio. Cõnevio. 

Opatio.Quãtũ ad pꝛimũ.ſ dictũ ðſcriptio 

ſciẽdũ qp tulliꝰ ficocfcribit eat pita rheto. 

oí. Magnificẽtia é rey magnaz a eycelfa 

ram cá ai ampla quad; « fpléd:diffima p 

poſitione inchoatio atq adminiſtratio. 














Feria tértía maioꝛis ebdomode. : 


£r qbus verbíe daret qp magnificentía 
qiiqs of negotioꝝ difficiliũ:⁊ pꝛeclaroꝛuʒ 
confümatio .4 boc ẽ qð vult AMacrobius 
qñq; ét ſic ſumitur ꝙ ad eam ptinet nófo 
lum cófumatio pxecaroz. negotioy fed ét 
inchoatio vt pj t oícto Zcullij £t tdeo quá 
dogs eft ſpecialis virtue « qfiqs non £26 
declaratur a btó tho.ſᷣaße.q.cxxxiiij. Ha 
cũ ad &»agnificentíá pertineat facere alt 
quid magni vt oictücft. S accre át. oupli 
citer pót accipi ,ppae ⁊ coĩter. Pꝛopꝛie 
facerc of aliquid operari ín extcriou ma 
teria ficut facere oomü vel aliad huiuſmo 
di.⁊ ſic évirtuo.q: operari alíqd magnu; 
€x quo ſumik nomen maguificentie ppzie 
pertinet ad rónem vírrutie ⁊ é fpecialio 
virtus.Opus enĩ factibile pducítur ab ar 
tein em? quidé vfi pót attendi vna ratio 
fpecialis bonitatis c5 ipm opus factum 
per arté fit magni fin quatitítate pꝛetioſi 
fate vcl dignitate 4 (ó eft ſpecialis virt? . 
Cöõiter autem of facere ꝓ quacunqʒ actío 
ne fiuc tranfeat in cxterioxé materi ficut 
vrere a ficcarc fiue maneat ín pfo agente 
ficut intelligere ⁊ velle. fic magnificétia 
nó eft ſpecialis virtus.Quantũ ad $m qð 
dr̃. Conexio viden, an ipfa magnificentia 
pertineat ad fo:títudiné quia ipᷣe Zullius 
4 Macrobiꝰponũt eá parté foꝛtitudinis 
có declarat tho.vbiſupꝛa arti.4.oi, qp ma 
gnificétía &m q eft (pecialie virtue nópo 
nitur paro ſubiectiua foꝛtitudinis qꝛ non 
cóuenit cü ea in matería 3 ponit pare ci? 
inquantü adiungitur ei ficut virt? ſecũda 
ría picipali ad qBouo reqrütur.vm cft 
ꝙ fecüdaria cóuentat cü principali -Zfliud 
elt vt in aliquo excedat ab ea. aPagnificé 
tíavero cóuenít cü fo:titudine ín boc q fi 
ent fo:títudo tenditi aliquod arduü «oif 
ficilc ita ét a magimficentía, vfi ét videtur 
effc in irafcibili ficut 4 fo:titudo f$ magní 
ficentía oeficit a foxtítudine in boc p ũlð 
ardunm in q8 tendit foxritudo bj oifficul 


duum auté in qð tendit , Magnißcentia 
byoiffícultaté ppter diſpendiũ rez qð cft 
mim? d$ periculi pfone.ponif ergo magui 
ficétía pefo:xítudinio aliquo modo. £i 
tum ad terti oc magnificentia qð or ope. 
ratio ſciendũ eft opera magnificéticoí 
ftínguntur in pace in bcllo In pace fm 
p:elationé tría ad eaj pertinét. C Pꝛtmũ 
yt fic vrilitaté ciuium tueantur vt ad eam 
reffcrát quicqd agunt comodoy ſuoꝝobli 
tí.q- Secundi eft vt totü cop? ciutarie 
curent nc oum parté aliquá tuen. reliquay 
ocfecát becouo oocuméta platonis ponit 
Tulliꝰ libꝛo pio oc offi . Tertiũ eſt yt 
contentionẽ caueant dicit eni plato fimili 
ter facere eoo q inter fe cõtendunt nautis 
vt vʒ ciuitaténon adminiſtrent. Nã fi nau 
te ccrtaréttépoze tempeftatío qoeoum 
potiffimum gubernarct quafi.o.nullue , 
7n bello aüt magnificétie opera funt mul 
ta. Pꝛimũ eft ea intentione ſuſcipe bel 
lavrfine iniuria i pace vtuatur vfi Aug. 
sd Bonifaciũ dicit. Bellũ geritur vt paz. 
babcatur efto ergo in bello pacíficuo vt 
eos quoe erpugnae ad pacio vtilitatem 
vincendo perducae , ¶ Secundũ eft ante 
aggreſſionẽ belli adbibere oiligenté pte 
paratíoné i omnibus neceffarije . vfi Se 
neca Longa ingt belli pꝛeparatio celerem 
fffert victoꝛiã ¶ Zertiüi eft tímere turpi 
tudiné füp:a mostéplus ad boneftaté ds 
ad faluré tẽpoꝛalem fpecrare 417 fuartuy 
eft poftás ad bellü ventü fucrít bo:tando 
boná indolé ellígeremó laudibus aioe af 
ficere modo admonitionibꝰdeſidiã excute 
re. i£uintum eft in cócurfi ad pumoo 
impetus accurzere inclinatis opem fere, 
labéteo fulcire. q7 Sexti eft babita victo 
ríafaluare coe q nócrudelce fucre p ee 
ptimum é pacra cüloftibue fuare exéplo 
Zthilij reguli q pᷣſtitit iuramenta redeun 
di.füpliciá maluit perferze d fidé factay 
frangere a ficp3 qd dicẽdũeſt de magni 


tarem ppter periculũ qð ĩminet perfoear | ficétia. qr Circa tertiũ videlicet oe. tertià 





De cómendatione foxtítudiniv fumo .6s, 


partefoxtitudinio.f.onftantía tria vidé 
da ſũt.ſ.Notificatio diuer ſificatio.integra 
tio E £uantü ad pꝛimũ oc notificatione 
vj.pót fic notificari feu deſcribi Conſtaãtia 
eítanim ſtabilitas firma « in ppoſito per 
feucrans. fue attendit circa rco terribi 
les ⁊ ad füftinendü difficiles que ledunt 
naturã.⁊ idco ad foꝛtitudinẽ ptinet. £r no 
ta q conftantie € eruare mediü inter mw 
tabiliraterm feu lenitatem ⁊ ꝑtinatiaʒ :quo 
rum vtrũq; é repꝛehenſibile vnde Apoſt. 
coꝛ .ic.ait. Hunquid leuitate vſus ſum. 
aut que cogito Pm carné cogito vr fit apð 
mete mon ẽ. q. d. non. Et oc filije ifracl le 
if mmeri.r9.£uod ad imperiũ dñi pꝛo 
æſebant. ⁊ ad imperiü cíuo figebant ra 
berwaculum:q: f.a ppofito recedendü. cft 
am creditur oco oiplicere 4 fumliter (n 
to pfcuerandum cũ creditur oco. placere, 
yude tulltue li. oc offi.i. laudans conftan 
tiam inquit. Foꝛtis animi ⁊ cóftantio ẽ nó 
perturbari in rebus afperíe nec tumultuã 
temde graduocicifed pfenti animo 4 con. 
filio vri:ec a róne diſcedere. Et Oꝛatius 


in li carminũ inquit. £quá meméto in re 


büe arduis (eruare mentẽ. Juſtũ « tenacé 
virumuon ciuium ardoꝛ pꝛaua iubentiuʒ. 
Vs vultus inſtãtis tyramni mẽte quatit 
folida cc ille, £t Boe.li..de confo. dicit. 
Qui cecidit ftabili non erat ille gradu . 
«Quantum ad &m otctumourerfificatío 
fic. fmtbo.fa fe.q.r58.ar. 5. conftanria 
^ pfeuerantía in aliquo cóuentunt: a ín alt. 
quo oífferunt.cóueniunt qdem ín fine :qz 
sd vtranq; hertinet firmiter piter in bo 
no differt aũt in ca queoifficultatem affe 
runt ad pliftendum in bono. Nam virtuo 
pfeuerantiefacít firmiter pfitere in bono 
Soifficultarem que puenit ex otuturnita 
te actuo.ICon(tantia aüt facit firmiter có 
fiftere (n bono 3 dificultatẽ que puenit ex 
quibuſcunq; alije exterioꝛibus impedimẽ 
iio.ꝛ (dco pꝛincipalioꝛ pe foꝛtitudinis eft 
bpleuerantia dj.conftantia:quiaoifficultao 


que cft ex diuturnitate actus eft effentíos 
actui virtutie d3 que ẽ cx exterioꝛibus im 
pedimentis a dsuto in magnis operibus 
pfiftere oifficiltuo fit qᷓ; in puie tamẽ oiu 
pfiffere b; oifficulratem «ft nó ex magní 
tudine act? quá qdé refpicit magnificétia 
babet tamen ex diuturnitate quà refpicit 
pſcuerantia.Et ideo conftantíapót ad pfe 
uerantíam 2 magnificentià pertüerc: que. 
funt fo:titudinío ptco . CQuantum ad 
tertii oc.cóftantia qð or integrato ſcien 
dum é ꝙ ad ipfam prinere vident ſepteʒ. 
€ Pꝛimũ é confcientie limpiditae qꝛ vbi 
é peccatum non pót effe conftantia, vnde. 
poft peccatü caym dictũ ẽ Deni. 4. vague ⁊ 
pfugus erío fup terram.£t 3fa.s7.co: im 
Dij.q.m.fer.q5 quiefcere non pót, Ét tre.i. 
peccatü peccauit Sjerufalem pterea inſta 
bilis facta ẽ. Et oe babentibuoofiiam fere 
namof in pᷣs. Ho dabis ín eternũ fluctua 
tíonem íufto, £t Job.xj. ſcribik. Si inqui 
tatem que ín manu tua abftuleríe a te. 
tunc leuare poterío facic; tuá fine macula 
⁊ eris ftabilio.q- Secundi é ftabilitao in 
tellectus que variat $m oiucrfae fpéo co 
itationũ:quedam.n.ſtabilitas é i bio d 
nt fidei ad d$ mouemur ad epPe,4.c.nó 
fimue puuli fluctuantee vt circüferamur 
emniooctríne vento. C Tertiuʒ € equani 
mutaein vtraqs foꝛtuna.vñ Zulliue inqt 
pꝛeclaꝛa ẽ equanimitas in omnívita idéqs 
fcmp vltue eademq; fróe vt 5 ſocrate ac 
cepimus.Sed p oppofitum pouer.1s .coz 
ftulto: oiffimile erit . quartum éfür 
mita cirea ca que ocfiderant Iam qdaʒ 
adeo funt inconſtantes vt fcre num dili 
quid oefiderent ⁊ quid velint. oe. quibue 
pocta inquit.Quod petüt fpernít: repetit 
qð nuper obmiſit. Sirꝛuit bedíficat mutat 
quadrata rotundio.£r idco Seneca iqua 
dam epiftola inquit.£inte omnia beccura 
vt confteo tibí quotiene experiri volco an 
q uid ſit obfcrua an eadcm velío que babe 
ri mutatio voluntatío indicat vu atq; 
i 








Sería tertia maioꝛi s hebdomode. 


alibi apharere. CQuintũ eft ſtabilitas (i 
locoque multũ facit ad ſtabilitateʒ aumi 
vnge Ber. ad fres ð monteoet inquit um 
poſſibile £ bominem fideliter figerei vno 
anmũ füum qui non pꝛius alici loco per 
fcu:ranter afivit cospuofüum.£t idco £c. 
xi.of confide in deo:ꝛ mane in loco tuo. 2 
Tu x. IHolite tranſire de oomo in domũ.Et 
i.coxis T ico ftabile eftote a ĩmobiles.⁊ 
pꝛime ad cbef 4 "fRogamus vos freo vt 
operam octie vr quicti firie iuſtabilitas 
enim quantü ad locum oco diſplicet homi 
ni vero é pzriculofa vnde 3fere.xuij.oicit. 
Dilexit mouere pedeofüvo ⁊ nó quieuit. 
4 dño non placuit . qp Sextum éfirmitae 
€ótra ventos tentatíontioe qua comenda 
tur Johan.bap.Mat.xj qf dixit dominꝰ 
Quid exiſtis in deſertũ videre arundinem 
vento agitatam. Et ecoötrar ioꝓpha inquit, 
Mon fic inpij non ſic.ſed ránqs.p.q.p .u.a 
f.tcré. vnde cccs.of. Hõyẽt les tc in om 
nem ventit qp Septimũ ẽ ftabilitas i ope 
rationc.vnde Seneca oicít melius € vt ꝓ 
pofitacuftodiae d$ et bonefta pponao.z 
Tic p; foꝛtitudinem effe comendabilé quia 
multe virtuteo ad eam ptinent 2 D ſuffici 
am pꝛo pꝛincipali huius fermone, 


¶ baro fa buie ſermonis ín qua decla 
raf q fo:titudo cft excellene virtuo «6n1 
quíd pꝛeclariſſima ínter multae virtutes 
moꝛaleo. 


Ecundo ad comendationẽ foꝛtitudi 
A. J fo attendenda ẽ eius excellentia⁊ 
dignitas. 1133) diſceptar̃ inter fc doctoꝛes 
que virtutũ cardinalium ⁊ moꝛalium eſſet 
maioꝛ oigniot« pelarioꝛ. ¶ Ad quoꝛũ ot 
clarationẽ ſciendũ ftm tbo.fa he.q.cxxiiij. 
ar.R.d in.z. ethi. c8. Quod ſicut dicit bea 
tus Z(ug.6.oc trinit ate in his que nó mo 
le magna ſunt vt in piritualibus rdcm cft 
eff: iiaitio qued melius.vnde virtue ali 
qua tanto é maio:quanto é melio; bonum 


alit hominis fr diony. eſt bonnm roͤnisa 
ideo illa virtue eft melio: vbi bonnm rõ 
nío magto umger.vnde inrer virtuteo wo 
rales prudentia ẽ potío: ceteríoq: bonum 
rónío cffentialiter laber co qp ipfa eft per 
fectio ratióio.aiufticia foꝛtitudo ⁊ tempe 
rantta a pudentta bonum rónie partici 
pant poft pꝛudentiaʒ Juſticia alijs potioꝛ 
€ quiai omnibus rcbus humanis iuſticia 
efficit ponit ⁊ couſtituit oꝛdinem ratónie, 
Quod autcm é effectuum boni rónte no 
bilius eft eo ꝙ é excluſiuum impedimenti 
vt fo:tirudo temperantia faciür, ¶ Zer 
tioloco porio: € fostitudo quod oftédo trí 
plici rõne.ſ. Srabilitah difficultatis 7 cõis 
vtilitatis.CPumo roõne ſtabilitatis in 
Quantü foꝛtitudo tenet voluntatem firmã 
in bono rõnis contra timoꝛes periculoꝛiʒ 
moꝛtis qð fancti fecerunt.vñ ſanctus gre, 
in quadam omel.dien fortes fact ſunt fan 
cti timoꝛem oomanr ſpũm roboꝛant virtu 
tibus coxufcant terrena deſpiciũt ccleftía 
appetunt occid: poffunt flecti ar nequeüt 
nec füftinere falfa per infirmitatem metr 
unr uec leſi a veritate vnqᷓ; conttcefcunt, 
¶ Scamdo rõne difficultatis. Nam auo 
virtutis maxime in hoc conſiſtit p aliqo 
bene operetur círca difficilia quia virtue 
eft circa arduuy ⁊ difficile arguo.ergo fic, 
Quarto virtus é circa magteoifficile tà 
to ẽ potioꝛ a laudabilioꝛ:ſed oifficiliuecft 
ſuſtinere triftía 3 abſtinere a delectationi 
bue quod pertinet ad temperantiaʒ.ergo 
foxtítudo élaudabiliorréperantia.q7 Zer 
tio ratione vtilitatio fic quanto virtus eſt 
vtilioꝛ:tanto é excelſioꝛ: fcd foiitudocft 
vtilto: liberalitate qued patet quía libera 
litae ẽ vtilis in quibufda; partícularibite 
bencſicijs. Foꝛtitudo autcm babet genera 
lem vtilirarem ad feruandum torum ifti 
cie o:dine2 in rebus domeſticis « ciuili? 
yt pPo pᷣmo Phetouce dicit ꝙ uti for 
tee tay me amant quia maxime font vti 
les ín bello « pace. ynde Zimb:.p:tmoot 





Iia s 





Dc. cémendatióe foꝛtitudinis fro.ce. 


wifi dicit. Mon mediocris animi ẽ fortitu 
do que (ola defendit oꝛnamenta vurtutum 
omnium iudicia! cuſtodit « que inexpu 
gnabili pzelto aducrfue omnia vitíaócer 
tet inuicta ad laboꝛes foꝛtiſad perícula rt 
gidio: aduerſus voluptatce auariciam fu 
gat tanjslabem quandam que virtutem 
effemnar.bec ille Qualiter auté fir diuer 
fimode fo:titudo iniuffto 4 peccatozibuo. 
offendi f&ireg L.8.1023.01 iuſtoꝛum foit 
tudo écarncm vincere popitje voluptati 
bus cõtraire oclectationem vite pꝛeſentis 
extinguere ui? mũdi afpera pꝛo eternis 
pᷣmijo amare pꝛoſperitatis blandimẽta có 
temuciaduerfitatio metũ in coꝛde ſupera 
reccontrario repꝛoboꝛũ foꝛtitudo étranfi 
tosta fite neceſſitate diligere: cótra flagel 
la códitosio wfentibiliter pdurare ab amo 
rcrerum tempoꝛaliũꝛnec aducrfitate quie 
ſcere ad inanem gloziam ctíam cü vite oc 
trimento peruenire mata augméta exqué 
rere bonoꝛũ vitam von ſolũ verbis ac mo 
ribue:fed etíam gladije impugnare sn fe 
ipfio ſpẽ ponere t íntquitate quotidie fine 
vlloocfiderij defectu perpetrare.Lec ille. 
A ſic bꝛeuiter paro £a pꝛuicipalis ps. 


¶ Paro tertia huius fermonío i quaco 
mendatur foꝛtitudo ꝓpter admonitioneʒ 
a inductionem triplicis ſeripture. 


i Ertio ad comendationeʒ foꝛtitudi 
Mnvis attendẽda ẽ multiplex ſcriptu 
re admonitio t inductio ad amplexandaʒ 
enim foꝛtitudinem triplici doctrina ⁊ auc 
toꝛitate indueimur.ſ.diuina. Autentica:⁊ 
philoſophiea ¶ Pꝛimo iducimur aucto:i 
tate diuina.ſ.no.⁊ ve.teſtamenti fic diſcur 
rendo. IConfoxtar ⁊ eſto robuſtus ⁊ no 
li timere Jolſue pꝛio capi. 
¶Cõfoʒtatus ẽ dauid in oco piimire;o. 
¶CConfoꝛtammi ⁊ non oiffo'uantur ma 
que. veftre erit enim merces oper! 
dito, . 





¶Cõfoꝛtemini « agite diligẽter 2 deus 
erit vobifeum in bone fiparaluo. 
¶ Foꝛti animo eſto in proximo elt vc a 
deo con. c X bo.v. 
¶ Zcucbit iuſtus víá a mundie manibue 
addet fostirudinem Sobur. 
«y oitudiné meáad te cuftodii. prlvij 
¶ Domus iuſti p'ima fostitudo pucr.is. 
«ae ulieré foꝛtẽ quio inuemet pcul, ð 
vlrimiofinibuo prium eiue, — puer. 
qr. €llulate nauce marte q: ocuaftara eft 
fo:xtítudo veftra "fai xxx. 
¶ 3i tilétó^ i (pe erit fostítudo vta iſa ʒo 
¶ Sii confoiamini ⁊ viriliter agite ile 
ge:xquia cum feceririe que vobis pꝛecepta 
für in lege ipa glouofi eri: is pᷣmi maca.c, 
¶ Cum foꝛtis armatue cuftodit atrium 
füum ín pace ſunt oĩa que poſſidet Zu.xi. 
Q7 Fratreo confoꝛtamini tn domino iit 


potentia virtutie eius ephe.6. 
¶ Stefanus auteʒ plenius gratía 4 foꝛ.f. 
ſ.magna Ach.o. 


¶ In chꝛriſto cf modicum paſſos ipfe 
pficiet confo:tabir cõſolidatq; pꝛic pe.s.c, 
¶ Scribo vobio iuuenes quontam fortes 
eſtis  $bü oci manet in vobis.pꝛĩe o.2. 
¶ Secundo ad boc ídem inducir au 
etoꝛitate autentica.i.ſanctoꝛum doctoꝛum. 
¶ Auguſtinus in epiftola ad ieronimũ 
inquit fui vera virtute foꝛtis cft ncc t€ 
mere audet:nec inconfulte timct, £r in lí. 
8z.q. addit. Hemo eft quí non. magie vo 
lo:em fugiat d$ affcctet voluptatem quan. 
do quidem videmus ĩmaniſſimas beſtias 
a maximis voluptatibus doloꝛis metu cx 
terreri.hecille. & Ambꝛo. libꝛo pꝛimo de 
offi.dicit Hon mediocris animi eft foꝛti 
tudo:que fola defendit oꝛnamenta virtu 
tum.⁊ tufticíag cuſtodit:⁊ que inexpugna 
bili pꝛelio aduer ſus omnia vitia decertet 
inuieta ad laboꝛes foꝛtis ad pericula ⁊ cc 
tera.vbi ſupꝛa diximus. £t in epiſtola ad 
Simplieianum inquit. Idem Stultus fi 


«eur dung muratur ſopieno um uon 


y 





| 











Sería quarta maioꝛis bebdomode, 


metu frangitur non poteftate mutat non 

attollitur pfperto: non triftibue mergik: 
bin. fapientia ibi virrus.hec ille. Hier o 
nymus ſup Joel ait iufti ⁊ foꝛtis viri eft : 
nec aduerfio franginec pſperis ſubleuari 
ſed in vtroqs moderatue conferuari.Et ſu 
per. Amos ideʒ inquit. Foꝛtitudo coꝛpoꝛis 

imbecilitas ẽ aic ⁊ rurſuʒ ĩbecilitas coꝛpo 
ris foꝛtitudo aie.CGBrego.quoq; in.s mo 

ra inquit. Tãto fc vnuſquiſqʒ ad foꝛtitudi 

nem (e pfeaffz verius demonſtrat quáto 
aliena mala robuft(ue tolerat. nam min? 
in fe conualuit:qué iniquitae conſumit quí 
in cog fcre cótraríctarem nó valet pufila 
nimitatie füe gladio cófoffüe (acct.f ille. 
Quiẽt..li.moꝛ.ait.Nonnũqᷓ; culpa foꝛtiũ 
occaſio fit virtutis 4 peccati occafto culpa 
infirmoꝛũ.Sicut.n.in fluente aqua paulati 
a tera conſumit᷑ fic leuiter fübripiente ví 
tio ẽt mens foꝛtis abſoꝛbek. bec ille, 38er. 
€t cómendane fo:itudiné cum alijs uir. 
car.ait fic bon? circuitu fi tufticía querit 
pꝛudentia iuuenit.Foꝛtitudo obtinet tera 
perautía poffidet.vt fit iuſticia in affectu 
pꝛudentia ín intellectu. Foꝛtitudo ⁊ tempe 
rantia in affectu.bec ille. Tertõ ad loc 
idẽ pꝛouocamur auctoꝛitate phĩica. Zulliuſ 
ín pꝛima Rhetoꝛica inquit.Foꝛritudo cuʒ 
ad ꝓſpera ineunda pꝛonũ facit potius cõ 
munem vtilitatem q; ſua pꝛopꝛia comoda 
attendit ſicut enĩ ſapiẽtia remota iuſticia 
€ calliditas potius qᷓ; ſapientia appellan 
da:ſicut alias ad periculũ paratum fi fua 
cupiditate non cõi vtilirate impellitur tc 
meritatis potius d$ foꝛtiuudinis nomen 
habʒ hecille. Ariſto.in tertio ethicoꝛũ con 
firmat oicra in pre pꝛecedenti ad comẽda 
tionem ipfiue foꝛtitudinis di.Foꝛtitudo é 
laudabilio: d$ temperantía:q: laue virtu 
tis ẽ in boc q aliquie opercf circa diffici 
lia bene oifficiliue autc; € ſuſtinere triſtia 
quod é foꝛtitudinis qᷓ; abftíncre a oclecta 
fionibue qð é temperãtie.hec ille Seneca 
yero in epiftola.ss.ait.$o:tco gdem « pa 


ratiffimi effundere fanguinem fui alíenü 

videre nõpoſſunt.Alij facilius. gladuy re 

eipiunt d$ videant.bec ille . Caſſiodoius 

vtías laudat foꝛtitudinẽ in epi.25.oí. latet 

ſub otio laudabilis foꝛtitudo:⁊ dum fe pio 

bandi non b3fpanu oculta é lux tora me 
ritoꝛũ pptcr que oía Lactantius in..di.in 
fti.aduer.gen.inquir, Zimidi « imbecilis 
€ animí anite oolo:em metuerc aur. egeſta 
tem aur morté que oía quiſq; nó exbowue 
rit fo:iffimue iudicat᷑:qui ocum metuit il 
la oía non metuit.hec ille. Eſtote.ergo fo 
teo in bello q.p.c.a.ferp.vt bic gFam a mi 
ſericoꝛdiam:⁊ in fururo. gloztam ſempiter 
ná adinenire pofitioipo pꝛeſtante:qui om 
niü virtutum exéplar 4 noftra pꝛoꝛſus for 
titudo ẽ dñs vʒ. noſter Jeſus chꝛiſtuo:qui 
moꝛteznr̃am:ſua füperane moꝛte:ſedet ad 
patris dexteram in fecula ſeculoꝛũ.Amen. 


47$ cría quarta maioꝛis lhebdomode.de 
quiditate ⁊ dignitate ac diuerſitate virtu 
tie pacientie bone « male. Sxrmo,66, 


S peffibüle & tranfcat 

me calix iſte verũta 

f meu non mea :fcd tua 

voluntas fiar. Socribun 

tur bec verbalu.22. ci 

euangelio occurrentís 

fer engruus valdc é 

fr̃es cariffimtvt expeditis que oc fo:titu 
díne in generali ⁊ aliqualiter in priculari 
vicenda erant ad fingularem pium (uay 
confiderationem trenſeamus clarct in (cr 
mone fuperío:e plurco cé foztirudiniofpe 
cieo quazü p:ecipua ẽ pacientia vt patet p 
Zullin Rhetoꝛica ad quam vr euidenti? 
infra aperíct ptiner mola equanimiter p 
peti ab alijo illata.verü qꝛ ĩ malis que ab 
alijs inferütur p:ccipua ſunt ⁊ oífficilima 
ad ſuſtinendum illa que pertinent ad pcri 
culum moꝛtis círca que é foꝛtixudo quafi 
vendicans fibi id qued. pincipaliug é i 


Rowe sie Mes 
mycaw «efe w 4 vy wlutd 
hn ev le^ 








De qditatc acdiuerſitate paciétic fno 66, 


hae materia. « (deo pacientía adiuugitur 
ci ſicut (ccüdaría virtue piincipalt :quam 
virtutem ſingulariter pꝛoſecutus cft dñs 
Jeſus chriſtůs qui pſentiens fibi acerbiſſi 
m moꝛtis ingruere diſpendium:ſenſuali 
tatc reluctante verbum ꝓpoſitum oi Si 
poſſibile &zc.tamen pacienter ⁊ volütaric 
tollerane voluntatipatrie fe comiſit adiũ 
geno.verütámen non mea ac.exéplo cui? 
bo:tatür nos ad pacientíam Cipꝛianus in 
tpiftola ad feo oc bono pacieritíe otcene 
Soiofie nobis 4 pater deus é ſectemur pa 
dentiayoominri piter a prie:quía 4 feruoe 
opoꝛtet eſſe obſequentes:⁊ filioonó oecet 
eſſe degeneres.hec ille oe qua paciẽtia tã 
tum tría in pſentiarum gfa]o:cuitatte di 
cemus.¶ Pꝛimuʒ quo:um of diffinitio. 
¶ Secundũ dignificatio. Terrium au 
xiliatio, 


¶ Pars pꝛima huiuo fermoníe in qua ð 
daratur qp pacientiaẽ tollerantia malo: 
ab alijs atorum. 


Rimo.ergo pꝛineipaliter oe paeiẽ 

tia agentes ab eius diffinitione ini 
tius ſumamũo:quia vt fepe diximus. diffi 
nitio ẽ rei eſſe iudicãdo ſeu manifeftádo . 
triplez enim reperi£ uiu virtutis diffi 
titio. ]oima é Greg. fup euangelium 
Vwareap ibi in pacétia veftra 4c. oicit fic, 
Pacientia é aliena mala equanimiter pez 
petí «nullo malo animo in aliqué ad viu 
dictam nioucrí. p Secunda  lactantij in 
s.oi infti.aduer.gen. oí. pacientia é malo 
rum que aut inferunrur aur accidunt cum 
equanimítate platío.q- Zertía € Zullij in 
p:ima Rhetoica oí. pacientia € hone ſta 
tte fiue vtilitatis caufa rerum arduarum 
acoifficilium voluntaría vel diuturna pez 
peffio.q zd quarum oiffinitionum decla 
rationem tria per oꝛdinem notanda ſunt. 
CPꝛimo norandum eft. fecundum tho. 
mbe.q. tzo. ar. pꝛimo. Quod quedam funt 





paſſiones mentis que quantũ ẽ de ſe nate 
ſunt ſeu apte voluntatem impedire.ne vo 
luntas ſequat᷑ rectitudineʒ rónie.£ t boc 
dupliciter. ¶ Pꝛimo modo. Inclinan 
do voluntatem ad aliquid contra. oꝛdineʒ 
rationiepprer aliquod oelectabile quales 
paffionce func intemperautia 1gula. Hag 
intemperantia inclinat voluntatem ad ali 
quid 5 o:dinem rõnis ppter aliquod ocle 
etabile carnale.ſ.ad (equenda oelectabilía 
carnis. Gula ẽt fcilicet gulofitae  eb:tofi 
tao inclinant ad (equéda oclectabilia cibi 
4 potus 2 o:dinem ratione qx Secundo 
modo paffionee impediunt voluntaté ue 
fequatur rationie otdínem retrahendo eá 
sb aliquo bono p:opter alíquod arduum: 
vel oifficile quales paffionce ſunt timidi 
tae impacientiétia:vel molities. Naʒ timi 
ditas impedit vel retrahit voluntateʒ ue 
ſubeat aliqua difficilia puta pericula moꝛ 
tis ꝓpter maioꝛa mala vitanda dictat enĩ 
⁊ vult ratio qj elligant ⁊ ſuſtineant mino 
ra mala vt euitentur maioꝛa quod timidi 
tas impedit.⁊ hoc ſimile faciunt impaciẽ 
tía a molities. Cõtra iſtas quatuoꝛ paſſio 
neo ſũt quatuoꝛ virtutes eas refrenáteo, 
¶ Pumo enim réperantiarcfrenat cóc 
piſcentias delectationum carnis. CSecũ 
do ſobꝛietas refrenat ⁊ woderat concupi 
ſcentias delectationũ guſtus ſ.cibi «po 
tus. CZertio fo:titudo refrenat timoies 
circa pericula moꝛtis.CQuarto paciẽtia 
refrenat triſtieiam ⁊ poloꝛem alioꝛũ malo 
rum vbi nota o triſticia € duplex.ſ.dei ⁊ 
fcculi.Zrifticía autem que eft $m deũ ope 
ratur tria. Pꝛimo punítione; oe peccatio 
pᷣteritis cautionem oc futurio.Et faluatio 
neni oceternie ſtabileʒ.Ecõtrario trífticía 
feculi que ẽ de ámiffione rerum tpalíüm.f. 
filío:m vel aliorꝛum non pp ocum fed pto 
pter anto:em inoꝛdinatum operat moꝛteʒ 
coꝛpoꝛalem:quia multoe occidit triſt icia. 
vel ſpiritualẽ:quia ey nimia triſticia mul 
ti peccant moꝛtaliter vel ise vtpá 
wu 








Feria quarta maioꝛios hebdomode. 


tet oc (uda qui pñia ductus laqueo fe ſuſ 
pendit.£t ideo contra banctrifticiam effe 
pacientia que bonum ratíonto conferuat 
ne voluntao in aduerſis ſuccumbat.vnde 
Auguſtinus in libꝛo oe paciẽtia eam diffi 
niens dicit. Pacientialeſt virtus qua ma 
laequo animo tolleramue, quod ita expo 
mitur paciétia eft virtue qua mala.i. ad 
uerſa equo animo.i.ſine perturbatóne ani 
mi tolleramus in qua omnia mala tollera 
mue:yt ad melioꝛa perueniamus. ¶ £ft 
inſuper feiendum cy licet diff intio Greg. 
videatur complecti ſolam tollerantiaʒ ma 
loꝛum a pꝛoximo illatoꝛum.tamen omnia 
4 quecunq; aduerſa opoꝛtet pacienter fcr 
re Nam eccleſia ßo dicitur Fili accedens 
ad ſeruitutem dei (ta in iuſticia a timoꝛe ⁊ 
pꝛepara animam tuam ad tétationem: oc 
pꝛime co: tuum 4 ſuſtine.pꝛopterea lactan 
tius in ſuadiffinitione omnia compꝛehen 
dit ⁊ quecunq; inferuntur.⁊ omnia que ac 
cidere poſſunt. De qua paciẽtia ideo dicit 
Cipꝛianus in epiſtolapꝛeallegata.pacien 
tía eft que nos deo:⁊ comendat ſeruat ip 
faeft que tram temperat que linguam re 
frenat que mẽtem gubernat pacem  cufto 
ditiſciplinam regit:libidinis tmpetum 
frangit tumoꝛiſ vidlentiam compꝛimit:in 
cendium ſimultatis extinguit. Cohercet 
potentiam diuitum inopiam pauperuʒ re 
fouet:tuetur in virginibus beatas integri 
tatc iti uiduis laboꝛioſam caſtitatem. In 
coniugatis ⁊ maritatis indiuiduam carí 
ratem facit humiles in pꝛoſperia: ⁊ in ad 
uerſis fo:tce.IContrainiuríae ⁊ contume 
liao mittes docet delinquẽtibus cito igno 
ſcereſi ipfe delinquas diu ⁊ multum roga 
re:tentationes expugnat perſecutiões tol 
lerat paffionco ⁊ martyria conſumat ipfa 
eft que fidel. noftre fundaritehta firmiter 
ponit Ipſa c(t que incremétafpei ſublimi 
-fer. protieboít? ipſa actum oirígit vr te 
nere poffunue viam Chꝛiſti oum per 


e(ttotollerantiam gradimur ipfa efficit . 
vt perſeueremus filij oet oum pacientiam 
patrio imitamur.hecille. ¶ Secundo no 
tandum eſt ꝙ pacientia debet habere tol 
lerantíam quietam ⁊ pacificam.alias nom 
eſt virtus vt patet in damnatis debet enĩ 
effc pacifica ram intrinſice d$ extrinſice. 
vnde &rego.56.omel'oicit . Qui en m fic 
pꝛoximi mala po:tatrvt ramen tacituo do 
leat atempuooigne retributionis querat 
pacíentíam non exbibct:fed oftendit(crip 
tum quippe eft.iCaritae paciero eft beni 
gnaé.pacíene namq; eſt vt aliena mala 
tolleret benigna vt ipſos: quoo potat 
amet ie per femeripfay verita oicít.oí 
ligite inimicos veftrao 7.0 .p p. .c.u.be 
nefacite.h.q.u.oderunt.virrus itaqʒ éco 
ram hominibus aduerſarios tollerare ſed 
virtus coram oco diligere qui 1 boc ſolum 
deus facrificium accipit: quod antc eius 
oculos ín altari boni operis flama carita 
tío incẽdit.hec ille. Tertio notandum 
eſt.Quod triplex pacientia reperitur ſci 
licet. AMũdana.dyabolica ⁊ ſancta ſiue di 
uina. ¶ Pꝛima eſt mundana fiie vana 
que eft bominum mundanoꝛum :quí mul 
tá perferunt pꝛo acquirendi pecuntjebo 
noꝛibus coignitatibue ⁊ ceteris comodís 
momentanelo:qui magis diligunt rum 
dum qᷓ; deum.vnde quadrageffima ſepti 
ma dic. Omnes dicitur.Omnes huius fe 
culi dilectoꝛes ir terrenis rebus foꝛtes 
ſunt in celeſtibus debiles pꝛo tempo:ali 

namq; gloꝛia vſqʒ ad moꝛtem ocfüdat op 

perunt pꝛo re perpetua nec parum quí 
dem ín laboꝛe fobfiftunt pro terrenis lu 

cris quaflíbet iniurias tollerant.£t pꝛo ce 
leſti mercede vel tenuiffimi verbi ferreo 

tumeliae recufant terreno iudici toto etid 

oic affifterc fo:tce fünt in oꝛatione vero 
coꝛam oomino vcl. vníue hoꝛe momento 

laxantur fepe nuditater ociectienem :fa 
nem p:o acquírendte diuitijs atq; ono 


De gdítate ac diuerſitate virtutie paciẽtie fmo.ec. 


buetolleránt:z earum rerum fe per abſti 
nentiam crucíant ad. quae adipifcendao 
feftinant fuperna vero laboꝛioſa querere 
tantomagio diſſimulant: quantomagis 
ca tribui tardius putant. bec ille. Tales 
fucrunt illi ſtulti romani quí tára pꝛo lau 
de bumana füftinuerunt.oe quibuo mul 
too enumerat. Zfuguftinue im quinto 
de ciuitate dei capitulo occimo octauo 
dicens. Quid ergo magnum eft p:o il 
la eterna celeſtiqʒ glosa cuucta huius fe 
cüliquelibet blandimenta contenmere. fi 
p:obac tempoꝛali atqs terrena bꝛutus po 

tint filios occidere quod illa facere nemi 

vé cogit.bec (lle vbi ertá narrat ð AMani 

Hio cognomento Toꝛquato quí filium occi 

diiuffit qui contra imperiuʒ pnguauerat 
patríeac etiam vicerat.IHarrat 49 AMu 
tio qui voluntaric oerteram in ardentem 
aram extendit:quta p:o poꝛſcena alium oc 
cidit. Et fic oe quápluribue alijs .(deo po 
fca condudit oí Itaq; (dem ipfi paupe 
reo erant:quo:um rriunphis publicus oí 
tabatur érrartum nonne omnes cf»uftia 
ni qui excellentioꝛes pꝛopoſito diuitias ſu 
ae cómunce faciũt fecundum illud ꝙ ſcri 
ptum eſt ín actibus apoftolo:um:vt oíftrí 
buatur vnicuiq; ficut cuías opue : nemo 
dicat aliquid pꝛopꝛiuʒ:ſed fint illis omnia 
cõmumia intelligunt fenulla ob loc poffe 
veutillarc (acrantia (d faciédo pꝛo obríné 
dafocietate angeloꝛum cum pene tale alí 
quíd fecerint pꝛo conferuáda gloꝛia roma 
nom (5 « alía fi qua reperiuntur in lírte 
ríe eoꝛum:quando fic innoteſcerent «quan. 
do tanta fama pꝛedicarentur nifi romanũ 
imperium longe lateqs poxrectum magni 
ficio fücceffibuo augeretur. pꝛoinde per il 
lud imperium tam magnnm tamqs diu 
turnum viroꝛumqʒ tantoꝛum virtutibus 
pꝛeclarum atqʒ gloꝛioſum:⁊ illoꝛum inten. 
fioi mercee quam querebant é reddita ⁊ 
Woro piopofitafüt neceſſarie comotionis 


exempla vt fi vírtutee quarum ifte vtcun 
q; ſunt fimileo:quae ifti pꝛo ciuíratío ter 
rene gloꝛia tenuerũt pꝛo dei gloꝛioſiſſima 
ciuitate non tenuerimꝰpudoꝛe pugnamur 
fi tenuerimus fuperbia non exrollamur t 
quonis ſicut dicit apo.indigne funr paffio 
neo buíue tempo:ts ad.f.c que, reuellabt 
tur in nobis.hccille. Secunda paciétía 
oicitur oyabolica que.f.eft cuj offenfa oet 
vt cuz quie malũ fuffert vt moꝛtaliter pee 
€t vcl peccato conſentiat.⁊ hec nõ poreft 
bici neceſt virtus:ſed peruerfitae «mali 
uitae « tanto quanto grauioꝛa tollerant 
tanto etíam peccatum aggrauaturiquia fi 
cut aduerfa tollerare popter deum é vir 
tue pacientie.z diuine caritatis « ráto m3 
ioꝛis eft indicatiua quanto maíoza toller 
tur.Étideo per confequeno táto maioꝛis 
indicatiua damnationis:quanto pꝛo pecca 
to maioꝛa ſuſtinentur:quia ficut pacientía 
in bonie ranto nmato:ío é mercedis quat 
to grauioꝛis laboꝛis.iuxta illud.i.coꝛin.ʒ. 
vnuſquiſq; pꝛo.m.ac ſecundum ſu.laboꝛeʒ. 
ita « tollerarc aduerſa ad operanda pecca 
ta tanto ẽ grauioꝛis damnationis quanto 
durioꝛis periculi 2 labosie . Quiapꝛo.m. 
p.c p.modus deuteronomij vigeſimo 
Quinto . Nam ⁊ Zuguſtinus oicit in libꝛo 
oc pacientía, 3n illie laudanda eft pacien 
tia qui mala ferunt vr mala non cómittát 
non autem in illis quí mala ferünt vt ma 
la faciant.hec ille . Stem pacientia oyabo 


"lica cft cum quie. non cozupit.z caftigat 


peccanteo per fraternam feu. iudicialem 
coꝛrectionem fecundum quod poteft per 
tínet ad offtcium fuum. «bec non eft pa 
cientía fed vitium oamnefe negligentie s 
quia erro: cui non refiftítur app:obatur 
4[ Et octuageffimafexta di.dicit facien 
tío dicitur. Facientis pzoculdubio cul 
panibaber:qui qued poteſt corrigere 
neglígit emendare, Et nota :quod 
pꝛeſertim rectoyco Piers ters 
iiij 





I 
|| 











Sería quarta maioꝛis bebdomode, 


locoxum fi tali pacientia non puniunt pec 
cata peccant mo:taliter quia peccata non 
debẽt ire impunita.L fra vulneratue .f£ 
2d Lacquil . Ét extra oe fen.exco.c.vt . $a 
me. Quia etiam ocbent fieri taleo puni 
Tionce ad terꝛoꝛem alioꝛum extra oc offi. 
oꝛ.Vt fragilib? concludo igitur ralempa 
cientiam non effe bonam fed oyabolicam 
€ Ecrtia pacientía oicitur fancta: quádo 
ſquis patitur caufs boncftatio tiue vrili 
tatíe vt oicitoiffinitio Zullij vt oeuítet 
peccata vel vr. confequatur bonũ aliquod 
hec ẽ pacia oc qua fatbat.s.ofís dicit beati 
€ pfecutiené p.pzopter íu. q.i.e.r.celomm 
vbi Criſoſto dictt Hõ pofuít perfoná per 
fequenté fed folá perfecutió(e cám vrnen 
aſpicias quíe te percuſſit  ppter qd.1Bá 
Qui ppter cám oci patitur mercedé marty 
rij, Abi ét Hiero. dicit. Signaͤter addit 
pter iuſtitiã qꝛ mlti ꝓpter ſua peccata ⁊ 
icelera patitur a nó funt iuſti.vñ etiãpꝛie 
dc aor. IBemo veftrüpactatur quafi bo 
miada ⁊c. Juſtitia eni ponitur pꝛo oi vír 
tute qꝛ nulla virtue effe pr nifi ét iuſta fit. 
⁊ ideo ppter iuſtitiã.vʒ ⁊ ppter pietaté vt 
effctocfenfio pauperum.ac.buiufimodi.£t 
ió Cipꝛianꝰ vbi ſupꝛa aſſignat differẽtiam 
paciétie.ot . £raminádie át nobis atqs ex 
ploxidie oiuerfi ipo:tátur oolotee ⁊ multi 
plex téprationü qualítae irꝛogat᷑ de iactu 
rio facultatj de ardoꝛibꝰ febꝛiũ ne crucíati 
buovulueg oc amiſſione caroꝝ nec aliud 
magie íniuftos oifcernit 4 iuſtos d$ qp in 
sduerfie per impacienttã querif a blaſphe 
mat iniuft? paciétía iuftue pbaf ficut ſcri 
prum ẽ. In do o:e ⁊ in bumilítate tua pa 
€ientiá babe qm̃ ín igne pbat aug « argé 
tun Sic Job exalatuoé 4 pbatue.« ad ſũ 
mum faftigió laudio paciétie virtute pue 
ctus.Quãta aduerfus cii oyabeli iactura 
ésta admota to:xméta . iactura rei familia 
rio infligit numerofe (obol'o:bítae irꝛoga 
tur.oíuce i cenfa dñs « in liberie pf ditioꝛ 





nec dñs factuo repétenec pf eft . Accedit 
vlnex vaftitao 4 tabefcétee art?scfluétco 
vermiũ quoq; edax pena conſumit Et íta 
"lec tfí ob grauioꝛibꝰꝛ denſis cõflictatio 
nibus frágitur. quomin? inter illae angu 
ſtias ⁊ pieffürae fiae 0i benedictio victri 
€e paciétia pꝛedicet᷑.hec ille.£y que oib? 
claret qp paciétia ẽ tollerátía malog quoꝛũ 
cũq; cá iuſta. Et becp pia parte p:incipali 
buiue ßmonio fufficiant. 


¶ Pars (cóa buiue bmonio in qua ocda 
ratur quante excellẽtie ac perfectionis fit 
pacientia. 


& Ecũdo p:icipall viden.é dite digni 
&. 2 tatio 7 excellétíc fit paciétia .qo trí 
b?róníb? denumerari pót.fIRóne pfectio 
nis. Pꝛoceſſioõis ⁊ infuſiõis. Pꝛio róne 
pfectióie dicit enĩ £l»o.£ Pe.q.156.ar in 
coꝛpoꝛe.q.⁊ folutióe pmi arg.q vírtutco 
theolo.qꝛ oíreca? o:dinátur in ocum exce 
düt paciétiá filr pꝛudẽtia « iuftitia que bo 
nü rónie directiꝰ oftituür filr téperátiaa 
foꝛtitudo que a mate: pículo ⁊ ipediméto 
retrahũt d$ pactétía excedunt eà (5 ex alia 
parte of effz pfectiffima in aduerfirarib? 
tollerãdis. Rõ bui? eft qꝛ paciétia reno 
uet pꝛimũ malũ quo remoto oía alia exclu 
dütur.exépli gta ex illata iniuría quatuo: 
mala oꝛiũtur (Zriftítia . Ira odiũ « noct 
mentum.q- Triſtitia gdé ozi cx iniuria: 
inquantũ aliqe oe ifa triftat 2 volet «bác 
triftíttápaetía moderat.3jra ét procedit 
ex iniuria inquantü qo 5 im̃uriantẽ iraſcit 
4 bác irá moderat mãſuetudo.Odiũ ét na 
fcit ex imuria inquant(i qo iniuriãteʒ odít 
1 boc odiũ tollit caritae.THocumérü infüp 
pedit ex iniuria inquantü qe expetit vin 
dictã.⁊ tale tollit iuſtitia.Aõ ergo qt pa 
ciétía excludit peccatü.f.triftítià ftueoolo 
rẽ:quo exclufo oia mala. fequétia érexdu 
, dütur «ió of pfectiffima i aduerſis volle 





De aditate ac otuerfitate virtutio paciétie Pmo.66. 


rádie « fic intelligit illud Jacobi pꝛio ha 
cietia pfectiop? b3.t. ine paciétia oifcóti 
nuat op?bonü pᷣteritũ a futuro.vl'paciédo 
pfecte meret fi volütarie fuftínem? vel fic 
paciétia op pfectii hʒ.i.ꝑfectã operationé 
oñdit.vñ diuꝰlHiero ĩ tractatu oe fide oic 
Nũc iam nob oc pacientia 7 ciue bonie Io 
queñ.ẽ. Eft ergo paciétia oum iniuriag ⁊ 
paffionü tollerátia : ⁊ expꝛobꝛationũ oĩum 
finc pᷣcipitatiõe fufferétía quáfi ꝗo intelle 
xerit ⁊ habuerit 2:ía vite baiulat bona oia 
otinet ſoꝛoꝛẽ hʒ fpern:z affines eiꝰ ſunt oẽs 
tco bone patitur eniʒ libenter qꝛ fperat ⁊ 
fperáda rollerat impaciéter eni fert qð nó 
fperat oi át virtuti paciétia pfertur qð ſpe 
pꝛeunte dignoſcik aut fi fpes fruct?pacien 
tic fübfequat bec mr̃e gaudet fide:guber 
naculũ oiii: eófcias ⁊ ꝓpinquitatẽ.iñ glioſi 
oci teſtes efficiũtur:dũ fide pleni dũdei tí 
moꝛe ſolliciti dũ cótínentie diſcipuli ou; fi 
lij bei duce ſapiẽtia repiunit ocide cohere 
ico xpi dũ illũ vſqʒ ad moꝛtẽ paciẽtie vir 
tütib? imitãtur.h ille. q7 c3o paciẽtie ex 
cellẽtis ocmóftrat róne ꝓceſſionis. Hã ex 
digmſſima virtute pocedit. f. ex caritate 
iuxta illó pꝛie cox.15 Caritas paciẽs ẽ aqꝛ 
a caritate peeditió delectat᷑ tollerãdo ad 
uerſa:ex tríb? q: v motũ ↄpꝛimit actá elli 
cit. deũ oſpicit. CPꝛio eni; paciẽs dele 
cta inaduerſis qu motũ cõpumit.Nã diro 
maio: é victoꝛia táro maio: ſegtur electa 
tie:fj i'rollerádo paciéter aduerfa hʒ victo 
riá oc feipfo qua nulla maío: repitur. Naʒ 
Ariſto dirxit Alexã. vince teipfus q: tüc vt 
ciſti equi toto müdo ofiatur.£t.16, puer. 
dr̃. Aelioꝛ é patiée viro foꝛti.⁊ qui dñat 
sio expugunatoxe vrbiũ. Cuiꝰ ró eft qt qui 
vrbẽ expugnat vtitur Dio quc extra fe füt 
1 vincit queextra ſunt ſz g feipm vicit pu 
giat 3 id q5 ẽ a cü bie que (utra (e (unt ió 
gitofío: ẽ victoꝛia. Scðo paci£e ðlectat 
in ſuſtinẽdo aduerfa qꝛ ĩ co paciẽtie virt? 
actũ ellicit:q act? à virtute pcedéo ðlecta 


bilío ẽ. vnde pie fc&o £tbi.oicir. Signum 
generati bítua € delectabiliter opart 4Cuj 
ergo paciée ad ſuſtinen.aduerſa fine pur 
batióe mẽtis virtute pacie moueat noͤſolũ 
mente nõ anxiat vcl vriftat h potíue dele 
ctatur oelectatio ár virtutis oclectationé 
ſuperat aialem. ió paciens bonũ virtutis 
pferene coꝛpoꝛali vite ⁊ oibue ad coꝛpoꝛa 
lem vitampercinétibue delectatur i tolle 
rando.ergo4é . C Tertio paciéooclectat 
ín tollerádo aduerfa q: deum confpicit ex 
Quo oia aduerfa efficiüturoclcetabilia.vri 
po. Zu co paciétia mea.cuius ró py. Iam 
oiuima gía in aduerfio ita mentẽ elleuat. 
vt co:po:ío peras non fentiat vt patet oe 
fancto Ziiburtio:qui ambulabatfüper igni 
toe carbonee quafi füper roſas. Et ð Bea 
to YXaurentio:q tyráno oizit.oifce mifer q 
carbone ifti non toꝛmentũ fcd refrigeriá 
mibi p:eftant .£cce ergo quia caritae eft 
caufa pacientie qð bene explicat Cypꝛia 

n? vbi fup:a.oi JCaritao fratcrmtatio vin 
culum eft fundamentũ pacis ac firmirao 
vnitatis que « fpe a fide maio: que ⁊ mar 
tyrij opera p:ecedit.que nobiſcum femper 

eterna apud deum in regnis celeftibuo p 

manebit.Dec ille. Cum igitur dicat plio fc 

cũdo pbificoy 2.s.metl»a .Effectue aſſimi 
laur caufe ⁊ ciuſdem cft condirionio fj ca 
ritas eft virtue digniſſima. crgo 2 pacicn 
tía b ta pꝛocedens a ppter boc oignare 
putatur 2 excellens . T Tertio idem oité 
ditur ratvone infuſionis. 13 pacientia fic 
a dco infunditur ꝙ fire eiue gratia babe 
ri non poteft qð probatur &m Tho. vbi ſu 
pa ar.tertio rõne auctozitatc 4 ſimilitudi 
ne 47 Pꝛimo róne fic paciétia eft effect? 
caritatis vt vifum eft fed caritae nó babe 
turnifi per. infuſionẽ iuxta illud aplt ad 
"fxo.s Cariae oct diffuſa eft in. coꝛdibus 
nr̃is per fpiritüfanctü qui datus eſt nobi o 
ergo pacientia per infufionem habetur. 

«E Sccuudo probatur auctoutate fo. oí . 




















S'er(a quarta maioꝛis Debdomode, 


Om̃ ab (pfo pacíentia mea quap:opter ⁊ 
Zíogu.in libzo oc pacíentía dicit. Clirtue 
animi que pacientiaoícitur ram magnum 
dei conum cft:ytetiam tpfe qui nobis ca; 
largitur pacicotia. pedicetur | bec. ille, 
¶ Tertio idé probatur fimlitudine quía 
bemo pꝛo fanítate anime recuperandc 
fiftiner multa mala pacienterex auxilio 
gratie gratum facientia füpernaturali 
amoꝛe.Et ideopꝛopter ſanitateʒ coꝛpoꝛis 


multa ſuſtinentur abſq; tali gratía f; ſoluʒ 


amoꝛe naturali quia homo naturaliter di 
ligit ſuam carnem que qdem pꝛo ſanitate 
a ne fiue gratia ⁊ amoꝛe füpnaturali fi pof 
f:ntperpett ex quibus omnibus patet pa 
cientie excellentia «fecunda pare buiue 
fermonío. 


¶ Paro tertía bui? ſermonis in qua po 
muntnr tría remedia ad pacientiam babé 
dam pꝛoficua. 


TIT Ertio igit᷑ principaliter poft predi 
x cta oc pacientía quia oifficilio eft 
aduerſarioꝝ tollerantiaremedia adbiben 
da funt congrua tría tantum oc multis oí 
cemuo . Pꝛimũ quoꝛum cft frequens 
oxatio.q Secundi multípley meditatio. 
«r Tertiũ ofuina córemplatío qp Pꝛimũ 
vico frequene oꝛatio cii.n.oictu fit in pie 
cedentíparte ꝙ paciétiaeft dei donũ a nul 
loalío d$ ab ipfooco poftuláda eft oꝛatio 
eni gram impetrat qua tribulatio refríge 
ratur iuxta illud.£ccle.8 , lone ardoꝛẽ 
f.tríbulatíonie refiígerabit ros.t. gratía 
dei. IBam ctíá ipfe pomin? nofter vt babe 
tur Éifsat 36.ap:opinquante paftionis tpc 
acceſit ad oꝛationem:monuitq; diſcipulos 
oꝛare debere.⁊ etiã Lu.u.reuellata tribu 
latione ante iudiciũ ventura dixit. Aigila 
te itaq; omn tẽpoꝛe oxanteo vt oigni ba 
beamíut fugere que. ventura fünt z ftare 
ante fllium hominis. £t 33.9 fcribit JCla 





mabunt ad oíím a facie tribulatidis ⁊ mit 
tct cio ſaluatoꝛem. vñ 2 in pe . ju tríbula 
tióc ino. me ali.tc.£t ac.vlrimo.Zri(ta 
tur quie veftrü oꝛet. Joõ cipꝛianꝰ iu epl'a ð 
liuoꝛe ⁊ zelo.di. Or̃o iugis oĩno nen ceſſet 
ſalutaris operatio perfeucret fpiritualib? 
fp actibus occupemur vt quotiéfcunas ini 
micue acceſſerit:quotiẽs adire rentauerit 
4dau(üm aduerfum fe pectue inuentat 
armati. £ue oia confirmótur.s.q..c.IBul 
li oubíum vbi habetur. Nulli dubiũ cft qs 
boni a malis fp perfequütur.pp q9 noe oʒ 
humiliari füb potérí manu 8t: vt nos libe. 
ret a tribulationibꝰ. Scðʒ remcdíü fiue 
auxiliũ é frequeno meditatio p:ecipue cir 
catría.f.circaalioe paciẽtes:circa ꝓpꝛios 
defectus demerentes:circa perſecutoꝛes ĩ 
iuſte aduerſa inferentes. ¶ Pꝛimo vtba 
beamus pacientiá meditari ocbem? circa 
alios paciéter qui tot paaütur vt fua ma 
la perficit 8 qbus. Éce.ar. feribit vía pec 
canti cõplãtata lapidibus « in fine illius 
inferi ⁊ tenebꝛe ⁊ pene. üc eni ofcent (l5, 
fap.s.Xaffatt fum? in via inigtatis ⁊ perdi 
tionio.« libérer igit oebétfüftinere boni 
p beata.que ſuſtinẽt mali pꝛo moꝛte. 
ebem? ét meditari quid paciütur multi 
mundani «c.vt qd nimium bonü tpale ba 
beant vfi Sfac.s.or. Ecce agricola expectat 
ꝛecioſum fructũterꝛe paciéter ferens oo 
nec accipiat tpancus ⁊ ſerotinũ.hĩ ile dto. 
magie vt accipiamꝰ bona eterna paciéter 
ferze debemus. Debemꝰ etiã pꝛemeditari 
ésta fci viri perpcffi funt vt Jo bap. Job. 
«ceteri boní, vñ 3fac.s.of exéplum accipi 
te fratreo:exit? mali ⁊ longanmitatisla 
bo:ío ⁊ pacíétic ꝓphᷣas qui Locuti funt (m 
nomine oomini.Écce beatificamue qui fit 
ſtinuerunt füfferentiá fob audiſtis:⁊ fing 
dñi vidiftío vfi « Gꝛego. inquit. Facta pue 
cedentiũ pFum conſideremus:⁊ non erumt 
grauia que tolleramus.⁊ iero.Quis fan 
ctoꝛum ſine paciẽtia cexonatue eſtĩa cuna 





De gaitate ac coͤmendatione virtutio p. cic ßmo. 6. 


bulie ecclefie nó defuit iniquitas pꝛemẽs 
auſtitia paciens. CSecũdo debemꝰ pꝛe 
meditari circa noftros defectus oemeren 
tco oicendo illud gen.4ꝛ. Merito bec pa 
timur quta peceauimus ín fratré noſtrůʒ. 
1 Abiche.7. Irq; domini po:tabo squentá 
peccautet , £t ideo Gꝛego.in moa. oícít . 
"unc illara cõuitia bene tolleramue:cü in 
ſecreto mentio ad male perpetrata recur 
rimus.Et ítey . anro quío paciériuo fcr 
rum medict rollerat.dsto putridu; effe có 
fpicit qð feccar.P ule. Sfmo oebem? pꝛeme 
dirart ꝙ nihil patumur reſpectu mali qð 
meremur dicente Gꝛego. Leue quidẽ vide 
tur q pio iniuria percutimur dñatione no 
firacófpicimue qp pciuo eft qð merenrur. 
JHam ⁊ Solon pbo.vtrecitar.valeri?.oicé 
ti fcitollerabilé penit? amaritudié ppeti 
reſpon. Si m vnü locũ mala ſua cunctt con 
tuliſſent malet homo firi amaritudiné ha 
bere d$ postioné que eum. contíugerct fi 
cuncto anguftie in vnum acceruü pofire 
per ſingulos diuidi pro rata deberẽt. Nõ 
oicitigif quie ceteris quibuſcũqʒ; intelle 
rabiles amaritudince fabftinere . ule , 
$23 fifo:te qodixerit nilsil mbi confciua 
ſum:⁊ tanta perfero attédat quot fauctio 
resſe fuere tfi grauioza funt perpeſſi. vñ 
Hiero. ad caſtratianũ dicit. St cecitatis 
cám purae effc peccatũ.⁊ ob id pei inferꝛe 
Iram Q3 crebꝛo medici remediantur infi 
iuabis Iſaac qui tantum lucie iftius ex 
pero fait vt etiã cut nollet deceptus erio 
re bencdicerer. refferéo crimen in Jacob 
cuius caligauerat acies.⁊ ctm interioꝛibꝰ 
oculis ⁊ ſpiritu pꝛophetali longe poft fa 
tura pꝛoſpiceret ⁊ xpᷣm caneret de ftirpe 
regia effe venturum effraim ⁊ manaſem 
videre non poterat.Quid ínter reges 3o 
fia (ancti?cgiptio fermone interfectus cft. 
fid petro pauloqs ſublimius neronía 
num gladium cruentarunt «vt oc bomi 
bug taccam oci filie ſuſtinuit ignomi 


niam cructe:z tu bezt»o putas quí felici 
tate iſtius feculi ⁊ diuitijs perfruũtur.h il 
le. ¶ Tertio debemus pꝛemeditari circa 
perſccutoꝛes noſtros quía in boc mundo 
vel in alio fructũ malum ſue crudelitatis 
⁊ peruerſitatis non euadent.vnde Apoſto 
luo ad phil.pꝛio dicit. In nullo tci iri 
ab aduerſarijs veſtris que enizʒ é ill'cauf3 
perditionis vobis aũt ſalutis vnde Lac. 
in quinto duinarum infti , ad g.inquit. 
Quid ergo aduerfus nos mali principce 
moliunk fiertipfe permittit 2 ramen inuí 
ctiſſimi perfceutoxce quibue oci nomé có 
tumelie ac ludibzio fuir non fc putent ipu. 
nelaturoe quia indignationis aduertue 
nos eiuo quafi mmi fuerunt.punien.n. 
iudicio dei quia accepta poteſtate ſupꝛa 
humanũ modu; fuerunt abufi ⁊ inſultaue 
runt ettam oco ſuperbius eiuſqʒ nomen 
eternum veſtigijs fubiecerint impie nc 
pbaríeqs caleandum p:opterca iudicatus: 
fc in coe celeriter pollicetur. ⁊ extermina 
tuy beſtias malao ð tera.Pille p zertíüi 
remedii fiue auxiliũ eſt diuina contempla 
tio nam fi attendamuo ipfum deũ eſſe pꝛi 
mam caufam omnui fine cuius pꝛouidẽtia 
nibil fit necfoliumoc arboze cadit facile 











"poterimus intelligere omneo tribulatio 


neo ab co effe a fic tanq; adeo miſſas leui 
tcr ſuſtinere. Nam ecde.xj cribitur 336a 
⁊ mala víta a moꝛopaupertas ⁊ honeſtas 
adeo ſunt.Quod cum ira fir indubitanter 
eft bona ⁊ amanda. Ipſa c(t munus oatuj 
b co qui amiciſſimus eff oe quo Z(ugu 


$4) 5.capt ,"IBonomnie dicit. fuioenos 


poteft amplius amare quam ocu. £r ta 
men nos non cetfat non folum docere fua 
uiter fed etiam ſalubꝛiter terrer. Cura.er 
go babenda eſt de tali munere. Solent 
enim cara eſſe: que dantur ab amicis li 
cet ſint modica pꝛopterea dominus Joh. 
decimo octauo dixit perro . Calix quent 
d.mihoi.p.m.non.u.yt bibam illum. Po 

















4 «t *, 
pile 


mon 


yp 6 





Seria quta incena offi. 


tio enim tribularionte a medico fapientif 


firmo ceo feilícer pꝛopinata non eft timen 
da nec fugienda quia iuxta illud pꝛime co 
rin decimo.Fidelis eft deus:qui non pa 
tictur vos tentare ſupꝛa id quod poteſtis 
ſed etiam facet cum tentatione pꝛouen 
tum:vt poſitis reſiſtere. £t ideo in pfal, 
oícitur Congregan fcilicet w.u.a.m .t, 
níbularionce menfüratenim tribularioniſ 
amaritudines iuxta illud.Zxo . quintode. 
cimo Stetit vida fluens. Et Job trigeffi 
tuo octauo. fc ircondedi mare rertmio ſuis 
A pofüt vectem a hoſtia « dixi huc vſqʒ ve 
nico « non p:ocedee amplite . Dec ille . 
Quibus omnibue remedijs adbibitio fa 
ciliter potertt amma in aduerfio perfifte 
re 4 pacientiam babere . 4 fic in. pzefentí 
gratiam 4 gloriam in futuro poſſidere ij 
fo p:cftante qui viuit « regnat in fecula fe 
culoꝛum.Amen. 


¶ Sería quinta in cena domini.de indue 
tione commendatione pacientie per ratio 


AobY S V^ E^neo auctositatee ac exemplaritatco. 
Tp Sp v4 Sermo.o7. 
eS. Is Tr" e 
s Ciebat enim quis 


nam eſſet qui tra 
deret eum , Scri 
buntur hec verba 
Sjoloá .tertíodect 
mo 4 íi euãgelio 
occurrenj.fer Ad 
ta é vulitae «ue 
ecffitao pacientie fratreo in chriſto metoí 
lectiſſimi:vt oe ea plura loqui nom pigeat 
Qua ez re 2 vos delectabiliter 4 follicite ð 
ea audire operam oarcoebetie , vnde Ci 
piano ineptftola ad fratres de bono pa 
€ientíe diett Tunc enim fermo dei 2 ratio 
falutaríe efficaciter diſcitur fi pacíenter 
quod oícitur auditur, Tee ĩuenio fratrea 
dilectiſſimi itr ceterae diſcipline celeſtis 


A 


f. 


vias:quibus ad conſequenda diuinituo. 
pꝛemia fpei ac fidci noſtre ſectadiriguur. 
quid magie fit vel vtilius ad vitam: vel 
maius ad gloꝛiam d$ vt qui pꝛeceptis do 
minicis obſequio timoꝛis ac ocuotioniot 
mitantur paciẽtiam maxime tota obſerua 
tione tueamur. bancfc ſcctari philoſophi 
quoq; pꝛofitentur.hec ile, fam « ipſe do 
minus Jeſus totius viꝛtutis ⁊ honeſtatis 
boni exemplar . Iſtius) virtutis maxime 
pꝛebuit in omnibus exemplum quemad 
modum enim verba ſonãt pꝛopoſita. Sic 
bat ením ac fcilicet non ignosabat eum iu 
dam « tamen non impꝛoperauit:nec publí 
cauit eum:ſed ficur cum cererio cam co c 
nauít coꝛpus 4 ſanguinẽ dedit pedce eius 
lauit ⁊ in omnibus pacientiam babuit oe 
qua pactentía.tría etiom alia incitãtia ad 
eam In p:efenti fermone oicemue feilig, 
47 T5:ino ad eam incitamur rationibus, 
¶ Secũdo aucrozitatibus. ¶ Teꝛtio exé 
plaritatibus. 


¶ jare pꝛima huius ſermonis in qua ð 
claratur quomodo ad pacientiam induci 
mur tribus rationibus p:incipaltbus. 


Rimo ergo ꝙ ad patiam induei 

mur ratioñibũs ſcilicet tribus. Ra 
tione neceſſitatis. fRatione vtilitatis.⁊ rà 
tone iucunditatis. ¶ Pꝛimo rationene 
ceſſltatis pacientia enim vobis neceſſaria 
eft vt voluntatem dei facientes repoue 
mus repꝛomiſſionem dicit apoſtolus ad 
Hebꝛe.o.c.triplex namq; neceſſitas nos 
EU ad pacientíam fcilicet vitationis Sa 
tiſfactionis.⁊ aquiſitionis. ¶ Pꝛima dici 
tur vitationis ſcilicet diuine blaſfemie cy 
enim fine permiſſione diuina nulla oca 
rant mala vt in ſuperioꝛibus eft vifum 
deum blaffemare videmur. fi pacienter 
non tolleramuo ipſum. videlicet oc in 
iuftícía ineulpando 4 noe deopꝛeponen 





De inductioe ad hacienti bmo.o7. 


do qð ds fit abſonum cuilibet fane mentis 
patcrc pót.vfi job. 4.3 tales of. Hũquid 
bóoci tuftificattiene compabif aut facioꝛe 
fuo purio: erir vir.füp que verba Gꝛego. 
di in.s. moꝛa. Purioꝛem fe bó factoꝛe luo 
exiftimar ſi 5 flagclla querelá parat eũqʒ 
fibt pculdubto pofiponit cü eius iudicuʒ 
€? fua afflictioe redarguit vt ergo repꝛe 
hendere nó audcar vidicé clpe büe humi 
liter. cogitet auctoxem nature q: qure 
tr nibilo boiem fecit. factü impie nó aff 
g ¶ Scva neceſſitas of (aniffactióte qꝛ 

dictũ multipliciter 7 grauiter peccaui 
ie qꝛ ſi dixerumꝰ qꝛ peccatũ nó habemꝰ 
t ptic Jo.pꝛio. Et 8 peccati» oʒ olno ſatiſ 
face bim qualitatẽ « dsutitaté ⁊ vnũ ſolũ 
moꝛtale meret᷑ infinitũ ⁊ eternũ ſuppliciũ 
vtbétur oc pc.oi.s.c.fratreo.£t nó folum. 
pene inferni ét purgatoꝛij ſunt inextima 
biles.vnde.as.di.c. Qui in aliud dr̃. Hic 
ignis « fi nó interimit muro tñ modo gra 
uie e(t ſuperat eni omné penam quá vná$ 
paſſuo cft aligein bac vita Jum ergo ab 
bis penielibcremur p medium tribulatio 
nis tuxta illo JSrego.s moza. Bomi fi qua 
deliquerũt D recipiür.(. tribularióes vr ab. 
eterna pleni? oinatióc liberent.neceffarta 
€ nobis paciẽtia « tribulationũ tollerátía 
qꝛ ouobue mal'eriftéribue inue malus 
femper é elligendü fim plim rerrío etbi, 
trgo tribularóce but? mádi que refpectu 
illay inferni ⁊ purgatozij nulle (unt pacien 
ter a amoꝛoſe funr perferẽᷣde. Tertia ne 
tcffitae of acquifirionte.(.(alutie eterne ⁊ 
pꝛemij eterni bétur emm actuá.4. 05 noe 
p.r.tríüit ín ret. Z unc fic arguif aliqd 
bf neceſſariũ fine quo nó pót aliquid bcne 
effc mpfim.s.merapbi.gfa vcrbi ficut ve 
Toof neceffaría q: bene fiie ipfa non ví 
uitur fjbene effe n&um eft (là eterna & 
vegnt celeftio acquiſitio qð quidé regnum 
abſq; tribulationibue béri non fr.ergo ip 
farum tollerátia cft neceffaria.vnde f: . 
womel.ʒ7. Ad magna pᷣmia peraemni nó 


Dt nifi p magnos labo:ee . vnde Paulus 
€ggregi? pdicatozoicit non coꝛonabit᷑ nifi 
quilegiptime certauerit.yndc oe oomino 
bétur u.24.£po:tuit pari xpm « reſur. 
$mo:.4 ita intr.in g.füá vt fic nee doceret 
opo:tere pati.vnde ipfc dicit Mat.io.Si 
quio vit venire poft me ab.(.a r.c.f.4. (me 
¶ Scðo inducimur ab pacientiá róne vri 
litatis.AMWultiplex eni vtilitas ex tribula 
tionibus ꝓuenit qué fiic paciẽtia ſunt inu 
tiles:⁊ ire oci ꝓuocatiue vr ergo talis vri 
lirae a noble béatur ncceffariaé paciétia 
^ vt de multie pauca pſtringamꝰ.Triplex 
vulitae ex tollerátia iribuſationũ a paciẽ 
tiaĩhac vita a fidelibꝰpercipitur.ſ.nignifi 
catio.emendatio.⁊ deſpectio. ¶ Pꝛia dr̃ 
fignificatio.f.ellectióio ."Ilam apoc.tertio 
of Ego quooamo arguo « caſtigo ⁊ puer, 
tertio. Quẽ diligit dñs coꝛripit zquafi p 
filio cóplacet fibi.ynue ergo qfqs videat 
fib; aliquod fignü ellectiõis (ue fi a deo.ſ. 
oiligif an non. Mon oico oilectióe affectio 
nielj coicationie nó nature (5 gre qua nó 
diligũtur nifi boni a iufti m beatü noftri 
Bona.in tertio di.ʒꝛ.ar.pꝛo.q 2.£x perce 
ptione ergo gr̃aꝝ dei acl ſalutẽ diſponen 
tium quilibj coguoſcere poterit an a deo 
oiligatur , Quapꝛopter fignü magnü clle 
ctione cft qfi bon? in bocmüdo flagclla£ 
€x quaflagellatióe fibi multe gre irrogan 
tur. C Pꝛio q: in flagell'oatur medicina. 
won foli puratiua f ét pꝛeſeruatiua.iuxta 
illud cecefía.xj.c.a&bilitia.t. afflictio vni? 
hoꝛe obliuionẽ facít luxuric.cuiꝰreihẽtur 
exẽplum i paulo q ꝛ.coꝛ.n di.Datꝰẽ mibi. 
ſtimulꝰ carnie mec angcl? ſathane q me 
collapbüct.vfi Gꝛego.in pilo EAoꝛa. diẽ 
Aliqñ qas uon ꝓdũuenda pꝛeteritaclpa 
fip:o futura vitãda percutitur qà aperte 
paulus de feipfo teſtatur oi Te magnitu 
do rcuellationü extollat me oatue eft 2. 
€ o q: flagella aſſimilaut noo capit 
nfo quil; peccatünon fecerit nec inuentꝰ 
fit ool? in dꝛe eius. priepe.fcóo tñ multa € 


I 
| 
i 
[| 











— 


erts guta in cena dũi. 


paſſus:ſi titur patimur xpo aſſimil amur 
8 é grande figuü ellectióto vñ Z.u.6. Si 
m perſecuti (unt 2 vos pfequétur, q.o. qt 
mei fui eſtis meã voluntatem facientee . 
«7 Ecrtio non pt effe mat? ſignũ dilectio 
nio diume d$ ꝙ noo percutiatét fi iuſti vt. 
pmodica mala mom̃tanea oct nobis cter 
navtinfra oicct vr adimpleat illud apti 
*fo.8.otligénbue deum oia coopcrantur 
in bonũ q7 Secüda vtilicae tribulationü 
Paciẽter ppeffay of. £médatio vocar eni 
b e peccato:cad fe mulrie modis.ſ inſpi 
ratióc p:edicattóe beneficijo ⁊ flagellieoí 
cit eni o.fafe.q.108.artí. 4. tp medicía 
mund fübtrebit maíue bong vt pmoucat 
mín? qñq; tfi infert nocumentü minoꝛibꝰ 
vt melíoxib9 (übueníaf fic oc? flagella in 
tépexalibue ⁊ coꝛpoꝛalibꝰ vt pmoucat ad 
fpüalia ⁊ nulla é melio: medicina q; flagel 
lin qi tüc fe bumiltat oeo ⁊ imploꝛat ei?au 
gilium vit £actanti? oc ifta ⁊ pdicta veilt 
rate in.s.di. Inſti.aduer.gen.dicit oc? bo 
mines p liberio I3 (cd coꝛruptos ⁊ vítío 
ſos luxurioſe acoelicate parit viuere qꝛ 5i 
putat emendatíóc fua oígnos bonos auté 
quosoiligtt caftigat ſepius ⁊ affiduíola 
bobue ad vfum virtutis exercet nec cos 
caducis ac moꝛtalibus bonis cowutipt ac 
depꝛauari finityynde nemíni o3 mírum ví 
deri fi p noftrío fepe delictis caſtigamur 
soto imo vero cũ veyamur ac pꝛemimur 
tũc matime gratias agimus idulgentiffi 
mo patri ꝙ coꝛruptelam noftram nó pati 
tur longius peedcre fed plagis ac verbe 
rihus emẽdat.Exquo ĩtelligimꝰ noe oco 
effc cure quibue qm̃ peccamus iraſcitur. 
* reliqua vfotibi colligat diſciplinam.h̊ i 
le Tertia vtilitas of oefpectio.f-.mundi 7 
rcrum mundialiü ꝑmiſcet.n.deꝰ amaritu 
dinem tribulatíonie rebue müdi. vt mun 
di conténamue.ppterca aug.s.lib.cáfe 
dicit. pacicbar ĩ cupiditatib? meis amarif 
fimae pifficulratee te tito mbi propitío 
to mibimimue ſmnebas dulceſcere quod 


non erae. £r ín lib.2. cofeſ. Idẽ ait. Tu (om 

per aderae miferíco:diter fcuieno, «ama 

riſſimis fpargeno offcnfionibue oco illici 

rao tocüditateo meae.ita vr quereré fine 

offenfióe iociidari.D ille. £t Greg.ingt fü 
giẽdus eſt muudue fi ꝓſperis ctia nas de 
mulceret qui ergo tot caLamitarib? pul(at 
qd aliud qᷓ; vtoefcrat clamat , ¶ Tertio 
inducimur ad pacientiã róne iucóditatío: 
qꝛ per pacientiã:⁊ füfferentiá tribulationũ 
glia acquirit eterna:⁊ iucõdiſſ mío ẽt ĩ rc 
gio ccloy fruimur gaudijs q: 6m ꝛero. 
in libꝛo de vidicta 4 iuratro S 'uture vite 
glia pñtis vite icomodis cõparatur.q trí 
pliciter ꝓbat. ¶ Pꝛio cr pte gie ſic. Gĩa 
perducit ad glam iuxta illud. Ro.o.gra 
dei vita cterna fj pacíétia ẽ effect?gre gra 
tum faciétie.ergo paciétta ꝑducit ad aliá 
4 sto ergo mato: erit paelétta tanto glia 
erit maioꝛ. C Scðo idé pbatur ex pte fue 
effentie fic arguédo JC hõ mon dolet nec 
triftat oc áimfftone bono natur. lii: «cc 
fncurfione penay coꝛpoꝛaliũ pcedit ex cari 
tate q hõ deum füp oia oiligit $ caritas 
paciée eff cum igit ey carítate mereamur 
abundantioꝛẽ gltam confequée é gp ẽt ex 
paciétia que ẽ carítatte cffect? p Tertio 
idé pꝛobatur róne oífficilio füffcréti fic, 
lirtue € círca boni aoifficilefcóo ethi.c. 
tertio « qᷓ;to oifficilio: ẽ virtuofa opatio 
táto magio merítozia (j pati iniufte valde 
€ offfícile mpoffibilc € inqr Hiero p̃ſſeʒ 
inocentid mon turbari.ergo paciéter aduer 
fa perpetté magnáiucódiratem i celeftib 
acqrere q9 cófirmat triplici auctozitate.f. 
Apli Gꝛego.⁊ liero.Apls eni.2.co:. 4.5 
confirmans fic dieit. Tribulationem pati 
mur ſß nó anguſtiamur cifra. I is q de ſo 
rio ẽ nf homo coꝛrũpat᷑ tñ (o q intus ẽ re 
notiat oc oie in diẽ id eni qð in piti ẽ mo 

mẽtaneũ ⁊ leuetribulat(óte nte ſupꝛa mo 

di ín ſublimitatẽ eternũ glie pondus opa 

tur in nob non ↄtẽplantidus nobis que yi 

dentur f; que nó yidẽtur que eni yidentur 





De induetiðe ad facientia ßmo. 07. 


tpelia ſüt.h ffe; £t grego. B cófirmat i pꝛio 
m̃oꝛa di. Honnũqᷓ; vero qfqsnec p pᷣteri 
ta ncc p futura culpa pcutit: vr fola diui 
ncvirtutie potétía ex ampurata pcuffióc 
monſtrarek. vñ cũ dño in euágelío oc ceco 
nato oíceretur.[»ic peccauit an parẽtes ei? 
Reſpon.di. Heq; bic peccauit neqs.pe.c.fs 
yr.m.o.oct i illo in q̃ máifeftanone qd agi 
tur nifi vt ev flagello merítoz víri?augca 
turc vbi nulla pterita tniqtae tergit ma 
gabe paaétía foxtitudo generat. bec ille 
Toicro.vero t epla ad Occeanũ ofolato:ta 
de obprobꝛijs « téptationib?pp rpo pferen 
dioinqt.Gi ergo p multao tribulationco 
teleſtis quuſdã addit aparitio , ? rcliqua 
yſ ibi que diuina laude mutatur. illc . 
Ét fic ps mltiplici róne qũo inducimur ad 
paciẽtiã:⁊ bec p piicipali pꝛia pte fufficiót 


¶ Pars fcóa huioßmonis ĩ qua declarat᷑ 
quomodo inducimur ad paciẽtiã multipli 
ci quctoꝛtate. 

Ecũdo piicipaly oíco qp inducimur 

ad pacieuttá auctoꝛitate. ſ. triplici, 
¶ Pꝛio auctoꝛitate ſacra. ¶ Scðo aucto 
ritate autẽtica. ¶ Tertio auctoꝛitate phᷣi 
c. C Pꝛo auctoritate (acra.no, ve.tefti 
he. ¶ Iiic tentationẽ pmifit euenire illi.ſ. 
Job.vt darek poſteris exẽplum paciẽtie. 
Thob ꝛ. Nõ cft cótriftat?5ofim cy plaga 
uenerit ei ſz imobil in oci timoꝛe pmanfit 
$46 agens do oib? diebꝰvite (ue thob. xj 
¶ IBóne oiffimulau nóne quieui nõne ft 
Jut venitfüp me indignatio job , tertío 
¶ Paciẽtia pauper nó pibit ĩ finé fo .9. 
¶ Ego ãt in flagella paratue fum. po.57. 
¶ Qui paciens cft multa gubernabitur 
fapientía pioucr.t4. 
¶ Clir iraciidue puocat rixas q auré pa 
ciens ẽ nutigat ſuſcitatas. pꝛouer us. 
¶ Doctria viri p paciétiá nofcif puer.9. 
XC ui ipaciéo  fuftincbit dãnũ puer.ro. 
¶ Pacientia via vobio neceſſaria eft vt 
Pefunrarem oci faciẽtes repostetio repio 


miffionem. Hebꝛeos.io. 
¶ Dilexi te qm ßuaſti yb pacientie mce 
⁊ cgo ßuabo te ab hoꝛa tẽtatiõis Zípoc .5. 
¶Scðo inducimur ad pacíétiá auctoꝛita 
te autẽtica fcóxum. Coocroz. ¶ Pꝛimus 
quoꝝ cft Gꝛego.qui vt hẽtur.7.q.i.c.Ad 
uerſitas ait. Aduerſitas que bonis votis 
obijcitur pꝛobatio virtutis eft nó iudiciũ 
repꝛobationis.quis cnim neſciat d$ pꝛoſpe 
rum fuit qp beatus apoftol? p:edicaturus 
ad (taltam veniebat : ⁊ tamẽ veniens nau 
fragium pertulít fcd tamennauie coꝛdis 
in varijs fluctibus integra ftetit.£ribideg 
ait F.Cum autẽ addit.IHullue perfectus 
eft vbi intra malum pꝛoximoꝛũ paciens 
non eft. fui enim equanimiter mala nort 
tollerat ipſe fibí per impacientiã teſtis 
eft q ab omní plenitudine longe diſtat. 
Abel effe renuit quem Caym malitia uon 
exercet fersum quippe noftre mentío ad 
acumen non potet peruenire veritatío . 
nifi D exarfcrít alteríue lima pꝛauitatis. 
T ille. fut etiá fuper £je.orucl. 7 inquit . 
Tribus modis folet virtue paciétie exer 
ceri . Alia namqs fünt que a oco. alia que 
ab antiquo aduerfarío ſuſtinemꝰ.alia que 
a pꝛoximo. A pioxio namq; perfecutionte 
daͤmna 4 iniurias ⁊ contumelias ſuſtine 
mus. Ab antiquo aduerſario temptamẽta 
recipimus. A deoq; flagella tolleramus. 
Sed ii bie omnibus modiovigilanti ocu 
lofemetipam oebet mene circõſpicere ne 
contramala piovimipzetrabatur ad retrí 
butiotiei mali. Ne eótra tépramenra ad 
uerlarij feducatur adaclectationem vel có 
fenfüm delieti. Ne contra flagella opificto 
pꝛomat ad. evceffum martyrii . lec ille . 
q Gcemdus eft Zuguſtinus quí fuper 
Do. uo ait . ili fi ploꝛas füb patre ploza 
noli etim indignatione noli cum tipo fup 
bire q5 parerío ferse oum plangis medici 
na cft non plaga pena quam accipio caſti 
gatio nen damnatio noli repellere flagel 
lum fi non vio ab bereditate repelli noli 














Feria qnta ín cena dñi. 


refpicere quapenáléei flagello ß quem 
locũ obtines in teftó .£rin libzo tertio de 
trinitate idẽ otcir; aal. que ab iniqe fi 
dclee perferützipfte vtiqs ꝓſunt vcl ad oe 
méda peccata vl'ad excrcendá pband.iqs 
futtitii vel ad oemóttrádá b?vite miſeriã 
'jóqs ob 8i mani «apl'e ſtimulũ ſẽſerat 
a vterq; pfecit qi malübit postauit. ille. 
Qui ér in Pone oe puero cétur(onte .vt 
I»étur.25.9.1.c.paratue fic ait. Paratꝰ dʒ 
effc hõ iuſtus 2 pi? paciẽter coy malitiam 
ſuſtinere quos fri bonos querit vt nücr? 
pott? crefcat bonoy non vt pari malitia fe 
qe numero addat maloz . oeníqs ifta pce 
ptamagio funt ad pꝛeparationẽ d$ ad op? 
«9 in aperto fit vt teneat ín ſecreto ai a 
cientía cii beniuolẽtia. In mamfefto ác Rat 
qð eis vi pꝛodeſſe qoue bene velle debe 
mue.bec iile. Tertiꝰ é Ambꝛo. q fuper 
beati imaculati ingt. Illud énagnificuy fi 
iudicii oei laudeo fi vcyario egritudine 
iudicia oet fdicco fi te opia non reuocet 
quominus tuftítíam oci laudeo hec ille . 
¶ Ouartus éoíu? IDtero, qui fuper o . 
Deomiſereak ufi oic. veniãt plage veníát 
oia genera maloz dũ poft plagae x pe ad 
tentat.£t ad arcũ pꝛeſpiteꝝ dicit. Apð 
xpianos non mifer ẽ qui patítur contume 
lá Gquí facit iniuriã. £t ia plogo.heſter. 
idé ait . THoe laudeo bomini non affecta 
muo.nec vituperationeo expauefcim?.oif. 
enimoc?of.eoy q bo.pla.oefiderát.. Ét in 
libi oe vin.⁊ iur. addit . xpianie vexilla 
crucis ſunt oelicie tropbea nfe vite non 
pópío fj miſerijs repoꝛtantk in nr̃a claſſe vi 
rifo:co obpꝛobꝛia ſciũt poꝛtare nó mücra 
f ille. Cuintꝰ € Bernar.qui in quoda; 
fermóc ait. baupraté equo aio ferre virt? 
ẽ pactétie Soponte appetere laue é ſapien 
tie Sunt q pauperce cé nolũt eo pacto vt 
nibil deſit eis. Sũt « alij miteo dũ nibil ni 
fi coy arbitrio agür. fed às longe funt a (a 
pentia appet.bec ille Sextus ẽ obá 
nico Criſo.g füper eplam ad bebscoo ait 


"IBBibil ita confuſaʒ facít íniuriam agétio ſi 
€ut fo:río « mitis tollerátía, « neqstn ope 
neq; ét in lingua fc vindicantio. bec illc , 
«E Sptim? eft Cipꝛianus qui in eplà ad 
fratrce oe bono paaétie ingt. Pacientia 
sitoilectiffimi nó tm̃ bona cuftodtt fj re 
pellit aduerfa fpüifcó fauene a celeſtibus 
ac diuinis coberéo facra carnis ⁊ coipo 
río qbus aia expugnat᷑.⁊ capitur virtuiuʒ 
füay ppugnaculo ilucra£. nfpiciam? oe 
niq; paucaoe multe vt oe paucie íntcllt 
gitur 4 cerera adulteriũ.fraus:homicidiũ 
mo:tale crímé eft tit foꝛtis « ftabil'in coz 
de paciétía ⁊ nec adulterio ſcificatũ cop? 
4 templi ocí poluit᷑ nec iuſtitie orcata ino 
centia conragione fraudio inficif nec poft 
geftatá eucariftià manus gladio 2 cruoꝛe 
maculatur.Et ita. Nãvt paciétia ⁊ reliqua 
vſq; ibi. Plena obſeruatõe teneam?. ille 
¶ Tertio inducimur ad pacientiã auctou 
tate phica.Nãlactaãtiꝰin.⸗.di. Inſti.aduer. 
gen ingt. Hẽpe magna ⁊ pᷣcipᷣua virtue ẽ 
pᷣaciẽtia quá parítervlgi publice voces ⁊ 
pbi a oꝛatoꝛes ſũmis Laudib? celebꝛãt qó 
fi negari non pót quin ſũma fit virtus iie 
ceſſe € iuſtũ atas ſapientẽ viz in poteftate 
effc hoĩs iniuftt vr capiat pacientía.( ile, 
Xoquene oe pio ⁊ alijs q pacientiã effe 
runt.qr Pꝛim ergo pho pacientiã omn 
dane tu béo tuum Tulliũ q in p:a retbo - 
rica fua dicit. Paciẽtia é virtue ↄtumelia 
rum oium aducrfitat(as impet?equanimi 
ter po:táe ¶ Scðs eft Seneca q in epla 
79.0íicit Athlete quantü plagay toto coꝛ 
poe excipiüt . ferür tñ omne ĩoꝛmentũ cu 
piditate glie:nos ár vincamus oia quoug 
pꝛemiũ non palma ncc coꝛ:ona é fed virt* 
⁊ firmitae aĩ ⁊ pax in celo parata. Et iĩ epla 
alia.idẽ ait.Bene moꝛigeratꝰventus có 
tumelie paciẽs extimari nó pᷣt. Et ĩ puer. 
idẽ ait. Libẽter ferae q neceffe cft. dolor 
paciẽtia vincitur.hec ille . 4 Zerti? pla 
to qui i ſuis fentétijé b:cuiter di. Zotiuo 
phie robur paciaé E Quartꝰeſt Socsg 





De índucti»ne ad patienti. 67. 


f ſuis fententijo dicit. viri boni ẽ ſcire pa 
ti nec facere iniuriamwictoꝛia ſine aduer 
farie bꝛcuis eft laus. qp Quintus ẽ Bias 
plio qui interrogatus quid fit homini oif 
fiale rcfpon. AÆWutationẽ inpeiue poffc p 
fcrt. qp Sextus é Chilon.q interiogatue. 
eſt quid oiffícile.refpódit ineffabilia face 
rediligentiam benc oifponere. £t iniurias 
patum poffe paciéter patt.bec ille.q7 c 
ptimus ⁊ vlrmue ẽ.Symonides qu in fa 
le ſententijs ficoicit inocẽtem non debi 
litat cófcientía cum tm aduerſis ſolatium 
&bomini nó meminiſſe quod patitur, bcc 
ille His etiam poteft addi Ptolomeus 
qui ait. Qui in mundo permanet vult coz 
paciens aducrfitatibue pꝛeparet.Et iterũ 
dicit. Qui in dignitate fua non extollitur: 
parum in ciue amiſſione turbatur, Sʒ vt 
dicit Julius celſics. Facilius nueniunt quí 
fc moꝛti vltro offerant d$ qui doloꝛem pa 
tienter lerant. hec ille. Zd ifta facit lex tm 
perialis. Nam.ff. de tribunaria actione.l. 
i4 Sclentiam inter nolle « velle ẽ medi 
f,pacientia m glo. £t ideo oícít tex.in.l. 
proxime.ff.oc bio que in te ftamentooclé 
Tur a in vc rũſum.ff. de tranfacríombuo. 
Et in.l domitius labeo.ff. de teſtamentis. 
pacienter ne audias.⁊ fic patet ꝙ aucto:i 
Tare indueimur ad pacientiam.⁊oc ſuffi 
ciant pꝛo parte fa pꝛincipali. 
¶ Paro tertia huius fcrmoníe in quao 
claratur qũo inducimur ad pacientia mul 


tiplici exemplaritate. 
Ertiopꝛincipaliter poft rónee ac 
. Lauctoꝛtates ad pacientiá inducen 
tco pponenda (unt ezempla ad idem pꝛo 
vocária.Zreo enim pꝛecipue eremplarita 
tee reperiuntur ad vírtuté pacíétie fcqué 
dam inducentes.ſ.diuina fcá a bumana, 
¶ Pꝛima diuina. Noſter eni redemptoz 
deꝰ⁊ bomo pᷣparauit nobis itj.ac vocauit 
ad cenam.ſad vitam eternam a hoc pꝛeci 
puc oftendendo viam paciẽtie quod tépo 
Tepaffióio maxime darint ut crao fümo 


dilucnlo ipo pꝛeſtante meliuo aperiemus. 
¶ Pꝛeterea habemus cxemplũ paciẽtie 
t qui tot hoꝛrida quottidie nobis perpe 
trantibus miferico:díter expectat:vt veg 
fit illud Sapientie.i.Airᷣeris omni oo 
minciquoniá omnia potes fimuláe pecca 
ta ppter penitentiaʒ Et ideo apo. 'IRo.fo 
dieit. An diuitias bonitatis eius: ⁊ pacien 
tie ⁊ longanimitatis ↄtemnis:an igno:as 
quoniq benignitas dei ad penitentiã te ad 
ducit.Et Aug.in pꝛoſpero ait paciẽtia dei 
vcra ẽ qua peit contemptus parcítqs ne 
gatue «magie vult vitam peecatoiue d$ 
mo:tem.becílle, £uare ⁊ Cipuanus ad 
fratreo oc bono paclentie dicit. videmus 
inſeparabili equitate.equalitate paciẽtie: 
nocentibus a inoxijs religioſis ⁊ impijs. 
gr̃as agentibus:⁊ ingratis dei nutu tépo 
ra obſequi:elementa famulari ſpirare vent 
too fluere fontco grandefcere copíao meſ 
ſium:fructus maturc(cere vinearuʒ exube 
rare pomío arbufta : nemoꝛafrondeſcere 
pata floꝛere.⁊ cuj crebzie. imo continui 
exacerbek offenſis deus indignationc fü 
am temperat « pꝛeſtitutũ femel retributó 
nis diẽ pacienter expectat jCunas babeat 
in poteftate vindictam mauult diu tener 
pacientíá ſuſtinens. ſiclementer a differẽs 
yt ſi fieri poteft multuj malitia pꝛotracta 
aliquando mutek:vt homo tn erroꝛũ « (ce 
lerum contagione volutatue vcl cro ad 
deum conuertat ipfo monente 7 oícéte uo 
lo mortem pec.fed vt con.⁊ vitat . £t ita. 
Tal eſt chꝛiſti ac tanta pacientía que nift 
tanta actalío erífteret Paulũ ecclefia nó 
baberet . Quod «fi noo fico cariſſimi in 
xo ſumus fi ipm viderimus fi ipfe ẽ ſalu 
tie nfe via:qui rpm veftigüo ſalutaribus 
feqmur p xpi exẽpla gradiamuꝛ. ficut o, 
apo.inftituit di. Qui ín xpo manet fe bic. 
63 ficut ille ambulouit 2 ipe ambulat: bec 
ille. CScða exemplarítao ad pacientiam 
noe puocauo of. Sancta, THam oco fancti 
p multae tribulatíóco cũ pon maría 
í 





| 
| 











de 


. Sería quínta in cena dñi. 


regnum ingreſſi ſunt eternuz tt pʒ in fan 
€tà ⁊ regina onmiũ beatoꝛum ſpirituũ vir 
ic foci genitrice Maria que femp i loc 
undo fuit afflícra a maxime pafftóe vní 
geniti filij fui dñi noftri Jeſu benedicti:vt 
€rao melius videbimus. Item Johã.bap. 
ab infantia penítentíáoutio:em emp egit 
atii pꝛopter adulteram ⁊ inceftuofam tan 
dem ẽ decollatus Eat.i4. ¶ Stem Ste 
fanus ple.gr̃a fpii.f.crudeliter lapidatꝰ 
€ ach.7. Petruspoſt multos laboꝛe s vin 
€ula a carccreo crucifixus ẽ Paulus ðcol 
latus Zaurét(uo aſſatus.⁊ quid plura oẽs 
ellecti dei non ſolũ poſt paſſionem xpi:ſed 
etiã ante pꝛobati (imt p magna pacientid 
vt patet in Job quí erat vir fimplex 7re 
€tue ac recedens a malo a tñ vna oie om 
ni fba:bobue mille:⁊ aſinis quingentio oc 
ciſis omnibue cuftodibus pter nuncian 
temi ouibue vij. millibus z camcllío trí 
bus millibus occiſſis eadé oie in vna oo 
mo ſeptez filijo.« tribuo filiabtre. « omnia 
muneiabant ei ita vt vno loquente füperue 
niretalter 4 cum baberct famili magna 
nimíe:coitee (nter oẽs oꝛientales oibue 
tamcn vna ote pꝛiuatuo é peter vxoꝛẽ vt 
magíe eum affligerct « tfi pacientiffinuo 
fuit di. Nudus eggreſſus ſuz oc vtero ma 
trío mee a nudus reucrtar iilue dño dedit 
dñs abſtulit ficut ofto placuit ita factum € 
fit nomen offi benediciũ. Inſup vlcere eft 
peſſimo percufftre:a dixit illi mulier. Ad 
bucpermaneo ín ſimplicitate tua benedic 
dũo « mox. faut oicit ad illã. Quaſi vna 
vc fi.mli.Lee Si bona ſuſcepimus oe ma. 
dñi ma.aũt quare non füftincamuo:? Job. 
fo.q- Idem pʒ in thobia qui ab infátía ti 
muit dñm: ⁊ femp opera caritatio exercuit 
attamen plaga ceciratío percuſſus eſt:qui 
pacienterferere irridentibue fe oícebat . 
Holite 1a loqui qm̃ filij ſanctoꝛũ ſumus:⁊ 
vitam illá expectamus quá deus daturus 
€bis qui fidé ſuã mmq; mutãt ab co tho, 
pꝛio «fio .c. £t (dco oc oibuo fanctto « clle 


ctis bet loquít apofto.ad beb:t.c.oí, 20 
oiftenti (unt nó füfcipientee redemptioné 
vr melioxem inuenirẽt refarsectíoneg: alij 
vero ludibꝛia ⁊ verbera cyperti infüper 4 
vincula  carcereolapídatt funt ſecti ſunt 
tentati fint in occiffione gladij motui ſũt 
circuíeft in melotie ⁊ ĩ pellibue capunis 
egentes anguſtiati afflicti: quibus dignus 
nó crat mundus in ſolitudinibus errãtes 
n montibus in ſpelũcis ⁊ in cauernis ter 


"rez bí oẽs teftimonio fidet pꝛobatinõ ac 


ceperunt repomiffioné:oco p:o nobis alt 
quíd melius puidente: vt non fine nobis 
cófinuarent.bcc ille:quafi vellit oicet apo 
ſto.Si illi anta paffi ſunt paciéter multo 
magíe ⁊ nos qouo multo plus cóceffm é 
f.confümatio otuíne pmiſſſonis. vʒ. vt poft 
moꝛtem beatitudine ftatim capiamte, q 
non erat illis conceffüm.ocfcendebat cnig 
ad limbi idé expectárco aduentũ ſaluato 
río.vynde &itat.tj.fcribif.Z( diebus Jo .b. 
rc.ce.ui pa.⁊violenti rapiũt illud. ETer 
tia exemplaritas nos ꝓuocans ad pacien 
tiam dicit bumana ẽ phoꝛum moꝛalium 
quoꝛũ pᷣcipue feptem reperiunt exẽpla pa 
cientie. CPꝛimũ ẽ Senece qui po. bene 
ficío doctrine erga Heronem moꝛtẽ pacié 
ter accepit:ante biẽniũ qᷓ; Petrus « pau 
lus interficerentur eft a Nerone occifſus 
qui ellegit i balneo fibi incidi vtramq; ve 
maim braãchij vt fic faauiuo moꝛerek. vidc 
quodam fagio recte vocatũ ẽ nomé eiue: 
Seneca.i feipm neccane. q7 Secundũ ext 
plum fuit ín focrate qui adco omnii con 
tempto: extitit:vt nemo ct eduerfitatib? 
triſtioꝛẽ nemo ín pfperto alacrioꝛem vide 
rit. Nam vt laertius dicit aliqũ fuit ictu 
calcis a quodá pcuſſus:qui de elus pacia 
mir antibus dixit. Si aſinus me calce ꝑcuſ 
fiffet nungd wn tudicio eũ cõueniremcur. 
ergo non ſuſtineam fic ictus hominũ ficu 
frrationabiliü beſtiarũ Cuidam ét olíqui 
dooícéti fibi. Talis maledixit tibi.dixit. 
idco maledicit:q; bene loqui non oídicit, 











De fingulari exemplarítate virtutü paſſionis xpi ſᷣmo.cb. 


¶ Tertiũ exempli pacientie fuit ín ariſti 
po phᷣo qui qfi impsopería aliqũ pateret: 
pfequéte illo ⁊ dicẽte quid auffugis:qui. 
inquit malc dicendi ribi poreftae é : mil⸗oi 
ycro nó audiendi.Cuidaʒ oicentt et homi 
tico te contẽnunt 4 illos aſini inquit:ſ nec 
illi aſnoſnec ego cos curo. fuaxtüexé 
plũ pacicutie fuit in Renophonte de quo 
Igelius ait. ꝙ cái quidam ei malediceret 
rũdit tu ftudium tuũ ad maledicenduʒ oc 
difti.ego vero cófcientia teſte didici male 
dicta contemnere. T:cterea cuida; oicéti 
€i bominco 9 rc malc loquürur ai. Supe 

rioꝛes jcipuc ẽ vſus fi pati iferío:íe vero 

facere CQuintũ excmplu fuit in demo 

crito de ciue cóftantta dicit Tullius li.fo 

Tuſculanaꝝ queſtionũ. Pic cum in man? 

inimictincidiſſet nullũ gentes ſupplicij oe 
pꝛecatus ẽ nullumqʒ recuſauit verboꝛum 
impꝛoperia cöſt antiſſime tollerauit.vnde 
ait. Seneca epiſtola.ꝰ. Quod ſepe dicebat 
vnuſmihi po populo € ⁊ populue p vno. 
¶ Srt fuit in zenone pho diſcipulo cra 
tio Ebebani:q vt ait lalertue li z.ĩ agri 
gentina ciuitate a tyranno cruciatus fint: 
Gi ín cenlco toꝛqueret᷑ neqʒ gemirü neqs 
eiulatum emitrene:fed foꝛtiter populi co 
hoꝛtans rore vrbis animü fo:tunamqs 
mutauit IHam totus populue in tyrannti 
cõſuꝛgens eü Lapidauit p cptimti exem 
plus fait in diogene:qui mira paciétía fuit. 
picdituo Iam vt a t Seneca l5. oc íra. 
cũ Diogenes 8 ira otffcrerer adolefcentut 
luo preruue m cü conſpuit qui dixit. Hõ 
iraſcoꝛ:ſed dubito an irafei opoꝛteat. Aliuſ 
verbis dehoneſtauit Diogenez:⁊ ci nibil 
rñderet.Quidam interrogauit eũ cur ma 
ledicenti rüfüm mon daret rũdit. Holo có 
tendere cum bomine füp re:in quale qui 
eptinet vilio: reputat.z(liueifüpcr oclo 
neftauit eũ verbíe: cü nibil rüiderct oí 
«tum ei quare nó ríidee dixit. Nõ peffes 
tgo illi ridendo tantà ocboneftates infer 
re quanti ie ficlequendo intullit. Alius 








rurſus obp:obste affecit at ille non € indi 
gnatus nec rñdebat interrogatus quare 
von urdignaretur.rüdit [xc dehoneſtatoꝛ 
meus aut é verídicue aut mendax.ſi veré 
dicus pp viraté i irafcar ſi mẽdax ðeſt in 
dignatólo cã.Cũ ꝗdã ẽt aliqfi ei dicerʒ p 
qdã ſuꝰ amic? ʒ c maledcã dixiſʒ at.aũ. 
amc? dixerit b oubiu;é à re ar p h oie 
río manifeftü €. Et aliae cuj quidã dixiſſet 
ei oco vituperant te.rfidet opoꝛtet ſapien 
tiam ab infcipientibue impugnari eſſe.n. 
melío:em indicat mala lttigua qué carpit. 
Pergrandis.ergo cófuffio noftra é carif 
fimi. fco fi non omnia aduerſa tolleramꝰ 
pacientiffime cum ifti pagani:tanta ⁊ taʒ 
pacienter paffi funt fiie fpe. amplioris p 
mij:⁊ nobie certa manet pio pactentia ex 
pectatío vere ⁊ ſempiterne gloꝛie cuj ipfo 
dño nto Jeſu xpo i fecula (culo , Zimen 

¶ Feriaſexta mn pafccue oe fingulari exé* 
plaritate pacientic xpi ⁊ beate virginio:z 
ẽt de vutucrfali cxemplificattone oium vir 
tuta xpo ĩ paffióc (a nob oara.fmo .68.. 





im ergo accpiflcr . ec vaeobe Ai 


Jeſus acetum dixit có 

mumatũ ẽ.⁊ inclinato ca, 

c pite tradidit (prfi . fcri 

bunt bec verba 30.19. 

⁊ in cuangelto bui? la 

crimoſe fcitiuitatie. (3 

ẽ dies amara:dies lacriofa oice teñbꝛoſa i 
q̃ dei filiꝰp nobif mißimis eterna dãnatõe 
mãcipatifvoluit obpb:iofe crucifigi  acez 
biſſime moꝛi.ĩ hac.n.amara die ib? libꝛũ 
apuit qué ſolꝰ apire potuit:⁊ nẽo ali? clau 
def:fié Jo.euã.pᷣphetauit apoc.s.c. inboc 
n.libzo fui. v3 coꝛpis crucifixi ⁊ cruce extẽ 
ti oéolegef pit lrati.vs.ctdtore. grádeut 
4 pul dm « Put ignoꝛates cfapiéteo mulie 
reo mafclt t k li. egdẽ exéplar aptürcpi£ 
oíus virtutũ moꝛaliũ cardialiũ ⁊ tbeo.i f f 
fert tuemt lli? pelariffime virtutio pacié 
fic oe qua his diebus egimus exempli lu 
cidiſſimũ venite ergo oco Voce ⁊ 

y 





D LET eas 


Tum wl 
9 f "T 





"e l 














— 


Feria fexta in paraſceue 


onerati eſtis fivultío reffici ne in via de 
ficiatis:ad qo no» apoſtolꝰ ĩuit at di.ad loc 
bꝛe.ꝛ. Recogitate cũ qu ralem ſuſtinuit a 
Peceatoꝛibus aduerfum ſemetipᷣm contra 
dictionẽ:vt nó fatigemin animis veſtris 
deficientes nondũ enim vſqʒ ad ſanguineʒ 
reſtitiſtis aduerſus peccatü repugnantes 
ficut.vj.fecit dñs notter. Ideo recogitate 
cũ:qui ficut ouis ductus cit ad victumã:⁊ 
ſicut agnus coꝛam tondente ſe vocem non 
emiſit Recogitate eũ qui noõ clamauit ne 
Qs in plateis vor eius audita:qui nó fuit 
cótumar:qui doꝛſum ad flagella ſubpoſuit 
qui faaem ſuãnõ auertit a feditate (puro 
ram.£ui cum accufaretur nó rcfpondir. 
fed «recogitate apud eum oolo:ofaj eius 
virginem matré:que cü vnigenitum filiuy 
ſuum bodie a fc (eparatum:z imanibue ca 
num iucleoꝛum ipm laccrantíum confpice 
ret.£ta pillato fententiatü ad mo:tem au 
diret:ac vt crucifigerct intelligeret. £t oc 
müipm pꝛopꝛijs oculto eius manibus pe 
dibufas cófiriofpinie capite cozonaro:clle 
uatum in cruce viderct bodie namq; iucũ 
da gabꝛielis angeli ſalutatio verfa € in lu 
ctum quo fir:vt fidelee bodie non atideát 
banc mellifluam ſalutationem eius auri 
buo inſonare: (ed potius compaſſione vir 
ginis:ad crucẽ amariſſimam coꝛda voceo 
1 oculos deuoluunt:ad quam ⁊ noo acce 
damue vt tanto miftezio paſſionis chꝛiſti 
aliquam gratiam imploꝛemus: cum lacri 
mioiguur cflcxie gentbuetam mentis 
Q5 coꝛpoꝛis burailiter oicamue omnes. O 
crux aue ſpes vnica boc paffionie tempo. 
re:auge pijs iuſticiam:reiſqʒ oona veníaj. 
Eum ergo accepiſſet Jeſus ac.iterum.vbi 
ſupꝛa.Quaãta fratrco dilectiſſimi luerit i 
chꝛiſto lõganimitatis paciétia:bodie ofté 
dítur:quía vt ait Cipꝛianus ad ffce ð bo 
no paciente Zara fuit:vr qui ĩ cclíe ado 
rabatur ín terris iudicaretur 2 condemna 
vetur.bec ille vſqʒ euim ad extremum em 
nim afflictionum ſuſtinuit amaritudinez 


«(dco vt dicit. Jo.qui ipfum vidit ⁊ audi 
uit. Cum accepifſet Jeſus accetuy dixit có 
ſumatum eſt.per quod eius tota paſſio de 
ſignatur. i paſſio mea ad. conſumationem 
eft deducta.Et ideo iuclinato capite tradi 
dit ſpiritũ triplici enim ratione inclinauit 
caput.CPꝛimo tanqᷓ; oco patri fc humi 
liano ac fpiritum ſuum recomẽdans «rcd 
dens. Secundo rand matri; humano 
generi po quo moziebatur pic condeſcen 
dene pic compaffionie qmoꝛc ad fc eos 
inflecteno. ¶ Tertio tanqᷓ; mo:talitati af 
fumpte oebitum fuum reddens.Moꝛo.n. 
eft cafuo a ſuperioꝛibus ad infertoxa: ⁊ ab 
erecta ftatura:ad p:ocliuem feu pꝛonaʒ ex 
Quibus paret qualio fuit co humilitatis 
pacientic ⁊ omnium virtutum fplédo:, £t 
quoniaʒ in ſuperioꝛibus egimus pꝛincipa 
liter oe vírtutibuo ⁊ poftremooe virtute 
pacientie:cuiue potiffimum rclucct in paf 
fione chꝛiſti exe mplar fingulare: tam pio 
pter chꝛiſti ineffabilcs moꝛtis tollerantíáz 
tum pꝛopter Maric indicibilem compaſ 
ſionio ſufferentiam. Omittendo. ergo bíc 
que pertinẽt ad paſſionis biftoziam : quia 
ín volumine oc penitẽtia habet᷑ oiffufiue, 
"iRelinquendo etiã paſſionis neceffiratcni 
⁊ caufalitaté oe quibus in illo quem edidí 
mue volumine oc peccatte abüdc oiferuí 
mine.pietereundo inſuꝑ paſſionis chꝛiſti 
doloꝛationem:⁊ ignominioſaʒ modiſicatio 
nem. ipſius exemplaritate virtuoſa pau 
cave multis pſtringemus ⁊ hoc ſub tripli 
€i conſideratione. g Pꝛima quart; dicet 
exemplaritas vniuerſalis. ¶ Sccunda 
exemplaritas ſingularis.C Tertia exem 
plaritas maternalie, 

Pars pꝛima huius ſermonio (n qua ð 
claratur quo xpo in paſſione fua dedit fide 
libus exemplũ virtutũ.⁊ bic agitur pꝛeſer 
tím de xij. 

P Rimo dico ꝙ fi volumus paſſionẽ 
dñi noftri Jeſu xpi ꝑfecte contem 
plari omnium virtutuʒ in ea reperiemus 








ioc fingulari exéplart virtupsffiónto.xpifmo,.68, 


exemplar Ad quoꝛũ (ntroductíonem oxit 
dubiũ quare xps voluit potiue ín cruce 
dj alio m5 moꝛi.Naʒ aialta (ugulata:s cre 
mata pᷣceſſcrant in figura xpi.ergo magie 
debuit gladto eccidi : vel igne cremari , 
«C Zid qo rüdetur 6m tbo.in tertia parte 
q as.ar.4 Quod nó fuit congruá chꝛiſtũ 
mox aliter q; in cruee. non enum oz q quá 
tum ad oia veritas rũdeat figure : quiam 
non effet ſimilitudo:h veritas vt dicit Ba 
ma ing li Loco eng materialis ignis fuit 
in atrifitio xpi ignis carítatie,fimnll- 
nou fax vc gol»annt amputatü caput.THe 
q; fuit ſechis vt Jſaiao:tũ vr eie coꝛpus 
witegrumſeruaret dicente pꝛophia.os eiꝰ 
noͤ minuetis:tum ne xp̃s effet occafio vo 


lentibuo ecdefiam diuidere ¶ Quinq; igi. 


rónibue volu:t in cruce mon £3 to.f. "Ia 
tione ſatiſſactiouio.ꝛõne wmirartonio,róne 
Bparationio.róne geueralie faluationís , 
róne perfectionto qr" Pꝛimo róne fatiffa 
ccionis. Ham voleue ipfe pꝛo peccato pꝛi 
mi parentis ſua paſſione fanftacere: confe 
quẽs fuit in cruceafficiq afi reftituene 1 
3 day ligno ſumpſerat iuxta illud pe 
Que non apui cunc ez ſoluebã.vnde Au 
gu in quodam fermone dicit. Contempſit 
Adam pᷣceptuʒ:aecipiens ex arboꝛe pomũ 
ftd gegd ad zm perdidit ehꝛiſtus in cruce 
inueni , ¶ Secundo róne imitationio fie 
chꝛiſtus accepit omnia quc pertinét ad ré 
ctam vitam: ad cremplum virtuti per 
tinet autem ad rectam vitã non timere ea 
que non ſunt rimenda funt enin pleríqs q 
(uie non timeant mo:rem genio camcn 
moꝛtis hoꝛꝛeſcunt.⁊ ideo vr nulluy genua 
moꝛtis boꝛreamus voluit chꝛiſtus in cru 
te moꝛi:quo gencre mo:tio wibil erat exe 
crabilius nihil bouibilius pena entm ou 
plici róne timetur:vel qutaoifficilie eft a 
enam:quia uilł. ltftue ergo non folüvo 
luit moꝛi: fed ín eruce mote viliffima ra 
pone piedicra.vnde apofto. ad pl, fcóo 
Humiliauit ſemetipʒ fco obe.uf ad mm, 


autem crucie.vbi glo.£t fi parum eft boe 
f.víqs ad moꝛtem audi aliquid oc. gencre 
moꝛtis non quálibet fed mo:té crucis:que 
iguominiofio: € fuftinuit chꝛiſtuſhee ille, 
€ Ecrtio idem p:obat ratione pꝛeparatõ 
nio:quia per 6 ꝙ in cruce moꝛitur exalta 
tue in altum aſſenſum nobis parat in celü 
ait enim tCrifo.vt ergo nobis (n altum fe 
licitatis locum pararet ⁊ ad fc woo atra 
beret ín cruce exaltatus moꝛi ellegit , p 
fc enim dixit Son. Ego fi exaltatuo fuero 
a terra.o.t. ad meipſum pptcr quod Ber. 
dicit. Aſcendit in altum vc longius audire 
tu: fostiter clermauit:vt nulluo excufaret s 
clamet lachꝛimas addidit vr bomo com 
patere£.bec ille. COuarto idem piobat 
ratione generalio faluatíonio ſic:chꝛiſtꝰ ꝓ 
omníbue moꝛi oebebat:quía apud euj nó 
eit perfonarum acceptío:fed moto eíue in 
«ruce comperebat generali faluatióí, ergo 
^c.ynde £rifo;oicit, n eruee expáfie ma 
nibue moꝛitur vt alteꝛa many veterc po 
pulü altera vero eos qui ſunt ex gentibus 
trabat.£r lactantius t. 4.oí. infti. aduer, 
ge dicit illa quoq; fuit caufa ꝙ chꝛi t? cru 
€eim maluerit afcendcre ꝙ illa eyaltari eũ 
futt neceſſe. omnibuſq; gentibue paffioné 
bei noteſcere. Ham quoniaj ie qui patibu 
lofufpenditur:z confpícuuo € omnibuo a 
ceteris altio: eruy potius ellecta €: que fi 
uificaret cum tani confpicuum tamq; (ub 
limem eé venturum vt ad eum cogitidug 
paríter ⁊ colendü cuncte nationes cx om 
ni oꝛbe concurrerent.bec ille . CQuinto 
ratíonc perfectionío:quía per boc genua 
moꝛtis diuerſax virtutum in chꝛiſto perfe 
eto deſignatur vnde ztugu.in li. de. q. no. ⁊ 
ve teſtait. Mõ fruftra rale genus moꝛtis 
chꝛiſtus ellegit: vt latitudinis altitudinis 
longitudinis ⁊ pꝛofunditatis oe quibua 
apoſtolus loqtur magifter exiſteret. Ipſe 
enim ad epli.tertio oicit. In caritate. ſ eru 
cio radicati ⁊ fundati:vt ene compie. 
que fit long lat. Bi.a pio li ya vir 
LI 














UM 


Feria fexta (n Paraſceue. 


tutürmquari exemplar relucet in crucío 
paffionc. £t vt bxcuítati'ftudeamto oc. x 
tantum boc oꝛdine in bac parte oicemuo. 
¶ Pꝛima in pticula quatuo:. CSecũda 
vero aliae quatuo: £t in vltima alias qua 
fuo: ponemue, ; 
«E Particula p:ia bui? pꝛime part(o pꝛin 
apalte fn qua ponitur exemplarítao xpi i 
paſſiõe quatuo: vircut( Ccariratie or̃onis 
inferioꝛitatis ⁊humilitatis. 

Nimo ergo in iſta parte ponũtur 

quatuoꝛ virtutes quaz exẽplar re 
lucct i xpi paſſione.ſ Caritas.Or̃o humi 
litae.zobediétie inferioꝛitas . ¶ Pꝛimũ 
exempli oſtẽditur caritatis tti hoc ꝙ pꝛo 
eibtrenobíe peccatoꝛibꝰ moꝛi nõ recuſauit 
Mam vt ipſe dixit Jo.is. aioꝛẽ caritatẽ 
nemohzʒ «€ .i.. p am̃oꝛe ⁊ ſalute amicoꝛum 
fuo ficut fecit fili? dei p nobis. Icleo bo: 
die voluit in latere vulnerari vt oſtende 
retcoꝛdialem dilectionem ppter quá mo 
riebatur voluit bꝛachia extendere:vrofté 
deret velle noo ex amor amplexari.vnde 
Augu in li.oc virginitate inquit. Inſpice 
vulnera pendentis ſanguinẽ moꝛientis: f. 
etum redimentioꝛcicatrices reſurgentis. 
Caput b; inclinatum ad oſculandũ:coꝛ ap: 
tum ad amandum:extenſa bꝛachia ad am 
plexandum:totũ coꝛpus expofitum'ad re: 
dimendũ b quátafünt cogitate f in coꝛdi 
bueveftiio appendítevt totus nobio (i 
to:dé figat qui totue pꝛo nobis fuit in cru. 
ce figo. bec ille. CSecundũ é exemplum 
orationis quía vt habet Mat as.appꝛopi 
quante pafftonie hoꝛa fcũs i angonia oꝛa 
uit.tertío eundem ſermonẽ o i. pater fi po: 
fibile.etranfeata me calixiſte verütamen 
fi fic.ego volofj fit tu. vbi pio oocet oot 
tribulatione pofitoe otarc eebere raj ipfe 
oꝛatlone noi indigebat ipſe.n.erat deus t 
hõꝛa iõ inquantũdeus nó orabat: nec erat: 
actuo oꝛandi in coq: memo oꝛat ſeipᷣm.ſed 
fm q hõ fuit vere wn ipfo actus oxandt f 
mon ficut nobis q; i eo-non. fuitic noua: 


ſublimatione aut intenfioné affeettio autt 
telligentie:nec ð nouo fuit ín eo aligd im 
petrandũ:aut merédü (quod ab initto icar 
natíonto nó babuerit.oxautt igitur ſolũ vt 
nos erudirct oꝛare. CSecũdo in bac oꝛa 


tione docet nos nr̃aʒ voluntatẽ cofoꝛmari 


diuine di. õ ficut.cgo volo.ſ.ßm ſenſuali 


tatẽ.ſed ficut tu ita ego volo fr rõnem. 


¶ Ztrtio docet nos f, trina ſua o:xatióc fre 
quentarcocbere ozationé « in ea pfeuerai 
nam ipſedixerat Bear 7. Ti. perite 4. 
accipietie:querite 4 iu.plue ⁊ ap.vobio. 
¶Tertiũ eyempli eft burilitatiorquanr 
multipliciter bodie nobis oñdit.CPꝛio 
qꝛ oꝛauit genibus flexisyt dicit Tu.as,c. a: 
ift 26. pftratuo in terrũ que ſunt figna 
bumilitatíe motus.n.coꝛpoꝛis «geft? mo: 
tus fcquunt interíoxce anime. Secũdo 
q: ellegit moiteʒ cructo ua latrones ⁊ vi 
liffíme pſone crücifigebank. MTertio: qx: 
ſpinis coꝛonatus allapatus « illuſus im ote: 
magno feſtiuitatis co: populi multitudi 
ne inter latroneo écrucifiruo.f2 quáte bu 
militario infignia ⁊ exemplaritates.Ham 
yt dicit Augũ.in li.de quatuo: vírtutibua- 
caritatío.filíuo vei ad crucem ducitur «q: 
eft vera palma victo:te expalmat᷑ quí pec: 
catoꝛũſpinas venit confringere fpinte co: 
ronatur:qui foluít cópeditoe ligatur: qui: 
errígitelliffos lígno füfpendit- fone vite 
&ceto potatur oifciplina pacíscedit falua- 
vulneratur.⁊ vita mout ad rfo ad moꝛiẽ 
vita ducitur:vt a vitain perpetui mota: 
necarctur.hec ille. CQuartũ exemplum 
eft obedientie ⁊ inferioꝛitatis qꝛ 5 apoſt. 
ad pbil.fe fact? ẽ obediens víqs ad mot. 
m.át.c.volürarie.n.vt patrí obcdiret moz: 
tuus eff. vnde Jo.x. di ipemet nento tollit: 
animã meam: ſed cgo porro eam að óffem 
ſuʒ ẽ Jo.. qñ turbe dixit. Quem hueritiſ 
vbi tripliciter demonſtrauit qp volüntarie 
ft eio tradebat. CPꝛimo qꝛ nó auffugit 
ftd iuit obuiá ⁊dixit quẽ queritis ⁊ rñdit⸗ 
ego ſum. Secũdoqꝛ in coꝛũ pftermáróe 





De fingulari exemplaritate virtutũ paſſionis xp fto et. 


fute pRratióc ⁊ auricule abfcifióe ac refti 
tutione apparuit pᷣlominãs «in ſua pote 
ſtate ꝓpꝛia exiſtere ⁊ pconfequens nó nc 
ceſſitate:ſed pmiffione captus eſt. CTer 
tio qꝛ petro volenti eum defendere dixit. 
A itte gladiũ in vaginam ⁊ ſubditur.Ca 
licem.ſamare paſſionis:quem dedit mihi 
pater nó uis vr bibã illũ.Ecce. ergo d$ vo 
luntaría obediétía.a ficps prinia particula 
huius partie pꝛime. 

Particulaßa huius pꝛime partis prin 
cipalia ín qua poni exẽplaritas paſſionis 
tbi aliarum quatuo: virtutum. 


¶ RXEamdo in pte bac ponunt quatuoꝛ 
alíc virtuteo.v;.liberalirae.aufterí 
t2o.virginitae ⁊ paupertae :quarii cxem 
plar dare reperit in xpi paſſione.Pꝛi 
mur eremplü é liberalitatio:q: v3.libera 
litao cft virtue faciens bona ꝓpꝛia alijs 
ellargiri qñ opue ẽ:ſed nulla pót effc lar 
fntio maio: ds fapm tradere chꝛiſtus aüt 
fcipm pmiifit p:o nobis miferabilib? « ven. 
di ʒo.argenteis:⁊ tradi in cruce imoland? 
nam vt babct &E»at 26. otzit iudas pꝛin. 
ſacer. gd.vel tibi oarc ac. faper qouo ver 
bis iquit Hiero.ꝙ Judas fuit ml in facto 
to q nópoftulat certápecuntc fummi vt 
faltem ipfa ꝓditio víderef cffc lucroſa:ſed 
quafi vile mácipii vendẽs it poteftate po 
Aüít ementiũ. vt oarent fibi q5 vellent.bcc 
ille Sed boc factus é vt nobis liberalitatj 
exemplũdarek nibil, babuit maius q8 
bonarct d$ vr(cipmi daret. vñ sSrego.f.10. 
li.moꝛa.dicit. Cum.n. poffer nobie ét non 
moꝛiendo ſuccurrere voluittíi moꝛiendo 
hominibus (übueníftq: nos v; min? amaſ 
fet nectantá vim ſue dilectionis oſtẽderet 
nifi boc qj a nobis rolleret ad. tpᷣs ipfe fü 
ftincrct. q- Sceundü exemplü ẽ aufteríta 
tío.f.vigilíarum ⁊ diſciplinarũ nam per to 
tam banc noctem uígilando multa. flagcl 
laa incómoda cft paffue qð ipfe pꝛeuidẽs 
dicebat ba 6 Xiftie € anima mea yſq; 


ad moitem füftinetelbíe: uígilate mec 
fn bac ením nocte fait flagellatuo allapa 
tug ⁊ a domo caypbe ad pillatüouctue: ⁊ 
per totá noctem nundj requiefcere dimiſe 
runt.vt verificare in eo illud. Iſa.pꝛimo 
a planta pedis vfqs ad verticé capitío nó 
remanfit itico fanítao, vfi Ber. ín quedam. 
fermone oícit (Ca .angelicio fpirítib? rre 
mebundũ oenfirate (pirarum pungitur fa 
€ieo pulchꝛa ffilijo bominü fputio iudeoꝝ 
fetidie deturpatin oculi lucidioꝛes fole ca 
ligauerunt in moste aures que. audiür an 

elicos cantue audierunt obpꝛobꝛia « in 
5 quod docet angelos ⁊ imperat᷑ 
felle ⁊ aceto potatur pedee quoꝛũ ſcabellũ 
adoꝛatur cruci claute affiguntur . manue 
que celos fosmauerunt ín cruce expanſe:⁊ 
dauis affiye fecerunt coꝛpus torü flagella 
tur latus lancea pfoꝛatur:⁊ quid plura nó 
remanfir nifi língua que pꝛo peccatoꝛibus 
exoꝛaret:⁊ matrem ſuam oifcipulo comert 
darct.bec ille qr £ercium exemplum eft 
virgínitatio ⁊ caftítatie ficut enim quice s 
ochtie coꝛpoꝛis caufa (unt impudicicic ⁊ 
libidinis ita vigilie conuitía oifcipltne füt 
caufa caſtitatis 4 virginitatifiquia ficut fe 
babet p:opofitü in ppofito fic fe babet op 
poſitũ in oppofito vt oicit pe ín topic. 
xpᷣs autem D quc diximus paſſus € ſenſua 
litates fugiens vt nobis caſtimonie exem 
plum pꝛeberet.Qui igitur vult caſte viue 
re quantũ eſt et poffibile chꝛiſtũ imitetur: 
ac frequenter oe eíuo paffione meditetur. 
vnde fcr fup cant.$móe.57.oicir. f2uid 
tam efficax ad curanda confcientie vulne 
ra «aciem mentie purgandam : dicb:ifti 
vulnerum fedula meditatio:quafi.o.nulliü 
mauus remedíum reperitur ꝓpterea Hie 
ro.ad euſtochiũ inquit. Quia impoſſibile 
€i ſenſũ bolo nó irruere motũ  medu'L 
caloꝛẽ ille laudaf ille pdícat beat? q (fati 
yt ccpit cogitare iterfeitcogitatue.« allí 
dir cooad petrã.pe.a.e. chꝛiſtoꝰ.hec illc 
4L fuartü exempluʒ ẽ pauptatío xpo.n. 

Bii 








— HM 











Sería fexta in parafceue. 


naſcẽdo viuédo 2 moꝛiẽdo maxime paup 
tatcm docuit vroictü ft ſupꝛa in fermone 
de pauptate.veftüfita enĩ ſua nóoiftribuit 
H milites ea accipiéreo fup ca miſcrũt ſoꝛ 
tem vt hẽtur Jo 49. vt daret exemplü vc. 
re 4volüraric pauptanie:q: religiof i vcri 
tate paupereo « rpi umitaro:eo nullã rcg 
poſſeſſionẽ bére ocbér necoiftribuédi facl" 
tatem fed folá fimplicẽ oc facto vfus ficut. 
p:ecepit ferapbicue ille pf ni Franciſcus 
ín regula fua ot. Fres mbil ſibi apꝛopꝛiẽt 
nec domũ nec locum uec aliquárem.£t fic 
patet fecüda particula pic partio, 


¶ Particula tertía ui? pzie partis pꝛin 
cipalis in qua ponit᷑ exẽplaritas paſſionis 
xpi.quattuoꝛ aliarum virtutũ. 


Ertlo ponũtur alie quattuoꝛ virtu 

tes in bacparte. f.£qtae spar feu 

remiſſibilitas. Sobꝛietas ſpes fiue expe 
ctabilitae que optime relucent in xpi paſ 
fione ¶ Pꝛimũ ecemplü of equitatie q: 
imn fig moꝛi voluit p redemptíóe humani 
gencrio oftendit potiſſimũ exemplü iuftí 
nie quicer ali potuiffet redimere vel fola; 
gutam fanguinia (pargere tamé quia non 
fic iuftitia reluxiſſet ideo tanta voluit per 
peti.viü Anſel. libꝛo Curdeꝰ Domo vicit . 
Si (ola miſericoꝛdia peccatii dimitteretur 
tuncliberioꝛ effer iniuſtitia audiát igitur 
quicunq; habent miniſtrare iuſtitiam vt 
nóoimitrant mala impunita quia xpo pto 
amoꝛe cquitatie fibiipfi noluit parcere ba 
beant ergo ficut xpo cũ mifericoxdia iuſti 
tiam vt cü nufico:día femp puniant reoo 
4 nó relinquãt impunitos. Soufficieno.ti. 
erat fola gutra fanginnie xpi totũ mundũ 
redimere « tamé totum fanguiné in cruce 
voluit effundere. a fic miſericoꝛdiã circa tu 
ſtiti concoꝛdare.de cui? miſericoꝛdia lo 
quitur. Caſſiodoꝛus ſuper pe.or.BP»agna 
miſericoꝛdia vr oomín?müdi acciperet foꝛ 
mam (rut panto efürit «foire ſcaturit.lux 


obfcura£ . ⁊ virtus infirmak vita moꝛik re 
dépto: vendit yt vendit? redimercf 5 ule 
De iuſtitia vero logturleo papa in fermo 
ne oc ieiunio di. Eff uño fanguine xpi po 
tero fait iuſtitia ad piudiciũ taʒ diues ad 
pꝛeciũ vt numerofitao redéptoxé perfecte 
crederet nulla vincula tyrántca retineret. 
bec ille. qp Scóm exéplü in ac particula 
oí remifibilitag Bà xp» iter ouoo latro 
neo cruce pendés tlli q cótrit? erat dixit 
Züncnoíco tibi qt bodie mecũ eris ĩ para 
difo fj in paradifo null? pór eẽ cũ peccato 
ergo pʒ ꝙ ei oia pcioümfit vt nob exépli 
daret dimittẽdi iniuríao noD fcãs 1 nófo 
là ei pepcit f 4 multa oona ↄceſſit.ſiue pꝛi 
uilegis Poꝛimũ pꝛiuilegiũ é qꝛ foluo el 
lect?é iuxta xpᷣm crucifigi ⁊ ſecũ moꝛ.ꝙ ſi 
dicas boc nó cé pꝛiuilegiũ qꝛ fili ⁊ alter la 
tro f meruit.rñdeo ꝙ ille nó fuit ibi ad B 
vt elligerct ficut ⁊ iuda q ex ppinqrate 
quá bébat xpo oetcrío: ẽ effect fic illc ex 
ꝓbinqtate iftai hoꝛrendãblaſfemiũ ĩcidit. 
¶Scðʒ pꝛiuilegiũ futt qꝛ ꝓ hoꝛa illa fol? 
in teſtẽ ⁊ pꝛeconẽ xt eft cllectuo , oícebat 
eni btüe fratcr £gidi? nf fort? fci Fraͤciſci 
qu nibil accepti?cet alicui regi vl'orio ficü 
sb oibuo füie negaref ⁊ nõ cognofceretur 
alíqe ð eo teſtimoniũ ferꝛet fic cõtigit ifti 
latrói.q- Tertiũ puilegiii fuit finglarie p. 
miffio fibi a xpo fca oi.bodíe mecũ eris in 
paradiſo. CTertiũ exéplü in bac pticula 
of Sobꝛietatis:⁊ abftürétte qꝛ xpo pocend 
eum oifcipulio factá nó comedit nec bibit 
vías ad Do: ſue paſſtõis hoꝛa át nonc p* 
effufioné fanguinís « mlta toꝛmẽta dixit. 
Sitio «oederuntet bibere acerü cum felle 
oo neb exéplü vt vías in 0:6 noná nó bí. 
bam? nec comcdam? deinde nó fapoxoía 
^ lauta queram? cibaria non ad oclectatio 
né fj ad neceffiraté artá cibũ 4 potíj ſuma 
mue oém pꝛoꝛſus fupfluitaté « voluptaté 
fugiẽdo. Nã felle 4 aceto potat* €. lli. n; 
vt bétur 3o.9.fpongii acccto ple .yfopo . 
cir. ob.eiꝰ.oꝛi Zt circa ac. Pm Jo.dixit oſu⸗ 


Ec fingulari exẽplaritate uirtutũ paſſionio xpi.Pitio.68. 


fin vcro Mat. Noluit bi . ad fignifican 
dum o naturali paffioné fugiebat . £t ét 
ꝙ cr confenfu actiuá iudeoꝝ malitiam de 
ĩeſtabatur. Abſtinendũ igwur noe docuit 
exiplo fui,vt recogttemũs xpm hac hoꝛa 
fameſcentem i tel.cum ac . potantem 4€. 
¶ Quartũ exẽplũ in bac particulaof ex 
pictabilitatio feu (pet. £ft eni, Spes vt ot 
Crü eft ſupꝛa in tractatu ð fpe. ICerta expe 
€tatio future beatitudinis in nullo enim 
alio debemꝰ ponere fpem nfaim dj ín folo 
tco £ui? exemplũ bodiebémue a xpo q 
wouni vicinus clamáe voce magna oixit, 
"jn monotuas pf comédo fpüm meũ.Foꝛ 
tittr damauit vt oibus ér maliuolie pare 
tet ꝙ tanq; ver? oet culto: moxeret p ma 
nus at pfio intelligit hie iméfam eiue po 
renti a carítaré qbus ellectog alae ad fe 
trabit.zab ommt petia liberat ⁊ pferuat . 
Pꝛo eo igit xpopfi petít:cfe recomédat 
6loxifieari.qui fp extitit beat? fm parté ſu 
perioꝛẽ. vt noo fic petere inftrueret. f.folij 
petcre glificationé ereruá.iuxta illud po . 
Vnã petij a dño l3cre.vt inha.l d.do.o.d. 
vite me. Ey qbus oibus ligdo p; ꝙ paſſio 
filij oci fuit excplar oium virtutũ a 6 ſuffi 
ciat p pꝛio pꝛincipali buiue Prmonie, 


¶ bare (ca p:icípalburire fmonio in 


qua fingulgritcr declaratur.ꝙin pluríbuo 


actihus paffionie xpi datuʒ eft nobis exẽ 


plum pacientie. 


Ecũdo pilcípattr (n ifto $mone dico 
qxpoin fua paffióe vltra dictae 
virtuteo dedit nobie ſingule exéplü pacié 
tic tanqᷓ; virtutis difficũio:is « maxime 
vnilitat].cui? pacientiáfrequéter ros cogí 
tare é vtiliſſimũ ⁊ neceſſariũ.vñ Cipꝛianꝰ 


inepla ad fratres (gt bui? £xpi paciẽtiã 


fratreo cbariffim üt pfecutióib?a paffio 
nibuo nfto cogitém? bui? áduétui pleni 
expectatiõis obfequi p:ebeam? nec ocfen 
di aute oiii fui inreligiofa  iucrecüida fe 


ftinatíóe pperemus. Inſiſtamuo potí? 4 
labo:em? « toto code vigillanteo atqs ad 
oém tollerãtiã ftabileo dñica pᷣcepta feruc 
muo vt cũ ille ire ⁊ vindicte dies venerit. 
non cüimpije 4 peccatozib? puniamur fed 
cũ iuſtis ⁊ deũ cimentib? bonoimur bec 
ille. Qucdiffuſiꝰ exegtur. Antiquꝰ Hiero 
nim? ad occeanũ dicẽᷣs. Ille eni umocens 
imaculatꝰ intactꝰ ĩ quo nulla potuit pecca 
ti macula reꝑiri.de quo ꝓpheta dixerat ꝙ 
peccatũ nó fecit nec inuẽtus ẽ dolus ĩ oꝛe 
eius p nobis ſacrilegis:⁊ peccatozibuo . 
eterno ſupplicio mãcipatio tanqᷓ; atrociſſi 
mue reus:ab inigs iudici ſiſtit: flagellia 
cedit fputaminib? irꝛidet.ꝛ noa pp eũcon 
fundimur erubeſcere. q pp noo táta ppeſ 


ſus ẽ. Ille eni p falute ura doꝛſum verberi - 


bue:fpuraminibue facié maxillas palimía 
nó confunditur parare:⁊ noe p eo leuc ét 
confundimur audire cõuitiũ gaudcamua 
poti? « letemur fi tãta p magnio eiue 4 p 
nr̃a falute paffionib? vl'parua ſuſtineamꝰ 


Ceteꝝ que nobie fpeeé fi ob. eum audire - 


blaſfemiã aut füftincre cófumdimur q ntt 
cã deſcendit oc celío ad ter:ao «vt nos 
exaltaret bumiliauit fc. 2 cá ĩmoꝛtalis cét 
vios cótentue ẽ vt roe oe terꝛene moꝛtis 
laqueo liberaret.coꝛonatꝰ ẽ ſpinis vt noa 
qui ante fpinei « infrucruofi ſteteramus 
frucrum bone arbo:te appoꝛtaremus fct 
le ⁊ acceto potatuo eſt:vt in nobie nec fel 
lis amaritudo nec aceti eſſet afpcritaofi 
lius hominis factus eft vt noo filios dei 
faceret. vide ergo ſi pꝛo iſto confundi de 
bemue aliquid ſuſtinere. &lere eft illa ani 
ma felix ⁊ angelis cyequanda que p:o no 
míne z opere xpi tanra quanta pꝛo nobis 
ille ſuſtinuit voluerutſuſtinere. hille. Oue 
vt clarius inſpiciantur confideremuo. xij. 
actus bonefte paſſionis xpt ín quibus ma 
xime relucet exemplum paciẽtie ⁊ hoc oꝛ 
dine pꝛocedamus. Pꝛima in particula 
9 pꝛimis quattuoꝛ. ¶ In fccunda oc alijs 
quattuoꝛ.Et in tertia ð reliquie agemuo. 


—— — 


ET 


-— 

















sd cw 


Ferta fexta inpardfceue, 


4T Particula psi bui? ſecũde partio pii 
cipalis in qua ponütur quattro: pꝛimi act? 
pactétíe xpi in paſſione oemóftrati , 

L Rimo igítur dicemus de quatuos 
, M pimieactib? in paſſione xpi often 
fis ad pacientiáinducentib? ¶ PPꝛimus 
Quo fuit in diſcipuloꝛum murmuratióe . 
¶ Scðs in iude ocultarióe . q- Tertiꝰ in 
iude ofculatióe 4p Quartꝰ fuit in ſui a iu 
deis captiõc. ¶ Pꝛimꝰ dico fuir in diſci 
pulox murmuratióe Naʒ vt hẽtur Aat. 
26. Cũ effet Jeſus i domo ſimonis lepꝛoſi 
acceſit adeũ in.hñ e alab.vn, p:e.2.ef. fup 
«aput ei?.rccü.£rat enĩ vnguentü pzettj 
trecentoy denariox. qð oifcipuli videntes 
indignati ſunt di. vr qd perditio Dipotuit 
m. vng ven. m. da. pauperibus. Qð do 
minus ſciens pacienter tulit ſic quicunq; 
ambulat ſimpliciter nõ debet timere mur 
müratióee fed patienter ferꝛe vnde i pe. 
bicit pꝛopheta .£go autẽ tanqᷓ; ſurdus nó 
au.⁊ ſicut mu.non ape, oo ſuum. Quia ta 
men nolebat fcandalijarc paruulos qut ut 
eum credebãt ſciebat enim cp ex] ignoꝛan 
tía excepto iuda murmuraſſent ideo dulci 
ter admonet eos , oi. fid moleſti eſtis 
h m .q.d. Non debetis effe q: opus bonuʒ 
ſdeuotionis ⁊ cõpaſſionis € operata ĩ me 
mon ín qualécügs fed tn me. In vſu eni tẽ 
poꝛaliũ plus oebet attendi finie vltím? d$ 
tempoꝛalis vtilitae ⁊ plus ipſa deuotio ⁊ 
caritas d$ bumana pꝛudẽtia per quá com 
muniteroifpéfatur oífeipuli.n.plue attẽde 
bantfiné pꝛoximũ.⁊ idco ad oftéden. qj ra 
lis ocuotio in ipm fuerat babéda potiue 
q; ad alios pauperee ſubdit. Nã fempcr 
pauperee b.u.m.át non (emper habebitis 
erano eftédit fe cíto moꝛituꝝ ideo fubdit 
Zild ſepeliendũ me fecit.agda enĩ foꝛte 
audierat ipt cito ngosttuy, idco non eft 
inconueniẽ oꝙ boc ad litteram intendcrít 
¶ Secundus actus pactentie xpi ad exẽ 
lum noſtrum fuit in ocultatione iude. 
HNam có quis noe ꝑſequitur D injuſte non 


debemus aliquo modovituperio velinfa 

mía vcl facto aliquo vícem malam repen 

dere.exemplo xpi qui ſe ſciẽs vendit tay 

vilipꝛetio a iuda.⁊ querere opoꝛtunitatẽ 

vt eum traderet nõ eſt ei indignatꝰ nec ei 

quicquã dixit vel fecít minus benc (cd pa 

cienter tollcrauit.vfi 25.9. 4.c. Tu bon? oí 

cit Zugu. Tu bontie tollera malum nam 

xpo cum ſciret iud furem cffe rollerauit 
eum « ad pꝛedican.miſit eíqs cum alijo eu 
chariſtiam oedit fiibi.Ét pedes etiã lauit 
^ cum co familiatur comedit « conuerſa 
tur nunquá cam pꝛopallans fcd ſapiẽter 
a peccato auertere voleno oixit Mate i. 
26. Amẽ dico vobis vnus veſtrũ me tradí 
turus eſt. Fecit boc xpᷣo. ¶ Pꝛimo ne iu 
de daret occafionem ſcandali fi eum publi 
ce oftendiffera ad. (mpacientiá xpi perti 
uere videretur. Secundo ne videretur 
per boc velle impedire paffionem (uam. 
«C Zertío vtooceret noo non debere re. 
uellare fecretao iniurias nec mala fecreta 
alicuius nifi ex caufa rationali , ¶ Tertiꝰ 
actue pacientie xpi ad exemplum noftru 
fuit in ofculatione iudc . fum enim feret 
fc auda tradt non et ofculum negau t4 
oirit ei.Amice ad quid veniſti.qð fuit ver. 
bum marime oílcctionio 4 caritatie .q$ 
melius Lu.expꝛimit 22.c.oí . uda ofculo. 
filium bomínte tradioz&lbi Nicolaus o£ 
lira dieit ꝙ xpo pofuit quatuo: ipm iuda 
reuocátía . f.Zlgenté ibi uda qui oifapu 
luo eius effe debebat Actionẽ ibi.tradis , 
Q9 eft quidé infidele. AModũ ibi ofculo.q 
eft fignum amicitie . cobiectüibí Filium 
bominis quẽ debuiſſet collere.Ét qð ſcõm 
Ambꝛo.pꝛonũciandũ eft pcr interꝛogatio 
nem quafi amantis ⁊ cõpatientis affectu 
eum conuertere volens 4 fic non eft cóuer 
lus a ſuo peffimo p:opofito 7 tamen xpo 
femper pactenter ſuſtinnit. CQuartus 
actus paciétie vfi fuit in fi captione .q 
xfo pacíenter 2 voluntaríc ſuſtinuit fe ab 
eis capi « recuſauit fugere cum pofi, Ni 











— 


De fingulari exẽplaritate virtuti paffionio xpi fmo.68, 


ſccũdũ o 18.c.oíxit cío qué queritio ⁊ cuj 
refpondiffet ego füm oẽs abierunt rctroz 
firm: ceciderür in ter:á ad oftendendam 
potentiam ſuam: « nó fic receſſit nec coa 
viui illa poftratione rcliquit nec eio vcr 
ba indignationis oíxit.« fc vt agnus liga 
rípermifit.llífqs verbadilectiõis z ámo 
nitionis dixit.ſ. Zanquã ad latroné exiſtis 
eum gla; fucon me. Mat.ao.⁊ fequitur 
quoridie apud voo ſedebã d.in t.« non me 
tenute; i quibus verbío admonet de 
viliſſind captionto modo « pꝛeſertiʒ pꝛo 
pter ouo 1o:imo quía oculte venerüt 
quafi ad latronem quafi vellet fugere cuj 
fpfe inlocis publício fe eio peberet'ficut 
doctoꝛẽ non ficut latrone , ¶ Scðo quia 
venerũt cum armis cũ ipfe (eimp ſtaret ii 
ter eos ſimpliciter ⁊ inermis. ita cp omni 
no monſtrabat fe inuoluntariũ ad coꝛpoꝛa 
lem pugnam vel reſiſtentiã faciendã.ꝙ au 
Tem dicit non mc tenuiſtis &m.Sco . 400 
ctoꝛes vult inuere qp ncc modo tenerét nt 
fi vellet , £t fic patet pꝛima particula feci 
de partío pꝛincipalis. 
¶ Particula fecüd: bufuo ſecunde par 
tis pꝛicipalis ín qua ponürur alij quatuoꝛ 
actuo pacíétie xpi in paſſione oſtenſi. 
o6 Ecundo confiderandi funr alij qua 
7) tito actus pacientie xpi ad. noſtrũ 
exemplum ín fia paffione oftenfi Pꝛi 
mue eft in auricule (anatiorte ¶ Secũdꝰ 
in parrícularí allapatione. ¶ Tertius in 
falſa accuſatione ¶ Quartus in miſerabi 
liocfpectione ag" Pꝛimus oíco fuit ín ati 
ricule ſanatione. Ham capto domino. Pe 
true exemit gladium 4 percu.ſer.pꝛin.ſ. 
m.ciue auriculam AMat.a6.de qua domi 
nus dolens petro oixit.Conuerte gladiuj 
in lo.ſ.omnis enim qui ac.gla. gla. peribit. 
Et ſecundum Y: 22.c.otxirpetro « alijs oi 
fcipulie . Sinite vſqʒ Duc: t. ownittiregla 
dioe. vfaslouc quo ad boc ꝙ pereutiatis 
perciriendo vos ocfendátie quafioi 
Von amplius pꝛocedaris po co qr exhi 


benda eft pacientia potius qᷓ; coꝛpoꝛalis 
defenſio vel vindicta vel fintte ab omni 
percufione vſqʒ adbuc i, vfqs ad moꝛtem 
quantücunqs vobíe intentetur ficut mili 
modo videtio íntentari £t cum tetigiſſet 
auriculam eius fanauit eum . dans exem 
plum vt reddamus bonum pꝛo malo. 
¶ Sccundus actus pacientie fuit in eius 
allapatione particulari in domo dne quam 
do ab eo interiogatuo fuit oe doctrina 2 
oifcipulte 4Cum refpondiffet , Interꝛoga 
€os qui me audierunt vt babetur Jo J8 -- 
inue aſiſtens.mi.d.al. Jeſu.di. Sic reſpõ 
despontifiei dominus pacienter fereue ca 
ritatiue admonuit vt ſuum cognoſceret er 
roꝛem.dixitq; Si male locurue fum teſti. 
perhi de fnalo fi autem bene q.m. cedis. 
Vbi Augu.dieit.O pacientia domini ait 
audita humilitas quid [xac reſponſione 


verius quid iuſtius qua nec ſe excuſauit 


nec dire verberantempumuit.kille. Dicit 
enim Pe. Jo ſuper kpaſſu ꝙ quía chꝛiſtꝰ 
erat foꝛma ⁊ exemplar diuerſarum virtu 
tum ⁊ pꝛecipue illarum que ſunt contra 
impetus iniufti ⁊ iracundi ludieij exigun 
tur debuit in fe foꝛmam ⁊ exemplum pꝛe 
bere pꝛeſentibua ⁊ futuris ⁊ oſtendere fe 
maturum ⁊ grauem diſcretum a cautum 
manſuetũ oulcé pti. eonſtantẽ a magnani 
mũ cuius eft pauca ⁊ ponderofa loqui qà 
"potiffimum in bac refponfióe fecir. vnde 
Cypuanꝰo.oo.di.c.dominus nofter dicit. 
Soubditue paſſioni cum allapam cepiſſet 
4 ei diceretur. Sic reſpondes pontifici ni 
hil illecótumeliofe loquut? e(t in perfona 
pontificis fed fic magls inocentiantr ſuam 
tuituo eft oi . Si male loquut? fum expio 
ba de malo fi auteni bene quid. me cedía? 
Que omnia ab eo ideo facra ſunt humilũ 
ter atqs paciéter vt nos humilitaris ⁊ pa 
cientie haberemus exemplum. 47 Tertiꝰ 


aetus pactenrie xßi ad noſtruz excplũ fuit 
in falſa accuſarione aceuiſatus cuit fuit ai 
te amã Caybham ·⁊ pillatum. Calfitfimio: 




















— 


Feriaſexta in paraſceue. 


aceuſationibus:⁊ tamen nó figno nutu vel 
verbo fe excufauit Zum quia pꝛopꝛia ma 
litia oucti ⁊ nóignozanter loc faciebant. 
Zum vt nobio daret exempli tollerandi 
detractoꝛes 4 falſas accufatórce quía y(a. 
st.cfcpti eft nolite tímere obpꝛobꝛia 2 
tumcliao hominũ:qꝛ ficut tinea veftimen 
tuj fic comedet eoo coꝛuus hec ibi, vt pof 
fimuo oícere illud Jere.is. Seiſo dñe quia 
ꝓpter te ſuſtinui obpꝛobꝛiũ. Naʒ vt fcribif 
ZiByat 37 .c.cü accuſaret dñs a pꝛincipibuo 
facerdotü nibil rfidit vt «noe paciéter ay 
diamuo obpꝛobꝛia inturíao ⁊ contumeliae 
& racédo ſuſtineamus. CQuartus actus 
pacientie chꝛiſti ad exemplum nrum fuit 
in miferabiliocrífione qꝛ vt habek Eat. 
16.11 domo caypbe poft falſas accufatóce 
sb ommbue dietum €. "IReue eft moꝛtis 7 
expuerũt in facié eiue  collapbte eum ce 
ciderũt.Alij palmae ín facié eius oederüt 
vi. pplctija nobío xe quíe te percuffit , 
fuc n lingua explicare fufficit quanta ín 
&odé loco fit paſſus obpꝛobꝛia flagella « ð 
rifionco?a tfi tanqᷓ; agnue coꝛam tondéte 
fc nullũ indignationis fignum offédit ab 
ápfo.ergo famite exermplü pactentte. dicit 
eni £rifo.fup BEar. Quid nobis erit otu 
melia poſtqᷓ; chꝛiſtus tanta paſſus eft uec 
enm vnaparticula fed totũ coꝛpus iniuri 
as patiebat caput p cotoná manus p arun 
dinem oo p acetum facies infpuebat gene 
vellebanf4 heutiebantur. £t tandem torü 
€o:pue in eruce extendit᷑ elleuatur ⁊ perfo 
ratur.bec ille.£t fic clarẽt ferádi qtuo: pa 
cientie c:ifti actuo.« partícula £a huius 
ſcðe partío pꝛincipalis. 


«partícula tertia huius Pe partis pꝛin 
cipalis im quaponunt᷑ reliqui quatuo: pa 
cicurie xpi actuo iu paſſione oſtenſi. 


u £rtío in hae hte cófiderandi (unt 
ÀJ V reliqui quatuo: pacíetitíc xpi acrꝰ 
s noſtrũ exemplũ in paſſione demonſtra 


ti. C Pꝛimus quoy fuit in fectndafíaget 
latione; crudeli coꝛonatione. qid? 
in matris ſpaſmatione. ¶ Tertius inatro 
ci crucifirione. CQuartus i honibill 
blaſfematione. ¶ Pꝛimus dico fuit infa 
flagellatõe 4 crudeli coꝛonatiõe.Naʒ poft 
flagellationé ín oomo cayphe ouctueoíía 
ad pillatum iufit cá flagellari volens (cda 
re rabiem iudeoꝛũ vfas cním in bodiernü 
diem adhuc apparent veftigia ín colũnal 
quaalligatue fuit «flagellatuo oemíip 
ſum inducft veftem cocinea qua reges in 
duebank impoſuerũtqʒ eius capiti cowná 
tc ſpinis. hec coꝛona fuit 5 iuncis maritis 
q̃ (unt (ptue albe ⁊ foꝛtiſſime ac acutiſſime 
adeo vt vſq; ad eiue cerebꝛũ vt credi pót 
petetrarent a fic can ex coꝛona ds etíácr 
flagellis totü eiue coꝛpus fanctiffimü ſan 
guinem flueret.£t pꝛo feprroocderunt et 
srundínem a cosi eo illudentee oiccbant 
luc rey iudeoꝛũ. £2 quáta pacfentía fuit 
tua dñe Jeſu vt in tot doloꝛibus nundjío 
lum dixeris.heu mc. vere ergo langoxte 
noftros ipfc tullit.⁊.d.n. ipᷣe postauit.ficut 
erat ppbetatü vſa.z.c. CSecũdus adno 
ftrum exempli pacientie acruo xi fuit n 
virginis misſpaſmatione:qꝛ cũ pillatue 
dimiſiſſet Jeſum i manus iudeo:ũ impo 
ſuerunt ſuñ humeros eius crucem potat 
verfum monté caluarie vt erucifigerẽt ei 
Puenientes aür ad poitam cíuitatte occur 
reruut ei Maria mf cii magdalena «o, 
videne aũt mater filum ſuũ cecidit pmo 
tta vt infra apertius dicek. Jeſus aüt«ip 
fe cam videno ⁊ audíene cecidit cuj cruce 
^ amplius nóvaluit po:tarc quá impofüe 
runt cuidã Simoni.£2 dstuo tunc fuit yof 
bolo: ⁊ tamen non eft conqueftue. tunc 
€um percuffionibue .« impulfionibus 
trabebanteumad montem caluarie «fic 
non conquerebatur fcd potius conuer(üg 
coufolabatur ploꝛantes muliereoot 125, 
filie Jerlz nolite fl.fr me. fs (up.up.fliac, 
O bone 3cfa tu paterif 7 alios folaríe qa 














De fingulari explari tate uirtutũ paffionio xpi.bmo.ot, 


tantá pacientia non miretur. C Zerti? ad 
ntum exempli paciẽtie pi actuo. fait in 
atroci crucifixione . "foeruenienteo. n.ad 
caluaríe locá nudantce rpm fuper paratá 
erucem pꝛoiecerũt ⁊ pꝛio manü finiftrá cü 
mulie cũ martcllo icibue affixerũt nec 
tamé xpo aperuit oo ſuũ fed paciéter ſuſti 
nuir.poftea cü magna violẽtia affixerunt 
dexteram. ⁊ dicit ABagi. Iſaac qp Jeſus 
neq; clamoꝛẽ fecit in voce qfi crucifigebat 
ncc ofi ouccbaf cóquerédo vel cóminádo, 
exceptio verbis pofitio in euãgelio f; folü 
frequéterlcuabat oculoe ad celüloquene 
arccomtdano fc oco pfi in gbus oĩbꝰ dat 
nobio exépli paciétie.qp fuart? ad nr̃uʒ 

exemplũ pacictie xói act? fuit inexoꝛabili 
iudcoꝛ ocfpectióe «blaffematióe , ná poft 
cófizioné manuü elleuara é crux i qua elle 
uatióe fuitoolo: xpi ineffabil:q ét augnié 
tatus eft qt oẽs ceperunt clamare cum oc 
riſione:⁊ qt ppter doloꝛẽ nimiũ co:p? erat 
€ótracrü 2 pedeo nó attíngebár ad locum 
vbi fuerát pꝛio affixi ⁊ tüc cũ clanio:e ma 
ximo a pueris bebscog 4 circonftantibue 
xpofaitlapidat? percutfue « infixus:⁊ tüc 
xpofuitidicibil'oolo: vfquequo pedes fue 
runt affixí a fic ftáte m doloꝛibꝰ maximis 
8 circonftantib? blafremabat alij dicebant 
Alioo ſaluos fecit feipfum non pót ſaluuʒ 
faccre.alij oi Si fili? oet eft d.n d.cr. ⁊ cr. 
ei.Zllij vla qui deſtruis rempli ði.⁊ (trí . 
re.illud «ie filia audiẽo Jeſus coꝛã mul 
titudinei oie magno feftürtatie paciétiffi 
mt tollerabat qua oe re fi vere pacientes 
cé volumus pdictoo o£o act? frequéter co 
gitemuo.vfi fido: oe (ti.bo, inquit. Si 
paffio redẽpioꝛis ad memo:iá reducitur 
nibil tam arduũ eft ꝙ nó equo aio tollere 
tur parua eni tolleram? fi recoxdamur qd 
biberit ad patíbulü qui noo inuitat ad ce 
lum.3lle.n.obp:eb:iacótumeliae allapae 
fputa flagella (pine coꝛonãcrucemq; ſuſti 
wiít t nos mifert fíc miramur qp vno ßmo 
ne fatigamur. yno verbo ad nraʒ confufio 


nem deicimur.h ille.£x gbus oĩbus claret 
ꝙ oẽs actuo paſſioni o xpi ad pacientiam 
inducunt. Et b ſufficiant pꝛo ſecũdo pꝛinci 
pali huius fermonte. 
CParo tertía pꝛicipalis bui? fermonis 
ínquaoedaraf ꝙ beata virgo mi pi ét ĩ 
plurib? actibue fuis pcipue in hoc die de 
dit noble exempli pacientie. 
JIX Ertio 4 vltio q: magie mouét exé 
pls d$ verba.sd babédá fingularé 
pacientie virtuté cófideran, € aliud fingu 
lare minale f.exemplü.f. Er̃is virgmis 
Earie 8 quafcribit Ber.in quodá $móc 
fic ££; vniuerfon xpicolas inter fluetꝰ hu 
ftre feculi namigátee attendere bác marie 
ſtellã que füb pzio cardine .1. oco ẽ ꝓxima 
⁊ reſpectu exepli ci? curfüm vite nre oirí 
gcre.qà qui fecerit non iactabit vento ua 
nio glienec fráget (copulie aduerfoy nec 
sbfoibebit fcilea voꝛagine voluptatus (ed 
pofpere pueníet ad qetto eterne po:tum. 
Ti ille. In trib? eni pp filiü fuii beata virgo 
mlta aduerfa tollerauit.qr Pꝛio.ſ.ĩ nafcé 
do.Scðo ĩ viuẽdo.¶ Tertio ĩ moꝛiẽdo 
¶ NParticula pra bui? tertie ꝑtis in qua 
declaratur quotaduerfa beata virgo paciẽ 
ter pertulit tpe natiuitate filij füi. 
P Rimõ igit᷑ iniuſta pricula cófiderá 
da épacientía virginis ad exẽpluʒ 
n&um.quam büir. Ctpenatiuitatie fili ſui: 
quc paciétia eius patuit qdem in quatuoz 
actibuo. ¶ Pꝛio in obediẽtie executione 
¶ Scdðo in loci viuificatióc . q7 Xertío in 
terꝛibili itineratiõe ¶ Quartoin filij ſui 
perditise. ¶ Pꝛimꝰ ergo actue paciétie 
virginis ad nrĩum exemplü cwcanatiuita 
tcm filij fai.fuit in obediẽtie executióc qꝛ 
vt babet lu 2 4C eſſet beata virgo in.TRl 
zaret circa nont menfe; part? filijfuí.£xijt 
edictũa cefare augufto vt ocferibercf vin 
verf? o:bto fcire.n.volint J£ efarquot cíui 
tatce caſtella ville « homines effent in to 
to mũdo q pacífice tot? regebat ſub impe 
TÍO romano. opuo ergo erat cuilibet fe c5 




















— — 


Ferla ſexta in baraſceue. 


ferꝛe ad ciuit atẽ vñ oꝛlginẽ fui trahebat ? 
pꝛofiteri ibi effe fub oictióe Ceſaris ac fol 
yere tribut a ſubſcribere ſe. Joſe ph ergo 
cũ eſſet de genere oauid pfecr?cft a THaja 
ret in betblcé cü Aaria virgine vxo: 
ſua p:egnáte.cutuo to pariendi inftabar. 
YCogita igit ata ocuora quot aduerſitates 
für paffa iviafüt eni treo vel quattuoꝛ die 
te auagarctb ín betblecm ⁊ to erat frigi 
dum « tñ abfas cótradicrióe viro ſuo a ipa 
toꝛi vel poti? oco obediuit qꝛ ficut fili ſuũ 
iu Nazareth cócepar ira in betbleé eum 
parere debebat fic pphetatũ erat Mich. 
.Et tu bethleẽ terza iuda nequaqᷓ; minia 


co in pii.tu.cx te cni exi.d.q.regp meum 


iſrael Secũdus act?paciétie bté virgio 
fint i natiuitate filij (i.c h in villi colloca 
tionc.q: cum perueniſſent berblcé:tü quia 
paupeo erát tum qꝛ capta iam erát bofpt 
tia opoꝛtuit eoo otuertere extra cuntateʒ 
in quand cauerná in faxo vbí beſtie aru 
ſticis qfi venicbár ad ciuitatẽ ponebárur:z 
ibi ab vro latere boué ⁊ afinü collocarumt 
ab alio ár latere beata virgo nó in lecto ($ 
fup fenũ filii oci peperit;oe quo Hieroni. 
dicit Hic partio terze foxamie nat? eſt Co 
Gita igik ocuota aía dsra beata virgo ĩ illo 
viliffimo loco pertulevit . frigiditaté loci 
vilitaté.beftialé fotieraté a mundaná cõſu 
fionem que tí oia equanimtter tollcrauit 
vt ab ca paciétíe exéplü babeam? Ter 
tius act? pacíétie virginio in natiuitate fi 
lij fai ad nfm cxemplü futt ii terzibilt iti 
ncratione:q: cü nat? eſſet Jeſus veniétib? 
magis ab ouẽte adoꝛare eü timéo Hero 
desperdere imperiũ ſuũ querebat interfi 
cere eũ Mat.ꝛ.angelus dñi apparuit inſõ 
nijs Joſeph di. Surge « accipe pucy ⁊ ma 
trẽ eius « fuge in egiptii « efto ibi.u. dum 
oi.tibi.Sutux cft enim vr berodes querat. 
pucy ad perdendü cü . «ita factum eft qꝛ 
Cófürgene accepit pue z mr̃em ei? nocte 
⁊ ſeceſſit in egiptũ Cõſidera igit aia deuo 
taqᷓ;ta paciétia pertulit oia comoda itine 


p 


río am a bethleẽ in egiíptüfunt.n.bicte 
ficut ego ipe expertus fü multíofudoub? 
eft iter deſertum ⁊ inhabitabile Loſidera 
igik famẽ a ſitiz btẽ virginis vigiliaspere 
grinationẽ terzá ad quãibat aliena, cófid« 
ra inſuper dsta ín terza aliena fitpatfa:4 
deinde dira ur reuerfione ab egipto in ter 
r3 Sfracl ⁊ Dio filta « accipe exéplü pacié 
tie aduerſis. Quartꝰ actópaciétic bté 
virginis ad num exemplũ cirea tja nati 
uitãtis fuit in filij ſin pditione q: vt hẽtur 
Xara Cũ eſſet Jeſuo.ia.anoꝝ afcendéribua 
illie ieroſolimã &m coͤſuetudinẽ diei feſti: 
€ófümatifqs diebus eum redirẽt remanfit 
puer Jeſus t ierufalé « fi cog.pen.eifenit, 
€t5 effc ĩ comitatu. Et venerüt p.1o. millia 
ría ad quẽdã locũ vbi ego fuí 2 reqrebant 
eü inter cog. notoo:s reuerfi funt in ieru 
ſalẽ Cogita ala deuota quot doloꝛibus fit 
affecta virgo beatiſſima nã folum poft trí 
du inuenerũt etm im tẽplo.Cui mr dixit 
Fili qd feaftino.ficiec. pater t.« e.d.q.te 
quostii doloꝛe s paciéter pertulit £v qua 
potes bére exéplüoc imifftenc filtoy quf 
niil cari? a oulci?ín B müdo.l fm feníü 
litat oolcao tíi exéplo virginio cus róne 
equanímiter tolleran.eft.« fic py qũo bea 
tiffima virgo ín oib? aduerfio fuit pacien 
tiffima circa tpe natiuitatis filij fui pef 
ſis.⁊ pia ptícula huiꝰ tertie prie psicipat, 
47 T barticula fcóa bw? tertie partíe pi 
cipalis i qu1occlaraf quot aducría beata, 
virgo paciéter pertulit i uira filii fuí. 
Ecũdo cófidersda é paciẽtiabtẽ vir 
AX ? giniead exẽplũ nr̃ʒ quibíft fi ad 
uerfio i etate pfectafilii füi , (8 paretétí, 
quatuo: actib? qr Puo in eius ellógarío. 
nep Scðo in ſudoris ⁊ laboy ei? ppeſſo 
neq Zertio ín eius amara ſepatioe «lé, 
tiatiõe. ¶ Quarto in amara anunciatiõe. 
¶ Pꝛimo act? pacie virgĩs ad nrum exẽ 
blum:tpe pfecte etatis filij ſui:ſuit in eiue. 
ellongatióe. Tm̃ eni btã yi go pp cimodi 
bfectioné fij oiligebat filiũ ſiů ꝙ nüdj 0. 








De fingulari extplaritate virtüti paffiontex pi ßmo. os. 


eo diuelli voluiſſet: ſed (pfe vt íuffioné dei 
pfis impleret ſepiꝰ ab ea fe fepabat euan 
gelizͤdo ⁊ moꝛbos fanido fj pacíéter ferc 
bat amoꝛe dei.doluit tñ plurimü « pluefo 
litoilla qfi lazaro ſuſcitato ⁊ confeiliü a iu 
deis facto de eiꝰ mote feceffit in ciuitatẽ 
pans effrem xt of Aat.i9. Nõ eni ẽ cre 
dendũ 6 cófiliti fuiffc mri abſconditũ. Jõ 
valde rogauit filii fuii vt vellet ſecũ rema 
nere pillotpe q: fcícbat modici effc JCui 
dũs Jeſus reueréter refpon.nó poffe quía 
miſſus erat ad faluté bomini pcurádá cui 
benigne t paciéter cófenfum pbuit amoꝛe 
bei lyoolerettfi cum rõne equanimiter tol 
lerabat. Sco act? pacic bté virgie«t. 
fuit in labeg ⁊ ſudoꝛis filij (ui ppefftone . 
Tiam ci in die palmaꝝ p:edicaffet p totaj 
oit in ierufalé a toto populo honoꝛifice 
fuiffet füfcept? a benedicr? ficqs fatigatus 
$ nemine € inuitat? nec aque calix folü eft 
€i ppinatus quo reuerfo i fero bethaniam 
talia mi audiens valde volebat filiũqʒ vt 
simpli? illuc nó rediret rogabat ipfe át P 
recufabat.ó quo btávirgo «fi plurimũ do 
leret tfi dei amoꝛe paciéter ferebat . Sil 
pic lune xpo ín ierufalé (tey redeunte . £2 
Qjstue rímo: erat. pic mfi ne fili? occidere 
tur in ſero aũt o redeunte « fil fameſcen 
te ac ficiéte eiue Dolo: augebatsc cũ ipfo B 
bia patiebat (cd ocí amoꝛe oia paciéter pa 
tiebatur. Sil a die martio ventéo rerufalé 
totadie pꝛedicauit aoiutisét folito: fic nó 
cõedit neq; bibit per illioié q: nullus eũ 
ircy inuitauit ⁊ iõ iteꝝ fic ieiunꝰ reuerſus 
t behamã ex qouo olbuebrà virgo füp:a 
modũ ooloxt anxtebaf fed tit in bio omui 
buenó peccauit:nec locuta eft quicá; con 
tra deũ vel filiam ſuum. omnia paciéter fe 
feno. Tertiꝰ act? paciẽtie virginia bea 
tiffime ad nfm exempli tépoxe ctatis pcr 
fecte filij fii fuít in finalt ab ca feparatióc 
^ licentiationte Iam ore Aerceurij ſancta 
Ife non int pꝛedicare.qð quãuis virgint 
—— magne ſuſpectionis ⁊ dolo 





rio ei fuit exiſtiauit eni qp boc ct ſignũ ap. 
p:opinquatióio moꝛtis ci? « fic p totã ilã 
diẽ ⁊ noctẽ cum filio fuit in lachxymis.Nã 
moꝛtẽ ſuã modum 4 tpo reucllautt.o quie 
expimere füfficíat doloꝛes « füfpiría bea 
te virginis que tii omnia fine indignatio 
ne pacienter ſuſtinuit (ed die iouis :ancra 
multomagis anxiata cft quádo filtro ſuꝰ 
benedíctue genibus flexis ante matrem 
petüt licentiã atqs bencdictioné quá ei nó 
negauit lícet adeo effet triſtis vr vix cogi 
tarí nó poffit «étoifcipuloo ire permifit 
m ieruſalẽ ad facienda cená nec ad mitiga 
tionẽ doloꝛis ẽ eum ſequuta fed potius cũ 
Eif»agdalena tota doloꝛoſa pacienter i be 
tbaniía remanſit ideo matreo pacienter 
ferte cum vobie auferütur filij vcftri exé 
plo virginis.CQuartus actue paciétic 
virginio 2€ fuit in infelici änunciatione. 
'IBam cücaptue effet oomin? Jeſus « tan 
dem tn domo caypbe ouctue videns 3o . 
euangelifta onmia mala que oomío inferc 
bantur q: ſequutus erat alonge dominuʒ 
occurꝛẽs e( memoꝛia de bcata vírgine nó 
potuit fe cócinere fj ſtatim a ierufalé venit 
betbaníam vbi mf ooloxofa erat:z omnía 
crudelia ⁊ mala que iferzi viderat filto ſuo 
nütiauit , £2 dstue volo: dstue gemitus € 
virgini cumulat? 4 tfi nó tmutata cft tãdẽ 
modici ad fe reuerfa nocte illa abethania 
ieruſalẽ venit fj nec filii fi videre potuit 
4nó vidit cum vfquequo vidit eü coꝛam 
pillato iloco eminentt qñ dlamabár cruct. 
figecum crucifige.quc ores voccs cruci 
figebant animã (tta5. viditqs eum a capite 
vías ad pedee flagcllatum , 2 ſpinis coto 
natum.que onmia quantü ef doloꝛis intu 
lerint nó poteft non dixerim linaua expꝛi 
mere f; uec intellectus humanꝰ folá parti 
culá vmábolo:ovírgane cape fufficit eti 
in his oibue pacientiffima extitit ; £t fic 
pʒ qũo virgobestafuitpaciétiffima in ad 
Verfiotépoxe ctatis pfecte filij ſui.⁊ parti 
culaſccũda bui? tertie prio piũcipalio. 

















Sería "vta in paraſceue. 


4r Particula tertiahuius vltíme partis 
piucipalie in qua declaratur quot. aduer 
fatpe paffiáío filij fui beata virgo Earia 
paaenter ſuſtinuerit. 
MI " Értio in ac parte a vltimo cõſide 
rauda cft paciétia beate virgini s 
ad noftrü exempli quao babuit in aduer 
fio rpe paffióis filij fui. q? psi quatuo: actí 
buo T2:io in audttióc cü vifióe [7 Se 
cundo (n cõclauatione «clleuarióe qr cr 
tioin anxíarióc c locutiõe. Quarto in 
clamoꝛatiõe cum fpiratióe. q^ Pꝛimꝰactꝰ 
paaéne virginis tpe pafftonto fuí filij ad 
noftrá exemplũ fuit iu auditiõe « oculta 
ta viſione. Nã audiéo beata virgo turbag 
clamanté eamuo ad loci caluarie ⁊ crucifi 
gamus eü tpfa per bꝛeuioꝛẽ vici venit ante 
sd posi cintaríovidenfas filiũſuũ ſub cru 
ceocficientem intcr duos latroneo fi bene 
eũ cognofcebat adco erat lacerat? afílíct? 
oiritqs ad ſotias cff ne iſte fili? meus quí 
venit velut lepiofus,tüc ille fléteo oiccbát 
ifte é afflicta mí fili?tua.tüc illa aſpiciẽs 
eüdamádo dixit. O fili oulciffime vbi eft 
fplendo: tu? vbi oeco: tuus:⁊ talidoí femi 
motua cecidit.⁊ ſpaſmauit (quo loco vfag 
ín hodiernũ diẽ eft ccdlefía quá egofepe 
vilitaui.que oicitur fci aria 9 fpafmo 
Vice ergo dst? fuit oolo: beate virginia 
que tñ in omnib? paciẽtiſſima fuit. OE Gc 
cundus act?paciétíe eius fuit in crucifixio 
ne t elleuatiõe. Nã vt dictũ eft ſupꝛa dñs 
ductus eſt (n montẽ caluarie ibi in terꝛa 
man? cruci funt aftixe multis ictibꝰ apo 
ſtea in altũ eft elleuatꝰ fie manibus ſuſpen 
ſus.Cõſidera aia deuota dstue doloꝛ erat 
virgini qfi videbatlupoe ũlos circa filiuy 
ſuũ alios denudãtes eũ alios crucé paran 
teo alios bꝛachia extendẽtes alios cum 
martellis clauos in ci? manib?rmpellétea 
eerte oẽs íctuo tráfibát coꝛ vírginio fed có 
fidera attenti? qᷓʒtus fuerit oolo: eiue qñ 
erux elleuata fuit vidiſſetqʒ filii (um pe 
dib?atract(o cũ tanta anxicrare pendere: 


Monne tüc t vírgo Mater cũ flio ſuo ( 
cruce crat affixa.f2 virgo beatiffima qio 
potuifti tantũ perfer:e doloꝛẽ (ed « tücve 
bemériue excreuit afflictio ei?qfi vidupe 
deo illoo ſanctiſſimos atrahi « cóclauxi, 
Que oia tũ pacientiffime tolleraut.q7 a 
titio act? paciétíe virginis m bac partíat 
la fuit ín filij fua anxiatiõe ⁊ locuttoncvi 
déo autẽ beata virgo fic filtiü fui in cruce 
anxiari ci aliquod auxilii pbere volcbat 
4i peterat tfi cruci appiopuiquauit iurta 
illud Jo.io Stabat $t iuxtacrucẽ Jeſu mf 
€i? ⁊ ſoꝛoꝛ mr̃is eius ⁊c̃. Dicebat dt vt pit 
credi poteſt £2 fili dulciſſime loquere mil 
tue ⁊ redde rñſum quid agere debeam. vi 
deno át ed tic afflictã comota ſunt vifcera 
eiuo:dixitq;. Aulier noluit dicere mater 
ne plus cam affligeret. Ecce fili? tuus «ot 
ſripulo.Ecce mf rua. beata virgo noõne 
B verbum fütt gladi? acut? penerráo vías 
4d diuiſionẽ fpüo 4 a(e . £2 qualíe cómura 
tio p filio vatur alien? dño feruue p m4 
giftro.oífcipul? p ereatot creatura p filio 
oci fili? zebedei. Et tñ btã vírgo patenter 
babüit eü vt ſuũ « ideo Jo.ex confenfu vir 
ginia accepit cáinfud C matrẽ. CQuartꝰ 
^ vltim?actue paciẽtie virginis ad num 
excmpli tpe paſſionis fili fui fuit in eíus 
clamoꝛatioe 2 finali ſpiratiõe audiuit cunt 
clamantẽ. £loy eloy lamajabarant, fi eft, 
bc? deꝰmeus vr cur me oercliafti.audiuit 
eum.of. Sitio: tñ nó poterat e( poꝛꝛigere 
audiuit ⁊ illaoicere (du man? tuas co/fp, 
me t oetnide eũ vidit capti iuclinare a fpi 
ritur tradere . Oẽs enim xpi voces erát 
coꝛdi virginte vulneratiões ai io ort 
bue pacíéter ſuſtinuit.Cuʒ dicebat.O fil 
benigniffime vbt eft (olita benigittao tud 
fac me tecum moꝛi quo ibo tu mibi pf «c, 
huiuſmodi vel lacrimata é vel aliter é con 
quefta bec oia erát verba bumáitarío.cü 
róne tamé omnia equanimiter tollerabat 
^ mo:té filij ſui amoꝛe ſalutis humane affe 
ctabat. Rogitemuo igitur eur qui tant 


Vc renüciatióne fige ſaluta. angelica Pro, co. 


fuftiuit hodierna die pxo nobis miſeris 
vt interceſſione pacientuſſime matrisſue i 
onmibus aduztlie femp pacientes fimus 
pꝛo amoꝛe fuo ac vſqʒ ad moꝛteʒ equanimi 
ter omuia pferre. vr cum ee qui foꝛtiter 
moꝛtem luttínuit.z tñ ab eterno cum pfe. 
⁊ ſpirituſaucto inipaſſibilis fuit ꝑcipere 
poſſimus imarceffibilem gloꝛiã: que folis 
victoꝛibus oat in fecula feculo:im. finie. 


qr Sabbato fancto « folemnitate dnuncía 
tionis dñice.de angelica falutatione 4 an 
nunciatione mirabiliter facra, Sermo.69. 


D ingreffüo angelua 

sd cam dixit Zluc gra 

t tía pléa« rcliqua Scri 

bũtur hec verba ly.p:t 

mo «in euangelio bo 

dierne feſtiuitatis. Et 

fi femp tencamur oet 

benedicere ⁊ laudare fpecialiter tñ in boc 
feftoonimbuo pᷣconijs cü efferre ocbem? 
intuitu gratic fpecialie qua verbũ oci ca 
robominio fieri volut ⁊ inuiſibilis deus 
vifibilio fieri dignatus é libet .ergo vltra 
ea que in fermonario oe peeptio diximus 
de bac feſtiuitate ér aliqua hie euodar de 
angelica ſalutatiõe. ibi cnim tria pꝛincipa 
liter ppofita furere in euangelij huius fe 
ſtiuitatis expꝛeſſione. CPꝛimũ quoxum 
fangeli deſtinatõ tĩmodo declaratũ fuit 
quando aperta funt ea quc tangunt ab ini 
tiohuiuo facri euangelij.ſl.miſſus eft ⁊c. vſ 
q; ibi. Etnomen virginis maria. CImp 
ſentiarum.ergo fupereft vt ad $m tranfea 
mue relinquendo.tertiii ad volumen oc fi 
dc aarticul' fidci. fuod quidem fim tau 
gebatur (a verbis nunc ppofitíe.v3. Et in 
greſſus angelus ad cá 2c. quo verbis 
sngelue facit fapientialé fillogifmü: nó fo 
lum róne ſapꝛẽtialis marterie:fed ét róne 
fapientia foꝛme. Cuiuus pꝛia ppofitõ patrt 
opꝛopꝛiat. ba filio. tertia fpuifancto guo 


— —— 
LA mm] bof ABS: Hü 


[at 


rum. Pꝛima eſt. Tu tandi oco gratifft 
ma eo ſingulariter ab eo pellect a: 2 füper 
oẽs mulieree benedicta. q7 Scecüda vero 
eft bec aütellectio benedictio € ad oci fi 
lium e te:⁊ in te generãdũ:⁊ humanãdũ. 
C Tertia cft eius autẽ generatio nullate 
nue o3 ficri neq; fiet niſi per ſolũ « ineffa 
bile opus ſpũs.ſ.Foꝛmetur igit fic fillogif 
muſ. Ouecũq; mulier gratioſſima ⁊ a deo 
fme pellecta benedicta eſt ab iplo folo 
füo pp:io filio meo digniſſimo « ineffabili 
fecundata:fed tu es fic groſa a pellecta.er 
o es fic fecundanda.£m igitur treo pdic 
tas ꝓpoſitiones in hoc ſermone tres. cófi 
derationce faciemus. Pꝛima quarũ ot 
cct fingularis virginis falutario ibi i ver 
bis pꝛopoſitis.Et ingreſſus angelus.⁊c. 
¶ Secũda excelleno incarnationis ánum 
tiatio ibi ne timeas maría ⁊c̃. CTertia ĩ 
effabilis cõceptionis modificatio.ibiſpᷣs 
ſanctus ſuperueniet in te ac. 
¶ Pars pꝛima buíuofermonto ín qua 
elaratur qualiter angelus fccit fingulareg 
virgini falutationé oi.Ztue gí'a plena. 
Rimo in ifto fermóe circa fingula 
--7 rem ab angelo factá beate virgini 
falutationem.tría notanda ſunt.ſ. Dudita 
tío.oeclaratio humiliatio. CQuantũ ad 
pꝛimũ quéri£ an beatavirgo ín ipfo ange 
li ingreffü cognouerit effc angelü bonum 
yel non ez textu.n. hoc fi apparet. declara 
tum.n.é in volumine oe pceptis qp angel 
apparuit et in ſpẽ bumana fenfibilif; tdeo 
potuit oubitar:q: aliqñ oyaboluo tráffert 
fe in angelülucio neotabolue occiperct cá 
¶ Ad boc ridetur Pm Petrũ gjo.füp lu. 
Quod ficut beata virgo cogítauit qualis 
effer iita falutatio tandj füfpecta fi eẽt bo 
va vel fala a ſeductoꝛia tta ét cóffat ꝙ du 
bitauit an effet ab augelo bono vel malo, 
MNihil n.incõueniens é fi angeluo fe fic a 
pꝛincipio ocultauít vt non poffet diſcerni 
vtrũ cffer bonuo vl' maluo ad eius pꝛudẽ 
ti c in effectu büilitaté dapes 
JH 














cum. 


Sabbato ſco « folénita dnimeía ofiíce, 


ter&a ficut natura mittit congruas diſpo 
ſitiones ante introductioneʒ vltime fo:tüe 
⁊ pꝛincipalis:⁊ maxime qfi foꝛma eft mul 
tum nobilio ſicuti ẽ animarõnalis fic etiã 
multomagis deus tanqᷓ; artifcx ſapientiſ 
ſimus pᷣnnttit in ſuis ellectis peipuie oi 
hoſitione s congruas:ad introductionẽ có 
ſumate gfc cis dande ⁊ maxime qñ ad in 
uſitatam ⁊ ſingulariſſimã gram ſunt voci 
di.vnde 2 ín talibus conſueuit deus pmít 
tcreiluftratióco ⁊ gra feminaliter: ⁊ um 
plicitefecundae « pguanteo. pofteríoug : 
quap:opter tn ſeptem dei apparitionibua 
Abꝛae factis que babent a.p.c. gene. vfqs 
fd.254E Pꝛimo pmílit ei deus eu; im mia 
nam gentem magnificandi. nó explican 
do fifieret in ſuo femine vel non. CIn 6a 
vero tertia apparitione:oirit ꝙ fieret h 
in ſuo femine:fed nó eyplícauit an effet fe 
men adopttu vel naturale.qr 3i quarta 
dixit ꝙ fieret oe ſemine naturaliſuo:nõ ex 
plicando ei an fieret oe ancilla vel libera. 
« 3n quinta babito filio oe ancilla expli 
cat ci ꝙ babcbit fili à libera. qp In fexta 
vero reucllat etotuie trínitatio myſteriũ 
⁊ in bꝛeui babendü pdicrumtfiltus : quo na 
to explicat fibi filium ancille non cffe cüfi 
lio libere comifcendü :fed potius reicien 
dũ:q; in ſolo filio libere eft ꝓmiſſio piefá 
ta ꝓpꝛie adimplenda . ¶ n vltima vero 
deus petit fibi (molari dictum filium in 
holocauſtũ:yt fic Zíb:aam pleniue pmere 
retur ⁊ certificarct obtinere inillo fam p 
miffa.£cce ergo qtio gradatim deus pmif 
fionem femintebenedicti benedicendi fi 
bi explicauit. Ita qp poſterioꝛes implicite 
impꝛimis continerent«quapzopter redeun 
doad ppofitünoftr. m.£odémodo cft fa 
eta ab angelo beate virgini ánuncíatio,ná 
pꝛimo angelus EMarie incognitue appa 
vuit vtrũ bonus cffet vel malue ve timen 
do fc humiliaret vt infra dicek. deinde am 
geliea ſalutgtio € ſubſecuta quodãmõ pꝛe 
gnans ꝓmiſſionis ſcquentis poftca ipa p 





miſſio eſt õgnans illius modi cöcipiendi 
quem vltimo fibt exponit. bene ergo ofa 
ingreſſus angelus ad eã vbi ezp:imit vir 
ginio ab angclo fãiliaris vífitatto, ex qua 
ét aperte ied ipfa nou erat foꝛis in 
plateis:nec extra feipfam cffufa : fed i tba 
lamo intra ſeipam collecta « claufa.y bi & 
inſinuat ſtatus eius pudozat? folitariue 4 
o:atíonío ſtudioſus. Quantũ ad 6m ür 
bac parte declarãdaſunt verba fingularis 
falutatióte q: ſegtur dixit. Aue gra plena 
dñs tecum benedicta tu in mulieríbuo 2 
benedictuofr.ven.tui, £t reliqua addunt 
4 fidelibuo Jeſus fancta AMarta oza p no 
bis. In qpue verbío fepté fingularitates 
aſſignant. Pꝛima of fingularitae innata 
inature qñ of Zue.i.ſine ve. Et boc tripli 
€i quidem mó ín aue nature ſingularitas 
demonſtrat. Pꝛimo mó auc.í. (ine ve. cui 
fübiacet totumrgenuo femineũ.ſ. pudoꝛis 
doloꝛis 4 laboro fuit.n.ſine ve pudoꝛis in 
cõceptione:q; eius conceptuo fuit fine cov 
ruptione nó humano femine :ſed myftico 
fpiramine fuit ẽt fine ve laboꝛis in geſtatõ 
nc.£t fuit finc ve doloꝛis in pturítionc.ná 
vt Ber oicit fuit fire coꝛruptione fecũda: 
fiie grauamíne grauída: fine doloꝛe pucr 
pera. ¶ Secundo mó fuit in beata virgi 
ne nature fingularítao que ét oemonftrat 
p aue.i.fine ve concupifcétie culpe ⁊ pene. 
Sine ve cócupifcenrie peccati oꝛiginalis: 
Q1 fire peccato concepta eft:vt dictũ eſt in 
Qdrageffimali ð penítétia, Sine vc culpe 
peccati moꝛtalis nec venialis.Sine vc pe 
ne:que é in feparatóne anie ⁊ coꝛpoꝛis ad 
ipfiuo incinerationé « diſſolutionẽ. 1H; fi 
€ut.non dedit deus fanctü ſuũ.i.xpᷣm vide 
re coꝛruptionem:ſie uec ſauctã fua5 oe qua 
natus eft fanctue:fed in ala ⁊ copoꝛe ince 
lum éaffümpta.q. Zertómó p aue in vir 
gine nature fingularítae demonſtratur:q: 
V fuit fine ve.Carnis.mundi « oyabolí qr 
f.faít virgo pauper 7 humilis. Per virgi 
nitatem exculir luxuria, poer paupertaté 











mundũ víeitzper humilitatẽ diabolũ fupe 
rauit. CSecuda ſingularitas que fuit in 
beata virgincor gratuita que notat quan 
doof in faluratónc gratia plena.£t b trí 
pliciter:qꝛ fuit plena gfa coꝛpoꝛali fpiialí 
a fingulari graria enis co:pozalis fuit 
gia virginitatis in carne vnde canti. 4.of 
o:tuo couclufüo:fone ſignatus. CSratia 
ſpũalis fuit.n.plena afa virtutum in men 
teppterea cant. 4.of animo etre. oro o: 
toꝛum ⁊ puteus aquay viuennü: que fluũt 
impetude libano. COratia ſingularis fu 
it pfentiaflij oct in ventre. Ideo cantj.7. 
vf venter tuvo ficut aceruus tritici.i. ple 
nuo illo grano frumenti qut oc fe Jo. nꝛ. di 
cit.IHifi grani frumenti cadene tu terra; 

L.inbeatávirgiuem p incarnattonen mo: 
tuíi fucrit p paffionem ipm folum manet. 
Et vt vnico verbo dicamus totũ. Spa bea 
tavirgo fuir gratia plena quta fm.Sxo.2 
Sranan pin fue conceptionis accepit ram 
tam gram ꝙ non potuit amplius accipef: 
qᷓuis oeue peffs amplius dare. Tertia 

ingularitaeor gloꝛioſa:que norat. qii of 
fn falutatione dñs tecum. vide oe ea. p:o 
uer.xi.feriptá eft , iuter gratiofa.i.ple 
na gr̃a inueuit gloꝛiam.illã ncmpe oe qua 
oicirur pꝛouer decimo Gloꝛia patrie cft 
fili? (apiene qui cft chꝛꝛiſtus att dominus 
tecum. « boc tripliciter. ¶ Pꝛimo quía 
dominus eft patcr :oominua filiuo domi 
nue fpiffanctue .oicir.ergo tecuz oomin? 
pf quia tu fponfa patrio. tecíiofio filio: 
quía tu mii: filij Tecuz ofre fpóo.o.quia tu 
fpütf'meti tbefauraria compsobario: « tfi 
non tres dñi incarnati in te: fed vnue eft 
dñs incarnatuo i te.ſ.filius:quia in te ver 
bum caro factus ẽ.a.h.in nobis Jopꝛimo. 
Secundo ⁊ ofío tecũ. Tecunĩ ante reg 
te pfignás ur multis ſiguris:⁊ pꝛophetijs 
magie 33.7. Ecce virgo conc. .p.f. Te 
eum in vrero te fanctificio iuxta illud pe. 
As Sauctificauit tabernaculum füü altiſſi 
ue. poft yterũ te fecuudano, vidc Lu.i. 








De amtcíatióe ſiue lalutatide angelica fmo.&o. 


Ecce concipies tut". p.f , CTertio etiã 
dñs tecũ.in mente per virtutũ abundãtiã. 
In ventre per (ui pitiam : vr etiã dictum 
eft in fia incarnatione. in poteftate ꝓpter 
peccatoxü indigenttas: vt facias quicquid 
tue placuerit caritati. In cui? myſterium 
tertó Re.ßo. c. dixit Galemon ad matrem 
fui.txfe ad virginem. Pete mĩ mi neq; 
enim fao ẽ. vt auertam facic meã.iõ Ber. 
dicit ſecurum habes o bomo acceſſum ad 
deum vbi habes mícy ante filiũ.filiũ ante 
patrem mater oftendit filio pectue « vbe 
ra:filiue oftédit patrilatue a vuluera, uul. 
la.ergo poterit effc repulfa vbi tot fimt ca. 
ritatte ĩſignia. CQuarra figularítae fu 
it materna que notat quádo of.beneditta 
tu in mulieribus:que benedictio futt p viz 
tutem filij oet.quod quídé vcrbum pór ex 
poni tripiiciter. Pꝛimo fic benedictatu in 
m.füpoée mulieres:quia pueniſti ad ter 
tiu; benedictionis gradü in genere mulie 
b: ad quánulta vnqᷓ;potuit att ingere vʒ 
virgo effe zfecunda.qr Sectido pót eypo 
ni ſic. h.t. inter. m. ſuper mulieres omnes: 
quia.Cum virginibus fuit virgo . fum 
coniugatie fecunda.cum viduie cõtinens 
4 caffa. pterea Ecdefía.vigeffimoquarto 
dicitur in Jacob inbabita idcft i coniuga 
tío: in Sfrael beredirare, idcft i continé 
tíbue : «mellecrío meto mítte radices 
fcilicet in virginibus. ¶ Zertio poteft ex 
poni ſic.h.t.in.m.i.a mulieribus: quía pet 
eam mulíereo liberate fuut. MPꝛimo a 
verecundiaete per quam totum genus 
humanum perditum fuit :2 per Mari 
em reftitutum.vnde glofa fuper boc euan 
gclío dicit. zibulier a oyabolo ſeducta 
moxtem intulít.econtra mulicr ab angelo 
edocta falutem ocdit . ¶ Secundo per 
cam liberate funt. mulieres a maledictio 
nc legío :maledicebatur enim mulicr 
que not pxoducebat femen] in Iſrael oett 
tero vigeſſimoſecũdo. ¶ Zertio p virgi 
nem nyulicreeliberatefunt a ociccrione, 


E 





























nature ſeu oditionio fue.IBaturali natura 
mulicrío deiecta eft ⁊ infirma.vñ pucrbio 
rum vltimo mulicremfo:té qo inuenietꝭ 
Sed beata virgo cft tlla de qua geñ.tertõ 
oí myftice otabolo ipfa cóteret caput tuũ 
pꝓpterea ceffauit abiectio mulierü, vi Ju 
dithas in pfona virginio of et. Tu gloꝛia 
Jeruſalem tu leticía Irracl tu bonozificen 
tía populi noſtri. uinta fingularitao 
bf fecunda quenotaf cum df bencdictuo 
f.u.tui ⁊hoc tripliciter. CPꝛimo namqs 
funt benedictus in decoʒe.vñ po .44.Spe 
cioſus foꝛma pffilijo bomínü, qr Secundo 
fuit benedictue in odo:e fimul « (apof vf 
carit].7.oc odoicof, Zrabe me poft te ac, 
Et gcit.27.Écce odo: filijmei ſic odoꝛ agni 
pleni. De ſapoꝛe babct po.55. fic Guſtate 
2 videte.q.ſeſt dũs. Et cantj.$o ſub vmbꝛa 
illius quem deſiderabã ſedi: 2 fructus ci? 
dulcis gutturi meo. q7 Tertio fuit benedi 
«tuoinvalo:.q: fuit redempro: generío 
humani.vñ pꝛime coꝛ.o.empti enm eſtis 
pietío.m.g az, p.o.im. coꝛpoꝛe.u. CSexta 
fingularítao títulata: que notat cum 
of Jeſus.qð quidem nomen triplicé fingu 
laritatem hyʒ .ſ. bꝛeuitatem. ümenfitatem 4 
fuauítaten 4E Pꝛimo hʒ bꝛeuitatem.ſ. in 
platione ſolum enim ſunt due ſyllabe: vt 
nõ laboꝛet homo in dicendo boc ſanctiſſi 
mũ nomen. ynde ffvo.o.verbü abꝛeuiatum 
facietofie ſup terram. ¶ Secundo hʒ i 
menſitatem in virtute ach.4. Non ẽ aliud 
nomen ſub celo datum hominibus in quo 
opoꝛteat ſaluos fieri credẽtes.qꝛ ad phil. 
ßo.donauit illi nomen qð eft füp ome no 
meu. ¶ Tertio b3 ſuauitatẽ in fapose. vn 
dicit Ber. ſic Jeſus oulcio memoia dans 
veracoꝛdis gaudia:ſedſuper mel ⁊ oia oul 
cio ciue pᷣſentia.nil canit ſuauius auditur 
mil iucundius:nil cogitatur oulciuo d$ e 
fuo ocifiliuo. qr Septima fingularitaeof* 
impetratiua:que notat cum fübufert. Sã 
cta Maria ⁊c.quapꝛopter ab oibuo fidel 
bue.q Pꝛimo inuocat cof. Saucta ma 








Sabbato fcó a folénitate aͤnunciatiöis dñice. 


ria:⁊ merito quideg:cü.n. cibaria intẽrpꝛe 
tetur marto ſtella. Nocte fiquídé tranſcun 
tibuonobie p »oc mare magnum « fpacio 
ſum:opus eft banc ftellam notare:que car 
dini celi.ſ. Jeſu ꝓpinquiſſima ẽ.vbi non fo 
lum ciue ſplendoꝛe coꝛuſco poſſumus diri 
gere curfum noſtrũ cum faluteverum « in 
quacunqs neceſſitate ci fiducia poffümue 
cam inuocare. Secundo a fidclibuolau 
datur cũ or oci. £anta nempe ẽ laus quaj 
ci tribuimus cũ dicimus mf ocí:vt inexti 
mabilío ⁊ ĩcogitabil ſit hᷣdignitas. Zer 
tio a fidelibus cõueniens poſtulatio fibi 
fertur cuʒ of oꝛa pꝛo nobis peccatoꝛibus. 
Quanto enim mediatoꝛ ẽ ꝓpinquioꝛ « oi 
gnioꝛ ac reuerentioꝛ tanto ceteris parib$ 
mpetratio facilioꝛ:ſed que pót effe ſuppli 
catione materno dignioꝛ ⁊ ꝓpinquioꝛ.vñ 
Ger. In periculis in anguftijo ĩ rebus du 
bijs AMdariã cogita Mariq inuoca.non re 
cedat ab oꝛe nõ recedat a coꝛde.Et vbꝛim 
petraseius oꝛationis ſuffragium ne ode 
rae cõuerſationis exemplũ ipam fequeno 
nó ocuiae ipſam rogaus nó oefperao. bec 
ille. Quantũ ad terti in Dac pte bꝛeuiter 
aducrteudus é ꝙ perfecta beate virginis 
pꝓbatur humilit as:cũ poft talem falatatio 
nem deſcribit ca; euágelifta fuiffe turbatá 
quando fcqui£, Qui cum audiffet tur £ (i 
fermone eiuo.f,ppterlaudatíoné 2 magna 
lta que dixerat tumée ne alíqua feductoua 
ibi laterent.vbi Ber. dicit Alterata ẽ vir 
0 cx celfitudine in audite laudis:pꝛopter 
Q8 cepit folicite ꝑſcrutari:qualis effetiffa 
falutatio.f.an effet bona vel mata adul ato 
ría.f« ad inanem gloꝛiam inductíua ive 
ne. Et ideo oicít cugclifta effe turbatam 
cum audiffer ⁊ nõ cum vídiffet:z ideo pie. 
füppontt qp turbata eft ex verbie angeli 
non ex vittone angeli vt quida dixerunt. 
«7 ue quidem turbatio ad bumilítatem 
ſpectat. Et fic daret fingulario ab angdo 
virginis Galuratio. paro pꝛima butue fer 
monis. 














¶ Paro Pa huius ſermonis in qua decla 
ratur qũo facra é ab angelo incarnationis 
finuntiatio, 


[5] £cundo piincipalíter vifa angeli fa 
lutatioue fingulari attendenda é in 
carnationis ánunciatio, Ad catus oeclara 
tionẽ tria noráda ſunt.vʒ.Cõfoꝛtatio. Re 
uellatio.agnificatio. MPꝛimũ notan 
düof.fConfo:xtario.q: vidéo angelus ma 
rum turbatam er ſalutatione mirabili có 
foxauit eam di. Ne timeas maría ac. IDic 
enim angelus confo:tat virginem 3 piefa 
tc foꝛmidinis dubiũ oupliciter 4f P:imo 
v cx mode loquendt.oícendo aliquo mó 
fingulariter affabilua pio * affecuratiuo 
bi, Ne timeas Maria.vbi noiat cay noie 
ꝓpꝛio tuj vt cx boc ingeratfe et tanáj ad 
Familiartter ſibi notam:tuz vt ex cói figni 
ficato fui nominte recognofcat ſe a deo eẽ 
illuminatam ad vifioni ambígwa ſcrutan 
da a effc ranjs amarü mare: contra quecũ 
q; rentamenta 2 vitia deteſtãda. Sec 
do confo:tat eam rememoꝛando gratíam 
quá apud ocü inuenerat:⁊ ét in generali fi 
bi apparendo quandá fingularem gratíá z 
sd quá nunc de factovocabat « elligebafs 
ad quá in dei pdeftinatione erat ab eter 
no ellecta vt fieret mí xpi. Hon aũt dixit 
babes gratiã:ſed inuenifti.Zum vt figmfi 
cet qp non cy fe naturaliter cam babuerit, 
tum vt feruer cóem vfum loquendi. tans 
qfi pfona inferto:io gradus ab aliquo dño 
ad aliqua; gFam füblimaba£, oícebatur in 
ueniſſe gram apud illum. Erat etíáfeufuo 
inueniſti gram apud talem.i. ſingulareʒ ⁊ 
gratuitam bj in te. CMSecundũ notanduʒ 
fn hac parte dr̃ Reuellatio:quia angelus 
ſequit apperiendo ei ſpẽalius donum bu 
ius gfe cũaddit.Ecce.o.in.u.⁊.p.f. vbi no 
ta qtio oꝛdinate oc explicat. ¶ Pꝛimo 
enim dieit ſimpliciter eam babiturá filíuy 
fupponene tfi ey modo cõtinuationis ver 
boꝛũ ad mediate Qniiffaxp ipm habebit 


De renüciatione fiue faluta.angelíca Pro. «t6, 


ex illa ſugulari gfa quam pꝛe ceteris iue 

nit. ¶ Secundo ex nomine icfü: quooicit. 

ipm ab ipfa vocandi innuitcu fo: falua 

to:m ieſus enim faluato: interpꝛetatur fi 

uc fignificat ſaluatoꝛem. qp ert woran 
dáor B£agnificatioxq: augelio ſcquitur 

magnificane üc fili virgime di. erit eni 

magnue:vt intat iterum ꝙ eiue magnitu 

dofim q ocue nullius oterminatóte limi 
tes hʒ. Et ét ꝙ ciue magnitudo fm ꝙ bo 

mio non poffer men(ürari nec diffiniri ab 

aliquo pterds ab ipſo.dicit enim erit 4 nó 
eft tum vrad ciue $m carneʒ futuritionẽ 
fe refferat.£um vt nó folü refpectufui ab 
feluti effe:fed ét refpectu noftri noſce fe lo 
qui oftendar.THon.n.abinitto füít in omn 
noticía magn? 4 ideo oicit ꝙ finaliter erít 
dictam at magnitudinem feu maguificé 
tram explicat eupliciter.f.fllij dei vocatio 
nes regni dñatioe. CPꝛimo dicit appel 
landum effe filium ocí.q.o. ita magn? erit 
in fe ⁊ in onmi notíciaonmiü ꝙ filie ocí 

extimabit Conſtat enim ꝙ fanü non eſſet 
fentíre op falfo fic effet vocanduej.py enim 
ꝙ ſupponit fe vera vere magia oc iſtoꝓ 
mittere onde &m büc fenfum plus eft quo 
ad aliquid dicere vocabitur ds erit. Gc 
cundo oícít danduʒ effc ei regnü dei à dco 
bí.Étoabit illí dñs deꝰ. ſ d.p. eius omnee 
€i ſolemnes pꝛophe cbuftü pꝛomittunt ex 
ſemine dauid regnum eiue ín ſuma «erer 
na gloꝛia poſſeſſurum 2 ampliaturũ intelli 
gentes fb regniſui typo fpirituale regnũ 
Adei ⁊ gre:⁊ tandẽ eterne gloꝛie. cuius pit 
cipalis ſedes apud homines fuit a tẽpoꝛe 
dauid vſqʒ ad xpᷣm in ieruſalem que fuit 
ſedes dauitici regni feu fuit ín ei? ſucceſſo 
ruʒ fpirituali auctozitate 4 fide fic a petro 
^ citra (uit in fede petri s2auíd.ergo femi 
maliter tam carne ds fide fuit chꝛiſi pater 
figuralíter vero typum geffit oci patrío.a 
ficvtroqs modo cbuftue regnum eiue tá 
Guam filius « bereelegiptimus optinuit: 
4 poffcdit.IBe auté credatur in I ftirpe 

" 














Sabbato fcó 2 ſolenita. aͤnuneia. dñice 


dauid aut ín fola tribu Juda regnaturum 
effc.oicít ⁊ regnabit in domo Jacob cuius 
nomine.xij.tribue figuátur ⁊ Piritualiter 
tora eccleſia ſua imitatoꝛũ ⁊ ſucceſſoꝛum fi 
di ſue. Et fic babet;angeli ãnũciatio. ⁊ pe. 
fecunda huius ſermonio. 


¶ Pars tertia huius ſermonis in qua ð 
claratur qualiter ineffabili: modo factaé 
filijoci incarnatio. 


1 Ertio pꝛineipaliter videnda € con. 


I V ceprioni filij oci ineffabilis modi 
ficatio oe qua etiam tria vidéda ſunt.ſ. ob 
iectio. PRñſio.⁊ exẽplificatio. Pꝛimũ di 
citur obicctio. Nam ad pꝛobandaʒ caſtita 
tem ineffabileʒ virginis pꝛudentiſſimãqʒ 
⁊ humilez fidem adlouc angelus celauit fi 
bi modũcõceptienis.Et ideo ipfa obiciẽs 
dicit.Quomodo fier iſtud.q.u nõ coꝛi.quo 
niam ſum in ſtatu ⁊ voto non cognoſcendi 
virum:quaſi velit dicere fcio quidem mul 
too modos dñi circa boc babcf quibus ſu 
um beneplacítum poteft ímple:e : (cd 
vnus eſt pꝛoꝛſus a voluntate mea cllon 
gatuo fcilicet coguofceudt virum . ¶ £t 
mota quod co ipfo quod oe folo modo 
- fiendi interrogat:aperte ínfinuat fe nul. 
lo reliquo:um dubitare. Et ex boc 1p 
fo qp ſcit duerſos modoo cócipiendi pofi 
biles deo cffe:contra modii cómunem.f.p 
virilem admixtionem ſumũ votum allegã 
do de non cognoſcendo yix.i.nõ cognoſcẽ 
di ppofitumoftendit ſue virginitatis trí 
plicem ⁊ admirabilé p:ogatiuam.r Pꝛi 
ma ẽ pꝛerogatiua ꝙ pꝛima abſq; alterius 
exẽplo:⁊ abíqslegío expꝛeſſo imo q̃ 
fi contra coꝛticem legis non folü ſimpliceʒ 
fed cti follénem virginitatem oetouerat 
Totũ enim Doc fignatur per boe verbum 
non cognofco quia aliae cy ipſo non fume 
retur ar feu allegatio cótramodum cara 
lem c naturalem. Secũda perogatiua 
eft virgo intantum fuit ab omntuy car 


nalium eyperimentali notieia fegrégatar 
ꝙ fola pzr antbouomafiam potuit dicere: 
quonam virum non cognofeo.q.quantum. 
8d quácunqs caraalem noticiam :vel com 
placentiampenitue nullá fco omnce quo 
ad boc ſunt mibi quafi ftercue 2 penitus 
nihil. MTertia pꝛerogatiua eft ꝙ intátü 
omnem carnalem admixtionem abbo:re 
bat.qp etiam pꝛo dei filio concipiendo nul 
latenuo puritatern perdere volebat. fici 
comp:elenfibilie « ineffabili eius itegrí 
tae cognofcitur.q- Sccundünotandug oi 
citur rcfpólio.f.ipfite angeli qua oedarat 
beate virgini ineff abilem cóceptionto mo 
dum di.Spirituſſanctus ſupeꝛuemet ín re 
i.füperbabüdabit ; £t virtue al.ob.tibi.i. 
vmbꝛam finui refrigerij oabít tibi. CAd 
cuius oeclarationem tría notanda funt, 
¶ Pꝛimo q boc opus indigebat pun 
pio effeetiuo « füppotiro:fübitatificatiuo., 
"IRatto igitur pꝛicipij cffcctíut- appzopuat 
fpiritui ſancto a patre «filio oe ſupernis 
miffo.Suppofitus vero op eft ipfa perfona 
filij vocatur filiuo altiſſimi. Ipſe eni ſecun 
dum. apofto.1.co: . pꝛimo cft oci virtuea 
fapientia.£t cógrue tertíe pfonc a ouab? 
mauanti appiopztotur ipfa cfficentía.Zu 
vt per hoc notetur confumata.Zum vt co 
ipfo notetur effc omnii trium:quía quod 
manat a pzoducto:manat etíam.a ꝓducen 
te. Et 6m boc per füperuenict fignificatur 
füpemínerep:cfidentía caufe efficiẽtisſu 
per matcríam operis fui q- Sccundo con 
fiderandi eft ꝙ boc opue couceptionis fi 
lijoeí in beata virginecft ſũme arduumn 
fume fanctü.quid enum fic arduũ d3 ꝙ hũa 
na natura contingeret ad perfonalem idé 
títatem filij oeí.fhutd etiam Yancti? ds e£ 
plenum tali gratía ⁊ fanctitate per iquam 
perfona vnigeniti filijdei antmam affum 
pram ín fe reflectetur.vt per illam oilige 
ret fcit ferc patrem vt prem: ergoop? 
eratific fanctum egutt principio fime fan 
€ro-cut*rató oprimeappsopsiatur fpiríni . 


De annticiatióe fiue falutatíóe angelica fymo:65. 


fanctosquía vero fume arduum eguít pꝛin 
«ipio ſume potenti ⁊ arduuo ſumũ autcm 
culmencuiuſcunqʒ porentic virtue vocat 
ergc fémum culmen potentic oct vocatur 
«ougruc virtue altiſſimi. bene crgo oixit 
ngelue.Spüffanctue fuperuenict i te ac. 
per quod ſignatur:ſuperexceſſus arduita 
fis inaceffibilia « incõpꝛehenſibilis.iuxta 
illud ſᷣo. Aſcendit fuper. cherubin 4 vola 
un. füper.p.t.z.p.r.Laribnlum fui. £r eft 
tunc ſenſus obumbzabir tibi.i. 6m altitudi 
nem tibi compzebenfibile; exbibebit fc tí 
Vit quo ad hec duo oprime infert. 3fdco 
Q5^c.pprer enim fingularem fanctitarem 
eueof , Naſcetur ex te ſanctũ ¶ Tertio 
eonfidcrandum eft qp ouo modi efficiendi 
erant bic neceſſarij v3. £lPagnificattuue 2 
mittiuis Opoꝛtebat enis p opus effct ma 
imum ⁊ omni bomtate füperplenum. £t 
iterum ꝙ effet cum oct pfona fic timum 
7 incoipoxatum ꝙ effent pfonaliter vnu , 
"IRepletio vero bonitatis imeufe- optime 
sfcribitur fpütfancto.oe quo Sap.i dicituꝛ 
Spiri ue oomint replcuit o:bem terrarũ. 
Modus vero ſubintratiuus ppter fue in 
umitatis archanum optime vocatur obũ 
bꝛatio pꝛo co.q? in intimo quaſi infra um 
b:am virtue fübutrano ⁊ incoꝛpoꝛane⁊ ⁊ 
vniens ſtetit:⁊ certe virtuoſi ⁊ viut eft fic 
intime penetrare:⁊ cxtrema tam diſtincta 
tam diuiſa vnire infinitum ſeilicz eum fini 
to altiffumum cum infimo :: omnipotentif. 
fimum cum morali: infirmo , £9mnium 
autem modoxum p:edicrosum clarificatio 
demonſtratur cx illata conclufione.qua ot 
citur. Ideoq; «c.quia hec conclufio non fe 
qintur cp pꝛemiſſis nifi ſub tanra altitud 
ne:ac talt pꝛopꝛietate « pꝛopoꝛtione ſumã 
tur qp merito ex virtute pꝛedictoꝛum mo 
dom elarificatio demonſtratur ꝙ non fo 
lum home fed oc filius ſecundum huma 
nitatem tanquam ſanctus ſanctoꝛuʒ ex vir 
gine tanquam verus file ex pꝛopꝛia ma 
Ne naſceretur. ¶ Secundum « vltimũ ho 


zi 





 —— —— 


tandum ín ae parte dieitur exemplifica 
tio:quia ſcilicet angelus modum incffabi 
lem conccptionte chꝛiſti in beata virgine 
pꝛobat exemplo Deliſabeth ſterilis di. Et 
ecce heliſabeth cog.tua ⁊ tpfa concepit fi 
lum «c.3fn quibue verbis ra notanttur. 
quibue p:opofirim ſuum anselue pꝛobat. 
«E Pꝛimo ením noratur genie oc. ſinuli 
materia fcilicet oc miraculofo conceptu fe 
nio ſterilis « quidcm fencctue ⁊ ſterili 
tao elifabctl» nó latcbar virginem: (cd ad 
buciguozabat eam filuum wm vtero conce 
piſſe cum pꝛopter murirarem 3acbaric fa 
ma crar ꝙ vifionc; vidiſſet (ed quid igno 
rabatur potuit ramcn beata vírgo hoc bu 
manitus oídiciffe tum : quia boc fuit vat 
de famoſum.tum quia erant eius fecundis 
carneʒ propinqui. Et foꝛte tpfa vcl Sfofepl» 
fuerat inierufalem : quia illud erat vnum 
de tribus feftio in quibue ſecunduz legis 
pꝛeceptum omne maſculinum debebat ap 
parere in loco quem dominus clegiſſet. 
¶ Secundo notatur conceptione tẽpus. 
quando dicitur hic menſis eſt ſextus illi 
ſcilicet ꝙ concepit.q.d.ſie fe babet eius có 
ceptus ad tuum ſicut opue pꝛioꝛum qui 
to dierum aut quinte etatum:ad opus ſex 
to diei in qua facrue eft humo ad imagi 
nem oet z dominans pꝛioꝛi opcri. £t eríag 
quafi dicat tam in tantum preceffit ꝙ ap 
p:opinquat ezpletiont. 2 per intumeſcen 
tiávtert ⁊ per motus paruuli poteft amo 
do innotefccre . qz uid cnim congruen 
tuo quam ꝙ perconceptum ftcrilio af 
cenderemus ad conceptum vírgmio incc 
mírum'fi virgo beata in verbie angeli po 


tuit orum myſterioꝛum  refonanríae in 


telligere cum effet i myfticafapientia re 
eni celeftio fingularirer ulummnata, £t 
fic etiam per ſubmiſterium angcli a oco 


.fingulariter. illuſtraretur ranquam. ea 


Que pꝛo iminenti nunc p:eparabatur ad 

talem conceptum. ¶ Cllimo moratur 

vtriuſque conceptiouie Jud 5 
S d 


——— 





















Wai Pei: 


T nA 'eefe - 


per indubitabile pꝛincipium qii fubdit oí. 
Quia nóerít impoffibileapud deũ oé ver 
bü.Grbüquidé bic vocatur quicqd voce 
Vel cogitatióc pót cum coꝛdis aſcenſu dici 
fta ꝙ fit verbũnõ quafi a co:de alienü fed 
tandi a coꝛde ⁊ incoꝛde intelligibili a affe 
ctualíter oceprü:aut vt bꝛeuiꝰ Loquar per 
verbi intelligitur verbü veg «nó mendo 
ſum vel fallay:q: ficur falfue lapis nó cft 
lapie fic quodámodo falſuʒ verbii non de 
bet diei verbi ⁊ p:ecipue 3 modi fcriptu 
re veterio:ue coiter vocar verbü factum. 
velremoigná verbo iuxta ill.5. regũ. zo. 
Mon fuit vᷣerbũ qð non oftéderct ete Cʒe 
€bíao ĩ domo fua.« Amos tertio. Hon fa 
ciet oomín? verbũ niſi reuellauerit ſecretũ 
ſuum ad ſeruos ſuos ꝓphetas.vnde pꝛefa 
ta pꝛopoſitio elt oino eadem cum illa qua 
comuniter oícimuo.q omne qð non inclu 
dit in ſe contradictioné eft poffibileoco . 
Quibꝰ auditiebeata virgo p:ebuit cófen 
ſum di. Ecce ancilla oomini fiat 4€ . filíüqs 
vei fenfit iu vtero conceptum. £uaoe rei 
bacfacra 4 celeberꝛima feſtiuitate oẽs co 
médent fc tante virgini vt per eíuo ínter 
€cffionem ad fili 1n fio vtero conceprum 
mereamur bic gratiam ac glozíam tn futu 
ro feculo fecule:um.Zíimen. 


¶ Bomínica reſurrectionis dñi nri Jeſu 

chꝛiſti oe diſceptatiõe aie xpi cum ſanctis 

patribue ⁊ eoꝛum liberatione per reſurꝛe 
ctionem chꝛiſti. Sermo.70. 

Eſum queritis Naʒare 

num crucifixũ ſurꝛexit 

nó eft bic .ribuntur 

bec verba £&ara vltí 

í mo« ín euangelio bo 

dierne feftiuiratio cele 

berzime . Zanra debet 

effe bodierne feſtiuita 

tíe exultatio vt coꝛde 

ꝛe «opcre laudc 8o 






Dñica in reſurꝛectiois dñice. 


canere nó deſiſtamus. Chꝛiſti ent reſurꝛe 
ctio vt dicit Grꝛego.ĩ omel.dat nobis gau 
diũ ⁊ loquendi auſum:Hec ẽ.n.dies quam 
fecit dñs exultemus 2 letemur in ca sper 
quã fides roboꝛatur virgo Aaria glo:tat 
magda.inflamatuꝛ apli fozcificantur.tudei 
confundũtur .fldelee confirmátur fciqspa 
tres incluſi inbilãdo inter fe oifputát Scd 
q: ín alij operibꝰ.4o. Aulta ð ypi refur 
rectionte quiditate. lHeceffitate.vrilitare 
tpalítate . (ucóditate,a his filia oicta funt 
ne eareplicando faftidio fim.impzefentia 
rum noua ꝓponere curabo mayíme círca 
vifitationé 4 liberationé fcóg patrü a xo 
ín límbo claufoy. ppterea affümpfi verba 
pꝛefata.ſ. Jeſum queritio «C. que verbafüt 
angeli ad Marias non ẽ bic.qtv3 sia ci? 
cum diuinitate vſqʒ ad banc boxirefurie 
ctionis fuít in limbo.oe quo mifterío par 
ticulariter tractare volétee vt o:dinati fi 
mus tría tm̃ pponemus.¶ Pꝛimũ quoi 
of fcóg patrũ a xpo vilitatio. ¶ Scðo (t3 
rum patrũ cõſultatio. ¶ Tertiũſanctoꝛij 
batrũerga xpᷣm magnificatio. 


«Pare pꝛia huiꝰ ßmonio in qua decla 
ratur quomodo aia xpi viſitauit aias ſcõn 
patri qualiter eam nouerunt. 


) "fRímo ergo círca vifitatíone anie 
A xpi adftós patres ilimbo tría no 
tanda ſunt.ſ.Liberatio. Permãſio. Cogni 
tío . q- Quantũ ad pꝛimũ qð of liberatio 
p:efüppofita veritate oefcétiouie xpi ad i 
feroeoe qua tractabit in tractatu oe artí 
culis fidei. füppofito ét ꝙ boc factü fit ad 
liberationem aiay.«E £ft aduertendi 6m 
Zilexandrü (n tertia ptew tractatu de re 
für1ectióe xpi.a 150 . in tertíooí2.0.5. 09 
offe non liberauit nifi aíae fcóy patrum 4 
ellectoy ſuoꝝ ⁊ cotum qui crant membia 
eiꝰ. Quãuis cni paffio rpi oĩbus füffeceiit 
non tii influit nifi ĩ etio membꝛa. Et ideo 
foli per paffioné xpi faluati (ant:q vl eius 









erant mẽbꝛa quando paffuo eft vel futuri 
erant per cóuerfionem ad ipm (cd qm̃ quí 
erant in mferno non erant ciue membꝛa 
neq futuri erát ideo nó oẽs:h nfi ellectoa 
eripuit oe inferno. Clii rectc of per Oſee 
tz.c Ero moꝛo tua e moꝛo: mo:füe tu? ero 
inferne Hoꝛſus.n. partẽ accipit ⁊ parte; 
religt fic xpo vná parté accepit.f. ellectos 
^ aliá reliqt.f.repzobos .qp fi dubitaret᷑ oe 
aruulío Q cuj peccato oꝛigiali oecefferát 
Xi pto quo rgo fatiffecit.z merita xpiva 
lentillie quon vtunturli.ar .ergo boa 
trupuit Ad boc refpon .&m 15ona ꝙ nec 
paruuli potuerũt liberari qt uon erant in 
ſtami quo effent capacee gte xpi 4 fic nec 
eius meríta potuerüt cio füffragarí "ec 
fatiffactio ei? p peccato ade ad coe bébat 
extẽdi. Ad illoo.n.fe extendit q memb:a 
ciue efficitur per fidé vl h aliquod facra 
mentü fidei.ió ficut paruuli occidenteo cü 
oꝛiginali carẽt in perpetui vita beata fic 
tlli qui iam in inferno erároctrufi.£ouá 
tum ad 6m notandũ qp of permanfio osi 
tur oubium fi xpe animae quae tunc libe 
rauit ftatim ouxit ad celum quía ftatim 
poft eius moꝛtem ianua celi eft aperta. 
mbil fuit retardans. ergo vidctur ꝙ aní 
ma rpi cum alijo ftatim euolatterít ad ce 
lis Pꝛeterea locus ſuperioꝛ competit fta 
tut glosie ficut inferioz pene 4 culpe.ergo 
ficut anime oánote ftatím oefcendit ín in 
fernum. Ita anime beate ftatím oebét vo 
lare ad celum fed ftatím anime ille que 
erant inlimbo fuerunt luce füpernevirtu 
tis radiate ergo ftatim debuerunt in celũ 
introduci. CAmplius nulla fuit anima 
purio: anima xfi fed anime fancto:i mar 
tyrum qui modo moꝛiũtur ftatim euolant 
ergo ⁊ anima xpifed nó aſcendit caput fi 
ne membꝛis ergo ille anime poft mo:tem 
xpi fuerunt in ceIum introducte Sed con 
tra xo nonafcendit vfqs ad quadrage 
ſimũ otem poft refürzectionem ergo nec 
syime ſanctoꝛũ.Nazʒ Miche. fcóo oicitur 





Be diſputatiõe ale ypicüfdoprib? 2 8 eoꝝ liberatióe bmo.7o, 


Aſcendit pandens iter ante eoo .f. xpo .. 
id bancoubitationem reſpon. Gona. vbi 
ſupꝛa.q.o.ꝙ anime ſanctoꝝ nó ftatim poft 
morem xpiperducte fuurín celum quar 
tum ad locum . ftatim tam̃ poft reſolutio 
nem aníme a coꝛpoꝛe xpi viderunt lumen 
eterntm ⁊ beate facte funt.vnde Auguſti. 
exponere illud Lu.aʒ Hodie mecum eris 
in paradifo.oícit qp paradiſus ibi non oict 
tur locue empireĩnec locus paradiſi terꝛe 
ſtris fed ipfa dei viſio vbicunqʒ enim bo 
mo ſit dumtamẽ · aperte deum videat po 
teft dici eſſe in paradiſo patefactum cft cr 
go celum fanctio patribus quantũ ad pꝛe 
mium.vnde etiã in inferno paradiſum ba 
buerunt.ſ. apertam dei viſionem que ẽ vi 
ta eterna vt dicit o.r7.Sotatim crgo poft 
mo:tem xpi beatitudiné adepte funt on 
tamenlocum beatitudínie.quoniá xpᷣs de 
buit pꝛimatũtenere : effe piogenitue in 
multíe fratribus tanjs caput omniũ. Re 
fürsectio autem rpi 4 eus afcenfiooifferzi 
debuit ppter noftre fidei cófirmationc;. f. 
vt oftéderctur p rpo vere moꝛtuus fuc 
rat.⁊ idco etías afcenfio dilatata eff vt ve 
re oſtenderetur ipfum reſurꝛexiſſe. (uo 
niam igitur nulla anima debuit ante chꝛi 
ftum afcendere ín celum « chꝛiſti aſcenſio 
debuit differꝛi propter noftram falutem . 
bic eft ꝙ anime ſanctoꝛum fuerunt de 
limbo extracte nec tamẽ ſtatim in paradi 
fo collocate celefti uod eriam pꝛobatur 
ſic.Chꝛiſtus enim cum reſurꝛexiſſet dieik 
ab inferis rediſſe ad ſuperos ſed fi anime 
ſanctoꝛum ſtatim poſt moꝛtem xpᷣi perdu 
cte funt ad celum non rediret anima xpí 
ab inferis ad ſuperos fcd potiue ve füper 
nis deſcenderet ad inferíoza.ergo patet ꝙ 
aníme ſanctoꝛuʒ non ftarím perducte funt 
in celum . ¶ Sicas crgo ad primum arti 
culum in oppofitum ꝙ ftatim i moꝛte xpi 
ianua fuit aperta quantum ad meritum 
fed in refürzectione quantũ ad eggreſſum 
oc limbo in afcenfione yero quantum ad 














"IBfiica refursectióto dñiee. 


-feetifionet in celum mbil ergo erat re 
tardane quantum ad violentiam erat ta 
men aliquid retardans cy rationali caufa 
fex caufa ſupꝛadicta. CAd ſecundum ot 
cie ꝙ verum eft ꝙ locuo füperio: compe 
tit ſtatui gloꝛie attamẽ ficut angcli beati 
€x caufa mittuntur dcoꝛſuʒ ad noftram (à 
utem piocurandá quibue tamen. inquam 
tum beati competit locuo ſurſum. fic etiaʒ 
locus ille differꝛi poterat ex caufa illia 
snimabus.ad temptie .Zíd-terriumoicae 
ꝙ caufa quare anime alioꝛum fancto:um 
nuncftarim euolant ad celum eſt quia ca 
put eoꝛum ef ſupꝛa «nullam caufam ba 
bent retardationte ideo non cft fumle 
¶ Quantum ad tertium notandũ ꝙ dici 
tur cognitio.Ex pꝛedictis ſequitur cp veri 
finvlitez ſancti patres cognouerunt ani 
mam xpi.Sed ad clario:em buíue rei no 
ticiam fciendum ꝙ vbi (unt plura figna 
notabilia inducunt quodammodo iudiciũ 
violentum que faciunt iudicare rectum iu 
dicium Signa enim oemonftrant fignata 
1. Stygmata oc fabricenfib? ff . Et ideo 
qute cr inceſſu ⁊ geſtibus fatuue reputa 


tur.£r fic per exterío:xa intelliguntur inte 


T1013 dicta.l.Stygmata.Et.F.pauonum 
3infti.oe re diui , Sancti emm patree crí 
ſtentes in limbo multa figna receperunt 
quibue fucrunt coacti ercdere illam ani 
mam effc xpi, Et de multío tantum (cpreg 
dicemus. ¶ Pꝛimũ quowm oratur exul 
tatio qð narzat Nico .oc líra (uper lud 
jo.» . Sedente eo p:o tribunali mifit ad. 
p̃illatum vo: eius di. Nihil tibi ⁊ iuſto it 
lí multa enim ſum paſſa in hac nocte per 
illum.qð quare fecerit dyabolus ſecundũ 
omnes.doe. fuir quia v(qs tic ion potuit 
perfecte cognofecreoyabolue qp xpo eſſet 
deus a bomo quiuis fepe ex multie argu 
mente oubítauerít vt m reſurꝛectione la 
zari ⁊ alioꝛum fed oubitabar quía helias ⁊ 
belifeue etii ipfi moꝛtuos ſuſcitauerant ſʒ 


ifti ſuplicatione yo auté (ua virtute qᷓ 
byabolue non intellerit .£r lícet etiam au 
dicrit vocem patrie oi.biceft filius meua 
dilectus Mat. r7 . admtrabatür tamen 
chrꝛiſtum deum cffc « hominem. Pꝛete 
rea quia viderat eum ieiunantem quadra 
ginta diebus ⁊ quadragintanoctibus vt 
patet Mat. quarto Luce quarto dubita 
bar effc filum dei. Sed tamen certus non 
erat quia Elias etiaʒ ieiunauerat fimiliter 
4o. diebus ⁊.4o.noctibꝰvt habetur tertio 
regü.t7 . ⁊ Moyſes fimiliter vt habetur 
£vo.54.21deo tentauit xpᷣm ot.Si tu cefi 
lius dci ⁊c̃. Mat.4.Lu.4. Moar. pꝛio pꝛo 
pter bec figna « multa alia dyabolus dubi 
tauit (cmper rpm cffe filu oci Sed tem 
po: paffiome vebementer coniecturatuo 
€ft pꝛopter ouo . «idco verabat vxoꝛem 
pillati volens retractare que contra eum 
fuerat machinatus. ¶ Pꝛimo pꝛopter pa 
cientiam xpi quam videbar eum babere 
10 tantío paſſionibus .⁊ illam pꝛophetiam 
effe impleram 362.55.c.Scur ouis coꝛam 
tondente fc non aperiet oo ſuum. Secũ 
do propter demones qui frequenter ibit 
furfum ⁊ deoꝛſum per infernum videbár a 
limbo fanctoo patreo plus folito gaudere 
ipfi enm (ibi loquebantur inuicem ſecre 
tooí.rpo patitur per cui? paſſionem libe 
rati erimue vnde oauid oí , illud po .85, 
Coꝛ meum caro mea erulraucrunt in of; 
um vium pꝛimũ ergo fignum ad cogno 
fcendum vm fuit infolita evitatío quam 
in cozdibue ſuis feutíebant , ¶ Secuncug 
fignum fuit magna perturbatío quia ime 
diate poft ri ſpirationem tenebꝛe facte 
ſunt in toto mundo vellum rempli fciffum 
eft ⁊ petre ſciſſe ſunt. Audierunt ergo fin 
cri patres illam vocem magnam xpi. In 
manus tu.eo.ſpi.mein nP»ata7.2 fenferüt 
rumoꝛem. Nam ab illo foramine vbi poft 
tà fiuit erux ſciſſus ẽ lapis vfasad limbũ. 
Kt deo quia fenfibilia unt figna intellígf. 





; SENSO CN MN M M CE 


| 
| 


De diſputatioe afe ypi eii cte pfib! Et eogliberatíe Pmo.7o. 


biliuz videntes iſta cognouerunt illa que 
per boc fignificabantur , Scicbant enim 
pꝛophetatum cffe Joelis tertio . fContre 
muit terza. meri funt cclí fol ⁊ luna obte 
nebꝛati fünt ⁊ ftelle traxerunt. ſplendoꝛẽ 
füum ⁊ dominus oc Sferufalem oedit vo 
cem ſuam ante faciem exercituo fut per 
bec etiam figna oionifiuo aftrologua co 
guouit quid diuinum.di. Zut oeue ccli pa 
títur aut tota macbina mundíalíe deſtrui 
tur quando.f.vidit fole; obfcurari contra 
naturam.Et idco quía in lymbo erant aní 
melapientiſſimorum ⁊ magnozum docto 

vum partim per ſapientiam ⁊ partim per 

fcienttam pꝛophetarum compꝛehenderũt 

qnaturanon poterat pati vt xpᷣs crucifi 

ferctur . ¶ Tertium figuum fuit magna 

irigatio f. fanguinio qut irzigauit terram 
4 diuina virtute trantiuit ad lumbum 4 in 
tcr alioo Zídam fenfit vná guttam «oirit 
fancti patribus Quid vobio videtur oc 
ifto ſanguine. Reſpondens Joel oixít. 
Hic eſt ille ſanguis de quo pꝛophetaui 
capitulo tertio dĩ.Effuderunt fanguinem 
innocentem ín terza ſua.quam quidem oc 
ftenfionem intelligendam ctiam dicimus 
fpiritualiter . £t boc figuratum fuit gen. 
quarto quando oixit oomínue ad Caym 
ibt eft Abel frater tuus vor ſangui. fra 
trie tut damautt ad mc oe terza ficut eniʒ 
fanguie Abel aſcendit ad oeum fpirítuali 
ter ſic languis chꝛiſti oefcendit ad irrigan 
doo ſanctos patres qr Quartum fignum 
fint pꝛeuentio pꝛeuenerat enim ſimeon fe 
nex qui dixerat letamini quía natus eft 
ſaluatoꝛ noſter. ju pꝛoxumo ẽ redemptio 
noſtra. ego tenui eum iu vInao meas vt 
babetur Xcu.fecundo . Similiter ⁊ obau 
nes baprifta qui oixerat J£xultate ego de 
monftraut eum digito o1 . Éccc agnue dei 
ecce quí tollit peccata mundi . £go cum 
piopijo manibuo bapti;aui , Similiter z 
latro bonuo vencrat curdietum cft bodie 





mecum eris in paradifo . Hoc vidente 
ſancti patreo 2 videntes demones poꝛtas 
inferi plue folito tenere obſtruſas vo 
cemq; chꝛiſti audierunt dicentis.Attolite 
poꝛtas pꝛincipes veſtras ⁊ elleuamini poꝛ 
tc eternales ⁊ introibit rer gloꝛie. Dixe 
runt ecce appꝛopinquat redemptio noſtra 
⁊ cognouerunt pꝛeſentiam anime chꝛiſti. 
¶ Muintum fignum futt magna illumi 
natio quia chꝛiſtus comunicauit lucem (a 
am ürlymbo mirabilem oc qua pꝛopheta 
uerat dauid dicens.Lux oꝛta eft iuſto rec. 
coꝛde leticía.£t 3ía.9.populue qui ambu 
labat in tenebꝛis vidit lucem magnam ba 


bitantibus inregtone vmb:e motio lux 


oꝛta eſt eis. Regno vmbꝛe moitío eft lo 
cuo in medio inferni vbi pꝛiuati ſunt vi 


fione dei. Tantam (gitur lucem inſolitam 


videntes ſancti patres argumentauerunt 
ꝙ ibi eſſet chꝛiſtus. CSextum fuit ma 
gna dyaboli ptractio qui expectabat ani 
mam chꝛiſti poꝛtare ficut alioꝛum fed 
quando audiuit eum dicere.pater ignoſce 
eis quía neſciunt quid. faciant timuit di 
ceno ifta ſunt verba iuſti deinde audiuit 
eur latroni dicere. Hodie mecum eris (m 
paradiſo Luce vigeſimo tertio ⁊ valde ti 
muit fed cum audiffet eum dicere Aatri 
Johãnis vige ſimo. Ecce filius tuus quod 
verbum poteſt intelligi de ſeipſo quaſi di 
cat. Ecce qualiter filiue tuus tractatus eſt 


^fic ccpit gaudere credens pio certo qp 
puruo eſſet homo. Et poftca cum audiffet . 


€i oícenté illud Aat.vigeſimoſeptimo 
Deus deus meueyr qutd me oereliqui 


fti Tunc dyabolus credidit iptum eſſe de 


ſperatum deinde audiuit eum oícenté, Sf 
tio Luce vigefimotertio , a confumatum 
eft Joͤhannis nono Et tuncoyatolue cce 
didit ꝙ feoiceret moꝛtuum 4 íta gaude 
bat oicene po:tabo eum fcd audieno vl 
timum verbu. ſ In manue tuae comédo 
ſpiritũ mel vemjátit confuſus oí. Ipſe yere 











Vica vefurseetiólo dũice. 


fuit filito det anima autem cloꝛiſti exteno 
cepit eum per couna sper que fignatur 
poͤteſtas 2 fregit fibi capuc. ⁊ abftulit 
coꝛnu oextrum , ideft potentiam : quam 
babebat fregit « ocftruyir iuxta illud , 
qr Confregifti capira draconis ocdiftí 
eum cf.ppl.etbf.oemonizz cecidit i infer 
num rapiene fecum animã mali latronie, 
4 tranſiens p limb clamádo ve mibi ma 
ledicta fit dies in qua creatuo fur, Qui in 
terrogatus afanctro pfibue quid haberʒ. 
rñdit eſt vf xpo qui ſic me aptat. Tunc 
fancti patree ponentes (c fab pꝛotectione 
chꝛiſti expectabant eũ cuʒ magno gaudio 
^ deſiderio di. ppbeticum illud.f. £fto bꝛa 
chium noſtrũ in mane «falto nr̃a in tépo 
re tribulationis. CSeptimũ « vltímus ſi 
fm fuít angelica viſitatio:qñ enim chꝛi 

tto exclamauit voce magna.ot. pater 3n 
manus t.c.ſp.m.quia nó rõ:ſed fenfualitaa 
clamabat pater audieno vocem filij ſubito 
mífit angelos multoo ad fotíandü eum: 
cum ipfo ocfcenderür ad limbum.fabzie 
aũt faciens ambaxiatã ey pte chuiſti dixit 
illis aberite xpo qui vult intrat ad liberã 
dum voe. un dixeꝛunt nó effe omni ſpũi 
eredendá.quapiopter volumus facere có 
filíum:quia multa figna babemus fi nó é 
chꝛiſtus nó recipiemue eum. Si vero erít 
volumue pparare neo ad recipienduʒ oc 
bíto honoꝛe. Et fic p pare pria huius fer 
monis. 


CParo ßa huius ſermonio (n qua decla 
ratur aiio ſancti patres in limbo conſulue 
runt qualiter chꝛiſtum reciperent. 


Ecundo ín iſto ſermone cófideráda 

X. eſt ſanctoꝛũ patruj conſultatio. In 
quo qdem confilio tría bꝛeuiteꝛvidebimꝰ 
€ Puimũ eft patruʒ (anctow congrega 
tio.q- Secundũ cft legatiel:ectio.q- Zr 
tiá élegationie expofitio, ¶ Pꝛimũ eft 


fancto: patruj congregatio vifio.n.fapis 
dictio ſignis fancti patreo pulfauerunt cá 
panajcontilij.quod nibil aliud fignificanit 
nifi ocfiderium eoꝛum aduentue chꝛiſti. 
Cõgregati ígitur ſancti omnes viri mu 
lícrco qtto confilio merito.ædã pꝛopoſuu 
di.Quidaʒ épicfozibue poste noſtre ciui 
tatis volens intrare oícéfqs ſe eſſe animá 
chꝛiſti crucifixi quí venit ad noeliberádü 
ege non intelligens boc nomen dicit (t cé 
meffiam. Quid igitur factendum fir oluli 
te an debeamus et fic abfolute credere, 
Tunc omnes dixerunt vtiná effet meſſias 
pꝛeſertim dauid quí dixit Heu mihi quia 
Íncollatue metre ꝓlo.e.h. cum.h.c.m. ico. 
f.anima mea.quod dixit in pfona onmi, 
£t Zidam oixit ego fui p.s.mllia annoꝛi 
fed neoecipiamu: mibi vf ꝙ de hoc debe 
mue noe certificarí. Hic eniʒ (unt patriar 
che pphe 2 pꝛoploetiſſe qui ve eo fcripfcét 
oifcutíamue.ergo fi ꝓphie funt ín co iple 
te. Et elligamus vnum fapientiffimug o: 
toꝛem :qui optime (ciat propbiae ⁊ wit 
tamuo ad eum vt vídeat fi in ee implete 
ſint ꝓphie.⁊ omnee laudaueruntcófilium 
oí.fiat fiat.q- Secundü.ergo ín bac parte 
dicik legati ellecrio:q: poft pzedicta.zlday 
bírít quio vobre idoneus videt ad boc p 
agendũ.tunc omnes dixeꝛunt nos volum? 
ſtare tue ditioni ⁊ ellectioni. £t Adam di 
xit. bonum ẽ mittere Salomonem qui eft 
rex ⁊ ꝓpba:qᷓ;uis enim quídam tencát ip 
fum oarnatum : quía ídolatrauit fecítqs 
templum tn monte oliuetí idolíe cx oppo 
fito templo dei:nec deſtruxit íllud nec etí 
sm deſtrui fcatzalijtamen tenent non cé 
bamnatum : quía fecit libxum ecclefiaftca 
ín quo feríbunttirr omneo luxurie: quae fe 
cit Salomon. Et poftea conuerſus fecitlí 
bꝛum iftum (n quo conelufit finis loquay 
di eft omnis bomo :fed vteunq; fit tenca 
mue pꝛo nune qp fit ſaluus foꝛte alíae te 
nebo oppofitum . qr IHam oe co . oicír 
Ambꝛoſius. qp fid dicam oc facto, 












Salomone meo nó fuit tñ ſapientioꝛ Ade 
imediate adco écreat?nec ét Aoyle q 
acic ad faciéloquut?cft cü deo.licet oicat 
vc? tertio Regũ.a.c.dedi tibí tantá ſapiẽ 
tiam ꝙ nulluo fuit rec eft nec erit fapien 
1ío:te in regibꝰ. Nã iſte texc? nó extendit 
sd Adã a Moyſẽ q regce nó fuerunt. In 
telligitur ergo textuo iftc ſolũ de regibuao. 
cx quibue null? (apientioz falomone fuit 
nec erit .£llect? é ergo Salomon vel ali? 
quicunq; it ille. CTertium wm bac parte 
ot legatióie expoſitio. HRãSalomone clle 
€&to vd ali? dixit fto prẽibus Sapiẽtie bu 
iuo meffic nó ẽ numerus nec gſq; poterít 
ei refiſtere quapzopter detis milt in ſcri 
ptio capitula fiue legationẽ quà habeo fa 
crc Tͤc adam dixit dauid. dic o rex que 
fimt cípxoponéda . Tũc dauid dixit mibi 
vfq tu Salomon debeas intcrsogare de 
154 Pꝛio oc ſua occptióe.q coo 6 fua 
natiuitate. C Tertio 9 füío odictionibue. 
«E furto oc ſuo noic.q fito ð ſua vi 
ta. Sexto oc füa lege.q Septio oc füo 
remedio qp Octauo 9 ſua moꝛte. Hono 
oc ſuaſepultura C Decio oe diſpoſitiõöibꝰ 
mũdi in tpe (uo .q7 Cludecio ð pplo iudai 
co poft moxté füá 4g Duodecio oe oefcen 
fione ad infernũ. ¶ Zertiodecio oe fua re 
ſurꝛectiõe. CQuartodeclo oc nfalibera 
tióc . Quintodecio fi ifto tpe idolatria 
debeat deſtrui. C Quibꝰ auditis céo lau 
dauerũt dictũ dauid di.veꝝ eft qð Job.nꝛ. 
dixit. ſ. In antigs ẽ fapiétia Salomon igi 
tur accepta vefte regalt venit ad poꝛtas 
regioníe moꝛtis. Quẽ vidéo Jeſus dixit 
O carnal vir q bedificafti templũ idoloxꝝ 
tuis ↄcubinis aperi cito aꝑi.Cui ſalomon 
habeo ĩ mandatis nó tibi aperire nifi pii? 
foluas.1s.q: legatue fus ſcõꝝ patrá b incu 
ſorum. ¶ ]p:ia queftio é oe tna conceptio 
ne cut xps dixit.ego ſuʒ lemihomo qꝛ ſum 
um aia fine co:poxc.z(d qué Salomon tu 
viderio mibibófj noe bém? bicbomice 
dilerſo nó oceptos qꝛ Adaʒ q fine hoie 2 








De ſingulari exẽplaritate uirtutũ paftionio xpi.Pmo.c3. 


muliere ocept? eſt. Itẽ eua; que ſine femi 
na ß exviro Itẽ alios cx femina ⁊ virocó 
ceptos tu ergo quali fuiſti cóccptue. zvo 
lo farequatuo:qr Pꝛio fi es ↄceptus ali 
quo pdictoy modoy.£ui xpe dixit. Redi 
ad adá ⁊ quere ab eo oc i(to puncto. qꝛ in 
tereoobene reperiét boc cfle ppbetatüs 
Züc Salomon redijt ad ſcõs pree «loc 
refferẽs Surexit 3(a.oi.c. memini me pꝛo 
phetaſſe.7.c. libꝛi mei.ſ. Ecce virgo 2.4. p. 
f.a ſic oceptus ẽ de muliere abíqs viro a 
Deft quartus modus a p:edíctie. tüc (alo 
mon rediée ad xm dixit. Tu eo cócept9 
de virgine a fpüfcó . f. fine viro cui xpoot 
xit fic effe.vfi angel? oirit ad virginé Zu. 
2. Spũs fcijo füpueniet ĩte. Scðo dixit 


falemon ego volo ſcire fitu eo cõceptus ĩ 


illo loco in quo meſias o3 ↄcipi cui xparc 
di itez ad ſcõs pfee qui reuerfüe ⁊ inter 
rogano refpon. 3ffa. ego pꝛophetaui.xj.c. 
Egrediet virga ot ra.ie.cfl.oc ra.e? aſ.⁊ 
req.füp e. foit ⁊ rurſus falomon ad rpm 
interrꝛogat fi erat cóceptue oc radice ieſſe 
cut rpeoixit . effe fuit oc najaretlo: p 
Dauid.a quo deſcendit virgo Aariaex 
qua natꝰ ſuʒ. ſicut flos naſciẽ ex virga]fine 
opatione alicuiꝰ.Ita nat? fü; ex virginali 
vtero fine operatione viri ex virga ĩeſe.ſ. 
virginis marie ín THagarctl» Jõ dicoꝛ ge 
fus najaren?q: icfe fuit ð nazareth. CTer 
tio dixit Salomon volo fcire círca tuá con. 
ceptioné quorpe fuiſti conceptuo.v; ⁊ ſub 
cutue rege.ifrael cui otvit Jeſus ego de 
bebam venire ín yltirnis fiib? müdificut 
pꝓphetauit Zíbacbuc 2. c.i. fuia adbuc 
viſus pcul ⁊ apparebit ín fine z fi moꝛã fe 
ecrit expecta illii q: veniens veniet ⁊ non 
tardabit.£go eni fümillelapío exciſus ð 
mionte finc manibꝰ ð quo ꝓphetauit dan. 
tertio.c. Aons eni fuit mi virgo benedi 
cra a quo mótelapio q abſcſius € ſine ma 
nibue cgo fum q cócepris fum fine fente 
virili tpe regni Imperatoꝝ romano fi 
ut ꝓphetatũ fucrgr per dan.vbi iupza qũ 


——— 

















—Ó 


z* 








Dũica refürsectiótooffice, 


dixit. In diebus t regnoy illoz fufcitabit 
ec? cli regnũ.qð in eternũ noͤdiſcipabit:r 
erít regnũ xpi regia eterni. Hatꝰ n. ſuʒ 6 
Octaumano $mpato:e romanoꝝ.Tũce rex 
Salomon oixít.£x quo tu eo ille quí eo fi 
gur atus illi lapidi abfciffo «nac? ex virgi 
ne:tu debes valde notabil'effe z pꝛecioſũs 
ICut Jeſus quere a piribue tuío fi aliquío 
ꝓphetauit 8 illolapide abfetfo magnoab 
illo móte.£tfalomon rediée quefiuit boc 
a fcio pfib? ad qué Jere.dixit.Ego ppbe 
tauí.so.c.metlibitot derbi abꝛeuiatum 
fecít dñs füper terza, 4.51.c. Semina circó 
dabit viy.i.venter virginis po:tádo Jeſũ 
«ircódabit eum.q paru? erat ín carne (ed 
virtutc menfuo.« fic bée quo tpe ⁊ ſub cu 
ius regno fum ↄceptꝰ. ¶ Secũdã queftio 
ne tüc ppofuit ſalomon ð füa natiuitate 
dicẽs volo fcire alía quatuo: circanatiuita 
tcm tá , qr Pꝛio volo (cire fimi tua pe 
perit te cũ doloꝛe.cui dixit dũs Jeſus Ab 
angelo dictũ fuit. Aue gra pofi t.lu.pꝛio 
qꝛ fuit finc ve 5nomen eue. Tũc Salomon 
oirít.&lbí reperiet poc.£t xps pete a pio 
phetie ruis.⁊ reperit 363.01, 66.c. Anteqᷓ; 
partuviré peperi.t.fineoolo: pepi 417 c 
cũdo dixit Salomon. volo fcirc a tc fi rua 
mii perfeuerauit i fua virginitate refpon , 
Jeſuo ꝙ fic a quere ab Sfaya . « Iſa dixit 
-clibit mei hẽtur. £cce virgo cõcipiet « 
pa.f. i ante oceptü a poft cóceptü remanc 
bit virgo ⁊ polequene poft partũ. ¶ cr 
Fio orxit Salomon. £go volo fcire. In quo 
tpe natue eo, Cui efuo cgo nat? fug pe 
pacis toci? m(dí Sicut oictü fuit p Iſa. 
2.c. Et pax crit in terza vfa 2 fluent ad eu 
oẽs gẽtes 2 ibunt ppli zoicét.venite afcé 
dam? ad monté oci.zé quere ibi q: pulcra. 
funt que cãbꝛeuitatis omtto. Quarto 
dixit ſalomon ego volo fcire in quo loco 
nt? fio lade ad Micheã ingt xpo qoi 
cet tíbi.s.c.fic.Ertu bethleezeffrata puula 
es in millib? Juda. £y te eni exiet our q 
fi oirato: in iſt ael.a eggreffüe eius ab ini 


tíoaoleb? eternitat.Et lu.a. boe py adim 
pletũ. ¶ Tertia queftío qui pofuit Salo 
mon yo fuit circa ſuas odictiones vñ oi 
qt et que funt tue ↄdictiões.Cui ro ego 
fum deus « bó « reuoluée fc Salomon ad 
Zíd3oixit ipcoicit qp ẽ oc? «b3. at Zlday 
fi ſic eſt oẽs (um? liberati q: inquantü bó 
15; velle  inquautü ocuo b3 poffc fj videa 
mus ſi qo oc boc pplocrauit.üc Jere fur 
rexitoicéo 25.c.Écceoleo veniürnicit dñs 
A fufcitabo dauid.i.xpᷣm germé iuſtũ :⁊ re 
gnabit rex 2 ſapiens erit.z oc ẽ nomẽ qð 
vocabũt eum.dñs iuſtus nr̃.⁊ notandũ gy 
vbi nos dicimꝰ orient ĩ hebꝛeo bérur To 
meu ci? vocabũt tethagramaton qð ſigni 

ficat deũ purũ.⁊ 3ffa.o.paruul? natus ẽ no 
bio «fili? datus ẽ nobio 4 factusé pꝛinci 
patue füper humeꝝ ei? ⁊ vocabit nomen 
ciuo admirabil confiliari? deus foꝛtis pf 
futuri feculi « pincepo pacio.P ille . "ber 
boc eni ꝙ dicit paruul? fignificat ꝙ eft bó 
p boc q dicit foꝛtis verificat ꝙ eft deus ⁊ 
I6. Salomon oixit.£go aperti? ppbeta 
uite effe deũ ⁊ boiem rertio cant.ot. £gre 
dimini 2 videte filic fiá regé Salomonét 
oyademate quo coꝛonauit cũ mĩ fua in die 
deſponſatiõis illi? «i oic leticie coꝛdis ei? 
Pille. £t Jeſuo dixit qd voluifti dicere oc 
tc ípo.ICui Salomon £go nó intellexi oe 
mef3 oe te xpo 2 oie . incitãdo filias fion 
cp exirent videre te deũcoꝛonatũ ⁊ qfi dixi 
qp coꝛonauit eũ mi (ua ĩtellexi q tu eo bó 
natus ex mte virgine ¶ Quartaqueſtio 
Quá pꝛopoſuit Salomõ Jeſu fuit círca no 
men ſuũ. di. tz fie pulcber in facie q tñ a 
cobus ẽ filte tibi volo fcire qð eff nomen 
tuũ.Cui oizit ego Jeſus dicoꝛ.⁊ Salomõ 
dixit qũo át $a.9.c.oícit . Clocabit nomẽ 
eius emanucl . 2 Jeſus ét Emanuel vocoꝛ 
ivobi(cü oetto h ét Jeſus voco: tefte Aba 
cluc.q dicit tertio.c. Ego át in dño gaude 
bo.zexultabo in oco Jeſu meo ficut dictũ 
eft ab angelo mẽi mee I.pzio Ecce condi 
píco«pa .f,« vocabie nonjen ci? Scfüm 


———————— TATUM 





oifputatióe ate xpi cü ſcio pFib? £t eop libératióe ßmo.70. 


& Quinta queftto qui Salomon rfo pꝛo 
pofit. fiit ve fura vita di.Que fuit vite có 
ucríatto fut xpᷣs O falomon nó tal'quat 
tua plena deſiderijs 2 volupratib?vt legit 
tertó regũ.io.h vita mea fuit paupercula 
quiolui reguü meü cffe oe 6 mundo cótra 
fuperbii ⁊ auaritiãmũdi « füm fiml'oíuco 
pauper. refpectu diuinitatis ſum diues 
fed reſpectu hamanitatis fum pauper .4 
pete zach. ſi verum fit qui.9.c.oicitoc me. 
Ecce rey tu? venit tibi iuſtꝰ ⁊ faluato: ipe 
pauper «afcédeno fup afin: c fap pullum 
aſine Sexta queftto quá ppotutt Salo 
mó yo fuirà ſua lege di. qlis fuit tua lex: 
quá mũdo dediſti Cui rpo nea ley fuit 
nou teſtamenti quii oedt pplo nouo . cut 
Salomon qo ꝓphetauit oe rali lege. Y-ut 
xpopete Sjere.qui (ürgene ego propbeta 
tii.sr.c mei libꝛi fic. £cce oieo ventunt oicit 
dominus ⁊ feriam domui ifracl ⁊ domui 
iuda pactum nouum non ſecundum pa 
«um quod pepigi cum patribuo eo in 
oic quãdo app:ebeudi manti eozu vr edu 
«rem coe oc terza egipti pactum qo irꝛi 
tum fecerunt 2 loc crit pacrum Q9 feríam 
«um domo iſrael poft oíce illos dicit do 
minus. dabo legem meam in viſceribus 
oum z in coꝛde eoꝛum ſuperſcribam ea; 
4 €ro eis in deũ ⁊ ipfi erũt mbi i populũ. 
«c Septima queſtio quam ꝓpoſuit Salo 
mon xpo füitoe (io remedio d. Oð reme 
dium poꝛtaſti in mũdo omnibus cõmune 
n neceſſarium cui xpo inquit. Poꝛtaui re 
medium baptifimi otra peccatum oꝛigina 
le.Et ſalomon quale cft remedii iftud ba 
ptiſmi. Cui yo interzoga ſanctos patres 
aligs coꝝ te docebit qð audiẽs Jo.bapti. 
fürtexit di. Ego baptizaui eũ ⁊ vidi colum 
bam deſcendentẽ oe celo fup cum 2 audiui 
vocé pr̃is eterni.di.Dic ẽ filiue me?oil.in 
quo mibi bene ↄpl. Tũc adá pcepit jo .ba 
ptiſte vt irct vifus fi erat ille at ille redics 
vixit vere fili? oet ẽ. ð D Ct baptiſmo ppbe 
tquit 3acba urs cot In die illa erit fons pa 





teno domui oauíd , « Dítantib? ierulalẽ in 

ablutioné pectozif.q-/2craua queftio fuit 

de ſua moꝛte.dicẽs lic. £x quo tu es deꝰ ⁊ 

hõ debes tu moꝛr Cui xpo . Ego hẽo da 

uem vite ⁊ moꝛtis « oſtẽdit ei crucẽ ĩ qua 

moꝛtuꝰ fuerat qui Salomon vidẽs nũcia 

uit ade:ꝗ audiéo cum iubilo dixit.ex quo 

motu? eft (i cruce liberati erimꝰ.hoc eni 

pphetatũ fuit p o3n.9.c.p.70.bebdo.quae 
béo declaratas ĩ tractatu oc fundamẽtis 

fidei. Tunc Salomon inqt xpo.&lolo ſcire 

aliqua circa moꝛtẽ tuã. Dio fi debuiſti 
in cruce mot cuí xpo labeo ſcriptum mt 
meri.ar.ca. 8ealedict? omnis qui pendet. 
ínligno.fed cgoquí ſum omnis bomo fui 
maledicto po oibure ommbus Jere. 
xj. pphetatũ fuit ponamꝰ lignũ ĩ pané ei? 
⁊ eriadamꝰeũ.ð terꝛa viuentiũ.⁊ Abachuc 
pꝛio. Dñe ĩ iudiciũpoſuiſti eũ.ſ. Jeſitz mua 
di ſunt oculi turne videãt malum: 4 reſpiĩ 
cere iniquitatẽ non poteris quare non re 
fpicte fuper iniqua agétes 2 taces deuoꝛã 
te impio iuſtioꝛem fe.f. xpm.D ile . Sicut 
enim pifcato: capit piſces cũ hamo abfcó 
fo fub efca ita 2 ego cuj bamo diuinitatis 
füb verme buiáiratie mote crucio dece 
pi dyabolũ « cepi eü qui expectabat cape 
re animã xpi qua ex rc egooíri.jo.p.JCi 
exaltatue fuero omnía trabam ad meips 
4 ſic traxi homines in fagena fua ficut tra 
untur piſces quta omnee factí fant ypía 
ni. Secũdo ínquit Salomon. volo (cire 
fitu fuiſti flagellatꝰ cui xpoanteds fuiſſeʒ 
eruafiyuo tor? fui cadem flagellotue boc 
enim popbetatü fuit per oamd po;72.0í. 
Fui flagellat? cora oie. fa Caypha a pilla 
to  caffigatio mea i matutinis.⁊ Iſa pꝛio 
Ziplanta pedie vfas ad verticem capitis 
non remanſit in eo ſanttas. Tertio ingt 
Salomon volo fcire fi lꝛabuiſti allapas 2 
verbera.cui rpo.imo inqt.boceni ppheta 
tü fuit Iſa.go di. Coꝛpꝰ meũ oedí hcutien 
tib?m:.callapae mibi dãtibꝰ. Quarto 
igt Salomon yolo fcire fi kuiſti ðluſuuo cut 

















— € 


Zñiĩcareſurꝛeetiois dñice. 


xpo rũſpondit qj fiet Iſa.g.dictũ erat ⁊ 
nõ cft ci (pccice neqʒ occo: 2 vidim? euʒ ⁊ 
nó crat afpect?sz ocfidcrauim? cum ocfpe 
ctum « nouiffimü virog « (cícnté ifirmita 
tem ⁊ quafi abfcóditue vultue cí?: vit nec 
reputauimꝰ eũ. ¶ Quito inquit falomon 
vellẽ fcire qo poſitus fuiſti in cruce.Cui 
xpo fic qtio dauid ꝓphetauerat pᷣs.ꝛi.di. 
Foderũt man? m.⁊p.m.di.omnia o, mea. 
¶ Sexto iuqt falomó vellé fcue qd. factü 
fuitoc tuis veftibuo , Cui xpo fic qo oa 
uid ꝓphetauit vbi ſupꝛa di Siuiſerũt fibi 
veſtimẽta niea ⁊ füp ve.m.m.ſoꝛtẽ ¶ Sc 
primo inqtfalomon volo fcire quid in ſiti 
Tua bibifti in cruce. icut xpo bibi illud q5 
ippbetatü fuit p Dauid vbi ſupꝛa 3n ſiti 
mia potauerüt me aceto. Octauo vcl 
lem (circ fi fracrü fuit tibi aliq oe . Cut 
xporcípor.q nó qt cgofüm agn? oci o. 
p:io qui fui ſiguratꝰ.exo.h.de quo of Ds 
eimonó confringctis .7 ió militco pillati 
dũ penderé in cruce fregerür tibias latro 
vum fcd mihi iam mostuo nó fregerunt . 
¶ IBono vellé fcire fiin tua moꝛte qe plo 
ranerit.cui xpo refpon.g fic fait (mpleta 
pphiia sachs . Plangent eii plantu quafi 
ynigeuitü:z oolebüt fuper cü ficut doleri 
folet i moxte pꝛimogemti a iteꝝ ibidé . In 
oie illa magnus crit pláctue in ieruſalcʒ. 
¶ Deecimo inqt fatomon velé (círe cü qui 
buo in mote fuiſti ſotiatus cut. ro fui fo 
tiatus cũ illis de gbue ꝓphetatũ futt Iſa. 
$5.Étci5 inigeoeputat? eſt. ¶ Hona que 
ſtio quãppoſuit ſalomon xpo fuit oc fua fc 
pultura di. Fuiſti ne ſepuliꝰ gloꝛioſe an vi 
tuperoſe fui xpofui ſepultõ honoꝛifice.⁊ 
ſepulcrũ meũ in eternũ erit gloꝛioſum qꝛ 
fic pphetatuʒ fuit Iſa.ꝛ. In oie illa radix 
ieſe erit que ftar in ſignũ pploz,f. xpo ip; 
gentes ocpiecabüt « erit fepulcrü ei? glo 
riofuy q:.ſdiuinitas ftetit cil coꝛpoꝛe ſepul 
to pàt ẽt dici gloziofüm qz in (có fepulcro 
acqritur remifio pcecatoz a culpa pena 
€ Decia queſtio fit oc müdi diſpoſit iẽe 


di.qualiter müdue eratoifpofitue qfimas 
tu? fuiftii Cui xpo dixit. oue müdscrar 
infidelis « ppl'e me? me abnegauit amo: 
tí turpiſſime me tradídit.zq9 peius coi 
xerunt. Sanguis eiꝰſuꝑ n9: fuper flios 
nr̃os.Cui (alomon dixit. Quiso iita ꝓphe 
tauitzcui xpᷣs Interꝛoga oan.qui.9.coutt 
ppls q eum negaturuo é « ciuitatẽ a ſan 
ciuariũ otfipabit i medio hebdomodis oc. 
ficit hoſtia « acrificiá 2 erít in templo ab 
hominatio ocfolatióie « vfqs ad confuma 
tionẽ 4 finé perfeucrabitoefolatío 4f Cl 
decimaqucttio fuit oe ſtatu iudeox poft 
moꝛtẽ füam.ot.qualroebebat reperiri po 
pulue iudaicue poft paſſionẽ ſuã. Cui xpo 
refpon.adeo repꝛobatꝰ dʒ reꝑiri:q; aufere 
tur ab co ſeptrů c ceſſabit vñctio ſua. boc 
eni pꝛedictũ erat gen. 49.2fd piedi afcédi 
fii fili mi regefcéo acubunſti vt Ico a quafi 
leena ⁊ qs fülcirab:t eũ:nõ aufferet ſcptrũ 
oc iuda ⁊ dux à femoꝛe eius donec veniat 
qmittendus cft « ipfe erit expectatio gan 
tium. ¶ Duodecia queftio quà ppofuit fa 
lomon xpo futt. ocbcbat poft moꝛtẽ ad 
inferna ocfcédere Jcui ypo nóne vidco qt 
deſcendi.⁊ prefentiali h ſum.Cui falomon 
gs hoc ꝓphetauit.⁊ xpᷣs pete Iſa.q inter 
ceterosoicit.pple genti qui ambulabat 
in tenebits vidit lucé magnã: habitantibꝰ 
in regione ynibze moitto.f.infermi lug oig 
eft cio. f. per píitiay mei, 9.c. q- X crtiade 
cina queſtio quá propontt Salomon ro 
fuit oc mortisocciſione an.(in inferno ip 
fe ocbebat occidere mo:té Cui xpo refpó 
ditdi. Pete ofcam ppbetá qui de boc p 
pbetauit oi. moꝛs ero mozo tua m.te , 
wnfer.rs.c.£r ideo dixit q: pp pꝛecium (an 
guinis met ego erzipiá oéo vosde lymbo 
2 purgatozio fic ppbetatü fuit jaci»a.9. c. 
oi. £u vero in fanguine teſtamẽti tui cmi 
liftí vinctoo tuos oc lacu in quo. non crat 
aqua f.gfe . Jõ dixi in euãgelio 0.7. Si 
gs fitit veniat ad me ⁊ bibat . ¶ Quarta 
decima queftto quá pponit Salomon xpo 





Cc E made A I nM I i OE 





De diſputatiöe ete xpí eli (cto pfib? tco» liberatióe Prmo.70. 


fuit de diſperſione idoloꝛũ an. f poft moꝛtẽ 
1 reſurcectionem fuam deberent diſpergi. 
Eun xo vidit ꝙ fic quia mutã apoſtolos 
per vni. erfum o:bem ficut fuit otctü f 3a 
(2,5.0i. terit in die illo dicit ofi diſper 
gam nomina idoloꝛũ.⁊ cft verüquia nulla 
ganeratioi mundo adoꝛat idola. Cllria 
queftio quay Salon p:opofüit clxfto fuit 
pc fua reſurrectione an f.ocberet reſurger 
1noo poft euʒ.Cui chꝛiſtuodixit qp ficvt 
dietum 4 ppbacum crat per Miche.ho. 
Éongregatione congregabo Jacob totũ 
te in vnum conducam rcléquiae iſrael pa 
riter ponam illuz quatigregé in ouili qua 
fipccieinmedio caularü tumnltuabitur 
amultiudine hominũ afcendet enim pan 
dene uer ante coo oiuidét 4 tráfibuntpo: 
tam «egredietur per eam . tráfibit rex 
coꝛum coꝛam cto ⁊dñs iu capite cox bec 
ihi.Quibus oibus dubijs declaratis chꝛi 
ftue clamauit. Aperite poꝛtas piin.vrao : 
quia ppbie oe me meſia implete für auge 
liſimiliter clamabant. Aperite poꝛtas: qꝛ 
ipf: cft filuato: qui venturus ẽ. £r anime 
purgatouj fimiliter clamabant aperite:qꝛ 
vente liberato: noſter: ſed demoͤes tabcfa 
eti currebant 2 foꝛtiꝰclaudebant ⁊ magni 
rumoꝛẽ facienteo fo:tíuo ⁊ acrius anmas 
inferm: eruciabant ſcientes adueniſſe me 
fiam.per alium étoyabolum quí eis reuel 
lauerat.St fic p; paro fa pꝛĩcipalis buiue 
fermonis, 


¶ Pars tertia hutus ſermonis ín quaa 
claratur ꝙ fancti patres in limbo honoꝛi 
fic ⁊ exultanter anm xpi receperunt, 


Ertio p:tctpaliter círea chꝛiſti ma 
n gnificationem a fanctío patribus. 
tria per o:dincem notandafimr qr Pꝛimũ 
quoꝛum oicitur chꝛiſti receptó honoꝛifica. 
¶ Secunduzʒ cxultatio magnifica. CTer 
tim remuneratio gratuita. ¶ Pꝛimum 
dicitur chꝛiſti receptõ honoꝛifica a ſanctio 





patribus.poſt enim füpzadícta ertim d'a 
mauit Zícrollite poꝛ.pꝛin.u.⁊.e.p.e.ꝓpter 
quod Jo bapti.venit ad poꝛtam gaudéfqs 
de vocc ſponſi tulit noui omnibus ſanetis 
patribuo:quo iteruʒ audito antc omnes 
limbi 4 purgato:tjclamabant aperite ſibi 
po:tae ventt enim Jeſus liberaro: nofter 
fpce noftra: ocfideratue toto tempoꝛe 2 
xpᷣs tertio clamauit.Attollite poꝛtas ac. 
id cuius imperij vocem poꝛte inferi ceci 
derunt ⁊ ſubito totus limbus fuit illũna 
tuo diuino radio ⁊ Adaz fenex ⁊ eua uetu 
la Abelqʒ innocens fidelte patcr abꝛaam 
Iſaac ⁊ Jacob pplie regeo duces a mar 
tyrum ac omniũ felices anime cateruatim 
venerũt ouiam rfow honoꝛifice ſuſcepert. 
¶ Secundum notandum dicitur ſaictoꝝ 
patrum exultatio magnifica: quia omnee 
pꝛedicti cus tibije timpanis pſalterijs 4 ci 
taris z omni gencre muſicoꝛum exultádo 
eantabant di Benedictus qui venit tn no 
mine dñi ofanna filio dauid. Inceperũtqʒ 
intonarc fo illum , Confitemiui ofo quo 
niam bonto.q.in.f.m.eius. £t ñᷣm Hico.sð 
lira etíam cantabant. Benedictus domin⸗ 
deus Iſrael.q.u.⁊ fecit.r.p. ſue ⁊ fic fuit 
magnifica chꝛiſti receptio: ⁊ pr̃um gloꝛio 
fa ſanctoꝛum exultatio. CTertium i bae 
parte notandum dicitur remuneratio gra 
tuita:quia chꝛiſtus totus gloꝛioſus cuj La 
tronezz angeloꝛum multitudine intrauit 
poꝛtas inferni:cum triumphali crucis ve 
xillo qð demones videntes ⁊ ſpiritus ma 
ligni fugam petierunt pater vero Adam 
cum ceteris patribusoburam chꝛiſto eum 
teooulcite: ab co amplerat ſunt multipli 
ciqʒ dono remunerari.q Pꝛimo eni; eoa 
dono eruditionie illuſtrauit:quia pꝛedica 
uit eis myſterium ſue amare paſſionis di. 
venite genus ellectumregale facerdotíng 
gens ſancta populus acquiſitionis vt vir 
tutes cius ánuntictío qui oc tenebꝛis voa 
vocauit in admirabile lumen füum vt ba 
betur pꝛime Pe.ho capitulo. veru 














fo mu 
Í^ ^ wien t 
m "i [i 








Seria leeüda in albis. 


dedit eis lumẽ eruditionls interioꝛis a ex 
terioꝛis.ſ.in anima zin coꝛpoꝛe. CTertio 
ocdit eis donũ leticie ⁊ exultatiõis :quia 
ante erant gementeo triſtes nüc ãt facri 
fimt lett 2 exultanteo , ¶ Quarto feat fi 
lioe cos deifieri 4 ocoo pticipatione 7 pti 


cipes gloꝛie füe.oi.p os dauid po. Ego di 


xi dij eſtis 4.f.ex oo. qc Quinto er ant in 
loco illo putrido pꝛimoſeruitutio:⁊ cum 
fccit odoꝛifeꝛum ⁊ digniſſimum libertate, 
¶ Scxto quia ommum illoꝛũ animae ab 
illo obfeuro carcef liberautt. (7 Scprimo 
quia omuco fic liberando:refürgere fecit 
animae coꝛpoꝛibus vmendo.vnde AMat. 
vltimo dicit ꝙ multa. coꝛpoꝛa ſanctoꝛũ ſu 
rexerunt:⁊ introierunt in ſanctaʒ ciuitatẽ: 
a apparueꝛunt multis. COctauo :qꝛ ſpo 
liando limbum ⁊ purgatoꝛium omnes in 
eio exiſtentes extra t «fec duxit ad vi 
ſitandum ſuã ſauctiſſimam matré arii 
virginem gloioſiſſimã ¶ Nono quía om 
nes animas illoꝛum ſanctoꝛũ fecum duxit 
in paradiſum terreftrem cũ iubilo. CDe 
cimo quia fecum pluries duxit viſibiliter. 
a inunbiliter pꝛout fibi placuit vfas ad aſ 
cenfionem demum ouceno coo ſecũ ad illi 
imarceſſibilem gloꝛiam ad quam ideʒ oo 
minus noftcr Icſus chꝛiſtus noe perdu 
eat qui in illa cum patre 2 fpüfancto: « an 
geloꝛum multitudine ac ſpuͤum beatoum 
2 animay fanctay numerofitate viuit 4 re 
gnat glorioſus trino ⁊ vnus in fecula fc 
culoꝛum. Amen. 

Q7 eria ßa m albis de quiditote vtilitate 


e i aD. et ] 
vise p Avo⸗¶ comendatione temperantie. Sermo.7i. 


—*— 2l 
a e37 
? 
; c 


Ognouerunt eũ in fra. 
críone panio.Scribun 
tur [ec verba lu. vltio 
2 in euangelio hodier 
no . Shia eft ommum. 
theo.i z di. zz. caruſſimi 

— ffres ĩ xpo q virtutes 
cardinales ſunt quatuoꝛ.⁊ hec plures nec: 





paueio:es conuenienter reperiꝛi poffüt eir 

iue numeri rõ aſſignak. a beato Bonano 

ſtro.e.di.q.4 xbi dicit ꝙ lʒ plures mõi re 

beriant᷑ ad aſſignandũ ſifficientiaʒ pꝛedi 

eti numeri rõnabilioꝛ ramen modus € ille 

quí ſumit᷑ róne obiectizquia 6m pm feci 
do ac anima.habitus p actus ⁊ actue per 

obiectaotucrfificant. dro: igttur modio ĩ 
ueftígatur pꝛedieta ratio ex paite obiecti. 

¶ Pꝛimo modo fic.virturco aut fünt cir 

£a actóce aut circa paffionce. Oi circa paf 
ſiones aut illacae 4 fic cft fo:titudo : aut ĩ 

natas 4 fic é temperantia.Si circa actóeo 

aut circa tutrinfecae:que qdem confiftunt 
inclligendo « fic ép:udentia aut circa ex 

trínfecao que conſiſtunt in eyequédo.a fic. 
€ iuſticia ad quà ſpectat vnicuiq; iura ſua 
tribuere. CMSecundo modo pór affümi pᷣ 
dicta ratio ey pte obiecti: quia virtus aut 

negotíatur rca malum autcirca bonum 

fi circa malum aut étmnarum.a ficeft tom 
perantia:aut illatum. fic ẽ foxtitudo . i 
circa bon aut im ratione vtilio ⁊ expedit 
tis.⁊ fic € pꝛudentia aut in ratõne honeſti 
⁊ laudabilto.a fic é iuſticia. Tertio mo- 
do ſumit᷑ eadem vatioaliter ſie:quia vírt$ 
cardinalis aut oꝛdinat ad pꝛoximũ aut ad 
feipm fi ad ſeipſum:aut in elligendio.fic 
€ pꝛudentia aut ín refpuendio,s ficé tcm 
perantía.Si ad pꝛoximũ oxdínat: aut boc 
eft in reddendis.⁊ fic ẽ iuſticia:aut ín ſuſti 
nendio. fic éfo:titudo.q; guarto « vltí 
mo pót fümi pedicta ratio 4 mcliuo cum 
virt? cardinalio oicat quía oꝛdinat homi 
neu circa ea que funt ad fine; abomo ba: 
beat comparart ad feifm 2 ad alterũ.vir 
tue cardinalie aut. é rclatíua actuũ bomi 
nio rcfpectu ſui aut refpecru ꝓxum. Si re 
fpcetufut boc poteft effc tripliciter mac 
tum principalem triplicis virtutie. v; rõ 
nalio.circa quam é pꝛudentia.Cõcupiſcibi 
lie circa quam e(t temꝑantia.⁊ irafcibilia: 
circa quá foztitudo conñſtit. &i vero odi 
nat ad alte ſie eſt yna virtue quc gaem 


De adítatevtilita.e cómett.téperantiefmo.zl. — ; 


dicik iuſticia. De qbtre quatuo: vírtutib? 
xim oc tribue in ſuperioꝛibus dixerimus 
foc iu(ticía pꝛudẽtia « fostitudine reliquũ 
€ aliqua de temperária peurreresquapzo 
pter atfumpti pꝛopoſita vcrba, B2cdierné 
cuangelij.vʒ. Cognouerunt eũ.ſ. Scfüm ot 
fapulitüt in fractione panis:quod ad pꝛo 
pofitum noſtrũ míttice intelligendo valet 
edaptari iC à enum vt infra videbit. Tem 
perantia fit ctrca acrue ad guſtũ a tactum 
prinentco poſſumus dice:e ꝙ coguoucrüt 
eum eſſe. vʒ temperatũ in fractione pamo 
ad neceſſitatem non ad ſupfluitatẽ.de qua 
Temperautia.tria impꝛelentiax bꝛeuiter 
conſiderabimus. ¶ Iorimũ quozü of noti 
fictio. ¶ Secundũ ſpeciſicatio. Tertiũ 
surcim comendatio. 
¶ Pars pzima huius ſermonis in qua ð 
daratur qp temperátía eft circa actue pti 
nentes ad guftum « tactü« g € virtue có 
munio a ſpecialis « quanti fit malü intem 
perautie, 


77 'ffutno (gitur in oc ßmone ad no 
tificarioné rcmpantic.pmifa ipfi? 
tripla ocicriptóc.tría notáda für.qz 124 
vio. deſcribik ab Zug. in li. de Bar fic ot. 
Tempantia ẽ affectio coercens ⁊ cobibée 
apbetitũ ab bte rebus que rurpiter appe 
tunf [7 Gcóo oiffimit a Tullio fic oicétc, 
Zempantia é rónio in lihidinẽ atqs alios 
nó rectoo animi ipetus füma ⁊ moderata 
dñatio. Tertio offun£ ab Ariſt scr. 
bi Zcmpaatta eft medietas circa. delecta 
tionc guſtus ⁊ cactus. qr Zid quag occa 
rationcm 2 tempautie nottficattonc; trtà 
vt pᷣmiſſum ctt aimorant᷑. ¶ Pꝛimũ quo 
rumof obiectio. TScecundũ nobilitatio. 
Tertium aũt oppoſitio.Cireg pꝛimũ ot 
ctum obicctio feu marcrta vcl obm arca : 
qued verfatur temperantia.trtg. cófiderá 
da fünr,qz [sumo confidcraudu; eft. ſm 
plim tertio ethico ꝙ eus tempantia fit cir 
ca delectatões cft pujitrenda talis diuiſio 





ꝙ delectationeoquedazʒ funt aĩaleo.⁊ que 
dam ſunt coꝛpoꝛaics delectationes anima 
les ſunt que conſcquũtur operationem vit 
tutio iiteriozto mbil paciente. copoꝛe 2 
iftc funt in triplici generc. qp 1poumus ge 
nue é quod 5 quandam fpecié loncftatie 
ficur ono: oifciplina « butulmodi 4 Se 
cuncdũ genus é in dictis vL in factio homi 
num cuutmedieft oelccrario in narrando 
vel audiendo fabulae « ralio delectatio é 
bomini qui totũ diem expendüri quf 
dam cótingentibue oictio vel facrio a nó 
im ueceſſarijs vcl vtilibꝰ « I dñtur garu 
liq Xertiti genua é refpecti rey exterio 
rũ cuiuſmodi (unt amici a pecume.delecta 
tiones coꝛpoꝛales fünt que ſcquunt opera 
tionẽ ſenſus cxterioꝛis comof aliqd pacté 
te:qua diuiſiõe poſita ait pᷣbs qp icpantia 
mon é circa delectationes aĩales ⁊ pbat fic 
inductiue circa tllae oclectationce non é 
tempantia vel intempantia circa quae ho 
minco nó oicunt temperati vel intẽperati 
fcd circa delectationes aiales quocũq; pꝛe 
dicto nó feti generc non dicunt homines 
tempati vel intempcr att vt p3 intuẽti « in 
triniccus cófidcranti.nó enm cirea oclec 
tationce que funt i amose honoꝛis vcl ot 
ſcipline oritur [»omince rempati vl intem 
perati:q; oclectationco circa quae aliqui 
dicunt remperati vel intéperari labét ali 
quà rurpiruduicimifed oclecratióce alales 
nullam rurpirudiné babent.crgo py ppoſi 
tum. ¶ Deinde aducrtendü ẽ ér ꝙ nó cir 
ca quatcunqs delectationes coꝛpales dici 
tu: temperantia vel intempantia n5 enum 
reperit᷑ circaoclecrationé vifueaud.tuo 2 
vel olfatꝰ. qð ꝓbat po vbi ſupꝛa fic circa 
illaudelectatoes nó é tépanma vel intẽpe 
rantta cirea quae aliqe uóof tẽperatꝰᷣel 
fntéperatue vt dietũ € fj circaoclectaróce 
fidicroy fenfu vifuo auditue « olfatus of 
aligs téperatue l'inremparue.q8 p: mdur 
ctiue.¶ Pꝛĩo diti ad vilii cam.n.vifibile 
fit triplex ppstug yr cole: cóe vr figura 


LI 








— 


D 




















S'ería ſecundain albíoi 


Avifibile per aceidéo vt fcriptura, 2 circa 
huiuſmodi delectationes in vidédo nóoi 
cítur aliqui tempcratue : vel intempera 
tue patet q circa oelcctatóeo uifüe nõ di 
citur aliquie talie qᷓ;uis circa buiufmodí 
bclectatíoneo contingat oelectari pluſqᷓ; 
opoꝛtet ⁊ minuſqᷓ; opostet: 7 medio modo 
É.vt opoꝛtet. ¶ Secundo boc idem patet 
quanti ad auditum. Ham qui füperabun 
danter gaudet mclodijo: confonátijo vo 
«um bumanay non oicitur intemperatus. 
¶ Tertio ocidem patet quantum ad ol 
fatum qui enüm gaudent odo:ibue rofag 
velaliarum rcrum non oicunt intempera 
ti vel temperari niſi p accidéo ait eni pfo. 
inli.oe fenfu a fenfato ꝙ quida fünt odoꝛeſ 
perdelectabilee : 4 circa tale oclectatío 
neo nonoicitur aliquío temperatus vel i 
temperatus.Quidam vero funt odo:cep 
accidens oclectabilee . ficut odoꝛes non 
telectabilee mfi per comparationé ad fa 
poꝛes quía funt figna ſapoꝛis oclectabilio 
vel alimenti oclectabil: Et circa talee dele 
ctationes dicitur aliquis temperatus vcl 
intemperatus:qui enĩ multum delectatur 
ín odoꝛibus pulmentoꝝ vel vnguentoꝛum 
dicitur intemperatue.circa igituꝛ delecta 
tiones olfatus ín ſentiendo odoꝛes fm fe 
delectabiles non eſt temperantia vel intẽ 
perantia:ſed bene € in ſentiendo odoꝛes p 
accidens oclectabileg.ergo patet ppofitu 
fq circaoclectatíonce viſus audituo ⁊ ol 
fatio non é pꝛopꝛie rempantia. q7£2uod 
ſi foꝛte contradicatꝛquia videt qp temperá 
tía fit cirea oelectatióce ommũ quinqsfen 
ſuum exterioꝛum.Nam circa oelectatióco 
omniũ ſenſuũ contingit vr opoꝛtet gauder 
triſtari ⁊ medium teneẽ:ꝛ ſccundũ füpabü 
dantiam ⁊ defectum ⁊ gauder 4 triſtari ⁊ 
ita circa cao cadit virtus c vitinm fi (git 
p:edícta nó poffunt reduci ad fo:titudiné 
nec ad iuſticiã:nec ad pꝛudentiã que évir 
tue ſpeculatiua magiſq; acriua.ergo a ſuf 
ficientidiuiſione reducent ad tẽpcrantiã. 


¶ Ad hoc.rũdetur Pm linchon. luper ter 

tio ethi.ꝙ temꝑantia dupliciter accipitur 

ſ.pꝛopꝛie a cóntuntter pꝛopꝛie temperatia 

eit circa delectatones guſtus ⁊tactus:ſᷣm 

diffinitionem pꝛefatam py. oc temꝑan 

tía ꝓpꝛie dicta ipfe tractat ibidem. Tẽpe 

rátia vcro cómuniter oicta é circa oclecta 

tíonco4 triftiríae oẽs quinqs fenfuü exte 
rioꝛum.⁊ oe bac loqui£ Zfugu.in lí. oc mo 

ribus ec.di.Quod munus tẽꝑantie ẽ in co 
hercendis ſedandiſqʒ voluptatibus qbus 
verfam? in ea que nos auertunt à legibuf 
bei a fructu bonitatie eiue. bec ille . In 
quibue veꝛbis oñdit p ad remperantíá có 
muníter dictaʒ prinet moderatio rationis 
ín quacunqs materia qᷓ;uis ét dici poffit ꝙ 
ille qui poteft refrenar maximas oclecia 
tiones multo etí3 magis poteft refrenare 
minoꝛes.⁊ ideo temꝑantia piíncipaliter ꝗ 
dem ⁊pꝛopꝛie prinet moderari cõcupiſcẽ 
tiae oclectationti ractuo ⁊ guſtus ficuroi 
cít diffinitio pPi cui conco:dat illa Ztugu, 
fi recte intelligat.quaudo dicit p Tempe 
rantia ẽ affectio colercene appetitum ab 
his rebuo que turpiter appetunt: que füt 
pꝛopꝛie (upflue oclectationee tactus. 7 gu 
ftuo.Soecüdarío autem ptinet ad temperã 
tíam moderarí aliae concupifcentiae:a d$ 
tum ad hoc ẽ in ppofito oiffinitio Zullij 
bi. Tempantia é rónío ín libidinem p quà 
intellige cupiditatem carnalis delectatio 
nis cuiufcüqs alioo non recto aĩ impetus 
per quoo intellige cupiditatem babendi t 
pximo nocendi « huiuſmodi (üma « mode 
rata oominatio:quia huiuſmodi cupidita 
tibue ratio dominat᷑ non ꝙ motue in eia 
confurgant:fed q: cum emergunt nó fir p 
ceſſus ad confenfum.qr Secundo igi tan 
qᷓ; cowelarie ex pcedétibuo confidcrandá 
eft qp ró quaf tempantia pp:ie oicta € cir 
ca oclectarionce tacrue 2 guſtus eft ralis 
fm pim.tertio ethi. Temperantia a item 
perantia funt circa aliquae delectationes. 
"Ratio cuius cft ſecũduʒ tl»o.fa ſe.q.cxli. 








Bc ediítate « vti. accómenda.tempantie fno 7. 


ar itj.quía ficut fo:títudo oe cuius ratione 
eft firmitate ftare pꝛecipue confiftir cir 
cà paffionem ptiuentem ad fugam co:po 
raltá maloꝛum.ſ.circa tímozcim ⁊ ex confe 
quenti circa audaciaʒ que aggreditur ter 
nbilta ſub fpé alicuius bont . fta tempan 
tia que impoꝛtat moderationem quandag 
pꝛecipue confiftit circa paffionee tenden 
tco in bona ſenſibilia.ſ.circa cõcupiſcentiã 
delectationem cõuenienter aũt circa trf 
ftitíao. £ft igitur tempantía ⁊ intemperá 
tia circa aliquae oelecrationee: fed nó aia 
leovtpyey p:edictíe. nec etiaʒ círca dele 

«tationto trium ſenſuuz. ſ. viſus auditue 2 

odoꝛatuo vt vifum ẽ. Igitur tempantíaa 

intempantia ſunt circa delectationes in q 

buereliqua aíalia cómunicant cum bomi 

ne ⁊huiuſmodi ſunt delectationes tactue 
aguſtus:que videnk effe ſeruiles a beſtia 
leo:q; illud in quo cõmunicamus cum be 
ſtijo eft in nobte ſeruile qꝛ naturaliter ra 
tiom fübiectum eſt. Igitur patet ꝓpoſituʒ 
fy rónaliter temperantia é círca oclecta 
tiones tactue 4 guitue. Sita enim $m tho. 
ybi ſupꝛa ar, 4.eft téperantia eirca delecta 
tiones ⁊ cócupifcentiao ficut fo:títudo cr 
ca timoꝛes ⁊ audatíae reſpectu maximoꝝ 
maloꝛũ quibue ipfa natura extinguit᷑ que 
fünt pericula moꝛtis. gi neceffaríüi ẽ qo 
tempantía fit circa cócupifcétiae maxima 
rũ delectationũ.Et qꝛ delectatio confcqui£ 


operationẽ cõnaturalẽ táto alique delecta 


tiones ſunt vehemẽtiores quáto conſequũ 
tur operationes magis naturaleo maxie 
aũt naturales aĩalibus funt ohatioes qo9 
ſeruak natura indiuꝛdut p cíbum «potu; ⁊ 
natura fpéi p coniunctionẽ maris 4 femie. 
Et ió circaoelectationce cíbog ⁊ petuo .2 
venereog eft ꝓpꝛie tempantía q5 erat pio 
bandi 4 oeclarandá.qr Tertio círca obm 
tempauticeft confiderands $m phm. ter 
tto ethico.⁊ expofitoeo fioe . Ét tho.vbi 
ſupꝛa ar.s. £35 tempantía 2 intempantia 
babent magis effe cirrca oclectatóce tact 


d$ circa velectationeo guſtus (pfe ent fiit 
pᷣhm fo ð aia é quidé priculare tactus qð 
pbat plio ſic.Circa ila magis b3 eé tem 
perantía aíntempantia in quibue magie 
velectát intemperati:fj intempate magia 
oelectanf in bio que ptinent ad tactum . 
Nam delectatio guftuo ẽ (n iudicando fa 
poꝛes.ſed (n iudicio fapoi parum vel ni 
btl gaudent intemperati: qri enim pbant 
vina tenentes de ſapoꝛe viui fup linguam 
non ín boc multũ delectant. Sed intempe 
rati multum delectant᷑ in vſu rex delecta 
bilium qui fit per tactũ: vt ín cibis « poti 
bus ⁊ ín actionibus venereio. igik intem 
perati magis oclecrant i his que ptánent 
sid tactum dj in bie que ptinent ad guſtũ 
Yauapiopter quíday guloſus rogabat aít 
ps ibidem vt guttur eiuo lõgius fieret 
gutture gruior f.cibueoiu pniancret ín 
qutture non aüt orauit vrbaberet linguaz 
longío:em Lingua bouis.Cũ emm ĩ guttur 
refitoclectatio tact? 4i lingua oelectatío 
guftue.p; p intempatue magíe delectat᷑ 
in his que ptinét ad tactũ jj in bie que p 
tinent ad qe gulefüo magis 
belectabat ín gutture dj in língua. igit ps 
ppofitum.q £auantü ad £m in bacpa:te 
quod dicitur nobilitatio.treo códufiones 
notande funt, qr Pꝛima ↄcluſio é $m Ri 
€ar i tertio oí.ss.ar.s.q.f. Et tho.vbi ſupꝛa 
ar ꝓꝛio Quod tempantia é virtue.q pꝛo 
bat ſic. Nam fmi Dioni4 de di.no bonuz 
hominis eft 9m rónem efle vt dietũ eſt in 
pꝛecedentibus. £t oifficile eft fm rationé 
effe ígitur hoe ptinet ad virtutem:que é 
circibonum «oifficile.» .eti.c.s.f£um er 
go'?m Tullium £o rhetoꝛice Dabituo in 
modum multe róni cõſentaneus virtue fit 
4 talío babítue eft temperantía $m pma 
tertío etbíco.capitule penultimo:qui ocla 
rat ibidern temperatum per temperantíá 
medío modo fe babere ad oelectatíonea 
per comparationem ad rectum iudiclũ ra 
tionie (gitur temperantia cft yirtus. Na 
jj 

















Seria ſecũda in albis. 


quecunq; delectabilia expediunt ad ſanita 
tem coꝛpoꝛis vel ad bonã habitudinẽ:que 
faciunt eũ ꝓmptum ⁊ expeditũ ad ea que 
Hʒ facere lhuiuſmodi tempatue appetit fe 
cundũ debitaʒ menſurã.a vt opoꝛtet fi at 
ſint alia delectabilia que nõ ſũt neceſſaria 
ad pꝛedicta temperat? appetit ea triplici 
conditione obſeruata. Pꝛima conditio 
qp nõ finc impedutiua ſanitatis aut bóe a 
bitudinis:cuiuſmodi elt ſupfluus cibus a 
potus.¶ Secmdaoditio cp mon fint pꝛe 
tcr bonü.i.pter honeſtum ficut cft oelecra 
tio adulterij. Zertia conditio évt nou 
fint ſuꝑ fübftantió,i.mon excedant faculta 
tem appetétio:vt fi pauper velít vti ciba 
rijs nimio ſumptuoñs. Ille enim qui fic fe 
1 vt appetat oclecrationee impeditiuas 
fauitatio aut bone babitudinie : yel sꝛias 
boneftativel excedẽteo diuitias fuse ma 
gis amatoclectationee df oignü ſit:quod 
non tingit réperato qui armat oelectatio 
ncefm rectam roönem. ¶ Gecundaé con 
clufio ꝙ tempantia ppꝛie dicta eft virtus 
ſpẽalis ab alijo diſticta. Ad cuius declara 
tioncm diſtinguit Ric. vbi ſupꝛa.q.ꝛ.dicẽſ 
£p tẽperãtia pót tripliciter accípt.q Pꝛi 
mo pꝛo babítutemperante actum appetí 
tus ſm regulam róníe.a fic non évirtuo 
oi(tincta ab alijo.temperare.n.actuy appe 
rituo modo pdicto conuenit ciuilibet vr 
tuti mouli , ¶ Secũdo mó peteft accipi 
pꝛo babitu cuíue actue pꝛiucipalioꝛ é mo 
derate retrahere appetitũ ab bio que con 
tra rõnem ipfum ellíeiunt.z fic quauio di 
flinguatur a fo:títudine inquantum pꝛin 
cipalio actuo foxtitudinis é moderate (ny 
pellere appetitum ad firmiter ſuſtinendũ 
mala ardua.pzoprer bonn rationis.tam̃ 
non ficoiftinguitur ab alije virtutibus x 
que für refpecru boní delectabilis. CTen 
tio modo poteft accipi fpéaliter ⁊ pꝛopꝛie 
vroictum e(t ſupꝛa.ſ pꝛo babitu moderan 
tcoclectatióce fenfualee que funt refpectu 
vencreoꝛum.⁊ refpectg cibis potuo. fic é 





fpecíalie virtuo diſtineta ab alijs. vñ 20s 
$.9.0€ ci.dei.c.q.inquit temperantia eſt 
Que carnales temperat libídineone i que 
q5 flagitía menté confentientem tral»ant, 
Sed bic actus diſtinctus eft ab aliarü vir 
tutü actibue.ergo patet pꝛopoſitũ. CTer 
tía conclufio ẽ cp temperantia eft virtua 
cardinalis.quod pʒ ex füpzadictío m exoꝛ 
dio huius fermonio. Nam Grego .in (cci 
do moꝛa.ponit temperátió inter virtutes 
piincipalee.quod fpéaliter declarat tbo; 
fafc.q.L41.ar.7.0i Quod virtue cardina 
lig oícitur que pꝛincipalis Faudatu: ex ali 
quo coxim que cómuntter requiruntad ró 
nem virtutieamoderatio aũt que in omni. 
virtute requirit pꝛecipue laudabilia cft ĩ 
eclectationíbue tactuocirca que cft rem. 
perantia:tum quía taleooelectationeo ſũt 
nobío magie natur leo: ideo difficilius 
eft ab eis abſtinere ⁊ concupi(cétiae earuʒ 
refrenare:tum ettam quia earum oba ma 
gío ſunt neceffaria pꝛeſenti vite, 4 idco tẽ 
perantia ponit virtue pꝛincipalis feu car 
dinalis. Auãtũ ad tertiũ in bacparte 
quod dicitur oppoſitio.ſciendũ eft qp tear 
perantía opponitur intemperantie : eirca 
quam intemperantíam.tria notanda ſunt. 
¶ Pꝛimo notandü eft p intemperantía 
$m pbm.s.etbico.oicit vitium puerilesait 
enim nomé intempantie ferímue ad pue 
rilia peccata quod declarat.tho.ſa fe.q. 
142. ur. æ dicens. Quod pucrile aliquid of 
dipliciter.vno modo quía ↄuenit puerta 
^ fic non intendit pDo dicere o» peccatum 
mtemperãtie fit puerile.Zilio modo alíad. 
oicitur puerile fm quandã fimilitudinem 
1 boc modo peccati intempantíe é pecca 
tum füpflue cócupifcentie que affimilatur 
puero iripliciter. Pꝛio quía ficut puer: 
ita ⁊ concupiſcẽtia appetit aliquid turpe t: 
pucr enim nó attendit ad oꝛdinem rõnis: 
led ſolũ ad pulelitudiné exterioꝛem fámü 
liter ⁊ ocupifcentia non audit réne; vt ait 
po i.7.ctbi Secundo qz ficut puer f 





DW. 


| 
| 
| 
I 








De gditatevtilita.e cmen.tẽperantie ßmo.71. 


dimittal ſue voluntati erefcít ín (ua volun 
tatc iuxta illud.eccl.5o.fili? remiffuo eua 
det pꝛeceps.ita ⁊ ocupiicentiafi ei fatiffiat 
creſcit in maius robur. vnde £tug.oiat ĩ 
7 «onfe um feruit libidini facta é cõſue 
tudo: oum cõſuetudini non reſiſtit facra 
eft neceſſitas. MTertio q: ficur puer emẽ 
datur per oc ꝙ cobercet iuxta illud pio 
ver 25. Bolt ſubtrahere a puero oifcipliná 
virga peutice eum « animã eius de infer 
no libcrabio, Sita oum ocupifcentie reſiſti 
tur ad debitum Doneftatio modum redu 
GE ynde ztugu.ó.mufice dicit. GP»ente ín 
fpüalia tafpenfa atq ibi manente fixa im 
petuo conſuetudmio. ſ. carnalis concupifcé 
tit frangit paulatim repꝛeſſuo extingui 
tur.ecille, qp Secundo notandü eft pᷣm 
fim us etlot p intemperátía cft vitium 
magio expꝛobꝛabile d$ címiditae: quod ð 
arat beat? tbo.ybi ſupꝛa ar.5.« Ric.vbi 
fap:a.q.6.oiccnteo cp vnum victum alteri 
poteft comparari ouplicitez.C.róne obiecti 
^róne ſubiecti:⁊ vtroqs medo intempan 
tía ẽ maius vitium d$ timiditas. ¶ Pꝛio 
namq; ex pte obieci fiue materie eft gra 
uito peccati quod pzobat fic.obiectü timi 
ditatio cft periculum moꝛtis ad quod fu 
giendum itiducit amo: conferuationio na 
turalie vite obiectũ aũt intemperantie eft 
delectatio venerea:cutueappetítuo non é 
neceſſarius ad vite cenferuationé:fed quá 
to illud qð mouet ad. peccandum vf nma 
gie effe neccffarium tanto peccatü leutus 
€ergo patct ppofitum.f. qp intemperaͤtia 
€y parte obiecti € grauius peccatum ds tí 
miditas. CSecundo idem pꝛobat᷑ er par 
te fübiecti.(ipfiuo homĩs peccantis.⁊ Doc 
triplíci róne. ¶ Pꝛimo q: quantomagie 
peccano eft compoo fue mentis grauius 
peccat timo:eo àt 4 triftitie grauco maxi 
me in periculis mostto ftupefaciüt menté 
boío Q8 t6 facit velectatío que mouet ad 
fntemperautid.ergo «c. qz 6o qu quito 
beccari £ magie voluntarium tanto € gra 


CRM EATER 





uius. Intemperantia aũt £m phys. ett, 
in partículart pluo 3oe voluntario ds tí 
miditas tũ:quia ea que p timoꝛẽ fumt pꝛi 
cipium babent ab exterioꝛ impellẽte « iõ 
$m ph;m.ibidẽ nen ſunt ſimpliciter volun 
taria fed mixtaitum qꝛ ca que funt mtẽpe 
rata ſunt magie volũtaria in pticulari mi 
nus vero volütariain vniuerfalitq: homo 
allici£ à fingularibue oclectabilibuo, 2 ió 
maximũ remedium eft ad vitandum intẽ 
perantíam vr nó imoretur [omo circa fin 
gularium confiderationem:(ed in bieque 
ptinent ad timditatẽ cft econtrarío,fHag 
fingularia que ĩminent funt magie volun 
taria.cũ fit magio voluntarii fimpliciter. 
quod évoluntarium in fingularibue p; ꝙ 
intemperantia é naue peccatum dj timi 
ditae 4 Tertio qvcontra intemperantiá 
pót magie remedium adhiberi d$5 timi 
díratem eo qp delectationes cibo: ⁊ vene 
reoꝛũ círca quao ẽ intempantia p totaj ví 
tam occurrunt 4 fine periculo pót bó cír 
€a ea exercítarí ad hoc fit temꝑatus: f$ 
perícula moꝛtis ⁊ rariue occurrüt :⁊ pert 
culoſius bomo in ie exercitat ad timidi 
tatem fugícndam , £t (dco intempantia ẽ 
fimili* mai? peccatũ qᷓ; címiditae 4 er 
tio notandü eff 6m pPm.5 ethi. ꝙ intépe 
rantía inter alia vitía ẽ valde expꝛobꝛabil 
quod oecarat tho.vbi fupza arti. 4. alij 
pbi in.ʒ ethi.ſeribentes fic intemperantia 
ineft nebío 6m fenfüm cõiſſimũ i quo alía 
aialía conueniunt ⁊ cóicant: fed oclectari i 
talibuo ín quibire cóicamue cum bsutto 
⁊ diligere huiuſmodi tands maxima bona 
vf cffe valde beftiales pcr oíovalde cx 
pꝛobꝛabile.⁊ pp D intempantíab3marimá 
turpitudinẽ:qꝛ p boc beſtijo affimilat: z t 
de ẽ ꝙ bó p buiufinói vitio reddit ifaun f 
⁊ vituperabilie.vfi dicit Ric.vbi fupsa.q. 
ꝙ dsuto iracũdia fit expꝛobobilioꝛ ds in 
tempantia (n oſpectu dei:tamen in. hoͤmi 
nũ confpectu utéperantta é expꝛobabilioꝛ 
quía per illam magie impeditur ratiouie 
iiij 





























Feria ſecunda in albis 


vfüo a efficik homo ſimilioꝛ bꝛutis. vnde 
fn deteſtationẽ pᷣdicti vitüpi i po. Holi 
tc ficri cut e.2 w.q.uó é intellectꝰ.ex qo? 
oibus daret qd fit virt? remperátie que 
fit ci? oignitas quáqs fit oeteftabtle vitiü 
ei cõtrariũ ⁊ po pia huius ſmonis. 
Qr lare fcóabut?Pmonte ín qua decla 
ratur quot fint 4 que fint partee 4 ſpecies 
temperantie . 

Ecũdo psictpalíter querédü eft que 

⁊ Quot fint parteo ⁊ ſpecies téperá 
tie ad cui?reroeclaranioné fciendü ($m , 
Nic.vbi ſupꝛa.q.7.⁊ £bo.fa fe.q.145.8r . 
yinco.y alicui? virtutis cardinal tree par 
tee effe pfit. f.integraleo ſubiectiue:⁊ poté 
tíaleo «£m iftáoi.t iftos modos pii affi 
gnaripartes tẽperantie. Pꝛio igit par 
tes integrales alícui? virtutíooicütur có 
dictióeo quae neceffe ẽ concurzere ad ví 
turé «£m boc funtoue parteeintegraleo 
téperátie.f.Cle:ecódia ⁊ hõeſtas. ¶Pꝛiĩo 
igik partes integrales alicui? virtutio oí 
cũtur cõdictiones quao neceſſe ẽ concurꝛe 
re ad virtutẽ:⁊ fm hoc ſunt due partee in 
tegraleo téperantie f. verecondia « bone 
ftao.q Pꝛio igit círca verecõdiã tría no 
táda (unt . ¶ Pꝛimo cófiderandüeft fm 
vam fcóo libto ꝙ verecódia é timo: in tur 
pi actu vel in türpt perpetrato que ióof 
paro téperantie qꝛ p illá refugit alíqo tur 
pítudiné temperátie 21(4 . Zld quoꝝ occa 
rationé eft fciendü fm Zo. fa fc.4.144. 
2r.2,pouplex é rurpitudo, vna qdé vitio 
fa que cófiftit in defo:rmitate act?volütart 
Ziliacftturpitudovíirtuofa que qdé ofiftit 
in vituperatóe alicut?verecüdia ergo que 
eft rímo: turpirudinio. p:to ⁊ psicipati re 
ſpicit vituperiii fcu obpꝛobꝛiũ « qx vitupe 
riũ ppꝛie oebct vítio ficut bono: virtuti : 
1ó ét ex cófcquéti verecódia refpicit turpi 
tudinẽ vicio(i vf ficut pio oic fcóo "IRbe, 
JXiP»in? homo verecódatur oc ocfectíb? q 
nõ eius ey culpa pueniũt Reſpicit aũt vc 
recódia culpá dupliciter.vno mó vr aligs 


oefinat vitioſa agere pp timoꝛẽ vituperi. 
Alio modo vt bono in turpibueque agit 
vitet.publícoe cófpectue pp timoꝛẽ vitu 
perij quog piimü fm pꝛedictũ &:ego. per 
tinet ad erubeſcentiã 6m vero ad verecon 
diá vii ipe dicit ꝙ q verecundat ocultar fe 
Íbie que agit q vero erubeſcit timet inci 
dere in ingloꝛiationẽ. Scðo ofideran, é 
ꝙ aꝛ dicit pbo in (cóo «quarto libꝛo ethi. 
Clerecundiánó effe virtutẽ. $m Nic. voi 
füp:2.q. vlria ꝙ verecódiapt accipi tripli 
citer.& ]o:io p paffione 4 ifto mó ocedo 
cuʒ pho nõ effe.f.virtuté s paffionélauda 
bilé.paffióce át &m cundẽ ínfcóo etbí.c.s. 
non ſunt virtutes. Scdo pót acapi pꝛo 
actu a ficeft actus virtutis. CZertio pót 
accipi p bitu.4 fic é virtue hitus ent deter 
minans appetitũ inclinãdo ad actũ exifté 
tem Pm rectü iudiciũ rõnis virtus ẽ qꝛ tal 
eft bonꝰ hitus qbabenté perficit ⁊ opus 
eius bonũ reddit ſz circa talẽ habitũ eft eẽ 
virtutẽ. ßm pb3 ſcðo etbi.c.s. IC crgo mo 
dificatío vcrecódie fit act? Pm recti iudi 
cii rónie 4 hĩtus abilitane ad talé bitum 
fit virtue.p3 ꝓpoſitũ. CTertio ofideran, 
eft qꝛ dicit pbe quarte ethi.ꝙ verecódia 
nó eft boie ftudiofi m Zbo.vbi ſupꝛa ar, 
AQ aliquod malü nó tímet.ouplici róne, 
luo mó qi nó extimaf vt mali. Zilio mó 
qꝛ nõ appꝛehẽdik fiuc nóertimat vt poffi 
bile vcl oifficile vitari « $m hoc verecon 
dia in aliquo deficit dupliciter. Uno mó qx 
€a que funt erubeſcibilia nó app:ebédunt 
vt turpía oc mó carétverecódía boica 
ín peccatto ꝓfundati que fua peccara nõ 
vifplicét 5 poti? i ete gliantur. Alio mó q: 
nó appiebédunt turpitudiné vt poſſibileʒ 
fibi vi quafi nó facile virabilé ⁊ hoc mó fe 
neo a virtuoſi verccódia carent (unt tñ fic 
oifpofiti p fi in cio effet aliqd turpe qp ve 
recundaretur oc boc.vnde pfo oicit in, 4. 
€tli.q verecódiacft exſuppoſitiõe ftudio 
fi. EScðo quantü ad boncftaté p quá .f. 
aligs amar pulchꝛitudinẽ rempantie, tria 








Bic virtutetéperautie bmo7t. 


ütbxenriter cófiderádafunt. qr Pꝛio confi 
deran.ẽ $m 3fidoy in libꝛo etoimo. e bo 
neſtas or quafi honoris ftat? vñ &m too 
faPe.q.r4s.ar.1. £x boc ví aliqd oicibót 
ftum ꝙ ẽ honoꝛe dignũ: bono: &t excellen 
ticocbetur excellétia át oie maxime ofi 
deratur ſᷣm virtutẽ qꝛ eft oifpofitío pfecti 
ad optimũ vt of in.7.pbifi.« ióboneftum 
ppꝛie loquẽdo in idéreffert cum virtute. 
Zuliꝰ pio 8 offi.tractatu oe téperátia ac 
otcoxo ait ptinet gdẽ ad omné beneftaté 
hop̃ dico decon 7 ita pertinet vt nórecon 
ditaquadá rõne cernat: fiin pmptu.eft 
ti gddiid qb itelligik tn ei virtute qp de 
ceat. qo cogitatióe magifds re pot fepari . 
yrenig venuftae ⁊ pulcritudo coꝛpoꝛis fe 
cami nópót a valítudine:fic boc quo lo 
nr occoy toti illud qdé é cà vírtute p 
mixti j méte « cogitatióe diſtinguit € àt 
tiPocícriptio oupler. ná generale quod 
díoecoy intelligum? qp in oi virtute verfa 
tur a aliud buic fubiecrü qð perting ad ſin 
gulae parteo honeſtatis.h̊ ille . £t (übdit 
QU facit partím ꝓ p:io parti3 p fecüdo .có 
iderádo dicẽs. Nobis auté cum anatura 
cóftantíe moderationis temperátie vere 
códic partes oate fint:ciqs eadem natura 
boctat nó negligere quéadmodiü. noe ad 
uerſus boiey geramue:efficitur vt illó qð 
ad oém honeſtatẽ pertinet decoꝛũ s lare. 
fuſum fit appareat 4 B qð ſpectatur ĩ vno 
quoq; genere virtutis. Secundo confi 
deran, eft p boneftao pertinet ad decoꝛẽ 
vnde apoffolue pꝛĩe co: 12. vocat mẽbꝛa 
turpta inbonefta pulcra auté bonefta.Ztd 
quoy occlarationc diẽ tho.vbi füpza ar 2. 
H ficut pulchꝛitudo coꝛpoꝛis in hoc confi 
it qp bà béat membꝛa bene ppo:tionata 
cũ quadam debiti coloꝛis claritate ira fil 
pulchꝛitudo fpüalto in hoc oſiſtit qp cóuer 
fatio loto fiue ei? actio fit bene ppozttona 
ta fm fpiritualé rónie clarítaté .l»ocauté 
pertinet ad rónem honeſti:ꝙ ficut oixim? 
eſt idé virtuti que ßm roͤuem moderatur 


oẽs res humanas ⁊ iö honeſtũ eft idem ꝙ 


ſpiritualis decoꝛ vt enim pulchꝛitudo co: 
poꝛis apta cópofitione moᷣbꝛoꝛum mouet 
oculos 4 delectat boc ipfo cp inter fc om 
nee partee cum quod; lepoie conſentiunt 
fic D decoꝛũ qð cluceri vira mouet appꝛo 
bationem eoꝛuʒ quibue cũ viuitur o:díne 
a conſtantia ⁊ moderatione dictoꝝ omniü 
atq; factoꝝ adbibéda igit qd reuerétia 
aduerſus l»oiceé.f ille «47 Zertio cótide 


ran.ẽ cp Z(mb.i li.6 officie attribuit boue. 


flaté fimpliciter téperátic 2 ió dicit loo . 
vbi ſupꝛa ar.4.«p cũ honeſtas fit quedam 
ſpiritual pulciztudo : 2 pulchꝛo opponit 
turpe oppofira át magis fe innicẽ manife 
ftaut.3jó ad téperantis ſpecialr honeſtas 
pertinere vt que id qð eft Domini turpiſſi 
má ⁊ indecentiſſimũrepellit.ſ.bꝛutaleo vo 
luptateo ficigit boneftao put ſpeciali qua 
dàróne temperátie attribuit ponit pare 
ei*uongdem fübicctiuavel ficut. Virtua 
adiũcta (j po integrał ipſiꝰ. Scðo ptea 
ſubiectiue alicui? virtutio dicũtur fpecico 
€i? o; át oiuerfificarefpeciee virtutü fm 
oiuerfitaté materie vl'obiecti:⁊ iõ tres ſũt 
ſpecies tẽperãtie ßmhuiuſmodi diuerſita 
tẽ diſtincte.ſ. abſtinẽtia caſtitas ⁊ pudici 
tia.IHam remperátia ẽ circa delectationes 
tactus que diuiduntur.Quia quedaʒ o:di 
nantur ad nutrimentũ ⁊ in bie quantũ ad 
cibum é abſtinentia quantũ vcro ad potü 
piopicoicitur Sobꝛietas de quibuo fatio 
dictum eft ſupꝛa in &monc oc abftinétia « 
Sob pertranſeo.Quedã vero o:dinantur 
3d vim generatiuá a in his quantü ad oc 
lectatioñẽ pꝛincipalẽ ipſius coytuo cít ca 
ſtitas feu virguntae oc quafatio oictum 
eft ſupꝛa i fermionib?oe virgintate.Que 
dà vo funt delectatiões ad vi; geuerariuá 
circóftátee puta que fiunt in oſculis tacti 
buo ⁊ amplexibus ⁊ in his attenditur pu 
dicítia ait en( Zbo.Pa ßc.q.is.ar.4. pu 
dicitia attenditur ppzie círca venera 7 pꝛ:e 
cipue circa figua venereoꝝ ficur (unt atpe 




















EN 


Feria ßa in albis. 


«tue impudici ofcula ⁊ tact? ⁊ q: bec ma 
Gio folent ocp:ebendi ideo pudicitia ma 
gis refpicit huiuſmodi exterioꝛa figna. 
Taſtitas át magis ipfam venereã cómir 
tioné : ⁊ ió pudicitia ad caſtitatẽ oꝛdinat᷑ 
nó quafi virtue ab ipfa diſtincta fcd ficut 
expꝛimens caftitatio circóftatiam quádá 
interdü tfi vnus ponitur p: alio 4p er 
tío pꝛicipaliter partes potétíalee altcui? 
virtutie p:icipaliooicütur virtutes fecun 
darie qx cundé modũ obfcruát (n alijo ma 
teríjo uon ita ponderofio qué illa p:cipal 
virtue obfcruat circa alíquá materió, pꝛici 
palem:q: tgit ad tẽperantiã pertinct mo 
vleraríoclectatióce tactue quae oifficili 
mii eft moderari quecũq; virtue quandá 
moderationé operatur in aliqua matería 

arcfrenationé appetit? in aligd tendétío 

pót poni pare téperantie J5$m Zullium 

Tapia fRbero.ponütur treopartee poten 

tiales temperãtie.ſ.Continẽtia.Clemẽtia 

4 Modeſtia. Pꝛia igit e(t continentia 

que refrenat motũ volũtatis comote ex 

impetu paſſionis q: cx cafit vt lz bomo 
imoderatae ocupifcétiae patíat voluntae 
tii nó vincit £r ió notan.63 Tho.ßa fe.q. 

255.9? nomẽ otinentíe ouplir ſumit᷑ a diuer 

fio Quidã enim continentiã noiantp quá 

aliqs ab oioclectatióe venerea abffinet , 

vfi Zipl'e ad gal s. Continentiã caftitatt 
comügit.a fic cótimentía pfecta cft virgini 
tao. Secũdaria vero víduítao vñ 6m boc 
eadem ró eft oc otínentía quz eft oe virgi 
nitate.⁊ talis cótinentíacft potío: temꝑan 
tia coĩter dicta: qð iõ dico:qꝛ continentia 
virginal'perfecta tempautiaeft fcu pfecta 
ſpecies tempantte.Zilij vcro oicüt continé 
tíam effe per quá aligs refiftít ocupiſcen 
tijs pꝛquis que tn eo vebemétee exiftunt 
4 fic accipi a pho otinétia in ſeptio etbi. 
ifto modol aliqd oeróne vírtutte inquã 
vum f.eftró firmata 3 paffioneo ne ab eis 
deducat non tíi attingit ad pfectã rónem 
virtutio moꝛal:bm quá ét appetit? fenfiri 


uus ſubditur róni fic vt ineo nó (nfürgie 
veleméteo paſſiones róni 3120 2ió oícit 
pbo in, 4.etbi «p continétia non évirtuo 
fi quedá míftica inquantũ.ſhʒ aliqd 8 vir 
tute: in aliquo ocficit Largiꝰ tñ accipien 
do nomé virtutie p quolibet pꝛicipio lau 
dabilium opey poffüm? oicere continétíá 
virtuté effe qr. coa paro potétíal'tempe 
rátíe eft clementiaoe qua oicit Senecam 
fco li. ð clementia. ꝙ clemétia eft potẽtia 
ai in poteſtate vlciſcendi. Ad cut? declara 
tionẽ eft ſciendũ ßm Tho.ha fe.q.57. ar, 
tertio qp clemẽtia ⁊ mãſuetudo ideo ponũ 
tur partee temꝑautie qꝛ partes aſſignant 
virtutib? pzicipalib? &m cp ĩmittant᷑ ipſas 
in aliquibue materijs fecüdarie quantu; 
ad modi ex quo piincipaliter oepender 
lauo vírtutie quía ergo téperantia confi 








ſtit vt dictũ eft ín quada refrenarioue in 


quantii.v3. refrenat concupifcentias vehe 
mentiffimae oelectationü tactuo : iClemé 
tia aũt et mifuetudo fimili in quadam re 
frenatióe cófiftunt fm cni Tho. vbi ſupꝛa 
ar. 1, Ad dementiá pertínetoirecte ꝙ fit 
diminutiua penag .£t ad manfüctudinem 
9 fitoiminutiua paffionii irc sz tdeo man 
füetiido inquantü refrcnatipfum ire impe 
tum cócurzit in eundem cffectum cum ce 
mentia otfferunt tamcn abinuicem inquã 
tum clemétía eft moderatiua exterioꝛis 
punitionis.oanſuetudo vero interioꝛis 
quapꝛopter ambe adiunguntur temperan 
tic tanquá virtuti pꝛincipali.⁊ addit bea 
tuo Tho. vbi ſupꝛa ar.4.ꝙ he virtutes 
quandam babent excellentiam fecundum 
quid ínter. eae que refiftunt affectionibꝰ 
pꝛauis.Nam ira quam manſuetudo miti 
gat pꝛopter ſui impetuʒ maxime impedit 
rationem hominis ne libere iudicet veri 
tatem.⁊ pꝛopter hoe manſuetudo facit bo 
minem mazime ſui compotej, vnde Eccle 
ſiaſtici.x.dicitur. Fili in manfüetudine fer 
ua animam tuam. lementía vero ín boc 
tp penae diminuit maxime videtur acce , 





dere ad caritatem que eftpotiffima om 
nium virtutum per quay bona opcramur 
ad pꝛoximoo 4 coꝛum mala tmpedímue . 
(C Zertía pare potentíalio ipfius tempe 
ramie eft AModeſtia que ſecundũ Zulliũ 
in pꝛima Rhetoꝛica eſt per quã pudoꝛ ho 
neſtatis puram ⁊ ſtabilem comparat au 
ctoꝛitatem. In qua. deſcriptione notatur 
| caufa;c effectuo eius. Pudoꝛ enim qui cft 
timo: rurpitudinte vcl f: ga rei indecen 
tíoocdinádo indecentíam tn exterioꝛibꝰ 
caía eſt modeſtie ⁊ comparatur. auctoꝛi 
tas ſeu grauitas pura non habens admix 
tionen ſui contrarij. Quomodo autc 
modeſtia ſit pars temperantie declarat 
bo fccundafecunde,.q.6o.arti.t.oi.qp vbi 
cunq; eſt aliqua virtue fpecialiter circa 
dliqtod maximum opostet effe etíam ali 
virtutem : circa ea que mediocriter fc ba 
bent.co qp opo:tet quanti ad omnia vita; 
hominis fecundum virtutem cffe regula 
tam . vade neceffarium eft p fit quedam 
virtue moderatiua in alije mediecribue : 
in quibue non cft ita oífficile moderari: 
B virtue appellatur &feodeftía :« adigi 
tür temperantie ficut piincípali quia tam 
perantia eft moderatiua eoꝛum que fünt 
difficilia. Aode ſtia vero eoim que me 
diocriter fe habẽt. Ad cuius oeclarationé 
eft (ciendi cp modeſtia ẽ circa omnia que 
reliquũtur moderantia mediocriter que 
quidem vidétur effe quatuo: , ¶ Pꝛimũ 
eftmotuo animi ad aliquá cxcellentíam 
| quáquidem moderatur bumilitao sque ẽ 
paro modeftie fecundü Tho.ſeða fecunde 
Quótar. 4 Secundi cft deſideriũ co que 
pertinét ad. cognitioné boc moderatur 
ſtudioſitao que opponitur curiofitati que 
etiã compzebenditur ſub modeſtia 2 tem 
perantia vt dicit beatue lo.fa Pe.q.166, 
sr, IBamfieut naturaliter cócupifcit 56 
delectatiões ciboy « veuereoy frm matur 
epoxulem ira fccuudá animánaturaliter 
deſiderat aliquid. cognofecre vt ait pfo 





De virtute tempantie ßmo.71. 


in pꝛohemio Aethafi. Adoderatio aut£ 
buiueappetitus ꝑtinet ad virtutẽ ftudio 
fitatio que per pii? refpicit cognitioné d$ 
alia ad que operáda direetiõe cognitiois 
indigemus q8 qdem pertinet ad virtute; 
vnde cófequée cft. qp ftudiofitae fit pare 
potétíalio réperantie ficut virtuo ſecũda 
ría cíadíuncta vt picipali virtutt ⁊ vt oi 
crü eft cóp:ebéditurfüb modeftía.g Zcr 
tiũ eſt qð pertinet ad coꝛpoꝛales motue 2 
actíóco vr. ſdecẽter a honeſte fiant: tam ĩ 
bio d (coaríe:ds queludo agunt.qz Quav 
tũ át cft qð pertinct ad exterioꝛẽ appara 
tum puta in veftibue « buiufmodi (3circa 
quedam eog alij pofüerunt quafdáfpecia 


leo virtutco ficut . Zinderícue manfüetur 


dinẽ 4 fimplíctraté ⁊ alía buiufmodt. pa 
€t círcaoelectatióco ludoꝝpoſuit eutrepi 
$m:que oia continentur fub modeftia 6r 
ya Zull'acapttur : 4 boc modo fel mo 
ftia nó folum círca actiões exterioꝛes ſ 
etia interioꝛes licet dicat apl'e ad pbil. 4» 
Modeſtia veftra nota fit oibue boibus . 
Tam intero moderatio mamfeftaripct 
p queda exterioꝛa figna . 2 ideo modeſtia 
vta f ínterio: nota fit oibus boibus:per 
actus ⁊ geſtus moderatoo exterioiee .£t 
iõ Z(mb:o.líb:o quartooc office oit. Scr 
monee pferam? libꝛa (uftitie exaiatoo vt 
fit grauitas in ſenſu cim fermone pondus 
atas in verbio modcftía;£t in pꝛimo idẽ. 
In ipfo metu geſtu inceſſu tenenda eft 
verecundia habitus enum mentíe (n coz 
poꝛis ffatu cognofeitur.D ille, £t fic parct 
Que ſint parte integrales ſubiectiue po 
tentíalce ipfiua tempcrantie ⁊ pare ſecũ 
da huius fcrmonto, 
¶ Pars tertia buíue fermoniof qua cà 
mendarur tripliciter tépcrantia. 
TT Ertio circa comendationem ten 
p peraurie.tria oeccurꝛunt.ſ. Neceſſi 
tao.Vrilitao.⁊ Auctoꝛitas. Pꝛĩo ergo có 
médar tẽpantiã ipfi?neceffitae triplici ent 
róne neceffarta ẽ nob tẽꝑantia. Pꝛio rone 





























Feria ßa in albto. NE; 


refrenatíonio ficillud ẽ nobis neceſſariuz 
fine quo finie neceſſarius cõſequi non põt 
fcd finie vltimue vite eterne oibus nobis 
cft ad ſalutẽ necetfariue fj talío baberi ũ 
pót abfasrefrenationc oelecrarion copo 
ralium.vnde dicit Seneca impone cócupt 
ſcientie tue frenũmece ſſe cft.n.vt ſpũs do 
minetur cospo ſicut ille qui ſcdet dñatur 
'equo Sed vrbabet AMat a6. So quitleʒ 
p: ẽ.c.aũt infirma.cuʒ ergo talío refrena 
tio fiat p temperantfaj.ergo neceſſaria uo 
bie é4 Secundo idem probat róneoppo 
fitionie:babemue enim oppofit 3rium 
falutí noftre oyaboluy.vnde ad cpbe. 6.c. 
Ton eft nobie collucrató aduerfue carné 
4 fanguinem. f.(olum : fed aduerſus pꝛinci 
pee a poteftateo tencbtag barum.Sed ar 
ma oyaboli eft foxítudo coꝛpoꝛis ac eiue 
voluptatee:q: virtuo eius ín lumbio ci? 
^ foꝛ .il.in.u ven.eius. Cũ igitur p tempe 
rautiávoluptatee « co:potieoclectatóca 
coment zoíminuantur p; eſſe neceffariaj, 
Tam tempantiaoyabolü ín arrido ponit: 
vdi uon byrequiem £st. . Cum ümun 
dus ſpũs exieꝛit ab bominequia.f.nóinue 
nit delectationes coꝛpoꝛis p quae poffit ↄ 
tra eum árma fumef ambulat per loca ari 
da:querene requiem:⁊ non inuenit intẽpe 
rantia aũt locum diabolo parat.ſ.humidũ 
vnde 3fob.n.or leuiatan.ſ diabolus doꝛmi 
rec ĩ locis humectibus.i.coꝛpoꝛeis delccta 
tionibuo. Que omnía confirmat Bern. in 
omel . d in cena dñi fic oí. Ham pereunt e 
pidinis artes cii coꝛpoꝛi nfo ſubtrahit᷑ ci 
bus a potus:ſed eũ p obnoxia véter diſtẽ 
dif meno caro a caftirae incõtinẽtie neceſ 
fc eft famulenk. Mã onm voluptati fe gula 
inclínat 2 man? oꝛis amica plufáj natura 
regrit gule ruíná míniftrat coꝛpꝰ a ruina 
nutrit « ipfa luxuria roboxaf vt.ergo caſti 
tao utgear in métecaro macte abfttnétie 
falce.bec ille. Tertio idem pbat róne i 
ductionte fic. lla virtuo € neceffaría que 


eft temperantia. ergo py ppofitum alt en 
p:ofper li.z de vlta conteplatiua. Tempan 
tta facit abſtinentem pcum ſobꝛium mode 
ratuʒ pudicũ tacit ⁊ verecundũ.hvirtus 
fiin animo habitat libidines frenat affec 
tito temperat deſideria ſancta multiplicat 
vitioſa caſtigat oia iuter noo confuſa oꝛdi 
nat cogitationes pꝛauas remouet ſanctas 
inſerit ⁊ cõfirmat ignem libidinoſe volup 
tatis extinguit mentem placída tranglita 
te cóponit:z totam animã ab oi fepe vitio 
rum tempeftate ocfendit.bec ille.qut oco 
Pdictaoneceffitatce cõpꝛehẽdit. ¶ Scðo 
comendat temꝑantiam ipſius vtilitas trí 
plex.ſ. CMPꝛima of cuftoditionie : qt bo 
míni honoꝛẽ ſuum cuſtodit:cuius qdeʒ bo 
noꝛ ẽ libertas voluntatis qua appbenfo ð 
lectabili pót illud velle ⁊ nolle:qð won cft 
imbꝛutis q cencupifcentiá extinguere vel 
téperarenó poſſunt. ⁊ ió qui tempantiam 
b3 vittit vt bó qui vero on vr bꝛutũ aníal 
viuit.vfi Hiero. Qui poft carné ambulát 
inquit in vétréa libidiuẽ pꝛoni quafi wra 
tionabílta iumenta reputant᷑ iuxta ill8.pa 
bó cũ in »ono:e.e.nó intel. .eſt iu. inſi. f. 
f.ẽ illis. CScða vtilitas tẽperantie dicit 
círcócifionie:q: hoieʒ ſpũaliter circõcidit. 
ainter eoe qut ſunt de populo dei quon 
vere diſcernit. vnde Seneca ín lí.oe qtuoꝛ 
virtutibue inqt.circócide füpflua a t artü 
deſideria ftrínge.ibi.n.vocat continentiaʒ. 
temperantiã.vnde deutro.ʒo.dr.Circonci 
det dñs deus coꝛ tuũ.⁊ coꝛ ſeminis tui tẽ 
perantia.n.obpꝛobꝛiũ egipti. i. ſupfluũ mũ 
di auffert a populo dei ĩuxta illud Joſue 
$.I2odie abftuli obpꝛobꝛiũ egípti a vobif, 
qr £ertía vtilitae o famliaritatio :qz.f. 
reddit eiem oco familiarẽ:qꝛ ipſus ẽ vt 
emo: incoiupt? (n oco atqs integer cufto 
diak fm Aug ín li. de moribus ecc. Spain 
füp oeoferuat integrũ coꝛ.qð deus ſpẽalr 
reqrít p Sapi,puer.24.oí fili mt poe: mi 
bí co: tuü.vft 4 Aug. in. x. confe. otcít oic 


multaovirtutee neceffartao inducit:jtal p continentiam colligimur in vnum a quo 


o 


















De virtute tperantie pmo.7t, 


fer multa ocfluximmo.« in libꝛo foliloqox 
Jdẽ inquit. Zéperantía ẽ amo: ab amoꝛc 
nferioꝛis pulclꝛꝛitudinis noo remouéo ⁊ 
ellcuáo ad ſuperioꝛẽ 2 vt vno verbo mlta 
ticam? íntantü oco placet ꝙ finc ipfa nul 
lue oco platere pót iuxta illud ad "IRo.8 .. 
ui in carne ſunt oco placére nó poffunt. 
€ Zcrtio comẽdat tẽpantiã triplex aueto 
sitae. f.oiuina Z(urérica ⁊ poly. CPꝛio au 
ctoꝛitas diuina no.⁊ vc.te.fic. qr zittéde tí 
bi ili mí ab omni fosnicatióe ⁊ prer vxoꝛẽ 
tuam nunq; paciaris crimẽ ſcire. Tho. 4. 
« £otüpra ẽ caro ci? a füpplicijo 3ob.55. 

¶ Sanitao aic 4 co:pozto fob: por? ama 

nitudo aic vini multü potatü. £cclaftt.st . 

CLibaria virga on? afino panio 7 diſci 

plis e opꝰ ſeruo.ſdei. Eccliaſtici.ʒʒ. 

Centa noe obfecro diebꝰdecẽ z dẽtur 
nobis legumina ad veſcendũ a contempla 
revultuo noſtros. gan. pio. 
Ex die pꝛio quo pofuifti co: tuũ ad itel 
ligen. vt te afiligereo in conſpectu dñi oct 
tuicyauditafunt verba tua, — Dan.lo. 
« Sifpiritu facta carnis moꝛtificaueritis 
vluetis. Ro.tertio. 
¶ Obſecro vos her miſericoꝛdiã dei. vt 
exhibeatis coꝛpoꝛa veſtra.hoſtiã vi £o . 
p.r.obf.veftram *IRo.D. 
¶Caſtigo cop? meũ 2 in fer.r.ne cũ alijo 
Pd.iperepiob?cfficiar. — prie ad coto. 
€ Semp moꝛtificationẽ ofi Jeſu xpᷣi ĩ coz 
poꝛe veſtro gerentes. ſcðe ad coꝛ.4. 
Aulieres fp pudicas nõderrahenteo 
ſobꝛias ſideles tn oibus ⁊c̃. pꝛie ad Thi .5. 
¶ Juuenes fiir hoꝛtare vt ſobꝛij fint ad 
Thitũ.ſcðo.Sunt ⁊ alie auctoꝛitaies ſacre 
ſcripture ſupꝛa in ſermone de abſtinentia 
sd hoc faciẽtes. Scðo comẽdatur tem 
perantia anctoꝛitate autẽtica. Nã Zugu .i 
libꝛo oc ooctrina xpiana vt hẽtur. 4.di. in 
c.Quiſquis fic dicit Quiſqs rebus pꝛete 
reuntibus ſtrictiꝰ vtitur ds ſeſe rebus hñt 
moꝛes coy cũ quibue viuüt aut intéperáo 
aut fuperftitiofuo é.qui(qo vero eio fic vri 





tur vt metas cõſuetudinis bonoꝛum ínter 
quoe verſatur excedat aut aliquid fignifi 
cat aut flagitioſus € in oibue cui ralib?nó 
vſus rey fed libido in culpa eft.£r in libꝛo 
queftionü cuangelij vt létur, 41.01 .c 5 
ait. dcm oicit.IBect abftinédo : nec in co 
medendo effe iuſtitiã (cd in equanimitate 
tollerádi inopi 2 temperantiã per abüdá 
tiam nó fe coꝛrũpẽdi atq oppoꝛtune ſumẽ 
di quog non vſus fj concupifcétiarepsebé 
denda ett. fibi Z(mb:o.ér in libꝛo oe moz, 
ecclie fic dicit. AMunus téperantie ẽ ii co 
hercẽdis fedandifqs cupiditatib? quibua 
verſamus in ea que noo auertunt a dei [e 
gibus a fructu. bonitatíe cíuo cui? offi 
ciüé cõtemnere oco coꝛpoꝛales illecebꝛas 
laudẽq; coꝛpoꝛalẽ ita vir téperane in re 
buobut?vite 5 reguli vtroq; teftaméto 
confirmatá vr coy nibil diligat nifi q3 per 
fcapperendü putat.h ille. ESꝛego inſuꝑ 
omel.ſeptima ſup £ye.iuqt.£un eni accep 
tis rebꝰ nó extollitur qui eas ad vſum va 
ne gliein tosquédo nó vtitur:qui fof? non. 
poffidet. q5 accepit (ed Doc indigentibua 
miſericoꝛs códidit h abumdareoüutijo no 
uit qui acceptie alimẽtis nó ad tugurgita 
tioncm ventrie vtitur fed ad reparationé 
virtutto ncc pluo carni tribuit. qᷓ; neceſſi 
tae pctit fcu fatíari qui alimentox inopi 
fine murmure tollerat nec pio neceffitare 
victue agit aliquid vide anima t Laqueü 
peccatricurzat feit efürire quem ergo ucc 
abundaãtia füpelleuat nec in neceſſitate cu 
pidit as imutat nouit abũdare « penuriam 
patt.D ille.I2tero, ocniqs ad Demctriadé 
fic ingt. Ideo tibi imoderatanon impera 
mus tejiunia ⁊ enoꝛmẽ boy abſtinentiam 
quibuo coꝛpoꝛa delicata fráguitur , plo 
fopl»o:un]quoqs fententia é moderata cé 
virtutce cxcedétia modi atqʒ menſuram 
inter vitia reputari.víi  vnuo oc fcptau 

fapieutibue inquit. Ne quíd nimis:ne qd 

minus:noui eni ego m vtroqg fexu per nt 
miam abftiwentià cercbzi famtarem eſſe 




















Feria tertia tn alblo. 


vexatam in quíbufdá precipue q in humi 
dio « frigidio habitauere celulto ita vt 
nefcirent quíd agerent quo ve ſe verte 
rent qd loq quid tacere ocberent ficergo 
bcbce ieiunare:vt nõ palpiteo  refpirare 
vix poffisG vt fracto. coꝛpoꝛis appctitu : 
icc in lectione neci po nec in vigilijs ſo 
lito quid min? faciao 1n iciunio nó perfec 
eta cft virtus ($ cetera virtutũ fundamé 
tum « ſanetiſicatio arqs pudicitia fine qua 
nemo videbit ocíi. (ille. rifofto.oc có 
fecra.ot s c IPibil inqc. Sufficéria quippe 
cii nuzriméro ⁊ ſoſpitatẽ fimul 2 ét percat 
voluntaté abüdantia vero mo:bum facit ⁊ 
moleſtias ingerit « egritudines generat . 
Ville. Tertio « vItimoréperantía comé 
datur auctoꝛitare polyrica legũ imperisliũ 
⁊ phᷣoꝝ moꝛaliũ. Nam $m leges impialco 
In oibue tempantia adbibenda cft ita ꝙ 
rõ debeat haberi ei? p modũ ꝓbabilẽ non 
excedat.ff. de dãno infecto Linter quo o. ⁊ 
fn auc.vt deterioꝛatꝰ fir numerus clericoꝝ 
F.Creditoꝛes.col.pꝛia ⁊.ff.de tefti.l.p:ia ⁊ 
oe vſuris.l.ſi bene. nodus eti adbiben 
due eſt:hm locoꝝ rónem ⁊ tẽpoꝛũ qualita 
tci, ff. de verboy obli. l. continu?.$.itcm 
Mec ſunt aliqua paffim admittenda neqs 
diſtricte deneganda ſ̊ apꝛetoꝛe cã cognita 
tẽperan ff. de pꝛocu..Sʒ bee pꝛopterea fu 
dicibus ĩmoderate ſcuentibꝰ (rem tempe 
rice adbibéda ẽ.Cde cuſto.reox.l.Si qo. 
Scðm enilegee qð mediü € optmmü femp 
vidct ínauc o2 cefü.col. 4n fi g.ff. ſi pars 
bereditatio perat. Lantique.« ff.oc vſuris 
L.ti bene. Comẽdatur ér rpáría auctoxttate 
phoꝝ moꝛ.ac exéplo cox Nã ariſto.tertio 
erii. multa dieit ĩ comédaroné tẽperantie 
ai tertio thobicor dicit. téperautía me 
lio: € fo:titnidic q tépcrár'afp cft vril'illa 
vcro alíofi Sene .quogs in epla vlríaingt 
"Eéperátia voluptatib? iparillae oditatqs 
abigit alije otfpéfar zd ſanũ modii redigit 
⁊ nͤqᷓ; ad illaepp ipa: vemt ſcit ent opti 
mum effc nodum cupidorum non quan 


















tum velis cupíao.fed quantum ſummere 
poffiv.B ille. Sófredr? in poetríanouain 
qt. In oib? onefte virtutis ßuare modd 
4 (pecié.lDoc é py exéplo eoꝝ phoꝝ mo:a, 
'IRá Hieroni.laudat Euripidẽ ot. £uripi 
dco incerta iouis pplyctáo nó felü carni 
bue fed « coctís cibte abſtinuiſſe reffert᷑ 
A.gelius vero libꝛo noctiá aticay laudat 
Syocratéoi ipm téperantie fuiſſe cire tra 
ditü vt oia ferc vite fue répoza valitudine 
incffenfa vixcrit . Érin eodé idé orar So 
cratee dicebat multos loíce ꝓpterea vel 
le viuere vt cderét « biberét: ipfe vcro oí 
€cbat fe bibere ⁊ edere vt viucrer Simus 
igit rempati tn oibus vt 63 volunraréoiit 
diu viuam? in bocfcculo h ofuti? i celefti 
paradifo. In fecula feculo. tmn. 


¶ $eria tertía talbíooc qditate vírtutí(a 
perſeueroͤtie « eius neceſſitate. cómenda 
tione Sermo vltimus. 


Tetit Jeſus i medo di 

ſcipuloꝛum.⁊ dixit cio 

pax vobis. Scribũtur 

Li lec verba Lu. vltimo 

4 in eudgclio occurren 

tio ſolemtatis. Fimtio 

⁊ determinatioff̃es it 

xo chariſſimi vᷣtutibꝰpꝛicipalibꝰ que car 
dinales oicüt ⁊ oib? alije vircurib? moꝛali 
bue oc qb? in boc opüfculo agen.crat: có 
gruũ valdc vitu € boci vlrio ßmoͤe oc ex 
trema virtute perſcuerãtie aligd bꝛeuiter 
ꝑtractare. Nõ eni cófcrt virtutes oco ép 
longum tfo poſſediſſe mfi i ipfie firmntcr 
vfqs i finé qfqs p(cuerer.vii merito oiv di 
cit Aart. x Qui pfeucrauer t vſqʒ f f.b.f, 
enit vii Gꝛego. in pꝛio moꝛa.dic. Incaſſum 
qppe bonũ agit fi afi vire terminũ ocfcraé. 
€: 4 velociter fruftra curꝛit q pꝛuſqʒ ad 
metao veniar ocficit , fi ille . Que verba 
etiam bérur oc pe.oí s. Inc aſſi m Sxcur 
«rgo flctit Jcfüo fm vᷣba ppoſita medie 


^w Ee Loebit Ss EUR i4 
E ur s 


b 
E53. GE z Sy v 








— ammamandgcc—ta 





De aditate a cõmenda.ae neceſſi hleuerantie Potro vltimo. 


diſcibulox ſuoꝛuz « d.e.p .vobío qfi ab eis 
recedcre voluit.z ad patré ire Ita impꝛe 
ſentiarum dilectiſſimi me ante confpecrá 
veftrum ftans rand indignus pater vo 
lenſq; a vobis recedere.oico verbum xp̃i. 
Pax vobío  perfeuerate in [n9 que in 
boc facro tempoꝛe.xl.veſtris caritatibus 
pᷣdicata ſunt.qꝛ non incobaffe fufficit : fcd 
perfeciffe triüplyus fideli eft ie perſeue 
vautía igit intendéo büc extremü facerc 
fcrmouc cría poriffimü moe noftro confi 
derabimuo piicipatia. qr Pꝛimũ quo:um 
vtodtripio 4T Scóm oppofitio 4p Z er 
wom aurem magnificatío. 
¶ Puro pzia buiuo ſermonis in qua de 
daratur quid fir virtꝰ perſcuerãtie ⁊ qũo 
dl pare foꝛtitudinis qp cft virtus ſpecia 
lips generalig. 
Rimo igit pꝛicipalr círca perfeue 
KZ. rantíe octcriptioné .feiendü é ꝙ p 
feucrátta ic a Tul diffunk i pꝛia rhetoꝛica 
€ in róne ofidcrata ftabil'ppe 
pimilio Z1 thologis auté ficoiffinit 
Perleuerãtia é queda virt*fpecial'ad quá 
pruict inhis vl in alije opibue virtuofis 
diutuꝛnitatem fufturere, put neccffe &.Ztd 
quaz diffinitionũ óclarattoné.tria notáda 
ft vj diſtinctio otinuatio.⁊ adl»efio.fauá 
tũ ad pꝛimũ dictũ diffinitio fciédü eft pm 
.bo.fa.fc.q.157.ar.1.£229 pfcucrátia ẽ ge 
neral fpecial virt?. irtuti pót aliad. 
vup.ouenif, q7 lo mó cx pte bit? ad fü 
biectá 4 fic (mobil pliftere ofcqtur dsliby 
virtuté inquãtũ ẽ qualitas oifficile mobil 
1 ifto mó pſeueraͤtia diffinik a Zullío , pfe. 
ueratia ẽ in vóne a 15 vt dietũ eft imobí 
liter i bono rónio cófiftere ptínet ad oẽm 
virtuté inquantũ ẽ bituo 3 difficili mobil. 
Alio mó pót aligd virtuti ouentre cx pio 
pꝛia finis intentiõe « fic pſiſtere vfq ad fi 
nẽ in bono pruicc ad fpecialé virtuté : que 
oí picueráría que boc itédit ficut fpecialé 
finé c ió ĩ diffinitiõe alia theolo. of qp pet 
ſeueraͤtia eft ĩ his opib? virtuofio «&, Uoi 




















notandü € op ſuſtinere oui bona difficilia 
nó éoifficile 5 mala nó qdé culpe qx talia 
ſuſtinere nó cft virr? f virt 5 mala pene 
⁊ ad pfcuerauttá ſpectat. Nõ qdem ét illa 
mala que fünt pericula. moꝛtis co o talia 
vtplurimũ nó oiu fuftinérur qi vt frequé 


ter cíto tráfeunt.vii reſpectu log maloꝛũ 


ſpericuloꝝ moꝛtis nõ cft pcipua laus pfe 
uerãtie:ſ relpectu lloꝝ malog que oppo 
nürur oclecrabilib?racr?:q: butufimodi ma 
la attédütur:círca neceſſaria vite puta cir 
ca ocfectum ciboꝝ « alio huiuſmodi que 
qiiqs iminéroiu fuftinéda cũ ár pſeuerã ia 
laudet in co q oiu pfiftit ĩ bono arduo vel. 
difficili vt patcr magie tñ laudatur ín co 
q perfiftit i bono d$ qui perfiffit in ardua 
€ulueró é quía perfectio virrutio magis 
attenditur £m rónem boni .£guéadmodi 
igitur oiu infiftere alicui oifficili pecialẽ 
oifficultaté babct ita ou perfiffere in ali 
quo bono vſqʒ ad cõſumationem pertinet. 
ad fpecialem virtuté.« ideo ficut tempera: 
tia foxtítudo (ünt fpecialeo virtuteo co: 
q vna ipfarum moderatur delectationes 
tactue:qà oe fcoiffícultatem babct altera 
vcro moderatur timoꝛes 4 audatias circa: 
pericula moꝛtis.qð etiá fm fe difficile cft 
ira ét perfeuerária eft quedi ſpecialis vir 
tus:ad quà pertinet i his oictis actib? vł 
alio virtuofie opibꝰ:diuturnitatẽ ſuſtiner 
p vt neceffe évr pai diffinitise Quantuʒ 
sd fm of cótinuatio notan.eſt z Tho. 
ybi füpza ar.r.in folutióe ſcði arg. qp ĩdiffi 
nttióc of cp pſeuerãͤtia ſuſtinet otuturnita 
té in oꝑibs virtuofie vfasad finé q: aliat 
pót otingere ꝙ altqo béat virtutis hitũ:⁊ 
nó tii exercebit actü fic cũ qo paup b3 ba 
bitũ magnificétic:cii tñ nócxerceat actum 
Qiíqs veroaliqe hobẽs bítü incipit gddem 
exercere actü fj nó pficit puta fiq» bedifi 
cato incipiat hediicare zz tif non cõpleat 
domũ qiqs vero habens habitũ virrutio: 
eligit:exercere: ⁊ incipit faceres perficit 
vías ad fuem. Et ifto modo perſcueraͤtia⸗ 








Ferla tertia in abbto. 


pꝛopꝛie a perfecte oicitur vlrtus:qũ. ſ. qo 
cilcaticipit « pficit qꝛ vfqs ad finé acrum 
perduat.Eft auté duplex ſinis.vnus qdeʒ 
qut ẽ finis operis ali? vero qui € fini ipfi 
us hoĩs. ¶ Pꝛimus fiiio é vírtuofi ope 
qp miles pfeuerer vſq; ad finẽ certa 
maginficue vſqʒ ad confütmatto -é 
opcrio ⁊ iſte finta ppiie ad perfcucrantia 
ſpectat. ¶ Secũdus vcro finíe eft ipſiuo 
boie:vel bumane vite:⁊ quantũ ad iftum 
finé ſunt qued virtureo quay actus p ro 
tam vitã hoĩs durare ocbent ficur actuo fi 
dei fpci ⁊caritatis:nam actue iffay virtu 
rum refpicit finem coti? humane vite : 4 
fim büc finem non accipit virtue perfeue 
rantie fcd folum 6m pꝛimũ vt oíctum eft . 
¶ Quantũ ad tertii im bac parte notan . 
qð of adheſio ẽ aduertendũ 6m Z bo. vbi 
ſupꝛa ar.aꝙ perfeuerátia pertinet ad vir 
tuté fo:xtitudinte « ponit paro ei? . Hã vt 
fcpe oicti eft virt? pꝛincipal eſt cut pꝛinci 
paliter afcribit aliqd qð pertinet ad laudẽ 
virtutío « 6m boc vroictü eft in ßmone à 
foꝛtitudine ipfa fo:ntudo é principal vir 
tue q: finmitaré ſeruat in bío ĩ qbue diffi 
cilimá eft perſiſtere.ſ.in perículío moꝛtis 
quap:oprer neceffe eft o» foꝛtitudini ad 

fimgatur.ficut fecüdaria virt? pꝛiucipalt. 

Ois enim virtuo cui? laus confiftit in ſu 
ſtinendo firmiter aliquodoifficile ad foꝛti 
tudinem pertinet füitinerc ár difficultatẽ 
€x oiururnitate bon cpteoat laudé perfe 
uer antie ncc bo fic éoifficile ficut ſuſtine 
re perteula moꝛtis ergo perfeuerátía foꝛti 
tudintadiügitur.q:perfeuerátia 6m q po 
mitur virtue moderatur aliquae paffióco 
f.timo:é fatigationie aut defectus pp diu 

turnitaré vnde ipfaeftí iratcibilí ficut foz 

titudo.patct (gitur ꝙ perfcuerátía virtus 

€x quc in ea attendidebeant:⁊ꝙ ad fo:tí 

tudíné pertinet [7 Z(d quoꝝ maioꝛem oe 

clarationẽ tría occurzür oubia. qz Pꝛimũ 

dubiũ eft an cóftantía ptineat ad perfeue 

rantiã. CAd qà refponfum eft ſupꝛa feria 








tertia maioꝛis hebdomode ĩ pita ptc fimo. 
nie idco Dic pertraáfco qr Scðm dubiũ eſt 
an diuina gfrancceff ría fit ad boc vrba 
beatur perſcuerãtia. ¶ Ad bocrefpon .6 
Zoo fa £c.0.57.ar. 4.4 pila fecáde.q. 109, 
ar.9.⁊.o.ꝙ perſeuer atia of tribuo modis 
¶ Pꝛio pperſeueraͤtia figntficar habitum 
per qué bó ftat ne moueak ab coq eft fm 
vᷣrutẽ p triſtitias ir:uẽtes. Sccũdo mó 
perſeueraͤtia pót dici habitus quidam fm 
quem bó hoz pᷣpoſitũ perfcuerádi in bono 
vfqs in finẽ: ⁊ vtroqs tftox modo perfeue 
rautia cũ gfa infunditur ficut córinentia 4 
€etere vrtutco. qr Zertio mõ perfcueran 
tia of contínuatto quedã boni vfqs in finé 
vite ⁊ ad talé perfeueranttá habendã non 
folum indiget bó gf'a abítuali fj etiam 
gratuito oct auxilio ipᷣm dirigente « pio 
tegéte 3tentation(ü incurſus 2 idco poftág 
aliquio iuftificatuo eft p gram neceſſe eft 
peterea oco p:cdicrü perfeuerátie donũ.ſ. 
vrcuffodiaf a malo vſq; ad finé vite mul 
tis enĩ dat gfaqbue perfeucrárianonoa 
tur ꝙ dc neccffaría fit pꝛedicta gía ad per 
feucrantiávfagin finé habendã pbatur trt 
pliciter. qr iio rõne fic.cii In.ar. oc fe fit 
vertibile 4 hoc cí nó tollatur per habitua 
lcm gfatt pfittovtte.q: l5 (it ít eiue pore 
ſtate qð elligat nion tñ q9 faciat:ergo non 
ett ín ptáte li.ar.ér per gfam rcparatiyt 
fe imobíliter (bono ftatuatergo gra neceſ 
ſaria. Nam cü [26 abearli.ar. naturaliter 
ad boni ⁊ ad malũ flexibile dupliciter pót 
bomo perfeuerantiá in bono a dco opríne 
re. ¶ Chio modo cr oebito.f.cx merito fí 
eut perfeucrária glie cadit ſub meríto qꝛ 
li.ar.octerminatur ad bonũ qð erít ín glia 
¶ Zlio mó cy gratuito ficut ex mera gf 
fic eni perfeucrátia vie mon cadit (üb merí 
tofj ſolũ cx motióc oiuína que é p:incibiũ 
oio merítí, vñ octo gratia oonti perſeue 
rantíc Largitur cuíciiqs illud largit. CSe 
cundo idẽpꝛobatur auctoxítate Zfugu.ilt, 
oc perſeueraͤtiadi. ſic. Aſſcrimus oonü oct 


De virtute perſeuerãtie Pro vltimꝰ. 


elc herleuerantiã qua vfas in finé perfeue 
ratur in yo , qz Tertio idẽ pbatur ſilitu 
dine q: ficut quelibet creatura. indigeta 
dco creari fic criá indiget cóferuari . Et fi 
cic quilibet indiger fibi oart gram ad be 
ne operandũ « malũ viridáita ét indiget 
vt data fibi gia cófeructur qo é perfeuera 
re üibono c in gf'a gif py ppofitü fuod 
érconfürmat beat? JSonai ſcðo di. ab.⁊ dil 
fuſius hẽtur ifta matería ĩ tractatu oc gra 
¶ Tertiũ dubiũ eft (i nó perfcucrarei bo 
iio fa fir peccatü qꝛ vñ ex peedétibue , 
gpnou cái euim dietum fit ꝙ multis oatur 
(fa quibue nó oatur perfeuerare. in ipſa 
Wit talia ró foxmari Si bó nó perfeuerat. 
Nbono D contíngit cx duobuo aur q: non 
Ls aut quia nó vult Si nó poteft nó per 
kuer are imputatur ei ad peccatü.quia. ff, 
bc re full, impoſſibiliũ nolla € obligatio , 
Si aũt iron perfeuerac quía nó vult etiam 
von imputatur ev ad. culpá quía volunta 
tem habere nópoteft nift deo oante fj oc? 
non dat ei perfeuerantiá ergo uon é culpa 
fuafi non aecepit fed dei qui nó dedit. Mã 
ficut affirmatio eft caufa affirmanióíotia 
anegatio erít. caufa negationie vt babet 
ít p:ímo pofteríog .ergo a fimili fi datio 
perfeuerantíe a ded c(t caufa acceptatióio 
perfeuerdtie per oppofitá non oarto perfe 
uerantíe erit cau(a non acceptariólo eiua 
ergonóeft imputandũ ct qui non accepit 
fed poti? deo quí nóocdit.z(d loe refpó 
Pm 2llexá.in feeida parte füme fue (n tra 
, ttatuocangeliovbi pont queftioné quía 
engeli qui ceciderüt nom perfeuerauerunt 
in dono g£c.oí.q cá quare 55 non babuit 
perfeueranttá in gfa nen efti oco fj po 
tius (it culpa boto.ICutuo ró (aperto c(t 
Mã deo eft ea oto boni nó accipe giam vl 
won hſeuer are in gra c dz a et expedít eft 
piceati.ergo oe? non é cá ümpfeuerdátie in 
bono vl'(tt gra hoĩ oata fi ho ex eulpa fua 
eft cinó torpe: fe yl pſeueratie bo 
tie ife nó ad boc pparatidicao ergo ad 


oppofitü ꝙ oatío pfeuerátic a deo & cá at 
ceptionio ꝑſeuerãtie.nõ patio vero 5 fir iu 
ferens cá nó aceeptioné non tamen eſt ci 
nóacceptióie fj non acceprio é ci non da 
tionis , £x parte eni bonog (p eft. caritas 
in oco .ex parte aüt maloꝝ fiuc ocfecruuy 
non pom£ilo mó caufalirae in oco fed it 
creatura pefectibili «ex ſua volütate ocfi 
cienti.Ét ofi ſubiũgitur cp affirmatio ẽ cá 
affirmationio «€, i2icae cp Doc I verità 
tẽ in caufie naturalib?non ár in volũtarijs 
Nõ datio enil fir inferena. non acceptio 
né uon tñ eft «4 non accepttófo fj non acce 
ptio pfeuerátie eft cánonoatióro vnde in 
€aufto volütarijo nó fic eft , lot ey parte 
negatióio poffunt adliberi rónco diuerſe 
ficut gra exépli. pũtia IHaute é cá falutía 
vauíe a ei? abſcentia € cá tm̃ vna pericult 
nauis poffunt eni ét effe alic cic vt aquag 
inundatio vl'ventoy impulſio.⁊ butufinót 
vii non acceptio pfeuerácie non cátur prio 
ex €o qoc? nóoat qꝛ deus dt in fe femp 
parat? eft dare: ßz hoe ẽ cx ipfi? vo 
lütatio que é mutabil vel nó tenédo qð 13 
vel cóuertendo fe indebite ad id qð nob 
^ bec fufficiant pꝛo pꝛimo pꝛincipali bui? 
ſermonio. 
«Paro ſeeunda huius ſermonis in qua 
declar atur que vitia opponütur pfeuerátie 
e in ifto Pmone circa perſcue 
ranttá confidciida é oppofitio, Bá 
tria virta el epponütur.f. Aolitieo perti 
matta 2 impſeueraͤtia r7 Pꝛio opponit ei 
molitieo de qua tría bꝛeuiter cófiderdtur 
f.oefcriprio oppoſitio creatio Quatũ a 
pꝛimũ fetédi & ꝙ Aolities € impaciẽtia 
rei oure o qua of ꝓuer.i8. Quit mol'eft ⁊ 
biffolut? frater € fua opa oiffipátto.idé.t, 
€ ac fi ea olffipet.Zíd dom enim mifcriá 
mioleooeueniant otcit Deutro. 58, vbi ba 
betur fic, ff2ó delicatus vire 2 luxurioſuo 
valdciuidebit fratri (uo a vyoit que eubat 
in fint eius ne oet eto oe carmibuo filioxi 
fuog quae comedet cog» niil Pod 


















Seria tertía in albis. 


Quantũ ad ſecundũ oc molitie qð of op 
poſitio ſciendũ fm Tho. fà fe.q.158.ar.1 
ꝙ molities directe opponitur ꝑſcuerãtie. 
Q9 ꝓbat ſic. Non recedere a bono «facilí 
ter recedere opponütur fed Duiu(inodi fa 
ciũt perfcuerátia ⁊ molitiee q: laus perfe 
uerátícin loc cófiftit ꝙ aliqe non recedit 
$ bono ppter otuturnitaté tollerátie labo 
rum difficiliũ. aol ár vt vifum ẽ dieitur 
sliqe qoc facli recedit a bono pprer alí 
qua otfficilía igit ps pofitum qð ctí4 oe 
claratur exéplo . Nã molle of qð facile ce 
dit tangẽti.cũ (gitur voluptae foꝛtiꝰ mo 
uearatrabendo qᷓ; triftitía decarentia vo 
luptatie é puruoocfect? | (6 Pm pm pꝛo 
picinol'of qui recedit a bono ppter trí 
ſtitiã ex defectu ðlectationũ caufarag qua 
fi cedens tepide mouéti non ãt indicatur 
aligꝗd mole cx f5 ꝙ cedit foꝛtiter impellẽti 
ficut eni parietes cedũt machine percurié 
ri ita a fili non d aligs mol ſi cedit aliꝗ 
bue grauiter impellẽtibus.vñ pfo in.7 . 
ethi dicit ꝙ fi quis a foꝛtibꝰ « ſiperexcel 
lentibus delectationibus vincitur vel trí 
ſticijs nõ eſt admirabile $ condonabile fi 
cõtra tendat.ex obo claret p opponitur 
perſeuerãtie.Quantũ ad tertiũ de molitie 
qð of cauſatio ſciẽdũ ẽ fm Tho. ybi ſupꝛa 
£y molities ey duobus cãtur. ¶ Pꝛĩo quí 
dem ex cófüetudine cái enim qe cõſuetus 
évoluptarib? oífficili? pót eíe carere . £t 
oe laeof ZDcutro.58.X:eneramulter zoclt 
cata que füp terzá ingredi nõ valebit nec 
pedio veſtigiũ figere pp molitiẽ Secũ 
do cátur ey naturali vifpofitione qz. f.aliq 
babent animũ mtn? conftanté pp fragili 
tatem cóplexionio 2 ifto modo cóparátur 
femine ad mafculoo vt dicit pBei7.etbí, 
Ér ideo qui talia muliebꝛia pacitintur mo. 
les otunt.vt bétur per glofá.t. cox.6 fot 
neq adulteri neqs moleo 4€. f. multebzía 






pacientes quafi mulieres cffecti. Sedo" 
eppeniter perſeuerantie pertínatía . q5,p* 


batur tripliciter qc Porio $1 Z bo.fa Pe 


Q.158.ar.a.fic pbatur cóparatione THam ot 
cit Tul. in ſuã rhetoꝛica ꝙ ficut fe hʒ fuper 
ſtitio ad religionẽ ita pertinatia ad pſeue 
rantiãꝛſ; ſuperſtitio opponit religioni.er 
o a pertinatia pſeueratie ¶ Scðo pbat 
€x noio ĩterpꝛetatiõe. Nã Iſidoꝛus ĩ libꝛo 
ethimo. dicit ꝙ ptinax of impꝛudẽter te 
nens.i.quaſi circa oia tenax ⁊ peruicax q 
in ꝓpoſito fiio ad victoꝛiã perſeuerat vel 
ptimarof durus impudẽs pfeucrane obftí 
vat? irzeuocabil'indocilis vt oicit papias 
quoy oppofití facit qut i bono perfeuerat 
¶ Zertio boc idé pbatur ſic Virtus i me 
dio« vitiũ in extremto ofiftit G pertinax 
cft q in ppzia fiia pfeucrat plufii oy abo 
lío át minufds o3 perfcucrane át 6m qð o3 
ficut ergo mol vituperat fim oefectü me 
dü:pertinax aüt vituperat ſiẽ ſᷣm exceſſiiʒ 
medi (ta pfeuerane laudat ficut exiſtens 
in medío ígi£ pyoiffcrétiainter pfeucran 
tem molé z pertinacé 47 Tertio opponit 
Peꝛſeuerãtie impfeuerátía qx ficut perfe 
ueráteo boni ceptü pficiunt .3fta impſeue 
ranteo a bono ocficiür ad cuius vitiij oete 
ftationé tria potiſſimũ valere pñt. Pꝛimũ 
€ boc viciũũ vltꝛa d$ credi poͤt oyabolo 
placet «16 femp conat füper oia facere ne 
bóin bono perfeuerer,vii f&cn.5.c.oictum 
eft. £u infidiaberte calcanco cí?,i. finí cui 
pcipue infidiatur fcit cui finé optimi cffe i 
vnaquaqʒ;lre vt dr.ametha.vbi oit comé, * 
q qui ocftruít finé deſtruit oẽ bomi. idco 
coat femp impedire finc.qr com eft ꝙ 
hoc vitiũ való ẽ nociuũ boi pay enim c 
fundamentũ 4 picteo fcciffe nifi ſequatur 
tectü.pag ét ofert in mari laboꝛaſſe ⁊ eua 
fiffe à in po:tu periclitari. Jõ irꝛidet bó q 
cepit bedificare ⁊ nó potuit perficere Lu. 
4 Xcrtíü é magna vrilitas que cy per 
feucrátia puenitoe qua (i fequenti parte 
dicemus:q; magis valer via hoꝛa ín finc 
bene vixiſſe d$ centü qnis ⁊ (0.4. hoꝛe me 
le vixiſſe fola eni perſeuerantia loiem fal 
Vat,víi yOer.otcit qp fola pfcueráda eft für 








gularío filia ſümi regis illaent ſola res ẽ 
regni eterni. Et fic clare babent vítia op 
potita perfeuerantie 4 fic p3 paro fecunda 
huiuo fermonio. 
¶ Paro tertia bui? 6monte in quaoeda 
ratur d$ magnifica fit vírtuo pfeucrantie 
próncoauctozitateo ⁊ exempla. 3 
"TWY Ertio picipalt circa. perfeuerátíe 
A C magnmficentíá tría atrendéda funt 
Que noo ad cá inducüt puocant.(IRatio 
admonitio 2 exẽplificatio ¶ ][b:io enis p. 
feueranttá magnificat zad eam inducit ró 
triplex vʒ. Obligationis fructificatióie. 
pꝛemiatiõis. EPꝛia róor obligationis 
triplici eni refpectu obligat glibet ad per 
facrandü (tt bono ope incobato ad faluté 
aeceffarío . ¶ Pꝛio refpectu comparatio 
nío fic $m phmo. ethi. Zimicitia circa bo 
10803 effc ſtabilis quo vías bont effe repe 
riantur. Mã theophꝛaſtus inqt qp cuy ami 
cis rõnes bꝛeues amiciciae longae cffc oy 
Si ergo reperiat amicue q fit bon? róne 
cuius bonitatis meríro fit amanduo quia 
dilectio fiuc amo: fm phim 8.etlot, non eft 
niſi bꝛopter bonũ vtile. oclectabile vel bo 
neftum.oe róne amicítie eft ꝙ ille femper 
smetur ourante illa bonitate q: idem pDe 
ybi ſupꝛa dicit perfectaẽ bonoꝝ amicitia 
aimutabilio.fj bonitas oci fiue clementia 
eft infunta intenſiue quía infinitatur indi 
uidua eſſentia 2 extéfiue qꝛ nunds babuit 
pꝛincipium ncc babebit finem. ergo fiamt 
o é amauduequoufas eft bonu ncc ali 
qua 3ictate amicítía bent eft oimittenda 
qu £m pim.8.etbi . Ficta é caritao que in 
aduerfitate oeferitur poari.n. folet per fo 
lam aduerfitatem.a ibidem ſubdit Amici 
tia vera nulla vi excluditur nullotépo:e 
aboletur:⁊ ybicunq; fe verterírilla firma 
perſeuerat. h tlle Quantomagis femper 
amandus eſt deus :qui femp cft ⁊ erit bo 
nus eſſentialiter ergo toto tépo:e vite no 
ſtre obligamur i bono perfeuerare C Sc 
undo obliganur in bono cepto perfcue 


Ie virtute pfeuerautie fio vlcimtro, 


rarc refpectu perfectionis. precipit enti 


dominꝰ &»at.s. Eftote perfectif.a p.u.c. 


per é.f£wod nó intelligendi cft per omni 
modam fimilitudiné fed per aliqui ſimili 
iudinis imitationem vr videlicet babca 
mue vírtutum perfectionem que in ipfo 
ennnenter rclucent fed fine perfeuerantía 
nulla virtus perfecta poteft oicí.(ccundüi 
enim pm fco yconomicoy. perfecrus ſim 
pliciter eft qð abet pzincipium medium 
2 finem 2 in 5. Methaploi.dicitur perfe 
etum eft vnumquodqs quádo fecundü fpe 
ciem pꝛopꝛie virturie nulla par ei ocficit 
THam fi quie velit oomum edificare pofi 
tío fundamétio 4 parieribue non crit per 
fecta mfi cooperiatur « cum alijoparti 
bue perficiatur qua €x re concluditar qj 
non fufficit bonymincobaffe nifi w eo per 
feueretur ad virtutie perfectionem ber 
feucrantía entm inquárum eft virtus ge 
neralío eft pare omnium virtutum ergo 
nulla virtue fine perſeuerantia poteft oí 
€i perfecta, ergo neccffe eft perfeuerare . 
¶ Tertio obũgamur refpectu gratifica 
tionis.ſecundum enim phm.o.etbi.p:o be 
neficio füfcepro tenetur quifqs ad equiua 
leo quantü eft ei poffibile, ppterca Cri 
fipue pBovt oicit Seneca libzo fccundo 
oc beneficije , Sic cft iuquit oe beneficio 
quéadmod(ü ẽ oe pile vfu quá cadere ii ot 
biũ C aut mittétío dubio aut excipiẽtisne 
ceſſe ẽ árvt lufo: bon? alter illá lufo:i lon 
goꝛalter bꝛeui mittat eadé bfificij ró é nifi 
vtríqs pfonc oantío ⁊ accipi&tio aptet nec 
ab boc cxibit nec ad. illum perueniet vbi 
debet h ille. Si ergo oedifti mibi centü te 
ico: ad. cquiualeno qð fi non poffum (al 
Tem teneo: ad amoꝛem refpectu beneficij 
accepti fed deus ſũme noe amauit ⁊ amat 
quía vt dicitur in libꝛo oc cauſis Omnis 
ci naturaliter oiligit fuum effectũ vtpote 
pater filii artifey artificium deus enm € 
p:acá oium nim vds eni aia noftrá crca 
uit ad imaginé « ſimilitudijem ſuã coꝛpꝰ 
Bj 


Ecc eic —— 














Feria tertía in albíe 


ét jjuío mediãtibꝰ parẽtibus:⁊ influẽtia 
coꝛpᷣoꝛũ celeſtium vtiq; ipfc foꝛmauit pꝛo 
redemptiõe nra ( mundũ veniéo moꝛi vo 
luit ⁊ fic inücra beneficia nobieoóautt tag 
fpiritwalia d$ coꝛpoꝛalia «tpalía quapꝛop 
«ter ci in imenfüm ei obligamur ét fi infini 
toe yiucremue ãnos. Quamuis non poſſi 
mue.ergooco equiualens reddere dicẽte 
pbho.d.ethi. Dijs parentibue nonpót eq 
ualeuo reddi tamen quibuo tenct ei dau; 
poffibile ẽ fibi:fed poffibile € bomini dei 
pᷣcepta obſeruare boníe operibue abunda 
re 4 (n bono ppofito pfeuerare.ergo patet 
ꝓpoſitum ꝙ neceſſario tenemur in. bono 
cepto pfewerare falte ad faluté neceſſario. 
«r Secunda ró que magnificat inducit 
noo ad pfeuerantíam of* fructificationte. 
triplex enim fructuo ex es acquirit in pie 
ſenti. CPꝛinms of impetratónto:q: per 
fcuerantía impetrat adeo gratíae ſupnas 
Nam lu.it.of. Sí pfeuerauerít pulſans fi 
mon oabit ei o ꝙ amic? eite fir ppter im 
p:obitatem tfi eius fürget.zoabit ei quot 
quor [3 neceſſarios. In buiue myfterium 
babetur Mat.ix.qñ dixit Jeſus miſereoꝛ 
turbe:qꝛ 15 triduo ſuſtinet me.⁊ ideo gre 
go.ponit exempluʒ oe AMaria magda.di. 
Queſit a aria pꝛius ⁊ minime inuenit 
pſeuerauit vt quereret: vñ contigit vt tn 
ueniret fi qdem quod popofcerat optiner 
ante meruitiq: fe poft lacrimae in codem 
métio rigoꝛe ſeruauit. hec ille huius etia 
babet exemplum thob.z. de Sarra que oe 
um ozano « cũ lacrime pfiftene in oꝛatiõe 
exaudita équi vult ergo exaudiri pfcue 
rct o:ando 4 bona opa cótinuande, 4 Se 
undue fructue pfcuerantic of cuftodítio 
nie qꝛ ficut fe [5 oppofitu; im oppofito.ita 
fe 1» pꝛopoſitum in ppofito ⁊ vt of 11.4. 
methapbifice.fContraría tollunt per con 
traría: in.5.0e anima ʒrioꝛum cadem cft 
potentía:q: ficat igute extinguit a frigof 
perfepe ita frigo extiuguif ab igne : 4 
motuefurfüm 4 morue oco:fümfunt con 





trarij vt babet in.s. pli Sicut ergo imper 
feuerantia trahit oco:fuj. « ocftruit omne 
bonũ vt oictum é ſupꝛa.Ham fi qute abe 
rct merita beate. Aarie virginteac om 
ní& ſanctoꝛũ:⁊ non ꝑſeueraret. ſolum vni 
mo:tale cómitteret omnia pderct iuxta il 
lud Jac.ꝛ.Qui totá legem ob.of.a.in.uf. 
efto.reue.f.quo ad pená damnationis.i. 
pꝛiuationem meriti 4 glozic Ita p locii ab 


. oppofitie. Perſeueratia eft ci cuftoditio 


nie omniü bonoxm.ait enim Aug. pícue 
rantia magnum dei domũ eft quo dona ce 
tera conferuant « J5er.p(cucrantia eft vni 
ca füm regio filia finis ⁊ coͤſumatio vírtu 
tum totíufqs boni operie repertozius fiue 
qua nullus videbit deũ. Z-crtiuo fruct? 
pfeuerantte of oífpofitónio:q: via ſpũalis 
in pincipto:éoifficilio. fed p. affücfactio 
nem 4 in bonío operibue pfeucrádo fit fa 
cilíe ⁊ femp fic pfcuerádo oifponit ad mé 
liuooiuerti enim actueoifponüt ad oíuer 
fos habitus. Sicut ergo actue pꝛaui « ma 
leoperationee oifponunt ad mala; confue 
tudinem « neccffitaté malefaciendi: vt oi 
cit Z(ug.8.li.confe. £y voluntate quidej p 
verfa facta eft libido:z oum fuitur libidi 
ni facta ẽ conſuetudo:⁊ cũ ↄſuetudini non 
reſiſtitur factus ẽ interitus. Ita bone ope 
rationeo ecõtrario diſponũt ad faciliter ⁊ 
ſuauiter operandũ: que omnia confirmat 
Ger .di.in epl. Subito pccdentioe vmbꝛa 
sd folem oe otio ad laboꝛẽ graue cernitur 
omie qð incipit:ſed poftás sb his diſſueſ 
eere ⁊ ad illa pauliſper affüefcere ceperit 
vſus tollitoifficultateg inuenitq; faale eẽ 
Quod difficile ante putauit. ¶ Tertia ró 
Que pſeuerantiam magnificat of: pᷣmiatio 
nis.triplici reſpectu iducimur ad. virtutẽ 
pſeuerantie pꝛopter pꝛemiũ. C Pꝛimo re 
fpectuoifficulrario &m.n.pfim ſecũdo ethi 
€0.C.5. Virtus eft circa bonum 4 difficile.⁊ 
quanto difficilioꝛ cft operatio bona tanto 
maioꝛis pꝛemij eft meritotia: multo diffi 
cilius ébonum perficere d$ velle:⁊ etiã in 





Bic virtutetéperantie bmo vltimuo. 


eobare A dsuto oícatur in pꝛio ethi. ꝙ pꝛin 
cipium é dimidiũ vei non tíi pꝛincipiũope 
rationis ẽ ipſius finio ⁊ confümatto. 4 ft é 
vifficile bonum operari p vnũ oie3 multo 
magis p vnũmenſem:⁊ magie p vnuy an 
mm ⁊ longe difficilius p totum tpe vite: 
quiergo ad magnum cumul gaudioꝛũin 
ſiperna glozta puenire cupit in bonie cep 
tie víasad fincm pſeueret. vnde Seneca í 
epiſtola. s. in excelſo ceo vita beata pfe 
verant penetrabilie .Ét Ger.in quadam 
(pla dicit. Nunqᷓ; iuſtus arbitret (e copie 
hendiffe numds oicit fatte eft:fed femp eſu 
vitfemp fitit iufticíá vt bono ín meliuo 

gMitre a píeuerare totio viribus conetuꝛ. 

hcille 4p Secundo idem pbatur róne p 
petuitatis.ſicut.n.tanto grauioza funt pec 
cita jsto diutius in eio pfeueratur. vta 
betur extra de cófue.c.fi.zextraoe Simo. 
inc Cum in ecdefioe co qouxit in mo. 
quipol .p adul .c.cübaberct.3ta a contꝛa 
viofcufü canto pfectioza funr bona «maio 
riopmü:quantomagio in eio pfeueratur 
femp eni quanto aliqd ẽ ꝑmanentius tan 
toé melio vt habek 5.pbt. q9 intelligen 
dum éin eodẽ genere femp.n. melius eft 
qð éoptímo ppinquiuo vt babct oc celo 
anundo:fcd optimũ 4 fümii bonum ẽ ipe 
veuo« fmi eternũ.quod femp fe 3 vio 
mó 4 nundjs oeficit necaliquo pe varía : 
vt ígitur quanrü nobto poffibile ẽ ipfiali 
Quo mó aſſimilemur in ceptie bonie pfe 
ueremuonec aliqñ oeficiamuoe:vt meriti 
fitorfideno pꝛenno.ſ.vt operationco nic 
fint continue p bonü ppofituy pfeuerandi 
in fecula feculozü fi tĩ viuere nobio con 
tingeret aít.n.J3cr.in quodá fermonc, bo 
nam vitáego puto mala pati bona face 
4 fic vfas ad mo:tem pfeuerare. qr Tertio 
idem pbaf refpectn ipfiuo felicitatís «fa 
lurto.oicit.n.Sfido:e de.ſu.bo. Quod (a 
lus ſolũ pfeuerantibuo patu: nó.n.beatuo 
ẽ qui bonũ facit:fcd q inceſſabiliter facit . 
vii recte oie Aat.io.⁊.a⸗.dicit. Non qui 


inceperit.ſed. q.p. u.i. f. h. ſerit. In quibue 
vbis tría tangit circa ꝑpſeuerantiã. CPꝛi 
mo.n.taugit obligationẽ di.qui pſeueraue 
rít.q- Ztd cuiue declarationẽ € fcíendii 63 
tbo.fa fe.q.04.ar.2. uod o uplexépíc 
uerantia. ¶ Vna é cótinuatio i bonis ope 
ríbue ad banc nulluo tenc£ q: impoffibi 
le é femp actualiter ín bonie operibus ey 
teríoubuefeoccupare. q- zilià ẽ ꝓpoſitũ 
pfeuerandi in bono:coc bac intelligi£ cu 
of. fui pfeuerauertt.IHay peepta affirma 
tiua 4 fi obligant femp:non tñ ad femper 
fed p:o loco conuentétt ⁊ tpe opoztuno vt 
tractatü fuit in volumine oc pꝛeceptis.Et 
idco ficut pcepta que dantuꝛde paatia 2 
alije virtutibue accipiéda funt &m ppara 
tioncm animi vt.f.bó paratuefit eaadim 
plerecum opue fuerit ita ẽt pꝛecepta pfe 
verantie ín eiuſdẽ funt accipienda fm pꝛe 
parationé animi. ¶ Secũdo tangit termi 
nationé vfas in finẽ.ſhumane vite iuxta il 
lud apoc.fo.£fto fidelis vías ad moꝛteʒ 2 
b.tibi.c.vitevel aliter pót dici vſq; in finé 
fiin xpᷣm.qꝛ Ztugu.atli oc ci dei dicit In 
chꝛiſto nágspfeucrarc eft m fide eius:qui 
per oilectioné operatuꝛ pmanere,a apoft. 
ad Po. dieit. Finio.n.legis xpo ad iuſticiã 
omnícredenti.vbi Aug.inquit. Omnisꝑ 
fectõ in xpo cft vltra quem nó ẽ ſpes que 
fe extendat «ita finie ét fidelium cluftua 
€ ad qucm ELE credentíointentto ñ 
bab; quo poffit ampliue extendi.hec illc. 
4 Zertio tangit remunevationé ibt falu9 
erit.quod exponit p faicron. Criſo. Re 
migium.Hiero.inquit.docet ſaluatoʒ vir 
tutem lõganimitatis ⁊ pacie non enim ce 
piſſe vel facere virtue é fcd pfecitfe vel p 
ficere onde cauda beſtie iubet᷑ (n ſacrificio 
poni qui engopfeuerauerit. fiti fide 2 veré 
tatc vſqʒ in finé quocũqʒ tpe incipiat vite 
pᷣſentis ſaluus erit JC iifo. vero ibideʒ ait. 
Aultoꝛũ ẽ incipere pfeuerarcaüt pauco 
rũ:q; ürceperunt multi i» pꝛineipio qdem 
eſſe veloemétce pollca yero oiffoluti pp 




















Feria terttatn albis. 


qð dñs dic. Quipſeuerauerit.u.i.f. h. ſerit 
Que cnim ytilitas ẽ ſeminũ in. pꝛincipio q 
dem floꝛeſcemiũ. pp boc ſufficientem pfe 
urrantiã expetit ab ipie diceus nõ q incé 
p tſed qui pſeuerauerit ⁊c. Remigius qt 
fic exponit di. Hon incohantibus fed pſe 
uerantibus pmium tribut£, vnde ait dñs. 
Qui pfeuerauerit.i.qui pꝛecepta oci ſerua 
verita in pſecutionibus nó defecerit ſaluꝰ 
erit. Et ſicpʒ tribue rónibue triplicatis qd 
literad pfeuerantiam inducimur ⁊excita 
mur. ¶ Secundo idem pꝛobat᷑ admonitõ 
ne.ſauctoꝛis triplicíe.f.otuitie autentice. 
⁊ phoſo. Pꝛimo inducimur ad ꝑſcuerã 
tiam auctoꝛitate di.no.⁊ ve.te. fic, 
¶ Jacob abijt eo itinere quo ceperat fue 
runtq; ei obuiam angeli dei genet. 
¶ Siẽcut dies iuueniutis tuc ita 2 ſenectꝰ 
tua Deu .ʒʒ. 
Stelle manẽtes ĩ oꝛdie ſuo lum ðder̃t (u.s 
¶ Tenebit iuſtus viam ſuã ⁊ mundis ma 
nibus addet foꝛtitudinem Sobuz. 
«E Juſtificationeʒ meam quá cepi tencre 
non ocferam Sob.rz. 
€ Sicut auis tranfimígráo oc nido fuo fic 
wirqreliquitlocmrfüum — piouera7. 
«E IBó ventileo te (n oém ventüz nó cae 
in omuem viam Écd.so. 
¶Cöõfide ĩdño ⁊ maneilocotuo ec.xi. 
¶ Cũcõſumauerit bó tũc incipiet £c.r8. 
¶Stultus vt luna mutatur Ec ʒi. 
¶ Iſte bó cepit edificare ⁊ nó potuit con 
ſumare , Luc.r4. 
€ Si cui? opuo manferít mercedé accipi 
ct ſi cuius opus arferit detrimentũ pacic 
tur pꝛime coꝛ ʒ. 
¶ Vnuſquiſqʒ in quo vocatuo € f in hꝑ 
maneat ibidem.7. 
«r Sic currite. pfeueráter vt compiebé 
datío Soídem.o. 
«I State 7 nolite iugo feruitutio iteruʒ oc 
tinerí ad gal.s. 
¶ Gonũ faciéteonó ocficiam? tpe.n.füo 
meten?.ergo o6 tfo labem? opemur bo 


num . Sjoidem.e. 
¶ Cõoſido ĩ vobíoqt q tepiti vob op?bo 
ni pficiet vſqʒ à oiem xpi. Ad pbil.pio. 
¶ fui t3nüc teneat oócc 9 medio fat t, 
¶ Participeſ xpi effci ſumꝰ. ad theſaa 
fiti initiũ (be cito vías ad finẽ firmi te 
neamus. Ad bcb:eoo.c 
¶ Ecce venio cito tene qð habes vt act 
pias coꝛonam tuã. Apoc ʒ.ca. 
¶ Secüdo inducimur ad pfeueranriá auc 
toꝛitate autética feu canonica Breg.n fup. 
illud nemo míttene manü ad aratrüc.vt 
babet oe pe.oi.».$.becé carítae ſic ingt. 
B»anü quippe cít mittere ad aratrü qua 
fi p quédam cópunctionte vomere ad pfe 
rendoo fructus terrá fix coꝛpoꝛis aperit: 
fcd retro poft aratrũ refpicit q poft exo 
día bont operio ad mala reuerti£ que rcli 
quít.£tfüp Job vt babcf oe pe.ot.2.$.cut 
dente: dicit Sepe.n.quoſdaʒ videmuo ad 
viam ingredi ad locii ppotitum fcftinai 
quos alij:q: euntes ſequunt eundéqsparí 
terlocü petunt:ſed fit plerüqs ac irruente 
aliquo iplicationie artt.poft ſe redeant:q 
ibant 2i ad locii pueniant. qui ſequebã 
tu. fta nimi ſuut qui nõ pfeuerant: 2 víay 
ſanctitatio arvipiunt.bec tlle. £t (6.7.4.1. 
inc SSuggeftü.liberiuo papa inqt. vfi ni 
q5ébeata pfeucrantía ni oe vírtute pad 
entie que f3 apoftolicipdicatóc; oéoquí 
voluerunt (n xpo píe viuere pfecutíonem 
paciunt᷑ ideoqʒ fres cariſſimi nó voo affli 
ctionũ amaritudo a pio mentis vr̃e ꝓpoſi 
to coartet retrocedere confiderátee quan 
ta p:o abfolutione vfí « liberatione crea 
to:ofifqs redempto: ptulerit qbuo ue có 
tumelije afflictionü rradíderít c vt nooa 
vinculio potc(tat(o oyabolice liberaret, 
¶ £c Alex. papa rerti?extra oe renũ.c.i. 
fic aitíndecene oĩno probat pꝛius ſolueꝛe 
milicie cigulũ d$ cedat victoꝛi aduerſitas 
pꝛelioꝝ. Augu. inſuꝑ in li.de coꝛrectione ⁊ 
fa vt babet oe pe ota in. c. apoſtolus im 
Quit. Zfpoftoluefcicnenónulloo deum of 





Vc virtute hleuerantie Foto yltimus. 


ligerea in co mó in finénó pfeuerat moy. 
sddidit.bie qui fm ppofitum vocati funt 
fancti «c ;cinfraadbuc «ifte nolée coꝛꝛipi 
potcrit dicere: quid ego feci qó. mó accept 
Q9 conftat accepiffe: ſua culpa qð accepe 
rat amiſiſſe poſſum inqt oino:quonia; ne 
arguis oicere qp ex bóa vita in mala nrea 
voluntate reLapfire fum adbuc quid ego 
feiqif nó accepi.accepi.n.fidem que poí 
lectioné operat:fed in ila vfas in fine; pfe 
ucrantià non accepi.bec ille. Qui ét in eo 
dem libꝛo vt babet de pe.ot. 4. Si cx bo 
wooicit.£iPulti pᷣſentis iuſticie ⁊ ſanctita 
tiopticipeo fiunt qui camen in ea non pfe 
Verant vnde in euangelio ofío ait. Nõ qui 
inchit «c, pterea glo.in.c.vincooe fuma 
trini.a fi.ca.füp verbo ptípaciter in cle.di 
at Quod ptiuatia of in malum pfeueratr 
tiavero in virtute. qr fuapioprer Ber. 
in quadã epiftola oicit.Zíbíqs pfeuerantia 
neq; pugna victoꝛiam uec victo: conſequi 
tur palmá nutrix cnin é ⁊ medicatrix « p 
mium fo:0: pacienric filia cõſtantie amica 
pario amiciciarum nodue vnitatío vin 
culi (anccitatie "p:opugnaculi complene 
^ pficiens omne bonũ tolle pfeuerantiam 
non obfcquium mercedé 53 nec benefieiuz 
gratíam nec fosticudo laudem p ipfam.n. 
eternttati bomo reddit « (aluti dicente oo 
mino. Qui ꝑſeuerauerit ⁊c. CQuapꝛop 
ter ad cam noo hoꝛtat Piero.in epiftola 
ad celantiq ð recto modo viuendi oí.bea 
ti ſunt quí.ita expectant íta illum fpeculá 
turoiem vt fe ao coquottidiepparent: q 
non de pieterita fibi iuſticia blandientes 
bm apoſtolum p dies fingulos: in virtute 
renouant Juſticiaenim non pꝛoderit ei a 
die qua iuñus effe deſierit: ficut etiam ini 
quo non nocebit iniquitaso fua a die qua fe 
£b iniquitate ↄuerterit. Hec ſanctus.ergo 
ſecurus effe oy:dsdiu in vite huius agone 
verſatuꝛmec deſperare heccatoꝛ. q 61 pic 
dictam fententiá pꝛophete va oie. iuſtuʒ 
ft cíficcre pót fed totum quo tenditur fpa 


eium vite tue vt pagere pofito iuſtieiam:⸗ 
nec de pᷣterita iuſticia confidene remiſioꝛ 
efficiaris:ſed fic dicit apoftol? poſterioꝛa 
obliuiſcens ad ea que anterioꝛa ſũt me ex 
tendens ad deſtinatũ pꝛoſequoꝛ bꝛauiũ ſu 
perne vocatõnis ſciens ſeriptũ eſſe coꝛdis 
inſpectorem oeum.« idcirco ſatagit vt ani 
maͤ mundi habeat a peccato pp quod ſcri 
ptum é omni cuftodia feria co: tuuʒ:⁊ ire. 
rum diligit oie munda co:da. accepti aũt 
funt e(omnce imaculati idcirco age vt oz 
dines reliquü tpe vite tue finc offenfa vt 
poffio ſecura canere cum propa. ]fberam 
bulaba; in ĩnocentia coꝛdis mei ín medio 
domus mee. iterum introibo ad altare 
dei ad.d.q.L.a.m.q: non inchoaſſe fufficit 
H pfeciſſe tufticia é.bec ille qr ertio idu 
cimur ad pfeuerantió auctoxitate phophi 
ca. Iam Seneca in epiftola, r4. wquit 
pfeucrandü ⁊ aſiduo ftudío robu: adden 
dũ:qꝛ bona menonó eft fi bona voluntas 
ſemp nõ adfit.£t in epla.so.oícit turpe eft 
cedere bonoi fi é vír foꝛtis ac ftrenuo:q 
labo:é fugit nec ét crefcit ili ipfay rerum 
oifficultate aito. £t i cadé epta idé addit. 


Mihil é ꝙ nó expugnct pꝑtinax opezario 7. 


intenta acoiligée cure oppoſitio.hec ille, 
¶ Giao pho viuo 9 fcpté (apiétibus ait. 
fwicad ppofuerio firmiter Puane pícue 
ra. lli? quoqs in pbilipicieoicit.Cu 
iuſuis oto cft errare nullius aüt nifi inſci 
pientio in errata pſeueraf. ergo a vᷣrio ſen 
fü ſapientis € ín bonis pfeuerare. qui 
tiltamio in.4li.de oꝛatoꝛia inſtitutione ot 


cit pfeuerandü éfaltem quía cepimuo:⁊ ſi 


vires deſiciũt aio tñ pfeueremuo nilsil ló 
gi viderineceffc ẽ ĩ quo qd vltimi fit cer 
rũ eſt ec ille q7 £t ĩ puerbijs ſapiẽtũ or 
Mihꝛil pdeft oídiciffe fi benefacere, ceſſes 
fi nó te inftituerio vt z fieri ocreríozg. £t 
fic p3 qũo inducimur ad pfeuerantíam ad 
monitione triplicio aucto:itatio . qp Ter 
tio boc ídemp:obatur exempliſicatione. 
tríplici cowefpódéte ſcilicetdiuina laneta 












































Ferta tertía inalbte, 


a blica CPrio ent (nductur ad pfeuerá . 
evéplo ipfi? oct  xpi.IBá vt bétur gen. . 
crpleutt oc?oic.7.0puo ſuũ q9 fecerat. qz 
Dentrono. 52. ſcriptum cft, Sel perfecta 
fut opa fj hfectũ ẽ cui nibil oeeft s. metha. 
ergo ac. Pꝛeterea bétur exéplü xt qoc9 
eft «bóq de ſeipſo diẽ 30.17.) p? ofuma 
ui qð dediſti mihi vt faciã. Nã vr bétur ét 
El£-at 27 .noluit ð cruce deſcẽdere lʒ iudei 
bicerét ĩ eũ ſe credituroe fioe cruce deſcẽ 
deret. Noluit cui op? nr̃e redẽptiãis incõ 
ſamatũ relinquere. Nã ⁊ Jo. 4.bicit Aeꝰ 
cibus ẽ vt faciã voluntatéei? q miſit me. 
«E So inducimur ad pfeuerátiá exéplo 
Ícóy q oco im fcio operatiomb9vfas in finé 
pfeucrauett « ió cotoná meruer ũt. Pʒ fin 
gulariter ocfcó ob q.27.c. fuí libi diẽ fe 
molle ocfcrere (uftificationé quá ceperat 4 
nunds tor aduerfitatib? éimutat? a fcófuo 
ippofito.]55 ét 6 ſcõ Paulo q ſcðe ad tbi. 
di. Bonũ certamẽ certaut curſum cóf'fi, 
ſer. ⁊tc. Nãĩ pꝛopoſito bono firmus « ftabil 
dixit ad Ro.b. Quis noo ſepabit a carita 
te xpi tribulatio an anguftia an famco an 
gladiꝰ.q.d.nõ. Patet ét exemplü in oib? 
siplie oc qbus ac.prio of ꝙ oẽs erant vna 
mimiter pfeueráteo ín ofone cum Maria 
mi'e 3fefü.vr.f.acciperétfpiritüfcüm.Sunt 
aliainumera (cóy exépla que gra bꝛeuita 
tto ptráfco ſz vt vno verbo oia concltidant 
6o fci ^ ellecti vías ad mo:té perſeneraue 
rũt « iõ coxonati ſũt.CZertio inducimur 
1d pfeuerantiá cxéplo pfioy « ſinguli cot 
Exẽplo finguli dico q: Ualeriꝰ marino 
dicit. cp cũ oꝛatiꝰ Flacꝰ ioui edẽ dedicaret 
ain ſollẽni nuncupatiõe verboy holtiã te 
née moꝛtuũ eé fili audiſſet nec manũ a po 
fte remouit nec vultũ a publica religione 
ad pꝛiuatũ doloꝛẽ deflexit (5 ĩmobil pfeue 
rauit ne pr̃is magie d$ pontificis parteo 
egiſſe viderek. Qutomagis noo xpiani 
bebem? in bonis perfctrerare opibus. Pz 
€t exẽplo coi ipfos phoꝝ qꝛ qplures e) 
inuẽti ſũt q (ta aioſe virtuteo füt aggre(fi 


vt pio eis vſqʒ ad mosté fo:titer laboꝛaue 
rint. Idcirco Lactã.in.o.di. Inſti.aduer. 
gen. exéplo phox nos admonet debere p 
ſeuerare di. Air tus ẽ conftátta nó vt infe 
rentibus iniuriã reſiſtamꝰ his ãt ceden.é 
Q5 cur fieri debeat mox docebo fj vt iubẽ 
tibue facere noa 3 legé dei contraqs iuſti 
tiá null minis aut faplicije rerzemur quo 
minus dei iuffioné ote pferamuo. Item 
virtũs é moꝛtẽ contẽnere nõ vt appetamꝰ 
£p nobis vltro inferamꝰ ſicut phox pluri 
mi ⁊ maximi (epe. fecerũt vt coacti oci 
relinquere acfidé pdere mo:té fufeipere, 
bec eft virt?,fi ver'a conftáría. in boc tené 
da ⁊ cóferuanda folo vt nulluo nos terꝛoꝛ 
nulla vío a deo poffit cuertere vera igif 
Ciceronis illa ſiia eſt. Hemo ingt iuſtuo 
pót effe q moꝛtẽ g doloꝛẽ qui exiliü qege 
ftatem timet Itẽ Senece in libꝛis mo:al 
plte dicẽtis. llaic eff illc hoõ honeſtus nó 
apice purpura ve.nó licrox inſignis mint 

erio fed nulla re mino: q cü moꝛtẽ in vt 
eina videt:nó fic perturbat tanqᷓ; ré nouá 
viderít.quí fiue toto coꝛpoꝛe toꝛmẽta pa 
cienda fiue flama oꝛe rapiendaé fiue exté 
dende per patibulü manꝰmõ querit quid 
patiat᷑ ed d$ bene fni át deum colit hec 
patitur nec timet ergo iuftue his rebus 
effici vt neq; virtutco neqs vírtutü exa 
etiſſimos limitee nofceát tenere poffiroto 
dfüe ẽ a religione ði fingutto alien?.f ille 

itm? gif chariſſimi cõſtaͤtes vírüt labo 
remꝰ it ob? vírtutib?.z opationib?bóío., 
oc qb? (boe voluie bꝛeuiter tractatü ẽ nec 
alíqua aut aduezfirate remiſioꝛes effecti 
ocficíam? (s ad hꝛaulũ ſuhne vocationie re 
fpiciéteo curzédo 8 bono in mcli? pfeuere 
m?.q: veniet certe dies tlla que finé faciet 
opi « inttiioabit ppctue geti i illa fcóy fe 
lici focíetáte que iregio celoy eũ oĩpoten 
tíoco trito ⁊ vrto gaudet gliofa in fccula 
ſeculon. Amen. 


$. 3m 3 & 





| 


| 


Pꝛologus. 


LKeuerendo in chꝛiſto patri domino Fratrt Hieronymo oe Toꝛnielis. oꝛdinis 
winoꝛum obferuantic regularis in partibus ciſmontanis digniſſimo vicario generali 
"fRapbacl peragalus $43.15. 





^Y "fsetuo bumanitate atqs bentuolentia ea plurima:qua ferrío ad bene moꝛatos 
[7A viroepatcr "feucréde:cxiltimaui etiam ea omnia a. te diligi: atqs fauo:bue 
eate piofequisquibuo ſecluſis vel ómiffio.nulla virtus aut vix baberizaut nullatenus 
poteſt. Nihil autem puco tudicaudum efficatiuo foze ad laudabilioꝛis vitc culmen affe 
quendum:qᷓ; aut ftudere ſacrio litteris:aut coo:qui eafdem tractant:audire:obſeruare 
ac cxcolere Aerum quoniá ⁊ non omnibus oatur femper audire coꝛaz viroo celebꝛes: 
quoniã 2 illos mozetpfa nobíe impostuna plerũque nolentibus intercipit : ⁊ pꝛouiden 
te Deo optimo:tpfi poft (e (cripta relinquũt:qbus iuſtrui poſſumus:⁊ doceri:reliquuʒ 
eft his:qui per fefe alto ingenio penetrare non poffunt :que ſũma fünt : carentqs vita 
voce doctoꝛs:eos libxoe tenere pꝛe manibus iugiter 4 accuratesquibue oocti fiant ipis 
atque alioo poftmodum imbecillioꝛes erudiant.inter omneo aurem :eos puto ocligen 
gooqui de virtutibus fpecíali modo multa continent:⁊ diſtinctius exequütir. Igitur: 
quoniã vir celeber Abichael oe carcano oꝛdinis minoꝛum obſeruantie regulario opu 
ſculum quoddam ſermonum:quod oe virtutibus inſcribitur: compegit:in quo multa 
extant euangelizare volentibus vtilia:vidiqʒ idego pꝛofuturum valde:⁊ cõmodio pꝛo 
ſpicere plurimosum : Cupiens iubere Littrificoꝛum opera cudendum: atque impenfie 
meis coͤmunicandum muůltis:diffundẽdumq; retro ſeculis:illud idem tue paternitati 
deuoueoꝛvt ficut alterilibello fuiſti tu decuo:fauoꝛ:⁊ gloꝛia:ita ⁊huic:qui mon minoꝛis 
eft pꝛeconij.⁊ q;q; bic nuper cudendus fc ipfum pꝛo dignitate rerum rite cõmendet: 
eft ramen in voce vitia auctoꝛitate oígnanefcio quie maío;te laudis honos: atque có 
mendatio ſingularis. Ualeat. P.TA Reuerenda. 
































































Zabula. 


¶ Incipit tabula omni ptium pꝛincipa 
lium totius operis. 


qr Dpßica in. lxx. In qua tractat. oe tripli 
ci diffinitione caritatie ín cõi. Pꝛimo pe: 
cóparationé ad obm qualíter carítae ẽ di 
lectio qua oiligit deus pp fes ⁊ ꝓximꝰ pp 
deũ ⁊ que ofíaé inter carítaté amoꝛẽ ot 
lectionẽ Scðo p cóparationé ad ſuũ actus 
pꝓbꝛiũ q̃liter caritao é amicicia quedáboif? 
ad deũ ⁊ qũo icludit amiciciã beniuolẽtiã 
4 ↄcupiſcẽtiã. Tertio p comꝑationẽ ad ſuũ 
effecti qliter cantas € vita copulãs ama 
tum cüipfo amato fola. 
¶ Feria $a poft dñicaʒ in. Ixx Inqua tra 
etat de neceſſitate ⁊ obligatióe caritatis i 
cõi.Et pꝛĩo pbat᷑ neceffitae caritatis multi 
plici rónc.f.róne ↄſecutionis.rõne gratifi 
catíonte.róne intẽtionis.rõne pfectionto. 
rónc oppoſitionis.rõne 3:ationie.z róne 
delectationis. Seðo idé pbat mltiplici au 
€toxtate f ppbetica euigelicaaplica cano 
nica autética phifica ⁊ poly X-ertó ofimát 
eifdé exemplis coꝛrũdentibus fol.6. 
¶ Sería tertia poft dñicaʒ in.lxx. In qua 
tractat 4 oeclarat excellentia caritatis tri 
plici reſpeetu. oio refpectu oꝛdinationis 
qꝛ oco virtute. pcepta ad carítaté oꝛdi 
nant tandj i finẽ.qð ,pbat ibi róne 4 aucto 
rítate Apoli 4 Z(ug SSecundooeclarat ea 
dé excellentía refpectu ifo:mattonio . qs 
eéovirtuteo p caritaté infoꝛmant᷑:⁊ vane 
funt abfqs ea. £ribiocclarur p é quedam. 
virtue falfa queda vera jon pfecta: que 
dli vero pfecta d fine caritate cffe nó pót. 
Tertio idé occlarat reſpectu ſotiatõnis:qꝛ 
caritas non pót cffe in aia cũ carentia vir 
tutũ ad ſalutem neceſſari fol.lo. 
¶ Feria quarta poſt dũiea in.lxx. In qua 
ét declaratuꝛ excellentia caritatis triplici 
alia róuc Pꝛiĩo róe confoꝛnationis :qꝛ ca 
rit2e mayime deifoꝛmes no facit. ocuo 
eni carítae eft: pf « filius in diuinis nec 
tunt yniunt amoze , Scóo rónc ouratio 











nioqꝛ alie vírtuteó theologice ceſſubũt ſo 
la caritas durabit.⁊ ibi tria dubia declarã 
tur.ſ. an caritas in pr̃ia euacue£ :⁊ quare 
magis conferat cõplemento gloue:c an 
in pría habeat dilatari. Tertio idé ꝓbatur 
rõne delectationis:tum reſpectu guſtatio 
nis:tum reſpectu inſatiationio:tũ refpcctu 
leuiationis niboil.n.leuiꝰẽ 5 diliger.fol.tʒ. 


Feria quita poft dñtcaʒ in lxx. fn qua 





tríapponunt ét oe caritate in cõi. Pꝛimũ 
eftoc augm̃tatione eius:q; vj carírae vie 
poteft augeri:quantu; ad actum ſuum. q5 
pbat᷑ róne auctozitate exẽplo « filitudine, 
ét declatuꝛ qiio tribue modio augc£.Cin 
befione pᷣparatione:⁊ pfectione Sceundü 
€ft oc caritate ocrermiationc an.f. augm̃ 


tum ipſius babeat rermínü. z ibí pomum£ 


oue opinionco rie círca Doc. Tertiũ ẽ de 
carítatio diminutione ꝙ.ſ.caritas ita po 
teft diminui ficut ⁊ augeri loquendo.f. oe 
caritate accidentali non cffentialisz ibi of 
qũo ounnuit trípliciter.f. venialiũ multi 
plicatione.oiligeudog plurificatione, «bo 
noꝛum operum ceffatione fol.7. 


4 $cría fexta poft dñicam in.lxx. In qua «ci 


tractat oc pditione caritatío, Et p:io qtio 
earítae in bac víta pót ãmitti:⁊pꝛobat᷑ trí 
plici auctoutate ⁊ exemplificatione. Secũ 
do declarat᷑ ꝙ ſolũ per vnumpeccatũ mo: 
tale caritas amittit᷑.quod pbat triplici au 
ctoꝛitate ⁊ exẽphficatione. Tertio declaꝛat 
qũo caritas amiffa pót p penitentiã recur 
perari qo pót omo refurgerc inequalt 
carítate vel ét maiozi vel mino: d$ pꝛius 
effet folat. 


¶ Sabbate poft dñicaz ín. lxx. In quo tra. 


ctatu: oc ſignis carítatio.Et pio declarat 
tp alíqua poffümue cognofcere tripliciter 
certitudinaliter:⁊ ifto mó non'ft cogno 
fci caritas. Alia poffum? cognofcere reuct 
labiliter.ziffo mó alíq per reuellationem 
oci cognouerunt effe fe in caritate .aliqua 
poſſumus cognofcei coniecturali a ita p 
aliquas coniecturae pót qe fcírcanfit in 


mas 


Bulus opio. 


toritate Secundo declarat᷑ qtio carítae a 
fpüfancto infundit: in voluntate cands in 
fto fimdaf:c ió voluntatéoirigit crigit ⁊ 
pficit. Tertio  vltio pouunt figna oemon 
ftratiuacaritatco que (unt fepré.f.executó 
directio purgatio.diſpoſitio honoꝛatio oe 
lectatio  oilectio fol.as. 
¶ Bñica in ſexageſſima. In q tractat de 
vtilitate caritatis:⁊ ponunt treo pꝛincipa 
loei? fructus. Pꝛio pm? fructuo ponít 
quíof füperario:q:.f.carítao ſuperat oéo 
tentationce pfternit demones:⁊ ocbellat 
oco müdi tribulatione, Scðo ponit ſcðs 
frictue:qui pf oecozatio f.aic que.Cofiftit 
in peccato: cx pulfione.in filial cóffitutio 
nc cin aie tranſtoꝛmatione. Zertio ponit 
tertíuo fructuo qui of augmentatio: qt p 
ipfay augmentaf meriti! multiplicant vir 
tutes ⁊ crefcit gaudiumreternü — fol8. 


CFeria ßa poft ofiicam in Lc. 3n qua tra 


! 
i 


! etat ð oxdíe caritatio .£t pꝛio ponunt qua 
tuoꝛ quc fünt ex caꝛitate oiligéda. « pomt 
numeꝛi rónalio fufficientia.z ifta funt oe? 
gia ppzía ꝓximus:⁊ pꝓpꝛiuʒ coꝛpus. Secũ 
do declarat᷑ qualt iſta fint oꝛdinate diligẽ 
da qꝛ oꝛdo caritatis attendẽdus € ín dsti 
tate bonitatis. Tertio occlarat an ídem oz 


, oremancatínptíag étuvís — fols 


ipei 4E Sería tertia poft dñicam in. lx. 2n qua 


tractat oe inductíone ad amoꝛẽ dei.⁊ po 
wunt tría inducentia. Pꝛimũ quoꝛũ of na 
turalio inclinatio tum róne affinitatio tũ 
vóne reciptocatíóío tü róne fimulationíe. 
Secundi of bonítatie códitio tũ qt deus 
eft (mum boná stum qꝛ é vltímü bonum: 
tum qꝛẽ cóicabile boni, Tertiũ of benefi 
cialíe cõicatio:tum ppter bsficíüá creatio 
nie:tum pp beneficii redempttonío:tü pp 
beneficium gloꝛificationis fol.57. 


ni 1 &E Sería quarta poft dñica; in.lx. In qua 


tractat 9 modíficatione otuini amoꝛio Et 
pꝛimo fi fuit rónabíle oare pceptum oc oi 
uino amoꝛe. Secũdo fi obligamur deũ dili 
gere toto coꝛde 4 tora aiq: d qo intelligan 


tur verbaoicti pᷣcepti. Tertio fi poſſibile ẽ 
pᷣdictũ modũ adipleri i vía pfecte. fol. 40. 
Feria quinta poft ofícam in.lx. In qua 
tractat oc pfectione amoꝛio dei:qualiter 
f.pót pfecte a nobis diligi. £t pito ð poffi 
bilitate pfectionie ipfiue amoꝛis dei qua 
liter v3 ex pte ipfiuo obiectioiligibilte fi 
pót perfecte oiligia pzobat róne auctozi 
tate ⁊ exemplo ex parte vero ſubiecti dili 
gentis poffibile é cuilibet volenti pfectag 
babef caritaté dei. Secũdo veclarat poc? 
exceffiue non pótoiligi 4 pbat róne aticto 
rítate « exéplo.Zertio que oia fit inter p. 
fectioné caritatio vie 4 pfe fol.45. 





¶ Feria ſexta poft dñicam in.lx In qua. 


tractat de integritate:⁊ ſignis pfecte cari 
tatis dei.Et pꝛũno declarat qp ad płectio 
nem ipſius requirit affectio moꝛieñdi pꝛo 
xpo ét inimicis ſubueniẽdi ꝓ ipfo « cotum 
gendí finaliter cum eo. Secundo requirit 
deſpectio a cótemptuo:quo ad. oia tempo 
ralía oia co»pozalia: oia aduerfantia , Ter 
tio requirit exclufio oíe timoꝛio vitiofi z 
impfecti.ſ.huũani mũdialis « fu . fol.46 . 
¶ Sabbato poft ofiicam in Lx. In qua tra 
etaturoc vtilitate pfectt amosteoct triplt 
ci. Pꝛio q: amo: oci pfect? facit aiam ʒela 
re.nó yelo concupifcétie odij inimicitie vcl 
inuidie fed yelo beniuolentie qui cátur ex 
amoꝛe ài pfecto vt pbatur ibi róne aucto 
rírate 7 exẽplo.Scðo q: oci pfectus amoꝛ 
facit aiam liquefacere. Tertio q: idẽ amoꝛ 
perfectus facit aiam vlnerare. Nã ꝓpꝛie 
tae acuti eſt diuidẽdo penetrare.i.ad inti 
ma rei deuenire. fol.so. 
¶ icai qnquageſſima. In qua tractat 
pe repꝛobatoe füpbie iji caritati ocí rie. 
Pꝛio mltiplici róne.Cróne aucrfióio. roe 
oppofitióio róne pmiſſtonis .róne vitatío 
nio.rónc inbcfionte.« róne iuídtatóío. Se 
cundo idéocclarat multípliei auctoꝛitate 
ſ. Moſaiea ppbetica eudgelica aplica cáo 
nica autética 4 polytica. Tertio tde3 pbat 
multipliei exéplaritate uS fol.s5, 
2» 
































ME e 


Zabula. 


(T eria fcóa p? dñicam in qnquage(ima 
in qua tractat à pumrióc. ſupbie lucifezi 2 
sngclouim « penuntus tzia , Pꝛimũ dici 
tu: tépozalitae. f.p poft modicus tempue 
füe crcaríonis angeli peccauerũt. Secũdũ 
of qualirao quale.f.peccatü ipfoy fuit : qꝛ 
fm cómunem opinioné fuit ſuperbia. Ter 
tium d penalitao:q; pꝛoiectus eft lucifer 
4 angeli eius de celo fol.sc. 
¶ Sería tertía poft dſſicã in qnágeffima 
In quá tracta oc pumitione fapbie pꝛimo 
rü parent  ponun£ tria. Pꝛim̃ũ quoꝛum 
of culpabilitao q:.f. peccati eoꝛũ fuit. fup 
bia.Sccundum of grauítao.q: peccátum 
eoꝛrum fm doctoꝛes fuir grauiſfimũ. Ter 
tium of penalitas q: grauiter fucrunt pur 
niti:⁊ ibi tractat oe penis cóibue bominif 
t mulícrio:t oé penis eoun particulari 
bue fol.6o. 
¶ Sería quarta cinerũ. 3f qua tractat de 
punitione ſuphie omnit bomiuü z ponun 
tur tria. Pꝛimũ vocat oditío: qi deus p:c 
€ipue odit peccato:ee ſupbos. ¶ Secũdũ 
vocat cóminat'o : q: deus fingulariter in 
fcriptura cõminat᷑ füpbie. Tertiũ vocatur 
deiectio:qꝛ maxime deꝰ deij cit ſupbos: qo 
declarat p varía exépla no.⁊ ue.te. a etiaʒ 
gentilium 2 pagnoꝛũ Sol.65. 
¶ cria quinta cinerum . In qua tractat 
oc humilitate a ponunt tria. Pꝛimum of 
oiffinítio.z ibi ponit vnde caufet: qi .f. ey: 
cófiderattoue fue miſcrie:ꝛ magnitudinis 
biuine.Sceundüof diuerſiſicatio:qꝛ aliqut 
inuite alij ficte alij fatue:⁊ aliqut humilian 
tur meritoꝛie. Tertium or gradatio qꝛ ibi 
ponunt graduo humilitatis: q pꝛiucipali 
ter funt tres.ſ.ſubdere fe maioꝛi nó fe pꝛe 
ferre equali. fübdere fc pari : nec ferre fe 
minosi fübdere fe minozt ⁊ nemini velle $ 
ferri. fol.67. 
¶ Feriaſexta cinex. In qua. tractatur de 
inductione ad humilitatem 2 boc triplici 
via, Pꝛimo p rõnes varíae f. róne digni 
tare tum cx virtutitoifpofitóc tum ex bo 


1016 ſpũalium oferuatione: tuy ex oífficili 
fübiectione "IRóne ꝓpꝛie nnferabilitatiet 
ſpũalibus coꝛpoꝛibꝰ ⁊ tꝑibus.Et róne nte 
neceſſitatis:qꝛ fure eanemo faluat , Scóo 

p variae auctoiitateo ve.te.⁊ noui. canoní 

axi a fauicrozü doctoꝛuʒ ⁊ ér paganoꝛum. 
Tertio p varia exéplaoci xpi 4 beate viv , 
ginie matrte eius Marie fol.z0, ' 
4L Sabbato cinerum . In quo tracrat de m & 
bumilitate contritionio folii quo ad eius 
vtilitatem.⁊ ponunt tres fructus. Pꝛimꝰ 

of remiſſio culpe:qꝛ p ipfam remittuntur 
peccata quod pꝛobat᷑ rõe auctoꝛitate ⁊ exẽ 
plo.Secundus fructueof pene ablatio:qꝛ 

pea tollitpena tꝑalis ⁊ exeiua. Tertiuo of 
adeptõ.ſ.gre ĩ pᷣenti «glie ifuturo.fol.zg * 

¶ Dñicapꝛima in.xl.in mane. In qua tza*«. 
ctatuꝛ oe repꝛobatione inaniſgloꝛie. Pꝛiox « 
multiplici rõne.ſ.rõne oppofitionio róne 
aggrauationio.rónc firagilitatio.róne fru 
ctuoſitatis.rõne imuriatiõis.rõne punitio 
nis.rõne ꝓductionis. ¶ Secundo idcmp. 
batir: auctoꝛitate Moſaica ꝓphetica eui 
gelica apoftelica.canonica.autentica apo 
lytica.2:crtío idem pbatu: multiplici exé 
plaritate cozrfidenti fol.77. 
€ iicacadem infra diẽ. In qua tracta£ ; 
oe confcffione quo ad tria. Pꝛimo quof. 

ad inſtitutionẽ ti fait rónabiliter inſtituta 
qualiter fiit inftituta.« fi poteft effc oifpé 
fata.Secundo quo ad. oiffinitioné f. quid 

fit cófeffio.Z ertio quo ad ei? oígnificatio 

né ybi ozclarat q eft actus vírturie ex p 

tc pᷣcepti pꝛincipij « meriti: ꝙ éactue pc | 
nitentie virtutis bumilitatio fpci pꝛuden 
tie:timoꝛis ac remperantie foléz. ^ 

€ $cria fa poft piimáoiiicam in al. gn cfe 
qua tractaf oc confcffionequo ad ciue vri 
litatem: ponunt trco fruetus eiue ouplt 

cati. Pꝛimus of meutie illuminatioitum 

€x ofiderattone füí:tü ex bumiliatione: rü 

€x confeſſoꝛis inftructione:s ibi addit ali 

us qui of mifericoxdie impetrario.Scam 

duo fructuodẽ culpe remiſſio: cui addit 




















Youtue operto, 


alius qui or mentis aſſecuratio:ſiue leuia 
tío Tertius fructu oor interccffoy multi 
plicatio:⁊ addit aluo  oicitur vet pacifi 
catio. fol.8e. 
Feria tertia p? pꝛimadñteã ir quadra. 
In qua tractat 9 vtilitate ↄfeſſionis :: po 
vütur treo alij fructꝰ duplicati. Pꝛimꝰ or 
pore diminutio:tũ pp auctoꝛitatẽ clauium 
cófcffozio:tü pp erübefcentiá ↄfitentis cui 
sddit aliꝰfructꝰ q of gfe augmétatio fiue 
ipetratio. Scðs fructus of demonũ »fufio 
qr fugi cü fe fentit demon vep:ebéfug cui 
addi ali? qor glificatio Zerti? of flagel 
loweuafio 4 aliue ei addit qof cxultario 
fa piti ⁊ in futuro, . fol.87. 
, ME Seria quarta p? pꝛimã dñicã i quadra . 
In qua tractat $ neceffitate ofonío. tripli 
ci via. Pꝛio multiplici róne, .róne motio 
nis róne appꝛopinquatiõis rónc dilectõis 
rõne deuotöis.rõne impetratiõis róne co 
gnitiõis « rõne exercitatiõis. Scðo idẽ p 
bat auctoꝛitate ꝓphetica euágelica apofto 
lica canonica eiloíca poetica autentica . 
Tertio ídé pbat exépl gétiliti «fzóg.fo.oo 
€ Sería quta p? pꝛimã dñicã in quadra. 
In qua tractat 0 comédatióe ofonie quo 
ad tria. Pꝛĩo quo ad et? vtilitatẽ qꝛ ẽ pec. 
cato) ſatiſſactiua tentationũ ſuperatiua bo 
ſtiũ tpaliũ vincitiua infirmitatũ coꝛpoꝛaliũ 
leuiatiua.filioꝝ adeptiua mẽtis illuĩatiua 
gre ⁊ glie acqutiua. Scðo comédat ofo re 
fpectu oxsietatie qꝛ multũ ab aduerſario in 
fone impugnamur. Tertio comendatur 
rõne (ue oignitatie qꝛ ipfa eft quafi quidã. 
nuntius celeſtis. fol.o4. 
AT $eriafexta p? pꝛima dũicam ĩ quadra, 
"nua tractat 8 caritate ſuiipſiꝰ ibi ponü 
tur tría ']pumüof obligatio vbi oeclarat 
quare nó ẽ datũ pceprü. à caritate ſuiipſiꝰ 
^fi qe pót bére caritaté ad feipfuy 1203 oí 
ligi cop? ꝓpꝛiũ. Scðm of modificatio vbi 

. of. ꝙ dz diigere hó coxp? pp aiam.⁊ alam 
qppoet aqnali: o5 obferuarcoiuina Dcepta 
4 eclaffica infinita Tertum 9f dꝛiatio: 


vbi declarat qp nibil magie eft 3:(ü afe d$ 
peccati moꝛtale. fol.o7. 
¶ Sabbato poft piimáorticá ( quadrage. 
In quo tractat oc ppatione oilectió(o p:o 
pᷣꝛie ad illá ꝓximi:⁊ ponũtur tria. Pꝛimũ 
eft an hõ magis debeat diligere primus 
q; ſeip:ꝛ pbat ꝙ fic tripliciter róneaucto 
ritate ⁊ exẽplo.Scðʒ eft au bó ex caritate 
teneat pl?oiligerc aiaʒ ꝓximi d$ coip? p 
pꝛiũ:⁊ Ciel qp fic triplici róne.f.pticipatio 
nieoxdtnatióíea filitudie Xertii eft p q 
libet pl? tenet oiligere aiamid$ quodciiq 
coꝛpꝰꝛ pbat ꝛõe auctoꝛita.⁊ exéplo.fol.too. 
¶ Dñ ica ſcða in quadrageſima in mane 
iu qua tractat oc repꝛobatiõe accidie p trí 
plicé legẽ. Pꝛĩo per legé nature ⁊ bec trí 
pliciter.f.róne pceptióte oppoſitiõis indu 
ctiõis.auctoꝛitate phᷣoꝝ poetay.« legi bur 
manay.t exéplificatione oium creaturay . 
Scðo p legé (cripture:a Doc triplici aucto 
ritate . Aoſaica.hyſtoꝛica.⁊ ppbetica . 
Tertio plegé gfe «Dtriplici auctoꝛitate 
feuágelica.aplica.zcanonica. —— folios. 
¶ Dñica cadé infira diẽ. In qua tractatur 
oc virtute (pet 5:8 negligétic AE 
tría Pꝛimuͤ diffinitio vbt ádarat anſpes 
fit nobío a ſolo deo ⁊ an fit virt? gratuita: 


: ^fi in folo bono eterno fit ponéda. xóns 
dẽ oignificatio vbi declarat ꝙ fpeoé virt? 


theologica.Tertiũ of certificatio vbi ócla 
rato fpeoécertaiactufuo, — fol. ro7. 
4 $cría fcóa poft ſecundã dñicam in qua 


. dragefima in qua tractat o virtute fpei 2 


pouütur ala tria. Pꝛimũ d óclaratio vbi 
of cocdarat fi virt? fpei erit in paradifo 
^fi ẽ in purgatoꝛio in inferno SScóm of 

ziginatio : vbi or qp origingk a bonioope 
ribuo:⁊ pbatur róne auctoiitate.zcréplo 
Zartiüof fructificatio vbi ponütur fepré 
fpei firuct? f.introdactío.cótritio . cónexio 
tollcratio.lucrifatio . letificatío,  perfeue 
ratio, ' folio, 
4E Seriatertía p? ſecũdã ofíicá in quadra, 
In qua tracrat oe Suo fpei Et * de pꝛe 

b iij 


TEE Ww s Jm 











bl une 


Zabula. 


ſumptiõe de qua declarak qd ſit. ſcðo q;tũ 
fit beccatũ. Tertio ꝙ eft pᷣeccatũ infpüm 
ſcũm. Scðo ponũtur varie auctoꝛitates ad 
monẽtes fugere pꝛeſumptionẽ.Tertio po 
nũtur aliqua oe deſpatione. Pꝛimo qd fit 
^ qiie eft peccati in ſpũmſcim.Scðo ꝙ pe 
fo: eft oefperatio d$ p:efumptio . Zertio 
quomodo eft oercítandaa p:obatur róne 
auctoꝛitate ⁊ exemplo. fol.iiz. 
¶ Sería quarta p? ſecũdãdñicã i quadra. 
In qua tractaf oc magnanimitate a puſſi 
ĩanimitate. Pꝛio qd fit magnanimítae:vfi 
oxiginat.a ꝙ é pcipue circabono:eo.Sxdo 


£p magnanimitae ẽ virt? moral laudabil 


4bó6a:x quali pertinet ad foꝛtitudinẽ. Ter 
tio agi oc puffilanimitate 3:ia fpei «ma 
gnammitati vbi declaratur qo « quando 
eius peccati qualiter pꝛedictis virtuti 
bue opponitur, fol.itó. 
¶ Seria qnta p? fecundi ofíícá ĩ quadra. 
In qua tractat ð repiobatióe gule.críplici 
vía. Pꝛio multiplict róne v3. róne occafio 
nio.obtenebzatóte víolatiólo diſſipatiõis 
pꝓditionis.conſumatiõis.iniuriatiõis Se 
cũdo idẽ pba£ multiplici auctoꝛitate.ſ.pꝛo 
pbetica.cuágelica.apoftolica.canonica.au 
tentíca.piopbetica.t poetica , Tertio ideʒ 
piobatur exéplie co:fitibuo fol.ri8, 
¶ Sería fexta p? ſecundã dñicq i quadra, 
In qua tractat oc virture abſtinẽtie :⁊ po 
muntur tria. Pꝛimũ diffinitio qd fit abfti 
nétía ⁊ qp abſtinẽtia a peccato ẽ ſõma. Se 
cundi of opatio vbi oeclaraf qp recra ró 
facit abſtinere pp tría.f.pp bonü virtutío 
ꝓpter bonü métie ,ppter bon coꝛpoꝛis. 
Tertium dicitur comédatio :quía coméda 
tur ab(tinentía tríplici auctoꝛitate diuina 
sutética a polytica, fol.i2. 
¶ Sabbato p? ſecundã dñicam i quadra . 
in quo agit 8 punitiõe luxurie triplici pe 
Pꝛio pena ſpͤali. i. interioꝛi penatudi 
€ij:2 flagelli diuint. Scðᷣo qũo punit pena 
legali (río ciuilis ⁊ canoniei. Tertio quo 
todo punitur pena ignis purgatoꝛij vel 





inferni. fol.iss, 
¶Dñ ica tertía i quadragefima in manc 
in qua tractat oe oeteftatióe partialitatü , 
piicipalr triplici roõne. Pꝛio rónemíqrag 
bp.f.iniuftiriá pfidió:awaritiá« accepratio 
né imuftá.Scóoróne anxictatío pp.f.labo 
ré infelicitatie.crudelitatto.fatmrat] 2 fu 
fióio.Zcrtio róne puerfitat| pp v;.colloga 
pꝛaua ofültationé iniquã firaléi pniam⁊ 
danationẽ eternã. fol.iz8, 
« Dñica eadẽ iufra diẽ.in qua agit ð gra 
uiſſima punitiõe ſodomie p rriplicé legeʒ 
Pꝛio q: boc peccati punitũ fuit i lege na 
ture incendio vt p; in fübmertfióe fodome 
4 gomo:re , Scðo punit in lege ſcripture 
gladio.Zertio punitur ilege ate oifüppli 
tio vt p; p legécanonicá ciuilẽ humanam 
legem euaugelícam, fol.iss. 
¶ Feriaſecuñda poft tertíam oominícam 


in quadragcfima . In qua agitur oc virgi ^ 


mtare quo ad tría . Pꝛimo quo ad oiffint 
tíonem vbi oeclaratur op triple eft virgi 
nitas.ſ.coꝛpoꝛalis tm̃ mentalis tm̃:: men 
talis ⁊ coꝛpoꝛalis fimul Secundo quo ad 
inductíonem vbí tria ponũtur ad eã noo 
inducentía, f. ratio refrenationie. contem 
platíonie ⁊ confültationte auctoꝛitas diui 
na.catholica.polytica.a exemplaritas cot 
reſpondens. Tertio quo ad pꝛemiationeʒ 
quía aureola datur virginibꝰ doctoꝛibꝰ ⁊ 
martyribus. fol.izo. 
er $ería tertia poft tertiam dominicãin 
quadragcfima . in qua agit᷑ de excellentia 


: virgimtatiorefpectit matrimonij  p:oba 


rur tripliciter . Pꝛio róne. f.condictionio 
oꝛdinationis aſſimulationisdilectionis qx 
vi virginitas émagie dilecta. qð pꝛobal 
triplici róne.f.ellectionie.obferuatióio , 2 
exaltatiõis.Secũdo idem p:obatur aucto 
rítate fanctoz doetoꝝ. Tertio idem confir 
maf triplici cxéplarirate.f. planetay fplé 
doꝛis lucíe ⁊ diuine auxilíatióto fol. (46. 
¶ XFeria quartapoft ofiicá terríà i.xl.Sfa 
tractat oc oilectióe ꝓximit ponüt tr̃ia · 














Huius opcris. 


Pꝛimũ quoꝝ or ſufficiẽs collatio vbt of 

Q pceptũ oilectionio dei ⁊ ꝓximi fufficit 

ad ſaluteʒ a ꝓpatur rõne auctoꝛitate ⁊ exẽ 
plo. Secũdũ of inductio:qꝛ inducimur ad 
amandũ pꝛoximũ rationibus auctoꝛitati 
boꝰ a exemplis paganis ⁊ catholicis. Ter 
tium of modificatio: dilectio ꝓximi dʒ 
habere modũ ⁊ menſurã ꝓbaturq; ratiõe 
Nauctoꝛitate z exemplo . fol.145. 
lpoqp Sería qnta poft terri offtcam in.xl. n 
quaagit 9 compatione dilectionis vnius 
primi ad altey. £tpiumo ꝙ inter bonos 
poͤt eſſe veꝛa amicícia « án peccatoice fiat. 
€x cárítateoiligendi 2 qð maioꝛis fit me 
rit diligere inumicü vel amici. Secído fi 
bomo tenet magie diligere domeſticũ vU 
extraneũ.⁊ an teneat. oiligere plu» extra 
neũ melioꝛem d$ couíunctü minus bonũ:⁊ 
plus beneficũ ds noͤbenelacientẽ. Teꝛtio fi 
bó tenetur plus diligere parẽtes dj filioo 
⁊plus patrem d$ matrẽ ⁊ plus parenteo 
q; vxoꝛem. fol.146. 
«- Feria ſexta poft tertiã dñicaz in.xl. Ju 
qua agitur oe modificatione amoꝛis ꝓxi 
mi qi. Pꝛimo oj amari ꝓximus a nobis 
effectíuefübuentédo ei in (püalibuo coꝛpo 
ralibus ⁊ tpalibue.fim neceffitaté occurré 
tem Secuñdo o3 amar o:dinate oꝛdine.ſ. 
intentionis vt, Cpincipaliter oiligatu: pp 
ocíi.oidine pſuppoſitionis:vt.ſ.magis dili 
gatur aía d$ coꝛpus:⁊ coipuo d$ ſoa tpal 
æoꝛdine directionis ad finem debituʒ.ſ.vi 
taͤeternã. Tertiodʒ amari exceſſiue ponẽ 
do pꝛo ea ſabſtantiãtempoꝛalem laboꝛem 
virilem: vitam cowpoꝛalem. fol.iso. 
€ Sabbato poft tertiaʒ dñicam in.xl. In 
Quo agitur de rribus diuerſis vitijs. Pꝛio 
bc ðteſtatione inceſtus p róneo auctoꝛita 
tco ⁊ exẽpla.Sccũdo oc deteſtatione ſacri 
legij.triplici ratione. ſ diſpenſationis diui 
nec poteftatío dñice:⁊ ſeruitutis angelice. 
Tertio oc punitione adulterij qꝛ.ſpunit᷑ 
lege lpertalreanonicali ⁊ diuinali folas3. 
«Dicas quarta ty xL mane.In qua agi 


tur oe rep:obatione adul terij. Primo ró 
ne multiplici f.róne 2:ationis, róne frac 
tionío.róne impcditionio.róne libidinofg 
voluptatie.ratioue offenfionio.róne (can 
dalijationie rõne diſſotiationis.Secundo 
idem pbatur auctoꝛitate.vʒ Aoſaicapꝛo 
phetica euangelica aplica autentica. cano 
nica polytica . Zertio idem pbatur exem 
plis cowefpondentibue fol.57. 
¶ Dñica eadem infra diẽ. In qua agitur 
oc obligatione ⁊ neceſſitatẽ dandi clemo 
finam.per triplicemlegẽ. Pꝛimo p legem 
natur 4B triplici.rónc.f.ratione cóicatio 
nie fceptionis 7 fupflmiratie.SSccüdo idé 
pꝓbatur p legem fcripture.triplici aucto:t 
tate.f B fbofaica hyſtoꝛica 4 ppbetica.Zer 
tío idem p:obat p legem aic D triplici 
suctoxítate.f.euangelica apoftolíca ⁊ cano 
níca, fol.t6o. 
¶ $ería Papo(t quarta; dñicam in.xl. In 
qua agitur oc vtilitate dandi elemoſinã.⁊ 
ponunt tree fructus duplicati. Pꝛimꝰ of 

ſuplicatio:qꝛex elemoſina duplex oſurgit 
or̃o.ſ.dantis « accipientis cui addit aliua 
fꝛuctus q or illuminatio ad coguofcendü 
vitia tvirtutee. S,ccundusof liberatio à 

duplici malo.Crpalia eternali : cuí addit 

alius fruct? conferuatio f. gre « tempo:a 

liũ. Zertius fructꝰ of multplicatio.f. gra 

tíe ⁊ oluitiay.cui addit alius fructus qui 

of fanatio f.aie ⁊ coꝛpoꝛis. ⁊ demũ eterna 

retributio in celeſtibus. fol.ícA. 
«7 $ería tertía poft quartá dñicã in.x E^ 
quatractatur 9 repꝛobatione (udicij tane 
rari triplici vía v3. Pꝛimo rõne multipli 
ci. róneoefpectionie vfurpatiomofuture 
euentiõis oubic intétionio occultat(onio. 
pᷣſentis afflicrionio « ratione future dãna 
tionis. Secundo ídem ꝓbatuꝛ multiplici 
auctoꝛitate.ſ.polytica £lP»ofaica ppletica 
euangelica aplica.autentica.canomca.£ ez 
tio idé pbat exéplie gẽtiliũ a fcóg fol.1e6 
¶ Feria quartapoft quartá dñicam in.xl. 
In qua agitur à repꝛobatione auaritie.tri 























Taobula. 


plici vía Pꝛimo.vʒ triplici róne f.otuíne 
iniuriationis ꝓximi offeufionte 7 ꝓpꝛie 
leſionis. Secundo idẽ pꝛobat᷑ triplici auc 
toꝛitate.ſ phoꝛuʒ poetaꝝ.pꝛophetaꝝ ⁊ euã 
geliſtaꝑ.Tertio ideʒ probat triplici exem 
plificatione coꝛreſpondenti fol69. 
¶ Sería quinta poft quartáofíícay in.xl. 
In qua tractatur toe rcpiobatíene aua 
ricíe cademtriplici via. Pꝛĩo.ſ.alia tripli 
ci róne f.ratione oppofitionto virtuefe.ra 
tione oclectationio oiabolíce 4 ratione ip 
fiue operationte auaritie, Secundo pbat 
triplici alta auctoutate.f. apeftolica cauo 
nica « iuridica.Tertio pzoba£ tríplicialía 
exéplaritate auctoꝛitati coifidéti fol.i/ʒ. 
¶ Sería fextapoftquartaj dñicam in.xl. 
In qua agituró vírtute liberalitatis 7 po 
munt tría, Pꝛimũ of oíffimtio vbi ðclara 
tur ꝙ liberalirae ofiffit circa vfum bonu; 
pecunie 4 t3 mediũ in oatíonc 7 receptióe, 
Secundi ot operatio vbt oeclarat c libe 
ralítae eft operatio virtuofa ⁊ pbat mul 
tiplici róne « p ad liberalé magío ptinet 
bene oare d$ beue accipere /Sertíum oicit 
comẽdatio qt comenda£ triplici auctozita 
te.ſdiuina canonica ⁊ politica, — fol.t7s. 
4E Sabbato poft quartam ofítcas in.xl. In 
Quo tractat oe virture altiffime pauperta 
tis ⁊ ponunt tría,To:imüor biffinitó vbi 
babct qp eft contéptuo rey tempoꝛaliuʒ: ⁊ 
frio effe voluntaría ppter deuʒ 2 o3babe 
rc bumilitaté pacientíá ⁊ pietate; Zertiü 
vf occlaratio.vbi oeclarat ql omniapau 
peribueoiftribuere:szqp pauptae requirit 
sd pfectionem relígionie , £t qp 1 mendi 
care. Tertiũ of iductto vbí ponunt varie 
rõnes.ſ. Remotionis mtroductionio.lía 
tionis.impeditionis.attractiouio pfectio 
nis ⁊ remunerationis ponunt᷑ ẽt varie au 
cto itates.vʒ hiſtoꝛice ppbetíce euãgelice 
aplice autẽtice canonice a polítíce.zétexé 
plarítates pauptaté comédantee. fol.(79. 
¶ Dñ ica oc paffione in mane. n qua tra 
etat oe virtute iuſticie quo ad tría, ]fo:io 


que ad oiffínítioné vbi notak ſubleetũ qi 
eft voluntas ⁊ obm q9 e(t uro fuu repe 
ctiuũ q: éad alteꝝ. Scðo quo ad fpeatica 
tioné vbt of qp é generalia ptículario 4 
wy iuſticie priclarie oue (üt ptes.ſdiſtribu 
tiya ⁊ comitatiua. Tertio quo ad pfcctóeg 
ipfitro iuſticie ad quá requirunt tria.f.cót 
tatio inquiſitio a punitio. fol.i8s, 


¶ iia cadem infra diẽ. In qua agit oc 


€xcellentía ⁊ comédationc iuſticie triplici 
via. ]:io vis rõnis multiplicis.f. fupera 
tíenie:q: fuperat oe virtutes moꝛales. 
fCóferuationie qꝛ rco publica abfas ca có 
ſeruari nó põt. Oppſitiõis qt ei? oppofitii 
f.itufticta é maximũ malũ. Scðopbat vía 
auctoꝛitatis.ſ.dine cáonice « politi. Tertio 
idépbat vta exẽplaritat coꝛrũdẽ.ſol.io. 
Feria ſcða poft dñicã de paffióc.in qua 
tractat oc repꝛobatiõe ĩuidie per tripliceʒ 
legẽ. Pꝛio p legẽ natures Doc tripliciter 
róne $j.virtuofe oppoſitionis. ꝓpꝛie affli 
ctionis ⁊ inique volitiõis.auctoꝛitate pfo 
phoꝝ poctay a legum Dumanay:;t exépla 
ritate naturali.Scðo per legé fcripture . a 
boc triplici auctoꝛitaie.ſ.moſayca.hyſtoꝛi 
ca.⁊ pꝛophetica.Tertio per legem gratie 
⁊ boc triplici auctozitate.f. euágelica apli 
ca.canonica.⁊ autentica. folio4. 
€ eria tertía poft ofticam oe paſſione ĩ 
Qua agit oc virtute pꝛudẽtie squo ad tría 
Pꝛimo quo ad quidítate; vbi seclaratur 
Q cft recra ratio agibiliũ:⁊ € incognitiua 
tanquam in fübiecto « qp requirit tempo 
ríe experientiam. Secundo quo ad eius 
purítatej vbi occlaratur ꝙ pꝛudẽtia ẽ vi 
tuo ⁊ poat multiplici róue 4 ꝙ in peccato 
ribue inquantütalibue non eft p:udentia 
perfecta fed in folio bonis ⁊ iuſtis reperi 
tur. Tertio quo ad ci?integrítatem . quía 
tres ipſius partes integrales.ſ.memoꝛia 
pꝛeteritoꝝ.intelligentia pꝛeſentium a pꝛo 
uidentia futuroꝛum. fol.io7, 
¶ Feria quarta poft ofíícam oe paffione; 
fn qua agit 8 comẽdatiõe virtut pꝛudẽtie 


winita 


ka 


i 
ue 











Huius oꝑis. 


triplici ratione. Pꝛio róne coĩtatis quía il 
la virtus que generaliter oibue eft vt lis 
tit bonum cómune redundat valde ieſt 
laudanda cuiuſmodi é pꝛudentia.Scðo ró 
ne cótr'arictatio q: pꝛudentie opponuntur 
tría vitia.ſ incõſtantia pcipitarto « inconſi 
deratio.Tertio ratióe vtilitatis qi triple 
eft ipſius vtilitao:f.circófpectionio oocili 
| — tatio 7 cautionio. fol.20r. 
;,,; € cria qntapoft dñicam oe paffione in 

7 quaagit o repꝛobatione bypocrifio tripli 
ci reſpectu. Pꝛĩo refpecru indurationis qꝛ 
viz bypocrite auerti poſſunt. Scðo refpe 
ctu admonitióte ſcripture multiplicis.ſdi 
uine fcé ⁊ humane. Tertio reſpectu penal 
sfflictionie quía loc vitium grauiter pu 
nietur ín inferno ꝓpter tria.f. ppter ipfi? 
grauitatem pprer oyabolí ferututé pp 
vitto multiplicitatem fol.104. 
Q7 cria ſexta poft dñicam oe paffione ür 
Qua agi£ 9 repꝛobatione a octeftatióe ire, 
Pꝛio per legẽ nature a D tripliciter.f. ró 
ne offenſionis oppotitionto 7 cõmiſſionis 
auctozítate f. pBoy. poeray legum huma 
narum acuaturalt eremplaritate . qz Se 
cũdo idẽ pbatur per legé (criprure aucto 
nitate triplici, f.zibofaica, byftozíca ⁊ pꝛo 
phetica. Tertio idé pbaf p legem gfe «D 
etiam triplici aucto:ítate.f. eudgelica apo 
ftolíca a autentíca fol.207. 
¶ Sabbato poft dñicam 8 paſſione i quo 
agitur oe quiditate pacíe,  ponütur tría 
Pꝛimuʒ quoz dicitur vírtuofitao.2 oecla 
ratur ꝙ paralíiquo mó e(t actus virtutis 
Aq oia naturaliter pacé appetũt.Secũdũ 
of o(ucrfitao.t.que differẽtia fit tnter pa 
€cm 2 cócoidtam . 4 qũo par. includit con 
co:díá c aliqd addít «4 E ertiü oicitur re 
mifibilitao vbiof ꝙ ad pacé opuo cft re 
mittere inturíae ⁊ qũo ocbeat fiert dicta 
remiſſio 2 ꝙ pax p palmi fignat. fol.209. 
¶ Dñica in ramte palmag ín mauc i qua 
agikde oblígatíóe «neceflirate pacio.tri 
plici via, Pꝛio vía rónie triplicio ff. ocep 





tíonio honoꝛatiõis ⁊ diuĩe »folationie c 
eundo vía auctoꝛitatis triplicio f. noui 2 
ve.te,z iuris canonici Ecrtio vía exéplart 
tatío, f.naturalium ſanctoꝛum 4 xpi ſaucti 
ſanctorum. folon. 
¶ ica eadé infra diẽ. in qua agit oc in 
ductiõe ad pacem etia; triplici vta fili vʒ. 
Pꝛimo vía rõnis triplicis pia roof ve 
ra magnanimitas.angelica ſotietas.⁊ oya 
bolica complacibilítae,q coo vía aucro 
vitatio triplicio.f, legi bumanaz phoꝛum 
moꝛaliũ  poetay gentili Zertio via exẽ 
plaritatie triplcie, C-rerniffióio effugatio 
nio 2acquifitionto fol.a6. 
qc Sería ſecunda maioꝛis bebdomode iu 
Qua agitur oc virtute foꝛtitudinis quo ad 
tria. Pꝛio quo ad ꝗditateʒ quia fo:tirudo 
eft aggreffio terubilium. vbi of cp fo:tiru 
donó eft refpectu cuuſcũq; rerzibilie fedi 
mortis 2 qoifficili? eft ſuſtinere d$ aggre 
di.a qur vere foꝛtis dʒdici.Secũdo quo ad 
vurtuofitaté vbi occlarat qp foꝛtitudo eft 
ſpecialis vírtuo « q é queda foꝛtitudo ap 
parens «fi exiſteno. X ertio quo ad ſupera 
bilitatez vbi oicitur ꝙ ſuſtinere martyriũ 
pertunet ad foꝛtitudinem cft actuo maxi 
ime perfectionis. fol aiy. 
€ Sería tertia maioꝛis bebdomode ĩ qua 
tractat ð virtute foꝛtitudinis quo ad alía 
tria. Pꝛĩo quo ad ei? fpceificationé vbipo 
nuntur tres eiuo partes.ſ.ſecuritas Aba 
gnificẽtia ⁊ conſtantia vbt of qd fit ſecuri 
tao « qp aliqũ eft comẽdabilis ⁊ aliqũ wo 
vbi étof quid fit magnificentia ⁊ꝙ perti 
net ad foꝛtitudinẽ 4 gp feruáda eft in pace 
⁊ in bello.Similiteribi agit qud ſit oſtan 
tía ⁊ que differẽtia fit inter iᷣaz ⁊ perſeue 
rantiam ⁊ P ad pacé ptinct Scb tracrat 
oc foꝛtitudine quo ad ei? exccllennáque 
oedaratur triplici róne.f.ftabilitarto diffi 
cultatie ⁊ vtiliratie Tertio oe ea triplict 
auctoꝛitate.ſ.diuia autẽtica z phica fo. 225. 
¶ Seríaquarta maioue bebdomede in 
qua tracrat ð virtute paciétie quo ad tria 



































— — J 


Tabula. 


Pꝛio quo ad eiꝰ diffinitionẽ vbi declarat 
"tp debet effe quiera pacifica ⁊ voluntaria. 
z ideo triplex repitur paciẽtia.ſ.mũdana. 
dyabolica ⁊ ſcã Secũdo quo ad eíue digni 
ncationẽ que pꝛobatur tribus rónibue .f. 
róne perfectiois.pceſſionis.⁊ infuſionis. 
Tertio quo ad ci? remediationẽ ⁊ ponunt 
tria remedia.ſ.frequẽs oro multiplex me 
diratio ⁊ diuina cótemplatio fol.126. 
¶ Sería qntain cena dñi in qua agitur ð 
inductiõe ad pacienttátripliciter.]fo:tmo 
róne multiplici, f--IBeceffitatie tum reſpe 
ctu virationie tum refpcctu fatiffacrionie 
tum refpectu acgfitionie róne vrilitatio.fi 
gnificationis emẽdationis.⁊deſpectionis 
ã demũ rõne iocũditatis.Scðo auctozitate 
multplici.ſſacra autentica pfiíca . Tertio 
€xéploffcóoiuino bumano —— folaso. 
qr S eríaferta in paraſceue.in qua agitur 
bc exéplaritate paſſſõis xpi.£t pio ponit 
cxéplaritao ouodecim virtuti. f.caritatie 
ofonie bumilitat] obediẽtie liberalitatío 
auſteritatis virginitatie . pauptatie iuſti 
tic pacis ſobꝛietatis.⁊ fper . Scóo ponitur 
exéplaritao fingulariepaciétie ipfiue ri 
per.n.actuo ín. paffione fua mirabiliter 
oftenfe.Zertio ponitur exéplaritae mater 
nalte.f.beate virginío &eearte.ctrca ét pa 
cientia quà hũit in natiuitate cõuerſatiõe 
€ finali mote filij fü bodie fola54. 
AT Sabbato fancto.iti quo agitur be ange 
lica falutatione.2 ánuncíatióc quo ad tría 
Pumũ d fingularío virginis ſalutatio:⁊ 
vecarat fi angelũ coguouit btá virgo in 
pꝛincipio declaratio falutatióto . f-Zlue g. 
plena humiliatio bté virginio i ifta (aluta 
riõe. Scðm of mirabil'ánücíatío incarna 
tiöis filij oei vbi ponit. Cõfoꝛtatio Reuel 
latio.⁊ Aagnificatio. Tertiũ of ineffabil 
modiſicatio ipſiꝰ incarnationio per opera 
tionem fptrituffauct folaat. 
¶ Dÿ iea reſurꝛectiõis dñice in qua agit 
bt vífitatióe aie xt ad ſcõs pres. Pꝛimo 
ponunt (cpté figna qb? cognouerunt eif. 





xpm eẽ fci pres. Scðo ponit (Ox pfum có 
gregatío 2 legati ellectio. 7 legationis ex 
pofitto quo ad mltas interꝛogatiões rpo 
factae.Z ertío ponit pi receptio honoꝛiſi 
€a.t fanctoy patrum exultatio remunzra 
tícqs gloꝛioſa fol244. 
(7 $críafecüda ĩ albis.in qua tractatur à 
virtute tempantíe quo ad tria. Pꝛio quo 
ad ei? notificationẽ q: ẽ medietas circa oe 
lectatióes maxime tact? 2 guſtus.⁊ ꝙ eft 
virtue ſpecial.⁊ quali opponit intépetátie 
Scðo quo ad ei? fpecificationé . quot (unt 
ei? ſpecies q: funt pteo integraleo.verecü 
día ⁊ boneftae pteo fubiecriue funt abftí 
nétía caftítao 2 pudicitia. a ꝑtes potentia 
leo funt otínétia.clemétia feu mafüctudo 
⁊ modeftia.te:tío quo ad comédationé au 
€toiitate diuia canomca ⁊ politica fo.ꝛ49. 
¶ Feria tertia in albis. In qua tractat de 
virtute pfeuerátie quo ét ad tria. Pꝛimoꝰ 
quo ad ci? ocfcriptioné vbi declarat ꝙ cft 
generalis 4 fpecialto virtue a feruat cóti 
nuatíoné vfas i finé operto ⁊ determinati 
tpis ét qp ꝑtinet ad virtuté foꝛtitudinis.⁊ 
poftca tria oícütur.f.an oftanría pertineat 
fd pfeuerantiá « an fit tieceffaría gra ad 
ipay.z an ſit peccatũ non pfeuerare . Scóo 
quo ad eiꝰoppoſitionẽ vbi oeclarat ꝙ tría 
vitia pfeuerátic opponũt.ſ.olitieo que 
€ ipaciétía rei oure.ptinatía que € ourítía 
ín malo. ⁊ (mpfcuerátia que a bonocepto 
defieit Tertio quo ad ipſius perfeucrátíe 
magnificentii:q: tría ad eam noo puocát 
CR multiplex admonitio oíuerfay aucto 
ritatũ.⁊ exéplificatie varia. folass, 


Simpieffum 
Xif»ediolant per Ma 
giſtrum Uldericum ſcinzenzeler 
fino dñi Acccelxxxxy. 

die.xj. Julij.